9.6.2017   

GA

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

1

(1)

Baineann cosaint leasanna airgeadais an Aontais ní amháin le bainistiú leithreasuithe buiséid ach leis na bearta uile a dhéanann difear dá shócmhainní ar bhealach diúltach nó a bhagraíonn dochar a dhéanamh dá shócmhainní agus do shócmhainní na mBallstát ar bhealach diúltach a mhéid atá na bearta sin ábhartha do bheartais an Aontais.

(2)

Leis an gCoinbhinsiún arna tharraingt suas ar bhonn Airteagal K.3 den Chonradh ar an Aontas Eorpach maidir le leasanna airgeadais na gComhphobal Eorpach a chosaint an 26 Iúil 1995 (3), lena n-áirítear Prótacal an 27 Meán Fómhair 1996 (4), Prótacal an 29 Samhain 1996 (5) agus Prótacal an 19 Meitheamh 1997 (6) a ghabhann leis (“an Coinbhinsiún”), bunaítear rialacha íosta maidir le cionta coiriúla agus smachtbhannaí coiriúla a shainmhíniú i réimse na calaoise lena ndéantar difear do leasanna airgeadais an Aontais. Rinne na Ballstáit an Coinbhinsiún a dhréachtú agus tugadh aird ann ar an gcaoi nach raibh an chalaois lena gcuirtear isteach ar ioncam agus caiteachas an Aontais teoranta do thír amháin i roinnt mhaith cásanna agus gur minic gurbh iad gréasáin eagraithe coiriúla a rinne an chalaois. Ar an mbonn sin, aithníodh cheana féin sa Choinbhinsiún sin gur iarradh, chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint, ionchúiseamh coiriúil a dhéanamh ar iompar calaoiseach lena ndéantar dochar do na leasanna sin. I gcomhthráth, glacadh Rialachán (CE, Euratom) Uimh. 2988/95 ón gComhairle (7). Leagtar síos leis an Rialachán sin rialacha ginearálta a bhaineann le seiceálacha aonchineálacha agus le bearta agus pionóis riaracháin maidir le mírialtachtaí i dtaca le dlí an Aontais agus, ag an am céanna, déantar tagairt ann do rialacha earnála sa réimse sin, gníomhartha calaoiseacha mar a shainmhínítear iad sa Choinbhinsiún agus i gcur i bhfeidhm dhlí coiriúil agus imeachtaí coiriúla na mBallstát.

(3)

Maidir le beartas an Aontais i réimse na cosanta ar leasanna airgeadais an Aontais, rinneadh bearta um chomhchuibhiú faoina réir cheana amhail Rialachán (CE, Euratom) Uimh. 2988/95. D’fhonn cur chun feidhme bheartas an Aontais sa réimse sin a áirithiú, tá sé riachtanach go leanfar de dhlí coiriúil na mBallstát a chomhfhogasú tríd an gcosaint ar leasanna airgeadais an Aontais a chomhlánú faoin dlí riaracháin agus sibhialta do na cineálacha iompair is tromchúisí a bhaineann leis an gcalaois sa réimse sin, agus neamhréireachtaí á seachaint ag an am céanna, laistigh de na réimsí dlí sin agus ina measc araon.

(4)

Chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint, ní mór teacht ar shainmhíniú coiteann den chalaois a thagann faoi raon feidhme na Treorach seo lenar cheart iompar calaoiseach a chumhdach i dtaca le caiteachais, ioncam agus sócmhainní ar chostas bhuiséad ginearálta an Aontais Eorpaigh (“buiséad an Aontais”), lena n-áirítear oibríochtaí airgeadais amhail gníomhaíochtaí trína bhfaightear agus trína dtugtar iasachtaí. Le coincheap na gcionta tromchúiseacha i gcoinne an chomhchórais chánach bhreisluacha (“CBL”) (“comhchóras CBL”) mar a bunaíodh le Treoir 2006/112/CE ón gComhairle (8), tagraítear do na cineálacha is tromchúisí de chalaois CBL, go háirithe calaois rothlach, calaois CBL trí thrádálaithe atá in easnamh, agus calaois CBL arna déanamh laistigh d’eagraíocht choiriúil, ar rudaí iad a chruthaíonn bagairtí tromchúiseacha don chomhchóras CBL agus, ar an gcaoi sin, do bhuiséad an Aontais. Ba cheart a mheas go bhfuil cionta i gcoinne an chomhchórais CBL tromchúiseach i gcás ina bhfuil nasc acu le críoch dhá Bhallstát de chuid an Aontais nó níos mó, nuair a eascraíonn siad as scéim chalaoiseach ina ndéantar na cionta sin ar bhealach struchtúrtha agus é mar aidhm leo buntáiste míchuí a bhreith ar an gcomhchóras CBL agus arb EUR 10 000 000 ar a laghad an damáiste iomlán a dhéantar mar thoradh ar na cionta. Le coincheap an damáiste iomláin, tagraítear don damáiste a mheastar a bheith déanta arb é an toradh ar an scéim chalaoise ina hiomláine do leasanna airgeadais na mBallstát lena mbaineann agus don Aontas araon, agus rátaí úis agus pionóis á n-eisiamh. Tá sé mar aidhm leis an Treoir seo cur leis na hiarrachtaí na feiniméin choiriúla sin a chomhrac.

