(1)

De bhun Airteagal 13 de Rialachán (AE) 2021/2115, áiritheoidh na Ballstáit go gcoinneofar gach limistéar talmhaíochta, lena n-áirítear talamh nach n-úsáidtear a thuilleadh chun críoch táirgthe, i ndea-riocht talmhaíochta agus comhshaoil agus socróidh siad, ar an leibhéal náisiúnta nó réigiúnach, na híoschaighdeáin d’fheirmeoirí agus tairbhithe eile le haghaidh gach ceann de na caighdeáin maidir le dea-riocht talmhaíochta agus comhshaoil talún (caighdeán GAEC) a liostaítear in Iarscríbhinn III a ghabhann leis an Rialachán sin i gcomhréir le príomhchuspóir na gcaighdeán dá dtagraítear san Iarscríbhinn sin.

(2)

Foráiltear leis an gcéad cheanglas de chaighdeán 8 GAEC go ndéanfaidh feirmeoirí sciar íosta dá dtalamh arúil a dhíriú ar limistéir agus gnéithe neamhtháirgiúla. Le hIarscríbhinn III a ghabhann le Rialachán (AE) 2021/2115 cuirtear trí rogha ar fáil is féidir leis na Ballstáit a mholadh d’fheirmeoirí chun an oibleagáid sin a chomhlíonadh. Is é príomhchuspóir chaighdeán 8 GAEC, lena n-áirítear freisin an dara ceanglas, an tríú ceanglas, agus an ceathrú ceanglas a d’fhéadfadh a bheith ann, gnéithe agus limistéir neamhtháirgiúla a chothabháil chun bithéagsúlacht ar an bhfeirm a fheabhsú.

(3)

I gcomhthráth le méadú ar an uaillmhian comhshaoil san ailtireacht ghlas a bhí mar chuid den athchóiriú a rinneadh le déanaí ar an gComhbheartas Talmhaíochta, tá réimse eisceachtúil deacrachtaí agus éiginnteachtaí roimh fheirmeoirí. Go háirithe, bhí líon mór teagmhas meitéareolaíoch foircneach ann anuraidh, lena n-áirítear triomaigh agus tuilte, i measc nithe eile, i gcodanna éagsúla den Aontas. Déanann na teagmhais sin difear d’aschur agus d’ioncam chomh maith le cur i gcrích agus féilire na ngnáthchleachtas agranamaíoch, rud a chuireann brú mór ar fheirmeoirí chun oiriúnú a dhéanamh. Mar gheall ar na praghsanna arda fuinnimh agus ionchuir a d’eascair as fogha na Rúise faoin Úcráin, na costais mhaireachtála/bhoilscithe, na sreafaí trádála idirnáisiúnta athraithe agus an gá atá le tacaíocht a thabhairt don Úcráin, cruthaíodh tuilleadh éiginnteachtaí agus brú margaidh.

(4)

Le déanaí, tá feirmeoirí ag dul i ngleic le laghdú ioncaim agus go háirithe tá laghdú mór tagtha ar phraghsanna gránach i gcomparáid le 2022. Tháinig laghdú ar luach táirgthe gránach AE27 ó EUR 80,6 billiún in 2022 go EUR 58,8 billiún in 2023, laghdú 27 % arna spreagadh ag an titim i bpraghsanna gránach.

(5)

Mar gheall ar an teaglaim le déanaí d’eachtraí geopholaitiúla comhuaineacha agus de theagmhais adhaimsire, tá deacrachtaí ag feirmeoirí an ceanglas a urramú maidir le sciar íosta de thalamh arúil a dhíriú ar limistéir agus ar ghnéithe neamhtháirgiúla, rud a bhféadfadh tionchar mór gearrthéarmach a bheith aige ar a n-ioncam agus a d’fhéadfadh inmharthanacht a ngníomhaíochtaí a chur i mbaol i gcásanna áirithe.

