FAISNÉIS Ó INSTITIÚIDÍ, Ó CHOMHLACHTAÍ, Ó OIFIGÍ, AGUS Ó GHNÍOMHAIREACHTAÍ AN AONTAIS EORPAIGH

24.3.2023

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

C 109/1

TEACHTAIREACHT ÓN GCOIMISIÚN

Teachtaireacht Léirmhínitheach i ndáil le Treoir 2003/88/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre

(2023/C 109/01)

Clár na nÁbhar

RÉAMHRÁ

Dul i ngleic leis na dúshláin a bhaineann leis an athrú atá ag teacht ar eagrú oibre

Rannpháirtíocht athnuaite chun tacú le soiléireacht agus deimhneacht dhlíthiúil

Forléargas ar na príomhfhorálacha

II.

BUNÚS DLÍ AGUS CUSPÓIR NA TREORACH

III.

RAON FEIDHME NA TREORACH

Raon feidhme pearsanta

Forálacha na Treorach a chur i bhfeidhm maidir le “hoibrithe”

Cur i bhfeidhm na Treorach i gcás conarthaí comhreathacha

Raon feidhme ábhartha — na hearnálacha lena mbaineann

Prionsabal: tá feidhm ag an Treoir maidir le gach earnáil

Maolú: eisiamh gníomhaíochtaí seirbhíse poiblí áirithe

Maolú: i gcás gníomhaíochtaí bhaill na bhfórsaí armtha

Maraithe

Earnálacha agus oibrithe eile atá faoi réir reachtaíocht shonrach

Raon feidhme na bhforálacha

Cad a chumhdaítear (nó nach gcumhdaítear) leo?

Forálacha íosta

Neamh-chúlchéimniú

IV.

SAINMHÍNITHE

“Am oibre” agus “tréimhsí sosa”

Sainmhíniú ar “am oibre” agus ar thréimhsí sosa

Am oibre a thaifeadadh

Cur i bhfeidhm shainmhíniú na Treorach i leith tréimhsí ama sonracha

Oíche agus oibrí oíche

Sealobair agus sealoibrí

Oibrí taistil

Obair amach ón gcósta

Sos leordhóthanach

ÍOSTRÉIMHSÍ SOSA

Sos laethúil

Bristeacha

Fad an bhriste

Uainiú an bhriste

Coinníollacha an bhriste

Trasuí oibleagáidí ar Bhallstáit

Sos seachtainiúil

Íostréimhse 35 uair an chloig, gan bhriseadh, mar shos seachtainiúil

Tréimhse sosa le haghaidh gach tréimhse 7 lá (“sos seachtainiúil”)

Sos seachtainiúil thar thréimhse thagartha 14 lá

Tréimhse ghiorraithe de shos seachtainiúil i gcásanna áirithe

VI.

AN tAM OIBRE UASTA SEACHTAINIÚIL

An t-uas-am oibre seachtainiúil

Cad iad na tréimhsí a chaithfear a chur san áireamh agus am oibre uasta seachtainiúil á ríomh

Is é 48 n-uair an chloig an uasteorainn atá bunaithe

Uasteorainn gan choinníoll

Uasteorainn ar féidir meán a ríomh ina leith

Cá fhad atá an tréimhse thagartha?

Cad nach gcuirtear san áireamh sa tréimhse thagartha

Cad is féidir a chur san áireamh sa tréimhse thagartha

Foráil a bhfuil éifeacht dhíreach aici

VII.

SAOIRE BHLIANTÚIL LE PÁ

An ceart chun saoire bliantúla le pá atá ag gach oibrí

Saoire bhliantúil le pá dar fad 4 seachtaine ar a laghad

Íosmhéid saoire le haghaidh gach oibrí, nach bhfuil faoi réir aon choinníoll

Íocaíocht le linn saoire bhliantúil

Éifeacht dhíreach an chirt chun saoire bliantúla le pá

Teidlíocht liúntais in ionad saoire bhliantúil le pá

Teidlíocht liúntais in ionad saoire bhliantúil

Méid an liúntais

Teidlíocht i leith saoire bhreise

Idirghníomhaíocht idir saoire bhliantúil le pá agus cineálacha saoire eile

Saoire mháithreachais

Saoire do thuismitheoirí agus cineálacha saoire eile a chosnaítear faoi dhlí an Aontais

Saoire bhreoiteachta

Cineálacha saoire eile ar an leibhéal náisiúnta

VIII.

OBAIR OÍCHE, SEALOBAIR AGUS PÁTRÚIN OIBRE

Fad na hoibre oíche

An meánteorainn ar obair oíche

Teorainn uasta ar obair oíche lena mbaineann guaiseacha speisialta nó brú trom fisiciúil nó intinne

Measúnuithe sláinte agus aistriú oibrithe oíche go hobair lae

An ceart atá ag oibrithe oíche chun measúnuithe sláinte a fháil

Aistriú oibrithe oíche chuig obair lae mar gheall ar chúiseanna sláinte

Ráthaíochtaí maidir le hobair istoíche

Fógra maidir le húsáid thráthrialta oibrithe oíche

Sábháilteacht agus cosaint sláinte

Pátrún oibre

IX.

MAOLUITHE

An maolú ar “oibrí neamhspleách”

Raon feidhme an mhaolaithe a bhaineann le “hoibrithe neamhspleácha”

Na hiarmhairtí a bhaineann leis an maolú maidir le “hoibrithe neamhspleácha”

Maoluithe lena n-éilítear sos cúitimh comhionann nó cosaint iomchuí

An maolú ar “ghníomhaíochtaí áirithe” faoi Airteagal 17(3)

An maolú le haghaidh sealoibre agus obair atá roinnte ina sealanna éagsúla

An maolú le haghaidh gach earnála trí chomhaontú comhchoiteann

An ceanglas a bhaineann le sos cúitimh comhionann nó, i gcásanna eisceachtúla, cosaint iomchuí

Maoluithe ar na tréimhsí tagartha

An “rogha gan bheith páirteach” in am oibre uasta seachtainiúil

Ceanglas chun an fhoráil seo a thrasuí

Na coinníollacha a ghabhann leis an bhforáil seo

Iarmhairtí a bhaineann leis an “rogha gan bheith páirteach”

Maoluithe sonracha le haghaidh oibrithe taistil agus obair amach ón gcósta

Oibrithe taistil

Oibrithe amach ón gcósta

Maolú sonrach le haghaidh oibrithe ar bord soithí iascaireachta farraige

CONCLÚID

Leis an teachtaireacht seo, tugtar cothrom le dáta Teachtaireacht Léiritheach 2017 maidir le Treoir 2003/88/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú (1) ama oibre chun níos mó ná 30 breithiúnas agus ordú lena léirítear an Treoir a thug Cúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh (“an Chúirt”) idir an dá linn a léiriú.

Lena áirithiú go bhfuil an Teachtaireacht Léiritheach cothrom le dáta agus furasta le húsáid, comhdhlúthaítear léi in aon doiciméad amháin gach cásdlí ábhartha a eisíodh roimh Theachtaireacht Léiritheach 2017 agus ina diaidh.

Tá sé beartaithe go gcuideoidh an teachtaireacht seo le húdaráis náisiúnta, le saoránaigh agus le gnólachtaí maidir le Treoir 2003/88/CE a chur i bhfeidhm. Is í an Chúirt, agus í sin amháin, atá inniúil ar dhlí an Aontais a léirmhíniú.

I. RÉAMHRÁ

Tá Treoir 2003/88/CE maidir le hAm Oibre (2) (an “Treoir” nó an “Treoir maidir le hAm Oibre”) ina gné lárnach de acquis an Aontais Eorpaigh (“AE”). Tá sí mar bhunchloch faoi shamhail shóisialta na hEorpa anois. Glacadh an chéad treoir a raibh feidhm ghinearálta aici i réimse an ama oibre, Treoir 93/104/CE (3) (“Treoir 1993”) beagnach 30 bliain ó shin.

Bunaítear leis an Treoir cearta aonair d’aon oibrí san Aontas agus sa bhealach sin is léiriú coincréiteach í ar Airteagal 31 den Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (an “Chairt”) a aithníonn mar chuid de “dhlí príomha an Aontais” go bhfuil ag gach oibrí an ceart chun “dálaí oibre lena n-urramaítear a shláinte nó a sláinte, a shábháilteacht nó a sábháilteacht agus a dhínit nó a dínit” agus chun “go mbeidh teorainn leis an líon uasta uaireanta oibre, chun tréimhsí sosa in aghaidh an lae agus in aghaidh na seachtaine agus chun tréimhse saoire le pá in aghaidh na bliana”.

Go deimhin, leagtar síos leis an Treoir maidir le hAm Oibre íoscheanglais sábháilteachta agus sláinte maidir le ham oibre a eagrú i ndáil le tréimhsí sosa laethúla, bristeacha, sos seachtainiúil, am oibre uasta seachtainiúil, saoire bhliantúil agus gnéithe a bhaineann le hobair oíche, sealobair agus patrúin oibre.

Agus iad mar chearta a ráthaítear leis an gCairt, tá an teorainn leis an líon uasta uaireanta oibre, tréimhsí sosa in aghaidh an lae agus in aghaidh na seachtaine agus saoire bhliantúil le pá faoi réir Airteagal 52 den Chairt, lena bhforáiltear: “Ní mór foráil le dlí d’aon teorannú ar fheidhmiú na gceart agus na saoirsí arna n-aithint sa Chairt seo agus ní mór bunús sár-riachtanach na gceart agus na saoirsí sin a urramú. Faoi réir phrionsabal na comhréireachta, ní fhéadfar teorainneacha a dhéanamh ach amháin má tá gá leo agus má fhreagraíonn siad iarbhír do chuspóirí leasa ghinearálta arna n-aithint ag an Aontas nó don riachtanas cearta agus saoirsí daoine eile a chosaint.”

A. Dul i ngleic leis na dúshláin a bhaineann leis an athrú atá ag teacht ar eagrú oibre

Tháinig Treoir 1993 i bhfeidhm beagnach 30 bliain ó shin, i sochaí ina raibh, ar an iomlán, caidreamh fostaíochta níos aonchineálaí agus eagrú oibre níos caighdeánaí sa lá oibre ginearálta “9 go 5”. Le blianta beaga anuas, áfach, tá cineálacha nua fostaíochta agus bealaí nua chun obair a eagrú ag baint le rialú ama oibre, mar gheall ar an méadú atá tagtha ar chainobair, obair mhóibíleach, obair ar éileamh, obair ardáin nó poist iomadúla.

Tharla na hathruithe sin agus/nó cuireadh dlús leo mar gheall ar thionchar an digitithe ar gheilleagair agus ar shochaithe AE. Go deimhin, tá socruithe oibre níos solúbtha á n-éascú tuilleadh leis an aistriú digiteach, lena dtugtar aghaidh ar mhianta oibrithe le haghaidh cothromaíocht oibre is saoil agus folláine ag an obair agus ar chuardach gnólachtaí maidir le táirgiúlacht agus lúfaireacht mhéadaithe i ngeilleagar domhandaithe.

Dá bhrí sin, tá an Treoir maidir le hAm Oibre á cur chun feidhme i gcomhthéacs ina bhfuil réimse nua deiseanna agus rioscaí marcáilte. D’fhéadfadh sé go mbainfí níos mó úsáide as maoluithe na Treorach mar thoradh ar fhostaíocht sholúbtha. Tá an t-idirdhealú idir obair agus scíth a dhoiléiriú leis an digitiú, agus éascaítear leis ilroinnt oibre a mhéadú, maidir le suíomh agus le ham araon. Ag an am céanna, cruthaítear leis an teicneolaíocht deiseanna nua chun faireachán a dhéanamh ar am oibre.

Bhí tionchar mór ag paindéim dhomhanda Covid-19 ar shaol na hoibre freisin. Mar thoradh ar bhearta a ghlac údaráis phoiblí ar fud an Aontais Eorpaigh chun scaipeadh an ghalair a theorannú, tháinig méadú mór tobann ar an gcianobair. Bhain srianta a tugadh isteach ar fhorais sláintíochta le teilea-obair bhaile éigeantach do chion mór oibrithe (4). Nuair a bhíothas ábalta srianta a mhaolú de réir a chéile mar gheall ar an gcás sláintíoch, réitíodh an bealach go mór leis an teilea-obair éigeantach chun níos mó úsáid a bhaint as teilea-obair dheonach. Maidir leis an gcion atá ag méadú d’oibrithe ar féidir a bhfeidhmeanna a dhéanamh go cianda (5), d’fhéadfadh sé gurb é mar gheall ar phaindéim COVID-19 ar cuireadh tús le treocht bhuan i dtreo teilea-obair bhaile níos mó, chomh maith le bheith in áitreabh an fhostóra le linn cuid den am oibre, ionas go ndéanfaidh oibrithe “obair hibrideach”.

Sa chomhthéacs sin, nuashonraítear sa Teachtaireacht seo an leagan roimhe sin a foilsíodh in 2017 agus rinneadh forbairtí le déanaí i gcásdlí na Cúirte. Is iad seo a leanas na breithiúnais is suntasaí díobh sin:

—

Breithiúnas Matzak 2018 (6) agus roinnt breithiúnas eile a tugadh le déanaí maidir le dualgas fuireachais a aicmiú mar “am oibre” nó mar “thréimhsí sosa”. Déileáiltear sna breithiúnais sin leis an tsaincheist maidir le fuireachas taobh amuigh den áit oibre, i.e. tréimhse nach gceanglaítear ar an oibrí fanacht san áit oibre lena linn, ach nach mór go mbeifear ábalta teagmháil a dhéanamh leis nó léi i gcónaí go mbeidh sé nó sí réidh le freagairt laistigh de theorainn ama áirithe. Rialaigh an Chúirt go mbraitheann an gciallaíonn fuireachas “sos” nó “am oibre” ar dhéine na srianta a chuirtear i bhfeidhm ar an oibrí agus a théann i gcion ar conas is féidir leis nó léi am fuireachais a úsáid. Ba chosúil gur aithin an Chúirt chomh maith, fiú má cháilíonn tréimhse fuireachais mar “thréimhse sosa”, maidir leis oibleagáid go mbeifí ábalta teagmháil a dhéanamh leis an oibrí agus go bhfreagróidh an t-oibrí, arb é an comhthoradh air sin go mbainfí an ceart chun díscoir dó nó di, go bhféadfadh sí a bheith dochrach do shláinte agus do shábháilteacht oibrithe má fhorchuirtear í ar bhonn rómhinic.

—

Breithiúnas CCOO (7) 2019 maidir le ham oibre a thaifeadadh. Sa bhreithiúnas sin, rialaigh an Chúirt go gcaithfidh Ballstáit ceangal a chur ar fhostóirí córas a chur ar bun chun go bhféadfaí an tréimhse ama a oibríonn gach oibrí gach lá a thomhas. Ardaítear ceisteanna casta leis sin, go háirithe i gcás oibrithe a dhéanann cianobair nó teilea-obair a bhféadfadh méid áirithe solúbthachta agus neamhspleáchais a bheith acu maidir le hobair a eagrú agus a sholáthar gan maoirseacht fhisiciúil, mar shampla nuair a bhaineann sé leis an 11 uair a chloig de scíth laethúil gan bhriseadh.

—

Breithiúnas Academia de Studii Economice din Bucureşti (8) 2021. Sa bhreithiúnas sin dhéileáil an Chúirt leis an tsaincheist an leagtar síos le forálacha na Treorach teorainneacha absalóideacha i gcás conarthaí comhthráthacha le fostóir amháin nó níos mó nó má bhaineann siad le gach caidreamh fostaíochta ar leithligh, sa chás sonrach ina bhfuil roinnt conarthaí fostaíochta curtha i gcrích ag fostaí leis an bhfostóir céanna. Mheas an Chúirt go mbaineann an íostréimhse sosa laethúil leis na conarthaí sin ina n-iomláine agus ní le gach ceann acu ar bhonn aonair.

—

Breithiúnas Ministrstvo za obrambo (9) 2021, a bhaineann le hinfheidhmeacht na Treorach maidir le hAm Oibre i ndáil le baill pearsanra mhíleata. Dhearbhaigh an Chúirt go bhfuil feidhm, i bprionsabal, ag an Treoir maidir le hAm Oibre maidir leis na baill foirne sin, ach is féidir gníomhaíochtaí áirithe bhaill na bhfórsaí armtha a eisiamh ó raon feidhme na Treorach.

B. Rannpháirtíocht athnuaite chun tacú le soiléireacht agus deimhneacht dhlíthiúil

Ó 1993 i leith, pléadh i níos mó ná 80 breithiúnas agus ordú de chuid na Cúirte leis an Treoir maidir le hAm Oibre agus léirmhíníodh a forálacha iontu, lena n-áirítear raon feidhme agus teorainneacha na solúbthachta a thugtar léi.

Is mar gheall ar chásdlí ar an scála sin a bhfuil sé deacair ag Ballstáit, fostaithe agus fostóirí, páirtithe leasmhara eile amhail páirtithe sóisialta nó cigireachtaí lucht saothair agus saoránaigh a bhfuil suim acu san ábhar tuiscint a fháil ar ábhar agus fairsinge bheacht fhorálacha na Treorach. Mar sin féin, tá an dlí-eolaíocht sin riachtanach chun cur chun feidhme ceart na Treorach a áirithiú ós rud é go bhféadfadh sé go mbeadh saincheisteanna comhlíontachta agus gearáin nó dlíthíocht inseachanta mar thoradh ar mhíthuiscint nó ar easpa feasachta ar na forbairtí is déanaí sa chásdlí.

I gcomhréir le cur chuige nua de chuid an Choimisiúin “Torthaí Níos Fearr a Bhuí le Cur i bhFeidhm Níos Fearr” (10), tá sé d’aidhm leis an Teachtaireacht seo cuidiú le cur i bhfeidhm, cur chun feidhme agus forfheidhmiú éifeachtach dhlí an Aontais atá ann cheana féin agus cuidiú leis na Ballstáit agus leis an bpobal a áirithiú go gcuirtear dlí an Aontais i bhfeidhm go héifeachtach.

Is iad seo a leanas a cuspóirí sonracha:

—	níos mó deimhneacht dhlíthiúil agus soiléireachta a sholáthar d’údaráis náisiúnta maidir leis na hoibleagáidí agus na solúbthachtaí sa Treoir d’fhonn cuidiú le hualaí agus sáruithe a laghdú;

—	cuidiú le forálacha na Treoracha a chur i bhfeidhm ar bhealach níos fearr i gcomhthéacs socruithe oibre nua agus solúbtha;

—

forfheidhmiú chaighdeáin íosta reatha an Aontais a chuimsítear sa Treoir a áirithiú agus tacú le sláinte agus sábháilteacht oibrithe a chosaint ar bhealach níos fearr i gcoinne rioscaí a bhaineann le huaireanta oibre iomarcacha nó míchuí agus tréimhsí sosa neamhleora, dá bhrí sin, rudaí a mbainfeadh na páirtithe uile tairbhe astu;

—	ábharthacht leanúnach an fhorléargais chuimsithigh ar chásdlí na Cúirte ar an Treoir maidir le hAm Oibre dá bhforáiltear i dTeachtaireacht Léiritheach 2017 a áirithiú trína thabhairt cothrom le dáta de réir an chásdlí le déanaí.

Tá sé d’aidhm leis an Teachtaireacht soiléireacht agus deimhneacht dhlíthiúil a thabhairt do na Ballstáit agus do pháirtithe leasmhara rannpháirteacha eile agus an Treoir maidir le hAm Oibre á cur i bhfeidhm acu agus cuidiú le húdaráis náisiúnta, cleachtóirí dlíthiúla agus comhpháirtithe sóisialta lena léirmhíniú. Chuige sin, tugtar forálacha na Treorach agus cásdlí na Cúirte a rinne léirmhíniú orthu le chéile in aon doiciméad amháin léi. Luaitear ann an cásdlí ábhartha maidir le príomhfhorálacha na Treorach agus soiléirítear ann na féidearthachtaí éagsúla maidir le cur i bhfeidhm a eascraíonn as téacs na Treorach féin. I dtéarmaí fhormáid na Teachtaireachta, leanann sí caibidlí agus airteagail na Treorach a mhéid is féidir. Mar sin féin, ní phléitear Airteagal 17(5) maidir le dochtúirí atá faoi oiliúint ná Airteagail 24, 25, 26 agus 27 maidir le tuarascálacha, athbhreithniú ar fhorálacha i ndáil le hoibrithe ar bord soithí iascaireachta farraige agus oibrithe a bhaineann le hiompar paisinéirí ná aisghairm sa Teachtaireacht. Eisiadh an chéad ábhar toisc go ndeachaigh na maoluithe in éag agus eisiadh na cinn deiridh mar gheall ar an gcineál nós imeachta a bhaineann leo.

Ina theannta sin, cuirtear seasamh an Choimisiúin ar roinnt gnéithe i láthair sa Teachtaireacht. Agus é sin á dhéanamh aige, tá Coimisiún ag déanamh de réir an chásdlí atá ann cheana féin a mhéid agus is féidir, agus cuireann sé na prionsabail threoracha chun dlí an Aontais a léirmhíniú san áireamh: foclaíocht (11), comhthéacs agus cuspóirí na Treorach Ama Oibre (12). I gcásanna nach dtagann toradh sonrach chun cinn ó na gnéithe sin, úsáideann an Coimisiún an prionsabal in dubio pro libertate chun treoraíocht a thabhairt ar bhearnaí féideartha sa Treoir agus ina cásdlí, agus cuspóir na Treorach chun sláinte agus sábháilteacht oibrithe a fheabhsú á chur san áireamh.

Creideann an Coimisiún go bhféadfadh a threoraíocht a bheith ábhartha do na Ballstáit go háirithe, ós rud é go bhfuil an chumhacht ag an gCoimisiún, ina ról mar chaomhnóir na gConarthaí, faireachán a dhéanamh ar fhorfheidhmiú dhlí an Aontais agus, ar deireadh thiar, chun nósanna imeachta um shárú a thionscnamh nó clabhsúr a chur ar nósanna imeachta um shárú ar bhonn fhorálacha uile na Treorach, lena n-áirítear na forálacha sin nár thug an Chúirt aon rialú ina leith go fóill. Má chuirtear na Ballstáit uile ar an eolas go trédhearcach faoi dhearcadh an Choimisiúin ar ghnéithe doiléire áirithe den Treoir, d’fhéadfadh an deis a bheith acu na gnéithe sin a chur san áireamh agus a reachtaíocht náisiúnta á ceapadh acu.

An tráth céanna, rud a bhfuil an Coimisiún ag leagan béim air is ea nach bhfuil an Teachtaireacht ceangailteach agus nach bhfuil sé beartaithe rialacha nua a chruthú léi. Luíonn an inniúlacht chríochnaitheach ó thaobh dlí an Aontais a léirmhíniú leis an gCúirt a áirithíonn go gcloítear leis an dlí i léirmhíniú agus cur i bhfeidhm na gConarthaí. Sin é an fáth a sainaithnítear go soiléir trí mhíreanna ar an taobh na gnéithe breise a bhfuil an cásdlí teoranta ina leith nó nach ann do chásdlí ina leith, chomh maith leis an áit a gcuireann an Coimisiún a staid in iúl.

Tá dhá dhoiciméad á gcur i láthair ag an gCoimisiún: an Teachtaireacht Léirmhínitheach seo agus an Tuarascáil Cur Chun Feidhme (13) dá bhforáiltear in Airteagal 24 den Treoir. Déantar anailís sa dara ceann ar staid na himeartha a mhéid a bhaineann le trasuí na Treorach. Tá sé de chuspóir comhchoiteann ag na doiciméid sin i dteannta a chéile a chur ar chumas na mBallstát a áirithiú go gcuirfear an Treoir chun feidhme ar bhealach níos fearr ionas gur cinnte go mbainfear torthaí níos fearr amach léi le haghaidh saoránach, gnólachtaí agus údaráis phoiblí.

C. Forléargas ar na príomhfhorálacha

Maidir le raon feidhme ábhartha chur i bhfeidhm na Treorach, tá an Treoir infheidhme maidir le gach earnáil gníomhaíochta, lena n-áirítear na hearnálacha ina bpléitear le himeachtaí nach féidir a thuar, de réir a gcineáil, amhail seirbhísí comhraic dóiteáin nó seirbhísí cosanta sibhialta. Go deimhin, chinn an Chúirt go raibh eisiamh ó raon feidhme na Treorach teoranta go docht d’imeachtaí eisceachtúla amhail “tubaistí nádúrtha nó teicneolaíocha, ionsaithe, timpistí tromchúiseacha nó teagmhais chomhchosúla” (14).

Maidir leis an sainmhíniú ar am oibre, tá treoir shonrach tugtha ag an gCúirt ina cásdlí maidir le cáilíocht na dtréimhsí nach mór d’oibrithe bheith ar fáil i gcónaí lena linn lena gcuid oibre a atosú i gcás ina mbeadh gá leis sin, amhail “ar glao-dhualgas” agus “ar fuireachas” (15). Chinn an Chúirt go measfar am a caithfear “ar glao-dhualgas” ina iomláine mar “am oibre” de réir bhrí na Treorach más gá don oibrí a bheith i láthair ag an áit oibre seachas ina áit nó ina háit chónaithe (16). Cáilíonn tréimhse iomlán “ar fuireachas” i gcás nach mór go mbeifí ábalta teacht ar an oibrí i gcónaí ach nach gá dó nó di fanacht in áit a chinneann an fostóir, mar “am oibre”, i gcás ina bhfuil tionchar oibiachtúil agus an-suntasach ag na srianta arna bhforchur ag an bhfostóir le linn na tréimhse “fuireachais” ar fhéidearthacht an oibrí an t-am nach dteastaíonn seirbhísí an oibrí a bhainistiú go héasca agus dá bhrí sin ar an bhféidearthacht tabhairt faoina shuimeanna pearsanta agus sóisialta le linn an ama sin (17). I gcodarsnacht leis sin, i gcás nach bhfuil tionchar den sórt sin ag na srianta sin ar chumas oibrí tabhairt faoina shuimeanna féin, ní mheasfar ach an t-am a bhaineann le soláthar iarbhír na seirbhísí mar “am oibre” (18).

Rud atá tábhachtach, leagtar amach am oibre uasta seachtainiúil 48 uair an chloig sa Treoir. Chomh maith le béim a leagan air nach mór an “t-am oibre” uile a chomhaireamh chuige sin, meabhraítear sa Teachtaireacht gur meán é an teorainn sin is féidir a ríomh thar thréimhse thagartha dar fad suas le 4 mhí, i gcásanna nach bhfuil feidhm ag na maoluithe fiú.

Maidir le saoire bhliantúil íoctha, tugtar breac-chuntas sa Teachtaireacht ar chásdlí fairsing na Cúirte lena gcumhdaítear gnéithe éagsúla idir an oibleagáid ceart a thabhairt d’oibrithe saoire bhliantúil le pá nár glacadh a thabhairt anonn i gcás nach raibh an deis acu an ceart sin a fheidhmiú, mar shampla de bharr saoire bhreoiteachta (19), agus an soiléiriú go bhfuil éifeacht dhíreach chothrománach agus ingearach ag prionsabal na saoire bliantúla le pá a dhílsítear in Airteagal 31(2) de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, rud a chiallaíonn gur féidir é a agairt go díreach in imeachtaí idir daoine príobháideacha (20) agus idir daoine príobháideacha agus eascróga an stáit (21). Mar sin féin, d’fhéadfadh tréimhsí breise saoire bliantúla le pá arna ndeonú ag na Ballstáit de bhreis ar na ceithre seachtaine a cheanglaítear leis an Treoir a bheith faoi réir coinníollacha a leagtar amach sa dlí náisiúnta (22).

Tá líon suntasach maoluithe ar fáil sa Treoir freisin agus éascaítear leo freastal ar riachtanais shonracha gníomhaíochtaí nó earnálacha áirithe a fhad agus a chosnaítear oibrithe in aghaidh éifeachtaí díobhálacha a tharlaíonn de thoradh uaireanta rófhada agus easpa sos leordhóthanach. Ag féachaint do líon na maoluithe sin agus do na coinníollacha a bhfuil siad faoina réir, is éard atá iontu scéim sách casta agus déantar iarracht leis an Teachtaireacht dá bhrí sin na coinníollacha le haghaidh úsáid na maoluithe chomh maith leis na forálacha agus an méid a gceadaítear na maoluithe a shoiléiriú.

Níl an maolú a cheadaítear le haghaidh oibrithe neamhspleácha infheidhme go huathoibríoch ná níl sé teoranta do na trí chatagóir d’oibrithe a liostaítear sa mhír ábhartha (feidhmeannaigh bhainistíochta nó daoine eile a bhfuil cumhachtaí cinnteoireachta neamhspleácha acu; oibrithe teaghlaigh agus oibrithe a bhíonn i bhfeighil ag searmanais reiligiúnacha i séipéil agus i bpobail reiligiúnacha), ach éilítear leis nach ndéantar am oibre na n-oibrithe lena mbaineann a thomhas agus/nó a réamhchinneadh ina iomláine nó go bhféadfadh (23) na hoibrithe féin an t-am sin a chinneadh, mar shampla.

Anuas air sin, a mhéid a bhaineann leis an rogha gan a bheith páirteach sa teorainn sheachtainiúil de 48 n-uaire an chloig, meabhraíonn sa Teachtaireacht nach mór an toiliú a fháil ón duine féin agus nach féidir an toiliú sin a ionadú le toiliú a thugann ionadaithe ceardchumainn mar shampla i gcomhthéacs comhaontú comhchoiteann (24) agus nach mór oibrithe a bheith cosanta in aghaidh aon díobhála, agus ní hamháin in aghaidh dífhostaithe, i gcás nach n-aontaíonn siad nó nach n-aontaíonn siad a thuilleadh gan a bheith páirteach.