(5)

Agus buiséad an Aontais á chur chun feidhme ag an gCoimisiún faoi bhainistiú roinnte nó indíreach, féadfaidh sé cúraimí a bhaineann le cur chun feidhme an bhuiséid a tharmligean chuig na Ballstáit, nó iad a chur faoi chúram comhlachtaí, oifigí nó gníomhaireachtaí arna mbunú de bhun na gConarthaí nó faoi chúram eintitis nó daoine eile. I gcás na bainistíochta roinnte nó indírí sin, ba cheart an leibhéal céanna cosanta a bheith ag leasanna airgeadais an Aontais agus atá acu agus iad faoi bhainistiú dhíreach an Choimisiúin.

(6)

Chun críocha na Treorach seo, is éard atá i gcaiteachas a bhaineann le soláthar aon chaiteachas i dtaca leis na conarthaí poiblí arna gcinneadh le hAirteagal 101(1) de Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 966/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9) maidir leis na rialacha airgeadais is infheidhme maidir le buiséad an Aontais.

(7)

Tá dlí an Aontais maidir le sciúradh airgid infheidhme go hiomlán maidir le sciúradh airgid a bhaineann le maoin a dhíorthaítear ó na cionta coiriúla a chumhdaítear leis an Treoir seo. Aon tagairt a dhéantar don dlí sin, ba cheart dó a áirithiú go mbeidh feidhm ag an gcóras smachtbhannaithe a thugtar isteach leis an Treoir seo maidir le gach cás tromchúiseach cionta coiriúla i gcoinne leasanna airgeadais an Aontais.

(8)

Bagairt thar a bheith tromchúiseach do leasanna airgeadais an Aontais is ea an t-éilliú agus i mórán cásanna d’fhéadfadh baint a bheith aige leis an iompar calaoiseach freisin. Ós rud é go bhfuil dualgas ar gach oifigeach poiblí breithiúnas nó discréid a fheidhmiú go neamhchlaon, ba cheart a áireamh ar shainmhínithe an éillithe breabanna a íoc d’fhonn dul i gcion ar bhreithiúnas nó ar dhiscréid oifigigh phoiblí agus glacadh breabanna den sórt sin, beag beann ar an dlí nó ar na rialacháin is infheidhme i dtír an oifigigh áirithe sin nó maidir leis an eagraíocht idirnáisiúnta lena mbaineann.

(9)

Is féidir difear a dhéanamh do leasanna airgeadais an Aontais ar bhealach diúltach mar thoradh ar chineálacha áirithe iompair ó oifigeach poiblí a gcuirtear ar a iontaoibh cistí nó sócmhainní a bhainistiú, bíodh sé nó sí i gceannas orthu nó ag gníomhú i bhfeidhm mhaoirseachta, ar cineálacha iompair iad ina bhfuil sé d’aidhm acu cistí nó sócmhainní a mhíleithreasú, contrártha don chuspóir atá beartaithe agus trína ndéantar damáiste do leasanna airgeadais an Aontais. Is gá, dá bhrí sin, sainmhíniú beacht a thabhairt isteach ar chionta coiriúla lena gcumhdaítear iompar den sórt sin.

(10)

Maidir le cionta coiriúla an éillithe éighníomhaigh agus an mhíleithreasaithe, is gá sainmhíniú ar oifigigh phoiblí a chur san áireamh lena gcumhdófar gach oifigeach ábhartha, bíodh oifig fhoirmiúil san Aontas, sna Ballstáit nó i dtríú tíortha ina seilbh aige nó aici. Tá baint níos mó i gcónaí ag daoine príobháideacha le bainistiú chistí an Aontais. D’fhonn cistí an Aontais a chosaint go leordhóthanach ón éilliú agus ón míleithreasú, is gá mar sin go gcumhdófaí leis an sainmhíniú ar “oifigeach poiblí” daoine nach bhfuil oifig fhoirmiúil ina seilbh acu, ach, mar sin féin, a sanntar feidhm seirbhíse poiblí dóibh ar bhealach comhchosúil, agus a bhfuil an fheidhm sin á feidhmiú ar bhealach comhchosúil acu mar sin féin, i dtaca le cistí an Aontais, amhail conraitheoirí a bhfuil baint acu le bainistiú na gcistí sin.

