(1)

Sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 3 Márta 2010 dar teideal Europe 2020: A strategy for smart, sustainable and inclusive growth [Eoraip 2020: Straitéis maidir le fás cliste, inbhuanaithe agus uilechuimsitheach], leagtar síos mar chuspóir go mbeadh an tAontas ina gheilleagar a bheadh bunaithe ar eolas agus nuálaíocht, agus an t-ualach riaracháin ar chuideachtaí á laghdú agus feabhas á chur ar an gcomhoiriúnú idir an soláthar saothair agus an t-éileamh. Sainaithnítear sa teachtaireacht sin an gá atá le beartas cuimsitheach maidir le himirce lucht saothair agus le himircigh a lánpháirtiú ar bhealach níos fearr. Maidir le bearta le ligean isteach oibrithe ardcháilithe tríú tír a éascú, ní mór iad a mheas sa chomhthéacs níos leithne sin.

(2)

Sna Conclúidí ón gComhairle Eorpach an 26 agus an 27 Meitheamh 2014, luaitear go gcaithfidh an Eoraip dul san iomaíocht sa rás domhanda chun an tallann a mhealladh, má tá sí le bheith ina ceann scríbe tarraingteach i gcónaí do lucht tréitheach agus oilte. Dá bhrí sin, ba cheart straitéisí a fhorbairt chun na deiseanna a bhaineann leis an imirce dhleathach a uasmhéadú, lena n-áirítear rialacha atá ann cheana a chuíchóiriú.

(3)

Sa teachtaireacht ón gCoimisiúin an 13 Bealtaine 2015 dar teideal European Agenda on Migration [an Clár Oibre Eorpach maidir leis an Imirce], iarrtar go gcuirfí scéim tharraingteach ar bun ar fud an Aontais i dtaca le náisiúnaigh ardcháilithe tríú tír agus sonraítear ann gur gá athbhreithniú a dhéanamh ar Threoir 2009/50/CE ón gComhairle (4) le cur ar chumas an Aontais lucht tréitheach a mhealladh ar bhealach níos éifeachtaí agus, ar an gcaoi sin, aghaidh a thabhairt ar na dúshláin dhéimeagrafacha atá roimh an Aontas agus ar na ganntanais saothair agus oibrithe oilte atá i bpríomhearnálacha gheilleagar an Aontais. Athdhearbhaíodh an iarraidh maidir le hathbhreithniú a dhéanamh ar an Treoir sin sa teachtaireacht ón gCoimisiúin an 23 Meán Fómhair 2020 dar teideal a New Pact on Migration and Asylum [Comhaontú Nua maidir le hImirce agus Tearmann], ina luaitear go “gcaithfear, leis an athchóiriú ar Chárta Gorm AE, fíor-bhreisluach AE a chruthú trí lucht oilte a mhealladh trí ionstraim éifeachtach agus sholúbtha ar fud an Aontais”.

(4)

Sa rún uaithi an 12 Aibreán 2016 (5), d’iarr Parlaimint na hEorpa go ndéanfaí athbhreithniú uaillmhianach spriocdhírithe ar Threoir 2009/50/CE, lena n-áirítear ar a raon feidhme.

(5)

Is gá freagairt do na dúshláin a shainaithnítear sa teachtaireacht ón gCoimisiúin an 22 Bealtaine 2014 maidir le cur chun feidhme Threoir 2009/50/CE. Ba cheart é a bheith mar aidhm ag an Aontas scéim níos tarraingtí agus níos éifeachtaí a bhunú ar fud an Aontais i dtaca le hoibrithe ardcháilithe ó thríú tíortha. Ba cheart tuilleadh comhchuibhithe a dhéanamh ar chur chuige an Aontais i ndáil le hoibrithe ardcháilithe den sórt sin a mhealladh, agus ba cheart gurb é Cárta Gorm AE an phríomhuirlis chuige sin, lena mbainfeadh nósanna imeachta níos tapúla, critéir maidir le ligean isteach a bheadh níos solúbtha agus níos cuimsithí agus cearta níos forleithne, lena n-áirítear soghluaisteacht laistigh den Aontas a éascú. Ós rud é go mbeadh athruithe substaintiúla ar Threoir 2009/50/CE i gceist leis sin, ba cheart an Treoir sin a aisghairm agus Treoir nua a chur ina hionad.

(6)

Ba cheart córas um ligean isteach soiléir agus trédhearcach a bhunú ar fud an Aontais chun oibrithe ardcháilithe ó thríú tíortha a mhealladh agus a choinneáil agus chun soghluaisteacht na n-oibrithe sin a chur chun cinn. Ba cheart feidhm a bheith ag an Treoir seo beag beann ar cibé acu is cuspóir cónaithe an náisiúnaigh tríú tír i dtús báire, chun críche fostaíochta dár gá ardcháilíochtaí nó chun críoch eile, ach go n-iompaíonn sé ansin chun críche fostaíochta dár gá ardcháilíochtaí. Is gá tosaíochtaí na mBallstát, riachtanais a margaí saothair agus a n-acmhainneachtaí glactha isteach a chur san áireamh. Ba cheart an Treoir seo a bheith gan dochar d’inniúlacht na mBallstát ceadanna cónaithe náisiúnta eile seachas Cártaí Gorma AE a eisiúint chun críche fostaíochta dár gá ardcháilíochtaí. Thairis sin, níor cheart don Treoir seo difear a dhéanamh don fhéidearthacht atá ag sealbhóir Chárta Gorm AE cearta agus sochair bhreise a bheith aige faoin dlí náisiúnta atá ag luí leis an Treoir seo.

(7)

Ba cheart do na Ballstáit cothrom na Féinne a áirithiú idir Cártaí Gorma AE agus ceadanna cónaithe náisiúnta chun críche fostaíochta dár gá ardcháilíochtaí, ó thaobh cearta nós imeachta agus cearta córa comhionainne, nósanna imeachta agus rochtain ar fhaisnéis. Go háirithe, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú nach bhfuil leibhéal na gcoimircí nós imeachta agus na gceart a dheonaítear do shealbhóirí Chárta Gorm AE agus dá mbaill teaghlaigh níos ísle ná leibhéal na gcoimircí nós imeachta agus na gceart atá ag sealbhóirí ceadanna cónaithe náisiúnta. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú freisin nach bhfuil iarratasóirí ar Chárta Gorm AE i staid is lú fabhar ná iarratasóirí ar cheadanna cónaithe náisiúnta i ndáil le nósanna imeachta aitheantais d’fhostóirí, agus nach gcuirfear de cheangal orthu táillí níos airde a íoc as a n-iarratais a láimhseáil. Ar deireadh, ba cheart do na Ballstáit páirt a ghlacadh i ngníomhaíochtaí faisnéise, cur chun cinn agus fógraíochta ar an leibhéal céanna i dtaobh Chárta Gorm AE agus a ghlacann siad i dtaobh ceadanna cónaithe náisiúnta, mar shampla i ndáil le faisnéis ar shuíomhanna gréasáin náisiúnta maidir feachtais faisnéise faoi imirce dhleathach, agus cláir oiliúna a chuirtear ar fáil do na húdaráis inniúla imirce.

(8)

Chun scéim Chárta Gorm AE a threisiú agus a chur chun cinn agus chun oibrithe ardcháilithe ó thríú tíortha a mhealladh, spreagtar na Ballstáit chun gníomhaíochtaí fógraíochta agus feachtais faisnéise maidir le Cárta Gorm AE a neartú, lena n-áirítear, i gcás inarb iomchuí, gníomhaíochtaí agus feachtais atá dírithe ar thríú tíortha.

(9)

Agus an Treoir seo á cur chun feidhme, níl na Ballstáit le hidirdhealú a dhéanamh bunaithe ar ghnéas, cine, dath, bunadh eitneach nó sóisialta, airíonna géiniteacha, teanga, reiligiún nó creideamh, tuairimí polaitiúla nó aon tuairimí eile, ballraíocht i mionlach náisiúnta, maoin, breith, míchumas, aois nó gnéaschlaonadh, mar a cheanglaítear, go háirithe, le Treoracha 2000/43/CE (6) agus 2000/78/CE (7) ón gComhairle. Chun go mbeidh prionsabal an neamh-idirdhealaithe éifeachtach, ba cheart do shealbhóirí Chárta Gorm AE a bheith in ann sásamh dlíthiúil a lorg agus gearáin a dhéanamh mar a fhoráiltear dó sa dlí náisiúnta má bhíonn orthu dul i ngleic le haon chineál idirdhealaithe, lena n-áirítear i margadh an tsaothair.

