1.   Folóidh dleacht chustaim aon dleacht nó muirear d’aon chineál a fhorchuirtear ar earraí a allmhairiú nó i ndáil le hearra a allmhairiú, agus aon chineál forchánach nó formhuirir a fhorchuirtear i ndáil le hallmhairiú den sórt sin, ach ní fholóidh sé:

(a)	muirir atá coibhéiseach le cánacha inmheánacha arna dtobhach ar earraí a allmhairítear agus a tháirgtear go háitiúil araon i gcomhréir le hAirteagal 20;

(b)	bearta frithdhumpála, frithchúitimh nó coimirce arna gcur i bhfeidhm i gcomhréir le forálacha Theideal VI; agus,

(c)	táillí nó muirir eile a fhorchuirtear i gcomhréir le hAirteagal 8.

2.   Déanfar an bhun-dleacht chustaim a gcuirfear na laghduithe comhleanúnacha i bhfeidhm uirthi a shonrú i sceideal léirscaoilte taraifí gach Páirtí maidir le gach táirge.

1.   Beidh an t-aicmiú earraí i dtrádáil a chumhdaítear leis an gComhaontú seo mar a leagtar amach in ainmníocht taraife gach Páirtí faoi seach, i gcomhréir leis an gCoinbhinsiún Idirnáisiúnta maidir leis an gCóras Comhchuibhithe um Thuairisciú agus um Chódú Tráchtearraí.

2.   lLaistigh de thréimhse trí (3) mhí ó mhodhnú taraife nó athraithe ar an gCóras Comhchuibhithe um Thuairisciú agus um Chódú Tráchtearraí, malartóidh na Páirtithe an fhaisnéis uile is gá ar na dleachtanna custaim atá i bhfeidhm acu agus na hainmníochtaí comhfhreagracha leis na táirgí sin a liostaítear in Iarscríbhinní I agus II.

1.   Chun críche na Coda seo, ciallaíonn an téarma ‘de thionscnamh’ cáiliú mar ‘de thionscnamh’ faoi dhlí infheidhme an Pháirtí is allmhaireoir (1) (2).

2.   Glacfaidh Comhairle CCE a bhunaítear faoi Airteagal 104 (dá ngairtear ‘Comhairle CCE’ anseo feasta), trí chinneadh, le prótacal lena rialaítear na rialacha tionscnaimh cúig (5) bliana ar a dhéanaí tar éis don Chomhaontú seo teacht i bhfeidhm. Ní bheidh feidhm ag mír 1 den Airteagal seo ón bpointe a bheidh an prótacal sin infheidhme.

3.   Más rud é, ag deireadh na tréimhse 5 bliana dá dtagraítear i mír 2, nach mbeidh prótacal den sórt sin glactha ag na Páirtithe, déanfaidh Comhairle CCE measúnú ar chur i bhfeidhm mhír 1 agus féadfaidh sí cinneadh a dhéanamh síneadh a chur leis an tréimhse cúig bliana sin.

1.   Comhaontaíonn na Páirtithe gan na dleachtanna custaim atá i bhfeidhm acu a mhéadú maidir le táirgí atá faoi réir an léirscaoilte faoin gComhaontú seo, cé is moite de na bearta arna nglacadh i gcomhréir le hAirteagail 48, 49 agus 50.

2.   Chun an t-ionchas maidir le próisis lánpháirtithe níos leithne réigiúnacha na hAfraice a chaomhnú, féadfaidh na Páirtithe a chinneadh i gComhairle CCE leibhéal na ndleachtanna custaim a shonraítear in Iarscríbhinní II(a), II(b) agus II(c) a ghabhann leis an gComhaontú seo a mhodhnú, a fhéadfar a chur i bhfeidhm ar tháirge ar de thionscnamh an Aontais é ar a allmhairiú isteach sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC. Áiritheoidh na Páirtithe nach mbeidh de thoradh ar mhodhnú den sórt sin an Comhaontú seo a chur ar neamhréir le ceanglais Airteagal XXIV de CGTT 1994.

1.   Forchuirfear dleachtanna custaim uair amháin maidir le hearraí de thionscnamh Páirtí amháin agus a allmhairítear isteach i gcríoch an Pháirtí eile.

2.   Aon dleacht a íocfar ar a allmhairiú isteach i Stát is Comhpháirtí EAC aisíocfar go hiomlán í ar na hearraí a fhágann Stát is Comhpháirtí EAC an chéad allmhairiúcháin chuig Stát is Comhpháirtí EAC eile. Íocfar an dleacht sa Stát is Comhpháirtí EAC ina n-ídeofar na hearraí.

3.   Comhaontaíonn na Páirtithe ar chomhar chun gluaiseacht earraí a éascú agus nósanna imeachta custaim a shimpliú.

1.   Ní thionscnóidh Páirtí aon dleacht ná aon cháin nua maidir le honnmhairiú earraí chuig an bPáirtí eile ar mó iad ná na dleachtanna nó na cánacha sin a fhorchuirtear ar tháirgí comhchosúla atá beartaithe lena ndíol go hinmheánach.

2.   D’ainneoin mhír 1, is féidir leis an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC dleacht nó cáin shealadach a fhorchur, tar éis dó fógra a thabhairt don Aontas, maidir le honnmhairiú earraí faoi na himthosca seo a leanas:

(a)	chun forbairt an tionscail intíre a chothú;

(b)	chun cobhsaíocht airgeadra a choinneáil ar bun, i gcás ina gcruthaíonn an méadú ar phraghas domhanda tráchtearra onnmhairiúcháin an baol go ndéanfar ró-luacháil ar airgeadra; nó

(c)	chun ioncam, slándáil bia agus an comhshaol a chosaint.

3.   Ba cheart cánacha den sórt sin a fhorfheidhmiú ar líon teoranta táirgí go ceann tréimhse theoranta agus déanfaidh Comhairle CCE athbhreithniú orthu i gcomhair athnuachana tar éis daichead a hocht (48) mí.

4.   Aon chóir níos fabhraí ina gcuimsítear cánacha nó i ndáil le cánacha arna gcur i bhfeidhm ag an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC ar onnmhairí aon táirge atá ceaptha le haghaidh aon mhór-gheilleagar trádála, tabharfar í, ó dháta teacht i bhfeidhm an Chomhaontaithe seo, don táirge comhchosúil atá ceaptha do chríoch an Aontais.

5.   Chun críocha an Airteagail seo agus Airteagal 15, ciallaíonn ‘mór-gheilleagar trádála’ aon tír fhorbartha, nó aon tír ina bhfuil a sciar d’onnmhairí marsantachta domhanda os cionn 1 faoin gcéad sa bhliain roimh theacht i bhfeidhm an chomhaontaithe saorthrádála dá dtagraítear in Airteagal 15, nó aon ghrúpa tíortha a ghníomhaíonn go haonarach, i gcomhpháirt nó trí chomhaontú saorthrádála arb ionann iad i gcomhpháirt agus sciar d’onnmhairí marsantachta an domhain os cionn 1,5 faoin gcéad sa bhliain roimh theacht i bhfeidhm an chomhaontaithe saorthrádála dá dtagraítear in Airteagal 15 (3).

1.   Maidir leis na hearraí a chumhdaítear leis an gCuid seo, tabharfaidh an tAontas don Stát nó do na Stáit is Comhpháirtithe EAC aon chóir níos fabhraí is infheidhme de thoradh an tAontas a bheith mar pháirtí i gcomhaontú saorthrádála le tríú páirtí tar éis an Comhaontú seo a shíniú.

2.   Maidir leis na hearraí a chumhdaítear leis an gCuid seo, tabharfaidh an tAontas don Stát nó do na Stáit is Comhpháirtithe EAC aon chóir níos fabhraí is infheidhme de thoradh an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC a bheith mar pháirtí i gcomhaontú saorthrádála le haon mhór-gheilleagar trádála tar éis an Comhaontú seo a shíniú. Ar choinníoll gur féidir leis an Aontas a léiriú gur tugadh cóir nach lú fabhar dó ná an méid a thairg an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC d’aon mhór-gheilleagar trádála eile, rachaidh na Páirtithe i gcomhairle agus déanfaidh siad cinneadh i gcomhpháirt a mhéid is féidir faoi conas is fearr an mír seo a chur chun feidhme ar bhonn cás ar chás.

3.   Ní dhéanfar forálacha na Coda seo a fhorléiriú ar shlí a fhágfaidh go gcuirfear oibleagáid ar na Páirtithe aon chóir fhabhrach is infheidhme a leathnú go cómhalartach de thoradh ceann de na Páirtithe a bheith mar chuid de chomhaontú saorthrádála le tríú páirtí ar dháta sínithe an Chomhaontaithe seo.

4.   Ní bheidh feidhm ag mír 2 i leith comhaontuithe trádála idir an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC le tíortha i nGrúpa na hAfraice, Mhuir Chairib agus an Aigéin Chiúin, ná le tíortha agus réigiúin eile de chuid na hAfraice.

5.   Chun críocha an Airteagail seo, ciallaíonn ‘comhaontú saorthrádála’ comhaontú lena ndéantar an trádáil a léirscaoileadh go substaintiúil agus lena ndíothaítear go substaintiúil bearta idirdhealaitheacha agus / nó lena dtoirmeasctar bearta idirdhealaitheacha nua nó tuilleadh bearta idirdhealaitheacha i measc Páirtithe ar theacht i bhfeidhm an chomhaontaithe sin nó laistigh de thráthchlár réasúnta.

1.   Comhaontaíonn na Páirtithe go bhfuil comhar riaracháin fíor-riachtanach chun an chóir fhabhrach arna deonú faoin gCuid seo a chur chun feidhme agus a rialú agus cuireann na Páirtithe i dtábhacht a dtiomantas chun mírialtachtaí agus calaois a chomhrac in ábhair chustaim agus in ábhair ghaolmhara.

2.   I gcás ina gcinneann Páirtí, ar bhonn faisnéise oibiachtúla, gur mainníodh comhar riaracháin a sholáthar agus/nó gur ann do mhírialtachtaí nó calaois, féadfaidh an Páirtí lena mbaineann cóir fhabhrach ábhartha an táirge nó na dtáirgí lena mbaineann a chur ar fionraí i gcomhréir leis an Airteagal seo.

3.   Chun críocha an Airteagail seo, is éard a chiallóidh nár cuireadh comhar riaracháin ar fáil, inter alia:

(a)	nár urramaíodh arís is arís eile an oibleagáid chun stádas tionscnaimh an táirge nó na dtáirgí lena mbaineann a fhíorú;

(b)	gur diúltaíodh arís is arís eile torthaí an fhíoraithe ar chruthúnas ar thionscnamh an táirge nó na dtáirgí lena mbaineann ina dhiaidh sin a chur in iúl agus/nó go raibh moill mhíchuí leis na torthaí sin;

(c)	gur diúltaíodh, arís is arís eile, údarú a fháil le misin chomhair riaracháin a dhéanamh chun barántúlacht doiciméad nó cruinneas faisnéise a fhíorú, ar doiciméid nó faisnéis iad a bhaineann le deonú na córach fabhraí i gceist, nó go raibh moill mhíchuí leis an údarú sin.

4.   Féadfar teacht ar thoradh maidir le mírialtachtaí nó calaois, inter alia, i gcás ina dtagann méadú tobann, gan míniú sásúil, ar allmhairí earraí ar mó iad ná gnáthleibhéal táirgeachta agus acmhainneachta onnmhairiúcháin an Pháirtí eile atá nasctha le faisnéis oibiachtúil maidir le mírialtachtaí nó calaois.

5.   Beidh cur i bhfeidhm fionraíochta sealadaí faoi réir na gcoinníollacha seo a leanas:

(a)

an Páirtí a tháinig ar chinneadh, ar bhonn faisnéise oibiachtúla, nár soláthraíodh comhar riaracháin agus/nó gur ann do mhírialtachtaí nó calaois, tabharfaidh sé fógra gan moill mhíchuí do Choiste na nOifigeach Sinsearach, arna bhunú faoi Airteagal 106 (dá ngairtear ‘Coiste na nOifigeach Sinsearach’ anseo feasta) maidir lena chinneadh mar aon leis an bhfaisnéis oibiachtúil agus rachaidh sé i gcomhairle laistigh de Choiste na nOifigeach Sinsearach, ar bhonn na faisnéise ábhartha uile agus na gcinntí oibiachtúla, d’fhonn teacht ar réiteach a bheidh inghlactha don dá Pháirtí;

(b)

i gcás ina ndeachaigh na Páirtithe i mbun comhairliúchán laistigh de Choiste na nOifigeach Sinsearach dá dtagraítear i bpoine (a) agus nár tháinig siad ar chomhaontú maidir le réiteach inghlactha laistigh de trí (3) mhí tar éis an fhógra, féadfaidh an Páirtí lena mbaineann cóir fhabhrach ábhartha an táirge nó na dtáirgí lena mbaineann a chur ar fionraí agus tabharfar fógra faoi fhionraíocht shealadach do Chomhairle CCE gan moill mhíchuí;

(c)

beidh fionraíochtaí sealadacha faoin Airteagal seo teoranta don mhéid is gá chun leasanna airgeadais an Pháirtí lena mbaineann a chosaint, ní rachfaidh siad thar thréimhse sé (6) mhí agus féadfar iad a athnuachan agus beidh siad faoi réir comhairliúcháin thréimhsiúla laistigh de Choiste na nOifigeach Sinsearach go háirithe d’fhonn iad a fhoirceannadh a luaithe agus nach ann a thuilleadh do na coinníollacha maidir lena gcur i bhfeidhm.

6.   An tráth céanna leis an bhfógra do Choiste na nOifigeach Sinsearach faoi mhír 5(a), ba cheart don Pháirtí a dhéannan fógra den sórt sin fógra a fhoilsiú d’allmhaireoirí ina Iris Oifigiúil. Ba cheart leis an bhfógra d’allmhaireoirí a léiriú maidir leis an táirge lena mbaineann gur ann do chinneadh, ar bhonn faisnéise oibiachtúla, gur mainníodh comhar riaracháin a sholáthar agus/nó gur ann do mhírialtachtaí nó do chalaois.

1.   Rialóidh Airteagal VII de CGTT 1994 agus an Comhaontú maidir le cur chun feidhme Airteagal VII de CGTT 1994 rialacha luachála custaim a cuireadh i bhfeidhm maidir le trádáil idir na Páirtithe.

2.   Rachaidh na Páirtithe i gcomhar le chéile d’fhonn teacht ar chur chuige coiteann i leith saincheisteanna a bhaineann le luacháil custaim.

1.   Gach toirmeasc nó srian ar allmhairiú, onnmhairiú nó díol i gcomhair onnmhairiúcháin idir na Páirtithe, seachas dleachtanna custaim, cánacha, táillí agus muirir eile dá ndéantar foráil faoi Airteagal 6, cibé acu a chuirtear i bhfeidhm trí chuótaí, ceadúnais allmhairiúcháin nó onnmhairiúcháin nó trí bhearta eile iad, díothófar iad ar dháta theacht i bhfeidhm an Chomhaontaithe seo. Ní thabharfar aon bheart nua den sórt sin isteach i dtrádáil idir na Páirtithe. Beidh an tAirteagal seo gan dochar d’fhorálacha Theideal VI den Chuid seo.

2.   Ní leathnófar mír 1 den Airteagal seo chuig na nithe seo a leanas:

(a)	toirmisc nó srianta onnmhairiúcháin arna gcur i bhfeidhm go sealadach chun ganntanais chriticiúla táirgí bia nó táirgí eile atá fíor-riachtanach don páirtí conarthach onnmhairiúcháin a chosc nó a fhuascailt;

(b)	toirmisc nó srianta allmhairiúcháin agus onnmhairiúcháin is gá chun caighdeáin nó rialacháin a chur i bhfeidhm maidir le haicmiú, grádú nó margú tráchtearraí sa trádáil idirnáisiúnta.

1.   Táirgí allmhairithe ar de thionscnamh Páirtí amháin iad ní bheidh siad faoi réir, go díreach ná go hindíreach, cánacha inmheánacha nó muirir inmheánacha eile d’aon chineál ar mó iad ná iad sin a chuirtear i bhfeidhm, go díreach nó go hindíreach, ar tháirgí intíre comhchosúla an Pháirtí eile. Thairis sin, ní chuirfidh na Páirtithe cánacha inmheánacha ná muirir inmheánacha eile i bhfeidhm ina mhalairt de chás ionas go dtabharfar cosaint dá dtáirgeacht faoi seach.

2.   Tabharfar cóir do tháirgí allmhairithe ar de thionscnamh Páirtí amháin iad nach lú fabhrach ná sin a thugtar do tháirgí intíre comhchosúla de chuid an Pháirtí eile i leith gach dlí, rialachán agus ceanglas a dhéanann difear dá ndíolachán inmheánach, dá dtairgeadh lena ndíol, chun iad a cheannach, a iompar, a dháileadh nó a úsáid. Ní chuirfear cosc leis an mír seo ar chur i bhfeidhm muirear iompair inmheánach difreáilte, atá bunaithe go heisiach ar oibriú eacnamaíoch na modhanna iompair agus ní ar thionscnamh an táirge.

3.   Ní bhunóidh ná ní choinneoidh ceachtar Páirtí ar bun aon rialachán cainníochtúil inmheánach a bhaineann le meascadh, próiseáil nó úsáid táirgí i méideanna nó i gcionmhaireachtaí sonraithe lena gceanglaítear, go díreach nó go hindíreach, nach mór aon mhéid nó aon chionmhaireacht shonraithe d’aon táirge atá faoi réir an rialacháin a sholáthar ó fhoinsí intíre. Thairis sin, ní chuirfidh ceachtar Páirtí rialacháin chainníochtúla inmheánacha i bhfeidhm chun cosaint a thabhairt dá dtáirgeacht faoi seach.

4.   Ní chuirfear cosc leis an Airteagal seo ar fhóirdheontais a íoc go heisiach le táirgeoirí náisiúnta, lena n-áirítear íocaíochtaí le táirgeoirí náisiúnta a dhíorthaítear ó fháltais cánacha nó muirear inmheánach arna gcur i bhfeidhm go comhsheasmhach leis an Airteagal seo agus fóirdheontais a íocadh trí tháirgí náisiúnta a cheannaigh an rialtas.

5.   Ní bheidh feidhm ag an Airteagal seo maidir le dlíthe, rialacháin, nósanna imeachta ná cleachtais lena rialaítear soláthar poiblí.

1.   Aithníonn na Páirtithe an tábhacht atá le hábhair a bhaineann le comhar custaim agus éascú trádála i dtimpeallacht athraitheach na trádála domhanda agus comhaontaíonn siad:

(a)	an comhar a threisiú agus a áirithiú go gcomhlíonfar leis an reachtaíocht agus leis na nósanna imeachta ábhartha, chomh maith le hinniúlacht riaracháin na riarachán ábhartha, an cuspóir maidir le héascú trádála a chur chun cinn;

(b)	go dteastaíonn idirthréimhsí agus fothú acmhainneachta ón Stát nó ó na Stáit is Comhpháirtithe EAC chun forálacha an Teidil seo a chur chun feidhme go réidh.

