(1)

Le linn shamhradh 2024, bhí an Bhulgáir buailte le teagmhais dhíobhálacha aeráide nach bhfacthas a leithéid riamh roimhe sin, is é sin teochtaí is teo ná mar is gnách mar aon le dálaí leanúnacha triomaigh a rinne difear mór do tháirgeadh barr a cuireadh san earrach, go háirithe arbhar Indiach agus lus na gréine, chomh maith le dóiteáin nach bhfacthas a leithéid riamh roimhe sin a rinne difear don táirgeadh talmhaíochta sna limistéir a bhí buailte.

(2)

Le linn an dara leath de mhí Aibreáin 2024, bhí an Ghearmáin buailte le teagmhas díobhálach aeráide nach bhfacthas a leithéid riamh roimhe sin, is é sin sioc, a rinne damáiste suntasach d’úlloird agus d’fhíniúnacha agus, dá bhrí sin, do tháirgeadh torthaí agus fíona áirithe.

(3)

Le linn mhí Iúil agus ag tús mhí Lúnasa 2024, bhí an Eastóin buailte le teagmhais dhíobhálacha aeráide nach bhfacthas a leithéid riamh roimhe sin, is é sin teagmhais bháistí an-dian agus tuilte, tar éis teagmhais dhíobhálacha aeráide urghnácha a bheith ann roimhe sin, le linn gheimhreadh agus earrach 2024. Tar éis tréimhsí seaca agus fuachta, agus na teochtaí fuara ab ísle riamh a bhí le linn mhí na Nollag 2023 agus mhí Eanáir 2024, bhí teochtaí neamhghnácha teo ann ó mhí an Mhárta 2024, rud a d’fhág go raibh dálaí triomaigh ann, agus ina dhiaidh sin teagmhais seaca go luath i mí na Bealtaine 2024 agus cloichshneachta go luath i mí an Mheithimh 2024. Bhí tionchar ag na dálaí aimsire urghnácha luaineacha sin ar tháirgeadh barr, go háirithe prátaí, síol ráibe agus torthaí agus glasraí.

(4)

Le linn na chéad leath de mhí Aibreáin 2024, bhí codanna den Iodáil buailte le dálaí díobhálacha aeráide nach bhfacthas a leithéid riamh roimhe seo. Taifeadadh teochtaí is teo ná mar is gnách agus dálaí triomaigh i ndeisceart na tíre agus ar na hoileáin, rud a chuir isteach go mór ar an táirgeadh sna hearnálacha torthaí agus glasraí, fíona agus barr curaíochta, go háirithe in earnáil na ngránach.

(5)

Le linn mhí Iúil 2024, bhí an Rómáin buailte le teagmhais dhíobhálacha aeráide nach bhfacthas a leithéid riamh roimhe seo, is é sin tonnta teasa, in éineacht le stoirmeacha fíochmhara agus cloichshneachta trom, agus ina dhiaidh sin teochtaí is teo ná mar is gnách agus dálaí triomaigh, agus rinneadh damáiste suntasach do tháirgeadh barr curaíochta. Chuir na teagmhais aimsire urghnácha sin isteach go mór ar tháirgeadh olashíolta agus ar earnáil na ngránach.

(6)

Cé go bhfuil an chosúlacht air go dtarlaíonn teagmhais dhíobhálacha aeráide chosúla ar fud an Aontais i gcomhthéacs foriomlán rioscaí méadaitheacha don talmhaíocht de dheasca an athraithe aeráide, bhí déine na dteagmhas sa Bhulgáir, san Eastóin, sa Ghearmáin, san Iodáil agus sa Rómáin neamhghnách, agus rinneadh difear do limistéar suntasach agus do sciar suntasach den táirgeadh.

(7)

Leis an damáiste mór a rinne na teagmhais dhíobhálacha aeráide sin do tháirgeoirí talmhaíochta agus an caillteanas ioncaim a bhí ann dá mbarr d’fheirmeoirí sa Bhulgáir, san Eastóin, sa Ghearmáin, sa Iodáil agus sa Rómáin, cuirtear inmharthanacht eacnamaíoch gabháltas talmhaíochta i mbaol.

(8)

Ba cheart, dá bhrí sin, beart eisceachtúil a ghlacadh chun rannchuidiú le haghaidh a thabhairt ar na fadhbanna sonracha tar éis na dteagmhas díobhálach aeráide sin sa Bhulgáir, san Eastóin, sa Ghearmáin, san Iodáil agus sa Rómáin.

(9)

Is fadhb shonrach iad na damáistí suntasacha agus an caillteanas eacnamaíoch a bhain do tháirgeoirí talmhaíochta de bharr teagmhais dhíobhálacha aeráide de réir bhrí Airteagal 221 de Rialachán (AE) Uimh. 1308/2013 nach féidir aghaidh a thabhairt orthu go héasca le bearta a dhéantar de bhun Airteagail 219 nó 220 den Rialachán sin. Níl baint shonrach ag an staid le suaitheadh uathúil sa mhargadh a sainaithníodh nó le bagairt shonrach suaite. Níl baint aici ach oiread le bearta a ndéanfadh leathadh galar ainmhithe a chomhrac ná le laghdú ar mhuinín tomhaltóirí i ngeall ar rioscaí sláinte don phobal, d’ainmhithe nó do phlandaí.

