(1)

I gcomhréir le hAirteagal 53(1), an chéad fhomhír, de Rialachán (AE) Uimh. 1151/2012, tá scrúdú déanta ag an gCoimisiún ar iarratas na Portaingéile ar fhormheas ar leasú ar shonraíocht an tsonrúcháin tionscnaimh faoi chosaint “Carne Mertolenga” atá cláraithe faoi Rialachán (CE) Uimh. 1107/96 ón gCoimisiún (2).

(2)

Ós rud é gur leasú nach mion atá sa leasú i gceist de réir bhrí Airteagal 53(2) de Rialachán (AE) Uimh. 1151/2012, d’fhoilsigh an Coimisiún an t-iarratas ar leasú in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh faoi mar a cheanglaítear le hAirteagal 50(2)(a) den Rialachán sin (3).

(3)

Ós rud é nach bhfuair an Coimisiún aon ráiteas agóide faoi Airteagal 51 de Rialachán (AE) Uimh. 1151/2012, ba cheart na leasuithe ar an tsonraíocht a fhormheas,

(1)

I mí na Nollag 2019, rinne Coiste Basel um Maoirseacht ar Bhaincéireacht (CBMB) athbhreithniú ar a chreat maidir le Colún 3, lena n-áirítear na ceanglais maidir le nochtadh i leith phriacal an ráta úis sa leabhar baincéireachta (IRRBB) (2). I gcomhréir le forbairt na gcaighdeán idirnáisiúnta a chomhaontaigh CBMB, tugadh isteach ceanglais nochta IRRBB, ceanglais a raibh feidhm acu ó mhí an Mheithimh 2021, in Airteagal 448 de Rialachán (AE) Uimh. 575/2013 le Rialachán (AE) 2019/876 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3).

(2)

Le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/637 (4) ón gCoimisiún, ba cheart na caighdeáin theicniúla cur chun feidhme nua maidir le nochtadh poiblí na faisnéise IRRBB a leagtar amach in Airteagal 448 de Rialachán (AE) Uimh. 575/2013 a ionchorprú freisin.

(3)

Chun a áirithiú go nochtfaidh institiúidí faisnéis chuimsitheach agus inchomparáide maidir le IRRBB, ba cheart tábla a leagan síos ina bhfuil faisnéis cháilíochtúil maidir le priacail an ráta úis a bhaineann le gníomhaíochtaí leabhar neamhthrádála agus teimpléad ina bhfuil faisnéis chainníochtúil maidir le priacail an ráta úis a bhaineann le gníomhaíochtaí leabhar neamhthrádála.

(4)

Chun am leordhóthanach a thabhairt d’institiúidí ullmhú le haghaidh nochtadh faisnéise i gcomhréir leis an Rialachán seo, níor cheart a cheangal ar institiúidí ach an fhaisnéis a bhaineann leis an tréimhse reatha a sholáthar, agus sin amháin, tráth a dhéantar nochtadh a chéaduair.

(5)

Dá bhrí sin, ba cheart Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/637 a leasú dá réir.

(6)

Tá an Rialachán seo bunaithe ar na dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme arna gcur faoi bhráid an Choimisiúin ag an Údarás Baincéireachta Eorpach.

(7)

Rinne an tÚdarás Baincéireachta Eorpach comhairliúcháin phoiblí oscailte a reáchtáil maidir leis na dréachtchaighdeáin theicniúla cur chun feidhme ar a bhfuil an Rialachán seo bunaithe, rinne sé anailís ar na costais agus ar na tairbhí a d’fhéadfadh a bheith ag baint leo ann agus d’iarr sé comhairle ar an nGrúpa Geallsealbhóirí Baincéireachta arna bhunú i gcomhréir le hAirteagal 37 de Rialachán (AE) Uimh. 1093/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5),

(1)

Le Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2016/715 ón gCoimisiún (2), leagtar síos bearta i leith thorthaí Citrus L., Fortunella Swingle, Poncirus Raf., agus a hibridí, seachas torthaí Citrus aurantium L. agus Citrus latifolia Tanaka (‘na torthaí sonraithe’) de thionscnamh hAirgintíne, na Brasaíle, na hAfraice Theas agus Uragua chun tabhairt isteach Phyllosticta citricarpa (Mc Alpine) Van der Aa (‘an lotnaid shonraithe’) isteach i gcríoch an Aontais, agus a scaipeadh laistigh di, a chosc. Rachaidh an Cinneadh Cur Chun Feidhme sin in éag an 31 Márta 2022.

(2)

Le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072 ón gCoimisiún (3), i gCuid A d’Iarscríbhinn II, leagtar síos liosta lotnaidí coraintín de chuid an Aontais nach eol a bheith ann i gcríoch an Aontais. Le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072 féachtar le cosc a chur le teacht isteach, le bunú agus le scaipeadh na lotnaidí sin i gcríoch an Aontais.

(3)

Liostaítear an lotnaid shonraithe mar lotnaid choraintín de chuid an Aontais in Iarscríbhinn II a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072. Liostaítear é freisin mar lotnaid tosaíochta i Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/1702 ón gCoimisiún (4).

(4)

Ó bhí 2016 ann, tá neamhchomhlíontacht tuairiscithe ag na Ballstáit go leor uaireanta de thoradh an lotnaid shonraithe a bheith ann in allmhairí na dtorthaí sonraithe isteach san Aontas, ar allmhairí de thionscnamh hAirgintíne, na Brasaíle, na hAfraice Theas agus Uragua iad. Dá thoradh sin, is gá na bearta a leagtar amach i gCinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2016/715 a choinneáil agus a thabhairt cothrom le dáta i gcás gach ceann de na tíortha sin agus, ar mhaithe le soiléireacht, iad a leagan síos i Rialachán.

(5)

Thairis sin, in 2021 b’ann do líon ard neamhchomhlíontachtaí de thoradh an lotnaid shonraithe a bheith ann ar na torthaí sonraithe de thionscnamh na Siombáibe. Tugann an líon ard neamhchomhlíontachtaí sin ón tSiombáib le fios nach leor na bearta arna mbunú i bpointe 60 d’Iarscríbhinn VII a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072 chun saoirse ón lotnaid shonraithe ar thorthaí sonraithe ón tSiombáib a áirithiú agus dá bhrí sin is gá na torthaí sonraithe de thionscnamh na Siombáibe a áireamh i raon feidhme na mbeart sealadach in aghaidh na lotnaide sonraithe a shuitear leis an Rialachán seo.

(6)

Chun a áirithiú go gcuirfear cosc níos éifeachtaí le teacht isteach na lotnaide sonraithe i gcríoch an Aontais, agus i bhfianaise na taithí a fuarthas le cur i bhfeidhm Chinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2016/715, is gá bearta breise a leagan síos le haghaidh na dtorthaí sonraithe de thionscnamh na hAirgintíne, na Brasaíle, na hAfraice Theas, Uragua agus na Siombáibe.

(7)

Tá gá leis na bearta sin chun a áirithiú go dtagann na torthaí sonraithe ó láithreacha agus láithreáin táirgthe atá cláraithe agus formheasta ag Eagraíochtaí Náisiúnta Cosanta Plandaí (‘NPPOnna’) na hAirgintíne, na Brasaíle, na hAfraice Theas, Uragua nó na Siombáibe. Tá gá leo freisin chun a áirithiú go mbeidh cód inrianaitheachta ag gabháil leis na torthaí sin chun gur féidir, i gcás inar gá nuair a bhraitear an lotnaid shonraithe, iad a rianú siar go dtí an láithreán táirgthe. Tá gá leis na bearta sin freisin chun a áirithiú go dtagann torthaí sonraithe ó láithreáin táirgthe nach bhfuarthas an lotnaid shonraithe iontu linn na séasúr trádála roimhe sin ná le linn na séasúr trádála reatha.

(8)

NPPOnna na hAirgintíne, na Brasaíle, na hAfraice Theas, Uragua nó na Siombáibe, ba cheart dóibh cur i bhfeidhm ceart na gcóireálacha ar an bhfód a fhíorú freisin, mar cruthaíodh gurb é sin an bealach is éifeachtaí chun a áirithiú nach mbeidh an lotnaid shonraithe ar na torthaí sonraithe.

(9)

Ba cheart deimhniú fíteashláintíochta a bheith ag gabháil leis na torthaí sonraithe, deimhniú lena n-áirítear dáta an iniúchta, an líon pacáistí ó gach láithreán táirgthe agus na cóid inrianaitheachta. Ba cheart do na Ballstáit na cóid inrianaitheachta a léiriú agus fógra á thabhairt acu faoin neamhchomhlíontacht sa chóras fógartha leictreonach.

(10)

Tar éis athbhreithniú a dhéanamh ar na ceanglais allmhairiúcháin maidir leis na torthaí sonraithe de thionscnamh na hAirgintíne in 2021, rud a raibh leasú ar Chinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2016/715 ina thoradh air le Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2021/682 ón gCoimisiún (5), an tsampláil chun cur i bhfeidhm ceart na dtáirgí cosanta plandaí ar an bhfód a dheimhniú, ba cheart an tsampláil sinn a bhunú ar na neamhchomhlíontachtaí a sainaithníodh tar éis iniúchtaí ar an bhfód nó ag saoráidí pacála roimh an onnmhairiú, nó le linn seiceálacha a rinneadh ar choinsíneachtaí ag na poist rialaithe teorann san Aontas. Is gá sin chun a áirithiú gur sampláil riosca-bhunaithe atá ann.

(11)

I bhfianaise an lín mhóir neamhchomhlíontachtaí maidir le torthaí sonraithe de thionscnamh na hAfraice Theas ar thug na Ballstáit fógra ina leith in 2021, is gá na ceanglais maidir le sampláil a mhéadú, i gcomparáid leis na ceanglais faoi seach a leagtar amach i gCinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2016/715, chun an lotnaid shonraithe ar na torthaí sonraithe a bhrath feadh na gcéimeanna éagsúla san ionad pacála, go dtí go mbeidh siad réidh lena n-onnmhairiú.

(12)

Ós rud é go raibh líon íseal neamhchomhlíontachtaí fógartha ag na Ballstáit maidir le torthaí sonraithe de thionscnamh na Brasaíle agus Uragua ó bhí 2019 ann, le cur i bhfeidhm na bearta dá bhforáiltear i gCinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2016/715 ag na tíortha sin, cuireadh cosc le Phyllosticta citricarpa a thabhairt isteach san Aontas agus lena scaipeadh laistigh den Aontas. Dá bhrí sin, ba cheart na bearta sin leanúint d’fheidhm a bheith acu maidir leis an dá thír sin. Mar sin féin, an oibleagáid atá ar Uragua tástáil folaigh a dhéanamh i ndáil le horáistí Valencia, ní gá sin a choinneáil a thuilleadh toisc gur tháinig laghdú suntasach ar an líon neamhchomhlíontachtaí maidir leis an lotnaid shonraithe a bheith ann ar na torthaí sonraithe sin ó bhí 2016.

(13)

I bhfianaise mheasúnú riosca lotnaidí an Údaráis Eorpaigh um Shábháilteacht Bia (6), maidir le hallmhairí de thorthaí sonraithe a bhfuil sé beartaithe iad a phróiseáil, agus chuige sin amháin, tá riosca níos ísle ann go n-aistreofaí an lotnaid shonraithe chuig planda óstach oiriúnach ós rud é go bhfuil siad faoi réir rialuithe oifigiúla laistigh den Aontas agus nach mór dóibh ceanglais shonracha maidir le gluaiseacht, próiseáil, stóráil, coimeádáin, pacáistí agus lipéadú a chomhlíonadh. Dá bhrí sin, is féidir allmhairí den sórt sin a cheadú faoi cheanglais nach bhfuil chomh dian céanna.

(14)

Tar éis na seiceálacha fisiceacha dá dtagraítear in Airteagal 49 de Rialachán (AE) 2017/625 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7) a dhéanamh, na torthaí sonraithe a bhfuil sé beartaithe iad a phróiseáil, agus chuige sin amháin, ba cheart iad a iompar go díreach agus gan mhoill chuig an áitreabh próiseála nó chuig saoráid stórála chun an riosca fíteashláintíochta is ísle is féidir a áirithiú.

(15)

Chun go mbeidh am leordhóthanach ag na NPPOnna, na húdaráis inniúla agus na hoibreoirí gairmiúla lena mbaineann chun oiriúnú do na ceanglais a leagtar síos sa Rialachán seo, agus chun a áirithiú go mbeidh feidhm láithreach ag na ceanglais sin tar éis do Chinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2016/715 dul in éag, ba cheart feidhm a bheith ag an Rialachán seo ón 1 Aibreán 2022.

(16)

Chun go mbeidh am leordhóthanach ag oibreoirí sa Bhrasaíl, in Uragua agus sa tSiombáib dul in oiriúint do na rialacha nua, an ceanglas nach mór na torthaí sonraithe a tháirgeadh i láithreán tairgthe nár aimsíodh an lotnaid shonraithe ar na torthaí sonraithe ann le linn an tséasúir fáis agus onnmhairiúcháin roimhe sin, nó le linn iniúchtaí oifigiúla sna tíortha sin nó le linn na seiceálacha arna ndéanamh ar choinsíneachtaí a thagann isteach san Aontas le linn an tséasúir fáis agus onnmhairiúcháin sin, níor cheart feidhm a bheith ag an gceanglas sin ach ón 1 Aibreán 2023 i gcásanna na dtorthaí sonraithe de thionscnamh na dtíortha sin. Níl gá le cur i bhfeidhm iarchurtha den sórt sin i gcás na hAirgintíne ná na hAfraice Theas, tíortha a bhfuil sé deimhnithe acu go gcuirtear ceanglas den sórt sin i bhfeidhm iontu cheana féin.

(17)

An riosca fíteashláintíochta, arb é an lotnaid shonraithe a bheith ann san Airgintín, sa Bhrasaíl, san Afraic Theas, san Uragua agus sa tSiombáib is cúis leis, agus arb é allmhairiú na dtorthaí sonraithe ó na tríú tíortha sin isteach san Aontas is cúis leis freisin, bíonn an riosca sin ag athrú gach bliain de réir gach tríú tír tionscnaimh i gcás na dtorthaí sonraithe. Dá bhrí sin, ba cheart measúnú breise a dhéanamh air ar bhonn na bhforbairtí teicniúla agus eolaíocha is déanaí maidir leis an lotnaid shonraithe a chosc agus a rialú. Dá bhrí sin, ba cheart an Rialachán seo a bheith sealadach agus ba cheart dó in éag an 31 Márta 2025 ionas gur féidir athbhreithniú a dhéanamh air.

(18)

I bhfianaise go rachaidh Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2016/715 in éag an 31 Márta 2022, agus chun go ndéanfar trádáil na dtorthaí sonraithe i gcomhréir le rialacha an Rialacháin seo láithreach tar éis an éaga sin, ba cheart an Rialachán seo teacht i bhfeidhm ar an tríú lá tar éis a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.

(19)

Na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo, is bearta iad atá i gcomhréir leis an tuairim ón mBuanchoiste um Plandaí, Ainmhithe, Bia agus Beatha,

(1)

Le Rialachán (CE) Uimh. 1831/2003, foráiltear maidir le húdarú breiseán lena n-úsáid i gcothú ainmhí agus maidir leis an bhforas agus na nósanna imeachta chun an t-údarú sin a dheonú.

(2)

I gcomhréir le hAirteagal 7 de Rialachán (CE) Uimh. 1831/2003, cuireadh isteach iarratas maidir le húdarú ullmhóid Lactiplantibacillus plantarum DSM 26571. Bhí na sonraí agus na doiciméid a cheanglaítear faoi Airteagal 7(3) de Rialachán (CE) Uimh. 1831/2003 ag gabháil leis an iarratas sin.

(3)

Baineann an t-iarratas le húdarú ullmhóid Lactiplantibacillus plantarum DSM 26571 mar bhreiseán beathaithe le haghaidh gach speicis ainmhíoch, breiseán a aicmeofar i gcatagóir na mbreiseán “breiseáin theicneolaíocha”.

(4)

Chinn an tÚdarás Eorpach um Shábháilteacht Bia (“an tÚdarás”) ina thuairim an 29 Meán Fómhair 2021 (2) nach bhfuil éifeacht dhíobhálach ag ullmhóid Lactiplantibacillus plantarum DSM 26571 ar shláinte ainmhithe, ar shábháilteacht an tomhaltóra ná ar an gcomhshaol faoi na coinníollacha úsáide atá beartaithe. Chinn sé chomh maith gur cheart a mheas gur íogróir riospráide é an breiseán. Dá bhrí sin, measann an Coimisiún gur cheart bearta cosanta iomchuí a dhéanamh chun éifeachtaí díobhálacha ar shláinte an duine a chosc, go háirithe a mhéid a bhaineann le húsáideoirí an bhreiseáin. Ina theannta sin, tháinig an tÚdarás ar an gconclúid go bhféadfadh an ullmhóid feabhas a chur ar leasú na gcothaitheach i sadhlas a ullmhaítear le hábhar a bhfuil sé éasca, measartha deacair agus deacair sadhlas a dhéanamh as. D’fhíoraigh sé freisin an tuarascáil ar an modh a úsáidtear chun anailís a dhéanamh ar na breiseáin bheathaithe i mbeatha, tuarascáil arna cur isteach ag an tSaotharlann Tagartha a bunaíodh le Rialachán (CE) Uimh. 1831/2003.

(5)

Léiríonn an measúnú ar ullmhóid Lactiplantibacillus plantarum DSM 26571 go gcomhlíontar na coinníollacha maidir le húdarú dá bhforáiltear in Airteagal 5 de Rialachán (CE) Uimh. 1831/2003. Dá réir sin, ba cheart úsáid na hullmhóide a údarú faoi mar a shonraítear san Iarscríbhinn a ghabhann leis an Rialachán seo.

(6)

Tá na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir leis an tuairim ón mBuanchoiste um Plandaí, Ainmhithe, Bia agus Beatha,

(1)

I gcomhréir le Rialachán (CE) Uimh. 470/2009, tá an Coimisiún le bunú, trí bhíthin Rialacháin, uasteorainneacha iarmhar (MRLanna) le haghaidh substaintí atá gníomhach ó thaobh na cógaseolaíochta de a bheartaítear a úsáid san Aontas i dtáirgí íocshláinte tréidliachta le haghaidh bia-ainmhithe, nó i dtáirgí bithicídeacha a úsáidtear i bhfeirmeoireacht ainmhithe.

(2)

Is i dTábla 1 den Iarscríbhinn a ghabhann le Rialachán (AE) Uimh. 37/2010 ón gCoimisiún (2) a leagtar amach na substaintí atá gníomhach ó thaobh na cógaseolaíochta de mar aon le haicmiú na substaintí sin maidir le huasteorainn iarmhar (MRLanna) i mbia-ábhair de bhunadh ainmhíoch.

(3)

Áirítear baimbeirmícin sa tábla sin cheana mar shubstaint cheadaithe do choiníní le haghaidh úsáid béil amháin. Tá aicmiú “nach bhfuil gá le huasteorainn iarmhar” ag an iontráil atá ann cheana.

(4)

I gcomhréir le hAirteagal 3 de Rialachán (CE) Uimh. 470/2009, an 3 Nollaig 2019, chuir Huvepharma N.V iarratas isteach chuig an nGníomhaireacht Leigheasra Eorpach (“Gníomhaireacht”) chun an iontráil atá ann cheana maidir le baimbeirmícin a leathnú chun fíocháin sicíní chlúdach.

(5)

An 18 Márta 2021, tháinig an Ghníomhaireacht ar an gconclúid, trí bhíthin thuairim an Choiste um Tháirgí Íocshláinte d’Úsáid Tréidliachta (“CVMP”), nach gá uasteorainn iarmhar a bhunú le haghaidh baimbeirmícin i bhfíocháin sicíní agus mhol sí aicmiú “níl gá le huasteorainn iarmhar”.

(6)

An 5 Bealtaine 2021, d’iarr an Coimisiún ar an nGníomhaireacht athmhachnamh a dhéanamh ar an tuairim uaidh an 18 Márta 2021 d’fhonn MRLanna a bhunú chun rialuithe oifigiúla a éascú agus chun go ndéanfaidh na húdaráis inniúla forálacha reachtacha a fhorfheidhmiú.

(7)

An 15 Iúil 2021, is é a mhol an Ghníomhaireacht, bunaithe ar thuairim an Choiste, tar éis breithniú a dhéanamh ar an iarratas agus ar fhoirm iarrata an Choimisiúin, MRLanna uimhriúla a bhunú le haghaidh baimbeirmícin atá le húsáid i sicín, rud is infheidhme maidir le matáin, le craiceann agus le saill i gcoibhneasa nádúrtha, maidir le hea agus le duán, ach rud nach bhfuil infheidhme maidir lena úsáid in ainmhithe as a dtáirgtear uibheacha lena gcaitheamh ag an duine.

(8)

De réir Airteagal 5 de Rialachán (CE) Uimh. 470/2009, tá an Ghníomhaireacht chun úsáid MRLanna a bunaíodh i gcás substaint atá gníomhach ó thaobh na cógaseolaíochta de i mbia-ábhar áirithe le haghaidh bia-ábhar eile a eascraíonn ón speiceas céanna a mheas, nó MRLanna a bunaíodh i gcás substaint atá gníomhach ó thaobh na cógaseolaíochta de i speiceas amháin nó i níos mó ná speiceas amháin i speiceas eile.

(9)

Tháinig an Ghníomhaireacht ar an gconclúid gurb iomchuí MRLanna a eachtarshuí i gcás baimbeirmícin ó fhíocháin sicíní go fiocháin speicis éanlaithe clóis eile, ach nach iomchuí é a dhéanamh i gcás uibheacha éanlaithe clóis.

(10)

I bhfianaise na tuairime ón nGníomhaireacht, meastar gurb iomchuí an uasteorainn iarmhar le haghaidh baimbeirmícin i bhfíocháin sicíní a bhunú agus é eachtarshuí i gcás speicis éanlaithe clóis eile, ach nach iomchuí é a dhéanamh i gcás uibheacha éanlaithe.

(11)

Ba cheart, dá bhrí sin, Rialachán (AE) Uimh. 37/2010 a leasú dá réir.

(12)

Tá na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir leis an tuairim ón mBuanchoiste um Tháirgí Íocshláinte Tréidliachta,

(1)

An 16 Deireadh Fómhair 2017, ghlac an Chomhairle Cinneadh (CBES) 2017/1869 (1), lena mbunaítear Misean Comhairleach an Aontais Eorpaigh chun tacú le hAthchóiriú na hEarnála Slándála san Iaráic (EUAM Iraq).

(2)

An 7 Aibreán 2020, ghlac an Chomhairle Cinneadh (CBES) 2020/513 (2), lena leasaítear sainordú EUAM Iraq agus lena ndéantar é a fhadú go dtí an 30 Aibreán 2022.

(3)

Tar éis an athbhreithnithe straitéisigh ar EUAM Iraq, mhol an Coiste Polaitiúil agus Slándála go ndéanfaí sainordú EUAM Iraq a leasú agus a fhadú go dtí an 30 Aibreán 2024.

(4)

Ba cheart, dá bhrí sin, Cinneadh (CBES) 2017/1869 a leasú dá réir.

(5)

Cuirfear EUAM Iraq i gcrích i gcomhthéacs staid a bhféadfadh meath teacht uirthi agus a d’fhéadfadh bac a chur ar bhaint amach chuspóirí ghníomhaíocht sheachtrach an Aontais mar a leagtar amach iad in Airteagal 21 den Chonradh ar an Aontas Eorpach,

(1)

An 28 Feabhra 2022, ghlac an Chomhairle Cinneadh (CBES) 2022/338 (1), lenar bunaíodh beart cúnaimh ag a bhfuil méid tagartha airgeadais EUR 450 000 000 atá beartaithe chun soláthar trealaimh mhíleata, agus ardán míleata, a ceapadh chun fórsa marfach a sheachadadh, d’Fhórsaí Armtha na hÚcráine, a chumhdach.

