(1)

De réir Airteagal 3(1) den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE), i measc na n-aidhmeanna atá ag an Aontas tá dea-bhail a chuid pobal a chur chun cinn.

(2)

De réir Airteagail 9 agus 168 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) agus Airteagal 35 de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, tá ardleibhéal cosanta le haghaidh shláinte an duine le háirithiú agus beartais agus gníomhaíochtaí uile an Aontais á sainiú agus á gcur chun feidhme.

(3)

Foráiltear le hAirteagal 168 CFAE go bhfuil sé de dhualgas ar an Aontas beartais sláinte náisiúnta a chomhlánú agus tacú leo, comhar idir na Ballstáit a spreagadh agus comhordúchán idir a gcláir a chur chun cinn, le lánurraim d’fhreagrachtaí na mBallstát as a mbeartas sláinte a shainiú agus as seirbhísí sláinte agus cúram sláinte a eagrú, a bhainistiú agus a sholáthar.

(4)

Go háirithe, rinneadh gníomhaíochtaí faoi na cláir ghníomhaíochta Aontais a bhí ann roimhe i réimse na sláinte poiblí, eadhon iad sin dá bhforáiltear le Cinneadh Uimh. 1786/2002/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4) agus le Cinneadh Uimh. 1350/2007/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5) agus le Rialachán (AE) Uimh. 282/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6), chun na ceanglais a leagtar amach in Airteagal 168 CFAE a chomhlíonadh.

(5)

An 11 Márta 2020, dhearbhaigh an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte (EDS) gur paindéim dhomhanda a bhí i ráig an choróinvíris úrnua (COVID-19). Is í an phaindéim sin is cúis le géarchéim sláinte dhomhanda nach bhfacthas a leithéid riamh roimhe seo as ar eascair iarmhairtí socheacnamaíocha fíordhíobhálacha agus fulaingt an duine, ar nithe iad lena mbuailtear daoine le riochtaí ainsealacha go háirithe. Ina theannta sin bhí na baill foirne i suíomhanna cúraim sláinte, a bhí bunriachtanach le linn ghéarchéim COVID-19, neamhchosanta ar mhór-rioscaí sláinte.

(6)

Cé gurb iad na Ballstáit atá freagrach as a mbeartais sláinte, ba cheart dóibh an tsláinte phoiblí a chosaint de réir mheon na dlúthpháirtíochta Eorpaí, mar a iarradh i dTeachtaireacht an 13 Márta 2020 ón gCoimisiún maidir le freagairt eacnamaíoch chomhordaithe ar ráig COVID-19. Is léir ón taithí a fuarthas ó ghéarchéim leanúnach COVID-19 go bhfuil gá le gníomhaíocht bhreise ar leibhéal an Aontais chun tacú leis an gcomhar agus leis an gcomhordú idir na Ballstáit. Ba cheart leis an gcomhar sin go gcuirfí feabhas ar ullmhacht, cosc agus ar rialú i ndáil le leathadh ionfhabhtuithe agus galar tromchúiseach daonna thar theorainneacha, chun bagairtí tromchúiseacha eile trasteorann ar an tsláinte a chomhrac, agus chun sláinte agus dea-bhail gach duine san Aontas a choimirciú agus a fheabhsú. Is í an ullmhacht an eochair chun athléimneacht i leith bagairtí sa todhchaí a fheabhsú. I ndáil leis an méid sin, ba cheart an deis a thabhairt do na Ballstáit tástálacha struis a dhéanamh ar bhonn deonach chun feabhas a chur ar ullmhacht agus chun athléimneacht a mhéadú.

(7)

Is iomchuí, dá bhrí sin, clár nua agus atreisithe a bhunú do ghníomhaíocht an Aontais i réimse na sláinte, clár ar a dtabharfar “Clár EU4Health” (“an Clár”) don tréimhse 2021-2027. I gcomhréir le cuspóirí ghníomhaíocht an Aontais agus le hinniúlachtaí an Aontais i réimse na sláinte poiblí, ba cheart , leis an gClár, béim a leagan ar ghníomhaíochtaí a bhfuil buntáistí agus gnóthachain éifeachtúlachta iontu a eascróidh as comhoibriú agus comhar ar leibhéal an Aontais, agus ar ghníomhaíochtaí a bhfuil tionchar acu ar an margadh inmheánach.

(8)

Ba cheart an Clár a bheith ina mhodh chun gníomhaíochtaí a chur chun cinn i réimsí ina bhfuil breisluach Aontais is féidir a thaispeáint. Ba cheart a áirithiú ar ghníomhaíochtaí den sórt sin, inter alia, malartú dea-chleachtas idir na Ballstáit a neartú, tacú le líonraí um chomhroinnt eolais nó um fhoghlaim fhrithpháirteach, aghaidh a thabhairt ar bhagairtí trasteorann ar an tsláinte chun na rioscaí de bhagairtí den sórt sin a laghdú agus chun a n-iarmhairtí a mhaolú, aghaidh a thabhairt ar shaincheisteanna áirithe a bhaineann leis an margadh inmheánach ar féidir leis an Aontas réitigh ardcháilíochta ar fud an Aontais a bhaint amach i ndáil leo, agus ar an gcaoi sin acmhainneacht na nuálaíochta sa tsláinte a scaoileadh, agus éifeachtúlacht a fheabhsú trí dhúbailt gníomhaíochtaí a sheachaint agus úsáid acmhainní airgeadais a bharrfheabhsú. Ba cheart don Chlár tacú freisin le gníomhaíochtaí um fhorbairt acmhainneachta chun pleanáil straitéiseach, rochtain ar mhaoiniú ilfhoinsí agus an acmhainneacht infheistiú i ngníomhaíochtaí an Chláir agus iad a chur chun feidhme a neartú. Chuige sin, ba cheart leis an gClár cúnamh saincheaptha tírshonrach a chur ar fáil do na Ballstáit, nó do ghrúpaí Ballstát, a bhfuil na riachtanais is mó acu.

(9)

Leagtar síos sa Rialachán seo imchlúdach airgeadais don Chlár arb éard a bheidh ann an príomh-mhéid tagartha do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle le linn an nós imeachta bhuiséadaigh bhliantúil (7), de réir bhrí phointe 18 de Chomhaontú Idirinstitiúideach an 16 Nollaig 2020 idir Parlaimint na hEorpa, Comhairle an Aontais Eorpaigh agus an Coimisiún Eorpach maidir leis an smacht buiséadach, le comhar in ábhair bhuiséadacha agus le bainistíocht fhónta airgeadais chomh maith le hacmhainní dílse nua, lena n-áirítear treochlár chun acmhainní dílse nua a thabhairt isteach. Is é atá san imchlúdach airgeadais suim dar luach EUR 500 000 000 i bpraghsanna 2018 i gcomhréir leis an dearbhú comhpháirteach ó Pharlaimint na hEorpa, ón gComhairle agus ón gCoimisiún maidir le cláir shonracha a threisiú agus gníomhartha bunúsacha an 22 Nollaig 2020 a oiriúnú (8).

(10)

Chun go mbeidh an Clár cothrom agus dírithe, ba cheart sciartha íosta agus uasta den bhuiséad foriomlán a leagan síos sa Rialachán seo, le haghaidh réimsí gníomhaíochta áirithe, d’fhonn treoir a thabhairt maidir le leithdháileadh acmhainní i ndáil le cur chun feidhme an Chláir.

(11)

Mar gheall ar a thromchúisí atá na bagairtí trasteorann ar an tsláinte, ba cheart don Chlár tacú le bearta comhordaithe sláinte poiblí ar leibhéal an Aontais chun aghaidh a thabhairt ar ghnéithe éagsúla de bhagairtí den sórt sin. D’fhonn cur leis an gcumas san Aontas chun ullmhú d’aon ghéarchéimeanna sláinte a bheidh ann amach anseo, freagairt orthu agus iad a bhainistiú, ba cheart, trí bhíthin an Chláir, tacaíocht a sholáthar do na gníomhaíochtaí arna ndéanamh faoi chuimsiú na sásraí agus na struchtúr a bhunaítear faoi Chinneadh Uimh. 1082/2013/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9) agus do shásraí agus do struchtúir ábhartha eile dá dtagraítear i dteachtaireacht ón gCoimisiún an 11 Samhain 2020 dar teideal “Aontas Sláinte de chuid na hEorpa a chur ar bun: Athléimneacht an Aontais a threisiú i leith bagairtí sláinte trasteorann”, lena n-áirítear na gníomhaíochtaí sin atá dírithe ar phleanáil ullmhachta agus cumas freagartha a neartú ar an leibhéal náisiúnta agus ar leibhéal an Aontais, ar ról an Lárionaid Eorpaigh um Ghalair a Chosc agus a Rialú (ECDC) agus na Gníomhaireacht Leigheasra Eorpaí (EMA) a threisiú, agus ar udarás um ullmhacht agus fhreagairt d’éigeandáil sláinte a bhunú. D’fhéadfaí a bheith san áireamh leis na gníomhaíochtaí sin forbairt acmhainneachta chun freagairt ar ghéarchéimeanna, bearta coisctheacha a bhaineann le vacsaíniú agus imdhíonadh, cláir faireachais neartaithe, faisnéis sláinte a sholáthar, agus ardáin chun na cleachtais is fearr a roinnt. Sa chomhthéacs sin, ba cheart, trí bhíthin an Chláir, cumas na ngníomhaithe ar leibhéal an Aontais agus ar leibhéal na mBallstát chun cabhrú le cosc, ullmhacht agus faireachas, bainistiú acmhainne agus acmhainn freagartha na ngníomhaithe i dtaca le géarchéim thrasearnálach, lena n-áirítear pleanáil theagmhasach agus cleachtaí ullmhachta, i gcomhréir leis na cuir chuige “Aon Sláinte Amháin” agus “An tSláinte a Chuimsiú i ngach Beartas” a chothú. Ba cheart, trí bhíthin an Chláir, bunú chreat trasghearrthach comhtháite cumarsáide maidir le riosca do gach céim de ghéarchéim sláinte, eadhon cosc, ullmhacht agus freagairt, a éascú.

(12)

D’fhonn na cumais san Aontas chun géarchéimeanna sláinte a chosc, ullmhú dóibh, freagairt dóibh agus iad a bhainistiú a neartú, ba cheart, trí bhíthin an Chláir, tacaíocht a sholáthar do na gníomhaíochtaí arna ndéanamh faoi chuimsiú na sásraí agus na struchtúr a bhunaítear faoi chuimsiú reachtaíocht ábhartha an Aontais. D’fhéadfaí a áireamh sa tacaíocht sin forbairt acmhainneachta chun freagairt ar ghéarchéimeanna sláinte, lena n-áirítear pleanáil theagmhasach agus ullmhacht, bearta coisctheacha amhail na bearta sin a bhaineann le vacsaíniú agus imdhíonadh, cláir faireachais neartaithe agus comhordú agus comhar feabhsaithe.

(13)

I gcomhthéacs géarchéimeanna sláinte poiblí, is féidir le trialacha cliniciúla agus measúnú ar theicneolaíocht sláinte (HTA) rannchuidiú le dlús a chur le frithbhearta leighis éifeachtacha a fhorbairt agus a shainaithint. Ba cheart, dá bhrí sin, go bhféadfaí leis an gClár tacaíocht a sholáthar chun gníomhaíochtaí sna réimsí sin a éascú.

(14)

D’fhonn daoine atá i staideanna leochaileacha a chosaint, lena n-áirítear iad siúd a bhfuil meabhairghalair orthu agus iad siúd atá ag maireachtáil le galair theagmhálacha nó neamhtheagmhálacha agus galair ainsealacha nó iad siúd is mó atá thíos leo, ba cheart, trí bhíthin an Chláir, gníomhaíochtaí a chur chun cinn freisin lena dtabharfar aghaidh agus lena gcuirtear cosc ar thionchar chomhthaobhacha géarchéimeanna sláinte ar dhaoine ar de ghrúpaí leochaileacha den sórt sin iad agus gníomhaíochtaí lena gcuirtear feabhas ar mheabhairshláinte.

(15)

Géarchéim COVID-19, is rud é a chuir i bhfáth dúshláin iomadúla lena n-áirítear spleáchas an Aontais ar thríú tíortha, chun go n-áiritheofaí soláthar amhábhar, comhábhar gníomhach cógaisíochta, táirgí íocshláinte, feistí leighis agus trealaimh chosanta phearsanta a theastaíonn san Aontas le linn géarchéimeanna sláinte agus go háirithe le linn paindéimí. Dá bhrí sin, ba cheart, leis an gClár, tacaíocht a sholáthar do ghníomhaíochtaí lena gcothaítear táirgeadh, soláthar agus bainistiú táirgí atá ábhartha i gcás géarchéime laistigh den Aontas chun an riosca ganntanas a mhaolú, agus comhlántacht le hionstraimí eile an Aontais á háirithiú san am céanna.

(16)

D’fhonn na hiarmhairtí don tsláinte phoiblí ó bhagairtí tromchúiseacha trasteorann ar an tsláinte a íoslaghdú, ba cheart a bheith in ann le gníomhaíochtaí a dtugtar tacaíocht dóibh faoin gClár feabhas a chur ar idir-inoibritheacht chórais sláinte na mBallstát trí chomhar agus trí dhea-chleachtais a mhalartú agus freisin trí líon na ngníomhaíochtaí comhpháirteacha a mhéadú. Ba cheart a áirithiú leis na gníomhaíochtaí sin go mbeidh na Ballstáit in ann freagairt d’éigeandálaí sláinte, lena n-áirítear pleanáil theagmhasach, cleachtaí ullmhachta agus uas-sciliú baill foirne cúraim sláinte agus baill foirne sláinte poiblí a dhéanamh chomh maith le sásraí a bhunú, i gcomhréir le straitéisí náisiúnta, le haghaidh faireachán éifeachtúil agus dáileadh nó leithdháileadh a dhéanamh ar earraí agus seirbhísí atá bunaithe ar riachtanais agus a bhfuil gá leo le linn géarchéime.

(17)

Tá ról tábhachtach ag an soláthar faisnéise do dhaoine aonair maidir le galair a chosc agus freagairt dóibh. Dá bhrí sin, ba cheart go dtacódh an clár le gníomhaíochtaí cumarsáide atá dírithe ar an bpobal i gcoitinne nó ar ghrúpaí sonracha daoine nó gairmithe, d’fhonn cosc galar agus stíl shláintiúil mhaireachtála a chur chun cinn, chun cur i gcoinne mífhaisnéise agus bréagaisnéise maidir le cosc, cúis agus cóireáil galar, chun aghaidh a thabhairt ar dhrogall roimh an vacsaíniú agus chun tacú le hiarrachtaí chun an t-iompar altrúíoch a neartú, amhail deonacháin orgán agus fola, i mbealach a chomhlánaíonn feachtais náisiúnta ar na hábhair sin.

(18)

I sineirgíocht le cláir eile de chuid an Aontais, amhail an clár don Eoraip Dhigiteach arna bhunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear an Clár don Eoraip Dhigiteach agus lena n-aisghairtear Cinneadh (AE) 2015/2240, an Fhís Eorpach – an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht arna bhunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear Fís Eorpach – an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht, lena leagtar síos a rialacha maidir le rannpháirtíocht agus scaipeadh, agus lena n-aisghairtear Rialacháin (AE) Uimh. 1290/2013 agus (AE) Uimh. 1291/2013 (“an Fhís Eorpach”), Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa (“CFRE”) arna bhunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle arna bhunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa agus leis an gCiste Comhtháthaithe, Ciste Sóisialta na hEorpa Plus (CSE+) arna bhunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le Ciste Sóisialta na hEorpa Plus, Clár InvestEU arna bhunú le Rialachán (AE) 2021/523 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10) agus an tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta arna bunú le Rialachán (AE) 2021/241 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11), d’fhéadfaí tacú faoin gClár le gníomhaíochtaí lena gcuirtear claochlú digiteach seirbhísí sláinte chun cinn agus lena méadaítear idir-inoibritheacht na seirbhíse sin, lena n-áirítear trí spás Eorpach sonraí sláinte a fhorbairt.

(19)

Is infheistíocht í an tsláinte agus ba cheart an coincheap sin a bheith i gcroílár an Chláir. Trí dhaoine a choinneáil folláin agus gníomhach níos faide agus é a chur ar a gcumas ról gníomhach a bheith acu i mbainistiú a sláinte, trína litearthacht sláinte a fheabhsú, déanfar tairbhe ó thaobh na sláinte, na neamhionannais sláinte agus na n-éagothromaíochtaí sláinte, na rochtana ar chúram sláinte gnéis agus atáirgthe, chaighdeán na beatha, sláinte oibrithe, na táirgiúlachta, an iomaíochais agus na cuimsitheachta, agus laghdófar an brú ar na córais sláinte náisiúnta agus ar na buiséid sláinte náisiúnta. Ba cheart don Chlár tacú le gníomhaíochtaí freisin chun neamhionannais i soláthar cúraim sláinte a laghdú, go háirithe i gceantair thuaithe agus iargúlta lena n-áirítear sna réigiúin is forimeallaí, chun críocha fás cuimsitheach a bhaint amach. Thug an Coimisiún gealltanas cuidiú leis na Ballstáit a spriocanna forbartha inbhuanaithe a leagtar amach i Rún na Náisiún Aontaithe an 25 Meán Fómhair 2015 dar teideal “Ar ndomhan a chlaochlú: Clár Oibre 2030 na Náisiún Aontaithe don Fhorbairt Inbhuanaithe” (“Clár Oibre 2030 na Náisiún Aontaithe”) a bhaint amach, go háirithe Sprioc 3 “Beatha shláintiúil a áirithiú agus dea-bhail a chur cinn do chách ag gach aois”. Ba cheart, trí bhíthin an Chláir, dá bhrí sin, rannchuidiú leis na bearta a dhéantar chun na spriocanna sin a bhaint amach.

