(1)

Tá faisnéis atá inchomparáide, cothrom le dáta agus iontaofa ar struchtúr gheilleagar gach Ballstáit nó réigiúin agus ar an bhforbairt ar staid eacnamaíoch gach Ballstáit nó réigiúin ag teastáil don cheapadh beartas san Aontas agus chun faireachán a dhéanamh ar gheilleagair na mBallstát agus ar an aontas eacnamaíoch agus airgeadaíochta (AEA).

(2)

Ba cheart go nglacfadh an Coimisiún páirt san fhaireachán a dhéantar ar gheilleagair na mBallstát agus ar AEA agus, go háirithe, ba cheart dó tuairisciú go rialta don Chomhairle faoin dul chun cinn atá déanta ag na Ballstáit agus a gcuid oibleagáidí a bhaineann le AEA á gcomhlíonadh acu.

(3)

Teastaíonn cuntais eacnamaíocha ó shaoránaigh an Aontais mar uirlis bhunúsach chun anailís a dhéanamh ar staid eacnamaíoch Ballstáit nó réigiúin. Ar mhaithe le hinchomparáideacht, ba cheart cuntais den sórt sin a tharraingt suas ar bhonn tacar aonair prionsabal, ar prionsabail iad, nach féidir léirithe éagsúla a dhéanamh orthu. Ba cheart go mbeadh an fhaisnéis a chuirtear ar fáil chomh beacht, chomh hiomlán agus chomh tráthúil agus is féidir d’fhonn leibhéal uasta trédhearcachta a áirithiú do gach earnáil.

(4)

Ba cheart don Choimisiún úsáid a bhaint as comhiomláin na gcuntas náisiúnta agus réigiúnach chun críocha riaracháin an Aontais agus, go háirithe, chun ríomhanna buiséadacha a dhéanamh.

(5)

Sa bhliain 1970 foilsíodh doiciméad riaracháin dar teideal “An Córas Eorpach Cuntas Eacnamaíoch Suimeáilte” (CCE), doiciméad inar cumhdaíodh an réimse atá faoi rialú ag an Rialachán seo. Dhréachtaigh Oifig Staidrimh na gComhphobal Eorpach agus an oifig sin amháin an doiciméad sin a raibh sí féin amháin freagrach as agus ba thoradh é an doiciméad sin ar an obair a rinne an oifig sin le linn roinnt blianta, i gcomhar le hinstitiúidí náisiúnta staidrimh na mBallstát, ar obair í a rinneadh chun córas cuntas náisiúnta a cheapadh lena gcomhlíonfaí ceanglais bheartas eacnamaíoch agus sóisialta na gComhphobal Eorpach. Is éard a bhí ann leagan an Chomhphobail de Chóras Cuntas Náisiúnta na Náisiún Aontaithe, ar córas é a bhí á úsáid ag na Comhphobail go dtí an tráth sin. Chun an téacs bunaidh a thabhairt cothrom le dáta foilsíodh an dara heagrán den doiciméad sa bhliain 1979 (3).

(6)

Le Rialachán (CE) Uimh. 2223/96 ón gComhairle an 25 Meitheamh 1996 maidir leis an gcóras Eorpach cuntas náisiúnta agus réigiúnach sa Chomhphobal (4) bunaíodh córas cuntas náisiúnta chun ceanglais bheartas eacnamaíoch, sóisialta agus réigiúnach an Chomhphobail a chomhlíonadh. Bhí an córas sin comhsheasmhach den chuid is mó leis an gCóras Cuntas Náisiúnta a ghlac Coimisiún Staidrimh na Náisiún Aontaithe i mí Feabhra 1993, ar córas é a bhí ina chóras nua an tráth sin (CCN 1993), ionas go mbeadh na torthaí i mBalltíortha uile na Náisiún Aontaithe inchomparáide ar bhonn idirnáisiúnta.

(7)

Tugadh CCN 1993 cothrom le dáta sa Chóras Cuntas Náisiúnta nua (CCN 2008) a ghlac Coimisiún Staidrimh na Náisiún Aontaithe i mí Feabhra 2009 d’fhonn na cuntais náisiúnta a chur níos mó i gcomhréir leis an timpeallacht eacnamaíoch nua, leis an dul chun cinn i dtaighde modheolaíoch agus le riachtanais úsáideoirí.

