(1)

A áirithiú go mbeidh rochtain éifeachtach ag saoránaigh agus gnólachtaí ar cheartas agus an comhar breithiúnach idir na Ballstáit in ábhair shibhialta, lena n-áirítear ábhair thráchtála, agus ábhair choiriúla a éascú, tá siad sin ar phríomhchuspóirí limistéar saoirse, slándála agus ceartais an Aontais a chumhdaítear i gCuid III, Teideal V den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE).

(2)

Is deacair ar uairibh rochtain a fháil ar chórais cheartais ar roinnt cúiseanna amhail nósanna imeachta dlí foirmiúla agus costasacha, moilleanna fada nós imeachta agus costais arda a bhaineann le córais chúirte a úsáid.

(3)

Mar sin, tá sé tábhachtach cainéil iomchuí a fhorbairt chun a áirithiú gur féidir le córais cheartais comhoibriú go héifeachtúil ar bhealach digiteach. Dá bhrí sin, tá sé fíor-riachtanach córas teicneolaíochta faisnéise a bhunú ar leibhéal an Aontais lenar féidir malartú trasteorann leictreonach a dhéanamh ar shonraí a bhaineann le cásanna ar bhonn pras, díreach, idir-inoibritheach, inbhuanaithe, iontaofa agus slán, agus urraim a thabhairt fós don cheart bunúsach go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint. Ba cheart do chóras den sórt sin a bheith ina rannchuidiú chun an rochtain ar an gceartas agus ar an trédhearcacht a fheabhsú trí chur ar chumas saoránach agus gnólachtaí doiciméid agus fianaise a mhalartú i bhfoirm dhigiteach le húdaráis bhreithiúnacha nó le húdaráis inniúla eile, nuair a fhoráiltear dó sin sa dlí náisiúnta nó i ndlí an Aontais. Ba cheart don chóras sin muinín na saoránach as an Aontas agus muinín fhrithpháirteach idir údaráis bhreithiúnacha agus údaráis inniúla eile na mBallstát a mhéadú.

(4)

Ba cheart digitiú imeachtaí in ábhair shibhialta agus choiriúla a spreagadh d’fhonn an smacht reachta agus na ráthaíochtaí maidir le cearta bunúsacha san Aontas a neartú, go háirithe trí rochtain ar cheartas a éascú.

(5)

Is le malartú trasteorann leictreonach sonraí i réimse an chomhair bhreithiúnaigh in ábhair shibhialta agus choiriúla a bhaineann an Rialachán seo. Ba cheart an comhar breithiúnach in ábhair shibhialta agus choiriúla agus inniúlachtaí na n-údarás breithiúnach nó na n-údarás inniúil eile faoi seach a thuiscint i gcomhréir le gníomhartha dlí an Aontais agus le cásdlí Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh.

(6)

Tá uirlisí ann a forbraíodh cheana féin chun malartú trasteorann leictreonach a dhéanamh ar shonraí a bhaineann le cásanna, ar uirlisí iad nár cuireadh in ionad na gcóras cúil atá ar bun cheana sna Ballstáit nó a raibh modhnuithe costasacha ar na córais chúil sin ag teastáil ina leith. Is é an Tionscadal r-Cheartais trí Mhalartú Sonraí ar Líne (e-CODEX) an phríomhuirlis den sórt sin a forbraíodh go dtí seo.

(7)

Uirlis atá sa chóras e-CODEX atá ceaptha go sonrach chun malartú trasteorann leictreonach sonraí a éascú trí mhodhanna leictreonacha i réimse an chomhair bhreithiúnaigh in ábhair shibhialta agus choiriúla. I gcomhthéacs dhigitiú méadaithe na n-imeachtaí in ábhair shibhialta agus choiriúla, is é is aidhm don chóras e-CODEX éifeachtúlacht na cumarsáide trasteorann idir na húdaráis inniúla a fheabhsú agus rochtain na saoránach agus gnólachtaí ar cheartas a éascú. Go dtí go ndéanfar an córas e-CODEX a aistriú chuig Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh chun Bainistiú Oibríochtúil a dhéanamh ar Chórais Mhórscála TF sa Limistéar Saoirse, Slándála agus Ceartais (eu-LISA), a bunaíodh le Rialachán (AE) 2018/1726 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3), déanfaidh cuibhreannas Ballstát agus eagraíochtaí a bhfuil cistiú aige ó chláir an Aontais (“an t-eintiteas a bhainistíonn an córas e-CODEX”).

(8)

Leis an gcóras e-CODEX, soláthraítear réiteach idir-inoibritheach d’earnáil an cheartais chun córais TF na n-údarás inniúil náisiúnta a nascadh, amhail na breithiúna, nó eagraíochtaí eile. Ba cheart, dá bhrí sin, breathnú ar an gcóras e-CODEX mar an réiteach is fearr le haghaidh líonra cumarsáide idir-inoibritheach, slán agus díláraithe idir córais TF náisiúnta i réimse an chomhair bhreithiúnaigh in ábhair shibhialta agus choiriúla.

(9)

Chun críocha an Rialacháin seo, áirítear i malartú leictreonach sonraí aon ábhar is in-tarchurtha i bhfoirm leictreonach trí bhíthin an chórais e-CODEX, amhail téacs nó fuaim, taifeadtaí amhairc nó closamhairc, i bhfoirm sonraí struchtúrtha nó neamhstruchtúrtha, comhaid nó meiteashonraí.

(10)

Ní dhéantar foráil sa Rialachán seo maidir le húsáid éigeantach an chórais e-CODEX. An tráth céanna, níor cheart go gcuirfeadh aon ní sa Rialachán seo cosc ar na Ballstáit cásanna úsáide píolótacha a fhorbairt agus a choinneáil ar bun.