(6)

Dá bhrí sin, ba cheart cead a bheith ag na Ballstáit a chinneadh go bhféadfaidh feirmeoirí an chéad cheanglas de chaighdeán 8 GAEC a chomhlíonadh go heisceachtúil agus go sealadach ar bhealach malartach a mhéid a bhaineann leis an mbliain éilimh 2024. Leis an rogha sin, lena gceadaítear d’fheirmeoirí agus do thairbhithe eile an chéad cheanglas den chaighdeán sin a chomhlíonadh trí sciar íosta de 4 % ar a laghad de thalamh arúil ar leibhéal na feirme a dhíriú ar limistéir agus gnéithe neamhtháirgiúla, lena n-áirítear talamh a fhágtar bán agus/nó; barra fosaithe nítrigine; agus/nó barra eatraimh, chuirfí feabhas ar inmharthanacht feirmeoirí trí níos mó solúbthachta a thabhairt dóibh maidir leis na limistéir is féidir a úsáid chun an oibleagáid a chomhlíonadh maidir le sciar áirithe de thalamh arúil a dhíriú ar thairbhí bithéagsúlachta. Chuirfí níos lú srianta ar an gcaoi ar féidir leo an talamh arúil a úsáid agus laghdófaí na caillteanais ioncaim, agus roinnt tairbhí comhshaoil á n-áirithiú san am céanna.

(7)

Cruthaítear réimse tairbhí comhshaoil do shláinte na hithreach le húsáid barr fosaithe nítrigine agus barr eatraimh, lena n-áirítear tairbhí le haghaidh bhithéagsúlacht na hithreach agus ó thaobh láisteadh cothaitheach a sheachaint de. Eascraíonn tairbhí breise don bhithéagsúlacht as an gceanglas go bhfásfar na barra gan táirgí cosanta plandaí. I gcás ina gcuirtear barr eatraimh gan úsáid a bhaint as táirgí cosanta plandaí tar éis príomhbhairr ar an limistéar a ainmníodh chun an chéad cheanglas de chaighdeán 8 GAEC a chomhlíonadh, ba cheart do na Ballstáit fachtóir ualaithe 1 a chur i bhfeidhm chun na cinntí maidir le bainistiú agus síolú a rinne feirmeoirí cheana i ndáil leis an mbliain éilimh 2024 a chur san áireamh, ar cinntí iad nach féidir a mhodhnú gan costais bhreise a thabhú.

(8)

Ba cheart an maolú a theorannú don bhliain éilimh 2024, agus níor cheart dó difear a dhéanamh do na rialacha sna blianta tar éis 2024, agus ba cheart é a theorannú don mhéid a bhfuil fíorghá leis chun aghaidh a thabhairt ar na deacrachtaí atá roimh fheirmeoirí mar a mhínítear thuas, ionas nach gcuirfear isteach go míchuí ar chuspóir chaighdeán 8 GAEC maidir leis an mbithéagsúlacht ar an bhfeirm a fheabhsú mar chuid d’inbhuanaitheacht fhadtéarmach na hearnála. Ba cheart na trí cheanglas eile faoi chaighdeán 8 GAEC leanúint de bheith infheidhme le haghaidh na bliana éilimh 2024, ar ceanglais iad a liostaítear in Iarscríbhinn III a ghabhann le Rialachán (AE) 2021/2115, lena n-áirítear an ceanglas maidir le gnéithe tírdhreacha a choinneáil.

(9)

Ós rud é go bhfuil caighdeáin GAEC mar chuid de choinníollacha bunlíne na n-éiciscéimeanna agus na ngealltanas agra-chomhshaoil, na ngealltanas a bhaineann leis an aeráid agus na ngealltanas bainistíochta eile, is iomchuí rialacha a leagan síos maidir le hurraim na bunlíne i gcás ina mbainfidh Ballstát úsáid as na maoluithe chun an chéad cheanglas faoi chaighdeán 8 GAEC a chur i bhfeidhm. Chun a áirithiú go n-urramófar an prionsabal ginearálta nach ndéantar íocaíochtaí ach le haghaidh gealltanas a théann níos faide ná caighdeáin GAEC, agus chun uaillmhian na n-idirghabhálacha atá mar chuid d’ailtireacht ghlas an chomhbheartais talmhaíochta (CBT) a chosaint, ba cheart a leagan síos nár cheart íocaíochtaí faoi éiciscéimeanna agus gealltanais agra-chomhshaoil, gealltanais a bhaineann leis an aeráid agus gealltanais bhainistíochta eile le haghaidh na bliana éilimh 2024 a dhéanamh ach amháin le haghaidh na ngealltanas a théann níos faide ná an rogha nua chun an chéad cheanglas de chaighdeán 8 GAEC a leagtar síos sa Rialachán seo a chomhlíonadh.

