(1)

De dheasca phaindéim COVID-19, tá laghdú géar ar an aerthrácht mar thoradh ar an titim shuntasach ar an éileamh ar iompar agus ar bhearta díreacha amhail dúnadh teorainneacha agus cosc ar aerthrácht a ghlac Ballstáit agus tríú tíortha chun an phaindéim a shrianadh.

(2)

Le figiúirí atá foilsithe ag Eurocontrol, arb é an bainisteoir líonra d’fheidhmeanna bainistíochta aerthráchta an aerspáis Eorpaigh aonair, léirítear titim thart ar 90 % san aerthrácht sa réigiún Eorpach ag deireadh mhí an Mhárta 2020, i gcomparáid le mí an Mhárta 2019. Tá titim mhór á tuairisciú ag aeriompróirí sna háirithintí atá le teacht mar thoradh ar phaindéim COVID-19, agus eitiltí á gcur ar ceal acu do thréimhsí sceidealaithe gheimhreadh 2019-2020 agus shamhradh 2020. Mar gheall ar an laghdú tobann ar éileamh agus ar an ráta cealaithe nach bhfacthas riamh cheana, tá fadhbanna móra leachtachta ann d’aeriompróirí. Tá baint dhíreach ag na fadhbanna leachtachta sin le paindéim COVID-19.

(3)

Maidir le haeriompróirí de chuid an Aontais, ar aeriompróirí iad a bhí fónta ó thaobh an airgeadais de roimh phaindéim COVID-19, tá fadhbanna leachtachta acu a d’fhéadfadh a spreagadh a gceadúnas oibríochta a chur ar fionraí, a chúlghairm nó ceadúnas sealadach a chur ina áit, gan gá struchtúrach eacnamaíoch a bheith ann go dtarlódh sé sin. D’fhéadfadh deonú ceadúnais shealadaigh de bhun Airteagal 9(1) de Rialachán (CE) Uimh. 1008/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (2) comhartha diúltach a chur chuig an margadh maidir le cumas aeriompróra maireachtáil, rud a chuirfeadh in olcas aon fhadhbanna airgeadais atá aici, ar fadhbanna sealadacha iad seachas sin. Ar bhonn an mheasúnaithe a dhéanfar thar an tréimhse ón 1 Márta 2020 go dtí an 31 Nollaig 2020, is iomchuí, dá bhrí sin, ar choinníoll nach mbeidh an tsábháilteacht i mbaol, agus go bhfuil ionchas réalaíoch ann go ndéanfar atógáil shásúil airgeadais laistigh de 12 mhí, nach ndéanfar ceadúnas oibríochta na n-aeriompróirí sin a chur ar fionraí ná a chúlghairm. Ag deireadh na tréimhse 12 mhí sin, ba cheart an t-aeriompróir de chuid an Aontais a bheith faoi réir an nós imeachta a leagtar síos in Airteagal 9(1) de Rialachán (CE) Uimh. 1008/2008. Maidir leis an oibleagáid dá bhforáiltear in Airteagal 9(2) de Rialachán (CE) Uimh. 1008/2008 i dtaca leis an gCoimisiún a chur ar an eolas, ba cheart feidhm a bheith aici freisin maidir leis na cinntí a dhéantar gan an ceadúnas oibríochta a chur ar fionraí nó a chúlghairm.

(4)

Mar aon le bearta éigeandála a d’fhéadfaí a chur i bhfeidhm i gcás fadhbanna tobanna sealadacha gearrthéarmacha, a eascraíonn as imthosca neamh-intuartha dosheachanta, de bhun Airteagal 21 de Rialachán (CE) Uimh. 1008/2008, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann feidhmiú ceart tráchta a dhiúltú nó a theorannú, nó coinníollacha a fhorchur ar fheidhmiú ceart tráchta chun déileáil le fadhbanna a eascraíonn as paindéim COVID-19, ar fadhbanna iad a d’fhéadfadh a bheith i gceist ar feadh i bhfad. Leis na bearta éigeandála sin a ghlactar i gcomhthéacs phaindéim COVID-19, ba cheart prionsabail na comhréireachta agus na trédhearcachta a urramú, agus ba cheart iad a bheith bunaithe ar chritéir oibiachtúla agus neamh-idirdhealaitheacha a bhfuil feidhm acu i gcomhréir le hAirteagal 21 de Rialachán (CE) Uimh. 1008/2008.

(5)

In aerfoirt ina bhfuil teorainn ar líon na soláthróirí seirbhísí láimhseála ar an talamh de bhun Airteagal 6(2) agus Airteagal 9 de Threoir 96/67/CE ón gComhairle (3), féadfar soláthróirí a roghnú ar feadh uastréimhse seacht mbliana. Dá bharr sin, d’fhéadfadh deacrachtaí a bheith ag soláthróirí a bhfuil an tréimhse sin ag dul in éag dóibh rochtain a fháil ar mhaoiniú. Ba cheart, dá bhrí sin, síneadh ama a chur leis an tréimhse sin.

(6)

Mar thoradh ar phaindéim COVID-19, in aerfoirt ina bhfuil teorainn le líon na soláthróirí seirbhísí láimhseála ar an talamh, d’fhéadfadh soláthróir amháin nó roinnt soláthróirí scor dá seirbhísí a sholáthar ag aerfort ar leith sula bhféadfaí soláthróir nua a roghnú ar bhonn an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 11(1) de Treoir 96/67/CE. Sna himthosca sin, is iomchuí do chomhlacht bainistíochta an aerfoirt a bheith in ann soláthróir seirbhísí láimhseála ar an talamh a roghnú chun na seirbhísí a sholáthar go díreach ar feadh uastréimhse sé mhí. Ba cheart a mheabhrú, i gcás inar gá do chomhlacht bainistithe an aerfoirt seirbhísí láimhseála ar an talamh a fháil mar thoradh ar phaindéim COVID-19 agus inar eintiteas conarthach é de réir bhrí Airteagal 4 de Threoir 2014/25/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4), tá feidhm ag an Treoir sin.

(7)

Ba cheart atógáil shásúil airgeadais a chur i gcrích le plean arb é is aidhm dó asleaganacha a chosc agus ráthaíochtaí nach mbeidh an atógáil airgeadais chun aimhleas chearta oibrithe. Ba cheart a bheith mar aidhm ag na sínte a chuirtear le húdaruithe do sholáthraithe seirbhísí láimhseála ar an talamh poist agus cearta oibrithe a chaomhnú.

(8)

Is deacair a thuar cé na forbairtí breise a thiocfaidh ar phaindéim COVID-19 agus cén tionchar breise a bheidh aici ar an earnáil aeriompair. Ba cheart don Choimisiún anailís leanúnach a dhéanamh ar thionchar phaindéim COVID-19 ar an earnáil aeriompair agus, dá leanfadh na drochdhálaí ar aghaidh, ba cheart é a bheith de chumas ag an Aontas, gan mhoill mhíchuí, síneadh a chur leis an tréimhse ina mbeidh na bearta atá beartaithe faoin Rialachán seo i bhfeidhm.

(9)

Chun síneadh a chur, i gcás inar gá agus ina bhfuil údar maith leis, leis an tréimhse ar lena linn a fhéadfaidh na húdaráis cheadúnúcháin inniúla cinneadh a dhéanamh gan na ceadúnais oibríochta a chur ar fionraí nó a chúlghairm, an tréimhse ar lena linn a fhéadfaidh na Ballstáit coinníollacha maidir le feidhmiú ceart tráchta a dhiúltú, a theorannú nó a fhorchur, agus an tréimhse ar lena linn a fhéadfar síneadh a chur le conarthaí soláthróirí seirbhísí láimhseála ar an talamh agus a bhféadfaidh comhlacht bainistíochta aerfoirt soláthraí seirbhísí láimhseála ar talamh a roghnú go díreach lena linn, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) a tharmligean chuig an gCoimisiún i dtaca le Rialachán (CE) Uimh. 1008/2008 a leasú. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (5). Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna leis na saineolaithe sna Ballstáit, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(10)

I bhfianaise na práinne atá i gceist leis na cúinsí eisceachtúla a chruthaigh paindéim COVID-19 agus lena dtugtar údar maith do na bearta atá beartaithe, agus go háirithe chun na bearta is gá a ghlacadh go tapa d’fhonn aghaidh a thabhairt ar na fadhbanna tromchúiseacha atá ag an earnáil faoi láthair, measadh gurbh iomchuí foráil a dhéanamh maidir le heisceacht ar an tréimhse ocht seachtaine dá dtagraítear in Airteagal 4 de Phrótacal Uimh. 1 maidir le ról na bparlaimintí náisiúnta san Aontas Eorpach, atá i gceangal leis an gConradh ar an Aontas Eorpach (CAE), le CFAE agus leis an gConradh ag bunú an Chomhphobail Eorpaigh do Fhuinneamh Adamhach.