II. BUNÚS DLÍ AGUS CUSPÓIR NA TREORACH

Bhí Treoir 1993 roimhe seo bunaithe ar Airteagal 118a den Chonradh ag bunú an Chomhphobail Eorpaigh. Fágadh leis sin gurbh fhéidir íoscheanglais a ghlacadh lena gcur chun feidhme de réir a chéile d’fhonn “feabhsuithe a spreagadh, go háirithe sa timpeallacht oibre, a mhéid a bhaineann le sláinte agus sábháilteacht oibrithe”.

Mar fhreagairt ar agóid in aghaidh úsáid an bhunúis dlí sin, dheimhnigh an Chúirt go nglacann sí leis na tosca uile, bídís ina dtosca fisiciúla nó ina dtosca de chineál eile, ar féidir tionchar a bheith acu ar shláinte agus ar shábháilteacht oibrithe ina dtimpeallacht oibre, lena n-áirítear gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre. Glacadh an Treoir i gceart ar a bhonn dá bhrí sin (25).

Dá thoradh sin, ghlac Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle an Treoir atá i bhfeidhm faoi láthair, lena ndearnadh Treoir 1993 a aisghairm agus a cuireadh in ionad Threoir 1993, ar bhonn Airteagal 137(2) den Chonradh ag bunú an Chomhphobail Eorpaigh, a tháinig ina dhiaidh (26). Éascaítear leis sin treoracha a ghlacadh lena mbunaítear ceanglais íosta d’fhonn an timpeallacht oibre a fheabhsú chun sláinte agus sábháilteacht oibrithe a chosaint go háirithe.

Cé is moite de raon feidhme méadaithe na Treorach agus den fhoráil roimhe sin a scriosadh lena bhforáiltear gur cheart go gcuimseofaí “i bprionsabal, an Domhnach” sa sos seachtainiúil, déantar forálacha na Treorach maidir le hAm Oibre atá infheidhme faoi láthair a dhréachtú i dtéarmaí atá comhionann go bunúsach le téarmaí Threoir 1993 roimhe seo agus Threoir 2000/34/CE (27), lenar leasaíodh í (28).. Ar an gcúis sin, cuirtear na freagraí a thug an Chúirt ar cheisteanna dá dtagraítear sna Treoracha roimhe seo san áireamh sna forbairtí a leagtar amach sa Teachtaireacht, i gcás inarb iomchuí. Mura bhforáiltear a mhalairt, baintear na forálacha a chuirtear i láthair sa Teachtaireacht seo ón téacs is infheidhme faoi láthair i dTreoir 2003/88/CE dá bhrí sin. Déantar tagairt do na téacsanna roimhe seo i gcás inar gá (29).

I gcomhréir leis an mbunús dlí, is é is cuspóir leis an Treoir, mar a leagtar síos in Airteagal 1(1) agus i roinnt aithrisí (30) dá cuid “ceanglais íosta sábháilteachta agus sláinte chun am oibre a eagrú” a bhunú.

Tá bunús dlí agus cuspóir na Treorach ina bprionsabail threoracha i léirmhíniú na Cúirte uirthi agus ní mór iad a chur san áireamh dá bhrí sin. Ina theannta sin, i gcomhréir le hAithris 4 den Treoir, ina luaitear go bhfuil “feabhsú sábháilteachta, sláintíochta agus sláinte oibrithe ag an obair mar chuspóir nár cheart a chur sa dara háit i ndiaidh ceisteanna atá de chineál eacnamaíoch amháin”, dhiúltaigh an Chúirt na hiarmhairtí eacnamaíocha agus eagraíochtúla a d’ardaigh na Ballstáit faoin gceist an gcáilíonn an t-am a chaitear ar glao-dhualgas a chur san áireamh (31).

III. RAON FEIDHME NA TREORACH

A. Raon feidhme pearsanta

1. Forálacha na Treorach a chur i bhfeidhm maidir le “hoibrithe”

Cé nach bhfuil airteagal sonrach sa Treoir ina leagtar amach a raon feidhme pearsanta, tagraítear do “oibrí” (“aon oibrí” nó “gach oibrí” go minic) ina forálacha oibríochtúla.

Níl sainmhíniú ar choincheap an “oibrí” le fáil sa Treoir féin. Moladh sa doiciméad a ghabh leis an togra le haghaidh Threoir 1993 maidir (32) le hAm Oibre go mbeadh feidhm ag an sainmhíniú i dTreoir 89/391/CEE (33), i.e. “aon duine atá fostaithe ag fostóir, lena n-áirítear oiliúnaithe agus printísigh, ach gan oibrithe tí a bheith san áireamh”. Mar sin féin, dhiúltaigh an Chúirt an méid sin ar an bhforas nach ndearadh aon tagairt don fhoráil sin de chuid Threoir 89/391/CEE sa Treoir maidir le hAm Oibre féin. D’eisiaigh sí cur i bhfeidhm sainmhínithe a tháinig ó reachtaíocht náisiúnta agus/nó ó chleachtais náisiúnta freisin (34).

I gcodarsnacht leis sin, dhearbhaigh an Chúirt nach bhféadfaí léirmhíniú éagsúil a fháil ar an gcoincheap sin de réir dhlí na mBallstát ach go raibh brí neamhspleách léi atá sonrach do dhlí an Aontais Eorpaigh. Mheas sí nach bhféadfaí ciall chaol a bhaint as coincheap an oibrí (35) agus tháinig sí ar an gconclúid “nach mór di a bheith sainmhínithe i gcomhréir leis na critéir oibiachtúla lena ndéantar caidreamh fostaíochta faoi threoir chearta agus cúraimí na ndaoine lena mbaineann. Is gné fhíor-riachtanach de chaidreamh fostaíochta é, áfach, go ndéanann duine seirbhísí ar feadh tréimhse áirithe ama le haghaidh agus faoi threoir duine eile agus go bhfaigheann sé/sí luach saothair ina leith” (36). Cheangail an Chúirt an léirmhíniú ar “oibrí” chun chríocha na Treorach maidir le hAm Oibre leis an léirmhíniú a bunaíodh leis an gcásdlí i gcomhthéacs shaorghluaiseacht oibrithe mar a leagtar síos in Airteagal 45 den Chonradh.

Dearbhaíonn an Chúirt gur “faoin gcúirt náisiúnta atá sé coincheap an ‘oibrí’ a chur i bhfeidhm in aon aicmiú, agus nach mór don chúirt an t-aicmiú sin a bhunú ar chritéir oibiachtúla agus measúnú foriomlán a dhéanamh ar na himthosca uile a bhaineann leis an gcás a cuireadh faoina bráid, ag féachaint do chineál na ngníomhaíochtaí lena mbaineann agus don chaidreamh idir na páirtithe lena mbaineann” (37).

Mar sin féin, d’eisigh sí treoraíocht ar chur i bhfeidhm na gcritéar sin agus bunaíodh go bhfuil an chatagóir “oibrí” faoi dhlí an Aontais neamhspleách ar an gcatagóir náisiúnta (38). Dhearbhaigh sí mar shampla go gcáilíonn fostaithe i gcomhlacht a rialaítear faoin dlí poiblí mar “oibrithe” gan beann ar a stádas mar státseirbhíseach (39). D’áitigh sí go dtagann foireann shealadach agus shéasúrach atá fostaithe faoi chonarthaí ar théarma seasta nach bhfuil faoi réir fhorálacha áirithe den chód náisiúnta luchta saothair faoi réim choincheap an “oibrí” (40). Rialaigh an Chúirt freisin go bhféadfaí a chumhdach le coincheap an “oibrí” duine a ghlacadh isteach chun oibriú in ionad athshlánúcháin, gan beann ar leibhéal táirgiúlachta an duine, bunús na gcistí atá nasctha leis an íocaíocht nó leis an méid teoranta íocaíochta (41).

Ní hé stádas an duine faoin dlí náisiúnta atá cinntitheach maidir le hinfheidhmeacht na Treorach maidir le hAm Oibre. Mar shampla, in Matzak, chuir an Chúirt stádas “oibrí” de réir bhrí na Treorach i leith comhraiceoir dóiteáin deonach faoi dhlí na Beilge (42). Ina ionad sin, braithfidh infheidhmeacht na Treorach ar cé acu is “oibrí” atá i nduine de réir an tsainmhínithe dlí-eolaíochta ar oibrí, nó nach ea. Tá sé sin bunaithe ar ghnéithe a bhaineann lena shocruithe nó lena socruithe oibre, go háirithe cé acu an ndéanann, nó nach ndéanann, an duine gníomhaíochtaí éifeachtacha agus dílse faoi threoir agus faoi mhaoirseacht duine uile agus ar son íocaíochta.

Ciallaíonn sé sin, dá réir sin, go bhféadfadh an Chúirt daoine áirithe atá cáilithe mar a bheith “féinfhostaithe” faoi dhlí náisiúnta a cháiliú, mar sin féin, mar “oibrithe” chun críche chur i bhfeidhm na Treorach maidir le hAm Oibre (43). Go deimhin, dhearbhaigh an Chúirt nach bhfágann aicmiú “duine féinfhostaithe” faoin dlí náisiúnta nach féidir an duine sin a aicmiú mar fhostaí de réir bhrí dhlí an Aontais Eorpaigh mura bhfuil ina neamhspleáchas ach neamhspleáchas barúlach, agus ar an gcaoi sin caidreamh fostaíochta a cheilt’ (44). Rinne an Chúirt tagairt do na gnéithe seo a leanas mar tháscairí féideartha den cháilíocht a bhaineann le “hoibrí”: má ghníomhaíonn an duine faoi threoir fostóir a mhéid a bhaineann le, go háirithe, an tsaoirse am, láthair agus ábhar a oibre a roghnú (45), mura roinneann an duine na rioscaí tráchtála (46) agus má tá an duine mar chuid riachtanach de ghnóthas an fhostóra feadh fhad an chaidrimh sin (47). Ar an lámh eile, is gnéithe iad rogha an chineáil oibre agus na gcúraimí a chomhlíonfar agus an modh ina bhfeidhmeofar iad, chomh maith leis an am agus an áit oibre, agus le níos mó saoirse maidir le hearcú foirne dílse, a bhaineann go hiondúil le feidhmeanna soláthraí seirbhíse neamhspleách (48).

Creideann an Chúirt, chun a chinneadh an ndéanfar duine “féinfhostaithe” a chatagóiriú mar “oibrí”, gur cheart go scrúdófaí “an ndealraíonn sé nach bhfuil neamhspleáchas an duine sin samhailteach agus, ar an dara dul síos, nach féidir a shuíomh go bhfuil gaol fo-ordúcháin idir an duine sin agus a fhostóir ceaptha” (49).

Mar thoradh ar an measúnú céanna, ar bhonn na gcritéar a chuirtear i láthair thuas, d’fhéadfaí daoine aonair faoi aon chineál caidrimh chonarthaigh a chatagóiriú mar “oibrithe” agus, dá bhrí sin, go mbeadh siad cumhdaithe faoin Treoir maidir le hAm Oibre.

2. Cur i bhfeidhm na Treorach i gcás conarthaí comhreathacha

Bunaítear leis an Treoir maidir le hAm Oibre ceanglais íosta le haghaidh “oibrithe”. Mar sin féin, ní shonraítear go sainráite inti an leagtar síos teorainneacha absalóideacha lena forálacha i gcás conarthaí comhreathacha le fostóir amháin nó níos mó ná fostóir amháin, ná má tá feidhm acu maidir le gach caidreamh fostaíochta ar leithligh.

Shoiléirigh an Chúirt i gcás ina mbíonn roinnt conarthaí fostaíochta curtha i gcrích ag oibrithe leis an bhfostóir céanna, go mbaineann an íostréimhse sosa laethúil leis na conarthaí sin ina n-iomláine, agus ní le gach ceann acu astu féin (50).

Ní raibh ar an gCúirt rialú a thabhairt go fóill, áfach, ar chás na n-oibrithe a bhfuil roinnt conarthaí fostaíochta curtha i gcrích acu le fostóirí éagsúla.

Mar a tugadh le fios i dtuarascálacha roimhe seo (51), measann an Coimisiún, i bhfianaise chuspóir na Treorach chun sláinte agus sábháilteacht oibrithe a fheabhsú, gur cheart na teorainneacha ar mheánam oibre seachtainiúil agus sos laethúil agus sos seachtainiúil a chur i bhfeidhm in aghaidh an oibrí, a mhéid is féidir. Agus an gá a áirithiú go bhfuil lánéifeacht ag cuspóir sláinte agus sábháilteachta na Treorach Ama Oibre á chur san áireamh, ba cheart foráil a dhéanamh le reachtaíocht na mBallstát maidir le sásraí iomchuí le haghaidh faireachán agus forfheidhmiú a dhéanamh.

Féadfar a thabhairt chun suntais freisin, i gcomhréir le raon feidhme na Treorach arna chur i láthair thuas, nach bhfuil feidhm ag an Treoir maidir le caidreamh nach gcáilíonn an duine mar “oibrí” faoi dhlí an Aontais iontu. Ciallaíonn sé sin maidir le ham oibre “oibrithe deonacha” nó “daoine féinfhostaithe” nach gcáilíonn mar “oibrithe”, nach gcumhdófar an t-am oibre sin faoin Treoir.

B. Raon feidhme ábhartha — na hearnálacha lena mbaineann

1. Prionsabal: tá feidhm ag an Treoir maidir le gach earnáil

Foráiltear an méid seo a leanas in Airteagal 1 den Treoir maidir le hAm Oibre:

“[…] 3.

Beidh feidhm ag an Treoir seo maidir le gach earnáil gníomhaíochta, idir phoiblí agus phríobháideach, de réir bhrí Airteagal 2 de Threoir 89/391/CEE, gan dochar d’Airteagail 14, 17, 18 agus 19 den Treoir seo. […]”

Airteagal 2 de Threoir 89/391/CEE maidir le bearta a thabhairt isteach chun feabhsuithe ar shláinte agus sábháilteacht oibrithe ag an obair a spreagadh, a ndéantar tagairt di agus lena bhforáiltear an méid seo a leanas:

“1.	Beidh feidhm ag an Treoir maidir le gach earnáil gníomhaíochta, idir phoiblí agus phríobháideach (gníomhaíocht thionsclaíoch, talmhaíochta, tráchtála, riaracháin, seirbhíse, oideachais, cultúrtha, áineasa, etc.).

Ní bhfeidhm feidhm ag an Treoir i gcás ina mbaineann saintréithe ar leith a bhaineann le gníomhaíochtaí seirbhíse poiblí sonracha, amhail na fórsaí armtha nó na póilíní, nó le gníomhaíochtaí áirithe sonracha i seirbhísí cosanta sibhialta a thagann salach ar an treoir gan dabht.

Sa chás sin, ní mór sábháilteacht agus sláinte oibrithe a áirithiú a mhéid is féidir i bhfianaise chuspóirí na Treorach seo.”

I gcomhréir le cásdlí seanbhunaithe na Cúirte, ina gcuirtear cuspóir na Treorach san áireamh, eadhon feabhsú ar shláinte agus sábháilteacht oibrithe ag an obair a spreagadh, agus foclaíocht Airteagal 2(1) de Threoir 89/391/CEE, ní mór léirmhíniú leathan a thabhairt ar an Treoir maidir le hAm Oibre (52).

Dá thoradh sin, ní mór an t-eisiamh ón raon feidhme a leagtar amach in Airteagal 2(2) de Threoir 89/391/CEE a léirmhíniú ar bhealach sriantach (53) agus “ar bhealach ina bhfuil a raon teoranta dó sin a bhfuil gá docht leis chun na leasanna a gcuireann sé ar chumas na mBallstát a chosaint” (54).

Is é fírinne an scéil gur rialaigh an Chúirt nach bhfuil feidhm ag an eisiamh sin maidir leis na hearnálacha uile agus iad á meas ina n-iomláine. Is é an t-aon aidhm atá leis an eisiamh “feidhmiú ceart seirbhísí atá fíor-riachtanach chun sláinte phoiblí agus sábháilteacht phoiblí agus ord i gcásanna, amhail tubaiste, a bhfuil an tromchúis agus an scála a bhaineann léi eisceachtúil agus a bhfuil sé mar saintréith léi go bhféadfadh sí sláinte agus sábháilteacht oibrithe a nochtadh do riosca suntasach agus nach bhféadfaí, de thoradh a cineáil, pleanáil ina leith a mhéid a bhaineann le ham oibre oibrithe éigeandála” (55).

Shuigh an Chúirt, cé nach mór do sheirbhísí áirithe dul i ngleic le himeachtaí atá, mar chuid dá gcineál, intuartha, is féidir na gníomhaíochtaí atá i gceist leo i ngnáthdhálaí agus a chomhfhreagraíonn do na cúraimí atá sannta do sheirbhís den chineál sin a eagrú roimh ré, lena n-áirítear uaireanta oibre na foirne agus cosc ar rioscaí do shábháilteacht agus/nó do shláinte (56).

Mar thoradh air sin, níl eisiamh ón raon feidhme ag brath ar cé acu an bhfuil, nó nach bhfuil, oibrithe i gceann amháin de na hearnálacha dá dtagraítear i dTreoir 89/391/CEE. Seachas sin, braitheann sé ar chineál sonrach cúraimí aonair áirithe a dhéanann fostaithe sna hearnálacha sin. I bhfianaise an ghá le cosaint éifeachtach an phobail a áirithiú, tá údar le heisceacht ó na rialacha a leagtar síos sa Treoir sin chun cúraimí den sórt sin a chomhlíonadh.

Tá feidhm ag an Treoir maidir le hAm Oibre maidir le gníomhaíochtaí na bhfórsaí armtha, na bpóilíní nó seirbhísí cosanta sibhialta, dá bhrí sin. Tá sé infheidhme maidir le gníomhaíochtaí seirbhíse poiblí sonracha eile ar choinníoll go ndéantar iad faoi ghnáth-imthosca.

Rialaigh an Chúirt, ina cásdlí, go bhfuil feidhm ag an Treoir maidir le gníomhaíochtaí foirne cúraim phríomhúil agus foirne leighis agus altranais a sholáthraíonn seirbhísí i bhfoirne cúraim phríomhúil (57). Tá feidhm aici maidir le seirbhísí eile a fhreagraíonn ar éigeandálaí amhail foireann leighis agus altranais i bhfoirne cúraim phríomhúil agus i seirbhísí eile a dtéann i ngleic le héigeandálaí lasmuigh (58), oibrithe i seirbhís éigeandála leighis (59), fórsaí idirghabhála de chomhraiceoirí dóiteáin (60), póilíní bardasacha (61), nó pearsanra neamhshibhialta de riaracháin phoiblí áit a ndéantar a gcúraimí faoi ghnáth-imthosca (62). Tá feidhm ag an Treoir freisin maidir le baill na bhfórsaí armtha (63).

2. Maolú: eisiamh gníomhaíochtaí seirbhíse poiblí áirithe

Mar sin féin, is ann d’eisiamh ó raon feidhme na Treorach, agus sholáthair an Chúirt roinnt soiléirithe maidir leis sin (64). Tagann a léirmhíniú sin as Airteagal 2(2) de Threoir 89/391/CEE, ina sonraítear “Ní bheidh feidhm ag an Treoir seo i gcás inar dosheachanta go dtiocfaidh saintréithe a bhaineann le gníomhaíochtaí sonracha seirbhíse poiblí áirithe, amhail na fórsaí armtha nó na póilíní, […] salach uirthi”.

Maidir leis an nath “seirbhís phoiblí”, de réir chásdlí na Cúirte, cuimsítear ann ní hamháin “earnálacha ina bhfuil oibrithe ceangailte go nádúrtha leis an Stát nó le húdarás poiblí, ach freisin [...] earnálacha ina ndéanann oibrithe a gcuid oibre do dhuine príobháideach a dhéanann, faoi rialú na n-údarás poiblí, cúram ar mhaithe le leas an phobail atá ina chuid d’fheidhmeanna riachtanacha an Stáit” (65).

Mar sin féin, shonraigh an Chúirt nach n-éascaítear le hAirteagal 2(2) de Threoir 89/391/CEE go ndéanfar earnálacha iomlána gníomhaíochta a eisiamh, ach nach ndéanfar ach cúraimí sonracha amháin a eisiamh (66).

Shonraigh an Chúirt chun gníomhaíochtaí sonracha seirbhíse poiblí a eisiamh ó Threoir 89/391/CEE, ní mór go mbeidh saintréithe acu a chiallaíonn, mar gheall ar a gcineál, go bhfuil siad neamhréireach go hiomlán le pleanáil ama oibre ar bhealach lena n-urramaítear na ceanglais a fhorchuirtear leis an Treoir maidir le hAm Oibre (67). Is amhlaidh atá go háirithe i gcás nach féidir gníomhaíochtaí a dhéanamh ach ar bhonn leanúnach agus nach féidir ach leis na hoibrithe céanna iad a dhéanamh, gan é a bheith indéanta córas sealaíochta a bhunú (68).

Shoiléirigh an Chúirt go gceadófaí le hAirteagal 2(2) de Threoir 89/391/CEE eisiaimh i gcás “teagmhais eisceachtúla ina n-éilíonn an pearsanra a dhéileálann le cás chun bearta a dearadh chun an pobal a chosaint i gcásanna ina bhfuil an pobal i gcoitinne i mbaol mór a chur chun feidhme agus tosaíocht absalóideach a thabhairt do na bearta sin ionas go mbainfear é sin amach” (69).

Is é sin a bheadh i gceist maidir le “tubaistí nádúrtha nó teicneolaíocha, ionsaithe, timpistí tromchúiseacha nó imeachtaí comhchosúla, a n-éilíonn an tromchúis agus an scála atá leo glacadh le bearta atá riachtanach chun saol, sláinte agus sábháilteacht an phobail i gcoitinne a chosaint, bearta a gcuirfeadh a gcur chun feidhme ceart i mbaol dá gcomhlánófaí na rialacha uile a leagtar síos i dTreoracha 89/391 agus 93/104 [an Treoir maidir le hAm Oibre]” (70).

Na gníomhaíochtaí a dhéanann na seirbhísí sábháilteachta agus éigeandála faoi ghnáth-imthosca, tagann siadsan faoi raon feidhme Threoir 89/391/CEE, áfach (71). Gníomhaíochtaí de chuid na seirbhíse dóiteáin ar gníomhaíochtaí iad a dhéanann fórsaí oibríochtúla ar an talamh (72), agus gníomhaíochtaí oibrithe éigeandála a thugann aire (73) do dhaoine gortaithe agus tinne, chinn an chúirt gur gníomhaíochtaí iad sin is féidir a eagrú roimh ré, rud lenar áirigh sí uaireanta oibre ball foirne, agus rioscaí don tsábháilteacht agus/nó don tsláinte a chosc. D’fhág sé faoin gcúirt náisiúnta é a mheas an bhfuil saintréithe sonracha dá leithéid ag gníomhaíochtaí fórsa póilíneachta a dhéanann faireachas ar theorainneacha seachtracha Schengen nó an é nach ndearnadh faireachas ar na teorainneacha sin faoi ghnáth-imthosca, mar gheall ar phlódú isteach ag na teorainneacha (74).

Tuismitheoirí altrama atá fostaithe ag an Stát agus a dhéanann soláthar do thógáil agus do chothabháil leanaí a baineadh ó choimeád a dtuismitheoirí, is i gcás na dtuismitheoirí sin agus sa chás sin amháin a dhearbhaigh an Chúirt go sainráite go dtí seo go bhfuil feidhm ag eisiamh gníomhaíochtaí sonracha seirbhíse poiblí ó raon feidhme na Treorach. Chinn sí go gcuireann na saintréithe a bhaineann lena ngníomhaíocht a dhéanamh go leanúnach, lena n-áirítear le linn laethanta sosa seachtainiúla, laethanta saoire poiblí, laethanta neamhoibre agus saoire bhliantúil, go gcuireann siad bac iomlán ar chur i bhfeidhm na Treorach maidir leo (75).

In aon chás, leag an Chúirt béim ar an bhfíoras, i gcás nach bhfuil feidhm ag an Treoir i gcásanna eisceachtúla, go n-éilítear léi “go n-áirithíonn na húdaráis inniúla sábháilteacht agus sláinte oibrithe ‘a mhéid is féidir’” (76).

3. Maolú: i gcás gníomhaíochtaí bhaill na bhfórsaí armtha

Maidir le gníomhaíochtaí bhaill na bhfórsaí armtha, rialaigh an Chúirt i gcás Ministrstvo za obrambo (77) go bhfuil gníomhaíocht slándála a dhéanann ball de phearsanra míleata eisiata ó raon feidhme na Treorach (78):

—	i gcás ina ndéantar an ghníomhaíocht sin le linn na hoiliúna tosaigh nó oibríochtúla, lena n-áirítear seirbhís mhíleata éigeantach, nó oibríocht mhíleata iarbhír, cé acu an ndéantar na fórsaí armtha a imscaradh ar bhonn buan nó ar bhonn sealadach, laistigh nó lasmuigh de theorainneacha Ballstáit;

—	i gcás ina bhfuil an ghníomhaíocht chomh sonrach sin nach bhfuil sí oiriúnach do chóras sealaíochta foirne a chomhlíonann an Treoir;

—	i gcás inar dosheachanta go ndéanfadh cur i bhfeidhm na Treorach, trína cheangal go gcuirfí córas sealaíochta nó córas chun am oibre a phleanáil ar bun, dochar d’fheidhmiú cuí na n-oibríochtaí míleata iarbhír; agus

—

i gcás ina ndéantar an ghníomhaíocht i gcomhthéacs teagmhais eisceachtúla ar gá, mar gheall ar a dtromchúis agus ar a scála, bearta a ghlacadh atá fíor-riachtanach chun beatha, sláinte agus sábháilteacht an phobail i gcoitinne a chosaint agus a gcuirfí a gcur chun feidhme cuí i mbaol dá mba ghá na rialacha go léir a leagtar síos sa Treoir a chomhlíonadh.

Thug an Chúirt chun suntais, áfach, nach féidir gníomhaíochtaí áirithe de chuid bhaill na bhfórsaí armtha, amhail gníomhaíochtaí a bhfuil baint acu, go háirithe, le seirbhísí riaracháin, cothabhála, deisiúcháin agus sláinte, mar aon le seirbhísí a bhaineann leis an ord poiblí agus le hionchúiseamh, nach féidir iad a eisiamh ina n-iomláine ó raon feidhme na Treorach (79).

Bhunaigh an Chúirt í féin ar Airteagal 1(3) den Treoir, arna léamh i bhfianaise Airteagal 4(2) CAE. Faoin bhforáil dheireanach sin, “tá [...] a bhfeidhmeanna riachtanacha Stáit le hurramú ag an Aontas, lena n-áirítear iomláine chríochach an Stáit a áirithiú, an smacht reachta a chaomhnú agus an tslándáil náisiúnta a choimirciú”. Sonraítear san fhoráil sin freisin go mbeidh an fhreagracht fós ar gach Ballstát agus air siúd amháin as an tslándáil náisiúnta. Léirigh an Chúirt go bhfuil príomhchúraimí fhórsaí armtha na mBallstát, arb iad sin an iomláine chríochach a chaomhnú agus an tslándáil náisiúnta a choimirciú, cuimsithe go sainráite i measc fheidhmeanna bunúsacha an Stáit (80). Cé nach seachnaíonn eagrú am oibre na bpearsanra míleata cur i bhfeidhm dhlí AE go hiomlán, ceanglaítear le hAirteagal 4(2) CAE nach gcuirfear bac ar fheidhmiú cuí na bhfeidhmeanna riachtanacha sin mar gheall ar chur i bhfeidhm rialacha dhlí AE maidir leis an eagrú ama oibre sin i ndáil le pearsanra den sórt sin. Ina theannta sin, ní mór a chur san áireamh go cuí i ndlí AE na gnéithe sonracha a fhorchuireann Ballstát ar fheidhmiú a fhórsaí armtha, cibé acu an n-eascraíonn siad, inter alia, as freagrachtaí idirnáisiúnta ar leith an Bhallstáit sin, as na coinbhleachtaí nó na bagairtí a thagann ós a chomhair, nó as a chomhthéacs geopholaitiúil (81).

4. Maraithe

Foráiltear an méid seo a leanas le hAirteagal 1(3) den Treoir:

“[…] Ní bheidh feidhm ag an Treoir seo maidir le maraithe, mar a shainítear i dTreoir 1999/63/CE gan dochar d’Airteagal 2(8) den Treoir seo. […]”

A contrario, ciallaíonn an fhoráil seo go bhfuil feidhm ag an Treoir maidir le hAm Oibre i ndáil le maraithe nach gcumhdaítear le Treoir 1999/63/CE (82), arna leasú le Treoir 2009/13/CE (83).

Le Treoir 1999/63/CE, bunaítear íoschaighdeáin maidir le ham oibre maraithe. De réir Chlásal 1 den Iarscríbhinn a ghabhann leis an Treoir sin, tá feidhm aige maidir le “maraithe ar bord gach long muirí, cé acu an bhfuil sé faoi úinéireacht phoiblí nó faoi úinéireacht phríobháideach, atá cláraithe i gcríoch aon Bhallstáit agus a mbíonn i mbun oibríochtaí muirí tráchtála” agus go bhfuil maraithe atá sainithe le Clásal 2 mar “aon duine atá fostaithe nó atá i mbun nó a oibríonn in aon fheidhmeanas ar bord loinge a bhfuil feidhm ag an gComhaontú seo maidir leis”.

Dá thoradh sin, ní bheadh oibrithe ar bord soithí nach mbíonn i mbun “feidhmeanna tráchtála muirí” de ghnáth cumhdaithe le Treoir 1999/63/CE. I bhfianaise fhoclaíocht Airteagal 1(3) mar a cuireadh i láthair thuas, measann an Coimisiún go dtagann oibrithe den sórt sin faoi raon feidhme na Treorach maidir le hAm Oibre.

5. Earnálacha agus oibrithe eile atá faoi réir reachtaíocht shonrach

Suítear an méid seo a leanas le hAirteagal 14 den Treoir freisin:

“Ní bheidh feidhm ag an Treoir seo i gcás ina bhfuil ceanglais níos sonraí a bhaineann le heagrú ama oibre le haghaidh gairmeacha nó gníomhaíochtaí gairme áirithe in ionstraimí Comhphobail eile.”