(10)

Maidir leis an bhféidearthacht maolú ar chur i bhfeidhm chaighdeán 8 GAEC mar a shainíonn na Ballstáit í ina bPleananna Straitéiseacha CBT, tá sí gan dochar don oibleagáid de bhun Airteagal 109(2), pointe (a)(i), de Rialachán (AE) 2021/2115 atá ar na Ballstáit a áireamh ina bPleananna Straitéiseacha CBT tuairisc ar chur chun feidhme agus ar eilimintí gaolmhara gach ceann de na caighdeáin GAEC a liostaítear in Iarscríbhinn III a ghabhann leis an Rialachán sin.

(11)

Chun a áirithiú go bhfuil na maoluithe a údaraítear leis an Rialachán seo éifeachtach i ndáil lena gcuspóir, agus ós rud é gur gá d’fheirmeoirí a gcinntí a dhéanamh maidir le barra earraigh 2024 a chur, ba cheart an cinneadh maidir le húsáid na maoluithe a dhéanamh go pras. Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit a gcinntí a dhéanamh agus fógra a thabhairt faoi sin don Choimisiún laistigh de 15 lá ón lá a thiocfaidh an Rialachán seo i bhfeidhm trí bhíthin an chórais atá bunaithe ar an teicneolaíocht faisnéise arna chur ar fáil ag an gCoimisiún de bhun Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2017/1185 ón gCoimisiún (2). Ba cheart na cinntí a áireamh sna Pleananna Straitéiseacha CBT in éineacht leis an gcéad iarraidh ar leasú ar an bPlean Straitéiseach CBT i gcomhréir le hAirteagal 119 de Rialachán (AE) 2021/2115. I bhfianaise an ghá atá ann cur chun feidhme tráthúil a áirithiú, níor cheart na cinntí a bheith faoi réir formheas ón gCoimisiún.

(12)

Tá sé fíor-riachtanach faireachán a dhéanamh ar ghlacadh na maoluithe. Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit na sonraí ábhartha a thuairisciú don Choimisiún chomh maith le measúnú cáilíochtúil ar éifeacht an mhaolaithe ar chuspóir an mhaolaithe agus ar phríomhchuspóir an chéad cheanglais de chaighdeán 8 GAEC.

(13)

Is bonnlíne é an chéad cheanglas de chaighdeán 8 GAEC le haghaidh éiciscéimeanna áirithe a leagtar amach i bPleananna Straitéiseacha CBT na mBallstát. Ní mór d’fheirmeoirí a thugann gealltanais faoi éiciscéimeanna cloí leis na ceanglais bhonnlíne le haghaidh na n-éiciscéimeanna sin chun tairbhe a bhaint as na híocaíochtaí comhfhreagracha. Mar sin féin, na héiciscéimeanna a leagtar amach faoi láthair i bPleananna Straitéiseacha CBT na mBallstát, d’fhéadfadh sé nach bhfuil siad ceaptha i ngach cás ar bhealach a chuirfidh ar a gcumas d’fheirmeoirí an rogha nua a chur san áireamh chun an chéad cheanglas de chaighdeán 8 GAEC a chomhlíonadh, dá bhforáiltear leis an Rialachán seo mar bhonnlíne le haghaidh na héiciscéime. D’fhéadfadh toradh den sórt sin cosc a chur ar fheirmeoirí gealltanais a ghlacadh faoi na héiciscéimeanna sin, toisc nach mbeidís in ann iad a chomhcheangal leis an rogha nua chun an chéad cheanglas de chaighdeán 8 GAEC a chomhlíonadh, a leagtar síos sa Rialachán seo, agus dá bhrí sin d’fhéadfadh sé tionchar breise a imirt ar inmharthanacht a ngníomhaíochtaí.

(14)

