(1)

Leantar den chaidreamh idir an tAontas agus Poblacht na Macadóine Thuaidh (an Mhacadóin Thuaidh) a fhorbairt faoi chuimsiú an Chomhaontaithe Cobhsaíochta agus Comhlachais idir na Comhphobail Eorpacha agus a mBallstáit, de pháirt, agus Poblacht Iar-Iúgslavach na Macadóine, den pháirt eile (2) (‘an Comhaontú Cobhsaíochta agus Comhlachais’). Seoladh an chaibidlíocht aontachais idir an tAontas agus an Mhacadóin Thuaidh an 19 Iúil 2022.

(2)

Tá geilleagar na Macadóine Thuaidh buailte go mór ag an gcúlú eacnamaíochta in 2020, arbh í paindéim COVID-19 ba chúis leis, chomh maith leis an ngéarchéim fuinnimh le déanaí. Chuir na himthosca sin leis an mbearna maoiniúcháin mhór sa tír, lena seasamh seachtrach atá ag dul in olcas agus leis na riachtanais fhioscacha atá ag dul i méid.

(3)

Tá tiomantas láidir d’athchóirithe breise a chur chun feidhme léirithe ag rialtas na Macadóine Thuaidh, ag díriú ar na príomhréimsí beartais a sainaithníodh sna Conclúidí Comhpháirteacha ón Idirphlé Eacnamaíoch agus Airgeadais idir tAontas Eorpach agus na Balcáin Thiar agus an Tuirc an 24 Bealtaine 2022 agus lena n-áirítear réimsí bunúsacha amhail an bhreithiúnacht, an comhrac i gcoinne an éillithe agus na coireachta eagraithe, an dea-rialachais agus an smachta reachta.

(4)

Tá an oibríocht maidir le cúnamh macrairgeadais tugtha i gcrích go rathúil ag an Macadóin Thuaidh i gcomhthéacs phaindéim COVID-19 de bhun Chinneadh (AE) 2020/701 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3), ós rud é go bhfuil na gníomhaíochtaí athchóirithe uile a comhaontaíodh leis an Aontas sa Mheabhrán Tuisceana dá dtagraítear sa Chinneadh sin curtha i gcrích.

(5)

I mí Aibreáin 2022, tháinig rialtas na Macadóine Thuaidh agus an Ciste Airgeadaíochta Idirnáisiúnta (CAI) ar chomhaontú ar leibhéal na foirne maidir le líne réamhchúraim agus leachtachta 24 mhí suas le EUR 530 000 000, rud a d’fhormheas Bord Feidhmiúcháin CAI go hoifigiúil an 22 Samhain 2022. Tá sé d’aidhm ag clár CAI an staid sheachtrach atá ag dul in olcas a mhaolú, tacú le comhdhlúthú fioscach agus dlús a chur le hathchóirithe struchtúracha i roinnt réimsí, lena n-áirítear beartas cánach agus infheistíocht phoiblí.

(6)

I bhfianaise na staide eacnamaíche agus an ionchais eacnamaíoch a bheith ag dul in olcas, d’iarr an Mhacadóin Thuaidh cúnamh macrairgeadais ar an Aontas den chéad uair chun clár CAI a chomhlánú, i mí Aibreáin 2022. Chuir an Coimisiún an iarraidh sin ar feitheamh, áfach, toisc go raibh geilleagar na tíre athléimneach go leor ag an am sin agus go raibh roinnt roghanna maoinithe eile ar fáil chun freastal ar riachtanais maoinithe sheachtraigh 2022. Rinne rialtas na Macadóine Thuaidh a iarraidh ar chúnamh macrairgeadais a athnuachan i mí Dheireadh Fómhair 2022.

(7)

Ós rud é gur tír is iarrthóir ar bhallraíocht í an Mhacadóin Thuaidh, agus go bhfuil tús curtha aici le caibidlíocht aontachais meastar go bhfuil sí incháilithe chun cúnamh macrairgeadais a fháil ón Aontas.

(8)

Is é ba cheart a bheith i gcúnamh macrairgeadais ón Aontas don Mhacadóin Thuaidh ionstraim airgeadais eisceachtúil lena dtugtar tacaíocht neamhcheangailte agus neamhshannta ar mhaithe le comhardú na n-íocaíochtaí, agus é d’aidhm aici aghaidh a thabhairt ar riachtanais phráinneacha mhaoiniúcháin sheachtraigh na Macadóine Thuaidh, agus ba cheart an cúnamh sin a úsáid mar bhonn le clár beartais a chur chun feidhme faoina gcuirfí bearta láidre práinneacha i bhfeidhm maidir le coigeartú agus leis an athchóiriú struchtúrach, bearta a bheadh ceaptha an staid i dtaca le comhardú íocaíochtaí na Macadóine Thuaidh a fheabhsú sa ghearrthéarma.

(9)

Ós rud é go bhfuil riachtanais mhóra iarmharacha maoinithe sheachtraigh fós ann i gcomhardú íocaíochtaí na Macadóine Thuaidh, riachtanais sa bhreis ar na riachtanais a chomhlíonann na hacmhainní a chuireann CAI ar fáil, meastar, sna himthosca eisceachtúla reatha, gur freagairt iomchuí ar iarraidh na tíre ar thacaíocht chun a geilleagar a chobhsú é an cúnamh macrairgeadais ón Aontas don Mhacadóin Thuaidh, i gcomhar le clár CAI. Thacódh an cúnamh macrairgeadais ón Aontas le cobhsú eacnamaíoch agus le clár um athchóiriú struchtúrach na Macadóine Thuaidh, agus na hacmhainní a cuireadh ar fáil faoi shocrú airgeadais CAI á bhforlíonadh.

(10)

Ba cheart é a bheith d’aidhm ag an gcúnamh macrairgeadais ón Aontas tacaíocht a thabhairt don staid inbhuanaithe maidir le maoiniú seachtrach a athbhunú sa Mhacadóin Thuaidh, rud a thacódh le forbairt eacnamaíoch agus shóisialta na tíre.

(11)

Táthar ag súil go mbeidh an cúnamh macrairgeadais ón Aontas ag teacht le cur chun feidhme oibríochtaí tacaíochta buiséid faoin Ionstraim um Chúnamh Réamhaontachais de bhun Rialachán (AE) 2021/1529 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4).

(12)

Ba cheart méid an chúnaimh macrairgeadais ón Aontas don Mhacadóin Thuaidh a chinneadh ar bhonn measúnú cainníochtúil ar na riachtanais maoiniúcháin sheachtraigh atá fós ag an Macadóin Thuaidh, agus cuirtear san áireamh cumas na tíre sin a hacmhainní dílse, go háirithe na cúlchistí idirnáisiúnta atá ar fáil di, a úsáid chun í féin a mhaoiniú. Ba cheart don chúnamh macrairgeadais ón Aontas don Mhacadóin Thuaidh na cláir agus na hacmhainní atá á gcur ar fáil ag CAI agus ag an mBanc Domhanda a chomhlánú. Agus méid an chúnaimh á chinneadh, ba cheart na ranníocaíochtaí airgeadais measta ó dheontóirí iltaobhacha agus an gá atá leis an ualach a roinnt go cothrom idir an tAontas agus deontóirí eile a chur san áireamh, freisin, chomh maith leis an úsáid atá á baint cheana as ionstraimí maoiniúcháin sheachtraigh eile sa Mhacadóin Thuaidh agus an breisluach a bhaineann le rannpháirtíocht an Aontais ina hiomláine sa Mhacadóin Thuaidh.

(13)

Ba cheart don Choimisiún a áirithiú go bhfuil an cúnamh macrairgeadais ón Aontas don Mhacadóin Thuaidh i gcomhréir, ó thaobh dlí agus substainte de, le príomhphrionsabail agus príomhchuspóirí réimsí éagsúla na gníomhaíochta seachtraí agus leis na príomhbhearta a glacadh i leith na réimsí sin, agus le beartais ábhartha eile de chuid an Aontais.

(14)

Ba cheart don chúnamh macrairgeadais ón Aontas tacú le beartas seachtrach an Aontais i dtaca leis an Macadóin Thuaidh. Ba cheart don Choimisiúin agus don tSeirbhís Eorpach Gníomhaíochta Seachtraí a bheith ag obair i ndlúthchomhar le chéile le linn oibríocht an chúnaimh macrairgeadais chun beartas seachtrach an Aontais a chomhordú, agus chun comhsheasmhacht an bheartais sin a áirithiú.

(15)

Le cúnamh macrairgeadais an Aontais, ba cheart tacú leis an ngealltanas atá tugtha ag an Macadóin Thuaidh luachanna atá i gcoiteann aige leis an Aontas a urramú, amhail an daonlathas, an smacht reachta, an dea-rialachas, urramú chearta an duine, an fhorbairt inbhuanaithe agus laghdú na bochtaineachta, agus leis an ngealltanas atá tugtha aige maidir le prionsabail na trádála oscailte cothroime atá bunaithe ar rialacha a urramú.

(16)

Ba cheart a leagan síos mar réamhchoinníoll i dtaca leis an gcúnamh macrairgeadais ón Aontas a thabhairt don Mhacadóin Thuaidh nach mór don Mhacadóin Thuaidh sásraí éifeachtacha daonlathacha a urramú, lena n-áirítear córas parlaiminteach ilpháirtí, chomh maith leis an smacht reachta, agus a ráthú go n-urramófar cearta an duine. Ina theannta sin, ba cheart do na cuspóirí sonracha atá le tacaíocht mhacrairgeadais ón Aontas éifeachtúlacht, trédhearcacht agus cuntasacht na gcóras bainistíochta airgeadais phoiblí sa Mhacadóin Thuaidh a neartú, chomh maith le rialachas agus maoirseacht na hearnála airgeadais, sa Mhacadóin Thuaidh agus ba cheart dóibh athchóirithe struchtúracha atá dírithe ar fhás inbhuanaithe cuimsitheach, cruthú post agus comhdhlúthú fioscach a chur chun cinn. Ba cheart don Choimisiún faireachán a dhéanamh go rialta ar chomhlíonadh an réamhchoinníll sin agus ar bhaint amach na gcuspóirí sin ag an Macadóin Thuaidh.

(17)

Chun a áirithiú go gcosnaítear ar bhealach éifeachtúil na leasanna airgeadais sin de chuid an Aontais atá nasctha lena chúnamh macrairgeadais, ba cheart don Mhacadóin Thuaidh na bearta iomchuí a dhéanamh a bhaineann le calaois, éilliú agus neamhrialtachtaí eile i dtaca leis an gcúnamh a chosc agus a chomhrac. Sa bhreis air sin, ba cheart foráil a dhéanamh don Choimisiún seiceálacha a dhéanamh, don Chúirt Iniúchóirí iniúchtaí a dhéanamh agus d’Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh a cuid inniúlachtaí a fheidhmiú maidir le cúnamh macrairgeadais ón Aontas arna sholáthar don Mhacadóin Thuaidh .

(18)

Tá scaoileadh an chúnaimh macrairgeadais ón Aontas don Mhacadóin Thuaidh gan dochar do chumhachtaí Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle ina gcáil mar údarás buiséadach.

(19)

Ba cheart méideanna a theastaíonn maidir le cúnamh macrairgeadais ón Aontas don Mhacadóin Thuaidh i bhfoirm iasachtaí a bheith i gcomhréir leis na leithreasuithe buiséadacha dá bhforáiltear sa chreat airgeadais ilbhliantúil.