(10)

Ag féachaint don tuarascáil ó Eurostat an 21 Feabhra 2020 dar teideal Hard-to-fill ICT vacancies: an increasing challenge [Folúntais TFC atá deacair le líonadh: dúshlán atá ag dul i méid] agus a conclúidí maidir le ganntanas forleathan oibrithe ardoilte in earnáil na dteicneolaíochtaí faisnéise agus cumarsáide (TFC) i margaí saothair na mBallstát, ba cheart a mheas go bhfuil ardscileanna gairmiúla coibhéiseach le cáilíochtaí ardoideachais chun críche iarratas a dhéanamh ar Chárta Gorm AE i leith dhá phost níos airde: Bainisteoirí Seirbhísí Teicneolaíochta Faisnéise agus Cumarsáide (Aicmiú Caighdeánach Idirnáisiúnta Gairmeacha) (ISCO)-08 aicmiú 133) agus Gairmithe Teicneolaíochta Faisnéise agus Cumarsáide (aicmiú ISCO-08 25). Ós rud é go dtógann sé ar a laghad 3 bliana chun céim bhaitsiléara a dhéanamh, ba cheart gur 3 bliana a bheadh sa tréimhse ábhartha de thaithí ghairmiúil riachtanach. Tá údar maith le fad na tréimhse sin freisin i bhfianaise luas tapa na héabhlóide teicneolaíche in earnáil TFC agus riachtanais athraitheacha na bhfostóirí.

(11)

Moltar do na Ballstáit measúnú agus bailíochtú ardscileanna gairmiúla a éascú chun críche Chárta Gorm AE.

(12)

Tá sé beartaithe go bhféadfaí an liosta de na gairmeacha a leagtar amach in iarscríbhinn a ghabhann leis an Treoir seo a leasú, go háirithe tar éis don Choimisiún measúnuithe a dhéanamh chun cinneadh a dhéanamh cibé acu an liosta a leasú nó gan é a leasú, ar bhonn, i measc foinsí eile, na faisnéise arna gcur ar fáil ag na Ballstáit maidir le riachtanais a margaí saothair, chun críoch aitheantas a thabhairt do thaithí ghairmiúil faoin Treoir seo i réimsí eile gníomhaíochta. Ba cheart don Choimisiún measúnuithe den sórt sin a dhéanamh gach 2 bhliain.

(13)

I gcás na ngairmeacha nach liostaítear san iarscríbhinn, ba cheart na Ballstáit a bheith in ann glacadh le hiarratais ar Chárta Gorm AE ar bhonn fianaise ar ardscileanna gairmiúla, á bhfianú ag taithí ghairmiúil 5 bliana ar a laghad ar leibhéal atá inchomparáide le cáilíochtaí ardoideachais agus atá ábhartha don ghairm nó don earnáil a shonraítear sa chonradh oibre nó sa tairiscint cheangailteach poist.

(14)

Is éard atá i gceist le coincheap na fostaíochta dár gá ardcháilíochtaí ardleibhéal inniúlachta a bheith ag an bhfostaí, agus é sin a bheith cruthaithe le hardcháilíochtaí gairmiúla, ach ní amháin sin, go meastar freisin go bhfuil an inniúlacht sin ag teastáil don obair atá le déanamh. Cé nach n-éilítear agus nach gá go n-éilítear i gcónaí nasc díreach idir na cáilíochtaí agus an post i margadh an tsaothair nua-aimseartha, ba cheart na cúraimí agus na dualgais a bhaineann leis an gconradh oibre d’fhostaíocht dár gá ardcháilíochtaí a bheith chomh speisialaithe agus chomh casta sin gur gnách go mbaineann an leibhéal inniúlachta a theastaíonn chun na dualgais sin a dhéanamh le tabhairt chun críche clár oideachais, agus cáilíochtaí a eascraíonn astu sin, ag leibhéal 6, 7 agus 8 den Aicmiú Idirnáisiúnta Caighdeánach ar an Oideachas (ISCED) 2011, nó, i gcás inarb iomchuí, ag an gCreat Eorpach um Cháilíochtaí (EQF), atá coibhéiseach leis ar an mórgóir, ag leibhéil 6, 7 agus 8, i gcomhréir le dlí an Bhallstáit lena mbaineann, nó, i gcás gairmeacha sonracha, le hardscileanna gairmiúla inchomparáide.

(15)

Níor cheart don Treoir seo difear a dhéanamh do cheart na mBallstát líon na náisiúnach tríú tír atá á ligean isteach ar a gcríoch ó thríú tíortha ar thóir oibre a chinneadh i gcomhréir le hAirteagal 79(5) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE). Ar an mbonn sin, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann iarratas ar Chárta Gorm AE a mheas mar iarratas neamh-inghlactha nó ba ceart dóibh a bheith in ann diúltú dó.

(16)

Tá tacar forleathan ceart ag tairbhithe cosanta idirnáisiúnta mar a shainmhínítear in Airteagal 2, pointe (a), de Threoir 2011/95/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8), lena n-áirítear rochtain ar mhargadh an tsaothair sa Bhallstát a dheonaigh an chosaint idirnáisiúnta dóibh. Chun a ndeiseanna sa mhargadh saothair a fheabhsú ar fud an Aontais, ba cheart do thairbhithe cosanta idirnáisiúnta atá ardcháilithe a bheith i dteideal iarratas a dhéanamh ar Chárta Gorm AE i mBallstáit seachas sa cheann inar deonaíodh cosaint idirnáisiúnta dóibh. Sna Ballstáit eile sin, ba cheart dóibh a bheith faoi réir na rialacha céanna le haon náisiúnach tríú tír eile a thagann faoi raon feidhme na Treorach seo, agus níor cheart don Treoir seo aon tionchar a bheith aici ar a stádas sa Bhallstát inar deonaíodh cosaint idirnáisiúnta dóibh. Tá tairbhithe cosanta idirnáisiúnta i dteideal iarratas a dhéanamh freisin ar Chárta Gorm AE sa Bhallstát a dheonaigh cosaint idirnáisiúnta dóibh. I gcásanna den sórt sin, ar mhaithe le soiléire dhlíthiúil agus comhleanúnachas, níor cheart feidhm a bheith ag forálacha na Treorach seo i leith cóir chomhionann agus i leith teaghlaigh a athaontú. Ba cheart na cearta sin leanúint de bheith á rialáil faoin acquis tearmainn agus, i gcás inarb infheidhme, faoi Threoir 2003/86/CE ón gComhairle (9).

(17)

Tá aistriú na freagrachta i leith tairbhithe de chosaint idirnáisiúnta lasmuigh de raon feidhme na Treorach seo. Níor cheart stádas na cosanta sin ná na cearta a ghabhann le cosaint idirnáisiúnta a aistriú chuig Ballstát eile ar an mbonn gur eisíodh Cárta Gorm AE.

(18)

Chun go n-éascófar soghluaisteacht neamhspleách laistigh den Aontas agus gníomhaíochtaí gnó na náisiúnach tríú tír ardcháilithe sin ar tairbhithe an chirt chun saorghluaiseachta iad, ba cheart rochtain a thabhairt do náisiúnaigh tríú tír den sórt sin ar Chárta Gorm AE i gcomhréir leis na rialacha céanna a bhainfeadh le haon náisiúnach tríú tír eile a thagann faoi raon feidhme na Treorach seo. Baineann an teideal sin le daoine ag a bhfuil cearta saorghluaiseachta bunaithe ar naisc theaghlaigh le saoránach de chuid an Aontais i gcomhréir le reachtaíocht ábhartha agus ba cheart feidhm a bheith aici is cuma ar fheidhmigh an saoránach tagartha de chuid an Aontais an ceart bunúsach chun gluaisteachta faoi shaoirse faoi Airteagal 21 CFAE nó nár fheidhmigh, agus is cuma an raibh Cárta Gorm AE ag an náisiúnach tríú tír lena mbaineann ar dtús báire nó ar thairbhí an chirt chun saorghluaiseachta é. Dá bhrí sin, ba cheart do shealbhóirí Chárta Ghorm AE den sórt sin a bheith i dteideal tabhairt faoi fhostaíocht dár gá ardcháilíochtaí, dul ar thurais ghnó agus dul chun cónaí i mBallstáit éagsúla is cuma an dtéann an náisiúnach tríú tír in éineacht leis an saoránach tagartha de chuid an Aontais. Na cearta a d’fhéadfadh na náisiúnaigh tríú tír sin a fháil mar dhaoine ag a bhfuil Cárta Gorm AE, ba cheart dóibh a bheith gan dochar do na cearta a d’fhéadfadh a bheith acu faoi Threoir 2004/38/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10). Ar mhaithe le soiléireacht dhlíthiúil agus comhleanúnachas, ba cheart gur ag na rialacha faoi Threoir 2004/38/CE a bheadh an forlámhas maidir le teaghlaigh a athaontú agus cóir chomhionann. Na forálacha go léir maidir le tairbhithe an chirt chun saorghluaiseachta sa Treoir seo, ba cheart feidhm a bheith acu freisin maidir le náisiúnaigh tríú tír a bhfuil cearta chun saorghluaiseachta acu atá coibhéiseach le cearta shaoránaigh an Aontais faoi chomhaontaithe idir an tAontas agus na Ballstáit ar lámh amháin, agus tríú tír ar lámh eile, nó idir an tAontas agus tríú tíortha.