(20)

Is toradh iad galair neamhtheagmhálacha ar theaglaim gnéithe géiniteacha, fiseolaíocha, comhshaoil agus iompraíochta go minic. Galair neamhtheagmhálacha amhail galar chardashoithíocha, ailse, meabhairghalar, neamhoird néareolaíocha, galar riospráide ainsealach, agus diaibéiteas, is mórchúiseanna iad le míchumas, drochshláinte, scor de dheasca drochshláinte, agus bás anabaí san Aontas agus is iad is cúis le tionchar suntasach ar an tsochaí agus ar an ngeilleagar. Chun tionchar na ngalar neamhtheagmhálach ar dhaoine aonair agus ar an tsochaí san Aontas a laghdú agus chun Sprioc 3 de Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe Chlár Oibre 2030 na Náisiún Aontaithe, go háirithe ach gan a bheith teoranta do Sprioc 3.4 den Sprioc sin, eadhon chun an mhortlaíocht anabaí de bharr galair ainsealacha neamhtheagmhálacha a laghdú aon trian faoi 2030, is ríthábhachtach an rud é freagairt chomhtháite a sholáthar lena ndíreofar ar an tsláinte a chur chun cinn agus galair a chosc ar fud na n-earnálacha ábhartha.

(21)

Dá bhrí sin, ba cheart don Chlár tacú leis an tsláinte a chur chun cinn agus galair a chosc agus leis an meabhairshláinte a fheabhsú le linn shaolré an duine aonair trí aghaidh a thabhairt ar fhachtóirí riosca sláinte, agus ar dheitéarmanaint sláinte, rud a rannchuideodh freisin le Sprioc 3 de Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe Chlár Oibre 2030 na Náisiún Aontaithe. Dá bhrí sin, ba cheart, trí bhíthin an Chláir, rannchuidiú freisin le gnóthú chuspóirí a leagtar amach sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 11 Nollaig 2019 dar teideal “An Comhaontú Glas don Eoraip” (an “Comhaontú Glas don Eoraip”).

(22)

Ba cheart go leanfadh an Clár de bheith ag tacú le gníomhaíochtaí i réimse na díobhála a bhaineann le halcól a laghdú agus a chosc, agus béim ar leith á cur ar dhaoine óga a chosaint.

(23)

Is suntasach é ualach na ngalar ainsealach san Aontas. Aithnítear go forleathan go bhfuil cosc agus luathbhrath tábhachtach ina leith sin. Ba cheart don Chlár tacú le gníomhaíochtaí sna réimsí sin agus ba cheart dó tacú le treoirlínte sonracha Aontais a fhorbairt maidir le galair a chosc agus a bhainistiú agus, dá bhrí sin, díriú ar ualach na mBallstát a laghdú trí oibriú le chéile chun bainistiú níos fearr agus níos éifeachtaí ar ghalair ainsealacha a bhaint amach. Cuireann athruithe déimeagrafacha, go háirithe an tsochaí atá ag dul in aois, dúshlán roimh inbhuanaitheacht na gcóras sláinte. Is gá aird ar leith a thabhairt ar ghalair agus ar neamhoird a bhaineann le haois, amhail néaltrú, agus míchumais a bhaineann le haois.

(24)

I ndiaidh galair chardashoithíocha is í an ailse an dara trúig mhortlaíochta is mó sna Ballstáit. Chomh maith leis sin, tá sí ar cheann de na galair neamhtheagmhálacha a bhfuil gnéithe riosca coiteanna aici, galar a rachadh sé chun tairbhe d’fhormhór na saoránach ach í a chosc agus a rialú. Is tosca riosca iad droch-chothú, neamhghníomhaíocht choirp, otracht, úsáid tobac agus mí-úsáid alcóil atá coiteann do ghalair ainsealacha eile, amhail galair chardashoithíocha, agus dá bhrí sin ba cheart cláir coiscthe ailse a chur chun feidhme i gcomhthéacs cur chuige comhtháite um chosc ar ghalair ainsealacha. Ba cheart go mbainfeadh bearta ábhartha i “Plean Sáraithe Ailse na hEorpa” ón gCoimisiún a leagtar amach i dTeachtaireacht an 3 Feabhra 2021 ón gCoimisiún leas as an gClár agus as Misean Ailse an chláir Fís Eorpach, agus ba cheart go rannchuideoidh sé le cur chuige comhtháite a chothú, lena gcumhdaítear cosc, scagthástáil, diagnóisiú luath, faireachán, cóireáil agus cúram, chomh maith le feabhas a chur ar cháilíocht beatha othar agus marthanóirí.

(25)

Ba cheart go mbeadh sé indéanta tacú le staidéir ar thionchar inscne ar shaintréithe galair d’fhonn rannchuidiú le feabhas a chur ar eolas agus oideachas sa réimse sin, agus ar an gcaoi sin cosc, diagnóis, faireachán agus cóireáil a fheabhsú.

(26)

Ba cheart go n-oibreodh an Clár i sineirgíocht le beartais, le cláir agus le cistí eile de chuid an Aontais agus ar bhealach lena gcomhlánaítear iad, amhail an Clár don Eoraip Dhigiteach, an Fhís Eorpach, cúlchiste rescEU faoin Sásra Aontais um Chosaint Shibhialta arna bhunú le Cinneadh (AE) 2019/420 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12) (“stoc-charn rescEU”), an Ionstraim Tacaíochta Éigeandála arna bunú le Rialachán (AE) 2016/369 ón gComhairle (13), CSE+, a bhfuil an tsnáithe um Fhostaíocht agus um Nuálaíocht Shóisialta cuid de, lena n-áirítear maidir le sineirgí i dtaca le sláinte agus sábháilteacht na milliún oibrithe a chosaint san Aontas, lena n-áirítear an tSraith, Clár InvestEU, Clár an Mhargaidh Aonair arna bhunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear an Clár don mhargadh aonair, d’iomaíochas fiontar, lena n-áirítear fiontair bheaga agus mheánmhéide, don réimse plandaí, ainmhithe, bia agus beatha, agus don staidreamh Eorpach agus lena n-aisghairtear Rialacháin (AE) Uimh. 99/2013, (AE) Uimh. 1287/2013, (AE) Uimh. 254/2014, (AE) Uimh. 652/2014, an CFRE, an tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta, Erasmus+ arna bhunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear Erasmus+: Clár an Aontais um oideachas, um oiliúint, um an óige agus um an spórt agus lena n-aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 1288/2013, Clár an Chóir Dlúthpháirtíochta Eorpaigh arna bhunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear Clár an Chóir Dlúthpháirtíochta Eorpaigh agus lena n-aisghairtear Rialacháin (AE) 2018/1475 agus (AE) Uimh. 375/2014,

agus ionstraimí eile de chuid an Aontais le haghaidh bearta seachtracha, amhail an Ionstraim um Chomharsanacht, Forbairt agus Comhar Idirnáisiúnta arna bhunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear an Ionstraim maidir leis an gComharsanacht, an Fhorbairt agus an Comhar Idirnáisiúnta - Eoraip Dhomhanda, lena leasaítear agus lena n-aisghairtear Cinneadh Uimh. 466/2014/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus lena n-aisghairtear Rialachán (AE) 2017/1601 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus Rialachán (CE, Euratom) Uimh. 480/2009 ón gComhairle agus an Ionstraim um Chúnamh Réamhaontachais III arna bunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear Ionstraim um Chúnamh Réamhaontachais (IPA III) . I gcás inarb iomchuí, ba cheart go mbunófaí rialacha coiteanna d’fhonn comhsheasmhacht agus comhlántacht idir na beartais, na cláir agus na cistí sin de chuid an Aontais a áirithiú agus san am céanna, a chinntiú go ndéanfar sainiúlachtaí na mbeartas sin a urramú, agus d’fhonn riachtanais straitéiseacha na mbeart, na gclár agus na gcistí sin a ailíniú, amhail na coinníollacha cumasúcháin faoi CFRE agus CSE+. Ba cheart don Choimisiún agus do na Ballstáit a áirithiú go dtabharfar aird chuí ar na sineirgí agus na comhlántachtaí sin agus na cláir oibre bhliantúla dá bhforáiltear sa Rialachán seo á ndréachtú acu.

(27)

Ba cheart don Choimisiún dul i gcomhairle leis na Ballstáit trí “Grúpa Stiúrtha EU4Health” atá le bunú leis an Rialachán seo maidir le tosaíochtaí agus treoshuímh straitéiseacha an Chláir, chun comhsheasmhacht agus comhlántacht a áirithiú idir an Clár agus beartais, ionstraimí agus gníomhaíochtaí eile de chuid an Aontais, chomh maith le cur chun feidhme an Chláir.

(28)

Ba cheart don Chlár rannchuidiú le cúltaca a bhunú do tháirgí bunriachtanacha atá ábhartha i ngéarchéim, i sineirgíocht agus i gcomhlántacht le cúlchiste rescEU, leis an tacaíocht éigeandála a bunaíodh faoi Rialachán (AE) 2016/369, an Ionstraim Tacaíochta Éigeandála, leis an tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta agus le hionstraimí, cláir agus cistí eile de chuid an Aontais, lena gcomhlánaítear stoc-chairn náisiúnta ar leibhéal an Aontais i gcás inar gá.

(29)

I bhfianaise go bhfuil méadú ag teacht ar an éileamh ar chúram sláinte, tá dúshláin roimh chórais cúraim sláinte na mBallstát maidir le hinfhaighteacht agus inacmhainneacht táirgí íocshláinte. Chun cosaint sláinte poiblí níos fearr a áirithiú chomh maith le sábháilteacht agus cumhachtú othar san Aontas a áirithiú, is rud fíor-riachtanach é go mbeadh rochtain ag othair agus ag córais sláinte ar tháirgí íocshláinte inbhuanaithe, éifeachtúil, cothromasach, inacmhainne agus ar ardcháilíocht, lena n-áirítear sa chomhthéacs trasteorann, agus gur féidir leo tairbhe iomlán a bhaint as na táirgí íocshláinte sin, bunaithe ar fhaisnéis leighis atá trédhearcach, comhleanúnach agus dírithe ar an othar.

(30)

Mar gheall ar an méadú atá ag teacht ar an éileamh ar chúram sláinte, inter alia, ba cheart, trí bhíthin an Chláir, tacú le córas faireacháin, tuairiscithe agus fógra Aontais a fhorbairt do ghanntanais táirgí íocshláinte agus feistí leighis, chun ilroinnt an mhargaidh imheánaigh a sheachaint, agus chun a áirithiú gur mó rochtain atá ar na táirgí íocshláinte agus feistí leighis sin agus go bhfuil siad níos inacmhainne agus spleáchas ar shlabhraí soláthair i dtríú tíortha á theorannú ag an am céanna. Ba cheart leis an gClár, dá bhrí sin, forbairt táirgí íocshláinte agus feistí leighis a spreagadh laistigh den Aontas. Go háirithe, chun aghaidh a thabhairt ar riachtanais leighis nach bhfuiltear ag freastal orthu, ba cheart don Chlár tacú le giniúint fianaise cliniciúil agus fianaise san fhíorshaol chun go gcumasófaí forbairt, údarú agus meastóireacht ar tháirgí íocshláinte éifeachtacha agus rochtain orthu, lena n-áirítear rochtain ar tháirgí íocshláinte cineálacha agus bithshamhlacha, ar fheistí leighis, agus ar chóireáil, taighde agus forbairt maidir le táirgí íocshláinte nua a chur chun cinn, agus aird ar leith le tabhairt ar fhrithmhiocróbaigh agus ar vacsaíní chun dul i ngleic le hábhair fhrithmhiocróbacha agus galair inchoiscthe trí vacsaíniú, faoi seach, ba cheart dó dreasachtaí a chur ar fáil chun dlús a chur leis an acmhainneacht táirgeachta d’fhrithmhiocróbaigh, do chóireáil phearsantaithe agus do vacsaíniú agus ba cheart dó an claochlú digiteach a chothú i dtaca le táirgí íocshláinte agus ardáin lena ndéantar faireachán ar tháirgí íocshláinte agus lena mbailítear sonraí fúthu. Ba cheart don Chlár freisin an chinnteoireacht ar tháirgí íocshláinte a neartú trí rochtain agus anailís ar shonraí cúraim sláinte san fhíorshaol a chumasú. Ba cheart don Chlár freisin cuidiú lena áirithiú go mbainfear an úsáid is fearr as torthaí taighde agus go n-éascófar glacadh, uas-scálú agus imlonnú nuálaíochtaí sláinte i gcórais cúraim sláinte agus sa chleachtas cliniciúil.

(31)

Ós rud é go dtéann seachadadh agus úsáid táirgí íocshláinte agus go háirithe ábhair fhrithmhiocróbacha ar an mbealach is fearr is féidir chun tairbhe do dhaoine aonair agus do chórais sláinte, ba cheart don Chlár úsáid stuama agus éifeachtúil na dtáirgí sin a chur chun cinn i gcomhréir leis an gcur chuige Aon Sláinte Amháin agus le “Plean Gníomhaíochta Eorpach na hAon Sláinte Amháin i gcoinne na Frithsheasmhachta in aghaidh Ábhair Fhrithmhiocróbacha (AMR)” a leagtar amach i dteachtaireacht ón gCoimisiún an 29 Meitheamh 2017 agus le Cur Chuige Straitéiseach an Aontais Eorpaigh i leith Cógaisíocht sa Chomhshaol a leagtar amach i dteachtaireacht ón gCoimisiún an 11 Márta 2019.Ba cheart don Chlár bearta a chothú freisin chun measúnú agus bainistiú iomchuí na rioscaí comhshaoil a bhaineann le táirgeadh, úsáid agus diúscairt táirgí íocshláinte a neartú.

(32)

Bíonn tionchar láithreach ag reachtaíocht an Aontais ar an tsláinte phoiblí, ar shaol na ndaoine, ar éifeachtúlacht agus athléimneacht na gcóras sláinte agus ar fheidhmiú cuí an mhargaidh inmheánaigh. An creat rialála atá ann do tháirgí agus teicneolaíochtaí leighis, lena n-áirítear táirgí íocshláinte, feistí leighis agus substaintí de bhunús daonna, agus na creataí rialála maidir le tobac, cearta othar i gcúram sláinte trasteorann agus bagairtí tromchúiseacha trasteorann ar an tsláinte, is den bhunriachtanas iad chun an tsláinte a chosaint san Aontas. Dá bhrí sin, ba cheart, trí bhíthin an Chláir, tacú le forbairt, cur chun feidhme agus forfheidhmiú reachtaíocht sláinte an Aontais agus, i gcomhar le comhlachtaí ábhartha amhail EMA agus ECDC, ba cheart dó sonraí ardcháilíochta, neamhchlaonta, inchomparáide agus iontaofa a sholáthar, lena n-áirítear sonraí cúraim sláinte san fhíorshaol, chun tacú le ceapadh beartas agus faireachán, spriocanna a leagan síos agus uirlisí a fhorbairt chun dul chun cinn a thomhas.

(33)

Maidir leis na Líonraí Tagartha Eorpacha (ERNanna), a bunaíodh de bhun Threoir 2011/24/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (14), is líonraí soláthraithe fíorúla cúraim sláinte ar fud na hEorpa iad. Is é is aidhm dóibh plé a éascú maidir le galair aimpléiseacha nó galair neamhchoitianta agus maidir le riochtaí a dteastaíonn cóireáil ardspeisialaithe agus ard-dlús eolais agus acmhainní lena n-aghaidh. Ós rud é gur féidir le ERNanna feabhas a chur ar an rochtain ar fháthmheas agus ar sholáthar cúraim sláinte ar ardchaighdeán d’othair a bhfuil riochtaí neamhchoitianta orthu agus gur féidir leo a bheith ina bpointí fócais maidir le hoiliúint leighis agus taighde agus scaipeadh faisnéise, ba cheart, trí bhíthin an Chláir, rannchuidiú leis an líonrú a mhéadú trí ERNanna, agus trí líonraí trasnáisiúnta eile.

(34)

Líonraí Tagartha Eorpacha (ERNanna) agus an comhar trasteorann maidir le cúram sláinte a sholáthar d’othair a aistríonn idir Ballstáit, is samplaí iad de réimsí ina bhfuil sé léirithe go ngabhann breisluach mór agus an-acmhainneacht de thairbhe obair chomhtháite idir na Ballstáit chun feabhas a chur ar éifeachtúlacht na gcóras sláinte agus, dá bhrí sin, feabhas a chur ar an tsláinte phoiblí i gcoitinne. Is réimse eile é Comhoibriú a mhéid a bhaineann le HTA a thugann breisluach do na Ballstáit. Dá bhrí sin, ba cheart, trí bhíthin an Chláir, tacú le gníomhaíochtaí chun gur féidir obair chomhtháite mharthanach agus chomhordaithe den sórt sin a dhéanamh, ar gníomhaíochtaí iad lena gcothaítear ar an mbealach sin cur chun feidhme dea-chleachtais arb é is aidhm dóibh na hacmhainní atá ar fáil a dháileadh ar an bpobal agus ar na réimsí lena mbaineann ar an mbealach is éifeachtaí is féidir chun a dtionchar a uasmhéadú.

(35)

Tá feidhm ag Rialachán (AE, Euratom) 2018/1046 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (15) (“an Rialachán Airgeadais”) maidir leis an gClár seo. Leis an Rialachán Airgeadais, leagtar síos rialacha maidir le cur chun feidhme bhuiséad an Aontais, lena n-áirítear na rialacha maidir le deontais, duaiseanna, soláthar, bainistíocht indíreach, ionstraimí airgeadais, ráthaíochtaí buiséadacha, cúnamh airgeadais, agus aisíocaíocht a dhéanamh le saineolaithe seachtracha.

(36)

Na cineálacha maoinithe agus na modhanna cur chun feidhme faoin Rialachán seo, is ar bhonn a fhónta atá siad ó thaobh cuspóirí sainiúla na ngníomhaíochtaí lena mbaineann a bhaint amach agus torthaí a bhaint amach ba cheart iad a roghnú, agus aird á tabhairt, go háirithe, ar chostais rialuithe, ar an ualach riaracháin, agus ar an riosca neamh-chomhlíontachta a mheastar a bheith ann. Ba cheart go n-áireofar sa rogha sin breithniú ar úsáid cnapshuimeanna, ar mhaoiniú ar rátaí comhréidhe agus costais aonaid, chomh maith le húsáid maoiniú nach mbaineann le costais mar atá beartaithe in Airteagal 125(1) den Rialachán Airgeadais. I ndáil leis na ceanglais maidir le tuairisciú teicniúil agus airgeadais ar na tairbhithe, ba cheart go mbeadh na ceanglais sin amhail is go ndéanfaí comhlíonadh na bhforálacha airgeadais is infheidhme a áirithiú leo agus an t-ualach riaracháin a íoslaghdú leo ag an am céanna.