(20)

Ba cheart don Choimisiún an cúnamh macrairgeadais ón Aontas don Mhacadóin Thuaidh a bhainistiú. Chun a áirithiú go mbeidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle in ann cur chun feidhme an Chinnidh seo a leanúint, ba cheart don Choimisiún iad a chur ar an eolas go rialta faoi aon dul chun cinn a dhéantar maidir leis an gcúnamh sin, agus na doiciméid ábhartha a sholáthar dóibh.

(21)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an gCinneadh seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5).

(22)

Ba cheart an cúnamh macrairgeadais ón Aontas don Mhacadóin Thuaidh a bheith faoi réir coinníollacha an bheartais eacnamaíoch, a bheidh le leagan amach i Meabhrán Tuisceana (MT). Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú i dtaca leis an gcur chun feidhme agus ar chúiseanna a bhaineann le héifeachtúlacht, ba cheart a chumhachtú don Choimisiún na coinníollacha sin a chaibidliú le húdaráis na Macadóine Thuaidh faoi mhaoirseacht choiste ionadaithe na mBallstát i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011. Faoin Rialachán sin, ba cheart feidhm a bheith leis an nós imeachta comhairliúcháin, mar riail ghinearálta, i ngach cás seachas na cásanna dá bhforáiltear sa Rialachán sin. I bhfianaise an tionchair shuntasaigh a d’fhéadfadh a bheith ag cúnamh ós cionn EUR 90 000 000, is iomchuí an nós imeachta scrúdúcháin mar a shonraítear i Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 a úsáid le haghaidh oibríochtaí os cionn na tairsí sin. I bhfianaise mhéid an chúnaimh mhacrairgeadais atá an tAontas a thabhairt don Mhacadóin Thuaidh, ba cheart feidhm a bheith ag an nós imeachta scrúdúcháin maidir le glacadh an MT, agus maidir le haon chás ina ndéanfaí an cúnamh sin a laghdú, a chur ar fionraí nó a chur ar ceal.

(23)

I bhfianaise mhéid teoranta an chúnaimh airgeadais, eadhon EUR 100 000 000, an chineáil aonuaire a bhaineann leis, agus i bhfianaise chreat ama inmhianaithe na heisíocaíochta, leis an gcur chuige cistiúcháin comhuaineach, d’áiritheofaí ní ba mhó solúbthachta agus éifeachtúlachta maidir leis na hoibríochtaí iasachtaíochta i gcomparáid leis an straitéis cistiúcháin éagsúlaithe. Dá bhrí sin, mar eisceacht,, ba cheart don Choimisiún na tráthchodanna iasachta a chistiú ar an margadh caipitil i ndiaidh a chéile seachas trí bhíthin na straitéise cistiúcháin éagsúlaithe dá bhforáiltear in Airteagal 220a de Rialachán (AE, Euratom) 2018/1046 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6). Is iomchuí, dá bhrí sin, an cúnamh macrairgeadais don Mhacadóin Thuaidh a chistiú trí idirbhearta airgeadais aonair.

(1)

An 18 Eanáir 2012 ghlac an Chomhairle Cinneadh 2013/255/CBES (1) agus Rialachán (AE) Uimh. 36/2012 (2) a bhaineann le bearta sriantacha i bhfianaise na staide sa tSiria, de bhun ghlacadh na gconclúidí ón gComhairle inar cháin an Chomhairle an foréigean agus na sáruithe tromchúiseacha forleathana córasacha ar chearta an duine sa tSiria.

(2)

I bhfianaise na staide sa tSiria atá ag dul in olcas agus na sáruithe tromchúiseacha forleathana córasacha ar chearta an duine agus ar an dlí daonnúil idirnáisiúnta, lena n-áirítear úsáid arm ceimiceach i gcoinne an phobail shibhialta, lean an Chomhairle d’ainmneacha a chur leis an liosta na ndaoine agus na n-eintiteas atá faoi réir bhearta sriantacha an Aontais.

(3)

De dheasca chrith talún tragóideach an 6 Feabhra 2023, ghéaraigh ar na dálaí uafásacha agus mhéadaigh fulaingt mhuintir na Siria.

(4)

Sna conclúidí ón gComhairle Eorpach an 9 Feabhra 2023, d’athdhearbhaigh sí go bhfuil an tAontas réidh le cúnamh breise a chur ar fáil chun an fhulaingt a mhaolú sna réigiúin uile atá buailte. D’iarr sí ar chách rochtain dhaonnúil ar íospartaigh an chreatha talún sa tSiria a áirithiú gan beann ar an áit a bhfuil siad agus d’iarr sí ar an bpobal daonnúil, faoi choimirce na Náisiún Aontaithe, seachadadh tapa na cabhrach a áirithiú.

(5)

Bearta sriantacha an Aontais, lena n-áirítear na bearta sin arna nglacadh i bhfianaise na staide sa tSiria, níl siad ceaptha bac a chur ar an soláthar cabhrach daonnúla do dhaoine a bhfuil gá acu leis. Níl srian ar an trádáil i bhformhór na n-earnálacha idir an tAontas agus an tSiria – lena n-áirítear i mbia agus i gcógas – leis na bearta sriantacha a ghlac an Chomhairle i bhfianaise na staide sa tSiria. Thairis sin, a mhéid a bhaineann le bearta aonair, tá eisceachtaí i bhfeidhm chun gur féidir cistí agus acmhainní eacnamaíocha a chur ar fáil do dhaoine agus d’eintitis ainmnithe, i gcás ina bhfuil gá leis na cistí nó na hacmhainní eacnamaíocha sin chun fóirithint dhaonnúil a chur ar fáil sa tSiria nó cúnamh a thabhairt don daonra sibhialta sa tSiria amháin. I gcásanna áirithe, is gá réamhúdarú a fháil ón údarás inniúil náisiúnta ábhartha.

(6)

An 23 Feabhra 2023, ghlac an Chomhairle Cinneadh (CBES) 2023/408 (3) agus Rialachán (AE) 2023/407 (4), lenar tugadh isteach díolúine maidir le sócmhainní daoine nádúrtha nó dlítheanacha ainmnithe agus sócmhainní eintiteas ainmnithe a reo, agus maidir leis na srianta ar chistí agus acmhainní eacnamaíocha a chur ar fáil dóibh. Chinn an Chomhairle gur cheart feidhm a bheith ag an díolúine sin chun dul chun tairbhe d’eagraíochtaí idirnáisiúnta agus do chatagóirí sainithe áirithe gníomhaithe a bhfuil baint acu le gníomhaíochtaí daonnúla agus gur cheart feidhm a bheith aici ar feadh tréimhse tosaigh 6 mhí, i.e., go dtí an 24 Lúnasa 2023.

(7)

Chun freagairt don phráinn leanúnach a bhaineann leis an ngéarchéim dhaonnúil sa tSiria atá ag dul in olcas mar gheall ar an gcrith talún agus d’fhonn seachadadh tapa na cabhrach a éascú, is iomchuí síneadh a chur leis an díolúine sin go dtí an 24 Feabhra 2024.

(8)

Tagann na leasuithe a áirítear faoin Rialachán seo faoi raon feidhme an Chonartha agus, dá bhrí sin, tá gá le gníomhaíocht rialála ar leibhéal an Aontais chun iad a chur chun feidhme, go háirithe d’fhonn a áirithiú go gcuirfear i bhfeidhm iad go haonfhoirmeach i ngach Ballstát.

(9)

Dá bhrí sin, ba cheart Rialachán (AE) Uimh. 36/2012 ón gComhairle a leasú dá réir sin,

(1)

I gcomhréir le hAirteagal 28(2) agus (3) agus le hAirteagal 34 de Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/33 ón gCoimisiún (2), tá scrúdú déanta ag an gCoimisiún ar an iarratas a chuir an Ostair ar aghaidh na téarmaí traidisiúnta ‘Landwein’, ‘Qualitätswein’, ‘Kabinett/Kabinettwein’, ‘Spätlese/Spätlesewein’, ‘Auslese/Auslesewein’, ‘Strohwein’, ‘Schilfwein’, ‘Eiswein’, ‘Ausbruch/Ausbruchwein’, ‘Trockenbeerenauslese’, ‘Beerenauslese/Beerenauslesewein’ a mhodhnú, agus tá sé foilsithe aige in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh (3).

(2)

Ní bhfuair an Coimisiún aon ráiteas agóide faoi Airteagal 22 de Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/34 ón gCoimisiún (4).

(3)

I gcomhréir le hAirteagal 31(3) de Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/33, ba cheart, dá bhrí sin, an modhnú ar na téarmaí traidisiúnta ‘Landwein’, ‘Qualitätswein’, ‘Kabinett/Kabinettwein’, ‘Spätlese/Spätlesewein’, ‘Auslese/Auslesewein’, ‘Strohwein’, ‘Schilfwein’, ‘Eiswein’, ‘Ausbruch/Ausbruchwein’, ‘Trockenbeerenauslese’, ‘Beerenauslese/Beerenauslesewein’ a fhormheas agus a chur ar chlár leictreonach na dtéarmaí traidisiúnta faoi chosaint dá dtagraítear in Airteagal 25 de Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/34.

(4)

Tá na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir leis an tuairim ón gCoiste um Chomheagrú na Margaí Talmhaíochta,

(1)

Is gás atá an-imoibríoch faoi dhálaí teochta comhthimpeallaí agus brú atmaisféaraigh é formaildéad. I gCuid 3 d’Iarscríbhinn VI a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 1272/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (2) aicmítear é mar charcanaigin de chatagóir 1B, só-ghineach de chatagóir 2, géarthocsain de chatagóir 3, creimneach don chraiceann de chatagóir 1B agus íogróir craicinn de chatagóir 1.

(2)

Is ceimiceán d’ardtoirt táirgeachta ag a bhfuil réimse leathan úsáidí é formaildéad. Táirgtear é go hinginiúil i ndaoine agus in ainmhithe freisin agus is idirmheánach meitibileach fíor-riachtanach é i ngach cill. Thairis sin, 98 % den fhormaildéad a mhonaraítear nó a allmhairítear san Aontas, úsáidtear é mar idirmheánach ceimiceach i dtáirgeadh roisíní atá bunaithe ar fhormaildéad, teirmeaplaisteach agus ceimiceán eile a úsáidtear a thuilleadh i raon leathan feidhmeanna. Úsáidtear roisíní atá bunaithe ar fhormaildéad i dtáirgeadh réimse leathan earraí, earraí a d’fhéadfadh formaildéad a scaoileadh dá thoradh sin. Is i monaraíocht painéal adhmadbhunaithe a úsáidtear roisíní atá bunaithe ar fhormaildéad go príomha, sa chaoi go bhfeidhmíonn siad mar oibreán nascach le haghaidh cáithníní adhmaid. Úsáidtear na roisíní sin freisin i dtáirgeadh táirgí adhmadbhunaithe eile amhail troscán agus urlárlach, agus le haghaidh ballapháipéar, cúr, páirteanna i gcomhair feithiclí bóthair agus aerárthaí, táirgí teicstíle agus leathair.

(3)

An 20 Nollaig 2017 (3), de bhun Airteagal 69(1) de Rialachán (CE) Uimh. 1907/2006, d’iarr an Coimisiún ar an nGníomhaireacht Eorpach Ceimiceán (‘an Ghníomhaireacht’) sainchomhad a ullmhú a chloíonn le ceanglais Iarscríbhinn XV a ghabhann leis an Rialachán sin (dá ngairtear ‘sainchomhad Iarscríbhinn XV’ anseo feasta), chun measúnú a dhéanamh ar an riosca do shláinte an duine de bharr formaildéid agus substaintí scaoilte formaildéid a bheith i meascáin agus in earraí lena n-úsáid ag tomhaltóirí.