(19)

Níor cheart feidhm a bheith ag an Treoir seo maidir le náisiúnaigh tríú tír a dhéanann iarratas chun cónaí i mBallstát mar thaighdeoirí chun tionscadail taighde a dhéanamh, ós rud é go dtagann siad faoi raon feidhme Threoir (AE) 2016/801 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11), lenar tugadh isteach nós imeachta sonrach chun náisiúnaigh tríú tír a ligean isteach chun críocha taighde. Mar sin féin, ba cheart do náisiúnaigh tríú tír a bhfuil cónaí dlíthiúil orthu agus a ligeadh isteach faoi Threoir (AE) 2016/801 a bheith i dteideal iarratas a dhéanamh ar Chárta Gorm AE faoin Treoir seo. Ba cheart do shealbhóirí Chárta Gorm AE a bhfuil cónaí orthu go dlíthiúil a bheith i dteideal iarratas a dhéanamh ar chónaí a dhéanamh mar thaighdeoirí faoi Threoir (AE) 2016/801. Chun an deis sin a áirithiú, ba cheart Treoir (AE) 2016/801 a leasú dá réir sin.

(20)

Cé nach bhfuil feidhm ag an Treoir seo maidir le náisiúnaigh tríú tír a iarrann go ligfí isteach san Aontas iad mar aistrithe ionchorparáideacha de bhun Threoir 2014/66/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12), ba cheart d’aistrithe ionchorparáideacha atá ina gcónaí go dlíthiúil san Aontas a bheith i dteideal iarratas a dhéanamh ar Chárta Gorm AE faoin Treoir seo chun críoch eile seachas na críocha a chumhdaítear faoi Threoir 2014/66/AE.

(21)

Is gá foráil a dhéanamh do chóras um ligean isteach atá solúbtha, éileamh-bunaithe, soiléir agus cothrom atá bunaithe ar chritéir oibiachtúla, amhail conradh oibre a bheith ag an iarratasóir nó tairiscint cheangailteach le haghaidh post atá 6 mhí ar fad ar a laghad, comhlíonadh an dlí is infheidhme, na gcomhaontuithe comhchoiteanna is infheidhme nó na gcleachtas náisiúnta is infheidhme sna brainsí ceirde ábhartha, tairseach thuarastail a d’fhéadfadh na Ballstáit a chur in oiriúint don staid ina mhargadh saothair agus ardcháilíochtaí gairmiúla a bheith ag an iarratasóir nó, i gcás inarb iomchuí, ardscileanna gairmiúla.

(22)

Ba cheart an Treoir seo a bheith gan dochar do nósanna imeachta náisiúnta maidir le haitheantas a thabhairt do dhioplómaí. D’fhonn a mheas an bhfuil cáilíochtaí ardoideachais nó cáilíochtaí coibhéiseacha ag an náisiúnach tríú tír lena mbaineann, ba cheart tagairt a dhéanamh do ISCED 2011, leibhéal 6, 7 agus 8 nó, i gcás inarb iomchuí, do EQF, leibhéal 6, 7 agus 8, atá coibhéiseach leis ar an mórgóir, i gcomhréir le dlí an Bhallstáit lena mbaineann.

(23)

Moltar do na Ballstáit é a dhéanamh níos éasca aitheantas a thabhairt do dhoiciméad lena bhfianaítear ardcháilíochtaí gairmiúla ábhartha an náisiúnaigh tríú tír lena mbaineann agus, a mhéid a bhaineann le tairbhithe cosanta idirnáisiúnta a bhféadfadh sé nach mbeadh na doiciméid riachtanacha acu, socruithe a bhunú maidir le measúnú iomchuí agus bailíochtú ar a gcáilíochtaí réamh-ardoideachais nó, i gcás inarb ábhartha, a n-ardscileanna gairmiúla.

(24)

Ar mhaithe le leibhéal leordhóthanach comhchuibhithe sna coinníollacha maidir le ligean isteach ar fud an Aontais a áirithiú, ba cheart fachtóir íosta agus uasta araon a chinneadh chun an tairseach thuarastail a shocrú. Ba cheart na teorainneacha íosta agus uasta a chinneadh chun an tairseach thuarastail náisiúnta a shocrú trí na fachtóirí íosta agus uasta sin a iolrú faoin meán-olltuarastal bliantúil sa Bhallstát lena mbaineann. Ba cheart tairseach thuarastail a roghnú laistigh de raon na dteorainneacha íosta agus uasta, tar éis dul i gcomhairle leis na comhpháirtithe sóisialta i gcomhréir leis na cleachtais náisiúnta. Ba cheart a chinneadh leis an tairseach thuarastail sin an tuarastal íosta ar cheart don té ag a bhfuil Cárta Gorm AE a thuilleamh. Dá bhrí sin, chun Cárta Gorm AE a bhaint amach, ba cheart d’iarratasóirí tuarastal a thuilleamh is ionann agus an tairseach thuarastail a roghnaíonn an Ballstát lena mbaineann, nó is mó ná í.

(25)

Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann foráil a dhéanamh do thairseach thuarastail níos ísle le haghaidh gairmeacha sonracha i gcás ina measann an Ballstát lena mbaineann gurb amhlaidh go bhfuil oibrithe ar leith i ngannchúis agus i gcás ina mbaineann na gairmeacha sin le mórghrúpa 1 nó 2 d’aicmiú ISCO. I gcás ar bith, níor cheart tairseach thuarastail den sórt sin a bheith níos ísle ná 1,0 oiread an mheán-olltuarastail bhliantúil sa Bhallstát lena mbaineann.

(26)

I gcomhréir le tosaíochtaí an Chláir Oibre do Scileanna Nua don Eoraip, a leagtar amach sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 10 Meitheamh 2016, go háirithe maidir le feabhas a chur ar mheaitseáil scileanna agus chun dul i ngleic le ganntanais scileanna, moltar do na Ballstáit, i gcás inarb iomchuí, tar éis dul i gcomhairle leis na comhpháirtithe sóisialta, liostaí a thiomsú de na hearnálacha fostaíochta a bhfuil ganntanas oibrithe ardcháilithe acu.

(27)

Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann foráil a dhéanamh do thairseach thuarastail níos ísle a rachadh chun sochair náisiúnach tríú tír le linn tréimhse áirithe tar éis dóibh céim a bhaint amach. Ba cheart feidhm a bheith ag an tréimhse sin gach uair a shroichfeadh an náisiúnach tríú tír leibhéal oideachais atá ábhartha chun críocha na Treorach seo, eadhon leibhéal 6, 7 nó 8 de ISCED 2011 nó, i gcás inarb iomchuí, leibhéal 6, 7 agus 8 de EQF, i gcomhréir le dlí an Bhallstáit lena mbaineann. Ba cheart feidhm a bheith ag an tréimhse sin i gcás ina ndéanann an náisiúnach tríú tír iarratas ar Chárta Gorm tosaigh nó athnuachana AE laistigh de 3 bliana ón dáta a fuarthas na cáilíochtaí ábhartha agus, ina theannta sin, i gcás ina gcuireann an náisiúnach tríú tír isteach ar Chárta Gorm AE a athnuachan laistigh de thréimhse 24 mhí ó dháta eisithe Chárta Gorm tosaigh AE. Tar éis na dtréimhsí cairde sin, a d’fhéadfadh a bheith ann i gcomhthráth, a bheith caite, luíonn sé le réasún go mbeadh a ndóthain taithí ghairmiúil faighte ag na gairmithe óga le bheith in ann an ghnáth-thairseach thuarastail a chomhlíonadh. I gcás ar bith, níor cheart tairseach thuarastail níos ísle den sórt sin a bheith níos ísle ná 1,0 oiread an mheán-olltuarastail bhliantúil sa Bhallstát lena mbaineann.