(11)

Maidir leis na cionta coiriúla dá bhforáiltear sa Treoir seo, caithfidh feidhm a bheith ag coincheap na hintinne maidir leis na heilimintí uile de na cionta coiriúla sin. Féadfar cineál intinniúil gnímh nó neamhghnímh a infeiriú ó imthosca fíorasacha oibiachtúla. Na cionta coiriúla sin nach n-éilíonn rún, ní chumhdaítear leis an Treoir seo iad.

(12)

Leis an Treoir seo, ní chuirtear iallach ar na Ballstáit foráil a dhéanamh do smachtbhannaí príosúnachta mar gheall ar chionta coiriúla a dhéanamh nach de chineál tromchúiseach iad, i gcásanna ina dtoimhdítear faoin dlí náisiúnta go bhfuil rún ann.

(13)

Go minic bíonn dlúthnasc idir roinnt cionta coiriúla i gcoinne leasanna airgeadais an Aontais agus na cionta coiriúla a chumhdaítear le hAirteagal 83(1) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) agus le gníomhartha reachtacha an Aontais atá bunaithe ar an bhforáil sin. Ba cheart, dá bhrí sin, comhleanúnachas idir gníomhartha reachtacha den sórt sin agus an Treoir seo a áirithiú i bhfoclaíocht na Treorach seo.

(14)

A mhéid is féidir le hiompar inchurtha i leith duine nádúrtha damáiste nó bagairt a dhéanamh do leasanna airgeadais an Aontais, ba cheart do dhaoine dlítheanacha a bheith faoi dhliteanas i leith na gcionta coiriúla, mar a shainmhínítear sa Treoir seo iad, arna ndéanamh thar a gcinn.

(15)

D’fhonn leasanna airgeadais an Aontais a chosaint ar bhealach coibhéiseach ar fud an Aontais trí bhíthin bearta ar cheart iad a bheith ina ndíspreagadh, ba cheart do na Ballstáit foráil a dhéanamh do chineálacha agus leibhéil áirithe smachtbhannaí nuair a dhéantar na cionta coiriúla atá sainithe sa Treoir seo. Níor cheart do leibhéil na smachtbhannaí dul thar a bhfuil comhréireach do na cionta.

(16)

Os rud go bhforáiltear sa Treoir seo do rialacha íosta, tá na Ballstáit saor rialacha níos déine a ghlacadh nó a choinneáil do chionta coiriúla a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais.

(17)

Ní dhéanann an Treoir seo difear do chur i bhfeidhm cuí agus éifeachtach bearta araíonachta nó smachtbhannaí seachas iad siúd ar de chineál coiriúil iad. Smachtbhannaí nach féidir gurb ionann iad agus smachtbhannaí coiriúla, a fhorchuirtear ar an duine céanna don iompar céanna, is féidir iad a chur san áireamh agus pianbhreith á cur ar an duine sin as cion coiriúil a shainmhínítear sa Treoir seo. I gcás smachtbhannaí eile, ba cheart lánurraim a thabhairt don phrionsabal go toirmisctear duine a thriail nó a phionósú faoi dhó in imeachtaí coiriúla i ngeall ar an gcion coiriúil céanna (ne bis in idem). Ní dhéanann an Treoir seo iompar a choiriúlú nach bhfuil faoi réir pionóis araíonachta nó bearta eile freisin maidir le sárú ar dhualgais oifigiúla, i gcásanna inar féidir na pionóis araíonachta den sórt sin nó bearta eile den sórt sin a chur i bhfeidhm maidir leis an duine lena mbaineann.

(18)

