(1)

Leagtar síos leis an Rialachán seo imchlúdach airgeadais don Chlár don Eoraip Dhigiteach (“an Clár”) le haghaidh na tréimhse 2021-2027, arb é a bheidh ann an príomh-mhéid tagartha, de réir bhrí phointe 18 de Chomhaontú Idirinstitiúideach an 16 Nollaig 2020 idir Parlaimint na hEorpa, Comhairle an Aontais Eorpaigh agus an Coimisiún Eorpach maidir leis an smacht buiséadach, le comhar in ábhair bhuiséadacha agus le bainistíocht fhónta airgeadais, agus maidir le hacmhainní dílse nua, lena n-áirítear treochlár i dtreo acmhainní dílse nua a thabhairt isteach (4), do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle le linn an nós imeachta bhuiséadaigh bhliantúil.

(2)

Ba cheart an Clár a bhunú ar feadh tréimhse 7 mbliana chun a ré a ailíniú le ré an chreata airgeadais ilbhliantúil a leagtar síos i Rialachán (AE, Euratom) 2020/2093 ón gComhairle (5).

(3)

Tá feidhm ag Rialachán (AE, Euratom) 2018/1046 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6) (“an Rialachán Airgeadais”) maidir leis an gClár. Leis an Rialachán Airgeadais, leagtar síos rialacha maidir le cur chun feidhme bhuiséad an Aontais, lena n-áirítear na rialacha maidir le deontais, duaiseanna, soláthar, bainistíocht indíreach, ionstraimí airgeadais, ráthaíochtaí buiséadacha, cúnamh airgeadais agus aisíocaíocht a dhéanamh le saineolaithe seachtracha.

(4)

I gcomhréir le hAirteagal 193(2) den Rialachán Airgeadais, féadfar deontas a dhámhachtain i gcomhair gníomhaíocht atá tosaithe cheana, ar choinníoll gur féidir leis an iarratasóir a thaispeáint gur gá tús a chur leis an ngníomhaíocht sula síneofar an comhaontú deontais. Mar sin féin, níl na costais arna dtabhú roimh an dáta faoina dtíolacfar an t-iarratas ar dheontas incháilithe, ach amháin i gcásanna eisceachtúla a bhfuil údar cuí leo. Chun aon chur isteach ar thacaíocht ón Aontas a d’fhéadfadh dochar a dhéanamh do leasanna an Aontais a sheachaint, ba cheart an fhéidearthacht a bheith ann foráil a dhéanamh sa chinneadh maoiniúcháin, le linn tréimhse teoranta ama ag tús chreat airgeadais ilbhliantúil 2021-2027, agus i gcásanna a bhfuil údar cuí leo, agus sa chásanna sin amháin, d’incháilitheacht gníomhaíochtaí agus costas foluiteach ó thús na bliana airgeadais 2021, fiú más rud é gur cuireadh chun feidhme agus gur tabhaíodh iad sular tíolacadh an t-iarratas ar dheontas.

(5)

I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7), agus Rialacháin (CE, Euratom) Uimh. 2988/95 (8), (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 (9) agus (AE) 2017/1939 (10) ón gComhairle, táthar chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint trí bhíthin bearta comhréireacha, lena n-áirítear bearta a bhaineann le neamhrialtachtaí a chosc, a bhrath, a cheartú agus a imscrúdú, lena n-áirítear calaois, le cistí a cailleadh, a íocadh go mícheart nó a úsáideadh go mícheart a ghnóthú agus, i gcás inarb iomchuí, le pionóis riaracháin a fhorchur. Go háirithe, i gcomhréir le Rialacháin (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 agus (AE, Euratom) Uimh. 883/2013, tá an chumhacht ag an Oifig Eorpach Frith-Chalaoise (OLAF) imscrúduithe riaracháin a dhéanamh, lena n-áirítear seiceálacha agus cigireachtaí ar an láthair, d’fhonn a shuí ar tharla calaois, éilliú nó aon ghníomhaíocht neamhdhleathach eile a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais. Tugtar de chumhacht d’Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh (OIPE), i gcomhréir le Rialachán (AE) 2017/1939, cionta coiriúla a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais, dá bhforáiltear i dTreoir (AE) 2017/1371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11), a imscrúdú agus a ionchúiseamh.

I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, tá ar aon duine nó aon eintiteas a fhaigheann cistí de chuid an Aontais comhoibriú go hiomlán maidir le cosaint leasanna airgeadais an Aontais, na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don Choimisiún, do OLAF, don Chúirt Iniúchóirí agus, i leith na mBallstát sin atá rannpháirteach sa chomhar feabhsaithe de bhun Rialachán (AE) 2017/1939, do OIPE, agus a áirithiú go dtabharfaidh aon tríú páirtithe a bheidh páirteach i gcur chun feidhme cistí de chuid an Aontais cearta coibhéiseacha.

(6)

De bhun Airteagal 88 de Chinneadh 2013/755/AE ón gComhairle (12), ba cheart daoine agus eintitis atá bunaithe i dtíortha agus críocha thar lear a bheith incháilithe chun cistiú a fháil faoi réir rialacha agus chuspóirí an Chláir agus faoi réir aon socruithe féideartha is infheidhme maidir leis an mBallstát lena mbaineann an tír nó an chríoch ábhartha thar lear. Ba cheart don Choimisiún faireachán agus meastóireacht rialta a dhéanamh ar éifeachtacht a rannpháirtíochta sa Chlár.

(7)

De bhun mhíreanna 22 agus 23 de Chomhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (13), ba cheart meastóireacht a dhéanamh ar an gClár ar bhonn na faisnéise arna bailiú i gcomhréir le ceanglais faireacháin shonracha, a chomhfhreagraíonn do riachtanais atá ann cheana agus a chomhlíonann Rialachán (AE) 2016/679 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (14), agus ag an am céanna ualach riaracháin, go háirithe ar na Ballstáit, agus ró-rialáil á seachaint, agus na creataí tomhais agus tagarmharcála atá ann cheana sa réimse digiteach á gcur san áireamh. Ar na ceanglais sin, ba cheart a áireamh, i gcás inarb iomchuí, táscairí cainníochtúla agus cáilíochtúla atá intomhaiste mar bhonn chun meastóireacht a dhéanamh ar éifeachtaí an Chláir ar an talamh.

(8)

Leis an gClár, ba cheart trédhearcacht agus cuntasacht iomlán ionstraimí nuálacha airgeadais agus sásraí nuálacha airgeadais a bhaineann le buiséad an Aontais, i dtaca leis an méid a rannchuidíonn siad i leith cuspóirí an Aontais a bhaint amach, i ndáil le hionchais tosaigh agus leis na torthaí deiridh araon.

(9)

Ag Cruinniú Mullaigh Digiteach Thaillinn i Meán Fómhair 2017 agus leis na Conclúidí ón gComhairle Eorpach an 19 Deireadh Fómhair 2017, léiríodh gur ghá don Aontas infheistiú chun a gheilleagair a dhigitiú agus aghaidh a thabhairt ar an mbearna scileanna chun iomaíochas agus nuálaíocht, mianach saoil agus creatlach shóisialta na hEorpa a chaomhnú agus a shaibhriú. Tháinig an Chomhairle Eorpach ar an gconclúid go gcuirtear deiseanna ollmhóra ar fáil leis an gclaochlú digiteach i dtaca le nuálaíocht, fás agus fostaíocht, go gcuirfear lenár n-iomaíochas domhanda, agus go bhfeabhsófar an éagsúlacht chruthaitheach agus chultúrtha. Chun na deiseanna sin a thapú, ní mór dul i ngleic, le chéile, leis na dúshláin a eascraíonn as an gclaochlú digiteach agus athbhreithniú a dhéanamh ar na beartais a ndéanann an claochlú digiteach difear dóibh.