(8)

Is gá athbhreithniú a dhéanamh ar an gCóras Cuntas Eorpach a bunaíodh le Rialachán (CE) Uimh. 2223/96 (CCE 95) chun na forbairtí ar CCN a chur san áireamh ionas gurb é atá sa Chóras Cuntas Eorpach athbhreithnithe, arna bhunú leis an Rialachán seo, leagan de CCN 2008 atá oiriúnaithe do struchtúir gheilleagair na mBallstát, agus ionas go mbeidh sonraí an Aontais inchomparáide leis na sonraí arna dtiomsú ag a phríomh-chomhpháirtithe idirnáisiúnta.

(9)

Chun cuntais eacnamaíocha chomhshaoil a bhunú mar chuntais satailíte i leith an Chórais Cuntas Eorpaigh athbhreithnithe, rinneadh, le Rialachán (AE) Uimh. 691/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 6 Iúil 2011 maidir le cuntais Eorpacha eacnamaíocha chomhshaoil (5), creat coiteann um bailiú, thiomsú, tharchur agus mheastóireacht na gcuntas Eorpach eacnamaíoch comhshaoil a bhunú.

(10)

I gcás cuntas comhshaoil agus sóisialta, ba cheart an Teachtaireacht ón gCoimisiún chuig an gComhairle agus chuig Parlaimint na hEorpa an 20 Lúnasa 2009, dar teideal “OTI agus thairsti - An dul chun cinn atá á dhéanamh sa domhan atá ag athrú a thomhas”, a chur san áireamh go huile is go hiomlán. Is gá dul i mbun staidéar modheolaíoch agus tástálacha sonraí go bríomhar, go háirithe maidir le saincheisteanna a bhaineann le “hOTI agus thairsti" agus leis an straitéis Eoraip 2020, chun cur chuige tomhais níos cuimsithí maidir le dea-bhail agus dul chun cinn a fhorbairt d’fhonn tacú le fás cliste, inbhuanaithe agus cuimsitheach a chur chun cinn. Sa chomhthéacs sin, ba cheart aghaidh a thabhairt ar na saincheisteanna maidir le seachtrachtaí comhshaoil agus éagothromaíochtaí sóisialta. Ba cheart an tsaincheist maidir le hathruithe na táirgiúlachta a chur san áireamh freisin. Ba cheart go gceadófaí leis sin sonraí a chomhlánaíonn comhiomláin OTI a chur ar fáil chomh luath agus is féidir. Ba cheart don Choimisiún Teachtaireacht leantach a thíolacadh do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle i 2013 maidir le OTI agus thairsti” agus más iomchuí, tograí reachtacha a thíolacadh dóibh i 2014. Ba cheart breathnú ar na sonraí maidir le cuntais náisiúnta agus réigiúnacha mar bhealach amháin chun na haidhmeanna sin a shaothrú.

(11)

Ba cheart an úsáid a d’fhéadfaí a bhaint as modhanna bailiúcháin nua, uathoibrithe agus fíor-ama a fhiosrú.

(12)

Áiritear leis an gCóras Cuntas Eorpach athbhreithnithe a bhunaítear leis an Rialachán seo, (CCE 2010) modheolaíocht agus clár tarchurtha, ar clár é ina ndéantar sainiú ar na cuntais agus ar na táblaí atá le soláthar ag na Ballstáit go léir de réir spriocdhátaí sonraithe. Ba cheart don Choimisiún na cuntais agus na táblaí sin a chur ar fáil d’úsáideoirí ar dhátaí sonracha agus, i gcás inarb ábhartha, de réir féilire eisiúna réamhfhógraithe, go háirithe maidir le faireachán a dhéanamh ar chóineasú eacnamaíoch bheartais eacnamaíocha na mBallstát agus dlúth-chomhordú a bhaint amach i dtaca leis na beartais sin.

(13)

Maidir le sonraí a fhoilsiú, ba cheart cur chuige a ghlacadh a bheadh dírithe ar an úsáideoir, agus mar thoradh ar an gcur chuige sin d’fhéadfaí faisnéis atá inrochtana agus úsáideach a sholáthar do shaoránaigh an Aontais agus do gheallsealbhóirí eile.

(14)

Táthar chun na córais eile go léir a ionadú de réir a chéile le CCE 2010 mar chreat tagartha comhchaighdeán, comhshainmhínithe, comhaicmithe agus comhrialacha cuntasaíochta maidir le cuntais na mBallstát a tharraingt suas chun críocha an Aontais, ionas go bhféadfar torthaí atá inchomparáide idir na Ballstáit a fháil.