(4)

An 11 Márta 2019, chuir an Ghníomhaireacht (ar a dtabharfar ‘Aighnitheoir an tSainchomhaid’ i gcomhthéacs sainchomhad a chur isteach) sainchomhad Iarscríbhinn XV (4) isteach, sainchomhad inar léiríodh nach leormhaith i ngach cás an rialú a dhéantar ar an riosca do shláinte an duine ó fhormaildéad a scaoiltear ó earraí tomhaltais i dtimpeallachtaí laistigh, agus gur gá gníomhaíocht a dhéanamh ar fud an Aontais chun aghaidh a thabhairt ar an riosca sin.

(5)

Rinne Aighnitheoir an tSainchomhaid measúnú ar ghuais formaildéid trí éifeachtaí na substainte ar roinnt críochphointí a mheas, agus tháinig sé ar an gconclúid gurb é an riosca ó ionanálú as a dtagann greannú céadfach an éifeacht is íogaire ar an duine. I sainchomhad Iarscríbhinn XV rinneadh measúnú ar na rioscaí ó fhormaildéad a ionanálú a bhaineann le nochtadh tomhaltóirí i gcomparáid le Treoirlíne na hEagraíochta Domhanda Sláinte (EDS) le haghaidh Cháilíocht an Aeir Laistigh maidir le formaildéad (meántiúchán 30 nóiméad bunaithe ar ghreannú céadfach i ndaoine) (5). Déantar foráil sa Treoirlíne maidir le luach gearrthéarmach (0,1 mg/m3) d’fhonn éifeachtaí díobhálacha ar fheidhmiú scamhóg a chosc, maille le héifeachtaí fadtéarmacha sláinte, lena n-áirítear ailse shrónfharaingeach. D’úsáid Aighnitheoir an tSainchomhaid an luach sin mar an leibhéal nár cheart do dhaoine a bheith nochta os a chionn (leibhéal néamhéifeachta díorthaithe (‘DNEL’)) agus chun an teorann astaíochta beartaithe de 0,124 mg/m3 a ríomh.

(6)

Ar bhonn na litríochta atá ar fáil agus thoradh an mheastacháin ar nochtadh, ba é tuairim Aighnitheoir an tSainchomhaid go ndéantar rialú leormhaith ar na rioscaí do shláinte an duine a bhaineann le scaoileadh formaildéid ó mheascáin lena n-úsáid ag tomhaltóirí.

(7)

Dá bhrí sin, mhol Aighnitheoir an tSainchomhaid toirmeasc a chur ar fhormaildéad agus substaintí scaoilte formaildéid in earraí a bhíonn ina gcúis le nochtadh tomhaltóirí a chur ar an margadh i gcás ina mbíonn tiúchain os cionn 0,124 mg/m3 in aer seomra tástála mar thoradh ar na scaoiltí formaildéid. Thairis sin, shonraigh Aighnitheoir an tSainchomhaid, i gcás inar úsáideadh formaildéad nó substaintí scaoilte formaildéid d’aon ghnó le linn táirgeadh feithiclí bóthair agus aerárthaí, nár cheart na feithiclí bóthair agus na haerárthaí sin a chur ar an margadh más níos airde ná 0,1 mg/m3 an tiúchan formaildéid a thomhaistear laistigh díobh agus más féidir tomhaltóirí a nochtadh d’fhormaildéad sna feithiclí agus sna haerárthaí sin (6).

(8)

Le moladh bunaidh Aighnitheoir an tSainchomhaid, bunaíodh EN 717-1 mar an modh caighdeánach chun na hastaíochtaí le haghaidh formaildéad a scaoiltear ó phainéal adhmadbhunaithe a thomhas i seomra tástála. Chun a shoiléiriú gur féidir modhanna tástála oiriúnacha eile a úsáid freisin agus chun earraí eile seachas painéal adhmadbhunaithe a chumhdach, chuir Aighnitheoir an tSainchomhaid tuairisc níos leithne ar choinníollacha agus modhanna in ionad na tagartha do chaighdeán EN 717-1 ina mholadh. D’fhéadfadh dálaí comhthimpeallacha tionchar a bheith acu ar astaíochtaí formaildéid ó earraí agus, dá bhrí sin, liostaíodh paraiméadair thástála ábhartha i sainchomhad Iarscríbhinn XV freisin.

(9)

An 13 Márta 2020 ghlac Coiste um Measúnú Riosca (‘RAC’) na Gníomhaireachta a thuairim. Ina thuairim, mheas RAC nach dtugann luach threoirlíne EDS cosaint leordhóthanach don phobal i gcoitinne agus tháinig sé ar an gconclúid go háirithe nach féidir éifeachtaí gearrthéarmacha greannaithe chéadfaigh i ndaoine a úsáid chun éifeachtaí fadtéarmacha, amhail ailse, a thuar. Ina ionad sin, shocraigh RAC DNEL 0,05 mg/m3 arna dhíothú ó shonraí maidir le héifeachtaí ainsealacha in ainmhithe don bhealach ionanálaithe agus tháinig sé ar an gconclúid gur gá teorainnluach 0,05 mg/m3 a bheith ann maidir le formaildéad a astaítear ó earraí agus le formaildéad laistigh d’fheithiclí bóthair chun an riosca a rialú.

(10)

Chinn RAC gur leormhaith an rialú a dhéantar ar an riosca do phaisinéirí ó fhormaildéad in aerárthaí.

(11)

Mhol RAC idirthréimhse 24 mhí idir teacht i bhfeidhm agus cur i bhfeidhm an tsriain atá beartaithe, murab ionann agus an tréimhse 12 mhí a mhol Aighnitheoir an tSainchomhaid, toisc gur mheas sé gur gá níos mó ama a bheith ann chun modhanna caighdeánacha anailíse a fhorbairt i ngach earnáil lena mbaineann. Ba é tuairim RAC gurb é an srian atá beartaithe, arna mhodhnú ag RAC, an beart uile-Aontais is iomchuí chun aghaidh a thabhairt ar na rioscaí arna sainaithint do shláinte an duine a eascraíonn as nochtadh tomhaltóirí d’fhormaildéad, ó thaobh a éifeachtachta chun an riosca a laghdú, a phraiticiúlacht agus na caoi a bhféadfar faireachán a dhéanamh air.

(12)

An 17 Meán Fómhair 2020, ghlac Coiste um Anailís Shocheacnamaíoch (‘SEAC’) na Gníomhaireachta a thuairim, maidir leis an srian atá beartaithe ag Aighnitheoir an tSainchomhaid agus na modhnuithe atá beartaithe ag RAC.

(13)

Ina thuairim, d’aithin SEAC go bhfuil costais sna deicheanna milliún euro i gceist le moladh Aighnitheoir an tSainchomhaid, costais a bhaineann le táirgeadh, sampláil, tástáil agus forfheidhmiú. Ba é tuairim SEAC, áfach, go bhfuil coinne leis go mbeidh na costais sin teoranta i gcás na n-earnálacha lena mbaineann, toisc go gcomhlíonann formhór na n-earraí, lena n-áirítear feithiclí bóthair, a chuirtear ar an margadh san Aontas faoi láthair an teorainnluach atá beartaithe cheana féin. Tháinig SEAC ar an gconclúid freisin go dtiocfadh buntáistí an tsriain atá beartaithe ag Aighnitheoir an tSainchomhaid as srian a chur le hearraí a astaíonn ardtiúchan formaildéid a chur ar an margadh, allmhairí san áireamh. Mar thoradh ar an srian, laghdófaí éifeachtaí díobhálacha sláinte a bhaineann le greannú na súl agus na n-aerbhealaí uachtaracha agus le hailse shrónfharaingeach, go príomha do dhaoine atá ina gcónaí i dteaghaisí nua.

(14)

Mheas SEAC go bhféadfadh na buntáistí a bhaineann le srian a chur le hastú formaildéid ó earraí tomhaltais i dtimpeallachtaí laistigh agus laistigh d’fheithiclí bóthair, mar a bheartaítear, a bhaint amach agus costais theoranta ann don tsochaí. Dá bhrí sin, tháinig SEAC ar an gconclúid gurb é moladh Aighnitheoir an tSainchomhaid an beart uile-Aontais is iomchuí chun aghaidh a thabhairt ar na rioscaí arna sainaithint do shláinte an duine, i dtéarmaí a bhuntáistí socheacnamaíocha agus a chostais shocheacnamaíocha, má áirítear maoluithe áirithe agus má ghlactar leis na coinníollacha tástála atá beartaithe.

(15)

Chun go mbeidh a ndóthain ama ag páirtithe leasmhara an srian a chur chun feidhme, mhol SEAC cur i bhfeidhm an tsriain a chur siar go ceann 24 mhí le haghaidh gach earnála. I gcás trucailí agus busanna, áfach, mhol SEAC tréimhse 36 mhí mar gheall gur gá modhanna caighdeánacha anailíse a fhorbairt chun tiúchain formaildéid a thomhas laistigh de na feithiclí sin.

(16)

Ina theannta sin, chinn SEAC go bhfuil costais shuntasacha socheacnamaíocha sna deicheanna billiún euro i gceist leis an srian atá beartaithe, arna mhodhnú ag RAC, costais a bhaineann le hinfheistíocht i dtaighde agus forbairt, teicneolaíochtaí nua, costais táirgthe níos airde, costais samplála agus tástála, chomh maith le caillteanais post. Thairis sin, d’fhéadfadh éifeachtaí diúltacha a bheith aige ar na hearnálacha athchúrsála agus ar an ngeilleagar ciorclach. D’aithin SEAC freisin go bhfuil roghanna malartacha atá indéanta go teicniúil ann le haghaidh feidhmeanna áirithe chun an srian atá beartaithe ag RAC a bhaint amach; ach go dteastaíonn athruithe teicneolaíochta forleathana ina leith agus, i gcásanna áirithe, úsáid roghanna malartacha nach bhfuil chomh inbhuanaithe céanna.

(17)

D’aithin SEAC go bhfuil buntáistí breise féideartha maidir le nochtadh laghduithe ag gabháil le moladh RAC, buntáistí a d’fhéadfadh laghdú níos mó ar ghreannú súl agus na n-aerbhealaí uachtaracha agus ar ailse shrónfharaingeach a bheith de thoradh orthu i gcomparáid le moladh Aighnitheoir an tSainchomhaid. Ní dhearna RAC an laghdú riosca a bhaineann leis an teorainnluach a ísliú a chainníochtú, áfach; agus dá bhrí sin, ní fios go fóill méid na mbuntáistí breise don tsláinte. Thairis sin, mar chuid dá mheasúnú, rinne SEAC anailís lenar ríomh sé, i bhfianaise na n-ardchostas socheacnamaíoch, go mbeadh ar líon na gcásanna ailse srónfharaingí i measc phobal an Aontais atá ina gcónaí i dteaghaisí nua a bheith 200 uair níos airde ná líon na gcásanna breathnaithe iarbhír, chun go mbainfeadh moladh RAC pointe cóimheá amach. Agus an anailís mheá ar mheá sin, an fhaisnéis a fuarthas ón tionscal le linn na gcomhairliúchán, agus an easpa sonraí nó faisnéise lena bhféadfaí buntáistí breise don tsláinte a chainníochtú, á gcur san áireamh, tháinig SEAC ar an gconclúid gur cosúil nach beart iomchuí chun aghaidh a thabhairt ar an riosca arna shainaithint i dtéarmaí buntáistí socheacnamaíocha agus costais shocheacnamaíocha é an srian atá bunaithe ar an teorainnluach atá beartaithe ag RAC.