(2)

An 23 Márta 2022, ghlac an Chomhairle Cinneadh (CBES) 2022/471 (2) lena leasaítear Cinneadh (CBES) 2022/338, lenar méadaíodh an méid tagartha airgeadais go EUR 900 000 000.

(3)

I bhfianaise an fhogha armtha leanúnach arna thabhairt ag Cónaidhm na Rúise faoin Úcráin, ba cheart EUR 450 000 000 breise a chur leis an méid tagartha airgeadais, agus ba cheart síneadh 24 mhí a chur le fad an bhirt cúnaimh.

(4)

Ba cheart Cinneadh (CBES) 2022/338 a leasú dá réir sin,

(1)

An 28 Feabhra 2022, ghlac an Chomhairle Cinneadh (CBES) 2022/339 (1), lenar bunaíodh beart cúnaimh ag a bhfuil méid tagartha airgeadais EUR 50 000 000 atá beartaithe chun maoiniú soláthair trealaimh agus soláthairtí nach bhfuil deartha chun fórsa marfach a sheachadadh, a chumhdach amhail trealamh cosanta pearsanta, fearais gharchabhrach agus breosla, d’Fhórsaí Armtha na hÚcráine.

(2)

An 23 Márta 2022, ghlac an Chomhairle Cinneadh (CBES) 2022/472 (2) lena leasaítear Cinneadh (CBES) 2022/339, lenar méadaíodh an méid tagartha airgeadais go EUR 100 000 000.

(3)

I bhfianaise an fhogha armtha leanúnach arna thabhairt ag Cónaidhm na Rúise faoin Úcráin, ba cheart EUR 50 000 000 breise a chur leis an méid tagartha airgeadais atá beartaithe chun maoiniú soláthair trealaimh agus soláthairtí nach bhfuil deartha chun fórsa marfach a sheachadadh, a chumhdach, amhail trealamh cosanta pearsanta, fearais gharchabhrach agus breosla, d’Fhórsaí Armtha na hÚcráine. Ba cheart síneadh 24 mhí a chur le fad an bhirt cúnaimh freisin.

(4)

Ba cheart Cinneadh (CBES) 2022/339 a leasú dá réir sin,

(1)

Sna conclúidí uaithi an 24 Feabhra 2022, cháin an Chomhairle Eorpach go géar an fogha míleata gan chúis gan údar a thug Cónaidhm na Rúise faoin Úcráin an 23 Feabhra 2022.

(2)

An 24 Márta 2022, luaigh an Chomhairle Eorpach, sna conclúidí uaithi, ‘is sárú fíochmhar ar an dlí idirnáisiúnta é cogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine agus líon ollmhór sibhialtach á ghortú agus á mharú mar thoradh air. Tá ionsaithe á ndíriú ag an Rúis ar an bpobal sibhialta agus réada sibhialtacha mar sprioc aici, lena n-áirítear ospidéil, saoráidí leighis, scoileanna agus scáthláin. Ní mór deireadh a chur leis na coireanna cogaidh sin láithreach bonn. Iad siúd atá freagrach, tabharfar chun cuntais iad, iad féin agus a gcionpháirtithe, i gcomhréir leis an dlí idirnáisiúnta.’. Ina theannta sin d’athdhearbhaigh an Chomhairle Eorpach Dearbhú Versailles an 11 Márta 2022 ina maítear, go háirithe, gur díol sásaimh é an cinneadh a rinne ionchúisitheoir na Cúirte Coiriúla Idirnáisiúnta tús a chur le himscrúdú maidir le coireanna faoina dlínse.

(3)

Le Cinneadh 2014/486/CBES (1), bunaíodh EUAM Ukraine chun cabhrú leis an Ucráin i réimse an athchóirithe earnála slándála shibhialta, lena n-áirítear póilíní agus smacht reachta

(4)

Ba cheart do EUAM Ukraine tacaíocht a sholáthar d’údaráis na hÚcráine chun imscrúdú agus ionchúiseamh a éascú i dtaca le coireanna idirnáisiúnta arna ndéanamh i gcomhthéacs an fhogha mhíleata atá á thabhairt ag Cónaidhm na Rúise faoin Úcráin.

(5)

Ba cheart Cinneadh 2014/486/CBES a leasú dá réir.

(6)

Cuirfear EUAM Ukraine i gcrích i gcomhthéacs staide a d’fhéadfadh dul in olcas agus a d’fhéadfadh bac a chur ar bhaint amach chuspóirí ghníomhaíocht sheachtrach an Aontais mar a leagtar amach iad in Airteagal 21 den Chonradh ar an Aontas Eorpach,

(1)

Tar éis nós imeachta réamhfhógra, le litir dar dáta an 19 Nollaig 2019, thug Ríocht na Beilge fógra don Choimisiún, i gcomhréir le hAirteagal 108(3) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (‘CFAE’), faoi shásra acmhainneachta ar fud an mhargaidh (‘an beart’ nó ‘an sásra acmhainneachta’).

(2)

Le litir dar dáta an 21 Meán Fómhair 2020, chuir an Coimisiún an Bheilg ar an eolas go raibh cinneadh déanta aige an nós imeachta a leagtar síos in Airteagal 108(2) CFAE a thionscnamh i leith an bhirt.

(3)

An cinneadh ón gCoimisiún chun an nós imeachta a thionscnamh (‘an Cinneadh Tosaigh’), foilsíodh é in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh (2). D’iarr an Coimisiún ar pháirtithe leasmhara a mbarúlacha a chur isteach.

(4)

Le litir dar dáta an 22 Deireadh Fómhair 2020, chuir an Bheilg a barúlacha isteach maidir leis an gCinneadh Tosaigh. Fuair an Coimisiún tuilleadh barúlacha ó 15 pháirtí leasmhara. Chuir sé ar aghaidh chuig an mBeilg iad agus tugadh deis di freagairt a thabhairt. Fuarthas a barúlacha le litir dar dáta an 24 Nollaig 2020.

(5)

An 9 Iúil 2021, chomhaontaigh an Bheilg go heisceachtúil a cearta a dhíorthaíonn ó Airteagal 342 CFAE a tharscaoileadh, i gcomhar le hAirteagal 3 de Rialachán 1/1958 (3), agus go nglacfar an Cinneadh seo agus go dtabharfar fógra faoi i mBéarla.

(6)

Measann an Bheilg go mbeidh fadhb leordhóthanachta giniúna leictreachais aici ó 2025, rud a thiocfaidh den chuid is mó as a cinneadh deireadh a chur leis an acmhainneacht núicléach uile le linn na tréimhse 2022-2025 agus as díchoimisiúnú acmhainneachtaí giniúna teirmeacha sa Bheilg agus ina tíortha comharsanacha.

(7)

Dá bhrí sin, is é is cuspóir don bheart seo a áirithiú go mbeidh acmhainneacht leordhóthanach ann chun leictreachas a tháirgeadh agus go gcomhlíonfar leis an táirgeadh sin an t-éileamh leictreachais a bhfuil coinne leis.

(8)

Faoin sásra acmhainneachta, roghnófaí na tairbhithe trí phróiseas tairisceana iomaíoch agus thabharfaí luach saothair dóibh as an n-infhaighteacht. Bheadh an tacaíocht i bhfoirm íocaíochta acmhainneachta le haghaidh fhad an chomhaontaithe acmhainneachta. Mar mhalairt, thabharfadh na tairgeoirí a n-éireoidh leo a n-infhaighteacht chun éileamh an oibreora córais tarchurtha (‘OCT’) a chomhlíonadh le linn teagmhais struis a d’fhéadfadh tarlú.

(9)

Tá a cuspóirí dícharbónúcháin náisiúnta leagtha síos ag an mBeilg ina Plean Náisiúnta Fuinnimh agus Aeráide (‘PNFA’) (4). Bunaithe ar an bplean sin, tá sé beartaithe go dtiocfaidh méadú ar an sciar d’fhoinsí fuinnimh inathnuaite in ídiú leictreachais na Beilge, agus sin ó 17 % in 2017 suas le 40.4 % ar a laghad in 2030. Chun na cuspóirí sin a bhaint amach, is gá foinsí fuinnimh inathnuaite suntasacha amhail ón ngaoth agus ón ngrian a lánpháirtiú, a bhféadfaidh gné eadrannach an mhéid sin a bheith ina dhúshlán roimh leordhóthanacht agus slándáil an tsoláthair.

(10)

Cé gur fíor nach é an príomhchuspóir atá ann forbairt a dhéanamh ar fhoinsí fuinnimh inathnuaite, le dearadh an tsásra acmhainneachta glactar leis na spriocanna uaillmhianacha a bhaineann le foinsí fuinnimh inathnuaite a thabhairt isteach thairis sin i meascán fuinnimh na Beilge agus gníomhaíonn sé mar chomhlánú ar thuilleadh forbartha a dhéanamh ar fhoinsí fuinnimh inathnuaite eadrannacha nua.

(11)

Is é bunús dlí an bhirt an tAcht Leictreachais an 29 Aibreán 1999 maidir le heagrú mhargadh leictreachais na Beilge (‘an tAcht Leictreachais’), rud a modhnaíodh le dlíthe (5) a foilsíodh an 16 Bealtaine 2019 agus an 19 Márta 2021 in Iris Oifigiúil na Beilge.

(12)

Ina theannta sin, rinneadh Foraitheanta Ríoga (6) agus na Rialacha maidir le Feidhmiú Shásra Acmhainneachta na Beilge (7) a ullmhú chun módúlachtaí an tsásra acmhainneachta a mhionsaothrú a thuilleadh:

(13)

I mí Lúnasa 2020, rinne Elia, OCT de chuid na Beilge, comhairliúchán poiblí i leith na Rialacha maidir le Feidhmiú Shásra Acmhainneachta na Beilge (13).

(14)

Is é is príomhchuspóir don sásra acmhainneachta atá beartaithe slándáil an tsoláthair a áirithiú, mar a shainmhínítear i gcaighdeán iontaofachta.

(15)

Mar a fógraíodh in 2019, sainíodh na critéir iontaofachta sa Bheilg le critéar dhá chuid Ionchais maidir le Cailliúint Lóid (‘LOLE’): maidir leis an líon réamh-mheasta uaireanta an chloig ar lena linn nach mbeidh sé indéanta an lód ná an riachtanas le haghaidh cúlchistí oibriúcháin a chumhdach leis na hacmhainní giniúna uile atá ar fáil d’eangach leictreachais na Beilge, agus freagairt don éileamh, stóráil agus idirnascairí á gcur san áireamh freisin, ní sháróidh sé 3 uair an chloig le haghaidh gnáthbhliain de réir staidrimh. Mar an dara critéar, fanfaidh LOLE faoi bhun 20 uair an chloig le haghaidh bliain neamhghnách de réir staidrimh (‘LOLE95’) (14). Cumhdaíodh na luachanna sin san Acht Leictreachais freisin.

(16)

Is éard atá sa chaighdeán iontaofachta léiriú ar mheastachán an luacha a chuireann tomhaltóirí ar sheachaint dhíscor a soláthair leictreachais (‘VOLL’), agus costas measta acmhainneachta nua sa Bheilg (‘CONE’).

(17)

Le hAirteagal 23(6) de Rialachán (AE) 2019/943 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 5 Meitheamh 2019 maidir leis an margadh inmheánach don leictreachas (15) (‘An Rialachán Leictreachais’) déantar foráil maidir le bunú modheolaíochta de chuid an Aontais chun VOLL, CONE agus an caighdeán iontaofachta a ríomh.

(18)

An 2 Deireadh Fómhair 2020, d’fhormheas an Ghníomhaireacht um Chomhar idir Rialálaithe Fuinnimh (‘ACER’) an mhodheolaíocht chun VOLL (‘modheolaíocht VOLL’), CONE (‘modheolaíocht CONE’) agus an caighdeán iontaofachta (‘modheolaíocht RS’) a ríomh. Tagraítear do na trí mhodheolaíocht go comhchoiteann mar ‘modheolaíocht VOLL/CONE/RS’ (16).

(19)

An 7 Meitheamh 2021, chuir an Bheilg isteach ríomh VOLL nua, CONE nua agus an chaighdeáin iontaofachta nua i gcomhréir le modheolaíocht VOLL/CONE/RS.

(20)

An 28 Bealtaine 2021, sheol rialtóir fuinnimh na Beilge (‘CREG’) a thogra maidir le caighdeán iontaofachta le haghaidh na Beilge chuig an Aire Fuinnimh. Mhair an caighdeán iontaofachta a mhol CREG 2 uair an chloig agus 43 nóiméad.

(21)

Mhol Ard-Stiúrthóireacht an Fhuinnimh de chuid Federal Public Service Economy (‘FPS Economy’) ina tuairim an 2 Meitheamh 2021 an caighdeán iontaofachta a shlánú chuig 3 uair an chloig chun comhsheasmhacht a áirithiú le staidéir roimhe sin maidir le leordhóthanacht acmhainní náisiúnta agus Eorpacha, comhlíontacht a chumasú leis an gcleachtas maidir le caighdeáin iontaofachta a léiriú in uaireanta slánaithe an chloig mar a dhéantar i dtíortha comharsanacha agus a chur san áireamh gurb amhlaidh a dhéanfar an t-easnamh neamhimeallach agus atá sainaitheanta le haghaidh na Beilge a líonadh le meascán fuinnimh seachas teicneolaíocht tagartha aonair.

(22)

De réir na dréacht-Fhoraithne Ríoga maidir le cinneadh an chaighdeáin iontaofachta agus formheas luachanna le haghaidh an chostais ar VOLL agus CONE, socraítear an caighdeán iontaofachta nua ag 3 uair an chloig.

(23)

Leis an dréacht-Fhoraithne Ríoga formheastar an meastachán aonair ar an gcostas ar VOLL freisin, ar bhonn an luacha a shocraíonn Ard-Stiúrthóireacht an Fhuinnimh de chuid FPS Economy i dteannta an Bhiúró Pleanála, agus CONE ar bhonn theicneolaíocht DSR (17).

(24)

Socrófar VOLL ag EUR 16 033/MWh agus CONE ag EUR 45/kW/bliain.

(25)

Ríomhadh VOLL agus modh triantánachta á úsáid lenar cuireadh san áireamh an fheidhm tháirgthe agus suirbhé maidir leis an toilteanas chun íoc arna dhéanamh ag CREG. De réir údaráis na Beilge, ní raibh an suirbhé a rinne CREG láidir ós rud é, i measc nithe eile, nach raibh an cás aonair a moladh (ag teocht is ísle ná + 5 °C) ionadaíoch le haghaidh an chuid is mó de na cásanna teirce. Dá bhrí sin, an t-ualú a cuireadh ar thorthaí an tsuirbhé chun VOLL a mheas, bhí sé teoranta.

(26)

De réir an Achta Leictreachais, déanfar na ríomhanna atá ábhartha maidir leis an sásra acmhainneachta bunaithe ar an gcaighdeán iontaofachta atá i bhfeidhm an 15 Meán Fómhair an bhliain roimh an gceant.

(27)

I bhfianaise an tráthchláir dhocht, ríomh an Bheilg an toirt atá le soláthar sna ceantanna Y-4 agus Y-1, a bheartaítear le haghaidh mhí Dheireadh Fómhair 2021 agus 2024 faoi seach, bunaithe ar an seanchaighdeán iontaofachta faoi réir an ghealltanais na toirteanna a choigeartú, más gá, i gcás ina léireofar leis an gcaighdeán iontaofachta nua agus an measúnú leordhóthanachta riachtanas acmhainneachta i bhfad níos ísle.

(28)

Gheall an Bheilg freisin VOLL a thabhairt cothrom le dáta bunaithe ar shuirbhé nua maidir le toilteanas chun íoc, i gcomhréir le modheolaíocht CONE/VOLL/RS agus, más gá, caighdeán iontaofachta nua a shocrú roimh mhí Mheán Fómhair 2022, d’fhonn an caighdeán iontaofachta nua a úsáid chun go gcinnfear an toirt atá le soláthar ar a dhéanaí le haghaidh cheant 2023.

(29)

De réir údaráis na Beilge, beidh fadhb leordhóthanachta ag an mBeilg ó 2025, rud a thiocfaidh den chuid is mó as an gcéimniú amach núicléach a bheartaítear idir 2022-2025, rud a threisítear le díchoimisiúnú acmhainneachtaí giniúna teirmeacha sna tíortha comharsanacha. Suíodh an fhadhb leordhóthanachta trí bhíthin staidéar leordhóthanachta acmhainní náisiúnta lena dtoimhdítear roinnt cásanna.

(30)

Leis an staidéar leordhóthanachta náisiúnta lena gcumhdaítear an tréimhse idir 2020-2030, rud a d’fhoilsigh oibreoir córais tarchurtha na Beilge, Elia, i mí an Mheithimh 2019 (‘an staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2019’) (18), sainaithníodh go raibh gá córasach le hacmhainneacht nua 3.9 GW ar a laghad sa chás Ardtionchair Dóchúlachta Ísle (HiLo) (EU-HiLo), faoi gheimhreadh 2025-2026. Leis an gcás sin, cuirtear leictreachas allmhairithe san áireamh agus toimhdítear go mb’fhéidir nach mbeidh roinnt aonaid núicléacha de chuid na Fraince ar fáil (anuas ar an ‘ngnáth’ neamhinfhaighteacht). Úsáideadh an cás céanna faoi chuimsiú na meastóireachta ar thoirt cúltaca straitéisigh (19). Le bonnchás an Aontais (20) léirítear ganntanas 2.4 GW má choinnítear ar bun an acmhainneacht theirmeach atá ann cheana sa chóras (féach fíor 4-18 den staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2019).

(31)

Le torthaí an staidéir Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2019 léirítear, le haghaidh an cháis EU-HiLo, gan idirghabháil, go mbeadh LOLE chomh hard le 10.5 uair an chloig in 2025, rud a sháraíonn an caighdeán iontaofachta náisiúnta go suntasach ó thaobh shlándáil an tsoláthair. Mhéadódh an táscaire LOLE95 chuig 84 uair an chloig fiú. Leis an tábla seo a leanas léirítear torthaí LOLE, mar atá i gceist sa staidéar leordhóthanachta náisiúnta le haghaidh EU-HiLo agus bonnchásanna an Aontais:

Tábla 1

Torthaí LOLE le haghaidh na Beilge sa staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta

Foinse: An staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2019

(32)

An 11 Iúil 2019, d’fhoilsigh CREG anailís ar an staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2019 (21). San anailís sin, i measc nithe eile, cheistigh CREG úsáid an cháis EU-HiLo mar an príomhchás. De réir CREG, ba cheart feabhas a chur ar an modheolaíocht chun meastóireacht a dhéanamh ar bhrabúsacht na hacmhainneachta atá ann cheana agus acmhainneachta nua agus ba cheart na cúltacaí cothromúcháin uile atá le fáil sa Bheilg agus ar an gcoigríoch a chur san áireamh.

(33)

I mí na Samhna 2019, d’eisigh an Líonra Eorpach d'Oibreoirí Córais Tarchurtha Leictreachais (‘ENTSO-E’) Mid-term Adequacy Forecast 2019 (‘MAF 2019’) (22) lena léirítear na torthaí seo a leanas le haghaidh na Beilge in 2025:

Tábla 2

Leibhéil LOLE le haghaidh na Beilge in MAF 2019

Foinse: ‘Mid-term Adequacy Forecast - 2019‘ ENTSO-E

(34)

Mar sin féin, de réir na Beilge, le MAF ENTSO-E 2019 ní chuirtear i láthair torthaí LOLE le haghaidh na Beilge ar bhealach sách cruinn ós rud é go dtoimhdítear leis sin infhaighteacht bhreise 2.5 GW (24), agus is amhlaidh nach ráthaítear an méid sin.

(35)

Ina thuarascáil chríochnaitheach i mí Aibreáin 2020 chuir (25) an Fóram Cúigthaobhach um Fhuinneamh (26) (‘PLEF’) na torthaí seo a leanas i láthair le haghaidh na Beilge in 2025:

Tábla 3

Leibhéil LOLE le haghaidh na Beilge i Measúnú Leordhóthanachta Ginearálta PLEF 2020

Foinse: An Fóram Cúigthaobhach um Fhuinneamh ‘Measúnú Leordhóthanachta Giniúna – Aibreán 2020 – Tuarascáil chríochnaitheach’

(36)

I mí na Samhna 2020, d’eisigh ENTSO-E MAF 2020. Le haghaidh bhonnchás 2025, léiríonn torthaí MAF 2020 LOLE meánach 0.4 uair an chloig, rud a chomhlíonann dá bhrí sin na critéir leordhóthanacha dlíthiúla le haghaidh na Beilge, is é sin LOLE 3 uair an chloig.

(37)

Mar sin féin, i mbarúlacha na dtíortha atá i gceangal le MAF 2020, léirigh an Bheilg an méid seo a leanas: ‘Is ann do mhéid suntasach acmhainneachta ‘tógtha nua’ toimhdithe in MAF 2020 agus é dáilte thar shraith mhór tíortha. Ba cheart a thabhairt faoi deara nach bhfuil aon deimhneacht ann go ginearálta go dtiocfadh na hacmhainneachtaí sin chun solais ar deireadh in 2025, dá réir sin ba cheart na toimhdí sin agus na torthaí a leanann astu sin a chuirtear i láthair in MAF 2020, ba cheart iad a léirmhíniú go cúramach. Thairis sin, le roinnt blianta anuas tá an Bheilg mar chuid den réigiún inar cuireadh chun feidhme an mhargadhchúpláil sreabhadhbhunaithe cheana féin. Cé go ndearna Elia samhail ionsamhlúcháin shreabhadhbhunaithe a fhorbairt agus a chur chun feidhme, e.g. i staidéar Elia 2019 agus gur úsáideadh freisin í i staidéar PLEF GAA 2020, ní úsáidtear an cur chuige sin i staidéar MAF 2020 reatha’.

(38)

Ina bhfógra, chuir údaráis na Beilge in iúl go bhfuil an mhodheolaíocht agus na sonraí ailínithe ar an leibhéal Eorpach ionas go mbeidh an staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2019 i gcomhréir le MAF 2019.

(39)

De réir Airteagal 23(3) den Rialachán Leictreachais, ba cheart do ENTSO-E modheolaíocht a fhorbairt, rud a úsáidfear le haghaidh an mheasúnaithe Eorpaigh ar leordhóthanacht acmhainní (‘ERAA’) agus aon mheasúnú náisiúnta ar leordhóthanacht acmhainní (‘NRAA’) (féach Airteagal 24 den Rialachán Leictreachais). Ba cheart do ACER an mhodheolaíocht sin a fhormheas.

(40)

An 2 Deireadh Fómhair 2020, d’fhormheas ACER an mhodheolaíocht le haghaidh an mheasúnaithe Eorpaigh ar leormhaitheas acmhainní (‘modheolaíocht ERAA’) (30).

(41)

An 30 Meitheamh 2021, d’fhoilsigh Elia staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta nua le haghaidh na tréimhse 2022-2032 (‘an staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2021’).

(42)

I gcomhréir le modheolaíocht ERAA, lánpháirtigh Elia eilimintí mhodheolaíocht ERAA, a leagtar amach thíos, i gcreat an staidéir Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2021:

(43)

Chuir údaráis na Beilge faisnéis isteach á rá go ndearnadh na príomhcheanglais mhodheolaíocha a shonraítear i modheolaíocht ERAA a chur chun feidhme sa staidéar seo.