(11)

Tá dhá eilimint bogearraí sa chóras e-CODEX: tairseach chun teachtaireachtaí a mhalartú le tairseacha eile; agus nascóir, a sholáthraíonn roinnt feidhmiúlachtaí a bhaineann le malartú teachtaireachtaí idir córais náisiúnta TF. Faoi láthair, tá an tairseach bunaithe ar bhloc tógála de chuid na Saoráide um Chónascadh na hEorpa, bloc atá á choinneáil ar bun ag an gCoimisiún agus ar a dtugtar “r-Sheachadadh”, agus is é an t-eintiteas a bhainistíonn an córas e-CODEX a bhainistíonn an nascóir. Leis an nascóir, soláthraítear feidhmeanna áirithe amhail sínithe leictreonacha a fhíorú trí leabharlann slándála agus cruthúnas ar sheachadadh. Ina theannta sin, an t-eintiteas a bhainistíonn an córas e-CODEX, tá scéimrí sonraí forbartha aige le haghaidh foirmeacha digiteacha atá le húsáid sna nósanna imeachta sibhialta agus coiriúla sonracha a ndearna sé an córas e-CODEX a phíolótú lena n-aghaidh.

(12)

I bhfianaise a thábhachtaí atá an córas e-CODEX do mhalartuithe trasteorann i réimse an chomhair bhreithiúnaigh san Aontas, ba cheart an córas e-CODEX a bhunú trí bhíthin creat dlí inbhuanaithe de chuid an Aontais lena ndéantar foráil maidir le rialacha maidir lena fheidhmiú agus lena fhorbairt. Ba cheart a áirithiú le creat dlí den sórt sin cosaint na gceart bunúsach dá bhforáiltear i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, go háirithe na cearta sin a chumhdaítear i dTeideal VI de, agus go háirithe in Airteagal 47 maidir leis an gceart chun leigheas éifeachtach agus triail chóir a fháil. Níor cheart dó, ar bhealach ar bith, an bonn a bhaint ó chosaint ceart nós imeachta atá fíor-riachtanach chun na cearta bunúsacha sin a chosaint. Ina theannta sin, ba cheart dó comhpháirteanna an chórais e-CODEX a leagan amach agus a chumadh go soiléir chun a inbhuanaitheacht theicniúil agus a shlándáil a ráthú. Ba cheart don chóras e-CODEX comhpháirteanna TF de phointe rochtana e-CODEX a bhunú, agus ba cheart gurb é a bheadh iontu tairseach chun críoch cumarsáide sláine le tairsí sainaitheanta eile agus nascóir chun tacú le malartú teachtaireachtaí. Ba cheart a áireamh sa chóras e-CODEX freisin caighdeáin nós imeachta dhigiteacha chun tacú le húsáid na bpointí rochtana e-CODEX le haghaidh nósanna imeachta dlíthiúla dá bhforáiltear i ngníomhartha dlí an Aontais arna nglacadh i réimse an chomhair bhreithiúnaigh in ábhair shibhialta agus choiriúla agus chun go mbeifear in ann faisnéis a mhalartú idir na pointí rochtana e-CODEX.

(13)

Ós rud é gur cheart an idir-inoibritheacht shéimeantach, ina cáil mar cheann de na sraitheanna idir-inoibritheachta, a bheith ina cúis rannchuidithe chun cuspóir an Rialacháin seo a bhaint amach, arb é atá ann idirghníomhú caighdeánaithe fóinteach a bhunú idir dhá pháirtí nó níos mó, ba cheart aird ar leith a thabhairt ar Chroístór Focal r-Cheartais an Aontais, ar sócmhainn é le haghaidh téarmaí agus sainmhínithe séimeantacha in-athúsáidte a úsáidtear chun comhsheasmhacht sonraí agus cáilíocht sonraí a áirithiú le himeacht ama agus i ngach cás úsáide.

(14)

Ós rud é go bhfuil sé riachtanach inbhuanaitheacht fhadtéarmach an chórais e-CODEX agus a rialachas a áirithiú, agus prionsabal neamhspleáchas na mbreithiúna á urramú san am céanna, ba cheart eintiteas iomchuí a ainmniú le haghaidh bhainistiú oibríochtúil an chórais e-CODEX. Ba cheart neamhspleáchas na mbreithiúna, i gcomhthéacs rialachas an chórais e-CODEX laistigh den eintiteas sin, a áirithiú.

(15)

Gníomhaireacht an t-eintiteas is oiriúnaí le haghaidh bhainistiú an chórais e-CODEX, ós rud é go gcuirfeadh a struchtúr rialachais ar chumas na mBallstát a bheith rannpháirteach i mbainistiú an chórais e-CODEX trí pháirt a ghlacadh i mbord bainistíochta na gníomhaireachta, agus i mbord bainistíochta agus i ngrúpa comhairleach an chláir. Tá taithí ábhartha ag eu-LISA ar chórais mhórscála TF a bhainistiú. Ba cheart, dá bhrí sin, bainistiú an chórais e-CODEX a chur de chúram ar eu-LISA. Tá sé riachtanach freisin struchtúr rialachais eu-LISA atá ann cheana a choigeartú trí fhreagrachtaí a Bhoird Bainistíochta a leasú agus trí Ghrúpa Comhairleach e-CODEX a bhunú. Ba cheart, dá bhrí sin, Rialachán (AE) 2018/1726 a leasú dá réir. Ba cheart Bord Bainistíochta sonrach a bhunú freisin do Chlár e-CODEX, agus an chothromaíocht inscne á cur san áireamh. Ba cheart do Bhord Bainistíochta an Chláir e-CODEX comhairle a chur ar Bhord Bainistíochta eu-LISA maidir le beartú tosaíochta gníomhaíochtaí, lena n-áirítear maidir le caighdeáin nós imeachta dhigiteacha, gnéithe nua agus nua-leaganacha bogearraí a fhorbairt.