(10)

Tháinig an Chomhairle Eorpach ar an gconclúid, go háirithe, gur cheart don Aontas aghaidh a thabhairt go práinneach ar threochtaí atá ag teacht chun cinn, lena n-áirítear saincheisteanna amhail an intleacht shaorga (IS) agus teicneolaíochtaí mórleabhar dáilte (e.g. blocshlabhra), agus ardleibhéal cosanta sonraí i gcomhréir iomlán le Rialachán (AE) 2016/679, cearta digiteacha, cearta bunúsacha agus caighdeáin eiticiúla á n-áirithiú ag an am céanna. D’iarr an Chomhairle Eorpach ar an gCoimisiún cur chuige Eorpach i leith IS a chur chun cinn go luath in 2018 agus d’iarr sí ar an gCoimisiún na tionscnaimh is gá a chur ar aghaidh chun na dálaí creata a neartú d’fhonn a chumasú don Aontas margaí nua a fhiosrú trí bhíthin nuálaíochtaí radacacha rioscabhunaithe agus ról ceannródaíochta a chuid tionsclaíochta a athdhearbhú.

(11)

Dá ndéanfaí an tSaoráid um Chónascadh na hEorpa a bunaíodh le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus an Cód um Chumarsáid Leictreonach Eorpach a bunaíodh le Treoir (AE) 2018/1972 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (15) a chur chun feidhme go cuí, dhéanfaí tógáil geilleagair dhigitigh agus sochaí digití de chuid na hEorpa a fheabhsú.

(12)

Sa teachtaireacht uaidh an 14 Feabhra 2018, dar teideal “A new, modern Multiannual Financial Framework for a European Union that delivers efficiently on its priorities post-2020” (Creat Airgeadais Ilbhliantúil nua-aimseartha nua d’Aontas Eorpach a bhainfidh a thosaíochtaí amach go héifeachtúil tar éis 2020), tugann an Coimisiún, agus na roghanna le haghaidh an chreata airgeadais ilbhliantúil nua á gcur san áireamh, achoimre ar chlár maidir le claochluithe digiteacha na hEorpa chun dul chun cinn láidir a dhéanamh i dtreo fás cliste i réimsí amhail bonneagar sonraí, nascacht agus cibearshlándáil ar ardchaighdeán. D’fhéachfaí leis an gClár le ceannaireacht na hEorpa a chinntiú i dtaca leis an tsár-ríomhaireacht, an chéad ghlúin eile den idirlíon, IS, an róbataic agus olltiomsú sonraí. Threiseofaí leis cor iomaíoch na hearnála tionsclaíochta agus na ngnólachtaí san Eoraip ar fud an gheilleagair dhigitithe agus bheadh tionchar suntasach aige maidir leis an mbearna scileanna a dhúnadh agus a líonadh ar fud an Aontais ionas go mbeadh na scileanna agus an t-eolas is gá ag saoránaigh chun aghaidh a thabhairt ar an gclaochlú digiteach.

(13)

I dteachtaireacht ón gCoimisiún an 25 Aibreán 2018, dar teideal “Towards a common European data space” (I dtreo spás coiteann sonraí Eorpach), tugtar aghaidh ar na bearta nua atá le déanamh mar chéim ríthábhachtach i dtreo spás coiteann sonraí san Aontas, réimse digiteach de réir a chéile ar scála le go bhféadfar táirgí agus seirbhísí nua bunaithe ar shonraí a fhorbairt agus a nuáil.

(14)

Is iad na cuspóirí ginearálta ba cheart a bheith ag an gClár tacú le claochlú digiteach na hearnála tionsclaíochta agus saothrú níos fearr a chothú maidir le hacmhainneacht thionsclaíoch na mbeartas maidir le nuálaíocht, taighde agus forbairt theicneolaíoch, ar mhaithe le saoránaigh agus gnólachtaí ar fud an Aontais, lena n-áirítear a réigiúin is forimeallaí agus a réigiúin is mó faoi mhíbhuntáiste eacnamaíoch. Ba cheart an Clár a struchtúrú i gcúig chuspóir shonracha ina léireofar na príomhréimsí beartais, eadhon: an Ríomhaireacht Ardfheidhmíochta; an Intleacht Shaorga; an Chibearshlándáil agus Iontaoibh; Ardscileanna Digiteacha; Cur Chun Úsáide agus Úsáid is Fearr na nAcmhainneachtaí Digiteacha agus an Idir-inoibritheacht. I gcás na bpríomhréimsí beartais sin ar fad, ba cheart é a bheith mar aidhm ag an gClár freisin beartais an Aontais, beartais na mBallstát agus na beartais réigiúnacha a ailíniú níos fearr, agus acmhainní príobháideacha agus tionsclaíocha a chomhthiomsú chun infheistíocht a mhéadú agus sineirgíochtaí níos láidre a fhorbairt. Ina theannta sin, ba cheart iomaíochas an Aontais agus athléimneacht a gheilleagair a neartú leis an gClár.

(15)

Is cuspóirí faoi leith ach atá idirspleách iad na cúig chuspóir shonracha. Mar shampla, is gá an chibearshlándáil a bheith iontaofa i gcás IS, tá cumais ríomhaireachta ardfheidhmíochta (HPC) ríthábhachtach chun tacú leis an bhfoghlaim i gcomhthéacs IS, agus teastaíonn ardscileanna digiteacha i leith na dtrí acmhainneacht ar fad. Cé go mbaineann gníomhaíochtaí aonair faoin gClár le cuspóir sonrach aonair, ba cheart féachaint ar na cuspóirí mar chroílár pacáiste chomhtháite, seachas féachaint orthu ina n-aonar.

(16)

Is gá tacú le fiontair bheaga agus mheánmhéide (FBManna) a bhfuil sé beartaithe acu leas a bhaint as an gclaochlú digiteach ina bpróisis táirgthe. Le tacaíocht den sórt sin, bheadh FBManna in ann rannchuidiú le fás gheilleagar na hEorpa trí úsáid éifeachtúil a bhaint as acmhainní.

(17)

Ba cheart ról lárnach i gcur chun feidhme an Chláir a leagan ar Mhoil Nuálaíochta Digití Eorpacha, lenar cheart go spreagfaí an earnáil tionsclaíochta, go háirithe FBManna agus eintitis eile a fhostaíonn suas le 3 000 duine (“cuideachtaí meánchaipitlithe”), eagraíochtaí poiblí agus an lucht léinn ardteicneolaíochtaí digiteacha a ghlacadh ar bhonn forleathan. Chun an t-idirdhealú a shoiléiriú idir moil nuálaíochta digití a chomhlíonann na critéir incháilitheachta faoin gClár agus moil nuálaíochta digití a bunaíodh tar éis Theachtaireacht ón gCoimisiún an 19 Aibreán 2016 dar teideal “Digitising European Industry - Reaping the full benefits of a Digital Single Market” (Earnáil tionsclaíochta na hEorpa a Dhigitiú - Leas iomlán a bhaint as Margadh Aonair Digiteach) agus a mhaoinítear as foinsí eile, “Moil Nuálaíochta Digití Eorpacha” ba cheart a thabhairt ar na moil a mhaoinítear faoin gClár. Ba cheart do Mhoil Nuálaíochta Digití Eorpacha a bheith mar phointí rochtana ar na hacmhainneachtaí digiteacha is déanaí, lena n-áirítear HPC, IS, an chibearshlándáil, mar aon le teicneolaíochtaí nuálacha eile atá ann cheana amhail eochairtheicneolaíochtaí cumasúcháin, atá ar fáil freisin i saotharlanna déantúsaíochta digití (“fablabs”) agus i saotharlanna cathrach (“citylabs”). Ba cheart do Mhoil Nuálaíochta Digití Eorpacha gníomhú mar ionaid ilfhreastail inar féidir teicneolaíochtaí tástáilte agus bailíochtaithe a rochtain agus ba cheart dóibh an nuálaíocht oscailte a chur chun cinn. Ba cheart dóibh tacaíocht a chur ar fáil freisin i réimse na n-ardscileanna digiteacha, mar shampla trí chomhordú a dhéanamh le soláthraithe oideachais chun oiliúint ghearrthéarmach a sholáthar d’oibrithe agus chun intéirneachtaí a sholáthar do mhic léinn. Leis an líonra de Mhoil Nuálaíochta Digití Eorpacha, ba cheart cumhdach geografach fairsing ar fud na hEorpa a áirithiú agus ba cheart dóibh rannchuidiú le rannpháirtíocht na réigiún is forimeallaí sa Mhargadh Aonair Digiteach.