(10)

Ba cheart na méideanna a chuirtear ar fáil don Bhulgáir, don Eastóin, don Ghearmáin, don Iodáil agus don Rómáin a chinneadh, agus aird á tabhairt go háirithe ar ualú na mBallstát sin in earnáil talmhaíochta an Aontais, ar bhonn na nglan-uasteorainneacha d’íocaíochtaí díreacha a leagtar amach in Iarscríbhinn V a ghabhann le Rialachán (AE) 2021/2115 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (2), agus aird á tabhairt freisin ar thionchar na dteagmhas díobhálach aeráide sna Ballstáit sin.

(11)

Ba cheart don Bhulgáir, don Eastóin, don Ghearmáin, don Iodáil agus don Rómáin an chabhair a dháileadh trí na bealaí is éifeachtaí ar bhonn critéir oibiachtúla neamh-idirdhealaitheacha, ar critéir iad lena gcuirtear san áireamh méid na ndeacrachtaí agus na ndamáistí eacnamaíocha iarbhír a bhfuil aghaidh á tabhairt ag na feirmeoirí lena mbaineann orthu. Ba cheart dóibh a áirithiú gurb iad na feirmeoirí a thairbheoidh den chabhair ar deireadh agus go seachnófar aon saobhadh ar an margadh ná ar an iomaíocht.

(12)

Ós rud é nach rachadh na méideanna a leithdháiltear ar an mBulgáir, ar an Eastóin, ar an nGearmáin, ar an Iodáil agus ar an Rómáin i ngleic ach i bpáirt leis na deacrachtaí eacnamaíocha atá ag feirmeoirí, ba cheart cead a bheith ag an mBallstát tacaíocht náisiúnta bhreise a dheonú d’fheirmeoirí, faoi na coinníollacha a leagtar síos sa Rialachán seo.

(13)

Chun an tsolúbthacht a thabhairt don Bhulgáir, don Eastóin, don Ghearmáin, don Iodáil agus don Rómáin an chabhair a dháileadh de réir mar a éilítear le himthosca na bhfeirmeoirí, ba cheart cead a bheith ann an chabhair sin a charnadh le tacaíocht eile arna maoiniú ag an gCiste Eorpach um Ráthaíocht Talmhaíochta agus ag an gCiste Eorpach Talmhaíochta um Fhorbairt Tuaithe, gan na feirmeoirí a róchúiteamh.

(14)

Chun an róchúiteamh a sheachaint, ba cheart don Bhulgáir, don Eastóin, don Ghearmáin, don Iodáil agus don Rómáin a chur san áireamh an tacaíocht arna deonú faoi ionstraimí tacaíochta náisiúnta eile nó faoi ionstraimí tacaíochta eile de chuid an Aontais nó faoi scéimeanna príobháideacha chun freagairt do na caillteanais eacnamaíocha a fulaingíodh.

(15)

Ós rud é gur in euro a shocraítear an chabhair ón Aontas, is gá, chun cur i bhfeidhm aonfhoirmeach comhuaineach a áirithiú, dáta a shocrú chun an tsuim a leithdháilfear ar na Ballstáit nár ghlac an euro mar a n-airgeadra náisiúnta, mar is amhlaidh i gcás na Bulgáire agus na Rómáine. Ós rud é nach ndéantar foráil sa Rialachán seo maidir le sprioc-am chun na hiarratais ar chabhair a chur isteach, is iomchuí, chun críocha Airteagal 30(3) de Rialachán Tarmligthe (AE) 2022/127 ón gCoimisiún (3), dáta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo a mheas mar theagmhas oibríochtúil don ráta malairte maidir leis na méideanna a leagtar amach sa Rialachán seo.

(16)

Ar chúiseanna buiséadacha, níor cheart don Aontas an caiteachas a thabhóidh an Bhulgáir, an Eastóin, an Ghearmáin, an Iodáil agus an Rómáin faoin mbeart eisceachtúil sin a mhaoiniú ach amháin i gcás ina ndéanfar an caiteachas sin faoi dháta incháilitheachta áirithe. Dá bhrí sin, ba cheart an tacaíocht don bheart eisceachtúil sin a íoc faoin 30 Aibreán 2025.

(17)

Ó tharla nár cheart íocaíochtaí a dhéanamh tar éis an 30 Aibreán 2025, ní bheidh feidhm ag Airteagal 5(2) de Rialachán Tarmligthe (AE) 2022/127 lena ndéantar foráil maidir le laghdú comhréireach ar na híocaíochtaí míosúla a dhéantar tar éis an sprioc-ama.

(18)

Ba cheart don Bhulgáir, don Eastóin, don Ghearmáin, don Iodáil agus don Rómáin faisnéis mhionsonraithe faoi chur chun feidhme an Rialacháin seo a chur in iúl don Choimisiún chun go mbeidh an tAontas in ann faireachán a dhéanamh ar éifeachtúlacht an bhirt a thugtar isteach leis an Rialachán seo.

(19)

Chun a áirithiú go bhfaighidh feirmeoirí cabhair a luaithe is féidir, ba cheart a chur ar a gcumas don Bhulgáir, don Eastóin, don Ghearmáin, don Iodáil agus don Rómáin an Rialachán seo a chur chun feidhme gan mhoill. Dá bhrí sin, ba cheart an Rialachán seo a theacht i bhfeidhm an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.

(20)

Tá na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir leis an tuairim ón gCiste um Chomheagrú na Margaí Talmhaíochta,