Ar bhonn ionstraimí an Aontais atá ann faoi láthair, níl feidhm ag an Treoir maidir le hAm Oibre i gcás ina bhfuil ceanglais níos sonraí ann. Is é sin an cás maidir leis an méid seo a leanas:

— Oibrithe óga

Treoir 94/33/CE ón gComhairle an 22 Meitheamh 1994 maidir le cosaint daoine óga ag an obair (84).

— Eitlíocht shibhialta

Treoir 2000/79/CE ón gComhairle an 27 Samhain 2000 maidir le Comhaontú na hEorpa um Eagrú Am Oibre na nOibrithe Il-Ionaid san Eitlíocht Shibhialta arna thabhairt i gcrích ag Cumann Aerlínte na hEorpa (AEA), Cónaidhm Oibrithe Iompair na hEorpa (ETF), Cónaidhm Chriúnna Eitilte na hEorpa (ECA), Cumann Aerlínte Réigiúin na hEorpa (ERA) agus Cumann na nAeriompróirí Idirnáisiúnta (IACA) (85).

— Iompar de bhóthar

Treoir 2002/15/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 11 Márta 2002 maidir le heagrú ama oibre daoine i mbun gníomhaíochtaí soghluaiste iompair de bhóthar (86) agus Rialachán (CE) Uimh. 561/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 15 Márta 2006 maidir le comhchuibhiú reachtaíochta sóisialta áirithe a bhaineann le hiompar de bhóthar agus lena leasaítear Rialachán (CEE) Uimh. 3821/85 agus Rialachán (CE) Uimh. 2135/98 ón gComhairle agus lena n-aisghairtear Rialachán (CEE) Uimh. 3820/85 ón gComhairle (87).

— Iarnród trasteorann

Treoir 2005/47/CE ón gComhairle an 18 Iúil 2005 maidir leis an gComhaontú idir Comhphobal na nIarnród Eorpach (CER) agus Cónaidhm Oibrithe Iompair na hEorpa (ETF) maidir le gnéithe áirithe de dhálaí oibre na n-oibrithe il-ionaid atá i mbun seirbhísí idir-inoibritheacha trasteorann san earnáil iarnróid (88)..

— Uiscebhealach intíre

Treoir 2014/112/AE ón gComhairle an 19 Nollaig 2014 lena gcuirtear chun feidhme an Comhaontú Eorpach a bhaineann le gnéithe áirithe i ndáil le heagrú ama oibre san iompar ar uiscebhealaí intíre, arna thabhairt i gcrích ag an Aontas Eorpach Báirse (EBU), ag an Eagraíocht Eorpach Scipéirí (ESO) agus ag Cónaidhm Oibrithe Iompair na hEorpa (ETF) (89).

— Obair san iascaireacht

Treoir (AE) 2017/159 ón gComhairle an 19 Nollaig 2016 lena gcuirtear chun feidhme an Comhaontú i dtaca le cur chun feidhme Choinbhinsiún 2007 na hEagraíochta Idirnáisiúnta Saothair maidir le hObair san Iascaireacht, a tugadh i gcrích an 21 Bealtaine 2012 idir an Coiste Ginearálta um Chomhar Talmhaíochta san Aontas Eorpach (Cogeca), Cónaidhm Oibrithe Iompair na hEorpa (ETF) agus Comhlachas Eagraíochtaí Náisiúnta na bhFiontar Iascaireachta san Aontas Eorpach (Europêche) (90).

Cosúil leis an gcás a bhaineann le maraithe, tá gá le filleadh ar ais ar raon feidhme beacht na dTreoracha sin mar, fiú sna hearnálacha lena mbaineann, d’fhéadfadh roinnt oibrithe a bheith eisiata uaithi, agus dá bhrí sin thiocfaidís faoi ghnáthfhorálacha na Treorach Ama Oibre (91).

C. Raon feidhme na bhforálacha

1. Cad a chumhdaítear (nó nach gcumhdaítear) leo?

Mar a shonraítear in Airteagal 1(2) den Treoir maidir le hAm Oibre, tá feidhm aici maidir le:

“[…] (a)

íostréimhsí sosa laethúla, sosa seachtainiúla agus saoire bliantúla, bristeacha agus am oibre uasta seachtainiúil;

(b)	agus gnéithe áirithe a bhaineann le hobair oíche, sealobair agus patrúin oibre.”

A contrario, ciallaíonn sé sin maidir le ham oibre “reachtúil” oibrithe, i.e. fad dlíthiúil na seachtaine oibre a mbíonn ar fhostóirí go minic ragobair a íoc os a chionn, nach rialaítear leis an Treoir é agus fágtar é sin faoi na Ballstáit a fhad agus a urramaítear an uasteorainn leis an meán-am oibre seachtainiúil a leagtar amach in Airteagal 6 den Treoir (Féach Caibidil VI).

Ní phléitear le saincheist an luacha saothair sa Treoir maidir le hAm Oibre, lena n-áirítear leibhéal na dtuarastal agus na modhanna luacha saothair agus rátaí pá éagsúla a bhféadfaí a leagan síos ar an leibhéal náisiúnta (92). Chinn an Chúirt go raibh sé sin soiléir ó chuspóir agus ó fhoclaíocht fhorálacha na Treorach. Tá sé mar iarmhairt dhébhríoch freisin d’Airteagal 153(5) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (93). Baineann an t-aon eisiamh ar an bprionsabal sin a aithníonn an Chúirt nach mór pá a áirithiú le linn shaoire bhliantúil na n-oibrithe (féach Caibidil VII).

2. Forálacha íosta

I gcomhréir lena bunús dlí, bunaítear leis an Treoir maidir le hAm Oibre caighdeáin íosta sna réimsí thuasluaite. Tá sé d’aidhm ag na forálacha íosta atá léi “eangach shábhála” a sholáthar le haghaidh sláinte agus sábháilteacht na n-oibrithe lena mbaineann (94). Tá na forálacha sin ceangailteach do na Ballstáit, a bhfuil sé mar oibleagáid orthu a áirithiú go ndéanfar na caighdeáin íosta sin a thrasuí ina n-ord dlíthiúil náisiúnta. Mar sin féin, ciallaíonn mar gheall ar chineál íosta fhorálacha na Treorach nach gcuirtear cosc ar Bhallstáit forálacha náisiúnta atá níos fabhraí do chosaint sláinte agus sábháilteachta oibrithe a chur i bhfeidhm ná a thabhairt isteach (95).

Déileáiltear le pointí a bhaineann leis an ngné sin go sonrach in Airteagal 15 den Treoir:

“Ní dhéanfar difear leis an Treoir do cheart na mBallstát chun dlíthe, rialacháin nó forálacha riaracháin atá níos fabhraí do chosaint sláinte agus sábháilteachta oibrithe a chur i bhfeidhm nó a thabhairt isteach nó chun cur i bhfeidhm comhaontuithe comhchoiteanna nó comhaontuithe a tugadh i gcrích idir an dá thaobh den tionscal a éascú nó a cheadú, ar comhaontuithe iad atá níos fabhraí do chosaint sláinte agus sábháilteachta oibrithe.”

Ciallaíonn sé sin, ina sheal, go bhfuil sé ar na Ballstáit cinneadh a dhéanamh ar na himthosca i gcás ina dtairbhíonn oibrithe de chosaint bhreise faoi dhlí náisiúnta agus nach bhfuil léirmhíniú na Cúirte maidir le forálacha na Treorach infheidhme maidir leis na forálacha níos cosantaí a dheonaítear ar an leibhéal náisiúnta (96).

I gcás ina n-úsáideann na Ballstáit an rogha sin chun forálacha níos cosantaí a chur chun feidhme nó a chur i bhfeidhm, ní mór comhlíonadh na rialacha a leagtar síos sa Treoir a dhearbhú trí thagairt a dhéanamh do na srianta a shocraítear léi amháin. Fanann an oibleagáid mar a leanas “ní mór do Bhallstáit a ráthú go gcomhlíontar gach ceann de na ceanglais íosta a leagtar síos leis an Treoir” (97).

3. Neamh-chúlchéimniú

Mar a léiríodh thuas, bunaítear forálacha íosta leis an Treoir, forálacha nach mór do na Ballstáit a thrasuí i ndlí náisiúnta.

Cé go bhfuil roinnt saoirse ag na Ballstáit sa bhealach ina dtrasuíonn siad agus a gcuireann siad na forálacha sin chun feidhme, foráiltear an méid seo a leanas le hAirteagal 23 den Treoir:

“Gan dochar do cheart na mBallstát chun forálacha éagsúla reachtacha, rialála nó conarthacha a fhorbairt, i bhfianaise imthosca atá ag athrú, i réimse an ama oibre, fad is a chomhlíonfar na ceanglais íosta a bhforáiltear ina leith sa Treoir, ní bheidh cur chun feidhme na Treorach seo mar fhorais bhailí chun an leibhéal ginearálta cosanta a chuirtear ar fáil d’oibrithe a laghdú.”

Cé nach raibh deis ag an gCúirt rialú ar an bhforáil seo i dtéarmaí na Treorach Ama Oibre, rialaigh sí ar fhoráil chomhchosúil atá sa Treoir maidir le hObair ar Théarma Seasta (98), i.e. Clásal 8(3), ina maítear nach mbeidh “cur chun feidhme an chomhaontaithe seo mar fhorais bhailí chun an leibhéal ginearálta cosanta a chuirtear ar fáil d’oibrithe i réimse an chomhaontaithe seo a laghdú”.

Sa chomhthéacs sin, rialaigh an Chúirt nach bhféadfaí an clásal a léirmhíniú ar bhealach sriantach mar gheall ar aidhm an Chomhaontaithe chun dálaí maireachtála agus oibre na n-oibrithe lena mbaineann a fheabhsú (99).

Shainaithin an Chúirt dhá chritéar atá le scrúdú i leith an chlásail sin (100):

—	laghdú a bheith ar an “leibhéal ginearálta cosanta” agus

—	nach mór don laghdú sin a bheith nasctha le “cur chun feidhme” an Chomhaontaithe.

Cé gur chinn an Chúirt go bhfuil sé ar na cúirteanna náisiúnta féin a rialú an bhfuil laghdú ann sa chosaint a chuirtear ar fáil d’oibrithe (101), mheas sí mar sin féin, i dtéarmaí an chéid chritéar, an fíoras go mbaineann an laghdú leis an “leibhéal ginearálta cosanta”, chiallaigh sé sin nach mbeadh ach “laghdú ar scála ar dóigh go mbeadh éifeacht fhoriomlán aige ar reachtaíocht náisiúnta [...] cumhdaithe” leis an bhforáil seo (102).

A mhéid a bhaineann leis an dara critéar, mheas an Chúirt nach gcuireann an nasc le “cur chun feidhme an Chomhaontaithe” srian leis féin do thrasuí bunaidh na Treorach; ach cumhdaíodh léi freisin “gach beart intíre atá beartaithe chun a áirithiú go bhféadfaí an cuspóir a fhéachtar le saothrú leis an Treoir a bhaint amach, lena n-áirítear na bearta sin, tar éis a dtrasuí sa bhrí bheacht a mbaineann leo, a chuireann le rialacha intíre ar glacadh leo roimhe seo nó a leasaíonn iad” (103). Mar sin féin, d’eisiaigh sí laghduithe arna gcumhdach le téacsanna a bhfuil an gá le “cuspóir eile, cuspóir atá éagsúil ó [chur chun feidhme an Chomhaontaithe]” a spreagadh mar údar leo (104).

Measann an Coimisiún go bhfuil feidhm ag an seasamh céanna maidir leis an Treoir maidir le hAm Oibre, i bhfianaise na haidhme atá léi sláinte agus sábháilteacht oibrithe a chosaint agus an fhoclaíocht chomhchosúil atá in Airteagal 23 di agus Clásal 8(3) den Treoir maidir le hObair ar Théarma Seasta. Ciallaíonn sé sin nach bhféadfar Airteagal 23 a léirmhíniú ar bhealach sriantach agus go bhfuil feidhm ag an dá chritéar thuas maidir le saintréithriú laghdaithe ar an leibhéal ginearálta cosanta atá nasctha le cur chun feidhme na Treorach, rud atá toirmiscthe.

IV. SAINMHÍNITHE

A. “Am oibre” agus “tréimhsí sosa”

Sainítear “am oibre” agus “tréimhse sosa” chun críocha na Treorach in Airteagal 2:

“Chun críocha na Treorach seo, beidh feidhm ag na sainmhínithe seo a leanas:

1.	ciallaíonn ‘am oibre’ aon tréimhse ina bhfuil an t-oibrí ag obair, ar fáil don fhostóir agus ag tabhairt faoina ghníomhaíochtaí nó faoina dhualgais, i gcomhréir le dlíthe agus/nó cleachtas náisiúnta;

2.	ciallaíonn ‘tréimhse sosa’ aon tréimhse nach bhfuil ina ham oibre;”

De réir Aithris 5 den Treoir, ní mór coincheap an “tsosa” a chur in iúl mar aonaid ama, i.e. i laethanta, uaireanta an chloig agus/nó mar chodáin de na haonaid sin.

1. Sainmhíniú ar “am oibre” agus ar thréimhsí sosa

I dtéarmaí fhoclaíocht na Treorach, rialaigh an Chúirt go gcuirtear am oibre “in aghaidh tréimhsí sosa, agus an dá choincheap comheisiatach ar a chéile” (105) i loighic na Treorach agus maidir leis an Treoir “ní dhéanann sí aon fhoráil maidir le catagóir idirmheánach idir am oibre agus tréimhsí sosa” (106).

Dhearbhaigh an Chúirt nach bhféadfaí léirmhíniú a fháil ar choincheapa an “ama oibre” agus na “tréimhse sosa”“i gcomhréir le ceanglais reachtaíocht éagsúil na mBallstát ach gurb é atá iontu coincheapa de dhlí an Chomhphobail nach mór a bheith sainithe i gcomhréir le saintréithe oibiachtúla faoi threoir scéim agus chuspóir na treorach sin, rud atá beartaithe chun imthosca maireachtála agus oibre oibrithe a fheabhsú. Ní féidir ach le léirmhíniú neamhspleách den sórt sin éifeachtúlacht iomlán a bhaint amach le haghaidh na treorach sin chomh maith le cur i bhfeidhm aonfhoirmeach na gcoincheap sin sna Ballstáit uile” (107).

Ciallaíonn sé sin nach bhféadfadh na Ballstáit raon feidhme na gcoincheapa sin a chinneadh go haontaobhach (108). Mar chomhthacú breise leis sin, ní cheadaíonn an Treoir aon mhaolú ó Airteagal 2 den Treoir (109), lena bhunaítear, i measc nithe eile, sainmhínithe ar “am oibre” agus “tréimhse sosa”.

Agus tagairt á déanamh do théacs Airteagal 2(1) féin, cinntear i gcásdlí (110) agus doiciméid stairiúla (111) na Cúirte, na trí chritéar charnacha lena gcinntear an meastar nó nach meastar tréimhsí áirithe a bheith ina “n-am oibre”:

— tá an t-oibrí ag obair

Is critéar spásúil é an chéad chritéar a chomhfhreagraíonn d’imthoisc “go bhfuil an t-oibrí ag an obair” nó “i láthair ag an áit oibre”. Cuirtear an critéar seo in iúl le difríochtaí beaga idir leaganacha teanga éagsúla na Treorach: mar shampla, i nGaeilge deirtear “tá an t-oibrí ag obair” agus i nGearmáinis “ein Arbeitnehmer … arbeitet” agus sa Fhraincis deirtear “le travailleur est au travail” agus sa Spáinnis “el trabajador permanezca en el trabajo”, ní “le travailleur travaille” nó “el trabajador trabaja”.

Ós rud é go bhfuil gá le léirmhíniú aonfhoirmeach ar fhorálacha an dlí Eorpaigh, ní mór léirmhíniú a fháil ar théacs na Treorach agus é a chur i bhfeidhm i bhfianaise na leaganacha atá ann sna teangacha oifigiúla eile. Má tá éagsúlacht ann, ní mór léirmhíniú a thabhairt ar an bhforáil trí thagairt a dhéanamh do chuspóir agus do scéim ghinearálta na rialacha a bhfuil sí mar chuid díobh (112).

I gcás na Treorach maidir le hAm Oibre, bhí ar an gCúirt an critéar “tá an t-oibrí ag obair” a mheas mar chritéar spásúil a bhaineann leis an ngá don oibrí a bheith “ag an áit oibre” nó ag “áit a chinn an fostóir”. Fuair Abhcóide Ginearálta (113) léirmhíniú soiléir air sin agus fuair an Chúirt (114) léirmhíniú air go hindíreach inar cuireadh in iúl gur toisc chinntitheach é an éilítear an t-oibrí a bheith i láthair go fisiciúil ag áit atá cinntithe ag an bhfostóir agus cinneadh a dhéanamh an “am oibre” atá i gceist (115).

Ba cheart a thabhairt faoi deara nach mór don áit a chinneann an fostóir a bheith mar an t-áit oibre. Mar a chuirtear i láthair thíos, dhearbhaigh an Chúirt freisin go bhféadfaí am taistil, i gcásanna áirithe, a bheith san áireamh mar am oibre os rud é nach bhféadfadh am oibre oibrithe den sórt sin a bheith srianta don am a chaitear ar áitreabh a bhfostóra nó na gcustaiméirí, cuir i gcás oibrithe nach bhfuil áiteanna oibre seasta acu i gcás Tyco (116).

Shoiléirigh an Chúirt i gcomhthéacs “ar glao-dhualgas” agus “ar fuireachas” a cháiliú mar “am oibre” nó “tréimhse sosa” nuair a tharlaíonn dualgas “ar glao-dhualgas” nó “ar fuireachas” in áit a chinneann an fostóir, nach ionann é agus baile an oibrí, go gcáilíonn tréimhse iomlán an dualgais sin go córasach mar “am oibre” faoin Treoir, gan gá le haon mheasúnú breise (117). I gcás gur ionann an t-áit oibre agus teach an oibrí freisin, áfach, braithfidh an cháilíocht mar “am oibre” nó mar “thréimhse sosa” ar dhéine na srianta a fhorchuirfidh an fostóir ar an oibrí (118).

— tá an t-oibrí ar fáil don fhostóir

Ar an tsaincheist sin, is é an toisc chinntitheach go bhfuil an t-oibrí ar fáil chun na seirbhísí ábhartha a sholáthar láithreach bonn i gcás a bhfuil gá leis sin (119).

Is é sin an cás ina bhfuil oibleagáid dhlíthiúil ag oibrithe géilleadh do threoracha a bhfostóra agus a ngníomhaíocht a dhéanamh don fhostóir sin. I gcodarsnacht leis sin, i gcás inar féidir oibrithe a gcuid ama a bhainistiú gan srianta móra agus tabhairt faoina suimeanna féin, d’fhéadfadh sé sin a chruthú nach am oibre atá sa tréimhse atá i gceist (120).

I gcomhthéacs ama “ar fuireachas” i gcás ina bhfuil oibrithe saor lena roghnú cá háit a mbeidh siad, tugtar le tuiscint leis sin go bhfuil sé riachtanach go suífidh na cúirteanna náisiúnta, i ngach cás, an bhfuil na srianta a fhorchuireann an fostóir ar an oibrí de chineál a d’fhéadfadh an deis a thabhairt, go hoibiachtúil agus go suntasach, don oibrí an t-am nach bhfuil gá lena sheirbhísí gairmiúla nó lena seirbhísí gairmiúla a bhainistiú go héasca agus tabhairt faoina shuimeanna féin (121). Ní cháileoidh an tréimhse iomlán “ar fuireachas” mar “am oibre” ach amháin más amhlaidh an cás. Os a choinne sin, i gcás nach gcuirtear cosc ar an oibrí leis na srianta a fhorchuireann an fostóir ar an oibrí le linn an ama “ar fuireachas”, nach gcuireann siad cosc air tabhairt faoina shuim nó faoina suim féin, ní mheasfar ach an t-am a bhaineann le soláthar iarbhír na seirbhísí mar “am oibre” (122).

— ní mór don oibrí a bheith ag tabhairt faoina ghníomhaíochta nó faoina chúraimí

I dtéarma an tríú critéir sin, tá sé tábhachtach a lua gur neamhábhartha atá an déine agus aon easpa leanúnachais sna gníomhaíochtaí a dhéantar.

I gcomhréir le cuspóir na Treorach maidir le hAm Oibre chun sábháilteacht agus sláinte oibrithe a áirithiú, rialaigh an Chúirt “fiú i gcás ina n-athraíonn an ghníomhaíocht a dhéantar de réir imthosca, an fíoras go bhfuil ar [na hoibrithe] a bheith i láthair agus ar fáil ag an áit oibre d’fhonn a seirbhísí gairmiúla a sholáthar, ciallaíonn sé sin go bhfuil siad ag tabhairt faoina gcúraimí sa chás sin (123)”. Chuir an Chúirt i dtábhacht nach bhfuil déine na hoibre a dhéanann an fostaí ná a ionchur i measc na saintréithe sainiúla a bhaineann le “ham oibre” de réir bhrí na Treorach (124) agus go bhféadfadh go gcáilíonn an t-am lena mbaineann mar am oibre “gan beann ar an bhfíoras nach bhfuil [...] an duine lena mbaineann ag tabhairt faoi aon ghníomhaíocht ghairmiúil ar bhonn leanúnach” (125).

I gcás inar iarradh ar chúirteanna náisiúnta rialú ar cé acu an gcáilíonn, nó nach gcáilíonn, am mar “am oibre” nó mar “thréimhse sosa”, níor chóir dóibh an anailís a dhéanann siad a bheith teoranta d’fhorálacha dlí náisiúnta. Ba cheart dóibh scrúdú a dhéanamh ar na coinníollacha is infheidhme sa chleachtas maidir le ham oibre an oibrí lena mbaineann (126).

Ar deireadh, i gcomhréir le foclaíocht na Treorach agus chásdlí na Cúirte, mura gcomhlíonann tréimhse na critéir sin, ní mór breathnú uirthi mar “thréimhse sosa”.

2. Am oibre a thaifeadadh

Chun éifeachtacht na gceart a chumhdaítear le hAirteagal 3, Airteagal 5 agus Airteagal 6(b) den Treoir maidir le hAm Oibre a áirithiú, ní mór do na Ballstáit ceangal a chur ar fhostóirí “córas oibiachtúil, iontaofa agus inrochtana a chur ar bun ionas gur féidir an tréimhse ama a oibríonn gach oibrí a gach lá a thomhas” (127) (128).

Mar sin féin, tá lánrogha ag na Ballstáit na socruithe sonracha a chinneadh maidir le córas den sórt sin a chur chun feidhme. Tá sé de cheart acu go sonrach an fhoirm a bheidh i gceist leis a chinneadh, agus aird á tabhairt, de réir mar is gá, ar shaintréithe sonracha gach earnála gníomhaíochta lena mbaineann, nó ar shaintréithe sonracha gnóthas áirithe a bhaineann, inter alia, lena méid (129).

Níl ach aon eisceacht ón riail sin. Más rud é, mar gheall ar shaintréithe sonracha na gníomhaíochta lena mbaineann, nach dtomhaistear agus/nó ná réamhchinntear fad an ama oibre nó gur féidir leis na hoibrithe féin é a chinneadh, féadfaidh Ballstát maolú ar Airteagail 3 go 6 den Treoir maidir le hAm Oibre agus ní gá dó córas um thaifeadadh ama oibre a bhunú don ghníomhaíocht sin (130).

3. Cur i bhfeidhm shainmhíniú na Treorach i leith tréimhsí ama sonracha

a) Am ar “glao-dhualgas” agus “am fuireachais”

Fuarthas treoraíocht shonrach ón gCúirt maidir leis an gcás a mhéid a bhaineann le ham “ar glao-dhualgas” agus “fuireachais”, go háirithe i gcásanna SIMAP, Jaeger agus Dellas uaithi, a bhain le dochtúirí i bhfoirne cúraim phríomhúil agus ag ospidéil chomh maith le múinteoir riachtanas speisialta i mbunaíochtaí cónaithe le haghaidh daoine óga agus daoine fásta atá faoi mhíchumas (131).

Sna cásanna sin, dhearbhaigh an Chúirt nach mór breathnú ar an am a chaitheann oibrithe “ar glao-dhualgas” ina iomláine mar am oibre de réir bhrí na Treorach má éilítear orthu bheith i láthair ag an áit oibre. I gcás mar sin, éilítear ar na hoibrithe lena mbaineann bheith ar fáil chun a seirbhísí a sholáthar ag áit atá réamhchinntithe ag an bhfostóir feadh fhad iomlán na tréimhse. Tá oibrithe faoi réir srianta i bhfad níos mó mar bíonn orthu fanacht óna dteaghlach agus óna dtimpeallacht shóisialta agus bíonn níos lú saoirse acu an t-am fad nach n-éilítear a seirbhísí gairmiúla a eagrú (132).

Ag tacú lena seasamh, thug an Chúirt le fios go ndéanfaí dochar tromchúiseach don chuspóir de shláinte agus sábháilteacht na n-oibrithe a áirithiú dá n-eisiafaí am ar glao-dhualgas ón am oibre má éilítear ar an duine a bheith ann go fisiciúil trí thréimhsí sosa íosta agus bristeacha leordhóthanacha a thabhairt dóibh (133).

Mar sin féin, i gcás ina bhfuil oibleagáid ar an oibrí fanacht ag an áit oibre, lena n-áirítear áit chónaithe an oibrí nó i gcás nach féidir í a idirdhealú ó áit chónaithe an oibrí, ní leor é sin amháin chun an tréimhse sin a aicmiú mar “am oibre” de réir bhrí na Treorach; ina ionad sin, braithfidh cáilíocht an ama “ar glao-dhualgas” sin mar “am oibre” nó mar “thréimhse sosa” ar dhéine na srianta a fhorchuirfidh an fostóir ar an oibrí. Go deimhin, sa chás sin, ní gá go gciallaítear leis an gceanglas nach bhfágfaidh an t-oibrí an áit oibre go gcaithfidh an t-oibrí fanacht amach óna theaghlach nó óna teaghlach agus óna thimpeallacht shóisialta nó óna timpeallacht shóisialta agus, dá bhrí sin, is lú an seans go gcuirfidh an oibleagáid maidir le freagairt ar ghlaonna an fhostóra isteach ar an bhféidearthacht gur féidir an t-am nach dteastaíonn seirbhísí gairmiúla lena linn a láimhsiú go héasca (134).

Ba cheart a thabhairt faoi deara go mbaineann stádas “am oibre” le ham ar glao-dhualgas gan beann ar an duine a bheith ag obair i bhfírinne nó gan bheith ag obair le linn na tréimhse ar glao-dhualgas (135). Ciallaíonn sé sin má tá neamhghníomhaíocht mar chuid den am ar glao-dhualgas, nach bhfuil sé sin ábhartha a mhéid a bhaineann lena stádas mar “am oibre” (136). Ar an mbealach céanna, má tá seomra sosa ar fáil d’oibrí agus más féidir leo a scíth a ligean nó dul a chodladh le linn tréimhsí i gcásanna nach bhfuil gá lena seirbhísí, ní dhéanann sé sin difear do stádas am ar glao-dhualgas mar am oibre (137).

Maidir le húsáid córas coibhéise ina mbunaítear cóimheas chun am ar glao-dhualgas a ríomh, rialaigh an Chúirt nach bhfuil córais den sórt sin comhoiriúnach leis an Treoir mura n-áirithíonn córais den sórt sin comhlíontacht leis na híoscheanglais sábháilteachta agus sláinte (138).

I gcodarsnacht leis sin, le linn “fuireachais”, ina gcaithfidh fáil a bheith ar oibrithe i gcónaí ach inar fúthu féin a bheidh sé an áit a mbeidh siad a roghnú, nó ina gcaithfidh siad fanacht in áit oibre arb í a n-áit chónaithe freisin í, ní mór do chúirteanna náisiúnta a mheas, de réir an cháis, an bhfuil na srianta a fhorchuireann na fostóirí ar na hoibrithe ina srianta lena gcuirfí cosc ar na hoibrithe tabhairt faoina suimeanna féin. Más amhlaidh atá, cumhdaítear faoi “am oibre” na tréimhsí iomlána “ama ar fuireachais” (139).

Os a choinne sin, i gcás go dtugtar an deis d’oibrithe leis na srianta a fhorchuirtear a gcuid ama a bhainistiú agus tabhairt faoina suimeanna féin gan srianta móra, ní mheasfar ach an t-am a bhaineann le soláthar iarbhír na seirbhísí mar “am oibre” (140).

Ina cásdlí le déanaí shonraigh an Chúirt na heilimintí atá le cur san áireamh chun déine na srianta a fhorchuirtear ar oibrithe le linn “fuireachais” a chinneadh.

Má bhíonn ceann amháin ar a laghad den dá ghné seo a leanas ann, spreagtar, i bprionsabal, cáilíocht na tréimhse “fuireachais” ina hiomláine mar “am oibre”:

—	tréimhse an-ghairid (“cúpla nóiméad”) a theastaíonn chun filleadh ar an obair más gá (141), agus

—	ardmhinicíocht glaonna mar aon le fad “neamh-dhiomaibhseach” na gníomhaíochta iarbhír arna déanamh ag an oibrí, más féidir an mhinicíocht sin a mheas go hoibiachtúil (142).

Mura n-iarrtar ar an oibrí gníomhú ach go hannamh le linn na dtréimhsí fuireachais, ní “tréimhsí sosa” iad na tréimhsí sin mar sin féin i gcás ina gcuirtear srian go hoibiachtúil agus go suntasach, de dheasca na teorann ama ar laistigh di nach mór don oibrí filleadh ar an ngníomhaíocht, ar an gcumas an t-am nach gá don oibrí obair a bhainistiú go héasca (143).