(44)

Bunaithe ar an Rialachán Leictreachais, ní mór na príomhchásanna tagartha a bheith in NRAA. Sna cásanna sin áireofar, i measc nithe eile, measúnú inmharthanachta eacnamaíche ar shócmhainní giniúna. Sonraítear thairis sin le modheolaíocht ERAA go bhfuil dhá phríomhchás tagartha le sainiú, ceann le sásraí acmhainneachta ar fud na hEorpa agus an ceann eile gan na sásraí acmhainneachta sin.

(45)

Dá dhroim sin, sa staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2021, scrúdaíodh dhá phríomhchás:

(46)

Cuirtear san áireamh i staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2021 rannchuidiú na n-acmhainní uile, lena n-áirítear deiseanna i gcomhair giniúna atá ann faoi láthair agus a bheidh ann amach anseo, stóráil fuinnimh, comhtháthú earnálach, freagairt don éileamh, agus allmhairiú agus onnmhairiú agus an méid a rannchuidíonn siad le hoibriú solúbtha an chórais.

(47)

Chuir údaráis na Beilge faisnéis isteach á rá gur cheart a chur san áireamh leis an samhaltú ar na huasphraghsanna imréitigh a dhéantar sa staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2021 na forálacha dlíthiúla uile atá ar fáil, amhail an uasteorainn ar phraghsanna is infheidhme faoi láthair, an riail 60 % (31) mar a shocraítear i Rialachán (AE) 2015/1222 ón gCoimisiún an 24 Iúil 2015 lena mbunaítear treoirlíne maidir le leithdháileadh acmhainneachta agus le bainistiú ar phlódú (32), agus Cinneadh Uimh. 04/2017 ó ACER an 14 Samhain 2017.

(48)

Leis an staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2021 samhaltaítear an méadú uathoibríoch ar an uasphraghas imréitigh ó 2025 ar aghaidh. De réir údaráis na Beilge, is é is dóichí nach dtarlóidh aon LOLE roimh 2025, dá bhrí sin ní dhéantar aon mhéadú uasphraghais imréitigh a shamhaltú roimh 2025. Mar sin féin, fiú dá dtarlódh méaduithe caidhpe praghais, de réir údaráis na Beilge, léirítear leis an samhaltú nach n-athrófaí torthaí an mheasúnaithe inmharthanachta eacnamaíche le haghaidh 2025 (féach fíor 3-72 den staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2021). Maidir leis an staidéar leordhóthanachta nua, atá le foilsiú faoi mhí an Mheithimh 2023, gheall an Bheilg go n-áiritheofaí go ndéanfar an mhodheolaíocht le haghaidh méaduithe praghsanna dinimiciúla a chur san áireamh go hiomlán leis ó thús na tréimhse ionsamhlúcháin ar aghaidh.

(49)

De réir an staidéir Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2021, ó 2025, nuair a chuirfear an céimniú amach núicléach i gcrích, beidh gá struchtúrach ag an mBeilg le hacmhainneacht nua. Tá an gá sin cothrom le 2 GW in 2025 sa chás lárnach ‘EU-BASE’, agus méadaíonn sé de réir a chéile chuig 3.9 GW faoi 2032. Tá an gá méadaithe sin nasctha leis an méadú a bhfuil coinne leis ar ídiú leictreachais agus allmhairí laghdaithe le linn tréimhsí teirce sa Bheilg.

(50)

Foráiltear leis an staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2021 nach mbeidh ach sciar an-bheag den acmhainneacht nua inmharthana tríd an margadh fuinnimh amháin faoi 2025.

(51)

Dá dheasca sin, measann údaráis na Beilge go mbeidh ábhar imní leordhóthanachta acmhainní sainaitheanta sa Bheilg ó 2025 ar aghaidh, cheal gníomhaíochta.

(52)

Léirítear leis an staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2021 an léargas is déanaí agus is fearr ar an ngá atá leis an sásra acmhainneachta.

(53)

Shainaithin an Bheilg roinnt teipeanna margaidh lena gcuirtear isteach ar mhargadh leictreachais dea-fheidhmiúil, slán, inacmhainne agus inbhuanaithe.

(54)

Eascraíonn an chéad teip margaidh as tosca éagsúla lena gcoisctear comharthaí praghais éifeachtúla agus as an gcosc a chuirtear ar ardú praghsanna fuinnimh chuig VOLL agus lochtanna dearaidh margaidh eile.

(55)

Mar gheall ar an teaglaim de na teipeanna margaidh sin agus gníomhaíocht rialála ghaolmhar, is féidir go ‘maolófar’ comharthaí praghais i margaí leictreachais ionas nach méadóidh praghsanna chuig leibhéal ‘éifeachtúil’ tráthanna teirce. Eascraíonn ganntanas ainsealach ioncam as sin le haghaidh oibreoirí gléasra agus oibreoirí freagartha don éileamh, rud a fhágann go ndéantar difear don chumas a gcostais sheasta agus inathraitheacha a ghnóthú, agus tagraítear dó sin mar ‘airgead ar iarraidh’ de ghnáth lena gcoisctear ar fhórsaí an mhargaidh an leibhéal leordhóthanachta is gá a bhaint amach.

(56)

Go teoiriciúil, d’fhéadfaí aghaidh a thabhairt ar éagumas tomhaltóirí a leibhéal inmhianaithe iontaofachta a roghnú, d’fhéadfaí aghaidh a thabhairt air sin i margadh fuinnimh amháin trí ardú praghsanna a cheadú chuig leibhéal rialála lena léirítear an praghas nach mbeadh tomhaltóirí toilteanach íoc as fuinneamh air agus trína cheadú do ghineadóirí cíosanna teirce a fháil. Mar sin féin, de dheasca freagairt íseal don éileamh, is deacair VOLL iarbhír a ghabháil agus tá saincheisteanna inghlacthachta polaitiúla ag baint le harduithe tobann ar phraghsanna.

(57)

De réir údaráis na Beilge, eascraíonn an dara teip margaidh as col riosca infheisteoirí i gcomhthéacs luaineachta méadaithe agus éiginnteachta rialála ard. Fágann treá méadaitheach foinsí fuinnimh inathnuaite eadrannacha go bhfuil praghsanna níos luainí agus méadaítear an éiginnteacht maidir leis an bhféidearthacht go ngnóthódh teicneolaíochtaí traidisiúnta a gcostais sheasta sa mhargadh leictreachais. De réir na Beilge, maidir le hathruithe beaga ar na coinníollacha a bhaineann le leibhéal an tabhairt isteach le haghaidh RES, e.g. spriocanna maidir le grianghaoth, gaoth ar talamh agus gaoth ón talamh, d’fhéadfadh tionchar suntasach a bheith aige sin ar ioncaim teicneolaíochtaí giniúna traidisiúnta. Tá an fhadhb a bhaineann le ‘airgead ar iarraidh’ ag éirí níos déine de réir mar a mhéadaíonn an acmhainneacht eadrannach. Dá thoradh sin, de réir údaráis na Beilge, leis sin méadaítear an riosca eacnamaíoch atá bainteach le hinfheistíochtaí i dteicneolaíochtaí giniúna traidisiúnta solúbtha. Ina theannta sin, de réir na Beilge, le praghsanna fuinnimh ní hiondúil go ndéantar foráil maidir le tréimhse fálúcháin todhchaíochtaí is faide ná 3 bliana, rud atá gairid chun cás infheistíochta a chur le chéile le haghaidh infheisteoirí. Lena chois sin, de réir údaráis na Beilge, cé go bhféadfaí freastal ar athruithe incriminteacha ar an soláthar agus ar an éileamh le margaí todhchaíochtaí, ní bheidís in ann fálú a sholáthar i gcás suaitheadh struchtúrach tábhachtach, amhail an céimniú amach núicléach a bheartaítear sa Bheilg.

(58)

Ar an tríú dul síos, tá gnéithe áirithe d’earra poiblí ag baint le hiontaofacht córas leictreachais. Is é is cúis leis sin go dtairbhíonn infheistíochtaí le haghaidh leibhéal slándála soláthair níos airde de chách, cé gurb amhlaidh, mar a míníodh roimhe seo, nach féidir leis an oibreoir córais an chuid is mó de thomhaltóirí deiridh aonair a dhíscor go roghnaitheach ar bhonn a dtoilteanais chun íoc. Dá réir sin, is dóigh go mbeidh dreasachtaí fo-optamacha ag gineadóirí chun infheistiú in acmhainneacht giniúna, rud a sholáthródh leibhéil fho-optamacha iontaofachta córais dá bhrí sin sa deireadh.

(59)

De réir údaráis na Beilge, bíonn na saincheisteanna sin i bhfoirm ar leith sa Bheilg, sa mhéid is gur margadh sách beag agus fíor-idirnasctha atá ann agus dá réir sin déantar difear dó freisin le rioscaí soláthair comhchosúla ó mhargaí leictreachais comharsanacha. Dá bhrí sin, de réir údaráis na Beilge, tá tionchar mór ag an staid sna margaí leictreachais comharsanacha ar leordhóthanacht na Beilge.

(60)

In 2018, d’fhormheas an Coimisiún cúltaca straitéiseach le haghaidh na Beilge go dtí an 31 Márta 2022 (33). Is é is cuspóir don chúltaca straitéiseach freastal ar an mbuaiclód le linn thréimhsí an gheimhridh nuair a theipeann ar an margadh déanamh amhlaidh, trí acmhainneacht áirithe giniúna agus freagartha don éileamh atá ann cheana a choinneáil ar bun lasmuigh den mhargadh mar chúltaca, rud nach ndéanfar a ghníomhachtú ach nuair a bheidh na hacmhainní comhardúcháin ídithe.

(61)

An 25 Samhain 2019, fuair an Coimisiún plean cur chun feidhme (34) ó Aireacht Fuinnimh na Beilge, rud a ullmhaíodh de bhun Airteagal 20(3) den Rialachán Leictreachais, lena gceanglaítear ar na Ballstáit ag a bhfuil ábhair imní leordhóthanachta bearta a leagan amach i bplean cur chun feidhme chun deireadh a chur le saobhadh rialála nó teipeanna margaidh ar a margaí. Tar éis comhairliúchán poiblí, ghlac an Coimisiún an 30 Aibreán 2020 tuairim maidir le plean cur chun feidhme na Beilge, de bhun Airteagal 20(5) den Rialachán Leictreachais (35). Ghlac an Bheilg leagan críochnaitheach dá plean cur chun feidhme agus chuir sí faoi bhráid an Choimisiúin é (36).

(62)

A mhéid a bhaineann le margaí cothromúcháin, thug an Bheilg rud ar a dtugtar ‘comhpháirt alfa’ isteach ina sásra praghsála éagothroime. Is éard atá ann comhchuid praghais éagothroime bhreise a chuirtear ar Pháirtithe Freagracha Cothromúcháin (‘PFCanna’) chun an comhartha praghais fíor-ama a mhéadú nuair a mhéadaíonn córas éagothroime chrios rialúcháin na Beilge. Ina Thuairim, d’iarr an Coimisiún ar an mBeilg a mheas cibé acu ba cheart nó nár cheart feidhm a bheith ag an bhfeidhm praghsála teirce ní hamháin maidir le PFCanna ach maidir le soláthraithe seirbhíse cothromúcháin (‘SSCanna’) freisin. Is féidir go dtacófar le slándáil an tsoláthair leis sin trína áirithiú go mbeidh an praghas céanna ann le haghaidh PFCanna agus SSCanna le haghaidh an fhuinnimh a tháirgtear/a ídítear, ós rud é go bhféadfaidh arbatráiste neamhéifeachtúil ó ghníomhaithe margaidh teacht as difreáil praghsanna. Measann an Coimisiún freisin gur cheart an fheidhm praghsála teirce a thruicearú le teirce na gcúltacaí sa chóras agus gur cheart í a chalabrú chun praghsanna fuinnimh cothromúcháin a mhéadú chuig VOLL nuair a ritheann an córas as cúltacaí. D’iarr an Coimisiún ar an mBeilg a machnamh a dhéanamh ar a scéim praghsála teirce a leasú dá réir sin faoi thráth nach déanaí ná an 1 Eanáir 2022. Thairis sin, tá glanluacháil neamhchothroime á cur chun feidhme ag an mBeilg, agus tá sí ag ullmhú chomh maith leis sin chun dul isteach in ardáin chothromúcháin an Aontais le haghaidh CAMu (Cúltaca Athbhunaithe Minicíochta uathoibríoch) agus CAMl (Cúltaca Athbhunaithe Minicíochta láimhe) a bhfuil coinne leis go mbeidh siad i bhfeidhm faoi dheireadh 2021 agus 2022 faoi seach. Lena chois sin, thug an Bheilg gealltanas maidir leis an méid seo a leanas a bhaineann le soláthar seirbhísí cothromúcháin agus coimhdeacha:

(63)

Sa tuarascáil bhliantúil a chuir an Bheilg isteach i mí Iúil 2021, deimhníodh go ndearnadh na gníomhaíochtaí sin idir an dá linn.

(64)

Sa Bheilg, tá freagairt don éileamh incháilithe chun bheith rannpháirteach sna margaí leictreachais mórdhíola (lena n-áirítear margaí lá roimh ré agus ionlae) agus sa mhargadh cothromúcháin chomh maith leis sin agus láimhseáiltear an méid sin ar bhealach comhchosúil le rannpháirtithe eile sa mhargadh agus soláthraithe seirbhíse cothromúcháin. Is féidir freagairt don éileamh a léiriú go leithleach nó trí chomhbhailitheoirí. Chun freagairt don éileamh a éascú a thuilleadh, thug an Bheilg gealltanas ina plean cur chun feidhme (a cuireadh isteach in 2019) maidir le rolladh amach méadar cliste, rud a bheidh éagsúil le haghaidh gach ceann dá réigiúin:

(65)

Bhí ráta idirnaisc leictreachais na Beilge cothrom le 21 % in 2020. Leis na tionscadail atá beartaithe cheana (féach Plean Forbartha Feidearálach 2020-2030 (38)), sroichfidh ráta idirnaisc leictreachais na Beilge thart ar 30 % faoi 2030 (39). Tháinig na hathneartuithe líonra seo a leanas de chuid na Beilge chun bheith oibríochtúil le déanaí nó tiocfaidh siad chun bheith oibríochtúil sna blianta atá le teacht:

(66)

Beidh an sásra acmhainneachta ar oscailt do na hacmhainneachtaí uile is féidir rannchuidiú le leordhóthanacht acmhainní, idir acmhainneacht, stóráil agus freagairt don éileamh atá ann cheana agus atá nua. Comhbhailiú acmhainneachta, lena n-áirítear ó theicneolaíochtaí éagsúla, ceadófar sin.

(67)

Ceadófar rannpháirtíocht acmhainneachta eachtraí freisin. Tugtar tuairisc níos mionsonraithe ar na rialacha i roinn 2.10.

(68)

Is iad na soláthraithe acmhainneachta a roghnaítear sa phróiseas tairisceana iomaíoch a bheidh ina dtairbhithe den sásra acmhainneachta.

(69)

Socraíodh an íostairseach rannpháirtíochta ag 1 MW, go háirithe ar na cúiseanna seo a leanas:

(70)

Leis an bhForaithne Ríoga maidir le critéir incháilitheachta a bhaineann le tacaíocht charnach agus íostairseach rannpháirtíochta déantar foráil maidir le meastóireacht a dhéanamh ar leibhéal na híostairsí rannpháirtíochta le linn shaolré an tsásra acmhainneachta, gach 5 bliana ar a laghad.

(71)

Le rialacha comhbhailiúcháin cumasaítear rannpháirtíocht soláthraithe acmhainneachta níos lú nach gcomhlíonann an ceanglas íostairsí.

(72)

Is féidir le soláthraithe acmhainneachta iomadúla a roghnú comhbhailiú in aonad margaidh acmhainne aonair atá cothrom le 1 MW ar a laghad gan uasteorannú méide. Is é an t-aon teorannú atá ann nach féidir le pointí seachadta a bhfuil feidhm ag cláir laethúla na margaí fuinnimh maidir leo (inniu bíonn na pointí seachadta cothrom le méid os cionn 25 MW) a bheith mar chuid de phunann comhbhailithe. Ceadaítear comhbhailiú ar fud na dteicneolaíochtaí uile. Ina theannta sin, athdháileadh comhchodanna laistigh d’aonad margaidh acmhainne comhbhailithe (‘AMA’), ceadaítear sin chun an tsolúbthacht a mhéadú i leith comhbhailitheoirí agus a rannpháirtíocht sa phróiseas ceant a spreagadh.

(73)

Déanfar athbhreithniú ar rialacha comhbhailiúcháin agus modhnófar iad má mheasann údaráis na Beilge gur gá sin, chun a áirithiú nach mbeidh na rialacha comhbhailiúcháin ina mbacainn ar an rannpháirtíocht sa cheant.

(74)

Déantar foráil sa sásra maidir le catagóir shonrach ‘acmhainneacht neamhchruthaithe’. Sainmhínítear é sin mar acmhainneacht, rud nach féidir a bheith ag baint le pointe seachadta i dtús an phróisis réamhcháiliúcháin Y-4, agus nach féidir dá bhrí sin na ceanglais réamhcháiliúcháin pointe seachadta a urramú. Tá an chatagóir ar oscailt do na teicneolaíochtaí uile agus is é is aidhm di rannpháirtíocht acmhainneachtaí a chothú a bhféadfadh níos mó deacrachtaí a bheith acu an leibhéal aibíochta caighdeánach is gá a sholáthar in Y-4. Seasann acmhainneachtaí neamhchruthaithe do thionscadail nach bhfuil chomh haibí sin e.g. nuair nach eol fós an pointe seachadta; níl aon phlean forghníomhúcháin tionscadail ar fáil agus ní aibíonn an tionscadal a thuilleadh ach le linn na tréimhse réamhsheachadta. Mhínigh údaráis na Beilge go ndearnadh an coincheap a bhaineann le ‘acmhainneacht neamhchruthaithe’ a thabhairt isteach arna iarraidh sin don mhargadh agus go mb’fhéidir go mbeidh sé úsáideach go háirithe do chomhbhailitheoirí/soláthraithe DSR, a mheasann go mbeidh siad in ann acmhainneacht den sórt sin a aimsiú le linn na tréimhse réamhsheachadta, ach e.g. nach mór dóibh comhaontuithe a thabhairt chun críche go fóill le suíomhanna éilimh/atá ag déanamh a machnamh ar ionchais iomadúla. Níor cheart acmhainneacht neamhchruthaithe a thairiscint ach sa cheant Y-4. Ní féidir ach an chatagóir acmhainneachta caighdeánaí conradh 1 bliana a shannadh don chatagóir sin (féach aithrisí (138) agus (145)).

(75)

Chun teorainn a chur leis an riosca i leith slándáil córais trí bheith ag brath ar thionscadail nach bhfuil chomh haibí sin, tá an acmhainneacht fhoriomlán a nglactar léi sa chatagóir seo teoranta do 200 MW le haghaidh an chéad cheant. Leis an Acht Leictreachais foráiltear go ndéanfar cinneadh maidir leis an uasacmhainneacht fhoriomlán sin in aghaidh an cheant. D’fhéadfadh sé go bhforbródh an tairseach a thuilleadh le himeacht ama bunaithe ar thoradh dearfach ar an taithí.

(76)

Tá an sásra acmhainneachta ar oscailt do na sealbhóirí acmhainneachta uile ag brath ar a ráta infhaighteachta agus a rannchuidiú le cuspóir na leordhóthanachta acmhainní. Go deimhin, níl coinne leis go mbeidh AMAnna ar fáil 100 % den am ag 100 % dá gcumhacht tagartha de bharr e.g. dálaí aimsire, timthriallta cothabhála, clistí.

(77)

Ar an ábhar sin, ríomhtar toisc dírátála le haghaidh gach teicneolaíochta chun measúnú a dhéanamh ar a hiontaofacht agus a rannchuidiú le slándáil an tsoláthair le linn tráthanna a bhfuil ábharthacht ar leith leo ó thaobh na leordhóthanachta de (ar a dtugtar ‘uaireanta teirce ionsamhlaithe an chloig’). Dá bhrí sin, ní féidir le sealbhóirí acmhainneachta a bheith rannpháirteach sa cheant ná níl siad incháilithe dá réir sin le haghaidh conarthaí acmhainneachta ach suas lena n-acmhainneacht dírátáilte (41).

(78)

An mhodheolaíocht chun na paraiméadair dhírátála sin a ríomh, athraíonn sí in aghaidh na teicneolaíochta agus sonraítear í ar bhealach níos mionsonraithe san Fhoraithne Ríoga, lena leagtar amach an mhodheolaíocht le haghaidh ríomh na hacmhainneachta agus paraiméadair ceant. Beidh sí ag brath ar chatagóir na hacmhainneachta:

(79)

An 4 Bealtaine 2021, sholáthair an Bheilg tosca dírátála a tugadh cothrom le dáta agus a léirítear sa tábla thíos:

Tábla 4

Tosca dírátála

Foinse: Fógra (42)

(80)

Is féidir na rialacha dírátála a athbhreithniú go bliantúil agus a mhodhnú más gá. Go háirithe, rachaidh OCT i mbun comhairle maidir le liosta na dteicneolaíochtaí reatha atá sa mhargadh faoi láthair. Dá bhfaighfí aiseolas á rá go bhfuil cineál nua teicneolaíochta ar iarraidh ón liosta, d’fhéadfaí an méid sin a chur san áireamh fós féin le linn an chalabrúcháin bhliantúil ar na tosca dírátála. Dá réir sin, más gá, tabharfar na tosca dírátála agus na teicneolaíochtaí cothrom le dáta go bliantúil agus athbhreithneofar iad.

(81)

A mhéid a bhaineann le rannpháirtíocht trasteorann, an uasacmhainneacht iontrála atá ar fáil le haghaidh rannpháirtíocht na hacmhainneachta eachtraí indírí i gcrios rialúcháin, saineoidh an t-oibreoir córais í le haghaidh gach creasa margaidh atá nasctha go leictreach go díreach le limistéar rialúcháin na Beilge, i gcomhréir le hAirteagal 26 den Rialachán Leictreachais.

(82)

Go dtí go nglacfar na straitéisí, na tograí nó na cinntí straitéiseacha ábhartha lena gcuirtear chun feidhme Airteagal 26 den Rialachán Leictreachais, déantar rannchuidiú gach creasa margaidh atá nasctha go díreach leis an mBeilg a chinneadh trí rannchuidiú na gcriosanna sin le linn uaireanta teirce ionsamhlaithe an chloig mar a thuairiscítear i roinn 2.10.1.

(83)

Chun cothroime iomaíochta a ráthú le hacmhainneachtaí conraithe eile sa cheant Y-4, úsáidfidh Elia na tosca dírátála a aithnítear tráth an cheant Y-4 mar pharaiméadar ionchuir le haghaidh an phróisis réamhcháiliúcháin chaighdeánaigh maidir le hacmhainneachtaí neamhchruthaithe (ós rud é gur féidir an próiseas réamhcháiliúcháin caighdeánach a bhaineann leis na hacmhainneachtaí sin a eagrú suas le 24 mhí tar éis an cheant Y-4).

(84)

De réir an fhógra, eagróidh OCT ceantanna sásra acmhainneachta ag brath ar an leibhéal acmhainní acmhainneachta is gá chun leibhéal leordhóthanach leordhóthanachta acmhainní a ráthú chun an caighdeán iontaofachta a bhaint amach.

