(1)

Rinneadh leasuithe suntasacha (4) ar níos mó ná ócáid amháin ar Threoir 91/271/CEE ón gComhairle (5). Ós rud é go bhfuil tuilleadh leasuithe le déanamh, ba cheart an Treoir sin a athmhúnlú ar mhaithe le soiléireacht.

(2)

Is earra den chéad tosaíocht é an t-uisce ar leis an uile dhuine é agus ar don uile dhuine é. Mar acmhainn nádúrtha atá riachtanach, nach féidir aon earra eile a chur ina áit agus nach mbeadh aon bheatha ann dá uireasa, ní mór é a chur san áireamh agus a chomhtháthú ina thrí ghné: an ghné shóisialta, an ghné eacnamaíoch agus an ghné chomhshaoil.

(3)

I dTreoir 91/271/CEE leagtar síos an creat dlíthiúil maidir le fuíolluisce uirbeach a bhailiú, a chóireáil agus a sceitheadh agus maidir le fuíolluisce in-bhithdhíghrádaithe ó earnálacha tionsclaíocha áirithe a sceitheadh. Is féidir fuíolluisce uirbeach a chruthú trí mheascáin éagsúla d’fhuíolluisce teaghlaigh, den rith chun srutha uirbeach agus d’fhuíolluisce nach fuíolluisce teaghlaigh é de bhunús eile. Fuíolluisce ó institiúidí áirithe, mar shampla, oifigí, scoileanna, cistineacha ina ndéantar bia a ullmhú, a thagann den chuid is mó ó mheitibileacht an duine tá sé sin incháilithe mar fhuíolluisce teaghlaigh. Is é is cuspóir do Threoir 91/271/CEE an comhshaol a chosaint ar dhochar díobhálach mar thoradh ar sceitheadh fuíolluisce uirbigh nach bhfuil dóthain cóireála déanta air. Rannchuidigh sí leis na cuspóirí a bunaíodh faoi Threoir 2000/60/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6) agus faoi dhlí ábhartha eile de chuid an Aontais a bhaint amach. Leis an Treoir seo, ba cheart leanúint den chuspóir céanna a shaothrú, agus ag an am céanna rannchuidiú le cosaint na sláinte poiblí i gcomhréir leis an gcur chuige Aon Sláinte Amháin, atá dírithe ar shláinte an duine, sláinte ainmhithe agus sláinte na n-éiceachóras a chothromú agus a bharrfheabhsú ar bhealach inbhuanaithe, mar shampla, nuair a sceitheann fuíolluisce uirbeach isteach in uiscí snámha nó i ndobharlaigh a úsáidtear chun uisce óil a bhaint astu, nó nuair a úsáidtear fuíolluisce uirbeach mar tháscaire le haghaidh paraiméadair atá ábhartha don tsláinte phoiblí. Leis an Treoir seo freisin, ba cheart a áirithiú freisin rochtain ar shláintíocht agus ar an bpríomhfhaisnéis a bhaineann le rialachas na ngníomhaíochtaí bailithe agus cóireála fuíolluisce uirbigh. Ba cheart é a bheith d’aidhm ag an Treoir seo freisin sineirgí a mhéadú leis an oiriúnú don athrú aeráide agus le gníomhaíochtaí chun éiceachórais uirbeacha a athbhunú, go háirithe trí phleanáil chomhtháite maidir le bainistiú fuíolluisce uirbigh, agus an úsáid is fearr is féidir á baint as an digiteáil ag an am céanna. Ar deireadh, leis an Treoir seo ba cheart rannchuidiú leis na hastaíochtaí gás ceaptha teasa (GCT) ó ghníomhaíochtaí bailithe agus cóireála fuíolluisce uirbigh a laghdú de réir a chéile, go háirithe trí thuilleadh laghdaithe a chur ar astaíochtaí nítrigine ach freisin tríd an éifeachtúlacht fuinnimh agus táirgeadh fuinnimh in-athnuaite a chur chun cinn, agus ar an gcaoi sin ba cheart rannchuidiú le baint amach cuspóir 2050 maidir leis an Aeráidneodracht (Neodracht Aeráide) a bunaíodh faoi Rialachán (AE) 2021/1119 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7). I gcomhréir le hAirteagal 193 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE), is féidir leis na Ballstáit dul thar na híoscheanglais a leagtar amach sa Treoir seo. D’fhéadfadh na Ballstáit, mar shampla, spriocdhátaí nó tairseacha níos déine ná na cinn a áirítear sa Treoir seo a chur i bhfeidhm, trí neodracht fuinnimh nó aeráidneodracht a bhaint amach níos túisce nó trí cheanglais bhreise a fhorchur maidir le cur i bhfeidhm a gcóras náisiúnta um fhreagracht leathnaithe an táirgeora nó maidir leis an gcur i bhfeidhm sin a leathnú.

(4)

In 2019, rinne an Coimisiún meastóireacht ar Threoir 91/271/CEE faoin gClár um Oiriúnacht agus Feidhmíocht Rialála (‘an mheastóireacht’). Leis an mbeart sin, léiríodh gur ghá forálacha áirithe de chuid na Treorach sin a thabhairt cothrom le dáta. Sainaithníodh trí fhoinse thábhachtacha truaillithe nach dtugtar aghaidh orthu go hiomlán faoin Treoir sin ó fhuíolluisce uirbeach ar foinsí iad a d’fhéadfaí a sheachaint, mar atá forshreabhadh uisce stoirme agus sceitheadh truaillithe ón rith chun srutha uirbeach, córais aonair a d’fhéadfadh a bheith ag mífheidhmiú, is é sin le rá, córais ina gcóireáiltear fuíolluisce teaghlaigh nach dtéann isteach i gcórais bhailiúcháin, agus ceirtleáin bheaga nach gcumhdaítear go hiomlán le Treoir 91/271/CEE. Leis na trí fhoinse truaillithe sin cuirtear brú suntasach ar dhobharlaigh dhromchla san Aontas. Thairis sin, i dtuarascáil na meastóireachta leagadh béim ar a riachtanaí atá sé go gcuirfí feabhas ar thrédhearcacht agus rialachas na ngníomhaíochtaí fuíolluisce uirbigh, go dtapófaí an deis a chuireann earnáil na cóireála fuíolluisce uirbigh ar fáil chun leas a bhaint as a poitéinseal fuinnimh in-athnuaite a fhorbairt agus céimeanna nithiúla a thabhairt i dtreo na neodrachta fuinnimh mar rannchuidiú leis an aeráidneodracht, agus go gcomhchuibheofaí an faireachas fuíolluisce uirbigh ar pharaiméadair shláinte, mar shampla víreas COVID-19 agus a athraithigh, mar bhealach chun tacú le gníomhaíocht sláinte poiblí.

(5)

De réir thuarascáil 2018 ón nGníomhaireacht Eorpach Chomhshaoil (EEA) maidir le huiscí Eorpacha, cuireann ceirtleáin bheaga brú suntasach ar sciar 11 % de na dobharlaigh dhromchla san Aontas. Chun dul i ngleic ar bhealach níos fearr leis an truailliú ó na ceirtleáin sin, agus chun cosc a chur ar sceitheadh fuíolluisce uirbigh neamhchóireáilte isteach sa chomhshaol, leis an Treoir seo, ba cheart a áireamh i raon feidhme gach ceirtleán ina bhfuil coibhéis daonra (p.e.) 1 000 duine agus níos mó.

(6)

Chun cóireáil éifeachtach ar fhuíolluisce uirbeach a áirithiú sula sceitear isteach sa chomhshaol é, ba cheart an fuíolluisce uirbeach ar fad ó cheirtleáin 1 000 p.e. agus níos mó a bhailiú i gcórais bhailiúcháin, ach amháin má thugann na Ballstáit údar cuí leis an ngá le maolú i leith úsáid córas aonair faoin Treoir seo. Agus a gceirtleáin á leagan amach acu, ba cheart do na Ballstáit an tairseach thagartha tháscach 10 p.e. go 25 p.e. in aghaidh an heicteáir a chur san áireamh, ar níos mó a mheastar an daonra atá suite i limistéar ar leith a bheith sách comhchruinnithe, cás ina bhféadfaí gníomhaíochtaí eacnamaíocha a chur san áireamh chomh maith. I gcás ina mbíonn córais bhailiúcháin ar bun cheana féin, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go bhfuil gach foinse fuíolluisce teaghlaigh nasctha leo.

(7)

Beidh gá le hinfheistíochtaí suntasacha chun na ceanglais nua atá á dtabhairt isteach leis an Treoir seo a chur chun feidhme. Tá gá, dá bhrí sin, cás sonrach gach Ballstáit a chur san áireamh agus, i gcás inarb iomchuí, na spriocdhátaí a oiriúnú chun ceanglais éilitheacha áirithe a chur chun feidhme. Mar shampla, na Ballstáit a bhfuil líon mór ceirtleán beag acu a mbaineann ceanglais nua na Treorach seo leo ó thaobh bailiú agus cóireáil fuíolluisce uirbigh le haghaidh ceirtleáin idir 1 000 p.e. agus 2 000 p.e., ba cheart cead a thabhairt dóibh síneadh a chur leis na spriocdhátaí chun na ceanglais nua sin a chomhlíonadh ina gcéad clár náisiúnta cur chun feidhme. Ba cheart é sin a bheith amhlaidh freisin i gcás Ballstát ina bhfuil gá le líon mór saoráidí, mar shampla os cionn 50 %, a uasghrádú le haghaidh cóireáil threasach i gcomhréir le ceanglais nua na Treorach seo. Ceirtleáin faoi bhun 2 000 p.e. ina bhfuil córais bhailiúcháin i bhfeidhm cheana agus óna scaoiltear fuíolluisce uirbeach isteach i ngléasraí cóireála atá suite i gceirtleán eile, níor cheart iad a áireamh i ríomh na gcéatadán chun críche na maoluithe ar na spriocdhátaí sin. Thairis sin, b’éigean do thrí Bhallstát le déanaí, eadhon an Bhulgáir, an Chróit agus an Rómáin, a d’aontaigh don Aontas infheistíochtaí a dhéanamh le gairid chun ceanglais Threoir 91/271CEE a chur chun feidhme. Thairis sin, tá líon ard limistéar tuaithe sna Ballstáit sin, ina bhfuil sciar maith den daonra ag fágáil agus daonra tuaithe iontu atá ag dul in aois. Ní mór, dá bhrí sin, cás sonrach na mBallstát sin a chur san áireamh trí chead a thabhairt dóibh síneadh a chur leis na spriocdhátaí chun na ceanglais nua sin a chomhlíonadh ina gcéad phlean náisiúnta cur chun feidhme.

(8)

I gcás ina dtagtar ar láithreáin atá luachmhar ó thaobh na seandálaíochta de le linn oibreacha bonneagair, amhail agus córais bhailiúcháin nó ionaid cóireála fuíolluisce uirbigh á dtógáil, is minic a chuirtear moill ar oibreacha den sórt sin toisc go gcaitear staidéir seandálaíochta a dhéanamh ar an láithreán i gcomhréir leis an dlí náisiúnta. Is iomchuí, mar sin, na spriocdhátaí cur chun feidhme a oiriúnú sna cásanna sonracha sin. Go sonrach, i gcás ina suíonn Ballstát go bhfuil sé thar a bheith deacair an bonneagar is gá a thógáil, mar go gcaitear an oidhreacht chultúrtha a chaomhnú, ba cheart cead a thabhairt dó na spriocdhátaí cur chun feidhme i limistéir shonracha a oiriúnú, agus a chlár náisiúnta cur chun feidhme a thabhairt cothrom le dáta dá réir. Ba cheart an síneadh is féidir a chur leis na spriocdhátaí a shocrú do gach limistéar agus ba cheart iad a choinneáil chomh gearr agus is féidir, agus gan dul thar 8 mbliana. Ba cheart an oidhreacht chultúrtha a thuiscint de réir bhrí Airteagal 1 de Choinbhinsiún UNESCO 1972 maidir leis an Oidhreacht Dhomhanda.

(9)

I gcás inar féidir a léiriú nach dtiocfadh aon tairbhe comhshaoil ná aon tairbhe do shláinte an duine as córas bailithe fuíolluisce uirbigh a bhunú ná as an nasc le córas bailiúcháin, nach mbeadh sé indéanta go teicniúil nó go mbeadh costais as cuimse i gceist leis, agus sna cásanna sin amháin, ba cheart a cheadú do na Ballstáit córais aonair a úsáid chun fuíolluisce uirbeach a bhailiú, a stóráil agus/nó a chóireáil, ar choinníoll go n-áirithítear leo an leibhéal céanna cosanta don chomhshaol agus do shláinte an duine agus a sholáthraítear le cóireáil thánaisteach agus cóireáil threasach. Is féidir cineálacha éagsúla córas bailiúcháin, stórála nó cóireála a áireamh i gcórais aonair, mar shampla, réitigh dhúlra-bhunaithe, córais chóireála bheaga, nó umair shealadacha mar aon le haslonnú tráthrialta chuig gléasraí cóireála. Ba cheart do na Ballstáit dea-chleachtais a mhalartú freisin maidir le húsáid agus oibriú córas aonair.

(10)

Ba cheart do na Ballstáit cláir náisiúnta, réigiúnacha nó áitiúla a bhunú chun córais aonair agus stóráil shealadach a úsáidtear ar a gcríoch a shainaithint agus ba cheart dóibh na bearta uile is gá a dhéanamh chun a áirithiú gur leor dearadh na gcóras sin, go ndéantar na córais a chothabháil go cuí agus go mbíonn siad faoi réir rialú tráthrialta comhréireachta ar bhonn cur chuige rioscabhunaithe. Go háirithe, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú, maidir le córais aonair a úsáidtear chun fuíolluisce uirbeach a bhailiú, a stóráil nó a chóireáil, go mbíonn siad neamh-thréscaoilteach agus díonach i gcoinne sceitheadh leachta, agus go ndéantar faireachán agus cigireacht ar na córais go tráthrialta agus de réir eatraimh shocraithe. Agus costais dhíréireacha dhearadh na gcóras sin a chur in oiriúint do na ceanglais nua dearaidh á gcur san áireamh, níor cheart feidhm a bheith ag na ceanglais nua dearaidh sin maidir le córais a bunaíodh roimh theacht i bhfeidhm na Treorach seo. I gcás ina n-úsáidtear córais aonair chun níos mó ná 2 % den ualach fuíolluisce uirbigh a bhailiú nó a chóireáil ar an leibhéal náisiúnta ó cheirtleáin 2 000 p.e. agus níos mó, ba cheart do na Ballstáit míniú a thabhairt don Choimisiún atá le córais aonair a úsáid in ionad córais bhailiúcháin, lena léirítear na caighdeáin a bunaíodh faoin Treoir seo á gcomhlíonadh ag na córais sin agus lena dtugtar tuairisc ar na bearta arna ndéanamh chun úsáid na gcóras sin a laghdú.