(15)

I gcomhréir le Rialachán (CE) Uimh. 1059/2003 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 26 Bealtaine 2003 maidir le haicmiú comhchoiteann na n-aonad críche le haghaidh staidreamh (NUTS) (6) a bhunú, ba cheart go n-úsáidfí an t-aicmiú NUTS i staidreamh na mBallstát uile ar staidreamh é a tharchuirtear chuig an gCoimisiún agus a bhfuil miondealú de réir aicmiú NUTS le déanamh ina leith. Dá bharr sin, d’fhonn staidreamh réigiúnach inchomparáide a bhunú, ba cheart na haonaid chríche a shainmhíniú i gcomhréir le haicmiú NUTS.

(16)

Is leis na rialacha a leagtar amach i Rialachán (CE) Uimh. 223/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 11 Márta 2009 maidir le staidreamh Eorpach (7) a rialaítear tarchur na sonraí ag na Ballstáit, lena n-áirítear tarchur sonraí rúnda. Dá réir sin, ba cheart, go ndéanfaí, le bearta a dhéantar i gcomhréir leis an Rialachán seo, cosaint sonraí rúnda a áirithiú dá bhrí sin agus ba cheart a áirithiú freisin nach dtarlódh nochtadh neamhdhleathach ná úsáid neamhstaidrimh nuair a dhéantar staidreamh Eorpach a tháirgeadh agus a scaipeadh.

(17)

Cuireadh tascfhórsa ar bun chun tuilleadh scrúdaithe a dhéanamh ar an tsaincheist maidir le déileáil le seirbhísí idirghabhála airgeadais arna dtomhas go hindíreach (FISIM) i gcuntais náisiúnta, lena n-áirítear modh riosca-choigeartaithe ar modh é lena n-eisiaitear riosca ó ríomhanna FISIM d’fhonn costas an riosca réadaithe, ar costas é a bhfuiltear ag súil leis amach anseo, a léiriú. Agus fionnachtana an tascfhórsa á gcur san áireamh, d’fhéadfadh sé go gcaithfí leasú a dhéanamh ar an modheolaíocht chun FISIM a ríomh agus a leithdháileadh, trí bhíthin gnímh tharmligthe, d’fhonn torthaí feabhsaithe a sholáthar.

(18)

Maidir le caiteachas ar thaighde agus ar fhorbairt, is infheistíocht atá ann agus, dá bhrí sin, ba cheart é a thaifeadadh mar ollfhoirmiú caipitil sheasta. Tá sé riachtanach, áfach, formáid na sonraí a bhaineann le caiteachas ar thaighde agus ar fhorbairt ar sonraí iad atá le taifeadadh mar ollfhoirmiú caipitil sheasta a shonrú trí bhíthin gnímh tharmligthe nuair a bhaintear amach leibhéal leordhóthanach muiníne i dtaca le hiontaofacht agus le hinchomparáideacht na sonraí trí chleachtadh trialach atá bunaithe ar tháblaí forlíontacha a fhorbairt.

(19)

Ceanglaítear le Treoir 2011/85/AE ón gComhairle an 8 Samhain 2011 maidir le ceanglais do chreataí buiséadacha na mBallstát (8) faisnéis ábhartha a fhoilsiú i ndáil le dliteanais theagmhasacha a bhfuil mórthionchair ionchasacha acu ar bhuiséid phoiblí, lena n-áirítear ráthaíochtaí rialtais, iasachtaí neamhthuillmheacha, agus dliteanais a thig as oibriú corparáidí poiblí lena n-áirítear méid na nithe sin. De bharr na gceanglas sin, tá gá le foilsiú breise thar an méid a cheanglaítear faoin Rialachán seo.