2.   Is iad seo a leanas cuspóirí an Teidil seo:

(a)	trádáil a éascú idir na Páirtithe;

(b)	comhchuibhiú na reachtaíochta custaim agus nósanna imeachta custaim a chur chun cinn ar leibhéal réigiúnach;

(c)	tacaíocht a sholáthar don Stát nó do na Stáit is Comhpháirtithe EAC chun éascú trádála a neartú,

(d)	tacaíocht a sholáthar do riaracháin chustaim an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC chun an Comhaontú seo agus dea-chleachtais chustaim idirnáisiúnta eile a chur chun feidhme; agus

(e)	comhar a fheabhsú idir údaráis chustaim na bPáirtithe agus gníomhaireachtaí teorann gaolmhara eile.

1.   Chun a áirithiú go gcomhlíonfar forálacha an Teidil seo agus go dtabharfar freagra éifeachtach ar na cuspóirí a leagtar síos in Airteagal 22, déanfaidh na Páirtithe na nithe seo a leanas:

(a)	faisnéis a mhalartú maidir le reachtaíocht agus nósanna imeachta custaim;

(b)	tionscnaimh chomhpháirteacha a fhorbairt i réimsí a bheidh comhaontaithe go frithpháirteach;

(c)

dul i gcomhar sna réimsí seo a leanas: (i) nuachóiriú a dhéanamh ar chórais chustaim agus ar nósanna imeachta custaim, chomh maith le laghdú ar na tréimhsí imréitigh custaim; (ii) nósanna imeachta custaim agus foirmiúlachtaí trádála a shimpliú agus a chomhchuibhiú, lena n-áirítear iad sin a bhaineann le hallmhairiú, onnmhairiú agus idirthuras; (iii) córais idirthurais réigiúnacha a fheabhsú; (iv) trédhearcacht a fheabhsú i gcomhréir le hAirteagal 24(3); (v) fothú acmhainneachta lena n-áirítear cúnamh airgeadais agus teicniúil don Stát nó do na Stáit is Comhpháirtithe EAC; (vi) aon réimse eile custaim de réir mar a chomhaontóidh na Páirtithe;

(d)	a bhunú, a mhéid is féidir, comhsheasaimh in eagraíochtaí idirnáisiúnta i réimse an chustaim agus an éascaithe trádála, amhail an Eagraíocht Dhomhanda Trádála, an Eagraíocht Dhomhanda Chustaim (EDC), na Náisiúin Aontaithe agus Comhdháil na Náisiún Aontaithe ar Thrádáil agus Forbairt (UNCTAD);

(e)	comhordú a chur chun cinn idir gach gníomhaireacht ghaolmhar, go hinmheánach agus thar theorainneacha araon.

2.   D’ainneoin mhír 1, soláthróidh na Páirtithe cúnamh riaracháin frithpháirteach dá chéile in ábhair chustaim i gcomhréir le forálacha Phrótacal 1.

1.   Comhaontaíonn na Páirtithe go dtarraingeoidh a reachtaíocht agus a nósanna imeachta trádála agus custaim faoi seach ar ionstraimí agus ar chaighdeáin idirnáisiúnta is infheidhme i réimse an chustaim agus na trádála, lena n-áirítear na heilimintí substainteacha de Choinbhinsiún Athbhreithnithe Kyoto maidir le Nósanna Imeachta Custaim a Shimpliú agus a Chomhchuibhiú arna dhéanamh sa Bhruiséil an 26 Meitheamh 1999, na heilimintí substainteacha de Chreat Caighdeán EDC chun an Trádáil Dhomhanda a Áirithiú agus a Éascú, tacar sonraí EDC agus Coinbhinsiún CC.

2.   Comhaontaíonn na Páirtithe go mbeidh a reachtaíocht agus a nósanna imeachta custaim bunaithe ar na nithe seo a leanas:

(a)	an gá atá ann trádáil dhlisteanach a chosaint agus a éascú trí fhorfheidhmiú éifeachtach na gceanglas a leagtar amach sa reachtaíocht custaim, agus na ceanglais sin a chomhlíonadh;

(b)	an gá atá ann ualaí idirdhealaitheacha gan ghá ar oibreoirí eacnamaíocha a sheachaint, chun cosaint a thabhairt in aghaidh calaoise agus éilliú, agus chun éascú breise a dhéanamh d’oibreoirí a chomhlíonann ardleibhéil comhlíontachta le reachtaíocht agus nósanna imeachta custaim;

(c)	an gá atá ann doiciméad riaracháin aonair nó doiciméad leictreonach coibhéiseach a úsáid, ar mhaithe le dearbhuithe custaim a bhunú san Aontas agus sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC, faoi seach;

(d)	teicnící custaim nua-aimseartha, lena n-áirítear measúnú riosca, nósanna imeachta simplithe le haghaidh earraí a thabhairt isteach agus a scaoileadh, rialuithe tar éis a scaoilte, agus iniúchtaí;

(e)	forbairt fhorchéimnitheach córas, lena n-áirítear iad sin atá bunaithe ar theicneolaíocht faisnéise, le haghaidh oibríochtaí onnmhairiúcháin, allmhairiúcháin agus idirthurais, chun malartú faisnéise a éascú idir oibreoirí eacnamaíocha, riaracháin chustaim agus gníomhaireachtaí eile;

(f)	an prionsabal go mbeidh na pionóis arna bhforchur as sáruithe beaga ar rialacháin chustaim nó na ceanglais nós imeachta comhréireach agus nach dtarlaíonn moilleanna míchuí ar a gcur i bhfeidhm in imréiteach custam dá mbarr;

(g)	córas rialuithe ceangailteacha ar ábhair chustaim, go háirithe ar aicmiú taraife agus ar rialacha tionscnaimh, i gcomhréir leis na rialacha a leagtar síos sa reachtaíocht réigiúnach agus/nó náisiúnta;

(h)	an gá atá ann táillí agus muirir a chur i bhfeidhm atá ar cóimhéid leis an tseirbhís arna soláthar i ndáil le haon idirbheart sonrach, agus nach ndéanfaí iad a ríomh ar bhonn ad valorem. Ní fhorchuirfear táillí agus muirir ar sheirbhísí consalachta i leith trádáil earraí;

(i)	deireadh a chur le haon cheanglas maidir le húsáid éigeantach cigireachtaí réamhsheolta mar a shainmhínítear iad i gComhaontú na hEagraíochta Domhanda Trádála maidir le Cigireacht Réamhsheolta, nó le haon cheanglas coibhéiseach;

(j)	deireadh a chur le gach ceanglas maidir le húsáid éigeantach bróicéirí custaim, chomh maith le rialacha trédhearcacha, neamh-idirdhealaitheacha agus comhréireacha maidir lena gceadúnú.

3.   Chun feabhas a chur ar mhodhanna oibre agus chun trédhearcacht agus éifeachtúlacht na n-oibríochtaí custaim a áirithiú, déanfaidh na Páirtithe na nithe seo a leanas:

(a)	tógfaidh siad céimeanna breise i dtreo shimpliú agus chaighdeánú na doiciméadachta agus na bhfoirmiúlachtaí trádála ionas go mbeifear in ann earraí a scaoileadh agus a imréiteach go tapa;

(b)

soláthróidh siad nósanna imeachta éifeachtacha prasa agus neamh-idirdhealaitheacha lena gcumasófar an ceart ar achomharc in aghaidh gníomhaíochtaí riaracháin custaim agus gníomhaireachtaí eile, rialuithe agus cinntí a dhéanann difear d’allmhairí, onnmhairí nó earraí faoi bhealach agusbeidh nósanna imeachta den sórt sin inrochtana go héasca do gach fiontar;

(c)	áiritheoidh siad go gcoinneofar ionracas ar bun, trí bhearta a chur i bhfeidhm lena léireofar prionsabail na gcoinbhinsiún agus na n-ionstraimí idirnáisiúnta ábhartha.

1.   Áiritheoidh na Páirtithe saoirse idirthurais trína gcríocha trí na bealaí is áisiúla. Aon srian, rialú nó ceanglas, beidh siad neamh-idirdhealaitheach, comhréireach agus cuirfear i bhfeidhm go haonfhoirmeach iad.

2.   Féadfaidh Páirtí a cheangal go ligfí trácht a bheidh ag dul faoi bhealach trína chríoch isteach ag an teach custaim ceart trí bhealaí ainmnithe. I gcás ina gceanglódh Páirtí úsáid a bhaint as bealaí den sórt sin, déanfaidh sé é sin i gcomhréir iomlán le hAirteagal V(3) de CGTT 1994.

3.   Gan dochar do rialuithe custaim dlisteanacha, tabharfaidh Páirtí cóir nach lú fabhar d’earraí a bheidh ag dul faoi bhealach ó chríoch an Pháirtí eile le hais mar a thabharfaidh sé d’earraí intíre.

4.   Feidhmeoidh na Páirtithe córais iompair nasctha lena ligfear d’earraí dul faoi idirthuras gan dleachtanna custaim nó muirir eile a íoc ag a mbíonn éifeacht choibhéiseach, faoi réir na forála maidir le ráthaíocht iomchuí i gcomhréir le reachtaíocht custaim réigiúnach agus/nó náisiúnta.

5.   Cuirfidh na Páirtithe socruithe idirthurais réigiúnacha chun cinn agus cuirfidh siad chun feidhme iad.

6.   Cuirfidh na Páirtithe comhordú chun cinn idir na gníomhaireachtaí uile lena mbaineann, go hinmheánach agus thar theorainneacha.

7.   Tarraingeoidh reachtaíocht na bPáirtithe ar chaighdeáin agus ar ionstraimí idirnáisiúnta atá ábhartha don idirthuras.

1.   I bhfianaise an ghá atá ann acmhainneacht an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC a fheabhsú i réimse an chustaim agus an éascaithe trádála agus gan dochar dá ngealltanais don Eagraíocht Dhomhanda Trádála, comhaontaíonn na Páirtithe go dtairbheoidh an Stát is Comhpháirtí EAC d’idirthréimhse cúig (5) bliana ó dháta theacht i bhfeidhm an Chomhaontaithe seo chun na hoibleagáidí in Airteagail 23, 24 agus 25 a chomhlíonadh.

2.   Is féidir síneadh eile a chur leis an idirthréimhse sin trí údarú Chomhairle CCE.

1.   Bunaíonn na Páirtithe leis seo Coiste Speisialta um Chustam agus Éascú na Trádála, ar a mbeidh a gcuid ionadaithe, a dhéanfaidh na nithe seo a leanas:

(a)	tiocfaidh sé le chéile ar dháta agus le clár oibre arna gcomhaontú roimh ré ag na Páirtithe;

(b)	beidh gach Páirtí ina chathaoirleach ar an gcoiste; agus

(c)	tuairisceoidh sé do Chomhairle CCE.

2.   Áireofar le feidhmeanna an Choiste Speisialta um Chustam agus Éascú na Trádála:

(a)	faireachán a dhéanamh ar chur chun feidhme agus ar riar an Teidil seo agus Airteagal 9;

(b)

fóram a sholáthar chun dul i gcomhairle maidir le gach saincheist a bhaineann le custam, lena n-áirítear rialacha tionscnaimh, nósanna imeachta custaim ginearálta, luacháil custaim, aicmiú taraife, cúnamh idirthurais agus cúnamh riaracháin frithpháirteach maidir le hábhair chustaim, agus chun na saincheisteanna sin a phlé;

(c)	comhar a fheabhsú maidir le forbairt, cur i bhfeidhm agus forfheidhmiú rialacha tionscnaimh agus nósanna imeachta custaim gaolmhara, nósanna imeachta custaim ginearálta agus cúnamh riaracháin frithpháirteach in ábhair chustaim;

(d)	comhar a fheabhsú maidir le fothú acmhainneachta agus cúnamh teicniúil;

(e)	aon saincheist eile mar a chomhaontaíonn na Páirtithe i leith an Teidil seo.

1.   Tá feidhm ag forálacha an Teidil seo maidir le bearta a chumhdaítear le Comhaontú na hEagraíochta Domhanda Trádála maidir le Bearta Sláintíochta agus Fíteashláintíochta a Chur i bhFeidhm (Comhaontú SPS na hEagraíochta Domhanda Trádála).

2.   Chun críche an Teidil seo, mura bhforáiltear dá mhalairt, beidh feidhm ag sainmhínithe Chomhaontú SPS na hEagraíochta Domhanda Trádála, Choimisiún Codex Alimentarius, na hEagraíochta Domhanda um Shláinte Ainmhithe agus an Choinbhinsiúin Idirnáisiúnta maidir le Cosaint Plandaí.

1.   Athdhearbhaíonn na Páirtithe na cearta atá acu agus na hoibleagáidí atá orthu faoi na conarthaí agus comhaontuithe idirnáisiúnta a bhaineann leis an Teideal seo a bhfuil siad mar pháirtí iontu.

2.   Déanfaidh gach Páirtí an méid seo a leanas:

(a)	beidh ceart ceannasach aige bearta SPS a chur chun feidhme, ar choinníoll go bhfuil bearta den sórt sin i gcomhréir le forálacha Chomhaontú SPS EDT;

(b)	rachaidh sé i gcomhairle leis an bPáirtí eile sula dtabharfar aon bheart nua SPS isteach, trí na sásraí fógra dá ndéantar foráil i gComhaontú SPS na hEagraíochta Domhanda Trádála agus, más iomchuí agus nuair is iomchuí, trí phointí teagmhála na bPáirtithe;

(c)	tabharfaidh sé tacaíocht don Pháirtí eile chun faisnéis a bhailiú ar faisnéis í a bhfuil gá léi chun cinntí eolasacha a dhéanamh;

(d)	naisc, comhfhiontair, taighde agus forbairt chomhpháirteach a chur chun cinn idir an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC agus institiúidí agus saotharlanna an Aontais.

1.   Beidh sé d’aidhm ag na Páirtithe comhchuibhiú maidir lena rialacha agus nósanna imeachta faoi seach a bhaint amach ar mhaithe lena mbearta SPS a chruthú, lena n-áirítear nósanna imeachta cigireachta, tástála agus deimhniúcháin, i gcomhréir le Comhaontú SPS na hEagraíochta Domhanda Trádála.

2.   Forbróidh Coiste na nOifigeach Sinsearach módúlachtaí chun cúnamh a thabhairt leis an bpróiseas comhchuibhithe sin agus chun faireachán a dhéanamh air.

1.   Beidh na Páirtithe trédhearcach ar chur i bhfeidhm na mbeart SPS dóibh i gcomhréir le Comhaontú SPS na hEagraíochta Domhanda Trádála.

2.   Aithníonn na Páirtithe an tábhacht a bhaineann le sásraí éifeachtacha comhairliúcháin, fógra agus malartaithe faisnéise i dtaca le bearta SPS i gcomhréir le Comhaontú SPS na hEagraíochta Domhanda Trádála.

3.   Cuirfidh an Páirtí is allmhaireoir an Páirtí is onnmhaireoir ar an eolas maidir le haon athrú ar a cheanglais allmhairiúcháin SPS a d’fhéadfadh difear a dhéanamh do thrádáil a thagann faoi raon feidhme an Teidil seo. Geallann na Páirtithe freisin go mbunóidh siad sásraí chun faisnéis den sórt sin a mhalartú.

1.   Is iad údaráis SPS faoi seach na bPáirtithe a bheidh mar údaráis inniúla sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC agus san Aontas chun na bearta dá dtagraítear sa Teideal seo a chur chun feidhme.

2.   Beidh ag na húdaráis inniúla dá dtagraítear i mír 1 na róil a thabharfar dóibh faoi Chomhaontú SPS na hEagraíochta Domhanda Trádála.

3.   Tabharfaidh na Páirtithe fógra dá chéile maidir lena n-údaráis inniúla faoi seach dá dtagraítear i mír 1 agus aon athrú orthu sin.

1.   Beidh feidhm ag forálacha an Teidil seo maidir le rialacháin theicniúla, caighdeáin agus measúnú comhréireachta a ullmhú, a ghlacadh agus a chur i bhfeidhm, mar a shainítear i gComhaontú EDT maidir le Bacainní Teicniúla ar an Trádáil (Comhaontú BTT).

2.   Chun críocha an Teidil seo tá feidhm ag na sainmhínithe den Chomhaontú BTT.

1.   Athdhearbhaíonn na Páirtithe na cearta atá acu agus na hoibleagáidí atá orthu faoi Chomhaontú BTT, agus a gcearta agus a ngealltanais faoi chomhaontuithe idirnáisiúnta eile a bhfuil an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC agus an tAontas araon mar pháirtithe iontu á gcur san áireamh, lena n-áirítear go háirithe iad sin a bhaineann le cosaint an chomhshaoil agus na bithéagsúlachta.

2.   I gcomhréir le forálacha Chomhaontú BTT, áiritheoidh na Páirtithe nach ndéanfar rialacháin theicniúla a ullmhú, a ghlacadh ná a chur i bhfeidhm d’fhonn bacainní gan ghá a chruthú ar thrádáil eatarthu, nó é a bheith d’éifeacht acu sin a dhéanamh.

1.   Athdhearbhaíonn na Páirtithe na hoibleagáidí atá orthu maidir le faisnéis a fhógairt agus a roinnt maidir le rialacháin theicniúla, caighdeáin agus nósanna imeachta don mheasúnú comhréireachta dá bhforáiltear leis an gComhaontú BTT.

2.   Malartóidh na Páirtithe faisnéis maidir le saincheisteanna a d’fhéadfadh a bheith ábhartha dá gcaidreamh trádála, lena n-áirítear mear-rabhaidh, tuairimí eolaíocha agus teagmhais eolaíocha trí phointí fiosrúcháin.

3.   Féadfaidh na Páirtithe dul i gcomhar maidir le pointí fiosrúcháin a bhunú agus a choinneáil ar bun, agus maidir le bunachair sonraí choiteanna a bhunú agus a chothabháil.

1.   Athdhearbhaíonn na Páirtithe a ngealltanais i ndáil le measúnú comhréireachta i gcomhréir leis an gComhaontú BTT.

2.   Féadfaidh na Páirtithe a bhreithniú, agus méid ailíniúcháin a rialachán teicniúil, caighdeán, agus bonneagar um measúnú comhréireachta á gcur san áireamh, comhaontuithe a chaibidliú maidir le haitheantas frithpháirteach nósanna imeachta um measúnú comhréireachta.

1.   Beidh comhlachtaí rialála an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC ina n-údaráis inniúla sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC chun na bearta dá dtagraítear sa Teideal seo a chur chun feidhme, comhlachtaí a mbeidh sé de chúram orthu agus d’inniúlacht acu cur chun feidhme an chaighdeánaithe, na méadreolaíochta, an chreidiúnaithe agus an mheasúnaithe comhréireachta a áirithiú agus a mhaoirsiú.

2.   Is é an Coimisiún Eorpach an comhlacht atá freagrach san Aontas as an Teideal seo a chur chun feidhme.

3.   Tabharfaidh an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC fógra don Aontas maidir lena gcomhlachtaí rialála teicniúla i gcomhréir leis an gComhaontú seo.

