21.9.2010   

GA

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

C NaN/1

(1)

Tá Parlaimint na hEorpa (3), an Chomhairle agus Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa (4) ag iarraidh lánpháirtiú níos fearr de náisiúnaigh tríú tíortha a bhfuil cónaí orthu go dlíthiúil ar chríoch na mBallstát trí thacar cearta aonfhoirmeacha a thabhairt dóibh a bheadh chomh gar agus is féidir do na cearta dá dtairbhíonn saoránaigh an Aontais Eorpaigh.

(2)

Chuir an Chomhairle um Cheartas agus um Ghnóthaí Baile an 1 Nollaig 2005 in iúl go láidir nach mór don Aontas a áirithiú go gcuirfear cóir chothrom ar náisiúnaigh tríú tíortha a bhfuil cónaí orthu go dlíthiúil ar chríoch na mBallstát agus chuir an Chomhairle in iúl gur cheart beartas lánpháirtithe níos déine a dhíriú chun cearta agus oibleagáidí a thabhairt do na náisiúnaigh sin a bheadh inchomparáide le cearta agus le hoibleagáidí shaoránaigh an Aontais.

(3)

Le Rialachán (CE) Uimh. 859/2003 ón gComhairle an 14 Bealtaine 2003 (5) leathnaítear Rialachán (CEE) Uimh. 1408/71 agus Rialachán (CEE) Uimh. 574/72 maidir le comhordú scéimeanna slándála sóisialta reachtúla na mBallstát chuig náisiúnaigh tríú tíortha nach gcumhdaítear cheana leis na Rialacháin sin ar bhonn a náisiúntachta amháin.

(4)

Maidir leis na cearta bunúsacha agus na prionsabail a aithnítear, go háirithe, sa Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, go háirithe Airteagal 34(2) de, urramaítear agus comhlíontar leis an Rialachán seo iad.

(5)

Cuirtear Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 29 Aibreán 2004 maidir le comhordú na gcóras slándála sóisialta (6) in ionad Rialachán (CEE) Uimh. 1408/71. Cuirtear Rialachán (CE) Uimh. 987/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16 Meán Fómhair 2009 lena leagtar síos an nós imeachta chun Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 a chur chun feidhme (7) in ionad Rialachán (CEE) Uimh. 574/72. Aisghairfear Rialachán (CEE) Uimh. 1408/71 agus Rialachán (CEE) Uimh. 574/72 le héifeacht ón dáta a ndéanfar Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 agus Rialachán (CE) Uimh. 987/2009 a chur i bhfeidhm.

(6)

Le Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 agus le Rialachán (CE) Uimh. 987/2009, déantar na rialacha um chomhordú do dhaoine árachaithe agus freisin d'institiúidí slándála sóisialta a thabhairt cothrom le dáta agus a shimpliú. I dtaca le Rialachán (CE) Uimh. 987/2009, tá sé d'aidhm ag na rialacha um chomhordú a tugadh cothrom le dáta luas a chur leis an bpróiseáil sonraí maidir le cearta chun sochar na ndaoine árachaithe agus an phróiseáil sin a éascú, agus na costais riaracháin chomhfhreagracha a laghdú.

(7)

I measc chuspóirí an Aontais, tá ardleibhéal cosanta sóisialta a chur chun cinn agus an caighdeán maireachtála agus cáilíocht na beatha a ardú sna mBallstáit.

(8)

D'fhonn staid a sheachaint ina mbeadh ar fhostóirí agus ar chomhlachtaí slándála sóisialta náisiúnta staideanna casta dlíthiúla agus riaracháin a bhainistiú nach mbaineann ach le grúpa daoine teoranta, tá sé tábhachtach go mbainfear leas iomlán as sochar an nuachóirithe agus as sochar an tsimplithe sa réimse slándála sóisialta trí úsáid a bhaint as ionstraim dhlíchomhordaithe amháin lena gcuirtear Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 agus Rialachán (CE) Uimh. 987/2009 le chéile.

(9)

Tá sé riachtanach, mar sin, ionstraim dhlí a chur in ionad Rialachán (CE) Uimh. 859/2003 arb é an bhunaidhm atá leis go ngabhann Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 agus Rialachán (CE) Uimh. 987/2009 ionad Rialachán (CEE) Uimh. 1408/71 agus Rialachán (CEE) Uimh. 574/72 ionad faoi seach.

(10)

Le cur i bhfeidhm Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 agus Rialachán (CE) Uimh. 987/2009 maidir le náisiúnaigh tríú tíortha nach gcumhdaítear cheana leis na Rialacháin sin ar bhonn a náisiúntachta amháin, ní mór nach dtabharfar aon teidlíocht do na náisiúnaigh dul isteach i mBallstát, fanacht i mBallstát nó cónaí a bheith orthu i mBallstát ná rochtain a bheith acu ar mhargadh saothair an Bhallstáit sin. Dá réir sin, ba cheart go mbeadh cur i bhfeidhm Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 agus Rialachán (CE) Uimh. 987/2009 gan dochar do cheart na mBallstát deonú ceada chun dul isteach sa Bhallstát lena mbaineann a dhiúltú, cead chun fanacht ann, cead chun cónaí ann nó cead chun obair ann a dhiúltú nó an cead sin a aistarraingt nó diúltú an cead sin a athnuachan, i gcomhréir le dlí an Aontais.