(20)

I mí an Mheithimh 2012, bhunaigh an Coimisiún (Eurostat) Tascfhórsa maidir le himpleachtaí Threoir 2011/85/AE i ndáil le sonraí buiséadacha a bhailiú agus a scaipeadh, ar tascfhórsa é a dhírigh ar chur chun feidhme na gceanglas a bhaineann le dliteanais theagmhasacha agus le faisnéis ábhartha eile a d'fhéadfadh mórthionchair ionchasacha ar bhuiséid phoiblí, a thaispeáint, lena n-áirítear ráthaíochtaí rialtais, dliteanais corparáidí poiblí, Comhpháirtíochtaí Príobháideacha Poiblí (CPPanna), iasachtaí neamhthuillmheacha, agus rannpháirtíocht rialtais i gcaipiteal corparáidí. Le cur chun feidhme obair an Tascfhórsa sin ina iomláine, chuirfí le hanailís chuí a dhéanamh ar chaidrimh fholuiteacha eacnamaíocha conarthaí CPPanna, lena n-áirítear rioscaí foirgníochta, infhaighteachta agus éilimh, de réir mar is iomchuí, agus le gabháil na bhfiachas intuigthe maidir le CPPanna atá lasmuigh den chlár comhardaithe, agus dá bharr sin chothófaí trédhearcacht mhéadaithe agus staidreamh iontaofa maidir le fiachas.

(21)

Tá obair á déanamh ag an gCoiste um Beartas Eacnamaíoch a bunaíodh le Cinneadh 74/122/CEE ón gComhairle (9) (EPC) ar obair í a bhaineann le hinbhuanaitheacht na bpinsean agus le hathchóiriú pinsean. Ba cheart go ndéanfaí dlúthchomhordú i ndáil le hobair na staitisteoirí ar an taobh amháin agus le hobair na saineolaithe maidir le daonraí atá ag dul in aois ar saineolaithe iad atá faoi choimirce EPC ar an taobh eile, ar an leibhéal náisiúnta agus ar an leibhéal Eorpach araon, i leith toimhdí maicreacnamaíocha agus paraiméadar achtúireach eile d’fhonn comhsheasmhacht agus inchomparáideacht trastíre a áirithiú i dtaca leis na torthaí, agus d’fhonn na sonraí agus an fhaisnéis a bhaineann le pinsin a chur in iúl go héifeachtúil d’úsáideoirí agus do gheallsealbhóirí. Ba cheart a shoiléiriú chomh maith nach tomhas a bhaineann chomh mór sin le hinbhuanaitheacht na gcistí poiblí iad teidlíochtaí pinsin fabhraithe go dáta in árachas sóisialta.

(22)

Cuirtear sonraí agus faisnéis i dtaca le dliteanais theagmhasacha de chuid na mBallstát ar fáil i gcomhthéacs na hoibre a bhaineann leis an nós imeachta faireachais iltaobhaigh sa Chomhshocrú Cobhsaíochta agus Fáis. Faoi mhí Iúil 2018, ba cheart don Choimisiún tuarascáil a eisiúint ina ndéanfaí meastóireacht i dtaobh ar cheart na sonraí sin a chur ar fáil i gcomhthéacs CCE 2010 nó nár cheart.

(23)

Tá sé den tábhacht béim a leagan ar an tsuntasacht a bhaineann le cuntais réigiúnacha na mBallstát do bheartais réigiúnacha, eacnamaíocha agus comhtháthaithe shóisialta an Aontais agus ar an tsuntasacht a bhaineann le hanailís a dhéanamh ar na hidirthuilleamaíochtaí eacnamaíocha. Thairis sin, aithnítear an gá atá le trédhearcacht na gcuntas a fheabhsú ar leibhéal réigiúnach, lena n-áirítear cuntais rialtais. Ba cheart go dtabharfadh an Coimisiún (Eurostat) aird ar leith ar shonraí buiséadacha na réigiún i gcás ina bhfuil réigiúin nó rialtais uathrialaitheacha ag na Ballstáit.

(24)

Chun Iarscríbhinn A a ghabhann leis an Rialachán seo a leasú d’fhonn léiriú comhchuibhithe i ndáil léi, nó a hinchomparáideacht idirnáisiúnta a áirithiú, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) a tharmligean chuig an gCoimisiún. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúchán iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear leis an gCoiste um an gCóras Staidrimh Eorpach a bunaíodh le Rialachán (CE) Uimh. 223/2009. Thairis sin, de bhun Airteagal 127(4) agus Airteagal 282(5) CFAE, tá sé tábhachtach, go rachadh an Coimisiún, le linn a chuid oibre ullmhúcháin, i mbun comhairliúchán leis an mBanc Ceannais Eorpach, i gcás inarb ábhartha, i ndáil lena réimsí inniúlachta. Ba cheart don Choimisiún, le linn dó gníomhartha tarmligthe a ullmhú agus a tharraingt suas, a áirithiú go ndéanfar doiciméid ábhartha a tharchur chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle ar bhealach comhuaineach, tráthúil agus iomchuí.