(11)

I ngeall ar fhrasaíocht, mar shampla, báisteach, sneachta nó leá-uisce, is as forshreabhadh uisce stoirme agus rith chun srutha uirbeach a thagann méid nach beag den chuid eile den truailliú a sceitear isteach sa chomhshaol. Meastar go dtiocfaidh méadú ar an bhforshreabhadh agus ar na rití chun srutha sin mar thoradh ar éifeachtaí comhcheangailte an uirbithe agus an athraithe atá ag teacht de réir a chéile ar thitim shéasúrach na báistí mar chuid den athrú aeráide. Dá bhrí sin, tá leochaileacht faoi leith ag bonneagar bainistithe fuíolluisce uirbigh don athrú aeráide. Ba cheart na réitigh chun an fhoinse truaillithe sin a laghdú a shainiú ar an leibhéal áitiúil, agus na dálaí sonracha áitiúla á gcur san áireamh. Ba cheart iad a bhunú ar bhainistiú comhtháite cainníochtúil agus cáilíochtúil uisce i limistéir uirbeacha. Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go mbunófar pleananna comhtháite bainistithe fuíolluisce uirbigh ar an leibhéal áitiúil le haghaidh gach ceirtleáin 100 000 p.e. agus níos mó ó tharla gurb iad na ceirtleáin sin is cúis le sciar suntasach den truailliú a sceitear. Thairis sin, ba cheart pleananna comhtháite bainistithe fuíolluisce uirbigh a chur ar bun le haghaidh ceirtleáin idir 10 000 p.e. agus 100 000 p.e. agus inar baol don chomhshaol nó don tsláinte phoiblí forshreabhadh uisce stoirme nó rith chun srutha uirbeach. Sna pleananna sin, ba cheart bearta a leagan amach arb é is aidhm dóibh an truailliú ó fhorshreabhadh uisce stoirme a theorannú go 2 % ar a mhéad den ualach fuíolluisce uirbigh bliantúil arna bhailiú, agus é sin á ríomh i ndálaí sreafa aimsire tirime arna ríomh ar bhonn na dtruailleán i dTáblaí 1 agus 2 in Iarscríbhinn I.

(12)

Ba cheart a áireamh sna pleananna sin bearta chun an truailliú ó fhorshreabhadh uisce stoirme a laghdú agus freisin chun aghaidh a thabhairt ar an truailliú suntasach a d’fhéadfadh a bheith ag eascairt as rith chun srutha uirbeach arna bhailiú ar leithligh, mar shampla, an truailliú ó na chéad bháistí tar éis tréimhsí fada tirime i limistéir ina bhfuil dlús ard daonra. Ba cheart a áireamh sna pleananna sin freisin bearta chun truailliú ag an bhfoinse a chosc agus tús áite a thabhairt do réitigh dhúlra-bhunaithe seachas na réitigh sin a mbeadh bunú bonneagair léith ag teastáil ina leith. D’fhéadfaí a áireamh ar na bearta sin bearta sealadacha coisctheacha arb é is aidhm dóibh uiscí báistí neamhthruaillithe a chosc ó theacht isteach i gcórais bhailiúcháin nó i stóráil shealadach, lena n-áirítear coinneáil nádúrtha uisce, agus cóireáil iomchuí a dhéanamh ar an bhforshreabhadh tromthruaillitheach agus ar na rití tromthruaillitheacha chun srutha a eascraíonn as na chéad bháistí sin. Moltar do na Ballstáit spásanna glasa agus gorma a mhéadú i limistéir uirbeacha agus an t-ardán don Dúlra Uirbeach a chur san áireamh, ardán lena soláthraítear treoir agus eolas chun tacú le bailte agus cathracha. D’fhonn cumhdach leordhóthanach na bpleananna comhtháite bainistithe fuíolluisce agus réiteach cuimsitheach ar fhadhbanna uisce stoirme a áirithiú, ba cheart na pleananna sin a bhunú do limistéir draenála na gceirtleán lena mbaineann.

(13)

Chun cost-éifeachtúlacht na bpleananna comhtháite bainistithe fuíolluisce uirbigh a áirithiú, tá sé tábhachtach iad a bheith bunaithe ar dhea-chleachtais a cuireadh i bhfeidhm cheana i limistéir uirbeacha. Dá bhrí sin, na bearta atá le cur sa mheá, ba cheart iad a bheith bunaithe ar anailís chríochnúil ar na dálaí áitiúla agus ba cheart tosaíocht a thabhairt leo do chur chuige coisctheach arb é is aidhm dó teorainn a chur le bailiú uiscí báistí neamhthruaillithe agus oiread úsáide agus is féidir a bhaint as an mbonneagar atá ann cheana chun coigilteas fuinnimh a ghiniúint agus chun rannchuidiú le laghdú astaíochtaí. Agus tús áite á thabhairt d’fhorbairtí glasa agus gorma agus d’infheistíochtaí glasa agus gorma, níor cheart bonneagar nua liath a bheartú ach amháin i gcás ina bhfuil géarghá leis.

(14)

Chun cosaint a thabhairt don chomhshaol, go háirithe an comhshaol cósta agus muirí, lena n-áirítear cosaint don uisce dromchla, don screamhuisce agus don uisce óil, agus don tsláinte phoiblí i gcoinne dochar díobhálach mar thoradh ar sceitheadh fuíolluisce uirbigh nach bhfuil dóthain cóireála déanta air, ba cheart cóireáil thánaisteach a dhéanamh ar gach sceitheadh fuíolluisce uirbigh ó cheirtleáin 1 000 p.e. agus níos mó. Mar gheall ar leathnú raon feidhme na Treorach seo chuig ceirtleáin ar lú a méid, ba cheart dóthain ama a thabhairt do na Ballstáit chun an bonneagar riachtanach a bhunú leis na hoibleagáidí nua a leagtar amach sa Treoir seo a chomhlíonadh. Ar an gcaoi chéanna, ba cheart dóthain ama a thabhairt do na Ballstáit a mbonneagar cóireála a oiriúnú do cheirtleáin a sceitheann a bhfuíolluisce uirbeach isteach in uiscí cósta nó isteach i limistéir nach bhfuil chomh híogair céanna nár ghá cóireáil thánaisteach a dhéanamh iontu faoi Threoir 91/271/CEE.

(15)

I gcás sceitheadh isteach i réigiúin arda sléibhe, eadhon réigiúin os cionn airde 1 500 m, agus i gceirtleáin bheaga faoi bhun 2 000 p.e. i limistéir ina bhfuil aeráid fhuar agus meánteocht ráithiúil faoi bhun 6 oC san ionraon inar deacair cóireáil éifeachtach bhitheolaíoch a chur i bhfeidhm mar gheall ar na teochtaí ísle sin, ba cheart cóireáil nach bhfuil chomh dian le cóireáil thánaisteach a cheadú, ar choinníoll go léirítear i staidéir mhionsonraithe nach bhfuil éifeachtaí díobhálacha ag an sceitheadh sin ar an gcomhshaol ná ar shláinte an duine. Ar an gcaoi chéanna, maidir le sceitheadh isteach in uiscí doimhne mara ó cheirtleáin bheaga faoi bhun 150 000 p.e. atá suite i réigiúin fhorimeallacha ina bhfuil níos lú ná 275 000 áitritheoir, arb é is príomhthréith dóibh topagrafaíocht achrannach, mar shampla, fánaí géara, agus a bhfuíolluisce uirbeach á sceitheadh acu isteach in uiscí doimhne mara san aigéan oscailte, rud a fhágann go gcaolaítear ar bhealach suntasach an sceitheadh fuíolluisce uirbigh agus iad ag dul isteach sna huiscí glactha ba cheart tairbhe a bhaint as an maolú sin leis an sceitheadh sin freisin. Mar sin féin, chun cóir chomhionann a áirithiú do na Ballstáit uile mar aon le hardleibhéal cosanta don chomhshaol agus do shláinte an duine ar chríoch iomlán an Aontais, ba cheart an maolú sin a theorannú go 20 bliain – is é sin an t-am is gá chun na gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh atá fágtha a uasghrádú de réir a chéile chun cóireáil thánaisteach a chur i bhfeidhm sna limistéir sin ina bhféadfadh sé a bheith níos deacra cóireáil thánaisteach a chur i bhfeidhm. Ba cheart na maoluithe sin a dheonú ar choinníoll go léirítear i staidéir mhionsonraithe nach bhfuil éifeachtaí díobhálacha ag an sceitheadh sin ar an gcomhshaol ná ar shláinte an duine, agus nach bhfuil aon tionchar aige ar na huiscí glactha a bheith ag comhlíonadh dlí ábhartha eile de chuid an Aontais, amhail Treoir 2000/60/CE, Treoir 2006/7/CE (8) nó Treoir 2008/56/CÉ (9) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle.

(16)

Léiríodh sa mheastóireacht gur baineadh amach laghduithe suntasacha ar astaíochtaí nítrigine agus fosfair trí Threoir 91/271/CEE a chur chun feidhme. Mar sin féin, de réir na meastóireachta tá na gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh ina gconairí tábhachtacha trína sceitear na truailleáin sin isteach sa chomhshaol, rud is cúis dhíreach le heotrófú na ndobharlach agus na bhfarraigí san Aontas. Is féidir cuid den truailliú sin a sheachaint de bhrí go léirítear, leis an dul chun cinn teicniúil agus na dea-chleachtais atá ar bun, go bhfuil na teorainnluachanna astaíochta a bunaíodh faoi Threoir 91/271/CEE maidir le nítrigin agus fosfar as dáta agus gur cheart iad a dhéanamh níos doichte, go háirithe i gcás mórghléasanna cóireála. Ba cheart cóireáil threasach a fhorchur go córasach ar na gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh go léir is ionann agus 150 000 p.e. agus níos mó, de bhrí go bhfuil na gléasraí sin ina bhfoinse thábhachtach den chuid eile den nítrigin agus fosfar a sceitear.

(17)

Ba cheart an chóireáil threasach a bheith éigeantach freisin sna ceirtleáin 10 000 p.e. agus níos mó agus a sceitheann i limistéir atá faoi réir, nó atá i mbaol, an eotrófaithe. Chun a áirithiú go gcomhordaítear na hiarrachtaí chun an t-eotrófú a theorannú ar leibhéal na n-abhantrach ábhartha le haghaidh an dobharcheantair ina iomláine, agus chun a áirithiú go ndéantar limistéir íogaire a ainmniú ar bhealach comhsheasmhach fud fad an Aontais, ba cheart na limistéir ina meastar an t-eotrófú a bheith ábhartha de réir na sonraí atá ar fáil faoi láthair a liostú sa Treoir seo. Ina theannta sin, chun comhleanúnachas a áirithiú i ndlí ábhartha an Aontais, ba cheart do na Ballstáit limistéir eile ar a gcríoch a shainaithint atá faoi réir, nó atá i mbaol, an eotrófaithe, agus cibé an limistéir nítrigin-íogaire nó limistéir fosfar-íogaire iad, nó nítrigin-íogair agus fosfar-íogair araon go háirithe ar bhonn na sonraí arna mbailiú faoi Threoir 91/676/CEE ón gComhairle (10), Treoir 2000/60/CE, agus Treoir 2008/56/CE. Athneartú na dteorainnluachanna, sainaithint níos comhleanúnaí agus níos cuimsithí ar na limistéir atá íogair i leith an eotrófaithe, agus an oibleagáid a áirithiú go ndéantar cóireáil threasach sna saoráidí móra uile, is bearta iad sin a rannchuideodh, in éineacht le chéile, leis an eotrófú a theorannú. Ó tharla go mbeidh gá le hinfheistíochtaí breise ar an leibhéal náisiúnta chuige sin, ba cheart dóthain ama a thabhairt do na Ballstáit chun an bonneagar is gá a bhunú.

