(1)

Go dtí seo, tá sé cruthaithe ag córas airgeadais an Aontais go bhfuil sé athléimneach ó thaobh teannas geopholaitiúil agus éiginnteacht eacnamaíoch a mhéadú. Mar sin féin, tá méadú tagtha ar an dóchúlacht go dtiocfaidh cásanna ardriosca chun cinn ó thús 2022 agus is measa fós é mar gheall ar na forbairtí geopholaitiúla is déanaí. D’fhéadfadh rioscaí don chobhsaíocht airgeadais teacht chun cinn go comhuaineach, agus ar an gcaoi sin idirghníomhú lena chéile agus tionchar a chéile a mhéadú. Mar thoradh ar an teannas geopholaitiúil atá ag dul i méid, tá méadú tagtha ar phraghsanna fuinnimh, rud a fhágann go bhfuil gnólachtaí agus teaghlaigh fós ag téarnamh ó dhrochiarmhairtí eacnamaíocha phaindéim COVID-19. Ina theannta sin, tá boilsciú níos airde ná mar a bhíothas ag súil leis ag géarú ar choinníollacha airgeadais.

(2)

Baineann na forbairtí sin le hionchas maicreacnamaíoch an Aontais. Rinneadh réamhaisnéisí fáis na holltáirgeachta intíre (OTI) a laghdú le haghaidh 2023 agus tá méadú tagtha ar an dóchúlacht go mbeidh cúlú eacnamaíochta ann le linn gheimhreadh 2022/2023. Tá difríochtaí idir rioscaí ar an taobh thíos ar fud na mBallstát, go háirithe mar gheall ar a spleáchas éagsúil ar allmhairí fuinnimh ón Rúis agus mar gheall ar dhéine fuinnimh na slabhraí táirgeachta éagsúla. Ar an iomlán, tá an dóchúlacht go dtiocfaidh cásanna ardriosca chun cinn ag brath ar ghéarú breise ar theannas geopholaitiúil; méid agus fad an choir chun donais eacnamaíoch; agus buanseasmhacht an bhoilscithe ard.

(3)

Chuir an Bord Eorpach um Riosca Sistéamach (BERS) a imní in iúl maidir le héiginnteacht mhéadaithe agus maidir leis an dóchúlacht mhéadaithe go dtiocfadh cásanna ardriosca chun cinn níos luaithe i mbliana (4). Mar gheall ar an méadú breise ar rioscaí cobhsaíochta airgeadais, tá gá anois le Rabhadh Ginearálta a eisiúint, i gcomhréir le sainordú BERS. Sainaithníodh trí mhór-riosca shistéamacha don chobhsaíocht airgeadais.

(4)

Ar an gcéad dul síos, tugann an meath ar an ionchas maicreacnamaíoch mar aon le géarú na gcoinníollacha maoiniúcháin le tuiscint go dtiocfaidh méadú athnuaite ar strus an chláir chomhardaithe i gcás corparáidí neamhairgeadais agus teaghlach, go háirithe in earnálacha agus i mBallstáit is mó a ndéanann praghsanna fuinnimh atá ag méadú go tapa difear dóibh. Baineann na forbairtí sin le cumas freastalaithe fiachais NFCanna agus teaghlach.

(5)

Ar an dara dul síos, tárioscaí don chobhsaíocht airgeadais a eascraíonn as titim ghéar ar phraghsanna sócmhainní dian i gcónaí. D’fhéadfadhsé sin caillteanais mhóra marcála ón margadh a spreagadh, rud a d’fhéadfadh, dá réir sin, luaineacht an mhargaidh a mhéadú agus brúnna leachtachta a chruthú. Ina theannta sin, mar gheall ar an méadú ar leibhéal agus luaineacht na bpraghsanna fuinnimh agus tráchtearraí, tá glaonna ar chorrlach mór ann do rannpháirtithe sna margaí sin. Chruthaigh sé sin tréithchineálacha leachtachta do roinnt rannpháirtithe.

(6)

Ar an tríú dul síos, tá tionchar ag an meath ar na hionchais maicreacnamaíocha ar cháilíocht sócmhainní agus ar ionchas brabúsachta na n-institiúidí creidmheasa. Cé go bhfuil earnáil baincéireachta na hEorpa ina hiomláine caipitlithe go maith, thabharfadh meath suntasach ar an ionchas maicreacnamaíoch le tuiscint go dtiocfaidh méadú athnuaite ar an riosca creidmheasa tráth a bhfuil roinnt institiúidí creidmheasa fós i mbun fadhbanna cáilíochta sócmhainní a bhaineann le paindéim COVID-19 a oibriú amach. Bíonn tionchar ag tosca struchtúracha freisin ar athléimneacht institiúidí creidmheasa, lena n-áirítear ró-acmhainneacht, iomaíocht ó sholáthraithe nua seirbhísí airgeadais chomh maith le neamhchosaint ar chibear-rioscaí agus rioscaí aeráide.