I gcásanna áirithe, ba cheart foráil a dhéanamh leis na smachtbhannaí i dtaca le daoine nádúrtha do phionós uasta ceithre bliana príosúnachta ar a laghad. Ba cheart a áireamh le cásanna den sórt sin na cinn lena mbaineann damáiste suntasach nó lena mbaintear amach buntáiste suntasach trínar cheart an damáiste nó an buntáiste a thoimhdiú mar ní suntasach nuair is breis is EUR 100 000 a bhaineann leis. Más rud é nach bhforáiltear le dlí Ballstáit do thairseach shainráite do dhamáiste suntasach nó do bhuntáiste suntasach mar bhonn do phionós uasta, ba cheart don Bhallstát a áirithiú go ndéanfaidh a gcúirteanna méid an damáiste nó an bhuntáiste a chur san áireamh agus smachtbhannaí le haghaidh calaoise agus cionta coiriúla eile lena ndéantar difear do leasanna airgeadais an Aontais á gcinneadh. Leis an Treoir seo, ní choisctear na Ballstáit foráil a dhéanamh do ghnéithe eile a léireodh cineál tromhchúiseach ciona choiriúla, mar shampla nuair atá baol an damáiste nó an bhuntáiste ann, ach go bhfuil sé de chineál an-suntasach. Mar sin féin, i gcás cionta i gcoinne an chomhchórais CBL, is í EUR 10 000 000 an tairseach ar cheart a thoimhdiú gurbh amhlaidh atá cion atá cothrom léi nó atá os a cionn suntasach, i gcomhréir leis an Treoir seo. Tá sé riachtanach íosleibhéil smachtbhannaí uasta príosúnachta a thabhairt isteach chun cosaint choibhéiseach leasanna airgeadais an Aontais a áirithiú ar fud an Aontais. Beartaítear go mbeidh éifeacht dhíspreagthach láidir ag na smachtbhannaí ar choirpigh ionchasacha, le héifeacht ar fud an Aontais.

(19)

Maidir leis an bhfíric go ndéantar cion coiriúil laistigh d’eagraíocht choiriúil mar a shainmhínítear í i gCinneadh Réime 2008/841/CGB ón gComhairle (10), ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go ndéantar é sin a mheas mar imthoisc ghéaraitheach i gcomhréir leis na rialacha is infheidhme arna mbunú lena gcórais dlí. Ba cheart dóibh a áirithiú go ndéantar an t-imthoisc ghéaraitheach a chur ar fáil do bhreithimh lena bhreithniú agus pianbhreith á cur ar chiontóirí acu, cé nach bhfuil aon oibleagáid ann ar bhreithimh an imthoisc ghéaraitheach sin a chur san áireamh ina bpianbhreith. Níl sé d’oibleagáid ar na Ballstáit foráil a dhéanamh don imthoisc ghéaraitheach i gcás ina ndéantar foráil leis an dlí náisiúnta go bhfuil na cionta coiriúla mar a shainmhínítear iad i gCinneadh Réime 2008/841/CGB inphionóis mar chion ar leithligh agus d’fhéadfadh sé go dtiocfadh smachtbhannaí níos déine as.

(20)

I bhfianaise, go háirithe shoghluaisteacht dhéantóirí na coire agus shoghluaisteacht na bhfáltas a thagann as gníomhaíochtaí neamhdhleathacha ar chostas leasanna airgeadais an Aontais, mar aon leis na himscrúduithe trasteorann casta atá i gceist leis sin, ba cheart do gach Ballstát a dhlínse a bhunú d’fhonn cur ar a chumas gníomhaíochtaí den sórt sin a chomhrac. Ba cheart do gach Ballstát a áirithiú dá bharr sin go n-áirítear ar a dhlínse cásanna ina ndéantar cionta coiriúla trí theicneolaíocht na faisnéise agus na cumarsáide ar a bhfuarthas rochtain óna gcríoch a úsáid.

(21)

I bhfianaise na ndlínsí iomadúla a d’fhéadfadh bheith ann do chionta coiriúla trasteorann a thagann faoi raon feidhme na Treorach seo, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go n-urramaítear prionsabal ne bis in idem ina iomláine agus an dlí náisiúnta lena ndéantar an Treoir seo a thrasuí á chur i bhfeidhm.

(22)

Ba cheart do na Ballstáit rialacha a leagan síos maidir le tréimhsí teorann atá riachtanach d’fhonn cur ar a gcumas gníomhaíochtaí neamhdhleathacha ar chostas leasanna airgeadais an Aontais a chomhrac. I gcás cionta coiriúla is inphionóis le smachtbhanna uasta ceithre bliana príosúnachta ar a laghad, ba cheart gurbh ionann an tréimhse teorann agus cúig bliana ar a laghad ón uair a rinneadh an cion coiriúil. Ba cheart nár dhochar an méid sin do na Ballstáit sin nach leagann tréimhsí teorann amach d’imscrúdú, d’ionchúiseamh ná d’fhorfheidhmiú.