(16)

I gcomhréir le hAirteagal 19 de Rialachán (AE) 2018/1726, is iad feidhmeanna Bhord Bainistíochta eu-LISA, inter alia, a áirithiú, maidir le cinntí agus gníomhaíochtaí uile eu-LISA a dhéanann difear do chórais mhórscála TF sa limistéar saoirse, slándála agus ceartais, go n-urramaítear prionsabal neamhspleáchas na mbreithiúna. Ráthaítear a thuilleadh le struchtúr rialachais agus scéim maoiniúcháin eu-LISA go n-urramaítear an prionsabal sin. Tá sé tábhachtach freisin go mbeadh baint ag na gairmeacha dlí, ag saineolaithe eile agus ag na geallsealbhóirí ábhartha le rialachas an chórais e-CODEX trí Ghrúpa Comhairleach e-CODEX agus trí Bhord Bainistíochta an Chláir e-CODEX. Ba cheart go bhfágfadh na socruithe agus na coinníollacha mionsonraithe maidir le rannpháirtíocht na ngairmeacha dlí, saineolaithe eile agus geallsealbhóirí ábhartha gur féidir leo a bheith rannpháirteach go héifeachtach agus gur féidir dul i gcomhairle leo go héifeachtach, eadhon trína áirithiú go dtugtar aird chuí ar a n-aiseolas.

(17)

I bhfianaise na gcúraimí tosaíochta atá ar eu-LISA an Córas Isteach/Amach (EES), an Córas Eorpach um Fhaisnéis agus Údarú Taistil (ETIAS), an córas láraithe leis na Ballstáit a shainaithint ag a bhfuil faisnéis faoi chiontuithe náisiúnach tríú tír agus daoine gan stát (ECRIS-TCN), an Córas Faisnéise Schengen (SIS) athbhreithnithe, an Córas Faisnéise Víosaí (VIS) agus Eurodac a fhorbairt agus a bhainistiú, chomh maith leis an gcúram straitéiseach creat a bhunú le haghaidh idir-inoibritheacht idir córais faisnéise AE, ba cheart do eu-LISA freagracht a ghlacadh air féin as an gcóras e-CODEX idir an 1 Iúil 2023 agus an 31 Nollaig 2023.

(18)

Ba cheart comhfhreagraithe e-CODEX a bheith i dteideal tacaíocht theicniúil a iarraidh agus a fháil faoin Rialachán seo agus ba cheart dóibh tacú le feidhmiú an chórais e-CODEX i measc na mBallstát. Ba cheart aghaidh a thabhairt i gceanglais an leibhéil seirbhíse le haghaidh na ngníomhaíochtaí atá le déanamh ag eu-LISA ar líon na gcomhfhreagraithe e-CODEX sna Ballstáit agus sa Choimisiún, i gcomhréir le líon na bpointí rochtana e-CODEX arna n-údarú ag na Ballstáit nó ag an gCoimisiún agus le líon na gcaighdeán nós imeachta digiteach a chuireann siad i bhfeidhm.

(19)

Is féidir an córas e-CODEX a úsáid in ábhair shibhialta agus choiriúla trasteorann. Ba cheart a bheith in ann an córas e-CODEX agus comhpháirteanna an chórais e-CODEX a úsáid chun críoch eile lasmuigh de raon feidhme an chomhair bhreithiúnaigh faoin dlí náisiúnta nó faoi dhlí an Aontais a fhad is nach gcuireann an úsáid sin isteach ar úsáid an chórais e-CODEX. Níl feidhm ag an Rialachán seo ach amháin maidir le malartú trasteorann sonraí idir córais nasctha trí phointí rochtana údaraithe e-CODEX, i gcomhréir leis na caighdeáin nós imeachta dhigiteacha chomhfhreagracha.

(20)

Ba cheart do eu-LISA a bheith freagrach as comhpháirteanna an chórais e-CODEX, cé is moite de bhainistiú na tairsí, ós rud é gurb é an Coimisiún a sholáthraíonn í faoi láthair ar bhonn trasearnála laistigh de r-Sheachadadh. Ba cheart do eu-LISA an fhreagracht iomlán a ghlacadh as bainistiú an nascóra agus as na caighdeáin nós imeachta dhigiteacha ón eintiteas a bhainistíonn an córas e-CODEX. Ós rud é gur comhpháirteanna dílse den chóras e-CODEX iad an tairseach agus an nascóir, ba cheart do eu-LISA a áirithiú go bhfuil an nascóir comhoiriúnach leis an leagan is déanaí den tairseach. Chuige sin, ba cheart don Choimisiún eu-LISA a áireamh san obair ullmhúcháin arna déanamh sula nglacfaidh eu-LISA freagracht as an gcóras e-CODEX agus i gcomhlacht ábhartha rialachais r-Sheachadadh amhail ó theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

(21)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4). Na gníomhartha cur chun feidhme arna nglacadh sa chreat sin, ba cheart dóibh an méid seo a leanas a bhunú: na híos-sonraíochtaí teicniúla agus na híoschaighdeáin theicniúla, lena n-áirítear maidir leis an tslándáil agus na modhanna i ndáil le fíorú ar shláine agus barántúlacht, a thacaíonn le comhpháirteanna an chórais e-CODEX; ceanglais an leibhéil seirbhíse le haghaidh na ngníomhaíochtaí atá le déanamh ag eu-LISA chomh maith leis na sonraíochtaí teicniúla riachtanacha eile le haghaidh na ngníomhaíochtaí sin, lena n-áirítear líon na gcomhfhreagraithe e-CODEX a bheidh ag na pointí rochtana údaraithe e-CODEX, i gcomhréir le líon na bpointí rochtana údaraithe e-CODEX agus le líon na gcaighdeán nós imeachta digiteach a chuireann siad i bhfeidhm; agus na socruithe sonracha a bhaineann le haistriú agus glacadh freagrachta an chórais e-CODEX. Chomh maith leis sin, ba cheart a bheith in ann a bhunú leis na gníomhartha cur chun feidhme caighdeáin nós imeachta dhigiteacha chun tacú le húsáid an chórais e-CODEX sna nósanna imeachta i réimse an chomhair bhreithiúnaigh in ábhair shibhialta agus choiriúla.