(18)

Baineadh úsáid as eolas eolaíoch a fuarthas le déanaí mar bhonn le roinnt straitéisí de chuid an Choimisiúin, mar a leagtar amach i gceithre theachtaireacht ón gCoimisiún, eadhon na teachtaireachtaí an 16 Eanáir 2018 dar teideal ‘A European Strategy for Plastics in a Circular Economy’ [Straitéis Eorpach um Plaistigh i nGeilleagar Ciorclach], an 11 Márta 2019 dar teideal ‘European Union Strategic Approach to Pharmaceuticals in the Environment’ [Cur Chuige Straitéiseach an Aontais Eorpaigh i leith Cógaisíocht sa Chomhshaol], an 14 Deireadh Fómhair 2020 dar teideal ‘Chemicals Strategy for Sustainability Towards a Toxic-Free Environment’ [Straitéis Ceimiceán um an Inbhuanaitheacht i dTreo Timpeallacht atá Saor ó Thocsainí] agus an 12 Bealtaine 2021 dar teideal ‘Pathway to a Healthy Planet for All EU Action Plan: “Towards Zero Pollution for Air, Water and Soil”’ [Conair i dtreo Pláinéad Sláintiúil do Chách – Plean Gníomhaíochta an Aontais: ‘I dTreo Truailliú Nialasach don Aer, d’Uisce agus don Ithir’], agus san eolas sin cuirtear chun suntais a riachtanaí atá sé go ngníomhófaí chun aghaidh a thabhairt ar fhadhb na micreathruailleán a bhítear ag brath de ghnáth anois in uiscí uile an Aontais. Tá cuid de na micreathruailleáin sin guaiseach don tsláinte phoiblí agus don chomhshaol fiú i gcainníochtaí beaga, roinnt micreagram in aghaidh an lítir nó níos lú. Cé go mbaineann an chóireáil phríomhúil, an chóireáil thánaisteach agus an chóireáil threasach roinnt micreathruailleán, ba cheart cóireáil bhreise, is é sin cóireáil cheathartha, a thabhairt isteach chun a áirithiú go ndéanfar speictream mór de na micreathruailleáin atá fágtha a bhaint den fhuíolluisce uirbeach. Ba cheart don chóireáil cheathartha a dhíriú i dtosach ar mhicreathruailleáin orgánacha, ar cuid shuntasach den truailliú iad agus ar ina leith a ceapadh teicneolaíochtaí bainte ábhair cheana. Ba cheart an chóireáil cheathartha a fhorchur ar bhonn phrionsabal an réamhchúraim, in éineacht le cur chuige rioscabhunaithe. Dá bhrí sin, ba cheart do gach gléasra cóireála fuíolluisce uirbigh is ionann agus 150 000 p.e. agus níos mó cóireáil cheathartha a sholáthar, ós rud é gur sciar suntasach iad na saoráidí sin mar chúis sceitheadh na micreathruailleán sa chomhshaol agus gur costéifeachtach na micreathruailleáin a bhaint le gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh ar an scála sin. I gcás na ngléasraí cóireála is ionann agus 150 000 p.e. agus níos mó sin, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go dtabharfar tosaíocht do na hinfheistíochtaí is gá ionas go ndéanfar na saoráidí is airde riosca don chomhshaol agus do shláinte an duine a fheistiú gan mhoill. I gcás ceirtleáin 10 000 p.e. agus níos mó ná sin, ba cheart a cheangal ar na Ballstáit cóireáil cheathartha a chur i bhfeidhm i limistéir atá sainaitheanta mar limistéir atá íogair don truailliú ó mhicreathruailleáin ar bhonn critéir shoiléire, ar cheart iad a shonrú. Ba cheart a áireamh sna limistéir sin suíomhanna ina mbíonn cóimheasa caolúcháin ísle mar thoradh ar sceitheadh fuíolluisce uirbigh chóireáilte sna dobharlaigh, nó a n-úsáidtear a ndobharlaigh ghlactha chun uisce óil a tháirgeadh, sliogéisc a tháirgeadh nó mar uiscí snámha. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann gan cóireáil cheathartha a chur i bhfeidhm sna réimsí sin i gcás ina léirítear i measúnú riosca nach bhféadfadh aon bhaol a bheith ann don chomhshaol nó do shláinte an duine ó mhicreathruailleáin. Maidir le gach cineál eile dobharlach i gceirtleáin 10 000 p.e. nó níos mó, ba cheart do na Ballstáit measúnú a dhéanamh ar na rioscaí a bhaineann le sceitheadh micreathruailleán i bhfuíolluisce uirbeach don chomhshaol nó don tsláinte phoiblí ar bhonn measúnú riosca caighdeánaithe agus níor cheart dóibh cóireáil cheathartha a chur i bhfeidhm ach amháin i gcás inar gá de réir thorthaí an mheasúnaithe riosca. I gcás ina bhfuil roinnt gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh i gceirtleáin 10 000 p.e. agus níos mó a shainaithnítear a bheith íogair don truailliú ó mhicreathruailleáin, níor cheart an chóireáil cheathartha a cheangal ach orthu siúd a scaoileann isteach sa limistéar atá i mbaol. Chun go mbeidh dóthain ama ag na Ballstáit an bonneagar is gá a phleanáil agus a sholáthar, ba cheart feidhm de réir a chéile a bheith ag an gceanglas maidir le cóireáil cheathartha go dtí 2045, maille le cuspóirí soiléire eatramhacha.

(19)

Chun a áirithiú go leanfaidh na hábhair a sceitear ó ghléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh de bheith ag comhlíonadh na gceanglas maidir le cóireáil thánaisteach, cóireáil threasach agus cóireáil cheathartha, ba cheart samplaí a ghlacadh i gcomhréir le ceanglais na Treorach seo agus ba cheart do na samplaí sin na luachanna paraiméadracha a leagtar amach inti a chomhlíonadh. Chun go gcuirfí san áireamh na hathrúcháin theicniúla a d’fhéadfadh a bheith sna torthaí ó na samplaí sin, ba cheart líon uasta samplaí ar ceadmhach dóibh a leagan síos nach bhfuil i gcomhréir leis na luachanna paraiméadracha sin.

(20)

Beidh costas breise i gceist leis an gcóireáil cheathartha is gá chun micreathruailleáin a bhaint den fhuíolluisce uirbeach, amhail costas a bhaineann le faireachán agus an costas le nuathrealamh ardfhorbartha atá le suiteáil i ngléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh áirithe. Chun an costas breise sin a chumhdach agus i gcomhréir leis an bprionsabal ‘costas an truaillithe ar an truaillitheoir’, mar a chuirtear in iúl in Airteagal 191(2) CFAE, tá sé riachtanach, maidir leis na táirgeoirí a chuireann ar mhargadh an Aontais táirgí ina bhfuil substaintí a fhaightear, ag deireadh a saolré, mar mhicreathruailleáin i bhfuíolluisce uirbeach, go nglacfaidh siad an fhreagracht as an gcóireáil bhreise is gá chun na substaintí sin a bhaint, ar substaintí iad a gineadh trína ngníomhaíochtaí gairmiúla. Córas trína ndéantar freagracht an táirgeora a leathnú, sin an modh is iomchuí chun é sin a bhaint amach, de bhrí go gcuirfeadh sé teorainn leis an tionchar airgeadais ar an gcáiníocóir agus ar na taraifí uisce, agus ag an am céanna go soláthrófaí dreasacht chun táirgí níos glaise a fhorbairt. Sa chomhthéacs sin, ba cheart feidhm a bheith ag freagracht leathnaithe an táirgeora sin beag beann ar cé acu a chuirtear nó nach gcuirtear an táirge ar an margadh i mBallstát nó i dtríú tír, nó cé acu a monaraíodh nó nár monaraíodh a gcomhpháirteanna aonair i mBallstát nó i dtríú tír, nó cé acu atá nó nach bhfuil oifig chláraithe ag na táirgeoirí san Aontas nó a chuirtear nó nach gcuirtear an táirge ar an margadh trí ardán digiteach. Is iad iarmhair na dtáirgí cosmaideacha agus na dtáirgí cógaisíochta príomhfhoinsí na micreathruailleán a fhaightear san fhuíolluisce uirbeach dá dteastaíonn cóireáil cheathartha. Dá bhrí sin, ba cheart feidhm a bheith ag freagracht leathnaithe an tairgeora maidir leis an dá ghrúpa táirgí sin. Ar bhonn thorthaí an fhaireacháin ar fhuíolluisce uirbeach agus ar na sonraí eolaíocha is déanaí, ba cheart don Choimisiún meastóireacht thráthrialta a dhéanamh féachaint ar cheart táirgí eile a áireamh i gcóras fhreagracht leathnaithe an táirgeora.

(21)

De réir na sonraí atá ar fáil, an méadú a d'fhéadfadh teacht de bharr fhreagracht leathnaithe an táirgeora ar chostais na dtáirgí nó an laghdú féideartha ar chorrlaigh bhrabúis na dtionscal a chuireann na táirgí ar an margadh, bheadh sé imeallach ar leibhéal an Aontais agus ní chuirfeadh sé inacmhainneacht, infhaighteacht nó inrochtaineacht na dtáirgí sin ar mhargadh an Aontais i mbaol. Ba cheart do na Ballstáit a chur san áireamh, áfach, na tionchair a d’fhéadfadh a bheith ag cur i bhfeidhm cheanglais fhreagracht leathnaithe an táirgeora ar inrochtaineacht, infhaighteacht agus inacmhainneacht táirgí ar an leibhéal náisiúnta, go háirithe cógais, a chuirtear ar mhargadh an Aontais, chomh maith leis na tionchair a d’fhéadfadh a bheith ag cur i bhfeidhm na gceanglas sin ar an gcothrom iomaíochta. Is féidir leis na Ballstáit gníomhú chun a áirithiú go mbeidh cistí leordhóthanacha ar fáil, lena n-áirítear trí chuid de na costais a mhaoiniú le haghaidh na cóireála ceathartha. Ós rud é go bhféadfadh na Ballstáit cuir chuige éagsúla a roghnú i ndáil leis an gcur chun feidhme, ba cheart aird a thabhairt ar fheidhmiú an mhargaidh inmheánaigh agus, in aon mheastóireacht a dhéanfaí amach anseo ar an Treoir seo, ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh ar aon tionchar a d’fhéadfadh a bheith ann i ndáil leis sin.

(22)

Mar sin féin, ba cheart díolúintí ó oibleagáidí fhreagracht leathnaithe an táirgeora a bheith indéanta. Ba cheart é sin a bheith amhlaidh i gcás inar cainníochtaí beaga atá i gceist le líon iomlán na substaintí atá i dtáirgí a chuireann táirgeoir ar mhargadh an Aontais, is é sin le rá níos lú ná aon tonna amháin in aghaidh na bliana, ós rud é go mbeadh an t-ualach breise riaracháin ar an táirgeoir díréireach sna cásanna sin i gcomparáid leis na tairbhí comhshaoil. Ba cheart na díolúintí sin a bheith indéanta freisin don chuid sin de na dtáirgí ar féidir leis an táirgeoir a léiriú ina leith nach ngintear aon mhicreathruailleán ag deireadh a ré nó i gcás inar féidir a chruthú go bhfuil na hiarmhair ó tháirge in-bhithdhíghrádaithe go tapa san fhuíolluisce agus sa chomhshaol nó nach mbaineann siad amach na gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh. Ba cheart don Choimisiún critéir mhionsonraithe a bhunú chun na táirgí a shainaithint a chuirtear ar mhargadh an Aontais agus nach ngineann micreathruailleáin san fhuíolluisce uirbeach ag deireadh a saolré, agus dá ghuaisí atá siad agus dá n-in-bhithdhíghrádaitheacht á gcur san áireamh. Agus na critéir sin á bhforbairt aige, ba cheart don Choimisiún na critéir atá leagtha síos cheana féin i Rialachán (CE) Uimh. 1272/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11), mar aon le faisnéis eolaíoch nó faisnéis theicniúil eile atá ar fáil, lena n-áirítear caighdeáin ábhartha idirnáisiúnta. Ba cheart na critéir sin a bhunú sula dtiocfaidh oibleagáidí fhreagracht leathnaithe an táirgeora dá bhforáiltear sa Treoir seo i bhfeidhm.

(23)

Chun cásanna féideartha de shaobhadh inmheánach sa mhargadh a sheachaint, ba cheart íoscheanglais maidir le cur chun feidhme chóras fhreagracht leathnaithe an táirgeora a bhunú sa Treoir seo, agus ba cheart eagrú praiticiúil an chórais sin a chinneadh ar an leibhéal náisiúnta. Chun tús áite a thabhairt do shubstaintí agus táirgí nua a bheith á gcur in ionad substaintí agus táirgí a ghineann mhicreathruailleáin i bhfuíolluisce uirbeach, ba cheart ranníocaíochtaí na dtáirgeoirí a bheith comhréireach le cainníochtaí na substaintí atá sna táirgí a chuireann siad ar an margadh agus lena ghuaisí atá na substaintí sin agus a gcuid iarmhar. Leis na ranníocaíochtaí sin, ba cheart na costais infheistíochta agus oibríochtúla a chumhdach ach gan iad a shárú, ar costais iad a bhaineann le gníomhaíochtaí faireacháin le haghaidh micreathruailleán, le bailiú, tuairisciú agus fíorú neamhchlaonta staidrimh maidir le cainníochtaí agus lena ghuaisí atá na táirgí a chuirtear ar mhargadh na mBallstát, agus maidir le cur i bhfeidhm na cóireála ceathartha ar fhuíolluisce uirbeach ar bhealach éifeachtúil. Leis na ranníocaíochtaí sin, ba cheart freisin na costais oibríochtúla a bhaineann le cóireáil cheathartha atá bunaithe cheana féin ar dháta theacht i bhfeidhm na Treorach seo a chumhdach nuair is gá sin chun oibleagáidí chóras fhreagracht leathnaithe an táirgeora a chomhlíonadh. Ba cheart do na ranníocaíochtaí sin freisin cuid de chostais infheistíochta na gcóireálacha ceathartha sin atá bunaithe cheana féin a chumhdach agus dímheas na n-infheistíochtaí agus spriocdhátaí na n-oibleagáidí maoiniúcháin a bhunaítear sa Treoir seo á gcur san áireamh. Ó tharla go ndéantar comhchóireáil ar an bhfuíolluisce uirbeach, is iomchuí ceanglas a thabhairt isteach chun go rachadh táirgeoirí isteach in eagraíocht láraithe atá in ann a gcuid oibleagáidí faoi fhreagracht leathnaithe an táirgeora a chur chun feidhme thar a gceann.

