(1)

Tá an Comhaontú Comhlachais idir an tAontas Eorpach agus an Comhphobal Eorpach do Fhuinneamh Adamhach agus a gcuid Ballstát, de pháirt, agus an Úcráin, den pháirt eile (2) (‘an Comhaontú Comhlachais’) ina bhonn leis an gcaidreamh idir an tAontas agus an Úcráin. I gcomhréir le Cinneadh 2014/668/AE ón gComhairle (3), bhí feidhm shealadach ag Teideal IV den Chomhaontú Comhlachais, ar teideal é a bhaineann le trádáil agus le hábhair a bhaineann le trádáil, ón 1 Eanáir 2016, agus tháinig sé i bhfeidhm an 1 Meán Fómhair 2017, tar éis do na Ballstáit uile é a dhaingniú.

(2)

Cuirtear in iúl sa Chomhaontú Comhlachais gur mian leis na Páirtithe sa Chomhaontú Comhlachais (‘na Páirtithe’) an caidreamh a neartú agus a leathnú ar bhealach uaillmhianach agus nuálach, comhtháthú eacnamaíoch a éascú agus a bhaint amach de réir a chéile, agus é sin a dhéanamh i gcomhréir leis na cearta agus leis na hoibleagáidí is toradh ar bhallraíocht na bPáirtithe san Eagraíocht Dhomhanda Trádála.

(3)

Foráiltear le hAirteagal 25 den Chomhaontú Comhlachais go mbunófar limistéar saorthrádála de réir a chéile idir na Páirtithe i gcomhréir le hAirteagal XXIV den Chomhaontú Ginearálta um Tharaifí agus Trádáil, 1994 (GATT 1994). Chuige sin, le hAirteagal 29 den Chomhaontú Comhlachais foráiltear go ndéanfar dleachtanna custaim a dhíchur de réir a chéile i gcomhréir leis na Sceidil a áirítear ann agus foráiltear don fhéidearthacht dlús a chur le raon feidhme díchuir den sórt sin agus é a leathnú.

(4)

Ó bhí 24 Feabhra 2022 ann, tá cogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine, cogadh gan chúis gan údar, tar éis tionchar diúltach ollmhór a imirt ar chumas na hÚcráine trádáil a dhéanamh leis an gcuid eile den domhan, i ngeall ar scriosadh na hacmhainneachta táirgeachta agus toisc nach bhfuil fáil ar chuid shuntasach de na modhanna iompair ó tharla, mar shampla, an rochtain ar an Muir Dhubh a bheith faoi shrian agus éiginnte. Faoi imthosca eisceachtúla den sórt sin agus chun tionchar diúltach eacnamaíoch chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine a mhaolú, tá gá le dlús a chur le forbairt caidrimh eacnamaíoch níos dlúithe idir an tAontas agus an Úcráin chun tacaíocht leanúnach a thabhairt d’údaráis na hÚcráine agus do mhuintir na hÚcráine. Is gá agus is iomchuí, dá bhrí sin, leanúint de shreabha trádála a spreagadh agus lamháltais a dheonú i bhfoirm bearta um léirscaoileadh trádála le haghaidh gach táirge, i gcomhréir leis an luathú atá á dhéanamh ó thaobh dleachtanna custaim ar thrádáil idir an tAontas agus an Úcráin a dhíchur.

(5)

I gcomhréir le hAirteagal 21(3) den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE), tá an tAontas le comhchuibheas idir na réimsí éagsúla dá ghníomhaíocht sheachtrach a áirithiú. De bhun Airteagal 207(1) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE), tá an comhbheartas tráchtála le seoladh faoi chuimsiú phrionsabail agus chuspóirí ghníomhaíocht sheachtrach an Aontais.

(6)

Téann Rialachán (AE) 2023/1077 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4) in éag an 5 Meitheamh 2024.

(7)

Ba cheart gur mar seo a leanas a bheadh na bearta um léirscaoileadh trádála sealadach a bhunaítear leis an Rialachán seo: (i) cur i bhfeidhm chóras an phraghais iontrála maidir le torthaí agus glasraí a chur ar fionraí; (ii) taraif-chuótaí agus dleachtanna allmhairiúcháin a chur ar fionraí; agus (iii) cur i bhfeidhm Chaibidil V agus Airteagal 24 de Rialachán (AE) 2015/478 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5) a chur ar fionraí. Trí na bearta sin, tabharfaidh an tAontas, i ndáiríre, tacaíocht iomchuí eacnamaíoch agus airgeadais ar bhonn sealadach chun leas na hÚcráine agus na n-oibreoirí eacnamaíocha a ndéantar difear dóibh.