(22)

Ba cheart an nascóir a bheith in ann tacú go teicniúil le gach cineál ríomhshéala agus ríomhshínithe dá bhforáiltear i Rialachán (AE) Uimh. 910/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5). Ba cheart caighdeáin oibriúcháin slándála maidir leis an nascóir a áireamh sna híos-sonraíochtaí teicniúla agus sna híoschaighdeáin theicniúla arna mbunú ag an gCoimisiún. Ba cheart a chur san áireamh sna riachtanais slándála maidir le feidhmiú an nascóra caighdeáin le haghaidh slándáil faisnéise agus gníomhartha dlí de chuid an Aontais atá ann cheana, amhail Rialacháin (AE) Uimh. 910/2014, (AE) 2016/679 (6) agus (AE) 2018/1725 (7) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus Treoir (AE) 2016/680 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8).

(23)

Ba cheart freagrachtaí sonracha eu-LISA i ndáil le bainistiú an chórais e-CODEX a leagan síos.

(24)

Mar chuid de chúraimí eu-LISA, ba cheart a bheith in ann gnéithe nua a chur leis an gcóras e-CODEX, más gá. Gné nua amháin den sórt sin ba cheart a bheith ann ná gné sa nascóir lena gceadaítear sonraí staidrimh ábhartha a aisghabháil maidir le líon na dteachtaireachtaí teicniúla a sheoltar agus a fhaightear trí gach pointe rochtana údaraithe e-CODEX.

(25)

Ar an leibhéal náisiúnta, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann údaráis phoiblí nó daoine dlítheanacha, amhail cuideachtaí príobháideacha agus eagraíochtaí a dhéanann ionadaíocht ar chleachtóirí dlí, a údarú chun pointí rochtana e-CODEX a oibriú. Ba cheart do na Ballstáit liosta a choinneáil de phointí rochtana údaraithe e-CODEX den sórt sin agus fógra a thabhairt do eu-LISA fúthu chun cur ar a gcumas idirghníomhú le chéile i gcomhthéacs na nósanna imeachta ábhartha. Ní mór d’eintitis a oibríonn pointí rochtana údaraithe e-CODEX ar an leibhéal náisiúnta na ceanglais agus na prionsabail maidir le cosaint sonraí a leagtar síos i Rialachán (AE) 2016/679 a chomhlíonadh. Ar leibhéal an Aontais, ba cheart don Choimisiún a bheith in ann institiúidí, comhlachtaí, oifigí nó gníomhaireachtaí de chuid an Aontais a údarú chun pointí rochtana e-CODEX a oibriú. Ba cheart don Choimisiún liosta a choinneáil de phointí rochtana údaraithe e-CODEX den sórt sin agus fógra a thabhairt do eu-LISA fúthu chun cur ar a gcumas idirghníomhú le chéile i gcomhthéacs na nósanna imeachta ábhartha. Eintitis a oibríonn pointí rochtana údaraithe e-CODEX ar leibhéal an Aontais, tá siad leis na ceanglais agus na prionsabail maidir le cosaint sonraí a leagtar síos i Rialachán (AE) 2018/1725 a chomhlíonadh. Cé gur cheart do eu-LISA bainistiú an chórais e-CODEX a áirithiú, agus ag féachaint do chineál díláraithe an chórais e-CODEX, ba cheart an fhreagracht as pointí rochtana údaraithe e-CODEX a bhunú agus a oibriú a bheith, go heisiach, ar na heintitis a oibríonn na pointí rochtana ábhartha údaraithe e-CODEX. Ba cheart an fhreagracht a bheith ar eintiteas a oibríonn pointe rochtana údaraithe e-CODEX as aon damáiste a eascraíonn as oibriú an phointe rochtana údaraithe e-CODEX sin, i gcomhréir leis an dlí is infheidhme. Ba cheart do na Ballstáit agus don Choimisiún a fhíorú go bhfuil an trealamh teicniúil agus na hacmhainní daonna is gá ag eintitis a oibríonn pointí rochtana údaraithe e-CODEX chun a ráthú go bhfeidhmeoidh an córas e-CODEX i gceart agus ar bhealach iontaofa. I gcás nach bhfuil an trealamh teicniúil agus na hacmhainní daonna is gá ag na heintitis sin, ba cheart údarú a bpointe rochtana údaraithe e-CODEX a bhaint díobh.

(26)

Ba cheart do na Ballstáit maoirseacht a dhéanamh ar na pointí rochtana údaraithe e-CODEX as a bhfuil siad freagrach, go háirithe nuair is eintitis nach údaráis phoiblí iad a oibríonn na pointí rochtana údaraithe e-CODEX sin. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go bhfuil bearta leormhaithe slándála sonraí i bhfeidhm.

(27)

Ba cheart do na Ballstáit an pobal i gcoitinne a chur ar an eolas faoin gcóras e-CODEX trí bhíthin sraith cainéal cumarsáide mórscála, lena n-áirítear suíomhanna gréasáin agus ardáin na meán sóisialta.