(7)

Chomh maith leis na trí dhianriosca sistéamacha sin don chobhsaíocht airgeadais, tá na rioscaí arda sistéamacha seo a leanas sainaitheanta ag BERS freisin.

(8)

Tháinig méadú breise ar leochaileachtaí in earnáil na réadmhaoine cónaithe i roinnt mhaith Ballstát sa chéad leath de 2022 ar chúl phraghas na dtithe snámhacha agus ar fhás an iasachtaithe morgáiste, rud a chiallaíonn go dtiocfaidh méadú breise ar rioscaí timthriallacha. Mar sin féin, is féidir a bheith ag súil leis go gcuirfear brú anuas ar phraghsanna tithe agus go dtiocfaidh rioscaí timthriallacha chun cinn mar gheall ar laghdú ar ioncam iarbhír teaghlach, áfach, mar gheall ar rátaí morgáiste atá ag dul in olcas agus an cumas atá ag dul in olcas i ngeall ar laghdú ar fhíorioncamteaghlaigh.

(9)

Is dúshláin d’earnáil an réadmhaoin tráchtála (RT) é an meath ar an ionchas maicreacnamaíoch freisin, rud a léiríonn an méadú atá ag teacht ar chostais mhaoiniúcháin agus ar phraghsanna tógála, scrogaill i soláthar ábhar tógála chomh maith le treochtaí struchtúracha amhail éileamh níos ísle ar spás oifige. Ós rud é go bhfuil corrlaigh bhrabúis in earnáil RT an Aontais íseal cheana féin, d’fhéadfadh na forbairtí sin roinnt tionscadal infheistíochta RT atá ann cheana nó atá beartaithe a fhágáil neamh-inbhrabúsach, rioscaí mainneachtana a mhéadú agus ábhair imní a mhéadú maidir le hiasachtaí neamhthuillmheacha a bhaineann le RT, atá ard cheana féin agus atá ag dul i méid.

(10)

De dheasca an chogaidh san Úcráin, tá méadú tagtha ar an dóchúlacht go dtarlóidh cibeartheagmhais ar mhórscála, rud a d’fhéadfadh cur isteach ar bhonneagair chriticiúla eacnamaíocha agus airgeadais, agus dochar a dhéanamh do sholáthar príomhsheirbhísí eacnamaíocha agus airgeadais.

(11)

Tá dinimic an fhiachais cheannasaigh mheántéarmaigh ag baint leis an moilliú ar an bhfás eacnamaíoch agus leis an ngéarú ar dhálaí airgeadais. Tá féichiúnas ard poiblí fós ar cheann de na príomhleochaileachtaí maicreacnamaíocha i roinnt Ballstát.

(12)

Mar gheall ar an méadú ar na rioscaí sistéamacha don chobhsaíocht airgeadais, tá gá le freagairt bheartais chinntitheach. Tá sé ríthábhachtach i gcónaí athléimneacht earnáil airgeadais an Aontais a chaomhnú nó a fheabhsú chun a áirithiú go mbeidh ar a cumas tacú leis an bhfíorgheilleagar má thagann agus nuair a thiocfaidh rioscaí don chobhsaíocht airgeadais chun cinn.

(13)

Rannchuidíonn údaráis mhaoirseachta anAontais agus údaráis mhaoirseachta náisiúnta sna hearnálacha airgeadais baincéireachta agus neamhbhainc le hathléimneacht earnáil airgeadais an Aontais trí fhaireachán a dhéanamh ar leochaileachtaí an chórais airgeadais agus na n-institiúidí atá faoina gcúram agus trí aghaidh a thabhairt orthu, i ndlúthchomhar le chéile. Ba cheart do na húdaráis ábhartha leas a bhaint as raon iomlán na n-uirlisí micreastuamachta agus macrastuamachta chun na rioscaí sin a shrianadh agus a dtionchar a mhaolú, má thagann siad chun cinn. I gcás nach bhfuil uirlisí macrastuamachta ar fáil, d’fhéadfadh sé go mbeadh ar na húdaráis úsáid a bhaint as a gcumhachtaí maoirseachta chun rioscaí don chobhsaíocht airgeadais a mhaolú agus chun a áirithiú nach ndéanfar dochar do na margaí. Chuirfeadh dlúthchomhar idir na húdaráis ábhartha feabhas ar éifeachtúlacht agus éifeachtacht na bhfreagairtí beartais, go háirithe chun aghaidh a thabhairt ar rioscaí trasearnála agus trasteorann, agus ag an am céanna comhthimthriallacht, ilroinnt an mhargaidh agus seachtrachtaí diúltacha do Bhallstáit eile a sheachaint.