Fiú má bhíonn ceann amháin den dá ghné ann, áfach, d’fhéadfadh sé go gcáileodh an chuid neamhghníomhach den “fhuireachas” mar “thréimhse sosa”, i gcás ina gcuirfí ar chumas an oibrí le saoráidí agus/nó solúbthacht a thugtar don oibrí leas a bhaint as an am le haghaidh rudaí a dhéanamh a bhfuil suim aige/aici féin iontu (144).

Chun déine na srianta arna bhforchur ar an oibrí a mheas, ní féidir ach na srianta arna bhforchur agus na saoráidí arna ndeonú ag na fostóirí iad féin, trí reachtaíocht nó trí chomhaontuithe comhchoiteanna a chur san áireamh (145). Féadfar a áireamh ar shrianta den sórt sin, mar shampla, an oibleagáid trealamh sonrach (146) nó pionóis shonracha a bheith i bhfeidhm i gcás ina sáraítear an t-aga freagartha (147). Is féidir úsáid feithicle gairmiúla lena bhfuil cearta tráchta speisialta (148), easpa oibleagáide freagairt ar gach glao (149) nó an fhéidearthacht gníomhaíocht ghairmiúil eile a dhéanamh le linn “am fuireachais” a chumhdach faoi shaoráidí (150).

Ar an lámh eile, aon srianta a d’fhéadfadh dul i gcion ar cháilíocht sosa oibrithe le linn “am fuireachais” ach nár fhorchuir an fostóir, le reachtaíocht nó le comhaontuithe comhchoiteanna, níl bheidh siad ábhartha maidir leis an gcáilíocht mar “am oibre”. D’fhéadfadh tosca nádúrtha (151) nó rogha na n-oibrithe féin a bheith i gceist leo sin (152).

I gcás ina dtarlaíonn “am fuireachais” le linn sos oibrí, is iad na srianta a eascraíonn as an oibleagáid bheith réidh le haghaidh glao laistigh de theorainn ama an-ghairid na srianta amháin a bheidh ábhartha lena mheas an gcáilíonn “am fuireachais” mar “am oibre” nó mar “thréimhse sosa”. Níl an cás inar dosheachanta go mbeidh srianta mar thoradh ar thréimhse theoranta sosa freisin ábhartha don mheasúnú sin (153).

Níl soláthar cóiríochta seirbhíse atá suite san áit oibre nó in aice leis an áit oibre ábhartha ach oiread (154).

Fiú i gcásanna ina gcáilíonn an chuid neamhghníomhach den “am fuireachais” mar “thréimhse sosa”, ní chiallaíonn sé sin go mbeidh cead a gcinn ag fostóirí maidir le fad ama agus uainiú “ama fuireachais”. Ní mór d’fhostóirí a n-oibleagáidí faoi Threoir 89/391/CEE a chomhlíonadh i gcónaí chun sábháilteacht na n-oibrithe a chosaint (155). Shoiléirigh an Chúirt go leanann sé as Airteagal 5(1) den treoir sin go bhfuil sé d’oibleagáid ar fhostóirí gach riosca do shábháilteacht agus do shláinte oibrithe a mheas agus a chosc. Áirítear leis sin rioscaí síceasóisialta áirithe, mar shampla strus nó cloíteacht (156). Dá bhrí sin, ní mór go mbeadh oibrithe ábalta tarraingt siar ón timpeallacht oibre ar feadh líon leordhóthanach uaireanta as a chéile, ionas go mbeidh siad ábalta éifeachtaí na hoibre ar a sábháilteacht nó ar a sláinte a chealú (157). Dá bhrí sin, ní féidir le fostóirí tréimhsí fuireachais a bhunú chomh fada ná chomh minic sin go bhféadfaidís sláinte oibrithe a chur i mbaol (158). Chuir an Chúirt in iúl go bhfuil na Ballstáit chun rialacha mionsonraithe a shainiú maidir leis an oibleagáid sin a chur i bhfeidhm (159).

b) Bristeacha

Rialaigh an Chúirt i gcás Dopravní podnik hl. m. Prahy gurb ionann sos a thugtar d’oibrí le linn an ama oibre laethúil, ina gcaithfidh oibrí a bheith réidh chun freagairt laistigh de theorainn ama dhá nóiméad agus “am oibre” de réir bhrí Airteagal 2, toisc gurb ionann “na teorainneacha a fhorchuirtear ar an oibrí sin le linn an tsosa sin agus teorainneacha lena ndéantar difear go hoibiachtúil agus go suntasach do chumas an oibrí sin an t-am nach bhfuil gá lena sheirbhísí gairmiúla nó lena seirbhísí gairmiúla a bhainistiú gan bhac agus an t-am sin a chaitheamh ag tabhairt faoina shuimeanna nó faoina suimeanna féin” (160).

c) An t-am a chaitheann oibrithe nach bhfuil áit sheasta oibre acu ag taisteal idir a gcéad chustaiméir agus a gcustaiméir deiridh agus a mbailte féin

Rialaigh an Chúirt i gcás Tyco ar an tsaincheist an gcáilíonn an t-am a chaitheann oibrithe nach bhfuil áit sheasta oibre acu ag taisteal chuig an gcéad chustaiméir agus ón gcustaiméir deiridh mar “am oibre” (161).

Bhain an cás le teicneoirí a bhí fostaithe chun trealamh slándála a shuiteáil agus a chothabhail i suíomhanna éagsúla laistigh de limistéar geografach a bhí sannta dóibh. Bhí siad ag taisteal uair amháin in aghaidh na seachtaine ar a laghad chuig oifigí cuideachta lóistíochta iompair chun an trealamh a raibh gá leis dá gcuid oibre a fháil. Ar na laethanta eile, thiomáin siad go díreach óna mbailte féin chuig na háiteanna a raibh orthu tabhairt faoina ngníomhaíochtaí.

Mheas an Chúirt gur comhlíonadh na trí chritéar a bhaineann le “ham oibre”. Ar an gcéad dul síos, dhearbhaigh an Chúirt gur mhodh riachtanach chun na seirbhísí teicniúla a sholáthar do chustaiméirí a bhí sa taisteal a rinne na hoibrithe chuig custaiméirí a shann a bhfostóir dóibh. Dá thoradh sin, tháinig an Chúirt ar an gconclúid nach mór breathnú ar na tréimhsí sin mar thréimhsí ina raibh na hoibrithe ag tabhairt faoina ngníomhaíochtaí nó faoina gcúraimí (162). Ar an dara dul síos, ós rud é go bhfuair na hoibrithe lena mbaineann cúrsa taistil dá dtaistil agus nach raibh siad saor lena gcuid ama a úsáid mar ba mian leo ná tabhairt faoina suimeanna féin le linn na tréimhse sin, dhearbhaigh an Chúirt go raibh na hoibrithe, le linn na tréimhse sin, ar fáil don fhostóir (163). Ar an tríú dul síos, dheimhnigh an Chúirt nach mór breathnú ar oibrithe a thaistealaíonn chuig custaiméir nó ó chustaiméir agus dá bhrí sin ag tabhairt faoina gcúraimí mar a bheith ag obair le linn na dturas sin. I bhfianaise go bhfuil an taisteal mar chuid rí-thábhachtach de bheith mar oibrí gan áit sheasta nó rialta oibre, ní féidir áit oibre oibrithe den sórt sin a laghdú go háitreabh chustaiméirí a bhfostóra (164).

d) Gairmoiliúint a éilíonn an fostóir

Chuir an Chúirt i bhfios go láidir go gciallaíonn an áit oibre aon áit ina gceanglaítear ar an oibrí gníomhaíocht a fheidhmiú ar threoir ón bhfostóir, lena n-áirítear i gcás nach ionann an áit sin agus an áit ina gcuirtear dualgais ghairmiúla i gcrích de ghnáth. Dá bhrí sin, dhearbhaigh an Chúirt gurb ionann agus “am oibre” an tréimhse ina bhfreastalaíonn oibrí ar ghairmoiliúint a éilíonn an fostóir, a bhíonn ar siúl ar shiúl ón ngnátháit oibre agus, go hiomlán nó go páirteach, lasmuigh de na gnáthuaireanta oibre (165).

e) Tréimhsí ama eile

Ós rud é nár rialaigh an Chúirt ach ar raon teoranta tréimhsí a cháilíonn mar “am oibre”, measann an Coimisiún go bhfuil gá le treoraíocht a sholáthar i leith cineálacha tréimhsí eile. Tugtar achoimre sa mhéid seo a leanas ar thuairimí an Choimisiúin i dtéarmaí tréimhsí eile ama.

— Turais idir coinní i gcaitheamh an lae

Ní dhéileáiltear le saincheist an turais idir jabanna le linn an lae oibre i rialú Tyco. Ní dhéantar amhlaidh mar, sa chás a bhí i gceist, rinneadh na tréimhsí sin a chomhaireamh cheana féin mar chuid de na huaireanta oibre a ríomh an fostóir (166).

Mar sin féin, i bhfianaise an rialaithe sin agus ag brath ar fhíorais bheachta an cháis ar a n-iarrfaí rialú, measann an Coimisiún go gcáileodh turais idir jabanna le linn an lae oibre mar am oibre freisin. Is é sin a bheadh i gceist dá gcomhlíonfaí na coinníollacha a leanas:

—	má tá na turais lena mbaineann ina modh riachtanach chun na seirbhísí a sholáthar do chustaiméirí agus nach mór breathnú orthu dá bhrí sin mar thréimhsí ina dtugann na hoibrithe faoina ngníomhaíocht nó faoina gcúraimí;

—	má tá na hoibrithe lena mbaineann ar fáil don fhostóir le linn na tréimhse sin, rud a chiallaíonn go ngníomhaíonn siad ar threoracha an fhostóra agus nach bhféadfaidís a gcuid ama a úsáid go héasca chun tabhairt faoina suimeanna féin;

—	má tá an taisteal ina chuid rí-thábhachtach d’obair an oibrí agus murar féidir áit oibre oibrithe den sórt sin a laghdú dá bhrí sin go háitreabh chustaiméirí a bhfostóra.

— Turais neamhrialta oibrithe chuig áit oibre éagsúil

Ag leanúint na réasúnachta céanna a mhéid a bhaineann le turais idir coinnithe le linn an lae oibre, is féidir a mheas gur cheart, i bhfianaise na gcritéar thuasluaite agus cuspóir na Treorach chun sláinte agus sábháilteacht oibrithe a chosaint, turais oibrithe a théann go díreach chuig coinnithe nó chuig áit oibre éagsúil, seachas chuig a bpríomháit oibre, ar iarraidh óna bhfostóir, a mheas mar am oibre. Go deimhin, le linn na dtréimhsí sin, is féidir cás na n-oibrithe a chomhshamhlú mar chás na n-oibrithe i gcás Tyco ós rud é gur sheol a bhfostóirí iad chuig áit a bhí éagsúil ón áit ina dtugann siad faoina gcuid oibre de ghnáth (167).

— Turais chuig an áit oibre agus uaidh

A mhéid a bhaineann le ham taistil laethúil chuig áit sheasta oibre, níl aon léiriú ann gur cheart tréimhsí den sórt sin a mheas mar “am oibre” chun críocha na Treorach.

Tá oibrithe a bhfuil áit sheasta oibre acu in ann an fad idir a mbaile agus an áit oibre a chinneadh agus is féidir leo a gcuid ama a úsáid agus a eagrú go héasca ar an mbealach chuig agus ón áit oibre sin chun tabhairt faoina suimeanna féin. Tá an cás sin éagsúil ó shin i gcás Tyco dá bhrí sin, cás inar mheas an Chúirt gur chaill oibrithe, nach raibh áit sheasta oibre acu, an cumas sin leis an bhfad idir a mbaile agus an gnátháit tosaigh agus deiridh dá lá oibre a chinneadh go héasca (168).

B. Oíche agus oibrí oíche

Foráiltear an méid seo a leanas in Airteagal 2(3) agus (4):

“3.	ciallaíonn ‘oíche’ aon tréimhse nach giorra ná 7 n-uair an chloig, mar a shainítear í leis an dlí náisiúnta, agus lena n-áirítear, beag beann ar an gcás ar leith, an tréimhse idir meán oíche agus 5.00;

ciallaíonn ‘oibrí oíche’:

(a)	ar thaobh amháin, aon oibrí a oibríonn, le linn na hoíche, 3 uair an chloig ar a laghad dá am oibre sa ghnáth chúrsa oibre; agus

(b)

ar an taobh eile, aon oibrí ar dócha go n-oibreoidh sé cion áirithe dá am oibre bliantúil le linn na hoíche, mar a shainítear de rogha an Bhallstáit lena mbaineann:

(i)	le reachtaíocht náisiúnta, i ndiaidh comhairliúcháin in éineacht le dhá thaobh an tionscail; nó

(ii)	le comhaontuithe comhchoiteanna nó le comhaontuithe a rinne an dá thaobh den tionscal ar an leibhéal náisiúnta nó réigiúnach;”

A mhéid a bhaineann leis an sainmhíniú ar “oíche”, tá an t-ábhar a bhaineann leis cosúil leis an ábhar a úsáideadh le haghaidh “obair oíche” i gCoinbhinsiún na hEagraíochta Idirnáisiúnta Saothair (“EIS”) maidir le hobair oíche (169). Sa sainmhíniú a comhaontaíodh ar deireadh don Treoir maidir le hAm Oibre, forchuirtear ar gach Ballstát oibleagáid chun tréimhse 7 n-uair an chloig a shainiú ina dhlí náisiúnta mar an “oíche”. Ciallaíonn sé sin go gcáilíonn aon obair a dhéantar le linn na tréimhse sin, gan beann ar fhad na hoibre, mar obair oíche.

Comhlánaítear an sainmhíniú sin le sainmhíniú ar “oibrí oíche” ina leagtar amach na critéir seo a leanas: (a) i gcás ina n-oibríonn oibrithe 3 uair an chloig ar a laghad dá gcuid ama oibre le linn na hoíche nó (b) i gcás inar dócha go n-oibreoidh siad cion áirithe dá gcuid ama oibre bhliantúil le linn na hoíche.

Is cosúil go bhfuil fabht i bhfoclaíocht Bhéarla na Treorach, ós rud é go nasctar critéar (a) agus (b) inti leis an bhfocal “agus”, ag tabhairt le fios go bhféadfaidís a bheith carnach. An tráth céanna, tugtar an dá mhír isteach ar leithligh leis an nath “ar thaobh amháin” agus “ar an taobh eile”. Níl an “agus” (170)sin le fáil i leaganacha teangacha eile, rud a thugann le tuiscint gur coinníollacha malartacha iad sin. Is cosúil gur thacaigh an Chúirt leis an dara tuiscint sin, mhaígh sí ina rialú SIMAP “le hAirteagal 2(4)(a) de Threoir 93/104 sainmhínítear oibrí oíche mar aon oibrí a oibríonn, le linn na hoíche, 3 uair an chloig ar a laghad dá gcuid ama oibre laethúil mar ghnáthchúrsa oibre” agus “le hAirteagal 2(4)(b) don reachtas nó, de rogha an Bhallstáit lena mbaineann, don dá thaobh de thionscal ar an leibhéal náisiúnta nó réigiúnach oibrithe eile a oibríonn cion áirithe dá gcuid ama oibre bliantúil le linn na hoíche a láimhseáil mar oibrithe oíche.” (171).

Dá bhrí sin, measann an Coimisiún gur critéir mhalartacha atá iontu agus go gcáilíonn oibrithe a chomhlíonann aon cheann amháin den dá chritéar mar “oibrithe oíche”.

Maíodh go sonrach sa togra bunaidh (172) go bhféadfaidh oibrithe oíche a bheith ag obair ar shealanna. Deimhnítear leis sin nach raibh sé beartaithe go mbeadh na catagóirí éagsúla comheisiach ar a chéile agus go bhféadfaidh oibrí a bheith ina “shealoibrí” an tráth céanna ina bhfuil sé ina “oibrí oíche”. Sheas an Chúirt leis an tuairim sin i rialú Castro González, i gcás inar chinn an Chúirt nach mór “oibrí a dhéanann sealobair i gcomhthéacs nach bhfuil ach cuid dá dualgais á comhlíonadh san oíche a mheas mar bheith ag déanamh oibre le linn na ‘hoíche’ agus mar sin ní mór í a rangú mar ‘oibrí oíche’ de réir bhrí Threoir 2003/88” (173).

C. Sealobair agus sealoibrí

Foráiltear an méid seo a leanas in Airteagal 2(5) agus (6):

“5.

ciallaíonn ‘sealobair’ aon mhodh ina n-eagraítear obair i sealanna ina dtagann oibrithe i ndiaidh a chéile ag na stáisiúin oibre chéanna de réir patrúin áirithe, lena n-áirítear patrún uainíochta, agus a d’fhéadfadh a bheith leanúnach nó neamhleanúnach, agus is éard atá i gceist leis ná go n-éilítear ar oibrithe oibriú ag tráthanna éagsúla nó thar thréimhse ar leith de laethanta nó seachtainí;

6.	‘ciallaíonn ‘sealoibrí’ aon oibrí a bhfuil sealobair mar chuid dá sceideal oibre;”

Ní raibh na sainmhínithe ar “shealoibrí” agus ar “shealobair” faoi réir ach méid teoranta léirmhínithe ag an gCúirt. Ina rialú SIMAP, dhearbhaigh an Chúirt go gcomhlíonann am oibre dochtúirí, a eagraítear ar bhealach ionas go sanntar oibrithe i ndiaidh a chéile do na poist oibre chéanna ar bhonn uainíochta, na ceanglais den sainmhíniú a bhaineann le sealobair (174). Sa chás sin, ba ghnách do na hoibrithe, dochtúirí i seirbhísí sláinte poiblí, oibriú ó 8 a.m. go dtí 3 p.m. Mar sin féin, thug siad faoi thréimhsí ar glao-dhualgas ó 3 p.m. go 8 a.m. gach 11 lá. Dhearbhaigh an Chúirt gur chomhlíon an “t-am ar glao-dhualgas” sin ag an lárionad sláinte nó an t-am “fuireachais” ina raibh ar na hoibrithe a bheith ar fáil an t-am ar fad, an sainmhíniú ar shealobair ar an bhforas go bhfuil an méid seo a leanas fíor:

—	sannadh oibrithe i ndiaidh a chéile do na poist oibre chéanna ar bhonn uainíochta;

—	agus fiú má dhéantar an dualgas ag tráthanna rialta, iarrtar ar na dochtúirí lena mbaineann chun a gcuid oibre a dhéanamh ag tráthanna éagsúla thar thréimhse áirithe de laethanta nó seachtainí.

Sa chás sin, níor dhearbhaigh an Chúirt gur sealobair a bhí i “ngnáthsceideal” oibre na ndochtúirí, b’fhéidir mar gheall gur oibrigh na hoibrithe ag an am céanna i bpoist éagsúla sa chás sin (175).

Mar a thugtar le fios sna sainmhínithe, níl “sealobair” teoranta don “phatrún uainíochta” atá coitianta faoina n-oibríonn fostaithe sraith áirithe uaireanta an chloig ar feadh tréimhse agus athraíonn siad chuig sraith uaireanta an chloig eile ansin a eagraítear ina trí thréimhse 8 n-uair an chloig in aon lá amháin de ghnáth.

Ar deireadh, mar a tugadh le fios thuas, féadfaidh “sealoibrithe” a bheith ina “n-oibrithe oíche” freisin (176). Ní mór d’oibrí atá cumhdaithe le níos mó ná sainmhíniú amháin tairbhiú de na bearta cosanta atá ceangailte le gach sainmhíniú.

D. Oibrí taistil

Leagtar síos an méid seo a leanas le hAirteagal 2(7):

“7.	ciallaíonn ‘oibrí taistil’ aon oibrí atá fostaithe ag gnóthas a oibríonn seirbhísí iompair le haghaidh paisinéirí nó earraí ar bóthar, san aer nó ar uiscebhealach intíre, mar bhall foirne de phearsanra taistil nó eitilte;”

Bhí an t-idirdhealú sin idir foireann taistil agus foireann nach mbíonn ag taisteal chun críche chur i bhfeidhm na Treorach maidir le hAm Oibre ar cheann de na gnéithe ar a rinneadh plé agus Treoir 2000/34/CE, lenar leasaíodh Treoir 1993, á hullmhú agus tugtar an ghné sin isteach inti (177).

Faoi Threoir 1993, bhí amhras ann cé acu ar cheart nó nár cheart eisiamh earnálacha áirithe a chur i bhfeidhm maidir le gach oibrí sna hearnálacha sin nó maidir leis na hoibrithe sin atá faoi réir oibleagáidí áirithe taistil amháin (178). Bhí sé d’aidhm le Treoir leasaitheach 2000/34/CE dá bhrí sin forálacha áirithe sonracha a shuí maidir le foireann taistil a fhad is a rathaítear go dtairbheodh foireann nach mbíonn ag taisteal in earnálacha ina bhfuil oibrithe taistil d’eagrú ama oibre a chomhlíonann na forálacha ginearálta.

Dá bhrí sin, tá an cháilíocht mar “oibrithe taistil” sa Treoir maidir le hAm Oibre teoranta d’oibrithe lena mbaineann an méid seo a leanas i gcomhthráth:

—	tá siad ina gcuid de phearsanra taistil nó eitilte;

—	oibríonn siad ar son gnóthais a oibríonn seirbhísí iompair le haghaidh paisinéirí nó earraí;

—	oibríonn siad ar bóthar, san aer nó ar uiscebhealach intíre.

Baineann brí an téarma “oibrithe taistil” go sonrach leis an Treoir maidir le hAm Oibre agus tá dlúthcheangal idir an bhrí agus an critéar a bhaineann le bheith “ag taisteal nó ag eitilt”. Is éard is aidhm leis dálaí oibre sonracha agus gnéithe áirithe de ghníomhaíochtaí na n-oibrithe lena mbaineann (e.g. bheith ag obair agus ina gcónaí ag an áit oibre ar feadh tréimhsí áirithe, mar chuid de ghníomhaíochtaí trasteorann den chuid is mó). Tá sé sin éagsúil ó oibrithe taistil maidir le hoibrithe postaithe, imirce nó trasteorann. Ciallaíonn sé freisin nach gcáileofaí gach oibrí a bhíonn “ag taisteal” nó “ag eitilt” mar “oibrithe taistil”.

Tá an sainmhíniú seo sa Treoir maidir le hAm Oibre nasctha leis an maolú a tugadh isteach le hAirteagal 20 inti maidir le hoibrithe taistil (féach thíos faoi phointe IX.D.1).

Mar sin féin, mar a thugtar le fios faoi phointe III.B.5 thuas, ní thagann ach oibrithe taistil nach gcumhdaítear le reachtaíocht iompair shonrach amháin faoin Treoir agus na maoluithe a ghabhann léi.

E. Obair amach ón gcósta

Maítear an méid seo a leanas in Airteagal 2(8):

“8.

ciallaíonn‘obair amach ón gcósta’ obair a dhéantar go príomha ar nó ó shuiteálacha amach ón gcósta (lena n-áirítear rigí druileála), i ndáil, go díreach nó go hindíreach, le hacmhainní mianracha a thaiscéaladh, a bhaint nó a shaothrú, lena n-áirítear hidreacarbóin, agus tumadóireacht a bhaineann le gníomhaíochtaí den sórt sin, cibé a ndéantar na gníomhaíochtaí ó shuiteáil amach ón gcósta nó ó shoitheach;”

Go dtí seo, is cosúil nár tháinig aon saincheist shonrach chun cinn maidir leis an sainmhíniú seo agus níl aon chásdlí ón gCúirt.

F. Sos leordhóthanach

In Airteagal 2(9), foráiltear gurb amhlaidh an méid seo a leanas –

“9.

ciallaíonn ‘sos leordhóthanach’ go mbíonn tréimhsí sosa rialta ag oibrithe, agus fad na dtréimhsí sin curtha in iúl mar aonaid ama agus iad sách fada agus leanúnach chun a áirithiú nach ndéanann oibrithe dochar dóibh féin, do chomhoibrithe ná do dhaoine eile agus nach ndéanann siad damáiste dá sláinte féin, sa ghearrthéarma ná san fhadtéarma, de thoradh tuirse nó patrúin oibre neamhrialta eile.”

Tagraítear do choincheap an tsosa leordhóthanaigh in Aithris 5 den Treoir áit a sonraítear “Ba cheart tréimhsí sosa leordhóthanacha a bheith ag gach oibrí” agus in Airteagail 20 agus 21 lena mbunaítear maoluithe le haghaidh oibrithe taistil agus oibrithe amach ón gcósta chomh maith le hoibrithe ar bord soithí iascaireachta farraige. Úsáidfear é maidir le hoibrithe nach gcumhdaítear leis na forálacha maidir le tréimhsí sosa a leagtar amach in Airteagail 3-5. Sonraítear sna forálacha maolaithe sonracha sin go bhfuil oibrithe den sórt sin i dteideal “sos leordhóthanach” mar íosleibhéal cosanta (179).

In éagmais srianta uimhriúla agus mar gheall ar an easpa cásdlí ar an gcoincheap sin, measann an Coimisiún nach mór scrúdú a dhéanamh ar an gcoincheap de “shos leordhóthanach” i bhfianaise na n-imthosca sonracha ina gcuirtear chun feidhme é. Go sonrach, ní mór na gnéithe sonracha a bhaineann le heagrú ama oibre, dálaí oibre na dtrí chineál oibrí lena mbaineann: oibrithe taistil, oibrithe amach ón gcósta agus oibrithe ar bord soithí iascaireachta farraige, a chur san áireamh.

V. ÍOSTRÉIMHSÍ SOSA

Cumhdaítear an ceart atá ag oibrithe chun íostréimhsí sosa laethúla agus seachtainiúla in Airteagal 31(2) den Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh.

Deimhnítear in Aithris 5 den Treoir maidir le hAm Oibre an tábhacht a bhaineann leis na tréimhsí sosa sin agus luaitear an méid seo a leanas “Ba cheart do gach oibrí tréimhsí sosa leordhóthanacha a fháil. Ní mór coincheap an ‘tsosa’ a chur in iúl mar aonaid ama, i.e. i laethanta, in uaireanta an chloig agus/nó mar chodáin de na haonaid sin. Ní mór íostréimhsí sosa laethúla, seachtainiúla agus bliantúla agus bristeacha leordhóthanacha a dheonú d’oibrithe pobail. […]”

Sainítear trí chineál tréimhse sosa sa Treoir: sos laethúil (Airteagal 3), bristeacha (Airteagal 4) agus sos seachtainiúil (Airteagal 5). Foráiltear le hAirteagal 7 maidir le tréimhse saoire bhliantúil le pá, ar a tugadh “sos bliantúil” (180) i dtosach agus pléitear an sos sin a thuilleadh i gCaibidil VII.

Ní mór a thabhairt faoi deara go bhfuil maoluithe ar na forálacha sin ann agus go sonraítear na coinníollacha lena n-úsáid agus na bearta cosanta atá ceangailte leo i gCaibidil IX.

A. Sos laethúil

Foráiltear le hAirteagal 3:

“Déanfaidh na Ballstáit na bearta is gá chun a áirithiú go bhfuil gach oibrí i dteideal íostréimhse sosa laethúil 11 uair an chloig i ndiaidh a chéile in aghaidh gach tréimhse 24 uair an chloig.”

Is caighdeán íosta é an ceanglas sin maidir le sos 11 uair an chloig i ndiaidh a chéile a dheonú do gach oibrí agus is minic a fhoráiltear tuilleadh forálacha cosanta le dlí náisiúnta lena dtrasuitear an Treoir, lean ndeonaítear tréimhse sosa níos faide in aghaidh an lae d’oibrithe nó lena mbunaítear am oibre laethúil uasta, mar shampla. Mheas an Coimisiún go bhfuil sé mar “eangach sábháilte” le haghaidh shláinte agus sábháilteacht na n-oibrithe lena mbaineann, inar cuireadh ceanglais eacnamaíocha agus timthriallacha sealoibre san áireamh freisin (181).

Ní mór don 11 uair an chloig sosa laethúil bheith as a chéile. Ciallaíonn sé sin nár cheart cur isteach ar oibrithe le linn a dtréimhse sosa ach i gcás inar fhoráil Ballstát a mhalairt faoi na maoluithe ceadaithe (féach Caibidil IX).

Ní mór d’oibrithe tréimhse sosa laethúil amháin a fháil ar a laghad in aghaidh gach tréimhse 24 uair an chloig. Ní shainítear sa Treoir, áfach, gur lá féilire an tréimhse sin. Dá gcuirfí cur chuige den sórt sin i bhfeidhm, d’fhorchuirfí sceideal oibre de facto nach mbeadh oiriúnach do na gnáththréimhsí oibre (182).

Trí chreat de thréimhsí 24 uair an chloig a bhunú, áfach, forchuirtear leis an Treoir rialtacht áirithe sna tréimhsí sosa laethúla. Chuige sin, rialaigh an Chúirt “d’fhonn cosaint éifeachtach shábháilteacht agus shláinte an oibriú a áirithiú, ní mór foráil a dhéanamh, mar riail ghinearálta, go n-aistreofar tréimhse oibre le tréimhse sosa go tráthrialta” (183). Is é is cuspóir le sos laethúil deis a thabhairt d’oibrithe iad féin a bhaint óna dtimpeallacht oibre ar feadh roinnt uair an chloig. Ní mór do na huaireanta an chloig sin teacht i ndiaidh a chéile agus “teacht díreach i ndiaidh thréimhse oibre chun cur ar chumas an oibrí a scíth a ligean agus fáil réidh leis an tuirse a thagann ó bheith ag tabhairt faoina chúraimí” (184).

Ciallaíonn sé sin i gcás nach bhfuil aon mhaolú ann, go bhfuil an tréimhse ama oibre as a chéile teoranta do 13 uair an chloig (nach mór an briseadh a gcuirtear i láthair thíos a bhaint di) agus nach mór 11 uair an chloig as a chéile sosa ar a laghad teacht ina diaidh. Faoi “ghnáthfhorálacha” na Treorach, ní fhéadfaidh oibrithe tabhairt faoin obair ar feadh níos mó ná 13 uair an chloig as a chéile mar go dtiocfadh sé sin salach ar chuspóir na forála sin. Ní cheadaítear córais den sórt sin, dá bhrí sin, ach faoi na coinníollacha a shonraítear i gCaibidil IX.