(18)

Chuathas i gcomhairle leis an bhFóram um Malartú Faisnéise maidir le Forfheidhmiú i dtaca le moladh Aighnitheoir an tSainchomhaid agus cuireadh a mholtaí maidir lena chur chun feidhme agus lena fhorfheidhmiú san áireamh; is ceart a thabhairt faoi deara nár mheas an Fóram na modhnuithe a mhol RAC, toisc gur cuireadh i láthair iad i ndiaidh an chomhairliúcháin leis an bhFóram.

(19)

An 23 Feabhra 2021 chuir an Ghníomhaireacht tuairimí RAC agus SEAC faoi bhráid an Choimisiúin (7). I dtuairimí RAC agus SEAC thángthas ar an gconclúid go bhfuil riosca ann do shláinte tomhaltóirí nach rialaítear go leormhaith agus gur gá aghaidh a thabhairt air ar bhonn uile-Aontais mar gheall ar astaíochtaí formaildéid ó earraí isteach san aer laistigh agus ó fheithiclí bóthair isteach ina spás laistigh.

(20)

Cé go dtagraítear do thomhaltóirí sa srian atá beartaithe ag Aighnitheoir an tSainchomhaid agus i dtuairimí RAC agus SEAC, tugann an Coimisiún dá aire go dtugtar aghaidh leis an measúnú atá mar bhonn agus mar thaca ag an moladh ar an riosca don phobal a d’fhéadfadh a bheith nochta d’fhormaildéad san aer laistigh seachas oibrithe, agus lena n-áirítear daoine nach tomhaltóirí díreacha iad. Ar mhaithe leis an tsoiléireacht dhlíthiúil, is iomchuí, dá bhrí sin, tagairt a dhéanamh don phobal i gcoitinne mar an daonra a ndíríonn an srian air.

(21)

Agus sainchomhad Iarscríbhinn XV agus tuairimí RAC agus SEAC á gcur san áireamh, measann an Coimisiún riosca do-ghlactha do shláinte an duine a bheith ann de thoradh formaildéad a scaoiltear ó earraí, agus gurb é srian lena mbunaítear teorainn astaíochta le haghaidh earraí a astaíonn formaildéad chun nochtadh an phobail i gcoitinne d’fhormaildéad trí ionanálú a laghdú an beart uile-Aontais is iomchuí chun aghaidh a thabhairt ar an riosca.

(22)

Is substaint a fhaightear go nádúrtha in orgánaigh bheo é formaildéad. Thairis sin, féadfar formaildéad a scaoileadh trí dhianscaoileadh substaintí a fhaightear go nádúrtha sna hábhair a úsáidtear chun earra a tháirgeadh, amhail ó dhíghrádú lignine i ndlúthadhmad. Aontaíonn an Coimisiún le hAighnitheoir an tSainchomhaid gur cheart a dhíolmhú ó raon feidhme an tsriain seo earraí nach n-astaíonn formaildéad ach mar gheall go bhfaightear é go nádúrtha, nó mar gheall go bhfaightear substaintí scaoilte formaildéid go nádúrtha, sna hábhair óna dtáirgtear na hearraí.

(23)

Aontaíonn an Coimisiún le hAighnitheoir an tSainchomhaid go gcuireann an teorainnluach 0,124 mg/m3 atá beartaithe cosc ar earraí a astaíonn méideanna arda formaildéid a bheith curtha ar an margadh san Aontas agus gur iomchuí é chun an nochtadh d’fhormaildéad i dtimpeallachtaí laistigh a shrianadh. Mar sin féin, measann an Coimisiún nach mór é an laghdú riosca a bhaintear amach trí luach Threoirlíne EDS a bhaint amach mar gheall ar na teorainneacha astaíochtaí deonacha agus náisiúnta atá ann cheana féin agus mar gheall go bhfuil coinne leis go gcomhlíonann formhór na n-earraí a chuirtear ar an margadh faoi láthair an teorainnluach 0,124 mg/m3 cheana féin. Thairis sin, níor leor luach threoirlíne EDS a bhaint amach chun aghaidh a thabhairt ar an riosca arna shainaithint, agus tuairim RAC á cur san áireamh. Ar an gcaoi chéanna, comhlíonann formhór na dtiúchan laistigh i bhfeithiclí bóthair atá ann faoi láthair an teorainnluach 0,1 mg/m3 atá beartaithe.

(24)

Ar bhonn chonclúidí SEAC maidir leis an measúnú socheacnamaíoch, aithníonn an Coimisiún freisin go mbainfeadh tionchair mhóra shocheacnamaíocha don Aontas leis an teorainnluach 0,05 mg/m3, mar a mhol RAC; agus, i gcásanna sonracha, go n-éilítear leis an teorainnluach sin athrú go roghanna malartacha nach bhfuil chomh inbhuanaithe céanna ag a mbíonn éifeachtaí diúltacha ar an earnála athchúrsála agus ar an ngeilleagar ciorclach, go háirithe i bhfianaise nach ndearnadh measúnú ar na buntáistí breise don tsláinte a bhaineann leis an teorainn sin i gcomparáid leis an teorainn a mholann Aighnitheoir an tSainchomhaid.

(25)

Dá bhrí sin, rinne an Coimisiún scrúdú ar oiriúnacht na dteorainnluachanna idirmheánacha 0,080 mg/m3 agus 0,062 mg/m3 ar a ndearna SEAC measúnú i bpáirt ar bhonn ionchur ó pháirtithe leasmhara sna comhairliúcháin. Ba é conclúid an Choimisiúin gurbh fhearr an chosaint do shláinte an duine a bheadh ann le glacadh na dteorainnluachanna idirmheánacha sin, go háirithe i gcás daoine leochaileacha, i gcomparáid leis an teorainn a mholann Aighnitheoir an tSainhcomhaid, agus an tráth céanna gurbh ísle an t-ualach socheacnamaíoch agus gurb lú dúshláin eacnamaíocha a bhainfeadh leo ná mar a bhainfeadh leis an teorainn a mholann RAC, go háirithe dá n-úsáidfí iad in éineacht le hidirthréimhsí leordhóthanacha agus maoluithe sonracha.

(26)

Aithníonn an Coimisiún an méadú as cuimse ar chostais i gcás ina n-íslítear an teorainnluach, agus aithníonn sé go mbeadh na céadta milliún euro ar a laghad i gceist leis na costais chomhcheangailte mheasta don tionscal i gcás an teorainnluacha 0,080 mg/m3, i gcomparáid leis na billiúin euro i gcás an teorainnluacha 0,062 mg/m3. Tá tuilleadh anailíse déanta ag an gCoimisiún ar anailís mheá ar mheá SEAC, anailís ina ríomhtar go mbeadh ar líon na gcásanna ailse srónfharaingí i measc phobal an Aontais atá ina gcónaí i dteaghaisí nua a bheith 70 uair níos airde ná líon na gcásanna breathnaithe iarbhír, chun go mbainfeadh an teorainnluach 0,062 mg/m3 pointe cóimheá amach, agus go mbeadh orthu a bheith 30 uair níos airde i gcás an teorainnluacha 0,080 mg/m3. Mar sin féin, measann an Coimisiún gur substaint charcanaigineach é formaildéad freisin, substaint a gcuirfeadh an teorainnluach 0,062 mg/m3 ina leith buntáistí níos fearr don tsláinte ar fáil do phobal an Aontais. Cé go n-aithníonn an Coimisiún gur suntasach iad na difríochtaí costas idir an dá luach, tá sé den tuairim, i bhfianaise na mbuntáistí breise a d’fhéadfadh a bheith ann don tsláinte, go háirithe i gcás grúpaí leochaileacha amhail leanaí, go bhfuil údar cuí leis na costais níos airde don teorainnluach níos ísle le haghaidh na n-earraí is mó a mbíonn tionchar acu ar cháilíocht an aeir laistigh.

(27)

Ina thuairim, cuireann an Coimisiún san áireamh gurb iad na príomhfhoinsí astaíochta formaildéid san aer laistigh, go háirithe i dteaghaisí nuathógtha, painéil adhmadbhunaithe agus earraí a dhéantar de phainéil adhmadbhunaithe nó earraí eile adhmadbhunaithe, chomh maith le troscán ina bhfuil adhmad nó ábhair eile, ina n-úsáidtear formaildéad seachas formaildéad a fhaightear go nádúrtha le linn a dtáirgthe. Dá bhrí sin, measann an Coimisiún gur iomchuí teorainnluach astaíochta níos ísle a bheith ann le haghaidh na n-earraí sin agus na dtáirgí sin a dhéantar de bhreis agus earra amháin (‘táirgí casta’) arb iad na foinsí is mó formaildéid san aer laistigh agus déanann sé foráil maidir le cosaint mhéadaithe don phobal i gcoitinne, agus na costais shocheacnamaíocha á dteorannú le haghaidh na n-earnálacha sin nach gcuireann leis na hastaíochtaí an oiread céanna.

(28)

Ar an gcaoi chéanna, is iomchuí teorainn níos ísle a bhunú le haghaidh formaildéid laistigh d’fheithiclí bóthair a mbíonn an pobal i gcoitinne iontu chun cosaint leormhaith a áirithiú, go háirithe i gcás daoine leochaileacha agus sna cásanna is measa.

(29)

Dá bhrí sin, is é tuairim an Coimisiún gurb é an beart uile-Aontais is iomchuí chun aghaidh a thabhairt ar an riosca formaildéid san aer laistigh, agus laistigh d’fheithiclí bóthair, srian lena mbunaítear an teorainnluach 0,062 mg/m3 le haghaidh troscáin agus earraí adhmadbhunaithe, arna chur i bhfeidhm ar an táirge casta ina iomláine, agus ar an taobh istigh d’fheithiclí bóthair; agus an teorainnluach 0,080 mg/m3 le haghaidh gach earra eile. Thairis sin, measann an Coimisiún gur cheart an tiúchan formaildéid a astaítear ó earraí isteach san aer laistigh a thomhas faoi choinníollacha tagartha sonracha chun cur chun feidhme comhchuibhithe an tsriain sin a áirithiú. I gcásanna áirithe, ba cheart a bheith in ann coinníollacha tástála eile a úsáid freisin ar choinníoll go gcuirfí comhchoibhneas atá bailí ó thaobh na heolaíochta de i bhfeidhm ar thorthaí na tástála.

(30)

Chun na tionchair dhiúltacha a mhaolú agus na costais le haghaidh na n-earnálacha lena mbaineann a laghdú, agus chun a ndóthain ama a thabhairt do pháirtithe leasmhara an srian a chur chun feidhme, measann an Coimisiún gur iomchuí cur i bhfeidhm an tsriain a chur siar go ceann 36 mhí le haghaidh gach earnála. Maidir le feithiclí bóthair, áfach, meastar gur iomchuí é a chur siar go ceann 48 mí mar gheall ar an am fada forbartha agus margaíochta le haghaidh na bhfeithiclí sin, na ceanglais arda ábhar san earnáil mótarfheithiclí agus na slabhraí soláthair casta ina bhfuil déantúsóirí buntrealaimh san áireamh, mar aon leis an am a theastaíonn chun an modh caighdeánach anailíse a chur chun feidhme maidir le hastaíochtaí a thomhas i gcás trucailí agus busanna (8).

(31)

Maidir le hearraí atá le húsáid lasmuigh amháin faoi dhálaí intuartha, tá coinne leis go dtarlaíonn nochtadh tomhaltóirí lasmuigh de bhalla seachtrach foirgneamh, ba cheart iad a eisiamh ó raon feidhme an tsriain. Maidir le hearraí i ndéantúis nach n-úsáidtear ach lasmuigh den bhlaosc foirgnimh agus den bhac gala agus nach n-astaíonn formaildéad isteach san aer laistigh, ba cheart iad a eisiamh freisin ó raon feidhme an tsriain, toisc nach gcuireann siad leis an nochtadh d’fhormaildéad san aer laistigh.