(11)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóir an Rialacháin seo, eadhon Rialachán (CE) Uimh. 1008/2008 a leasú i bhfianaise phaindéim COVID-19, a ghnóthú go leordhóthanach agus, de bharr a fhairsinge nó a éifeachtaígur fearr is féidir é a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 CAE. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

(12)

I ngeall ar ráig thobann COVID-19 nárbh fhéidir a thuar, agus ar na nósanna imeachta reachtacha is gá chun bearta ábhartha a ghlacadh, níorbh fhéidir na bearta sin a ghlacadh in am trátha. Ar an gcúis sin, ba cheart orálacha an Rialacháin seo an tréimhse roimh a theacht i bhfeidhm a chumhdach. I bhfianaise chineál na bhforálacha sin, níl ionchais dhlisteanacha na ndaoine lena mbaineann á sárú mar thoradh ar chur chuige den sórt sin.

(13)

Dá bhrí sin, ba cheart Rialachán (CE) Uimh. 1008/2008 a leasú dá réir sin.

(14)

I bhfianaise na práinne atá i gceist leis na cúinsí eisceachtúla a thugann údar maith do na bearta arna mbunú, ba cheart an Rialachán seo a theacht i bhfeidhm mar ábhar práinne an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh,

(1)

Tá tionchar diúltach tromchúiseach á imirt ag ráig COVID-19 ar earnáil an mhuiriompair. Ó thús mhí an Mhárta 2020, tá iarmhairtí tromchúiseacha ann do sheirbhísí muiriompair agus d’úsáid bhonneagair calafoirt agus is dócha gurb amhlaidh a bheidh ann i rith 2020. D’fhéadfadh tarscaoileadh, fionraíocht, laghdú nó iarchur maidir le híocaíocht na muirear ar bhonneagar calafoirt rannchuidiú le hinbhuanaitheacht airgeadais na n-oibreoirí loinge sna himthosca eisceachtúla seo.

(2)

Le Rialachán (AE) 2017/352 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (2), ceanglaítear ar na Ballstáit a áirithiú go ndéanfar na muirir ar bhonneagar calafoirt a thobhach. Le Rialachán (AE) 2017/352, ní dhéantar foráil maidir le haon eisceacht ón oibleagáid muirir a thobhach.

(3)

I bhfianaise dhéine na n-iarmhairtí a bhaineann le ráig COVID-19, is iomchuí a cheadú do chomhlacht bainistíochta calafoirt nó don údarás inniúil a chinneadh, íocaíocht na muirear ar bhonneagar calafoirt atá dlite i rith na tréimhse ón 1 Márta 2020 go dtí an 31 Deireadh Fómhair 2020 a tharscaoileadh, a chur ar fionraí, a laghdú nó a iarchur. Mar sin féin, níor cheart, leis an Rialachán seo, cur isteach ar eagrú calafort na mBallstát. Mar sin féin, níor cheart go gcuirfeadh an Rialachán seo isteach ar eagrúchán calafoirt na mBallstát. Dá bhrí sin, ba cheart go mbeadh Ballstáit in ann an chumhacht chun rialáil a dhéanamh ar ghlacadh cinntí den sórt sin ag comhlachtaí bainistíochta calafoirt nó ag na húdaráis inniúla a choinneáil. Ba cheart tarscaoileadh, fionraíocht, laghdú nó iarchur ar íocaíocht na muirear ar bhonneagar calafoirt den sórt sin a dheonú ar bhealach trédhearcach, oibiachtúil agus neamh-idirdhealaitheach.

(4)

I bhfianaise na práinne, is iomchuí a cheadú freisin do chomhlacht bainistíochta calafoirt, nó don údarás inniúil, maolú ón oibleagáid dá bhforáiltear i Rialachán (AE) 2017/352, maidir le húsáideoirí an bhonneagair chalafoirt a chur ar an eolas faoi na hathruithe i gcineáil nó leibhéil na muirear ar bhonneagar calafoirt ar a laghad dhá mhí sula dtagann na hathruithe sin i bhfeidhm.

(5)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóir an Rialacháin seo, eadhon leasú a dhéanamh ar Rialachán (AE) 2017/352, chun freagairt don chás práinne atá cruthaithe ag ráig COVID-19 a ghnóthú go leordhóthanach agus, de bharr fairsinge nó éifeachtaí na gníomhaíochta, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE). I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

(6)

I bhfianaise na práinne a bhaineann leis na cúinsí eisceachtúla arb í ráig COVID-19 ba chúis leo agus lena dtugtar bonn cirt leis na bearta atá beartaithe, agus go sonrach chun na bearta is gá a ghlacadh go tapa chun rannchuidiú le hinbhuanaitheacht airgeadais na n-oibreoirí loinge, measadh gurbh iomchuí foráil a dhéanamh maidir le heisceacht ar an tréimhse ocht seachtaine dá dtagraítear in Airteagal 4 de Phrótacal Uimh. 1 maidir le ról na bParlaimintí náisiúnta san Aontas Eorpach atá i gceangal le CAE, leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh agus leis an gConradh ag bunú an Chomhphobail Eorpaigh do Fhuinneamh Adamhach.

(7)

Le ráig thobann COVID-19 nárbh fhéidir a thuar agus na nósanna imeachta reachtacha is gá chun bearta ábhartha a ghlacadh, chiallaigh sé go raibh sé dodhéanta bearta den sórt sin a ghlacadh in am. Dá bhrí sin, ba cheart feidhm a bheith ag forálacha an Rialacháin seo maidir leis na muirir ar bhonneagar calafoirt a bhí dlite ar feadh tréimhse roimh a theacht i bhfeidhm. I bhfianaise chineál na bhforálacha sin, níl sárú ar ionchas dlisteanach na ndaoine lena mbaineann mar thoradh ar chur chuige den sórt sin.

(8)

Ba cheart, dá bhrí sin, Rialachán (AE) 2017/352 a leasú dá réir sin.

(9)

Ba cheart an Rialachán seo a theacht i bhfeidhm mar ábhar práinne an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh,

(1)

Ráig COVID-19 agus an ghéarchéim sláinte poiblí a bhaineann léi, is dúshlán do na Ballstáit iad, dúshlán nach bhfacthas a leithéid riamh, agus leagann siad ualach trom iad ar na húdaráis náisiúnta, ar shaoránaigh an Aontais agus ar na hoibreoirí eacnamaíocha, go háirithe oibreoirí iompair. Tá imthosca urghnácha cruthaithe ag an ngéarchéim sláinte poiblí, imthosca nárbh fhéidir a thuar go réasúnta nuair a glacadh na bearta ábhartha, a dhéanann difear do ghnáthghníomhaíocht na n‐údarás inniúil sna Ballstáit agus d'obair na ngnóthas iompair a mhéid a bhaineann leis na foirmiúlachtaí riaracháin atá le cur i gcrích sna hearnálacha difriúla iompair. Tá tionchar nach beag ag na himthosca urghnácha sin ar réimsí éagsúla a chumhdaítear le dlí iompair an Aontais.

(2)

Go háirithe, is féidir nach mbeidh oibreoirí iompair ná daoine eile lena mbaineann in ann na foirmiúlachtaí ná na nósanna imeachta is gá a chur i gcrích d’fhonn forálacha áirithe de dhlí an Aontais a chomhlíonadh, ar forálacha iad a bhaineann le deimhnithe, ceadúnais nó údaruithe a athnuachan nó a fhadú, nó d’fhonn céimeanna eile a chur i gcrích atá riachtanach lena gcoinneáil bailí. Ar na cúiseanna céanna, is féidir nach mbeidh údaráis inniúla na mBallstát in ann na hoibleagáidí arna mbunú le dlí an Aontais a chomhlíonadh ná a áirithiú go ndéileálfar leis na hiarrataí ábhartha arna dtabhairt isteach ag na hoibreoirí iompair sula rachaidh na sprioc-amanna is infheidhme in éag. Is gá, dá bhrí sin, bearta a ghlacadh a mbeidh sé de rún leo teacht i dtír ar na fadhbanna sin agus deimhneacht dhlíthiúil agus feidhmiú ceart na ngníomhartha dlí lena mbaineann araon a áirithiú. Ba cheart foráil a dhéanamh chuige sin, go háirithe i leith teorainneacha ama áirithe, mar aon leis an bhféidearthacht don Choimisiún sínte ama a údarú ar bhonn iarraidh arna cur isteach ag Ballstát ar bith.