(85)

Reáchtáiltear ceant acmhainneachta gach bliain chun críche seachadta i gceann 4 bliana in ‘ceant Y-4’. Reáchtáiltear ceant eile bliain roimh ré sa bhliain díreach roimh bhliain seachadta an phríomhcheant (‘ceant Y-1’). Tá sé beartaithe an chéad cheant Y-4 a eagrú in 2021, cé gur cheart an chéad cheant Y-1 a reáchtáil in 2024.

(86)

I leagan níos luaithe den Acht Leictreachais, Airteagal 7 undecies mír 2 foráladh gur mhol OCT an mhodheolaíocht lena sainítear na paraiméadair lena gcinntear cainníocht na hacmhainneachta atá le ceannach. Faoin Rialachán Leictreachais, rud atá infheidhme ón 1 Eanáir 2020, formheasfaidh an Ballstát an toirt le cur ar ceant ar bhonn togra ó rialtóir CREG. Dá bhrí sin, bhí cinneadh déanta cheana ag coiste an tsásra acmhainneachta (FPS Economy, CREG, Elia agus Oifig Comh-aireachta an Aire Fuinnimh) in 2019 go bhforbródh CREG togra le haghaidh na modheolaíochta le haghaidh na bparaiméadar lena gcinntear an toirt atá le soláthar sna ceantanna. Leis na haithrisí seo a leanas tugtar níos mó mionsonraí maidir leis an gcroineolaíocht.

(87)

An 22 Samhain 2019, d’fhorbair Elia dréacht-togra d’Fhoraithne Ríoga le haghaidh chinneadh na modheolaíochta le haghaidh na bparaiméadar ceant (amhail tosca dírátála, praghsanna ceangail agus tagartha, caidhp phraghais idirmheánach), lena n-áirítear an próiseas chun an cás a chinneadh chun an acmhainneacht is gá a chinneadh (43). An 6 Nollaig 2019, ghlac CREG tuairim (44) maidir le togra Elia ina míníonn sé go háirithe go bhfuil úsáid an cháis EU-HiLo chun an acmhainneacht atá le ceannach a chinneadh míchuí (45) agus nach bhfuil sí i gcomhréir le hAirteagal 24(1) den Rialachán Leictreachais.

(88)

An 18 Márta 2020, rinne CREG dréacht-togra 2064 le haghaidh chinneadh na toirte acmhainneachta atá le soláthar a sheoladh chuig Aire Fuinnimh na Beilge. Spreagadh an dréacht-togra go mór le nóta (Z) CREG 2024, rud a seoladh chuig an Aire an 20 Nollaig 2019 tar éis comhairliúchán poiblí (46). Ghlac CREG an togra críochnaitheach an 24 Márta 2020 (47). Leis an togra seo:

(a)

díorthaítear sriantacht bhuiséadach inar gá do chostas an tsásra acmhainneachta a bheith níos ísle ná an costas ar an tomhaltóir de dheasca an fhuinnimh a rabhthas ag súil leis ach nár seachadadh (EENS) (48), rud a sheachnaítear le sásra acmhainneachta. Is é atá i gcostas an tsásra acmhainneachta costas na hacmhainneachta a iarrtar chun an caighdeán iontaofachta a chomhlíonadh. Is é atá sa chostas a bhfuil coinne leis agus a bhaineann le fuinneamh ar iarraidh EENS iolraithe ar an toilteanas chun íoc le haghaidh custaiméirí nach bhfaigheann an fuinneamh sin (VOLL) go neamhbheartaithe. I gcás riosca slándála soláthair, seasann an VOLL sin do chostas neamhsholáthair a fógraíodh roimh ré. Agus úsáid á baint as luachanna VOLL de chuid an Bhiúró Pleanála (49) agus as staidéar ACER (50), díorthaíonn CREG an tsriantacht bhuiséadach seo a leanas: Foinse: CREG ‘Proposition (E)2064 – 24 mars 2020’

(b)	díorthaítear an cuar éilimh seo a leanas, inarb é atá sa toirt spriocdhírithe atá le cur ar ceant C Q (51): Foinse: CREG ‘Proposition (E)2064 – 24 mars 2020’

(89)

Agus torthaí an chomhairliúcháin phoiblí maidir le nóta CREG 2024 á gcur san áireamh, tháinig Aireacht Fuinnimh na Beilge ar an gconclúid nár soláthraíodh leis an modheolaíocht a mhol CREG (go háirithe an tsriantacht bhuiséadach) ráthaíochtaí leordhóthanacha go n-urramófaí cuspóir an tsásra acmhainneachta chun ‘an leibhéal slándála soláthair is gá a áirithiú’ i gcomhréir leis na critéir dhlíthiúla.

(90)

Dá dheasca sin, tharraing Aire Fuinnimh na Beilge modh malartach suas lena sainítear na paraiméadair lena gcinntear cainníocht na hacmhainneachta a ceannaíodh faoin sásra acmhainneachta, agus togra Elia maidir le Foraithne Ríoga a luaitear in aithris (87) agus togra CREG a luaitear in aithris (88) á gcur san áireamh. Reáchtáladh comhairliúchán poiblí ar an modheolaíocht oiriúnaithe sin ón 23 Márta 2020 go dtí an 27 Márta 2020. De bhun an Dlí Sásra Acmhainneachta Leasaithe, foráiltear le hAirteagal 7 oiriúnaithe undecies, mír 2 den Acht Leictreachais go ndéanfar na paraiméadair lena sainítear an méid toirte atá le soláthar a shainiú i bhForaithne Ríoga, ar bhonn togra ón rialtóir. Foilsíodh an Fhoraithne Ríoga chríochnaitheach in Iris Oifigiúil na Beilge an 30 Aibreán 2021, tar éis fhormheas an Dlí Sásra Acmhainneachta Leasaithe (52). Le haithrisí (91) go (99) tugtar tuairisc ar an bpróiseas mar a fhoráiltear san Fhoraithne Ríoga chríochnaitheach seo.

(91)

Gach bliain, an méid acmhainneachta is gá chun an caighdeán iontaofachta a chomhlíonadh i mbliain seachadta ar leith amach anseo (i.e. an spriocthoirt), cinnfear é bunaithe ar thogra ón rialtóir. Déanann an rialtóir an togra sin agus na sonraí arna soláthar ag OCT á gcur san áireamh, ach ríomhann OCT na sonraí sin freisin ar bhonn cáis agus luachanna idirmheánacha a mhol an rialtóir agus a chinn an tAire. Cinntear an spriocthoirt ar bhonn an chaighdeáin iontaofachta dhlíthiúil, rud a chomhfhreagraíonn do luach LOLE áirithe. Déantar cás a chalabrú chun a áirithiú go gcomhlíonfar an critéar sin. Nuair a chalabraítear an cás, déantar ionsamhlú margaidh as a dtagann sainaithint uaireanta teirce ionsamhlaithe an chloig. Ríomhtar an spriocthoirt ansin mar shuim an mheánualaigh le linn na n-uaireanta teirce ionsamhlaithe agus an riachtanais cothromúcháin, as a mbaintear EENS meánach le linn na n-uaireanta teirce ionsamhlaithe an chloig.

(92)

An cás a luaitear in aithris (91), beidh sé ar cheann de na cásanna tagartha lárnacha a úsáidtear chun an t-ábhar imní leordhóthanachta acmhainní a shainaithint, ón ERAA is déanaí (53) nó ón NRAA is déanaí (54), agus tabharfar cothrom le dáta é leis an bhfaisnéis is déanaí atá ar fáil (55). Leis an bpróiseas a bhaineann le tabhairt chun críche an mhéid acmhainneachta atá le soláthar, ní mór na codanna ábhartha den Rialachán Leictreachais a urramú freisin.

(93)

Leis an bhForaithne Ríoga soláthraítear an próiseas seo a leanas chun an cás tagartha a bhunú. Mar ionchur le haghaidh an chinnidh ón Aire Fuinnimh, foilseoidh OCT de chuid na Beilge moladh, tar éis chomhairliúchán poiblí na bpáirtithe margaidh maidir leis na sonraí agus na toimhdí. Go comhleanúnach, déanfaidh an rialtóir togra le haghaidh an cháis tagartha, agus an mhodheolaíocht mar a fhoráiltear san Fhoraithne Ríoga á cur san áireamh. Ar deireadh, foilseoidh FPS Economy comhairle maidir leis an togra sin. Is é an tAire Fuinnimh atá freagrach as cinneadh críochnaitheach rogha an cháis.

(94)

Le caidhp cheant dhomhanda cinntear an luach saothair uasta is féidir a fháil le tairiscint i gceant an tsásra acmhainneachta agus is infheidhme maidir leis na catagóirí acmhainneachta uile. Trí theorainn a chur leis an luach saothair uasta is féidir a fháil, leis an gcaidhp cheant dhomhanda teorannaítear an fhéidearthacht a bhaineann le mí-úsáid a bhaint as cumhacht mhargaidh trí thairiscintí míchuí a chur isteach. Ríomhtar an chaidhp phraghais cheant dhomhanda mar ghlan-CONE (56) a iolrú faoi fhachtóir X. Le luach an fhachtóra ceartúcháin X, cuirtear san áireamh na héiginnteachtaí a bhaineann leis an meastachán ar ghlan-CONE, ar leibhéal athraitheachta ollchostais iontrálaí nua atá bainteach le teicneolaíochtaí éagsúla agus i gcinneadh na mblianachtaí infrimeallacha bliantúla sa mhargadh fuinnimh agus na glanioncam ar an margadh le haghaidh seirbhísí cothromúcháin cúntacha. Tá caidhp phraghais cheant dhomhanda don chéad cheant cothrom le EUR 75/kW/bliain, rud atá cothrom le glan-CONE iolraithe faoi fhachtóir ceartúcháin 1.50 (57).

(95)

Deartar an cuar éilimh le haghaidh na gceantanna Y-4 ar bhonn 3 phointe, mar a léirítear le fíor thíos:

(96)

Deartar an cuar éilimh le haghaidh cheantanna Y-1 ar bhonn na bpointí B agus C céanna le ceantanna Y-4, ach coigeartaítear an spriocthoirt chun acmhainneacht a conraíodh cheana sa cheant Y-4 agus a chomhfhreagraíonn don tréimhse sheachadta chéanna a chur san áireamh. Comhfhreagraíonn pointe A, in ordanáid, don chaidhp phraghais cheant dhomhanda, agus in aibsíosa, don spriocthoirt.

(97)

Measann údaráis na Beilge go n-urramaítear dhá phrionsabal le dearadh na gcuar éilimh:

(98)

De réir an Achta Leictreachais, ní mór íostoirt acmhainneachta a fhorchoimeád le haghaidh cheantanna Y-1 agus a bhaint as an spriocthoirt le haghaidh cheant Y-4. Beidh an toirt fhorchoimeádta sin cothrom ar a laghad leis an acmhainneacht is gá, ar an meán, chun an bhuaic-acmhainneacht iomlán a chumhdach ar feadh níos lú ná 200 uair oibríochta an chloig in aghaidh na bliana. De réir na Foraithne Ríoga chun an mhodheolaíocht le haghaidh ríomh na hacmhainneachta agus paraiméadair cheant a chinneadh i gcomhthéacs an tsásra acmhainneachta, an acmhainneacht is gá chun an bhuaic-acmhainneacht iomlán a chumhdach ar feadh níos lú ná 200 uair an chloig ar an meán, cinnfear í, le haghaidh gach bloic 100 MW, leis an meánlíon uaireanta is gá chun na critéir slándála soláthair a chomhlíonadh bunaithe ar an gcuar lódmharthanachta. Sin iad na huaireanta atá ag teastáil ó riachtanais acmhainneachta áirithe chun an t-uasídiú leictreachais a chomhlíonadh. Is é a tháinig as an meastachán ar an gcuar éilimh forchoimeád thart ar 2.5 GW le haghaidh cheant Y-1 dá bhforáiltear in 2024. De réir na Beilge, an cinneadh chun cuid den toirt atá le soláthar le haghaidh an phróiseas ceant Y-1 a fhorchoimeád, léiríonn sin a thoilteanas neodracht theicniúil agus oscailteacht theicniúil an tsásra a chur i dtábhacht. Leis an mbeart sin spreagtar rannpháirtíocht soláthraithe freagartha don éileamh ós rud é go mb’fhéidir go mbeidh sé níos deacra ar na hacmhainneachtaí sin a n-infhaighteacht a phleanáil i bhfad roimh ré, rud a dhéanfaidh a rannpháirtíocht sa cheant Y-4 níos casta, b’fhéidir. D’ainneoin aistriú sin na toirte acmhainneachta chuig an gceant Y-1, ceadaítear do na sealbhóirí acmhainneachta uile a bheith rannpháirteach sa phróiseas ceant Y-4 agus Y-1 araon ar feadh tréimhse sheachadta áirithe.

(99)

Cur chun feidhme dhréacht críochnaitheach na Foraithne Ríoga a réamh-mheas:

(100)

An cuar éilimh le haghaidh an cheant Y-4 i mí Dheireadh Fómhair 2021, tá sé bunaithe ar chás lárnach MAF 2019, agus sonraí agus ceartúcháin tugtha cothrom le dáta bunaithe ar an ‘Measúnú Leordhóthanachta Giniúna’ arna dhéanamh ag PLEF agus a foilsíodh i mí Aibreáin 2020 (féach freisin aithrisí (287) go (289)).

(101)

Leis an staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2021 úsáidtear cás lárnach MAF 2020, arna chomhlánú leis an tacar sonraí is déanaí atá ar fáil le haghaidh gach tíre agus arna bhailiú laistigh de ENTSO-E agus faisnéis phoiblí nó staidéir náisiúnta a tugadh cothrom le dáta le haghaidh tíortha eile. De réir na Beilge, trí úsáid a bhaint as an bhfoinse chéanna (MAF) mar thacar sonraí le haghaidh na measúnuithe leordhóthanachta acmhainní agus an chalabrúcháin ar an gcuar éilimh, áirithítear comhleanúnachas.

(102)

Shoiléirigh an Bheilg go ndearnadh an íogaireacht a úsáideadh i ríomhanna an chuair éilimh le haghaidh an chéad cheant maidir le neamhinfhaighteacht na hacmhainneachta núicléiche de chuid na Fraince (i gcomhréir leis an ‘Measúnú Leordhóthanachta Giniúna’ arna dhéanamh ag PLEF) a shamhaltú freisin sa staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2021.

(103)

Tá an toirt mheasta atá le soláthar sna chéad cheantanna Y-4 agus Y-1 cothrom le thart ar 9.5 GW. Sainítear an toirt fhoriomlán de réir an cheant agus tá sí bunaithe ar an modheolaíocht a thuairiscítear i roinn 2.5.2. Sa chuar éilimh le haghaidh cheant Y-4, chuir údaráis na Beilge toirt shuntasach i leataobh le haghaidh cheant Y-1, agus é á áirithiú leis sin go ndéanfar calabrú nua níos gaire don bhliain seachadta agus nach ndéanfar an iomarca acmhainneachta a chur ar ceant sa chéad cheant Y-4. Leis an bhforchoimeádas mór Y-1 sin ceadaítear d’údaráis na Beilge déileáil le claontaí miona tar éis sonraí ionchuir nua agus feabhsuithe modheolaíocha, ach áirithítear leis freisin go dtabharfar féidearthachta fairsinge do theicneolaíochtaí nua agus nuálacha a bheith rannpháirteach, rud a áirithíonn dá réir sin sa chleachtas neodracht theicneolaíoch an bhirt.

(104)

Ar an bhforiomlán, déanfar thart ar 54 % den mheánídiú buaice ag tráthanna teirce a chonrú sa cheant Y-4 in 2021, rud a laghdaíonn dá réir sin an spriocthoirt chuig an méid a bhfuil fíorghá leis.

(105)

Gheall an Bheilg cros-seiceáil agus coigeartú a dhéanamh más gá ar na toirteanna atá le soláthar sa cheant T-4 in 2023 agus sa cheant T-1 in 2026 de réir na dtorthaí ó NRAA 2023.

106

Tá nós imeachta réamhcháiliúcháin sainordaitheach infheidhme maidir le sealbhóirí uile acmhainneachta giniúna os cionn 1 MW. Mar sin féin, níl oibleagáid ar acmhainneachtaí réamhcháiliúcháin a bheith rannpháirteach sa phróiseas tairisceana (clásal um rogha gan bheith páirteach). Chun an réamhcháiliúchán sainordaitheach sin a éascú, déantar foráil maidir le próiseas réamhcháiliúcháin mear chun é a chur ar a gcumas do shealbhóirí acmhainneachta an oibleagáid réamhcháiliúcháin a chomhlíonadh ach iarracht íosta a dhéanamh (níl gá ach le híoschainníocht faisnéise, amhail uimhir chéannachta, an cineál pointe seachadta agus an acmhainneacht shuiteáilte iomlán): sealbhóirí acmhainneachta tar éis próiseas réamhcháiliúcháin mear, déileáiltear leis an acmhainneacht go huathoibríoch mar chlásal um rogha gan bheith páirteach.

(107)

Áirítear leis na ceanglais réamhcháiliúcháin teorainn astaíochta: soláthraithe acmhainneachta a sháraíonn an teorainn astaíochta thíos, ní féidir leo a bheith rannpháirteach sa cheant acmhainneachta:

(108)

Thairis sin, mar chuid den phróiseas réamhchlárúcháin, ní mór do na hiarrthóirí urrús airgeadais sealadach a sholáthar chun go gceadófar dóibh a bheith rannpháirteach sa cheant. Tagann an t-urrús airgeadais sealadach sin chun bheith éifeachtach nuair a roghnaítear AMA sa cheant. Mura n-urramaíonn an soláthraí acmhainneachta, tar éis roghnú sa cheant, a oibleagáidí conarthacha nó i gcás nach bhfuil sé toilteanach an conradh acmhainneachta a shíniú, cuirfear pionóis airgeadais i bhfeidhm mar chuid den phróiseas rialúcháin réamhsheachadta. Tá an ceart ag an gcontrapháirtí conarthach urrús airgeadais a éileamh i gcás ina mbeadh na pionóis sin gan íoc. Tráth an réamhcháiliúcháin, beidh méid an urrúis airgeadais shealadaigh cothrom le EUR 20 000/MW le haghaidh AMAnna fíorúla agus breise agus EUR 10 000/MW le haghaidh sásraí acmhainneachta atá ann cheana, de réir thoirt incháilithe an tsásra acmhainneachta (ós rud é nach eol fós an acmhainneacht chonartha agus é á áirithiú go mbeidh an t-urrús airgeadais comhréireach le méid an tionscadail agus leis an riosca iarmhartach a bhaineann leis an gcóras i gcás neamhsheachadadh). Má tá acmhainneacht chonraithe chríochnaitheach AMA níos ísle ná a mhéid incháilithe, íslítear méid an urrúis airgeadais le haghaidh na difríochta dearfaí idir an méid incháilithe agus an acmhainneacht chonraithe, iolraithe faoi EUR 20 000 (le haghaidh AMAnna fíorúla agus breise) nó EUR 10 000 (le haghaidh AMAnna atá ann cheana).

(109)

Ina theannta sin, páirtithe ar mian leo iarratas a dhéanamh ar réamhcháiliú le haghaidh suiteálacha nua (le haghaidh conradh acmhainneachta 15 bliana) arna lasadh le breoslaí iontaise, má fhaigheann siad conradh acmhainneachta ní mór dóibh a aithint nach mbeidh siad díolmhaithe ón reachtaíocht ná ó na cuspóirí atá ann faoi láthair agus a bheidh ann amach anseo arna mbunú ag an Aontas agus/nó ag an mBeilg chun astaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú. Ina theannta sin, ní mór dóibh a admháil gurb amhlaidh má fhaigheann siad conradh acmhainneachta a gheallann siad go rannchuideoidh siad le hullmhú beartais chun na cuspóirí sin a bhaint amach. Chuige sin, ní mór dóibh dearbhú i scríbhinn a chur i gceangal ina ngabhann siad de láimh an méid seo a leanas a dhéanamh:

(110)

Comhlíontacht leis na gealltanais a leagtar amach in aithris (109), ní mór í a léiriú d’Ard-Stiúrthóireacht Fuinnimh FPS Economy.

(111)

Le sásra ceant iomaíoch baintear úsáid as an bhformáid ceant tairisceana shéalaithe ina gcuireann tairgeoirí tairiscintí isteach go hanaithnid agus ina n-imréitítear an margadh ina dhiaidh sin in aon bhabhta amháin. De réir údaráis na Beilge, mura soláthraítear faisnéis don mhargadh le linn imréiteach an mhargaidh agus mura gceadaítear do thairgeoirí a dtairiscintí a thabhairt cothrom le dáta, leis an bhformáid ceant tairisceana shéalaithe teorannaítear an t-ionchas atá ann maidir le mí-úsáid cumhachta margaidh. Léiríonn siad freisin, maidir leis an bpróiseas tairisceana séalaithe, murab ionann agus clogcheantanna íslitheacha, nach bhfuil tairgeoirí ceangailte suas ar feadh 2-3 lá (go hiondúil) inar gá dóibh a bheith ar fáil chun freagairt a thabhairt maidir leis an bhfaisnéis a chuirtear ar fáil le haghaidh phróiseas an cheant. Leis an bpróiseas ceant nach bhfuil chomh casta ná fadálach sin, d’fhéadfaí an bhacainn iontrála a ísliú a thuilleadh, rud atá ábhartha go háirithe le haghaidh gníomhaithe nua agus beaga agus páirtithe freagartha don éileamh nach bhfuil a bpríomhghnó sa mhargadh fuinnimh.

(112)

Dámhfar luach saothair acmhainneachta ar na tairgeoirí uile a n-éireoidh leo, bunaithe ar an riail phraghsála íoc-mar-tairgthe le haghaidh na gceantanna uile a bhaineann leis an dá thréimhse sheachadta thosaigh ar a laghad (ceantanna Y-4 agus Y-1 le haghaidh na dtréimhsí seachadta a thosaíonn i mí na Samhna 2025 agus mí na Samhna 2026). I bhfocail eile, gheobhaidh soláthraithe acmhainneachta a n-éireoidh leo a bpraghas tairisceana mar luach saothair acmhainneachta.

(113)

Tar éis tuarascáil mheastóireachta a chur i láthair na Parlaiminte, d’fhéadfadh feidhm a bheith ag an riail phraghsála íoc-mar-imréitithe maidir le ceantanna a bhaineann le tréimhsí seachadta ina dhiaidh sin. Faoin riail íoc-mar-imréitithe, tá an luach saothair acmhainneachta cothrom le praghas tairisceana na tairisceana is costasaí a roghnaítear (le teorannú na caidhpe praghais idirmheánaí, féach roinn 2.5.4.2).

(114)

Creideann údaráis na Beilge go mbeidh gá le hacmhainneacht nua le haghaidh na staide leordhóthanachta sa Bheilg thart ar 2025 (féach aithris (29)). Dá bhrí sin, sealbhóirí acmhainneachta a chuireann struchtúir chostais an-ilchineálach in iúl, is dócha go mbeidh siad in iomaíocht i gceantanna an tsásra acmhainneachta tosaigh. Dá dhroim sin, tá eagla ar údaráis na Beilge go bhféadfadh soláthraithe acmhainneachta áirithe tairbhiú d’ardchíosanna infrimeallacha maidir leis an sásra acmhainneachta agus dá réir sin brabúis amhantair má chuirtear an riail phraghsála íoc-mar-imréitithe i bhfeidhm. De réir na Beilge, go teoiriciúil, i gcás faisnéis fhoirfe inar féidir le rannpháirtithe sa mhargadh an praghas imréitigh margaidh a bheadh ann faoi íoc-mar-imréitithe a réamh-mheas, thiocfadh an toradh céanna as an riail phraghsála íoc-mar-tairgthe, ós rud é go bhfuil dreasacht ag tairgeoirí forthairiscint a dhéanamh ag an bpraghas imréitithe réamh-mheasta sin. Sa chleachtas, áfach, tá méid áirithe éiginnteachta agus dothuarthachta a bhaineann leis an margadhphraghas íoc-mar-imréitithe ionchasach bainteach ar ndóigh leis na chéad cheantanna sásra acmhainneachta. Dá bhrí sin, faoin riail phraghsála íoc-mar-tairgthe, féadfaidh gníomhaithe margaidh gníomhú ar bhealach níos stuama chun an riosca a bhaineann le gan bheith roghnaithe a sheachaint, agus dá réir sin féadfaidh toradh nach bhfuil chomh costasach sin teacht as íoc-mar-tairgthe.