(28)

Cé gur faoi gach Ballstát atá sé a chinneadh cé na caighdeáin nós imeachta dhigiteacha atá gach pointe rochtana e-CODEX atá údaraithe aige i dteideal a chur i bhfeidhm, ba cheart do gach Ballstát a áirithiú, mar sin féin, go mbeidh feidhm ina gcríoch féin ag na caighdeáin nós imeachta dhigiteacha ar fad arna nglacadh trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme faoin Rialachán seo.

(29)

Ba cheart sásra a chur i bhfeidhm chun faireachán a dhéanamh ar thionchar na n-ionstraimí lena gcumasaítear malartú trasteorann leictreonach sonraí i réimse an chomhair bhreithiúnaigh in ábhair shibhialta agus choiriúla san Aontas. Ba cheart do na heintitis a oibríonn pointí rochtana údaraithe e-CODEX a bheith in ann, dá bhrí sin, sonraí cuimsitheacha maidir le húsáid an chórais e-CODEX a bhailiú agus a choinneáil ar bun go córasach. Ní hamháin gur cheart don mhéid sin obair na mBallstát a mhaolú ó thaobh bhailiú na sonraí ábhartha de agus cuntasacht agus trédhearcacht fhrithpháirteach a áirithiú, ach lena chois sin ba cheart dó an faireachán ex-post ag an gCoimisiún ar ghníomhartha dlí an Aontais arna nglacadh i réimse an chomhair bhreithiúnaigh in ábhair shibhialta agus choiriúla a éascú go mór. Níor cheart ach sonraí comhiomlánaithe a chumhdach san fhaisnéis a bhailítear, agus níor cheart sonraí pearsanta a bheith iontu.

(30)

Agus tacaíocht theicniúil á tabhairt do chomhfhreagraithe e-CODEX i ndáil leis an gcóras e-CODEX, ba cheart do eu-LISA feidhmiú mar phointe teagmhála aonair, lena n-áirítear chun críocha na tairsí.

(31)

Ba cheart do eu-LISA ardleibhéal slándála a choinneáil ar bun agus a chúraimí á ndéanamh aige. Nuair a thugtar faoi éabhlóidí teicniúla breise bogearraí nó nuair a fhorbraítear uasghráduithe, ba cheart do eu-LISA prionsabail na slándála trí dhearadh agus cosaint sonraí trí dhearadh agus mar réamhshocrú a chur chun feidhme, i gcomhréir le Rialachán (AE) 2018/1725. Ba cheart an fhreagracht a bheith ar eintiteas a oibríonn pointe rochtana údaraithe e-CODEX as slándáil agus cosaint na sonraí a tharchuirtear trína phointe rochtana údaraithe e-CODEX.

(32)

Níor cheart faisnéis rúnaicmithe, mar a shainmhínítear in Airteagal 2 den Chomhaontú idir Ballstáit an Aontais Eorpaigh, ag teacht le chéile dóibh i dtionól na Comhairle, maidir le cosaint faisnéise rúnaicmithe a mhalartaítear ar mhaithe le leas an Aontais Eorpaigh (9), a tharchur tríd an gcóras e-CODEX, mura rud é go gcomhlíontar na coinníollacha ábhartha dá bhforáiltear sa Chomhaontú sin, i ngníomhartha dlí eile de chuid an Aontais agus sa dlí náisiúnta.

(33)

Ionas go mbeidh eu-LISA in ann ullmhú go leordhóthanach do ghlacadh freagrachta an chórais e-CODEX, ba cheart don eintiteas a bhainistíonn an córas e-CODEX doiciméad aistrithe a thíolacadh faoin 31 Nollaig 2022 ina leagtar amach na socruithe mionsonraithe maidir le haistriú an chórais e-CODEX, lena n-áirítear na critéir le haghaidh próiseas rathúil aistrithe agus le haghaidh chur i gcrích rathúil an phróisis sin, i gcomhréir le gníomhartha cur chun feidhme arna nglacadh ag an gCoimisiún de bhun an Rialacháin seo. Ba cheart a chumhdach sa doiciméad aistrithe comhpháirteanna an chórais e-CODEX, lena n-áirítear an tairseach, an nascóir agus na caighdeáin nós imeachta dhigiteacha, chomh maith leis na táirgí bogearraí tacaíochta ábhartha, an doiciméadacht tacaíochta ábhartha agus na sócmhainní tacaíochta ábhartha eile. Ba cheart don Choimisiún faireachán a dhéanamh ar phróiseas an aistrithe agus an ghlactha freagrachta chun a áirithiú go gcomhlíontar leis na gníomhartha cur chun feidhme arna nglacadh de bhun an Rialacháin seo agus an doiciméad aistrithe. Níor cheart an fhreagracht a ghlacadh go dtí go mbeidh sé dearbhaithe ag an gCoimisiún go bhfuil an próiseas curtha i gcrích go rathúil, tar éis dó dul i gcomhairle leis an eintiteas a bhainistíonn an córas e-CODEX agus le eu-LISA. Tar éis dó an doiciméad aistrithe a thíolacadh agus go dtí go ndéanfar an córas e-CODEX a aistriú go rathúil chuig eu-LISA, níor cheart don eintiteas a bhainistíonn an córas e-CODEX aon athrú a dhéanamh ar an gcóras e-CODEX ná aon eisiúint bogearraí nua a sheachadadh ach amháin chun cothabháil cheartaitheach a dhéanamh ar an gcóras e-CODEX.