(37)

D’fhonn an breisluach agus an tionchar is fearr a fháil ó infheistíochtaí a chistítear go hiomlán nó go páirteach trí bhuiséad an Aontais, ba cheart sineirgí a lorg go háirithe idir an Clár agus cláir eile de chuid an Aontais, lena n-áirítear na sineirgí sin atá faoi bhainistíocht chomhroinnte. Chun an úsáid is mó is fearr a bhaint as na sineirgí sin, agus dúbláil a sheachaint, ba cheart go bhforáiltear do phríomhshásraí cumasúcháin iomchuí, lena n-áirítear cistiú carnach i ngníomhaíocht ón gClár agus ó chlár eile de chuid an Aontais, chomh fada agus nach mó an cistiú carnach sin ná costais incháilithe iomlána na gníomhaíochta. Chun na críche sin, ba cheart rialacha iomchuí a leagan amach leis an Rialachán seo, go háirithe maidir leis an bhféidearthacht an costas nó an caiteachas céanna a dhearbhú ar bhonn pro rata faoin gClár agus faoi chlár eile de chuid an Aontais, d’fhonn a áirithiú go bhfuil tuairisciú mionsonraithe agus trédhearcach ann.

(38)

I bhfianaise chineál sonrach na gcuspóirí agus na ngníomhaíochtaí a chumhdaítear leis an gClár, is iad údaráis inniúla na mBallstát is fearr a bheidh in ann i gcásanna áirithe na gníomhaíochtaí a bhaineann leis an gClár a chur chun feidhme. Dá bhrí sin, maidir leis na húdaráis sin , arna n-ainmniú ag na Ballstáit, ba cheart a mheas gur tairbhithe sainaitheanta iad chun críche Airteagal 195 den Rialachán Airgeadais agus ba cheart, dá bhrí sin, deontais a dhámhachtain ar na húdaráis sin gan glao ar thograí a fhoilsiú roimh ré. Ba cheart infheistíochtaí faoin gClár a chur chun feidhme i ndlúthchomhar leis na Ballstáit.

(39)

Faoi Airteagal 193(2) den Rialachán Airgeadais, féadfar deontas a dhámhachtain do ghníomhaíocht, atá tosaithe cheana, ar choinníoll gur féidir leis an iarratasóir a thaispeáint gur gá tús a chur leis an ngníomhaíocht sula síneofar an comhaontú deontais. Mar sin féin, ní costais incháilithe iad na costais arna dtabhú roimh an dáta faoina dtíolacfar an t-iarratas ar dheontas, ach amháin i gcásanna eisceachtúla a bhfuil údar cuí leo. Chun aon chur isteach ar thacaíocht an Aontais a d’fhéadfadh dochar a dhéanamh do leasanna an Aontais a sheachaint, ba cheart go bhféadfaí foráil a dhéanamh sa chinneadh maoiniúcháin d’incháilitheacht gníomhaíochtaí agus costas ó thús bhliain airgeadais 2021, le linn tréimhse theoranta ag tús chreat airgeadais ilbhliantúil 2021-2027, agus i gcásanna cuí-réasúnaithe amháin, , fiú más rud é gur cuireadh chun feidhme na gníomhaíochtaí sin agus gur tabhaíodh na costais sin sular tíolacadh an t-iarratas ar dheontas.

(40)

Is é an Bord de Bhallstáit na ERNanna a fhormheasann na ERNanna, i gcomhréir leis an nós imeachta um fhormheas a leagtar amach i gCinneadh Cur Chun Feidhme 2014/287/AE ón gCoimisiún (16). Dá bhrí sin, chun críche Airteagal 195 den Rialachán Airgeadais, ba cheart a mheas gur tairbhithe sainaitheanta na líonraí tagartha Eorpacha agus, dá bhrí sin, ba cheart na deontais do na ERNanna a dhámhachtain gan glao ar thograí a fhoilsiú roimh ré. Ba cheart deontais dhíreacha a dhámhachtain freisin d’eintitis eile atá ainmnithe i gcomhréir le rialacha an Aontais, mar shampla saotharlanna tagartha agus lárionaid tagartha, ionaid barr feabhais agus líonraí trasnáisiúnta.

(41)

Toisc luachanna coiteanna na dlúthpháirtíochta maidir le cumhdach cothrom uilíoch a dhéanamh ar sheirbhísí sláinte ar ardchaighdeán a bheith mar bhonn do bheartais an Aontais sa réimse sin agus toisc ról lárnach a bheith ag an Aontas maidir le dlús a chur leis an dul chun cinn a dhéanfar i dtaca le dúshláin dhomhanda sláinte, comhordú agus comhar maidir le aghaidh a thabhairt ar na dúshláin dhomhanda sláinte sin mar a leagtar amach sna Conclúidí ón gComhairle an 10 Bealtaine 2010 maidir le ról an Aontais Eorpaigh sa tSláinte Dhomhanda, agus mar a tugadh le fios i Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe Chlár 2030 na Náisiún Aontaithe, ba cheart, trí bhíthin an Chláir, tacaíocht an Aontais do thionscnaimh sláinte idirnáisiúnta agus dhomhanda d’fhonn an tsláinte, go háirithe do thionscnaimh ó EDS, a atreisiú, d’fhonn feabhas a chur ar sláinte, aghaidh a thabhairt ar neamhionannais sláinte agus cosaint i gcoinne bagairtí sláinte domhanda a neartú.

(42)

Chun éifeachtacht agus éifeachtúlacht gníomhaíochtaí ar leibhéal an Aontais agus ar an leibhéal idirnáisiúnta a uasmhéadú, ba cheart comhar a fhorbairt le heagraíochtaí idirnáisiúnta ábhartha amhail na Náisiúin Aontaithe agus an Banc Domhanda, chomh maith le Comhairle na hEorpa agus an Eagraíocht um Chomhar agus Forbairt Eacnamaíochta (OECD), agus an Clár a chur chun feidhme. D’fhonn an tionchar a mhéadú, ba cheart sineirgí a lorg freisin le heagraíochtaí náisiúnta na mBallstát atá gníomhach i sláinte dhomhanda. I gcomhréir le Cinneadh 2013/755/AE ón gComhairle (17), ba cheart go mbeadh daoine agus eintitis atá lonnaithe i dTíortha agus Críocha Thar Lear (TCLanna) incháilithe do chistiú faoin gClár faoi réir rialacha agus chuspóirí an Chláir agus faoi réir aon socrú féideartha is infheidhme maidir leis an mBallstát a bhfuil na tíortha agus na críocha thar lear nasctha leis.

(43)

Ba cheart tacú le cur chun feidhme an Chláir trí ghníomhaíochtaí forleathana for-rochtana chun a áirithiú go ndéanfar ionadaíocht chuí ar thuairimí agus riachtanais na sochaí sibhialta agus go gcuirfear san áireamh iad. Chun na críche sin, ba cheart don Choimisiún aiseolas maidir le tosaíochtaí agus treoshuímh straitéiseacha an chláir agus maidir leis na riachtanais a gcaithfear aghaidh a thabhairt orthu trína ghníomhaíochtaí a lorg ó gheallsealbhóirí ábhartha uair sa bhliain, lena n-áirítear ionadaithe ón tsochaí sibhialta agus ó chomhlachais othar, lucht acadúil agus eagraíochtaí gairmithe cúraim sláinte. Gach bliain, roimh dheireadh na hoibre ullmhúcháin do na cláir oibre, ba cheart don Choimisiún Parlaimint na hEorpa a chur ar an eolas maidir le dul chun cinn na hoibre ullmhúcháin sin agus maidir leis an toradh a bheidh ar a chuid gníomhaíochtaí for-rochtana i leith geallsealbhóirí.

(44)

Tá tríú tíortha ar comhaltaí iad den Limistéar Eorpach Eacnamaíoch (LEE) in ann a bheith rannpháirteach i gcláir de chuid an Aontais faoi chuimsiú an chomhair arna bhunú faoin gComhaontú ar an Limistéar Eorpach Eacnamaíoch (18), ina ndéantar foráil do chur chun feidhme na gclár ar bhonn cinneadh arna ghlacadh faoin gComhaontú sin. Ba cheart foráil ar leith a thabhairt isteach leis an Rialachán seo lena gcuirfear de cheangal ar thríú tíortha a ghlacann páirt sa Chlár na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don oifigeach údarúcháin freagrach, don Oifig Eorpach Frith-Chalaoise (OLAF) agus don Chúirt Iniúchóirí chun go bhféadfaidh gach ceann díobh a gcuid inniúlachtaí féin a fheidhmiú go cuimsitheach.

(45)

Ba cheart an comhar le tríú tíortha a neartú i dtaca le malartú eolais agus dea-chleachtas chun feabhas a chur ar acmhainneacht ullmhachta agus freagartha na gcóras sláinte.

(46)

I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (19), agus Rialacháin (CE, Euratom) Uimh. 2988/95 (20), (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 (21) agus (AE) 2017/1939 (22) ón gComhairle, táthar chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint trí bhíthin bearta comhréireacha, lena n-áirítear bearta a bhaineann le neamhrialtachtaí a chosc, a bhrath, a cheartú agus a imscrúdú, lena n-áirítear calaois, le cistí a cailleadh, a íocadh go mícheart nó a úsáideadh go mícheart a ghnóthú agus, i gcás inarb iomchuí, le pionóis riaracháin a fhorchur. Go háirithe, i gcomhréir le Rialacháin (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 agus (AE, Euratom) Uimh. 883/2013, tá an chumhacht ag (OLAF) imscrúduithe riaracháin a dhéanamh, lena n-áirítear seiceálacha agus cigireachtaí ar an láthair, d’fhonn a shuí ar tharla calaois, éilliú nó aon ghníomhaíocht neamhdhleathach eile a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais. Tugtar de chumhacht d’Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh (“OIPE”), i gcomhréir le Rialachán (AE) 2017/1939, cionta coiriúla a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais, a imscrúdú agus a ionchúiseamh, faoi mar a fhoráiltear i dTreoir (AE) 2017/1371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (23).

(47)

I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, tá ar aon duine nó eintiteas a fhaigheann cistí de chuid an Aontais comhoibriú go hiomlán i gcosaint leasanna airgeadais an Aontais, na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don Choimisiún, do OLAF, don Chúirt Iniúchóirí agus, i leith na Ballstát sin atá rannpháirteach sa chomhar feabhsaithe de bhun Rialachán (AE) 2017/1939, do OIPE, agus a áirithiú go dtabharfaidh aon tríú páirtithe a bheidh rannpháirteach i gcur chun feidhme cistí de chuid an Aontais cearta coibhéiseacha..

(48)

Tá feidhm ag rialacha cothrománacha airgeadais arna nglacadh ag Parlaimint na hEorpa agus ag an gComhairle ar bhonn Airteagal 322 CFAE maidir leis an Rialachán seo. Leagtar síos na rialacha sin sa Rialachán Airgeadais agus socraítear leo go háirithe an nós imeachta maidir leis an mbuiséad a bhunú agus a chur chun feidhme trí dheontais, soláthar, duaiseanna agus cur chun feidhme indíreach, ionstraimí airgeadais, ráthaíochtaí buiséadacha, cúnamh airgeadais agus aisíocaíocht a dhéanamh le saineolaithe seachtracha agus déantar foráil leo maidir le seiceálacha i dtaobh freagracht gníomhaithe airgeadais. Áirítear freisin ar na rialacha a ghlactar ar bhonn Airteagal 322 CFAE córas ginearálta coinníollachta chun buiséad an Aontais a chosaint.

(49)

Mar léiriú ar a thábhachtaí atá sé dul i ngleic leis an athrú aeráide i gcomhréir le gealltanais an Aontais Comhaontú Pháras a glacadh faoi Chreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide agus Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe Chlár 2030 na Náisiún Aontaithe a chur chun feidhme, ba cheart don Chlár seo rannchuidiú leis na gníomhaíochtaí a dhéantar ar son na haeráide a phríomhshruthú i mbeartais an Aontais agus leis an sprioc fhoriomlán 30 % ar a laghad de mhéid iomlán chaiteachas bhuiséad an Aontais agus chaiteachas Ionstraim Théarnaimh an Aontais Eorpaigh , arna bhunú le Rialachán (AE) 2020/2094 ón gComhairle (24), a bheith ina dtacaíocht do chuspóirí aeráide. Ba cheart don Chlár tacú le gníomhaíochtaí lena n-urramófaí caighdeáin agus tosaíochtaí an Aontais ó thaobh na haeráide agus an chomhshaoil de agus an prionsabal “gan dochar a dhéanamh” ón gComhaontú Glas don Eoraip. Ba cheart gníomhaíochtaí ábhartha a shainaithint le linn ullmhú agus chur chun feidhme an Chláir, agus déanfar athmheasúnú ar na gníomhaíochtaí sin mar chuid den mheastóireacht eatramhach air.

(50)

De réir Airteagal 8 CFAE, beidh sé d’aidhm ag an Aontas, ina chuid gníomhaíochtaí uile, neamhionannais idir fir agus mná a dhíothú agus comhionannas eatarthu a chur chun cinn. Ba cheart comhionannas inscne, chomh maith le cearta agus comhdheiseanna do chách, agus príomhshruthú na gcuspóirí sin, a chur san áireamh agus a chur chun cinn i rith mheasúnú, ullmhú, chur chun feidhme agus fhaireachán an Chláir.

(51)

Ba cheart go bhféadfaí aghaidh a thabhairt ar chuspóirí beartais an Chláir freisin trí ionstraimí airgeadais agus ráthaíochtaí buiséadacha faoi Chiste InvestEU dá bhforáiltear le Clár InvestEU. Ba cheart tacaíocht airgeadais a úsáid chun aghaidh a thabhairt ar chlistí margaidh agus cásanna infheistíochta fo-optamacha, ar bhealach comhréireach. Níor cheart do ghníomhaíochtaí arna maoiniú ag an gClár maoiniú príobháideach a dhúbailt ná a phlódú ná an iomaíocht a shaobhadh sa mhargadh inmheánach. Go ginearálta, ba cheart breisluach Aontais a bheith ag gníomhaíochtaí.

(52)

Ba cheart an Clár a chur chun feidhme ar bhealach lena n-urramófaí na freagrachtaí atá ar na Ballstáit a mbeartais sláinte a shainiú agus seirbhísí sláinte agus cúram leighis a eagrú agus a sholáthar. Ba cheart rannpháirtíocht láidir na mBallstát i rialachas agus cur chun feidhme an Chláir a áirithiú.

(53)

I bhfianaise chineál agus scála féideartha na mbagairtí trasteorann ar shláinte an duine, i dtaca leis na gcuspóirí maidir le daoine san Aontas a chosaint ar bhagairtí den sórt sin agus maidir le cosc agus ullmhacht ar ghéarchéimeanna sláinte a fheabhsú, ní féidir leis na Ballstáit na cuspóirí sin a ghnóthú go leordhóthanach agus iad ag gníomhú ina n-aonar. I gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta mar a leagtar amach in Airteagal 5 CAE, féadfar gníomhaíocht a dhéanamh ar leibhéal an Aontais freisin chun tacú le hiarrachtaí na mBallstát ardleibhéal cosanta don tsláinte phoiblí a bhaint amach, chun feabhas a chur ar infhaighteacht, inbhuanaitheacht, inghlacthacht, inrochtaineacht, sábháilteacht agus inacmhainneacht táirgí íocshláinte, feistí leighis agus táirgí agus seirbhísí atá ábhartha i gcás géarchéime san Aontas, chun tacú leis an nuálaíocht, chun tacú le hobair chomhtháite chomhordaithe agus cur chun feidhme dea-chleachtas i measc na mBallstát, agus chun aghaidh a thabhairt ar neamhionannais agus ar éagothromaíochtaí maidir le rochtain ar chúram sláinte ar fud an Aontais ar bhealach lena gcruthaítear gnóthachain éifeachtúlachta agus tionchair bhreisluacha nach bhféadfaí a bhaint amach trí ghníomhaíochtaí a dhéanamh ar an leibhéal náisiúnta, agus inniúlacht agus freagracht na mBallstát sna réimsí sin atá cumhdaithe ag an gClár á n-urramú. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, mar a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(54)

D’fhonn a lamháil d’aon choigeartuithe a d’fhéadfadh a bheith ann a mbeadh gá leo chun cuspóirí an Chláir a ghnóthú, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún i dtaca le hathbhreithniú agus leasú a dhéanamh ar na táscairí a leagtar amach in Iarscríbhinn II a ghabhann leis an Rialachán seo agus i dtaca le cur leis na táscairí sin. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go ndéanfadh an Coimisiún comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfar na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach maidir le Reachtóireacht Níos Fearr an 13 Aibreán 2016 (25). Go háirithe, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna le saineolaithe na mBallstát, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú gníomhartha tarmligthe.

(55)

Tá Pointí Fócasacha Náisiúnta ainmnithe ag na Ballstáit agus ag na tíortha rannpháirteacha chun cabhrú leis an gCoimisiún maidir leis an tríú Clár do ghníomhaíocht an Aontais i réimse na sláinte (2014-2020) a bunaíodh le Rialachán (AE) Uimh. 282/2014 a chur chun cinn agus, i gcás inarb ábhartha, maidir le scaipeadh thorthaí an chláir agus na faisnéise atá ar fáil faoin tionchar atá aige sna Ballstáit agus sna tíortha rannpháirteacha. I bhfianaise a thábhachtaí atá gníomhaíochtaí den sórt sin, is iomchuí tacú leis na gníomhaíochtaí sin faoin gClár d’fhonn leanúint leo.

(56)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún chun gníomhartha cur chun feidhme a ghlacadh lena mbunaítear cláir bhliantúla oibre i gcomhréir leis na critéir a leagtar amach sa Rialachán seo, lena bhformheastar gníomhaíochtaí incháilithe áirithe agus lena mbunaítear rialacha maidir leis na socruithe teicniúla agus riaracháin is gá chun gníomhaíochtaí an Chláir a chur chun feidhme agus maidir leis na teimpléid aonfhoirmeacha i ndáil le bailiú na sonraí is gá chun faireachán a dhéanamh ar chur chun feidhme an Chláir. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (26). Ba cheart an nós imeachta scrúdúcháin a úsáid chun na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh ós rud é go mbaineann siad le clár a bhfuil impleachtaí substaintiúla aige.