(3)

Treoir 2003/59/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (2) lena leagtar síos rialacha is infheidhme maidir le cáiliú tosaigh agus oiliúint thréimhsiúil tiománaithe feithiclí bóthair áirithe a úsáidtear chun earraí nó paisinéirí a iompar. Ní mór deimhniú inniúlachta gairmiúla (CPC) a bheith ag na tiománaithe sin agus ní mór dóibh a chruthú go bhfuil an oiliúint thréimhsiúil déanta acu trí cheadúnas tiomána nó cárta cáilíochta tiománaí a bheith acu, ar a bhfuil an oiliúint thréimhsiúil cláraithe. Ó tharla, de dheasca na ndeacrachtaí do shealbhóir deimhnithe inniúlachta gairmiúla maidir le hoiliúint thréimhsiúil a chur i gcrích agus maidir le CPC, lena ndeimhnítear cur i gcrích na hoiliúna tréimhsiúla sin, a athnuachan, de dheasca na n-imthosca urghnácha a d'eascair as ráig COVID‐19, a bhí tar éis tosú faoin 1 Feabhra 2020 i roinnt Ballstát, is gá síneadh a chur le bailíocht an CPC sin ar feadh tréimhse 7 mí óna dáta éaga, chun leanúnachas a áirithiú i dtaca le hiompar de bhóthar. Ba cheart bearta a bhaineann leis na nithe sin a rinne Ballstáit i gcomhréir le hAirteagal 8(2) agus (3) de Threoir 2003/59/CE, Iarscríbhinn I a ghabhann le Treoir 2006/126/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3), nó Iarscríbhinn II a ghabhann le Treoir 2003/59/CE sular tháinig an Rialachan seo i bhfeidhm leanúint de bheith bailí.

(4)

Le Treoir 2006/126/CE, leagtar síos rialacha maidir le ceadúnais tiomána. Déantar foráil sa treoir sin maidir le ceadúnais tiomána arna n‐eisiúint ag na Ballstáit a aithint go frithpháirteach bunaithe ar cheadúnas tiomána de réir mhúnla an Aontais, agus leagtar síos léi sraith íoscheanglas do na ceadúnais sin. Go háirithe, ní mór ceadúnas tiomána bailí a bheith ag tiománaithe mótarfheithiclí, ar ceadúnas tiomána é nach mór a athnuachan nó, i gcásanna áirithe, a mhalartú ar dhul in éag a bhailíochta riaracháin. Ó tharla gur deacair ceadúnais tiomána a athnuachan de dheasca na n‐imthosca urghnácha i ngeall ar ráig COVID-19, a bhí tar éis tosú faoin 1 Feabhra 2020 i roinnt Ballstát, is gá síneadh a chur le bailíocht ceadúnas tiomána áirithe ar feadh tréimhse 7 mí óna ndáta éaga, chun leanúnachas a áirithiú i dtaca le soghluaisteacht de bhóthar.

(5)

Le Rialachán (AE) Uimh. 165/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4) leagtar síos rialacha maidir le tacagraif san iompar de bhóthar. Tá sé ríthábhachtach go gcomhlíonfar na rialacha maidir le ham tiomána, am oibre agus tréimhsí scíthe, mar a leagtar amach iad i Rialachán (AE) Uimh. 561/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5) agus i dTreoir 2002/15/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6), chun iomaíocht chóir agus sábháilteacht ar bhóithre a áirithiú. Mar gheall ar an ngá atá le leanúnachas i soláthar seirbhísí iompair de bhóthar d'ainneoin na ndeacrachtaí atá ann cigireachtaí rialta ar thacagraif a dhéanamh de dheasca na n‐imthosca urghnácha i ngeall ar ráig COVID-19, ba cheart anois na cigireachtaí dá dtagraítear in Airteagal 23(1) de Rialachán (AE) Uimh. 165/2014, ar chóir iad a bheith déanta idir an 1 Márta 2020 agus an 31 Lúnasa 2020, a dhéanamh tráth nach déanaí ná 6 mhí tar éis an dáta a rabhthas chun iad a dhéanamh faoin Airteagal sin. Ar an gcúis chéanna, fágann deacrachtaí a bhaineann le cártaí tiománaí a athnuachan agus a athsholáthar, de dheasca na n‐imthosca urghnácha i ngeall ar ráig COVID-19, go bhfuil bonn cirt le breis ama a thabhairt d’údaráis inniúla na mBallstát chun na gcríoch sin. Sna cásanna sin, ba cheart a chur ar chumas na dtiománaithe, agus ba cheart an oibleagáid a chur orthu, dul i muinín bealaí malartacha inmharthana chun an fhaisnéis is gá a thaifead maidir le ham tiomána, am oibre agus tréimhsí scíthe, go dtí go bhfaigheann siad cárta nua.

(6)

Le Treoir 2014/45/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7), leagtar síos rialacha maidir le tástálacha tréimhsiúla ródacmhainneachta le haghaidh mótarfheithiclí agus a gcuid leantóirí. Cúram casta atá sa tástáil thréimhsiúil ródacmhainneachta, a ceapadh chun a áirithiú go gcoimeádtar bail atá slán agus inghlactha ó thaobh an chomhshaoil de ar fheithiclí fad atá siad in úsáid. Ó tharla gur deacair tástálacha tréimhsiúla ródacmhainneachta a dhéanamh de dheasca na n‐imthosca urghnácha i ngeall ar ráig COVID-19, a bhí tar éis tosú faoin 1 Feabhra 2020 i roinnt Ballstát,ba cheart anois na tástálacha tréimhsiúla ródacmhainneachta, ar chóir iad a bheith déanta idir an 1 Feabhra 2020 agus 31 Lúnasa 2020, a dhéanamh dáta is sia anonn, ach tráth nach déanaí ná 7 mí tar éis na teorann ama a ceapadh ar dtús agus ba cheart go leanfadh na deimhnithe lena mbaineann de bheith bailí go dtí an dáta sin is déanaí .

(7)

Le Rialachán (CE) Uimh. 1071/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8), leagtar síos rialacha comhchoiteanna maidir leis na coinníollacha a bheidh le comhlíonadh chun gairm an oibreora iompair de bhóthar a chleachtadh. Tá iarmhairtí tromchúiseacha ag ráig COVID-19 agus ag an ngéarchéim sláinte poiblí a bhaineann leis do staid airgeadais na hearnála, agus níl an ceanglas maidir le seasamh airgeadais á chomhlíonadh a thuilleadh ag roinnt gnóthas iompair. Ó tharla go bhfuil an leibhéal gníomhaíochta níos ísle de dheasca na géarchéime sláinte poiblí, féadfar a thuar go mbainfidh sé tamall níos faide ná mar is gnáth as gnóthais a léiriú go sásófar an ceanglas maidir le seasamh airgeadais arís ar bhonn buan. Is iomchuí, dá bhrí sin, síneadh a chur leis an uasteorainn ama, arna bunú chun na gcríoch sin in Airteagal 13(1), pointe (c) de Rialachán (CE) Uimh. 1071/2009, ó 6 mhí go 12 mhí, a mhéid a bhaineann le measúnuithe ar sheasamh airgeadais gnóthas iompair a chumhdaíonn an tréimhse ar fad nó cuid den tréimhse idir an 1 Márta 2020 agus an 30 Meán Fómhair 2020. I gcás inar suíodh mainneachtain den sórt sin cheana agus nach bhfuil an teorainn ama arna socrú ag an údarás áitiúil dulta in éag fós, ba cheart go mbeadh an t-údarás inniúil in ann síneadh go 12 mhí san iomlán a chur leis an teorainn ama sin.