(14)

Is féidir le hinstitiúidícreidmheasa gníomhú mar chéad líne chosanta, trína áirithiú go dtugann a gcleachtais soláthair agus a bpleanáil caipitil cuntas mar is ceart ar chaillteanais a bhfuiltear ag súil leo agus ar chaillteanais gan choinne a d’fhéadfadh a bheith ann mar thoradh ar an meath ar an timpeallacht riosca. Áirítear leis sin a réamh-mheastacháin chaipitil féin a choigeartú go réamhghníomhach agus go rialta faoin mbonnlíne agus faoi chásanna díobhálacha. Ba cheart go léireodh an dara ceann cásanna maicreacnamaíocha atá coimeádach agus cothrom le dáta go leor, ag glacadh le strus tromchúiseach, ach sochreidte ar feadh tréimhsí fada. Ba cheart d’institiúidí creidmheasa infheictheacht mhaith a áirithiú freisin maidir lena rioscaí leachtachta gearrthéarmacha agus maidir lena bpleananna teagmhasacha nithiúla chun dul i ngleic leis na rioscaí sin. Tá sé sin ríthábhachtach freisin má thagann aon rioscaí don chobhsaíocht airgeadais chun cinn agus chun muinín an mhargaidh in institiúidí creidmheasa a chaomhnú.

(15)

Trí chleachtais bainistithe riosca stuama institiúidí creidmheasa, maoláin chaipitil mhicreastuamachta agus mhacrastuamachta atá comhsheasmhach leis an leibhéal riosca atá ann faoi láthair, cuidítear le hathléimneacht institiúidí creidmheasa a áirithiú. Tá beartais mhacrastuamachta níos doichte cheana féin ag roinnt údarás náisiúnta, agus tá cinn eile ag fiosrú faoi láthair an bhféadfaí beartais mhacrastuamachta a chur chun feidhme chun aghaidh a thabhairt ar leochaileachtaí. Dá ndéanfaí maoláin mhacrastuamachta a chaomhnú nó a fhorbairt tuilleadh, thacófaí le hathléimneacht institiúidí creidmheasa agus chuirfí ar chumas na n-údarás na maoláin sin a scaoileadh, dá dtiocfadh rioscaí chun cinn agus go mbeadh tionchar diúltach acu ar chláir chomhardaithe institiúidí creidmheasa. Neartódh sé sin, dá réir sin, cumas na n-institiúidí creidmheasa caillteanais a ionsú, agus san am céanna soláthar seirbhísí criticiúla don fhíorgheilleagar a choinneáil ar bun. Ba cheart cinntí maidir le beartas macrastuamachta a dhéanamh agus ionchas sonrach macra-airgeadais agus coinníollacha na hearnála baincéireachta á gcur san áireamh, chun an riosca comhthimthriallachta a theorannú.

(16)

Ba cheart aghaidh a thabhairt freisin ar rioscaícobhsaíochta airgeadais lasmuigh d’earnáil na baincéireachta. Chuige sin, ní mór dul i ngleic le leochaileachtaí agus athléimneacht institiúidí airgeadais neamhbhainc agus airgeadais margadhbhunaithe a mhéadú. Tá sé ríthábhachtach dul i ngleic le tréithchineálacha leachtachta agus maoinithe le haghaidh contrapháirtithe neamhairgeadais atá rannpháirteach i margaí na ndíorthach fuinnimh. Níor cheart, áfach, ceanglais stuamachta maidir le himréiteach lárnach a mhaolú. Ina theannta sin, ba cheart aird ar leith a thabhairt ar neamhréireanna leachtachta struchtúracha i gcineálacha áirithe cistí infheistíochta. Ba cheart bainisteoirí cistí a spreagadh freisin chun úsáid a bhaint as uirlisí bainistithe leachtachta nuair is gá. Ina theannta sin, maidir le hárachas, méadaíonn cláir chomhardaithe teaghlach sínte an riosca go rachaidh conradh árachais i léig, rud a d’fhéadfadh bearna na cosanta a leathnú ach faireachán leachtachta a dhéanamh ábhartha freisin.