(28)

Na coinníollacha iontrála agus cónaithe do náisiúnaigh tríú tír chun críche fostaíochta dár gá ardcháilíochtaí, lena n-áirítear na critéir incháilitheachta a bhaineann le tairseach thuarastail, ba cheart iad a shainiú. Maidir leis an tairseach thuarastail a shocraíonn an Ballstát, níor cheart di a bheith dírithe ar thuarastail a chinneadh agus dá bhrí sin níor cheart di maolú a dhéanamh ar na rialacha nó ar na cleachtais ar leibhéal na mBallstát nó ar chomhaontaithe comhchoiteanna, agus níor cheart í a úsáid chun aon chomhchuibhiú a dhéanamh sa réimse sin. Níor cheart an tuarastal a íoctar le sealbhóir Chárta Gorm AE a bheith níos ísle ná an tairseach thuarastail is infheidhme ach féadfaidh sé a bheith níos airde, de réir mar a aontaítear é idir an fostóir agus an náisiúnach tríú tír, i gcomhréir le coinníollacha an mhargaidh, le dlíthe an tsaothair, le comhaontuithe comhchoiteanna agus le cleachtais sa Bhallstát lena mbaineann. Ba cheart don Treoir seo inniúlachtaí na mBallstát a urramú go hiomlán, go háirithe maidir le fostaíocht, cúrsaí saothair agus cúrsaí sóisialta.

(29)

Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann a cheangal ar an náisiúnach tríú tír a sheoladh nó a seoladh a sholáthar tráth an iarratais. I gcás nach eol don náisiúnach tríú tír an seoladh a bheidh aige nó aici amach anseo go fóill, ba cheart do na Ballstáit glacadh le seoladh sealadach, agus d’fhéadfadh sé gurb ionann sin agus seoladh an fhostóra.

(30)

Ba cheart tréimhse bhailíochta 24 mhí ar a laghad a bheith ag Cárta Gorm AE. I gcás ina mbeidh ré an chonartha oibre níos giorra, áfach, ba cheart Cárta Gorm AE a eisiúint ar a laghad ar feadh ré an chonartha oibre móide trí mhí, faoi réir uastréimhse 24 mhí. Má tá doiciméad taistil ag an náisiúnach tríú tír ar giorra a thréimhse bailíochta ná 24 mhí nó níos giorra ná ré an chonartha oibre, ba cheart Cárta Gorm AE a eisiúint ar feadh tréimhse bhailíochta an doiciméid taistil ar a laghad. Ba cheart a cheadú do náisiúnaigh tríú tír a ndoiciméad taistil a athnuachan agus Cárta Gorm AE ina seilbh acu.

(31)

I gcás ina bhfuil bagairt ann ar an mbeartas poiblí, ar an tslándáil phoiblí nó ar an tsláinte phoiblí, ba cheart do na Ballstáit diúltú d’iarratais ar Chártaí Gorma AE agus ba cheart cead a bheith acu Cártaí Gorma AE a tharraingt siar nó diúltú cárta den sórt sin a athnuachan. Tá bagairt ar an tsláinte phoiblí le tuiscint mar a shainmhínítear an téarma sin in Airteagal 2, pointe 21 de Rialachán (AE) 2016/399 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13). Aon diúltú ar iarrtas ar fhorais an bheartais phoiblí nó na slándála poiblí, ba cheart dó a bheith bunaithe ar iompar aonair an duine lena mbaineann, i gcomhréir le prionsabal na comhréireachta. Níor cheart d’aon bhreoiteacht atá ar náisiúnaigh tríú tír, ná d’aon mhíchumas atá iontu tar éis dóibh a bheith ligthe isteach ar chríoch an chéad Bhallstáit, a bheith ina fhoras ann féin chun Cárta Gorm AE a tharraingt siar nó diúltú é a athnuachan nó le socrú a dhéanamh gan Cárta Gorm AE a eisiúint sa dara Ballstát. Thairis sin, ba cheart na Ballstáit a bheith in ann a shocrú gan Cárta Gorm AE a tharraingt siar nó gan diúltú cárta den sórt sin a athnuachan, i gcás nach gcomhlíontar, ar bhonn sealadach, an oibleagáid conradh bailí oibre nó an tairseach thuarastail is infheidhme a thíolacadh de dheasca breoiteachta, míchumais nó saoire tuismitheoirí.

(32)

Ba cheart na Ballstáit a bheith in ann Cárta Gorm AE a tharraingt siar nó athnuachan cárta den sórt sin a dhiúltú i gcás nár chomhlíon sealbhóir Chárta Gorm AE na coinníollacha le haghaidh soghluaisteachta faoin Treoir seo, lena n-áirítear i gcásanna ina mbaintear mí-úsáid as cearta soghluaisteachta, mar shampla i gcás nach n-urramaíonn an sealbhóir an tréimhse a cheadaítear chun gníomhaíocht ghnó a dhéanamh nó i gcás nach ndéanann sé iarratas ar shoghluaisteacht fhadtéarmach a thíolacadh laistigh den chreat ama is gá sa dara Ballstát, nó trí iarratas a dhéanamh ar Chárta Gorm AE sa dara Ballstát agus trí thosú ar an bhfostaíocht níos túisce ná mar a cheadaítear cé gur léir nach gcomhlíonfaí na coinníollacha le haghaidh soghluaisteachta agus go ndiúltófaí don iarratas.

(33)

Aon chinneadh chun diúltú d’iarratas ar Chárta Gorm AE nó cárta den sórt sin a tharraingt siar nó athnuachan cárta den sórt sin a dhiúltú, ba cheart imthosca sonracha an cháis a chur san áireamh agus ba cheart é a bheith comhréireach. Go háirithe, i gcás ina mbaineann foras an diúltaithe, na tarraingthe siar nó an diúltaithe athnuachana le hiompar an fhostóra, níor cheart i gcás ar bith gurb é mí-iompar mionchúiseach an fhostóra an t-aon fhoras amháin chun diúltú d’iarratas ar Chárta Gorm AE nó Cárta Gorm AE a tharraingt siar nó athnuachan Chárta Gorm AE a dhiúltú.

(34)

Le cinneadh lena ndiúltaítear d’iarratas ar Chárta Gorm AE, ní dhéantar difear don cheart atá ag an náisiúnach tríú tír lena mbaineann iarratas eile a thíolacadh. Ní hionann an t-iarratas nua sin a thíolacadh agus údarú a bheith ag an náisiúnach tríú tír lena mbaineann fanacht ar chríoch an Bhallstáit lena mbaineann, ach amháin i gcás ina bhforáiltear dó sin leis an dlí náisiúnta.

(35)

A luaithe a chomhlíonfar na coinníollacha uile maidir le ligean isteach, ba cheart do na Ballstáit Cárta Gorm AE a eisiúint laistigh de theorainn shonrach ama. Más rud é nach ndeonaíonn Ballstát ach amháin cead cónaithe ar a chríoch féin agus má tá coinníollacha uile na Treorach seo i ndáil le ligean isteach á gcomhlíonadh, ba cheart don Bhallstát an víosa riachtanach a dheonú don náisiúnach tríú tír lena mbaineann. Ba cheart a áirithiú go n-oibreodh na húdaráis inniúla i gcomhar le chéile go héifeachtach chun na críche sin. Más rud é nach n-eisíonn an Ballstát víosaí, ba cheart dó cead coibhéiseach lena gceadaítear iontráil a dheonú don náisiúnach tríú tír lena mbaineann.

(36)

Leis na rialacha faoi agaí próiseála na n-iarratas ar Chárta Gorm AE, ba cheart a ráthú go n-eiseofaí ceadanna go gasta i ngach cás. San aga próiseála chun scrúdú a dhéanamh ar iarratas ar Chárta Gorm AE, níor cheart an t-aga is gá chun cáilíochtaí gairmiúla a aithint, más infheidhme, ná an t-aga is gá chun víosa a eisiúint, más gá, a chur san áireamh. Más rud é go dtéann bailíocht Chárta Gorm AE in éag le linn an nós imeachta athnuachana, ba cheart an náisiúnach tríú tír a bheith i dteideal fanacht, oibriú agus leas a bhaint as na cearta dá bhforáiltear faoin Treoir seo ar chríoch an Bhallstáit a d’eisigh Cárta Gorm AE, go dtí go ndéanfaidh na húdaráis inniúla cinneadh maidir leis an iarratas, ach níor cheart é a bheith de ceart ag an náisiúnach tríú tír bogadh chuig dara Ballstát.

(37)

I gcás inar chinn Ballstát go bhfuil iarratas ar Chárta Gorm AE nó iarratas ar shoghluaisteacht laistigh den Aontas le déanamh ag fostóir, níor cheart don Bhallstát sin srian a chur leis na coimircí nós imeachta atá ag an náisiúnach tríú tír lena mbaineann le linn an nós imeachta iarratais ná leis na cearta atá ag sealbhóir Chárta Gorm AE le linn na tréimhse fostaíochta nó le linn nós imeachta athnuachana Chárta Gorm AE.