(8)

Le Rialacháin (CE) Uimh. 1072/2009 (9) agus (CE) Uimh. 1073/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10), leagtar síos rialacha comhchoiteanna le haghaidh rochtain ar an margadh idirnáisiúnta tarlaithe de bhóthar agus le haghaidh rochtain ar an margadh idirnáisiúnta do sheirbhísí cóiste agus bus, faoi seach. Tá iompar idirnáisiúnta earraí de bhóthar agus iompar idirnáisiúnta paisinéirí de chóiste agus de bhus faoi réir, inter alia, seilbh ar cheadúnas Comhphobail agus, i gcás tiománaithe ar náisiúnaigh tríú tíortha iad a bhfuil oibríochtaí iompair lasta ar bun acu, faoi réir fianaithe tiománaithe. Tá údarú de choinníoll ar sholáthar seirbhísí tráthrialta de bhus agus de chóiste freisin. Féadfar na ceadúnais, na fianuithe agus na húdaruithe sin a athnuachan tar éis a fhíorú go bhfuil na coinníollacha ábhartha fós á gcomhlíonadh. Ó tharla gur deacair na ceadúnais agus na fianuithe a athnuachan de dheasca na n‐imthosca urghnácha i ngeall ar ráig COVID-19, is gá síneadh a chur lena mbailíocht ar feadh 6 mhí óna ndáta éaga, chun leanúnachas a áirithiú i dtaca le hiompar de bhóthar.

(9)

Le Treoir (AE) 2016/798 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11), leagtar síos rialacha maidir le sábháilteacht iarnróid. Mar thoradh ar na bearta gaibhniúcháin mar aon leis an ualach oibre breise a bhaineann le ráig COVID-19 a shrianadh, tá deacrachtaí roimh na húdaráis náisiúnta, gnóthais iarnróid agus bainisteoirí bonneagair i gcomhthéacs Airteagail 10 agus 12 den Treoir sin, i ndáil le deimhnithe sábháilteachta aonair a athnuachan agus, i bhfianaise go bhfuiltear ag teannadh le dul in éag na n‐údaruithe sábháilteachta atá ann cheana, i ndáil leis na n‐údaruithe sin a eisiúint le haghaidh tréimhse ina dhiaidh sin a chumhdaítear le hAirteagail 10 agus 12, faoi seach, den Treoir sin. Ba cheart, dá bhrí sin, síneadh 6 mhí a chur leis an teorainn ama a ghabhann le deimhnithe sábháilteachta aonair a athnuachan, agus ba cheart go leanfadh na deimhnithe sábháilteachta aonair lena mbaineann, atá ann cheana, de bheith bailí dá réir. Ar an gcuma chéanna, ba cheart síneadh 6 mhí óna ndáta éaga a chur le bailíocht na n‐údaruithe sábháilteachta sin.

(10)

I gcomhréir le hAirteagal 33(2) de Threoir (AE) 2016/798, chuir Ballstáit áirithe síneadh le tréimhse trasuite na Treorach sin. Dá bhrí sin, leanfaidh rialacha Threoir 2004/49/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12) de bheith infheidhme sna Ballstáit sin. Is gá, ar an ábhar sin, foráil a dhéanamh freisin maidir le síneadh a chur leis na teorainneacha ama a bhaineann le hathnuachan na ndeimhnithe sábháilteachta agus na n‐údaruithe sábháilteachta arna n‐eisiúint faoi Airteagail 10 agus 11 de Threoir 2004/49/CE agus is gá a shoiléiriú go leanfaidh na deimhnithe agus na húdaruithe sábháilteachta lena mbaineann de bheith bailí dá réir.

(11)

Le Treoir 2007/59/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13), leagtar síos rialacha maidir le deimhniúchán a dhéanamh ar thiománaithe traenach a bhfuil innill féinghluaiste agus traenacha á n‐oibriú acu i gcóras iarnróid an Aontais. Foráiltear in Airteagail 14(5) agus 16 den Treoir sin go bhfuil teorainn deich mbliana le bailíocht na gceadúnas do thiománaithe traenach agus go bhfuil sí faoi réir seiceálacha tréimhsiúla. Ó tharla gur deacair ceadúnais a athnuachan de dheasca na n‐imthosca urghnácha i ngeall ar ráig COVID-19, is gá sineadh a chur le bailíocht na gceadúnas lena ngabhann dáta éaga idir an 1 Márta 2020 agus an 31 Lúnasa 2020 ar feadh tréimhse 6 mhí óna ndáta éaga. Ar an gcuma chéanna, ba cheart tréimhse 6 mhí sa bhreis a thabhairt do thiománaithe traenach chun na seiceálacha tréimhsiúla a chur i gcrích.

(12)

Le Treoir 2012/34/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (14), bunaítear limistéar Eorpach aonair iarnróid. Faoi Airteagal 23(2) den Treoir sin, féadfaidh údaráis cheadunúcháin athbhreithniú rialta a dhéanamh d'fhonn a fhíorú go leanann gnóthas iarnróid de na hoibleagáidí a leagtar amach i gCaibidil III den Treoir sin a bhaineann lena cheadúnas a chomhlíonadh. Faoi Airteagal 24(3) den Treoir sin, féadfaidh na húdaráis cheadúnúcháin náisiúnta ceadúnas a chur ar fionraí nó a chúlghairm, ar fhorais nár comhlíonadh an ceanglas maidir le folláine airgeadais, agus féadfaidh siad ceadúnas sealadach a dheonú go dtí go ndéanfar atheagrú ar an ngnóthas iarnróid ar choinníoll nach gcuirfear an tsábháilteacht i mbaol. De dheasca na n‐imthosca urghnácha i ngeall ar ráig COVID-19, tá deacrachtaí móra ag na húdaráis cheadúnúcháin na hathbhreithnithe rialta a dhéanamh i dtaca le ceadúnais atá ann cheana agus na cinntí ábhartha a ghlacadh maidir le ceadúnais nua a eisiúint tar éis do cheadúnas sealadach dul in éag. Dá bhrí sin, ba cheart síneadh 6 mhí a chur leis na teorainneacha ama chun na hathbhreithnithe rialta a dhéanamh, arb amhlaidh i gcomhréir leis an Treoir sin, a théann siad in éag idir 1 Márta 2020 agus 31 Lúnasa 2020. Ar an dóigh chéanna, ba cheart síneadh 6 mhí a chur le bailíocht na gceadúnas sealadach lena ngabhann dáta éaga idir an 1 Márta 2020 agus an 31 Lúnasa 2020.

(13)

Ceanglaítear le hAirteagal 25(2) de Threoir 2012/34/AE ar na húdaráis cheadúnúcháin cinntí a ghlacadh maidir le hiarratais ar cheadúnais laistigh de 3 mhí tar éis gach faisnéis ábhartha, go háirithe na sonraí dá dtagraítear in Iarscríbhinn III a ghabhann leis an Treoir sin, a bheith curtha isteach. Ó tharla gur deacair na cinntí ábhartha a ghlacadh de dheasca na n‐imthosca urghnácha i ngeall ar ráig COVID-19, is gá síneadh 6 mhí a chur leis an teorainn ama sin.

(14)

Tá fadhbanna leachtachta ag gnóthais iarnróid a bhí cobhsaí roimh ráig COVID-19, fadhbanna a d'fhéadfadh a fhágáil go gcuirfí a gceadúnais ar fionraí, go ndéanfaí iad a chúlghairm nó go gcuirfí ceadúnas sealadach ina n‐ionad, gan riachtanas eacnamaíoch struchtúrach a bheith ann go dtarlódh sé sin. I dtaca le ceadúnas sealadach a dheonú de bhun Airteagal 24(3) de Threoir 2012/34/AE, rud é sin a d'fhéadfadh droch‐chuma a chur ar ghnóthais iarnróid, i súile an mhargaidh, i dtaca le cumas na ngnóthas sin teacht slán, agus ar an dóigh sin dhéanfaí fadhbanna airgeadais, nach mbeadh ach ina bhfadhbanna sealadach murach sin, a chur chun donais. Ba cheart a fhoráil dá bhrí sin, nuair a aimsíonn an t-údarás ceadúnúcháin, ar bhonn na seiceála a rinneadh le linn na tréimhse idir an 1 Márta 2020 agus an 31 Lúnasa 2020, nach féidir le gnóthas iarnróid na ceanglais a bhaineann le folláine airgeadais a chomhlíonadh a thuilleadh, ba cheart é a bheith in ann cinneadh a dhéanamh, roimh an 31 Lúnasa 2020, gan ceadúnas de chuid an ghnóthais iarnróid lena mbaineann a chur ar fionraí ná a chúlghairm fad agus nach bhfuil an tsábháilteacht i mbaol, agus fad agus gur dócha go réadúil go ndéanfar atógáil shásúil airgeadais laistigh den 6 mhí a leanann sin. Tar éis an 31 Lúnasa 2020, ba cheart an gnóthas iarnróid a bheith faoi réir na rialacha ginearálta a leagtar síos in Airteagal 24(1) den Treoir sin.