(34)

Mar chuid d’aistriú an chórais CODEX go eu-LISA, ba cheart a áirithiú go n-aistreofar aon chearta maoine intleachtúla nó cearta úsáide a bhaineann leis an gcóras e-CODEX agus na táirgí bogearraí tacaíochta ábhartha, an doiciméadacht tacaíochta ábhartha agus na sócmhainní tacaíochta ábhartha eile chuig eu-LISA ionas go mbeidh sé in ann a fhreagrachtaí faoin Rialachán seo a chur i gcrích. Mar sin féin, i dtaca le príomh-chomhpháirteanna bogearraí an chórais e-CODEX, níl aon ghá le haistriú conarthach toisc gur bogearraí foinse oscailte iad na comhpháirteanna bogearraí sin, agus go gcumhdaítear le Ceadúnas Poiblí an Aontais Eorpaigh iad.

(35)

Chun go mbeidh an Coimisiún in ann meastóireacht a dhéanamh ar an gcóras e-CODEX go tráthrialta, ba cheart do eu-LISA tuairisciú don Choimisiún gach dara bliain faoi éabhlóid theicniúil agus faoi fheidhmiú teicniúil an chórais e-CODEX. Chun go gcuirfear leis an tuarascáil sin, ba cheart do na Ballstáit an fhaisnéis ábhartha a sholáthar do eu-LISA maidir leis na pointí rochtana údaraithe e-CODEX le haghaidh na gcóras nasctha ina gcríoch féin, agus ba cheart don Choimisiún faisnéis ábhartha a sholáthar maidir leis na pointí rochtana údaraithe e-CODEX atá á n-oibriú ag institiúidí, comhlachtaí, oifigí agus gníomhaireachtaí de chuid an Aontais.

(36)

Ba cheart do Ghrúpa Comhairleach e-CODEX an saineolas riachtanach a bhaineann leis an gcóras e-CODEX a sholáthar do eu-LISA, go háirithe trí mhalartú taithí agus dea-chleachtas a chur chun cinn. Ba cheart do Ghrúpa Comhairleach e-CODEX a bheith in ann a bheith rannpháirteach i bhforbairt caighdeán nós imeachta digiteach nua, lena n-áirítear na caighdeáin nós imeachta dhigiteacha sin arna seoladh ar thionscnamh na mBallstát.

(37)

Ba cheart téarma oifige chomhaltaí Bhord Bainistíochta an Chláir e-CODEX agus a gcomhaltaí malartacha a bheith inathnuaite. Ba cheart aird chuí a thabhairt ar ionadaíocht na mBallstát éagsúil ar Bhord Bainistíochta an Chláir e-CODEX, atá le cur chun cinn aon uair is féidir chun a áirithiú go mbeidh ionadaíocht ag gach Ballstát ar Bhord Bainistíochta an Chláir e-CODEX le himeacht ama.

(38)

Agus a chuid dualgas á ndéanamh aige, ba cheart do Bhord Bainistíochta an Chláir e-CODEX a áirithiú maidir le gach beart a dhéanann eu-LISA i ndáil leis an gcóras e-CODEX, idir bhearta teicniúla, mar shampla, bearta a bhaineann le bonneagar, bainistiú sonraí agus scaradh sonraí, agus bhearta eagraíochtúla, mar shampla bearta a bhaineann le príomhphearsanra agus acmhainní daonna eile, go mbeidh na bearta sin i gcomhréir le prionsabal neamhspleáchas na mbreithiúna.

(39)

Chun go mbeidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle in ann measúnú a dhéanamh ar an rath a bheidh ar aistriú an chórais e-CODEX agus maidir le cé chomh maith agus a fheidhmíonn an córas e-CODEX i gcoitinne, ba cheart don Choimisiún meastóireachtaí foriomlána a dhéanamh go tráthrialta ar an gcóras e-CODEX. Ba cheart don Choimisiún an chéad mheastóireacht den sórt sin a ullmhú 3 bliana tar éis do eu-LISA freagracht a ghlacadh as an gcóras e-CODEX agus gach 4 bliana ina dhiaidh sin.

(40)

Ba cheart acmhainní leordhóthanacha a chur ar fáil do eu-LISA chun a áirithiú go mbeidh sé in ann a chúraimí nua mar a leagtar amach sa Rialachán seo a chomhlíonadh go leormhaith. Na hacmhainní a ghealltar d’oibriú an chórais e-CODEX i gcomhréir leis an Rialachán seo, níor cheart iad a úsáid chun aon chríche eile.

(41)

Maidir leis na costais arna dtabhú i gcomhlíonadh na gcúraimí a leagtar síos leis an Rialachán seo, níor cheart le haon ní sa Rialachán seo cosc a chur ar Bhallstát iarratas a dhéanamh ar chistiú ó chláir mhaoiniúcháin de chuid an Aontais chun an córas e-CODEX a chur chun feidhme ar an leibhéal náisiúnta.

(42)

A mhéid a cheadaítear leis an dlí náisiúnta, ní dhéantar, le haon ní sa Rialachán seo, cosc a chur ar fhaisnéis a chur faoi bhráid eu-LISA ar bhealach uathoibrithe, go háirithe na fógraí dá bhforáiltear sa Rialachán seo.

(43)

Leis an Rialachán seo ní dhéantar foráil d’aon bhunús sonrach dlí chun sonraí pearsanta a phróiseáil. Aon phróiseáil a dhéantar ar shonraí pearsanta faoin Rialachán seo, ba cheart í a bheith i gcomhréir leis na rialacha is infheidhme maidir le cosaint sonraí. Rialachán (AE) 2016/679 agus Treoracha 2002/58/CE (10) agus (AE) 2016/680 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, tá feidhm acu maidir le próiseáil sonraí pearsanta a dhéanann eintitis a oibríonn pointí rochtana údaraithe e-CODEX atá bunaithe laistigh de chríoch na mBallstát i gcomhréir leis an Rialachán seo.