1.   Faoi réir an Airteagail seo, ní chuirfidh aon ní sa Chomhaontú seo cosc ar an Aontas ná ar an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC, bídís go haonarach nó i gcomhpháirt, bearta frithdhumpála nó frithchúitimh a ghlacadh i gcomhréir le comhaontuithe ábhartha na hEagraíochta Domhanda Trádála. Chun críche an Airteagail seo, cinnfear tionscnamh i gcomhréir le rialacha tionscnaimh neamhfhabhracha na bPáirtithe.

2.   Sula ndéanfaidh na Páirtithe dleachtanna cinntitheacha frithdhumpála nó frithchúitimh a fhorchur i leith táirgí a allmhairíodh ó cheachtar Páirtí, breithneoidh siad an fhéidearthacht maidir le leigheasanna inchiallaithe dá ndéantar foráil i gcomhaontuithe ábhartha na hEagraíochta Domhanda Trádála.

3.   I gcás inar fhorchuir ceachtar Páirtí beart frithdhumpála nó frithchúitimh, beidh fóram athbhreithnithe bhreithiúnaigh amháin ann, lena n-áirítear ag céim na n-achomharc.

4.   I gcás inar féidir bearta frithdhumpála ná frithchúitimh a fhorchur ar bhonn réigiúnach agus ar bhonn náisiúnta, i gcás inarb infheidhme, áiritheoidh na Páirtithe nach gcuirfidh údaráis réigiúnacha bearta den sórt sin i bhfeidhm go comhuaineach i leith an táirge chéanna ar lámh amháin, agus nach gcuirfidh údaráis náisiúnta i bhfeidhm iad ar an lámh eile.

5.   Tabharfaidh an Pháirtí is allmhaireoir fógra don Pháirtí is onnmhaireoir go bhfuarthas gearán atá doiciméadaithe i gceart sula ndéanfar aon imscrúdú a thionscnamh.

6.   Beidh an tAirteagal seo infheidhme i ngach imscrúdú a thionscnófar tar éis don Chomhaontú seo teacht i bhfeidhm.

7.   Beidh feidhm ag rialacha EDT maidir le réiteach díospóidí i ndáil le haon díospóid a bhaineann le bearta frithdhumpála nó frithchúitimh.

1.   Faoi réir an Airteagail seo, ní chuirfidh aon ní sa Chomhaontú seo cosc ar an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC agus ar an Aontas bearta a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal XIX de CGTT 1994, Comhaontú na hEagraíochta Domhanda Trádála maidir le Coimircí, agus le hAirteagal 5 de Chomhaontú na hEagraíochta Domhanda Trádála maidir le Talmhaíocht. Chun críocha an Airteagail seo, cinnfear tionscnamh i gcomhréir le rialacha tionscnaimh neamhfhabhracha na bPáirtithe.

2.   D’ainneoin mhír 1 den Airteagal seo, déanfaidh an tAontas, i bhfianaise chuspóirí forbartha foriomlána an Chomhaontaithe seo agus ó tharla gur geilleagair bheaga iad geilleagair an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC, allmhairí ón Stát nó ó na Stáit is Comhpháirtithe EAC a eisiamh ó aon bheart arna dhéanamh de bhun Airteagal XIX de GATT 1994, Chomhaontú na hEagraíochta Domhanda Trádála maidir le Coimircí agus Airteagal 5 de Chomhaontú na hEagraíochta Domhanda Trádála maidir le Talmhaíocht.

3.   Beidh feidhm ag mír 2 go ceann tréimhse cúig (5) bliana, ag tosú ó dháta theacht i bhfeidhm an Chomhaontaithe seo. Tráth nach déanaí ná 120 lá roimh dheireadh na tréimhse sin, déanfaidh Comhairle CCE athbhreithniú ar oibriú mhír 2 i bhfianaise riachtanais forbartha an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC, d’fhonn a chinneadh cé acu a leathnóidh nó nach leathnóidh siad a gcur i bhfeidhm go ceann tréimhse bhreise.

4.   Beidh mír 1 faoi réir Chomhaontú na hEagraíochta Domhanda Trádála maidir le Rialacha agus Nósanna Imeachta lena rialaítear Réiteach Díospóidí.

1.   Tar éis do Pháirtí scrúdú a dhéanamh ar réitigh eile, féadfaidh sé bearta coimirce a chur i bhfeidhm a mhairfidh go ceann tréimhse theoranta a mhaolaíonn ó Airteagail 10 agus 11 faoi na coinníollacha agus i gcomhréir leis na nósanna imeachta a leagtar síos san Airteagal seo.

2.   Féadfar bearta coimirce dá dtagraítear i mír 1 a dhéanamh i gcás ina bhfuil táirge ar de thionscnamh Páirtí amháin é á allmhairiú isteach i gcríoch an Pháirtí eile i gcainníochtaí atá chomh méadaithe sin agus faoi dhálaí mar sin a d’fhéadfadh a bheith ina gcúis leis na rudaí seo a leanas nó a bhagródh maidir lena leithéid:

(a)	mórdhíobháil don tionscal intíre a tháirgeann táirgí comhchosúla nó táirgí atá in iomaíocht go díreach leo i gcríoch an Pháirtí is allmhaireoir;

(b)	suaitheadh in earnáil den gheilleagar, go háirithe i gcás inar cúis mórfhadhbanna sóisialta, nó deacrachtaí a d’fhéadfadh meathlú tromchúiseach a tharraingt ar staid eacnamaíoch an Pháirtí is allmhaireoir é an suaitheadh sin; nó

(c)	suaitheadh i margaí táirgí talmhaíochta comhchosúla nó i margaí táirgí talmhaíochta atá in iomaíocht go díreach leo (4) nó sna sásraí a rialaíonn na margaí sin.

3.   Ní bheidh bearta coimirce dá dtagraítear san Airteagal seo níos mó ná mar is gá chun an mhórdhíobháil nó an suaitheadh a leigheas nó a chosc, mar a shainítear i míreanna 2 agus 5(b). D’fhéadfadh sé nach mbeadh i mbearta coimirce an Pháirtí allmhaireoir ach ceann amháin nó níos mó díobh seo a leanas:

(a)	an laghdú breise ar an ráta de dhleacht allmhairiúcháin ar an táirge lena mbaineann a chur ar fionraí, dá bhforáiltear faoin gComhaontú seo;

(b)	méadú ar an dleacht chustaim ar an táirge lena mbaineann suas le leibhéal nach mó ná an dleacht chustaim a chuirtear i bhfeidhm maidir le comhaltaí eile den Eagraíocht Dhomhanda Trádála; agus

(c)	cuótaí taraife a thabhairt isteach ar an táirge lena mbaineann.

4.   Gan dochar do mhíreanna 1 go 3, i gcás ina bhfuil aon táirge ar de thionscnamh an Stáit is Comhpháirtí EAC é á allmhairiú i gcainníochtaí atá chomh méadaithe sin agus faoi choinníollacha den sórt sin a d’fhéadfadh a bheith ina gcúis le ceann de na cásanna dá dtagraítear faoi mhír 2 chuig ceann amháin nó roinnt de na réigiúin is forimeallaí san Aontas, nó a d’fhéadfadh bagairt a bheith ina gcúis lena leithéid, féadfaidh an tAontas bearta faireachais nó bearta coimirce a dhéanamh a bheidh teoranta don réigiún nó do na réigiúin lena mbaineann i gcomhréir leis na nósanna imeachta a leagtar síos i míreanna 6 go 9.

5.   (a) Gan dochar do mhíreanna 1 go 3, i gcás ina bhfuil aon táirge ar de thionscnamh an Aontaisé á allmhairiú i gcainníochtaí atá chomh méadaithe sin agus faoi dhálaí den sórt sin a d’fhéadfadh a bheith ina gcúis le ceann de na cásanna dá dtagraítear i mír 2 don Stát is Comhpháirtí EAC nó a d’fhéadfadh bagairt a bheith ina gcúis lena leithéid, féadfaidh an Stát is Comhpháirtí EAC bearta faireachais nó bearta coimirce a dhéanamh a bheidh teoranta dá gcríoch i gcomhréir leis na nósanna imeachta a leagtar síos i míreanna 6 go 9.

(b)

Féadfaidh an Stát is Comhpháirtí EAC bearta coimirce a dhéanamh, i gcomhréir leis na nósanna imeachta a leagtar síos i míreanna 6 go 9, i gcás ina bhfuil táirge ar de thionscnamh an Aontais é de thoradh an laghdaithe ar dhleachtanna á allmhairiú isteach ina gcríoch i gcainníochtaí chomh méadaithe sin agus faoi dhálaí den sórt sin a d’fhéadfadh a bheith ina gcúis le suaitheadh don tionscal naíonán a tháirgeann táirgí comhchosúla nó táirgí atá in iomaíocht go díreach leo nó a d’fhéadfadh a leithéid a dhéanamh. Ní bheidh foráil den sórt sin infheidhme ach amháin go ceann tréimhse deich (10) mbliana ó dháta theacht i bhfeidhm an Chomhaontaithe seo. Féadfaidh Comhairle CCE síneadh a chur leis an tréimhse sin go ceann uastréimhse cúig (5) bliana.

6.   (a) Ní choinneofar bearta coimirce dá dtagraítear san Airteagal seo ar bun ach go ceann tréimhse ama de réir mar a bheidh gá leis chun mórdhíobháil nó suaitheadh mar a shainítear i míreanna 2, 4 agus 5 a chosc nó a leigheas.

(b)

Ní chuirfear bearta coimirce dá dtagraítear san Airteagal seo i bhfeidhm go ceann tréimhse nach mó ná 2 bhliain. I gcás inarb ann i gcónaí do na himthosca lena n-éilítear bearta coimirce a fhorchur, féadfar síneadh a chur le bearta den sórt sin go ceann tréimhse bhreise nach mó ná 2 bhliain. I gcás ina gcuireann an Stát is Comhpháirtí EAC beart coimirce i bhfeidhm, nó i gcás ina gcuireann an tAontas beart coimirce i bhfeidhm a bheidh teoranta do chríoch ceann amháin nó níos mó dá réigiúin is forimeallaí, féadfar beart den sórt sin a chur i bhfeidhm mar sin féin go ceann tréimhse nach faide ná 4 bliana agus, i gcás inar ann i gcónaí do na himthosca lena n-éilítear bearta coimirce a fhorchur, féadfar síneadh a chur leo go ceann tréimhse bhreise 4 bliana.

(c)	Bearta coimirce dá dtagraítear san Airteagal seo ar mó iad ná 1 bhliain amháin, beidh eilimintí soiléire iontu as a gcuirfear deireadh leo de réir a chéile faoi dheireadh na tréimhse socraithe, ar a dhéanaí.

(d)	Ní chuirfear beart coimirce dá dtagraítear san Airteagal seo i bhfeidhm maidir le hallmhairiú táirge a bhí faoi réir birt den sórt sin roimhe seo go ceann tréimhse 1 bhliain amháin ar a laghad ó chuaigh an beart in éag.

7.   Chun míreanna 1 go 6 a chur chun feidhme, beidh feidhm ag na forálacha seo a leanas:

(a)	i gcás ina bhfuil Páirtí den tuairim gur ann do cheann de na himthosca a leagtar amach i míreanna 2, 4 nó 5, tarchuirfidh sé an cás láithreach chuig Coiste na nOifigeach Sinsearach lena scrúdú;

(b)

féadfaidh Coiste na nOifigeach Sinsearach aon mholadh is gá a dhéanamh chun na himthosca a tháinig chun cinn a leigheas; mura ndéanfaidh Coiste na nOifigeach Sinsearach aon mholadh atá dírithe ar na himthosca a leigheas, nó mura dtiocfar ar aon réiteach sásúil eile laistigh de 30 lá ó tharchuirtear an t-ábhar chuig Coiste na nOifigeach Sinsearach, féadfaidh an Páirtí is allmhaireoir na bearta iomchuí a ghlacadh chun na himthosca a leigheas i gcomhréir leis an Airteagal seo;

(c)

sula ndéanfaidh an Stát is Comhpháirtí EAC aon bheart dá ndéantar foráil san Airteagal seo nó, sna cásanna dá bhfuil feidhm ag mír 8 den Airteagal seo, a luaithe is féidir, soláthróidh an Stát is Comhpháirtí EAC do Choiste na nOifigeach Sinsearach an fhaisnéis iomchuí go léir is gá chun scrúdú críochnúil a dhéanamh ar an gcás, d’fhonn teacht ar réiteach is inghlactha ag na Páirtithe lena mbaineann;

(d)	agus na bearta coimirce de bhun an Airteagail seo á roghnú, ní mór tosaíocht a thabhairt dóibh sin is lú a chuirfidh isteach ar fheidhmiú an Chomhaontaithe seo;

(e)

aon bheart coimirce a dhéanfar de bhun an Airteagail seo tabharfar fógra maidir leis i scríbhinn láithreach do Choiste na nOifigeach Sinsearach agus beidh sé faoi réir comhairliúcháin thréimhsiúla laistigh den chomhlacht sin, go háirithe d’fhonn tráthchlár a leagan síos chun deireadh a chur leo a luaithe agus a cheadóidh imthosca déanamh amhlaidh.

8.   I gcás ina gceanglófar gníomhaíocht láithreach mar gheall ar imthosca eisceachtúla, féadfaidh an Páirtí is allmhaireoir lena mbaineann na bearta dá ndéantar foráil i mír 3, 4 nó 5 a dhéanamh ar bhonn sealadach gan ceanglais mhír 7 a chomhlíonadh. Féadfar gníomhaíocht den sórt sin a dhéanamh go ceann uastréimhse 180 lá i gcás ina ndéanann an tAontas bearta, agus 200 lá i gcás ina ndéanann an Stát is Comhpháirtí EAC bearta nó i gcás ina bhfuil bearta arna ndéanamh ag an Aontas teoranta do chríoch ceann amháin nó níos mó de na réigiúin is forimeallaí dá chuid. Comhairfear fad aon bhirt shealadaigh den sórt sin mar chuid den tréimhse tosaigh agus aon síneadh dá dtagraítear i mír 6. Agus bearta sealadacha den sórt sin á ndéanamh, cuirfear leas na bPáirtithe uile lena mbaineann san áireamh, lena n-áirítear a leibhéal forbartha. Cuirfidh an Páirtí is allmhaireoir lena mbaineann an Páirtí eile ar an eolas agus cuirfidh sé an t-ábhar ar aghaidh láithreach chuig Coiste na nOifigeach Sinsearach lena scrúdú.

9.   Má chuireann Páirtí is allmhaireoir allmhairí táirge faoi réir nós imeachta riaracháin arb é is aidhm dó soláthar mear faisnéise a dhéanamh maidir le treocht na sreafaí trádála a d’fhéadfadh a bheith ina gcúis leis na fadhbanna dá dtagraítear san Airteagal seo, cuirfidh sé Coiste na nOifigeach Sinsearach ar an eolas gan mhoill.

10.   Ní dhéanfar Comhaontú na hEagraíochta Domhanda Trádála a agairt chun bac a chur ar Pháirtí bearta coimirce a ghlacadh i gcomhréir leis an Airteagal seo.

1.   Cumhdóidh an comhar i dtrádáil agus i bhforbairt iascaigh mhuirí, iascaigh intíre agus dobharshaothraithe.

2.   Aithníonn na Páirtithe gur acmhainn eacnamaíoch thábhachtach de chuid an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC iad na hiascaigh, a rannchuidíonn go mór le geilleagair an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC, agus go bhfuil acmhainneacht mhór acu le haghaidh forbairt eacnamaíoch réigiúnach agus chun an bhochtaineacht a laghdú amach anseo. Is foinse thábhachtach bia agus malairte eachtraí iad freisin.

3.   Aithníonn na Páirtithe freisin go bhfuil spéis mhór ag an Aontas agus ag an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC araon in acmhainní iascaigh, agus comhaontaíonn siad dul i gcomhar ar mhaithe le forbairt agus bainistíocht inbhuanaithe earnáil an iascaigh dá leasanna coiteanna, agus tionchair eacnamaíocha, chomhshaoil agus shóisialta á gcur san áireamh acu.

4.   Comhaontaíonn na Páirtithe gurb í an straitéis iomchuí chun fás eacnamaíoch earnáil an iascaigh a chur chun cinn agus chun a ranníocaíocht do gheilleagar an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC a fheabhsú, agus a inbhuanaitheacht fhadtéarmach á cur san áireamh, trí gníomhaíochtaí a chuireann leis an luach a mhéadú laistigh den earnáil.

1.   Áireofar iad seo a leanas le prionsabail an chomhair in iascaigh:

(a)	tacaíocht a thabhairt chun an lánpháirtiú réigiúnach a fhorbairt agus a neartú;

(b)	acquis Chomhaontú Cotonou agus a chomhaontú comharba a chaomhnú;

(c)	cóir speisialta agus dhifreáilte a sholáthar;

(d)	an fhaisnéis eolaíoch is fearr atá ar fáil a chur san áireamh le haghaidh measúnú agus bainistíocht acmhainní;

(e)	córais faireacháin fheidhmiúla a áirithiú le haghaidh na dtionchar comhshaoil, eacnamaíoch agus sóisialta sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC;

(f)	comhréireacht a áirithiú le dlí náisiúnta agus le hionstraimí idirnáisiúnta ábhartha atá ann cheana, lena n-áirítear Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe maidir le Dlí na Farraige ó 1982, arna dhéanamh ag Montego Bay an 10 Nollaig 1982 (UNCLOS), comhaontuithe réigiúnacha agus fo-réigiúnacha;

(g)	caomhnú an iascaigh cheardaíochta/leorchothaithigh a áirithiú, agus tosaíocht a thabhairt do riachtanais áirithe an iascaigh sin.

2.   Ba cheart do na prionsabail threorach sin rannchuidiú le forbairt inbhuanaithe agus fhreagrach na n-acmhainní muirí beo intíre agus an dobharshaothraithe, agus tairbhí na hearnála sin a bharrfheabhsú le haghaidh glúnta reatha agus amach anseo, trí infheistíocht mhéadaithe, fothú acmhainneachta agus rochtain fheabhsaithe ar an margadh.

3.   Rachaidh na Páirtithe i gcomhar chun a áirithiú go soláthrófar tacaíocht airgeadais agus tacaíocht eile chun acmhainneacht iomaíochais agus acmhainneacht táirgeachta na monarchan próiseála a fheabhsú, éagsúlú thionscal na hiascaireachta agus forbairt agus feabhsú na saoráidí calafoirt sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC.

4.   Tá réimsí comhair mionsonraithe aitheanta faoi Theideal IV de Chuid V.

1.   Beidh feidhm ag forálacha an Teidil seo maidir le húsáid, caomhnú agus bainistíocht acmhainní iascaigh mhuirí chun na tairbhí ó iascaigh don Stát nó do na Stáit is Comhpháirtithe EAC a bharrfheabhsú trí infheistíocht, fothú acmhainneachta agus rochtain fheabhsaithe ar an margadh.