(23)

Gan dochar do na rialacha maidir le comhar trasteorann agus le cúnamh dlíthiúil frithpháirteach in imeachtaí coiriúla ná do rialacha eile faoi dhlí an Aontais, go háirithe faoi Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11), a bhaineann le himscrúduithe arna gcur i gcrích ag an Oifig Eorpach Frith-Chalaoise (OLAF), tá gá le foráil iomchuí a dhéanamh do chomhar idir na Ballstáit agus an Coimisiún chun gníomhaíocht éifeachtach a áirithiú i gcoinne na gcionta coiriúla a shainmhínítear sa Treoir seo lena ndéantar difear do leasanna airgeadais an Aontais, lena n-áirítear malartú faisnéise idir na Ballstáit agus an Coimisiún mar aon le cúnamh teicniúil agus oibríochtúil a sholáthraíonn an Coimisiún do na húdaráis náisiúnta inniúla toisc go bhféadfadh go mbeadh orthu comhordú ar a gcuid imscrúduithe a éascú. Níor cheart a bheith i gceist le cúnamh den sórt sin go mbeadh an Coimisiún rannpháirteach i nósanna imeachta imscrúdaithe nó ionchúisimh cásanna coiriúla aonair a sheolann na húdaráis náisiúnta. Ba cheart don Chúirt Iniúchóirí agus do na hiniúchóirí atá freagrach as buiséid institiúidí, comhlachtaí agus gníomhaireachtaí an Aontais a iniúchadh aon fhíoras a d’fhéadfaí a cháiliú mar chion coiriúil faoin Treoir seo a nochtadh don Oifig Eorpach Frith-Chalaoise (OLAF) agus d’údaráis inniúla eile, agus ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go ndéanfaidh comhlachtaí náisiúnta iniúchóireachta de réir bhrí Airteagal 59 de Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 966/2012 amhlaidh, i gcomhréir le hAirteagal 8 de Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013.

(24)

Ba cheart don Choimisiún tuarascáil a chur faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle maidir leis na bearta arna nglacadh ag na Ballstáit chun an Treoir seo a chomhlíonadh. Féadfaidh tograí lena gcuirtear san áireamh éabhlóidí a d’fhéadfadh tarlú, go háirithe maidir le buiséad an Aontais a mhaoiniú, bheith ag gabháil leis an tuarascáil, más gá.

(25)

Ba cheart an Treoir seo a chur in ionad an Choinbhinsiúin le haghaidh na mBallstát atá faoina ceangal.

(26)

Chun pointe (d) d’Airteagal 3(4) de Threoir (AE) 2015/849 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12) a chur i bhfeidhm, ba cheart an tagairt do chalaois thromchúiseach lena ndéantar difear do leasanna airgeadais an Aontais mar a shainmhínítear in Airteagal 1(1) agus Airteagal 2(1) den Choinbhinsiún a fhorléiriú mar chalaois lena ndéantar difear do leasanna airgeadais an Aontais mar a shainmhínítear iad in Airteagal 3 agus in Airteagal 7(3) den Treoir seo nó, maidir le cionta i gcoinne an chomhchórais CBL, mar a shainmhínítear in Airteagal 2(2) den Treoir seo.

(27)

Áirítear ar chur chun feidhme ceart na Treorach seo ag na Ballstáit sonraí pearsanta a phróiseáil ag na húdaráis náisiúnta inniúla, agus sonraí den sórt sin a mhalartú idir na Ballstáit ar láimh amháin, agus idir comhlachtaí inniúla de chuid an Aontais ar an láimh eile. Ba cheart an phróiseáil a dhéantar ar shonraí pearsanta ar an leibhéal náisiúnta idir údaráis náisiúnta inniúla a rialú le acquis an Aontais. Ba cheart malartú sonraí pearsanta idir na Ballstáit a dhéanamh i gcomhréir le Treoir (AE) 2016/680 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13). Sa mhéid a phróiseálann institiúidí, comhlachtaí, oifigí agus gníomhaireachtaí an Aontais sonraí pearsanta, ba cheart feidhm a bheith ag Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (14) nó, i gcás inarbh infheidhme, ag gníomhartha dlí eile de chuid an Aontais lena rialaítear próiseáil sonraí pearsanta ag na hinstitiúidí, comhlachtaí, oifigí agus gníomhaireachtaí sin mar aon leis na rialacha is infheidhme maidir le rúndacht imscrúduithe breithiúnacha.