(115)

Mar sin féin, measann an Bheilg gurb é is dóichí go laghdaíonn buntáiste costéifeachtúlachta ceantanna íoc-mar-tairgthe le himeacht ama, ní hamháin toisc go mb’fhéidir go n-imeoidh an ceanglas maidir le hacmhainneacht nua, ach freisin toisc go gceadaítear le ceantanna íoc-mar-tairgthe athfhillteacha do rannpháirtithe sa mhargadh praghas imréitithe tagartha an mhargaidh a réamh-mheas ar bhealach níos fearr, as a dtagann cuar tairisceana ‘comhréidh’. Lena chois sin, i gcás ina n-imeodh an t-airgead ar iarraidh sa mheántéarma agus san fhadtéarma, le híoc-mar-tairgthe d’fhéadfaí cosc a chur ar an bpraghas claonadh i dtreo an nialais ós rud é nach bhfuil aon dreasacht ag soláthraithe acmhainneachta forthairiscint a dhéanamh ag nialas faoin riail phraghsála íoc-mar-tairgthe.

(116)

Measann an Bheilg, tar éis ceantanna ina dhiaidh sin, go mb’fhéidir go dtiocfaidh an riail phraghsála íoc-mar-imréitithe chun bheith mar an rogha is fearr chun an iomaíocht a spreagadh, comhartha praghais a sholáthar agus a cheadú go gclaonfaidh luachanna saothair acmhainneachta i dtreo an nialais nuair atá coinne leis go bhfuil an leibhéal acmhainneachta a sholáthraítear leordhóthanach chun an leibhéal acmhainneachta a éilítear a chomhlíonadh. Gné thábhachtach den riail phraghsála íoc-mar-imréitithe is ea gurb é atá san iompraíocht tairisceana réasúnach forthairiscint a dhéanamh ag fíorchostais. Lena chois sin, ós rud é go soláthraítear le praghsáil íoc-mar-imréitithe comhartha praghais trédhearcach i dtreo an mhargaidh, is féidir luach ar leith a bheith ag baint leis an bhfaisnéis sin le haghaidh aonaid bheaga agus gníomhaithe margaidh nua, ós rud é go mb’fhéidir go dtabharfar tuairim níos fearr dóibh leis sin maidir leis na dálaí margaidh a bhfuil coinne leo faoi láthair agus amach anseo, rud a spreagann rannpháirtíocht le himeacht ama. Ina theannta sin, leis an riail phraghsála íoc-mar-imréitithe éascaítear socruithe conarthacha, go háirithe le haghaidh comhbhailiúchán. Dá bhrí sin, déanfaidh an Bheilg foráil maidir le nós imeachta lena gceadaítear an riail phraghsála íoc-mar-imréitithe a athrú nuair a léirítear gur tairbhiúil déanamh amhlaidh.

(117)

Mar a thuairiscítear go mion i roinn 2.6, AMA a cheanglaíonn infheistíochtaí suntasacha, is féidir leis iarratas a dhéanamh ar chonradh acmhainneachta ilbhliantúil. De thráth na huaire, níl feidhm ag an riail sin maidir le rannpháirtíocht eachtrach indíreach, nach féidir ach conradh 1 bhliain amháin a fháil ina leith (féach aithrisí (143) agus (144)). De réir údaráis na Beilge, AMAnna laistigh de chatagóir an chonartha 1 bhliain amháin níl aon cheanglas orthu costais infheistíochta a chumhdach nó tá ceanglas orthu costais infheistíochta ísle a chumhdach (seachas sin cháileoidís le haghaidh conradh ilbhliantúil). Dá bhrí sin, déantar foráil maidir le caidhp phraghais idirmheánach a chur i bhfeidhm maidir le AMAnna sa chatagóir conartha 1 bhliain amháin, chun brabúis amhantair a sheachaint. Beidh feidhm ag an riail sin freisin maidir le conarthaí a chuirtear i leith acmhainneacht eachtrach indíreach (féach roinn 1.10.1 go mionsonraithe).

(118)

Na AMAnna laistigh den chatagóir conartha 1 bhliain amháin, ní cheadófar dóibh tairiscint a dhéanamh ag praghas níos airde ná an chaidhp phraghais idirmheánach. Thairis sin, fiú faoin riail íoc-mar-imréitithe (féach aithris (113)), ní bhfaigheadh na sásraí acmhainneachta sin íocaíochtaí acmhainneachta atá níos airde ná an chaidhp phraghais idirmheánach.

(119)

De réir údaráis na Beilge, leis an gcaidhp phraghais idirmheánach cuirfear cosc freisin ar ghníomhaithe sa mhargadh ag a bhfuil cumhacht mhargaidh shuntasach cinneadh a dhéanamh go straitéiseach an acmhainneacht atá ann cheana a chur i leataobh nó a dhúnadh, rud a thógann an acmhainneacht amach as an margadh go héifeachtach agus a imríonn tionchar ar an bpraghas imréitigh margaidh. Trí theorainn a chur leis na huasluachanna saothair acmhainneachta le haghaidh acmhainneachtaí sa chatagóir acmhainneachta conartha 1 bhliain amháin (agus sócmhainní atá ann cheana ina measc), leis an gcaidhp phraghais idirmheánach chuirfí teorainn leis an ionchas le haghaidh cíosanna infrimeallacha iomarcacha.

(120)

Léiríonn údaráis na Beilge gur cheart an chaidhp phraghais idirmheánach, ar thaobh amháin, a bheith sách íseal chun brabúis amhantair a sheachaint, ach, ar an taobh eile, níor cheart í a bheith ró-íseal le go gcoiscfear leis sin gnáth-thorthaí le haghaidh na n-infheisteoirí, nó le go gcoiscfear ar AMAnna fiú a bheith rannpháirteach sa cheant sásra acmhainneachta agus comhartha scoir neamh-inmhianaithe a chruthú.

(121)

Leis an modheolaíocht ar a dtugtar tuairisc san Fhoraithne Ríoga lena leagtar amach an mhodheolaíocht chun na paraiméadair cheant a ríomh faoin sásra acmhainneachta, cinntear go ndéanfar an chaidhp phraghais idirmheánach a chalabrú chuig an leibhéal ‘airgead ar iarraidh’ a bhfuil coinne leis de chuid na teicneolaíochta is neamhfheidhmiúla sa mhargadh faoi láthair, agus costais agus ioncaim araon á meas.

(122)

Cuirtear na costais seo a leanas san áireamh:

(123)

Roinntear na comhchodanna sin den chostas ar na tosca dírátála is infheidhme, ós rud é go bhfuil feidhm ag an gcaidhp phraghais idirmheánach sa cheant ina sloinntear praghsanna de réir an MW dhírátáilte. Sholáthair údaráis na Beilge na sonraí a chuirtear i láthair i dTábla 5 thíos (64).

Tábla 5

Costais bhliantúla iomlána le haghaidh gearrliosta de na teicneolaíochtaí atá ann cheana  (65)

Foinse: Fógra

(124)

Cuirtear na hioncaim bhliantúla seo a leanas san áireamh:

(125)

Sholáthair údaráis na Beilge na sonraí a chuirtear i láthair i dTábla 6 thíos:

Tábla 6

Ioncaim bhliantúla iomlána le haghaidh gearrliosta de na teicneolaíochtaí atá ann cheana  (67)

Foinse: Fógra

(126)

Ar deireadh, ríomhtar ‘airgead ar iarraidh’ tríd an ioncam bliantúil a asbhaint as na luachanna costais bliantúla. Cuirtear corrlach éiginnteachta 5 % leis an bhfigiúir a dhíorthaítear, chun éiginnteachtaí ginearálta atá bainteach le meastachán ‘airgead ar iarraidh’ a chur san áireamh, go háirithe ós rud é go gceanglaítear le calabrú na caidhpe praghais idirmheánaí ginearálú figiúirí costais agus ioncaim in aghaidh na teicneolaíochta agus go ndéantar an meastachán sin suas le roinnt blianta roimh an tréimhse sheachadta ábhartha.

(127)

Sholáthair údaráis na Beilge na sonraí i dTábla 7. Na ‘leibhéil’ éagsúla le haghaidh an luacha le haghaidh ‘airgead ar iarraidh’, seasann siad don chatagóiriú seo a leanas: le leibhéal 1 meastar figiúirí ísealchostais agus figiúirí ardioncaim; le leibhéal 2 meastar figiúirí ísealchostais agus figiúirí meán-ioncaim; le leibhéal 3 meastar figiúirí ísealchostais agus figiúirí íseal-ioncaim; le leibhéal 4 meastar figiúirí meánchostais agus figiúirí ardioncaim; le leibhéal 5 meastar figiúirí meánchostais mheánaigh agus figiúirí meán-ioncaim; le leibhéal 6 meastar figiúirí meánchostais agus figiúirí ísealioncaim.

Tábla 7

Luachanna ‘airgead ar iarraidh’ arna ndíorthú le haghaidh gearrliosta de na teicneolaíochtaí atá ann cheana  (69)

Foinse: Fógra

(128)

Ar bhonn an ionchuir agus na sonraí arna soláthar ag Elia, agus na comhairle a fuarthas maidir leis na sonraí sin ón rialtóir, shocraigh údaráis na Beilge an chaidhp phraghais idirmheánach le haghaidh an chéad cheant, i.e. an ceant Y-4 le tréimhse sheachadta idir mí na Samhna 2025 - mí Dheireadh Fómhair 2026, ag EUR 20/kWde-rátáilte/bliantúil.

(129)

Le linn an nós imeachta imscrúdaithe fhoirmiúil, chuir an Bheilg sásra i bhfeidhm lena ndéantar foráil maidir le maolú aonair ón gcaidhp phraghais idirmheánach (70).

(130)

Tugadh an sásra maolúcháin isteach san Fhoraithne Ríoga chun an mhodheolaíocht le haghaidh ríomh na hacmhainneachta agus paraiméadair cheant a chinneadh i gcomhthéacs an tsásra acmhainneachta. Tá feidhm ag an sásra maolúcháin go cothrom maidir le hacmhainneachtaí trasteorann náisiúnta agus indíreacha araon.

(131)

Bunaithe ar an bhForaithne Ríoga, le haghaidh an chéad cheant, de bharr na tréimhse teoranta idir dearadh an tsásra maolúcháin agus ullmhú an chéad cheant, deonófar an maolú ex post, i.e. tar éis dhúnadh an cheant. Mhínigh an Bheilg go ndéanfaidh tairbhithe ionchasacha iarratas ar mhaolú roimh na ceantanna agus go gcuirfidh siad an fhaisnéis ábhartha uile isteach roimh na ceantanna. Déanfar na critéir agus na rialacha uile le haghaidh an mhaolaithe a bhunú go trédhearcach roimh na ceantanna. Ní bheidh an maolú ag brath ar na tairiscintí a bheidh curtha isteach ag an aon rannpháirtí sa cheant. Ar deireadh, más rud é ex post go dtiocfar ar an gconclúid nach gcáilíonn aonaid áirithe le haghaidh maolú agus go laghdófar a n-íocaíochtaí, ní dhéantar difear leis sin don toradh (an conradh, an íocaíocht agus an chainníocht a dhámhtar) le haghaidh aonaid eile a ghlac páirt sa cheant.

(132)

Ba cheart an ceant acmhainneachta a imréiteach tríd an teaglaim de thairiscintí lena n-uasmhéadaítear leas sóisialta a roghnú, agus an cuar éilimh (a shocraítear ar bhealach riaracháin) agus an cuar tairisceana (trí thairiscintí éagsúla na sealbhóirí acmhainneachta a chomhbhailiú) á gcur san áireamh agus trí thoirt agus comhchodanna praghais na dtairiscintí éagsúla a chur san áireamh. Ríomhtar leas sóisialta sa chomhthéacs sin mar shuim an bharrachais tomhaltóra (an barrachas le haghaidh na sochaí ón éileamh ar shlándáil an tsoláthair a chomhlíonadh ag praghas atá faoi bhun an toilteanais chun íoc le haghaidh acmhainneacht mar a shainítear leis an gcuar éilimh) agus an bharrachais táirgeora (an barrachas le haghaidh soláthraithe acmhainneachta ó roghnú a dtairiscintí ag praghas os cionn an phraghais tairisceana).

(133)

Má tá réitigh imréitigh iomadúla (i.e. teaglaim de thairiscintí) coibhéiseach ó thaobh an barrachas eacnamaíoch a uasmhéadú, roghnaítear an réiteach leis na hastaíochtaí CO2 is ísle. Má tá dhá réiteach coibhéiseach ó thaobh uasmhéadú a dhéanamh ar bharrachas eacnamaíoch agus astaíochtaí meáin ualaithe CO2, roghnaítear an réiteach leis an bhfad conartha meáin ualaithe is ísle arb é is sprioc dó sin an gaibhniú a theorannú in imeacht roinnt blianta (71).

(134)

Leis an algartam ceant cuirfear sriantachtaí eangaí san áireamh freisin, ar bhealach go ndiúltóidh sé teaglamaí áirithe de thairiscintí nach bhfuil indéanta le chéile ó thaobh eangaí de. An tacar sriantachtaí eangaí a bhaineann le heangach OCT ag a mbeidh feidhm le linn an imréitigh ceant, cinnfear é sula ndéantar an t-imréiteach ceant agus déanfar é a thiomáint le breithnithe slándála córais nó teorannaithe spásála fisiciúla.

(135)

De réir údaráis na Beilge, le fad conartha acmhainneachta níos faide ceadaítear don soláthraí acmhainneachta cistiú fadtéarmach a áirithiú chun na costais infheistíochta a leathadh in imeacht tréimhse níos faide. Leis sin d’fhéadfaí an luach saothair acmhainneachta a cheanglaítear in aghaidh na bliana a laghdú agus cuidiú lena áirithiú go mbeidh tionscadal nua iomaíoch in aghaidh tionscadail atá ann cheana sa mhargadh. Tá an t-ionchas atá ann le haghaidh iontráil nua ag praghas iomaíoch ríthábhachtach freisin chun cumhacht mhargaidh na soláthraithe acmhainneachta atá ann cheana a rialú.

(136)

Mar sin féin, le conradh acmhainneachta a mhaireann níos faide is féidir teicneolaíocht a ‘ghaibhniú’ sa mhargadh fuinnimh ar feadh tréimhse níos faide. Dá bhrí sin, roghnaigh Stát na Beilge catagóirí acmhainneachta éagsúla (1 bhliain amháin, suas le 3, 8 agus 15 bliana). Dá dhroim sin, ní dheonaítear infheistíochtaí nua láithreach le haghaidh conradh acmhainneachta ar feadh na huastréimhse (15 bliana), rud a áirithíonn nach mbeadh an margadh fuinnimh gaibhnithe le haghaidh teicneolaíochtaí nua (agus teicneolaíochtaí a d’fhéadfadh a bheith níos neamhdhíobhálaí don chomhshaol).

(137)

I bhForaithne Ríoga an 12 Nollaig 2019 (72) a mhol CREG, bunaítear na costais incháilithe mar a leanas: ‘caiteachas infheistíochta tosaigh agus neamh-athfhillteach, rud a ordaítear ó dháta foilseacháin na dtorthaí ceant ina ndéantar an tairiscint le haghaidh na hacmhainneachta sin a choinneáil agus a dhéanamh ar a dhéanaí an lá roimh an gcéad lá den tréimhse soláthair acmhainneachta, rud is gá le haghaidh thógáil agus/nó sholáthar eilimintí teicniúla fisiciúla fíor-riachtanacha na hacmhainneachta, agus chun acmhainneacht bhreise a thairiscint do mhargadh na Beilge, amhail ón gcéad tréimhse sheachadta a chumhdaítear leis an gconradh acmhainneachta’. Le haghaidh na hacmhainneachta atá ann cheana, is é atá i gcaiteachas ag a bhfuil sé d’éifeacht acmhainneacht bhreise a thairiscint: (i) caiteachas is gá chun é a chumasú don acmhainneacht caighdeáin chomhshaoil a chomhlíonadh agus dá réir sin chun í a choinneáil ar bun ar an margadh; (ii) caiteachas is gá chun acmhainneacht shuiteáilte nó saolré theicniúil na suiteála a mhéadú agus (iii) le haghaidh acmhainneacht eachtrach dhíreach, caiteachas is gá chun an t-aonad a cheangal le líonra laistigh de limistéar rialaithe na Beilge (féach roinn 2.10.2).

(138)

Foráiltear leis an bhForaithne Ríoga a bheartaítear na tairseacha a chuirtear i láthair i dTábla 8. Ríomhadh na hinfheistíochtaí sin chun a áirithiú go mbeidh na meánchostais infheistíochta bhliantúlaithe mheasta cothrom idir na catagóirí acmhainneachta atá nasctha le fad conartha acmhainneachta uasta 15 bliana, 8 mbliana agus 3 bliana. Molfaidh CREG na tairseacha infheistíochta a thabhairt cothrom le dáta nuair is cosúil gur gá sin agus gach 3 bliana ar a laghad (73). Leis na tairseacha cuirtear san áireamh an acmhainneacht shuiteáilte seachas an acmhainneacht dhírátáilte. De réir na Beilge, i gcás ina ndéanfaí an acmhainneacht dhírátáilte a thairgeann AMA seachas an acmhainneacht shuiteáilte a chur san áireamh le haghaidh na dtairseach infheistíochta, shroichfeadh acmhainneachtaí ag a bhfuil toisc dhírátála ard na tairseacha infheistíochta le haghaidh conarthaí ilbhliantúla ar bhealach níos fusa, rud a thiocfadh salach ar chuspóir an tsásra acmhainneachta.

Tábla 8

Tairseacha infheistíochta le haghaidh conarthaí luacha saothair acmhainneachta fadtéarmacha

Foinse: FPS Economy

(139)

Déanfaidh CREG faireachán ar na costais infheistíochta chun a áirithiú, ar bhonn thíolacadh an aonaid ex ante agus ex post, go mbeidh an chatagóir acmhainneachta a shanntar do gach soláthraí acmhainneachta iomchuí. Go háirithe, ní mór don soláthraí acmhainneachta comhad infheistíochta ex post a sholáthar, rud is féidir leis an rialtóir a úsáid le haghaidh a mheasúnaithe ex post ar an gcatagóir acmhainneachta a sannadh. Dá nochtaí leis an anailís ex post nár comhlíonadh na critéir chostais (lena n-áirítear raon lamháltais teoranta chun éiginnteachtaí beaga a chur san áireamh), d’fhéadfaí coinníollacha conarthacha a athbhreithniú (e.g. athaicmiú AMA i gcatagóir leithreasaithe an chonartha). Ina theannta sin, i gcás nach soláthrófar an comhad infheistíochta ex post (in am), tá athaicmiú an tsásra acmhainneachta sa chatagóir acmhainneachta 1 bhliain amháin arna dhéanamh ag an rialtóir indéanta freisin.

(140)

De réir an togra tosaigh, sanntar catagóir chonartha do thairiscintí comhbhailithe freisin. Má dhéantar tairiscint chomhbhailithe d’acmhainneachtaí a chomhfhreagraíonn do chatagóirí conartha éagsúla, an chatagóir chonartha a chomhfhreagraíonn don acmhainneacht leis an gcatagóir chonartha is gaire, sanntar don tairiscint chomhbhailithe í.

(141)

Athbhreithníodh an togra seo tar éis an nós imeachta imscrúdaithe fhoirmiúil. Bunaithe ar an bhForaithne Ríoga lena socraítear na tairseacha infheistíochta, na critéir incháilitheachta le haghaidh costais infheistíochta agus an nós imeachta rangúcháin, déantar gach acmhainneacht atá mar chuid de thairiscint chomhbhailithe a aicmiú i gcatagóir acmhainneachta. Ar bhonn aicmiú acmhainneachtaí, cinneann CREG, i gcás inarb iomchuí, a theaglamaí aicmiúcháin éagsúla agus nascann sé gach teaglaim le cumhacht tagartha ainmniúil uasta a chomhfhreagraíonn do shuim acmhainneachtaí tagartha ainmniúla acmhainneachtaí na tairisceana comhbhailithe a aicmítear i gcatagóir acmhainneachta atá cothrom leis an gcatagóir acmhainneachta shonraithe nó atá níos airde ná sin. Bunaithe air sin, roghnaíonn bainisteoir na tairisceana comhbhailithe an chatagóir acmhainneachta ag a bhfuil feidhm maidir leis an tairiscint chomhbhailithe.

(142)

Tar éis an nós imeachta imscrúdaithe fhoirmiúil, leasaigh an Bheilg forálacha na Foraithne Ríoga freisin maidir le costais infheistíochta incháilithe. Sonraítear san Fhoraithne Ríoga leasaithe nach mbeidh ach na costais a bhaineann le hoiriúnú do chaighdeáin an Aontais amach anseo incháilithe faoin sásra acmhainneachta.

(143)

De réir údaráis na Beilge, an fhéidearthacht a bhaineann le conarthaí ilbhliantúla ní féidir foráil a dhéanamh leo le haghaidh acmhainneacht eachtrach ós rud é, san fhadtéarma, nach féidir acmhainneacht iontrála leordhóthanach a ráthú i gcónaí. Níl an méid sin ag brath ar an leibhéal idirnaisc ná ar a infhaighteacht amháin, ach tá sé ag brath freisin ar an riosca a bhaineann le brú a bheith sna córais an tráth céanna le tíortha comharsanacha. Is féidir go n-athróidh an riosca deiridh sin go suntasach le himeacht ama, ag brath ar an leordhóthanacht agus staid an mhargaidh i dtíortha eile.

(144)

Gheall údaráis na Beilge áfach, athbhreithniú a dhéanamh ar an bhféidearthacht go bhfaigheadh acmhainneachtaí eachtracha rochtain ar chonarthaí ilbhliantúla. Déanfar an chéad athbhreithniú faoin 15 Eanáir 2023 agus gach 2 bhliain ina dhiaidh sin. Más rud é go léirítear leis an athbhreithniú go ndéantar na rioscaí a bhaineann le leibhéal agus infhaighteacht an idirnascaire agus an riosca a bhaineann le brú an chórais chomhuainigh a mhaolú go leordhóthanach, ionas nach ndéantar le conarthaí a mhaireann tréimhse is faide ná 1 bhliain amháin le haghaidh acmhainneacht eachtrach indíreach rioscaí míréasúnta i leith na leordhóthanachta a chruthú, féadfar conarthaí ilbhliantúla le haghaidh acmhainneachtaí eachtracha a dheonú.

(145)

Ar deireadh, ní féidir le hacmhainneacht neamhchruthaithe a bheith incháilithe le haghaidh conradh acmhainneachta 1 bhliain amháin, toisc gur deacair údar a thabhairt le figiúirí costais beachta lena bhféadfaí iad a chatagóiriú i gceann de na catagóirí conartha ilbhliantúil (féach roinn 1.4.4).