(15)

Le Treoir 96/50/CE ón gComhairle (15), leagtar síos na coinníollacha maidir le deimhnithe máistrí báid a fháil chun earraí agus paisinéirí a iompar d'uiscebhealaí intíre san Aontas. Ar theacht in aois a 65 bliana dóibh, ceanglaítear ar shealbhóirí deimhnithe máistrí báid dul faoi scrúduithe tréimhsiúla dochtúra. I bhfianaise na mbeart arna nglacadh i ndáil le ráig COVID-19, agus go háirithe an rochtain theoranta ar sheirbhísí dochtúra chun scrúduithe dochtúra a dhéanamh, is féidir nach mbeidh sealbhóirí deimhnithe máistrí báid in ann dul faoi na scrúduithe dochtúra is dlite orthu laistigh den tréimhse lena mbaineann na bearta sin. Dá bhrí sin, le haghaidh cásanna ina mbeadh an teorainn ama chun dul faoi scrúduithe dochtúra dulta in éag murach é sin nó ina rachadh sí in éag murach é sin idir an 1 Márta 2020 agus an 31 Lúnasa 2020, ba cheart síneadh 6 mhí a chur leis an teorainn ama sin i ngach ceann de na cásanna lena mbaineann. Ba cheart go bhfanfadh na deimhnithe máistrí báid lena mbaineann bailí dá réir.

(16)

Le Treoir (AE) 2016/1629 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (16), leagtar síos ceanglais theicniúla maidir le soithí uiscebhealaí intíre. Le hAirteagal 10 den Treoir sin, foráiltear do theorainn ar thréimhse bhailíochta deimhnithe Aontais um loingseoireacht intíre. Thairis sin, maidir le hAirteagal 28 de Threoir (AE) 2016/1629 maidir le doiciméid a thagann faoi raon feidhme na Treorach sin agus a d'eisigh údaráis inniúla na mBallstát roimh an 6 Deireadh Fómhair 2018 faoin Treoir a bhí infheidhme roimhe sin, eadhon Treoir 2006/87/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (17), foráiltear san Airteagal sin go leanfaidh na doiciméid sin de bheith bailí go dtí go rachaidh siad in éag. De dheasca na mbeart arna nglacadh i bhfianaise ráig COVID-19, is féidir go mbeidh sé dofheidhmithe, nó dodhéanta ar uairibh, do na húdaráis inniúla cigireachtaí teicniúla a chur ar bun chun síneadh a chur le bailíocht deimhnithe áirithe nó, i gcás na ndoiciméad dá dtagraítear in Airteagal 28 de Threoir (AE) 2016/1629, doiciméid a chur ina n‐ionad. Dá bhrí sin, chun go bhféadfaidh na soithí uiscebhealaí intíre ábhartha leanúint de bheith ag feidhmiú is iomchuí síneadh ama 6 mhí a chur le bailíocht na ndeimhnithe Aontais um loingseoireacht intíre agus le bailíocht doiciméad a thagann faoi raon feidhme Airteagal 28 de Threoir (AE) 2016/1629, ar doiciméid agus deimhnithe iad a bheadh dulta in éag murach é sin nó a rachadh in éag murach é sin idir an 1 Márta 2020 agus an 31 Lúnasa 2020.

(17)

Le Rialachán (CE) Uimh. 725/2004 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (18), leagtar síos rialacha maidir le slándáil long agus saoráidí calafort a fheabhsú. Le Treoir 2005/65/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (19), leagtar síos bearta chun slándáil calafoirt a fheabhsú i bhfianaise bagairtí ar theagmhais slándála. Áirithítear léi freisin go rachaidh slándáil fheabhsaithe calafoirt chun tairbhe do na bearta slándála arna nglacadh de bhun Rialachán (CE) Uimh. 725/2004. Tá an ghéarchéim leanúnach sláinte poiblí tar éis deacrachtaí a chruthú i dtaca leis na cigireachtaí agus na suirbhéanna slándála muirí a dhéanann údaráis na mBallstát d’fhonn doiciméid áirithe a athnuachan sa réimse slándála muirí. Dá bhrí sin, is gá síneadh de thréimhse réasúnta ama a chur le teorainneacha ama le haghaidh na measúnuithe slándála agus na bpleananna slándála a cheanglaítear leis na gníomhartha dlí sin de chuid an Aontais a athbhreithniú, chun na Ballstáit agus an tionscail loingis a chumasú chun cur chuige solúbtha pragmatach a ghlacadh, gan an tslándáil a chur i mbaol. Ba chóir solúbthacht a chur ar fáil freisin i dtaca le druileanna agus cleachtaí slándála muirí, a gceanglaítear le gníomhartha dlí an Aontais sa réimse slándála muirí iad a dhéanamh laistigh de thréimhsí áirithe ama.

(18)

I gcás ina measann Ballstát gur dócha go bhfanfaidh cur i bhfeidhm na rialacha óna maolaíonn an Rialachán seo, a bhaineann, inter alia, le deimhnithe, ceadúnais nó údaruithe a athnuachan nó a shíneadh, dofheidhmithe tar éis na ndátaí a shonraítear sa Rialachán seo, de bharr bearta a rinne sé chun scaipeadh COVID-19 a chosc nó a shrianadh, ba cheart údarú a thabhairt don Choimisiún, má iarrann an Ballstát sin air, a cheadú don Bhallstát lena mbaineann síneadh breise a chur leis na tréimhsí a shonraítear sa Rialachán seo, de réir mar is ábhartha. Chun deimhneacht dhlíthiúil a áirithiú agus chun a áirithiú ag an am céanna nach gcuirtear an tsábháilteacht agus an tslándáil iompair i mbaol, ba cheart síneadh den sórt sin a bheith teoranta don mhéid is gá chun an tréimhse ar dócha go mbeidh cur i gcrích na bhfoirmiúlachtaí, na nósanna imeachta, na seiceálacha agus na hoiliúna dofheidhmithe lena linn a léiriú agus gan a bheith, in aon chás, níos faide ná 6 mhí.

(19)

Tá ráig COVID-19 tar éis difear a dhéanamh don Aontas ar fad ach ní go haonfhoirmeach é. Rinneadh difear do na Ballstáit ar leibhéil éagsúla agus ag amanna éagsúla. Ós rud é gur cheart na maoluithe ar na rialacha a mbeadh feidhm acu de ghnáth a theorannú don mhéid is gá, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann, maidir le Treoir 2006/126/CE, Rialachán (AE) Uimh. 165/2014, Treoir 2014/45/AE, Rialachán (CE) Uimh. 1072/2009, Rialachán (CE) Uimh. 1073/2009 agus Treoir 2007/59/CE, leanúint de na gníomhartha dlí sin a chur i bhfeidhm gan na maoluithe dá bhforáiltear sa Rialachán seo a chur i bhfeidhm i gcás ina bhfuil cur i bhfeidhm na ngníomhartha dlí sin fós indéanta. Ba cheart feidhm a bheith ag an gcéanna i gcás ina raibh deacrachtaí den sórt sin ag tarraingt ar Bhallstát ach inar ghlac sé bearta náisiúnta iomchuí chun iad a mhaolú. Maidir leis na Ballstáit a roghnaíonn leas a bhaint as an bhféidearthacht sin, níor cheart dóibh, áfach, aon ghníomhaíochtaí trasteorann de chuid aon oibreoir eacnamaíoch ná de chuid aon duine aonair a chuaigh i muinín na maoluithe dá bhforáiltear sa Rialachán seo a bhfuil feidhm acu i mBallstát eile, a bhacadh, agus ba cheart dóibh aon cheadúnas, deimhniú agus údarú ar cuireadh síneadh lena bhailíocht leis an Rialachán seo a aithint go háirithe.

(20)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo, eadhon síneadh a chur leis na teorainneacha ama a leagtar síos i ndlí an Aontais chun tréimhse bhailíochta deimhnithe, ceadúnas nó údaruithe áirithe a athnuachan nó síneadh a chur leo, agus seiceálacha tréimhsiúla áirithe agus oiliúint thréimhsiúil áirithe a chur siar mar fhreagairt ar na himthosca urghnácha i ngeall ar an ráig COVID-19 i réimse an iompair de bhóthar, d’iarnród agus d’uiscebhealaí intíre agus i slándáil mhuirí, ós rud é nach féidir leis na Ballstáit na cuspóirí sin a ghnóthú go leordhóthanach ach gur fearr is féidir, de bharr fairsinge agus éifeachtaí na gníomhaíochta atá beartaithe, iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(21)

I bhfianaise na práinne atá mar thoradh ar na cúinsí eisceachtúla i ngeall ar ráig COVID-19, measadh gurbh iomchuí foráil a dhéanamh maidir le heisceacht ón tréimhse 8 seachtaine dá dtagraítear in Airteagal 4 de Phrótacal Uimh. 1 maidir le ról na bparlaimintí náisiúnta san Aontas Eorpach, atá i gceangal leis an gConradh ar an Aontas Eorpach, leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh agus leis an gConradh lena mbunaítear an Comhphobal Eorpach do Fhuinneamh Adamhach.