(28)

Maidir leis an éifeacht athchomhairleach a bheartaítear le smachtbhannaí an dlí choiriúil a chur i bhfeidhm, tá gá le réamhchúram ar leith maidir le cearta bunúsacha. Urramaítear na cearta bunúsacha leis an Treoir seo agus cloítear léi leis na prionsabail a aithnítear go háirithe le Cairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (“an Chairt”) agus go háirithe an ceart chun saoirse agus slándála, sonraí pearsanta a chosaint, an tsaoirse chun slí bheatha a roghnú agus an ceart chun obair a dhéanamh, an tsaoirse chun gnó a sheoladh, an ceart chun maoine, an ceart chun leigheas éifeachtach agus triail chóir a fháil, toimhde na neamhchiontachta agus an ceart chun cosaint a fháil, prionsabail na dlíthiúlachta agus na comhréireachta i dtaca le cionta coiriúla agus pionóis, mar aon le prionsabal ne bis in idem. Leis an Treoir seo, féachtar lena áirithiú go n-urramófar na cearta agus na prionsabail sin go hiomlán agus ní foláir í a chur chun feidhme dá réir sin.

(29)

Ba cheart do na Ballstáit na bearta riachtanacha a ghlacadh chun a áirithiú go ndéanfar suimeanna a ghnóthú agus iad a aistriú chuig buiséad an Aontais go pras, gan dochar do rialacha earnáil-shonracha ábhartha an Aontais maidir le ceartúcháin airgeadais agus na méideanna a caitheadh go míchuí a ghnóthú.

(30)

Tá ról tábhachtach ag bearta riaracháin agus pionóis riaracháin i gcosaint leasanna airgeadais an Aontais. Ní dhíolmhaítear na Ballstáit leis an Treoir seo ón oibleagáid bearta riaracháin agus pionóis riaracháin an Aontais a chur i bhfeidhm agus a chur chun feidhme de réir bhrí Airteagal 4 agus Airteagal 5 de Rialachán (CE, Euratom) Uimh. 2988/95.

(31)

Ba cheart é a chur d’oibleagáid ar na Ballstáit, leis an Treoir seo, foráil a dhéanamh ina ndlí náisiúnta do phionóis choiriúla i ndáil leis na gníomhaíochtaí calaoise agus leis na cionta coiriúla a bhaineann le calaois lena ndéantar difear do leasanna airgeadais an Aontais a bhfuil feidhm ag an Treoir seo maidir leo. Níor cheart oibleagáidí a chruthú leis an Treoir seo i ndáil le pionóis den sórt sin nó le haon chóras eile forfheidhmithe dlí atá ar fáil a chur i bhfeidhm maidir le cásanna aonair. Féadfaidh na Ballstáit, i bprionsabal, leanúint orthu de bhearta riaracháin agus de phionóis riaracháin a chur i bhfeidhm ag an am céanna sa réimse a chumhdaítear leis an Treoir seo. Agus an dlí náisiúnta lena ndéantar an Treoir seo a thrasuí á chur i bhfeidhm, ba cheart do na Ballstáit, áfach, a áirithiú nach sáraítear an Chairt trí smachtbhannaí coiriúla a fhorchur mar gheall ar chionta coiriúla i gcomhréir leis an Treoir seo agus trí bhearta riaracháin agus smachtbhannaí riaracháin a fhorchur.

(32)

Níor cheart difear a dhéanamh leis an Treoir seo d’inniúlachtaí na mBallstát a riarachán cánach a struchtúrú agus a eagrú de réir mar is cuí leo chun cinneadh, measúnú agus bailiú ceart cánach breisluacha a áirithiú, mar aon le cur i bhfeidhm éifeachtach dlí CBL.

(33)

Tá feidhm ag an Treoir seo gan dochar do na forálacha maidir leis na díolúintí a bhaint atá in CFAE, i bPrótacal Uimh. 3 ar reacht Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh, i bPrótacal Uimh. 7 ar phribhléidí agus díolúintí an Aontais Eorpaigh, atá i gceangal le CFAE agus leis an gConradh ar an Aontas Eorpach, atá i gceangal le CFAE agus leis an gConradh ar an Aontas Eorpach (CAE), agus do na téacsanna lena gcuirtear chun feidhme iad, nó d’fhorálacha comhchosúla atá faoi chuimsiú an dlí náisiúnta. Agus an Treoir seo á trasuí sa dlí náisiúnta agus, ina theannta sin, agus an dlí náisiúnta lena ndéantar an Treoir seo a thrasuí á chur i bhfeidhm, cuirtear na pribhléidí agus na díolúintí sin, lena n-áirítear an urraim ar shaoirse shainordú an Chomhalta, san áireamh go hiomlán.

(34)

Ní dochar an Treoir seo do rialacha ginearálta agus do phrionsabail ghinearálta an dlí náisiúnta choiriúil maidir le pianbhreitheanna a chur i bhfeidhm agus a fhorghníomhú i gcomhréir leis na himthosca nithiúla i ngach cás aonair.