(38)

Ba cheart Rialachán (CE) Uimh. 1030/2002 ón gComhairle (14) a bheith á chomhlíonadh ag formáid Chárta Gorm AE, rud a chuirfeadh ar chumas na mBallstát tagairt a dhéanamh don fhaisnéis i leith na gcoinníollacha faoina gceadaítear don duine lena mbaineann oibriú. Ba cheart na Ballstáit a bheith in ann faisnéis bhreise a chur ar fáil i bhfoirm pháipéir nó faisnéis den sórt sin a stóráil i bhformáid leictreonach, amhail i gcomhréir le hAirteagal 4 den Rialachán sin agus le pointe (a)(16) den Iarscríbhinn a ghabhann leis an Rialachán sin, chun faisnéis níos cruinne a sholáthar ar an ngníomhaíocht fostaíochta lena mbaineann. Ba cheart é a bheith roghnach do na Ballstáit faisnéis bhreise den sórt sin a sholáthar, agus níor cheart dó a bheith ina cheanglas breise a chuirfeadh an cead aonair agus an nós imeachta iarratais aonair i mbaol.

(39)

Ba cheart don Bhallstát lena mbaineann a áirithiú go bhfuil an ceart ag iarratasóirí agóid a dhéanamh os comhair cúirte nó binse i leith aon chinnidh chun iarratas ar Chárta Gorm AE a dhiúltú nó i leith aon chinnidh gan Cárta Gorm AE a athnuachan nó an cárta sin a tharraingt siar. Ba cheart an méid sin a bheith gan dochar don fhéidearthacht go bhféadfaí údarás riaracháin a ainmniú chun réamh-athbhreithniú riaracháin a dhéanamh ar chinntí den sórt sin.

(40)

Ós rud é go bhfuil sé d’aidhm ag an Treoir seo aghaidh a thabhairt ar ghanntanais saothair agus scileanna i bpríomhearnálacha i margaí saothair, maidir le folúntas a bhfuil rún ag iarratasóir ar Chárta Gorm AE a líonadh, ba cheart do Bhallstát a bheith in ann a sheiceáil an bhféadfadh iad seo a leanas an folúntas sin a líonadh seachas an t-iarratasóir sin: lucht saothair náisiúnta nó lucht saothair an Aontais, náisiúnaigh tríú tír atá ina gcónaí go dlíthiúil sa Bhallstát sin cheana féin agus atá ina gcuid dá mhargadh saothair cheana de bhua dhlí an Aontais nó an dlí náisiúnta, nó cónaitheoirí fadtéarmacha de chuid an Aontais ar mian leo bogadh chuig an mBallstát lena mbaineann chun críche fostaíochta dár gá ardcháilíochtaí i gcomhréir le Caibidil III de Threoir 2003/109/CE ón gComhairle (15). I gcás ina gcinnfidh Ballstáit úsáid a bhaint as an bhféidearthacht sin, ba cheart dóibh é sin a chur in iúl d’iarratasóirí agus d’fhostóirí ar bhealach soiléir, inrochtana agus trédhearcach, lena n-áirítear trí na meáin ar líne. Níor cheart seiceálacha den sórt sin a bheith mar chuid de nós imeachta athnuachana Chárta Gorm AE. I gcásanna soghluaisteachta fadtéarmaí, níor cheart do Bhallstát a bheith in ann staid an mhargaidh saothair a chur san áireamh ach amháin i gcás ina bhfuil seiceálacha tugtha isteach ag an mBallstát sin i ndáil le hiarratasóirí a thagann ó thríú tíortha.

(41)

Agus an Treoir seo á cur chun feidhme, ba cheart do na Ballstáit staonadh ó ghníomhaíocht earcaíochta a dhéanamh i dtíortha i mbéal forbartha in earnálacha ina bhfuil easpa foirne. Ba cheart prionsabail agus beartais eiticiúla earcaíochta a bhfuil feidhm acu maidir le fostaithe sna hearnálacha poiblí agus príobháideacha a fhorbairt sna príomhearnálacha, mar shampla in earnáil na sláinte. Tá an méid sin ag teacht le tiomantas an Aontais do Chód Domhanda na hEagraíochta Domhanda Sláinte um Earcaíocht Idirnáisiúnta Pearsanra Sláinte 2010, mar aon leis na Conclúidí ón gComhairle agus ó na Ballstáit an 14 Bealtaine 2007 maidir leis an gClár Eorpach Gníomhaíochta chun dul i ngleic leis an ngéarghanntanas oibrithe sláinte i dtíortha atá i mbéal forbartha (2007-2013), agus d’earnáil an oideachais. Is iomchuí na prionsabail agus na beartais sin a neartú trí shásraí, treoirlínte agus uirlisí eile a fhorbairt agus a chur i bhfeidhm chun imirce chiorclach agus shealadach, de réir mar is iomchuí, a éascú, chomh maith le bearta eile chun éifeachtaí diúltacha inimirce daoine ardcháilithe a íoslaghdú agus a cuid éifeachtaí dearfacha a uasmhéadú ar thíortha i mbéal forbartha ionas go bhféadfaí imirce daoine oilte a athrú go filleadh daoine oilte.

(42)

Ba cheart é a bheith de rogha ag Ballstáit nós imeachta simplithe d’fhostóirí a chur i bhfeidhm. Leis an nós imeachta sin, ba cheart go mbeadh fostóirí aitheanta in ann leas a bhaint as nósanna imeachta agus coinníollacha níos simplí maidir le ligean isteach faoin Treoir seo. Ba cheart do na Ballstáit, áfach, coimircí leordhóthanacha a áireamh i gcoinne mí-úsáide. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, is gá a thabhairt san áireamh sna coimircí sin tromchúis agus cineál an mhí-iompair. Más rud é nach bhfuil fostóir aitheanta a thuilleadh, an tráth a dhéantar athnuachan ar Chárta Gorm AE, ba cheart feidhm a bheith ag na gnáthchoinníollacha maidir le ligean isteach agus Cárta Gorm AE sin á athnuachan, ach amháin má tá an náisiúnach tríú tír lena mbaineann fostaithe ag fostóir aitheanta eile.

(43)

Chun a áirithiú go leanfar de chritéir maidir le ligean isteach a chomhlíonadh, ba cheart cead a bheith ag na Ballstáit a cheangal, le linn na chéad 12 mhí d’fhostaíocht dhlíthiúil mar shealbhóir Chárta Gorm AE, go ndéanfar aon athrú fostóra nó athruithe suntasacha eile a chur in iúl do na húdaráis inniúla agus go ndéanfaidh na húdaráis inniúla staid mhargadh an tsaothair a sheiceáil. Tar éis na tréimshe 12 mhí sin, níor cheart cead a bheith ag na Ballstáit a cheangal ar shealbhóir Chárta Gorm AE ach aon athrú fostóra nó aon athrú lena ndéanfaí difear do chomhlíonadh na gcritéar maidir le ligean isteach a leagtar amach sa Treoir seo a chur in iúl do na húdaráis inniúla, lena n-áirítear, i gcás inar gá, an conradh oibre nua, agus sna cásanna sin amháin. Níor cheart aon seiceáil a dhéanamh ar staid mhargadh an tsaothair. Ba cheart an measúnú atá á dhéanamh ag na Ballstáit a bheith teoranta do na gnéithe a bhfuil athrú tagtha orthu.

(44)

Chun an fhiontraíocht nuálach a chur chun cinn, ba cheart na Ballstáit a bheith in ann an fhéidearthacht a thabhairt do náisiúnaigh tríú tír a ligtear isteach faoin Treoir seo gníomhaíocht mar dhaoine féinfhostaithe a fheidhmiú go comhthreomhar lena ngníomhaíocht faoin Treoir seo, gan difear a dhéanamh dá gceart cónaithe mar shealbhóirí Chárta Gorm AE. Ba cheart dó sin a bheith gan dochar don oibleagáid leanúnach na coinníollacha maidir le ligean isteach faoin Treoir seo a chomhlíonadh, agus ba cheart, dá bhrí sin, do shealbhóir Chárta Gorm AE leanúint de bheith fostaithe i bhfostaíocht dár gá ardcháilíochtaí. Ba cheart na Ballstáit a bheith in ann na coinníollacha maidir le rochtain a fháil ar ghníomhaíocht dóibh siúd atá féinfhostaithe a leagan síos ina ndlí náisiúnta. Ina theannta sin, ba cheart do na Ballstáit a bheith i dteideal teorainn a chur le raon feidhme na gníomhaíochta a cheadaítear dóibh siúd atá féinfhostaithe. Ba cheart do Bhallstáit rochtain a thabhairt do shealbhóirí Chárta Gorm AE ar ghníomhaíochtaí féinfhostaithe faoi choinníollacha nach lú fabhar ná na coinníollacha dá bhforáiltear faoi scéimeanna náisiúnta atá ann cheana. Aon ioncam a thagann as féinfhostaíocht, níor cheart é a bheith ina rannchuidiú chun cloí leis an tairseach thuarastail is gá le cáiliú mar shealbhóir Chárta Gorm AE.