(17)

Trína áirithiú go léiríonn a gcleachtais bainistithe riosca go leordhóthanach an meath atá tagtha ar an timpeallacht riosca agus trí threoir agus ionchais na maoirseoirí a chur san áireamh, is féidir le hinstitiúidí airgeadais neamhbhainc iad féin a n-athléimneacht a neartú tuilleadh agus cuidiú le cosc a chur ar chásanna ardriosca teacht chun cinn. Mar shampla, i gcás cistí infheistíochta, ciallaíonn sé sin dlúthfhaireachán a dhéanamh agus aghaidh a thabhairt ar neamhréireanna nó giaráil leachtachta iomarcacha a d’fhéadfadh a bheith ann; i gcás contrapháirtithe lárnacha (CPLanna), comhaltaí imréitigh agus a gcliaint, ciallaíonn sé sin faireachán a dhéanamh ar neamhchosaintí díorthach chomh maith le haghaidh a thabhairt ar riosca comhchruinnithe agus ar chomhthimthriallacht i gcleachtais éarlaise feadh shlabhra na gcontrapháirtithe lárnacha, na gcomhaltaí imréitigh agus a gcliant; agus i gcás árachóirí, ciallaíonn sé sin aird ghéar a thabhairt ar rioscaí margaidh agus leachtachta, a d’fhéadfadh teacht chun cinn i gcás ina mbeadh méadú tagtha ar luaineacht sa mhargadh agus ar mhór-éiginnteacht.

(18)

Thug BERS dá aire arís agus arís eile (5) go bhfuil easpa uirlisí agcur isteach ar chumas na n-údarás aghaidh a thabhairt ar rioscaí cobhsaíochta airgeadais lasmuigh d’earnáil na baincéireachta. D’iarr sí go gcuirfí na huirlisí sin ar fáil do na húdaráis, mar shampla, i gcomhthéacs an athbhreithnithe ar na rialacha stuamachta lena rialaítear cistí infheistíochta agus árachóirí. Mar gheall ar an timpeallacht riosca mhéadaithe atá ann faoi láthair, tá sé seo níos práinní,

(a)

ciallaíonn “údaráis ábhartha”:

(b)

Ciallaíonn “na hÚdaráis Mhaoirseachta Eorpacha” nó “na ÚMEanna” an tÚdarás Maoirseachta Eorpach (an tÚdarás Baincéireachta Eorpach) arna bhunú le Rialachán (AE) Uimh. 1093/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9), mar aon leis an Údarás Maoirseachta Eorpach (an tÚdarás Eorpach um Árachas agus Pinsin Cheirde) arna bhunú le Rialachán (AE) Uimh. 1094/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10) agus an tÚdarás Maoirseachta Eorpach (an tÚdarás Eorpach um Urrúis agus Margaí) arna bhunú le Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11);

(c)

ciallaíonn“údarás maoirseachta náisiúnta” údarás inniúil nó maoirseachta i mBallstát mar a shonraítear in Airteagal 4(1), pointe (40), de Rialachán (AE) Uimh. 575/2013 agus in Airteagal 3(1), pointe (36) de Threoir 2013/36/AE; in Airteagal 13, pointe (10), de Threoir 2009/138/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12), in Airteagal 67(1) de Threoir 2014/65/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13) agus in Airteagal 22(1) de Rialachán (AE) Uimh. 648/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (14).

—

i roinn na gcumasc ar an suíomh gréasáin faoin “mBeartas iomaíochta” atá ag an gCoimisiún (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). Cuireann an suíomh gréasáin sin saoráidí éagsúla ar fáil chun cuidiú cinntí aonair cumaisc a aimsiú trí úsáid ainm na cuideachta, cásuimhreacha, dátaí agus earnálacha gníomhaíochta,

—

i bhfoirm leictreonach ar shuíomh gréasáin EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=en) faoin uimhir dhoiciméid 32022M10923. Is é EUR-Lex an tairseach ar líne chuig dlí an Aontais Eorpaigh.

—

i roinn na gcumasc ar an suíomh gréasáin faoin “mBeartas iomaíochta” atá ag an gCoimisiún (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). Cuireann an suíomh gréasáin sin saoráidí éagsúla ar fáil chun cuidiú cinntí aonair cumaisc a aimsiú trí úsáid ainm na cuideachta, cásuimhreacha, dátaí agus earnálacha gníomhaíochta,

—

i bhfoirm leictreonach ar shuíomh gréasáin EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=en) faoin uimhir dhoiciméid 32022M10922. Is é EUR-Lex an tairseach ar líne chuig dlí an Aontais Eorpaigh.

1.

2.

3.

4.

5.

“Féadfar cabhair faoin roinn seo a chur le cabhair faoi choinne infheistíocht réigiúnach a bhfuil fógra le tabhairt fúithi agus a charnadh le cineálacha eile cabhrach faoi na coinníollacha a shonraítear i bpointe 20 den Chreat Sealadach seo. Ní fhéadfar cabhair a dheonaítear faoin gCreat Sealadach Géarchéime (*1) a charnadh le cabhair faoin roinn seo i dtaca leis na costais incháilithe chéanna. Ní fhéadfaidh méid iomlán na cabhrach dul thar 100 % de na costais incháilithe in imthosca ar bith. Mar thoradh air sin, eisiatar an carnadh le hionstraimí cabhrach eile lena bhféadfaí bearna chistithe a chumhdach.

(*1)  IO C 131I , 24.3.2022, lch 1.”"

6.