(57)

Ba cheart dlúthfhaireachán agus meastóireacht a dhéanamh ar luach agus ar thionchar an Chláir go tráthrialta. Ba cheart go ndíreofaí ar spriocanna an Chláir sa mheastóireacht agus go gcuirfí san áireamh go bhféadfadh sé go mbeadh gá le tréimhse ar faide í ná ré an Chláir chun cuspóirí an Chláir a bhaint amach. Chuige sin, ba cheart tuarascáil eatramhach mheastóireachta a tharraingt suas, chomh maith le tuarascáil mheastóireachta ag deireadh an Chláir, chun measúnú a dhéanamh ar chur chun feidhme thosaíochtaí an Chláir.

(58)

Ós rud é go bhfuil deireadh tagtha leis an tríú Clár maidir le gníomhaíocht an Aontais i réimse na sláinte (2014-2020), tá Rialachán (AE) Uimh. 282/2014 imithe i léig agus ba cheart é a aisghairm.

(59)

Chun leanúnachas a áirithiú maidir le tacaíocht a sholáthar i réimse na sláinte agus chun go mbeifear in ann tús a chur le cur chun feidhme an Chláir ó thús chreat airgeadais ilbhliantúil 2021-2027, ba cheart don Rialachán seo teacht i bhfeidhm mar ábhar práinne agus ba cheart feidhm a bheith aige, le héifeacht chúlghabhálach, ón 1 Eanáir 2021,

(1)

Is mór an suaitheadh í paindéim COVID-19 don gheilleagar domhanda agus do gheilleagar an Aontais agus tá tionchar mór sóisialta agus eacnamaíoch aici ar fud na mBallstát agus na réigiún. De dheasca na mbeart imshrianta riachtanacha, tháinig laghdú suntasach ar ghníomhaíocht eacnamaíoch san Aontas. Meastar go mbeidh crapadh thart ar 7,4 % ar OTI an Aontais in 2020, crapadh i bhfad níos déine ná mar a bhí ann le linn na géarchéime airgeadais in 2009. Tá laghdú suntasach tagtha ar ghníomhaíocht infheistíochta. Ní mór aghaidh a thabhairt ar leochaileachtaí amhail róspleáchas ar fhoinsí soláthair seachtracha neamhéagsúlaithe agus easpa bonneagar criticiúil, go háirithe i gcás fiontair bheaga agus mheánmhéid (FBManna), lena n-áirítear micrifhiontair, mar shampla trí shlabhraí luacha straitéiseacha a éagsúlú agus a neartú, chun freagairt éigeandála an Aontais chomh maith le hathléimneacht an gheilleagair ina iomláine a fheabhsú, agus a oscailteacht ó thaobh iomaíochta agus trádála de á coinneáil i gcomhréir lena rialacha ag an am céanna. Fiú sa tréimhse roimh an bpaindéim, cé go raibh téarnamh ar chóimheasa infheistíochta de réir OTI san Aontas le sonrú, d’fhan sé faoi bhun an mhéid lena mbeifí ag súil i dtréimhse téarnaimh láidir agus níor leor é chun blianta na tearcinfheistíochta i ndiaidh na géarchéime in 2009 a chúiteamh. Níos tábhachtaí fós, ní chumhdaítear, leis na leibhéil infheistíochta agus leis na réamhaisnéisí atá ann faoi láthair, riachtanais an Aontais le haghaidh infheistíocht struchtúrach chun fás fadtéarmach a atosú agus a chothú d’ainneoin athrú teicneolaíoch agus iomaíochas domhanda a bheith ann, lena n-áirítear le haghaidh na nuálaíochta, scileanna, bonneagair, FBManna agus an ghá aghaidh a thabhairt ar dhúshláin thábhachtacha shochaíocha amhail inbhuanaitheacht agus aosú an daonra. Dá thoradh sin, chun cuspóirí beartais an Aontais a bhaint amach agus chun tacú le téarnamh eacnamaíoch gasta, inbhuanaithe, cuimsitheach, marthanach agus folláin, teastaíonn tacaíocht chun dul i ngleic le clistí margaidh agus cásanna infheistíochta fo-optamaí agus chun an bhearna infheistíochta in earnálacha spriocdhírithe a laghdú.

(2)

Cuireadh i bhfios i meastóireachtaí gur fhág an raon éagsúil d’ionstraimí airgeadais a tugadh isteach faoi Chreat Airgeadais Ilbhliantúil 2014-2020 go raibh roinnt forluí ann ó thaobh a raoin feidhme de. Mar gheall ar an éagsúlacht sin, bhí castacht ann d’idirghabhálaithe agus faighteoirí deiridh a raibh orthu déileáil le rialacha incháilitheachta agus tuairiscithe difriúla. Mar gheall ar easpa rialacha comhoiriúnacha, cuireadh bac freisin ar mheascán roinnt cistí de chuid an Aontais, cé go mbeadh meascáin den sórt sin tairbheach chun tacú le tionscadail a bhfuil gá acu le cineálacha difriúla cistiúcháin. Dá bhrí sin, ba cheart ciste aonair, Ciste InvestEU, a chuireann le taithí an Chiste Eorpaigh le haghaidh Infheistíochtaí Straitéiseacha (CEIS) a cuireadh ar bun faoin bPlean Infheistíochta don Eoraip, a chur ar bun chun tacaíocht lena mbaineann feidhmiú níos éifeachtúla a sholáthar d’fhaighteoirí deiridh tríd an maoiniú arna thairiscint faoi scéim ráthaíochta buiséadaí aonair a chomhtháthú agus a shimpliú, rud a chuirfeadh, ar an gcaoi sin, feabhas ar thionchar na tacaíochta ón Aontas, agus an costas ar an Aontas is iníoctha ón mbuiséad á laghdú ag an am céanna.

(3)

Le blianta beaga anuas, ghlac an tAontas straitéisí uaillmhianacha chun an margadh inmheánach a chur i gcrích agus chun fás agus poist a bheidh inbhuanaithe agus cuimsitheach a spreagadh. Áirítear ar straitéisí den sórt sin ‘Europe 2020 – A strategy for smart, sustainable and inclusive growth’ [Eoraip 2020 - Straitéis maidir le fás cliste, inbhuanaithe agus cuimsitheach] an 3 Márta 2010, ‘Action Plan on Building a Capital Markets Union’ [Plean Gníomhaíochta chun Aontas Margaí Caipitil a Thógáil] an 30 Meán Fómhair 2015, ‘Closing the loop – An EU action plan for the Circular Economy’ [An Ciorcal a shlánú - Plean Gníomhaíochta an Aontais Eorpaigh don Gheilleagar Ciorclach] an 2 Nollaig 2015, ‘A European Strategy for Low-Emission Mobility’ [Straitéis Eorpach don tSoghluaisteacht i dtaca le hAstaíochtaí Ísle] an 20 Iúil 2016, ‘Space Strategy for Europe’ [An Straitéis Spáis don Eoraip] an 26 Deireadh Fómhair 2016, ‘Clean Energy for all Europeans’ [Fuinneamh Glan do gach Eorpach] an 30 Samhain 2016, ‘European Defence Action Plan’ [Plean Gníomhaíochta Eorpach um Chosaint] an 30 Samhain 2016, ‘Launching the European Defence Fund’ [Seoladh an Chiste Eorpaigh Cosanta] an 7 Meitheamh 2017, Forógra Idirinstitiúideach maidir le Colún Eorpach na gCeart Sóisialta an 13 Nollaig 2017, ‘A new European Agenda for Culture’ [An Clár Oibre Eorpach nua don Chultúr] an 22 Bealtaine 2018, ‘European Green Deal’ [Comhaontú Glas don Eoraip] an 11 Nollaig 2019, ‘European Green Deal Investment Plan’ [Plean Infheistíochta an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip] an 14 Eanáir 2020, ‘Strong Social Europe for Just Transitions’ [Eoraip Láidir Shóisialta d’Aistrithe Córa] an 14 Eanáir 2020, an straitéis ‘Shaping Europe’s digital future’ [Todhchaí dhigiteach na hEorpa a mhúnlú], ‘A European Strategy for Data’ [Straitéis Eorpach le haghaidh Sonraí] agus an Páipéar Bán ‘On Artificial Intelligence - A European approach to excellence and trust’ [Maidir leis an Intleacht Shaorga - Cur chuige Eorpach atá dírithe ar bharr feabhais agus ar mhuinín] an 19 Feabhra 2020, ‘A New Industrial Strategy for Europe’ [Straitéis Nua Tionsclaíochta don Eoraip] an 10 Márta 2020 agus ‘SME Strategy for a sustainable and digital Europe’ [Straitéis FBM d’Eoraip inbhuanaithe agus dhigiteach] an 10 Márta 2020. Ba cheart do Chiste InvestEU sineirgíochtaí a shaothrú agus a threisiú idir na straitéisí sin a threisíonn a chéile trí thacaíocht a thabhairt le haghaidh infheistíochta agus trí rochtain a thabhairt ar an maoiniú. Ina theannta sin, tá Rialachán (AE) 2020/852 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3) glactha ag an Aontas.

(4)

Ar leibhéal an Aontais, is é an Seimeastar Eorpach um chomhordú an bheartais eacnamaíoch an creat chun tosaíochtaí athchóiriúcháin náisiúnta a shainaithint agus chun faireachán a dhéanamh ar a gcur chun feidhme. Forbraíonn na Ballstáit, i gcás inarb iomchuí i gcomhar leis na húdaráis áitiúla agus réigiúnacha, a straitéisí infheistíochta ilbhliantúla náisiúnta féin chun tacú leis na tosaíochtaí athchóiriúcháin sin. Ba cheart na straitéisí sin a chur i láthair in éineacht leis na cláir náisiúnta bhliantúla um athchóiriú mar bhealach chun na tionscadail infheistíochta tosaíochta atá le tacaíocht a fháil ó chistiú náisiúnta, ó chistiú ón Aontas, nó ón dá chineál cistithe sin, a achoimriú agus a chomhordú. Ba cheart do na straitéisí sin leas a bhaint freisin as cistiú ón Aontas ar dhóigh chomhleanúnach agus ba cheart dóibh a oiread tairbhe is féidir a bhaint as breisluach na tacaíochta airgeadais atá le fáil go háirithe ó chistí struchtúracha agus infheistíochta na hEorpa, ón tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/241 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4) agus ó Chlár InvestEU.

(5)

Le Ciste InvestEU, ba cheart rannchuidiú le hiomaíochas agus cóineasú socheacnamaíoch an Aontais a fheabhsú, lena n-áirítear i réimsí na nuálaíochta agus an digitithe, le húsáid éifeachtach acmhainní i gcomhréir leis an ngeilleagar ciorclach, le hinbhuanaitheacht agus cuimsitheacht fhás eacnamaíoch an Aontais agus le hathléimneacht shóisialta agus comhtháthú mhargaí caipitil de chuid an Aontais, lena n-áirítear trí bhíthin réitigh a thugann aghaidh ar ilroinnt mhargaí caipitil an Aontais agus a dhéanann foinsí maoinithe d’fhiontair san Aontas a éagsúlú. Chuige sin, ba cheart do Chiste InvestEU tacú le tionscadail atá inmharthana go teicniúil agus ó thaobh na heacnamaíochta de trí chreat a chur ar fáil ar mhaithe le hionstraimí fiachais, ionstraimí roinnte riosca agus ionstraimí cothromais agus cuasachothromais a úsáid faoina gcuirfear taca le ráthaíocht ó bhuiséad an Aontais agus le ranníocaíochtaí airgeadais ó chomhpháirtithe cur chun feidhme de réir mar is ábhartha. Ba cheart do Chiste InvestEU a bheith dírithe ar an éileamh, agus ag an am céanna ba cheart dó díriú ar thairbhí straitéiseacha fadtéarmacha a sholáthar i ndáil le príomhréimsí de bheartas an Aontais nach ndéanfaí cistiú orthu nó nach ndéanfaí cistiú leordhóthanach orthu murach sin, agus ba cheart dó, ar an gcaoi sin, rannchuidiú le cuspóirí beartais an Aontais a bhaint amach. Le tacaíocht ó Chiste InvestEU, ba cheart raon leathan earnálacha agus réigiún a chumhdach, ach níor cheart dó díriú an iomarca ar aon earnáil ná ar aon réigiún geografach agus ba cheart dó rochtain a éascú ar mhaoiniú tionscadal atá comhdhéanta d’eintitis chomhpháirtíochta i roinnt réigiún ar fud an Aontais, lena n-áirítear tionscadail lena gcothaítear forbairt gréasán, braislí agus mol nuálaíochta digiteach.

(6)

Is é atá in earnálacha an chultúir agus na cruthaitheachta ná earnálacha ríthábhachtacha atá ag fás go tapa san Aontas agus ar féidir ról tábhachtach a bheith acu maidir le téarnamh inbhuanaithe a áirithiú, rud a chruthódh luach eacnamaíoch agus cultúrtha ó mhaoin intleachtúil agus ó chruthaitheacht aonair. Mar sin féin, d’imir srianta ar theagmhálacha sóisialta a cuireadh i bhfeidhm le linn ghéarchéim COVID-19 tionchar eacnamaíoch diúltach nach beag ar na hearnálacha sin. Ina theannta sin, cuireann nádúr doláimhsithe na sócmhainní sna hearnálacha sin teorainn ar theacht FBManna agus eagraíochtaí ó na hearnálacha sin ar mhaoiniú príobháideach atá ríthábhachtach ionas gur féidir infheistíocht agus uas-scálú a dhéanamh agus dul san iomaíocht ar leibhéal idirnáisiúnta. Ba cheart do Chlár InvestEU leanúint de bheith ag éascú teacht ar mhaoiniú do FBManna agus d’eagraíochtaí ó na hearnálacha sin. Tá earnálacha an chultúir agus na cruthaitheachta, an chlosamhairc agus na meán ríthábhachtach don tsaoirse cainte agus don éagsúlacht chultúrtha agus chun sochaithe daonlathacha agus comhtháite a fhorbairt sa ré dhigiteach, agus is dlúthchuid dár gceannasacht agus dár neamhspleáchas iad. Le hinfheistíocht sna hearnálacha sin, chinnfí a n-iomaíochas agus a n-acmhainneacht fhadtéarmach ábhar ardcháilíochta a tháirgeadh agus é a dháileadh ar lucht féachana agus éisteachta fairsing thar theorainneacha náisiúnta.

(7)

D’fhonn fás inbhuanaithe agus cuimsitheach, infheistíocht inbhuanaithe agus chuimsitheach agus fostaíocht inbhuanaithe agus chuimsitheach a chothú agus, ar an gcaoi sin, rannchuidiú le folláine níos fearr, le dáileadh ioncaim níos cothroime agus le comhtháthú eacnamaíoch, sóisialta agus críochach níos fearr san Aontas, ba cheart do Chiste InvestEU tacú le hinfheistíochtaí i sócmhainní inláimhsithe agus doláimhsithe, lena n-áirítear an oidhreacht chultúrtha. Ba cheart do thionscadail arna gcistiú ag Ciste InvestEU caighdeáin chomhshaoil agus shóisialta an Aontais, lena n-áirítear caighdeáin i dtaca le cearta saothair, a chomhlíonadh. Le hidirghabhálacha de dhroim Chiste InvestEU, ba cheart tacaíocht ón Aontas arna soláthar trí dheontais a chomhlánú.

(8)

D’fhormhuinigh an tAontas na cuspóirí a leagtar amach i gClár Oibre 2030 na Náisiún Aontaithe don Fhorbairt Inbhuanaithe (‘Clár Oibre 2030’), na Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe (SDGanna) lena mbaineann agus Comhaontú Pháras a glacadh faoi Chreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide (5) (Comhaontú Pháras) mar aon le Creat Sendai um Laghdú Rioscaí Tubaiste 2015-2030. Chun na cuspóirí sin a bhaint amach, mar aon leis na cuspóirí a leagtar amach i mbeartais chomhshaoil an Aontais, ní mór dlús suntasach a chur le gníomhaíocht lena saothraítear an fhorbairt inbhuanaithe. Dá bhrí sin, ba cheart prionsabail na forbartha inbhuanaithe a bheith ina ngné shoiléir i ndearadh Chiste InvestEU.

(9)

Ba cheart do Chlár InvestEU rannchuidiú le córas airgeadais inbhuanaithe a thógáil san Aontas, ar córas é a thacóidh le hatreorú an chaipitil phríobháidigh chuig infheistíochtaí inbhuanaithe i gcomhréir leis na cuspóirí a leagtar amach i dteachtaireacht ón gCoimisiún an 8 Márta 2018 dar teideal ‘Action Plan: Financing Sustainable Growth’ [Plean Gníomhaíochta: Fás Inbhuanaithe a Mhaoiniú] agus i dteachtaireacht ón gCoimisiún an 14 Eanáir 2020 dar teideal ‘European Green Deal Investment Plan’ [Plean Infheistíochta an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip].

(10)

Mar léiriú ar a thábhachtaí atá sé dul i ngleic leis an athrú aeráide i gcomhréir le gealltanais an Aontais chun Comhaontú Pháras a chur chun feidhme, agus i gcomhréir leis an tiomantas do Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe, chomh maith leis an gcuspóir aeráidneodracht AE a bhaint amach faoi 2050 agus spriocanna nua aeráide an Aontais do 2030, ba cheart do na gníomhaíochtaí faoin Rialachán seo rannchuidiú le sprioc a bhaint amach ina gcaithfí 30 % de chaiteachas uile CAI ar chuspóirí aeráide a phríomhshruthú agus leis an uaillmhian go mbeadh caiteachas bithéagsúlachta á léiriú in 7,5 % den bhuiséad in 2024, agus in 10 % de in 2026 agus in 2027, agus an forluí atá ann cheana idir spriocanna aeráide agus spriocanna bithéagsúlachta á chur san áireamh ag an am céanna. Le gníomhaíochtaí faoi Chlár InvestEU, meastar go rannchuideofar 30 % ar a laghad d’imchlúdach airgeadais foriomlán Chlár InvestEU do chuspóirí aeráide.