(24)

Léiríodh sa mheastóireacht freisin go bhfuil an deis ann in earnáil na cóireála fuíolluisce uirbigh chun a tomhaltas fuinnimh féin a laghdú go suntasach agus a cuid fuinnimh in-athnuaite féin a tháirgeadh, mar shampla trí úsáid níos fearr a bhaint as na dromchlaí atá ar fáil i ngléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh i gcomhair fuinneamh gréine a tháirgeadh, nó trí bhithghás a tháirgeadh ó shloda agus chomh maith leis sin ó theas nó ó fhuinneamh cinéiteach nó ó fhoinsí eile fuinnimh in-athnuaite. Léiríodh sa mheastóireacht freisin nach féidir a bheith ag súil ach le dul chun cinn páirteach san earnáil sin in éagmais oibleagáidí dlíthiúla soiléire. Sa chomhthéacs sin, maidir leis an méid iomlán fuinnimh a úsáidtear sna gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh, atá ar chríocha na mBallstát, agus ina gcóireáiltear ualach 10 000 p.e. agus níos mó, ba cheart a cheangal ar na Ballstáit a áirithiú nach sáróidh sé sin an méid fuinnimh a tháirgeann na gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh sin ó fhoinsí in-athnuaite mar a shainmhínítear in Airteagal 2(1) de Threoir (AE) 2018/2001 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12). Chun sainiúlachtaí gach gléasra cóireála fuíolluisce uirbigh a chur san áireamh, barrfheabhas a chur ar na hinfheistíochtaí is gá agus an tsolúbthacht is gá a chur ar fáil chun an cuspóir maidir le neodracht fuinnimh a bhaint amach, agus a áirithiú san am céanna go mbainfear leas iomlán as an bpoitéinseal fuinnimh in-athnuaite a tháirgeadh agus coigilteas fuinnimh a bhaint amach, ba cheart an cuspóir sin a bhaint amach ar an leibhéal náisiúnta agus ní i gcás gach gléasra cóireála. Ba cheart gach fuinneamh in-athnuaite a tháirgeann oibreoirí gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh, bíodh sé ar an láthair nó lasmuigh di, mar shampla fuinneamh hiodrálach, gréine, teirmeach, fuinneamh gaoithe nó bithghás, a chur san áireamh. Ba cheart an cuspóir sin a bhaint amach de réir a chéile trí bhíthin spriocanna eatramhacha faoin 31 Nollaig 2045. Ba cheart a bheith in ann méid teoranta fuinnimh seachas fuinneamh iontaise a cheannach, nach bhfuil nasctha go díreach le gníomhaíochtaí cóireála fuíolluisce uirbigh, a cheannach ó fhoinsí seachtracha in 2040 agus 2045, trí úsáid a bhaint as maolú atá nasctha le coinníollacha. Níor cheart ceannach fuinnimh in-athnuaite a bheith i gceist leis an bhfuinneamh in-athnuaite arna ghiniúint ag úinéirí nó oibreoirí an ghléasra cóireála fuíolluisce uirbigh nó arna ghiniúint thar a gceann. Má bhaintear amach cuspóir sin na neodrachta fuinnimh, beifear ag rannchuidiú go háirithe le laghdú a dhéanamh ar na hastaíochtaí GCT inseachanta ó earnáil na cóireála fuíolluisce uirbigh, agus ag an am céanna beifear ag tacú le cuspóirí aeráidneodrachta 2050 agus cuspóirí gaolmhara náisiúnta agus de chuid an Aontais a bhaint amach, mar shampla na cuspóirí a leagtar amach i Rialachán (AE) 2018/842 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13). Mar sin féin, níor cheart astaíochtaí meatáin nó ocsaíde nítriúla a dhul i méid as tionscnaimh chun neodracht fuinnimh a bhaint amach. I gcomhréir le Treoir (AE) 2018/2001, ba cheart do na Ballstáit nósanna imeachta deonaithe ceadanna a éascú le haghaidh tionscadail fuinnimh in-athnuaite a bhfuil gá leo chun neodracht fuinnimh in earnáil na cóireála fuíolluisce uirbigh a bhaint amach. Trí spreagadh a thabhairt do tháirgeadh bithgháis nó grianfhuinnimh atá bunaithe san Aontas agus bearta éifeachtúlachta fuinnimh á bhfeabhsú i gcomhréir le Bunphrionsabal Éifeachtúlachta Fuinnimh mar a shainmhínítear i Rialachán (AE) 2018/1999 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (14) agus an úsáid is fearr is féidir á bhaint as an digiteáil, rud a chiallaíonn go gcaithfear lánaird a thabhairt ar bhearta éifeachtúlachta fuinnimh costéifeachtúla agus an beartas fuinnimh á mhúnlú agus cinntí ábhartha infheistíochta á ndéanamh, cuideofar freisin le spleáchas fuinnimh an Aontais a laghdú, ar ceann de na cuspóirí é a chuirtear in iúl sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 18 Bealtaine 2022 dar teideal ‘Plean REPower EU’.Tá sé i gcomhréir freisin le Treoir (AE) 2018/844 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (15) agus le Treoir (AE) 2018/2001 ina sainaithnítear láithreáin cóireála fuíolluisce uirbigh mar ‘sprioclimistéir’ le haghaidh fuinneamh in-athnuaite, rud a chiallaíonn gur suíomhanna iad atá ainmnithe mar áit atá rí-oiriúnach chun gléasraí a shuiteáil chun fuinneamh ó fhoinsí in-athnuaite a tháirgeadh. Chun cuspóir na neodrachta fuinnimh a bhaint amach trí bhearta optamacha do gach gléasra cóireála fuíolluisce uirbigh agus don chóras bailithe, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go ndéanfar iniúchtaí fuinnimh, mar a shainmhínítear i dTreoir (AE) 2023/1791 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (16), gach ceithre bliana. Ba cheart a áireamh sna hiniúchtaí sin freisin go sainaithneofaí an poitéinseal i ndáil leis an tomhaltas fuinnimh a laghdú, dramhtheas a aisghabháil agus a úsáid ar bhealach costéifeachtach, bíodh sé ar an láthair nó trí chóras fuinnimh ceantair, sin nó fuinneamh in-athnuaite a úsáid nó a tháirgeadh ar bhealach costéifeachtach de réir na gcritéar a leagtar amach in Iarscríbhinn VI a ghabhann le Treoir 2012/27/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (17).

(25)

Ós rud é gur mó an tionchar a bhíonn ag laghduithe ar astaíochtaí meatáin ná laghduithe ar astaíochtaí dé-ocsaíde carbóin go comhréireach, agus mar gheall ar earnáil na cóireála fuíolluisce uirbigh a bheith sainaitheanta mar cheann de na príomhearnálacha d’astaíochtaí meatáin, ba cheart don earnáil sin faireachán a dhéanamh ar astaíochtaí meatáin agus féachaint lena laghdú mar a leagtar amach sa Ghealltanas Domhanda Meatáin, tionscnamh a seoladh ag Comhdháil na Náisiún Aontaithe maidir leis an Athrú Aeráide i nGlaschú (COP 26), ar aon dul leis an Laghdú ar Astaíochtaí Meatáin i Rialachán (AE) 2024/1787 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (18), chun rannchuidiú earnáil na cóireála fuíolluisce uirbigh a áirithiú chun an sprioc maidir le neodracht aeráide a bhaint amach faoi 2050 ar a dhéanaí, mar a leagtar amach i Rialachán (AE) 2021/1119.

(26)

Ó tharla, mar thoradh ar chineál trasteorann an truaillithe uisce, gur gá do Bhallstáit chomharsanacha nó tríú tíortha dul i gcomhar le chéile chun aghaidh a thabhairt ar an truailliú sin agus bearta a shainaithint chun dul i ngleic le foinse an truaillithe, ba cheart a cheangal ar na Ballstáit a chéile nó an tríú tír lena mbaineann a chur ar an eolas i gcás ina mbíonn tionchar, nó inar dócha go mbeidh tionchar, ar cháilíocht an uisce de chuid Ballstát eile nó de chuid tríú tír ag truailliú uisce a thagann ó sceitheadh fuíolluisce uirbigh i mBallstát amháin nó i dtríú tír. Ba cheart faisnéis den sórt sin a sholáthar láithreach i gcásanna truailliú teagmhasach a mbíonn éifeacht shuntasach aige ar dhobharlaigh níos faide síos le sruth agus ba cheart freagraí a chur in iúl go tráthúil. I gcás ina bhfuil comhaontuithe roimhe seo tugtha i gcrích ag na Ballstáit eatarthu féin nó le tríú tíortha maidir le saincheisteanna comhshaoil a bhaineann leis an uisce, d’fhéadfaí comhar trí na comhaontuithe sin a chur san áireamh. Ba cheart an Coimisiún a chur ar an eolas faoi thruailliú den sórt sin agus, más gá, ba cheart don Choimisiún a bheith rannpháirteach sna cruinnithe arna iarraidh sin do na Ballstáit. Tá sé tábhachtach freisin dul i ngleic leis an truailliú trasteorann ó thríú tíortha a bhfuil na dobharlaigh i gcomhpháirt acu le roinnt de na Ballstáit. Chun déileáil le truailliú a thagann ó thríú tíortha nó a shroicheann tríú tíortha, féadfar an comhar agus an comhordú le tríú tíortha a dhéanamh faoi chuimsiú Choinbhinsiún Choimisiún Eacnamaíochta na Náisiún Aontaithe don Eoraip (UNECE) maidir le Cosaint agus Úsáid Sruthchúrsaí Trasteorann agus Lochanna Idirnáisiúnta arna leasú (19) nó Coinbhinsiúin réigiúnacha ábhartha eile mar shampla na Coinbhinsiúin maidir le Farraigí Réigiúnacha nó Aibhneacha.

(27)

Chun cosaint ar an gcomhshaol agus ar shláinte an duine a áirithiú, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú, maidir le córais bhailiúcháin agus leis na gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh a thógtar chun ceanglais na Treorach seo a chomhlíonadh, go ndéantar iad a dhearadh, a thógáil, a oibriú, agus a chothabháil le go mbeidh siad in ann feidhmiú ar bhealach leormhaith faoi na gnáthdhálaí aeráide áitiúla go léir. Ós rud é gur aithníodh bonneagar fuíolluisce uirbigh mar eintiteas criticiúil faoi Threoir (AE) 2022/2557 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (20), ba cheart do na Ballstáit a áirithiú freisin go ndéanfar measúnú ar ghléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh agus ar chórais bhailiúcháin agus iad á ndearadh, á dtógáil agus á n-oibriú a mhéid a bhaineann lena leochaileacht i leith teagmhais fhoircneacha a tharlaíonn mar gheall ar an athrú aeráide.

(28)

Glacann gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh isteach freisin fuíolluisce nach fuíolluisce teaghlaigh é, lena n-áirítear fuíolluisce tionsclaíoch, ar féidir raon truailleán nach gcumhdaítear go sainráite le Treoir 91/271/CEE a bheith ann, mar shampla miotail throma, micreaphlaistigh, micreathruailleáin agus ceimiceáin eile, lena n-áirítear substaintí sárfhluarailcile agus polafluarailcile (PFAS). D’fhéadfadh fuíolluisce nach fuíolluisce teaghlaigh é den sórt sin teacht, mar shampla, ó thionscail, nó ó ghnólachtaí tráchtála, nó ó ospidéil agus ó shaoráidí leighis eile. I bhformhór na gcásanna, is bocht an tuiscint agus an t-eolas atá ann maidir leis an truailliú sin, ar truailliú é as ar féidir meathlú teacht ar fheidhmiú an phróisis cóireála agus cur le truailliú na n-uiscí glactha, agus aisghabháil sloda agus athúsáid fuíolluisce chóireáilte á gcosc freisin. Dá bhrí sin ba cheart do na Ballstáit faireachán agus tuairisciú a dhéanamh go tráthrialta ar an truailliú sin nach truailliú teaghlaigh é a théann isteach sna gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh agus a sceitear isteach i ndobharlaigh. Chun cosc a chur ag an bhfoinse ar thruailliú ó sceitheadh fuíolluisce nach fuíolluisce teaghlaigh é, ba cheart d’ábhair a scaoiltear ó thionscail nó ó fhiontair atá nasctha le córais bhailiúcháin a bheith faoi réir réamhrialachán nó údarú sonrach, nó iad araon, ón údarás inniúil nó ón gcomhlacht iomchuí. Chun a áirithiú go mbíonn córais bhailiúcháin agus gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh in ann, ar bhonn teicniúil, an truailliú a thagann isteach a ghlacadh agus a chóireáil, ba cheart dul i gcomhairle leis na hoibreoirí a bhainistíonn na gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh a ghlacann an fuíolluisce nach fuíolluisce teaghlaigh é agus iad a chur ar an eolas sula n-eisítear na húdaruithe sin nó sula nglactar na réamhrialacháin sin, agus ba cheart do na hoibreoirí sin a bheith in ann na húdaruithe eisithe sin a cheadú, arna iarraidh sin dóibh, chun gur féidir a gcuid próiseas cóireála a oiriúnú. I gcás ina sainaithnítear gur ann do thruailliú nach truailliú teaghlaigh é sna huiscí atá ag teacht isteach, ba cheart do na Ballstáit bearta iomchuí a dhéanamh chun an truailliú a laghdú ag an bhfoinse, tríd an bhfaireachán ar thruailleáin sna córais bhailiúcháin a fheabhsú ionas gur féidir foinsí an truaillithe a shainaithint agus, i gcás inar gá, trí athbhreithniú a dhéanamh ar na húdaruithe a soláthraíodh do na gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh ábhartha atá nasctha.

(29)

Tá an brú atá ar acmhainní uisce an Aontais ag dul i méid ar feadh an ama, agus mar thoradh air sin bíonn ganntanas uisce buan nó sealadach ann i roinnt limistéar san Aontas. D’fhéadfaí feabhas a chur ar chumas an Aontais freagairt do na brúnna méadaitheacha sin ar acmhainní uisce trí athúsáid níos leithne a bhaint as fuíolluisce uirbeach cóireáilte, lena dteorannófaí an méid uisce úir a bhaintear as dobharlaigh dhromchla agus screamhuisce. Dá bhrí sin, ba cheart athúsáid fuíolluisce uirbigh chóireáilte a spreagadh agus a chur i bhfeidhm nuair is iomchuí, go háirithe i limistéir ina bhfuil strus mór ar acmhainní uisce, agus le haghaidh na gcuspóirí iomchuí uile, agus sreabhadh éiceolaíoch íosta na n-uiscí glactha á áirithiú ag an am céanna agus an gá a áirithiú go gcomhlíontar na cuspóirí maidir le dea-stádas éiceolaíoch agus ceimiceach na ndobharlach glactha, mar a shainmhínítear i dTreoir 2000/60/CE, á chur san áireamh freisin. Chun an méid sin a bhaint amach, ba cheart do na Ballstáit faireachán a dhéanamh ar thionchar athúsáid an fhuíolluisce uirbigh chóireáilte ar shreabhadh éiceolaíoch íosta na n-uiscí glactha ina measúnú ar thionchair arna ndéanamh faoi Threoir 2000/60/CE. Ba cheart measúnú a dhéanamh ar an bpoitéinseal fuíolluisce uirbeach cóireáilte a athúsáid agus aird á tabhairt ar na pleananna bainistíochta abhantraí a bunaíodh faoi Threoir 2000/60/CE agus ar chinntí na mBallstát faoi Airteagal 2(2) de Rialachán (AE) 2020/741 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (21), chomh maith leis an ngá lena áirithiú go gcomhlíonfar na cuspóirí maidir le dea-stádas éiceolaíoch agus ceimiceach na ndobharlach glactha, mar a shainmhínítear é i dTreoir 2000/60/CE, á gcur san áireamh. Le hathneartú na gceanglas maidir le fuíolluisce uirbeach a chóireáil, agus leis na gníomhaíochtaí chun gur fearr an faireachán, rianú agus laghdú a dhéantar ar thruailliú ag an bhfoinse, imreofar tionchar ar cháilíocht an fhuíolluisce uirbigh chóireáilte, agus dá bhrí sin tacófar le hathúsáid uisce. I gcás inarb é an t-uisciú talmhaíochta is cuspóir don athúsáid uisce, ba cheart í a dhéanamh i gcomhréir le Rialachán (AE) 2020/741. I gcás inarb iomchuí chun athúsáid shábháilte fuíolluisce uirbigh chóireáilte a áirithiú, ba cheart do na Ballstáit féachaint an bhféadfaí cóireáil cheathartha a dhéanamh le haghaidh an fhuíolluisce uirbigh a athúsáidtear nó a athúsáidfear. Ba cheart féachaint an bhféadfaí bearta i ndáil le hathúsáid fuíolluisce uirbigh chóireáilte a chur chun cinn agus an athúsáid sin a chur san áireamh i straitéisí maidir le hathléimneacht uisce ar leibhéal na mBallstát, nuair a bhíonn na straitéisí sin ar fáil.