(22)

De dheasca chineál tobann gan choinne ráig COVID-19, fágadh nárbh fhéidir bearta ábhartha a ghlacadh in am. Ar an gcúis sin, ba cheart a chumhdach freisin le forálacha an Rialacháin seo an tréimhse sula dtiocfaidh sé i bhfeidhm. Ag féachaint do chineál na bhforálacha sin, níl sárú ar ionchais dhlisteanacha na ndaoine lena mbaineann ina thoradh ar an gcur chuige sin.

(23)

I bhfianaise an ghá sáraitheach aghaidh a thabhairt gan mhoill ar na himthosca i ngeall ar ráig COVID-19 i réimse an iompair de bhóthar, d’iarnród agus d’uiscebhealaí intíre agus i slándáil mhuirí, agus, i gcás inarb ábhartha, tréimhse réasúnta ama á thabhairt do na Ballstáit chun an Coimisiún a chur ar an eolas má chinneann siad gan díolúintí áirithe a leagtar síos sa Rialachán seo a chur i bhfeidhm, ba cheart an Rialachán seo a theacht i bhfeidhm mar ábhar práinne an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh, d'fhonn a áirithiú go bhfanfaidh an tréimhse ina mbeidh éiginnteacht dhlíthiúil a dhéanann difear do roinnt mhaith údarás agus oibreoirí in earnálacha iompair éagsúla, go háirithe i gcás ina bhfuil na teorainneacha ama ábhartha dulta in éag cheana, chomh gairid agus is féidir,

(1)

Chun ráig COVID-19, ar fhógair an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte gur paindéim í an 11 Márta 2020, a shrianadh, tá sraith beart nár glacadh riamh cheana curtha i bhfeidhm ag na Ballstáit, go háirithe bearta a bhaineann le gaibhniú agus scaradh sóisialta daoine.

(2)

Is féidir le bearta den sórt sin bac a chur ar chuideachtaí agus ar chomharchumainn a gcuid oibleagáidí dlíthiúla faoi dhlí na gcuideachtaí de chuid na mBallstát agus an Aontais a chomhlíonadh, go háirithe, trína dhéanamh deacair dóibh, go suntasach, cruinnithe ginearálta a thionól.

(3)

Ar leibhéal náisiúnta, tá bearta éigeandála curtha i bhfeidhm ag Ballstáit chun tacú le cuideachtaí agus comharchumainn agus chun na huirlisí agus an tsolúbthacht is gá a chur ar fáil dóibh sna himthosca eisceachtúla reatha arb í paindéim COVID-19 ba chúis leo. Go háirithe, tá úsáid uirlisí digiteacha agus próisis dhigiteacha chun cruinnithe ginearálta a thionól ceadaithe ag go leor Ballstát agus tá síneadh curtha acu leis na teorainneacha ama chun cruinnithe ginearálta a thionól in 2020.

(4)

Ar leibhéal an Aontais, le Rialachán (CE) Uimh. 2157/2001 (1) ón gComhairle rialaítear cuideachtaí Eorpacha (“SEnna”) agus le Rialachán (CE) Uimh. 1435/2003 (2) ón gComhairle rialaítear Comharchumainn Eorpacha (“SCEnna”). Ceanglaíonn an dá Rialachán go ndéanfaí cruinniú ginearálta a thionól laistigh de sé mhí tar éis dheireadh na bliana airgeadais. Ag féachaint do na himthosca eisceachtúla atá ann faoi láthair, arb í paindéim COVID-19 ba chúis leo, ba cheart maolú sealadach ón gceanglas sin a dheonú. Ar an ábhar go mbíonn tionól cruinnithe riachtanach chun a áirithiú go ndéantar cinntí a bhfuil ceangal dlí leo nó cinntí atá riachtanach ó thaobh na heacnamaíochta de in am trátha, ba cheart cead a bheith ag SEnna agus ag SCEnna a gcruinnithe ginearálta a thionól laistigh de 12 mhí tar éis dheireadh na bliana airgeadais ar an gcoinníoll go ndéanfar iad a thionól tráth nach déanaí ná an 31 Nollaig 2020. Ós beart sealadach é seo mar gheall ar imthosca eisceachtúla arb í paindéim COVID-19 ba chúis leo, níor cheart feidhm a bheith ag an maolú sin ach amháin i leith cruinnithe ginearálta a éilítear iad a thionól in 2020.

(5)

Ní thugtar aon chumhachtaí sa Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE), maidir le glacadh an Rialacháin seo, seachas iad siúd a leagtar amach faoi Airteagal 352.

(6)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóir an Rialacháin seo, eadhon réiteach éigeandála sealadach a chur ar fáil do SEnna agus SCEnna lenar féidir leo maolú ó fhorálacha Rialacháin (CE) Uimh. 2157/2001 agus Rialacháin (CE) Uimh. 1435/2003 maidir le huainiú na gcruinnithe ginearálta a thionól, a ghnóthú go leordhóthanach ach, de bharr fhairsinge agus éifeachtaí na gcuspóirí sin, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta mar a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE). I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

(7)

I bhfianaise go rachaidh an tréimhse sé mhí dá dtagraítear i Rialachán (CE) Uimh. 2157/2001 agus i Rialachán (CE) Uimh. 1435/2003 in éag i mBealtaine nó Meitheamh 2020 agus ar an ábhar go gcaithfear na tréimhsí comórtha a chur san áireamh, ba cheart go dtiocfadh an Rialachán seo i bhfeidhm mar ábhar práinne.

(8)

I bhfianaise na práinne sin, measadh gurbh iomchuí foráil a dhéanamh maidir le heisceacht ar an tréimhse ocht seachtaine dá dtagraítear in Airteagal 4 de Phrótacal Uimh. 1 maidir le ról na bParlaimintí náisiúnta san Aontas Eorpach, atá i gceangal leis an CAE, leis an CFAEagus leis an gConradh ag bunú an Chomhphobail Eorpaigh do Fhuinneamh Adamhach,

(1)

I gcomhréir le hAirteagal 57(1) de Threoir (AE) 2016/797 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (2) agus le hAirteagal 33(1) de Threoir (AE) 2016/798 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3), bhí ar na Ballstáit na forálacha reachtaíochta, rialúcháin agus riaracháin a thabhairt i bhfeidhm mar is gá ionas go mbeadh forálacha ábhartha na dTreoracha sin á gcomhlíonadh acu faoin 16 Meitheamh 2019. Mar sin féin, de bhun Airteagal 57(2) de Threoir (AE) 2016/797 agus Airteagal 33(2) de Threoir (AE) 2016/798, bhí an deis ag na Ballstáit an tréimhse thrasuí a fhadú bliain amháin.

(2)

Thug seacht mBallstát déag fógra don Choimisiún agus do Ghníomhaireacht Iarnróid an Aontais Eorpaigh (“an Ghníomhaireacht”) maidir le spriocdhátaí trasuí Threoracha (AE) 2016/797 agus (AE) 2016/798 a fhadú go dtí an 16 Meitheamh 2020.

(3)

De dheasca na staide urghnáiche gan choinne arb í ráig COVID-19 ba chúis léi, tá deacrachtaí ag cuid de na Ballstáit sin an obair reachtach a thabhairt i gcrích faoi na spriocdhátaí áirithe trasuí agus dá bhrí sin tá baol ann go dteipfidh siad cloí leo. D'fhéadfadh teip den sórt sin a bheith ina cúis le héiginnteacht dhlíthiúil le haghaidh an tionscail iarnróid, na n-údarás náisiúnta agus na Gníomhaireachta i ndáil leis an reachtaíocht is infheidhme maidir le sábháilteacht agus idir-inoibritheacht iarnróid. Tá iarmhairtí díobhálacha ag neamhábaltacht Ballstát áirithe Treoracha (AE) 2016/797 agus (AE) 2016/798 a thrasuí de dheasca ráig COVID-19 le haghaidh na hearnála iarnróid.

(4)

Tá sé fíor-riachtanach soiléireacht dhlíthiúil agus deimhneacht dhlíthiúil a thabhairt don tionscal iarnróid trí chead a thabhairt, i gcás inarb ábhartha, do na Ballstáit leanúint, ón 16 Meitheamh 2020 agus go ceann tréimhse theoranta, de Threoracha 2004/49/CE (4) agus 2008/57/CE (5) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle a chur i bhfeidhm.