(11)

Rianófar rannchuidiú Chiste InvestEU le baint amach na sprice aeráide le córas rianaithe aeráide de chuid an Aontais atá le forbairt ag an gCoimisiún i gcomhar le comhpháirtithe cur chun feidhme ionchasacha, agus úsáid á baint ar bhealach iomchuí as na critéir arna mbunú le Rialachán (AE) 2020/852 chun a chinneadh cé acu atá gníomhaíocht eacnamaíoch inbhuanaithe ó thaobh an chomhshaoil de nó nach bhfuil. Ba cheart do Chlár InvestEU rannchuidiú freisin le cur chun feidhme ghnéithe eile na SDGanna.

(12)

De réir Thuarascáil Rioscaí Domhanda 2018 arna heisiúint ag an bhFóram Domhanda Eacnamaíoch, is leis an gcomhshaol a bhaineann cúig den deich riosca is criticiúla atá ag bagairt an gheilleagair dhomhanda. Áirítear ar rioscaí den sórt sin truailliú aeir, ithreach, uiscí intíre agus aigéan, teagmhais adhaimsire, caillteanais na bithéagsúlachta agus teipeanna an mhaolaithe ar an athrú aeráide agus teipeanna an oiriúnaithe don athrú aeráide. Is gnéithe lárnacha de na Conarthaí agus de mhórán de bheartais an Aontais iad prionsabail chomhshaoil. Dá bhrí sin, ba cheart príomhshruthú cuspóirí comhshaoil a chur chun cinn in oibríochtaí a bhaineann le Ciste InvestEU. Ba cheart cosaint an chomhshaoil agus bearta coiscthe agus bainistithe riosca a bhaineann léi a chomhtháthú in ullmhú agus i gcur chun feidhme infheistíochtaí. Ba cheart don Aontas a chaiteachas a bhaineann leis an mbithéagsúlacht agus le rialú an truaillithe aeir a rianú freisin chun na hoibleagáidí maidir le tuairisciú a chomhlíonadh faoin gCoinbhinsiún maidir leis an Éagsúlacht Bhitheolaíoch (6) agus faoi Threoir (AE) 2016/2284 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7). Dá bhrí sin, ba cheart an infheistíocht a leithdháiltear ar chuspóirí inbhuanaitheachta comhshaoil a rianú trí úsáid a bhaint as modhanna comhchoiteanna atá comhleanúnach leis na modhanna sin arna bhforbairt faoi chláir eile de chuid an Aontais a bhfuil feidhm acu maidir le bainistiú aeráide, bithéagsúlachta agus truaillithe aeir chun gur féidir an tionchar aonair agus an tionchar comhcheangailte atá ag infheistíochtaí ar phríomh-chomhpháirteanna an chaipitil nádúrtha, eadhon an t-aer, an t-uisce, an talamh agus an bhithéagsúlacht, a mheas.

(13)

Ba cheart don chomhpháirtí cur chun feidhme tionscadail infheistíochta a fhaigheann tacaíocht shuntasach ón Aontas, go háirithe i réimse an bhonneagair, a iniúchadh chun cinneadh a dhéanamh i dtaobh an imríonn siad tionchar ar an gcomhshaol, ar an aeráid nó ar chúrsaí sóisialta. Ba cheart tionscadail infheistíochta a bhfuil tionchar den sórt sin acu a bheith faoi réir measúnú inbhuanaitheachta i gcomhréir le treoir ar cheart don Choimisiún í a fhorbairt i ndlúthchomhar le comhpháirtithe cur chun feidhme ionchasacha faoi Chlár InvestEU. Ba cheart don treoir sin úsáid a bhaint ar bhealach iomchuí as na critéir a bhunaítear le Rialachán (AE) 2020/852 chun a chinneadh an bhfuil gníomhaíocht eacnamaíoch inbhuanaithe ó thaobh an chomhshaoil de, lena n-áirítear an prionsabal arb é ‘gan dochar suntasach a dhéanamh’, agus an bhfuil sí comhsheasmhach leis na treoracha arna bhforbairt le haghaidh cláir eile de chuid an Aontais. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, ba cheart a áireamh sa treoir sin forálacha leordhóthanacha maidir le hualaí riaracháin míchuí a sheachaint, agus ba cheart tionscadail faoi bhun méid áirithe atá le sainiú sa treoir a eisiamh ón measúnú inbhuanaitheachta. I gcás ina gcinneann comhpháirtí cur chun feidhme nach bhfuil aon mheasúnú inbhuanaitheachta le déanamh, ba cheart dó bonn cirt a thabhairt don choiste infheistíochta arna bhunú do Chiste InvestEU (‘an Coiste Infheistíochta’). Níor cheart oibríochtaí nach bhfuil i gcomhréir le baint amach na gcuspóirí aeráide a bheith incháilithe le haghaidh tacaíocht faoin Rialachán seo.

(14)

Mar gheall ar rátaí ísle infheistíochta bonneagair san Aontas le linn na géarchéime airgeadais agus arís eile le linn ghéarchéim COVID-19, tá an bonn bainte ó chumas an Aontais borradh a chur faoin bhfás inbhuanaithe, faoina iarrachtaí i dtreo na haeráidneodrachta, faoina iomaíochas agus cóineasú agus faoi chruthú post. Leis an méid sin, cruthaítear riosca freisin go ndéanfaí míchothromaíochtaí agus éagsúlachtaí agus neamhionannais laistigh de na Ballstáit agus eatarthu a chomhdhlúthú, rud a mbeadh tionchar aige ar fhorbairt fhadtéarmach ar leibhéal an Aontais, ar an leibhéal náisiúnta nó ar an leibhéal réigiúnach. Tá sé bunriachtanach infheistíochtaí measartha mór a dhéanamh i mbonneagar an Aontais, go háirithe maidir le hidirnascadh agus éifeachtúlacht fuinnimh agus chun Limistéar Iompair Eorpach Aonair a chruthú, chun spriocanna inbhuanaitheachta an Aontais, lena n-áirítear gealltanais an Aontais i leith SDGanna, agus spriocanna fuinnimh agus aeráide 2030, a chomhlíonadh. Dá réir sin, ba cheart tacaíocht ó Chiste InvestEU a spriocdhíriú ar infheistíochtaí in iompar, fuinneamh, lena n-áirítear éifeachtúlacht fuinnimh agus foinsí fuinnimh in-athnuaite agus foinsí fuinnimh astaíochtaí ísle eile atá sábháilte agus inbhuanaithe, bonneagar comhshaoil, bonneagar a bhaineann le gníomhú ar son na haeráide, bonneagar muirí agus bonneagar digiteach, lena n-áirítear nascacht leathanbhanda ghasta agus shárghasta ar fud an Aontais, chun dlús a chur le claochlú digiteach gheilleagar an Aontais. Ba cheart é a bheith mar aidhm ag Clár InvestEU tosaíocht a thabhairt do réimsí atá gann ar infheistíocht, agus ina bhfuil gá le tuilleadh infheistíochta. Chun an tairbhe is mó is féidir a bhaint as an tionchar a bheidh ag tacaíocht mhaoiniúcháin an Aontais agus as an mbreisluach a bheidh ag an tacaíocht sin, is iomchuí próiseas infheistíochta cuíchóirithe a chur chun cinn lena gcumasaítear infheictheacht na píblíne tionscadal agus lena ndéantar uasmhéadú ar shineirgíochtaí thar chláir ábhartha de chuid an Aontais i réimsí amhail iompar, fuinneamh agus digitiú.

Agus aird á tabhairt ar bhagairtí sábháilteachta agus slándála, ba cheart bearta maidir le hathléimneacht bonneagair, lena n-áirítear cothabháil agus sábháilteacht bonneagair, a áireamh i dtionscadail infheistíochta a fhaigheann tacaíocht ón Aontas agus ba cheart prionsabail maidir le saoránaigh a chosaint i spásanna poiblí a chur san áireamh leo. Ba cheart an méid sin a bheith comhlántach leis na hiarrachtaí arna ndéanamh ag cistí eile de chuid an Aontais lena dtugtar tacaíocht do chomhpháirteanna slándála infheistíochtaí i spásanna poiblí, san iompar, san fhuinneamh agus i mbonneagar criticiúil eile, amhail Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa.

(15)

I gcás inarb iomchuí, ba cheart do Chlár InvestEU rannchuidiú le cuspóirí Threoir (AE) 2018/2001 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8) agus le cuspóirí Rialachán (AE) 2018/1999 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9), agus ba cheart dó éifeachtúlacht fuinnimh a chur chun cinn i gcinntí infheistíochta.

(16)

Is deis í an fhíor-ilmhódúlacht chun gréasán iompair a bheidh éifeachtúil agus neamhdhíobhálach don chomhshaol a chruthú, a bhainfidh feidhm as acmhainneacht uasta gach modha iompair agus a chruthóidh sineirgíochtaí eatarthu. Ba cheart do Chlár InvestEU tacú le hinfheistíochtaí i moil iompair ilmhódúla, ar rudaí iad – in ainneoin a n-acmhainneachta suntasaí eacnamaíche agus a gcásanna gnó – a bhfuil riosca suntasach ag baint leo d’infheisteoirí príobháideacha. Ba cheart do Chlár InvestEU rannchuidiú freisin le Córas Iompair Chliste (CICanna) a fhorbairt agus a chur chun úsáide. Ba cheart do Chlár InvestEU cabhrú le borradh a chur faoi iarrachtaí chun teicneolaíochtaí a dhearadh agus a chur i bhfeidhm, ar teicneolaíochtaí iad a chabhraíonn le sábháilteacht feithiclí agus an bhonneagair bóthair a fheabhsú.

(17)

Ba cheart do Chlár InvestEU rannchuidiú le beartais an Aontais maidir le farraigí agus aigéin trí fhorbairt a dhéanamh ar thionscadail agus fiontair i réimse an gheilleagair ghoirm, agus Prionsabail Airgeadais an Gheilleagair Ghoirm Inbhuanaithe. D’fhéadfadh sé go n-áireofaí idirghabhálacha leis sin i réimse na fiontraíochta agus tionsclaíochta muirí, tionscal muirí nuálach agus iomaíoch, chomh maith le fuinneamh in-athnuaite muirí agus an geilleagar ciorclach.

(18)

Cé go raibh méadú ag teacht ar leibhéal na hinfheistíochta foriomláine san Aontas roimh ghéarchéim COVID-19, ní raibh an infheistíocht i ngníomhaíochtaí ardriosca amhail taighde agus nuálaíocht leormhaith agus meastar anois nach foláir gur fhulaing siad buille trom de dheasca na géarchéime. Tá ról ríthábhachtach ag an taighde agus ag an nuálaíocht chun an ghéarchéim a shárú, athléimneacht an Aontais a chomhdhlúthú chun dul i ngleic le dúshláin a bheidh ann amach anseo, agus na teicneolaíochtaí is gá a chruthú chun beartais agus spriocanna an Aontais a bhaint amach. Ba cheart do Chiste InvestEU rannchuidiú leis an sprioc fhoriomlán de 3 % ar a laghad d’OTI an Aontais a infheistiú i dtaighde agus i nuálaíocht a bhaint amach. Chun an sprioc sin a bhaint amach, bheadh ar na Ballstáit agus ar an earnáil phríobháideach leanúint lena ngníomhaíochtaí infheistíochta treisithe féin sa taighde, san fhorbairt agus sa nuálaíocht, chun an tearcinfheistíocht sa taighde agus nuálaíocht a sheachaint, rud a dhéanann dochar d’iomaíochas tionsclaíoch agus eacnamaíoch an Aontais agus do cháilíocht saoil a chuid saoránach. Ba cheart do Chiste InvestEU na táirgí airgeadais iomchuí a sholáthar chun na céimeanna éagsúla de thimthriall na nuálaíochta agus raon leathan geallsealbhóirí a chumhdach, go háirithe chun go bhféadfar réitigh a mhéadú agus a chur chun úsáide ar scála tráchtála san Aontas chun go mbeidh na réitigh sin iomaíoch ar mhargaí domhanda agus chun barr feabhas Aontais a chur chun cinn maidir le teicneolaíochtaí inbhuanaithe ar leibhéal domhanda, i sineirge le Fís Eorpach atá le bunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear Fís Eorpach – an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht, lena leagtar síos a rialacha maidir le rannpháirtíocht agus scaipeadh, agus lena n-aisghairtear Rialacháin (AE) Uimh. 1290/2013 agus (AE) Uimh. 1291/2013 (an ‘Rialachán maidir le Fís Eorpach’), lena n-áirítear an Chomhairle Nuálaíochta Eorpach. I ndáil leis sin, an taithí a fhaightear ó na hionstraimí airgeadais, amhail InnovFin – Maoiniú ó AE do Nuálaithe, arna gcur chun úsáide faoi Fhís 2020 chun rochtain ar mhaoiniú a éascú agus luas a chur léi i gcás gnólachtaí nuálacha, ba cheart don taithí sin a bheith ina bonn láidir chun an tacaíocht spriocdhírithe sin a sheachadadh.

(19)

Réimse a bhfuil an-tábhacht ag baint léi do gheilleagar an Aontais is ea an turasóireacht, lena n-áirítear tionscal an fháilteachais, agus tá crapadh an-tromchúiseach á dhéanamh ar an réimse i láthair na huaire mar thoradh ar phaindéim COVID-19. Déanann an crapadh sin dochar go háirithe do FBManna agus do ghnólachtaí teaghlaigh agus é ina chúis le dífhostaíocht mhórscála. Ba cheart do Chlár InvestEU rannchuidiú le neartú théarnamh, iomaíochas fadtéarmach agus inbhuanaitheacht na hearnála, agus a slabhraí luacha, trí thacú le hoibríochtaí a chuireann turasóireacht inbhuanaithe, nuálach agus dhigiteach chun cinn, lena n-áirítear bearta nuálacha chun lorg na hearnála ar an aeráid agus ar an gcomhshaol a laghdú.

(20)

Tá géarghá le hiarracht shuntasach a dhéanamh chun infheistiú sa chlaochlú digiteach, agus borradh a chur faoi, agus na tairbhí uile a bhainfear as sin a dháileadh ar shaoránaigh agus gnólachtaí uile an Aontais. Ba cheart creat beartais láidir na Straitéise maidir le Margadh Aonair Digiteach a mheaitseáil le hinfheistíocht atá chomh huaillmhianach céanna, lena n-áirítear san intleacht shaorga, i gcomhréir leis an gClár don Eoraip Dhigiteach atá le bunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear an clár don Eoraip Dhigiteach agus lena n-aisghairtear Cinneadh (AE) 2015/2240.

(21)

Is FBManna iad os cionn 99 % de ghnólachtaí san Aontas agus baineann suntas agus ríthábhacht lena luach eacnamaíoch. Tá dúshláin rompu, áfach, nuair a iarrann siad rochtain ar mhaoiniú mar gheall ar an ardriosca a bhraitear leo agus an easpa comhthaobhacht leormhaith. Bíonn dúshláin bhreise ann mar gheall ar an ngá atá ag FBManna agus fiontair an gheilleagair shóisialta le leanúint de bheith iomaíoch trí dhul i mbun digitithe, idirnáisiúnaithe, claochlú de réir loighic an gheilleagair chiorclaigh, agus gníomhaíochtaí nuálaíochta, agus trína lucht saothair a uas-sciliú. Ba dhona go mór mór an buille a buaileadh ar FBManna mar thoradh ar ghéarchéim COVID-19. Ina theannta sin, tá rochtain ag FBManna agus ag fiontair an gheilleagair shóisialta ar shraith níos teoranta d’fhoinsí maoinithe ná mar atá ag fiontair níos mó, toisc nach n-eisíonn siad bannaí de ghnáth, agus níl ach rochtain theoranta acu ar stocmhalartáin agus ar infheisteoirí institiúideacha móra. Tá réitigh nuálacha amhail sealbhú gnólachta nó leas úinéireachta i ngnólacht ag fostaithe ag éirí níos coitianta freisin i measc FBManna agus fhiontair an gheilleagair shóisialta. Is mó fós an dúshlán atá roimh na FBManna sin a dhíríonn a ngníomhaíochtaí ar shócmhainní doláimhsithe chun rochtain a fháil ar mhaoiniú. Bíonn FBManna san Aontas ag brath cuid mhór ar bhainc agus ar mhaoiniú fiachais i bhfoirm rótharraingtí bainc, iasachtaí bainc nó léasaithe. Is gá tacú le FBManna a bhfuil na dúshláin sin thuas rompu trína dhéanamh níos éasca dóibh rochtain a fháil ar mhaoiniú agus trí fhoinsí maoinithe éagsúlaithe a sholáthar chun cur le cumas FBManna a gcruthú, a bhfás, a nuálaíocht agus a bhforbairt inbhuanaithe a mhaoiniú, a n-iomaíochas a áirithiú agus seasamh i gcoinne suaití eacnamaíocha chun an geilleagar agus an córas airgeadais a dhéanamh níos athléimní le linn sleabhcadh eacnamaíoch agus an cumas atá ag FBManna poist agus folláine shóisialta a chruthú a choinneáil ar siúl. Tá an Rialachán seo comhlántach freisin leis na tionscnaimh a cuireadh i gcrích cheana féin i gcomhthéacs Aontas na Margaí Caipitil.

Dá bhrí sin, le Ciste InvestEU, ba cheart tógáil ar chláir rathúla an Aontais, amhail an Clár um Iomaíochas na bhFiontar agus um Fhiontair Bheaga agus Mheánmhéide (COSME); tacaíocht a sholáthar do ghnólachtaí digiteacha nuathionscanta agus do FBManna nuálacha chun a chur ar a gcumas dul san iomaíocht agus uas-scálú a dhéanamh ar bhealach níos fearr; caipiteal oibre agus infheistíocht a sholáthar i rith saolré chuideachta; maoiniú a sholáthar d’idirbhearta léasaithe; agus deis a sholáthar chun díriú ar tháirgí airgeadais sonracha agus níos spriocdhírithe. Chomh maith leis sin, ba cheart dó cur le neart na modhanna cistiúcháin poiblí/príobháideacha, amhail Ciste TTP FBM (Tairiscint Tosaigh don Phobal), a bhíonn ag iarraidh tacú le FBManna trí thuilleadh cothromais phoiblí agus phríobháidigh a threorú.