(146)

I sásra acmhainneachta na Beilge, ceannaíonn an contrapháirtí conarthach an acmhainneacht ó na soláthraithe acmhainneachta i bhfoirm roghanna iontaofachta. Na soláthraithe acmhainneachta a roghnaítear sa cheant, díolann siad na roghanna iontaofachta leis an gceannaitheoir lárnach agus faigheann siad luach saothair acmhainneachta seasta i gcomaoin air sin. Aon uair a sháraíonn an praghas tagartha leibhéal réamhshainithe, an praghas ceangail mar a thugtar air, tá oibleagáid ar an soláthraí acmhainneachta an difríocht idir an praghas tagartha agus an praghas ceangail a aisíoc leis an gceannaitheoir lárnach, arna ríomh ar na toirteanna acmhainneachta conraithe.

(147)

Dá thoradh sin, déantar ioncaim le haghaidh an tsoláthraí acmhainneachta ar an margadh fuinnimh amháin a chaidhpeáil ag an bpraghas ceangail, ach áirithítear luach saothair acmhainneachta seasta agus cinnte le haghaidh soláthraithe acmhainneachta i gcomaoin air sin. I bhfocail eile, tarscaoileann na soláthraithe acmhainneachta cuid dá gcíosanna teirce éiginnte chun luach saothair acmhainneachta cinnte a fháil i gcomaoin air sin, rud a laghdaíonn an riosca a bhaineann le hioncaim luaineacha go suntasach agus dá bhrí sin na rioscaí a bhaineann leis an infheistíocht atá le déanamh. Tá dhá ghné ag baint le cuspóir na rogha iontaofachta. Ar an gcéad dul síos, leis an oibleagáid aisíoca teorannaítear an t-ionchas a bhaineann le brabúis amhantair agus ar an dara dul síos dreasaítear AMAnna le bheith ar fáil i dtráthanna ábhartha le haghaidh shlándáil an tsoláthair.

(148)

Roghnaigh an Bheilg an margadhphraghas lá roimh ré (MLRR) mar phraghas tagartha. De réir na Beilge, is iad na príomhbhuntáistí atá leis:

(149)

Mhínigh an Bheilg go bhféadfar modheolaíocht an phraghais tagartha a athbhreithniú sa todhchaí chun a áirithiú go seolfaidh sí an comhartha praghais is leordhóthanaí, nuair a mhéadóidh aibíocht spotmhargaí eile chuig leibhéal atá gar don mhargadh lá roimh ré. Go háirithe, féadfar margadhphraghsanna ionlae a mheas arís eile nuair atá an leachtacht leordhóthanach agus leanúnach.

(150)

Roghnaigh an Bheilg praghas ceangail aonair le roinnt ceartúchán chun oscailteacht teicneolaíochta an chórais a áirithiú agus brabúis amhantair á dteorannú sa chalabrú. De réir údaráis na Beilge, tá gá leis na ceartúcháin sin chun an riosca a bhaineann le praghas ceangail amháin le haghaidh rannpháirtíocht teicneolaíochtaí áirithe a theorannú chuig an sásra acmhainneachta. Go háirithe teicneolaíochtaí a bhfuil costas imeallach gearrthréimhseach ag baint leo os cionn an phraghais ceangail, is féidir go gcuirfear bac orthu gan na ceartúcháin sin.

(151)

Mar a fhoráiltear in Airteagal 7 undecies mír 2 den Acht Leictreachais, déanfar paraiméadar an phraghais ceangail a chalabrú gach bliain le Foraithne ón Aire tráth nach déanaí ná an 31 Márta an bhliain sin (le haghaidh cheant Y-4 agus Y-1 araon) agus bunaithe ar an modheolaíocht a shocraítear san Fhoraithne Ríoga le haghaidh pharaiméadair an cheant.

(152)

Beidh sé bunaithe ar anailís ar na cuair chomhbhailithe lena mbailítear an chuid leaisteach den toirt freagartha ón margadh, rud a bhreathnaítear ar MLRR ualaithe in imeacht tréimhse 3 bliana le haghaidh na dtréimhsí ábhartha le linn na 3 bliana sin (laethanta geimhridh na seachtaine). Léirítear leis an modheolaíocht gur cheart an praghas ceangail calabraithe a roghnú idir an raon comhfhreagrach [75 %; 85 %] den toirt phraghasleaisteach freagartha ón margadh atá ag freagairt dó agus roinnt prionsabail threoracha á gcur san áireamh:

(153)

Le haghaidh an mheasúnaithe ar an gcéad chritéar, féachtar air sin i bhfianaise na dtorthaí agus na hipitéisí a úsáid sa staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2019, go háirithe i ranna 2.9.3 agus 2.9.4. Tá ríomh na CIGanna sin bunaithe ar roinnt toimhdí: meastachán ar na praghsanna breosla, meastachán ar fhorbairt ionchasach an phraghais CO2, meastachán ar fheidhmíocht (‘éifeachtúlacht’) na dteicneolaíochtaí éagsúla a mheastar sa staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2019 (sa chás seo CCGT, OCGT agus gineadóir díosail).

(154)

Mhol an Bheilg praghasraon ceangail calabraithe táscach bunaithe ar na 3 thréimhse gheimhridh dheireanacha (geimhreadh 2016/2017 chuig geimhreadh 2018/2019), rud atá le cúngú chuig [320; 500] EUR/MWh.

(155)

Tugtar le tuiscint as sin go mb’fhéidir go bhforbróidh an praghas ceangail le himeacht ama (ach fanann sé seasta le haghaidh fad conartha acmhainneachta AMA), i gcomhréir le héabhlóidí ar an margadh fuinnimh, agus nach gá go n-áirítear le conarthaí acmhainneachta de thoradh ceant amháin an praghas ceangail céanna le conarthaí acmhainneachta a bhaineann le ceant eile. In aon chás, cuirfear na soláthraithe acmhainneachta ar an eolas faoin bpraghas ceangail is infheidhme roimh gach ceant, rud a cheadóidh dóibh an fhaisnéis sin a chur san áireamh ina dtairiscintí.

(156)

Ina theannta sin, roghnaigh an Bheilg an fhéidearthacht a thairiscint do AMAnna gan oibleagáid sceidealúcháin aonair (is iondúil go dtagann soláthraithe freagartha ar thaobh an éilimh agus comhbhailitheoirí faoin gcatagóir seo) a margadhphraghas dearbhaithe a chur in ionad an aon phraghais ceangail aonair amháin (i.e. a gcostas imeallach gearrthréimhseach) san oibleagáid aisíoca aon uair a bheadh an méid sin ní b’airde ná an t-aon phraghas ceangail aonair amháin. I bhfocail eile, na AMAnna sin gan oibleagáid sceidealúcháin aonair (agus soláthraithe freagartha don éileamh dá réir sin), níl siad faoi réir na hoibleagáide aisíoca i gcás ina sáraíonn an praghas tagartha a margadhphraghas dearbhaithe (MPD), rud a sheasann don phraghas ar os a chionn a dhearbhaigh na soláthraithe acmhainneachta sin fuinneamh a sheachadadh sa mhargadh fuinnimh. I bhfocail eile, i gcás ina dtiocfadh praghas faoi bhun a gcostais ghníomhachtúcháin as calabrú an phraghais ceangail aonair, níl oibleagáid ar na AMAnna sin ioncaim nach bhfuarthas sa mhargadh fuinnimh a aisíoc (i gcás ina sáródh an praghas tagartha an praghas ceangail, ach ina mbeadh sé faoi bhun a margadhphraghais dhearbhaithe). Tugadh an beart sin isteach tar éis phróiseas an chomhairliúcháin phoiblí chun maolú a dhéanamh ar ábhar imní soláthraithe freagartha don éileamh agus páirtithe eile go mbeadh ní ba mhó deacrachta acu ar bhealach eile a bheith rannpháirteach ós rud é go mb’fhéidir go mbeidh siad faoi réir aisíoca gan seachadadh a bheith déanta agus tar éis na n-ioncam a thuilleamh ar an gcéad dul síos. De réir na Beilge, áirithítear leis sin oscailteacht teicneolaíochta agus na brabúis amhantair á dteorannú san am céanna. Go háirithe, de réir na n-údarás leis an eilimint dearaidh sin ba cheart éascaíocht a dhéanamh go sainráite do rannpháirtíocht na freagartha don éileamh sa sásra acmhainneachta agus aon teicneolaíocht eile ag a bhfuil costais imeallacha ghearrthréimhseacha níos airde.

(157)

Ina theannta sin, is féidir le AMAnna gan oibleagáid sceidealúcháin aonair a chinneadh roinnt praghsanna lá roimh ré a dhearbhú mar MPD. Tá an méid sin ábhartha go háirithe le haghaidh comhbhailitheoirí, a bhféadfaidh punann a bheith acu atá comhdhéanta de AMAnna ag a bhfuil praghsanna imeallacha éagsúla agus a léiríonn a gcuar costais iarbhír. Is é is cuspóir dó sin a áirithiú nach gcuirfear an oibleagáid aisíoca i bhfeidhm maidir le fuinneamh nár díoladh ar an margadh agus i gcás nár tuilleadh aon ioncam.

(158)

Aon uair a sháraíonn an praghas leictreachais ar an margadh lá roimh ré mórdhíola an praghas ceangail, ní mór don soláthraí acmhainneachta an difríocht idir an praghas tagartha agus an praghas ceangail a íoc le Elia, arna ríomh ar na toirteanna acmhainneachta conraithe. Dá thoradh sin, déantar ioncaim le haghaidh an tsoláthraí acmhainneachta ar an margadh fuinnimh amháin a chaidhpeáil ag an bpraghas ceangail, ach áirithítear luach saothair acmhainneachta seasta agus cinnte le haghaidh soláthraithe acmhainneachta i gcomaoin air sin.

(159)

Beidh an soláthraí acmhainneachta faoi réir na hoibleagáide aisíoca, gan beann ar cibé acu a bhí nó nach raibh leictreachas á dhíol aige ag praghsanna níos airde le linn na tréimhse socraíochta ábhartha.

(160)

Is den tábhacht a lua go ndeartar an rogha iontaofachta ar bhealach a fhágann go bhfuil éarthaí beartaithe agus neamhbheartaithe na sócmhainní a chuirtear in iúl roimh ré díolmhaithe ón oibleagáid aisíoca sin go feadh na neamhinfhaighteachta. Go deimhin, is é is aidhm don oibleagáid aisíoca brabúis amhantair a sheachaint trí ioncaim gan choinne ón margadh fuinnimh a aisíoc. Mar sin féin, i gcás éarthaí (beartaithe agus neamhbheartaithe araon), ní sheachadtar aon fhuinneamh. Dá thoradh sin, i gcás éarthaí (a chuirtear in iúl go cuí), tá sé dodhéanta don soláthraí acmhainneachta na hioncaim fuinnimh níos airde a thagann as na harduithe tobanna ar phraghsanna a ghabháil, mar sin níor cheart aon oibleagáid aisíoca a bheith infheidhme dá bhrí sin sna himthosca sin.

(161)

Aonaid freagartha ar thaobh an éilimh agus acmhainneacht eile gan oibleagáid sceidil laethúil, tá siad faoi réir na hoibleagáide aisíoca i gcás ina sáróidh an praghas tagartha a margadhphraghas dearbhaithe (féach aithris (156)).

(162)

Gheall údaráis na Beilge anailís theicniúil agus eacnamaíoch a dhéanamh lena scrúdófar tairiscintí agus torthaí na gceantanna, agus béim ar leith ar éifeacht na hoibleagáide aisíoca. Déanfar an anailís gach 2 bhliain, a thosóidh tar éis an chéad cheant in earrach 2022. Cuirfear torthaí na hanailíse isteach le haghaidh comhairliúchán poiblí.

(163)

Cuirfidh an Bheilg sásra stad le caillteanas chun feidhme freisin maidir leis an oibleagáid aisíoca (atá nasctha leis na roghanna iontaofachta) agus na pionóis mar gheall ar neamhinfhaighteacht araon, nithe a chuirtear i bhfeidhm go carnach (féach roinn 2.8.4).

(164)

Tugtar le tuiscint as an sásra stad le caillteanas sin nach mbeidh ar an soláthraí acmhainneachta faoin sásra acmhainneachta méid a sháraíonn luach a luacha saothair acmhainneachta bhliantúil a aisíoc go brách. I bhfocail eile, i gcás ina laghdófar luach an chonartha go nialas, ní hann d’aon oibleagáid íocaíochta (le haghaidh na roghanna iontaofachta ná le haghaidh na n-íocaíochtaí infhaighteachta). Tugtar le tuiscint as an bprionsabal sin teorannú riosca úsáideach le haghaidh an tsoláthraí acmhainneachta, rud a cheadaíonn tairiscintí nialais i gcás ina ndéanfar an ‘t-airgead ar iarraidh’ sa mhargadh fuinnimh a laghdú go nialas. Os a choinne sin, gan sásra stad le caillteanas den sórt sin, bheadh an baol ann go mbeadh an soláthraí acmhainneachta faoi réir oibleagáid aisíoca agus/nó pionóis, fiú i gcás nach mbeadh aon airgead ar iarraidh aige agus luach conartha acmhainneachta EUR 0 aige. Chun an riosca sin a chumhdach, ní dhéanfadh soláthraí acmhainneachta tairiscint ag EUR 0/MW/bliain go brách (fiú i gcás nach mbeadh aon airgead ar iarraidh aige) gan an sásra stad le caillteanas sin a chur chun feidhme.

(165)

Le linn na tréimhse réamhsheachadta (i.e. an tréimhse tar éis AMA a roghnú sa cheant ach roimh thús na tréimhse seachadta), tá na soláthraithe acmhainneachta roghnaithe faoi réir tacar ceanglas chun a áirithiú go mbeidh a n-acmhainneacht chonraithe ar fáil i dtús na tréimhse seachadta agus ina rannchuidiú le slándáil an tsoláthair. Is é is cuspóir dóibh go príomha an riosca cearrbhachais a mhaolú agus an éiginnteacht a bhaineann le hinfheistíochtaí nua a chumhdach (e.g. moill ar oibreacha foirgníochta).

(166)

Tá gá le hurrús airgeadais coinníollach chun comhlíonadh iarrtha agus poncúil na n-oibleagáidí uile a áirithiú i leith na rialuithe réamhsheachadta a eascraíonn as an gConradh Acmhainneachta agus/nó na Rialacha maidir le Feidhmiú Rialacha Margaidh an tSásra Acmhainneachta (féach aithris (108)). I gcás nach n-urramófar oibleagáidí Soláthraí Acmhainneachta le linn tréimhse réamhsheachadta, is féidir an t-urrús airgeadais a agairt.

(167)

Le haghaidh AMAnna atá ann cheana, eagrófar tástálacha infhaighteachta réamhsheachadta, a gcuirfear pionóis i bhfeidhm maidir leo i gcás neamhchomhlíonadh. Thairis sin, le haghaidh sásraí acmhainneachta breise agus fíorúla, déantar foráil maidir le hoibleagáidí agus ceanglais faireacháin bhreise idir Y-4 agus an tréimhse sheachadta. Beidh an faireachán réamhsheachadta ar na hacmhainneachtaí nua sin bunaithe ar an bpleanáil tionscadail mhionsonraithe arna soláthar ag an soláthraí acmhainneachta. I gcás nach gcomhlíonfaidh an soláthraí acmhainneachta na garspriocanna a shocraítear sa phleanáil tionscadail, as a dtagann moill iarmharach, cuirfear pionóis i bhfeidhm, lena n-áirítear pionóis airgeadais (a chumhdaítear leis an urrús airgeadais), nó i gcásanna áirithe laghdú na hacmhainneachta a conraíodh i dtosach (agus dá réir sin an luach saothair acmhainneachta in aghaidh na bliana) agus/nó laghdú ar an bhfad conartha acmhainneachta (agus dá réir sin an líon blianta ar lena linn a gheofar luach saothair acmhainneachta).

(168)

Le OCT de chuid na Beilge áirithítear infhaighteacht na AMAnna conraithe uile (agus dírátáil á cur san áireamh) chun spriocleibhéal shlándáil an tsoláthair a shroicheadh. Ós rud é gurb é is príomhchuspóir don sásra acmhainneachta leibhéal leordhóthanach acmhainneachta a áirithiú sa chóras, déantar an faireachán infhaighteachta le linn tráthanna atá ábhartha maidir le slándáil an tsoláthair. Ina leith sin, sainítear Truicear Faireacháin Infhaighteachta (TFI) chun na tráthanna atá ábhartha ó thaobh leordhóthanachta a shainaithint agus ar lena linn a dhéanfaidh OCT faireachán ar infhaighteacht AMAnna.

(169)

Tá TFI bunaithe ar an margadhphraghas lá roimh ré. Tá na cúiseanna atá le margadhphraghas lá roimh ré a roghnú mar an gcéanna leis an oibleagáid aisíoca, mar a thuairiscítear i roinn 2.7.2. Le linn tráthanna TFI (i.e. tráthanna ar lena linn a sháraíonn an margadhphraghas lá roimh ré TFI), is féidir le OCT a fhíorú cibé acu atá nó nach bhfuil an acmhainneacht soláthartha in ann freagra a thabhairt go deimhin ar chomhartha margaidh lá roimh ré. Mura gcomhlíonfaidh an acmhainneacht an acmhainneacht faoi oibleagáid (74) (bunaithe ar na téarmaí agus na coinníollacha sa chonradh acmhainneachta agus na rialacha feidhmiúcháin), tá an chuid den oibleagáid nach raibh ar fáil faoi dhliteanas pionós, mura féidir le AMA an difríocht dhearfach idir an acmhainneacht faoi oibleagáid agus an acmhainneacht atá ar fáil a chumhdach (75) trí mhargadh tánaisteach an tsásra acmhainneachta (féach roinn 2.9). Trí oibleagáidí a dhíol ar an margadh tánaisteach, is féidir leis an soláthraí acmhainneachta an acmhainneacht faoi oibleagáid a laghdú go héifeachtach chun neamhréireacht idir an acmhainneacht faoi oibleagáid agus an acmhainneacht atá ar fáil agus dá réir sin pionóis a sheachaint.

(170)

Chun an acmhainneacht faoi oibleagáid a ríomh, déantar idirdhealú idir sócmhainní fuinnimh srianta agus sócmhainní neamhfhuinnimh srianta ós rud é go rannchuidíonn siad le slándáil an tsoláthair ar bhealach éagsúil. Sócmhainn fuinnimh srianta (e.g. ceallraí, freagairt don éileamh), ní féidir léi a bheith ar fáil ach le linn líon áirithe uaireanta leantacha an chloig, cé nach bhfuil feidhm ag na sriantachtaí sin maidir leis na sócmhainní neamhshrianta.

(171)

Maidir le sócmhainní neamhfhuinnimh srianta (e.g. suiteálacha teirmeacha, feirmeacha gaoithe), le fad an tráth TFI (arna shloinneadh i líon uaireanta an chloig), ní dhéantar difear don acmhainneacht infhaighteachta. Ar an meán, ba cheart na sócmhainní sin a bheith in ann a n-acmhainneacht dhírátáilte ar a laghad a sheachadadh. Dá bhrí sin, gach uair TFI an chloig le linn an chonartha acmhainneachta, tá an acmhainneacht faoi oibleagáid cothrom le hacmhainneacht dhírátáilte na sócmhainne mar a chinntear le linn na céime réamhchailiúcháin.

(172)

Ós rud é nach féidir le sócmhainní fuinnimh srianta (e.g. ceallraí, freagairt don éileamh) a bheith ar fáil ach le linn líon áirithe uaireanta leantacha an chloig, le linn na céime réamhcháiliúcháin is féidir leis na AMAnna sin Comhaontú áirithe ar Leibhéal Seirbhíse (SLA) a roghnú. Dá bhrí sin, tá an acmhainneacht faoi oibleagáid cothrom lena n-acmhainneacht neamh-dhírátáilte le haghaidh uaireanta an chloig laistigh dá sriantachtaí fuinnimh. Beidh an acmhainneacht faoi oibleagáid cothrom le 0 MW le haghaidh aon uair TFI an chloig eile an lá céanna. Coinníonn AMA an tsaoirse chun a shócmhainn a sheoladh le haghaidh aon trátha TFI de chuid tacar uaireanta TFI an chloig a roghnaíonn siad fad atá a SLA ar a laghad seachadta acu le linn uaireanta TFI uile an chloig i lá.

(173)

Soláthraithe acmhainneachta ag a bhfuil oibleagáid sceidil laethúil sa mhargadh fuinnimh toimhdítear go bhfuil acmhainneacht ar fáil dóibh gach uair TFI an chloig de réir na huaschumhachta (Pmax) atá ar fáil (76).

(174)

Ar an taobh eile, tá níos lú infheictheachta ann maidir leis an infhaighteacht iarbhír le haghaidh soláthraithe acmhainneachta gan oibleagáid sceidealúcháin den sórt sin. Dá bhrí sin, tá na soláthraithe acmhainneachta deiridh sin i gcónaí faoi oibleagáid roimh dhúnadh an mhargaidh lá roimh ré praghas lá roimh ré a chur in iúl ar os a chionn a sheachadfaidís fuinneamh don mhargadh le AMA i gcomhréir leis an acmhainneacht faoi oibleagáid ar a laghad, rud is féidir a bheith os cionn phraghas TFI. Má tharlaíonn an t-imréiteach margaidh faoi bhun an phraghais sin, toimhdítear go bhfuil an t-aonad ar fáil (ach gan bheith ag seachadadh fuinnimh) de réir dearbhú. I gcás imréiteach margaidh os cionn an phraghais lá roimh ré dhearbhaithe, fíoróidh OCT seachadadh an fhuinnimh. Ar an mbealach sin, leis an bhfaireachán ní fhorchuirtear seachadadh fuinnimh le linn gach trátha TFI, ach i gcás ina bhfuil dálaí an mhargaidh fabhrach do AMA (i.e. an praghas lá roimh ré dearbhaithe).

(175)

De rogha, is féidir leis an soláthraí acmhainneachta gan oibleagáid sceidealúcháin praghsanna eile a dhearbhú freisin chun seachadadh a léiriú ar mhargaí eile (margaí ionlae nó cothromúcháin) agus/nó le haghaidh toirteanna níos ísle. Is é is cuspóir dó sin feidhmiú an mhargaidh a léiriú ós rud é gur féidir cuid den fhuinneamh a dhíol níos gaire don fhíor-am. Déanfaidh OCT faireachán ar infhaighteacht agus úsáid á baint as an bpraghas a chomhfhreagraíonn don tráth a sheachadtar an fuinneamh. I gcás nach sárófar an praghas dearbhaithe ná na praghsanna dearbhaithe ina mhargadh nó ina margaí faoi seach, ní bheidh an tsócmhainn sách infheicthe sa mhargadh agus déanfar níos mó tástála uirthi dá dheasca sin. Leis na Rialacha maidir le Feidhmiú an tSásra Acmhainneachta, áireofar ceart OCT líon áirithe tástálacha a iarraidh le linn na tréimhse seachadta (féach roinn 2.8.3).

(176)

De réir na Beilge is ann do dhá phríomhthiománaí chun go ndearbhódh soláthraí acmhainneachta praghsanna cearta le haghaidh a AMAnna, a mhéid a bhaineann leis an oibleagáid aisíoca agus an faireachán infhaighteachta:

(177)

Is féidir le Elia infhaighteacht AMA a fhíorú trí thástálacha infhaighteachta nach bhfógraítear. Tabharfaidh Elia fógra maidir leis na tástálacha sin don soláthraí acmhainneachta idir 15:00 CET agus 15:30 CET an lá roimh an tástáil infhaighteachta ar a dhéanaí, i.e. an tráth céanna ina gcuirtear sainaithint uaireanta TFI an chloig in iúl.