(45)

Chun feabhas a chur ar an rannchuidiú ó shealbhóir Chárta Gorm AE a thabhairt trína ardcháilíochtaí gairmiúla nó trína hardcháilíochtaí gairmiúla, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann forálacha a leagan síos ina ndlí náisiúnta freisin le ceadú do shealbhóirí Chárta Gorm AE dul i mbun gníomhaíochtaí gairmiúla eile a chomhlánóidh a bpríomhghníomhaíocht mar shealbhóir Chárta Gorm AE. Aon ioncam a thagann as na gníomhaíochtaí gairmiúla sin, níor cheart é a bheith ina rannchuidiú chun cloí leis an tairseach thuarastail is gá le cáiliú mar shealbhóir Chárta Gorm AE.

(46)

Ba cheart cóir chomhionann a dheonú do shealbhóirí Chárta Gorm AE i ndáil leis na brainsí sin den tslándáil shóisialta a liostaítear in Airteagal 3 de Rialachán (CE) Uimh. 883/2004 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (16). Leis an Treoir seo, ní dhéantar reachtaíocht slándála sóisialta na mBallstát a chomhchuibhiú. Ní dhéantar ach prionsabal na córa comhionainne a chur i bhfeidhm, i réimse na slándála sóisialta, maidir leis na náisiúnaigh tríú tír a thagann faoina raon feidhme.

(47)

I gcás soghluaisteacht idir Ballstáit, tá feidhm ag Rialachán (AE) Uimh. 1231/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (17). Níor cheart, leis an Treoir seo, cearta a thabhairt do shealbhóir soghluaiste Chárta Gorm AE de bhreis ar na cearta sin dá bhforáiltear cheana féin i ndlí reatha an Aontais i réimse na slándála sóisialta do náisiúnaigh tríú tír ag a bhfuil leasanna trasteorann idir na Ballstáit.

(48)

Ba cheart cáilíochtaí gairmiúla a bronnadh ar náisiúnach tríú tír i mBallstát eile a aithint mar a aithnítear cáilíochtaí saoránach de chuid an Aontais. Cáilíochtaí a bronnadh i dtríú tír, ba cheart iad a chur san áireamh i gcomhréir le Treoir 2005/36/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (18). Ba cheart an Treoir seo a bheith gan dochar do na coinníollacha a leagtar amach faoin dlí náisiúnta maidir le cleachtadh na ngairmeacha rialaithe. Níor cheart, leis an Treoir seo, cosc a chur ar na Ballstáit srianta náisiúnta a choimeád ar bun maidir le rochtain ar fhostaíocht, lena n-áirítear rannpháirtíocht ócáideach ar a laghad i bhfeidhmiú údaráis phoiblí agus an fhreagracht as cosaint leas ginearálta an Stáit, nó rialacha náisiúnta a choimeád, maidir le gníomhaíochtaí a fhorchoimeádtar do náisiúnaigh an Bhallstáit sin, do shaoránaigh an Aontais nó do shaoránaigh de thír eile sa Limistéar Eorpach Eacnamaíoch (saoránach LEE), lena n-áirítear i gcásanna soghluaisteacht chuig Ballstáit eile, más rud é go raibh srianta nó rialacha den sórt sin i bhfeidhm tráth theacht i bhfeidhm na Treorach seo.

(49)

Na cearta a fuair tairbhí cosanta idirnáisiúnta mar shealbhóir Chárta Gorm AE, ba cheart dóibh a bheith gan dochar do chearta an tairbhí sin faoi Threoir 2011/95/AE agus faoi Choinbhinsiún an 28 Iúil 1951 maidir le Stádas Daoine gan Stát arna leasú le Prótacal Nua-Eabhrac an 31 Eanáir 1967 (“Coinbhinsiún na Ginéive”) sa Bhallstát a dheonaigh an chosaint idirnáisiúnta. Sa Bhallstát sin, chun go seachnófaí rialacha ag teacht salach ar a chéile, níor cheart feidhm a bheith ag forálacha na Treorach seo maidir leis an gcóir chomhionann agus athaontú teaghlaigh. Daoine ar tairbhithe cosanta idirnáisiúnta i mBallstát amháin iad agus ar sealbhóirí Chárta Gorm AE i mBallstát eile iad, ba cheart na cearta céanna a bheith acu agus a bheadh ag aon sealbhóir eile Chárta Gorm AE sa dara Ballstát sin, lena n-áirítear cóir chomhionann le náisiúnaigh an Bhallstáit cónaithe agus cearta chun athaontú teaghlaigh,. Tá stádas tairbhí cosanta idirnáisiúnta neamhspleách ar cibé a bhfuil an tairbhí ina shealbhóir nó ina sealbhóir Chárta Gorm AE freisin agus ar bhailíocht Chárta Gorm AE sin.

(50)

Coinníollacha fabhracha i gcomhair athaontú teaghlaigh agus rochtain ar obair do chéilí, ba cheart iad a bheith ina ngnéithe bunúsacha den Treoir seo le gur fusa oibrithe ardcháilithe ó thriú tíortha a mhealladh. Ba cheart foráil a dhéanamh do mhaoluithe sonracha ar Threoir 2003/86/CE, atá infheidhme sa chéad Bhallstát chónaithe agus sa dara Ballstát chónaithe, chun an aidhm sin a bhaint amach. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann srian a chur ar raon feidhme na ngníomhaíochtaí féinfhostaithe a d’fhéadfadh céilí a dhéanamh faoi na coinníollacha céanna a bhfuil feidhm acu maidir le sealbhóirí Chárta Gorm AE. Níor cheart coinníollacha a bhaineann le lánpháirtiú nó tréimhsí feithimh a chur i bhfeidhm sula gceadaítear athaontú teaghlaigh, mar is dóchúil go mbeidh tús fabhrach ag oibrithe ardcháilithe agus a dteaghlaigh ó thaobh lánpháirtiú sa phobal óstach. Chun iontráil thapa a éascú d’oibrithe ardcháilithe, ba cheart ceadanna cónaithe dá mbaill teaghlaigh a eisiúint ag an am céanna le Cárta Gorm AE, i gcás ina gcomhlíonfar na coinníollacha ábhartha agus inar taisceadh na hiarratais go comhuaineach.

(51)

Ba cheart foráil a dhéanamh do mhaoluithe ar Threoir 2003/109/CE chun oibrithe ardcháilithe ó thríú tíortha a mhealladh agus a bhfanacht leantach san Aontas a spreagadh, agus le soghluaisteacht a chumasú san Aontas agus imirce chiorclach. Sealbhóirí Chárta Gorm AE a bhain leas as an bhféidearthacht bogadh ó Bhallstát amháin chuig Ballstát eile, ba cheart rochtain níos éasca a thabhairt dóibh ar stádas cónaitheora fhadtéarmaigh de chuid an Aontais i mBallstát, go háirithe trí chead a thabhairt dóibh tréimhsí cónaithe i mBallstáit éagsúla a charnadh, ar choinníoll gur féidir leo líon na mblianta de chónaí dlíthiúil leanúnach a cheanglaítear faoi Airteagal 4(1) de Threoir 2003/109/CE a léiriú mar shealbhóirí Chárta Gorm AE, mar shealbhóirí ceada náisiúnta le haghaidh fostaíochta dár gá ardcháilíochtaí nó mar shealbhóirí údaraithe mar mhac léinn nó mar thaighdeoir i gcomhréir le Treoir (AE) 2016/801, nó mar thairbhithe cosanta idirnáisiúnta. Ina theannta sin, go díreach roimh an iarratas ábhartha a thíolacadh, ba cheart dóibh 2 bhliain de chónaí dlíthiúil leanúnach a léiriú mar shealbhóir Chárta Gorm AE ar chríoch an Bhallstáit ina ndéantar an t-iarratas ar stádas mar chónaitheoir fadtéarmach de chuid an Aontais i mBallstát a thíolacadh. Mar a fhoráiltear i dTreoir 2003/109/CE, ní fhéadfar ach leath de na tréimhsí cónaithe chun críoch staidéir a chur san áireamh agus na 5 bliana de chónaí dlíthiúil leanúnach á ríomh sna Ballstáit ina gcuirtear tréimhsí cónaithe chun críoch staidéir san áireamh agus cónaí leanúnach á ríomh.