(30)

Is féidir leis na cothaithigh atá i bhfuíolluisce uirbeach a bheith úsáideach i gcásanna ina ndéantar fuíolluisce uirbeach cóireáilte a athúsáid sa talmhaíocht i gcomhréir le Rialachán (AE) 2020/741. Sna cásanna sin, faoi choinníollacha sonracha lena n-áirithítear an leibhéal is airde cosanta don chomhshaol agus do shláinte an duine, ba cheart na Ballstáit a bheith in ann tairbhe a bhaint as maolú ar an oibleagáid cóireáil threasach a chur i bhfeidhm i gcomhréir leis an Treoir seo ach amháin maidir leis an gcuid sin den fhuíolluisce uirbeach cóireáilte a dhéantar a athúsáid sa talmhaíocht.

(31)

Chun cur chun feidhme cuí na Treorach seo a áirithiú agus go háirithe ó thaobh urramú na dteorainnluachanna astaíochtaí, tá sé tábhachtach faireachán a dhéanamh ar fhuíolluisce uirbeach cóireáilte a sceitear isteach sa chomhshaol. Ba cheart an faireachán a dhéanamh trí chóras éigeantach le haghaidh réamhrialachán nó údaruithe sonracha, nó iad araon, a bhunú ar an leibhéal náisiúnta chun an fuíolluisce uirbeach cóireáilte a sceitheadh isteach sa chomhshaol. Ina theannta sin, chun cosc a chur ar sceitheadh neamhbheartaithe bithmheán isteach sa chomhshaol ó ghléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh ina n-úsáidtear bithmheáin, tá sé riachtanach go n-áireofaí sna húdaruithe nó sna rialacháin, nó iad araon, chun sceitheadh oibleagáidí sonracha maidir le faireachán a dhéanamh go leanúnach ar an sceitheadh sin agus maidir leis an sceitheadh sin a chosc. De ghnáth, is as plaisteach a dhéantar na bithmheáin sin agus d’fhéadfadh bithiompróirí, bithchoirníní nó coirníní polaistiréine, i measc nithe eile, a bheith i gceist leo.

(32)

I gcás inar gá, ba cheart do na Ballstáit a mbonneagar bailithe agus cóireála fuíolluisce uirbigh a oiriúnú de réir fhás nó mhéid a ndaonra agus de réir na n-ualaí gaolmhara fuíolluisce teaghlaigh chun go leanfar de bheith ag comhlíonadh cheanglais na Treorach seo. Ar choinníoll go gcomhlíontar na coinníollacha ar fad a leagtar síos faoin Treoir seo, níor cheart a mheas gur sárú ar a n-oibleagáidí faoi Threoir 2000/60/CE an tionchar a d’fhéadfadh a bheith ag sceitheadh ar dhobharlaigh i ngeall ar thógáil agus oiriúnú an bhonneagair sin.

(33)

Chun cosaint an chomhshaoil a áirithiú, ba cheart sceitheadh díreach d’fhuíolluisce in-bhithdhíghrádaithe nach fuíolluisce teaghlaigh é isteach sa chomhshaol ó earnálacha tionsclaíocha áirithe a bheith faoi réir ceanglais iomchuí. Ba cheart a áirithiú leis na ceanglais sin go mbeidh sceitheadh díreach ó earnálacha tionsclaíocha áirithe faoi réir cóireáil thánaisteach, cóireáil threasach agus cóireáil cheathartha de réir mar is gá chun an comhshaol agus sláinte an duine a chosaint, agus go n-urramófar, i ndeireadh na scríbe, na paraiméadair a socraíodh le haghaidh fuíolluisce cóireáilte nó go n-áiritheofar an leibhéal céanna cosanta comhshaoil.

(34)

De réir Airteagal 168(1) CFAE, le gníomhaíocht an Aontais comhlánaítear na beartais náisiúnta agus tá sí le díriú ar an tsláinte phoiblí a fheabhsú agus ar ghalair a chosc. Chun a áirithiú go mbainfear an úsáid is fearr is féidir as sonraí ábhartha sláinte poiblí i ndáil leis an bhfuíolluisce uirbeach, ba cheart faireachas fuíolluisce uirbigh a bhunú agus a úsáid chun críocha coisctheacha nó luathrabhaidh, mar shampla i ndáil le víris shonracha i bhfuíolluisce uirbeach a bhrath mar chomhartha go bhfuil eipidéimí nó paindéimí ag teacht chun cinn. Ba cheart do na Ballstáit idirphlé agus comhordú a bhunú idir na húdaráis inniúla atá freagrach as an tsláinte phoiblí agus na húdaráis inniúla atá freagrach as bainistiú an fhuíolluisce uirbigh. I gcomhthéacs an chomhordaithe sin, ba cheart róil, freagrachtaí agus costais a leithdháileadh ar bhealach soiléir i measc na n-údarás inniúil sin. Ba cheart do na Ballstáit liosta a fhorbairt de pharaiméadair ábhartha le haghaidh sláinte phoiblí a bhfuil faireachán le déanamh orthu san fhuíolluisce uirbeach chomh maith le minicíocht agus suíomh na samplála, agus, i measc eintiteas eile, moltaí ón Lárionad Eorpach um Ghalair a Chosc agus a Rialú (ECDC), ón Údarás um Ullmhacht agus Freagairt i dtaca le hÉigeandáil Sláinte (HERA) agus ón Eagraíocht Dhomhanda Sláinte (EDS) á gcur san áireamh agus na paraiméadair sláinte seo a leanas a mheas lena n-áireamh ar an liosta sin: SARS-CoV-2 agus a athraithigh, póilióivíreas, víreas fliú, pataiginí atá ag teacht chun cinn agus aon pharaiméadair sláinte poiblí eile a d’fhéadfaí a mheas a bheith ábhartha. Ar bhonn faisnéis a bailíodh le linn phaindéim COVID-19 agus ar bhonn taithí a fuarthas ó chur chun feidhme Mholadh (AE) 2021/472 ón gCoimisiún (22) (an ‘moladh’), ba cheart a cheangal ar na Ballstáit faireachán a dhéanamh ar pharaiméadair sláinte ábhartha i bhfuíolluisce uirbeach i gcás éigeandáil sláinte. Chun a áirithiú go n-úsáidtear modhanna comhchuibhithe, ba cheart do na Ballstáit, a mhéid is féidir, úsáid a bhaint as na modhanna samplála agus anailíse a leagtar amach i Moladh (AE) 2021/472 maidir le faireachán ar SARS-CoV-2 agus a chuid athraitheach.

(35)

Aithníonn an tAontas an tábhacht a bhaineann le haghaidh a thabhairt ar fhadhb na frithsheasmhachta in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha (AMR), go háirithe sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 29 Meitheamh 2017 dar teideal ‘A European One Health Action Plan against Antimicrobial Resistance (AMR) [Plean Gníomhaíochta Eorpach “Aon Sláinte Amháin” i gcoinne Frithsheasmhacht in aghaidh Ábhair Fhrithmhiocróbacha (AMR)]’ agus ghlac sé Plean Gníomhaíochta Eorpach ‘Aon Sláinte Amháin’ i gcoinne AMR. De réir EDS, déantar fuíolluisce uirbeach a aithint agus a dhoiciméadú mar cheann de phríomhfhoinsí na n-oibreán frithmhiocróbach agus a gcuid meitibilítí, agus mar cheann de phríomhfhoinsí na mbaictéar atá frithsheasmhach in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha agus a ngéinte. Chun méadú a chur ar an eolas atá ann ar phríomhfhoinsí AMR, ba cheart oibleagáid faireacháin a thabhairt isteach maidir le AMR a bheith i bhfuíolluisce uirbeach chun ár n-eolas eolaíoch a fhorbairt a thuilleadh agus b’fhéidir gníomhaíocht leordhóthanach a dhéanamh amach anseo.

(36)

Aithnítear sa Treoir seo gur cur chuige comhtháite, aontaithe é ‘Aon Sláinte Amháin’, mar a d’aithin EDS é, arb é is aidhm dó cothromaíocht inbhuanaithe a bhaint amach agus sláinte daoine, ainmhithe agus éiceachóras a bharrfheabhsú. Aithnítear leis an gcur chuige ‘Aon Sláinte Amháin’ go bhfuil sláinte an duine, sláinte ainmhithe clóis agus sláinte ainmhithe fiáine, sláinte plandaí agus sláinte an chomhshaoil i gcoitinne, lena n-áirítear éiceachórais, idirnasctha go dlúth agus idirspleách.

(37)

Chun an comhshaol agus sláinte an duine a chosaint, ba cheart do na Ballstáit na rioscaí a bhaineann le bainistiú fuíolluisce uirbigh a shainaithint agus measúnú a dhéanamh orthu. D’fhéadfadh scagadh leathan ceimiceach a áireamh sa mheasúnú riosca, lena n-áirítear meascáin cheimiceacha, nó modhanna atá bunaithe ar éifeacht bhitheolaíoch, nó iad araon, chun substaintí ar ábhar imní iad lena n-áirítear, i measc nithe eile, don saol uisceach a shainaithint nó do cháilíocht an uisce óil nó an uisce snámha a shainaithint. Ar bhonn na sainaitheanta sin, agus i gcás inar gá chun ceanglais reachtaíocht uisce an Aontais a chomhlíonadh, ba cheart do na Ballstáit bearta a dhéanamh maidir le fuíolluisce uirbeach a bhailiú agus a chóireáil atá níos déine ná na bearta sin is gá chun na híoscheanglais a leagtar amach sa Treoir seo a chomhlíonadh. I gcomhréir le hAirteagal 191(2) CFAE agus sa bhreis ar na bearta dá bhforáiltear nó a glacadh i gcomhréir le hAirteagal 11(3) de Threoir 2000/60/CE, ba cheart do na Ballstáit, mar thosaíocht, an truailliú a rialú ag an bhfoinse a chur chun cinn chun truailliú na ndobharlach glacach a chosc. Go háirithe, ba cheart do na Ballstáit bearta coisctheacha a dhéanamh chun teorainn a chur ar an riosca le micreaphlaistigh a scaoiltear d’aon ghnó agus go neamhbheartaithe a bheith ag teacht chomh fada leis an bhfuíolluisce agus an sloda uirbeach.

(38)

Ag brath ar an gcás, ar na bearta níos déine sin féadfar a áireamh, i measc bearta eile, córais bhailiúcháin a bhunú, pleananna comhtháite bainistithe fuíolluisce uirbigh a fhorbairt nó cóireáil thánaisteach, cóireáil threasach nó cóireáil cheathartha a dhéanamh ar an bhfuíolluisce uirbeach i gcás ceirtleáin nó gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh nach sroicheann na tairseacha p.e. lena ngníomhachtaítear cur i bhfeidhm na gceanglas caighdeánach. Féadfar a áireamh orthu freisin cóireáil atá níos forbartha ná an chóireáil is gá chun na híoscheanglais a urramú maidir le fuíolluisce uirbeach cóireáilte a dhíghalrú chun Treoir 2006/7/CE a chomhlíonadh.

(39)

Sprioc 6.2 de Sprioc Forbartha Inbhuanaithe 6 ó na Náisiúin Aontaithe maidir le huisce glan agus sláintíocht lena gceanglaítear ar na Ballstáit, faoi 2030, ‘rochtain do chách ar shláintíocht agus sláinteachas leordhóthanach agus cothrom a bhaint amach agus deireadh a chur le dífhaecú faoin aer, agus aird ar leith á tabhairt ar riachtanais na mban agus na gcailíní agus iad siúd atá i gcásanna leochaileacha’. Ba cheart go bhfágfadh saoráidí sláintíochta go mbeifear in ann fual, faecas agus fuil mhíosta an duine a bhainistiú agus a dhiúscairt go sábháilte agus táirgí míosta a athrú. Thairis sin, i bPrionsabal 20 de Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta sonraítear go bhfuil ag cách an ceart chun rochtain a fháil ar sheirbhísí riachtanacha ar dhea-chaighdeán, lena n-áirítear uisce agus sláintíocht. I bhfianaise an mhéid sin, agus i gcomhréir leis na moltaí i dTreoirlínte EDS maidir le Sláintíocht agus Sláinte (23) agus leis an bPrótacal maidir le hUisce agus Sláinte a ghabhann leis an gCoinbhinsiún maidir le Cosaint agus Úsáid Sruthchúrsaí Trasteorann agus Lochanna Idirnáisiúnta, arna dhéanamh i Londain an 17 Meitheamh 1999, ba cheart do na Ballstáit dul i ngleic le saincheist na rochtana ar shláintíocht ar an leibhéal náisiúnta. Ba cheart é sin a dhéanamh trí bhíthin gníomhaíochtaí lena n-áirithítear rochtain ar shláintíocht ag cách, mar shampla trí shaoráidí sláintíochta a chur ar bun i spásanna poiblí, agus freisin trí spreagadh a thabhairt le go mbeadh saoráidí sláintíochta iomchuí ar fáil in áitribh riaracháin phoiblí agus i bhfoirgnimh phoiblí saor in aisce nó go mbeadh siad inacmhainne do chách, lena n-áirítear gach cineál saoráide agus seirbhíse, mar shampla leithris shruthlaithe agus leithris thirime. Ba cheart iad a bhainistiú go sábháilte, rud a chiallaíonn gur cheart iad a bheith inrochtana do chách, i gcás inarb iomchuí, i gcónaí, lena n-áirítear do dhaoine a bhfuil riachtanais ar leith acu, mar shampla leanaí, daoine aosta, daoine faoi mhíchumas agus daoine gan dídean, agus gur cheart iad a lonnú i suíomh lena n-áirithítear uasleibhéal sábháilteachta le haghaidh úsáideoirí, agus gur cheart iad a bheith sábháilte lena n-úsáid ar bhonn teicniúil agus ó thaobh sláinteachais de. Anuas air sin ba cheart líon leordhóthanach de na saoráidí sin a bheith ann chun a áirithiú go bhfreastalófar ar riachtanais na ndaoine agus nach mbeidh amanna feithimh rófhada ann. Ba cheart líon leordhóthanach na saoráidí sláintíochta i spásanna poiblí a chinneadh ar an leibhéal iomchuí, agus prionsabal na coimhdeachta á chur san áireamh.