2.   Is iad seo a leanas cuspóirí an chomhair idir na Páirtithe faoin Teideal seo:

(a)	forbairt agus bainistíocht inbhuanaithe iascach a chur chun cinn;

(b)

comhar a neartú chun saothrú agus bainistíocht inbhuanaithe acmhainní iascaigh a áirithiú mar bhonn láidir le haghaidh lánpháirtiú réigiúnach, ag glacadh leis na speicis traslimistéir agus imirceacha a roinntear i measc Stát nó Stáit is Comhpháirtithe EAC ar an gcósta, agus i bhfianaise nach bhfuil sé d’inniúlacht ag aon Stát is Comhpháirtithe EAC aonair inbhuanaitheacht na hacmhainne a áirithiú;

(c)	sciar níos cothroime de na tairbhí a dhíorthaítear ón earnáil iascaigh a áirithiú;

(d)	faireachán, rialú agus faireachas éifeachtach a áirithiú, ar gá iad chun iascaireacht neamhdhleathach, neamhthuairiscithe agus neamhrialáilte a chomhrac;

(e)

saothrú, caomhnú agus bainistíocht na hacmhainne muirí beo a chur chun cinn sa Limistéar Eacnamaíoch Eisiach agus in uiscí ina bhfuil dlínse ag an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC bunaithe ar ionstraimí idirnáisiúnta, lena n-áirítear UNCLOS, le haghaidh buntáiste sóisialta agus eacnamaíoch na bPáirtithe;

(f)	trádáil réigiúnach agus idirnáisiúnta a chur chun cinn agus a fhorbairt bunaithe ar dea-chleachtais;

(g)	timpeallacht chumasúcháin a chruthú, lena n-áirítear bonneagar agus fothú acmhainneachta, ionas go mbeidh an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC in ann na ceanglais mhargaidh is déine a láimhseáil le haghaidh iascaigh thionsclaíocha agus ar scála beag;

(h)	tacaíocht a thabhairt do bheartais náisiúnta agus réigiúnacha arb é is aidhm dóibh táirgiúlacht agus iomaíochas earnáil an iascaigh a mhéadú; agus

(i)	naisc a thógáil le hearnálacha eacnamaíocha eile.

1.   Cuirfear an cur chuige réamhchúraim i bhfeidhm nuair a bheidh leibhéil na gabhála inbhuanaithe, na hacmhainneachta iascaireachta agus straitéisí bainistíochta eile á gcinneadh chun torthaí neamh-inmhianaithe a sheachaint nó a aisiompú amhail ró-acmhainneacht agus ró-iascaireacht, chomh maith le tionchair neamh-inmhianaithe ar éiceachórais agus ar iascaigh cheardaíochta.

2.   Féadfaidh gach Stát is Comhpháirtí EAC bearta iomchuí a dhéanamh, lena n-áirítear srianta séasúracha agus srianta maidir le trealamh, chun a uiscí teorann a chosaint agus inbhuanaitheacht na n-iascach ceardaíochta agus cósta a áirithiú.

3.   Cuirfidh na Páirtithe ballraíocht an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC uile lena mbaineann chun cinn do Choimisiún um Thuinníní an Aigéin Indiaigh (IOTC) agus d’eagraíochtaí iascaigh ábhartha eile. Déanfaidh an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC, in éineacht leis an Aontas, comhordú ar ghníomhaíocht chun bainistíocht agus caomhnú na speiceas éisc uile a áirithiú, lena n-áirítear acmhainní tuinníní agus tuinníní nach n-áirítear in áit eile agus chun taighde eolaíoch ábhartha a éascú.

4.   I gcás ina bhfuil fianaise eolaíoch neamh-leordhóthanach don údarás bainistíochta inniúil náisiúnta chun teorainneacha agus sprioc-leibhéil na gabhála inbhuanaithe a chinneadh i limistéar eacnamaíoch eisiach de chuid Stáit is Comhpháirtí EAC, tacóidh na Páirtithe, i gcomhairle leis an údarás náisiúnta inniúil, agus in éineacht le IOTC agus, i gcás inarb ábhartha, eagraíochtaí iascaigh réigiúnacha eile, le hanailís eolaíoch den sórt sin.

5.   Comhaontaíonn na Páirtithe bearta iomchuí a dhéanamh i gcás ina mbíonn leibhéil gabhálacha ann de bharr méadú ar an iarracht atá os cionn an spriocleibhéil inbhuanaithe arna leagan síos ag an údarás náisiúnta inniúil.

6.   Chun stoic éisc traslimistéir agus stoic éisc mhórimirceacha a chaomhnú agus a bhainistiú, áiritheoidh an tAontas agus an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC go gcomhlíonfaidh soithí faoina mbratacha bearta bainistíochta iascaigh náisiúnta, réigiúnacha agus fo-réigiúnacha agus dlíthe agus rialacháin náisiúnta ghaolmhara.

1.   Breathnófar ar shocruithe bainistíochta soithí agus ar shocruithe iar-ghabhála a thiocfaidh ó IOTC agus aon eagraíocht iascaigh réigiúnach ábhartha eile. Leagfaidh an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC agus an tAontas téarmaí agus coinníollacha íosta amach i dtaca le faireachán, rialú agus faireachas shoithí iascaireachta an Aontais a oibríonn in uiscí an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC, ar cheart do na nithe seo a leanas a bheith ann:

(a)	go mbunófar Córas um Fhaireachán Soithí (VMS) don Stát nó do na Stáit is Comhpháirtithe EAC agus mura bhfuil VMS ag an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC, gheobhaidh sé cúnamh ón Aontas chun VMC comhoiriúnach a chur ar bun;

(b)

in éineacht le córas comhoiriúnach éigeantach VMS, go bhforbróidh an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC, in éineacht leis an Aontas, sásraí eile chun faireachán, rialú agus faireachas éifeachtach a áirithiú, agus tacóidh an tAontas leis an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC chun córas comhaontaithe den sórt sin a chur i bhfeidhm agus tabharfaidh sé cúnamh lena chur chun feidhme;

(c)

go mbeidh sé de cheart ag an Aontas agus ag an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC breathnóirí a shocrú, bídís in uiscí náisiúnta nó idirnáisiúnta, agus na nósanna imeachta maidir le cur in úsáid na mbreathnóirí a bheith sonraithe go maith; is iad na rialtais náisiúnta a íocfaidh na breathnóirí, ach is é úinéir na loinge a sheasfaidh na costais uile ar bord; tacóidh an tAontas leis na costais maidir le breathnóirí a chur faoi oiliúint;

(d)	go bhforbrófar comhchórais tuairiscithe iascaigh agus úsáidfear iad ar fud an réigiúin, agus leagfar síos téarmaí íosta maidir le tuairisciú;

(e)

maidir legach soitheach a thagann i dtír nó a dhéanann trasloingsiú ar a ngabháil laistigh de Stát is Comhpháirtí EAC, go ndéanfaidh sí amhlaidh i gcalafoirt nó i limistéir chalafoirt amuigh. Ní cheadófar aon trasloingsiú ar muir, seachas faoi choinníollacha áirithe mar a fhorálann an Eagraíocht Réigiúnach Bainistithe Iascaigh (ERBI) ábhartha dóibh; rachaidh na Páirtithe i gcomhar chun bonneagar a fhorbairt agus a nuachóiriú maidir le teacht i dtír nó trasloingsiú i gcalafoirt an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC, lena n-áirítear acmhainneacht forbartha táirgí éisc;

(f)

go mbeidh tuairisciú ar éisc aischurtha éigeantach; ba cheart tosaíocht a thabhairt maidir le héisc aischurtha a sheachaint trí mhodhanna iascaireachta roghnaitheacha a úsáid i gcomhréir le prionsabail IOTC agus eagraíochtaí iascaigh réigiúnacha ábhartha; a mhéid is féidir, tabharfar an fho-ghabháil i dtír;

2.   Comhaontaíonn na Páirtithe dul i gcomhar chun cláir oiliúna náisiúnta/réigiúnacha a fhorbairt agus a chur chun feidhme do náisiúnaigh an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC chun a rannpháirtíocht éifeachtach i dtionscal na hiascaireachta a éascú. I gcás inar chaibidligh an tAontas comhaontú iascaigh déthaobhach, molfar go ndéanfaí náisiúnaigh an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC a fhostú. Beidh feidhm ag Dearbhú na hEagraíochta Idirnáisiúnta Saothair (EIS) maidir le Prionsabail Bhunúsacha agus Cearta Bunúsacha san Obair maidir leis na mairnéalaigh arna gclárú ar shoithí de chuid an Aontais.

3.   Tabharfaidh na Páirtithe faoi iarrachtaí comhordaithe chun feabhas a chur ar na modhanna chun iascaireacht neamhdhleathach, neamhthuairiscithe agus neamhrialáilte a chosc, a dhíspreagadh, agus a dhíothú agus leis sin déanfaidh siad bearta iomchuí. Déanfar soithí iascaireachta a bheidh ag gabháil d’iascaireacht neamhdhleathach, neamhthuairiscithe agus neamhrialáilte a choigistiú agus ionchúiseoidh na húdaráis inniúla a gcuid úinéirí. Níor cheart cead a thabhairt dóibh iascach in uiscí an Stáit is Comhpháirtí EAC lena mbaineann arís mura mbeidh réamhúdarú faighte ón Stát brataí agus ón Stát is Comhpháirtí EAC sin araon chomh maith leis an ERBI lena mbaineann, i gcás inarb ábhartha.

1.   Beidh feidhm ag forálacha an Teidil seo maidir le hiascaigh intíre, le forbairt an chósta agus an dobharshaothraithe sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC i dtaca le fothú acmhainneachta, aistriú teicneolaíochta, caighdeáin SPS, infheistíocht agus maoiniú infheistíochta, cosaint an chomhshaoil, agus creata dlíthiúla agus rialála.

2.   I measc chuspóirí an chomhair in iascaigh intíre agus le forbairt an dobharshaothraithe cuirfear saothrú inbhuanaithe na n-acmhainní iascaigh intíre chun cinn, agus cuirfear feabhas ar tháirgeadh dobharshaothraithe, bainfear bacainní ar thaobh an tsoláthair, feabhsófar cáilíocht an éisc agus na dtáirgí éisc chun bearta SPS idirnáisiúnta a chomhlíonadh, feabhsófar an rochtain ar mhargadh an Aontais, tabharfar aghaidh ar bhacainní trádála inréigiúnacha, meallfar insreafaí caipitil agus infheistíocht isteach san earnáil, fothófar acmhainneacht, agus feabhsófar an rochtain ar thacaíocht airgeadais d’infheisteoirí príobháideacha le haghaidh iascaigh intíre agus forbairt an dobharshaothraithe.

1.   Áireofar leis an gcomhar i bhforbairt bonneagair fhisicigh iompar, fuinneamh, teicneolaíocht faisnéise agus cumarsáide go háirithe.

2.   Is iad na cuspóirí sa réimse sin:

(a)	iomaíochas an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC a mhéadú;

(b)	aghaidh a thabhairt ar bhacainní ar thaobh an tsoláthair ar leibhéil institiúideacha, náisiúnta, agus réigiúnacha; agus

(c)	forbairt na gComhpháirtíochtaí príobháideacha-poiblí a fheabhsú.

1.   Áireofar ar an gcomhar in iompar iompar de bhóthar, iarnród, aeriompar agus uisce.

2.   Is iad seo a leanas na cuspóirí sa réimse sin:

(a)	feabhas a chur ar nascacht náisiúnta agus réigiúnach, chun lánpháirtiú eacnamaíoch réigiúnach a dhoimhniú;

(b)	córais iompair mharthanacha agus éifeachtúla an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC a fhorbairt, a athstruchtúrú, a atógáil, a uasghrádú agus a nuachóiriú;

(c)	feabhas a chur ar ghluaiseacht daoine agus sreabhadh earraí; agus

(d)	rochtain níos fearr a sholáthar ar mhargaí trí fheabhas a chur ar iompar de bhóthar, aeriompar, iompar muirí, iompar ar uisce intíre agus iompar iarnróid.

3.   Faoi réir Airteagal 75, comhaontaíonn na Páirtithe dul i gcomhar sna réimsí seo a leanas:

(a)	bainistíocht na gcóras iompair;

(b)	bonneagar a fheabhsú, a fhorbairt agus a nuachóiriú ar gach uile leibhéal, lena n-áirítear líonraí bonneagair idirmhódúla a fhorbairt;

(c)	inniúlachtaí institiúideacha, teicniúla agus riaracháin an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC a neartú maidir le caighdeáin, dearbhú cáilíochta, méadreolaíocht agus seirbhísí um measúnú comhréireachta;

(d)	forbairt na teicneolaíochta agus aistriú teicneolaíochta, nuálaíocht, malartú faisnéise agus líonraí faisnéise, agus margaíocht;

(e)	comhpháirtíochtaí, naisc agus comhfhiontair a spreagadh idir oibreoirí eacnamaíocha;

(f)	sábháilteacht agus iontaofacht earnáil an iompair a fheabhsú, lena n-áirítear réamhaisnéisniú meitéareolaíochta, bainistíocht earraí guaiseacha, agus freagairtí éigeandála;

(g)	beartais iompair réigiúnacha agus na creataí rialála a fhorbairt.

1.   Áireofar leis an gcomhar in earnáil an fhuinnimh rannpháirtíocht phoiblí agus phríobháideach i nginiúint fuinnimh, tarchur, dáileadh agus trádáil fuinnimh trasteorann.

2.   Is iad seo a leanas na cuspóirí sa réimse sin:

(a)	toilleadh giniúna fuinnimh an réigiúin a fhorbairt, a mhéadú agus a leathnú;

(b)	an líon foinsí malartacha fuinnimh a mhéadú;

(c)	líonraí a fhorbairt, a mhéadú agus a leathnú;

(d)	dáileadh agus tarchur a fhorbairt, a mhéadú agus a leathnú;

(e)	feabhas a chur ar rochtain an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC ar fhoinsí nua-aimseartha, éifeachtúil, iontaofa, éagsúlaithe, inbhuanaithe agus in-athnuaite d’fhuinneamh glan ar phraghsanna iomaíocha;

(f)	acmhainneacht táirgthe, dáileacháin agus bainistíochta an fhuinnimh a fheabhsú ar leibhéil náisiúnta agus réigiúnacha;

(g)	idirnascacht cumhachta a chur chun cinn laistigh agus lasmuigh den Stát nó de na Stáit is Comhpháirtithe EAC le haghaidh uasmhéid úsáide fuinnimh; agus

(h)	tacaíocht a thabhairt chun timpeallacht bháúil a chruthú chun infheistíocht a mhealladh san earnáil seo.

3.   Faoi réir Airteagal 75, comhaontaíonn na Páirtithe dul i gcomhar sna réimsí seo a leanas:

(a)	acmhainneacht táirgthe, tarchuir agus dáileacháin foinsí fuinnimh atá ann cheana, go háirithe hidreachumhacht, peitriliam agus bithmhais;

(b)	éagsúlú an mheascáin fuinnimh chun foinsí ionchasacha eile fuinnimh a áireamh, ar foinsí iad atá inghlactha ar bhonn sóisialta agus comhshaoil agus a laghdaíonn an spleáchas ar ola;

(c)	bonneagar fuinnimh a fhorbairt, lena n-áirítear do limistéir thuaithe;

(d)	athchóirithe rialála agus beartais fuinnimh iomchuí a fhorbairt, lena n-áirítear tráchtálú agus príobháidiú;

(e)	idirnascacht agus comhar réigiúnach agus idir-réigiúnach maidir le táirgeadh agus dáileadh fuinnimh;

(f)	fothú acmhainneachta in acmhainní daonna, feabhas a chur ar chaighdeáin bainistíochta, seirbhíse agus ar struchtúir institiúideacha;

(g)	forbairt agus aistriú teicneolaíochta, taighde agus forbairt, nuálaíocht, malartú faisnéise, bunachair sonraí agus líonraí a fhorbairt;

(h)	comhpháirtíochtaí, naisc agus comhfhiontair.

1.   Áireofar leis an gcomhar in earnáil na Teicneolaíochta Faisnéise agus Cumarsáide (TFC) TFC a fhorbairt, iomaíochas, agus nuálaíocht, chomh maith leis an aistriú réidh i dtreo na sochaí faisnéise.

2.   Is iad seo a leanas na cuspóirí sa réimse sin:

(a)	an earnáil TFC a fhorbairt; agus

(b)	rannchuidiú TFC in éascú na trádála a fheabhsú trí ríomhsheirbhísí, ríomhthráchtáil, ríomhsheirbhísí rialtais, ríomhsheirbhísí sláinte, idirbhearta slána agus earnálacha socheacnamaíocha eile.

3.   Faoi réir Airteagal 75, comhaontaíonn na Páirtithe dul i gcomhar sna réimsí seo a leanas:

(a)	nascacht TFC agus costéifeachtacht ar leibhéil náisiúnta, réigiúnacha agus dhomhanda;

(b)	TFC nua a scaipeadh;

(c)	creataí dlíthiúla agus rialála a fhorbairt le haghaidh TFC;

(d)	forbairt na teicneolaíochta, aistriú agus feidhmchláir, taighde agus forbairt, nuálaíocht, malartú faisnéise agus líonraí agus margaíocht;

(e)	fothú acmhainneachta in acmhainní daonna, feabhas a chur ar chaighdeáin seirbhíse, agus struchtúir institiúideacha;

(f)	comhpháirtíochtaí, naisc agus comhfhiontair idir oibreoirí eacnamaíocha;

(g)	fógraíocht agus tacaíocht chun margaí nideoige a fhorbairt le haghaidh seirbhísí TFC-chumasaithe.

1.   Beidh feidhm ag comhar faoin Teideal seo maidir le barra agus beostoc, lena n-áirítear feithidí táirgiúla.

2.   Comhaontaíonn na Páirtithe gurb é príomhchuspóir an Teidil seo forbairt talmhaíochta inbhuanaithe, ina gcuimsítear ach gan a bheith teoranta do shlándáil bia agus slite beatha, forbairt tuaithe agus laghdú na bochtaineachta sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC.

3.   Tá cuspóirí eile an Teidil seo sonraithe in Airteagal 58.

1.   Aithníonn na Páirtithe an tábhacht atá le hearnáil na talmhaíochta do gheilleagair an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC agus comhaontaíonn siad dul i gcomhar chun a claochlú a chur chun cinn ar mhaithe lena hiomaíochas a mhéadú, slándáil bia agus cothaithe a áirithiú, le haghaidh forbairt tuaithe agus coigeartú na talmhaíochta agus an gheilleagair tuaithe a éascú chun freastal ar éifeachtaí chur chun feidhme an Chomhaontaithe seo, agus aird speisialta ar fheirmeoirí beaga.

2.   Comhaontaíonn na Páirtithe dul i gcomhar sna réimsí seo a leanas:

(a)	lánpháirtiú réigiúnach: feabhas a chur ar an rochtain ar mhargaí réigiúnacha agus idirnáisiúnta le haghaidh táirgí talmhaíochta lena n-áirítear córais mhargaidh agus straitéisí forbartha margaidh a fhorbairt;

(b)

beartais chumasúcháin: (i) beartais talmhaíochta náisiúnta agus réigiúnacha a fhorbairt, creataí dlíthiúla agus rialála, an acmhainneacht agus an tacaíocht is gá a thógáil ar mhaithe le forbairt institiúideach; (ii) acmhainneachtaí a fhothú sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC chun buntáiste iomlán a bhaint as deiseanna trádála méadaithe agus chun buntáistí na n-athchóirithe trádála a uasmhéadú.