(22)

Mar a leagtar amach i bpáipéar machnaimh an Choimisiúin maidir le gné shóisialta na hEorpa an 26 Aibreán 2017, sa teachtaireacht maidir le Colún Eorpach na gCeart Sóisialta, i gcreat an Aontais maidir le Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar Chearta Daoine atá faoi Mhíchumas agus i dteachtaireacht an 14 Eanáir 2020 dar teideal ‘Strong Social Europe for Just Transitions’ [Eoraip Láidir Shóisialta d’Aistrithe Córa], is príomhthosaíocht de chuid an Aontais é Aontas atá níos cuimsithí agus níos cothroime a thógáil chun dul i ngleic leis an éagothromaíocht agus beartais maidir le cuimsiú sóisialta san Eoraip a chothú. Tá tionchar ag an neamhionannas deiseanna go háirithe ar rochtain ar an oideachas, ar an oiliúint, ar an gcultúr, ar an bhfostaíocht, ar an tsláinte agus ar sheirbhísí sóisialta. Má dhéantar infheistíocht sa gheilleagar sóisialta agus scileanna agus sa gheilleagar a bhaineann le caipiteal daonna, mar aon le pobail leochaileacha a lánpháirtiú sa tsochaí, is féidir deiseanna eacnamaíocha a fheabhsú, go háirithe má dhéantar iad a chomhordú ar leibhéal an Aontais. Tá sé nochtaithe le géarchéim COVID-19 go bhfuil gá suntasach le hinfheistíocht sa bhonneagar sóisialta. Ba cheart úsáid a bhaint as Ciste InvestEU chun tacú le hinfheistíocht in oideachas agus in oiliúint, lena n-áirítear athsciliú agus uas-sciliú oibrithe, inter alia i réigiúin atá i dtuilleamaí geilleagar atá dian ar charbón agus a ndéanann an t-aistriú chuig geilleagar ísealcharbóin difear dóibh. Ba cheart úsáid a bhaint as chun tacú le tionscadail a ghineann tionchair dheimhneacha shóisialta agus a chuireann feabhas ar chuimsiú sóisialta trí chabhrú le fostaíocht a mhéadú ar fud na réigiún go léir, go háirithe i measc daoine neamhoilte agus daoine atá dífhostaithe go fadtéarmach, agus chun feabhas a chur ar an staid maidir le comhionannas inscne, comhionannas deiseanna, neamh-idirdhealú, inrochtaineacht, an dlúthpháirtíocht idir na glúnta, earnáil na sláinte agus na seirbhísí sóisialta, tithíocht shóisialta, easpa dídine, cuimsitheacht dhigiteach, forbairt pobail, ról agus ionad daoine óga sa tsochaí mar aon le daoine leochaileacha, lena n-áirítear náisiúnaigh tríú tíortha. Ba cheart do Chlár InvestEU tacú freisin le cultúr agus cruthaitheacht Eorpach lena mbaineann cuspóir sóisialta.

(23)

Bhí tionchar an-tromchúiseach ag géarchéim COVID-19 ar mhná, ó thaobh cúrsaí sóisialta agus eacnamaíocha araon de. Agus é sin á thabhairt faoi deara, ba cheart do Chlár InvestEU rannchuidiú le beartais an Aontais maidir le comhionannas idir mná agus fir a bhaint amach, inter alia, trí aghaidh a thabhairt ar an mbearna dhigiteach atá eatarthu agus trí chabhrú le cruthaitheacht agus le hacmhainneacht fiontraíochta na mban a spreagadh.

(24)

Chun cur i gcoinne na n-éifeachtaí diúltacha a bhíonn ag claochluithe móra ar na sochaithe san Aontas agus ar mhargadh an lucht saothair sna deich mbliana atá amach romhainn, is gá infheistiú i gcaipiteal daonna, i mbonneagar sóisialta, i micreamhaoiniú, i maoiniú fiontar eiticiúil agus sóisialta agus i samhlacha gnó nua an gheilleagair shóisialta, lena n-áirítear infheistíocht a bhfuil tionchar sóisialta aici agus conraitheoireacht shóisialta de réir torthaí. Ba cheart do Chlár InvestEU éiceachóras margaidh shóisialta nuaghinte a neartú chun méadú a dhéanamh ar sholáthar an mhaoinithe do mhicrifhiontair agus fiontair shóisialta agus ar rochtain na bhfiontar sin ar mhaoiniú, chun freastal ar éileamh na bhfiontar sin is mó a bhfuil gá acu leis. Sa tuarascáil ón Tascfhórsa Ardleibhéil um Infheistiú sa Bhonneagar Sóisialta san Eoraip i mí Eanáir 2018 dar teideal ‘Boosting Investment in Social Infrastructure in Europe’ [Infheistíocht i mBonneagar Sóisialta san Eoraip a Neartú], sainaithníodh bearna infheistíochta iomlán de EUR 1,5 trilliún ar a laghad sa bhonneagar sóisialta agus sna seirbhísí sóisialta don tréimhse idir 2018 agus 2030, lena n-áirítear an t-oideachas, an oiliúint, an tsláinte agus tithíocht. Tá gá le tacaíocht lena aghaidh sin, lena n-áirítear ar leibhéal an Aontais. Dá bhrí sin, ba cheart lántairbhe a bhaint as an gcomhchumhacht atá ag caipiteal poiblí, tráchtála agus daonchairdiúil, mar aon le tacaíocht ó fhondúireachtaí agus ó chineálacha malartacha soláthraithe airgeadais amhail gníomhaithe eiticiúla, sóisialta agus inbhuanaithe, chun tacú le forbairt an tslabhra luacha margaidh shóisialta agus le hAontas a bheidh níos athléimní.

(25)

Sa ghéarchéim eacnamaíoch a ghabhann le paindéim COVID-19, níl leithdháileadh acmhainní an mhargaidh go hiomlán éifeachtúil agus cuireann riosca a mheastar a bheith ann isteach go mór ar shreabhadh infheistíochta príobháidí. Faoi na himthosca sin, tá an phríomhghné de Chiste InvestEU, is é sin an riosca a mhaolú i gcás tionscadail atá inmharthana go heacnamaíoch chun airgeadas príobháideach a phlódú isteach thar a bheith luachmhar, inter alia chun cur i gcoinne an riosca go mbeidh téarnamh neamhshiméadrach ann. Ba cheart do Chlár InvestEU a bheith in ann tacaíocht ríthábhachtach a chur ar fáil do chuideachtaí le linn na céime téarnaimh, lena n-áirítear tacaíocht chaipitil do FBManna a raibh drochthionchar ag géarchéim COVID-19 orthu agus nach raibh i gcruachás cheana féin ó thaobh Státchabhrach de ag deireadh 2019, agus san am céanna fócas láidir infheisteoirí a áirithiú ar thosaíochtaí beartais an Aontais sa mheántéarma agus san fhadtéarma, amhail an Comhaontú Glas don Eoraip, Plean Infheistíochta an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip, an Straitéis maidir le todhchaí dhigiteach na hEorpa a mhúnlú, an Straitéis Nua Tionsclaíochta don Eoraip agus an Eoraip Shóisialta Láidir d’Aistrithe Córa, agus an prionsabal arb é ‘gan dochar suntasach a dhéanamh’ á chur san áireamh. Leis sin, ba cheart cur go mór le cumas glactha riosca Ghrúpa an Bhainc Eorpaigh Infheistíochta (BEI) agus na mbanc agus na n-institiúidí náisiúnta le haghaidh spreagadh agus comhpháirtithe cur chun feidhme eile chun tacú le téarnamh eacnamaíoch.

(26)

Leis an gcrapadh domhain ar OTI an Aontais a eascraíonn as géarchéim COVID-19, beidh drochéifeachtaí sóisialta dosheachanta. Le paindéim COVID-19, léiríodh gur gá aghaidh a thabhairt ar leochaileachtaí straitéiseacha den sórt sin go práinneach agus go héifeachtúil chun feabhas a chur ar fhreagairt éigeandála an Aontais agus ar athléimneacht agus ar inbhuanaitheacht an gheilleagair ina iomláine. Ní féidir ach le geilleagar Aontais atá athléimneach, inbhuanaithe, cuimsitheach agus comhtháite sláine an mhargaidh inmheánaigh agus an machaire comhréidh a chaomhnú, rud a rachaidh chun tairbhe na mBallstát agus na réigiún is mó atá buailte freisin.

(27)

Ba cheart do Chiste InvestEU feidhmiú trí cheithre réimse bheartais lena léirítear príomhthosaíochtaí beartais an Aontais, eadhon, bonneagar inbhuanaithe; taighde, nuálaíocht agus digitiú; FBManna; agus infheistíocht shóisialta agus scileanna.

(28)

Cé gur cheart don réimse bheartais i ndáil le FBManna díriú go príomha ar nithe a rachadh chun tairbhe FBManna, ba cheart cuideachtaí meánchaipitlithe beaga a bheith incháilithe faoi freisin. Ba cheart cuideachtaí meánchaipitlithe a bheith incháilithe le haghaidh tacaíocht faoi na trí réimse bheartais eile.

(29)

Mar a leagtar amach sa Chomhaontú Glas don Eoraip agus i bPlean Infheistíochta an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip, tá Sásra um Aistriú Cóir le bheith bunaithe chun aghaidh a thabhairt ar na hiarmhairtí sóisialta, eacnamaíocha agus comhshaoil a bhaineann le sprioc aeráide 2030 an Aontais a bhaint amach agus lena sprioc chun aeráidneodracht a bhaint amach faoi 2050. Bheadh an sásra sin comhdhéanta de thrí cholún, eadhon Ciste um Aistriú Cóir atá le bunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear an Ciste um Aistriú Cóir (‘an Rialachán maidir leis an gCiste um Aistriú Cóir’) (colún 1), scéim thiomnaithe um aistriú cóir faoi Chlár InvestEU (colún 2) agus saoráid iasachta don earnáil phoiblí atá le bunú le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir leis an tsaoráid iasachta don earnáil phoiblí faoin Sásra um Aistriú Cóir (‘an Rialachán maidir leis an tSaoráid Iasachta don Earnáil Phoiblí le haghaidh 2021-2027’) (colún 3). Leis an sásra sin, ba cheart díriú ar na réigiúin sin ar mó a ndéanann an t-aistriú difear dóibh i ngeall ar a spleáchas ar bhreoslaí iontaise, lena n-áirítear gual, móin agus scealla ola nó ar phróisis thionsclaíocha atá dian ar ghás ceaptha teasa, agus a bhfuil acmhainneacht níos lú acu na hinfheistíochtaí riachtanacha a mhaoiniú. Leis an scéim um aistriú cóir, ba cheart tacaíocht a sholáthar don mhaoiniú chun infheistíocht a ghiniúint chun tairbhe na gcríoch a dhéanann aistriú cóir. Ba cheart foráil a dhéanamh i Mol Comhairleach InvestEU don fhéidearthacht go mbainfeadh na críocha faoi seach tairbhe as cúnamh teicniúil.

(30)

Chun colún 2 a chur chun feidhme faoin Sásra um Aistriú Cóir, ba cheart scéim thiomnaithe um aistriú cóir faoi Chlár InvestEU a bhunú go cothrománach ar fud na réimsí beartais uile, ag tacú le hinfheistíocht bhreise chun tairbhe na gcríoch sin arna sainaithint i bpleananna críochacha um aistriú cóir, arna mbunú i gcomhréir leis an Rialachán maidir leis an gCiste um Aistriú Cóir. Leis an scéim sin, ba cheart infheistíochtaí a chumasú i raon leathan tionscadal, i gcomhréir le critéir incháilitheachta Chlár InvestEU. Maidir le tionscadail i gcríocha arna sainaithint i bpleananna críochacha um aistriú cóir, nó tionscadail a théann chun tairbhe aistriú na gcríoch sin, fiú mura bhfuil siad suite sna críocha féin, féadfaidh siad tairbhe a bhaint as an scéim, ach díreach nuair atá cistiú lasmuigh de na críocha um aistriú cóir riachtanach don aistriú sna críocha sin.

(31)

Ba cheart é a bheith indéanta tacú le hinfheistíochtaí straitéiseacha, lena n-áirítear tionscadail thábhachtacha ar mhaithe le leas na hEorpa, faoi aon réimse bheartais, go háirithe i bhfianaise an aistrithe ghlais agus an aistrithe dhigitigh agus an ghá iomaíochas agus athléimneacht a fheabhsú, fiontraíocht agus cruthú post a chur chun cinn agus slabhraí luacha straitéiseacha a neartú..

(32)

Ba cheart dhá urrann a bheith ann do gach réimse bheartais, is é sin le rá urrann AE agus urrann an Bhallstáit. Ba cheart d’urrann AE dul i ngleic, ar bhealach comhréireach, le clistí margaidh sonracha ar fud an Aontais nó sna Ballstáit nó le cásanna infheistíochta fo-optamaí. Ba cheart breisluach Eorpach soiléir a bheith ag oibríochtaí dá dtugtar tacaíocht. Ba cheart d’urrann an Bhallstáit an deis a thabhairt do na Ballstáit agus do na húdaráis réigiúnacha trína mBallstáit sciar dá n-acmhainní ó chistí faoi bhainistíocht roinnte a ranníoc le soláthar do ráthaíocht AE agus an deis a thabhairt dóibh ráthaíocht AE a úsáid le haghaidh oibríochtaí maoiniúcháin nó infheistíochta chun dul i ngleic le clistí margaidh sonracha nó le cásanna infheistíochta fo-optamaí ina gcríoch féin, lena n-áirítear i gceantair leochaileacha agus iargúlta amhail na réigiúin is forimeallaí den Aontas, atá le leagan amach sa chomhaontú ranníocaíochta, chun cuspóirí na gcistí faoi bhainistíocht roinnte a bhaint amach. Chomh maith leis sin, ba cheart d’urrann an Bhallstáit an deis a thabhairt do na Ballstáit méideanna breise eile a ranníoc, lena n-áirítear iad siúd a chuirtear ar fáil de bhun Rialachán (AE) 2021/241 le soláthar do ráthaíocht AE agus an deis a thabhairt dóibh ráthaíocht AE a úsáid le haghaidh ibríochtaí maoiniúcháin nó infheistíochta chun na gcríoch a leagtar síos sa chomhaontú ranníocaíochta, ar cheart a bheith ar áireamh ann, i gcás inarb ábhartha, críocha beart faoi phlean téarnaimh agus athléimneachta. Leis sin, d’fhéadfaí, inter alia, tacaíocht chaipitil a bheith ann le haghaidh FBManna a raibh drochthionchar ag géarchéim COVID-19 orthu agus nach raibh i gcruachás cheana féin ó thaobh Státchabhrach de ag deireadh 2019. Le hoibríochtaí dá dtugtar tacaíocht ó Chiste InvestEU trí urrann AE nó trí urrann an Bhallstáit, níor cheart maoiniú príobháideach a dhúbailt ná a phlódú ná níor cheart an iomaíocht a shaobhadh sa mhargadh inmheánach.

(33)

Ba cheart d’urrann an Bhallstáit a bheith saincheaptha chun go bhféadfaí cistí faoi bhainistíocht roinnte nó méideanna breise eile arna ranníoc ag Ballstáit, lena n-áirítear iad siúd a chuirtear ar fáil de bhun Rialachán (AE) 2021/241 a úsáid chun soláthar do ráthaíocht arna heisiúint ag an Aontas. Leis an deis sin, mhéadófaí breisluach ráthaíocht AE trí thacaíocht faoin ráthaíocht sin a sholáthar do réimse níos leithne faighteoirí deiridh agus tionscadal agus trí éagsúlú a dhéanamh ar na modhanna chun cuspóirí na gcistí faoi bhainistíocht roinnte nó cuspóirí pleananna téarnaimh agus athléimneachta a bhaint amach, agus bainistiú riosca comhsheasmhach ar na dliteanais theagmhasacha á áirithiú ag an am céanna trí ráthaíocht AE a chur chun feidhme faoi bhainistíocht indíreach. Ba cheart don Aontas na hoibríochtaí maoiniúcháin agus infheistíochta dá bhforáiltear sna comhaontuithe ráthaíochta a tugadh i gcrích idir an Coimisiún agus comhpháirtithe cur chun feidhme faoi urrann an Bhallstáit a ráthú. Leis na cistí faoi bhainistíocht roinnte nó le méideanna breise eile arna ranníoc ag na Ballstáit, lena n-áirítear iad siúd a chuirtear ar fáil ó Rialachán (AE) 2021/241, ba cheart an soláthar don ráthaíocht a chur ar fáil, de réir ráta soláthair arna chinneadh ag an gCoimisiún agus a leagtar amach sa chomhaontú ranníocaíochta arna thabhairt i gcrích leis an mBallstát, bunaithe ar chineál na n-oibríochtaí agus ar na caillteanais ionchasacha a bheidh mar thoradh orthu. Ghlacfadh an Ballstát caillteanais air féin os cionn na gcaillteanas a mbeifí ag dréim leo trí ráthaíocht chomhuaineach i bhfabhar an Aontais a eisiúint, ar ráthaíocht í ba cheart a bheith i bhfeidhm fad a bheidh aon oibríochtaí maoiniúcháin agus infheistíochta faoi urrann an Bhallstáit sin gan íoc. Ba cheart socruithe den sórt sin a thabhairt i gcrích laistigh de chomhaontú ranníocaíochta aonair le gach Ballstát a dhéanfaidh an rogha sin go deonach.

Ba cheart don chomhaontú ranníocaíochta aon chomhaontú ráthaíochta sonrach amháin nó níos mó ná sin atá le cur chun feidhme laistigh den Bhallstát lena mbaineann a chuimsiú ar bhonn rialacha Chiste InvestEU, agus aon imfhálú réigiúnach a chuimsiú. Chun an ráta soláthair a leagan amach ar bhonn cás ar chás, is gá maolú ó Airteagal 211(1) de Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 2018/1046 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10) (‘an Rialachán Airgeadais’). Leis an leagan amach sin, soláthraítear tacar aonair rialacha freisin do ráthaíochtaí buiséadacha dá dtugtar tacaíocht ó chistí atá á mbainistiú go lárnach nó ó chistí faoi bhainistíocht roinnte a d’éascódh iad a chomhcheangal. Ba cheart gur ioncam sannta seachtrach a bheadh sa soláthar le haghaidh ráthaíocht AE a bhaineann le hurrann Bhallstáit, agus méideanna breise eile arna ranníoc ag na Ballstáit mar bhonn taca léi, lena n-áirítear iad siúd a chuirtear ar fáil de bhun Rialachán (AE) 2021/241.