(5)

Ós rud é gur tharla ráig COVID-19 le linn chéim dheireanach ghlacadh na mbeart náisiúnta trasuí de Threoracha (AE) 2016/797 agus (AE) 2016/798, ba cheart cead a thabhairt do na Ballstáit tréimhse bhreise a bheith acu chun próiseas an trasuí a thabhairt i gcrích.

(6)

Ba cheart spriocdhátaí trasuí Threoracha (AE) 2016/797 agus (AE) 2016/798 a fhadú go dtí an 31 Deireadh Fómhair 2020. Maidir le dátaí aisghairthe Threoracha 2004/49/CE agus 2008/57/CE, a leagtar amach in Airteagal 58 de Threoir (AE) 2016/797 agus in Airteagal 34 de Threoir (AE) 2016/798 faoi seach, ba cheart iad a choigeartú dá réir.

(7)

Glacadh roinnt gníomhartha tarmligthe ar bhonn Threoir (AE) 2016/798 lena léirítear spriocdhátaí trasuí roimhe sin. I bhfianaise na staide reatha, is gá na gníomhartha tarmligthe sin a ailíniú leis an spriocdháta trasuí nua.

(8)

I bhfianaise na práinne a bhí i gceist leis na cúinsí eisceachtúla arb í ráig COVID-19 ba chúis leo, measadh gurbh iomchuí foráil a dhéanamh maidir le heisceacht ar an tréimhse ocht seachtaine dá dtagraítear in Airteagal 4 de Phrótacal Uimh. 1 maidir le ról na bparlaimintí náisiúnta san Aontas Eorpach, atá i gceangal leis an gConradh ar an Aontas Eorpach (CAE), leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh agus leis an gConradh ag bunú an Chomhphobail Eorpaigh do Fhuinneamh Adamhach.

(9)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóir na Treorach seo, eadhon Treoracha (AE) 2016/797 agus (AE) 2016/798 a leasú i bhfianaise ráig COVID-19, a ghnóthú go leordhóthanach agus, de bharr a fhairsinge agus a éifeachtaí, gur fearr is féidir é a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 CAE. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Treoir seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

(10)

Ba cheart, dá bhrí sin, Treoracha (AE) 2016/797 agus (AE) 2016/798 a leasú dá réir sin.

(11)

Chun gur féidir na bearta dá bhforáiltear sa Treoir seo a chur i bhfeidhm go pras, ba cheart an Treoir seo a theacht i bhfeidhm mar ábhar práinne an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh,

(1)

Tá éifeachtaí an-díobhálacha ag paindéim COVID-19 ar chobhsaíocht eacnamaíoch agus airgeadais sna réigiúin um méadú agus sna réigiúin chomharsanachta. Tá comhardú íocaíochtaí agus staid fioscach lag atá ag dul in olcas go tapa le sárú ag Comhpháirtithe, agus an geilleagar ag druidim i dtreo cúlú eacnamaíoch. Tá cás láidir ann le haghaidh gníomhú tapa agus cinntitheach ón Aontas chun tacú leis na geilleagair sin. Dá bhrí sin, cumhdaítear deich gcomhpháirtí leis an gCinneadh seo: Poblacht na hAlbáine, an Bhoisnia agus an Heirseagaivéin, an Chosaiv (*), Montainéagró, Poblacht na Macadóine Thuaidh sa réigiún um méadú; an tSeoirsia, Poblacht na Moldóive agus an Úcráin sa chomharsanacht Thoir agus Ríocht Haisimíteach na hIordáine agus Poblacht na Túinéise sa chomharsanacht Theas (na “comhpháirtithe”).

(2)

Baineann práinn an chúnaimh le riachtanas láithreach na gcomhpháirtithe maidir le cistí chomh maith leis na cistí a chuirfear ar fáil trí ionstraimí eile de chuid an Aontais agus ag institiúidí airgeadais idirnáisiúnta, Ballstáit agus deontóirí déthaobhacha eile. Tá gá leis sin chun spás beartais gearrthéarmach a cheadú d’údaráis na gcomhpháirtithe chun bearta a chur chun feidhme chun cur in aghaidh na ndrochthorthaí eacnamaíocha a thiocfaidh as paindéim COVID-19.

(3)

Tá clár a gheobhaidh tacaíocht ó shocrú creidmheasa leis an gCiste Airgeadaíochta Idirnáisiúnta (CAI) comhaontaithe cheana féin ag údaráis gach comhpháirtí agus ag CAI nó táthar ag súil go mbeidh clár den sórt sin comhaontaithe acu go luath.

(4)

Is é ba cheart a bheith i gcúnamh macrairgeadais an Aontais ionstraim airgeadais eisceachtúil lena dtugtar tacaíocht neamhcheangailte agus neamhshannta ar mhaithe le comhardú íocaíochtaí, agus é d'aidhm aici aghaidh a thabhairt ar riachtanais phráinneacha maoinithe sheachtraigh an tairbhí in éineacht le socrú creidmheasa le CAI nach socrú réamhchúram é atá faoi réir clár comhaontaithe le haghaidh athchóirithe eacnamaíocha. I gcomhthéacs paindéim COVID-19, ba cheart cúnamh macrairgeadais an Aontais a bheith ar fáil do chomhpháirtithe a bhaineann leas as cistiú éigeandála ó CAI, a fhéadfar teacht gan réamhghníomhaíochtaí agus/nó coinníollacht, amhail tríd an Ionstraim Mhearmhaoinithe. Dá bhrí sin, ba cheart an cúnamh sin a bheith níos giorra, teoranta do dhá eisíocaíocht agus ba cheart é a úsáid mar bhonn le clár beartais a chur chun feidhme faoina gcuirfí sraith theoranta de bhearta um athchóiriú i bhfeidhm.

(5)

Tá tacaíocht airgeadais ón Aontas do na comhpháirtithe comhsheasmhach le beartais an Aontais maidir le méadú agus comharsanacht.

(6)

Ós rud é gur comhpháirtithe aontachais nó réamhaontachais, nó comhpháirtithe a chumhdaítear faoi bheartas Comharsanachta na hEorpa iad na comhpháirtithe, tá siad incháilithe chun cúnamh macrairgeadais an Aontais a fháil.

(7)

Os rud é go bhfuiltear ag súil go mbeidh riachtanais maoinithe sheachtraigh na gcomhpháirtithe, ar riachtanais iad atá ag dul in olcas go mór, i bhfad níos airde ná na hacmhainní a soláthróidh CAI agus institiúidí iltaobhacha eile, meastar, sna himthosca eisceachtúla reatha, gur freagairt iomchuí ar iarraidh na gcomhpháirtithe ar thacaíocht do chobhsú eacnamaíoch é don Aontas cúnamh macrairgeadais a chur ar fáil. Thacódh cúnamh macrairgeadais an Aontais le cobhsú eacnamaíoch, agus na hacmhainní a cuireadh ar fáil faoi shocrú creidmheasa CAI á bhforlíonadh.

(8)

Ba cheart é a bheith d'aidhm ag cúnamh macrairgeadais an Aontais staid inbhuanaithe maidir le maoiniú seachtrach a athbhunú do na comhpháirtithe, rud a thacódh le forbairt eacnamaíoch agus shóisialta athnuaite.

(9)

Is bunaithe ar réamh-mheasúnú cainníochtúil iomlán ar na riachtanais maoinithe sheachtraigh atá fós ag gach comhpháirtí atá méid an chúnaimh macrairgeadais ón Aontas, agus cuirtear san áireamh inniúlacht an chomhpháirtí sin a acmhainní dílse, go háirithe na cúlchistí idirnáisiúnta atá ar fáil aici, a úsáid chun é féin a mhaoiniú. Ba cheart go gcomhlánódh cúnamh macrairgeadais an Aontais na cláir agus na hacmhainní atá á soláthar ag CAI agus ag an mBanc Domhanda. Agus méid an chúnaimh á chinneadh, cuirtear san áireamh, freisin, an gá atá leis an ualach a roinnt go cothrom idir an tAontas agus deontóirí eile, maille leis an úsáid atá á baint cheana as ionstraimí maoinithe sheachtraigh eile an Aontais agus an breisluach a bhaineann le rannpháirtíocht an Aontais ina hiomláine.