(c)

forbairt talmhaíochta inbhuanaithe: (i) tabhairt faoi ghníomhaíochtaí comhpháirteacha ar bhonn réigiúnach, lena n-áirítear táirgeadh leasachán, táirgeadh síolta, forbairt an bheostoic agus rialú galar i measc plandaí agus ainmhithe; (ii) próiseáil, margaíocht, dáileadh agus iompar a chur chun cinn agus a neartú agus an láimhseáil ar tháirgí talmhaíochta; (iii) fothú acmhainneachta chun caighdeáin idirnáisiúnta a bhaineann le táirgeadh, pacáistiú talmhaíochta agus bearta SPS a chomhlíonadh;

(d)

bonneagar talmhaíochta: (i) bonneagar tacaíochta talmhaíochta a fhorbairt, lena n-áirítear córais uisciúcháin inbhuanaithe, saothrú, stóráil agus bainistíocht, margaíocht, agus grádú uisce; (ii) bonneagar taighde agus oiliúna a fhorbairt, saoráidí stórála, bóithre friothálacha agus bóithre rochtana pobail; (iii) bonneagar agra-phróiseála a fhorbairt; (iv) lárionad agrai-mheitéareolaíochta a bhunú sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC; (v) bonneagar margaidh nua-aimseartha a fhorbairt chun margaí intíre agus margaí réigiúnacha a leathnú;

(e)

slándáil bia agus cothaithe: (i) fothú acmhainneachta na bpobal tuaithe agus uirbeach chun slite beatha feabhsaithe a chur chun cinn, an bhochtaineacht a dhíothú, agus le haghaidh forbairt inbhuanaithe; (ii) táirgeacht talmhaíochta a éagsúlú agus táirgí a fhorbairt a thugann aghaidh ar riachtanais an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC a bhaineann le slándáil bia agus cothaithe; (iii) cláir a dhearadh agus a chur chun feidhme as a dtagann táirgeadh agus táirgiúlacht mhéadaithe in earnáil na talmhaíochta, agus aird speisialta ar fheirmeoirí beaga; (iv) forbairt acmhainneachta chun sábháilteacht bia náisiúnta agus réigiúnach a chomhlíonadh; agus (v) cláir coigeartaithe sóisialta a dhearadh agus a chur chun feidhme i réigiúin a ndearna tubaistí nádúrtha difear tromchúiseach dóibh.

(f)

bainistíocht an tslabhra luacha: (i) an úsáid a bhaintear as teicneolaíochtaí talmhaíochta inbhuanaithe a chur chun cinn agus na hionchuir feirme is gá a sholáthar; (ii) táirgeacht táirgiúlacht agus iomaíochas earnáil na talmhaíochta a fheabhsú trí thionscail agra-bhunaithe a chur chun cinn; (iii) an breisluach a fheabhsú ar fud shlabhra soláthair táirgí talmhaíochta chun ceanglais na margaí náisiúnta, réigiúnacha agus idirnáisiúnta a chomhlíonadh; agus (iv) forbairt gníomhaíochtaí a chur chun cinn i réimsí próiseála, margaíochta, dáilte agus iompair táirgí talmhaíochta;

(g)

córais luathrabhaidh: (i) fothú acmhainneachta i dtéarmaí measúnú a dhéanamh ar fhaisnéis agus faisnéis a scaipeadh maidir le tionchair dhóchúla tubaistí atá le tarlú i bhfad roimh ré chun bearta teagmhasacha a dhéanamh agus freagairt orthu go luath; (ii) córais faisnéise náisiúnta agus réigiúnacha a fhorbairt agus a bhainistiú; (iii) córais luathrabhaidh a fhorbairt, a neartú agus a nascadh agus pleananna agus straitéisí teagmhais le haghaidh bainistíocht na freagartha ar thubaistí ar leibhéil náisiúnta agus réigiúnacha; agus (iv) tacú leis an oiriúnú don athrú aeráide agus le roghanna maolaithe an athraithe aeráide sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC;

(h)

táirgeadh agus margú tráchtearraí talmhaíochta: (i) inniúlachtaí a fhorbairt chun margaí nideoige a rochtain agus comhlíontacht le caighdeáin tráchtearraí a éascú chun ceanglais margaí den sórt sin a chomhlíonadh; (ii) táirgeadh talmhaíochta agus táirgí onnmhairiúcháin a éagsúlú sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC (iii) bonneagar margaidh nua-aimseartha a fhorbairt chun margaí intíre agus margaí réigiúnacha a leathnú; agus (iv) cláir pacáistithe agus lipéadaithe táirgí a fhorbairt a chuireann ar chumas tháirgeoirí an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC praghsanna arda a bhaint amach d’onnmhairí tráchtearraí;

(i)

forbairt tuaithe: (i) fothú acmhainneachta grúpaí feirmeoirí ar fud an tslabhra luacha talmhaíochta ina iomláine; (ii) saoráidí iompair, cumarsáide agus margaidh a fheabhsú chun ionchuir agus aschuir thalmhaíochta a mhargú; (iii) aghaidh a thabhairt ar bhacainní soch-chultúrtha amhail difríochtaí teanga, leibhéil litearthachta, laofachtaí inscne agus sláinte an phobail, rudaí a mbíonn tionchar acu ar chineál na gcóras feirmeoireachta; (iv) rochtain feirmeoirí ar sheirbhísí creidmheasa a fheabhsú agus bainistíocht acmhainní nádúrtha agus cultúrtha; agus (v) bearta beartais ábhartha a fhorbairt chun tacaíocht a thabhairt d’infhaighteacht ionchur talmhaíochta leormhaith d’fheirmeoirí beaga ar bhonn caoithiúil.

(j)	tíortha is glan-allmhaireoirí bia: aghaidh a thabhairt ar shrianta ar tháirgeadh bia, ar stóráil agus ar dháileadh bia sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC.

(k)

slándáil slite beatha: (i) fothú acmhainneachta chun seirbhísí sóisialta a fhorbairt do dhaonraí i limistéir thuaithe agus i gceantair pheireauirbeacha; (ii) ioncam iomlán an teaghlaigh ó tháirgeadh talmhaíochta a fheabhsú trí éagsúlú, breisluach a chur leis, fostaíocht taobh amuigh den fheirm agus teicneolaíochtaí nua talmhaíochta inbhuanaithe a ghlacadh, inter alia, sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC (iii) táirgiúlacht earnáil na talmhaíochta a mhéadú laistigh den Stát nó de na Stáit is Comhpháirtithe EAC; agus (iv) an úsáid a bhaintear as teicneolaíochtaí talmhaíochta inbhuanaithe a mhéadú;

(l)

seirbhísí tacaíochta teicniúla: tá an tAontas tiomanta d’acmhainní leordhóthanacha agus cúnamh teicniúil a sholáthar le haghaidh fothú acmhainneachta don Stát nó do na Stáit is Comhpháirtithe EAC agus sin a dhéanamh ar bhealach atá intuartha agus inbhuanaithe sna réimsí seo a leanas: (i) an nuálaíocht agus aistriú teicneolaíochta, eolas, taighde agus forbairt a neartú; (ii) an úsáid a bhaintear as meicniú earnáil talmhaíochta an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC a fhorbairt agus a mhéadú; (iii) gléasraí ionchuir talmhaíochta agus córais dáilte a bhunú laistigh den Stát nó de na Stáit is Comhpháirtithe EAC; (iv) infheistíocht i dtaighde talmhaíochta, seirbhísí comhairleacha, oiliúint agus naisc idir seirbhísí comhairleacha taighde agus feirmeoirí; (v) de réir mar is iomchuí, lárionaid réigiúnacha barr feabhais a bhunú agus a neartú, lena n-áirítear ionad agrai-mheitéareolaíochta, saotharlanna biteicneolaíochta, anailíseacha agus diagnóiseacha le haghaidh barr, beostoic agus ithreacha; agus (vi) rochtain ar sheirbhísí i dtáirgeadh plandaí agus ainmhithe a fheabhsú, lena n-áirítear seirbhísí pórúcháin beostoic, seirbhísí tréidliachta agus seirbhísí cosanta plandaí.

(m)

seirbhísí maoiniúcháin talmhaíochta: (i) seirbhísí airgeadais tuaithe a neartú le haghaidh táirgeoirí, próiseálaithe agus trádálaithe beaga; (ii) sásraí nó ciste atá faoi úinéireacht réigiúnach a fhorbairt ar mhaithe le forbairt na talmhaíochta agus forbairt tuaithe; (iii) institiúidí micrea-mhaoiniúcháin talmhaíochta agus scéimeanna árachais talmhaíochta a fhorbairt; (iv) rochtain ar chreidmheas ó bhainc agus ó institiúidí airgeadais eile le haghaidh agra-phróiseálaithe, trádálaithe agus feirmeoirí; agus (v) tacaíocht a thabhairt d’institiúidí airgeadais sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC a fhónann earnáil na talmhaíochta agus rochtain na hearnála príobháidí ar mhargaí caipitil a éascú, chun caipiteal gearrthéarmach agus fadtéarmach araon a chuimsiú;

(n)

tásca geografacha: (i) beartais agus creataí dlíthiúla maidir le tásca geografacha a fhorbairt; (ii) rialacháin a bhunú maidir le tásca geografacha; (iii) cód cleachtais a fhorbairt chun táirgí i ndáil lena dtionscnamh a shainiú; (iv) eagraíochtaí agus institiúidí áitiúla a éascú chun páirtithe leasmhara áitiúla a chomhordú maidir le tásca geografacha agus comhréireacht táirgí; (v) acmhainneacht a fhorbairt maidir le sainaithint, clárú, margaíocht, inrianaitheacht agus comhréireacht táirgí tásc geografach; agus (vi) aon réimse eile comhair a fhorbairt faoin gceannteideal seo a d’fhéadfadh teacht chun cinn amach anseo.

1.   Áireofar leis an gcomhar maidir le forbairt na hearnála príobháidí cur chun cinn infheistíochta agus forbairt fiontraíochta.

2.   Is iad seo a leanas cuspóirí an Teidil seo:

(a)	timpeallacht bháúil a chruthú chun infheistíocht agus fiontair phríobháideacha a chur chun cinn, lena n-áirítear tionscail nua a fhorbairt, infheistíocht dhíreach choigríche agus aistriú na teicneolaíochta;

(b)	inniúlachtaí soláthair, iomaíochas agus breisiú luacha a fheabhsú;

(c)	feabhas a chur ar rochtain ar mhaoiniú infheistíochta ó institiúidí maoiniúcháin an Aontais amhail an Banc Eorpach Infheistíochta;

(d)	acmhainneacht a fhothú agus tacaíocht institiúideach a sholáthar le haghaidh institiúidí forbartha san earnáil phríobháideach amhail gníomhaireachtaí cur chun cinn infheistíochta, for-chomhlachtaí, comhlachais tráchtála, comhlachais, pointí teagmhála agus institiúidí éascaithe trádála;

(e)	beartas, creat dlíthiúil agus creat rialála a fhorbairt agus/nó a neartú ina gcuirtear infheistíocht chun cinn agus ina ndéantar í a chosaint;

(f)	feabhas a chur ar shásraí tacaíochta agus seachadta don earnáil phríobháideach ó institiúidí comhpháirteacha de chuid ACC agus an Aontais, lena n-áirítear an Lárionad um Fhorbairt Talmhaíochta, inter alia, chun an infheistíocht sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC a chur chun cinn; agus

(g)	comhpháirtíochtaí, comhfhiontair, fochonraitheoireacht, seachfhoinsiú agus naisc a chruthú agus a neartú.

1.   Áireofar an méid seo a leanas leis an gcomhar in iascaigh mhuirí:

(a)	bainistiú iascach agus saincheisteanna caomhnaithe;

(b)	bainistíocht soithí agus socruithe iar-ghabhála;

(c)	bearta airgeadais agus trádála; agus

(d)	iascaigh agus táirgí iascaigh agus dobharshaothrú muirí a fhorbairt.

2.   Rannchuideoidh an tAontas i dtaca leis na hacmhainní a shlógadh ar mhaithe leis na réimsí comhair a sainaithníodh ar leibhéil náisiúnta agus réigiúnacha a chur chun feidhme, ina n-áireofar tacaíocht freisin d’fhothú acmhainneachta go réigiúnach.

3.   Faoi réir fhorálacha Chuid III agus Airteagal 75, comhaontaíonn na Páirtithe dul i gcomhar, sna réimsí seo a leanas:

(a)	an bonneagar a fhorbairt agus a fheabhsú chun iasc agus táirgí éisc a stóráil, a mhargú agus a dháileadh;

(b)

fothú acmhainneachta ar leibhéil náisiúnta agus réigiúnacha chun ceanglais theicniúla Phointí Rialaithe Criticiúla SPS/BTT/Anailíse Guaisí a chomhlíonadh, chun córais faireachais agus rialaithe faireacháin de limistéar eacnamaíoch eisiach an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC a fhorbairt, agus scéimeanna deimhniúcháin a thabhairt isteach agus a bhainistiú le haghaidh iascaigh mhuirí shonracha;

(c)	infheistíocht agus aistriú teicneolaíochta in oibríochtaí iascaireachta, próiseáil éisc, seirbhísí calafoirt, saoráidí calafoirt a fhorbairt agus a fheabhsú, éagsúlú an iascaigh chun speicis nach speiceas tuinnín iad a áireamh, speiceas atá tearcshaothraithe nó nach bhfuil saothraithe in aon chor;

(d)	comhfhiontair agus naisc go háirithe le MFBManna agus iascaigh cheardaíochta laistigh den slabhra soláthair iascaigh;

(e)	breisiú luacha ar iasc; agus

(f)	taighde agus forbairt maidir le measúnú stoic agus leibhéil inbhuanaitheachta.

4.   Geallann na Páirtithe go rachaidh siad i gcomhar chun comhfhiontair a chur chun cinn agus a bhunú in oibríochtaí iascaireachta, próiseáil éisc, seirbhísí calafoirt, go gcuirfidh siad feabhas ar acmhainneacht táirgeachta, go gcuirfidh siad feabhas ar iomaíochas na dtionscal agus na seirbhísí iascaireachtaí agus seirbhísí agus tionscail ghaolmhara, próiseáil iartheachtach, saoráidí calafoirt a fhorbairt agus feabhas a chur orthu agus éagsúlú an iascaigh chun speicis nach speiceas tuinnín iad a áireamh, speiceas atá tearcshaothraithe nó nach bhfuil saothraithe in aon chor.

1.   Áireofar leis an gcomhar faoin Teideal seo acmhainní nádúrtha, go háirithe uisce, an comhshaol agus an bhithéagsúlacht.

2.   Is iad seo a leanas cuspóirí an chomhair faoin Teideal seo:

(a)	na naisc idir trádáil agus an comhshaol a fheabhsú;

(b)	tacaíocht a thabhairt chun comhaontuithe, coinbhinsiúin agus conarthaí comhshaoil idirnáisiúnta a chur chun feidhme;

(c)	an chothromaíocht idir bainistíocht chomhshaoil agus laghdú na bochtaineachta a áirithiú;

(d)	an comhshaol a chosaint, agus caomhnú na bithéagsúlachta agus caomhnú géiniteach a fheabhsú;

(e)	úsáid chothrom agus inbhuanaithe acmhainní nádúrtha a chur chun cinn;

(f)	úsáid inbhuanaithe acmhainní comhroinnte a éascú agus a spreagadh;

(g)	rannpháirtíocht na hearnála poiblí agus príobháidí i mbainistíocht acmhainní nádúrtha a chur chun cinn.

1.   Áireofar leis an gcomhar sa réimse acmhainní uisce uisciúchán, giniúint hidreachumhachta, táirgeadh agus soláthar uisce, agus cosaint do dhobharcheantair uisce.

2.   Is iad seo a leanas cuspóirí an chomhair sa réimse seo:

(a)	úsáid agus bainistíocht inbhuanaithe acmhainní uisce sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC a fhorbairt, chun feabhas a chur ar shlite beatha dhaonra an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC;

(b)	comhar réigiúnach a chur chun cinn ar mhaithe le húsáid inbhuanaithe acmhainní uisce trasteorann;

(c)	bonneagar soláthair uisce a fhorbairt chun críoch táirgeachta.

3.   Faoi réir Airteagal 75, comhaontaíonn na Páirtithe dul i gcomhar sna réimsí seo a leanas:

(a)	chun bonneagar soláthair uisce a fhorbairt sa réigiún;

(b)	na creataí dlíthiúla agus rialála ábhartha a fhorbairt;

(c)	bainistiú comhtháite acmhainní uisce;

(d)	fothú acmhainneachta in acmhainní daonna, feabhas a chur ar chaighdeáin seirbhíse, bainistíocht uisce, agus struchtúir institiúideacha;

(e)	comhpháirtíochtaí, naisc agus comhfhiontair a chruthú idir oibreoirí eacnamaíocha;

(f)	forbairt teicneolaíochta, aistriú agus feidhmchláir, Taighde agus forbairt, nuálaíocht, malartú faisnéise agus líonraí a chur chun cinn;

(g)	rialú ar thruailliú uisce, íonú agus caomhnú uisce, cóireáil agus sláintíocht fuíolluisce a fhorbairt;

(h)	scéimeanna uisciúcháin inbhuanaithe a chur chun cinn.

1.   Áireofar leis an gcomhar i réimse an chomhshaoil cosaint agus bainistíocht inbhuanaithe an chomhshaoil, chomh maith le beartais chomhshaoil a bhaineann leis an trádáil a chur chun feidhme.

2.   Is iad seo a leanas cuspóirí an chomhair sa réimse seo:

(a)	an comhshaol agus an bhithéagsúlacht a chosaint, a athchóiriú agus a chaomhnú (flóra, fána agus acmhainní géiniteacha miocróbacha, lena n-áirítear a n-éiceachórais);

(b)	tionscail a fhorbairt sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC a bhaineann úsáid as teicneolaíochtaí atá neamhdhíobhálach don chomhshaol;

(c)	forbairt, aistriú agus cur i bhfeidhm na teicneolaíochta a chur chun cinn, taighde agus forbairt, nuálaíocht agus malartú faisnéise.