(178)

Is féidir le Elia AMA a thástáil suas le trí huaire go rathúil le linn thréimhse an gheimhridh agus uair amháin go rathúil lasmuigh de thréimhse an gheimhridh. Ina theannta sin, forchoimeádann Elia an ceart tástáil a dhéanamh uair amháin ar a mhéad ar fhad iomlán SLA (más ann) go rathúil. Ní dhéanfaidh Elia tástálacha infhaighteachta i dtréimhse ina bhfuil réamheolas aige ar neamhinfhaighteacht phleanáilte le haghaidh an AMA lena mbaineann ar an acmhainneacht (cuid di) nach bhfuil ar fáil (i.e. tá an acmhainneacht faoi oibleagáid teoranta don mhéid is eol a bheith ar fáil).

(179)

Roghnóidh Elia AMAnna lena dtástáil de réir nós imeachta inmheánach, rud nach nochtfar go poiblí. Mar sin féin, bunóidh Elia a nós imeachta ar chritéir lena n-áirítear an méid seo a leanas ach gan bheith teoranta dó:

180

Nuair a thugann Elia fógra maidir leis an tástáil infhaighteachta mar aon lena fad a bhfuil coinne leis (fad SLA iomlán nó 1 cheathrú uaire an chloig amháin) don soláthraí acmhainneachta, beidh a ham tosaithe agus a ham críochnaithe ann freisin. Laistigh den tréimhse sin, tá an tsaoirse ag an soláthraí acmhainneachta seachadadh an fhuinnimh a eagrú de réir mar is fearr a oireann dó.

(181)

Aon acmhainneacht atá ar iarraidh le linn na tréimhse sin, tá sí faoi dhliteanas pionóis infhaighteachta. Aon chostas a bhaineann le tástálacha infhaighteachta, seasann an soláthraí acmhainneachta é.

(182)

Aon acmhainneacht ar iarraidh, i.e. difríocht dhearfach idir an acmhainneacht faoi oibleagáid agus ar fáil, le linn uair TFI an chloig, tá sí faoi dhliteanas pionóis infhaighteachta.

(183)

Méid iomlán na bpionós infhaighteachta is féidir le soláthraí acmhainneachta a fháil le haghaidh aon AMA amháin, le haghaidh aon tréimhse sheachadta amháin agus le haghaidh acmhainneacht ar iarraidh ar a bhfuil príomhoibleagáid mhargaidh nó idirbheart margaidh tánaisteach a gcumhdaítear tréimhse sheachadta iomlán amháin ar a laghad leis an tréimhse idirbhirt, tá sé teoranta do na praghsanna tairisceana roghnaithe a dámhadh sna ceantanna le haghaidh na tréimhse seachadta iolraithe faoi na hacmhainneachtaí conraithe sna ceantanna.

(184)

Méid iomlán na bpionós infhaighteachta is féidir le soláthraí acmhainneachta a fháil le haghaidh aon AMA amháin, le haghaidh 1 mhí amháin agus le haghaidh acmhainneacht ar iarraidh a eascraíonn as príomhoibleagáid mhargaidh nó idirbheart margaidh tánaisteach a gcumhdaítear tréimhse sheachadta iomlán amháin ar a laghad leis an tréimhse idirbhirt, tá sé teoranta do 20 % de na praghsanna tairisceana roghnaithe a dámhadh sna ceantanna le haghaidh na tréimhse seachadta iolraithe faoi na hacmhainneachtaí conraithe sna ceantanna.

(185)

I gcás ina ndéanfar acmhainneacht ar iarraidh os cionn 20 % d’acmhainneacht faoi oibleagáid a bhunú le linn trí thráth TFI ar leith agus/nó tástálacha infhaighteachta le haghaidh an AMA chéanna, eisíonn Elia athbhreithniú anuas ar an luach saothair acmhainneachta le haghaidh an AMA sin i gcomhréir leis an uasacmhainneacht ar iarraidh a bunaíodh le linn na tréimhse sin. Coinníonn an soláthraí acmhainneachta oibleagáid infhaighteachta áfach agus leanann sé de bheith faoi dhliteanas pionós infhaighteachta féideartha le haghaidh an AMA sin faoi mar atá amhlaidh sa chonradh acmhainneachta bunaidh. Ní athraítear an luach conarthach iomlán. Déantar an luach saothair acmhainneachta bunaidh a aischur tar éis do AMA a acmhainneacht faoi oibleagáid a sholáthar go rathúil, rud a chomhfhreagraíonn don acmhainneacht chonraithe agus do SLA sa chonradh príomha, le linn trí thráth TFI leanúnacha nó trí thástáil infhaighteachta.

(186)

I gcás ina raibh AMA faoi réir athbhreithniú anuas ar an luach saothair acmhainneachta le linn dhá thréimhse sheachadta ina dhiaidh sin agus inar theip ar AMA gach tráth an luach saothair acmhainneachta bunaidh a aischur laistigh de 12 sheachtain ó gach athbhreithniú, caillfidh AMA an fhéidearthacht an luach saothair acmhainneachta bunaidh a aischur agus gach conradh acmhainneachta ag a bhfuil feidhm maidir le tréimhsí seachadta a thosaíonn ón gceann a chumhdaítear leis an gcéad cheant Y-1 atá le teacht tar éis an clásal seo a chur i bhfeidhm, déantar é a fhoirceannadh.

(187)

Cuirfidh an Bheilg margadh tánaisteach i bhfeidhm chun sásra a sholáthar do na soláthraithe acmhainneachta chun feabhas a chur ar a mbainistíocht riosca faoin sásra acmhainneachta. Go deimhin, i gcás ina mbeidh infhaighteacht atá níos ísle ná mar a réamh-mheasadh roimh sholáthraí acmhainneachta (is ísle ná a acmhainn faoi oibleagáid arna ríomh i gcomhréir leis na Rialacha Margaidh), tá an fhéidearthacht aige an difríocht dhearfach idir a acmhainn faoi oibleagáid agus a acmhainn atá ar fáil sa mhargadh tánaisteach a chumhdach, gan bheith faoi réir aon phionós mar gheall ar neamhinfhaighteacht. I gcás idirbhearta sa mhargadh tánaisteach, déantar aistriú iomlán oibleagáidí, lena n-áirítear praghas ceangail na hoibleagáide tosaigh.

(188)

Cuirfear an margadh tánaisteach chun feidhme ar a dhéanaí 1 bhliain amháin roimh thús na chéad tréimhse seachadta. Tugtar tuairisc ar mhódúlachtaí shásra an mhargaidh thánaistigh sna Rialacha maidir le Feidhmiú an tSásra Acmhainneachta.

(189)

Ceadóidh an Bheilg don acmhainneacht eachtrach atá suite i mBallstát ag a bhfuil nasc líonra díreach leis an mBeilg a bheith rannpháirteach ón gcéad seachadadh. Leagtar na rialacha síos i bhForaithne Ríoga (77). De réir na Beilge, ós rud é nach ndearnadh na modheolaíochtaí, na rialacha coiteanna ná na téarmaí a luaitear in Airteagal 26(11) den Rialachán Leictreachais a fhormheas ach i mí na Nollag 2020 (78), agus ós rud é nach raibh OCTanna in ann na comhaontuithe is gá a thabhairt i gcrích go fóill, ní rabhthas in ann an rannpháirtíocht trasteorann a eagrú amhail ón gcéad cheant Y-4. De réir údaráis na Beilge, cuirfear an méid sin i bhfeidhm a luaithe is féidir. Idir an dá linn, forchoimeádadh toirt le haghaidh cheant Y-1, lena n-áirithítear gur féidir le hacmhainneacht trasteorann a bheith rannpháirteach amhail ón gcéad bhliain seachadta, i.e. 2025.

(190)

Beidh rannpháirtíocht ar oscailt do na teicneolaíochtaí uile. Déantar idirdhealú leis sin idir dhá chineál acmhainneachta eachtraí – díreach agus indíreach.

(191)

Is éard is acmhainneacht eachtrach indíreach ann acmhainneacht atá suite i mBallstáit chomharsanacha. Le haghaidh gach ceann de na Ballstáit chomharsanacha, eagraítear réamhcheant. I bhfianaise na hacmhainneachta teoranta ar idirnascairí, is é is cuspóir don réamhcheant réamhcháiliú éifeachtúil a áirithiú, ós rud é gur réamhchoinníoll é sin den phríomhcheant. Tosóidh gach réamhcheant tráth nach déanaí ná an 1 Meitheamh agus eagróidh OCT é i gcomhréir leis an ordú arna thabhairt ag an Aire dá dtagraítear in Airteagal 7 undecies mír 6 den Acht Leictreachais, agus arna shonrú ag Ballstát comharsanach. Ina ordú, féadfaidh an tAire a chinneadh, i gcás inarb iomchuí, nár cheart réamhcheant a eagrú le Ballstát comharsanach. Tá paraiméadair an réamhcheant mar an gcéanna le paraiméadair an cheant chomhfhreagraigh. Mar sin féin, beidh an praghas tagartha le haghaidh gach Ballstáit chomharsanaigh ag teacht leis an bpraghas a bheadh faighte ag an soláthraí acmhainneachta eachtraí indírí ar na margaí leictreachais atá bainistithe ag NEMO (79) agus atá ainmnithe ag an acmhainneacht eachtrach indíreach.

(192)

Gach bliain, cinneann OCT an uasacmhainneacht iontrála atá ar fáil le haghaidh rannpháirtíocht acmhainneacht eachtrach indíreach gach Ballstáit chomharsanaigh, ar bhonn an mholta ón Lárionad Comhordúcháin Réigiúnach dá dtagraítear in Airteagal 26(7) den Rialachán Leictreachais, i gcomhréir leis an modheolaíocht arna formheas ag ACER dá dtagraítear in Airteagal 26(11)(a) den Rialachán Leictreachais.

(193)

Go dtí go nglacfar na straitéisí, na tograí nó na cinntí ábhartha lena gcuirtear chun feidhme Airteagal 26 den Rialachán Leictreachais, déantar rannchuidiú gach creasa margaidh atá nasctha go díreach leis an mBeilg a chinneadh trí rannchuidiú na gcriosanna sin le linn uaireanta teirce ionsamhlaithe an chloig bunaithe ar ERAA nó NRAA.

(194)

Coinníollacha eile lena rialaítear rannpháirtíocht trasteorann, soláthraítear iad i gCinneadh Uimh. 36/2020 ó ACER maidir le sonraíochtaí teicniúla le haghaidh rannpháirtíocht trasteorann i sásraí acmhainneachta.

(195)

Má shamhaltaítear nasc NTC idir an Bheilg agus crios margaidh eile atá nasctha go díreach go leictreach:

(196)

Má shainítear fearann sreabhadhbhunaithe san ionsamhlú lena lánpháirtítear an Bheilg:

(197)

An acmhainneacht eachtrach indíreach ar mian léi tairiscint a chur isteach sa réamhcheant, is é a sholáthróidh sí do OCT an fhaisnéis maidir le toirt na hacmhainneachta a thairgtear tar éis chur i bhfeidhm na toisce dírátála, an praghas a thairgtear agus astaíochtaí CO2 na hacmhainneachta lena mbaineann.

(198)

Déanann an acmhainneacht eachtrach indíreach a roghnaítear a tairiscint i ndeireadh an réamhcheant comhad réamhcháiliúcháin a chur isteach. An measúnú ar an gcomhad réamhcháiliúcháin, déanfaidh OCT comharsanach é i gcomhar le Elia, i gcomhréir leis na rialacha a leagtar síos sna modheolaíochtaí dá dtagraítear in Airteagal 26(11)(f) den Rialachán Leictreachais agus, nuair is infheidhme, i gcomhréir leis an gcomhaontú arna thabhairt i gcrích idir OCTanna.

(199)

De réir údaráis na Beilge, tá acmhainneacht eachtrach dhíreach suite i mBallstát comharsanach ach ag a bhfuil nasc díreach agus eisiach le líonra na Beilge agus atá dínasctha ó líonra an Bhallstáit chomharsanaigh sin.

(200)

Ní mór an acmhainneacht a bheith suite i mBallstát comharsanach freisin lena bhfuil comhaontú tugtha i gcrích ag an mBeilg maidir le rannpháirtíocht acmhainneachta eachtraí dírí sa sásra acmhainneachta, agus an méid seo a leanas á áirithiú:

(201)

I gcomhréir le hAirteagal 21(2) den Rialachán Leictreachais, idir mí Dheireadh Fómhair agus mí na Nollag 2019, rinne an Bheilg comhairliúchán leis na Ballstáit chomharsanacha.

(202)

Leithdháileadh na n-ioncam a thagann as leithdháileadh ticéad trasteorann, i.e. cearta rochtana le haghaidh soláthraithe acmhainneachta eachtraí chun bheith rannpháirteach i sásra acmhainneachta na Beilge, rialaítear é go hiomlán le hAirteagal 26(9) den Rialachán Leictreachais.

(203)

Léirigh an Bheilg go n-úsáidfear na hioncaim ó phlódú chun na gcríoch a leagtar amach in Airteagal 19(2) den Rialachán Leictreachais mar a cheanglaítear le hAirteagal 26(9) den Rialachán sin.

(204)

Dheimhnigh an Bheilg go gcomhlíonfaidh sí Cinneadh Uimh. 36/2020 ó ACER, lena ndéantar i measc nithe eile, an mhodheolaíocht maidir le comhroinnt na n-ioncam a eascraíonn trí leithdháileadh na hacmhainneachta iontrála a leagan amach.

(205)

De réir Airteagal 3 den Fhoraithne Ríoga maidir le critéir incháilitheachta a bhaineann le tacaíocht charnach agus tairseach rannpháirtíochta íosta, déantar an acmhainneacht a thairbhíonn de chabhair oibriúcháin cheana a eisiamh ón gcéim réamhcháiliúcháin. Acmhainneachtaí a thairbhíonn den chabhair sin, is féidir leo a bheith rannpháirteach sa chéim réamhcháiliúcháin faoin gcoinníoll go ndiúltóidh siad don chabhair i gcás ina ndámhfar conradh sásra acmhainneachta orthu. Foirm lena ndeimhnítear an gealltanas sin chun diúltú, foilsíonn an Aireacht Fuinnimh í. Thairis sin, geallann acmhainneachtaí nach ndéanfaidh siad iarratas ar chabhair oibriúcháin eile le linn na tréimhse fad atá conradh acmhainneachta acu agus iarratas ar an gcéim réamhcháiliúcháin á chur isteach acu.

(206)

Déanfar costas beacht an bhirt a chinneadh leis na ceantanna. De réir an mheastacháin costais is déanaí a chuir údaráis na Beilge isteach, rud a rinne an chuideachta comhairliúcháin Haulogy i mí Eanáir 2021, arna shainordú ag údaráis na Beilge, is féidir costas foriomlán an bhirt a mheas ag idir EUR 238 milliún agus EUR 253 milliún in aghaidh na bliana.

(207)

Ghlac Parlaimint na Beilge rún an 16 Iúil 2020 (80) lena léirítear go ndéanfar costais an tsásra acmhainneachta a mhaoiniú trí ‘oibleagáid seirbhíse poiblí’ de chuid Elia sna taraifí líonra.

(208)

Léiríonn údaráis na Beilge go ndéantar an sásra acmhainneachta a mhaoiniú trí mhuirir nó cánacha paraifhioscacha a shanntar do thairbhí. De réir Airteagal 12(1) den Acht Leictreachais, beidh nasc, úsáid bonneagair agus córais leictreacha agus, i gcás inarb iomchuí, seirbhísí coimhdeacha an oibreora córais faoi réir taraifí le haghaidh bhainistíocht an chórais tarchurtha agus líonraí ag a bhfuil feidhm iompair. Thairis sin, de réir Airteagal 12(13) den Acht Leictreachais, déanfaidh an t-oibreoir córais, a luaithe is féidir, na taraifí nach mór dó a chur i bhfeidhm a chur in iúl d’úsáideoirí a líonra agus cuirfidh sé iad ar fáil do na daoine uile a iarann amhlaidh.

(209)

De réir Airteagal 12(5)(11) den Acht Leictreachais, glanchostais na gcúraimí seirbhíse poiblí a fhorchuirtear leis an dlí sin, cuirfear san áireamh sna taraifí iad ar bhealach trédhearcach agus neamh-idirdhealaitheach, i gcomhréir leis na dlíthe agus na rialacháin is infheidhme.

(210)

De réir Airteagal 4(2) den fhoraithne a ghlac CREG an 28 Meitheamh 2018 ar bhonn Airteagal 12 den Acht Leictreachais (81), agus lena gcinntear na taraifí líonra le haghaidh na tréimhse 2020-2023, is iad na taraifí líonra na praghsanna atá dlite ag úsáideoirí líonra don oibreoir líonra. De réir Airteagal 4(7) den fhoraithne chéanna, leis an struchtúr taraife ginearálta déantar idirdhealú idir taraifí iompair, lena gcumhdaítear ioncam iomlán an oibreora córais, agus taraifí le haghaidh oibleagáidí seirbhíse poiblí. Le hAirteagal 6 den fhoraithne foráiltear go ndéanfaidh taraifí le haghaidh oibleagáidí seirbhíse poiblí cúiteamh ar ghlanchostais oibleagáidí seirbhíse poiblí, lena n-áirítear costais bhainistíochta agus muirir airgeadais, a fhorchuirtear ar an oibreoir córais agus ar ina leith nach ndearnadh foráil leis an dlí, leis an bhforaithne ná leis an ordú, ná lena bhforaitheanta cur chun feidhme, maidir le sásra cúitimh sonrach, trí bhíthin rólódála nó tobhach eile, i gcomaoin fheidhmíocht an chórais.

(211)

Ar an mbonn sin, gach bliain cuirfidh OCT togra taraife le haghaidh na hoibleagáide seirbhíse poiblí faoi bhráid CREG lena fhormheas, agus buiséad ag gabháil leis lena n-áirítear réamhaisnéis ar na costais uile (luach saothair acmhainneachta, costais bhainistíochta agus forbartha OCT) agus ioncaim an tsásra acmhainneachta le haghaidh na bliana ina dhiaidh sin. Leis an taraif a mholtar le haghaidh na hoibleagáide seirbhíse poiblí cuirfear san áireamh freisin an t-iarmhéid a thugtar anonn ón mbliain airgeadais roimhe sin.

(212)

I ndeireadh na bliana, cuirfidh OCT tuarascáil taraife faoi bhráid CREG lena formheas, lena leagtar amach na costais agus na hioncaim iarbhír le haghaidh na bliana roimhe sin agus an t-ioncam a thagann as cur i bhfeidhm na taraife. Tar éis seiceáil a dhéanamh ar chruinneas na sonraí agus réasúntacht bhainistíocht agus chostais forbartha an tsásra acmhainneachta arna dtabhú ag OCT, cinnfidh CREG an t-iarmhéid atá le tabhairt ar aghaidh.

(213)

Aon ioncam atá nasctha leis an sásra acmhainneachta, úsáidfear é chun na costais a áirítear sa taraif le haghaidh na hoibleagáide seirbhíse poiblí a chumhdach, gan dochar d’Airteagal 26(9) den Rialachán Leictreachais.

(214)

Cuirtear an taraif i bhfeidhm go haonfhoirmeach ar bhonn EUR/MWh maidir leis na tomhaltóirí uile (go díreach maidir leis an tomhaltóir atá nasctha leis an líonra tarchurtha nó go hindíreach, tríd an Oibreoir Córais Dáileacháin, agus na soláthróirí, le haghaidh na dtomhaltóirí atá nasctha leis an líonra dáileacháin).

(215)

Na módúlachtaí sonracha maidir le maoiniú an tsásra acmhainneachta, cuirfear i bhfeidhm iad in 2022 ar a luaithe i mí Eanáir 2025, dá bhforáiltear in Airteagal 7 undecies 15 den Acht Leictreachais.

(216)

De réir an rúin ón bParlaimint, ó 2029 ar a dhéanaí, déanfar an taraif a thobhach ar bhonn buaic-chumhachta ag brath ar úsáid méadar cliste sna réigiúin. Dá bhrí sin, faoi dheireadh 2023 ar a dhéanaí, déanfaidh an Rialtas anailís ar úsáid méadar cliste a bhfuil coinne leis.

(217)

D’iarr an Bheilg formheas le haghaidh an tsásra acmhainneachta le haghaidh na huastréimhse 10 mbliana a cheadaítear (82) a thosaíonn ó dháta an chéad cheant.

(218)

Gheall an Bheilg go dtabharfadh sí isteach san Acht Leictreachais, murar tugadh aon chomhaontú acmhainneachta i gcrích ar feadh 3 bliana leantacha i gcomhréir le mír 11 d’Airteagal 7 undecies den Acht Leictreachais, nach n-eagrófar aon cheant nua ón mbliain ina dhiaidh sin faoin sásra acmhainneachta.

(219)

Chuir an Bheilg faisnéis isteach á rá go gcomhlíonfaidh sí na ceanglais maidir leis an Teachtaireacht Trédhearcachta (83).

(220)

Gheall an Bheilg go gcuirfeadh sí ar fionraí dámhachtain agus/nó íocaíocht aon chabhrach faoin scéim cabhrach ar tugadh fógra ina leith a dhéantar le haon ghnóthas a thairbhigh de chabhair neamhdhleathach a dearbhaíodh roimhe sin a bheith neamhréireach le Cinneadh ón gCoimisiún.

(221)

Chuir an Bheilg faisnéis isteach á rá nach ndeonófar aon chabhair do thairbhithe i gcruachás (84).

(222)

Bhí an Coimisiún in amhras maidir le comhoiriúnacht gnéithe áirithe den bheart leis an margadh inmheánach.

(223)

Ar bhonn na faisnéise a bhí ar fáil agus na n-eilimintí ar a dtugtar tuairisc sa Chinneadh Tosaigh, lorg an Coimisiún soiléiriú agus d’iarr sé barúlacha maidir leis na hábhair seo a leanas:

(224)

Tá an Coimisiún in amhras freisin maidir le comhlíontacht an bhirt le forálacha atá nasctha go dlúth le forálacha dhlí an Aontais, eadhon Airteagail 22 agus 24 den Rialachán Leictreachais.

(225)

Leis an roinn seo déantar achoimre ar na barúlacha a fuair an Coimisiún le linn na tréimhse comhairliúcháin ó 15 pháirtí leasmhara, go háirithe ó gheallsealbhóirí atá gníomhach in earnáil an fhuinnimh chomh maith le comhlachais trádála agus eagraíochtaí neamhrialtasacha. Fuarthas barúlacha freisin ó thír chomharsanach amháin agus a OCT.

(226)

Thrácht geallsealbhóirí éagsúla ar an léiriú ar an ngá atá le sásra acmhainneachta agus ríomh na toirte le haghaidh an gceantanna, agus an dá thopaic á gcomhcheangal uaireanta.

(227)

Dhíospóid ceithre pháirtí leasmhara gur léiríodh an riachtanas sin go leordhóthanach. Ar an taobh eile, dheimhnigh trí pháirtí leasmhara an gá a bhí leis agus chuir siad a phráinn i dtábhacht.

(228)

Shonraigh trí pháirtí leasmhara gur cosúil nach bhfuil úsáid an cháis EU-HiLo iomchuí chun leibhéal na faidhbe leordhóthanachta acmhainne a chinneadh, ós rud é go bhfuil an baol ann go rómheasfar an fhadhb leis sin agus go saobhfar an margadh leictreachais.

(229)

Léirigh ceithre pháirtí leasmhara go bhfuil an mhodheolaíocht ERRA is déanaí agus modheolaíocht VOLL/CONE/RS go hiomlán infheidhme maidir le sásra acmhainneachta beartaithe na Beilge.