(40)

Sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 7 Deireadh Fómhair 2020 dar teideal A Union of Equality: EU Roma strategic framework for equality, inclusion and participation [Aontas Comhionannais: creat straitéiseach an Aontais Eorpaigh maidir le comhionannas, cuimsiú agus rannpháirtíocht na Romach], ina n-iarrtar go ndéanfaí an rochtain éifeachtach chothrom ar sheirbhísí riachtanacha a mhéadú, aithníodh cás sonrach na gcultúr mionlach, mar shampla cás na Romach agus an Lucht Siúil, is cuma aistreach nó neamhaistreach iad, agus go háirithe an easpa rochtana a bhíonn acu ar shláintíocht. Ar an iomlán, is iomchuí go dtabharfaidh na Ballstáit aird ar leith ar ghrúpaí leochaileacha nó ar ghrúpaí atá imeallaithe mar gheall ar thosca a bhaineann lena staid shocheacnamaíoch, bunadh eitneach, gnéasacht, inscne, míchumas, easpa dídine, stádas dlíthiúil, creideamh reiligiúnach nó cúiseanna eile trí na bearta is gá a dhéanamh chun rochtain ar shláintíocht a áirithiú do na grúpaí sin. Tá sé tábhachtach go ndéanfar na grúpaí sin a shainaithint i gcomhréir le hAirteagal 16(1) de Threoir (AE) 2020/2184 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (24). Ar na bearta chun feabhas a chur ar an rochtain ar shláintíocht ag grúpaí leochaileacha agus imeallaithe, d’fhéadfaí saoráidí sláintíochta a chur ar fáil i spásanna poiblí agus príobháideacha saor in aisce nó ar tháille íseal seirbhíse agus i bhfoirgnimh riaracháin phoiblí, an nasc le córais leordhóthanacha bailithe fuíolluisce uirbigh a fheabhsú nó a chothabháil, agus feasacht a ardú i leith na saoráidí sláintíochta is gaire.

(41)

De réir Threoirlínte an Aontais Eorpaigh maidir le Cearta an Duine i ndáil le hUisce Óil Sábháilte agus leis an tSláintíocht, arna nglacadh ag an gComhairle an 17 Meitheamh 2019, is gá aird ar leith a thabhairt ar riachtanais na mban is na gcailíní, ó tharla gurb iadsan go háirithe atá i mbaol agus go bhfuil siad neamhchosanta ar ionsaithe, ar fhoréigean gnéasach agus inscne-bhunaithe, ar chiapadh agus ar bhagairtí eile ó thaobh a sábháilteachta de le linn dóibh a bheith ag úsáid saoráidí sláintíochta ar láthair eile seachas a dtithe. Tá sé sin i gcomhréir leis na Conclúidí ón gComhairle maidir leis an Taidhleoireacht Uisce, arna nglacadh an 19 Samhain 2018, lena n-athdhearbhaítear an tábhacht a bhaineann le gné na hinscne a chomhtháthú sa taidhleoireacht uisce. Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit aird ar leith a thabhairt ar mhná agus cailíní mar ghrúpa leochaileach agus ba cheart do na Ballstáit na bearta is gá a dhéanamh chun rochtain shábháilte ar shláintíocht don ghrúpa sin a fheabhsú nó a choinneáil ar bun.

(42)

Sa mheastóireacht thángthas ar an gconclúid go bhféadfaí feabhas a chur ar bhainistiú sloda chun é a ailíniú níos fearr le prionsabail an gheilleagair chiorclaigh agus ord na réiteach dramhaíola mar a shainmhínítear iad le hAirteagal 4 de Threoir 2008/98/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (25). Maidir leis na gníomhaíochtaí chun faireachán agus laghdú níos fearr a dhéanamh ar thruailliú ó sceitheadh nach sceitheadh teaghlaigh é ag an bhfoinse, rannchuideoidh siad le feabhas a chur ar cháilíocht an tsloda a tháirgtear agus áiritheoidh siad go n-úsáidfear go sábháilte é sa talmhaíocht. Chun a áirithiú go ndéanfar cothaithigh, lena n-áirítear an tsubstaint chriticiúil fosfar, a aisghabháil ar bhealach cuí shábháilte ón sloda, ba cheart íosráta comhcheangailte athúsáide agus athchúrsála a shocrú ar leibhéal an Aontais. Ba cheart na Ballstáit a bheith in ann rogha a dhéanamh fuíolluisce uirbeach nó sloda a athúsáid nó a athchúrsáil, nó iad araon, chun fosfar a aisghabháil. Leis an íosráta comhcheangailte athúsáide agus athchúrsála, ba cheart an cion fosfair sloda a chur san áireamh, a d’fhéadfadh a bheith éagsúil ó limistéar amháin go limistéar eile. Ba cheart a chur san áireamh ann freisin leibhéal sáithithe gach margaidh náisiúnta, mar shampla, infhaighteacht foinsí eile fosfair ó fhoinsí orgánacha, mar shampla ó fheirmeoireacht beostoic, agus na féidearthachtaí a bhaineann lena ionsú sa talmhaíocht. Ba cheart na Ballstáit a spreagadh chun faireachán a dhéanamh ar mhicreathruailleáin i sloda, go háirithe i gcás ina bhfuil baol ann go gcarnfaí micreathruailleáin i sloda, agus i gcás ina ndéantar é a athúsáid sa talmhaíocht chun cur leis an eolas ina leith agus chun an comhshaol agus sláinte an duine a chosaint. Ba cheart a spreagadh go ndéanfaí cothaithigh a aisghabháil ar bhealach cuí sábháilte agus go n-athúsáidfí sa talmhaíocht iad chun tacú le hathléimneacht agus inbhuanaitheacht earnáil na talmhaíochta agus chun rannchuidiú le huathriail straitéiseach thionscal leasacháin an Aontais. Sa chomhthéacs sin, ba cheart do na Ballstáit, agus roghanna aisghabhála náisiúnta agus áitiúla á gcur san áireamh acu, bearta a dhéanamh chun táirgeadh agus ceannach cothaitheach athshlánaithe ó fhuíolluisce uirbeach agus sloda a spreagadh. Agus sloda á athúsáid sa talmhaíocht, ba cheart aird ar leith a thabhairt ar mhicreaphlaistigh. Dá bhrí sin, ba cheart faireachán córasach a dhéanamh ar mhicreaphlaistigh nuair a dhéantar sloda a athúsáid sa talmhaíocht. Tá an fhaisnéis sin fíor-riachtanach chun sloda a bhainistiú ar bhealach sábháilte sa talmhaíocht agus d’aon athbhreithniú a d’fhéadfaí a dhéanamh ar bheartas ábhartha an Aontais.

(43)

Is gá faireachán leordhóthanach a dhéanamh chun go bhfíorófaí go bhfuiltear ag comhlíonadh cheanglais nua na Treorach seo maidir le micreathruailleáin, truailliú nach truailliú teaghlaigh é, neodracht fuinnimh, forshreabhadh uisce stoirme agus rith chun srutha uirbeach. Ba cheart tacú leis an bhfaireachán, i gcás inarb indéanta go teicniúil agus inarb iomchuí, trí úsáid a bhaint as uirlisí digiteacha. Ba cheart úsáid uirlisí digiteacha a mheas go córasach, go háirithe chun bainistiú oibríochtúil a dhéanamh ar chórais bhailiúcháin agus ar ghléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh. Chun fíorú a dhéanamh ar chomhréireacht na cóireála ceathartha i ndáil le laghdú na micreathruailleán i bhfuíolluisce uirbeach a sceitear, is leor faireachán a dhéanamh ar shraith theoranta micreathruailleán ionadaíoch. Ba cheart na minicíochtaí faireacháin a bheith bunaithe ar na dea-chleachtais atá ann faoi láthair, mar a fheidhmítear san Eilvéis faoi láthair. Chun go leanfaidh siad de bheith costéifeachtach, ba cheart na hoibleagáidí sin a chur in oiriúint do mhéid na ngléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh agus do mhéid na gceirtleán. Chun críocha an fhaireacháin sin, déantar foráil sa Treoir seo maidir le sampláil a dhéanamh. Gach uair a dhéantar sampláil, tógtar sampla ag ionraon agus asraon an ghléasra cóireála fuíolluisce uirbigh araon. Rannchuideoidh an faireachán freisin le sonraí a sholáthar don Chreat Faireachán Comhshaoil a bunaíodh faoin 8ú Clár Gníomhaíochta Comhshaoil (26), agus ar bhealach níos sonraí cothóidh sé an Creat Faireacháin agus Ionchais Truaillithe Nialasaigh atá mar bhonn taca leis, a leagtar amach sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 12 Bealtaine 2021 dar teideal Pathway to a Healthy Planet for All EU Action Plan: ‘Towards Zero Pollution for Air, Water and Soil’ [Plean Gníomhaíochta an Aontais maidir le Conair chuig Pláinéad Sláintiúil do Chách: ‘I dtreo Truailliú Nialasach don Aer, d’Uisce agus don Ithir’].

(44)

Ba cheart faireachán a dhéanamh ar mhicreaphlaistigh agus ar mhicreathruailleáin ábhartha, i gcás inarb ábhartha, i bhforshreabhadh uisce stoirme agus i sceitheadh rith chun srutha uirbeach ó chórais ar leith a bhfuil clár samplála ionadaíoch acu lenar féidir meastachán tiúchana a dhéanamh d’fhonn cáilíocht an uisce cáilíocht an uisce a shamhaltú. Ba cheart faireachán a dhéanamh ar astaíochtaí GCT trí bhíthin anailíse, ríomhanna nó samhaltú, i gcás inarb iomchuí.

(45)

Chun a áirithiú go ndéanfar an comhshaol a chosaint agus go ndéanfar gníomhaíocht leordhóthanach faoi aon mheasúnú riosca atá le déanamh chun an Treoir seo a chur chun feidhme agus chun dlí eile de chuid an Aontais a chur chun feidhme, ba cheart do na Ballstáit faireachán a dhéanamh ar raon leathan truailleán ag ionraonta agus asraonta na ngléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh. Chun ualach nach bhfuil gá leis a sheachaint, níor cheart faireachán a dhéanamh ach ar thruailleáin a mheastar a bheidh le fáil i bhfuíolluisce uirbeach agus an éagsúlacht ard truailleán a d’fhéadfadh dul chomh fada le hionaid chóireála fuíolluisce uirbigh, lena n-áirítear truailleáin ó fhoinsí fuíolluisce nach fuíolluisce teaghlaigh é, á cur san áireamh. Ba cheart na Ballstáit a bheith in ann an mhinicíocht faireacháin a laghdú mura n-aimsítear truailleáin i bpróisis samplála ina dhiaidh sin. Go sonrach, léiríonn na sonraí is déanaí go bhfuil substaintí sárfhluarailcile agus pholafluarailcile (PFAS) le fáil i bhfuíolluisce uirbeach, uaireanta ag tiúchan ard. Léiríonn an fhianaise eolaíoch is déanaí gur ábhar imní don chomhshaol agus don tsláinte phoiblí iad PFAS mar gheall ar a marthanacht. Tá sé riachtanach, dá bhrí sin, tuiscint níos fearr a fháil ar chonairí PFAS isteach sa chomhshaol agus faireachán a dhéanamh orthu in ionraon agus asraon na ngléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh. Ar an gcéad dul síos, ba cheart an faireachán sin a dhéanamh i gcás ina sroicheann an sceitheadh dobharcheantair a úsáidtear chun uisce óil a bhaint astu, mar gheall ar na rioscaí arda go nochtfaí daoine do PFAS agus mar gheall ar a dtionchar ar an tsláinte.