3.   Faoi réir Airteagal 75, comhaontaíonn na Páirtithe dul i gcomhar sna réimsí seo a leanas:

(a)	comhaontuithe, coinbhinsiúin agus conarthaí idirnáisiúnta a chur chun feidhme;

(b)	úsáid, caomhnú agus bainistíocht chothrom agus inbhuanaithe an chomhshaoil agus na bithéagsúlachta a neartú agus a chur chun cinn, lena n-áirítear an fhoraoiseacht agus acmhainní fiadhúlra;

(c)	creataí institiúideacha agus dlíthiúla a atreisiú agus an acmhainneacht maidir le dlíthe, rialacháin, caighdeáin agus beartais chomhshaoil a fhorbairt, a chur chun feidhme, a riar agus a fhorfheidhmiú;

(d)	comhpháirtíochtaí, naisc agus comhfhiontair a chruthú idir oibreoirí eacnamaíocha;

(e)	tubaistí comhshaoil nádúrtha agus caillteanas na bithéagsúlachta a chosc, agus a mhaolú;

(f)	forbairt agus oiriúnú na teicneolaíochta a chur chun cinn, aistriú agus feidhmeanna, taighde agus Forbair, agus an nuálaíocht;

(g)	acmhainní cósta agus muirí, acmhainní bitheolaíocha agus géiniteacha intíre agus dúchasacha fiáine a chosaint agus a bhainistiú;

(h)	gníomhaíochtaí agus slite beatha malartacha atá neamhdhíobhálach don chomhshaol a fhorbairt;

(i)	trádáil earraí agus seirbhísí dá bhfuil éicilipéadú tábhachtach a tháirgeadh agus a éascú;

(j)	malartú faisnéise agus líonrú maidir le táirgí agus a gcuid ceanglas, i dtéarmaí an phróisis táirgthe, iompair, margaíochta agus lipéadaithe;

(k)	saoráidí bonneagair a fhorbairt maidir le táirgí atá neamhdhíobhálach don chomhshaol;

(l)	pobail áitiúla a chomhtháthú i mbainistíocht na bithéagsúlachta, na foraoiseachta, agus acmhainní fiadhúlra;

(m)	bainistiú dramhaíola, agus diúscairt shábháilte dramhaíola tionsclaíocha agus tocsaineacha a fhorbairt;

(n)	rannpháirtíocht páirtithe leasmhara a chur chun cinn in idirphlé comhshaoil idirnáisiúnta.

1.   Áireofar leis an gcomhar faoin Teideal seo tacaíocht a thabhairt agus acmhainneacht a fhothú maidir le comhchuibhiú, criosú agus roinnt i ndeighleoga, measúnú comhréireachta, malartú faisnéise agus trédhearcacht coinníollacha trádála.

2.   Is iad seo a leanas cuspóirí an chomhair faoin Teideal seo:

(a)	trádáil idir-réigiúnach agus inréigiúnach na bPáirtithe a éascú, agus beatha nó sláinte an duine, ainmhithe agus plandaí a chosaint an tráth céanna i gcomhréir le Comhaontú SPS na hEagraíochta Domhanda Trádála;

(b)	aghaidh a thabhairt ar fhadhbanna a éiríonn as bearta SPS maidir le hearnálacha agus táirgí tosaíochta ar ar comhaontaíodh agus an lánpháirtiú réigiúnach á bhreithniú go cuí;

(c)	nósanna imeachta agus módúlachtaí a shonrú chun comhar a éascú in ábhair SPS;

(d)	trédhearcacht a áirithiú a mhéid a bhaineann le bearta SPS is infheidhme maidir le trádáil idir na Páirtithe agus laistigh díobh;

(e)	comhchuibhiú laistigh den réigiún na mbeart le caighdeáin idirnáisiúnta a chur chun cinn, i gcomhréir le Comhaontú SPS na hEagraíochta Domhanda Trádála, agus beartais iomchuí, creataí reachtacha, rialála agus institiúideacha a fhorbairt sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC;

(f)	rannpháirtíocht éifeachtach an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC a fheabhsú i gCoimisiún Codex Alimentarius, san Eagraíocht Dhomhanda um Sláinte Ainmhithe agus sa Choinbhinsiún Idirnáisiúnta maidir le Cosaint Plandaí;

(g)	comhairliúchán agus malartuithe a chur chun cinn idir institiúidí agus saotharlanna de chuid EAC agus de chuid an Aontais;

(h)	forbairt acmhainneachta a éascú maidir le caighdeáin réigiúnacha agus náisiúnta a leagan síos agus a chur chun feidhme i gcomhréir le ceanglais idirnáisiúnta chun lánpháirtiú réigiúnach a éascú;

(i)	acmhainneacht an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC a bhunú agus a fheabhsú maidir le bearta SPS a chur chun feidhme agus faireachán a dhéanamh orthu de bhun an Airteagail seo; agus

(j)	aistriú teicneolaíochta a chur chun cinn.

3.   Faoi réir Airteagal 75, comhaontaíonn na Páirtithe dul i gcomhar sna réimsí seo a leanas:

(a)

tacaíocht a thabhairt don Stát nó do na Stáit is Comhpháirtithe EAC chun bearta SPS a chomhlíonadh, lena n-áirítear creataí rialála iomchuí, beartais, ábhair a bhaineann le hobair na gcomhlachtaí idirnáisiúnta ábhartha a leagann síos caighdeáin, oiliúint, imeachtaí faisnéise, fothú acmhainneachta, agus cúnamh teicniúil a fhorbairt;

(b)

de réir mar is iomchuí, tacaíocht a thabhairt do chomhchuibhiú beart SPS sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC agus coistí comhordúcháin náisiúnta SPS a bhunú, agus acmhainneacht na hearnála poiblí agus príobháidí le haghaidh rialú sláintíochta a chur chun cinn; áireofar le réimsí tosaíochta clár cáilíochta, oiliúint, imeachtaí faisnéise a fhorbairt agus a chur chun feidhme, saotharlanna a thógáil, a uasghrádú, a nuachóiriú agus a chreidiúnú;

(c)	tacaíocht a thabhairt ar ábhair a bhaineann le hobair na gcomhlachtaí idirnáisiúnta ábhartha a leagann síos caighdeáin, i gcásanna inar féidir oiliúint, imeachtaí faisnéise, fothú acmhainneachta agus cúnamh teicniúil a áireamh leis an gcomhar sin;

(d)	tacaíocht i réimse an iascaigh agus é mar aidhm rialacha réigiúnacha comhchuibhithe a fhorbairt, reachtaíocht agus caighdeáin táirgí éisc chun trádáil a chur chun cinn idir na Páirtithe agus laistigh den réigiún EAC;

(e)	tacaíocht agus é mar aidhm léi comhar a chur chun cinn idir institiúidí SPS an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC agus institiúidí SPS coibhéiseacha an Aontais.

(f)	tacaíocht a thabhairt do chur chun feidhme an Chomhaontaithe SPS, go háirithe maidir le húdaráis inniúla, pointí fógra agus fiosrúcháin an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC a neartú;

(g)	tacaíocht a thabhairt do chomhroinnt agus do mhalartú faisnéise.

1.   Beidh sé d’aidhm ag na Páirtithe comhchuibhiú maidir lena rialacha agus nósanna imeachta faoi seach a bhaint amach ar mhaithe lena mbearta SPS a chruthú, lena n-áirítear nósanna imeachta cigireachta, tástála agus deimhniúcháin, i gcomhréir le Comhaontú SPS na hEagraíochta Domhanda Trádála.

2.   De réir mar is iomchuí, forbróidh an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC, le tacaíocht ón Aontas, clár agus clár ama chun a gcuid caighdeáin SPS a chomhchuibhiú.

3.   Forbróidh Coiste na nOifigeach Sinsearach módúlachtaí chun cúnamh a thabhairt leis an bpróiseas comhchuibhithe laistigh de na réigiúin agus faireachán a dhéanamh air, de réir mar is iomchuí.

1.   Comhaontaíonn an tAontas cúnamh teicniúil agus cóir speisialta agus dhifreálach a sholáthar i gcomhréir le hAirteagail 9 agus 10 de Chomhaontú SPS na hEagraíochta Domhanda Trádála.

2.   Rachaidh na Páirtithe i gcomhar chun aghaidh a thabhairt ar riachtanais speisialta an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC a eascraíonn as cur chun feidhme fhorálacha an Teidil seo.

3.   Comhaontaíonn na Páirtithe gur tosaíochtaí iad na réimsí seo a leanas le haghaidh cúnamh teicniúil:

(a)	inniúlacht theicniúil a fhorbairt in earnálacha poiblí agus príobháideacha an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC chun rialuithe sláintíochta agus fíteashláintíocha a chumasú, lena n-áirítear imeachtaí oiliúna agus faisnéise maidir le cigireacht, deimhniúchán, maoirseacht agus rialú;

(b)	inniúlacht theicniúil a fheabhsú chun bearta SPS a chur chun feidhme agus faireachán a dhéanamh orthu, lena n-áirítear úsáid níos mó as caighdeáin idirnáisiúnta a chur chun cinn;

(c)

inniúlachtaí a fhorbairt le haghaidh anailís riosca, comhchuibhiú, comhlíontacht, tástáil, deimhniúchán, faireachán iarmhair, inrianaitheacht agus creidiúnú lena n-áirítear trí saotharlanna a uasghrádú nó a bhunú agus trealamh eile chun cúnamh a thabhairt don Stát nó do na Stáit is Comhpháirtithe EAC caighdeáin idirnáisiúnta a chomhlíonadh;

(d)	an tacaíocht le haghaidh rannpháirtíocht an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC in obair na gcomhlachtaí ábhartha a leagann síos caighdeáin;

(e)	forbairt acmhainneacht an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC dá rannpháirtíocht éifeachtach i bpróisis maidir le fógra a thabhairt.

1.   Áireofar leis an gcomhar faoin Teideal seo rialacháin, caighdeáin agus nósanna imeachta measúnaithe comhréireachta a ullmhú, a ghlacadh agus a chur i bhfeidhm, mar a shainítear i gComhaontú BTT.

2.   Is iad seo a leanas cuspóirí an chomhair faoin Teideal seo:

(a)	deireadh a chur de réir a chéile le bacainní teicniúla ar thrádáil, chun trádáil a éascú idir na Páirtithe agus laistigh den Stát nó de na Stáit is Comhpháirtithe EAC;

(b)

lánpháirtiú réigiúnach a fheabhsú i measc Stát nó Stáit is Comhpháirtithe EAC trí chaighdeáin, rialacháin theicniúla agus nósanna imeachta maidir le measúnú comhréireachta arna gcur i bhfeidhm sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC a chomhchuibhiú, i gcomhréir leis an gComhaontú maidir le Bacainní Teicniúla ar an Trádáil;

(c)	úsáid níos mó as rialacháin, caighdeáin agus nósanna imeachta um measúnú comhréireachta a chur chun cinn, lena n-áirítear bearta earnáil-sonracha;

(d)	naisc fheidhmiúla, comhfhiontair agus obair thaighde agus forbartha chomhpháirteach idir institiúidí caighdeánaithe, measúnaithe comhréireachta agus rialála an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC agus an Aontais;

(e)	rochtain ar an margadh le haghaidh táirgí ar de thionscnamh an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC iad a fheabhsú, trí fheabhsuithe maidir lena sábháilteacht, cáilíocht agus iomaíochas;

(f)	úsáid níos mó as dea-chleachtais idirnáisiúnta a chur chun cinn le haghaidh rialacháin theicniúla, caighdeáin idirnáisiúnta agus nósanna imeachta um measúnú comhréireachta;

(g)	a áirithiú go bhfuil ullmhú, glacadh agus cur i bhfeidhm na gcaighdeán agus na rialachán teicniúil trédhearcach agus nach gcruthaíonn siad bacainní gan ghá ar thrádáil idir na Páirtithe, i gcomhréir le forálacha Chomhaontú BTT;

(h)	tacaíocht a thabhairt d’fhorbairt creataí rialála, beartas agus athchóirithe iomchuí sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC, chun cleachtais a nglactar leo go hidirnáisiúnta a chomhlíonadh;

(i)	cúnamh a thabhairt don Stát is Comhpháirtithe EAC chun an Comhaontú maidir le Bacainní Teicniúla ar an Trádáil a chur chun feidhme agus chun ceanglais BTT a gcuid comhpháirtithe trádála a chomhlíonadh i gcomhthéacs an Chomhaontaithe maidir le Bacainní Teicniúla ar an Trádáil.

3.   Faoi réir Airteagal 75, comhaontaíonn na Páirtithe dul i gcomhar sna réimsí seo a leanas:

(a)	tacaíocht a thabhairt maidir le húsáid níos mó as caighdeáin idirnáisiúnta, rialacháin theicniúla agus measúnuithe comhréireachta a chur chun cinn, lena n-áirítear bearta earnáil-sonrach i gcríocha na bPáirtithe;

(b)

tacaíocht a thabhairt d’fhothú acmhainneachta an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC i réimsí caighdeánaithe, méadreolaíochta, creidiúnaithe agus nósanna imeachta maidir le measúnú comhréireachta, lena n-áirítear tacaíocht maidir le saotharlanna agus institiúidí ábhartha a uasghrádú agus a bhunú, chomh maith le trealamh ábhartha a sholáthar;

(c)	tacaíocht a thabhairt do bhainistíocht agus do dhearbhú cáilíochta in earnálacha roghnaithe tábhachta don Stát nó do na Stáit is Comhpháirtithe EAC;

(d)	tacaíocht a thabhairt do rannpháirtíocht iomlán chomhlachtaí caighdeán agus rialála teicniúla eile an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC i gcomhlachtaí idirnáisiúnta a leagann caighdeáin síos, agus ról na gcaighdeán idirnáisiúnta mar bhonn le haghaidh rialacháin theicniúla a atreisiú;

(e)	tacaíocht a thabhairt d’iarrachtaí chomhlachtaí measúnaithe comhréireachta an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC chun creidiúnú idirnáisiúnta a fháil;

(f)	naisc fheidhmiúla a fhorbairt idir institiúidí caighdeánaithe, measúnaithe comhréireachta agus deimhniúcháin na bPáirtithe;

(g)

tacaíocht a thabhairt d’fhorbairt na comhthuisceana maidir le dea-chleachtais rialála, lena n-áirítear na nithe seo a leanas: (i) trédhearcacht maidir le rialacháin theicniúla, caighdeáin agus nósanna imeachta measúnaithe comhréireachta a ullmhú, a ghlacadh agus a chur i bhfeidhm; (ii) riachtanas agus comhréireacht na mbeart rialála agus na nósanna imeachta measúnaithe comhréireachta gaolmhara, ina bhféadfaí úsáid as dearbhuithe comhréireachta soláthróirí a áireamh; (iii) úsáid as caighdeáin idirnáisiúnta mar bhonn chun rialacháin theicniúla a bhunú, seachas i gcás ina mbeadh caighdeáin idirnáisiúnta den sórt sin ina modh neamhéifeachtach nó míchuí chun na cuspóirí dlisteanacha atáthar a shaothrú a bhaint amach; (iv) rialacháin theicniúla agus gníomhaíochtaí faireachais margaidh a fhorfheidhmiú; agus (v) sásraí agus modhanna a bhunú chun rialacháin theicniúla, caighdeáin agus nósanna imeachta measúnaithe comhréireachta a athbhreithniú;

(h)	an bonneagar teicniúil is gá agus aistriú teicneolaíochta a shainaithint, tosaíocht agus tacaíocht a thabhairt dá fhorbairt i dtéarmaí méadreolaíochta, caighdeánaithe, tástála, deimhnithe agus creidiúnaithe, chun tacú leis na rialacháin theicniúla;

(i)	comhar rialála, teicniúil agus eolaíoch a fheabhsú trí, inter alia, malartú faisnéise, taithí agus sonraí, d’fhonn cáilíocht agus leibhéal na rialachán teicniúil ábhartha a fheabhsú agus úsáid éifeachtúil a bhaint as acmhainní rialála;

(j)	comhoiriúnacht agus cóineasú na rialachán teicniúil, na gcaighdeán agus na nósanna imeachta measúnaithe comhréireachta faoi seach a fhorbairt;

(k)	comhar déthaobhach a chur chun cinn agus a spreagadh idir eagraíochtaí faoi seach na bPáirtithe atá freagrach as méadreolaíocht, caighdeánú, tástáil, deimhniúchán agus creidiúnú;

(l)	comhar a chur chun cinn idir na Páirtithe agus i gComhphobal na hAfraice Thoir i ndáil le hobair na n-institiúidí agus na n-eagraíochtaí idirnáisiúnta ábhartha, agus na fóraim a bhíonn ag déileáil le saincheisteanna BTT.

1.   Admhaíonn agus aithníonn na Páirtithe a thábhachtaí atá comhar i gcustaim agus ábhair éascaithe trádála i dtimpeallacht athraitheach na trádála domhanda.

2.   Comhaontaíonn na Páirtithe an comhar eatarthu a threisiú d’fhonn a áirithiú go gcomhlíonfar leis an reachtaíocht ábhartha agus leis na nósanna imeachta ábhartha, chomh maith le hinniúlacht riaracháin na gcóras riaracháin ábhartha chomh maith, an cuspóir maidir le héascú trádála a chur chun cinn.

3.   Aithníonn na Páirtithe an gá atá le hinniúlacht riaracháin cheart chun na cuspóirí sin a chomhlíonadh. Comhaontaíonn siad go dteastóidh idirthréimhsí agus fothú acmhainneachta ón Stát nó ó na Stáit is Comhpháirtithe EAC chun forálacha an Teidil seo a chur chun feidhme go réidh.

4.   Is iad seo a leanas cuspóirí an chomhair faoin Teideal seo:

(a)	trádáil a éascú idir na Páirtithe;

(b)	comhchuibhiú na reachtaíochta custaim agus nósanna imeachta custaim a chur chun cinn ar leibhéal réigiúnach;

(c)	tacaíocht a sholáthar don Stát nó do na Stáit is Comhpháirtithe EAC chun éascú trádála a neartú;

(d)	tacaíocht a sholáthar do riaracháin chustaim an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC chun an Comhaontú seo agus dea-chleachtais chustaim idirnáisiúnta eile a chur chun feidhme;

(e)	comhar a fheabhsú idir údaráis chustaim na bPáirtithe agus gníomhaireachtaí teorann eile atá bainteach leo.

5.   Faoi réir Airteagal 75, comhaontaíonn na Páirtithe dul i gcomhar sna réimsí seo a leanas:

(a)	malartú faisnéise maidir le reachtaíocht agus nósanna imeachta custaim;

(b)	tionscnaimh chomhpháirteacha a fhorbairt i réimsí a bheidh comhaontaithe go frithpháirteach;

(c)

tacaíocht dóibh seo a leanas: (i) nuachóiriú na gcóras agus na nósanna imeachta custaim agus laghdú ar an tréimhse imréitigh custaim; (ii) déanfaidh siad nósanna imeachta custaim agus foirmiúlachtaí trádála a shimpliú agus a chomhchuibhiú, lena n-áirítear iad sin a bhaineann le hallmhairiú, onnmhairiú agus idirthuras; (iii) córais idirthurais réigiúnacha a fheabhsú; (iv) feabhas ar thrédhearcacht i gcomhréir le hAirteagal 134; (v) fothú acmhainneachta, lena n-áirítear cúnamh airgeadais agus teicniúil don Stát nó do na Stáit is Comhpháirtithe EAC sa réimse seo; agus (vi) aon réimse eile custaim de réir mar a chomhaontóidh na Páirtithe sa Chomhaontú seo;

(d)	comhsheasaimh a bhunú, a mhéid is féidir, in eagraíochtaí idirnáisiúnta i réimse an chustaim agus an éascaithe trádála, amhail an Eagraíocht Dhomhanda Trádála (EDT), an Eagraíocht Dhomhanda Chustaim (EDC), na Náisiúin Aontaithe agus Comhdháil na Náisiún Aontaithe ar Thrádáil agus Forbairt (UNCTAD);

(e)	comhordú a chur chun cinn idir gach gníomhaireacht ghaolmhar, go hinmheánach agus thar theorainneacha.