(11)

Níor cheart go mbeadh feidhm ag Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 ná ag Rialachán (CE) Uimh. 987/2009, de bhua an Rialacháin seo, ach amháin sa mhéid is go bhfuil cónaí go dlíthiúil ar an duine atá i gceist i gcríoch Ballstáit cheana. Ba cheart, mar sin, go mbeadh cónaí dlíthiúil mar réamhriachtanas chun na Rialacháin sin a chur i bhfeidhm.

(12)

Níor cheart go mbeadh feidhm ag Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 ná ag Rialachán (CE) Uimh. 987/2009 i staid a bhfuil gach gné di teoranta d'aon Bhallstát amháin. Baineann sé sin, inter alia, le staid aon náisiúnaigh tríú tír nach bhfuil ceangal aige ach le tríú tír agus le Ballstát amháin.

(13)

Leis an gcoinníoll go gcaitear cónaí go dlíthiúil i gcríoch Ballstáit ní cheart go ndéanfaí dochar do na cearta a thagann ó chur i bhfeidhm Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 maidir le pinsean easláine, le pinsean seanaoise nó le pinsean marthanóra, thar ceann Ballstáit amháin nó níos mó ná Ballstát amháin, agus ní dhéantar dochar do náisiúnach tríú tír a bhfuil coinníollacha an Rialacháin seo comhlíonta aige nó aici cheana, ná do mharthanóirí de chuid an náisiúnaigh tríú tír sin, sa mhéid go dtagann a gcearta ó oibrí, nuair atá cónaí orthu i dtríú tír.

(14)

An ceart leanúnach chun sochar dífhostaíochta, faoi mar a leagtar síos in Airteagal 64 de Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 é, tá sé faoi réir an choinníll go gclárófar mar chuardaitheoir poist leis na seirbhísí fostaíochta i ngach Ballstát a chuathas isteach ann. Mar sin, níor cheart go mbeadh feidhm ag na forálacha sin maidir le náisiúnach tríú tír ach amháin ar an gcoinníoll go bhfuil an ceart ag an duine sin, i gcás inarb iomchuí de bhun a cheada cónaithe nó de bhun a stádais chónaithe fhadtéarmaigh, clárú mar chuardaitheoir poist leis na seirbhísí fostaíochta sa Bhallstát a ndeachaigh sé isteach ann agus go mbeadh an ceart aige obair sa Bhallstát go dlíthiúil.

(15)

Ba cheart go mbeadh an Rialachán seo gan dochar do chearta ná d'oibleagáidí a thiocfaidh as comhaontuithe idirnáisiúnta le tríú tíortha a bhfuil an tAontas ina pháirtí iontu, ar comhaontuithe iad lena dtugtar buntáistí i dtaca le slándála sóisialta.

(16)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo a ghnóthú mar gheall ar na staideanna tras-teorann a bheadh i gceist, agus gur fearr, dá bhrí sin, de bharr fhairsinge na gníomhaíochta atá beartaithe ar fud an Aontais, is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh i gcomhréir le prionsabail na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a bhaint amach.

(17)

I gcomhréir le hAirteagal 3 de Phrótacal (Uimh. 21) maidir le seasamh na Ríochta Aontaithe agus na hÉireann i dtaca leis an limistéar Saoirse, Slándála agus Ceartais, atá i gceangal leis an gConradh ar an Aontas Eorpach agus leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, tá fógra tugtha ag Éirinn, trí litir dar dáta an 24 Deireadh Fómhair 2007, gur mian léi a bheith rannpháirteach i nglacadh agus i gcur i bhfeidhm an Rialacháin seo.

(18)

I gcomhréir le hAirteagal 1 agus le hAirteagal 2 de Phrótacal (Uimh. 21) maidir le seasamh na Ríochta Aontaithe agus na hÉireann i dtaca leis an limistéar Saoirse, Slándála agus Ceartais, atá i gceangal leis an gConradh ar an Aontas Eorpach agus leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, agus gan dochar d'Airteagal 4 den Phrótacal sin, níl an Ríocht Aontaithe rannpháirteach i nglacadh an Rialacháin seo agus níl sé ina cheangal ar an Ríocht Aontaithe ná níl sí faoi réir a chur i bhfeidhm.

(19)

I gcomhréir le hAirteagal 1 agus le hAirteagal 2 de Phrótacal (Uimh. 22) maidir le seasamh na Danmhairge atá i gceangal leis an gConradh ar an Aontas Eorpach agus leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, níl an Danmhairg rannpháirteach i nglacadh an Rialacháin seo agus níl sé ina cheangal ar an Danmhairg ná níl sí faoi réir a chur i bhfeidhm,

21.9.2010   

GA

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

C NaN/6