(46)

Chun an t-ualach riaracháin a laghdú agus leas níos fearr a bhaint as na deiseanna atá ar fáil ón digiteáil, ba cheart an tuairisciú ar chur chun feidhme na Treorach seo a fheabhsú agus a shimpliú trí dheireadh a chur leis an oibleagáid ar na Ballstáit chun tuarascáil a thabhairt don Choimisiún gach 2 bhliain agus ar an gCoimisiún chun tuarascálacha a fhoilsiú gach dara bliain. Ina hionad ba cheart ceanglas a chur ar na Ballstáit, le tacaíocht ó EEA, feabhas a chur ar na tacair sonraí caighdeánaithe náisiúnta atá ann cheana faoi Threoir 91/271/CEE agus iad a thabhairt cothrom le dáta go tráthrialta. Úsáidfidh an Coimisiún na tacair sonraí feabhsaithe sin chun a fhíorú go bhfuil an Treoir seo á comhlíonadh. Is iomchuí go ndéanfaidh EEA samhail an tuairiscithe a fhorbairt i gcomhar leis na Ballstáit. Ba cheart rochtain ar na bunachair sonraí náisiúnta a sholáthar don Choimisiún agus do EEA. Chun faisnéis iomlán a áirithiú maidir le cur i bhfeidhm na Treorach seo, ba cheart a áireamh sna tacair sonraí faisnéis maidir lena mhéid atá na ceanglais chóireála á gcomhlíonadh ag na gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh (pas/teip, ualaigh agus leibhéil tiúchana na dtruailleán a sceitear), maidir lena mhéid atá cuspóirí na neodrachta fuinnimh á mbaint amach, maidir le hastaíochtaí GCT na ngléasraí cóireála os cionn 10 000 p.e. agus maidir leis na bearta arna ndéanamh ag na Ballstáit i gcomhthéacs forshreabhadh uisce stoirme agus rith chun srutha uirbeach, rochtain ar shláintíocht agus cóireáil arna déanamh ag córais aonair. Thairis sin, ba cheart comhsheasmhacht iomlán le Rialachán (CE) Uimh. 166/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (27) a áirithiú chun an úsáid is fearr a bhaint as na sonraí, agus chun tacú chomh maith le trédhearcacht iomlán. Leis an bhfaisnéis arna bailiú tríd an tacar sonraí sin ba cheart cur i gcomparáid agus malartú na ndea-chleachtas ar leibhéal an Aontais a éascú maidir leis an bhfeidhmíocht gléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh. Leis an ualach riaracháin a bhaineann le faisnéis agus sonraí a sholáthar don phobal, ba cheart é a bheith de chineál lena ndéantar prionsabal na comhréireachta a urramú i gcónaí.

(47)

Is trí tharaifí uisce agus trí bhuiséid phoiblí, lena n-áirítear cistiú an Aontais, a dhéantar cur chun feidhme Threoir 91/271/CEE seo a mhaoiniú. Amach anseo, ba cheart freagracht leathnaithe an táirgeora a bheith de chineál go n-áiritheofaí go n-íocfaidh na tionscail lena mbaineann costais na cóireála ceathartha go páirteach ar a laghad agus go gcomhlánófar iad le cineálacha eile maoinithe. San am a chuaigh thart, thacaigh Beartas Comhtháthaithe an Aontais agus cláir an Aontais faoi Fís 2020 agus Clár LIFE go mór le cur chun feidhme Threoir 91/271/CEE freisin. Chun a áirithiú go gcuirtear chun feidhme an Treoir seo go tráthúil agus go cuí, tá sé riachtanach go mbunóidh na Ballstáit clár náisiúnta cur chun feidhme lena n-áirítear clárú fadtéarmach na n-infheistíochtaí is gá a mbeidh straitéis maoiniúcháin ag gabháil leis. Ba cheart na cláir náisiúnta cur chun feidhme sin a thuairisciú don Choimisiún. Chun an t-ualach riaracháin a theorannú, níor cheart feidhm a bheith ag an gceanglas sin maidir le Ballstáit ina bhfuil os cionn 95 % de na ceirtleáin ag comhlíonadh na bpríomhoibleagáidí maidir le fuíolluisce a chóireáil agus a bhailiú. Chun leanúint de chur chun feidhme sásúil na Treorach seo, ba cheart don Choimisiún breithniú a dhéanamh ar na cláir náisiúnta cur chun feidhme arna dtuairisciú ag na Ballstáit chun an chéad chreat airgeadais ilbhliantúil eile a ullmhú, mar aon leis na creataí a bheidh ann ina dhiaidh sin, agus ba cheart do na Ballstáit córas riachtanach fhreagracht leathnaithe an táirgeora a chur ar bun gan mhoill.

(48)

Is earnáil shonrach í earnáil bailithe agus cóireála an fhuíolluisce uirbigh, a oibríonn mar mhargadh faoi chuing, ina bhfuil fiontair phoiblí agus fiontair bheaga nasctha leis an gcóras bailiúcháin gan a bheith in ann a n-oibreoirí a roghnú. Dá bhrí sin tá sé tábhachtach rochtain phoiblí a áirithiú ar phríomhtháscairí feidhmíochta na n-oibreoirí, mar shampla an leibhéal cóireála a bhaintear amach, costais na cóireála, an méid fuinnimh a úsáidtear agus a tháirgtear agus na hastaíochtaí GCT agus an lorg carbóin a bhaineann leo. Chun an pobal a dhéanamh níos feasaí maidir leis na himpleachtaí a bhaineann le cóireáil fuíolluisce uirbigh, ba cheart an phríomhfhaisnéis maidir le costas bliantúil bailithe agus cóireála an fhuíolluisce a sholáthar, i gceirtleáin os cionn 10 000 p.e. ar a laghad, agus os cionn 1 000 p.e. más féidir, ar bhealach a bheidh so-inrochtana, le haghaidh gach teaghlaigh, mar shampla ar na sonraisc, agus ba cheart faisnéis mhionsonraithe eile a bheith inrochtana i bhformáid sholáimhsithe ar líne, ar shuíomh gréasáin an oibreora nó an údaráis inniúil.

(49)

Le Treoir 2003/4/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (28) ráthaítear an ceart rochtana ar fhaisnéis faoin gcomhshaol sna Ballstáit i gcomhréir le Coinbhinsiún Choimisiún Eacnamaíochta na Náisiún Aontaithe don Eoraip 1998 maidir le Rochtain ar Fhaisnéis, Rannpháirtíocht Phoiblí i gCinnteoireacht agus Rochtain ar Cheartas i gCúrsaí Comhshaoil (‘Coinbhinsiún Aarhus’) (29). Le Coinbhinsiún Aarhus cuimsítear oibleagáidí leathana a bhaineann le faisnéis faoin gcomhshaol a chur ar fáil, arna hiarraidh sin, agus leis an bhfaisnéis sin a scaipeadh ar bhealach gníomhach. Tá sé tábhachtach go ndéanfaidh forálacha na Treorach seo a bhaineann le rochtain ar fhaisnéis agus le socruithe comhroinnte sonraí an Treoir sin a chomhlánú, tríd an oibleagáid a bhunú chun faisnéis a chur ar fáil don phobal ar líne, ar bhealach atá áisiúil don úsáideoir, maidir le bailiú agus cóireáil fuíolluisce uirbigh, gan córas dlí ar leith a chruthú.

(50)

Le go mbeidh an Treoir seo éifeachtach ó thaobh a haidhm a bhaint amach arb éard í an tsláinte phoiblí a chosaint i gcomhthéacs bheartas comhshaoil an Aontais, caithfidh daoine nádúrtha nó dlítheanacha, nó i gcás inarb iomchuí, a gcuid eagraíochtaí arna gcomhdhéanamh mar is cuí, a bheith in ann brath ar an Treoir in imeachtaí dlíthiúla agus caithfidh na cúirteanna náisiúnta a bheith in ann an Treoir seo a chur san áireamh mar ghné de dhlí an Aontais chun, inter alia, athbhreithniú a dhéanamh ar chinntí de chuid údaráis náisiúnta i gcás inarb iomchuí. Ina theannta sin, de réir chásdlí bunaithe Chúirt Breithiúnais an Aontais Eorpaigh, faoi phrionsabal an chomhair dhílis a leagtar síos in Airteagal 4(3) den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE), is faoi chúirteanna na mBallstát atá sé cosaint dhlíthiúil ar chearta duine faoi dhlí an Aontais a áirithiú. Sa bhreis air sin, le hAirteagal 19(1) CAE ceanglaítear ar na Ballstáit leigheasanna a sholáthar atá leordhóthanach chun cosaint dhlíthiúil éifeachtach a áirithiú sna réimsí a chumhdaítear le dlí an Aontais. Ba cheart é sin a dhéanamh i gcomhréir leis na rialacha náisiúnta, gan a héifeacht a bhaint den fhoráil maidir le cúiteamh. Anuas air sin, i gcomhréir le Coinbhinsiún Aarhus, tá rochtain ar an gceartas le bheith ag daoine den phobal lena mbaineann mar chuid de chosaint an chirt chun maireachtáil i dtimpeallacht atá leordhóthanach do shláinte agus folláine an duine.

(51)

Chun an Treoir seo a oiriúnú don dul chun cinn eolaíoch agus teicniúil, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún chun codanna áirithe de na hIarscríbhinní a leasú i ndáil leis an bhfaireachán a oiriúnú do mhodhanna úrscothacha chun faireachán a dhéanamh, lena n-áirítear d’fhonn an úsáid is fearr is féidir a bhaint as uirlisí digiteacha agus na modhanna ábhartha a úsáidtear i ndlí ábhartha eile de chuid an Aontais a chur san áireamh, agus meastóireacht a dhéanamh ar thorthaí maidir le cóireáil threasach agus cóireáil cheathartha, agus na ceanglais le haghaidh réamhrialachán agus údaruithe sonracha chun fuíolluisce nach fuíolluisce teaghlaigh é a sceitheadh isteach i gcórais bhailiúcháin agus i ngléasraí cóireála fuíolluisce uirbigh agus chun an Treoir seo a fhorlíonadh trí íosráta comhcheangailte athúsáide agus athchúrsála a shonrú le haghaidh fosfar ó shloda agus ó fhuíolluisce uirbeach, agus na teicneolaíochtaí agus na hacmhainní atá ar fáil chomh maith le hinmharthanacht eacnamaíoch aisghabháil an fhosfair á gcur san áireamh, agus an fhaisnéis a sholáthraítear don phobal ar líne agus do theaghlaigh a nuashonrú. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún, le linn a chuid oibre ullmhúcháin, i mbun comhairliúcháin iomchuí lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos sa Chomhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (30). Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile an tráth céanna a fhaigheann saineolaithe na mBallstát iad, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(52)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Treoir seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún chun caighdeáin a ghlacadh le haghaidh córais aonair a dhearadh, chun formáid an tuairiscithe agus leibhéal mionsonraí na faisnéise a bhunú maidir le córais aonair, chun formáid agus modh an mheasúnaithe riosca a bhunú a bheidh le húsáid i gcomhthéacs na cóireála ceathartha, chun modhanna faireacháin agus measúnaithe a ghlacadh le haghaidh tháscairí na cóireála ceathartha agus na gcuspóirí maidir le neodracht fuinnimh, chun coinníollacha coiteanna agus critéir choiteanna a bhunú le haghaidh chur i bhfeidhm na díolúine ó fhreagracht leathnaithe an táirgeora do tháirgí áirithe, chun modheolaíochtaí a bhunú chun tacú le pleananna comhtháite bainistithe fuíolluisce uirbigh a fhorbairt, chun táscairí malartacha a fhorbairt ar an gcuspóir táscach ualach-bhunaithe i dtaca le truailliú a laghdú, bunaithe, mar shampla, ar thoirt, ar líon na bhforshreafaí uiscí stoirme, ar thoirt an rith chun srutha uirbeach sceite, nó ar tháscairí malartacha ábhartha eile, agus chun minicíocht íosta samplála agus modheolaíochtaí a bhunú chun frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha, astaíochtaí GCT díreacha agus indíreacha agus micreaphlaistigh i bhfuíolluisce uirbeach agus i sloda a thomhas, chun íosliosta a bhunú de thruailleáin ábhartha ar dócha go n-aimseofar i bhfuíolluisce uirbeach iad, lena n-áirítear modheolaíocht chun truailleáin ábhartha ar dócha go n-aimseofar iad a shainaithint agus critéir maidir le hathbhreithniú a dhéanamh ar eisiamh roinnt truailleán a bhfuil faireachán le déanamh orthu, chun modheolaíocht chomhchuibhithe a bhunú chun ‘Iomlán Substaintí Sárfhluarailcile agus Polafluarailcile (PFAS)’ agus ‘Suim PFAS’ i bhfuíolluisce uirbeach a thomhas agus chun an fhormáid agus na módúlachtaí a ghlacadh maidir le cur i láthair na faisnéise atá le soláthar ag na Ballstáit agus arna tiomsú ag EEA maidir le cur chun feidhme na Treorach seo. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (31).

(53)

Ba cheart do na Ballstáit rialacha a leagan síos i ndáil leis na pionóis is infheidhme maidir le sáruithe ar fhorálacha náisiúnta arna nglacadh de bhun na Treorach seo agus ba cheart dóibh gach beart is gá a dhéanamh lena áirithiú go gcuirfear chun feidhme iad. Ba cheart na pionóis a bheith éifeachtach, comhréireach agus athchomhairleach, agus ba cheart dóibh, de réir mar is infheidhme, staid airgeadais an duine nádúrtha nó an duine dhlítheanaigh atá freagrach a chur san áireamh.

(54)

De bhun an Chomhaontaithe Idirinstitiúidigh maidir le Reachtóireacht Níos Fearr, ba cheart don Choimisiún meastóireacht a dhéanamh ar an Treoir seo laistigh de thréimhse ama áirithe ón dáta a shocraítear chun í a thrasuí. Ba cheart don mheastóireacht sin a bheith bunaithe ar an taithí a fuarthas agus ar na sonraí a bailíodh le linn don Treoir seo a bheith á cur chun feidhme, ar aon mholtaí atá ar fáil ó EDS, agus ar shonraí ábhartha eolaíocha, anailíseacha agus eipidéimeolaíocha. Sa mheastóireacht, ba cheart aird ar leith a thabhairt ar anailís ar leordhóthanacht na bparaiméadar sláinte poiblí a úsáidtear san fhaireachas ar fhuíolluisce uirbeach, ar anailís ar na breisluachanna a bhaineann le faireachán éigeantach ar pharaiméadair sláinte poiblí, ar anailís ar an ngá a d’fhéadfadh a bheith le liosta na dtáirgí atá le cumhdach ag córais fhreagracht leathnaithe an táirgeora a oiriúnú, lena n-áirítear na coinníollacha le haghaidh díolúintí, ar anailís ar na tionchair fhéideartha a d'fhéadfadh a bheith ag na rátaí ranníocaíochta ar fheidhmiú an mhargaidh inmheánaigh do tháirgeoirí arna socrú ag na Ballstáit dá mb’éagsúil lena chéile iad na rátaí sin, ar anailís ar indéantacht agus oiriúnacht córas fhreagracht leathnaithe an táirgeora a fhorbairt le haghaidh táirgí lena ngintear substaintí PFAS agus micreaphlaistigh, ar anailís ar bhreisluach agus oiriúnacht pleananna náisiúnta éigeantacha a cheangal maidir le hathúsáid uisce, lena n-áirítear spriocanna agus bearta náisiúnta, ar mheastóireacht ar chuspóir na neodrachta fuinnimh chun indéantacht theicniúil agus eacnamaíoch agus tairbhí comhshaoil agus aeráide a anailísiú chun leibhéal níos airde neamhspleáchais fuinnimh a bhaint amach san earnáil, ar mheastóireacht ar na féidearthachtaí chun na hastaíochtaí GCT díreacha agus indíreacha ó earnáil na cóireála fuíolluisce uirbigh a thomhas, ar mheastóireacht ar an bhféidearthacht aeráidneodracht a bhaint amach d’earnáil na cóireála fuíolluisce uirbigh, agus an t-am is gá chun í sin a bhaint amach, chomh maith lena indéanta agus a iomchuí atá sé íosrátaí athúsáide agus athchúrsála an Aontais a shocrú le haghaidh nítrigin ó shloda nó nítrigin ó fhuíolluisce uirbeach, nó iad araon.