(52)

Chun soghluaisteacht oibrithe ardcháilithe ó thríú tíortha a chothú idir an tAontas agus a dtíortha tionscnaimh, ba cheart foráil a dhéanamh do mhaoluithe ar Threoir 2003/109/CE chun tréimhsí níos faide neamhláithreachta a cheadú ná na cinn dá bhforáiltear sa Treoir sin, tar éis d’oibrithe ardcháilithe tríú tír stádas mar chónaitheoir fadtéarmach de chuid an Aontais i mBallstáit a fháil.

(53)

Ba cheart soghluaisteacht ghairmiúil agus gheografach oibrithe ardcháilithe ó thríú tíortha a aithint mar rannchuidiú tábhachtach chun feabhas a chur ar éifeachtúlacht mhargadh an tsaothair ar fud an Aontais, agus chun aghaidh a thabhairt ar ghanntanas scileanna agus chun éagothromaíochtaí réigiúnacha a cheartú. Ba cheart soghluaisteacht laistigh den Aontas a éascú.

(54)

Tá an Treoir seo gan dochar d’fhorálacha Threoracha 96/71/CE (19) agus 2014/67/AE (20) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle.

(55)

Ba cheart aghaidh a thabhairt ar an éiginnteacht dlí atá ann faoi láthair i ndáil le turais ghnó arna ndéanamh ag oibrithe ardcháilithe ó thríú tíortha, ach an coincheap sin de thurais ghnó a shainmhíniú agus liosta de ghníomhaíochtaí a leagan amach ar cheart iad a mheas mar ghníomhaíochtaí gnó i ngach Ballstát. Tá na gníomhaíochtaí le bheith nasctha go díreach le leasanna an fhostóra sa chéad Bhallstát agus ba cheart iad a bheith bainteach le cúraimí shealbhóir Chárta Gorm AE san fhostaíocht dar deonaíodh Cárta Gorm AE. Níor cheart cead a bheith ag an dara Ballstát ná ag a choibhéis eile de Bhallstát a cheangal ar shealbhóirí Chárta Gorm AE atá ag dul i mbun gníomhaíochtaí gnó víosa, cead oibre nó aon údarú eile a bheith acu seachas Cárta Gorm AE. I gcás ina n-eisítear Cárta Gorm AE i mBallstát nach gcuireann acquis Schengen i bhfeidhm ina iomláine, ba cheart do shealbhóir an chárta sin a bheith i dteideal dul isteach agus fanacht sa dara Ballstát nó ina choibhéis eile de Bhallstát, chun críocha gníomhaíochtaí gnó suas le 90 lá, in aon tréimhse dar fad 180 lá.

(56)

Ba cheart cead a bheith ag sealbhóirí Chárta Gorm AE bogadh chuig dara Ballstát faoi choinníollacha simplithe i gcás ina mbeidh sé beartaithe acu iarratas a dhéanamh ar Chárta Gorm AE ar bhonn conradh oibre nó ar thairiscint cheangailteach phoist a bheith ann cheana. Níor cheart cead a bheith ag an dara Ballstát a cheangal ar shealbhóirí Chárta Gorm AE aon údarú eile a bheith acu seachas Cárta Gorm AE a d’eisigh an chéad Bhallstát. A luaithe a thíolacfaidh sealbhóir Chárta Gorm AE iarratas comhlánaithe ar Chárta Gorm AE i ndara Ballstát laistigh den sprioc-am dá bhforáiltear sa Treoir seo, ba cheart an Ballstát sin a bheith in ann cead a thabhairt do shealbhóir Chárta Gorm AE tús a chur lena gcuid fostaíochta. Ba cheart do shealbhóirí Chárta Gorm AE a bheith i dteideal tosú ar fhostaíocht 30 lá ar a dhéanaí tar éis dóibh an t-iarratas do Chárta Gorm AE nua a thíolacadh. Ba cheart an tsoghluaisteacht a bheith éileamh-bhunaithe agus, dá bhrí sin, ba cheart conradh oibre a bheith i gcónaí de dhíth sa dara Ballstát, ba cheart gach coinníoll faoin dlí is infheidhme, a shonraítear i gcomhaontuithe cómhargála nó a bhunaítear trí chleachtais sna brainsí ceirde ábhartha lena mbaineann a chomhlíonadh agus ba cheart an tuarastal a bheith ag teacht leis an tairseach arna leagan síos ag an dara Ballstát i gcomhréir leis an Treoir seo.

(57)

I gcás ina mbeidh sé beartaithe ag sealbhóirí Chárta Gorm AE iarratas a dhéanamh ar Chárta Gorm AE sa dara Ballstát chun gairm rialaithe a chleachtadh, ba cheart aitheantas a thabhairt dá gcáilíochtaí gairmiúla ar an mbealach céanna leis na cáilíochtaí atá ag saoránaigh den Aontas a bhfuil an ceart chun saorghluaiseachta á fheidhmiú acu, i gcomhréir le Treoir 2005/36/CE agus le dlí eile an Aontais agus le dlí náisiúnta eile is infheidhme.

(58)

Cé go leagtar síos roinnt rialacha speisialta sa Treoir seo maidir le hiontráil agus fanacht sa dara Ballstát chun críocha gníomhaíochtaí gnó, agus bogadh chuig dara Ballstát chun cónaí agus oibriú ann faoi Chárta Gorm AE ar chríoch an dara Ballstát sin, beidh feidhm ag na rialacha go léir eile lena rialaítear gluaiseacht daoine thar theorainneacha mar a leagtar síos sna forálacha ábhartha de acquis Schengen.

(59)

I gcás ina n-eisítear Cárta Gorm AE i mBallstát nach gcuireann acquis Schengen i bhfeidhm ina iomláine, i gcásanna soghluaisteachta dá bhforáiltear sa Treoir seo, agus i gcásanna ina dtrasnóidh sealbhóir Chárta Gorm AE teorainn sheachtrach de réir bhrí Rialachán (AE) 2016/399 isteach ar chríoch dara Ballstáit, ba cheart an Ballstát sin a bheith i dteideal a cheangal go gcuirfí fianaise ar fáil go bhfuil sealbhóir Chárta Gorm AE ag teacht isteach ar a chríoch chun críoch gníomhaíochtaí gnó nó chun cónaí agus oibriú faoi Chárta Gorm AE ar bhonn conradh oibre nó ar thairiscint cheangailteach phoist a bheith ann. I gcás soghluaisteacht le haghaidh gníomhaíochtaí gnó a chur i gcrích, ba cheart don dara Ballstát sin a bheith in ann a cheangal go gcuirfí fianaise ar fáil chun críoch ghnó an fhanachta a léiriú, amhail cuirí, ticéid iontrála, nó doiciméid ina bhfuil tuairisc ar ghníomhaíochtaí gnó na cuideachta ábhartha agus seasamh shealbhóir Chárta Gorm AE sa chuideachta sin.

(60)

I gcás ina ngluaisfidh sealbhóir Chárta Gorm AE chuig an dara Ballstát chun iarratas a dhéanamh ar Chárta Gorm AE ansiúd agus go bhfuil baill teaghlaigh á thionlacan nó á tionlacan, ba cheart don dara Ballstát a bheith in ann a cheangal ar na baill teaghlaigh sin a gcead cónaithe a eisíodh sa chéad Bhallstát a thíolacadh. Ina theannta sin, i gcásanna ina dtrasnófar teorainn sheachtrach de réir bhrí Rialachán (AE) 2016/399, ba cheart do Bhallstáit a chuireann acquis Schengen i bhfeidhm ina iomláine acu Córas Faisnéise Schengen a cheadú agus iontráil a dhiúltú d’aon duine, nó agóid a dhéanamh i gcoinne soghluaisteacht aon duine a bhfuil foláireamh eisithe ina leith sa chóras sin chun iontráil nó fanacht a dhiúltú, dá dtagraítear i Rialachán (CE) Uimh. 1987/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (21).

(61)

I gcás ina mbogann sealbhóir Chárta Gorm AE go dara Ballstát ar bhonn Chárta Gorm AE eisithe sa chéad Bhallstát agus diúltaítear sa dara Ballstát iarratas shealbhóir Chárta Gorm AE sin do Chárta Gorm AE nua, ba cheart, leis an Treoir seo, cead a thabhairt don dara Ballstát iarraidh ar shealbhóir Chárta Gorm AE sin a chríoch a fhágáil. I gcás ina mbeidh Cárta Gorm AE bailí, arna eisiúint ag an gcéad Bhallstát, fós ag sealbhóir Chárta Gorm AE, ba cheart don dara Ballstát a bheith in ann a iarraidh ar an duine sin filleadh ar an gcéad Bhallstát i gcomhréir le Treoir 2008/115/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (22). I gcás inar tarraingíodh siar Cárta Gorm AE a d’eisigh an chéad Bhallstát, nó i gcás ina mbeidh sé dulta in éag le linn don iarratas a bheith á scrúdú, ba cheart é a bheith ar chumas an dara Ballstát cinneadh a dhéanamh maidir le sealbhóir Chárta Gorm AE sin a chur ar ais chuig tríú tír, i gcomhréir le Treoir 2008/115/CE, nó a iarraidh ar an gcéad Bhallstát cead iontráil ar a chríoch an athuair a thabhairt do shealbhóir Charta Gorm AE gan aon fhoirmiúlacht nó moill neamhriachtanach. Sa chás deireanach, ba cheart don chéad Bhallstát doiciméad a eisiúint do shealbhóir Chárta Gorm AE lena gceadaítear don duine sin iontráil ar a chríoch an athuair.