(32)

Earraí nach n-úsáidtear ach le haghaidh úsáidí tionsclaíocha nó gairmiúla, níor cheart iad a áireamh i raon feidhme an tsriain, a fhad agus nach bhfuil na húsáidí sin ina gcúis le nochtadh an phobail i gcoitinne. Thairis sin, rialaítear nochtadh oibrithe tionsclaíocha agus gairmiúla d’fhormaildéad cheana le Treoir 98/24/CE ón gComhairle (9), agus Treoir 2004/37/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10).

(33)

Tá coinne leis go dtiocfaidh laghdú ar astaíochtaí formaildéid ó earraí le himeacht ama mar gheall ar ‘easghású’ formaildéid iarmharaigh. Dá bhrí sin, níor cheart earraí athláimhe a áireamh i raon feidhme an tsriain. Thairis sin, mhol an Fóram um Malartú Faisnéise maidir le Forfheidhmiú maolú le haghaidh earraí athláimhe freisin, toisc go bhféadfadh sé a bheith deacair an srian a fhorfheidhmiú maidir le hearraí athláimhe.

(34)

Tá na táirgí seo a leanas faoi réir rialacha an Aontais i ndáil le teorainnluachanna maidir le formaildéad cheana féin agus dá bhrí sin, níor cheart iad a áireamh i raon feidhme an tsriain: earraí faoi raon feidhme iontráil 72 d’Iarscríbhinn XVII a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 1907/2006, earraí ar táirgí bithicídeacha iad faoi raon feidhme Rialachán (AE) 528/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11), feistí faoi raon feidhme Rialachán (AE) 2017/745 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12), agus trealamh cosanta pearsanta faoi raon feidhme Rialachán (AE) 2016/425 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13).

(35)

Le Rialachán (AE) Uimh. 10/2011 ón gCoimisiún (14), bunaítear teorainnluach le haghaidh formaildéid maidir le hábhair phlaisteacha agus earraí plaisteacha atá beartaithe lena dteacht i dteagmháil le bia. Cé nach socraítear teorainn shonrach formaildéid le haghaidh ábhair agus earraí eile a bhíonn i dteagmháil le bia i ndlí an Aontais, ní mór do tháirgeoirí a bheith in ann a sábháilteacht a léiriú do na húdaráis inniúla. Tá sé d’aidhm leis na ceanglais maidir le hábhair teagmhála bia sláinte an duine a chosaint trí aghaidh a thabhairt ar ascnamh féideartha substaintí go bia. Mar gheall gur beag seans go dtarlóidh scaoileadh suntasach formaildéid ó earraí a bheartaítear a bheith i dteagmháil le bia, de réir bhrí Rialachán (AE) Uimh. 1935/2004 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (15), isteach sa timpeallacht chomhthimpeallach de thoradh na gceanglas sin, measann an Coimisiún nár cheart na hearraí sin a áireamh i raon feidhme an tsriain.

(36)

Mhol Aighnitheoir an tSainchomhaid, RAC agus SEAC maolú le haghaidh bréagáin a chumhdaítear le Treoir 2009/48/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (16), maolú lena socraítear teorainn 0,1 mg/m3 le haghaidh astaíochtaí formaildéid maidir le bréagáin adhmaid roisín-nasctha do leanaí níos óige ná 3 bliana d’aois. Measann an Coimisiún nach iomchuí an maolú sin, áfach, toisc nár cheart leanaí a chosaint ar bhealach nach bhfuil chomh dian céanna leis an gcaoi a gcosnaítear aon chuid eile den phobal. Dá bhrí sin, ba cheart feidhm a bheith ag an teorainnluach le haghaidh astaíochtaí formaildéid isteach san aer laistigh maidir le bréagáin do leanaí de gach aois.

(37)

Dá bhrí sin, ba cheart Rialachán (CE) Uimh. 1907/2006 a leasú dá réir sin.

(38)

Na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo, tá siad i gcomhréir leis an tuairim ón gCoiste arna bhunú le hAirteagal 133(1) de Rialachán (CE) Uimh. 1907/2006,

(1)

Tá earnáil na talmhaíochta faoi bhrú mar gheall ar phaindéim COVID-19, a tionchar ar shlabhraí an tsoláthair bia, agus an sitheadh in airde i praghsanna fuinnimh agus in ionchur talmhaíochta ó bhí fómhar 2021 ann. Tháinig méadú suntasach ar phraghsanna ionchuir sna hearnálacha talmhaíochta uile. Tháinig méadú géar ar chostais fuinnimh agus leasacháin mar gheall ar na forbairtí geopholaitiúla agus geo-eacnamaíocha a bhí ann fiú sular cuireadh tús le cogadh foghach na Rúise ar an Úcráin, rud a rinne an staid ní ba mheasa agus a raibh tionchar suntasach diúltach aige ar na hionchais mhargaidh.

(2)

Mar thoradh air sin, tháinig méadú suntasach ar an sciar de chostais fuinnimh agus leasacháin sa tomhaltas idirmheánach iomlán in 2022, agus tugadh an méadú is mó faoi deara i dtaca le barra páirce agus feirmeacha barra buana, mar gheall ar a neamhchosaint ar chostais leasacháin sa dá chás. Tá praghsanna leasacháin ag leibhéil stairiúla an-ard go fóill. Tugtar le fios sna sonraí gur fhreagair na feirmeoirí tríd an úsáid a bhaineann siad as leasacháin a laghdú ach tá iarmhairtí diúltacha nach féidir a dhéanamh amach go cinnte fós ar tháirgeacht agus ar cháilíocht táirgí bia agus beatha ag baint leis sin go fóill.

(3)

I gcomhréir leis an mboilsciú ginearálta, tháinig méadú ar phraghsanna ionchur eile d’fheirmeoirí agus d’oibreoirí i slabhra an tsoláthair bia amhail táirgí cosanta plandaí agus cóireálacha sláinte ainmhithe, innealra agus pacáistiú.

(4)

Tháinig méadú freisin ar phraghsanna táirgí talmhaíochta in 2022 i bhfianaise an téarnaimh ó phaindéim COVID-19 agus ar na hábhair imní faoi sholáthairtí domhanda leordhóthanacha i ndiaidh ionsaí na Rúise ar an Úcráin. Mar sin féin, ní raibh na praghsanna arda sin in ann na torthaí gnó a bhí ag dul in olcas mar gheall ar an méadú ar chostais ionchuir a chúiteamh in earnálacha áirithe amhail earnáil na déiríochta, earnáil an fhíona nó earnáil na dtorthaí agus na nglasraí.

(5)

Tá laghdú suntasach ag teacht ar phraghsanna fhormhór na dtáirgí talmhaíochta amhail gránaigh, olashíolta, táirgí déiríochta nó fíon le déanaí. I mBallstáit agus réigiúin áirithe, d’éirigh an staid thar a bheith deacair de réir mar a tháinig meath ar an gcóimheas idir praghsanna ionchuir agus praghsanna táirgí talmhaíochta.

(6)

De dheasca na gcostas méadaithe do tháirgeoirí, tá ag géarú ar an ardú praghsanna do thomhaltóirí ar tháirgí bia ar fud an Aontais, rud a fhágann tionchar ó thaobh tomhaltóirí a bheith in acmhainn costas an bhia a sheasamh. Léirítear sna figiúirí is déanaí go bhfuil boilsciú ard nach bhfuil aon lagú air os cionn 15 % i bpraghsanna bia do thomhaltóirí ar fud an Aontais. Is beag nár shroich na luachanna 40 % i mBallstáit áirithe. Tá fianaise ann go ndéantar difear le praghsanna arda don leibhéal tomhaltais in earnálacha áirithe bia, amhail earnáil na feola, earnáil an fhíona nó earnáil na dtorthaí agus na nglasraí. Tá tomhaltóirí ag aistriú an éilimh chuig bia nach bhfuil chomh costasach céanna agus ó bhia amhail bia orgánach, fíon agus bia lena ngabhann ainmniúcháin tionscnaimh faoi chosaint agus tásca geografacha faoi chosaint. D’fhéadfadh sé go mbeadh tionchar diúltach ag athruithe éilimh den sórt sin ar infheistíocht a fhabhraíonn do tháirgeoirí.

(7)

In earnálacha feirmeoireachta áirithe agus i mBallstáit áirithe, is measa na deacrachtaí foriomlána eacnamaíocha mar gheall ar dhúshláin phráinneacha earnáilsonracha.

(8)

Rinne drochtheagmhais mheitéareolaíocha réigiúnacha eisceachtúla le déanaí amhail triomach (sa Spáinn, san Iodáil agus sa Phortaingéil) agus tuilte (san Iodáil) damáiste suntasach do tháirgeoirí talmhaíochta, rud a chuireann a n-inmharthanacht eacnamaíoch i mbaol. Cé go bhfuil tásca ann go dtarlaíonn teagmhais den sórt sin i gcomhthéacs foriomlán na rioscaí méadaitheacha don talmhaíocht de dheasca an athraithe aeráide, bhí déine na dteagmhas sin neamhghnách.

(9)

A mhéid a bhaineann le hearnáil na ngránach agus na n-olashíolta, tá na teagmhais adhaimsire a bhuail réigiúin éagsúla táirgthe san Aontas ag cur as go mór do bharra an earraigh agus an tsamhraidh, ó thaobh toirte agus cáilíochta de. Tá an earnáil sáinnithe le praghsanna laghdaitheacha. I gcomparáid leis an mbliain seo caite, tháinig laghdú thart ar 40 % ar phraghsanna gránach. Cruthaíonn sé sin fadhbanna d’fheirmeoirí ós rud é gur cheannaigh go leor acu ionchuir chostasacha le roinnt míonna agus anois tá siad sáinnithe le praghsanna margaidh ar a gcuid táirgí, praghsanna atá chomh híseal agus gur ar éigean is féidir leis na feirmeoirí a gcuid costas a ghlanadh, más féidir leo sin ar chor ar bith. Thairis sin, ní raibh roinnt feirmeoirí in ann a gcuid páirceanna a chur mar gheall ar na leibhéil ísle bogthaise ithreach agus ar na géarghanntanais uisce le haghaidh uisciúcháin, rud a fhágfaidh go dtiocfaidh laghdú ar tháirgeadh agus ar tháirgeacht. Is amhlaidh atá i gcás na Seice, na Danmhairge, na hÉireann, na Spáinne, na Fraince, na Cipire, na Laitvia, na hOstaire, na Portaingéile, na Slóivéine agus na Sualainne.

(10)

Mar thoradh ar an mboilsciú ard a dhéanann difear do thomhaltas, a meastar gur tháinig titim 10 % ar a laghad air, tá staid an mhargaidh in earnáil na dtorthaí agus na nglasraí an-deacair, rud atá níos measa fós de dheasca na gcostas ard fuinnimh. Is fachtóir costais tábhachtach é fuinneamh i dtáirgeadh tithe gloine agus sa lóistíocht iarbhuana. Mar thoradh air sin, tá brú ar tháirgeoirí go fóill maidir lena gcorrlaigh d’ainneoin an mhéadaithe ar phraghsanna talmhaíochta. Tá dúshláin chomhchosúla in earnáil na leannlusanna freisin. Déanann an staid sin difear do roinnt Ballstát, go háirithe don Bheilg, don tSeicia, don Ghearmáin, don Eastóin, d’Éirinn, don Ghréig, don Chróit, don Iodáil, don Chipir, don Laitvia, don Ísiltír, don tSlóivéin agus don Fhionlainn.