(18)

Le linn na chéad bhliana den Chlár, ba cheart líonra tosaigh de Mhoil Nuálaíochta Digití Eorpacha a bhunú trí phróiseas oscailte iomaíoch i measc na n-eintiteas arna n-ainmniú ag na Ballstáit. Chuige sin, ba cheart an tsaoirse a bheith ag na Ballstáit iarrthóirí a mholadh i gcomhréir lena gcuid nósanna imeachta náisiúnta agus struchtúr riaracháin agus institiúideach náisiúnta féin. Ba cheart don Choimisiún lánaird a thabhairt ar thuairim gach Ballstáit sula roghnófar an Mol Nuálaíochta Digití Eorpach ar chríoch an Bhallstáit sin. Maidir le heintitis a bhfuil feidhmeanna mar mhoil nuálaíochta digití á ndéanamh acu cheana i gcomhthéacs an Tionscnaimh maidir le hEarnáil Tionsclaíochta na hEorpa a Dhigitiú, d’fhéadfadh na Ballstáit iad a ainmniú mar iarrthóirí mar thoradh ar phróiseas oscailte iomaíoch. Ba cheart don Choimisiún a bheith in ann ligean do shaineolaithe seachtracha agus neamhspleácha a bheith páirteach sa phróiseas roghnúcháin. Ba cheart don Choimisiún agus do na Ballstáit gach dúbláil neamhriachtanach inniúlachtaí agus feidhmeanna ar leibhéal an Aontais agus ar an leibhéal náisiúnta a sheachaint. Ba cheart, dá réir sin, solúbthacht leormhaith a bheith ann agus na moil á n-ainmniú agus a gcomhdhéanamh agus a ngníomhaíochtaí á gcinneadh. Chun cumhdach geografach fairsing ar fud na hEorpa a áirithiú, chomh maith le cothromaíocht i gcumhdach na dteicneolaíochtaí agus na n-earnálacha, d’fhéadfaí an líonra a mhéadú tuilleadh trí phróiseas oscailte iomaíoch ina dhiadh sin.

(19)

Ba cheart do Mhoil Nuálaíochta Digití Eorpacha sineirgíochtaí iomchuí a fhorbairt le gníomhaíochtaí ábhartha a chistítear le Fís Eorpach – an Clár Réime um Thaighde agus um Nuálaíocht a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/… ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (16) (*1) (“Fís Eorpach”) nó le cláir eile um thaighde agus nuálaíocht, leis an Institiúid Eorpach um Nuálaíocht agus Teicneolaíocht (EIT) a bunaíodh le Rialachán athmhúnlaithe ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, go háirithe a Phobail Eolais agus Nuálaíochta (PENanna), chomh maith le líonraí seanbhunaithe amhail an Líonra Fiontar Eorpach, nó Mol Chomhairleach InvestEU a bunaíodh i gcomhréir le Rialachán (AE) 2021/… ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (17) (*2).

(20)

Ba cheart do Mhoil Nuálaíochta Digití Eorpacha gníomhú mar éascaitheoirí chun tionscail, gnólachtaí agus lucht riaracháin phoiblí a bhfuil réitigh theicneolaíocha de dhíth orthu a thabhairt le chéile le gnólachtaí, go háirithe gnólachtaí nuathionscanta agus FBManna, a bhfuil réitigh acu atá réidh don mhargadh.

(21)

Féadfar cuibhreannas eintiteas dlítheanach a roghnú mar Mhoil Nuálaíochta Digití Eorpacha i gcomhréir le pointe (c) d’Airteagal 197(2) den Rialachán Airgeadais lena dtugtar cead d’eintitis nach bhfuil pearsantacht dhlítheanach acu faoin dlí náisiúnta is infheidhme a bheith rannpháirteach i nglaonna ar thograí, ar an gcoinníoll go bhfuil an inniúlacht ag a n-ionadaithe oibleagáidí dlíthiúla a ghlacadh orthu féin thar ceann na n-eintiteas sin agus go dtugann na heintitis sin ráthaíochtaí, arb ionann iad agus na ráthaíochtaí a thugann daoine dlítheanacha, i dtaca le leasanna airgeadais an Aontais a chosaint.

(22)

Ba cheart cead a thabhairt do na Moil Nuálaíochta Digití Eorpacha ranníocaíochtaí a fháil ó na Ballstáit agus ó thríú tíortha rannpháirteacha, lena n-áirítear ó údaráis phoiblí laistigh de na Ballstáit agus na tríú tíortha sin, ranníocaíochtaí a fháil ó chomhlachtaí nó institiúidí idirnáisiúnta, agus ranníocaíochtaí a fháil ón earnáil phríobháideach, go háirithe ó bhaill, scairshealbhóirí nó comhpháirtithe na Mol Nuálaíochta Digití Eorpach. Ba cheart cead a thabhairt do na Moil Nuálaíochta Digití Eorpacha freisin ioncaim arna nginiúint ó shócmhainní nó gníomhaíochtaí na Mol Nuálaíochta Digití Eorpach féin, ó thiomnachtaí, tabhartais agus ranníocaíochtaí ó dhaoine aonair agus cistiú ón gClár agus ó chláir eile de chuid an Aontais a fháil, lena n-áirítear i bhfoirm deontas.

(23)

Ba cheart an Clár a chur chun feidhme trí thionscadail a neartaíonn agus a leathnaíonn úsáid na n-acmhainneachtaí digiteacha riachtanacha. Ba cheart cómhaoiniú leis na Ballstáit agus, i gcás inar gá, leis an earnáil phríobháideach a bheith i gceist leis an gcur chun feidhme sin. Ba cheart an ráta cómhaoinithe a bhunú sa chlár oibre. De mhaolú ar an riail ghinearálta, ba cheart a bheith in ann suas le 100 % de na costais incháilithe a chumhdach le cistiú ón Aontas. Go háirithe, le cistiú den sórt sin, ba cheart gá a bheith ann mais chriticiúil soláthair a bhaint amach chun luach níos fearr ar airgead a fháil agus chun a ráthú go bhfanfaidh soláthróirí san Eoraip ar thús cadhnaíochta i bhforbairtí teicneolaíochta.

(24)

Ba cheart aghaidh a thabhairt ar chuspóirí beartais an Chláir freisin trí ionstraimí airgeadais agus ráthaíochtaí buiséadacha faoi Chlár InvestEU a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/… (*3).

(25)

Ba cheart gníomhaíochtaí an Chláir a úsáid chun acmhainneachtaí digiteacha an Aontais a fheabhsú tuilleadh agus chun dul i ngleic le clistí sa mhargadh nó le cásanna infheistíochta fo-optamacha, ar bhealach comhréireach, gan maoiniú príobháideach a dhúbláil ná a phlódú, agus ba cheart breisluach Eorpach soiléir a sholáthar leo.

(26)

Chun an tsolúbthacht is fearr is féidir a bhaint amach i rith shaolré an Chláir agus chun sineirgíochtaí a fhorbairt idir comhpháirteanna an Chláir, ba cheart go bhféadfaí gach ceann de na cuspóirí sonracha a chur chun feidhme trí aon cheann de na hionstraimí atá ar fáil faoin Rialachán Airgeadais. Is iad an bhainistíocht dhíreach agus an bhainistíocht indíreach na sásraí seachadta atá le húsáid, i gcás inar cheart maoiniú de chuid an Aontais a chomhcheangal le foinsí eile maoinithe nó i gcás ina gceanglaítear leis an bhforghníomhú go mbunófaí struchtúir rialachais chomhchoiteanna. Anuas air sin, chun freagairt go háirithe d’fhorbairtí agus riachtanais nua, amhail teicneolaíochtaí nua, ceadaítear don Choimisiún a mholadh go n-imeofaí ó na suimeanna táscacha a leagtar amach sa Rialachán seo i gcomhthéacs an nós imeachta bhuiséadaigh bhliantúil agus i gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais.