(35)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóir na Treorach seo, eadhon bunú rialacha íosta i ndáil le cionta coiriúla agus smachtbhannaí coiriúla a shainiú i dtaca le calaois agus gníomhaíochtaí neamhdhleathacha eile i gcoinne leasanna an Aontais Eorpaigh a chomhrac, a ghnóthú go leordhóthanach agus, de bharr a fhairsinge agus a éifeachtaí, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 CAE. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Treoir seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

(36)

I gcomhréir le hAirteagal 3 agus le hAirteagal 4a(1) de Phrótacal Uimh. 21 maidir le seasamh na Ríochta Aontaithe agus na hÉireann i dtaca leis an limistéar saoirse, slándála agus ceartais, atá i gceangal le CAE agus le CFAE, tá fógra tugtha ag Éirinn gur mian léi bheith rannpháirteach i nglacadh agus i gcur i bhfeidhm na Treorach seo.

(37)

I gcomhréir le hAirteagal 1 agus le hAirteagal 2 de Phrótacal Uimh. 21 maidir le seasamh na Ríochta Aontaithe agus na hÉireann i dtaca leis an limistéar saoirse, slándála agus ceartais, atá i gceangal le CAE agus le CFAE, agus gan dochar d’Airteagal 4 den Phrótacal sin, níl an Ríocht Aontaithe rannpháirteach i nglacadh na Treorach seo agus níl sí faoi cheangal aici ná níl sí faoi réir a cur i bhfeidhm.

(38)

I gcomhréir le hAirteagal 1 agus le hAirteagal 2 de Phrótacal Uimh. 22 maidir le seasamh na Danmhairge, atá i gceangal le CAE agus le CFAE, níl an Danmhairg rannpháirteach i nglacadh na Treorach seo agus níl sí faoi cheangal aici ná faoi réir a cur i bhfeidhm.

(39)

Chuathas i gcomhairle le Cúirt Iniúchóirí na hEorpa agus ghlac sí tuairim (15),

(a)

ciallaíonn “leasanna airgeadais an Aontais” na hioncaim, na caiteachais agus na sócmhainní uile a chumhdaítear leis nithe seo a leanas, a fhaightear tríothu, nó atá dlite dóibh:

(b)

ciallaíonn “duine dlíthiúil” aon eintiteas a bhfuil pearsantacht dhlíthiúil aige faoin dlí is infheidhme, seachas Stáit nó comhlachtaí poiblí i bhfeidhmiú údarás an Stáit agus seachas eagraíochtaí idirnáisiúnta poiblí.

(a)

i leith caiteachas nach mbaineann le soláthar, aon ghníomh nó neamhghníomh a bhaineann leis an méid seo a leanas:

(b)

i leith caiteachas a bhaineann le soláthar, ar a laghad nuair a dhéantar é chun gnóthachan neamhdhleathach a dhéanamh do dhéantóir an chiona nó do dhuine eile trí chailliúint do leasanna airgeadais an Aontais a chur faoi deara, aon ghníomh nó neamhghníomh a bhaineann leis an méid seo a leanas:

(c)

i leith ioncaim seachas ioncam a eascraíonn as acmhainní dílse CBL dá dtagraítear i bpointe (d), aon ghníomh nó neamhghníomh a bhaineann leis an méid seo a leanas:

(d)

i leith ioncam a eascraíonn as acmhainní dílse CBL, aon ghníomh nó neamhghníomh a dhéantar i scéimeanna calaoiseacha trasteorann i ndáil leis an méid seo a leanas:

(a)

Chun críocha na Treorach seo, ciallaíonn “éilliú éighníomhach” gníomh oifigigh phoiblí a iarrann nó a fhaigheann, go díreach nó trí idirghabhálaí, buntáistí de chineál ar bith, dó féin nó do thríú páirtí, nó a ghlacann gealltanas buntáiste den sórt sin, chun gníomh a dhéanamh nó staonadh ó ghníomh a dhéanamh i gcomhréir lena fheidhmeanna nó lena feidhmeanna nó i bhfeidhmiú a fheidhmeanna nó a feidhmeanna ar dhóigh a dhéanann dochar, nó ar dóigh di dochar a dhéanamh, do leasanna airgeadais an Aontais.

(b)

Chun críocha na Treorach seo, ciallaíonn “éilliú gníomhach” gníomh duine a gheallann, a thairgeann nó a thugann, go díreach nó trí idirghabhálaí, buntáiste de chineál ar bith d’oifigeach poiblí dó féin nó do thríú páirtí chun gníomh a dhéanamh nó staonadh ó ghníomh a dhéanamh i gcomhréir lena fheidhmeanna nó lena feidhmeanna nó i bhfeidhmiú a fheidhmeanna nó a feidhmeanna ar dhóigh a dhéanann dochar, nó ar dóigh di dochar a dhéanamh, do leasanna airgeadais an Aontais.