(11)

In earnáil na n-ainmhithe, is cúis le deacrachtaí móra do tháirgeoirí iad praghsanna arda beatha mar aon leis an bpraghas fuinnimh agus leis an mboilsciú ginearálta. D’ainneoin na leibhéal fabhrach foriomlán praghsanna do mhairteoil, do mhuiceoil agus d’éanlaith chlóis, tá fadhbanna ag táirgeoirí lena gcostais táirgthe a chlúdach. Tá siad sin níos suntasaí fós san earnáil déiríochta, ós rud é go bhfuil laghdú suntasach ag teacht ar phraghsanna ó bhí siad ag leibhéil nach raibh ann riamh roimhe seo ag deireadh 2022. Thairis sin, déanann na praghsanna do thomhaltóirí ar tháirgí bia difear d’éileamh tomhaltóirí ar tháirgí ardchaighdeáin, ar sciar mór d’ioncam na feirmeoirí iad. Tá dúshláin mhóra in earnáil na déiríochta sa Laitvia agus sa Liotuáin ós rud é go bhfuil laghdú níos mó tagtha ar phraghsanna bainne náisiúnta iontu ná i mBallstáit eile. Ina theannta sin, tá na deacrachtaí thuasluaite ag na hearnálacha beostoic sa Bheilg, sa tSeicia, sa Ghearmáin, san Eastóin, sa Ghréig, sa Spáinn, sa Fhrainc, sa Chróit, san Iodáil, sa Chipir, i Lucsamburg, Málta, san Ostair, sa tSlóivéin agus san Fhionlainn.

(12)

Cúngú an éilimh i ngeall ar bhoilsciú, lena n-áirítear sna margaí onnmhairiúcháin, mar aon le leibhéil arda soláthair, déanann siad difear go háirithe d’earnáil an fhíona i réigiúin áirithe, go háirithe a mhéid a bhaineann le fíonta dearga agus fíonta rosé. Tá costais ionchuir mhéadaithe agus teagmhais aimsire neamhrialta ina gcúis leis an éiginnteacht i margadh an fhíona freisin. Tá an Ghearmáin, an Spáinn, an Fhrainc, an Iodáil agus an Phortaingéil buailte go trom ag dul chun cinn sin.

(13)

Maidir leis an mbeart i dtaca le driogadh sealadach géarchéime a tugadh isteach in Airteagal 2 de Rialachán Tarmligthe (AE) 2023/1225 (2) ón gCoimisiún lena gceadaítear do na Ballstáit cláir thacaíochta náisiúnta a thabhairt isteach in earnáil an fhíona, d’fhéadfadh sé nach leor é chun aghaidh a thabhairt ar an staid de dheasca theorannú airgeadais na gclár. Dá bhrí sin, ba cheart a cheadú do na Ballstáit tuilleadh acmhainní airgeadais a úsáid chun a leithdháiltí buiséid le haghaidh na gclár tacaíochta náisiúnta in earnáil an fhíona a threisiú d’fhonn tuilleadh oibríochtaí driogtha a mhaoiniú faoi réir na gceanglas incháilitheachta agus na gcoinníollacha tacaíochta céanna, cé is moite den spriocdháta cur chun feidhme ar cheart é a oiriúnú do na hoibríochtaí arna maoiniú faoin Rialachán seo. Má chinneann Ballstát leas a bhaint as an bhféidearthacht sin, ba cheart an ranníocaíocht airgeadais ón Aontas dá bhforáiltear leis an Rialachán seo a bheith ar fáil le cois na leithdháiltí airgeadais a leagtar síos in Iarscríbhinn VII a ghabhann le Rialachán (AE) 2021/2115 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3) le haghaidh na mblianta airgeadais 2023 agus 2024.

(14)

Na praghsanna ionchuir atá fós an-ard, an titim i bpraghsanna táirgí talmhaíochta, chomh maith leis na fadhbanna a ndéanann difear d’earnálacha áirithe agus do Bhallstáit áirithe, d’fhéadfadh siad fadhbanna leachtachta a chruthú do tháirgeoirí talmhaíochta. Tá na Ballstáit ag dul i muinín na mbeart státchabhrach faoi rialacha an Aontais maidir le státchabhair chun iarracht a dhéanamh aghaidh a thabhairt ar an staid.

(15)

Chinn an Coimisiún dhá phacáiste tacaíochta éigeandála talmhaíochta a théann chun tairbhe do Bhallstáit áirithe chun feirmeoirí a chúiteamh in earnálacha na ngránach agus na n-olashíolta, na hearnálacha ba mhó a ndearnadh difear dóibh: Bhí sé d’aidhm ag Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2023/739 (4) agus Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2023/1343 (5) ón gCoimisiún aghaidh a thabhairt ar na héifeachtaí díobhálacha atá ann de dheasa an bhrú ar phraghsanna sna hearnálacha sin. Baineann an tríú pacáiste tacaíochta éigeandála atá ann faoi láthair le feirmeoirí i mBallstáit eile a bhíonn thíos le fadhbanna sonracha a mbíonn tionchar acu ar inmharthanacht an táirgthe talmhaíochta.

(16)

Dá bhrí sin, ba cheart beart eisceachtúil a ghlacadh chun rannchuidiú le haghaidh a thabhairt ar na fadhbanna sonracha a sainaithníodh agus chun teacht roimh an meath tapa ar tháirgeadh sna Ballstáit sin nár thairbhigh den dá phacáiste tacaíochta talmhaíochta le déanaí a leagtar síos le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2023/739 agus Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2023/1343.

(17)

Is fadhbanna sonracha iad na deacrachtaí a luaitear thuas de réir bhrí Airteagal 221 de Rialachán (AE) Uimh. 1308/2013. Ní féidir aghaidh a thabhairt orthu go héasca le bearta arna nglacadh de bhun Airteagail 219 nó 220 den Rialachán sin. Níl baint shonrach ag an staid le suaitheadh áirithe ar an margadh atá ann cheana nó le bagairt shonrach suaite. Níl baint aici le bearta a rachadh i ngleic le leathadh galar ainmhithe a chomhrac ná le laghdú ar mhuinín tomhaltóirí i ngeall ar bhaol sláinte don phobal, d’ainmhithe nó do phlandaí.

(18)

Ba cheart na méideanna atá ar fáil do na Ballstáit is tairbhithe a chinneadh, agus aird á tabhairt go háirithe ar a n-ualú féin in earnáil talmhaíochta an Aontais, ar bhonn na nglan-uasteorainneacha d’íocaíochtaí díreacha a leagtar amach in Iarscríbhinn III a ghabhann le Rialachán (AE) Uimh. 1307/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6). Ba cheart a chur san áireamh sna méideanna don Spáinn, don Iodáil agus don Phortaingéil gurb iad na tíortha sin na príomh-Bhallstáit a ndéanann na teagmhais dhíobhálacha mheitéareolaíocha eisceachtúla difear dóibh. Ba cheart a chur san áireamh sna méideanna don Laitvia agus don Liotuáin go bhfuil dúshláin mhóra in earnáil na déiríochta sna tíortha sin.

(19)

Ba cheart do na Ballstáit is tairbhithe an chabhair a dháileadh trí na bealaí is éifeachtaí ar bhonn critéir oibiachtúla neamh-idirdhealaitheacha, ar critéir iad lena gcuirtear san áireamh méid na ndeacrachtaí agus na ndamáistí eacnamaíocha atá ag na feirmeoirí lena mbaineann. Ba cheart dóibh a áirithiú gurb iad na feirmeoirí a thairbheoidh den chabhair ar deireadh agus go seachnófar aon saobhadh ar an margadh agus ar an iomaíocht.

(20)

Ós rud é nach rachadh na méideanna a leithdháiltear ar na Ballstáit is tairbhithe i ngleic ach i bpáirt leis na deacrachtaí eacnamaíocha atá ag feirmeoirí, ba cheart cead a bheith ag na Ballstáit sin tacaíocht náisiúnta bhreise a dheonú do tháirgeoirí, faoi na coinníollacha agus laistigh de na teorainneacha ama a leagtar síos sa Rialachán seo.

(21)

Chun an tsolúbthacht a thabhairt do na Ballstáit is tairbhithe an chabhair a dháileadh de réir mar a éilítear le himthosca na bhfeirmeoirí, ba cheart cead a bheith acu í a charnadh le tacaíocht eile arna maoiniú ag an gCiste Eorpach um Ráthaíocht Talmhaíochta agus ag an gCiste Eorpach Talmhaíochta um Fhorbairt Tuaithe, gan róchúiteamh a dhéanamh leis na feirmeoirí.

(22)

Chun an róchúiteamh a sheachaint, ba cheart do na Ballstáit is tairbhithe a chur san áireamh an tacaíocht arna deonú faoi ionstraimí tacaíochta náisiúnta eile nó faoi ionstraimí tacaíochta eile de chuid an Aontais nó faoi scéimeanna príobháideacha chun freagairt do na caillteanais eacnamaíocha lena mbaineann.

(23)

Ós rud é gur in euro a shocraítear an chabhair ón Aontas, is gá, chun cur i bhfeidhm aonfhoirmeach comhuaineach a áirithiú, dáta a shocrú chun an tsuim a leithdháilfear ar na Ballstáit nár ghlac an euro mar airgeadra náisiúnta, a chomhshó, mar a rinneadh i gcás na Seice, na Danmhairge agus na Sualainne. Ós rud é nach ndéantar foráil sa Rialachán seo maidir le sprioc-am chun na hiarratais ar chabhair a chur isteach, is iomchuí, chun críocha Airteagal 30(3) de Rialachán Tarmligthe (AE) 2022/127 ón gCoimisiún (7), dáta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo a mheas mar theagmhas oibríochtúil don ráta malairte maidir leis na méideanna a leagtar amach sa Rialachán seo.

(24)

Ar chúiseanna buiséadacha, níor cheart don Aontas an caiteachas a thabhóidh na Ballstáit is tairbhithe a mhaoiniú ach amháin i gcás ina ndéanfar an caiteachas sin faoi dháta incháilitheachta áirithe. Dá bhrí sin, ba cheart an tacaíocht don bheart eisceachtúil sin a íoc faoin 31 Eanáir 2024.

(25)

Ba cheart do na Ballstáit is tairbhithe faisnéis mhionsonraithe maidir le cur chun feidhme an Rialacháin seo a chur in iúl don Choimisiún chun go mbeidh an tAontas in ann faireachán a dhéanamh ar éifeachtúlacht an bhirt a thugtar isteach leis an Rialachán seo.

(26)

Chun a áirithiú go bhfaighidh feirmeoirí cabhair a luaithe is féidir, ba cheart a chur a gcumas do na Ballstáit is tairbhithe an Rialachán seo a chur chun feidhme gan mhoill. Dá bhrí sin, ba cheart an Rialachán seo a theacht i bhfeidhm an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.

(27)

Tá an beart dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir le tuairim an Choiste um Chomheagrú na Margaí Talmhaíochta,

(1)

Foráiltear le Rialachán (AE) 2016/429 nach mór do choinsíneachtaí d’ainmhithe, de tháirgí geirmeacha agus de tháirgí de bhunadh ainmhíoch a theacht ó thríú tír nó ó chríoch, nó ó chrios nó ó dheighleog de thríú tír nó de chríoch, a liostaítear i gcomhréir le hAirteagal 230(1) den Rialachán sin chun teacht isteach san Aontas.