(27)

Chun leithdháileadh éifeachtach cistí a áirithiú as buiséad an Aontais, ní mór an breisluach Eorpach a ghabhann le gach gníomhaíocht a dhéantar faoin gClár a áirithiú, chomh maith lena gcomhlántacht le gníomhaíochtaí na mBallstát, agus ba cheart féachaint le comhsheasmhacht, comhlántacht agus sineirgíochtaí a bhaint amach le cláir chistiúcháin lena dtacaítear le réimsí beartais a bhfuil dlúthbhaint acu le chéile. Cé gur féidir an chomhsheasmhacht a áirithiú de bhíthin na gclár oibre ábhartha i gcás gníomaíochtaí arna mbainistiú go díreach nó go hindíreach, is ceart comhoibriú a chur ar bun idir an Coimisiún agus údaráis na Ballstát lena mbaineann chun comhsheasmhacht agus comhlántachtaí a áirithiú idir cistí a bhainistítear go díreach nó go hindíreach agus cistí atá faoi réir bainistíocht roinnte, agus na forálacha is infheidhme de Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena leagtar síos forálacha coiteanna maidir le Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa, Ciste Sóisialta na hEorpa Plus, an Ciste Comhtháthaithe, an Ciste um Aistriú Cóir agus an Ciste Eorpach Muirí, Iascaigh agus Dobharshaothraithe agus rialacha airgeadais maidir leis na cistí sin agus maidir leis an gCiste um Thearmann, Imirce agus Lánpháirtíocht, an Ciste Slándála Inmheánaí agus an Ionstraim le haghaidh tacaíocht airgeadais don bhainistiú teorainneacha agus do víosaí (“Rialachán na bhForálacha Coiteanna le haghaidh 2021-2027”).

(28)

Le hacmhainneachtaí HPC agus an phróiseáil sonraí a bhaineann leo san Aontas, ba cheart go mbeifí in ann úsáid níos forleithne as HPC a áirithiú san earnáil tionsclaíochta agus, ar bhonn níos ginearálta, i réimsí a bhaineann le leas an phobail, chun na deiseanna ar leith a thugtar don tsochaí le sár-ríomhairí a thapú, ar deiseanna iad a bhaineann leis an tsláinte, an comhshaol agus an tslándáil, mar aon le hiomaíochas na hearnála tionsclaíochta, go háirithe FBManna. Trí shár-ríomhairí den chéad scoth a fháil, dhaingneofaí córas soláthair an Aontais agus chuideofaí le seirbhísí a chur chun úsáide ar mhaithe le hionsamhlú, léirshamhlú agus fréamhshamhaltú, agus d’áiritheofaí ag am céanna go gcomhlíonann córais HPC luachanna agus prionsabail an Aontais.

(29)

Chuir Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle in iúl go dtacaíonn siad le hidirghabháil an Aontais i réimse HPC. Thairis sin, idir 2017 agus 2018, shínigh 22 Bhallstát Dearbhú Eorpach maidir le HPC, comhaontú ilrialtais inar gheall siad go gcomhoibreoidís leis an gCoimisiún chun bonneagair HPC úrscothacha agus bonneagair sonraí, a bheadh ar fáil don earnáil eolaíochta agus do chomhpháirtithe poiblí agus príobháideacha ar fud na Aontais, a thógáil agus a chur chun úsáide san Eoraip.

(30)

Mar a léiríodh sa mheasúnú tionchair atá in éineacht leis an togra ón gCoimisiún le haghaidh Rialachán ón gComhairle lena mbunaítear an Comhghnóthas Ríomhaireachta Ardfheidhmíochta Eorpach, chun an Cuspóir Sonrach “an Ríomhaireacht Ardfheidhmíochta” a bhaint amach, meastar gurb é comhghnóthas an modh cur chun feidhme is oiriúnaí, go háirithe chun comhordú a dhéanamh ar straitéisí agus infheistíochtaí de chuid an Aontais agus straitéisí agus infheistíochtaí náisiúnta i mbonneagar HPC, agus sa taighde agus san fhorbairt freisin, chun acmhainní ó chistí poiblí agus príobháideacha a chomhthiomsú, agus chun leasanna eacnamaíocha agus straitéiseacha an Aontais a choimirciú. Thairis sin, maidir le Lárionaid inniúlachtaí náisiúnta Ríomhaireachta Ardfheidhmíochta de réir bhrí Rialachán (AE) 2018/1488 ón gComhairle (18), soláthraíonn siad seirbhísí HPC don earnáil tionsclaíochta, lena n-áirítear FBManna agus gnólachtaí nuathionscanta, don lucht léinn agus do lucht riaracháin phoiblí.

(31)

Acmhainneacht a fhorbairt i dtaca le IS, is spreagadh ríthábhachtach é sin maidir le claochlú digiteach na hearnála tionsclaíochta, seirbhísí, agus na hearnála poiblí. Úsáidtear róbait atá ag éirí níos uathrialaithí i gcónaí i monarchana, feidhmeanna domhainfharraige, tithe, cathracha agus otharlanna. Tá ardáin IS thráchtála bogtha ar aghaidh ón tástáil go feidhmeanna iarbhír in earnálacha na sláinte agus an chomhshaoil. Tá gluaisteáin uathrialaitheacha á bhforbairt ag gach mórmhonaróir gluaisteán, agus tá modhanna meaisínfhoghlama ag croílár na bpríomhardán gréasáin agus na bhfeidhmchlár olltiomsaithe sonraí ar fad. Tá sé bunriachtanach go mbeadh tíortha na hEorpa ag dul i gcomhar le chéile ar gach leibhéal ionas go mbeidís iomaíoch ar an leibhéal idirnáisiúnta. Tá an méid sin aitheanta ag na Ballstáit trí bhíthin gealltanais nithiúla i dtaca leis an gcomhoibriú mar chuid de phlean comhordaithe gníomhaíochta.

(32)

Féadfar tacar mór algartam, lena n-áirítear réitigh shimplí amhail algartaim aicmiúcháin, algartaim líonra néaraigh agus algartaim phleanála nó réasúnaíochta, a chuimsiú i leabharlanna algartam. Féadfar réitigh níos casta ná sin a chuimsiú leo freisin, amhail algartaim aitheanta gutha, algartaim loingseoireachta arna leabú i bhfeistí uathrialacha, amhail ladrainn nó gluaisteáin uathrialaitheacha agus algartaim IS arna n-ionsuí i róbait ionas gur cumas dóibh idirghníomhú lena dtimpeallacht agus oiriúnú di. Ba cheart rochtain gan stró a thabhairt do gach duine ar leabharlanna algartam, ar bhonn téarmaí córa, réasúnacha agus neamh-idirdhealaitheacha.

(33)

Sa rún uaithi an 1 Meitheamh 2017 maidir le hearnáil tionsclaíochta na hEorpa a dhigitiú, tharraing Parlaimint na hEorpa aird ar an tionchar atá ag bacainní teanga ar an earnáil tionsclaíochta agus ar dhigitiú na hearnála tionsclaíochta. Sa chomhthéacs sin, is den ríthábhacht iad teicneolaíochtaí teanga IS-bhunaithe ar scála mór, amhail an t-aistriúchán uathoibríoch, aithint gutha, anailísíocht téacs i ndáil le holltiomsú sonraí agus córais idirphlé agus freagartha ceisteanna, chun an éagsúlacht teanga a chaomhnú, chun an chuimsitheacht a áirithiú agus chun cumarsáid idir daoine agus cumarsáid idir daoine agus meaisíní a chumasú.