(a)

oifigeach de chuid an Aontais nó oifigeach náisiúnta, lena n-áirítear aon oifigeach náisiúnta de chuid Ballstát eile agus aon oifigeach náisiúnta de chuid tríú tír;

Mar sin féin, i gcás imeachtaí a bhaineann le hoifigeach náisiúnta Ballstáit, nó le hoifigeach náisiúnta tríú tír, arna dtionscnamh ag Ballstát eile, ní cheanglófar ar oifigeach náisiúnta tríú tír an sainmhíniú ar “oifigeach náisiúnta” a chur i bhfeidhm ach amháin a mhéid atá an sainmhíniú sin comhoiriúnach lena dhlí náisiúnta.

Áireoidh an téarma “oifigeach náisiúnta” aon duine atá i seilbh oifig feidhmiúcháin, riaracháin nó bhreithiúnach ar an leibhéal náisiúnta, réigiúnach nó áitiúil. Déanfar aon duine atá i seilbh oifig reachtach ar an leibhéal náisiúnta, réigiúnach nó áitiúil a chomhshamhlú ina oifigeach náisiúnta nó ina hoifigeach náisiúnta.

(b)

aon duine eile dá sanntar feidhm seirbhíse poiblí agus a fheidhmíonn an fheidhm sin a bhaineann le bainistiú leasanna airgeadais an Aontais nó cinntí ina leith sna Ballstáit nó i dtríú tíortha.

(a)

ar chumhacht ionadaíoch an duine dhlítheanaigh;

(b)

ar údarás chun cinntí a dhéanamh thar ceann an duine dhlítheanaigh; nó

(c)

ar údarás chun smacht a fheidhmiú laistigh den duine dlítheanach.

(a)

eisiamh ón teideal chun sochar poiblí nó cúnaimh;

(b)

eisiamh sealadach nó buan ó nósanna imeachta tairisceana poiblí;

(c)

dícháiliú sealadach nó buan chun gníomhaíochtaí tráchtála a chleachtadh;

(d)

cur faoi mhaoirseacht bhreithiúnach;

(e)

foirceannadh breithiúnach;

(f)

bunaíochtaí a úsáideadh chun an cion coiriúil a dhéanamh a dhúnadh go buan nó go sealadach.

(a)

gur ar a chríoch a rinneadh an cion coiriúil ina iomláine nó go páirteach; nó

(b)

gur náisiúnaí dá chuid é an ciontóir.

(a)

tá gnáthchónaí ar an gciontóir ina chríoch;

(b)

déantar an cion coiriúil chun tairbhe duine dhlítheanaigh atá bunaithe ina chríoch; nó

(c)

is duine dá oifigigh an ciontóir a ghníomhaíonn agus é nó í i mbun a dhualgais nó a dualgais oifigiúil.

(a)

pionós ar mó ná bliain amháin príosúnachta é, nó mar rogha ar an méid sin,

(b)

pionós príosúnachta i gcás cion coiriúil is inphionóis le smachtbhanna uasta ar ceithre bliana príosúnachta ar a laghad é,

(1)

ar leibhéal an Aontais: suimeanna a íocadh go míchuí i gcomhthéacs dhéanamh na gcionta coiriúla dá dtagraítear in i bpointe (a), i bpointe (b) nó i bpointe (c) d’Airteagal 3(2), nó in Airteagal 4 nó in Airteagal 5;

(2)

ar an leibhéal náisiúnta, aon CBL nár íocadh i gcomhthéacs dhéanamh na gcionta coiriúla dá dtagraítear i bpointe (d) d’Airteagal 3(2), nó in Airteagal 4 nó in Airteagal 5.

(a)

líon na n-imeachtaí coiriúla a tionscnaíodh, líon na n-imeachtaí a díbheadh, an líon a raibh éigiontú i gceist leo, an líon a thig ciontú astu agus líon na n-imeachtaí leanúnacha;

(b)

na suimeanna a gnóthaíodh tar éis imeachtaí coiriúla agus an damáiste a mheastar a bheith i gceist.

(a)

an bhfuil an tairseach a luaitear in Airteagal 2(2) iomchuí;

(b)

an bhfuil na forálacha maidir le tréimhsí teorann amhail dá dtagraítear in Airteagal 12 éifeachtach go leor;

(c)

an dtugtar aghaidh go héifeachtach sa Treoir seo ar chásanna calaoise i dtaca le soláthar.

9.6.2017   

GA

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

14