(44)

Tá feidhm ag Rialachán (AE) 2018/1725 maidir le próiseáil sonraí pearsanta a dhéanann institiúidí, comhlachtaí, oifigí agus gníomhaireachtaí de chuid an Aontais faoin Rialachán seo.

(45)

Ba cheart d’eagraíochtaí idirnáisiúnta nó a gcuid fochomhlachtaí, arna rialú ag an dlí idirnáisiúnta poiblí, nó d’eintitis nó comhlachtaí ábhartha eile, arna mbunú le comhaontú idir dhá thír nó níos mó, nó ar bhonn comhaontú den sórt sin, a bheith in ann a bheith rannpháirteach sa chóras e-CODEX mar gheallsealbhóirí ábhartha tar éis dá bhainistiú oibríochtúil a bheith curtha de chúram ar eu-LISA. Chuige sin, agus chun oibriú éifeachtach, caighdeánaithe agus slán an chórais e-CODEX a áirithiú, ba cheart do eu-LISA a bheith in ann socruithe oibre a thabhairt i gcrích leis na heagraíochtaí, comhlachtaí agus eintitis sin de bhun Rialachán (AE) 2018/1726.

(46)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo, eadhon an córas e-CODEX a bhunú ar leibhéal an Aontais agus bainistiú oibríochtúil an chórais a chur de chúram ar eu-LISA, a ghnóthú go leordhóthanach agus, de bharr fhairsinge agus éifeachtaí na gníomhaíochta seo, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE). I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(47)

Ba cheart don Choimisiún staidéar a dhéanamh ar a indéanta atá sé ligean do thríú tíortha a bheith rannpháirteach sa chóras e-CODEX agus, más gá, togra reachtach a thíolacadh chun an rannpháirtíocht sin a cheadú agus chun rialacha agus prótacail a leagan síos chuige sin.

(48)

I gcomhréir le hAirteagail 1 agus 2 de Phrótacal Uimh. 22 maidir le seasamh na Danmhairge, atá i gceangal le CAE agus le CFAE, níl an Danmhairg rannpháirteach i nglacadh an Rialacháin seo, agus níl sí faoi cheangal aige ná faoi réir a chur i bhfeidhm.

(49)

I gcomhréir le hAirteagail 1 agus 2 agus le hAirteagal 4a(1) de Phrótacal Uimh. 21 maidir le seasamh na Ríochta Aontaithe agus na hÉireann i dtaca leis an limistéar saoirse, slándála agus ceartais, atá i gceangal le CAE agus le CFAE, agus gan dochar d’Airteagal 4 den Phrótacal sin, níl Éire rannpháirteach i nglacadh an Rialacháin seo agus níl sí faoi cheangal aige ná faoi réir a chur i bhfeidhm.

(50)

Is i dTaillinn na hEastóine a bunaíodh suíomh eu-LISA. I ngeall ar a chineál sonrach agus a shaintréithe sonracha, measadh gurbh iomchuí an córas e-CODEX a fhorbairt agus a bhainistiú go hoibríochtúil i dTaillinn na hEastóine.

(51)

Chuathas i gcomhairle leis an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí i gcomhréir le hAirteagal 42(1) de Rialachán (AE) 2018/1725 agus thug an Maoirseoir tuairim an 26 Eanáir 2021,

(1)

Sa leagan Portaingéilise de Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/945 ón gCoimisiún (2), tá earráidí in Airteagal 17(4), in Airteagal 40(1)(d), agus san Iarscríbhinn, Cuid 8, Modúl B, pointí 3(2) agus (5) a athraíonn brí na bhforálacha.

(2)

Dá bhrí sin, ba cheart an leagan Portaingéilise de Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/945 a cheartú dá réir. Ní dhéantar difear do na leaganacha teanga eile.

(3)

Ós rud é gur gá an deis chéanna a thabhairt do na hoibreoirí uile, gur ann do leas sáraitheach shláine an mhargaidh inmheánaigh agus go bhfuil gá le deimhneacht dhlíthiúil, ba cheart feidhm a bheith ag an Rialachán seo ón 9 Lúnasa 2020.

(1)

Is galar víreasach tógálach é fiabhras Afracach na muc a bhíonn ar mhuc-ainmhithe atá ar coimeád agus ar mhuc-ainmhithe fiáine agus d’fhéadfadh tionchar tromchúiseach a bheith aige ar an daonra ainmhithe lena mbaineann agus ar bhrabúsacht na feirmeoireachta, rud a chuirfeadh isteach ar ghluaiseacht choinsíneachtaí na n-ainmhithe sin agus a dtáirgí laistigh den Aontas agus ar onnmhairí go tríú tíortha.

(2)

Glacadh Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/605 ón gCoimisiún (2), faoi chuimsiú Rialachán (AE) 2016/429, agus leagtar síos leis bearta speisialta rialaithe galar maidir le fiabhras Afracach na muc atá le cur i bhfeidhm ar feadh tréimhse theoranta ama ag na Ballstáit a liostaítear in Iarscríbhinn I a ghabhann leis (na Ballstáit lena mbaineann), i gcriosanna srianta I, II agus III a liostaítear san Iarscríbhinn sin.

(3)

Na limistéir a liostaítear mar chriosanna srianta I, II agus III in Iarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/605, tá siad bunaithe ar staid eipidéimeolaíoch fhiabhras Afracach na muc san Aontas. Is le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2022/743 ón gCoimisiún (3) a leasaíodh Iarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/605 go deireanach tar éis athruithe sa staid eipidéimeolaíoch maidir leis an ngalar sin sa Pholainn.