(34)

Ba cheart táirgí agus seirbhísí atá bunaithe ar IS a bheith soláimhsithe don úsáideoir, ba cheart dóibh an dlí a chomhlíonadh mar réamhshocrú agus ba cheart níos mó roghanna agus faisnéise a sholáthar do thomhaltóirí leo, go háirithe maidir le cáilíocht na dtáirgí agus na seirbhísí.

(35)

Tá an-tábhacht ag baint le hinfhaighteacht tacar sonraí ar scála mór agus le saoráidí tástála agus turgnamhaíochta i dtaca le forbairt IS, lena n-áirítear teicneolaíochtaí teanga.

(36)

Sa rún uaithi maidir le hearnáil tionsclaíochta na hEorpa a dhigitiú, tharraing Parlaimint na hEorpa aird ar an tábhacht a bhaineann le cur chuige comhchoiteann Eorpach i leith na cibearshlándála agus d’aithin sí an gá le feasacht a ardú. Measadh ann gur freagracht ríthábhachtach í an chibear-athléimneacht do cheannairí gnó agus do lucht ceaptha beartas Eorpach agus náisiúnta san earnáil slándála agus tionsclaíche, chomh maith le slándáil agus príobháideachas a chur chun feidhme trí dhearadh agus mar réamhshocrú.

(37)

Is leis an Aontas ar fad a bhaineann dúshlán na cibearshlándála nach féidir aghaidh a thabhairt uirthi le tionscnaimh náisiúnta agus leosan amháin. Ba cheart acmhainneacht chibearshlándála na hEorpa a threisiú chun na hacmhainneachtaí is gá a chothú san Eoraip chun a cuid saoránach, lucht riaracháin phoiblí agus gnólachtaí a chosaint ar chibearbhagairtí. Ina theannta sin, ba cheart tomhaltóirí a chosaint nuair a úsáideann siad táirgí nasctha is féidir a haiceáil agus ar féidir leo slándáil na dtomhaltóirí a chur i mbaol. Ba cheart cosaint den sórt sin a bhaint amach in éineacht leis na Ballstáit agus leis an earnáil phríobháideach trí thionscadail a fhorbairt chun acmhainneachtaí na hEorpa sa chibearshlándáil a threisiú, trí chomhordú idir na tionscadail sin a áirithiú agus trí chur chun úsáide forleathan na réiteach cibearshlándála is déanaí, (lena n-áirítear tionscadail dé-úsáide, seirbhísí, inniúlachtaí, agus feidhmchláir), ar fud an gheilleagair a áirithiú, chomh maith leis na hinniúlachtaí sa réimse seo a chomhiomlánú chun mais chriticiúil agus barr feabhais a áirithiú.

(38)

I Meán Fómhair 2017, chuir an Coimisiún pacáiste tionscnamh chun cinn inar leagadh amach cur chuige cuimsitheach de chuid an Aontais i leith na cibearshlándála, arbh é ab aidhm leis acmhainneacht na hEorpa a threisiú chun aghaidh a thabhairt ar chibear-ionsaithe agus cibearbhagairtí agus chun teicneolaíocht agus acmhainneacht thionsclaíoch a neartú sa réimse sin. Tá Rialachán (AE) 2019/881 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (19) mar chuid den phacáiste sin.

(39)

Ní mór iontaoibh a bheith ann chun go bhfeidhmeoidh an Margadh Aonair Digiteach. Maidir le teicneolaíochtaí cibearshlándála amhail céannachtaí digiteacha, cripteagrafaíocht agus brath ionraidh, agus a gcur i bhfeidhm i réimsí amhail réimse an t-airgeadas, an earnáil tionsclaíochta 4.0, an fuinneamh, an t-iompar, an cúram sláinte agus an ríomhrialtas, tá siad riachtanach chun slándáil agus iontaoibh a choimirciú i gcás gníomhaíochtaí agus idirbhearta ar líne arna ndéanamh ag saoránaigh, lucht riaracháin phoiblí agus gnólachtaí.

(40)

Chuir an Chomhairle Eorpach, sna conclúidí uaithi an 19 Deireadh Fómhair 2017, béim air go bhfuil gá le margaí saothair, oiliúint agus córais oideachais atá in oiriúint don ré dhigiteach má táthar chun Eoraip Dhigiteach a chruthú ar bhealach rathúil, agus gur gá infheistiú i scileanna digiteacha chun gach Eorpach a chumhachtú agus a chumasú.

(41)

Sna conclúidí uaithi an 14 Nollaig 2017, d’iarr an Chomhairle Eorpach ar na Ballstáit, ar an gComhairle agus ar an gCoimisiún dul ar aghaidh le clár oibre Chruinniú Mullaigh Sóisialta Gothenburg i Samhain 2017, lena n-áirítear Colún Eorpach na gCeart Sóisialta, chomh maith le hoideachas agus oiliúint agus an Clár Oibre nua Scileanna don Eoraip a chur ar fáil. D’iarr an Chomhairle Eorpach freisin ar an gCoimisiún, ar an gComhairle agus ar na Ballstáit scrúdú a dhéanamh ar na bearta féideartha chun dul i ngleic leis na dúshláin scileanna a bhaineann leis an digitiú, an chibearshlándáil, litearthacht sna meáin agus IS agus chun dul i ngleic leis an ngá atá le cur chuige uileghabhálach i leith an oideachais agus na hoiliúna atá bunaithe ar an bhfoghlaim ar feadh an tsaoil agus atá á thiomáint ag an nuálaíocht. Mar fhreagairt air sin, an 17 Eanáir 2018, thíolaic an Coimisiún pacáiste beart lena ndírítear ar phríomhinniúlachtaí, scileanna digiteacha, luachanna comhchoiteanna agus oideachas uileghabhálach. I mBealtaine 2018, seoladh an dara pacáiste beart lena gcuirtear chun cinn an obair chun Limistéar Eorpach Oideachais a thógáil faoi 2025, ina gcuirtear béim freisin ar lárnacht na scileanna digiteacha. Áirítear le litearthacht sna meáin na hinniúlachtaí bunriachtanacha (eolas, scileanna agus dearcthaí) lenar féidir leis na saoránaigh dul i mbun idirphlé, ar bhealach éifeachtach, leis na meáin agus le soláthraithe eile faisnéise, agus scileanna le haghaidh smaointeoireacht chriticiúil agus foghlaim ar feadh an tsaoil a fhorbairt chun meascadh le daoine agus a bheith gníomhach mar shaoránaigh.

(42)

I bhfianaise an ghá atá le cur chuige iomlánaíoch, ba cheart a chur san áireamh freisin leis an gClár an chuimsitheacht, an cháilíocht, an oiliúint agus an speisialú, ar rudaí iad atá cinntitheach, de bhreis ar na scileanna digiteacha, chun breisluach a chruthú i sochaí an eolais.

(43)

Ina rún maidir le hearnáil tionsclaíochta na hEorpa a dhigitiú, luaigh Parlaimint na hEorpa gur bunchlocha an chomhtháthaithe shóisialta i sochaí dhigiteach iad an t-oideachas, an oiliúint agus an fhoghlaim ar feadh an tsaoil. Thairis sin, d’éiligh sí go ndéanfaí gné na cothromaíochta inscne a ionchorprú i ngach tionscnamh digiteach, agus béim á leagan aici ar an ngá atá ann dul i ngleic leis an mbearna inscne laistigh d’earnáil theicneolaíocht na faisnéise agus na cumarsáide (TFC), ós rud é go bhfuil sé sin bunriachtanach d’fhás agus rathúnas fadtéarmach na hEorpa.