B. Bristeacha

Foráiltear le hAirteagal 4:

“Déanfaidh na Ballstáit na bearta is gá chun a áirithiú go bhfuil gach oibrí, i gcás ina bhfuil an lá oibre níos faide ná 6 uair an chloig, i dteideal briseadh sosa, agus beidh mionsonraí an bhriste sin, lena n-áirítear fad agus na téarmaí ar a ndeonaítear é, leagtha síos i gcomhaontuithe comhchoiteanna nó i gcomhaontuithe idir an dá thaobh den tionscal nó, dá uireasa sin, i reachtaíocht náisiúnta.”

Le hAirteagal 4, tugtar teidlíocht d’oibrithe chun briseadh sosa má tá a lá oibre níos faide ná 6 uair an chloig. Mar sin féin, fágann sé sainiú an fhaid agus na dtéarmaí faoi na comhaontuithe comhchoiteanna nó faoin reachtaíocht náisiúnta.

1. Fad an bhriste

Sonraítear in Aithris 5 den Treoir nach mór do thréimhsí sosa, a bhfuil bristeacha mar chuid díobh, a chur in iúl mar aonaid ama, i.e. i laethanta, uaireanta an chloig agus/nó codáin díobh, agus nach mór “bristeacha leordhóthanacha” a dheonú d’oibrithe’ (185).

Measann an Coimisiún, dá bhrí sin, nach mór na bristeacha sosa a chaithfidh oibrithe a bheith ina dteideal a shainiú go soiléir in aonaid ama agus, cé nach mór fad an bhriste a shainiú le comhaontú comhchoiteann nó le reachtaíocht náisiúnta, go mbeadh bristeacha atá an-ghairid ar fad contrártha d’fhorálacha na Treorach.

2. Uainiú an bhriste

Ar an mbealach céanna, cé go bhfágann an Treoir faoi chomhaontuithe comhchoiteanna nó faoin reachtaíocht é na téarmaí faoina ndeonaítear an briseadh a shainiú, ba cheart leis an mbriseadh sin a chur ar chumas oibrithe go héifeachtach a scíth a ligean le linn a lae oibre, i gcás a bhfuil an lá oibre sin níos faide ná 6 uair an chloig. Ba cheart dá uainiú a bheith oiriúnaithe do sceideal na n-oibrithe dá bhrí sin agus ba cheart dó teacht i ndiaidh 6 uair an chloig ar a dhéanaí.

3. Coinníollacha an bhriste

Ba cheart do “thréimhse sosa” a bheith sa “bhriseadh” sin a bhfuil teidlíocht ag oibrithe ina leith faoi Airteagal 4 den Treoir mar is léir ón méid sin mar gheall go bhfuil sé san áireamh in Aithris 5 agus ó theideal na caibidle “Íostréimhsí sosa” a bhfuil sé le fáil inti.

I bhfianaise na sainmhínithe ar “am oibre” agus “tréimhse sosa”, ciallaíonn sé sin nár cheart iallach bheith ar oibrithe fanacht ag a stáisiúin oibre, bheith ar fáil don fhostóir nó ag tabhairt faoina gníomhaíocht nó faoina gcúraimí. Ní am oibre atá i gceist sna bristeacha ina gceadaítear d’oibrithe a gcuid ama a bhainistiú gan srianta móra agus chun tabhairt faoina suimeanna féin (186). Ní mór na bristeacha a chomhaireamh mar “am oibre” dá bhrí sin mar is “tréimhsí sosa” atá iontu. D’fhéadfadh dlí náisiúnta a bheith éagsúil mar sin féin, mar a chuirtear i dtábhacht thuas, tá cead ag na Ballstáit forálacha a chur i bhfeidhm atá níos fabhraí do shláinte agus sábháilteacht oibrithe a chosaint, trí bhristeacha i gcaitheamh an lae oibre a chomhaireamh mar “am oibre”, mar shampla.

I gcodarsnacht leis sin, maidir le tréimhse ina iarrann an fostóir ar oibrithe fanacht ag a bpost agus a bheith ar fáil chun seirbhísí a sholáthar más gá dóibh, fiú mura ndéanann siad aon ghníomhaíocht, cháileodh sé sin mar “am oibre” agus dá bhrí sin ní gcomhlíonfadh sé ceart oibrithe chun briseadh a fháil i gcaitheamh a lae oibre.

Rialaigh an Chúirt gurb ionann tréimhse nach mór d’oibrithe a bheith réidh chun freagra a thabhairt laistigh de theorainn ama dhá nóiméad agus “am oibre” más léir go dtéann na teorainneacha a fhorchuirtear ar na hoibrithe i bhfeidhm go mór ar a gcumas a gcuid ama a bhainistiú gan bhac (187).

4. Trasuí oibleagáidí ar Bhallstáit

Ceadaítear leis an Treoir go ndéanfar fad agus téarmaí an bhriste a leagan síos i gcomhaontuithe comhchoiteanna . Mar sin féin, fanann an dualgas chun an Treoir a thrasuí leis na Ballstáit (188). Tá freagracht orthu, dá bhrí sin, a áirithiú go bhfuil gach oibrí, lena n-áirítear oibrithe a d’fhéadfadh nach bhfuil siad cumhdaithe le comhaontuithe comhchoiteanna, i dteideal briste.

Bunaítear le foclaíocht na Treorach go sainítear fad agus téarmaí an bhriste sosa trí bhíthin comhaontuithe comhchoiteanna nó reachtaíocht náisiúnta. Ciallaíonn sé sin dá réir sin nach bhféadfadh na téacsanna trasuí náisiúnta fágáil do chomhaontuithe aonair idir an oibrí agus an fostóir lena mbaineann fad agus téarmaí an bhriste sosa a shainiú.

C. Sos seachtainiúil

Foráiltear le hAirteagal 5:

“Déanfaidh na Ballstáit na bearta is gá chun a áirithiú, in aghaidh gach tréimhse 7 lá, go bhfuil gach oibrí i dteideal íostréimhse sosa gan bhriseadh de 24 uair an chloig móide na 11 uair an chloig de shos laethúil dá dtagraítear in Airteagal 3.

Féadfar íostréimhse 24 uair an chloig a chur i bhfeidhm má tá údar leis mar gheall ar imthosca oibiachtúla, teicniúla nó eagraithe oibre.”

Ina theannta sin, is é seo a leanas a bhunaítear le hAirteagal 16:

“Féadfaidh na Ballstáit rialacha a leagan síos:

(a)	maidir le cur i bhfeidhm Airteagal 5 (tréimhse sosa sheachtainiúil), tréimhse thagartha nach sáraíonn 14 lá; […]”

Bhí foclaíocht sách éagsúil in Airteagal 5 de Threoir 1993 toisc go raibh an abairt seo a leanas mar chuid di: “Beidh Dé Domhnach san áireamh, i bprionsabal, san íostréimhse sosa dá dtagraítear sa chéad fhomhír”. Mar sin féin, chuir an Chúirt an fhoráil sin ar neamhní mar mheas sí nach raibh údar leis an gceanglas chun Dé Domhnach a shocrú mar lá sosa seachas aon lá eile den tseachtain i bhfianaise an bhunúis dlí a úsáidtear don Treoir seo, bunús a bhaineann le sláinte agus sábháilteacht oibrithe a chosaint (189). Scriosadh an abairt ansin agus an Treoir á leasú trí bhíthin Threoir 2000/34/CE.

Cé go bhfuil an cásdlí go dtí seo teoranta d’ábhar an bhriste sheachtainiúil, leagann an Coimisiún na breithnithe seo a leanas amach mar sin féin, i bhfianaise fhoclaíocht agus chuspóir na Treorach.

1. Íostréimhse 35 uair an chloig, gan bhriseadh, mar shos seachtainiúil

Mar a tugadh le fios thuas, foráiltear le hAirteagal 5 den Treoir maidir le hAm Oibre go bhfaigheann oibrithe tréimhse sosa 24 uair an chloig “in aghaidh gach tréimhse 7 lá” móide 11 uair an chloig de sos laethúil, rud a chiallaíonn nach féidir an tréimhse sin de 11 uair an chloig de shos laethúil a bhaint den tréimhse sosa sheachtainiúil.

Is é sin tréimhse sosa leanúnach de 35 uair an chloig.

Mar a léiríodh thuas, is foráil íosta é an ceanglas sin. Tá cead ag na Ballstáit tréimhsí sosa breise nó níos faide a bhunú a mhéid a chomhlíontar an tréimhse íosta sin.

2. Tréimhse sosa le haghaidh gach tréimhse 7 lá (“sos seachtainiúil”)

Bunaítear le hAirteagal 5 nach mór d’oibrithe a bheith i dteideal tréimhse sosa seachtainiúla “in aghaidh gach tréimhse 7 lá”. I bhfianaise an chuspóra maidir le sláinte agus sábháilteacht oibrithe a chosaint, éilítear leis an Treoir go mbainfeadh rialtacht áirithe leis an sos seachtainiúil a bhfuil an t-oibrí ina theideal.

Dhearbhaigh an Chúirt nach sonraítear le hAirteagal 5 an uair is gá an tréimhse sosa sheachtainiúil íosta a bheith ann agus go dtugtar leibhéal solúbthachta do na Ballstáit leis maidir leis an rogha faoi uainiú. Féadfar an tréimhse sosa a sholáthar tráth ar bith laistigh de gach tréimhse seacht lá (190). Ní éilítear leis an Treoir go ndeonófar an sos seachtainiúil ar an lá céanna den tseachtain i ngach tréimhse seacht lá.

3. Sos seachtainiúil thar thréimhse thagartha 14 lá

Thar an tsolúbthacht ar a dtugtar tuairisc thuas maidir leis na tréimhsí sosa seachtainiúla a shocrú le linn gach tréimhse 7 lá, ceadaítear in Airteagal 16 den Treoir maidir le hAm Oibre do thréimhse thagartha 14 lá a shocrú le haghaidh an tsosa sheachtainiúil. Chuige sin, tugadh le fios i dtogra an Choimisiúin (191) go raibh na tréimhsí sosa molta mar an “íostréimhse réasúnta ina gcuirtear ceanglais eacnamaíocha agus timthriallacha sealoibre san áireamh, ós rud é go bhféadfar meán a ríomh don tréimhse sosa sheachtainiúil thar thréimhse 2 sheachtain. Cuirtear san áireamh leis sin an tsolúbthacht is gá, mar a chuirtear in iúl le hiolrúchán ‘socruithe táirgiúlachta’ ar ar chomhaontaigh an dá thaobh den tionscal.”129

Ciallaíonn sé sin go bhféadfadh dlí náisiúnta ceadú do mheán a ríomh le haghaidh na dtréimhsí sosa mar 2 sheachtain. Cheadófar leis sin dhá thréimhse 35 uair an chloig nó aon tréimhse dhúbailte amháin de shos seachtainiúil a dheonú d’oibrithe.

Le hAirteagail 5 agus 16 forchuirtear rialtacht áirithe arís trí ráthú go bhfuil oibrithe i dteideal méid socraithe sosa in aghaidh gach tréimhse 14 lá. Mar sin féin, ní fhorchuirtear leo aon cheanglas go dtitfidh an sos sin ar na laethanta céanna le linn gach tréimhse 14 lá.

Ciallaíonn sé sin gur cheart do na gníomhartha náisiúnta trasuí a áirithiú go ndeonaítear dhá thréimhse sosa sheachtainiúla de 35 uair an chloig nó tréimhse dhúbailte sheachtainiúil amháin i ngach tréimhse 14 lá.

4. Tréimhse ghiorraithe de shos seachtainiúil i gcásanna áirithe

Déantar foráil san abairt dheireanach d’Airteagal 5, i leith na féidearthachta an sos seachtainiúil a laghdú go 24 uair an chloig ar fhorais dálaí oibiachtúla, teicniúla nó eagraithe oibre.

Níor tugadh léirmhíniú i gcásdlí na Cúirte ar an bhforáil sin go dtí seo. Is deacair an rud é a raon feidhme beacht a shainiú dá bhrí sin. Mar sin féin, is féidir treoraíocht a fháil maidir le soiléiriú na forála sin in dhá ghné.

Ar an gcéad dul síos, tugadh an fhoráil sin isteach sa sheasamh comhchoiteann agus é mar aidhm léi plé leis an bhfadhb fhéideartha a bhaineann le sealoibrithe a oibríonn don seal deiridh ar an Satharn agus an seal luath ar an Luan, i.e. ní fhaigheann siad ach 24 uair an chloig sosa as a chéile (192). Ar an dara dul síos, dhearbhaigh an Chúirt arís agus arís eile, i bhfianaise chuspóir na Treorach, nach mór léirmhíniú sriantach a thabhairt ar raon feidhme agus ar mhaoluithe a forálacha (193).

Cé nach bhfuil na breithnithe sin cinntitheach agus go bhféadfaí an maolú sin a chur i bhfeidhm ar chásanna seachas cás sealoibrithe, bheadh gá le measúnú cúramach a dhéanamh de réir an cháis.

VI. AN tAM OIBRE UASTA SEACHTAINIÚIL

An ceart atá ag oibrithe chun go mbeidh teorainn leis an líon uasta uaireanta oibre, cumhdaítear an ceart sin sa Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh.

Féadfar breathnú ar an Treoir maidir le hAm Oibre mar threoir lena dtugtar léiriú coincréiteach ar an gceart sin ós rud é go leagtar amach meánam oibre uasta seachtainiúil in Airteagal 6:

“Déanfaidh na Ballstáit na bearta is gá chun an méid seo a leanas a áirithiú, i gcomhréir leis an ngá chun sábháilteacht agus sláinte oibrithe a chosaint:

(a)	go bhfuil an tréimhse ama oibre sheachtainiúil teoranta trí bhíthin dlíthe, rialachán nó forálacha riaracháin nó le comhaontuithe comhchoiteanna nó le comhaontuithe idir an dá thaobh de thionscal;

(b)	nach sáraíonn an meánam oibre i ngach tréimhse seacht lá, lena n-áirítear ragobair, 48 uair an chloig.”

Tacaíonn tréimhse thagartha a bhunaítear in Airteagal 16 leis an gceart sin:

“Féadfaidh na Ballstáit rialacha a leagan síos:

[…] (b)

maidir le cur i bhfeidhm Airteagal 6 (am oibre uasta seachtainiúil), tréimhse thagartha nach faide ná 4 mhí.

Ní bheidh na tréimhsí de shaoire bhliantúil le pá, a dheonaítear i gcomhréir le hAirteagal 7, ná na tréimhsí de shaoire bhreoiteachta san áireamh nó beidh siad neodrach agus an meán á ríomh; […]”.

Ar deireadh, cé nach bhfuil an teorainn ar am oibre seachtainiúil faoi réir maoluithe i gcás “oibrithe neamhspleácha” agus i gcás oibrithe a d’aontaigh leis an “rogha gan a bheith páirteach” amháin, is féidir maoluithe ar an tréimhse a cheadaítear in Airteagal 16 a bheith ann i gcásanna eile ar a dtugtar tuairisc thíos ach iad teoranta le hAirteagal 19 arna chur i láthair i gCaibidil IX thíos.

Chuir an Chúirt stádas speisialta a bhaineann leis an teorainn ar am oibre seachtainiúil i dtábhacht arís, agus dhearbhaigh sí arís agus arís eile “i bhfianaise fhoclaíocht [na Treorach] agus chuspóir agus scéim na Treorach, gur rialacha de dhlí sóisialta an Chomhphobail iad na ceanglais éagsúla a leagtar síos léi maidir le huas-am oibre agus íostréimhsí sosa a mbaineann tábhacht áirithe leo nach mór do gach oibrí tairbhiú díobh mar íoscheanglas is gá chun cosaint a shábháilteachta agus a shláinte a áirithiú” (194).

A. An t-uas-am oibre seachtainiúil

1. Cad iad na tréimhsí a chaithfear a chur san áireamh agus am oibre uasta seachtainiúil á ríomh

Tá feidhm ag an uasteorainn sheachtainiúil maidir le coincheap an ama oibre a cuireadh in iúl thuas agus baineann an Chúirt úsáid aisti (195).

Ina theannta sin, foráiltear go sainráite leis an Treoir gur cheart ragobair a chur san áireamh agus an méan-am oibre uasta seachtainiúil á ríomh. Tá sé sin i gcomhréir leis an sainmhíniú ar am oibre arna chur in iúl thuas, nach ndéanann idirdhealú idir am oibre “reachtúil” agus tréimhsí ama a bhféadfadh a bheith cáilithe mar “ragobair” nó mar “am ar glao-dhualgas”, mar shampla, faoi reachtaíocht náisiúnta agus a bhféadfaí láimhseáil ar bhealach éagsúil go háirithe chun críocha íocaíochta.

2. Is é 48 n-uair an chloig an uasteorainn atá bunaithe

Is é 48 n-uair an chloig in aghaidh gach tréimhse 7 lá an t-am oibre uasta seachtainiúil atá socraithe. Bunaítear leis an bhforáil sin caighdeán íosta agus féadfaidh na Ballstáit níos mó cosanta a sholáthar mar a chuirtear in iúl thuas.

3. Uasteorainn gan choinníoll

Ar feadh a cásdlí, chuir an Chúirt i dtábhacht nach féidir leis na Ballstáit raon feidhme fhorálacha na Treorach Ama Oibre a chinneadh go haontaobhach ionas nach mbeidh coinníollacha ná srianta ceangailte le cur chun feidhme cheart na n-oibrithe faoi Airteagal 6(2) den Treoir nach n-oibreoidís níos mó ná 48 uair an chloig in aghaidh na seachtaine (196).

Dhearbhaigh an Chúirt gur cheart do Bhallstáit éifeachtacht na forála sin a áirithiú. Tháinig sí ar an gconclúid go gcealaítear éifeachtacht na forála trí bheart a chur i bhfeidhm faoina bhfuil oibrí faoi réir aistriú éigeantach chuig seirbhís éagsúil mar gheall gur iarradh comhlíontacht leis an uasam oibre seachtainiúil ós rud é “go bhféadfadh eagla ar bheart díoltais den sórt sin, nach bhfuil aon leigheas dlí ar fáil ina aghaidh, oibrithe a mheas iad féin a bheith mar íospartaigh an beart a rinne a bhfostóir a dhíspreagadh as a n-éilimh a shaothrú trí phróiseas breithiúnach, agus bheadh siad freagrach as cur chun feidhme na haidhme a fhéachtar le baint amach leis an Treoir a chur i mbaol ar bhealach tromchúiseach” (197).

Ina theannta sin, dhearbhaigh an Chúirt gur sárú ar an bhforáil sin é sárú na huasteorann, as féin, gan gá a bheith ann a léiriú gur tharla dochar sonrach (198).

B. Uasteorainn ar féidir meán a ríomh ina leith

1. Cá fhad atá an tréimhse thagartha?

Mar a léirítear sa téacs in Airteagal 6, is féidir meán a fháil ar an am oibre seachtainiúil a úsáidtear chun comhlíonadh na huasteorann a sheiceáil. Féadfaidh na Ballstáit tréimhse thagartha a bhunú chun meánam oibre seachtainiúil a ríomh, i ngach earnáil agus maidir le gach gníomhaíocht, ag tréimhse suas go 4 mhí.

De mhaolú air sin, féadfar síneadh a chur leis na tréimhsí tagartha i gcásanna áirithe faoi réir Airteagal 19. Cuirtear tuilleadh sonraí ar na coinníollacha agus ar mhéid na maoluithe i láthair i gCaibidil IX. In aon chás, i bhfianaise na dteorannacha ar mhaoluithe ar an tréimhse thagartha, d’aithin an Chúirt nach bhféadfadh “an tréimhse thagartha a bheith níos faide ná 12 mhí in aon chás” agus “gur féidir dá bhrí sin an íoschosaint nach mór a sholáthar in aon chás” d’oibrithe a chinneadh (199).

2. Cad nach gcuirtear san áireamh sa tréimhse thagartha

A mhéid a bhaineann leis an tréimhse thagartha a úsáidtear chun meánam oibre seachtainiúil a ríomh, foráiltear in Airteagal 16 den Treoir “[...] Ní bheidh na tréimhsí de shaoire bhliantúil le pá, a dheonaítear i gcomhréir le hAirteagal 7, ná na tréimhsí de shaoire breoiteachta san áireamh nó beidh siad neodrach agus an meán á ríomh [...]”.

Ciallaíonn sé sin nach féidir easpa oibre le linn na dtréimhsí sin a úsáid chun tréimhsí eile inar sháraigh an t-am oibre seachtainiúil an uasteorainn a chúiteamh.

Maidir le saoire bhliantúil le pá, baineann sé sin leis na 4 seachtaine a dheonaítear leis an Treoir. Mar sin féin, i dtéarmaí an ceart chun saoire breoiteachta, níl na “coinníollacha lena fheidhmiú [...], de réir sheasamh dhlí an Chomhphobail faoi láthair, rialaithe ag an ndlí sin” (200). Is gá, dá bhrí sin, tagairt a dhéanamh do shainmhíniú (do shainmhínithe) náisiúnta ar shaoire bhreoiteachta chun a fháil amach cad iad na tréimhsí ar cheart a eisiamh nó a bheith neodrach agus an meán-am oibre seachtainiúil á ríomh.

3. Cad is féidir a chur san áireamh sa tréimhse thagartha

I bhfianaise fhoclaíocht Airteagal 16(b) agus d’ainneoin easpa cásdlí ón gCúirt ar an tsaincheist sin, measann an Coimisiún, i gcás ina bhfuil oibrithe i dteideal tréimhsí breise saoire bliantúla le páthar an tréimhse íosta 4 seachtaine de réir an dlí náisiúnta, go mbeidh sé fós faoin mBallstát lena mbaineann cinneadh a dhéanamh an gcuirfear nó nach gcuirfear na tréimhsí breise sin de shaoire bhliantúil le pá san áireamh agus an meánam oibre seachtainiúil á ríomh.

C. Foráil a bhfuil éifeacht dhíreach aici

Mheas an Chúirt go gcomhlíonann Airteagal 6(2), in éineacht leis na forálacha maidir leis an tréimhse thagartha, na coinníollacha uile is gá chun éifeacht dhíreach a tháirgeadh (201).

D’ainneoin na leasuithe féideartha ar an tréimhse thagartha is infheidhme maidir leis an am oibre uasta seachtainiúil, mhaígh an Chúirt “níl sé indéanta na cearta íosta a chinneadh mar gheall ar an tsaoirse a ligtear léi” agus go raibh na forálacha beacht agus gan choinníoll (202). De thoradh air sin, dhearbhaigh an Chúirt go dtugtar le hAirteagal 6(2) den Treoir “ceart do dhaoine aonair faoi nach féidir an tréimhse thagartha chun uasfhad a n-ama oibre sheachtainiúil a chur i bhfeidhm a bheith níos mó ná 12 mhí” (203).

Mar sin féin, ní féidir oibleagáid a fhorchur ar dhuine aonair leis an Treoir léi féin agus, dá bhrí sin, ní féidir í a chur i bhfeidhm in imeachtaí atá idir pháirtithe príobháideacha go heisiach (“éifeacht dhíreach chothrománach”) (204).

Mar sin féin, is de fhreagracht na gcúirteanna náisiúnta in aon chás an chosaint dlíthiúil a fhaigheann duine aonair ón riail sin a sholáthar agus dá bhrí sin chun léirmhíniú a thabhairt ar dhlí náisiúnta, a mhéid is féidir, i bhfianaise fhoclaíocht agus cuspóir na Treorach, chun an toradh inmhianaithe a bhaint amach (205).

Ina theannta sin, cuireann éifeacht dhíreach forála ar chumas saoránach a bheith ag brath go díreach uirthi i ngníomhartha in aghaidh an stáit nó comhlachtaí poiblí atá mar “eisileadh an stáit” cuir i gcás údaráis réigiúnacha, cathracha agus bailte nó comúin (206), lena n-áirítear ina gcumas mar fhostóirí, i gcás inar theip orthu foráil a thrasuí ina dhlí náisiúnta nó inar rinneadh í a thrasuí go mícheart (207) (“éifeacht dhíreach ingearach”). Prionsabal an dliteanais Stáit i leith caillteanas nó damáiste a rinneadh do dhaoine aonair de thoradh sáruithe ar dhlí an Aontais, d’fhéadfaí an prionsabal sin a chur i bhfeidhm mar thoradh air sin. D’fhéadfadh breathnú ar an Stát mar a bheith freagrach agus d’fhéadfadh go mbeadh air ceart chun cúitimh a dheonú ar dhaoine aonair faoi choinníollacha áirithe, nach mór na cúirteanna náisiúnta scrúdú a dhéanamh orthu (208).

Ba cheart a thabhairt le fios go mbeadh eisceacht fós ann i gcás inar úsáid an Ballstát lena mbaineann maolú ábhartha, amhail an maolú le haghaidh oibrithe neamhspleácha nó an rogha atá ag an duine aonair gan a bheith páirteach. Tá sé sin faoi réir chomhlíonadh na gcoinníollacha uile a leagtar amach maidir leis na maoluithe lena mbaineann faoin Treoir áfach (209).

VII. SAOIRE BHLIANTÚIL LE PÁ

Rinne an Chúirt an ceart chun saoire bliantúla le pá a bhreithniú go mion agus dhearbhaigh sí go háirithe gur prionsabal an-tábhachtach de dhlí sóisialta an Chomhphobail agus an Aontais Eorpaigh atá ann (210).

Leagtar an ceart sin síos go sainráite i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh, cairt a bhfuil an stádas dlí céanna a mbíonn ag na Conarthaí aici. Foráiltear in Airteagal 31(2) den Chairt “Tá an ceart ag gach oibrí chun go mbeidh teorainn leis an líon uasta uaireanta oibre, chun tréimhsí sosa in aghaidh an lae agus in aghaidh na seachtaine agus chun tréimhse saoire le pá in aghaidh na bliana.”.

A. An ceart chun saoire bliantúla le pá atá ag gach oibrí

Foráiltear an méid seo a leanas in Airteagal 7(1)

“1. Déanfaidh na Ballstáit na bearta uile is gá chun a áirithiú go bhfuil gach oibrí i dteideal saoire bhliantúil le pá de 4 seachtaine ar a laghad i gcomhréir leis na coinníollacha maidir le teidlíocht agus deonú saoire den sórt sin a leagtar síos le reachtaíocht agus/nó cleachtas náisiúnta.”

Ní cheadaítear aon mhaolú ar Airteagal 7(1) leis an Treoir seo (211). Chinn an Chúirt go gcomhlíontar dhá chuspóir leis an saoire sin: chun cur ar chumas an oibrí a scíth a ligean agus tairbhe a bhaint as tréimhse scíthe agus áineasa (212).

Rialaigh an Chúirt nach féidir an teidlíocht i leith saoire bhliantúil a léirmhíniú ar bhealach sriantach (213) agus nach mór a cur chur chun feidhme ag na húdaráis náisiúnta inniúla a choinneáil laistigh de na teorannacha a leagtar síos leis an Treoir (214).

1. Saoire bhliantúil le pá dar fad 4 seachtaine ar a laghad

Is foráil íosta é 4 seachtaine de shaoire bhliantúil le pá in aghaidh na bliana. Le linn na tréimhse sin, “ní mór d’oibrí a bheith i dteideal fíorscíthe de ghnáth, d’fhonn cosaint éifeachtach a shláinte agus a shábháilteacht a áirithiú” (215).

Is é 4 seachtaine an teidlíocht saoire bliantúla, rud a chiallaíonn nach mór d’oibrithe a bheith saor óna n-oibleagáidí oibre ar feadh 4 seachtaine féilire, gan beann ar cé acu a oibríonn siad go lánaimseartha nó go páirtaimseartha.

Le linn na 4 seachtaine de shaoire bhliantúil a thiontú go líon laethanta oibre ina bhfuil an t-oibrí saor óna oibleagáidí oibre, “ní mór an teidlíocht i leith saoire bhliantúil íosta le pá, de réir bhrí Threoir 2003//88, a ríomh faoi threoir na laethanta, na n-uaireanta agus/nó na gcodán de laethanta nó uaireanta a oibríodh agus a shonraítear sa chonradh fostaíochta” (216).

Rialaigh an Chúirt “a mhéid a bhaineann le teidlíocht i leith saoire bhliantúil le pá a charnadh, tá gá le hidirdhealú a dhéanamh idir tréimhsí inar oibrigh an t-oibrí de réir patrún oibre eile, is féidir an líon aonad saoire bliantúla a carnadh i ndáil leis an líon aonad a oibríodh a ríomh le haghaidh gach tréimhse ar leithligh” (217).

I gcásanna amhail obair ghearr-ama i gcás ina leantar leis an gcaidreamh fostaíochta ach nach ndéanann an t-oibrí obair iarbhír don fhostóir, rialaigh an Chúirt nach mbeidh oibrí i dteideal saoire bhliantúil le pá ach le linn na dtréimhsí ina ndearna sé nó sí obair iarbhír amháin (pro rata temporis). Ní bheifear i dteideal saoire le linn na dtréimhsí nuair nach ndearnadh aon obair (218). Mar an gcéanna, ní bheidh oibrithe i dteideal saoire bhliantúil le pá le linn tréimhsí saoire tuismitheoireachta (219).

I gcás ina n-athraíonn oibrithe ó fhostaíocht lánaimseartha go fostaíocht pháirtaimseartha, rialaigh an Chúirt nach mbeadh sé oiriúnach leis an Treoir an prionsabal pro rata temporis a chur i bhfeidhm go cúlghabhálach ar an gceart ar shaoire bhliantúil a carnadh le linn tréimhse oibre lánaimseartha mar chaillfí roinnt de na cearta a carnadh (220). Dá bhrí sin, ní fhéadfaí an ceart chun saoire bliantúla a fháil a carnadh an t-oibrí cheana féin a laghdú mar gheall ar laghdú in uaireanta oibre (221). Sa chás eile ina mbogann oibrí ó bheith ag obair go páirtaimseartha go hobair lánaimseartha, ní mór teidlíocht nua a ríomh in aon chás don tréimhse i ndiaidh an mhéadaithe ar uaireanta oibre, de réir an phrionsabail pro rata temporis (222).