(55)

Le Treoir 91/271/CEE foráiltear do spriocdhátaí sonracha do Mayotte mar thoradh ar é a bheith curtha san áireamh in 2014 mar réigiún forimeallach de réir bhrí Airteagal 349 CFAE. Dá bhrí sin, maidir le cur i bhfeidhm na n-oibleagáidí chun córais bhailiúcháin a bhunú agus chun cóireáil thánaisteach a dhéanamh ar an bhfuíolluisce uirbeach ó cheirtleáin 2 000 p.e. agus níos mó, ba cheart é a chur siar i ndáil le Mayotte.

(56)

Is iomchuí staid shonrach Mayotte agus réigiún eile is forimeallaí an Aontais a mheas, mar a liostaítear in Airteagal 349 CFAE iad, áit a ndéantar foráil do bhearta sonracha chun tacú leis na réigiúin sin. Maidir le cóireáil fuíolluisce uirbigh sna críocha sin, ba cheart aird ar leith a thabhairt ar an topagrafaíocht achrannach agus ar oileánachas na gcríoch sin.

(57)

Chun leanúnachas chosaint an chomhshaoil a áirithiú, tá sé tábhachtach go gcoinneoidh na Ballstáit ar bun leibhéal na cóireála treasaí atá ann faoi láthair ar a laghad go dtí go mbeidh na ceanglais nua le haghaidh fosfar agus nítrigin a laghdú infheidhme. Dá bhrí sin, ba cheart Airteagal 5 de Threoir 91/271/CEE leanúint d’fheidhm a bheith aige go dtí go mbeidh na ceanglais nua sin infheidhme.

(58)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí na Treorach seo, eadhon an comhshaol agus an tsláinte phoiblí a chosaint, dul chun cinn a dhéanamh i dtreo na haeráidneodrachta a bhaint amach maidir le gníomhaíochtaí bailithe agus cóireála fuíolluisce uirbigh, feabhas a chur ar an rochtain ar shláintíocht agus faireachas tráthrialta a áirithiú ar pharaiméadair atá ábhartha don tsláinte phoiblí, a ghnóthú go leordhóthanach ach, de bharr fhairsinge agus éifeachtaí na gníomhaíochta, gur fearr is féidir iad a bhaint amach ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 CAE. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Treoir seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(59)

Ba cheart an oibleagáid an Treoir seo a thrasuí sa dlí náisiúnta a theorannú do na forálacha sin ar leasú substainteach iad i gcomparáid le Treoir 91/271/CEE. An oibleagáid na forálacha nach bhfuil athraithe a thrasuí, is de bharr na Treorach sin arb ann di.

(60)

Ba cheart don Treoir seo a bheith gan dochar do na hoibleagáidí atá ar na Ballstáit maidir leis na teorainneacha ama chun na Treoracha a leagtar amach i gCuid B d’Iarscríbhinn VII a thrasuí,

(1)

ciallaíonn ‘fuíolluisce uirbeach’ aon cheann díobh seo a leanas:

(2)

ciallaíonn ‘fuíolluisce teaghlaigh’ fuíolluisce ó lonnaíochtaí, seirbhísí agus institiúidí cónaitheacha a thagann go príomha ón meitibileacht dhaonna nó ó ghníomhaíochtaí arna ndéanamh in áit chónaithe, nó iad araon;

(3)

ciallaíonn ‘fuíolluisce nach fuíolluisce teaghlaigh é’ fuíolluisce, seachas fuíolluisce teaghlaigh agus rith chun srutha uirbeach, a sceitear ó áitribh a úsáidtear chun gníomhaíochtaí trádála nó tionsclaíocha nó eacnamaíocha a dhéanamh;

(4)

ciallaíonn ‘ceirtleán’ limistéar ina bhfuil an daonra arna shloinneadh i gcoibhéis daonra sách ard, bíodh sé comhcheangailte le gníomhaíochtaí eacnamaíocha nó ná bíodh, chun go ndéanfar fuíolluisce uirbeach a bhailiú agus a iompar chuig gléasra cóireála fuíolluisce uirbigh amháin nó níos mó nó chuig ceann amháin nó níos mó de na pointí sceite deiridh;

(5)

ciallaíonn ‘rith chun srutha uirbeach’ frasaíocht i gceirtleáin a bhailítear i séaraigh chomhcheangailte nó i séarach amháin ar leithligh;

(6)

ciallaíonn ‘forshreabhadh uisce stoirme’ fuíolluisce uirbeach neamhchóireáilte a sceitear isteach in uiscí glactha ó shéaraigh chomhcheangailte de dheasca frasaíochta nó de dheasca teipe sa chóras;

(7)

ciallaíonn ‘córas bailiúcháin’ córas seolphíobán a bhailíonn agus a iompraíonn fuíolluisce uirbeach;

(8)

ciallaíonn ‘séarach comhcheangailte’ seolphíobán amháin a bhailíonn agus a iompraíonn fuíolluisce uirbeach, lena n-áirítear rith chun srutha uirbeach;

(9)

ciallaíonn ‘séarach ar leithligh’ seolphíobán a bhailíonn agus a iompraíonn ar leith óna chéile aon cheann díobh seo a leanas:

(10)

ciallaíonn ‘coibhéis daonra 1’ nó ‘(1 p.e.)’ an t-ualach orgánach in-bhithdhíghrádaithe in aghaidh an lae a bhfuil éileamh bitheolaíoch ocsaigine 5 lá (BOD5) aige ar luach 60g ocsaigine in aghaidh an lae;

(11)

ciallaíonn ‘cóireáil phríomhúil’ fuíolluisce uirbeach a chóireáil trí phróiseas fisiceach nó ceimiceach, nó iad araon, ina ligtear solaid atá ar fuaidreamh a shocrú, nó trí phróisis eile ina laghdaítear BOD5 an fhuíolluisce isteach 20 % ar a laghad roimh an sceitheadh agus ina laghdaítear iomlán na solad atá ar fuaidreamh san fhuíolluisce isteach 50 % ar a laghad;

(12)

ciallaíonn ‘cóireáil thánaisteach’ fuíolluisce uirbeach a chóireáil trí phróiseas inarb iondúil go ndéantar cóireáil bhitheolaíoch mar aon le síothlú tánaisteach nó próiseas eile lena laghdaítear ábhar orgánach in-bhithdhíghrádaithe ó fhuíolluisce uirbeach;

(13)

ciallaíonn ‘cóireáil threasach’ fuíolluisce uirbeach a chóireáil trí phróiseas lena laghdaítear nítrigin nó fosfar, nó iad araon, i bhfuíolluisce uirbeach;

(14)

ciallaíonn ‘cóireáil cheathartha’ fuíolluisce uirbeach a chóireáil trí phróiseas lena laghdaítear speictream leathan micreathruailleán i bhfuíolluisce uirbeach;

(15)

ciallaíonn ‘sloda’ iarmhar orgánach agus neamhorgánach a thagann ó chóireáil fuíolluisce uirbigh ón ngléasra cóireála fuíolluisce uirbigh, seachas grean, gréisc, smionagar eile agus aon ábhar scagtha ná iarmhair eile ón gcéim réamhchóireála;

(16)

ciallaíonn ‘eotrófú’ uisce a shaibhriú le cothaithigh, go háirithe le comhdhúile ina bhfuil nítrigin nó fosfar, nó iad araon, lena gcuirtear faoi deara fás luathaithe ar algaí agus ar chineálacha níos airde de phlandaí, rud a chuireann ar sceabha ar bhealach neamh-inmhianaithe cothromaíocht na n-orgánach atá san uisce agus cáilíocht an uisce lena mbaineann;

(17)

ciallaíonn ‘micreathruailleán’ substaint mar a shainmhínítear in Airteagal 3(1) de Rialachán (CE) Uimh. 1907/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (32), lena n-áirítear a cuid táirgí díghrádúcháin, de ghnáth a bhíonn sa chomhshaol uisceach, san fhuíolluisce uirbeach nó sa sloda agus ar féidir a mheas gur substaint ghuaiseach í don chomhshaol nó do shláinte an duine ar bhonn na gcritéar ábhartha a leagtar amach i gCodanna 3 agus 4 d’Iarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 1272/2008, fiú ar leibhéil ísle tiúchana;

(18)

ciallaíonn ‘cóimheas caolúcháin’ an cóimheas idir an meán le cúig bliana anuas de shreabhadh bliantúil na n-uiscí glactha ag pointe an sceite agus an meán le cúig bliana anuas de thoirt bhliantúil an fhuíolluisce uirbigh a sceitear isteach in uiscí dromchla;

(19)

ciallaíonn ‘táirgeoir’ aon mhonaróir, allmhaireoir nó dáileoir a chuireann táirgí ar mhargadh Ballstáit ar bhonn gairmiúil, lena n-áirítear trí bhíthin cianchonarthaí mar a shainmhínítear in Airteagal 2(7) de Threoir 2011/83/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (33);

(20)

ciallaíonn ‘eagraíocht um fhreagracht tairgeoirí’ eagraíocht a aithnítear go náisiúnta arna bunú chun é a chur ar chumas do tháirgeoirí a n-oibleagáidí faoi Airteagail 9 agus 10 a chomhlíonadh;

(21)

ciallaíonn ‘sláintíocht’ saoráidí agus seirbhísí chun fual agus faecas daonna a bhainistiú agus a dhiúscairt ar bhealach sábháilte, sláintiúil, slán agus inghlactha go sóisialta agus go cultúrtha, agus chun táirgí míosta a athrú agus a dhiúscairt, lena soláthraítear príobháideachas agus lena n-áirithítear dínit;

(22)

ciallaíonn ‘frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha’ cumas miocrorgánach teacht slán i láthair leibhéal tiúchana oibreáin fhrithmhiocróbaigh ar gnách gur leor é chun miocrorgánaigh den speiceas céanna a chosc nó a mharú;

(23)

ciallaíonn ‘Aon Sláinte Amháin’ Aon Sláinte Amháin mar a shainmhínítear é in Airteagal 3, pointe (7), de Rialachán (AE) 2022/2371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (34);

(24)

ciallaíonn ‘an pobal lena mbaineann’ an pobal a mbeadh éifeacht air nó ar dócha go mbeadh éifeacht air ag cinneadh a bheith déanta chun oibleagáidí a leagtar síos in Airteagail 6, 7 nó 8 den Treoir seo a chur chun feidhme nó a mbeadh leas aige sa chinneadh sin a bheith déanta; chun críocha an tsainmhínithe seo, meastar go bhfuil leas ag eagraíochtaí neamhrialtasacha a chuireann cosaint an chomhshaoil nó cosaint shláinte an duine chun cinn agus a chomhlíonann aon cheanglais faoin dlí náisiúnta;

(25)

ciallaíonn ‘bithmheán’ aon taca, atá déanta as plaisteach de ghnáth a úsáidtear chun na baictéir a fhorbairt is gá chun fuíolluisce uirbeach a chóireáil;

(26)

ciallaíonn ‘cur ar an margadh’ táirge a chur ar fáil den chéad uair ar mhargadh Ballstáit;

(27)

ciallaíonn ‘ualach’ méid an ábhair in-bhithdhíghrádaithe orgánaigh arna thomhas mar BOD5 i bhfuíolluisce uirbeach, arna shloinneadh in p.e., nó aon truailleán nó aon chothaitheach, arna shloinneadh in aonaid mhaise in aghaidh ama;

(28)

ciallaíonn ‘córas aonair’ saoráid sláintíochta a bhailíonn, a stórálann, a chóireálann nó a dhiúscraíonn fuíolluisce teaghlaigh ó fhoirgnimh nó ó chodanna d’fhoirgnimh nach bhfuil nasctha le córas bailiúcháin.

(a)

daoine nach bhfuil rochtain acu, nó a bhfuil rochtain theoranta acu, ar shaoráidí sláintíochta a shainaithint, agus aird ar leith á tabhairt ar ghrúpaí leochaileacha agus imeallaithe, agus na cúiseanna atá leis an easpa rochtana sin a sholáthar;

(b)

measúnú a dhéanamh ar na roghanna chun rochtain ar shaoráidí sláintíochta do na daoine sin a fheabhsú;

(c)

i gcás gach ceirtleáin 10 000 p.e. agus níos mó, spreagadh a thabhairt le go mbunófaí líon leordhóthanach saoráidí sláintíochta i spásanna poiblí, a bheadh inrochtana saor in aisce agus sábháilte, go háirithe do mhná, agus a áirithiú go soláthraítear faisnéis chuí faoi na saoráidí sin don phobal;

(d)

i gcás gach ceirtleáin 5 000 p.e. agus níos mó, na húdaráis inniúla a spreagadh líon leordhóthanach saoráidí sláintíochta saor in aisce a chur ar fáil i bhfoirgnimh phoiblí, go háirithe i bhfoirgnimh riaracháin;

(e)

spreagadh a thabhairt go gcuirfí ar fáil saoráidí sláintíochta do chách, saor in aisce nó ar tháille seirbhíse íseal, i mbialanna, i siopaí agus i spásanna príobháideacha comhchosúla a mbeadh rochtain ag an bpobal orthu.