(62)

Chun críocha cónaí tairbhithe cosanta idirnáisiúnta, is gá a áirithiú, i gcás ina mbogann tairbhithe den sórt sin chuig Ballstát eile seachas an Ballstát a dheonaigh an chosaint idirnáisiúnta dóibh, go gcuirtear an Ballstát eile ar an eolas faoi pé cosaint idirnáisiúnta a deonaíodh do na daoine lena mbaineann ionas go mbeidh sé in ann a chuid oibleagáidí a chomhlíonadh maidir le prionsabal an non-refoulement.

(63)

I gcás ina mbeidh sé ar intinn ag Ballstát duine a dhíbirt, ar duine é a fuair Cárta Gorm AE sa Bhallstát céanna sin agus ar tairbhí cosanta idirnáisiúnta i mBallstát eile é, ba cheart cosaint i gcoinne refoulement a bheith ag an duine sin, i gcomhréir le Treoir 2011/95/AE agus le hAirteagal 33 de Choinbhinsiún na Ginéive.

(64)

I gcás ina gceadófar, faoi Threoir 2011/95/AE, tairbhí cosanta idirnáisiúnta a dhíbirt ó chríoch Ballstáit, ba cheart don Bhallstát a áirithiú go bhfaighfear an fhaisnéis go léir ó fhoinsí ábhartha, lena n-áirítear, i gcás inarb iomchuí, ón mBallstát a thug an chosaint idirnáisiúnta, agus go ndéanfar an fhaisnéis a mheasúnú ina hiomláine d’fhonn a ráthú go gcomhlíontar, leis an gcinneadh an tairbhí sin a dhíbirt, Airteagal 4 de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (“an Chairt”).

(65)

Ba cheart foráil a dhéanamh d’fhorálacha sonracha maidir le faireachán a dhéanamh ar chur chun feidhme na Treorach seo, d’fhonn aon tionchar a d’fhéadfadh a bheith aige i dtéarmaí imirce daoine oilte i dtíortha i mbéal forbartha a shainaithint agus a shrianadh, b’fhéidir, agus chun cur amú éirime a sheachaint.

(66)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí na Treorach seo, eadhon nós imeachta iontrála speisialta a bhunú agus coinníollacha iontrála agus cónaithe a ghlacadh, is infheidhme maidir le náisiúnaigh tríú tír chun críche fostaíochta dár gá ardcháilíochtaí agus a mbaill teaghlaigh, agus maidir le cearta a bhaineann léi a bhunú, a ghnóthú go leordhóthanach, go háirithe –– i dtaca le soghluaisteacht na ndaoine sin a áirithiú idir na Ballstát agus tacar aonair critéar iontrála a chur ar fáil sna Ballstáit ar fad chun leas níos fearr a bhaint as tarraingteacht fhoriomlán an Aontais, agus, de bharr a fairsinge agus a éifeachtaí, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta mar a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE). I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Treoir seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(67)

Leis an Treoir seo, urramaítear na cearta bunúsacha agus cloítear leis na prionsabail dá dtugtar aitheantas sa Chairt i gcomhréir le hAirteagal 6 CAE.

(68)

I gcomhréir le Dearbhú Comhpháirteach Polaitiúil an 28 Meán Fómhair 2011 ó na Ballstáit agus ón gCoimisiún maidir le doiciméid mhíniúcháin, ghlac na Ballstáit mar chúram orthu féin, i gcásanna a bhfuil údar cuí leo, doiciméad amháin nó níos mó a chur leis an bhfógra maidir lena mbearta trasuite, ar doiciméid iad lena mínítear an gaol idir codanna de threoir agus páirteanna comhfhreagracha na n-ionstraimí náisiúnta trasuite. I ndáil leis an Treoir seo, measann an reachtóir go bhfuil údar cuí le doiciméid den sórt sin a tharchur.

(69)

I gcomhréir le hAirteagail 1 agus 2 de Phrótacal Uimh. 22 maidir le seasamh na Danmhairge atá i gceangal le CAE agus le CFAE, níl an Danmhairg rannpháirteach i nglacadh na Treorach seo agus níl sí faoi cheangal aici ná faoi réir a cur i bhfeidhm.

(70)

I gcomhréir le hAirteagail 1 agus 2 agus le hAirteagal 4a(1) de Phrótacal Uimh. 21 maidir le seasamh na Ríochta Aontaithe agus na hÉireann i dtaca leis an limistéar saoirse, slándála agus ceartais, atá i gceangal le CAE agus le CFAE, agus gan dochar d’Airteagal 4 den Phrótacal sin, níl Éire rannpháirteach i nglacadh na Treorach seo agus níl sí faoi ceangal aici ná faoi réir a cur i bhfeidhm.

(71)

Ba cheart, dá bhrí sin, Treoir 2009/50/CE a aisghairm,

(1)

I gcás clórantrainileapróil, leagadh síos uasleibhéil iarmhar (“MRLanna”) i gCuid A d’Iarscríbhinn III a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 396/2005.

(2)

I gcomhréir le hAirteagal 6(2) agus (4) de Rialachán (CE) Uimh. 396/2005 cuireadh isteach iarratas ar lamháltas allmhairiúcháin maidir le clórantrainileapról a úsáidtear sna Stáit Aontaithe ar phiseánaigh. Deir an t-iarratasóir gurb iad iarmhair a sháraíonn MRL atá i Rialachán (CE) Uimh. 396/2005 an toradh ar úsáidí údaraithe na substaintí sin ar phiseánaigh sna Stáit Aontaithe agus go bhfuil MRL níos airde riachtanach chun bacainní trádála maidir le hallmhairiú na mbarr sin a sheachaint.

(3)

I gcomhréir le hAirteagal 8 de Rialachán (CE) Uimh. 396/2005, rinne an Ballstát lena mbaineann meastóireacht ar an iarratas agus cuireadh an tuarascáil mheastóireachta ar aghaidh chuig an gCoimisiún.

(4)

Rinne an tÚdarás Eorpach um Shábháilteacht Bia (“an tÚdarás”) measúnú ar an iarratas agus ar an tuarascáil mheastóireachta, agus rinne sé scrúdú go háirithe ar na rioscaí atá ann don tomhaltóir agus, i gcás inarb ábhartha, d’ainmhithe, agus thug sé tuairimí réasúnaithe faoi MRL atá beartaithe (2). Chuir sé an tuairim sin ar aghaidh chuig an iarratasóir, chuig an gCoimisiún agus chuig na Ballstáit agus chuir sé ar fáil don phobal í.

(5)

Tháinig an tÚdarás ar an gconclúid gur comhlíonadh na ceanglais go léir maidir le sonraí agus go raibh na modhnuithe ar an MRL a d’iarr na hiarratasóirí inghlactha i dtaca le sábháilteacht na dtomhaltóirí ar bhonn measúnú ar theagmháil le tomhaltóirí i gcás 27 ngrúpa tomhaltóirí Eorpacha shonracha. Chuir sé san áireamh an fhaisnéis is déanaí ar airíonna tocsaineolaíocha na substainte. Léiríodh nach baol do dhuine an iontógáil laethúil inghlactha a shárú mar gheall ar theagmháil ar feadh a shaoil leis an tsubstaint sin trí chaitheamh na dtáirgí bia go léir a bhféadfadh sí a bheith iontu. Thairis sin, tháinig an tÚdarás ar an gconclúid nach bhfuil gá le géardháileog thagartha a bhunú mar gheall ar phróifíl ghéarthocsaineachta íseal na substainte.

(6)

Ar bhonn na tuairime réasúnaithe ón Údarás agus na tosca a bhaineann leis an ábhar a bhfuil athbhreithniú á dhéanamh air á gcur san áireamh, comhlíontar ceanglais Airteagal 14(2) de Rialachán (CE) Uimh. 396/2005 leis na modhnuithe atá á mbeartú ar an MRL.

(7)

Dá bhrí sin, ba cheart Rialachán (CE) Uimh. 396/2005 a leasú dá réir sin.

(8)

Tá na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir leis an tuairim ón mBuanchoiste um Plandaí, Ainmhithe, Bia agus Beatha,