(34)

Ba cheart comhpháirtíocht idir an Coimisiún agus Grúpa BEI a bhunú, ag tarraingt ar na láidreachtaí coibhneasta atá ag gach comhpháirtí chun an tionchar beartais uasta, éifeachtúlacht imlonnaithe, agus maoirseacht bhuiséadach agus bainistithe riosca iomchuí a áirithiú, agus ba cheart don chomhpháirtíocht tacú le rochtain dhíreach éifeachtach agus chuimsitheach ar ráthaíocht AE.

(35)

Ba cheart don Aontas, a ndéanann an Coimisiún ionadaíocht dó, a bheith in ann a bheith rannpháirteach i méadú caipitil ar an gCiste Eorpach Infheistíochta (CEI) chun go mbeidh CEI in ann leanúint de thacaíocht a thabhairt do gheilleagar na hEorpa agus dá théarnamh. Ba í príomhaidhm an mhéadaithe cur ar chumas CEI rannchuidiú le cur chun feidhme Chlár InvestEU. Ba cheart don Aontas a bheith in ann a sciar foriomlán i gcaipiteal CEI a choinneáil. Ba cheart foráil a dhéanamh maidir le himchlúdach airgeadais leordhóthanach chuige sin sa Chreat Airgeadais Ilbhliantúil le haghaidh 2021-2027. An 3 Nollaig 2020, chinn Bord Stiúrthóirí CEI méadú ar chaipiteal údaraithe CEI a mholadh do na scairshealbhóirí, rud a mbeadh instealladh airgid EUR 1 250 000 000 in CEI mar thoradh air. Tá praghas na scaireanna nua bunaithe ar an bhfoirmle le haghaidh glanluach sócmhainní arna comhaontú i measc scairshealbhóirí CEI agus is éard atá ann an chuid a íoctar isteach agus an scairbhiseach. I gcomhréir le hAirteagal 7 de Reachtanna CEI, i gcás gach scaire suibscríofa, ní mór 20 % den luach ainmniúil a íoc isteach.

(36)

Ba cheart don Choimisiún tuairimí a lorg ó chomhpháirtithe cur chun feidhme ionchasacha eile agus ó Ghrúpa BEI maidir le treoirlínte infheistíochta, an córas rianaithe aeráide, na treoirdhoiciméid maidir le measúnú inbhuanaitheachta agus modheolaíochtaí coitianta, de réir mar is iomchuí, d’fhonn cuimsitheacht agus oibríochtúlacht a áirithiú go dtí go gcuirfear na comhlachtaí rialachais ar bun, agus ina dhiaidh sin ba cheart rannpháirtíocht na gcomhpháirtithe cur chun feidhme a bheith faoi chuimsiú an Bhoird Chomhairligh agus Bhord Stiúrtha Chlár InvestEU.

(37)

Ba cheart Ciste InvestEU a bheith oscailte do ranníocaíochtaí ó thríú tíortha ar comhaltaí iad de Chomhlachas Saorthrádála na hEorpa, tíortha aontacha, tíortha is iarrthóirí agus iarrthóirí ionchasacha, tíortha de Bheartas Comharsanachta na hEorpa agus tíortha eile, i gcomhréir leis na coinníollacha a aontaíodh idir an tAontas agus na tíortha sin, go háirithe i bhfianaise thionchar dearfach na hoscailte sin ar gheilleagair na mBallstát. Leis sin, ba cheart a bheith in ann leanúint den chomhar leis na tíortha ábhartha, i gcás inarb iomchuí, go háirithe i réimsí an taighde agus na nuálaíochta, mar aon le FBManna.

(38)

Leagtar síos leis an Rialachán seo imchlúdach airgeadais do bhearta eile de Chlár InvestEU le hais soláthar do ráthaíocht an Aontais, arb é a bheidh ann an príomh-mhéid tagartha, de réir bhrí phointe 18 de Chomhaontú Idirinstitiúideach an 16 Nollaig 2020 idir Parlaimint na hEorpa, Comhairle an Aontais Eorpaigh agus an Coimisiún Eorpach maidir leis an smacht buiséadach, le comhar in ábhair bhuiséadacha agus le bainistíocht fhónta airgeadais, agus maidir le hacmhainní dílse nua, lena n-áirítear treochlár i dtreo acmhainní dílse nua a thabhairt isteach (11), do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle le linn an nós imeachta bhuiséadaigh bhliantúil.

(39)

Ba cheart soláthar do shuim EUR 2 672 292 573 i bpraghsanna reatha de ráthaíocht AE le hacmhainní ón leithdháileadh breise a sholáthraítear i gcomhréir le hAirteagal 5 de Rialachán (AE, Euratom) 2020/2093 ón gComhairle (12) agus le hIarscríbhinn II a ghabhann leis a chomhfhreagraíonn do mhéid EUR 1 000 000 000 i bpraghsanna 2018. Ba cheart suim EUR 63 800 000 i bpraghsanna reatha den leithdháileadh iomlán ar Mhol Comhairleach InvestEU de EUR 430 000 000 i bpraghsanna reatha a sholáthar ón uasmhéid sin.

(40)

Le ráthaíocht AE de EUR 26 152 310 073 i bpraghsanna reatha le haghaidh urrann AE, meastar go slógfar breis agus EUR 372 000 000 000 d’infheistíocht bhreise ar fud an Aontais agus ba cheart í a leithdháileadh go táscach ar na réimsí beartais.

(41)

An 18 Aibreán 2019, dhearbhaigh an Coimisiún “gan dochar do shainchumais na Comhairle i gcur chun feidhme an Chomhshocraithe Cobhsaíochta agus Fáis (CCF), ba cheart, i bprionsabal, go mbeadh ranníocaíochtaí aon uaire a dhéanann Ballstáit, cibé acu Ballstát nó bainc náisiúnta le haghaidh spreagadh atá aicmithe in earnáil ghinearálta an rialtais nó ag gníomhú thar ceann Ballstáit, d’ardáin infheistíochta théamacha nó iltíre arna mbunú le haghaidh chur chun feidhme an Phlean Infheistíochta, in ann cáiliú mar bhearta aon uaire, de réir bhrí Airteagail 5(1) agus 9(1) de Rialachán (CE) Uimh. 1466/97 ón gComhairle (13) agus Airteagal 3(4) de Rialachán (CE) Uimh. 1467/97 ón gComhairle (14). Ina theannta sin, gan dochar do shainchumais na Comhairle i gcur chun feidhme CCF, déanfaidh an Coimisiún a mheas cá mhéad is féidir an chóireáil chéanna a dhéantar do CEIS, i gcomhthéacs na teachtaireachta ón gCoimisiún maidir le solúbthacht, a chur i bhfeidhm freisin i leith Chlár InvestEU, mar an ionstraim is comharba ar CEIS, a mhéid a bhaineann le ranníocaíochtaí aon uaire arna soláthar ag na Ballstáit in airgead tirim chun maoiniú a dhéanamh ar mhéid breise de ráthaíocht AE chun críocha urrann an Bhallstáit”.

(42)

Maidir le ráthaíocht AE lena gcuirtear bonn taca faoi Chiste InvestEU, ba cheart don Choimisiún an ráthaíocht sin a chur chun feidhme ar bhealach indíreach trí dhul i muinín comhpháirtithe cur chun feidhme a bhfuil for-rochtain acu ar idirghabhálaithe airgeadais, i gcás inarb infheidhme, agus ar fhaighteoirí deiridh. Ba cheart do roghnú na gcomhpháirtithe cur chun feidhme a bheith trédhearcach agus saor ó aon choinbhleacht leasa. Ba cheart don Choimisiún comhaontú ráthaíochta a thabhairt i gcrích ina leithdháilfí acmhainneacht ráthaíochta ó Chiste InvestEU do gach comhpháirtí cur chun feidhme chun tacú lena oibríochtaí maoiniúcháin agus infheistíochta a chomhlíonann critéir incháilitheachta Chiste InvestEU agus a chuireann le baint amach na gcuspóirí lena mbaineann. Níor cheart don bhainistiú riosca a bhaineann le ráthaíocht AE bac a chur ar rochtain dhíreach na gcomhpháirtithe cur chun feidhme ar ráthaíocht AE. A luaithe a dheonófar ráthaíocht AE faoi urrann AE do chomhpháirtithe cur chun feidhme, ba cheart dóibh a bheith freagrach go hiomlán as an bpróiseas infheistíochta ar fad agus as an dícheall cuí a bhaineann leis na hoibríochtaí maoiniúcháin agus infheistíochta. Ba cheart do Chiste InvestEU tacaíocht a thabhairt do thionscadail ar iondúil dóibh próifíl riosca níos airde a bheith acu ná tionscadail eile a fhaigheann tacaíocht ó ghnáthoibríochtaí na gcomhpháirtithe cur chun feidhme agus nach bhféadfaí a chur i gcrích sa tréimhse ar lena linn is féidir ráthaíocht AE a úsáid, nó nárbh fhéidir le foinsí poiblí nó príobháideacha eile iad a chur i gcrích, a mhéid céanna, gan tacaíocht ó Chiste InvestEU.

(43)

Ba cheart struchtúr rialachais a thabhairt do Chiste InvestEU ar cheart go mbeadh a fheidhm i gcomhréir lena sprioc aonair, is é sin a áirithiú go mbainfear úsáid iomchuí as ráthaíocht AE, i gcomhréir le neamhspleáchas polaitiúil cinntí infheistíochta a áirithiú. Ba cheart an struchtúr rialachais sin a bheith comhdhéanta de Bhord Comhairleach, Bord Stiúrtha agus Coiste Infheistíochta a bheidh iomlán neamhspleách. Maidir le ballraíocht fhoriomlán an struchtúir rialachais, ba cheart gach iarracht a dhéanamh cothromaíocht inscne a bhaint amach ina leith. Níor cheart don struchtúr rialachais a bheith ag tarraingt de nó ag cur isteach ar chinnteoireacht Ghrúpa BEI nó cinnteoireacht na gcomhpháirtithe cur chun feidhme eile, agus níor cheart dó teacht in ionad ar a gcomhlachtaí rialaithe faoi seach.

(44)

Ba cheart Bord Comhairleach a bhunú, ar a mbeadh ionadaithe na gcomhpháirtithe cur chun feidhme, ionadaithe na mBallstát, saineolaí amháin arna cheapadh ag Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa agus saineolaí amháin arna cheapadh ag Coiste na Réigiún, chun faisnéis a mhalartú agus barúlacha a mhalartú i dtaca leis an úsáid a bhainfear as táirgí airgeadais a chuirfear chun úsáide faoi Chiste InvestEU agus chun plé a dhéanamh ar riachtanais atá ag teacht chun cinn agus táirgí nua, lena n-áirítear bearnaí sonracha sa mhargadh i gcás críocha áirithe.

(45)

Ionas gur féidir an Bord Comhairleach a bhunú ón tús, ba cheart don Choimisiún ionadaithe na gcomhpháirtithe cur chun feidhme ionchasacha a cheapadh ar feadh tréimhse shealadach bliana. Ina dhiaidh sin, ghlacfadh na comhpháirtithe cur chun feidhme an fhreagracht sin ar shíniú na gcomhaontuithe ráthaíochta dóibh.

(46)

Ba cheart do Bhord Stiúrtha, a bheidh comhdhéanta d’ionadaithe ón gCoimisiún, d’ionadaithe comhpháirtithe cur chun feidhme agus de shaineolaí amháin gan vóta arna cheapadh ag Parlaimint na hEorpa, an treoir straitéiseach agus oibríochtúil a chinneadh do Chiste InvestEU.

(47)

Ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh ar chomhoiriúnacht na n-oibríochtaí maoiniúcháin agus infheistíochta arna dtíolacadh ag na comhpháirtithe cur chun feidhme le dlí agus beartais uile an Aontais. Sa deireadh thiar, ba cheart gurb é comhpháirtí cur chun feidhme a dhéanfadh na cinntí maidir le hoibríochtaí maoiniúcháin agus infheistíochta.

(48)

Ba cheart don Choiste Infheistíochta, a bheidh comhdhéanta de shaineolaithe neamhspleácha, teacht ar chonclúid maidir le tacaíocht a thabhairt ó ráthaíocht AE d’oibríochtaí maoiniúcháin agus infheistíochta a chomhlíonann critéir incháilitheachta Chiste InvestEU, agus, ar an gcaoi sin, saineolas seachtrach a sholáthar le linn measúnuithe infheistíochta i dtaca le tionscadail. Ba cheart foirmíochtaí éagsúla a bheith ag an gCoiste Infheistíochta chun na réimsí agus na hearnálacha beartais difriúla a chumhdach ar an mbealach is fearr is féidir.

(49)

Ba cheart do rúnaíocht neamhspleách arna hóstáil ag an gCoimisiún agus a mbeidh uirthi freagairt do Chathaoirleach an Choiste Infheistíochta cúnamh a thabhairt don Choiste Infheistíochta.

(50)

Agus comhpháirtithe cur chun feidhme á roghnú chun Ciste InvestEU a chur chun úsáide, ba cheart don Choimisiún a gcumas a mheas cuspóirí Chiste InvestEU a chomhlíonadh agus a n-acmhainní féin a rannchuidiú, chun cumhdach geografach leordhóthanach agus éagsúlú leordhóthanach a áirithiú, chun infheisteoirí príobháideacha a phlódú isteach agus chun éagsúlú riosca leordhóthanach agus réitigh nua a sholáthar chun dul i ngleic le clistí margaidh agus le cásanna infheistíochta fo-optamaí. I ngeall ar an ról atá ag Grúpa BEI faoi na Conarthaí, ar a chumas oibriú sna Ballstáit uile agus ar an taithí atá aige cheana faoi na hionstraimí airgeadais reatha agus faoi CEIS, ba cheart do Ghrúpa BEI leanúint de bheith ina chomhpháirtí cur chun feidhme den chéad tábhacht faoi urrann AE de Chiste InvestEU. Sa bhreis ar Ghrúpa BEI, ba cheart é a bheith ar a gcumas ag bainc agus institiúidí náisiúnta le haghaidh spreagadh réimse táirgí airgeadais comhlántacha a sholáthar, ar an ábhar go bhféadfadh an taithí agus na hinniúlachtaí atá acu ar an leibhéal náisiúnta agus réigiúnach a bheith ina gcuidiú chun tionchar na gcistí poiblí ar chríoch iomlán an Aontais a mhéadú a oiread is féidir. Ba cheart Clár InvestEU a chur chun feidhme ar bhealach a chuirfidh machaire comhréidh do bhainc agus institiúidí le haghaidh spreagadh atá níos lú nó níos óige chun cinn. Ina theannta sin, ba cheart é a bheith indéanta comhpháirtithe cur chun feidhme a dhéanamh d’institiúidí airgeadais idirnáisiúnta eile, go háirithe nuair a bhíonn buntáiste comparáideach ann dá mbarr ó thaobh saineolas agus taithí ar leith i mBallstáit áirithe agus nuair a léiríonn siad tromlach Aontais sa scairshealbhóireacht. Chomh maith leis sin, ba cheart é a bheith indéanta comhpháirtithe cur chun feidhme a dhéanamh d’eintitis eile a chomhlíonann na critéir a leagtar síos sa Rialachán Airgeadais.

(51)

D’fhonn éagsúlú geografach níos fearr a chur chun cinn, féadfar ardáin infheistíochta a bhunú, rud a thabharfadh le chéile iarrachtaí agus saineolas na gcomhpháirtithe cur chun feidhme le bainc agus institiúidí náisiúnta eile le haghaidh spreagadh a bhfuil taithí theoranta acu maidir le húsáid ionstraimí airgeadais. Ba cheart struchtúir den sórt sin a spreagadh, lena n-áirítear le tacaíocht atá ar fáil ó Mhol Comhairleach InvestEU. Is iomchuí comhinfheisteoirí, údaráis phoiblí, saineolaithe, institiúidí oideachais, oiliúna agus taighde, na comhpháirtithe sóisialta ábhartha agus ionadaithe na sochaí sibhialta agus gníomhaithe ábhartha eile ar leibhéal an Aontais, ar an leibhéal náisiúnta agus ar an leibhéal réigiúnach a thabhairt le chéile chun úsáid na n-ardán infheistíochta sna hearnálacha ábhartha a chur chun cinn.

(52)

Ba cheart ráthaíocht AE faoi urrann an Bhallstáit a leithdháileadh ar aon chomhpháirtí cur chun feidhme incháilithe i gcomhréir le pointe (c) d’Airteagal 62(1) den Rialachán Airgeadais, lena n-áirítear bainc nó institiúidí náisiúnta nó réigiúnacha le haghaidh spreagadh, BEI, CEI agus institiúidí airgeadais idirnáisiúnta eile. Agus comhpháirtithe cur chun feidhme faoi urrann an Bhallstáit á roghnú ag an gCoimisiún, ba cheart dó na tograí arna ndéanamh ag gach Ballstát a chur san áireamh, faoi mar a léirítear sa chomhaontú ranníocaíochta. I gcomhréir le hAirteagal 154 den Rialachán Airgeadais, tá an Coimisiún le measúnú a dhéanamh ar rialacha agus nósanna imeachta an chomhpháirtí cur chun feidhme chun a dheimhniú go soláthraíonn siad leibhéal cosanta do leas airgeadais an Aontais atá coibhéiseach leis an leibhéal cosanta arna sholáthar ag an gCoimisiún.

(53)

Ba cheart, sa deireadh, don chomhpháirtí cur chun feidhme oibríochtaí maoiniúcháin agus infheistíochta a shocrú ag gníomhú dó ina ainm féin, ba cheart iad a chur chun feidhme i gcomhréir lena rialacha, beartais agus nósanna imeachta inmheánacha, agus ba cheart cuntas a thabhairt orthu ina ráitis airgeadais féin nó, i gcás inarb infheidhme, ba cheart iad a nochtadh sna nótaí a ghabhann leis na ráitis airgeadais. Dá bhrí sin, ba cheart don Choimisiún, agus don Choimisiún amháin, cuntas a thabhairt ar aon dliteanas airgeadais a thagann as ráthaíocht AE agus an t-uasmhéid ráthaíochta a nochtadh, lena n-áirítear an fhaisnéis ábhartha uile a bhaineann leis an ráthaíocht arna soláthar.