(44)

Maidir leis na hardteicneolaíochtaí digiteacha a fhaigheann tacaíocht ón gClár, amhail HPC, an chibearshlándáil agus IS, tá siad forbartha go leor anois chun go mbogfar amach as céim an taighde iad agus chun go gcuirfear chun úsáide, go gcuirfear chur chun feidhme agus go méadófar iad ar leibhéal an Aontais. Ar an gcuma chéanna agus a bhíonn gá le freagairt de chuid an Aontais i dtaca le cur chun úsáide na dteicneolaíochtaí sin, is amhlaidh an cás i dtaca le gné na n-ardscileanna digiteacha. Ní mór cur le deiseanna oiliúna in ardscileanna digiteacha, lena n-áirítear inniúlachtaí maidir le cosaint sonraí, ní mór iad a mhéadú agus ní mór rochtain orthu a chur ar fáil ar fud an Aontais. Ina éagmais sin, d’fhéadfadh sé go gcuirfí isteach ar chur chun úsáide rianúil na n-ardteicneolaíochtaí digiteacha agus d’fhéadfadh sé go gcuirfí bac ar iomaíochas ginearálta gheilleagar an Aontais. Tá na gníomaíochtaí a fhaigheann tacaíocht ón gClár comhlántach leo sin a fhaigheann tacaíocht ó Chiste Sóisialta na hEorpa Plus (CSE+) a bunaíodh le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, Chiste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa (CFRE) a bunaíodh le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa agus leis an gCiste Comhtháthaithe (“Rialachán CFRE-CC le haghaidh 2021-2027”) Erasmus+ a bunaíodh le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear Erasmus+: clár an Aontais um oideachas agus oiliúint, um an óige agus um an spórt, agus Fís Eorpach. Díreoidh na gníomaíochtaí sin ar lucht saothair an Aontais san earnáil phríobháideach mar aon leis an earnáil phoiblí, go háirithe ar ghairmithe TFC agus ar ghairmithe gaolmhara eile, agus ar mhic léinn, oiliúnaithe agus oiliúnóirí. Is é atá i gceist leis an téarma “lucht saothair” an sciar sin den daonra atá gníomhach ó thaobh an gheilleagair de, agus áirítear leis oibrithe agus daoine féinfhostaithe atá i mbun oibre agus daoine atá dífhostaithe araon.

(45)

Tá barrthábhacht ag baint le lucht riaracháin phoiblí agus seirbhísí poiblí a nuachóiriú trí mhodhanna digiteacha chun an t-ualach riaracháin ar ghnólachtaí, lena n-áirítear FBManna, agus ar shaoránaigh a laghdú i gcoitinne trína n-idirghníomhaíochtaí le húdaráis phoiblí a dhéanamh níos gasta, níos áisiúla agus níos saoire, agus trí éifeachtúlacht, trédhearcacht agus cáilíocht na seirbhísí arna soláthar do shaoránaigh agus do ghnólachtaí a mhéadú agus, ag an am céanna, éifeachtúlacht an chaiteachais phoiblí a mhéadú. Ó tharla gné Aontais a bheith ag roinnt seirbhísí a bhaineann le leas an phobail cheana féin, ba cheart a áirithiú leis an tacaíocht a thugtar dá gcur chun feidhme agus dá gcur in úsáid ar leibhéal an Aontais go mbeidh saoránaigh agus gnólachtaí in ann tairbhe a bhaint as an rochtain ar sheirbhísí digiteacha ar ardcháilíocht ar fud an Aontais, ar seirbhísí iad atá ilteangach i gcás inar féidir. Thairis sin, táthar ag súil go gcuideoidh an tacaíocht ón Aontas sa réimse sin chun athúsáid na faisnéise ón earnáil phoiblí a spreagadh.

(46)

Is féidir leis an digitiú inrochtaineacht gan bhacainní a éascú agus a fheabhsú do gach duine, lena n-áirítear do dhaoine scothaosta, daoine a bhfuil a soghluaisteacht laghdaithe nó atá faoi mhíchumas, agus daoine i gceantair iargúlta nó i gceantair thuaithe.

(47)

Leis an gclaochlú digiteach i réimsí a bhaineann le leas an phobail amhail an cúram sláinte, an tsoghluaisteacht, an ceartas, faireachán ar an domhan nó ar an gcomhshaol, an tslándáil, laghdú astaíochtaí carbóin, bonneagar fuinnimh, an t-oideachas agus an oiliúint, agus an cultúr, éilítear go leanfar le bonneagair seirbhísí digiteacha agus go méadófaí iad, rud a d’fhágfadh go bhféadfaí malartú sonraí trasteorann a dhéanamh go sábháilte agus an fhorbairt náisiúnta a chothú. Is trí chomhordú idir na bonneagair seirbhísí digiteacha sin faoin Rialachán seo a bhainfí leas, ar an mbealach is fearr, as an acmhainneacht sineirgíochtaí a shaothrú.

(48)

Má táthar le tairbhe a bhaint as an gclaochlú digiteach, is den ríthábhacht é go gcuirfí chun úsáide teicneolaíochtaí digiteacha riachtanacha, go háirithe na cinn faoi na Cuspóirí Sonracha “an Ríomhaireacht Ardfheidhmíochta”, “an Intleacht Shaorga” agus “an Chibearshlándáil agus Iontaoibh”, agus d’fhéadfaí iad a chomhlánú le teicneolaíochtaí ceannródaíocha eile agus le teicneolaíochtaí a thiocfaidh i gceist amach anseo, amhail teicneolaíochtaí mórleabhar dáilte (e.g. blocshlabhra).

(49)

Leis an gclaochlú digiteach, ba cheart ligean do shaoránaigh de chuid an Aontais a gcuid sonraí pearsanta a rochtain, a úsáid agus a bhainistiú ar bhealach slán thar theorainneacha, gan beann ar an áit a bhfuil siad ná ar an áit a bhfuil na sonraí.

(50)

I nDearbhú Thaillinn maidir le Ríomhrialtas an 6 Deireadh Fómhair 2017, tháinig na hairí atá i gceannas ar bheartas agus comhordú Ríomhrialtais as na Ballstáit agus na tíortha ar comhaltaí iad de Chomhlachas Saorthrádála na hEorpa ar an gconclúid go bhfuil a sochaithe agus a ngeilleagair á gclaochlú go smior ag an dul chun cinn digiteach, rud lena gcuirtear dúshlán faoi éifeachtacht beartas a ceapadh cheana i raon leathan réimsí agus faoi ról agus feidhm an lucht riaracháin phoiblí trí chéile, agus tá sé de dhualgas orthu a bheith ag súil leis na dúshláin sin agus iad a bhainistiú chun freastal ar riachtanais agus ionchais saoránach agus gnólachtaí.

(51)

Tá an nuachóiriú ar lucht riaracháin phoiblí na hEorpa ar cheann de na príomhthosaíochtaí chun go gcuirfear an Straitéis maidir le Margadh Aonair Digiteach chun feidhme go rathúil. San athbhreithniú meántéarmach ar an Margadh Aonair Digiteach, cuireadh béim ar an ngá atá le claochlú an lucht riaracháin phoiblí a neartú agus ar an ngá atá lena áirithiú go mbeidh rochtain éasca iontaofa de réir a chéile ann ar sheirbhísí poiblí.

(52)

Sa Suirbhé Bliantúil Fáis a d’fhoilsigh an Coimisiún in 2017, léiríodh go mbíonn tionchar díreach ag caighdeán lucht riaracháin phoiblí na hEorpa ar an timpeallacht eacnamaíoch agus, dá bhrí sin, tá barrthábhacht ag baint leis maidir le táirgiúlacht, iomaíochas, comhar eacnamaíoch, fás inbhuanaithe, fostaíocht agus poist ardcháilíochta a spreagadh. Go háirithe, tá lucht riaracháin phoiblí éifeachtúla trédhearcacha agus córais cheartais éifeachtacha riachtanach chun go dtacófar leis an bhfás eacnamaíoch agus chun go soláthrófar seirbhísí ar ardcháilíocht do shaoránaigh agus gnólachtaí.