6.   Rachaidh na Páirtithe i gcomhar in ábhair chustaim agus maidir le rialacha tionscnaimh mar a leanas:

(a)	tabharfaidh siad nósanna imeachta agus cleachtais isteach lena léirítear ionstraimí agus caighdeáin idirnáisiúnta is infheidhme i réimse an chustaim agus an éascaithe trádála, lena n-áirítear rialacha na hEagraíochta Domhanda Trádála agus ionstraimí agus caighdeáin EDC;

(b)	cuirfidh siad gníomhaíochtaí chun feidhme arb é is aidhm dóibh comhchuibhiú na gcaighdeán custaim agus na mbeart éascaithe trádála a chomhdhlúthú;

(c)	cuirfidh siad teicnící custaim nua-aimseartha i bhfeidhm, lena n-áirítear measúnú riosca, rialuithe ceangailteacha, nósanna imeachta simplithe, rialuithe iarscaoilte agus modhanna iniúchta;

(d)	nósanna imeachta custaim agus nósanna imeachta trádála eile a uathoibriú, lena n-áirítear malartú leictreonach ar fhaisnéis chustaim agus trádála;

(e)	oifigigh chustaim agus oifigigh ábhartha eile ón earnáil phoiblí agus phríobháideach a chur faoi oiliúint maidir le custaim agus éascú trádála; agus

(f)	aon réimse eile a d’fhéadfadh na Páirtithe a shainaithint.

1.   Aithníonn na Páirtithe gur dúshlán a bheidh ann don Stát nó do na Stáit is Comhpháirtithe EAC deireadh a chur le taraifí agus/nó laghdú substaintiúil a dhéanamh orthu mar a leagtar amach sa Chomhaontú seo. Comhaontaíonn na Páirtithe go dtabharfar aghaidh ar an dúshlán sonrach sin trí chreat cúiteach a chruthú, faoi réir fhorálacha Iarscríbhinn VI ag a bhfuil forlámhas.

2.   Aithníonn na Páirtithe freisin go bhféadfadh, de thoradh chur chun feidhme an Chomhaontaithe seo dúshláin ionchasacha teacht chun cinn, inter alia sa réimse sóisialta, eacnamaíoch agus comhshaoil, do gheilleagair an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC. Comhaontaíonn na Páirtithe go dtabharfar aghaidh ar na dúshláin sin trí ghníomhaíochtaí eacnamaíocha agus forbartha comhair.

3.   Is é is aidhm don chomhar faoin Teideal seo aghaidh a thabhairt ar dhúshláin coigeartaithe iarbhír agus ionchasacha a leanann as cur chun feidhme an Chomhaontaithe seo.

1.   Maidir le caillteanais ioncaim a bhaineann leis an laghdú ar tharaifí, déanfaidh an tAontas na nithe seo a leanas, faoi réir fhorálacha Iarscríbhinn VI ag a bhfuil forlámhas:

(a)	beidh sé ag gabháil d’idirphlé feabhsaithe maidir le bearta agus athchóirithe oiriúnúcháin fhioscaigh;

(b)	bunóidh sé módúlachtaí comhair chun tacú leis an athchóiriú fioscach;

(c)	soláthróidh sé acmhainní airgeadais chun caillteanais ioncam rialtais chomhaontaithe a chumhdach ar bhonn idirthréimhseach a thiocfaidh chun cinn tar éis deireadh a chur le taraifí custaim agus/nó laghdú substaintiúil a dhéanamh orthu.

2.   Chun a áirithiú go mbainfidh geilleagair an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC buntáiste iomlán as an gComhaontú seo, comhaontaíonn an tAontas oibriú leis an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC chun tabhairt faoi ghníomhaíochtaí comhair iomchuí arb é is aidhm dóibh:

(a)	iomaíochas earnálacha táirgiúla a fheabhsú sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC;

(b)	feabhas a chur ar inniúlachtaí táirgiúla agus gairmiúla lucht saothair an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC, lena n-áirítear oibrithe arna n-easáitiú de bharr dúnadh gnólachtaí a chur faoi oiliúint agus/nó scileanna nua a thabhairt dóibh le haghaidh gníomhaíochtaí nua etc.;

(c)	tacaíocht a thabhairt do bhearta i dtreo comhshaol inbhuanaithe;

(d)	acmhainneacht a fhorbairt chun disciplín maicreacnamaíoch a fheabhsú;

(e)	na tionchair fhéideartha a dhéanann difear do shlándáil bia agus cothaithe, d’fhorbairt tuaithe, slándáil slite beatha agus tuilleamh ó onnmhairiúcháin sa Stát nó sna Stáit is Comhpháirtithe EAC a mhaolú;

(f)	aghaidh a thabhairt ar réimsí comhair eile a d’fhéadfadh a bheith ann a bhaineann le dúshláin chur chun feidhme an Chomhaontaithe seo.

1.   Ag aithint tiomantas an Aontais tacaíocht a thabhairt do chur chun feidhme an Chomhaontaithe seo agus iarrachtaí an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC féin maidir lena riachtanais forbartha a mhaoiniú, comhaontaíonn na Páirtithe oibriú i gcomhpháirt agus go neamhspleách chun acmhainní airgeadais a chur in úsáid chun tacaíocht a thabhairt do chur chun feidhme an Chomhaontaithe seo, don lánpháirtiú réigiúnach agus do straitéisí forbartha an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC.

2.   Is é is cuspóir do chur in úsáid acmhainní comhpháirteach i spiorad an idirspleáchais, iarrachtaí an Stáit nó na Stát is Comhpháirtithe EAC a chomhlánú, tacú leo agus iad a chur chun cinn maidir le foinsí malartacha cistiúcháin a shaothrú chun tacaíocht a thabhairt don lánpháirtiú réigiúnach agus do straitéisí forbartha, go háirithe Maitrís Forbartha CCE, atá in Iarscríbhinn III(a), faoi réir fhorálacha Iarscríbhinn VI ag a bhfuil forlámhas.

1.   Faoi réir fhorálacha Iarscríbhinn VI ag a bhfuil forlámhas, déanfaidh an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC na nithe seo a leanas:

(a)	acmhainní a thiomniú óna gcuid sásraí maoiniúcháin ar bhonn caoithiúil agus intuartha chun tacaíocht a thabhairt don lánpháirtiú réigiúnach agus do straitéisí agus do thionscadail forbartha gaolmhara CCE sa Mhaitrís Forbartha CCE;

(b)	a straitéisí forbartha a fhorbairt le haird chuí ar an gceart atá ag an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC treo agus seicheamh a straitéisí agus tosaíochtaí forbartha a chinneadh;

(c)	Ciste CCE a bhunú chun acmhainní a bhaineann le CCE a threorú;

(d)	ionchorpróidh siad tosaíochtaí Mhaitrís Forbartha CCE i straitéisí réigiúnacha agus náisiúnta.

2.   Faoi réir fhorálacha Iarscríbhinn VI ag a bhfuil forlámhas, cruthóidh an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC rialacha agus rialacháin chun an Ciste CCE a bhainistiú, chun trédhearcacht, cuntasacht agus luach ar airgead a áirithiú maidir le húsáid na n-acmhainní sin. Gan dochar do rannchuidiú comhpháirtithe eile do Chiste CCE, beidh treorú acmhainní an Aontais ar bhonn sealadach ar mheasúnú rathúil ar nósanna imeachta oibriúcháin an Chiste CCE, measúnú a dhéanfaidh an tAontas.

3.   Faoi réir fhorálacha Iarscríbhinn VI ag a bhfuil forlámhas, tiomnóidh an tAontas acmhainní ar bhonn tráthúil agus intuartha agus na bacainní ar thaobh an tsoláthair don Stát nó do na Stáit is Comhpháirtithe EAC á gcur san áireamh go háirithe, bacainní atá nasctha le cur chun feidhme an Chomhaontaithe seo, lena n-áirítear bearnaí maoiniúcháin a sainaithníodh i Maitrís Forbartha CCE, trí na nithe seo a leanas:

(a)	buiséad an Aontais;

(b)	aon ionstraim eile a úsáidfear chun cúnamh oifigiúil forbartha an Aontais a chur chun feidhme.

4.   Beidh na Páirtithe tiomanta i gcomhpháirt oibriú i dtreo na hacmhainní a leanas a chur in úsáid:

(a)	cistí deontóirí eile (deontóirí iltaobhacha agus déthaobhacha);

(b)	deontais, iasachtaí lamháltais, comhpháirtíochtaí príobháideacha-poiblí, agus saoráidí speisialaithe;

(c)	aon acmhainní cúnaimh forbartha oifigiúla eile a bheidh le fáil ó chomhpháirtithe forbartha.

1.   Rachaidh na Páirtithe i mbun comhairliúchán agus féachfaidh siad teacht ar réiteach de mheon macánta ar aon díospóid maidir le léirmhíniú agus cur i bhfeidhm an Chomhaontaithe seo agus é mar aidhm acu teacht ar réiteach a bheidh comhaontaithe go frithpháirteach.

2.   Lorgóidh Páirtí comhairliúcháin trí iarraidh i scríbhinn arna soláthar don Pháirtí eile, a seolfar cóip de chuig Coiste na nOifigeach Sinsearach, ina sainaithnítear an beart i gceist agus forálacha an Chomhaontaithe a measann sé nach bhfuil an beart i gcomhréir leis.

3.   Reáchtálfar comhairliúcháin, mura gcomhaontóidh na Páirtithe a mhalairt, i gcríoch an Pháirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh agus reáchtálfar iad laistigh de 20 lá ón dáta a fhaightear an iarraidh. Measfar na comhairliúcháin a bheith tugtha chun críche laistigh de 60 lá ón dáta a fhaightear iarraidh an Pháirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh, mura gcomhaontóidh na Páirtithe leanúint ar aghaidh leis na comhairliúcháin. Coimeádfar an fhaisnéis uile a nochtfar le linn na gcomhairliúchán faoi rún.

4.   Reáchtálfar comhairliúcháin ar ábhair a bhfuil práinn leo, lena n-áirítear iad sin a bhaineann le hearraí meatacha nó séasúracha a luaithe agus is féidir go praiticiúil agus in aon chás laistigh de 15 lá ón dáta a fhaightear an iarraidh, agus measfar go mbeidh siad tugtha chun críche laistigh de 30 lá ón dáta a fhaightear an iarraidh, mura gcomhaontóidh na Páirtithe leanúint ar aghaidh leis na comhairliúcháin.

5.   Mura dtugann an Páirtí a ndéantar an iarraidh ar chomhairliúcháin chuige freagra ar an iarraidh sin laistigh de 10 lá ón dáta a fhaightear é, nó mura reáchtáiltear na comhairliúcháin laistigh de na tráthchláir faoi seach a leagtar amach i míreanna 3 agus 4 den Airteagal seo, nó má reáchtáladh na comhairliúcháin gan teacht ar aon chomhaontú maidir le réiteach arna chomhaontú go frithpháirteach, féadfaidh ceachtar den dá Pháirtí iarraidh go socrófaí an díospóid trí eadráin i gcomhréir le hAirteagal 112.

6.   Féadfaidh na Páirtithe comhaontú a dhéanamh chun na teorainneacha ama dá dtagraítear i míreanna 3 go 5 a leasú, i bhfianaise dheacrachtaí nó chastacht an cháis ag ceachtar Páirtí.

1.   Mura dtiocfar ar réiteach a bheidh comhaontaithe ar bhonn frithpháirteach trí na comhairliúcháin, féadfaidh na Páirtithe, trí chomhaontú, féachaint dul ar iontaoibh idirghabhálaí. Mura gcomhaontóidh na Páirtithe a mhalairt, is é an t-ábhar dá dtagraítear san iarraidh ar chomhairliúcháin a bheidh i dtéarmaí tagartha na hidirghabhála.

2.   Féadfaidh ceachtar de na Páirtithe dul ar aghaidh chuig eadráin faoi Airteagal 112 gan dul i muinín idirghabhála.

3.   Mura dtiocfaidh na Páirtithe ar chomhaontú maidir le hidirghabhálaí laistigh de 15 lá ó dháta an chomhaontaithe chun eadránaí a iarraidh, roghnóidh Cathaoirleach Choiste na nOifigeach Sinsearach, nó a thoscaire, trí chrannchur eadránaí ón linn daoine aonair atá ar an liosta dá dtagraítear in Airteagal 125 agus nach náisiúnaigh de cheachtar Páirtí iad. Déanfar an roghnúchán laistigh de 25 lá ón dáta a chuirtear an comhaontú isteach chun idirghabháil a iarraidh agus déanfar é os comhair ionadaí ó gach Páirtí. Tionólfaidh an t-idirghabhálaí cruinniú leis na Páirtithe tráth nach déanaí ná 30 lá tar éis a roghnaithe. Gheobhaidh an t-idirghabhálaí na haighneachtaí ó gach Páirtí tráth nach déanaí ná 15 lá roimh an gcruinniú agus tabharfaidh sé fógra maidir le tuairim tráth nach déanaí ná 45 lá tar éis a roghnaithe.

4.   Féadfar a áireamh le tuairim an idirghabhálaí moladh ar conas an díospóid a réiteach i gcomhréir le forálacha an Chomhaontaithe seo. Ní bheidh tuairim an idirghabhálaí ceangailteach.

5.   Féadfaidh na Páirtithe comhaontú a dhéanamh na teorainneacha ama dá dtagraítear i mír 3 a leasú. Féadfaidh an t-idirghabhálaí cinneadh a dhéanamh freisin na teorainneacha ama sin a leasú arna iarraidh sin ag aon cheann de na Páirtithe ar a thionscnamh féin, i bhfianaise dheacrachtaí an Pháirtí lena mbaineann nó chastachtaí an cháis.

6.   Na himeachtaí lena mbainfidh idirghabháil, go háirithe an fhaisnéis uile a nochtfar agus na seasaimh a ghlacfaidh na Páirtithe le linn na n-imeachtaí, beidh siad faoi rún.

1.   I gcás nach n-éireoidh leis na Páirtithe an díospóid a réiteach trí dhul i muinín comhairliúchán dá ndéantar foráil in Airteagal 110, féadfaidh an Páirtí is déantóir gearáin fógra a thabhairt chun an nós imeachta maidir le bunú painéil eadrána a thionscnamh, rud a bhunófar i gcomhréir le hAirteagal 113.

2.   Déanfar an fógra maidir le painéal eadrána a bhunú i scríbhinn chuig an bPáirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh agus chuig Coiste na nOifigeach Sinsearach. Sainaithneoidh an Páirtí is déantóir gearáin ina fhógra na bearta sonracha i gceist, agus míneoidh sé go soiléir conas gur sárú ar fhorálacha na Chomhaontaithe seo atá i gceist le bearta den sórt sin.

1.   Ar phainéal eadrána beidh triúr eadránaithe.

2.   Laistigh de 10 lá ón dáta a chuirtear isteach an fógra maidir le bunú painéil eadrána chuig Coiste na nOifigeach Sinsearach, rachaidh na Páirtithe i gcomhairle le chéile chun teacht ar réiteach maidir le comhdhéanamh an phainéil eadrána.

3.   I gcás nach féidir leis na Páirtithe teacht ar chomhaontú maidir le comhdhéanamh an phainéil eadrána laistigh den tréimhse ama a leagtar síos i mír 2 den Airteagal seo, roghnóidh gach Páirtí eadránaí, ón liosta eadránaithe a bhunaítear faoi Airteagal 125, laistigh de 5 lá. Mura gceapann ceachtar de na Páirtithe a eadránaí, arna iarraidh sin ag an bPáirtí eile, is é Cathaoirleach Choiste na nOifigeach Sinsearach, nó toscaire an Chathaoirligh a roghnóidh ó fholiosta an Pháirtí sin arna bhunú faoi Airteagal 125, eadránaí an Pháirtí sin trí chrannchur.

4.   Mura dtagann na Páirtithe ar chomhaontú maidir le Cathaoirleach an phainéil eadrána laistigh den tréimhse ama a leagtar síos i mír 2 den Airteagal seo, ceapfaidh an bheirt eadránaithe ina dhiaidh sin an tríú headránaí mar Chathaoirleach ar an mbord, ón liosta arna bhunú faoi Airteagal 125, laistigh de 5 lá óna cheapachán agus tabharfaidh siad fógra do Choiste na nOifigeach Sinsearach maidir leis an gceapachán. I gcás nach ndéantar Cathaoirleach a cheapadh ar an mbord, féadfaidh gach Páirtí iarraidh ar Chathaoirleach Choiste na nOifigeach Sinsearach nó ar thoscaire an Chathaoirligh Cathaoirleach an phainéil eadrána a roghnú trí chrannchur ón bhfoliosta de Chathaoirligh, atá sa liosta a leagtar síos faoi Airteagal 125, laistigh de 5 lá.

5.   An dáta a roghnaítear an triúr eadránaithe agus a ghlacfaidh siad lena gceapachán i gcomhréir leis na rialacha nós imeachta arna nglacadh faoi Airteagal 120, is é sin dáta bunaithe an phainéil eadrána.

1.   Tabharfaidh an painéal eadrána fógra do na Páirtithe maidir le tuarascáil eatramhach ina bhfuil an roinn thuairisciúil agus a torthaí agus conclúidí, mar riail ghinearálta tráth nach déanaí ná 90 lá ó dháta a bhunaithe. I gcás ina measann an Cathaoirleach an phainéil eadrána nach féidir an sprioc-am sin a chomhlíonadh, ní mór dó fógra a thabhairt do na Páirtithe agus do Choiste na nOifigeach Sinsearach i scríbhinn, ina luaitear na cúiseanna atá leis an moill agus an dáta ar a bhfuil sé beartaithe ag an mbord a thuarascáil eatramhach a eisiúint. Níor cheart in imthosca ar bith an tuarascáil eatramhach a eisiúint tráth nach déanaí ná 120 lá tar éis dáta bunaithe an phainéil eadrána. Féadfaidh aon Pháirtí barúlacha i scríbhinn a chur isteach chuig an bpainéal eadrána maidir le gnéithe beachta dá thuarascáil eatramhach laistigh de 15 lá ó thugtar fógra maidir leis an tuarascáil.

2.   I gcásanna práinne, lena n-áirítear iad sin ina bhfuil earraí meatacha nó séasúracha i gceist, déanfaidh an painéal eadrána gach iarracht a thuarascáil eatramhach a eisiúint laistigh de 30 lá, agus in aon chás tráth nach déanaí ná 45 lá, tar éis a bhunaithe. Féadfaidh Páirtí iarraidh i scríbhinn a chur faoi bhráid an phainéil eadrána chun gnéithe beachta den tuarascáil eatramhach a athbhreithniú, laistigh de 7 lá ó thugtar fógra maidir leis an tuarascáil eatramhach.