(10)

Ba cheart don Choimisiún a áirithiú go bhfuil cúnamh macrairgeadais an Aontais i gcomhréir, ó thaobh dlí agus substainte de, le príomhphrionsabail agus príomhchuspóirí réimsí éagsúla na gníomhaíochta seachtraí, agus leis na bearta a ghlactar laistigh díobh, agus le beartais ábhartha eile de chuid an Aontais.

(11)

Ba cheart cúnamh macrairgeadais an Aontais a thacú le beartas seachtrach an Aontais maidir leis na comhpháirtithe. Ba cheart don Choimisiúin agus don tSeirbhís Eorpach Gníomhaíochta Seachtraí (SEGS) a bheith ag obair i ndlúthchomhar le chéile le linn oibríocht an chúnaimh macrairgeadais chun beartas seachtrach an Aontais a chomhordú, agus chun comhsheasmhacht an bheartais sin a áirithiú.

(12)

Ba cheart cúnamh macrairgeadais an Aontais a thacú leis an ngealltanas atá tugtha ag comhpháirtithe luachanna atá i gcoiteann aige leis an Aontas a urramú, amhail an daonlathas, an smacht reachta, an dea-rialachas, urramú chearta an duine, an fhorbairt inbhuanaithe agus laghdú na bochtaineachta, agus leis an ngealltanas atá tugtha acu maidir le prionsabail na trádála oscailte cothroime atá bunaithe ar rialacha a urramú.

(13)

Ba cheart é a bheith ina réamhchoinníoll i dtaca le cúnamh macrairgeadais an Aontais a dheonú don chomhpháirtí nach mór don chomhpháirtí sásraí éifeachtacha daonlathacha a urramú, lena n‐áirítear córas parlaiminteach ilpháirtí agus an smacht reachta, agus a ráthú go n‐urramófar cearta an duine. Ina theannta sin, ba cheart na cuspóirí sonracha atá le cúnamh macrairgeadais an Aontais éifeachtúlacht, trédhearcacht agus cuntasacht na gcóras bainistíochta airgeadais phoiblí sna comhpháirtithe a neartú agus athchóirithe struchtúracha a chur chun cinn a bhfuil sé d'aidhm acu tacú le fás inbhuanaithe agus comhdhlúthú fioscach. Ba cheart don Choimisiún agus do SEGS faireachán a dhéanamh go tráthrialta ar chomhlíonadh na réamhchoinníollacha agus ar bhaint amach na gcuspóirí sin araon.

(14)

Chun a áirithiú go gcosnaítear ar bhealach éifeachtúil na leasanna airgeadais sin de chuid an Aontais atá nasctha le cúnamh macrairgeadais an Aontais, ba cheart do na comhpháirtithe na bearta iomchuí a dhéanamh a bhaineann le calaois, éilliú agus aon neamhrialtachtaí eile i dtaca leis an gcúnamh macrairgeadais sin de chuid an Aontais a chosc agus a chomhrac. Ina theannta sin, ba cheart foráil a dhéanamh maidir leis an gCoimisiún seiceálacha a dhéanamh, maidir leis an gCúirt Iniúchóirí iniúchtaí a dhéanamh agus maidir le hOifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh a chuid inniúlachtaí a fheidhmiú.

(15)

Ní dochar eisíoc chúnamh macrairgeadais an Aontais do chumhachtaí Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle ina gcáil mar údarás buiséadach.

(16)

Ba cheart méideanna an tsoláthair a theastaíonn don chúnamh macrairgeadais a bheith i gcomhréir leis na leithreasuithe buiséadacha dá bhforáiltear sa chreat airgeadais ilbhliantúil.

(17)

Is é an Coimisiún ar cheart dó cúnamh macrairgeadais an Aontais a bhainistiú. Chun a áirithiú go mbeidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle in ann cur chun feidhme an Chinnidh seo a leanúint, ba cheart don Choimisiún iad a chur ar an eolas go rialta faoi aon fhorbairtí a bhaineann leis an gcúnamh sin, agus na doiciméid ábhartha a sholáthar dóibh.

(18)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an gCinneadh seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (2).

(19)

Ba cheart cúnamh macrairgeadais an Aontais a bheith faoi réir coinníollacha beartais eacnamaíoch a bheidh le leagan síos i Meabhrán Tuisceana. Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú i dtaca leis an gcur chun feidhme agus ar chúiseanna a bhaineann le héifeachtúlacht, ba cheart a thabhairt de chumhacht don Choimisiún na coinníollacha sin a chaibidliú le húdaráis na gcomhpháirtithe faoi mhaoirseacht choiste ionadaithe na mBallstát i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011. Faoin Rialachán sin, ba cheart feidhm a bheith leis an nós imeachta comhairliúcháin, mar riail ghinearálta, i ngach cás seachas na cásanna dá bhforáiltear sa Rialachán sin. I bhfianaise an tionchair shuntasaigh a d'fhéadfadh a bheith ag cúnamh de bhreis agus EUR 90 milliún, is iomchuí an nós imeachta scrúdúcháin mar a shonraítear in Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 a úsáid le haghaidh oibríochtaí os cionn na tairsí sin. I bhfianaise mhéid an chúnaimh macrairgeadais atá an tAontas ag tabhairt do gach comhpháirtí, ba cheart feidhm a bheith ag an nós imeachta comhairliúcháin maidir le glacadh an Mheabhráin Tuisceana le Montainéagró, agus ba cheart feidhm a bheith ag an nós imeachta scrúdúcháin maidir le glacadh an Mheabhráin Tuisceana leis na comhpháirtithe eile a chumhdaítear leis an gCinneadh seo, agus dá réir sin, maidir le haon chás ina ndéanfaí an cúnamh sin a laghdú, a chur ar fionraí nó a chur ar ceal.

(20)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Chinnidh seo, eadhon tacú le geilleagair na gcomhpháirtithe a bhfuil comhardú íocaíochtaí agus staid fioscach lag atá ag dul in olcas go tapa le sárú acu, leis an geilleagar ag druidim i dtreo cúlú eacnamaíoch, mar thoradh ar phaindéim COVID-19, a ghnóthú go leordhóthanach agus, de bharr a fhairsinge agus a héifeachtaí, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE). I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Cinneadh seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

(21)

I bhfianaise na práinne a bhaineann leis na cúinsí eisceachtúla arb í paindéim COVID-19 ba chúis leo agus na hiarmhairtí eacnamaíocha a bhaineann leo, measadh gurbh iomchuí foráil a dhéanamh maidir le heisceacht ar an tréimhse ocht seachtaine dá dtagraítear in Airteagal 4 de Phrótacal Uimh. 1 maidir le ról na bParlaimintí náisiúnta san Aontas Eorpach, atá i gceangal le CAE, leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh agus leis an gConradh ag bunú an Chomhphobail Eorpaigh do Fhuinneamh Adamhach.

(22)

Ba cheart an Cinneadh seo a theacht i bhfeidhm mar ábhar práinne ar an dáta tar éis dháta a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh,

(1)

Le Cinneadh (AE) 2020/430 (1) ón gComhairle, tugadh isteach maolú míosa amháin ar an gcéad fhomhír d’Airteagal 12(1) de Rialacha Nós Imeachta na Comhairle (2) a mhéid a bhaineann le cinntí an gnáthnós imeachta i scríbhinn a úsáid, i gcás ina ndéanfaidh Coiste Bhuanionadaithe Rialtais na mBallstát (Coreper) na cinntí sin. Rinneadh foráil don mhaolú sin go dtí an 23 Aibreán 2020.

(2)

Le Cinneadh (AE) 2020/430 foráiltear, más rud é go dtugann na himthosca eisceachtúla leanúnacha bonn cirt dó, go bhféadfaidh an Chomhairle an Cinneadh sin a athnuachan. An 21 Aibreán 2020, le Cinneadh (AE) 2020/556 (3), chuir an Chomhairle síneadh leis an maolú dá bhforáiltear in Airteagal 1 de Chinneadh (AE) 2020/430 go ceann tréimhse eile míosa ón 23 Aibreán 2020. Téann an síneadh a cuireadh leis an maolú sin in éag an 23 Bealtaine 2020.

(3)

Ós rud é gur ann fós do na himthosca eisceachtúla a chruthaigh paindéim COVID-19, agus roinnt bearta urghnácha coisctheacha agus srianta arna ndéanamh ag na Ballstáit fós i bhfeidhm, is gá síneadh a chur leis an maolú dá bhforáiltear in Airteagal 1 de Chinneadh (AE) 2020/430, arna shíneadh le Cinneadh (AE) 2020/556, go ceann tréimhse theoranta eile go dtí 10 Iúil 2020,