(8)

Chun calaois a chosc, na socruithe fabhracha a bhunaítear leis an Rialachán seo, ba cheart iad a bheith faoi réir an choinníll go gcomhlíonfadh an Úcráin na coinníollacha ábhartha uile chun socair a fháil faoin gComhaontú Comhlachais, lena n-áirítear na rialacha maidir le tionscnamh na dtáirgí lena mbaineann agus na nósanna imeachta a bhaineann leis sin, agus go mbeadh baint ag an Úcráin le dlúthchomhair leis an Aontas ó thaobh riaracháin de, dá bhforáiltear sa Chomhaontú Comhlachais.

(9)

Na socruithe fabhracha a bhunaítear leis an Rialachán seo, ba cheart iad a bheith faoi réir an choinníll freisin go staonfadh an Úcráin ó aon dleacht nó muirear comhéifeachta nua agus ó aon srian cainníochtúil nó beart comhéifeachta nua a thabhairt isteach, ó mhéadú a dhéanamh ar na leibhéil ag a bhfuil dleachtanna nó muirir faoi láthair, nó ó aon srian eile ar thrádáil leis an Aontas a thabhairt isteach, ach amháin má tá údar soiléir leis sin i gcomhthéacs chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine.

(10)

Na socruithe fabhracha a bhunaítear leis an Rialachán seo, ba cheart iad a bheith faoi réir an choinníll freisin go mbeadh urraim i gcónaí ag an Úcráin do phrionsabail ghinearálta an Chomhaontaithe Comhlachais. I ndáil leis sin, foráiltear le hAirteagal 2 den Chomhaontú Comhlachais, i measc nithe eile, gur bunghnéithe den Chomhaontú Comhlachais iad prionsabail dhaonlathacha, cearta an duine agus saoirsí bunúsacha a urramú, urraim do phrionsabail na ceannasachta agus na hiomláine críochaí, do dhosháraitheacht teorainneacha agus do neamhspleáchas a chur chun cinn, chomh maith le cur i gcoinne le leathadh na n-arm ollscriosta, ábhair ghaolmhara agus modhanna seachadta na n-arm sin. Ina theannta sin, luaitear in Airteagal 3 den Chomhaontú Comhlachais gur gné lárnach ó thaobh an caidreamh idir na Páirtithe a fheabhsú iad an smacht reachta, an dea-rialachas, an comhrac i gcoinne na héillitheachta, an comhrac i gcoinne na gcineálacha éagsúla coireachta eagraithe trasnáisiúnta agus na sceimhlitheoireachta, cur chun cinn na forbartha inbhuanaithe agus an iltaobhachas éifeachtach.

(11)

Faoi réir measúnú ón gCoimisiún a dhéantar i gcomhthéacs an fhaireacháin thráthrialta ar thionchar an Rialacháin seo agus a sheoltar tar éis iarraidh chuí-réasúnaithe a fháil ó Bhallstát nó ar thionscnamh an Choimisiúin féin, is gá foráil a dhéanamh maidir leis an bhféidearthacht aon bheart is gá a dhéanamh maidir le hallmhairí aon táirgí a thagann faoi raon feidhme an Rialacháin seo, mar shampla cruithneacht agus gránaigh eile, agus a dhéanann dochar do mhargadh an Aontais nó do mhargadh Ballstáit amháin nó níos mó le haghaidh táirgí comhchosúla nó táirgí atá in iomaíocht dhíreach leo. Tá staid thar a bheith forbhásach sna margaí d’uibheacha, éanlaith chlóis, siúcra, coirce, arbhar Indiach, piocuaran agus mil is féidir dochar a dhéanamh do tháirgeoirí talmhaíochta an Aontais dá dtiocfadh méadú ar allmhairí ón Úcráin. Is iomchuí coimirce uathoibríoch a thabhairt isteach do na táirgí sin a ghníomhachtaítear má shroicheann méideanna carnacha allmhairí i gcás aon cheann de na táirgí sin i dtréimhse shonrach leibhéal áirithe bunaithe ar mheán uimhriúil na méideanna allmhairí arna dtaifeadadh sa tréimhse ón 1 Iúil go dtí an 31 Nollaig 2021, in 2022 agus in 2023.