3.   Tar éis don phainéal eadrána aon bharúil i scríbhinn ó na Páirtithe maidir leis an tuarascáil eatramhach a mheas, féadfaidh sé a thuarascáil a mhodhnú agus féadfaidh sé aon iniúchadh breise a dhéanamh a mheasann sé a bheith iomchuí. Áireofar i rialú deiridh an phainéil eadrána plé ar na hargóintí a rinneadh tráth an athbhreithnithe eatramhaigh, agus tabharfar freagra soiléir ar cheisteanna agus ar bharúlacha na bPáirtithe.

1.   Tabharfaidh an painéal eadrána fógra maidir lena rialú do na Páirtithe agus do Choiste na nOifigeach Sinsearach laistigh de 120 lá ó dháta a bhunaithe.

D’ainneoin na chéad fhomhíre, i gcás nach féidir an sprioc-am sin a chomhlíonadh, tabharfaidh Cathaoirleach an phainéil eadrána fógra do na Páirtithe agus do Choiste na nOifigeach Sinsearach i scríbhinn, ina luaitear na cúiseanna atá leis an moill agus an dáta ar a bhfuil sé beartaithe ag an mbord a rialú a eisiúint. Ní fhógrófar an rialú faoi thosca ar bith tráth nach déanaí ná 150 lá ó dháta a bhunaithe.

2.   I gcásanna práinne, lena n-áirítear iad sin a bhaineann le hearraí meatacha agus séasúracha, déanfaidh an painéal eadrána an méid seo a leanas:

(a)	tabharfaidh sé fógra maidir lena rialú laistigh de 60 lá ó dháta a bhunaithe;

(b)	féadfaidh sé réamhrialú a thabhairt, a luaithe agus is indéanta go praiticiúil, agus in aon chás laistigh de 7 lá óna bhunú, faoi cé acu a mheasann nó nach measann sé an cás a bheith práinneach.

3.   Áireofar le rialú an phainéil eadrána moltaí faoi conas a d’fhéadfadh an Páirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh a bheith comhlíontach arís.

4.   D’ainneoin mhíreanna 6 go 10 maidir leis an tréimhse réasúnta ama, déanfaidh an Páirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh aon bheart is gá chun bheith comhlíontach láithreach agus de mheon macánta le rialú an phainéil eadrána.

5.   Mura féidir a bheith comhlíontach láithreach, féachfaidh na Páirtithe le teacht ar chomhaontú maidir leis an tréimhse ama chun an rialú a chomhlíonadh. I gcás den sórt sin, tabharfaidh an Páirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh, tráth nach déanaí ná 21 lá ó fhógraítear rialú an phainéil eadrána do na Páirtithe, fógra don Pháirtí is déantóir gearáin agus do Choiste na nOifigeach Sinsearach maidir leis an am a éileoidh sé le haghaidh comhlíontachta.

6.   Má tá easaontú idir na Páirtithe maidir leis an tréimhse ama réasúnta chun rialú an phainéil eadrána a chomhlíonadh, iarrfaidh an Páirtí is déantóir gearáin, laistigh de 14 lá ón bhfógra a dhéanfar faoi mhír 1, i scríbhinn ar an bpainéal eadrána fad an rialaithe a chinneadh. Tabharfar fógra maidir le hiarraidh den sórt sin go comhuaineach don Pháirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh agus do Choiste na nOifigeach Sinsearach. Tabharfaidh an painéal eadrána fógra maidir lena rialú do na Páirtithe agus do Choiste na nOifigeach Sinsearach laistigh de 21 lá ón dáta a chuirtear an iarraidh isteach.

7.   I gcás nach bhfuil an painéal eadrána bunaidh, nó roinnt dá chuid comhaltaí, in ann teacht le chéile an athuair, beidh feidhm ag na nósanna imeachta a leagtar amach in Airteagal 113. Is é an teorainn ama a bheidh ann chun fógra a thabhairt maidir leis an rialú 35 lá ón dáta a chuirtear an iarraidh dá dtagraítear i mír 6 den Airteagal seo isteach.

8.   Agus fad na tréimhse réasúnta ama á chinneadh, cuirfidh an painéal eadrána san áireamh an t-achar ama a thógann sé de ghnáth ar an bPáirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh bearta reachtacha nó riaracháin inchomparáide a ghlacadh le hais iad sin arna sainaithint ag Páirtí den sórt sin mar bhearta is gá chun comhlíontacht a áirithiú, agus go háirithe, cuirfidh an bord san áireamh na deacrachtaí a d’fhéadfadh a bheith ag an Stát nó na Stáit is Comhpháirtithe EAC i ngeall ar easpa inniúlachta riachtanaí.

9.   Féadfar síneadh a chur leis an tréimhse réasúnta ama trí chomhaontú idir na bPáirtithe.

1.   Tabharfaidh an Páirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh fógra don Pháirtí is déantóir gearáin agus do Choiste na nOifigeach Sinsearach roimh dheireadh na tréimhse réasúnta ama maidir le haon bheart a rinne sé chun rialú an phainéil eadrána a chomhlíonadh.

2.   I gcás inarb amhlaidh, ag deireadh na tréimhse réasúnta ama, nár chomhlíon an Páirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh mír 1 den Airteagal seo, féadfaidh an Páirtí is déantóir gearáin, ar fhógra a thabhairt don Pháirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh agus do Choiste na nOifigeach Sinsearach, bearta iomchuí a dhéanamh i gcomhréir le hAirteagal 118(2).

3.   I gcás ina bhfuil easaontú idir na Páirtithe maidir le cé acu atá nó nach bhfuil an Páirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh ag comhlíonadh forálacha an Chomhaontaithe seo anois, féadfaidh ceachtar Páirtí iarraidh i scríbhinn a dhéanamh chuig an bpainéal eadrána rialú maidir leis an ábhar. Sainaithneofar in iarraidh den sórt sin an beart sonrach i gceist agus míneofar ann go soiléir conas atá beart den sórt neamhréireach nó comhréireach le forálacha an Chomhaontaithe agus le rialú an phainéil eadrána.

4.   Féachfaidh an painéal eadrána le fógra a thabhairt faoina rialú laistigh de 45 lá ón dáta a chuirtear an iarraidh dá dtagraítear i mír 3 isteach. I gcásanna práinne, lena n-áirítear iad sin ina bhfuil earraí meatacha agus séasúracha i gceist, tabharfaidh an painéal eadrána fógra faoina rialú laistigh de 30 lá ón dáta a chuirtear an iarraidh isteach.

5.   I gcás nach bhfuil an painéal eadrána bunaidh, nó roinnt dá chuid comhaltaí, in ann teacht le chéile an athuair laistigh de 15 lá, beidh feidhm ag na nósanna imeachta a leagtar amach in Airteagal 113. I gcásanna den sórt sin, is é an teorainn ama chun fógra a thabhairt faoin rialú 80 lá ón dáta a chuirtear an iarraidh dá dtagraítear i mír 3 den Airteagal seo isteach.

1.   Mura dtugann an Páirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh fógra faoi aon bheart a rinneadh chun rialú an phainéil eadrána a chomhlíonadh sula dtéann an tréimhse réasúnta ama in éag, nó má rialaíonn an painéal eadrána nach bhfuil an beart faoinar tugadh fógra faoi Airteagal 116(1) comhoiriúnach le hoibleagáidí an Pháirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh faoi fhorálacha an Chomhaontaithe seo, beidh an Páirtí is déantóir gearáin i dteideal, ar fhógra a thabhairt don Pháirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh, bearta iomchuí a dhéanamh.

2.   Agus bearta den sórt sin á nglacadh ag an bPáirtí is déantóir gearáin, féachfaidh sé leis na bearta a roghnú is lú a dhéanann difear do bhaint amach chuspóirí an Chomhaontaithe seo, agus cuirfidh sé san áireamh a dtionchar ar gheilleagar an Pháirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh. Ina theannta sin, i gcás ina bhfuair an tAontas an ceart bearta den sórt sin a ghlacadh, roghnóidh sé bearta arb é is aidhm shonrach dóibh an Stát is Comhpháirtí EAC a suíodh go raibh a bhearta ag sárú an Chomhaontaithe seo a dhéanamh comhlíontach arís.

3.   Tráth ar bith tar éis don tréimhse réasúnta ama dul in éag, féadfaidh an Páirtí is déantóir gearáin iarraidh ar an bPáirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh tairiscint ar chúiteamh sealadach a sholáthar, agus cuirfidh an Páirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh tairiscint den sórt sin i láthair.

4.   Is bearta sealadacha a bheidh sna bearta cúitimh nó sna frithbhearta agus ní chuirfear i bhfeidhm iad ach amháin go dtí go ndéanfar aon bheart a bhfuarthas gur sháraigh se forálacha an Chomhaontaithe seo tarraingthe siar nó leasaithe ionas go mbeidh sé comhréireach leis na forálacha sin, nó go dtí go mbeidh sé comhaontaithe ag na Páirtithe an díospóid a shocrú.

1.   Tabharfaidh an Páirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh fógra don Pháirtí eile agus do Choiste na nOifigeach Sinsearach maidir le haon bheart a rinne sé chun rialú an phainéil eadrána a chomhlíonadh agus maidir leis an iarraidh a rinne sé chun deireadh a chur le cur i bhfeidhm na mbeart iomchuí ag an bPáirtí is déantóir gearáin.

2.   I gcás nach dtagann na Páirtithe ar chomhaontú maidir le comhoiriúnacht an bhirt ar tugadh fógra faoi le forálacha an Chomhaontaithe seo laistigh de 30 lá ón dáta ar cuireadh an fógra isteach, déanfaidh an Páirtí is déantóir gearáin iarraidh i scríbhinn go rialóidh an painéal eadrána ar an ábhar. Tabharfar fógra maidir le hiarraidh den sórt sin don Pháirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh agus do Choiste na nOifigeach Sinsearach. Tabharfar fógra maidir le rialú an phainéil eadrána do na Páirtithe agus do Choiste na nOifigeach Sinsearach laistigh de 45 lá ón dáta a chuirtear an iarraidh isteach.

3.   Má rialaíonn an painéal eadrána nach bhfuil aon bheart a rinneadh i gcomhréir le forálacha an Chomhaontaithe seo, cinnfidh sé an bhféadfaidh an Páirtí is déantóir gearáin leanúint de bhearta iomchuí a chur i bhfeidhm. Má rialaíonn an painéal eadrána go bhfuil aon bheart a rinneadh chun comhlíonadh i gcomhréir le forálacha an Chomhaontaithe seo, déanfar na bearta is iomchuí a fhoirceannadh láithreach tar éis dáta an rialaithe.

4.   I gcás nach bhfuil an painéal eadrána bunaidh, nó roinnt dá chuid comhaltaí, in ann teacht le chéile an athuair, beidh feidhm ag na nósanna imeachta a leagtar síos in Airteagal 113. Is é an tréimhse chun fógra a thabhairt maidir leis an rialú 60 lá ón dáta a chuirtear an iarraidh dá dtagraítear i mír 2 den Airteagal isteach.

1.   Déanfar aighneachtaí i scríbhinn agus ó bhéal na bPáirtithe in aon teanga oifigiúil de chuid na bPáirtithe sin.

2.   Féachfaidh na Páirtithe teacht ar chomhaontú maidir le teanga oibre choiteann le haghaidh aon imeachta shonraigh faoin gCuid seo. Mura bhfuil na Páirtithe sin in ann teacht ar chomhaontú maidir le teanga oibre choiteann, déanfaidh gach Páirtí socrú agus seasfaidh siad na costais a bhainfidh le haistriúchán a dhéanamh ar na haighneachtaí i scríbhinn agus na hateangaireachta ag na héisteachtaí maidir leis an teanga arna roghnú ag an bPáirtí a ndearnadh gearán ina aghaidh, murar teanga oifigiúil de chuid an Pháirtí sin í an teanga sin (5).

1.   Déanfaidh na painéil eadrána forálacha an Chomhaontaithe seo a léirmhíniú i gcomhréir le gnáthrialacha i ndáil leis an dlí idirnáisiúnta poiblí a léirmhíniú, lena n-áirítear na rialacha a leagtar amach i gCoinbhinsiún Vín maidir le Dlí na gConarthaí arna shíniú i Vín an Bealtaine 1969.

2.   Ní féidir le léirmhínithe ná rialuithe an hpainéil eadrána cur leis na cearta agus na hoibleagáidí dá bhforáiltear sa Chomhaontú seo, ná na cearta ná na hoibleagáidí sin a laghdú.

1.   Déanfaidh an painéal eadrána gach iarracht aon chinneadh a dhéanamh de chomhthoil. I gcás nach féidir cinneadh a ghlacadh de chomhthoil, is trí vóta tromlaigh a dhéanfar cinneadh faoin ábhar i dtrácht.

2.   Leagfar amach in aon rialú de chuid an phainéil eadrána na cinntí fíorais, infheidhmeacht fhorálacha ábhartha an Chomhaontaithe seo agus an réasúnaíocht is bun le haon chinneadh, moladh nó conclúid a dhéanann sé. Cuirfidh Coiste na nOifigeach Sinsearach rialuithe an phainéil eadrána ar fáil go poiblí.

3.   Beidh rialuithe an phainéil eadrána críochnaitheach agus ina gceangal ar na Páirtithe.

1.   Déanfaidh Coiste na nOifigeach Sinsearach, tráth nach déanaí ná 6 mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Chomhaontaithe seo, liosta de 15 dhuine aonair ar a laghad a bhunú, ar daoine aonair iad atá toilteanach agus in ann feidhmiú mar eadránaithe. Beidh trí fholiosta sa liosta: foliosta amháin le haghaidh gach Páirtí chun feidhmiú mar eadránaithe; foliosta amháin de dhaoine aonair nach náisiúnaigh de cheachtar Páirtí iad agus a bheidh le fáil chun feidhmiú mar Chathaoirleach an phainéil eadrána. Áireofar cúigear (5) ar a laghad ar gach foliosta. Áiritheoidh Coiste na nOifigeach Sinsearach go gcoinneofar an liosta ar an leibhéal sin i gcónaí, i gcomhréir leis na rialacha nós imeachta arna nglacadh faoi Airteagal 120.

2.   Mura mbeidh aon cheann de na foliostaí bunaithe nó mura mbeidh dóthain ainmneacha daoine aonair orthu tráth a ndéantar fógra de bhun Airteagal 113(2), déanfar na headránaithe a tharraingt trí chrannchur as na daoine aonair a mhol Páirtí amháin nó an dá Pháirtí go foirmiúil don fholiosta faoi seach. Murar mhol ach Páirtí amháin ainmneacha, tarraingeoidh an triúr eadránaithe trí chrannchur as na hainmneacha sin.

3.   I gcás nach bhfuil liosta eadránaithe ann a bunaíodh faoi mhír 1, ná ainmneacha eadránaithe a moladh faoi mhír 2, iarrfaidh an Páirtí a bhfuil an próiseas eadrána á thionscnamh aige ar Ard-Rúnaí na Buanchúirte Eadrána gníomhú mar an t-údarás ceapacháin.

4.   Ní mór eolas speisialaithe, agus taithí, maidir le dlí agus trádáil idirnáisiúnta a bheith ag eadránaithe. Beidh siad neamhspleách, beidh siad ag fónamh ina gcáil aonair agus ní thógfaidh siad treoracha ó aon eagraíocht ná rialtas, ná ní bheidh siad cleamhnaithe le rialtas aon Pháirtí, agus comhlíonfaidh siad an cód iompair atá i gceangal leis na Rialacha nós imeachta arna nglacadh faoin Airteagal seo.

1.   Ní dhéanfaidh painéil eadrána a bhunaítear faoin gComhaontú seo breithniú ar dhíospóidí maidir le cearta nó oibleagáidí ceachtar den dá Pháirtí faoi chomhaontuithe EDT.

2.   Beidh an dul ar iontaoibh fhorálacha réitigh díospóidí an Chomhaontaithe seo gan dochar d’aon ghníomhaíocht i gcreat EDT, lena n-áirítear gníomhaíocht um réiteach díospóidí. Mar sin féin, i gcás inar thionscain Páirtí, maidir le beart áirithe, imeacht réitigh díospóidí, faoin Teideal seo nó faoi Chomhaontú EDT, ní thionscnóidh sé imeacht réitigh díospóidí maidir leis an mbeart céanna san fhóram eile go dtí go mbeidh deireadh leis an gcéad imeacht. Anuas air sin, ní dhéanfaidh Páirtí sásamh a lorg le haghaidh sárú oibleagáide atá comhionann faoin gComhaontú agus faoi Chomhaontú EDT sa dá fhóram. I gcás den sórt sin, nuair a tionscnaíodh imeacht réitigh díospóidí, ní dhéanfaidh Páirtí éileamh lena bhfuil sásamh á lorg aige le haghaidh shárú na hoibleagáide comhionainne faoin gcomhaontú eile go dtí an fóram eile, mura dteipeann ar an bhfóram roghnaithe ar chúiseanna nós imeachta nó dlínse cinntí a dhéanamh maidir leis an maíomh trína ndéantar sásamh na hoibleagáide sin a lorg.

3.   Féadfaidh Páirtí, maidir le beart áirithe, imeacht réitigh díospóidí a thionscnamh faoin gCuid seo nó faoi Chomhaontú EDT, mar a leanas:

(a)

measfar gur tionscnaíodh imeachtaí réitigh díospóidí faoin gCuid seo trí iarraidh Pháirtí painéal eadrána a bhunú faoi Airteagal 112, agus measfar go bhfuil deireadh leis nuair a thabharfaidh an painéal eadrána fógra dá rialú do na Páirtithe agus do Choiste na nOifigeach Sinsearach faoi Airteagal 115, nó i gcás gur baineadh réiteach arna gcomhaontú go frithpháirteach amach faoi Airteagal 119.

(b)

measfar gur tionscnaíodh imeachtaí réitigh díospóidí faoi Chomhaontú EDT trí iarraidh ó Pháirtí painéal a bhunú faoi Airteagal 6 den Chomhaontú um Réiteach Díospóidí (CRD), agus measfar go bhfuil deireadh leis nuair a ghlacfaidh an Comhlacht EDT um Réiteach Díospóidí tuarascáil phainéail EDT, nó de chuid an Bhuanchomhlachta Achomhairc de réir mar a bheidh, faoi Airteagail 16 agus 17(14) den Chomhaontú um Réiteach Díospóidí.

4.   Ní choiscfidh aon ní sa Chomhaontú seo ar Pháirtí fionraí na n-oibleagáidí arna n-údarú ag Comhlacht EDT um Réiteach Díospóidí a chur chun feidhme. Ní chuirfear le Comhaontú EDT bac ar Pháirtí oibleagáidí faoin gComhaontú seo a chur ar fionraí.

1.   Déanfar aon teorainn ama a leagtar síos sa Chuid seo, lena n-áirítear teorainneacha le haghaidh na bpainéal eadrána fógra a thabhairt faoina rialuithe, a chomhaireamh i laethanta féilire ón lá tar éis an ghnímh nó an fhíorais dá dtagraíonn siad.

2.   Aon teorainn ama dá dtagraítear sa Chuid seo, féadfar síneadh a chur léi trí chomhaontú frithpháirteach na bPáirtithe.