(54)

I gcás inarb iomchuí, ba cheart do Ciste InvestEU meascadh rianúil, gan uaim agus éifeachtúil a chumasú maidir le deontais nó ionstraimí airgeadais nó iad araon, arna gcistiú as buiséad an Aontais nó as cistí eile, amhail an Ciste don Nuálaíocht le haghaidh Chóras AE i ndáil le Trádáil Astaíochtaí (ETS), le ráthaíocht AE i gcásanna inar gá sin chun an bonn taca is fearr a chur faoi infheistíochtaí chun dul i ngleic le clistí margaidh nó le cásanna infheistíochta fo-optamaí ar leith.

(55)

Ba cheart tionscadail arna dtíolacadh ag comhpháirtithe cur chun feidhme le haghaidh tacaíocht faoi Chlár InvestEU, ina n-áirítear tacaíocht ó Chiste InvestEU a mheascadh le tacaíocht ó chláir eile de chuid an Aontais, a bheith comhsheasmhach le cuspóirí agus le critéir incháilitheachta na gclár ábhartha eile de chuid an Aontais. Ba cheart an úsáid a bhaintear as ráthaíocht AE a shocrú faoi Chlár InvestEU.

(56)

Ba cheart do Mhol Comhairleach InvestEU tacaíocht a thabhairt do phíblíne stóinseach tionscadal infheistíochta i ngach réimse bheartais trí thionscnaimh chomhairleacha a chuirtear chun feidhme ag Grúpa BEI nó ag comhpháirtithe comhairleacha eile, nó a chuirtear chun feidhme go díreach ag an gCoimisiún. Ba cheart do Mhol Comhairleach InvestEU éagsúlú geografach a chur chun cinn d’fhonn rannchuidiú le cuspóirí an Aontais maidir le comhtháthú eacnamaíoch, sóisialta agus críochach a bhaint amach agus éagothromaíochtaí réigiúnacha a laghdú. Ba cheart do Mhol Comhairleach InvestEU aird ar leith a thabhairt ar thionscadail bheaga a chomhiomlánú ina bpunanna níos mó. Ba cheart don Choimisiún, do Ghrúpa BEI agus do na comhpháirtithe comhairleacha eile oibriú i ndlúthchomhar le chéile d’fhonn éifeachtúlacht, sineirgíochtaí agus cumhdach geografach éifeachtach a áirithiú i ndáil le tacaíocht ar fud an Aontais, agus aird chuí á tabhairt acu ar shaineolas agus acmhainneacht áitiúil na gcomhpháirtithe cur chun feidhme áitiúla, chomh maith leis an Mol Comhairleach Eorpach maidir le hInfheistíocht arna bhunú faoi Rialachán (AE) 2015/1017 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (15). Maidir le torthaí Thuarascáil Speisialta Uimh. 12/2020 ó Chúirt Iniúchóirí na hEorpa dar teideal ‘An Mol Comhairleach Eorpach maidir le hInfheistíocht: Arna sheoladh chun borradh a chur faoin infheistíocht san Aontas, ach tá tionchar an Mhoil teoranta i gcónaí’ (16), ba cheart iad a mheas go cúramach chun éifeachtacht agus tionchar Mhol Comhairleach InvestEU a uasmhéadú. Ba cheart do Mhol Comhairleach InvestEU pointe lárnach iontrála a sholáthar le haghaidh cúnamh forbartha tionscadail arna thabhairt faoi Mhol Comhairleach InvestEU d’údaráis agus le haghaidh tionscnóirí tionscadail.

(57)

Ba cheart don Choimisiún Mol Comhairleach InvestEU a bhunú le Grúpa BEI mar an príomh-chomhpháirtí, ag tógáil ar an taithí a fuarthas tríd an Mol Comhairleach Eorpach maidir le hInfheistíocht. Ba cheart don Choimisiún a bheith freagrach as stiúradh beartais Mhol Comhairleach InvestEU agus as bainistíocht a dhéanamh ar an bpointe lárnach iontrála. Ba cheart do Ghrúpa BEI tionscnaimh chomhairleacha a sheachadadh faoi na réimsí beartais. Ina theannta sin, ba cheart do Ghrúpa BEI seirbhísí oibríochtúla a sholáthar don Choimisiún, lena n-áirítear trí ionchur a sholáthar maidir leis na treoirlínte straitéiseacha agus beartais a bhaineann le tionscnaimh chomhairleacha, trí thionscnaimh chomhairleacha atá ann cheana agus atá ag teacht chun cinn a mhapáil, trí mheasúnú a dhéanamh ar riachtanais chomhairleacha agus trí chomhairle a chur ar an gCoimisiún maidir le bealaí optamacha chun aghaidh a thabhairt ar na riachtanais sin trí thionscnaimh chomhairleacha atá ann cheana nó trí thionscnaimh chomhairleacha nua.

(58)

Chun for-rochtain gheografach leathan na seirbhísí comhairleacha ar fud an Aontais a áirithiú agus chun eolas áitiúil faoi Chiste InvestEU a ghiaráil go rathúil, ba cheart láithreacht áitiúil Mhol Comhairleach InvestEU a áirithiú, i gcás inar gá, agus scéimeanna tacaíochta atá ann cheana agus láithreacht comhpháirtithe áitiúla á gcur san áireamh, d’fhonn cúnamh atá inláimhsithe, réamhghníomhach agus saincheaptha a sholáthar ar an talamh. Chun soláthar na tacaíochta comhairlí a éascú ar an leibhéal áitiúil agus chun éifeachtúlacht, sineirgíochtaí agus cumhdach geografach éifeachtach a áirithiú i ndáil le tacaíocht ar fud an Aontais, ba cheart do Mhol Comhairleach InvestEU comhoibriú le bainc agus institiúidí náisiúnta le haghaidh spreagadh, agus ba cheart dó tairbhe agus úsáid a bhaint as a gcuid saineolais.

(59)

Ba cheart do Mhol Comhairleach InvestEU tacaíocht chomhairleach a sholáthar do thionscadail bheagmhéide agus do thionscadail le haghaidh gnólachtaí nuathionscanta, go háirithe nuair a fhéachann gnólachtaí nuathionscanta lena gcuid infheistíochtaí taighde agus nuálaíochta a chosaint trí theidil maoine intleachtúla a fháil, amhail paitinní, agus seirbhísí eile atá in ann na gníomhaíochtaí sin a chumhdach á gcur san áireamh agus sineirgíochtaí leis na seirbhísí sin á lorg.

(60)

I gcomhthéacs Chiste InvestEU, is gá tacaíocht a sholáthar le haghaidh forbairt tionscadal agus fothú acmhainneachta chun na hacmhainneachtaí eagraíochtúla agus gníomhaíochtaí forbartha margaidh a fhorbairt, ar nithe iad atá ag teastáil chun tionscadail ar ardchaighdeán a thionscnamh. Le tacaíocht den sórt sin, ba cheart díriú freisin ar idirghabhálacha airgeadais atá ríthábhachtach chun cuidiú le FBManna rochtain a fháil ar mhaoiniú agus lán a n-acmhainneachta a bhaint amach. Ina theannta sin, is é an aidhm atá leis an tacaíocht chomhairleach ná na dálaí a chruthú chun go dtiocfaidh méadú ar líon na bhfaighteoirí incháilithe a d’fhéadfadh a bheith ann i ndeighleoga nuaghinte margaidh, go háirithe i gcás ina dtiocfaidh ardú mór ar chostas an idirbhirt ar leibhéal an tionscadail de thoradh a lú is atá méid na dtionscadal aonair, amhail i gcás an éiceachórais maoinithe shóisialta, lena n-áirítear eagraíochtaí daonchairdiúla, nó i gcás earnálacha an chultúir agus na cruthaitheachta. Ba cheart an tacaíocht fothaithe acmhainneachta a bheith comhlántach agus sa bhreis ar ghníomhaíochtaí a dhéantar faoi chláir eile an Aontais lena gcumhdaítear réimsí beartais sonracha. Ba cheart iarracht a dhéanamh freisin chun tacú le fothú acmhainneachta na dtionscnóirí tionscadal ionchasach, go háirithe eagraíochtaí agus údaráis áitiúla.

(61)

Ba cheart Tairseach InvestEU a bhunú chun bunachar sonraí tionscadail a chur ar fáil a bhfuil rochtain éasca air agus atá éasca a úsáid chun go ndéanfar infheictheacht tionscadal infheistíochta, a bhfuil maoiniú á lorg acu, a chur chun cinn, agus lena ndíreofar ar phíblíne fhéideartha tionscadal infheistíochta, atá i gcomhréir le dlí agus beartais an Aontais, a sholáthar do chomhpháirtithe cur chun feidhme.

(62)

I gcomhréir le Rialachán (AE) 2020/2094 ón gComhairle (17) agus laistigh de theorainneacha na n-acmhainní a leithdháiltear ann, ba cheart bearta téarnaimh agus athléimneachta faoi Chlár InvestEU a dhéanamh chun aghaidh a thabhairt ar thionchar ghéarchéim COVID-19, ar géarchéim í nach bhfacthas a leithéid riamh roimhe seo. Ba cheart acmhainní breise den sórt sin a úsáid ar bhealach lena n-áiritheofar go gcomhlíonfar na teorainneacha ama dá bhforáiltear i Rialachán (AE) 2020/2094.

(63)

De bhun mhíreanna 22 agus 23 de Chomhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (18), ba cheart meastóireacht a dhéanamh ar Chlár InvestEU ar bhonn na faisnéis arna bailiú i gcomhréir le ceanglais faireacháin shonracha, agus ag an am céanna ualach riaracháin, go háirithe ar na Ballstáit, agus ró-rialáil á sheachaint. Ar na ceanglais sin ba cheart a áireamh, i gcás inarb iomchuí, táscairí intomhaiste mar bhonn chun meastóireacht a dhéanamh ar éifeachtaí Chlár InvestEU ar an talamh.

(64)

Ba cheart creat stóinseach faireacháin, atá bunaithe ar tháscairí aschuir, táscairí toraidh agus táscairí tionchair, a chur chun feidhme chun an dul chun cinn maidir le cuspóirí an Aontais a rianú. Chun cuntasacht do shaoránaigh an Aontais a áirithiú, ba cheart don Choimisiún tuairisciú do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle ar bhonn bliantúil i dtaca le dul chun cinn, tionchar agus oibríochtaí Chlár InvestEU.

(65)

Tá feidhm ag rialacha airgeadais cothrománacha a ghlac Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle ar bhonn Airteagal 322 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) maidir leis an Rialachán seo. Leagtar síos na rialacha sin sa Rialachán Airgeadais agus cinntear leo go háirithe an nós imeachta maidir leis an mbuiséad a bhunú agus a chur chun feidhme trí dheontais, soláthar, duaiseanna, cur chun feidhme indíreach, agus déantar foráil leo maidir le seiceálacha i dtaobh freagracht gníomhairí airgeadais. Áirítear freisin ar na rialacha a ghlactar ar bhonn Airteagal 322 CFAE córas ginearálta coinníollachta chun buiséad an Aontais a chosaint.

(66)

Tá feidhm ag an Rialachán Airgeadais maidir le Clár InvestEU. Leagtar síos leis rialacha maidir le cur chun feidhme bhuiséad an Aontais, lena n-áirítear na rialacha maidir le ráthaíochtaí buiséadacha.

(67)

I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (19), agus Rialacháin (CE, Euratom) Uimh. 2988/95 (20), (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 (21) agus (AE) 2017/1939 (22) ón gComhairle, táthar chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint trí bhíthin bearta comhréireacha, lena n-áirítear bearta a bhaineann le neamhrialtachtaí a chosc, a bhrath, a cheartú agus a imscrúdú, lena n-áirítear calaois, le cistí a cailleadh, a íocadh go mícheart nó a úsáideadh go mícheart a ghnóthú agus, i gcás inarb iomchuí, le pionóis riaracháin a fhorchur. Go háirithe, i gcomhréir le Rialacháin (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 agus (AE, Euratom) Uimh. 883/2013, tá an chumhacht ag an Oifig Eorpach Frith-Chalaoise (OLAF) imscrúduithe riaracháin a dhéanamh, lena n-áirítear seiceálacha agus cigireachtaí ar an láthair, d’fhonn a shuí ar tharla calaois, éilliú nó aon ghníomhaíocht neamhdhleathach eile a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais. Tugtar de chumhacht d’Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh (‘OIPE’), i gcomhréir le Rialachán (AE) 2017/1939, cionta coiriúla a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais, dá bhforáiltear i dTreoir (AE) 2017/1371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (23), a imscrúdú agus a ionchúiseamh.

I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, tá ar aon duine nó aon eintiteas a fhaigheann cistí de chuid an Aontais comhoibriú go hiomlán maidir le cosaint leasanna airgeadais an Aontais, na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don Choimisiún, do OLAF, don Chúirt Iniúchóirí agus, i leith na mBallstát sin atá rannpháirteach sa chomhar feabhsaithe de bhun Rialachán (AE) 2017/1939, do OIPE, agus chun a áirithiú go dtabharfaidh aon tríú páirtithe a bheidh páirteach i gcur chun feidhme chistí de chuid an Aontais cearta coibhéiseacha.

(68)

Féadfaidh tríú tíortha ar comhaltaí iad den Limistéar Eorpach Eacnamaíoch (LEE) a bheith rannpháirteach i gcláir de chuid an Aontais faoi chuimsiú an chomhair arna bhunú faoin gComhaontú ar an Limistéar Eorpach Eacnamaíoch (24), ina ndéantar foráil do chur chun feidhme na gclár ar bhonn cinneadh arna ghlacadh faoin gComhaontú sin. Féadfaidh tríú tíortha a bheith rannpháirteach freisin ar bhonn ionstraimí airgeadais eile. Ba cheart foráil ar leith a thabhairt isteach leis an Rialachán seo lena gcuirfear de cheangal ar thríú tíortha na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don oifigeach údarúcháin freagrach, do OLAF agus don Chúirt Iniúchóirí chun go bhféadfaidh gach ceann díobh a gcuid inniúlachtaí féin a fheidhmiú go cuimsitheach.

(69)

De bhun Chinneadh 2013/755/AE ón gComhairle (25), tá daoine aonair agus eintitis arna mbunú i dtíortha agus críocha thar lear incháilithe chun cistiú a fháil faoi réir rialacha agus chuspóirí Chlár InvestEU agus aon socruithe féideartha is infheidhme maidir leis an mBallstát a bhfuil an tír nó an chríoch ábhartha thar lear bainteach leis.

(70)

Chun na heilimintí neamhriachtanacha den Rialachán seo a fhorlíonadh le treoirlínte infheistíochta agus le scórchlár táscairí, chun go n-éascófar oiriúnú pras agus solúbtha na dtáscairí feidhmíochta agus chun coigeartú a dhéanamh ar an ráta soláthair, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún i dtaca le treoirlínte infheistíochta a tharraingt suas maidir leis na hoibríochtaí maoiniúcháin agus infheistíochta faoi réimsí beartais difriúla, leis an scórchlár, le hIarscríbhinn III a ghabhann leis an Rialachán seo a leasú chun na táscairí a athbhreithniú nó a chomhlánú agus leis an gcoigeartú ar an ráta soláthair. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, ba cheart forálacha leormhaithe a áireamh ar na treoirlínte infheistíochta sin chun ualach riaracháin míchuí a sheachaint. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr. Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna le saineolaithe na mBallstát, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(71)

Maidir le hoibríochtaí maoiniúcháin agus infheistíochta a shíníonn nó a dhéanann comhpháirtí cur chun feidhme le linn na tréimhse ón 1 Eanáir 2021 go dtí go síneofar a gcomhaontuithe ráthaíochta faoi seach, ba cheart iad a bheith incháilithe le haghaidh ráthaíocht AE ar choinníoll go bhfuil oibríochtaí den sórt sin sonraithe sa chomhaontú ráthaíochta, gur éirigh leo sa tseiceáil bheartais nó gur tugadh tuairim fhabhrach ina leith faoi chuimsiú an nós imeachta dá bhforáiltear in Airteagal 19 de Phrótacal Uimh. 5 ar Reacht an Bhainc Eorpaigh Infheistíochta atá i gceangal leis an gConradh ar an Aontas Eorpach (CAE) agus le CFAE (Reacht BEI) agus go bhfuil siad formheasta ag an gCoiste Infheistíochta sa dá chás.

(72)

Chun úsáid acmhainní buiséadacha a bharrfheabhsú, ba cheart é a bheith indéanta punanna ábhartha d’ionstraimí airgeadais arna mbunú faoi Chreat Airgeadais Ilbhliantúil 2014-2020 agus ráthaíocht AE faoi Rialachán (AE) 2015/1017 a chomhcheangal le ráthaíocht AE faoin Rialachán seo. Leis an acmhainneacht rioscúil mhéadaithe a bhunaítear tríd an gcomhcheangal sin, ba cheart feabhas a chur ar éifeachtúlacht ráthaíocht AE faoin Rialachán seo agus ligean do níos mó tacaíochta d’fhaighteoirí deiridh. Ba cheart na rialacha mionsonraithe maidir leis an gcomhcheangal a shainiú sa chomhaontú ráthaíochta idir an Coimisiún agus BEI nó CEI. Ba cheart coinníollacha an chomhcheangail a bheith comhsheasmhach leis an gComhaontú maidir le Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann a bheith ag tarraingt siar as an Aontas Eorpach agus as an gComhphobal Eorpach do Fhuinneamh Adamhach (26).

(73)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo, eadhon dul i ngleic le clistí margaidh sonracha ar fud an Aontais nó sna Ballstáit nó le cásanna infheistíochta fo-optamaí agus foráil a dhéanamh maidir le tástáil mhargaidh táirgí airgeadais nuálacha arna ndearadh chun dul i ngleic le clistí margaidh nua nó casta nó cásanna infheistíochta fo-optamaí nua nó casta agus córas chun táirgí den sórt sin a leathadh, a ghnóthú go leordhóthanach agus gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 CAE. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(74)

Chun leanúnachas a áirithiú maidir le tacaíocht a sholáthar sa réimse beartais ábhartha agus ionas gur féidir tús a chur leis an gcur chun feidhme ó thús chreat airgeadais ilbhliantúil 2021-2027, ba cheart don Rialachán seo teacht i bhfeidhm mar ábhar práinne agus ba cheart feidhm a bheith aige, le héifeacht chúlghabhálach, ón 1 Eanáir 2021,