Ní dhéanann an Treoir difear do cheart na mBallstát chun forálacha a mbeadh níos fabhraí do chosaint shábháilteacht agus shláinte oibrithe a chur i bhfeidhm (223), lena n-áirítear níos mó ná 4 seachtaine de shaoire le pá in aghaidh na bliana a thabhairt d’oibrithe. I gcásanna den sórt sin, féadfaidh an Ballstát coinníollacha éagsúla a bhunú maidir le bheith i dteideal na saoire breise agus maidir lena deonú gan bheith de cheangal air (224), i dtaca leis sin, cloí na rialacha cosanta atá leagtha síos ag an gCúirt i leith na tréimhse íosta sin (225). Mar shampla, dhearbhaigh an Chúirt, nuair atá cinneadh á dhéanamh maidir le cearta oibrithe chun saoire bliantúla le pá a dheonú thar an íostréimhse ceithre seachtaine sin, nach bhfuil oibleagáid ar na Ballstáit liúntas a dheonú ina ionad sin (féach thíos faoi phointe VII.B) le haghaidh teidlíochtaí saoire nár glacadh ag deireadh an chaidrimh fostaíochta a théann thar cheithre seachtaine (226). Mar an gcéanna, dhearbhaigh an Chúirt go bhfuil cead ag na Ballstáit laethanta saoire bhliantúil le pá a dheonú a théann thar an íostréimhse ceithre seachtaine, agus fós tabhairt anonn na laethanta saoire sin ar fhorais tinnis a eisiamh (227). I gcásanna socraithe oibre gearr-ama ina bhfuil feidhm ag an bprionsabal pro rata temporis maidir le fabhrú cirt, dhearbhaigh an Chúirt freisin gur féidir leis na Ballstáit an ceart a thabhairt d’oibrithe chun saoire bliantúla le pá níos mó ná mar a ráthaítear leis an Treoir a fháil, is cuma má laghdaíodh a gcuid ama oibre de bharr obair ghearr-ama (228).

Cé nach dtagann cásanna den sórt sin faoi raon feidhme Airteagal 7 den Treoir agus Airteagal 31(2) den Chairt um Chearta Bunúsacha (229), ní féidir forálacha an dlí náisiúnta atá níos fabhraí d’oibrithe a úsáid mar chúiteamh ar shárú féideartha ar an gcosaint íosta a ráthaítear le foráil i ndlí an Aontais (230).

2. Íosmhéid saoire le haghaidh gach oibrí, nach bhfuil faoi réir aon choinníoll

Maítear in Airteagal 7(1) go ndeonaítear an ceart chun saoire bliantúla le pá do gach oibrí. Mhaígh an Chúirt go n-áirítear le “gach oibrí” oibrithe atá as láthair ón obair ar saoire bhreoiteachta, cibé an mbeidh siad as láthair sa ghearrthéarma nó san fhadtéarma, gan beann ar oibrigh siad i gcaitheamh na bliana saoire (231).

Rialaigh an Chúirt ar an gcás áirithe maidir le hoibrithe a dífhostaíodh go neamhdhleathach agus ar athfhostaíodh iad ansin, i gcomhréir leis an dlí náisiúnta, i ndiaidh an dífhostú a neamhniú le cinneadh cúirte. Dhearbhaigh sí go bhfuil na hoibrithe sin i dteideal saoire bhliantúil le pá don tréimhse idir dáta an dífhostaithe agus dáta a n-athfhostaíochta, d’ainneoin nach ndearna siad obair iarbhír don fhostóir le linn na tréimhse sin (232). Shonraigh an Chúirt nach bhfuil sé intuartha, mar riail, go mbainfear an deis oibre d’oibrí mar gheall ar dhífhostú a measadh ina dhiaidh sin go raibh sé neamhdhleathach agus nach bhfuil smacht ag an oibrí air. Is mar thoradh ar ghníomhaíochtaí an fhostóra a tharlaíonn an cás sin, agus ní mór d’fhostóir nach gceadaíonn d’oibrí a cheart nó a ceart chun saoire bliantúla le pá a fheidhmiú na hiarmhairtí a sheasamh. Mar sin, ní mór déileáil leis an tréimhse idir dáta an dífhostaithe neamhdhleathaigh agus dáta athfhostaíochta an oibrí mar thréimhse oibre iarbhír chun na cearta chun saoire bliantúla le pá a chinneadh. Mar sin féin, más rud é, le linn na tréimhse sin, go bhfuair an t-oibrí post eile, is féidir leis nó léi teidlíocht na saoire bliantúla le pá a éileamh a chomhfhreagraíonn don tréimhse oibre leis an bhfostóir nua ón bhfostóir sin amháin.

Foráiltear leis an Treoir go ndeonaítear saoire bhliantúil le pá “i gcomhréir leis na coinníollacha maidir le teidlíocht agus deonú saoire den sórt sin a leagtar síos le reachtaíocht agus/nó cleachtas náisiúnta”. Dá bhrí sin, is faoi na Ballstáit atá sé, ina reachtaíocht intíre, coinníollacha a leagan síos maidir le feidhmiú agus cur chun feidhme an chirt chun saoire bliantúla le pá, trí na cúinsí sonracha ina bhféadfaidh oibrithe an ceart a fheidhmiú a leagan síos (233). Mar sin féin, dhearbhaigh an Chúirt go gcuireann an Treoir cosc ar Bhallstáit an teidlíocht chun saoire bliantúla le pá a thugtar do gach oibrí a theorannú trí réamhchoinníollacha a chur i bhfeidhm a gcuirfeadh bac ar oibrithe áirithe tairbhiú den saoire sin sa chleachtas (234). Dhearbhaigh an Chúirt nach bhféadfaidh na Ballstáit coinníoll de thréimhse 13 seachtaine fostaíochta gan briseadh leis an bhfostóir céanna sula gcarntar saoire a fhorchur ar oibrithe, mar shampla (235). Ar an mbealach céanna, ní féidir leis na Ballstáit coinníollacha a fhorchur lena ndéanfar indéanta é d’oibrithe áirithe an ceart chun saoire bliantúla le pá a fheidhmiú (236).

Ag cur san áireamh gur ceart bunúsach é an ceart chun saoire bliantúla le pá a chumhdaítear in Airteagal 7 den Treoir a dhearbhaítear in Airteagal 31(2) den Chairt um Chearta Bunúsacha, tá sé sonraithe go sainráite ag an gCúirt nach mór do na teorainneacha leis an gceart sin a bheith de réir na gcoinníollacha diana a leagtar síos in Airteagal 52 (1) den Chairt agus, go háirithe, ábhar riachtanach an chirt sin (237).

Mar sin féin, tá deiseanna áirithe ag na Ballstáit an bealach inar féidir an ceart chun saoire bliantúla le pá a fheidhmiú a rialú. D’fhéadfadh a bheith san áireamh leis sin, mar shampla, “pleanáil tréimhsí saoire, an oibleagáid, más ann di, a bhíonn ar an oibreoir réamhfhógra a thabhairt dá fhostóir maidir le cathain a bheartaíonn sé saoire a thógáil, an ceanglas go mbeadh tréimhse íosta fostaíochta curtha i gcrích sular féidir saoire a ghlacadh, na critéir a rialaíonn ríomh pro-rata na teidlíochta chun saoire bliantúla i gcás ina bhfuil an caidreamh fostaíochta níos lú ná aon bhliain amháin, agus mar sin de” (238).

— Teidlíocht chun saoire agus í a dheonú i dtréimhse luath na fostaíochta

Cé go bhféadfadh na Ballstáit, “an bealach ina bhféadfaidh oibrithe saoire bhliantúil a bhfuil siad i dteideal a thógáil le linn seachtainí luatha a bhfostaíochta” (239) a eagrú mar shampla, ní bhféadfaidís tréimhse íosta d’obair gan bhriseadh a fhorchur don fhostóir céanna sula bhfuil oibrithe i dteideal saoire bhliantúil le pá (240).

— Sceidealú saoire

Ní rialaítear sceidealú na saoire bliantúla le pá leis an Treoir. Fágtar é sin faoim dlí náisiúnta, faoi chomhaontuithe comhchoiteanna nó faoi chleachtais chomhchoiteanna. Mar sin féin, mar a mhínítear thíos, foráiltear léi go bhfuil oibrí nach bhfuil in ann saoire bheartaithe a thógáil mar gheall ar thréimhse saoire eile (saoire bhreoiteachta, saoire mháithreachais, nó tréimhse saoire eile lena mbaineann cuspóir atá éagsúil ó chuspóir an chirt chun saoire bliantúla), tá sé i dteideal an tsaoire bhliantúil sin a thógáil ag tráth eile, fiú lasmuigh den tréimhse thagartha comhfhreagrach más gá (241), agus baineann teorannacha áirithe leis an tréimhse tabhairt ar aghaidh i gcás saoire bhreoiteachta fhadtéarmach (242).

— Oibleagáidí an fhostóra maidir le saoire a ghlacadh

Dhearbhaigh an Chúirt nach bhféadfaidh fostóirí srian a fhorchur ar oibrithe maidir lena gceart chun saoire bliantúla le pá. Aon chleachtas nó aon neamhghníomh arna dhéanamh ag fostóir lena bhféadfaí oibrí a dhíspreagadh ó shaoire bhliantúil a thógail, ach oiread le dreasachtaí nó spreagadh gan saoire a ghlacadh, ní rudaí iad sin atá comhoiriúnach leis an gceart chun saoire bliantúla le pá (243). Oibrí gan saoire bhliantúil le pá a iarraidh le linn na tréimhse tagartha, ní fhéadfar gurb é an toradh a bheidh air sin go gcaillfear saoire bhliantúil le pá ag deireadh na tréimhse tagartha go huathoibríoch agus gan é a bheith fíoraithe roimh ré gur chuir an fostóir ar a chumas an oibrí an ceart sin a fheidhmiú (244).

Dhearbhaigh an Chúirt gur cheart don fhostóir cearta saoire an oibrí a chur in iúl go cruinn agus go tráthúil dó nó di (245). Ba cheart don fhostóir a chur in iúl don oibrí freisin, mura nglacfaidh sé nó sí an tsaoire, go gcaillfear í ag deireadh na tréimhse tagartha nó ag deireadh na tréimhse tugtha anonn údaraithe, nó nuair a chuirfear deireadh leis an gcaidreamh fostaíochta (246). De réir na Cúirte, cé gur cheart d’fhostóirí deiseanna a chruthú agus an t-oibrí a spreagadh, go foirmiúil más gá, chun an tsaoire a ghlacadh, ní cheanglaítear orthu iallach a chur ar a gcuid oibrithe a gceart chun saoire bliantúla le pá a fheidhmiú (247).

Is ar an bhfostóir atá an dualgas cruthúnais ina leith sin. Mura féidir leis an bhfostóir a thaispeáint go bhfuil gach dícheall cuí déanta aige lena chur ar chumas an oibrí an tsaoire bhliantúil le pá a bhfuil sé nó sí ina teideal a ghlacadh, ní chaillfear an teidlíocht chun saoire bliantúla le pá, agus, i gcás ina gcuirfear deireadh leis an gcaidreamh fostaíochta, ní chaillfear íocaíocht liúntais in ionad saoire bhliantúil nár glacadh (248). Is cuma má mheasann an fostóir go héagórach nach bhfuil an t-oibrí i dteideal saoire bhliantúil le pá mar gurb é faoin bhfostóir atá sé gach faisnéis maidir lena oibleagáidí ina leith sin a lorg (249).

Ní chuirtear bac leis an Treoir maidir le hAm Oibre, áfach, ar chailliúint an chirt chun saoire bliantúla le pá, más féidir leis an bhfostóir an dualgas cruthúnais a urscaoileadh, agus dá thoradh sin gur léir gur staon an t-oibrí d’aon ghnó, agus an t-eolas iomlán aige nó aici faoi na hiarmhairtí dá bharr sin, ón tsaoire bhliantúil le pá a raibh sé nó sí ina teideal a ghlacadh i ndiaidh deis a fháil an ceart sin a fheidhmiú (250).

De réir na Cúirte, murab ionann agus cás um charnadh teidlíochta i leith saoire bhliantúil le pá ag oibrí a bhí neamhábalta chun oibre mar gheall ar bhreoiteacht, caithfidh fostóir nach gceadaíonn d’oibrí a cheart nó a ceart chun saoire bliantúla le pá a fheidhmiú na hiarmhairtí a sheasamh (251). In éagmais aon fhoráil reachtúil nó chomhchoiteann náisiúnta lena mbunaítear teorainn le tabhairt anonn saoire de réir cheanglais dhlí AE, ní féidir le saoire bhliantúil íoctha dul in éag ag deireadh na tréimhse tagartha (252). Go deimhin, dhearbhaigh an Chúirt, dá nglacfaí leis, sa chomhthéacs sin, go bhféadfaí teidlíocht an oibrí saoire bhliantúil le pá a chealú, go mbeadh sé sin ina “iompar a bhailíochtú lenar saibhríodh fostóir go neamhchóir chun aimhleasa shláinte [na] n-oibrithe” (253).

I gcás nár chuir an fostóir ar chumas an oibrí an ceart chun saoire bliantúla le pá a fheidhmiú, d’fhéadfadh sé nach rachadh an ceart as feidhm ag deireadh tréimhse tugtha anonn údaraithe nó fiú ag céim níos déanaí i gcás ina dtiocfadh an t-oibrí chun bheith éagumasach chun oibre mar gheall ar bhreoiteacht i rith na bliana saoire (254). Mar an gcéanna, ní fhéadfar cosc ama a chur ar an gceart ag deireadh tréimhse trí bliana a thosaíonn ag deireadh na bliana inar tháinig an ceart sin chun cinn (255).

— Tabhairt anonn saoire agus caillteanas féideartha saoire

Ar an mbealach céanna, féadfar a leagann síos sa dlí náisiúnta coinníollacha chun an ceart chun saoire bliantúla le pá a fheidhmiú, lena n-áirítear na coinníollacha maidir le saoire a thabhairt anonn ag deireadh bliana saoire.

A mhéid a bhaineann le saoire a thabhairt ar aghaidh, dhearbhaigh an Chúirt “cé go mbaintear feidhm iomlán as an éifeacht dhearfach a bhaineann le saoire bhliantúil le pá ar shábháilteacht agus ar shláinte an oibrí má thógtar í sa bhliain a bhfuil sí beartaithe ina leith, eadhon an bhliain reatha, fanann an tréimhse saoire sin a bheith ann chomh tábhachtach céanna má thógtar í le linn tréimhse níos déanaí” (256).

Chuir an Chúirt leis an ngá chun foráil a dhéanamh maidir le tabhairt ar aghaidh mura raibh deis ag an oibrí a bhfuil ceart aige chun saoire bliantúla an ceart sin a fheidhmiú (257). Bhí an Chúirt den tuairim go bhfuil tabhairt ar aghaidh dosheachanta i gcás ina bhforluíonn tréimhsí saoire atá ráthaithe de réir dhlí an Aontais (258), agus i gcás saoire bhreoiteachta (259). Dhearbhaigh an Chúirt freisin, i gcás ina ndiúltaíonn fostóir luach saothair a thabhairt i leith na saoire bliantúla a raibh an t-oibrí ina teideal, go mbeidh ceart chun tabhairt anonn fós ag an oibrí go dtí go gcuirfear deireadh leis an gcaidreamh fostaíochta (260).

Tá caillteanas teidlíochta chun saoire teoranta dá dheasca sin do chásanna ina raibh an deis ag an oibrí an ceart sin a fheidhmiú (261). Cuir i gcás, ní féidir leis dul as feidhm ag deireadh na tréimhse tagartha a leagtar síos le dlí náisiúnta má bhí an t-oibrí ar saoire bhreoiteachta ar feadh na bliana saoire iomlána nó ar feadh cuid di agus nach raibh an deis aige saoire bhliantúil a thógáil (262), seachas an eisceacht lenar ghlac an Chúirt ina gceadaítear an tréimhse a thabharfar ar aghaidh a theorannú i gcás saoire bhreoiteachta fhadtéarmach (féach Cuid C). Ina theannta sin, ní rachaidh sé as feidhm go huathoibríoch agus gan a fhíorú roimh ré ar chuir an fostóir ar chumas an oibrí, go háirithe trí fhaisnéis leordhóthanach a sholáthar, a cheart nó a ceart chun saoire a fheidhmiú (263).

3. Íocaíocht le linn saoire bhliantúil

Chuir an Chúirt i dtábhacht go “gcaitear le teidlíocht chun saoire bliantúla agus chun íocaíochta sa Treoir ar an mbonn sin mar dhá ghné d’aon cheart amháin”, mar tá sé d’aidhm ag íocaíocht le linn saoire bhliantúil “a chur ar chumas an oibrí an tsaoire a bhfuil sé i dteideal a thógáil i ndáiríre” (264). Mar iarmhairt air sin, mheas an Chúirt gurb é is “cuspóir leis an gceanglas maidir le híocaíocht feadh na saoire sin an t-oibrí a fhágáil i staid, le linn saoire den sórt sin, atá inchomparáide, a mhéid a bhaineann le híocaíocht, le tréimhsí oibre” (265).

Maidir le hoibrithe “ní mór dóibh a ngnáthluach saothair a fháil don tréimhse sosa sin” (266) agus gur “dócha go mbeadh laghdú in íocaíocht oibrí i leith a shaoire bliantúla le pá mar dhíspreagadh dó an ceart chun an saoire sin a thógáil a fheidhmiú, agus go bhfuil sé sin contrártha don chuspóir a fhéachtar le baint amach le hAirteagal 7” (267), ní bhaineann aon tábhacht le huainiú an laghdaithe (268).

Dhearbhaigh an Chúirt nach bhfuil íocaíochtaí ar son saoire bhliantúil i bhfoirm íocaíochtaí i bpáirt agus iad scartha amach thar an tréimhse oibre bhliantúil, nach bhfuil siad comhoiriúnach leis an Treoir. Chuir sí i dtábhacht gur cheart na híocaíochtaí a dhéanamh i gcomhair tréimhse shonrach ina dtógann an t-oibrí sos i ndáiríre (269): an pointe ag a ndéantar an íocaíocht i gcomhair saoire bhliantúil, ní mór dó an t-oibrí a fhágáil i staid le linn na saoire sin atá inchomparáide le tréimhsí oibre a mhéid a bhaineann le híocaíocht (270).

I gcás ina mbaineann comhpháirteanna éagsúla leis an íocaíocht, mheas an Chúirt go bhfuil gá le hanailís shonrach chun “an ghnáthíocaíocht a bhfuil an t-oibrí i gceist i dteideal le linn a shaoire bliantúla” a chinneadh (271). De réir na Cúirte, níor cheart an gnáthluach saothair a bheith níos ísle ná an gnáthluach saothair a fhaigheann na hoibrithe le linn na dtréimhsí a oibríodh go hiarbhír (272). I gcás socruithe oibre gearr-ama faoi leith, níor cheart tréimhsí nach mbeidh aon oibleagáid ar oibrithe obair a dhéanamh a chur san áireamh chun an meán-ghnáthluach saothair a chinneadh (273).

Maidir le cad is “gnáthluach saothair” ann, dhearbhaigh an Chúirt nach mór na comhpháirteanna den luach saothair iomlán a bhaineann le stádas gairmiúil agus pearsanta an oibrí a íoc le linn thréimhse na saoire bliantúla le pá. Thug sí sampla de liúntais a bhaineann le sinsearacht, fad na seirbhíse agus le cáilíocht ghairmiúil (274).

Má tá liúntais nasctha go bunúsach le cúraimí a éilítear le conradh fostaíochta an oibrí a dhéanamh agus iad ríofa mar chuid d’íocaíocht iomlán an oibrí, ní mór iad a chur san áireamh san íocaíocht a bhfuil an t-oibrí i dteideal le linn saoire bliantúla (275). Ar an mbealach céanna, coimisiún a fhaightear as cúraimí a éilítear le conradh fostaíochta a dhéanamh, amhail coimisiún ar dhíolacháin, ní mór é a chur san áireamh agus íocaíocht á ríomh (276). Is faoi chúirteanna náisiúnta atá sé measúnú a dhéanamh ar an tréimhse thagartha a mheastar a bheith ionadaíoch chun an meán-chomhpháirt is iníoctha i leith saoire bhliantúil a ríomh (277).

Mar sin féin ní gá na comhpháirteanna a chur san áireamh atá beartaithe chun “costais ócáide nó costais choimhdeacha a eascraítear tráth fheidhmíocht na gcúraimí a éilítear ar an oibriú a dhéanamh faoin gconradh fostaíochta” (278) nó “íocaíocht bhreise a comhaontaíodh go comhchoiteann sa bhreis ar an ngnáthluach saothair […]”a chumhdach amháin (279).

I bhfianaise a chineáil eisceachtúil intuartha, ní cuid den ghnáthluach saothair é, i bprionsabal, an luach saothair a fhaightear as ragobair (280). Mar sin féin, i gcás ina gceanglaítear leis na hoibleagáidí a eascraíonn as an gconradh fostaíochta ar an oibrí ragobair a dhéanamh ar bhonn rialta agus intuartha a bheag nó a mhór, agus i gcás ina bhfuil an pá comhfhreagrach ina ghné shuntasach den luach saothair iomlán a fhaigheann an t-oibrí as an ngníomhaíocht ghairmiúil, ba cheart an pá a gheofar as an ragobair sin a áireamh sa ghnáthluach saothair (281).

Lena chinneadh an sroichfear tairseach uaireanta oibre lena ndeonaitear teidlíocht do phá ragoibre, ní mór na huaireanta a chomhfhreagraíonn do thréimhse saoire bliantúla le pá de chuid oibrí a chur san áireamh mar uaireanta a oibríodh (282).

Ina theannta sin, tá sé dearbhaithe go comhsheasmhach ag an gCúirt, maidir leis an teidlíocht i leith saoire bhliantúil le pá, nach mór déileáil le hoibrithe atá ar shaoire bhreoiteachta le linn na tréimhse tagartha ar an mbealach céanna leis na hoibrithe a d’oibrigh i ndáiríre le linn na tréimhse sin. Dá bhrí sin, i gcás oibrí a bhí éagumasaithe go páirteach chun oibre mar gheall ar bhreoiteacht agus ar mhian leis nó léi saoire bhliantúil le pá a ghlacadh, rialaigh an Chúirt nach foláir go mbeidh an leibhéal pá i rith na saoire bliantúla bunaithe ar an ngnáthráta, ní ar ráta a laghdaíodh ar bhonn sealadach mar gheall ar éagumas páirteach chun oibre (283).

4. Éifeacht dhíreach an chirt chun saoire bliantúla le pá

I gcás ina dtagann foráil náisiúnta salach ar Airteagal 7 den Treoir, chinn an Chúirt nach mór do chúirteanna náisiúnta “léirmhíniú a thabhairt [dlí intíre], a mhéid is féidir, i bhfianaise fhoclaíocht agus chuspóir na treorach lena mbaineann chun an toradh lena bhfuiltear ag féachaint leis an treoir a bhaint amach” (284). Dar leis an gCúirt, éilítear ar na cúirteanna náisiúnta leis sin go ndéanfaidh siad “pé rud a thagann laistigh dá ndlínse, agus corpas iomlán an dlí intíre á chur san áireamh agus na modhanna léirmhínitheacha atá aitheanta aici á gcur i bhfeidhm, d’fhonn a áirithiú go bhfuil an treoir atá i gceist go hiomlán éifeachtach agus d’fhonn toradh atá comhsheasmhach leis an gcuspóir lena bhféachtar léi a bhaint amach” (285). Tá i gceist leis freisin “an oibleagáid atá ar chúirteanna náisiúnta cásdlí seanbhunaithe a athrú, nuair is gá, má tá sé bunaithe ar léirmhíniú ar an dlí náisiúnta nach bhfuil ag luí le cuspóirí treorach” (286).

Le chois sin, dhearbhaigh an Chúirt go gcomhlíonann mír 1 agus mír 2 d’Airteagal 7 na critéir le haghaidh éifeacht dhíreach, ar critéir iad atá neamhchoinníollach, aonchiallach agus beacht (287). Ciallaíonn sé sin, má theipeann ar Bhallstát an fhoráil sin a thrasuí i ndlí náisiúnta nó má rinne an Ballstát an fhoráil a thrasuí go mícheart, féadfaidh duine aonair dul chuig na cúirteanna náisiúnta chun a theidlíocht i leith 4 sheachtaine saoire bliantúla ar a laghad a fhorfheidhmiú in aghaidh an Stáit nó in aghaidh comhaltaí stáit, ina gcáil mar fhostóirí nó mar údaráis phoiblí (288). Chuige sin, éilítear ar na cúirteanna náisiúnta an reachtaíocht náisiúnta a thagann salach ar a chéile a chur as feidhm (289).

Cé nach féidir “éifeacht dhíreach‘treorach a agairt in imeachtaí idir páirtithe príobháideacha de ghnáth (290), dhearbhaigh an Chúirt le héifeacht dhíreach ‘chothrománach’ Airteagal 31(2) den Chairt um Chearta Bunúsacha bunaithe ar cháilíocht an chirt chun saoire bliantúla le pá mar phrionsabal riachtanach de dhlí sóisialta an Aontais Eorpaigh (291). In imeachtaí idir páirtithe príobháideacha, d’fhorchuirfí leis sin an oibleagáid ar chúirteanna náisiúnta éifeachtacht iomlán an chirt chun saoire bliantúla le pá a áirithiú, lena n-áirítear aon fhoráil de reachtaíocht náisiúnta atá contrátha don phrionsabal sin, gan í a chur i bhfeidhm más gá (292). Ní bheidh feidhm ag éifeacht dhíreach chothrománach Airteagal 31(2) ach maidir le ceithre seachtaine ar a laghad de shaoire bhliantúil le pá agus ní maidir le haon chearta a sháraíonn an t-íosmhéid sin ná maidir leis na coinníollacha chun na cearta breise sin a thabhairt anonn (293).

B. Teidlíocht liúntais in ionad saoire bhliantúil le pá

Foráiltear an méid seo a leanas le hAirteagal 7(2):

‘2.	ní fhéadfaí liúntas a thabhairt in ionad na tréimhse íosta de shaoire bhliantúil le pá, seachas i gcás ina bhfoirceanntar an caidreamh fostaíochta.’

1. Teidlíocht liúntais in ionad saoire bhliantúil

Ceadaítear leis an Treoir liúntas a thabhairt in ionad saoire bliantúla le pá a bhfuil oibrí ina teideal ar an dáta a chríochnaigh an fhostaíocht agus nár tógadh go fóill (294).

Is é is cuspóir don liúntas in ionad teidlíochtaí saoire bliantúla nár tógadh go fóill gan ‘cás a bheith ann ina gcaillfeadh an t-oibrí tairbhiú iomlán den cheart sin, fiú i bhfoirm airgid’ mar gheall ar fhoirceannadh an chaidrimh fostaíochta, rud a chiallódh nárbh fhéidir saoire bhliantúil le pá a thógáil a thuilleadh (295).

Leagtar dhá choinníoll síos maidir le teidlíocht liúntais in ionad saoire bliantúla: ‘ar an gcéad dul síos, gur chríochnaigh an caidreamh fostaíochta agus, ar an dara dul síos, nár thóg an t-oibrí an tsaoire bhliantúil uile a bhfuil sé ina teideal ar an dáta ar chríochnaigh an caidreamh sin’ (296). Ní fhorchuirtear aon choinníoll breise leis an Treoir. Go háirithe, rialaigh an Chúirt nár cheart d’aon chur i bhfeidhm roimh ré a bheith ag teastáil (297).

Mar a threisigh an Chúirt, ní cheadaítear le hAirteagal 7(2) liúntas a thabhairt in ionad saoire bhliantúil le pá ach i gcásanna inar chríochnaigh an fhostaíocht: ní mór d’oibrí a bheith i dteideal fíorscíthe de ghnáth, d’fhonn cosaint éifeachtach sláinte agus sábháilteachta a áirithiú (298). I gcodarsnacht leis sin, ‘an fhéidearthacht go mbeidh cúiteamh airgeadais ann i leith na tréimhse íosta saoire bliantúla a tugadh ar aghaidh, chruthódh sé sin dreasacht nach mbeadh comhoiriúnach le cuspóirí na Treorach, gan saoire a thógáil nó fostaithe a spreagadh gan saoire a thógáil’ (299).

I gcás nár iarr an t-oibrí an ceart chun saoire bliantúla le pá a fheidhmiú sular cuireadh deireadh leis an gcaidreamh fostaíochta, ní fhéadfaidh an t-oibrí an ceart chun íocaíochta in ionad a chailleadh go huathoibríoch agus gan a fhíorú roimh ré ar chuir an fostóir ar chumas an oibrí, go háirithe trí fhaisnéis leordhóthanach a sholáthar, an ceart chun saoire a fheidhmiú sular cuireadh deireadh leis an gcaidreamh sin (300). Is ar an bhfostóir atá an dualgas cruthúnais (301).

Ní féidir liúntas a íoc murar tháinig deireadh leis an gconradh. Níl sé ábhartha cé acu ar cuireadh nó nár cuireadh cosc ar an oibrí saoire bhliantúil a thógáil mar gheall ar chúiseanna a bhaineann le táirgeacht ná le heagrú an ghnóthais (302).

Má tháinig deireadh leis an gconradh, níl an chúis ar tháinig deireadh leis ábhartha (303). Chun éifeachtacht na forála sin den Treoir a áirithiú, tá an liúntas in ionad saoire bliantúla le pá dlite freisin más rud é gur iarr an t-oibrí an caidreamh fostaíochta a chríochnú (304), má théann sé ar scor (305) nó má fhaigheann sé bás fiú (306). Ní chealófar an ceart chun liúntais in ionad nuair a fhaigheann an t-oibrí bás ach tá sé ina chuid de na sócmhainní a fhágfar ag na hoidhrí le hoidhreacht (307).