(230)

D’áitigh cúig pháirtí leasmhara nach bhfuil na staidéir leordhóthanachta roimhe sin a úsáideadh chun an gá atá leis an sásra acmhainneachta a léiriú, nach bhfuil siad comhoiriúnach le modheolaíocht ERAA, go háirithe:

(231)

Mhaígh páirtí leasmhar amháin nach féidir leis an mBeilg an chéad cheant a eagrú in 2021 ar bhonn NRAA atá as dáta agus neamhchomhlíontach. Ina thuairim, níor cheart an sásra acmhainneachta a chur chun feidhme fiú go dtí go n-eiseofar ERAA.

(232)

Léirigh ceithre pháirtí leasmhara nach bhfuil an caighdeán iontaofachta a d’úsáid an Bheilg chun an gá atá le sásra acmhainneachta agus/nó an toirt a ríomh le haghaidh an chéad cheant, nach bhfuil sé i gcomhréir leis an modheolaíocht a cheanglaítear leis an Rialachán Leictreachais.

(233)

Mhaígh páirtí leasmhara amháin gur cheart an chomhsheasmhacht a ráthú, sna nósanna imeachta, sna modheolaíochtaí, sna sonraí agus sna cásanna a úsáidtear, ar thaobh amháin, chun an gá atá le sásra acmhainneachta a léiriú agus, ar an taobh eile, a úsáidtear chun an toirt a cheanglaítear a chur ar ceant faoi shásra acmhainneachta den sórt sin a chinneadh.

(234)

Léirigh páirtí leasmhara eile go bhféadfadh athrú teacht ar an gcaighdeán iontaofachta agus ar an modheolaíocht chun VOLL agus CONE a shainiú, agus sin idir an ceant tosaigh T-4 agus ceantanna ina dhiaidh sin, as a dtagann sainmhíniú toirte éagsúil.

(235)

Chreid trí pháirtí leasmhara go bhféadfaí aghaidh a thabhairt ar an bhfadhb leordhóthanacha shainaitheanta ar bhealach níos fearr le cúltaca straitéiseach ná le sásra acmhainneachta ar fud an mhargaidh. Shonraigh páirtithe leasmhara áirithe nach ndearnadh measúnú ar an rogha a bhaineann le cúltaca straitéiseach.

(236)

Mhol páirtí leasmhar amháin ceant T-2 a chruthú chun rósholáthar a sheachaint in T-4 bunaithe ar thoimhdí atá róshlán, agus mhol sé chomh maith leis sin caighdeán iontaofachta athraithe a chur san áireamh bunaithe ar mhodheolaíocht ACER.

(237)

Mhaígh páirtí leasmhar amháin freisin go bhfuil na sealbhóirí acmhainneachta atá incháilithe le haghaidh rannpháirtíochta (amhail CHP le hacmhainneacht is airde ná 1 MW) eisiata ó bheith rannpháirteach más rud é, le linn tréimhse ar leith, go dtairbhíonn siad de chabhair oibriúcháin trí dheimhnithe comhshaoil (GSC) agus/nó deimhnithe CHP (CHP).

(238)

Léirigh páirtí leasmhar amháin gurb amhlaidh maidir leis an gcaiteachas lena gcumasaítear don acmhainneacht caighdeáin chomhshaoil a chomhlíonadh dá bhforáiltear in Airteagal 3(2)(1) den dréacht-Fhoraithne Ríoga maidir le tairseacha infheistíochta, nach cheart é a bheith incháilithe le haghaidh conarthaí níos faide.

(239)

De réir páirtí leasmhar amháin, na paraiméadair lena gcinntear an méid acmhainneachta atá le soláthar sa cheant, ba cheart iad a fhormheas ar bhonn togra ón rialtóir. D’áitigh an páirtí leasmhar céanna nach féidir togra ón rialtóir a athrú ná nach féidir leis an mBallstát ach é a dhiúltú agus togra nua a iarraidh.

(240)

Mhaígh páirtí leasmhar amháin gur cheart sócmhainní stórála a bheith díolmhaithe ón oibleagáid seirbhíse poiblí chun an sásra acmhainneachta a mhaoiniú. Leis an díolúine ba cheart stóráil os comhair an mhéadair agus taobh thiar den mhéadar araon a áireamh.

(241)

D’áitigh páirtí eile go mb’fhéidir go mbeidh tionchar ag an sásra maoiniúcháin ar thoirt acmhainneachta an tsásra acmhainneachta. Mar shampla, dá ndéanfaí na muirir a bhaineann le maoiniú an tsásra acmhainneachta a nascadh le hídiú leictreachais le linn buaicéileamh, d’fhéadfaí breathnú air sin mar dhreasacht chun go laghdódh na páirtithe lena mbaineann a n-ídiú le linn buaicéilimh, as a dtagann gá laghdaithe chun acmhainneacht a chur ar ceant.

(242)

Mhaígh dhá pháirtí leasmhara go gcuirtear isteach ar chomhbhailiú leis na rialacha incháilitheachta reatha le haghaidh conarthaí ilbhliantúla, agus níos sonraí ná sin leis an riail go gcinntear fad an chonartha le haghaidh na punainne iomláine leis an tsócmhainn ag a bhfuil an fad conartha is ísle i bpunann chomhbhailithe.

(243)

Mhaígh dhá pháirtí leasmhara eile gur cheart an tairseach le haghaidh comhbhailiú aonair a oiriúnú. Faoi láthair, leis na dréacht-Rialacha maidir le Feidhmiú an tSásra Acmhainneachta foráiltear nach féidir le hacmhainneachtaí atá faoi réir oibleagáid sceidil laethúil a bheith mar chuid de shásra acmhainneachta comhbhailithe.

(244)

Shonraigh páirtí leasmhar amháin go bhfuil rannpháirtíocht trí chomhbhailiú dodhéanta le haghaidh suiteálacha ag a bhfuil cumhacht os cionn 25 MW. Ba mhaith leis an bpáirtí leasmhar dá bhrí sin go socrófaí an tairseach sin ag 75 MW.

(245)

D’áitigh na páirtithe leasmhara nach bhfuil leibhéal na dtairseach infheistíochta le haghaidh conarthaí ilbhliantúla i gcomhréir le forbairtí margaidh a rinneadh le déanaí agus dá bhrí sin nach n-urramaíonn siad neodracht teicneolaíochta agus go dtiocfaidh idirdhealú as sin idir aicmí teicneolaíochta áirithe (aicme H/HL thar F-aicme CCGT agus OCGT) agus acmhainneachtaí atá ann cheana agus acmhainneachtaí nua.

(246)

D’áitigh páirtí amháin freisin gur cheart infheistíochtaí lena gcruthaítear solúbthacht nó lena méadaítear an acmhainneacht dhírátáilte gan an acmhainneacht shuiteáilte a mhéadú, gur cheart iad a bheith cáilithe mar chostais incháilithe freisin. De réir an pháirtí leasmhair sin, infheistíochtaí in aighnitheoirí, síneadh le taiscumar fuinnimh ceallra atá ann cheana nó in acmhainneachtaí stórála le haghaidh próisis thionsclaíocha, d’eisiafaí an méid sin dá bhrí sin ó chonarthaí ilbhliantúla.

(247)

Mhaígh dhá pháirtí leasmhara, i gcomparáid le sásraí acmhainneachta i dtíortha comharsanacha, amhail an Fhrainc nó an Ríocht Aontaithe, go bhfuil an baol ann go ngearrfar pionós mór ar theicneolaíochtaí amhail stóráil, freagairt don éileamh nó foinsí fuinnimh inathnuaite le tosca dírátála na Beilge.

(248)

Mhaígh páirtí leasmhar amháin go gcruthaítear leis na tosca dírátála atá beartaithe ag sásra acmhainneachta na Beilge agus atá foilsithe sa chinneadh tosaigh, go gcruthaítear leo dianbhacainní ar iontráil sa mhargadh le haghaidh stórála go háirithe agus soláthraithe atá teoranta ó thaobh fuinnimh de go ginearálta.

(249)

Mháigh dhá pháirtí leasmhara go ndéantar idirdhealú leis na hoibleagáidí aisíoca sna conarthaí acmhainneachta idir Aonaid Margaidh Acmhainneachta ‘sceideal iomlán’ agus ‘sceideal neamhiomlán’ agus go sáraítear an prionsabal a bhaineann le ‘praghas ceangail aonair’.

(250)

De réir páirtí leasmhar amháin, leis an meicnic a bhaineann leis an ‘oibleagáid aisíoca’ déantar idirdhealú in aghaidh oibreoirí acmhainneachta sceidil iomláin, ós rud é nach gcuirtear san áireamh léi gníomhaíochtaí fálúcháin na n-oibreoirí sin, ina ndíolann siad cuid mhór den toirt a bhfuil coinne léi uathu roimh ré ar na margaí todhchaíochtaí, lena gcuirtear iad i mbaol aisíoc ioncam nár thuill siad. Os a choinne sin, is amhlaidh atá solúbthacht shuntasach ag oibreoirí sceidil neamhiomláin chun margadhphraghsanna aonair a dhearbhú a ghníomhaíonn ag an bpraghas ceangail, rud a theorannaíonn an riosca go mbeidh orthu ioncaim nár tuilleadh a aisíoc agus lena soláthraítear deiseanna féideartha freisin chun an oibleagáid aisíoca a sheachaint.

(251)

D’áitigh páirtí eile go ndéantar idirdhealú leis an oibleagáid aisíoca idir AMAnna sceidil iomláin agus sceidil neamhiomláin, ar an gcéad dul síos de dheasca easpa díolúine ón oibleagáid aisíoca le haghaidh acmhainneachta a díoladh cheana ar mhargaí todhchaíochtaí (agus nach ngabhann praghsanna teirce) agus ar an dara dul síos mar gheall ar an ‘Margadhphraghas Dearbhaithe’ a thabhairt isteach le haghaidh AMAnna nach ngéilleann do sceidil iomlána, sa chleachtas, praghsanna ceangail iolracha á dtabhairt isteach.

(252)

Léirigh páirtí leasmhar amháin a ábhair imní go saobhfaidh tabhairt isteach caidhpe praghais idirmheánaí iomaíocht sa cheant, toisc go mb’fhéidir nach mbeidh an ráthaíocht ann go ngnóthófar an ‘t-airgead ar iarraidh’ de chuid acmhainneachtaí áirithe atá ann cheana agus lena gceanglaítear go leanfaidh infheistíochtaí de bheith brabúsach go heacnamaíoch agus go mb’fhéidir go mbeidh ar na hacmhainneachtaí sin imeacht ón margadh.

(253)

De réir páirtí leasmhar amháin, tá ‘bearna infheistíochta’ ábhartha idir an tairseach infheistíochta le haghaidh conarthaí 3 bliana, EUR 177/kW faoi láthair, agus an chaidhp phraghais idirmheánach, rud a réamh-mheastar a bheith idir EUR 21-31/kW, as a dtagann idirdhealú in aghaidh acmhainneachtaí atá ann cheana lena gceanglaítear infheistíochtaí a bhféadfaidh ‘airgead ar iarraidh’ suntasach a bheith acu freisin.

(254)

Shonraigh dhá pháirtí leasmhara go mb’fhéidir go mbeidh éifeachtaí diúltacha míchuí ar iomaíocht agus trádáil idir na Ballstáit le foráil a dhéanamh maidir leis an bhféidearthacht a bhaineann le rannpháirtíocht trasteorann dhíreach.

(255)

De réir na bpáirtithe leasmhara sin, le rannpháirtíocht trasteorann dhíreach is féidir go laghdófar dreasachtaí chun infheistiú in acmhainneacht idirnaisc. Thairis sin, leis an mbeart is féidir go ndéanfar dochar do mhargadhchúpláil, ós rud é go bhféadfadh staid teacht as an sásra acmhainneachta ina lorgaíonn soláthraithe acmhainneachta rochtain ar an margadh is tarraingtí ag a bhfuil nasc díreach agus eisiach. Ina theannta sin, ba cheart a chur san áireamh leis an mbeart a mhéid a bhféadfaí aon fhadhb fhéideartha a bhaineann le leordhóthanacht giniúna a leigheas leis an idirnasc.

(256)

De réir Airteagal 24(1) den Rialachán Leictreachais, is féidir leis na Ballstáit íogaireachtaí a áireamh ina measúnú leordhóthanachta, atá nasctha le ‘saintréithe an éilimh agus an tsoláthair leictreachais náisiúnta’. Sa Chinneadh Tosaigh léirigh an Coimisiún go raibh sé in amhras faoi cibé acu atá nó nach bhfuil an sásra acmhainneachta i gcomhréir le hAirteagal 24(1), ós rud é gur úsáideadh sa staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2019 de chuid na Beilge cás EU-HiLo, bunaithe ar thoimhdí faoi sholáthar leictreachais na Fraince. Cháin cúig pháirtí leasmhara léirmhíniú an Choimisiúin ar Airteagal 24(1) den Rialachán Leictreachais, á rá go bhfuil sé róshriantach.

(257)

D’áitigh na páirtithe leasmhara sin go ndeimhnítear leis an modheolaíocht le haghaidh ERAA nach mór raon feidhme réigiúnach a bheith ag NRAAnna agus go bhféadfar íogaireachtaí breise a áireamh iontu. Leis an modheolaíocht sin ní dhéantar cineál na n-íogaireachtaí breise sin a shonrú ná a shrianadh. Mar a luaitear in Airteagal 3(6) den mhodheolaíocht sin, leis na híogaireachtaí sin is féidir réimse leathan athruithe ar thoimhdí ar fud an raoin feidhme gheografaigh iomláin a mheastar a chumhdach, lena n-áirítear toimhdí éagsúla a bhaineann le sonraí ionchuir amhail acmhainneachtaí suiteáilte.

(258)

Thug páirtí leasmhar amháin chun suntais gurb amhlaidh leis na Treoirlínte maidir le Státchabhair do chosaint an chomhshaoil agus don fhuinneamh 2014-2020 (85) (‘EEAG’) a dheimhnítear go sonrach gur cheart a chur san áireamh sa mheasúnú ar leordhóthanacht acmhainní ‘measúnú ar thionchar na giniúna athraithí, lena n-áirítear an ghiniúint athraitheach sin de thionscnamh córas comharsanach’.

(259)

Léirigh dhá pháirtí leasmhara nach ann d’aon fhoráil maidir le céimniú amach an tsásra acmhainneachta sna gníomhartha reachtacha/rialála.

(260)

Mhaígh dhá pháirtí leasmhara nach bhfuil an sciar mór d’acmhainneacht a fhorchoimeádtar le haghaidh gáis sa sásra acmhainneachta comhoiriúnach leis na cuspóirí a bhaineann leis an Aontas a dhícharbónú agus fóirdheontais breosla iontaise a chéimniú amach i gcomhréir leis an gComhaontú Glas don Eoraip, EEAG agus tacaíocht rialtas feidearálach na Beilge le haghaidh aeráidneodrachta faoi 2050.

(261)

Léirigh páirtí leasmhar amháin go bhfuil an Bheilg ag smaoineamh ar 2 GW de chumhacht núicléach a choimeád má nochtar leis an tuarascáil mheasúnachta ar na chéad cheantanna acmhainneachta fadhb gan choinne maidir le slándáil an tsoláthair. De réir an pháirtí sin, léiríonn an méid sin roinnt saincheisteanna faoin ngá atá leis an sásra acmhainneachta agus faoina dhearadh.

(262)

Léirigh páirtí leasmhar amháin gur cheart a chur san áireamh leis an mbealach a ndámhtar conarthaí fadtéarmacha an t-ábhar imní maidir le leordhóthanacht laghdaitheach le linn na bliana agus aon éifeacht maidir le ‘gaibhniú’ a sheachaint.

(263)

Thagair páirtí leasmhar amháin d’fhad na gconarthaí (15 bliana) a bheith ag sárú fhad an bhirt (10 mbliana) b’fhéidir, rud a bheadh in aghaidh chineál sealadach an bhirt dar leis.

(264)

Leis an roinn seo déantar achoimre ar na barúlacha a fuarthas ón mBeilg an 22 Deireadh Fómhair 2020 maidir leis an gCinneadh Tosaigh agus ar na barúlacha sin a fuarthas an 24 Nollaig 2020 maidir le barúlacha na dtríú páirtithe. Áirítear inti freisin an fhaisnéis a tugadh cothrom le dáta agus a chuir an Bheilg isteach an 28 Eanáir 2021, an 1 Márta 2021, an 13 agus an 27 Aibreán 2021, an 4, 5, 19 agus an 26 Bealtaine 2021 agus an 17 Lúnasa 2021.

(265)

De réir na Beilge, lena hanailís, a dtacaíonn tuairim OCT léi, léirítear gurb amhlaidh, de dheasca céimniú amach acmhainneachtaí núicléacha idir 2022 agus 2025, a sheasann do bhreis agus leath na hacmhainneachta giniúna teirmí sa Bheilg faoi láthair, a dhéanfadh easpa an tsásra acmhainneachta dochar do shlándáil sholáthar leictreachais na Beilge. Le roinnt staidéir eile arna ndéanamh ag acadóirí, institiúidí teicneolaíochta agus an Biúró Pleanála Feidearálach in imeacht 2017 go 2020 deimhnítear an gá sin freisin, go neamhspleách ó anailís OCT.

(266)

Léirigh an Bheilg gur taispeánadh ní hamháin leis an gcás HiLo ach le bonnchás AE freisin go raibh saincheist shuntasach ag baint le slándáil an tsoláthair, i.e. LOLE níos mó ná trí oiread níos airde ná a critéar LOLE dlíthiúil, agus go bhfuil údar le hidirghabháil riachtanach trí bhíthin sásra acmhainneachta.

(267)

Léirigh an Bheilg nár fhormheas ACER an mhodheolaíocht ar ar cheart ERAA/NRAA a bhunú go dtí an 2 Deireadh Fómhair 2020. Áirítear le modheolaíocht ACER athruithe suntasacha, agus dá bhrí sin déantar foráil léi maidir le cur chun feidhme céimneach, i.e. an chéad ERAA, rud a fhoilseofar i ndeireadh 2021, is é sin ní áireofar ach gnéithe áirithe de mhodheolaíocht ACER ann. Foráiltear le ENTSO-E go ndéanfar cur chun feidhme iomlán ar mhodheolaíocht ERAA faoi 2023.

(268)

Chuir an Bheilg faisnéis isteach á rá nach bhféadfadh coinne a bheith leis go gcuirfeadh sí modheolaíocht ACER i bhfeidhm go hiomlán le haghaidh ERAA agus NRAA i staidéir roimhe sin, ós rud é nár aithníodh an mhodheolaíocht go fóill an tráth sin. Mar sin féin, léirigh an Bheilg go raibh roinnt eilimintí tábhachtacha a eascraíonn as an modheolaíocht curtha chun feidhme cheana roimh a formheas, e.g. measúnú inmharthanachta eacnamaíche, samhaltú sreabhadhbhunaithe, samhaltú dóchúlaíoch agus éabhlóidí i dtíortha eile.

(269)

Chonspóid an Bheilg an t-éileamh nár cheart an sásra acmhainneachta a chur chun feidhme go dtí go scaoilfear ERAA. De réir na Beilge, féadfaidh na Ballstáit measúnuithe náisiúnta comhlántacha a dhéanamh freisin agus measúnú a dhéanamh ar an ngá atá le sásra acmhainneachta ar bhonn an NRAA sin, agus ní féidir leo fanacht ar chur chun feidhme iomlán ERAA (dá bhforáiltear in 2023).

(270)

A mhéid a bhaineann leis an gcaighdeán iontaofachta, léirigh an Bheilg maidir leis an modheolaíocht chun VOLL agus CONE a ríomh agus leis an modheolaíocht chun an caighdeán iontaofachta a chinneadh, nár fhoilsigh ACER iad go dtí an 2 Deireadh Fómhair 2020. Dá bhrí sin, níl sé indéanta ó thaobh ama de an sásra acmhainneachta a stad fad atá caighdeán iontaofachta nua á shainiú. Ina theannta sin, is ar an mBallstát a bheidh an fhreagracht chríochnaitheach chun leibhéal inmhianaithe shlándáil an tsoláthair a shocrú.

(271)

A mhéid a bhaineann leis na blianta aeráide a úsáidtear sna staidéir leordhóthanachta náisiúnta, mhínigh an Bheilg go n-úsáidtear sna staidéir sin, in éagmais modheolaíocht fhoilsithe, an bunachar sonraí aeráide céanna a úsáidtear in MAF mar ábhar comhleanúnachais.

(272)

Maidir le hioncaim mhargaidh, chuir an Bheilg faisnéis isteach, sna staidéir leordhóthanachta náisiúnta atá ann go dtí 2019, á rá go ndéantar na hioncaim a bhfuil coinne leo a shamhaltú agus úsáid á baint as airmheán ioncaim na mblianta ionsamhlaithe uile. Is féidir breathnú ar an gcur chuige sin, cé go bhfuil sé simplithe, mar léiriú ar ioncaim a bhfuil coinne leo, lena dtugtar cuntas ar rioscaí praghais, rud a aithnítear i modheolaíocht ACER mar eilimint ábhartha.

(273)

Maidir leis na caidhpeanna praghais agus an samhaltú margaidh ina iomláine go ginearálta, mhínigh an Bheilg go bhfuil an leagan amach a úsáidtear sna staidéir leordhóthanachta náisiúnta comhionann leis an gceann a úsáidtear ar an leibhéal Eorpach (ENTSO-E, PLEF). Meastar gurb é sin an cur chuige is fearr dá bhfuil ar fáil, lena léirítear an dearadh margaidh Eorpach, lena n-áirítear na caidhpeanna tairisceana teicniúla atá i réim agus dá bhforáiltear leis na NEMOnna.

(274)

Maidir leis an bhfeidhm teirce praghsála, mar a léirítear i bplean cur chun feidhme na Beilge a tugadh cothrom le dáta, tá breithniú á dhéanamh ag an mBeilg ar a mhéid a d’fhéadfaí foráil a dhéanamh maidir leis an tionscnamh sin. Mhínigh an Bheilg go bhfuil staidéar á dhéanamh ag NRA agus OCT maidir leis sin.

(275)

Thug an Bheilg dá haire gur úsáideadh leis an staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2019 na réamh-mheastacháin is fearr dá raibh ar fáil cheana ar rolladh amach solúbthachta agus gaoth ón talamh, i gcomhréir leis an bPlean Náisiúnta Fuinnimh agus Aeráide, agus gur cuireadh i bhfeidhm an riail minRAM 70 %. Sa bhonnchás, meastar go gcomhlíonann na tíortha Eorpacha uile an riail sin in am.

(276)

A mhéid a bhaineann leis an ábhar imní leordhóthanachta, chuir an Bheilg faisnéis isteach á rá, cé gur fíor go léirítear leis na staidéir luaineacht sa ghá atá le hacmhainneacht, rud a ríomhtar go sonrach, nach maolaítear leis sin go gceanglaítear idirghabháil atá dírithe ar acmhainneacht nua freisin leis an ngá atá le hacmhainneacht in 2025.

(277)

Leis an staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta is déanaí léirítear gá acmhainneachta méadaitheach idir 2025 agus 2032.

(278)

Ní chomhroinneann an Bheilg tuairim páirtithe leasmhara áirithe gurbh fhearr cúltaca straitéiseach ná sásra acmhainneachta ar fud an mhargaidh.

(279)

Thagair an Bheilg don staidéar Leordhóthanachta agus Solúbthachta 2019, lena n-imscrúdaítear cás EOM + cúltaca straitéiseach agus cás EOM + sásra acmhainneachta. Thángthas ar an gconclúid leis an staidéar sin gurb amhlaidh sa chás EOM + cúltaca straitéiseach, nach gcomhlíonfaí critéar shlándáil an tsoláthair.