(12)

Is féidir allmhairí ón Úcráin, lena n-áirítear gránaigh agus olashíolta, a chur faoi réir faireachas faoi Chaibidil IV de Rialachán (AE) 2015/478, lena n-áirítear an rogha go gceanglófaí doiciméad faireachais a thabhairt ar aird mar choinníoll le haghaidh saorchúrsaíochta (ceadúnú allmhairiúcháin), más baolach go ndéanfaí, leis an treocht in allmhairí, díobháil do tháirgeoirí de chuid an Aontais agus más rud é go n-éilítear amhlaidh ar mhaithe le leasanna an Aontais.

(13)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún chun na socruithe fabhracha dá bhforáiltear in Airteagal 1(1) a chur ar fionraí go sealadach mura gcomhlíontar na coinníollacha maidir le teidlíocht i leith na socruithe fabhracha sin a thuilleadh agus chun coimircí a thabhairt isteach i gcásanna ina ndéanann allmhairí faoin Rialachán seo dochar do mhargadh an Aontais nó do mhargadh Ballstáit amháin nó níos mó le haghaidh táirgí comhchosúla nó táirgí atá in iomaíocht dhíreach leo. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6). Ba cheart an nós imeachta comhairliúcháin dá bhforáiltear sa Rialachán sin a úsáid chun bearta coimirce sealadacha a ghlacadh i bhfianaise éifeachtaí agus chineál na mbeart sin agus a loighce seicheamhaí i ndáil le glacadh na mbeart cosanta cinntitheach. Ina theannta sin, ba cheart an nós imeachta comhairliúcháin sin a úsáid chun socruithe a ghlacadh chun faireachán a dhéanamh ar mhéideanna allmhairí uibheacha, éanlaithe clóis, siúcra, coirce, arbhair Indiaigh, piocuarain agus meala ón Úcráin chun feidhmiú éifeachtach na coimirce uathoibríche a ráthú.

(14)

Ba cheart measúnú mionsonraithe ar chur chun feidhme na mbeart um léirscaoileadh trádála a bhunaítear leis an Rialachán seo a áireamh sa tuarascáil bhliantúil ón gCoimisiún ar chur chun feidhme an Limistéir Dhomhain Chuimsithigh Saorthrádála, rud atá ina dhlúthchuid den Chomhaontú Comhlachais.

(15)

I bhfianaise dhul in éag Rialachán (AE) 2023/1077 an 5 Meitheamh 2024, ba cheart an Rialachán seo a theacht i bhfeidhm an 6 Meitheamh 2024,

(a)

na rialacha maidir le tionscnamh na dtáirgí agus na nósanna imeachta a bhaineann leo dá bhforáiltear sa Chomhaontú Comhlachais a bheith á gcomhlíonadh ag an Úcráin;

(b)

staonadh na hÚcráine ó aon dleacht nó muirear comhéifeachta nua nó ó aon srian cainníochtúil nó beart comhéifeachta nua a thabhairt isteach i gcás allmhairí de thionscnamh an Aontais, ó mhéadú a dhéanamh ar na leibhéil ag a bhfuil dleachtanna nó muirir faoi láthair, nó ó aon srian eile ar thrádáil leis an Aontas a thabhairt isteach, lena n-áirítear bearta riaracháin inmheánacha atá idirdhealaitheach, ach amháin má tá údar soiléir leis i gcomhthéacs an chogaidh; agus

(c)

urraim a bheith á léiriú ag an Úcráin do phrionsabail dhaonlathacha, do chearta an duine agus do shaoirsí bunúsacha agus urraim a bheith á léiriú aici do phrionsabal an smachta reachta chomh maith le hiarrachtaí leanúnacha agus marthanacha i ndáil leis an gcomhrac i gcoinne na héillitheachta agus gníomhaíochtaí neamhdhleathacha dá bhforáiltear in Airteagail 2, 3 agus 22 den Chomhaontú Comhlachais.