I gcás go gcuirtear deireadh le caidreamh fostaíochta i ndiaidh an t-oibrí a dhífhostú go neamhdhleathach agus é nó í a athfhostú ansin, i gcomhréir leis an dlí náisiúnta, i ndiaidh an dífhostú a neamhniú le cinneadh cúirte, beidh an t-oibrí sin i dteideal cúiteamh airgeadais a fháil in ionad saoire bhliantúil le pá nár tógadh le linn na tréimhse idir dáta an dífhostaithe neamhdhleathaigh agus dáta na hathfhostaíochta (308). Mar sin féin, má fuair an t-oibrí post eile le linn na tréimhse sin, ní fhéadfaidh an t-oibrí sin cúiteamh a éileamh ón gcéad fhostóir a fhreagraíonn don tréimhse oibre leis an bhfostóir nua.

2. Méid an liúntais

Ní chinntear leis an Treoir an bealach inar cheart an liúntas in ionad na tréimhse íosta saoire bliantúla le pá a ríomh.

Rialaigh an Chúirt mar sin féin nach mór do Bhallstáit a áirithiú go gcuirfear na teorainneacha a thagann ón Treoir féin san áireamh sna coinníollacha a leagtar síos leis an dlí náisiúnta. Ní mór dóibh a éileamh go ndéanfar liúntas in ionad saoire bliantúla ‘a ríomh ar bhealach ina gcuirtear an t-oibrí i staid atá inchomparáide leis an staid ina mbeadh sé dá bhfeidhmeodh sé an ceart sin le linn a chaidrimh fostaíochta’ (309). Ciallaíonn sé sin go bhfuil gnáthíocaíocht an oibrí, nach mór leanúint ar aghaidh le linn saoire bliantúla, cinntitheach (310) agus an liúntas in ionad na saoire bliantúla nár tógadh faoi dheireadh an chaidrimh fostaíochta á ríomh (311).

3. Teidlíocht i leith saoire bhreise

Má fhorálann na Ballstáit maidir le tréimhse bhreise de shaoire bhliantúil a sháraíonn na 4 seachtaine a éilítear leis an Treoir, féadfaidh siad cinneadh a dhéanamh cé acu a sholáthrófar nó nach soláthrófar liúntas d’oibrithe ar cuireadh cosc orthu an tsaoire sin a thógáil le linn a gcaidrimh fostaíochta agus féadfaidh siad na coinníollacha a bhaineann leis an liúntas breise sin a leagan síos (312).

C. Idirghníomhaíocht idir saoire bhliantúil le pá agus cineálacha saoire eile

Dhearbhaigh an Chúirt ‘nach bhféadfadh tréimhse saoire a ráthaíonn dlí an Chomhphobail difear a dhéanamh don cheart chun tréimhse saoire eile a ráthaítear leis an dlí sin a thógáil’ (313), lena n-áirítear ar deireadh thiar, i gcás comhthiomsú roinnt tréimhsí saoire, tabhairt ar aghaidh dosheachanta saoire bliantúla nó cuid di chuig an gcéad bhliain eile (314).

I gcás ceart chun saoire atá rialaithe leis an dlí náisiúnta, dhearbhaigh an Chúirt nach mór measúnú a dhéanamh ar chuspóir na saoire chun teacht ar chonclúidí maidir le haon fhorluí leis an tsaoire bhliantúil le pá.

1. Saoire mháithreachais

Dhearbhaigh an Chúirt go bhfuil na cuspóirí atá le saoire mháithreachais éagsúil ó na cuspóirí atá le saoire bhliantúil le pá: is é is aidhm don chéad saoire bail fhisiciúil mhná a chosaint le linn toirchis agus ina dhiaidh agus chun an caidreamh speisialta idir bhean agus a leanbh nua le linn na tréimhse a thagann i ndiaidh breith linbh a chosaint (315). Measadh go raibh gá leis an léirmhíniú sin ‘chun comhlíonadh na gceart atá nasctha le conartha fostaíochta oibrí a ráthú i gcás saoire máithreachais’ (316).

Ní mór a ráthú d’oibrithe ar shaoire mháithreachais, nach bhfuil ábalta oibriú dá bharr sin, go mbeidh ceart chun saoire bliantúla le pá acu agus ní féidir iad a chur faoi réir coinníll gur oibrigh siad go hiarbhír. Nuair a bheidh siad as láthair ar shaoire mháithreachais i rith na tréimhse tagartha le haghaidh saoire bhliantúil le pá, caithfear leo ar an dóigh chéanna le hoibrithe a d’oibrigh go hiarbhír (317).

Dá bhrí sin ‘ní mór d’oibrí a bheith in ann a saoire bhliantúil a thógáil le linn tréimhse seachas an tréimhse ina dtógann sí a saoire mháithreachais, lena n-áirítear i gcás ina dtiteann an tréimhse de shaoire mháithreachais ag an tréimhse chéanna ghinearálta de shaoire bhliantúil a dtógann an lucht saothair iomlán, agus an tréimhse sin seasta ag comhaontú comhchoiteann’ (318). Tugtar le fios leis an bhfoclaíocht sin go bhfuil prionsabal absalóideach ann agus, murab ionann agus an cás a bhaineann le saoire bhreoiteachta (féach thíos), nach féidir teorainn a chur le tabhairt ar aghaidh saoire bliantúla le pá. Go deimhin, d’áitigh an Chúirt ‘nach féidir tréimhse saoire atá ráthaithe le dlí an Chomhphobail difear a dhéanamh don cheart chun tréimhse saoire eile a ráthaítear leis an dlí sin a thógáil’ (319).

I bhfianaise na treorach a chosnaíonn oibrithe torracha agus oibrithe ar rugadh leanbh dóibh le déanaí nó atá ag cothú linbh ar an gcíoch (320), chuir an Chúirt leis á rá nach bhfuil feidhm aige sin maidir leis an tsaoire bhliantúil íosta de 4 sheachtaine amháin ach go bhfuil feidhm aige freisin maidir le haon saoire bhreise a fhoráiltear leis an dlí náisiúnta ina leith (321).

2. Saoire do thuismitheoirí agus cineálacha saoire eile a chosnaítear faoi dhlí an Aontais

Rialaigh an Chúirt ar shaoire do thuismitheoirí i gcomhthéacs an Chreat- Chomhaontaithe um shaoire do thuismitheoirí (322), a aisghaireadh ó shin le Treoir (AE) 2019/1158 (323).

Foráiltear in Airteagal 10(1) de Threoir (AE) 2019/1158 maidir le cothromaíocht oibre is saoil do thuismitheoirí agus do chúramóirí go bhfágfar na cearta a fuarthas nó atá á bhfáil ag an oibrí ar an dáta, inter alia (324), a thosóidh an saoire do thuismitheoirí mar atá siad go dtí deireadh na saoire do thuismitheoirí agus go mbeidh feidhm acu i ndiaidh na saoire sin.

Tá sé beartaithe leis an bhforáil sin cailliúint ceart nó laghdú ceart a thagann as caidreamh fostaíochta a sheachaint, a bhfuil oibrithe ina dteideal nuair a thosaíonn siad an tsaoire do thuismitheoirí, agus a áirithiú, ag deireadh na saoire sin, go mbeidh siad sa staid chéanna is a bhí nuair a thosaigh sí. Rialaigh an Chúirt go bhfuil an ceart chun saoire bliantúla le pá ar cheann de na cearta a thagann go díreach ó chaidreamh fostaíochta gach oibrí. Dá bhrí sin, ní féidir leis an teidlíocht i leith saoire bhliantúil arna carnadh le linn na tréimhse roimh thús na saoire do thuismitheoirí dul i léig agus oibrí ar shaoire do thuismitheoirí (325).

Cé go mbeidh oibrí atá ar saoire do thuismitheoirí, le linn na tréimhse sin, fós ina oibrí chun críocha dhlí AE, féadfar an caidreamh fostaíochta a chur ar fionraí de bhun an dlí náisiúnta, agus ar an tslí sin oibleagáidí cómhalartacha na bpáirtithe a chur ar fionraí (326). I gcás den sórt sin, ‘ní fhéadfar déileáil leis an tréimhse saoire do thuismitheoirí arna tógáil ag an oibrí lena mbaineann le linn na tréimhse tagartha mar thréimhse oibre iarbhír chun críche teidlíocht an oibrí sin i leith saoire bhliantúil le pá a chinneadh faoi Airteagal 7 de Threoir 2003/88’ (327).

Dá dtabharfaí cineálacha saoire eile isteach i ndlí an Aontais, measann an Coimisiún go mbeadh feidhm ag an bprionsabal a bhunaigh an Chúirt ‘nach féidir tréimhse saoire a ráthaítear le dlí an Chomhphobail difear a dhéanamh don cheart chun tréimhse saoire eile a ráthaítear leis an dlí sin a thógáil’ (328). Má tharlaíonn tréimhsí de chineálacha éagsúla saoire a chosnaítear faoi dhlí an Aontais an tráth céanna, d’fhéadfadh sé go mbeadh tabhairt anonn saoire bliantúla, nó cuid di, chuig an gcéad bhliain eile i gceist.

3. Saoire bhreoiteachta

I gcodarsnacht leis an gceart chun saoire máithreachais agus saoire do thuismitheoirí, níl an ceart chun saoire breoiteachta ná na coinníollacha maidir lena fheidhmiú rialaithe ag dlí an Aontais. Mar sin féin, bunaíonn an Chúirt teorainneacha ar dhlí náisiúnta i gcás ina bhforluíonn saoire bhliantúil le pá agus saoire bhreoiteachta a chéile.

Tógann sé sin ar na cuspóirí éagsúla atá leis an dá cheart. Is é is cuspóir don cheart chun saoire bliantúla le pá a chur ar chumas an oibrí a scíth a ligean agus tairbhe a bhaint as tréimhse scíthe agus áineasa. Is é is cuspóir don cheart chun saoire breoiteachta cur ar chumas an oibrí téarnamh ó bhreoiteacht ba chionsiocair leis nó léi gan bheith in ann obair a dhéanamh (329).

a) Teidlíocht i gcás saoire breoiteachta

Mar a luaitear thuas, leanann oibrithe ar shaoire bhreoiteachta de bheith i dteideal saoire bhliantúil le pá a charnadh, ós rud é nach coinníoll de shaoire bhliantúil le pá é nach mór don oibrí a bheith ag obair le linn na tréimhse tagartha (330).

b) Feidhmiú an chirt i gcás saoire bhreoiteachta

Dhearbhaigh an Chúirt go soiléir go bhfuil sé de rogha ag an mBallstát tógáil saoire bliantúla le linn tréimhse breoiteachta a cheadú nó a thoirmeasc (331).

Mar sin féin, murar mian leis an oibrí saoire bhliantúil a thógáil le linn na tréimhse sin, ní mór saoire bhliantúil a dheonú le haghaidh tréimhse éagsúla (332). Ciallaíonn sé sin, go háirithe, go bhfuil an ceart ag oibrí atá ar shaoire bhreoiteachta le linn tréimhse de shaoire bhliantúil phleanáilte an tsaoire bhliantúil sin a thógáil ag tráth éagsúil, arna iarraidh sin dó nó di (333), cibé a dtosaíonn nó nach dtosaíonn an tsaoire bhreoiteachta roimh an tsaoire bhliantúil phleanáilte le pá nó lena linn (334).

Cé go bhféadfaidh leasanna an fhostóra a chur san áireamh agus saoire an oibrí á sceidealú, ní fhéadfar amhras a tharraingt ar an teidlíocht i leith saoire bhliantúil níos déanaí (335). Mar sin, ní mór don fhostóir tréimhsí éagsúil saoire a dheonú don oibriú atá comhoiriúnach leis an leasanna sin, gan tréimhse lasmuigh den tréimhse thagartha don saoire bhliantúil atá i gceist a eisiamh roimh ré (336).

c) Tabhairt anonn i gcás saoire bhreoiteachta

I gcás ina raibh an t-oibrí tinn le linn chuid den bhliain nó le linn na bliana iomláine, tá seans ann nach raibh deis aige/aici saoire bhliantúil le pá a thógáil, cé go mbeidh sé/sí fós i dteideal na saoire sin.

Mar a luaitear thuas, cé gur dhearbhaigh an Chúirt ‘go mbaintear feidhm iomlán as an éifeacht dhearfach a bhaineann le saoire bhliantúil le pá ar shábháilteacht agus ar shláinte an oibrí má thógtar í sa bhliain a bhfuil sí beartaithe ina leith, is í sin an bhliain reatha’, bhí sí den tuairim mar sin féin ‘nach gcailleann an tréimhse sin a leas chuige sin má thógtar í le linn tréimhse níos déanaí’ (337). Dá bhrí sin, i gcás ina raibh oibrí ar shaoire bhreoiteachta ar feadh chuid den bhliain nó ar feadh na bliana iomláine agus nach raibh deis aige an tsaoire bhliantúil le pá a thógáil, dhearbhaigh an Chúirt nach bhféadfaidh an ceart chun saoire bliantúla le pá dul in éag ag deireadh na tréimhse tagartha (338) ach gur cheart don oibrí a bheith in ann í a thabhairt ar aghaidh, trína sceidealú, más gá, lasmuigh den tréimhse thagartha le haghaidh saoire bliantúla (339).

Féadfaidh na Ballstáit teorainn a chur leis an tréimhse inar féidir saoire bhliantúil le pá a thabhairt ar aghaidh (340). D’aithin an Chúirt go bhfuil teorainn leis an gceart chun teidlíochtaí i leith saoire bhliantúil le pá a charnadh le linn éagumais chun oibre, (341).

Mar sin féin, dhearbhaigh an Chúirt ‘nach mór aon tréimhse tabhairt ar aghaidh a bheith níos faide ar bhealach suntasach ná an tréimhse thagartha a bhfuil sé deonaithe ina leith’ (342). Dhearbhaigh sí dá bhrí sin maidir le tréimhse tabhairt ar aghaidh 9 mí, i.e. níos giorra ná an tréimhse thagartha lena mbaineann sí, nach n-áirithíonn sí an éifeacht dhearfach a bhaineann le saoire bhliantúil le pá mar thréimhse sosa agus nach féidir í a úsáid dá bhrí sin chun dul in éag na teidlíochta chun saoire bliantúla le pá a chinneadh (343). I gcodarsnacht leis sin, ghlac an Chúirt le tréimhse tabhairt ar aghaidh de 15 mhí (344).

Ar deireadh, shoiléirigh an Chúirt, nuair a chinneann na Ballstáit saoire bhliantúil le pá a dheonú sa bhreis ar na ceithre seachtaine dá bhforáiltear leis an Treoir, nach bhfuil oibleagáid orthu foráil a dhéanamh maidir le haon saoire bhreise den sórt sin a thabhairt anonn, ós rud é nach gcumhdaítear an tsaoire bhreise sin (níos faide ná ceithre seachtaine) leis an Treoir (345).

d) Liúntas in ionad saoire bhliantúil i gcás saoire breoiteachta go dtí deireadh an chaidrimh fostaíochta

I gcás oibrí atá ar shaoire bhreoiteachta ar feadh chuid den bhliain nó ar feadh na bliana iomláine agus/nó ar feadh tréimhse tabhairt ar aghaidh go dtí go bhfuil deireadh leis an bhfostaíocht, dhearbhaigh an Chúirt nach bhfuil sé comhoiriúnach le hAirteagal 7(2) cosc a chur ar íocaíocht liúntais in ionad saoire bhliantúil le pá nár tógadh (346).

4. Cineálacha saoire eile ar an leibhéal náisiúnta

I gcás ina bhfuil oibrithe i dteideal cineálacha saoire eile faoi reachtaíocht náisiúnta, is é cuspóir na saoire sin an toisc chriticiúil agus breithiúnas á thabhairt maidir le conas déileáil le haon fhorluí leis an tsaoire bhliantúil le pá (347).

I gcás ‘saoire théarnaimh’, dhearbhaigh an Chúirt gurb iad na breithnithe a úsáidtear le haghaidh saoire bhreoiteachta na breithnithe is infheidhme, agus bhunaigh sí an prionsabal i gcás ina bhfuil na cúiseanna leis an tsaoire a deonaíodh ar an leibhéal náisiúnta éagsúil ó na cúiseanna leis an tsaoire bhliantúil le pá, go bhfuil oibleagáid ann tréimhse éagsúil saoire bliantúla a dheonú don oibrí (348).

Mar sin féin, mheas an Chúirt i gcás cineál sonrach saoire a dheonaítear faoi dhlí náisiúnta, is ar na cúirteanna náisiúnta atá sé a chinneadh cé acu a bhí nó nach raibh cuspóir an chirt sin éagsúil ón gcuspóir leis an gceart chun saoire bliantúla le pá, mar a thug an Chúirt léirmhíniú uirthi agus i bhfianaise a treoraíochta agus na dtosca ar an leibhéal náisiúnta a rialaíonn deonú na saoire (349).

Féadfaidh na Ballstáit saoire speisialta le pá a dheonú d’oibrithe ionas gur féidir leo freastal ar riachtanais shonracha nó ar oibleagáidí sonracha lena n-éilítear go mbeidh siad in áit éigin go pearsanta, mar shampla, pósadh, breith linbh, cur san ospidéal, bás garghaoil, nó feidhmiú feidhmeanna ionadaíocha ceardchumainn. Rialaigh an Chúirt nach dtagann an tsaoire speisialta sin faoi raon feidhme na Treorach maidir le hAm Oibre, ach gur féidir le Ballstát a chuid inniúlachtaí féin a fheidhmiú (350).

VIII. OBAIR OÍCHE, SEALOBAIR AGUS PÁTRÚIN OIBRE

Aithnítear sa Treoir maidir le hAm Oibre an cineál sonrach a bhaineann le hobair oíche agus le cineálacha tuirsiúla áirithe den eagrú oibre (351). Anuas ar na forálacha ginearálta maidir le tréimhse sosa agus am oibre seachtainiúil uasta, tá forálacha sonracha sa Treoir dá bhrí sin maidir le hobair oíche, sealobair agus pátrúin oibre eile a dtugtar mionsonraí orthu thíos.

A. Fad na hoibre oíche

Leagtar síos in Airteagal 8 den Treoir:

‘Glacfaidh na Ballstáit pé bearta is gá lena áirithiú:

(a)	nach sáróidh gnáthuaireanta le haghaidh oibrithe oíche 8 n-uair an chloig ar an meán in aon tréimhse de 24 uair an chloig;

(b)	maidir le hoibrithe oíche a mbaineann guaiseacha speisialta nó brú trom fisiciúil nó intinne leis an obair a dhéanann siad, nach n-oibríonn siad níos mó ná 8 n-uair an chloig in aon tréimhse de 24 uair an chloig ina dtugann siad faoi obair oíche.

Chun críocha phointe (b), obair lena mbaineann guaiseacha speisialta nó brú trom fisiciúil nó intinne, déanfar í a shainmhíniú i reachtaíocht náisiúnta agus/nó i gcleachtas nó le comhaontuithe comhchoiteanna nó i gcomhaontuithe a thugtar i gcrích idir an dá thaobh den tionscal, agus na héifeachtaí sonracha agus guaiseacha a bhaineann le hobair oíche á gcur san áireamh.’

Leagtar síos leis an Airteagal seo dhá theorainn éagsúla le haghaidh oibrithe oíche: teorainn amháin atá infheidhme maidir le gach oibrí oíche agus teorainn eile atá infheidhme maidir le hoibrithe oíche a mbaineann guaiseacha speisialta nó brú trom fisiciúil nó intinne leis an obair a dhéanann siad. Maidir leis an gcoincheap a bhaineann le ‘hobair oíche’, déantar tagairt don sainmhíniú a chuirtear i láthair i gCaibidil IV.B.

1. An meánteorainn ar obair oíche

Leis an Treoir, cuirtear teorainn le meán-am oibre gach oibrí oíche, is é sin, 8 n-uair an chloig in aghaidh tréimhse 24 uair an chloig.

a) An teorainn ar ‘am oibre’

Tá feidhm ag an teorainn sin maidir le huaireanta oibre ‘oibrithe oíche’. Dá bhrí sin tagraíonn sí don am oibre uile, agus ní don ‘am oíche’ amháin (féach Caibidil IV).

Ina theannta sin, cé go dtagraítear do ‘ghnáthuaireanta oibre’ in Airteagal 8, tugtar le fios sna sainmhínithe ar ‘am oibre’ agus ‘tréimhse sosa’ i gCaibidil IV, agus Aithris 8 den Treoir, gur cheart an ‘t-am oibre’ uile, lena n-áirítear ragobair, a chomhaireamh i dtreo na teorann sin maidir le hobair oíche.

Ós rud é gur meán atá i gceist leis an teorainn sin, féadfaidh na Ballstáit cinneadh a dhéanamh faoin tréimhse thagartha. Faoi Airteagal 16(c), ní mór don tréimhse thagartha a bheith sainithe tar éis dul i gcomhairle leis an dá thaobh den tionscal nó go díreach trí chomhaontuithe comhchoiteanna nó trí chomhaontuithe ar an leibhéal náisiúnta nó réigiúnach.

b) An meán thar ‘thréimhse thagartha’

Níl an togra bunaidh chun tréimhse thagartha 14 lá (352) ar a mhéad a bhunú le feiceáil sa Treoir mar atá glactha. Cinneann na Ballstáit agus/nó páirtithe sóisialta an tréimhse thagartha gan aon teorainn shoiléir.

Mar sin féin, i bhfianaise chuspóir na Treorach íoscheanglais maidir le sábháilteacht agus sláinte a leagan síos, agus i bhfianaise an ghá atá le héifeachtacht na forála a bhaineann le hobair oíche a choinneáil ar bun, ba cheart an tréimhse thagartha le haghaidh obair oíche a bheith i bhfad níos giorra ná an tréimhse thagartha a úsáidtear le haghaidh na seachtaine oibre uasta. Go deimhin, dá socrófaí na tréimhsí tagartha céanna don dá chás d’fhágfaí an fhoráil maidir le hobair oíche gan phointe de facto, ós rud é go n-áireodh le comhlíontacht leis an meánseachtain oibre de 48 n-uair an chloig agus leis an tréimhse sosa sheachtainiúil am oibre laethúil de 8 n-uair an chloig ar an meán go huathoibríoch.

Faoi Airteagal 16(c), má thiteann an tréimhse sosa sheachtainiúil laistigh den tréimhse thagartha chun obair oíche a ríomh, ní chuirtear san áireamh í agus an meán á ríomh. Luaitear in Aithris 5 agus in Aithris 7 den Treoir gur ‘cheart do gach oibrí tréimhsí sosa leordhóthanacha a bheith aige’ agus go ‘bhféadfaí tréimhsí fada d’obair oíche a bheith díobhálach do shláinte oibrithe’. I gcodarsnacht leis sin, an tréimhse sosa laethúil, a chuireann teorainn go nádúrtha le ham oibre na n-oibrithe lena mbaineann agus a áirithíonn go dtairbhíonn siad de thréimhsí sosa tráthrialta, cuirtear an tréimhse sin san áireamh agus an meán á ríomh.

2. Teorainn uasta ar obair oíche lena mbaineann guaiseacha speisialta nó brú trom fisiciúil nó intinne

a) Teorainn absalóideach

Tá feidhm ag an teorainn absalóideach sin de 8 n-uair an chloig maidir le huaireanta oibre ‘oibrithe oíche’. Áirítear leis dá bhrí sin am oibre uile (e.g. ragobair), agus ní ‘am oíche’ amháin.

Murab ionann agus an mheánteorainn, tá feidhm ag an uasteorainn ar an gcineál sonrach oibre oíche sin faoi Airteagal 8(b) maidir le ‘haon tréimhse de 24 uair an chloig’. Ní féidir í a ríomh mar mheán. Ciallaíonn sé sin cé go bhfuil seans ann go ndéanfaidh na hoibrithe lena mbaineann níos lú oibre i dtréimhsí áirithe de 24 uaire an chloig, ní fhéadfaidís an uasteorainn de 8 n-uair an chloig a shárú ag tráthanna eile ina dtugann siad faoi obair oíche.

Mar sin féin, murab ionann agus an mheánteorainn a bhfuil feidhm aici maidir le gach uair oibre a dhéanann oibrithe oíche, níl feidhm ag an teorainn absalóideach sin ach maidir leis an am ina dtugann na hoibrithe lena mbaineann faoin obair oíche i bhfírinne. Ciallaíonn sé sin má bhaineann ‘guaiseacha speisialta nó brú trom le hoibrí oíche’ agus nach dtugann an t-oibrí faoi obair oíche i dtréimhse shonrach 24 uair an chloig, ní hí an teorainn absalóideach 8 n-uair an chloiog atá infheidhme maidir leis an tréimhse sin ach an mheánteorainn. Dá bhrí sin, d’fhéadfadh an t-oibrí oibriú ar feadh níos mó ná 8 n-uair an chloig mura dtugann sé faoi obair oíche le linn na tréimhse sin.

b) Obair lena mbaineann guaiseacha speisialta

Ní shainítear coincheapa na ‘nguaiseacha speisialta nó an bhrú throm fisiciúil nó intinne’ sa Treoir. Foráiltear leis go sainmhíneofar iad le reachtaíocht náisiúnta agus/nó le cleachtas nó le comhaontuithe comhchoiteanna nó comhaontuithe a thugtar i gcrích idir an dá thaobh den tionscal.

Foráiltear sa Treoir, maidir le pé bealach ina ndéantar obair lena mbaineann guaiseacha speisialta nó brú trom fisiciúil nó brú intinne a shainmhíniú, gur cheart éifeachtaí sonracha agus guaiseacha oibre oíche a chur san áireamh sa sainmhíniú sin. Mar threoraíocht, d’fhéadfaí tagairt a dhéanamh d’Aithris 7, ina luaitear ‘cur isteach ón timpeallacht’ agus ‘cineálacha tuirsiúla den eagrú oibre’ mar ghnéithe a bhféadfadh éifeacht dhíobhálach a bheith acu ar shláinte na n-oibrithe lena mbaineann. Rinneadh tagairt i dtogra bunaidh an Choimisiúin do ‘phíosa oibre, obair ag líne chóimeála nó obair ag luas réamhbhunaithe’ mar shamplaí de sin (353).

B. Measúnuithe sláinte agus aistriú oibrithe oíche go hobair lae

Forchuirtear na hoibleagáidí seo a leanas ar na Ballstáit le hAirteagal 9:

‘1.

Glacfaidh na Ballstáit pé bearta is gá lena áirithiú:

(a)	go bhfuil oibrithe oíche i dteideal measúnú sláinte saor in aisce sula dtugann siad faoina bpost agus ag eatraimh thráthrialta ina dhiaidh sin;

(b)	oibrithe a mbíonn fadhbanna sláinte orthu a aithnítear a bheith nasctha leis an gcás go dtugann siad faoi obair oíche, go n-aistrítear na hoibrithe sin aon uair is féidir chuig obair lae dá bhfuil siad oiriúnach.

2.	Ní mór don mheasúnú sláinte saor in aisce dá dtagraítear i mír 1(a) rúndacht leighis a chomhlíonadh.

3.	Féadfar an measúnú sláinte saor in aisce dá dtagraítear i mír 1(a) a dhéanamh laistigh den chóras sláinte náisiúnta.’

1. An ceart atá ag oibrithe oíche chun measúnuithe sláinte a fháil

a) Measúnú sláinte sula dtugtar faoi phost

Le hAirteagal 9 den Treoir tugtar teidlíocht do gach ‘oibrí oíche’ faoi Airteagal 2(4) (féach Caibidil IV thuas) chun measúnú sláinte a fháil sula dtugtar faoi phost.

Tá an fhoráil sin inchomparáide leis an bhforáil in Airteagal 4 de Choinbhinsiún EIS 171 ina bhforáiltear ‘Ar iarraidh uathu, beidh an ceart ag oibrithe dul faoi mheasúnú shláinte saor in aisce agus comhairle a fháil ar an mbealach le fadhbanna sláinte a bhaineann lena n-obair a laghdú nó a sheachaint: (a) sula dtugtar faoi phost mar oibrí oíche; […]’.

Ní mór don mheasúnú sláinte tarlú sula sanntar an t-oibrí d’obair oíche, i.e. sula dtugann an t-oibrí lena mbaineann faoin obair oíche.

Murab ionann agus Coinbhinsiún EIS, ní thagraítear d’iarraidh ón oibrí sa Treoir ach tugtar teidlíocht do gach oibrí oíche measúnuithe sláinte a fháil sula dtugann siad faoi phost.

b) Measúnú sláinte ag eatraimh thráthrialta

Tá ‘oibrithe oíche’ i dteideal measúnuithe sláinte ‘ag eatraimh thráthrialta’ freisin. Ní shainítear na heatraimh agus is faoi na Ballstáit atá sé, dá bhrí sin, na heatraimh sin a shainiú.

Mhol Parlaimint na hEorpa (354) ina phróiseas glactha do Threoir 1993 maidir le hAm Oibre aon scrúdú sláinte amháin in aghaidh na bliana go dtí go sroichtear 40 bliain d’aois agus dhá scrúdú in aghaidh na bliana i ndiaidh na haoise sin. Ghlac an Coimisiún leis sin (355) ach níor glacadh é sa téacs deiridh (356).

c) Ní mór measúnuithe sláinte a bheith saor in aisce

Cé go bhforáiltear sa Treoir nach mór an measúnú sláinte a bheith saor in aisce don oibrí, ní leagtar síos léi cé acu an fostóir nó tríú páirtí a íocfaidh as na costais, amhail seirbhísí sláinte ceirde, agus dá bhrí sin fágtar faoi na Ballstáit an cinneadh sin a dhéanamh.

d) Rúndacht leighis

Na measúnuithe sláinte saor in aisce a bhfuil oibrithe ina dteideal sula dtabharfaidh siad faoi phost agus ag eatraimh tráthrialta ina dhiaidh sin, éilítear leis an Treoir maidir le hAm Oibre go mbeidh siad i gcomhlíontacht le rúndacht leighis.