(4)

Aon leasú ar chriosanna srianta I, II agus III in Iarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/605, ba cheart iad a bheith bunaithe ar an staid eipidéimeolaíoch maidir le fiabhras Afracach na muc sna limistéir atá buailte ag an ngalar sin agus ar staid eipidéimeolaíoch fhoriomlán fhiabhras Afracach na muc sa Bhallstát lena mbaineann, ar an leibhéal riosca maidir le leathadh breise an ghalair sin, ar phrionsabail agus critéir atá bunaithe ar an eolaíocht i dtaca le criosú a shainiú go geografach de bharr fhiabhras Afracach na muc, agus ar threoirlínte an Aontais a comhaontaíodh leis na Ballstáit ag an mBuanchoiste um Plandaí, Ainmnithe, Bia agus Beatha, treoirlínte atá ar fáil ar shuíomh gréasáin an Choimisiúin (4). Ina theannta sin, ba cheart caighdeáin idirnáisiúnta a chur san áireamh sna leasuithe sin, caighdeáin amhail Cód um Shláinte na nAinmhithe Talún (5) ón Eagraíocht Dhomhanda um Shláinte Ainmhithe, agus ba cheart a chur san áireamh freisin an bonn cirt a thug údaráis inniúla náisiúnta na mBallstát lena mbaineann leis an gcriosú.

(5)

Tharla ráigeanna eile d’fhiabhras Afracach na muc i muc-ainmhithe fiáine sa Ghearmáin, agus i muc-ainmhithe atá ar coimeád sa tSlóvaic.

(6)

Ina theannta sin, i mí Aibreáin agus i mí na Bealtaine 2022, tugadh faoi deara roinnt ráigeanna d’fhiabhras Afracach na muc i muc-ainmhithe fiáine i stát Mecklenburg-Western Pomerania na Gearmáine i limistéar a liostaítear faoi láthair mar chrios srianta II in Iarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/605, atá suite i gcóngar limistéar Brandenburg na Gearmáine a liostaítear mar chrios srianta I faoi láthair. Na ráigeanna sin d’fhiabhras Afracach na muc i muc-ainmhithe fiáine, tá leibhéal méadaithe riosca ag baint leo, rud ba cheart a léiriú san Iarscríbhinn sin. Dá réir sin, an limistéar sin de stát Brandenburg a liostaítear faoi láthair mar chrios srianta I san Iarscríbhinn sin, áit atá dlúth don limistéar a liostaítear i gcrios srianta II i stát Mecklenburg-Western Pomerania atá buailte ag na ráigeanna d’fhiabhras Afracach na muc a tharla le déanaí, ba cheart iad a liostú feasta mar chrios srianta II san Iarscríbhinn sin seachas mar chrios srianta I di, agus ina theannta sin ní mór teorainneacha reatha chrios srianta I a athshainiú chun na ráigeanna sin a tharla le déanaí a thabhairt san áireamh

(7)

Ina theannta sin, i mí na Bealtaine 2022, tugadh faoi deara go raibh ráig d’fhiabhras Afracach na muc in ainmhithe atá ar coimeád i gceantar Medzilaborce na Slóvaice i limistéar a liostaítear faoi láthair mar chrios srianta II in Iarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/605. An ráig nua sin d’fhiabhras Afracach na muc i muc-ainmhithe ar coimeád, tá leibhéal riosca méadaithe ag baint leis, rud ba cheart a léiriú san Iarscríbhinn sin. Dá réir sin, an limistéir sin sa tSlóvaic a liostaítear faoi láthair mar chrios srianta II san Iarscríbhinn sin, is mar chrios srianta III san Iarscríbhinn sin ba cheart é a liostú anois seachas mar chrios srianta II, agus ní mór freisin teorainneacha reatha crios srianta II a athshainiú chun an ráig sin a tharla le déanaí a chur san áireamh.

(8)

Tar éis na ráigeanna sin d’fhiabhras Afracach na muc a tharla le déanaí i muc-ainmhithe fiáine sa Ghearmáin agus i muc-ainmhithe ar coimeád sa tSlóvaic, agus aird á tabhairt ar an staid eipidéimeolaíoch reatha maidir le fiabhras Afracach na muc san Aontas, rinneadh criosú sna Ballstáit sin a athmheasúnú agus a nuashonrú. Ina theannta sin, na bearta bainistithe riosca a bhí i bhfeidhm, rinneadh iad a athmheasúnú agus a thabhairt cothrom le dáta. Ba cheart na hathruithe sin a léiriú in Iarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/605.

(9)

Ar mhaithe le haird a thabhairt ar na forbairtí is déanaí i staid eipidéimeolaíoch fhiabhras Afracach na muc san Aontas, agus ar mhaithe le dul i ngleic leis na rioscaí a bhaineann le leathadh an ghalair sin ar bhealach réamhghníomhach, ba cheart criosanna srianta nua de mhéid leordhóthanach a chríochú sa Ghearmáin agus sa tSlóvaic, agus ba cheart iad a liostú go cuí mar chriosanna srianta I, II agus III in Iarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/605. Ó tharla go bhfuil an staid maidir le fiabhras Afracach na muc an-dinimiciúil san Aontas, tugadh aird ar staid na limistéar máguaird nuair a bhí na criosanna srianta nua sin á gcríochú.

(10)

I bhfianaise phráinn na staide eipidéimeolaíche san Aontas maidir le leathadh fhiabhras Afracach na muc, tá sé tábhachtach go dtiocfaidh na leasuithe atá le déanamh ag an Rialachán Cur Chun Feidhme seo ar Iarscríbhinn I a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/605 i bhfeidhm a luaithe is féidir.

(11)

Na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo, is bearta iad atá i gcomhréir leis an tuairim ón mBuanchoiste um Plandaí, Ainmhithe, Bia agus Beatha,