(25)

Déantar an chuid is mó de na comhiomláin staidrimh a úsáidtear i gcreat rialachais eacnamaíoch an Aontais, go háirithe an nós imeachta um easnamh iomarcach agus an nós imeachta um míchothromaíochtaí maicreacnamaíocha, a shainiú de réir CCE. Agus sonraí agus tuarascálacha á gcur ar fáil aige faoi na nósanna imeachta sin, ba cheart don Choimisiún faisnéis iomchuí a thabhairt faoin tionchar ar na comhiomláin ábhartha ar tionchar é a thig as athruithe ar mhodheolaíocht CCE 2010 ar athruithe iad arna dtabhairt isteach le gníomhartha tarmligthe i gcomhréir le forálacha an Rialacháin seo.

(26)

Déanfaidh an Coimisiún meastóireacht i dtaobh ar bhain na sonraí maidir le Taighde agus Forbairt leibhéal cáilíochta leordhóthanach amach i bpraghsanna reatha agus i dtéarmaí méideanna araon chun críocha cuntas náisiúnta roimh dheireadh mhí Bhealtaine 2013 nó nár bhain siad an leibhéal sin amach, agus déanfaidh sé an mheastóireacht sin i ndlúthchomhar leis na Ballstáit, d’fhonn iontaofacht agus inchomparáideacht shonraí Taighde agus Forbartha CCE a áirithiú.

(27)

Ós rud é go mbeidh gá le hoiriúnuithe móra sna córais staidrimh náisiúnta chun an Rialachán seo a chur chun feidhme, tabharfaidh an Coimisiún maoluithe do Bhallstáit. Ba cheart, go háirithe, go dtabharfaí san áireamh le clár tarchuir sonraí cuntas náisiúnta na hathruithe bunúsacha polaitiúla agus staidrimh atá tar éis tarlú i gcuid de na Ballstáit le linn thréimhsí tagartha an chláir. Ba cheart go mbeadh na maoluithe arna dtabhairt ag an gCoimisiún sealadach agus faoi réir athbhreithnithe. Ba cheart don Choimisiún tacaíocht a thabhairt do na Ballstáit lena mbaineann agus iarrachtaí á ndéanamh acu chun a áirithiú go ndéanfar na hoiriúnuithe is gá ar a gcórais staidrimh, i dtreo is gur féidir deireadh a chur leis na maoluithe sin a luaithe is féidir.

(28)

Dá laghdófaí na spriocdhátaí tarchuir, d’fhéadfadh sé sin ualach suntasach agus costais shuntasacha a chur ar fhreagróirí agus ar institiúidí náisiúnta staidrimh san Aontas, agus dá bharr sin d’fhéadfadh baol a bheith ann go ndéanfaí sonraí ar chaighdeán níos ísle a tháirgeadh. Dá bhrí sin, ba cheart cothromú buntáistí agus míbhuntáistí a bhreithniú agus na spriocdhátaí tarchuir maidir le sonraí á socrú.

(29)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16 Feabhra 2011 lena leagtar síos na rialacha agus na prionsabail ghinearálta a bhaineann leis na sásraí maidir le rialú ag na Ballstáit ar fheidhmiú cumhachtaí cur chun feidhme ag an gCoimisiún (10).

(30)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóir an Rialacháin seo, eadhon an Córas Cuntas Eorpach athbhreithnithe a bhunú, a bhaint amach go leordhóthanach agus gur fearr is féidir é a bhaint amach ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta atá leagtha amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, mar atá leagtha amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a bhaint amach.

(31)

Chuathas i gcomhairle leis an gCoiste um an gCóras Staidrimh Eorpach.

(32)

Chuathas i gcomhairle leis an gCoiste um Staidreamh Airgeadaíochta, Airgeadais agus Chomhardú na nÍocaíochtaí arna bhunú le Cinneadh 2006/856/CE ón gComhairle an 13 Samhain 2006 lena mbunaítear Coiste um Staidreamh Airgeadaíochta, Airgeadais agus Chomhardú na nÍocaíochtaí (11) agus leis an gCoiste Ollioncaim Náisiúnta (Coiste OIN) arna bhunú le Rialachán (CE, Euratom) Uimh. 1287/2003 ón gComhairle an 15 Iúil 2003 maidir le comhchuibhiú ollioncaim náisiúnta ag praghsanna an mhargaidh (Rialachán OIN) (12),