(2)

Le Rialachán Tarmligthe (AE) 2020/692 ón gCoimisiún (2) leagtar síos na ceanglais sláinte ainmhithe nach mór do choinsíneachtaí speiceas agus catagóirí áirithe d’ainmhithe, de tháirgí geirmeacha agus de tháirgí de bhunadh ainmhíoch a chomhlíonadh chun teacht isteach san Aontas ó thríú tíortha nó ó chríocha nó ó chriosanna de thríú tír nó de chríoch, nó ó dheighleoga de thríú tír nó de chríoch i gcás ainmhithe uisceacha.

(3)

Le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/404 ón gCoimisiún (3) bunaítear na liostaí de thríú tíortha, nó de chríocha, nó de chriosanna nó deighleoga de thríú tír nó de chríoch, óna gceadaítear na speicis agus catagóirí ainmhithe, na táirgí geirmeacha agus táirgí de bhunadh ainmhíoch a thagann faoi raon feidhme Rialachán Tarmligthe (AE) 2020/692 teacht isteach san Aontas.

(4)

Thar aon ní eile, le hIarscríbhinní V agus XIV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/404 leagtar amach na liostaí de thríú tíortha, nó de chríocha, nó de chriosanna de thríú tír nó de chríoch atá údaraithe i dtaca le coinsíneachtaí d’éanlaith chlóis agus de tháirgí geirmeacha ó éanlaith chlóis, agus d’fheoil úr ó éanlaith chlóis agus ó éin ghéim, faoi seach, a theacht isteach san Aontas.

(5)

Tá fógra tugtha ag an Ríocht Aontaithe don Choimisiún faoi dhá ráig den fhliú éanúil ardphataigineach in éanlaith chlóis i gcontae Cumbria, Sasana (1) agus i gcontae Aberdeenshire, Albain (1), ráigeanna a deimhníodh an 2 agus an 9 Iúil 2023 faoi seach le hanailís saotharlainne (RT-PCR).

(6)

Tar éis na ráige sin le déanaí den fhliú éanúil ardphataigineach, bhunaigh údaráis tréidliachta na Ríochta Aontaithe crios srianta de 10 km ar a laghad timpeall ar na bunaíochtaí a bhí buailte agus chuir siad beartas díothaithe chun feidhme chun láithreacht an fhliú éanúil ardphataiginigh a rialú agus chun leathadh an ghalair sin a theorannú.

(7)

Tá faisnéis curtha faoi bhráid an Choimisiúin ag an Ríocht Aontaithe maidir leis an staid eipidéimeolaíoch ar a críoch agus maidir leis na bearta atá déanta aici chun leathadh breise an fhliú éanúil ardphataiginigh a chosc.

(8)

Rinne an Coimisiún meastóireacht ar an bhfaisnéis sin. I bhfianaise na staide sláinte ainmhithe sa limistéar atá faoi shrianta arna mbunú ag údaráis tréidliachta na Ríochta Aontaithe, measann an Coimisiún gur cheart teacht isteach coinsíneachtaí d’éanlaith chlóis, de tháirgí geirmeacha ó éanlaith chlóis, agus d’fheoil úr ó éanlaith chlóis agus ó éin ghéim ó na limistéir sin a chur ar fionraí san Aontas, chun stádas sláinte ainmhithe an Aontais a chosaint.

(9)

Chuir Ceanada, an Ríocht Aontaithe agus na Stáit Aontaithe faisnéis nuashonraithe ar fáil maidir le staideanna eipidéimeolaíocha ar a gcríocha a mhéid a bhaineann leis an bhfliú éanúil ardphataigineach ba chúis le teacht isteach roinnt táirgí san Aontas a chur ar fionraí, mar a leagtar amach in Iarscríbhinní V agus XIV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/404.

(10)

Go háirithe, chuir Ceanada faisnéis nuashonraithe isteach maidir leis an staid eipidéimeolaíoch ar a chríoch i ndáil le 32 ráig den fhliú éanúil ardphataigineach i mbunaíochtaí éanlaithe clóis i gcúigí Alberta (6), British Columbia (11), Nova Scotia (1), Ontario (2), Quebec (6) agus Saskatchewan (6), ráigeanna a deimhníodh idir an 14 Aibreán 2022 agus an 6 Bealtaine 2023.

(11)

Ina theannta sin, chuir an Ríocht Aontaithe faisnéis nuashonraithe isteach maidir leis an staid eipidéimeolaíoch ar a críoch i ndáil le trí ráig den fhliú éanúil ardphataigineach atá ann i mbunaíochtaí éanlaithe clóis i gcontaetha Lincolnshire (2) agus East Sussex (1) i Sasana, an Ríocht Aontaithe, ráigeanna a deimhníodh idir an 17 Bealtaine 2023 agus an 25 Bealtaine 2023.

(12)

Thairis sin, chuir na Stáit Aontaithe faisnéis nuashonraithe isteach maidir leis an staid eipidéimeolaíoch ar a gcríoch i ndáil le trí ráig den fhliú éanúil ardphataigineach i mbunaíochtaí éanlaithe clóis i stáit North Dakota, South Dakota agus Tennesse, ráigeanna a deimhníodh idir an 5 Eanáir 2023 agus an 19 Aibreán 2023.

(13)

Chuir Ceanada, an Ríocht Aontaithe agus na Stáit Aontaithe faisnéis isteach freisin faoi na bearta a rinneadh chun leathadh breise an fhliú éanúil ardphataiginigh a chosc. Go sonrach, tar éis na ráigeanna sin den ghalar sin, tá beartas díothaithe curtha chun feidhme ag Ceanada, ag an Ríocht Aontaithe agus ag na Stáit Aontaithe chun leathadh an ghalair sin a rialú agus a theorannú, agus tá na bearta glantacháin agus díghalraithe is gá curtha i gcrích acu freisin tar éis chur chun feidhme an bheartais díothaithe maidir leis na bunaíochtaí éanlaithe clóis ionfhabhtaithe ar a gcríocha.

(14)

Rinne an Coimisiún meastóireacht ar an bhfaisnéis a chuir Ceanada, an Ríocht Aontaithe agus na Stáit Aontaithe isteach. Measann an Coimisiún go bhfuil ráthaíochtaí iomchuí tugtha ag Ceanada, an Ríocht Aontaithe agus na Stáit Aontaithe nach bagairt do shláinte ainmhithe ná don tsláinte phoiblí laistigh den Aontas a thuilleadh í an staid sláinte ainmhithe ba chúis leis an bhfionraí, agus, dá bhrí sin, gur cheart teacht isteach san Aontas tráchtearraí éanlaithe clóis ó na criosanna lena mbaineann i gCeanada, sa Ríocht Aontaithe agus sna Stáit Aontaithe óna raibh teacht isteach san Aontas curtha ar fionraí a athúdarú.

(15)

Dá bhrí sin, ba cheart Iarscríbhinní V agus XIV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/404 a leasú chun an staid eipidéimeolaíoch atá ann faoi láthair a chur san áireamh a mhéid a bhaineann leis an bhfliú éanúil ardphataigineach i gCeanada, sa Ríocht Aontaithe agus sna Stáit Aontaithe.

(16)

Ina theannta sin, toisc nár onnmhairigh an Namaib éanlaith clóis agus táirgí geirmeacha díobh, feoil úr raitíteach, táirgí feola ó éanlaith chlóis agus ó éin ghéim agus uibheacha agus táirge uibhe chuig an Aontas le roinnt blianta, agus nach bhfuil sé beartaithe aici iad a onnmhairiú, d’iarr an Namaib go mbainfí í den liosta de thríú tíortha óna n-údaraítear na tráchtearraí sin a theacht isteach san Aontas a leagtar amach in Iarscríbhinní V, XIV, XV agus XIX a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/404. Dá bhrí sin, ba cheart na hIarscríbhinní sin a leasú dá réir.

(17)

Le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2023/1226 ón gCoimisiún (4) leasaíodh Iarscríbhinní V agus XIV a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/404 trí dhá oscailte chrios CA-2.187 a bhí iata roimhe sin a leagan síos sna hiontrálacha le haghaidh Cheanada. Braitheadh earráid nach mór a cheartú sa ró le haghaidh an chreasa sin i gCuid 1 d’Iarscríbhinn V. Dá bhrí sin, ba cheart an Iarscríbhinn sin a leasú dá réir.

(18)

Agus an staid eipidéimeolaíoch atá ann faoi láthair i gCeanada, sa Ríocht Aontaithe agus sna Stáit Aontaithe a mhéid a bhaineann leis an bhfliú éanúil ardphataigineach á cur san áireamh, mar aon leis an iarraidh ón Namaib, ba cheart éifeacht a bheith leis na leasuithe atá le déanamh leis an Rialachán seo ar Iarscríbhinní V, XV, XIV agus XIX a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/404 mar ábhar práinne.

(19)

Ba cheart feidhm a bheith ag ceartú na hiontrála a bhaineann le Ceanada sa ró le haghaidh chrios CA-2.187 i gCuid 1 d’Iarscríbhinn V a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/404 ó dháta chur i bhfeidhm Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2023/1226.

(20)

Tá na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir le tuairim an Bhuanchoiste um Plandaí, Ainmhithe, Bia agus Beatha,

(1)

An 31 Bealtaine 2013, ghlac an Chomhairle Cinneadh 2013/255/CBES (1).

(2)

Is cúis mhór imní don Chomhairle fós an staid sa tSiria. Tar éis níos mó ná 10 mbliana, is fada ó bheith thart atá an choinbhleacht sa tSiria agus tá sí fós ina húdar fulaingthe agus éagobhsaíochta. Cuireann crith talún tragóideach an 6 Feabhra 2023 a thuilleadh le fulaingt mhuintir na Siria.

(3)

Sna conclúidí uaithi an 9 Feabhra 2023, rinne an Chomhairle Eorpach comhbhrón ó chroí le híospartaigh chrith talún tragóideach an 6 Feabhra 2023, agus chuir sí a dlúthpháirtíocht le muintir na Tuirce agus na Siria in iúl. D’athdhearbhaigh an Chomhairle Eorpach go bhfuil an tAontas faoi réir le tuilleadh cúnaimh a chur ar fáil chun an fhulaingt a mhaolú sna réigiúin uile atá buailte. D’iarr sí ar chách rochtain dhaonnúil ar íospartaigh an chreatha talún sa tSiria a áirithiú gan beann ar an áit a bhfuil siad agus d’iarr sí ar an bpobal daonnúil, faoi choimirce na Náisiún Aontaithe, seachadadh tapa na cabhrach a áirithiú.

(4)

Sna conclúidí uaithi an 20 Bealtaine 2021, maidir leis an ‘Teachtaireacht ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle i ndáil le gníomhaíocht dhaonnúil an Aontais: dúshláin nua, na prionsabail chéanna’, d’athdhearbhaigh an Chomhairle a tiomantas aon tionchair dhiúltacha neamhbheartaithe a d’fhéadfadh a bheith ag bearta sriantacha an Aontais ar ghníomhaíocht dhaonnúil phrionsabálta a sheachaint agus nuair nach féidir iad a sheacaint, iad a mhaolú a mhéid is féidir. D’athdhearbhaigh an Chomhairle go gcomhlíonann bearta sriantacha an Aontais na hoibleagáidí uile faoin dlí idirnáisiúnta, go háirithe an dlí idirnáisiúnta um chearta an duine, an dlí daonnúil idirnáisiúnta agus an dlí idirnáisiúnta um dhídeanaithe. Chuir sí i dtreis a thábhachtaí atá sé cloí go hiomlán le prionsabail dhaonnúla agus leis an dlí daonnúil idirnáisiúnta i mbeartas smachtbhannaí an Aontais, lena n-áirítear trí eisceachtaí daonnúla a áireamh go comhsheasmhach i gcórais beart sriantach i gcás inarb ábhartha, agus trína áirithiú go mbeidh creat éifeachtach i bhfeidhm le haghaidh na húsáide a bhaineann eagraíochtaí daonnúla as na heisceachtaí sin.