(53)

Baineann idir-inoibritheacht seirbhísí poiblí Eorpacha le gach leibhéal riaracháin: leibhéal an Aontais, an leibhéal náisiúnta, an leibhéal réigiúnach agus an leibhéal áitiúil. Chomh maith le deireadh a chur le bacainní ar mhargadh inmhéanach feidhmiúil, leis an idir-inoibritheacht éascaítear comhar trasteorann, cur chun cinn caighdeán Eorpach agus cur chun feidhme rathúil na mbeartas, agus tugtar deis mhór ar bhacainní leictreonacha trasteorann a sheachaint, lena ndéanfar teacht chun cinn seirbhísí poiblí comhchoiteanna nua ar leibhéal an Aontais a dhaingniú a thuilleadh, agus lena ndéanfar comhdhlúthú na seirbhísí poiblí comhchoiteanna atá á bhforbairt a dhaingniú a thuilleadh. Chun ilroinnt seirbhísí poiblí Eorpacha a dhíothú agus chun tacú le saoirsí bunúsacha agus aitheantas oibríochtúil frithpháirteach san Aontas, ba cheart cur chuige iomlánaíoch trasearnála trasteorann a chur chun cinn i leith na hidir-inoibritheachta ar an mbealach is éifeachtaí agus is freagrúla d’úsáideoirí deiridh. Tugtar le fios le cur chuige den sórt sin go bhfuil an idir-inoibritheacht le tuiscint sa chiall is leithne, ó ghnéithe teicniúla agus dlíthiúla agus lena gcuimsítear gnéithe beartais sa réimse. Dá réir sin, rachadh raon na ngníomhaíochtaí thar ghnáth-shaolré na réiteach agus d’áireofaí ann na heilimintí idirghabhálacha ar fad lena dtacófaí leis na dálaí creata is gá le haghaidh idir-inoibritheacht mharthanach i gcoitinne. Leis an gClár, ba cheart cros-toirchiú a éascú freisin idir tionscnaimh náisiúnta éagsúla, as a bhforbródh sochaí dhigiteach.

(54)

Leis an gClár, ba cheart réitigh foinse oscailte a spreagadh chun go mbeidh athúsáid ann, chun iontaoibh a mhéadú agus trédhearcacht a dhaingniú. Le cur chuige den sórt sin, beidh tionchar dearfach aige sin ar inbhuanaitheacht na dtionscadal maoinithe.

(55)

Táthar ag súil gurb é EUR 194 mhilliún a bheidh sa bhuiséad arna leithdháileadh ar ghníomaíochtaí sonracha atá dírithe ar chreat idir-inoibritheachta a chur chun feidhme agus ar idir-inoibritheacht na réiteach forbartha.

(56)

Sa rún ó Pharlaimint na hEorpa maidir le hearnáil tionsclaíochta na hEorpa a dhigitiú, cuireadh béim ar an tábhacht le maoiniú poiblí agus príobháideach leordhóthanach a scaoileadh chun earnáil tionsclaíochta na hEorpa a dhigitiú.

(57)

An 19 Aibreán 2016, ghlac an Coimisiún an tionscnamh maidir le hEarnáil Tionsclaíochta na hEorpa a Dhigitiú chun a áirithiú gur féidir le haon tionsclaíocht san Eoraip, bíodh sé mór nó beag, gan beann ar an áit ná ar earnáil ina bhfuil sé, leas iomlán a bhaint as nuálaíochtaí digiteacha. Tá an méid sin ábhartha go háirithe i gcás FBManna sna hearnálacha cultúrtha agus cruthaitheacha.

(58)

Chuir Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa fáilte roimh an teachtaireacht ón gCoimisiún maidir le hEarnáil Tionsclaíochta na hEorpa a Dhigitiú agus mheas sé gurb í, agus na doiciméid a ghabhann léi, “an chéad chéim i gclár oibre leitheadach Eorpach atá le cur i gcrích i ndlúthchomhar frithpháirteach idir na páirtithe leasmhara poiblí agus príobháideacha go léir”.

(59)

Chun na sprioc-chuspóirí a bhaint amach, féadfaidh sé go mbeidh gá le hacmhainneacht teicneolaíochtaí comhlántacha a ghiaráil i réimsí an líonraithe agus na ríomhaireachta, mar a luadh sa teachtaireacht ón gCoimisiún maidir le hEarnáil Tionsclaíochta na hEorpa a Dhigitiú lena n-aithnítear gur comhpháirt riachtanach de dhigitiú na hearnála tionsclaíochta é go mbeidh “bonneagar líonraithe agus néil den chéad scoth ar fáil”.

(60)

Trí fhoráil a dhéanamh maidir le tacar aonair rialacha atá infheidhme go díreach i ndlíchóras na mBallstát, ráthaítear le Rialachán (AE) 2016/679 saorshreabhadh sonraí pearsanta idir na Ballstáit agus treisítear iontaoibh agus slándáil na ndaoine aonair, dhá ghné atá fíor-riachtanach le haghaidh fíor-Mhargadh Aonair Digiteach. Dá bhrí sin, leis na gníomhaíocht ar fad a dhéantar faoin gClár a bhaineann le sonraí pearsanta a phróiseáil, ba cheart rannchuidiú le chur chun feidhme rianúil an Rialacháin sin, mar shampla i réimse IS agus na dteicneolaíochtaí mórleabhar dáilte (e.g. blocshlabhra). Leis na gníomaíochtaí sin, ba cheart tacú le forbairt teicneolaíochtaí digiteacha a chomhlíonann na hoibleagáidí maidir le cosaint sonraí trí dhearadh agus mar réamhshocrú.

(61)

Ba cheart an Clár a chur chun feidhme ar bhealach a thugann lánurraim do chreat an Aontais agus don chreat idirnáisiúnta i dtaca le cosaint agus forfheidhmiú maoine intleachtúla. Tá ról lárnach ag cosaint éifeachtach na maoine intleachtúla maidir leis an nuálaíocht agus, dá bhrí sin, tá sé riachtanach chun an Clár a chur chun feidhme go héifeachtach.

(62)

Féadfaidh tríú tíortha ar comhaltaí iad den Limistéar Eorpach Eacnamaíoch a bheith rannpháirteach i gcláir de chuid an Aontais faoi chuimsiú an chomhair arna bhunú faoin gComhaontú maidir leis an Limistéar Eorpach Eacnamaíoch (20), ina ndéantar foráil do chur chun feidhme na gclár ar bhonn cinneadh arna ghlacadh faoin gComhaontú sin. Féadfaidh tríú tíortha a bheith rannpháirteach freisin ar bhonn ionstraimí dlí eile. Leis na hionstraimí sin, ba cheart a bheith in ann foráil a dhéanamh maidir le comhlachas páirteach, eadhon comhlachas le líon teoranta cuspóirí sonracha a shaothraítear faoin gClár. Ba cheart foráil ar leith a thabhairt isteach leis an Rialachán seo lena gcuirfear de cheangal ar thríú tíortha na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don oifigeach údarúcháin freagrach, OLAF agus don Chúirt Iniúchóirí chun go bhféadfaidh gach ceann díobh a chuid inniúlachtaí féin a fheidhmiú go cuimsitheach.

(63)

Ba cheart do na comhlachtaí ar a gcuirtear de chúram an Clár a chur chun feidhme forálacha atá infheidhme maidir le hinstitiúidí an Aontais agus an dlí náisiúnta maidir le láimhseáil faisnéise, go háirithe faisnéis íogair neamh-rúnaicmithe agus faisnéis rúnaicmithe AE, a chomhlíonadh. I dtaca leis an gCuspóir Sonrach “an Chibearshlándáil agus Iontaibh”, féadfar a cheangal go ndéanfar eintitis dhlítheanacha arna rialú ó thríú tíortha a eisiamh ar chúiseanna slándála ó ghlaonna ar thograí agus ar thairiscintí faoin gClár. I gcásanna eisceachtúla, d’fhéadfadh eisiaimh den sórt sin a bheith i gceist i ndáil leis na Cuspóirí Sonracha “an Ríomhaireacht Ardfheidhmíocht” agus “an Intleacht Shaorga”. I dtaca leis na cúiseanna slándála a bheadh le heisiaimh den sórt sin, ba cheart iad a bheith comhréireach agus cuí-réasúnaithe trí thagairt do na rioscaí a thiocfadh i gceist dá bhfágfaí gan eisiamh eintitis den sórt sin.