Chun a áirithiú go bhféadfaidh feirmeoirí ar mian leo glacadh le gealltanais in 2024 faoi éiciscéimeanna bunaithe ar chaighdeán 8 GAEC, mar bhonnlíne, mar a leagtar amach sna Pleananna Straitéiseacha CBT, tairbhe iomlán a bhaint as na maoluithe a leagtar amach sa Rialachán seo agus, mar thoradh air sin, gur féidir leis an maolú sin a éifeachtaí a chur i bhfeidhm go hiomlán chun rannchuidiú le feabhas a chur ar inmharthanacht ghníomhaíochtaí na bhfeirmeoirí, ba cheart é a chur ar a gcumas do na Ballstáit modhnuithe a dhéanamh agus a chur i bhfeidhm ar na héiciscéimeanna sin in am trátha le haghaidh iarratais sa bhliain éilimh 2024. Chun na críche sin, ba cheart cead a bheith ag na Ballstáit modhnuithe den chineál sin a dhéanamh agus a chur i bhfeidhm sna Pleananna Straitéiseacha CBT gan formheas a fháil roimh ré ón gCoimisiún maidir leis na modhnuithe sin. Ba cheart an maolú sin ar Airteagal 119 de Rialachán (AE) 2021/2115 a theorannú do mhodhnuithe a bhfuil géarghá leo chun na héiciscéimeanna lena mbaineann, mar a leagtar amach iad i bPleananna Straitéiseacha CBT, a choigeartú do na maoluithe ar chaighdeán 8 GAEC a leagtar amach sa Rialachán seo.

(15)

Chun a áirithiú go ndéanfar na fógraí chuig an gCoimisiún faoi na modhnuithe ar na héiciscéimeanna a cuireadh isteach faoin maolú dá bhforáiltear sa Rialachán seo a chur isteach tríd an gcóras céanna um malartú sonraí leictreonacha agus a úsáidtear i gcás iarrataí ar leasuithe ar Phleananna Straitéiseacha CBT dá dtagraítear in Airteagal 119 de Rialachán (AE) 2021/2115, ba cheart do na Ballstáit na fógraí sin a chur isteach tríd an gcóras um malartú sonraí leictreonacha ‘SFC2021’ dá dtagraítear in Airteagal 3 de Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/2289 ón gCoimisiún (3).

(16)

Na modhnuithe ar éiciscéimeanna arna ndéanamh agus arna gcur i bhfeidhm ag na Ballstáit faoin Rialachán seo, ba cheart iad a bheith faoi réir formheas ina dhiaidh sin ag an gCoimisiún chun deimhneacht dhlíthiúil agus feidhmiú cuí an chreata feidhmíochta dá dtagraítear i dTeideal VII de Rialachán (AE) 2021/2115 a áirithiú. Dá bhrí sin, na Ballstáit a bhaineann úsáid as an maolú ar Airteagal 119 de Rialachán (AE) 2021/2115, ba cheart dóibh formheas an Choimisiúin a iarraidh maidir leis na modhnuithe ar na héiciscéimeanna arna ndéanamh agus arna gcur i bhfeidhm i bhfeidhm faoin Rialachán seo trí na modhnuithe sin a áireamh sa chéad iarraidh eile ar leasú ar an bPlean Straitéiseach CBT i gcomhréir le hAirteagal 119(1) den Rialachán sin.

(17)

Chun deimhneacht dhlíthiúil a áirithiú d’fheirmeoirí lena mbaineann modhnuithe ar na héiciscéimeanna bunaithe ar an gcéad cheanglas de chaighdeán 8 GAEC, mar bhonnlíne, sa bhliain éilimh 2024, arna ndéanamh agus arna gcur i bhfeidhm mar thoradh ar na maoluithe a leagtar síos sa Rialachán seo, ba cheart rialacha a leagan síos maidir le huainiú agus ábhar na bhfógraí maidir le modhnuithe ar na héiciscéimeanna sin don Choimisiún.

(18)

Ós rud é go bhféadfadh na modhnuithe ar na héiciscéimeanna bunaithe ar an gcéad cheanglas de chaighdeán 8 GAEC, mar bhonnlíne, mar a leagtar amach i bPleananna Straitéiseacha CBT na mBallstát, difear a dhéanamh d’incháilitheacht caiteachais do ranníocaíocht ó CERT, is gá, chun éifeachtacht iomlán an mhaolaithe ar Airteagal 119 a áirithiú, maolú a dhéanamh freisin ar na rialacha a leagtar síos in Airteagal 86(2) de Rialachán (AE) 2021/2115 maidir leis an dáta óna mbeadh an caiteachas sin incháilithe mar thoradh ar na modhnuithe sin.

(19)

I bhfianaise an ghá atá ann go ndéanfar cinntí na mBallstát in am trátha sula ndéanfaidh feirmeoirí cinntí maidir le síolú in earrach 2024, ba cheart don Rialachán seo teacht i bhfeidhm mar ábhar práinne an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.

(20)

Níor thug Coiste an Chomhbheartais Talmhaíochta tuairim uaidh laistigh den teorainn ama a leag cathaoirleach an choiste síos.