(5)

Meabhraítear don Chomhairle nach bhfuil sé i gceist le bearta sriantacha an Aontais, lena n-áirítear na bearta sin a glacadh i bhfianaise na staide sa tSiria, go gcuirfí isteach ar sholáthar na cabhrach daonnúla, lena n-áirítear cúnamh leighis, ná bac a chur ar an soláthar sin. Níl na bearta sriantacha a glacadh i bhfianaise na staide sa tSiria dírithe ar fhormhór na n-earnálacha — ina measc bia, cógais agus trealamh leighis. Ina theannta sin, a mhéid a bhaineann le bearta aonair, tá eisceachtaí i bhfeidhm cheana chun gur féidir cistí agus acmhainní eacnamaíocha a chur ar fáil do dhaoine agus d’eintitis ainmnithe, i gcás ina bhfuil gá leis na cistí nó na hacmhainní eacnamaíocha sin chun fóirithint dhaonnúil a chur ar fáil sa tSiria nó chun cúnamh a thabhairt don phobal sibhialta sa tSiria amháin. I gcásanna áirithe, is gá réamhúdarú a fháil ón údarás inniúil náisiúnta ábhartha.

(6)

An 23 Feabhra 2023, ghlac an Chomhairle Cinneadh (CBES) 2023/408 (2), lenar tugadh isteach díolúine maidir le sócmhainní daoine nádúrtha nó dlítheanacha agus eintiteas ainmnithe a reo agus maidir leis na srianta ar chistí agus acmhainní eacnamaíocha a chur ar fáil dóibh, ar mhaithe le heagraíochtaí idirnáisiúnta agus catagóirí sainithe áirithe gníomhaithe a bhfuil baint acu le gníomhaíochtaí daonnúla. Chinn an Chomhairle gur cheart don díolúine sirin, nach n-éilíonn réamhúdarú ón údarás inniúil náisiúnta ábhartha, a bheith i bhfeidhm ar feadh tréimhse tosaigh sé mhí, i.e. go dtí an 24 Lúnasa 2023.

(7)

I bhfianaise thromchúis na géarchéime daonnúla sa tSiria, agus d’fhonn seachadadh tapa na cabhrach a éascú, is iomchuí síneadh a chur leis an díolúine sin go dtí an 24 Feabhra 2024.

(8)

Tá gá le tuilleadh gníomhaíochta ón chun bearta áirithe den Chinneadh seo a chur chun feidhme.

(9)

Ba cheart, dá bhrí sin, Cinneadh 2013/255/CBES a leasú dá réir,

(1)

Seachas i réimse na heitlíochta sibhialta, ní fhoráiltear i ndlí an Aontais, faoi láthair, do cheanglais feidhmíochta chomhchuibhithe le haghaidh trealamh braite miotail a úsáidtear mar mhodh braite i limistéir phoiblí. Tá na ceanglais sin éagsúil ó Bhallstáit go chéile, agus tá leibhéil mhíchothroma chosanta ar bhagairtí slándála ann don phobal i gcoitinne dá mbarr, sin agus leibhéil nach bhfuil ard go leor i gcónaí. Féadfaidh sceimhlitheoirí agus coirpigh eile leas a bhaint as na leochaileachtaí a eascraíonn as sin, lena n-áirítear chun ionsaithe a dhéanamh nó chun dul i mbun gníomhaíochtaí coiriúla eile sna Ballstáit ag a bhfuil leibhéal níos ísle cosanta i limistéir phoiblí.

(2)

I limistéir phoiblí go príomha a tharla ionsaithe sceimhlitheoireachta a rinneadh ar fud an Aontais le blianta beaga anuas, agus na hionsaithe sin dírithe ar an bpobal i gcoitinne. Chun rannchuidiú le leibhéal cosanta sách ard ar bhagairtí slándála i limistéir phoiblí ar fud an Aontais, is ar leibhéal an Aontais ba cheart ceanglais feidhmíochta dheonacha le haghaidh trealamh braite miotail a leagan amach.

(3)

An trealamh braite, lena n-áirítear trealamh braite miotail, a úsáidtear i réimse na heitlíochta sibhialta, tá sé faoi réir na gceanglas mionsonraithe a leagtar síos i gCinneadh Cur Chun Feidhme C(2015) 8005 ón gCoimisiún (1). Tá na ceanglais sin dea-shainithe agus tugtar ardleibhéal cosanta leo i réimse na heitlíochta slándála sibhialta. Dá bhrí sin, níor cheart an réimse sin a chumhdach faoin Moladh seo. Anuas air sin, ar mhaithe le soiléireacht, ba cheart a shoiléiriú nár cheart don Mholadh seo difear a dhéanamh do ghníomhartha de chuid dhlí an Aontais lena rialaítear gnéithe sábháilteachta de threalamh braite miotail.

(4)

I gClár Oibre an Aontais Eorpaigh don fhrithsceimhlitheoireacht (2), gheall an Coimisiún Eorpach go dtacódh sé le forbairt ceanglas AE deonach le haghaidh teicneolaíocht bhraite chun a áirithiú go mbraithfidh siad na bagairtí is gá a bhrath, agus soghluaisteacht daoine á coinneáil ar bun an tráth céanna. Chun an gealltanas sin a chomhlíonadh, chuir an Coimisiún an Mheitheal Theicniúil um cheanglais feidhmíochta bhraite ar bun, meitheal ina bhfuil saineolaithe ó na Ballstát, monaróirí agus oifigigh ó roinnt seirbhísí de chuid an Choimisiúin, agus d’iarr sé uirthi cuidiú le ceanglais feidhmíochta AE dheonacha le haghaidh trealamh braite miotail ar leibhéal an Aontais a fhorbairt. An Moladh seo, agus go háirithe na ceanglais dheonacha ann a bhaineann le doiciméadacht faoin táirge agus feidhmiú braite miotail, tá sé bunaithe ar an obair ullmhúcháin a rinne an mheitheal sin.

(5)

Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit na ceanglais feidhmíochta AE dheonacha a úsáid i soláthar poiblí trealaimh bhraite miotail atá beartaithe a úsáid i limistéir phoiblí.

(6)

Níor cheart é a bheith de cheangal ar na ballstáit trealamh braite miotail áirithe a sholáthar nó a úsáid i limistéir phoiblí. Na cinntí maidir leis an trealamh braite miotail a bheadh le soláthar nó le húsáid i limistéir phoiblí ar leith, ba cheart do na Ballstáit, agus na Ballstáit amháin, leanúint de na cinntí sin a dhéanamh, i gcomhréir le dlí an Aontais. Ba cheart na ceanglais feidhmíochta AE dheonacha a úsáid i gcomhthéacs ghníomhaíochtaí soláthair na mBallstáit chun rannchuidiú le hardleibhéal feidhmíochta braite a bhaint amach ag an trealamh braite miotail a úsáideann na Ballstáit i limistéir phoiblí ar fud an Aontais.

(7)

Ba cheart a leagan amach leis na ceanglais feidhmíochta AE dheonacha roinnt caighdeán a fhreagraíonn do chineálacha difriúla úsáide an trealaimh bhraite miotail a chumhdaítear. Baineann an caighdeán is ísle leis an trealamh a bhfuil íogaireacht níos lú ag baint leis atá beartaithe le húsáid san olliompar nó i limistéir mhóra tionóil, áit ina bhfuil gá le hairm atá thar a bheith contúirteach a bhrath ach ina bhfuil tréchur ard daoine agus a gcuid ítimí agus rátaí rabhaidh núise ísle ag teastáil. Baineann an caighdeán is airde le trealamh a bhfuil íogaireacht níos mó ag baint leis atá beartaithe le húsáid in áit a bhfuil gá leis na spriocanna is lú a bhrath fiú amháin, agus áit ar féidir freastal ar ráta tréchuir íseal.

(8)

Níor cheart an tuiscint a bhaint as na ceanglais feidhmíochta dheonacha AE go bhfuil siad le cur in ionad caighdeáin feidhmíochta náisiúnta le haghaidh trealamh braite miotail, i gcás inarb ann do chaighdeáin náisiúnta den chineál sin. Go háirithe, ba cheart an saoirse a bheith ag na Ballstáit i gcónaí ceanglais feidhmíochta níos déine a chur i bhfeidhm, i gcomhréir le dlí an Aontais, maidir leis an trealamh braite miotail a úsáidtear chun bagairtí slándála a bhrath i limistéir phoiblí.

(9)

Leis an Moladh seo ba cheart dreasacht indíreach a thabhairt do mhonaróirí na ceanglais a chomhlíonadh agus trealamh braite miotail á tháirgeadh amach anseo. Dá bhrí sin, sa dhoiciméad soláthair le haghaidh an trealaimh braite miotail a bheadh le húsáid chun bagairtí slándála a bhrath i limistéir phoiblí, ba cheart do na Ballstáit a cheangal go n-áiritheodh na tairgeoirí sa tairiscint an doiciméadacht faoin táirge agus an dearbhú comhréireachta bunaithe ar mhodheolaíocht an mhonaróra féin chun comhréireacht an trealaimh braite miotail leis na ceanglais feidhmíochta dheonacha sa Mholadh seo a léiriú.

(10)

Féadfaidh úsáid trealamh braite miotail i limistéir phoiblí dúshláin a chruthú ó thaobh na gceart maidir le príobháideachais agus sonraí pearsanta a chosaint. Maidir le gach gníomhaíocht a bhaineann le húsáid den sórt sin, lena n-áirítear soláthar agus oibriú an trealaimh agus aon ghníomhaíocht phróiseála ina dhiaidh sin, tá sé ríthábhachtach srian a chur leis an gcunóracht a mhéid is féidir agus, i gcás ar bith, gníomhú i gcomhréir le dlí an Aontais, go háirithe Rialachán (AE) 2016/679 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3), Treoir 2016/680 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4) agus Cairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh.

(11)

Agus na forbairtí teicneolaíocha ábhartha i réimse bhrath na mbagairtí slándála go háirithe á gcur san áireamh, ba cheart na ceanglais feidhmíochta dheonacha le haghaidh trealamh braite miotail a bheith faoi réir athbhreithnithe agus coigeartuithe i gcás inar gá. Dá bhrí sin, le cúnamh ón meitheal theicniúil um cheanglais feidhmíochta bhraite, leanfaidh an Coimisiún forbairtí teicneolaíocha agus forbairtí ábhartha eile go dlúth agus déanfaidh sé measúnú tráthrialta ar an ngá le coigeartuithe ar an Moladh seo.

(12)

Ar mhaithe le héifeachtacht agus trédhearcacht agus, go háirithe, i bhfianaise a thábhachtaí atá sé aghaidh a thabhairt ar na bagairtí slándála a shainaithnítear a luaithe is féidir, ba cheart na Ballstáit a spreagadh chun éifeacht a thabhairt don Mholadh seo agus chun tuarascáil faoina mbearta cur chun feidhme a chur faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de thréimhse ama réasúnta.

(13)

Ar bhonn na dtuarascálacha sin agus aon fhaisnéis ábhartha eile, tar éis tréimhse ama oiriúnach, ba cheart measúnú ar an dul chun cinn atá déanta ar éifeacht a thabhairt don Mholadh seo, d’fhonn, inter alia, measúnú a dhéanamh an gá gníomhartha dlí de chuid an Aontais a bhfuil brí cheangailteach leo a thabhairt isteach ar an ábhar seo,

1.

2.

3.

4.

5.

6.