(64)

Mar léiriú ar a thábhachtaí atá sé dul i ngleic leis an athrú aeráide i gcomhréir le gealltanais an Aontais Comhaontú Pháras, a glacadh faoi Chreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide (21), agus Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe a chur chun feidhme, tá sé beartaithe leis an gClár rannchuidiú le gníomhaíochtaí ar son na haeráide a phríomhshruthú agus go mbainfear amach an sprioc fhoriomlán de 30 % ar a laghad de chaiteachais bhuiséadacha an Aontais a bheith á thacú leis na cuspóirí aeráide agus rannchuidiú leis an uaillmhian fhoriomlán 7,5 % de chaiteachas bliantúil faoin gcreat airgeadais bliantúil a sholáthar don chuspóir bithéagsúlachta sa bhliain 2024 agus 10 % de a sholáthar in 2026 agus in 2027, agus an forluí atá ann cheana idir spriocanna aeráide agus spriocanna bithéagsúlachta á chur san áireamh. Ba cheart gníomaíochtaí ábhartha a shainaithint le linn ullmhú agus chur chun feidhme an Chláir, agus ba cheart athmheasúnú a dhéanamh orthu i gcomhthéacs na meastóireachtaí agus na bpróiseas athbhreithnithe ábhartha.

(65)

Ós rud é gur clár nua é an Clár, is áisiúil tuairisc theicniúil a thabhairt, in iarscríbhinn, ar raon feidhme ghníomhaíochtaí an Chláir. Ba cheart don Choimisiún an tuairisc theicniúil sin a áirítear in iarscríbhinn den sórt sin a chur san áireamh agus cláir oibre á n-ullmhú aige, ach ba cheart na cláir oibre a bheith comhsheasmhach leis na cuspóirí sonracha a leagtar amach sa Rialachán seo.

(66)

Ba cheart na cláir oibre a ghlacadh i bprionsabal mar chláir oibre ilbhliantúla, gach dhá bhliain de ghnáth, nó, má bhíonn údar cuí leis de bharr riachtanais a bhaineann le cur chun feidhme an chláir, mar chláir oibre bhliantúla. Ba cheart na foirmeacha cistiúcháin ón Aontas agus modhanna chur chun feidhme an Chláir a roghnú ar bhonn an chumais atá acu cuspóirí sonracha na ngníomhaíochtaí a bhaint amach agus torthaí a bhaint amach, agus, go háirithe, na costais rialuithe, an t-ualach riaracháin, agus an riosca neamh-chomhlíontachta a mheastar a bheith ann á gcur san áireamh. Mar chuid den rogha sin, ba cheart breithniú ar úsáid a bhaint as cnapshuimeanna, maoiniú ar ráta comhréidh agus costais aonaid, agus maoiniú nach mbaineann le costais, dá dtagraítear in Airteagal 125(1) den Rialachán Airgeadais a bheith san áireamh.

(67)

Ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) a tharmligean chuig an gCoimisiún chun Iarscríbhinn I a ghabhann leis an Rialachán seo a leasú chun athruithe teicneolaíocha agus forbairtí sa mhargadh a léiriú, i dtaca leis na gníomhaíochtaí a leagtar amach inti ar bhealach atá comhsheasmhach le cuspóirí an Rialacháin seo agus chun Iarscríbhinn II a ghabhann leis a leasú i dtaca leis na táscairí intomhaiste i gcás ina meastar gur gá sin agus chun an Rialachán seo a fhorlíonadh le forálacha maidir le creat faireacháin agus meastóireachta a bhunú. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr. Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna leis na saineolaithe sna Ballstáit, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(68)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún i dtaca leis na heintitis arb iad a chomhdhéanann na Moil Nuálaíochta Digití Eorpacha tosaigh agus bhreise a roghnú agus i dtaca leis na cláir oibre a ghlacadh le haghaidh Chuspóirí Sonracha 2, 4 agus 5 agus le haghaidh gníomhaíochtaí eile a d’fhéadfadh a bheith ann faoi bhainistíocht dhíreach le haghaidh Chuspóirí Sonracha 1 agus 3 ionas go mbainfear amach cuspóirí an Chláir i gcomhréir le tosaíochtaí an Aontais agus na mBallstát agus, ag an am céanna, comhsheasmhacht, trédhearcacht agus leanúnachas ghníomhaíocht chomhpháirteach de chuid an Aontais agus na mBallstát á n-áirithiú. Ba cheart na cumhachtaí cur chun feidhme sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (22). I gcás gníomhaíochtaí atá faoi réir bainistíocht indíreach, glactar na cláir oibre i gcomhréir le rialacha bhoird rialúcháin na gcomhlachtaí ar a gcuirtear de chúram an Clár a chur chun feidhme.

(69)

Leis an Rialachán seo, urramaítear na cearta bunúsacha agus cloítear ann leis na prionsabail a aithnítear i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (“an Chairt”), go háirithe iad sin maidir le cosaint sonraí pearsanta, an tsaoirse tuairimí a nochtadh agus faisnéis a fháil, an tsaoirse fiontraíochta, an toirmeasc ar idirdhealú, cúram sláinte, cosaint tomhaltóirí agus an ceart chun leighis éifeachtaigh agus chun trialach cothroime. Ba cheart do na Ballstáit an Rialachán seo a chur i bhfeidhm ar bhealach atá comhsheasmhach leis na cearta agus leis na prionsabail sin.

(70)

Tá feidhm ag rialacha airgeadais cothrománacha arna nglacadh ag Parlaimint na hEorpa agus ag an gComhairle ar bhonn Airteagal 322 CFAE maidir leis an Rialachán seo. Leagtar síos na rialacha sin sa Rialachán Airgeadais agus cinntear leo go háirithe an nós imeachta maidir le buiséad an Aontais a bhunú agus a chur chun feidhme trí dheontais, duaiseanna, soláthar agus bainistíocht indíreach, agus foráiltear leo do sheiceálacha ar fhreagracht na ngníomhaithe airgeadais. Ina theannta sin, áirítear ar rialacha arna nglacadh ar bhonn Airteagal 322 CFAE córas ginearálta coinníollachta chun buiséad an Aontais a chosaint.

(71)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo, eadhon tacú le geilleagar, earnáil tionsclaíochta agus sochaí na hEorpa a chlaochlú go digiteach agus dlús a chur leis an gclaochlú digiteach sin, na tairbhí a bhaineann leis sin a thabhairt do shaoránaigh, lucht riaracháin phoiblí agus gnólachtaí ar fud an Aontais, agus feabhas a chur ar iomaíochas na hEorpa sa gheilleagar digiteach domhanda agus, ag an am céanna, rannchuidiú leis an mbearna dhigiteach a dhúnadh ar fud an Aontais agus treisiú le huathriail straitéiseach an Aontais, a ghnóthú go leordhóthanach agus, de bharr a bhfairsinge agus a n-éifeachtaí, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(72)

Chun leanúnachas sholáthar na tacaíochta sa réimse beartais ábhartha a áirithiú agus ionas gur féidir leis an gcur chun feidhme tosú ó thús chreat airgeadais ilbhliantúil 2021-2027, ba cheart don Rialachán seo teacht i bhfeidhm mar ábhar práinne agus ba cheart feidhm a bheith aige, le héifeacht chúlghabhálach, ón 1 Eanáir 2021.

(73)

Ba cheart, dá bhrí sin, Cinneadh (AE) 2015/2240 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (23) a aisghairm,

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.