Murab ionann agus Coinbhinsiún EIS, ní thugtar aon eisceacht fhollasach sa Treoir maidir le ‘cinneadh neamhoiriúnachta le haghaidh obair oíche’ (357).

e) An fhéidearthacht go ndéanfaí measúnuithe mar chuid den chóras sláinte náisiúnta

Luaitear sa Treoir go bhféadfar na measúnuithe sláinte sin a dhéanamh laistigh den chóras sláinte náisiúnta, ach ní éilítear amhlaidh.

2. Aistriú oibrithe oíche chuig obair lae mar gheall ar chúiseanna sláinte

Tá an fhoráil sin inchomparáide le hAirteagal 6 de Choinbhinsiún EIS 171 (358) agus éilítear léi, i gcás ina bhfuil fadhbanna sláinte ar oibrithe atá nasctha lena n-obair oíche, go n-aistrítear iad aon uair is féidir chuig obair lae dá bhfuil siad oiriúnach.

Ní thugtar mionsonraí sa Treoir maidir leis an nós imeachta ná maidir leis an mbealach ina gcruthaítear an nasc idir na fadhbanna sláinte agus obair oíche. D’fhéadfaí iad sin a chinneadh ar an leibhéal náisiúnta dá bhrí sin.

A mhéid a bhaineann le poist ar cheart oibrithe a aistriú chucu, ní éilítear leis an Treoir ach go n-aistreofar iad chuig obair dá bhfuil siad oiriúnach agus gur ‘obair lae’ atá inti. Ba cheart don aistriú sin tarlú ‘aon uair is féidir’.

Murab ionann agus Coinbhinsiún EIS242, ní shonraítear cásanna sa Treoir nach mbeadh aistriú indéanta iontu, ná ní shonraítear sa Treoir buntáistí ná cosaint in aghaidh oibrithe a mbeadh aistriú indéanta ina leith d’ainneoin fadhbanna sláinte atá nasctha le hobair oíche.

C. Ráthaíochtaí maidir le hobair istoíche

Foráiltear le hAirteagal 10:

‘Féadfaidh na Ballstáit obair faoi chatagóirí áirithe d’oibrithe oíche a dhéanamh faoi réir ráthaíochtaí, faoi choinníollacha a leagtar síos i reachtaíocht náisiúnta agus/nó i gcleachtas, i gcás oibrithe a thabhaíonn rioscaí ar a sábháilteacht nó ar a sláinte atá nasctha le hobair istoíche.’

Ceadaítear leis an bhforáil sin do Bhallstáit na bearta cosanta is infheidhme maidir le ‘catagóirí áirithe oibrithe oíche’ a mhéadú. Ní cheadaítear maoluithe léi ach foráiltear go sainráite go maith léi go bhféadfar bearta cosanta breise a bhunú.

Tugtar le fios i bhfaisnéis ón gcomhad glactha don Treoir go raibh sé de rún ag an bhforáil sin de chuid Pharlaimint na hEorpa ligean do chosaint bhan torrach nó máithreacha sa chéad 6 mhí tar éis leanbh a bhreith nó leanbh a uchtú (359). Mar sin féin, tá an fhoclaíocht in Airteagal 10 oscailte agus féadfaidh na Ballstáit cinneadh a dhéanamh faoi na catagóirí atá faoi réir ráthaíochtaí den sórt sin agus faoi chineál na ráthaíochtaí.

D. Fógra maidir le húsáid thráthrialta oibrithe oíche

Leagtar amach an méid seo a leanas in Airteagal 11:

‘Déanfaidh na Ballstáit na bearta is gá chun a áirithiú go dtugann fostóir a úsáideann oibrithe oíche go tráthrialta an fhaisnéis sin faoi bhráid na n-údarás inniúil má iarrann siad amhlaidh.’

Sa togra bunaidh (360), éilíodh ar fhostóirí údaráis sláinte agus sábháilteachta a chur ar an eolas faoi úsáid tráthrialta oibrithe oíche, i bhfianaise na n-éifeachtaí díobhálacha a bhaineann le hobair oíche ar an tsláinte (361).

Sa téacs deiridh, cuirtear teorainn leis an gceanglas chun na húdaráis inniúla a chur ar an eolas faoi chásanna i gcás ina n-iarann na húdaráis amhlaidh. Ciallaíonn sé sin cé go bhféadfaidh na Ballstáit éileamh ar fhostóirí na húdaráis a chur ar an eolas faoi úsáid tráthrialta oibrithe oíche mar chuid de dhearbhuithe córasacha, nach bhforchuirtear an oibleagáid sin leis an Treoir. Éilítear léi go ndéanann na húdaráis inniúla cinneadh maidir le cásanna nach mór na húdaráis a chur ar an eolas iontu.

Tá feidhm ag an dualgas sin chun na húdaráis a chur ar an eolas maidir le fostóirí a úsáideann oibrithe oíche ‘go tráthrialta’. Níl raon feidhme beacht an téarma ‘tráthrialta’ sainithe sa Treoir, agus ní raibh sé faoi réir imeachtaí Cúirte ach oiread.

Is é tuairim an Choimisiúin maidir le forálacha an dlí náisiúnta lena bhforchuirtear dualgas ginearálta ar fhostóirí chun faisnéis faoina n-oibrithe, am oibre agus eagrú oibre a chur in iúl, go bhféadfaidís comhfhreagairt don cheanglas sin.

E. Sábháilteacht agus cosaint sláinte

Leagtar síos an méid seo a leanas le hAirteagal 12 den Treoir:

‘Glacfaidh na Ballstáit pé bearta is gá lena áirithiú:

(a)	go bhfuil cosaint sábháilteachta agus sláinte ag oibrithe oíche agus sealoibrithe atá iomchuí maidir le cineál a n-oibre;

(b)	go bhfuil seirbhísí nó saoráidí cosanta agus coisc iomchuí a mhéid a bhaineann le sábháilteacht agus sláinte oibrithe oíche agus sealoibrithe ann atá comhionann leo siúd is infheidhme maidir le gach oibrí eile agus go bhfuil siad ar fáil an t-am uile.’

Baineann an fhoráil sin le hoibrithe oíche agus le sealoibrithe agus éilítear ar Bhallstáit léi a áirithiú go mbeidh cosaint iomchuí a sláinte agus a sábháilteachta ann agus seirbhísí nó saoráidí cosanta nó coisc atá comhionann leo siúd is infheidhme maidir le hoibrithe eile ann an t-am ar fad.

Éilítear leis an gcéad fhleasc go dtairbhíonn oibrithe a thugann faoi obair oíche agus sealobair de bhearta iomchuí atá oiriúnaithe do chineál a n-oibre. In Aithris 7 tugtar le fios ‘go mbíonn corp an duine níos íogaire istoíche maidir le cur isteach ón timpeallacht agus maidir le cineálacha tuirsiúla áirithe den eagrú oibre’. Luadh freisin i dtogra an Choimisiúin gurb é is aidhm dó ‘cineál na bhfoirmeacha oibre sin atá níos deacra agus na fadhbanna a tharlaíonn de ghnáth nuair a thagann athrú ar thimthriallta sealoibre’ a chur san áireamh (362). Ina fhianaise sin, ciallaíonn Airteagal 12 gur cheart an fíoras go dtugann oibrithe faoi obair oíche nó sealobair, agus na coinníollacha faoina ndéanann siad a gcuid oibre, a chur san áireamh sa chosaint a dheonaítear dóibh. A mhéid a bhaineann leis na bearta cosanta is féidir a dhéanamh, tugadh sampla i Meamram Míniúcháin an Choimisiúin ar thréimhsí sosa agus briste a sceidealú246, ach ní shonraítear aon rud mar sin sa Treoir.

Léirmhínigh Chúirt an chéad fhleasc d’Airteagal 12 trí thagairt d’Aithris 6 (363). Maidir le heagrú ama oibre, go háirithe obair oíche, ba cheart prionsabail na hEagraíochta Idirnáisiúnta Saothair a chur san áireamh, ar dá réir nach mór cúiteamh d’oibrithe oíche i bhfoirm am oibre, pá nó sochair chomhchosúla cineál na hoibre oíche a aithint (364). Dhearbhaigh an Chúirt nach foláir d’oibrithe, de bhun Airteagal 12, an chéad fhleasc, tairbhe a bhaint as bearta cosanta lena rialaítear uaireanta oibre, luach saothair, liúntais nó sochair chomhchosúla, chun an cruatan áirithe a bhaineann leis an obair a dhéanann siad a chúiteamh (365). Mar sin féin, níl foráil i gcomhaontú comhchoiteann lena ndéantar foráil maidir le liúntas forlíontach níos airde d’obair oíche neamhrialta ná an liúntas a bhunaítear d’obair oíche rialta laistigh de raon feidhme na Treorach (366).

Is féidir nasc a dhéanamh idir an dara fleasc agus Aithris 10, ina luaitear gur ‘cheart d’eagrú agus feidhmiú seirbhísí agus acmhainní cosanta agus coisc a bheith éifeachtach’. Féadfar nasc a aimsiú idir na modhanna a ghlacann na Ballstáit chun a n-oibleagáidí a chomhlíonadh agus na modhanna a leagtar amach in Airteagal 5 de Choinbhinsiún EIS 171, ina luaitear: ‘Cuirfear saoráidí garchabhrach oiriúnacha ar fáil d’oibrithe a dhéanann obair oíche, lena n-áirítear socruithe faoinar féidir oibrithe den sórt sin a thógáil go tapa chuig áit inar féidir cóireáil oiriúnach a sholáthar.’ Tá an Treoir níos leithne ná sin, áfach, ós rud é nach gcumhdaítear léi cosaint amháin agus go ndéantar tagairt inti do sheirbhísí agus do shaoráidí coisc freisin. Beidh méid beacht na gceanglas ag brath ar na saoráidí cosanta agus coisc a bhunaítear le haghaidh obair lae sna Ballstáit agus ar threoracha eile de chuid an Aontais ar shábháilteacht agus sláinte oibrithe (367).

F. Pátrún oibre

Is é seo a leanas a leagtar síos le hAirteagal 13:

‘Déanfaidh na Ballstáit na bearta is gá chun a áirithiú go gcuirfidh fostóir a bheartaíonn obair a eagrú de réir pátrún áirithe an prionsabal ginearálta a bhaineann leis an obair a oiriúnú don oibrí san áireamh, go háirithe d’fhonn obair leadránach agus obair ag ráta oibre réamhchinntithe a mhaolú, de réir chineál na gníomhaíochta agus chineál na riachtanas sábhailteachta agus sláinte, go háirithe a mhéid a bhaineann le bristeacha le linn ama oibre.’

Tá an fhoráil sin an-ábhartha do shealobair go háirithe ach níl sí teoranta go sainráite don chineál oibre sin. Éilítear léi go n-áirithíonn na Ballstáit go gcuireann fostóir an ‘prionsabal ginearálta a bhaineann leis an obair a oiriúnú don oibrí’ san áireamh agus pátrún nua oibre á chur ar bun acu nó nuair a athraíonn sé ceann atá ann cheana. Cuirtear béim sa Treoir ar an tábhacht a bhaineann le bristeacha sa chás sin, ach ní chuirtear teorainn le raon feidhme na mbeart cosanta atá le déanamh.

IX. MAOLUITHE

Is téacs casta é an Treoir maidir le hAm Oibre, toisc go bhféachtar léi le roinnt solúbthachta a sholáthar do ghníomhaíochtaí éagsúla is iomchuí dóibh, a fhad agus a áirithítear leibhéal láidir cosanta íosta. Cosnaítear an tsolúbthacht sin i maoluithe na Treorach, a bhfuil go leor díobh ann agus iad éagsúil ó chéile a mhéid a bhaineann leis na hoibrithe agus na hearnálacha lena mbaineann agus na forálacha a gceadaítear maoluithe orthu.

Ós rud é go bhfuil an chuid is mó de na cearta a fhorbraítear leis an Treoir cosanta faoi Airteagal 31 de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh freisin, tá sé tábhachtach béim a leagan air go bhfuil feidhm ag Airteagal 52 sa chomhthéacs sin, airteagal lena bhforáiltear ‘Nach mór foráil a dhéanamh leis an dlí maidir le haon teorannú ar fheidhmiú na gceart agus na saoirsí arna n-aithint sa Chairt seo agus ábhar sár-riachtanach na gceart agus na saoirsí sin a urramú. Faoi réir phrionsabal na comhréireachta, ní fhéadfar teorainneacha a dhéanamh ach amháin má tá gá leo agus má fhreagraíonn siad iarbhír do chuspóirí leasa ghinearálta arna n-aithint ag an Aontas nó don riachtanas cearta agus saoirsí daoine eile a chosaint.’

Baineann na gnéithe comhchoiteanna leis na maoluithe ar an Treoir maidir le hAm Oibre freisin:

Ar an gcéad dul síos, ní mór dóibh a bheith trasuite ar bhealach bailí lena n-úsáid. Dhearbhaigh an Chúirt an méid seo a leanas: ‘Ós roghnach iad na maoluithe atá ar fáil faoi na forálacha maolaithe i gceist, ní éilítear le dlí an Aontais Eorpaigh ar Bhallstáit iad a chur chun feidhme i ndlí intíre.’ (368) Rialaigh sí an méid a leanas chun úsáid a bhaint as rogha chun maolú ar fhorálacha áirithe, ‘éilítear ar na Ballstáit rogha a dhéanamh agus brath ar an rogha sin’248.

Mar sin féin, bhí an Chúirt den tuairim go bhfuil ‘ar choinníoll, fiú in éagmais bearta sainráite a thrasuíonn [an Treoir maidir le hAm Oibre], go mbreathnaítear na coinníollacha a leagtar síos in Airteagal 17 di sa dlí náisiúnta is infheidhme maidir le gníomhaíocht áirithe, go gcomhlíonann an dlí sin an treoir agus nach bhfuil aon rud ann a choiscfeadh ar chúirteanna náisiúnta í a chur i bhfeidhm.’ (369). Ciallaíonn sé sin i gcás ina gcomhlíonann an dlí náisiúnta na coinníollacha a bhaineann leis an maolú, go bhféadfar é a chur i bhfeidhm fiú mura gcuireann sé é féin i láthair go sainráite mar a bheith ag trasuí na maoluithe dá bhforáiltear sa Treoir. Ba cheart do Bhallstáit a áirithiú, áfach, go gcloítear le prionsabail ghinearálta dhlí an Aontais, lena n-áirítear an prionsabal a bhaineann le deimhneacht dhlíthiúil agus, mar iarmhairt air sin, go léirítear sna forálacha a cheadaíonn maoluithe roghnacha ‘an cruinneas agus an tsoiléireacht is gá chun na ceanglais a eascraíonn as an bprionsabal sin a chomhlíonadh’ (370).

Ar an dara dul síos, ‘mar eisceachtaí ar chóras an Aontais Eorpaigh le haghaidh eagrú ama oibre a chuirtear i bhfeidhm le Treoir 2003/88, ní mór léirmhíniú a thabhairt ar na maoluithe sin ar bhealach ina bhfuil a raon feidhme teoranta don méid a bhfuil gá docht leis chun cosaint a dhéanamh ar na leasanna is féidir a chosaint de bharr na maoluithe sin’ (371). Ciallaíonn sé sin ní hamháin go bhfuil na maoluithe teoranta do na cásanna dá ndeonaítear go sainráite iad leis an Treoir ach go bhfuil raon feidhme gach maolaithe teoranta do na forálacha a liostaítear go cuimsitheach inti (372).

Ar an tríú dul síos, ní mór na maoluithe a chur chun feidhme ‘faoi réir coinníollacha diana atá beartaithe chun cosaint éifeachtach a fháil le haghaidh sábháilteacht agus sláinte oibrithe’ (373).

Cé go bhfuil roinnt coinníollacha leagtha amach cheana sa Treoir maidir le gach ceann de na forálacha maolaithe, measann an Coimisiún i gcás ina leasaítear roinnt gnéithe den chosaint atá beartaithe sa Treoir trí úsáid charnach maoluithe go bhféadfadh sé go mbeadh gá le bearta cosanta breise chun cuspóir na Treorach a urramú, is é sin, sábháilteacht agus sláinte oibrithe a chosaint.

A. An maolú ar ‘oibrí neamhspleách’

Leagtar an maolú seo a leanas amach in Airteagal 17(1):

‘1. Agus aird chuí á tabhairt ar na prionsabail ghinearálta a bhaineann le sábháilteacht agus sláinte oibrithe a chosaint, féadfaidh na Ballstáit maolú ar Airteagail 3 go 6, 8 agus 16 i gcás, mar gheall ar shaintréithe sonracha na gníomhaíochta lena mbaineann, nach dtomhaistear agus/nó nach réamhchinntear fad an ama oibre nó nach féidir leis na hoibrithe féin é a chinneadh, agus go háirithe i gcás:

(a)	feidhmeannaigh bhainistíochta nó daoine eile a bhfuil cumhachtaí cinnteoireachta neamhspleácha acu;

(b)	oibrithe teaghlaigh; nó

(c)	oibrithe a bhíonn i bhfeighil ag searmanais reiligiúnacha i séipéil agus i bpobail reiligiúnacha.’

1. Raon feidhme an mhaolaithe a bhaineann le ‘hoibrithe neamhspleácha’

Le hAirteagal 17(1) den Treoir ceadaítear maoluithe ‘i gcás, mar gheall ar shaintréithe sonracha na gníomhaíochta lena mbaineann, nach dtomhaistear agus/nó nach réamhchinntear fad an ama oibre nó nach féidir leis na hoibrithe féin é a chinneadh’.

Mar a thugtar le fios thuas, ní mór léirmhíniú a thabhairt ar Airteagal 17(1) ar bhealach ina bhfuil a raon feidhme teoranta don méid a bhfuil gá docht leis chun cosaint a dhéanamh ar na leasanna is féidir a chosaint de bharr na maoluithe sin” (374).

Cumhdaítear leis an maolú sin dhá chineál cáis agus ní mór measúnú a dhéanamh ar an dá cheann díobh “mar gheall ar na saintréithe sonracha a bhaineann leis an ngníomhaíocht lena mbaineann”. Dá bhrí sin, i dtuairim an Choimisiúin, ní fhéadfaí maolú den sórt sin a chur i bhfeidhm ar bhealach leathan ar chatagóir iomlán oibrithe.

Luaitear sa chéad chritéar don mhaolú seo nach “dtomhaistear agus/nó nach réamhchinntear fad an ama oibre”. Leis an dara critéar éilítear gur féidir leis na hoibrithe fad a n-ama oibre a chinneadh dóibh féin.

Maidir leis an dá chritéar cáilíochta, dhearbhaigh an Chúirt gur léir óna fhoclaíocht “nach bhfuil feidhm aige ach maidir le hoibrithe nach ndéantar a n-am oibre ar an iomlán a thomhas nó a réamhchinneadh nó maidir le hoibrithe nach féidir leo féin é a chinneadh mar gheall ar an gcineál gníomhaíochta lena mbaineann” (375) (arna chur i dtábhacht ag an gCoimisiún). Ciallaíonn sé sin nach bhfuil feidhm ag an maolú maidir le hoibrithe nach bhfágtar ach cuid dá n-am oibre gan bheith tomhaiste nó réamhchinntithe nó maidir le hoibrithe nach féidir leo féin ach cuid dá n-am oibre a chinneadh.

Ina cás Isère, rinne an Chúirt measúnú ar cé acu a bhí nó nach raibh feidhm ag an maolú sin maidir le “hoibrithe atá fostaithe in ionaid saoire agus áineasa faoi chonradh a bhaineann le gealltanas oideachais”. Bhunaigh sí a measúnú ar an bhfíoras go dtugtar le fios sa tuairisc ar ghníomhaíochtaí na n-oibrithe lena mbaineann, agus de bharr oibriú na n-ionad sin, nach raibh na hoibrithe sin “ábalta líon na n-uaireanta an chloig atá siad le hoibriú a chinneadh”. Luaigh an Chúirt freisin nach raibh aon ghnéithe ann lenar tugadh le fios “nach raibh sé d’oibleagáid ar na hoibrithe a bheith i láthair ag a n-áit oibre ag tráthanna socraithe”, agus bhain sí de thátal as nach raibh siad faoi raon feidhme an mhaolaithe (376). Ina gcás Hälvä, dheimhnigh an Chúirt nach dtagann “tuismitheoirí faoisimh” a ghlacann ionad tuismitheoirí altrama ar bhonn sealadach faoin “maolú uathrialach oibrithe” in Airteagal 17(1) (377). Tá sé seo in ainneoin go bhfuil méid áirithe neamhspleáchais ag na “tuismitheoirí faoisimh” in eagrú a gcuid ama agus, go sonrach, a ndualgais laethúla, a ngluaiseachtaí agus a dtréimhsí neamhghníomhaíochta (378). Tá sé ríthábhachtach, dá bhrí sin, go mbeidh na hoibrithe ábalta cinneadh a dhéanamh maidir le méid agus ar sceidealú a n-uaireanta oibre le go mbeidh feidhm ag maolú na n-oibrithe uathrialacha ar Airteagal 17(1).

I bhfianaise na ngnéithe sin, measann an Coimisiún go mbeadh bainisteoirí áirithe ardleibhéil i gceist leis an maolú nach ndéantar a n-am oibre, ar an iomlán, a thomhas nó a réamhchinneadh ós rud é nach bhfuil iallach orthu a bheith i láthair ag an áit oibre ag uaireanta seasta ach gur féidir leo cinneadh a dhéanamh faoina sceideal go neamhspleách. Mar an gcéanna, d’fhéadfaí an maolú a chur i bhfeidhm maidir le saineolaithe áirithe, dlíodóirí sinsearacha i gcaidreamh fostaíochta nó acadóirí a bhfuil neamhspleáchas substaintiúil acu chun a n-am oibre a chinneadh.

Liostaítear freisin in Airteagal 17(1) de thrí chatagóir shonracha d’oibrithe nach bhféadfaí a n-am oibre a thomhas agus/nó a réamhchinneadh nó nach féidir leo féin a n-am oibre a chinneadh: is iad sin “feidhmeannaigh bhainistíochta nó daoine eile a bhfuil cumhachtaí cinnteoireachta neamhspleácha acu”, “oibrithe teaghlaigh” nó “oibrithe a bhíonn i bhfeighil ag searmanais reiligiúnacha i séipéil agus i bpobail reiligiúnacha”.

I bhfianaise fhoclaíocht na Treorach: tugtar isteach na trí chatagóir leis an bhfrása “go háirithe i gcás”, tá an Coimisiún den tuairim nach bhfuil an liosta sin uileghabhálach.

Cuirtear oibrithe den sórt sin i láthair sa Treoir mar shamplaí ós rud é go mbíonn leibhéal ard cumhachta neamhspleáiche acu chun a n-am oibre a eagrú agus d’fhéadfaidís cáiliú mar oibrithe neamhspleácha. Mar sin féin, ní cháileodh gach oibrí atá sna catagóirí a liostaítear, gach feidhmeannach bainistíochta mar shampla, don mhaolú le haghaidh “oibrithe neamhspleácha” mar a ghairtear de faoi Airteagal 17(1).

D’fhéadfadh oibrithe nach dtagann faoi na catagóirí sin cáiliú, mar gheall ar shaintréithe sonracha na gníomhaíochta lena mbaineann, mura dtomhaistear agus/nó mura réamhchinntear fad an ama oibre nó mura féidir leo féin é a chinneadh.

2. Na hiarmhairtí a bhaineann leis an maolú maidir le “hoibrithe neamhspleácha”

Leanann “oibrithe neamhspleácha” de bheith laistigh de raon feidhme na Treorach (ní cheadaítear eisiamh ach amháin ach i gcásanna eisceachtúla, féach Caibidil III. B. 2). Mar a thugtar le fios thuas, tá raon feidhme an mhaolaithe seo faoi réir na bprionsabal ginearálta a bhaineann le sábháilteacht agus sláinte oibrithe a chosaint agus é teoranta do na forálacha a liostaítear in Airteagal 17(1):

—	sos laethúil (Airteagal 3);

—	bristeacha (Airteagal 4);

—	tréimhse sosa sheachtainiúil (Airteagal 5);

—	an t-am oibre uasta seachtainiúil (Airteagal 6);

—	fad na hoibre oíche (Airteagal 8);

—	tréimhsí tagartha maidir le cur i bhfeidhm na tréimhse sosa seachtainiúla, an ama oibre sheachtainiúil uasta agus fad na hoibre oíche (Airteagal 16).

Ní shonraítear in Airteagal 17(1) aon choinníoll maidir leis na maoluithe ar na forálacha sin. Is cosúil mar sin go bhfuil oibrithe neamhspleácha eisiata go hiomlán uathu agus nach bhfuil siad i dteideal sosa cúitimh, murab ionann agus oibrithe a thagann faoi na maoluithe thíos.

Leanann na hoibrithe lena mbaineann de bheith faoi réir gach forála eile de chuid na Treorach.

B. Maoluithe lena n-éilítear sos cúitimh comhionann nó cosaint iomchuí

Foráiltear in Airteagal 17(3) maidir le heisceachtaí ar Airteagail 3 (sos laethúil), 4 (briseadh), 5 (tréimhse sosa sheachtainiúil), 8 (fad obair oíche) agus 16 (tréimhse tagartha) i gcás gníomhaíochtaí áirithe. Ar an mbealach céanna, déantar foráil in Airteagal 17(4) maidir le maoluithe ar Airteagal 3 agus 5. Déantar foráil in Airteagal 18 maidir le maoluithe ar Airteagail 3, 4, 5, 8 agus 16 trí chomhaontú comhchoiteann. Leanann d’fhorálacha eile uile na Treorach de bheith i bhfeidhm.

Tá na maoluithe sin uile, áfach, faoi réir an choinníll a leagtar amach in Airteagal 17(2) (agus in Airteagal 18), i.e. “go dtugtar sos cúitimh comhionann do na hoibrithe lena mbaineann, nó i gcásanna eisceachtúla nach bhfuil sé indéanta tréimhsí comhionanna sosa cúitimh den sórt sin a dheonú, mar gheall ar chúiseanna oibiachtúla, go dtugtar cosaint iomchuí do na hoibrithe lena mbaineann” (379).

1. An maolú ar “ghníomhaíochtaí áirithe” faoi Airteagal 17(3)

Foráiltear an méid seo a leanas le hAirteagal 17(3):

“3. I gcomhréir le mír 2 den Airteagal seo féadfar maoluithe a dhéanamh ar Airteagail 3, 4, 5, 8 agus 16:

(a)	i gcás gníomhaíochtaí ina bhfuil áit oibre oibrí agus a áit chónaithe i bhfad ó chéile, lena n-áirítear obair amach ón gcósta, nó i gcás ina bhfuil áiteanna oibre an oibrí i bhfad ó chéile;

(b)	i gcás gníomhaíochtaí slándála agus faireachais lena n-éilítear láithreacht bhuan chun réadmhaoin agus daoine a chosaint, go háirithe gardaí slándála agus feighlithe nó gnólachtaí slándála;

(c)

i gcás gníomhaíochtaí lena mbaineann gá le leanúnachas seirbhíse nó táirgthe, go háirithe:

(i)	seirbhísí a bhaineann leis an bhfáilte, leis an gcoireáil agus/nó leis an gcúram a sholáthraíonn ospidéil nó eagrais chomhchosúla, lena n-áirítear gníomhaíochtaí dochtúirí atá i mbun oiliúna, dochtúirí cónaithe institiúidí agus príosúin;

(ii)	oibrithe duga nó aerfoirt;

(iii)

seirbhísí meán, raidió, teilifíse, táirgthe chineamatagrafaigh, poist agus teileachumarsáide, otharchairr, seirbhísí dóiteáin agus cosanta sibhialta;

(iv)	táirgeadh, tarchur agus dáileadh gáis, uisce agus leictreachais, bailiúchán dramhaíola tí agus plandaí loiscthe;

(v)	tionscail ina bhfuil sé dodhéanta cur isteach ar an obair ar fhorais theicniúla;

(vi)	gníomhaíochtaí taighde agus forbartha;

(vii)

talmhaíocht;

(viii)

oibrithe a bhfuil baint acu le paisinéirí a iompar ar sheirbhísí iompair uirbigh tráthrialta;

(d)

i gcás ina bhfuil borradh intuartha gníomhaíochta ann, go háirithe sna cásanna seo a leanas:

(i)	talmhaíocht;

(ii)	turasóireacht;

(iii)

seirbhísí poist;

(e)

i gcás daoine a oibríonn in iompar iarnróid:

(i)	a mbíonn a ngníomhaíochtaí eadrannach;

(ii)	a gcaitheann a gcuid ama oibre ar bord traenacha; nó

(iii)

a bhfuil a ngníomhaíochtaí nasctha le hamchláir iompair agus le leanúnachas agus rialtacht an tráchta a áirithiú;

(f)	sna himthosca ar a dtugtar tuairisc in Airteagal 5(4) de Threoir 89/391/CEE;

(g)	i gcás timpiste nó gar-riosca timpiste.”

a) Na hearnálacha agus na gníomhaíochtaí lena mbaineann

Baineann an chuid is mó de na gnéithe in Airteagal 17(3) le hearnálacha agus gníomhaíochtaí sonracha. Mar sin féin, féadtar a thabhairt faoi deara go bhféadfar an maolú sin a úsáid i gcás timpiste nó gar-riosca timpiste (pointe g) nó in imthosca “ina dtarlaíonn tarluithe mar gheall ar imthosca neamhghnácha agus neamh-intuartha, nach bhfuil smacht ag an bhfostóir orthu, nó in imeachtaí eisceachtúla, nach mbeifí in ann a n-iarmhairtí a sheachaint d’ainneoin gach cúram cuí a fheidhmiú” (380) (pointe f).

Mheas an Chúirt nach raibh an liosta earnálacha agus gníomhaíochtaí in Airteagal 17(3) uileghabhálach (381).

Go sonrach, dhearbhaigh sí go bhféadfaidh na gníomhaíochtaí seo a leanas a bheith cumhdaithe leis na maoluithe dá bhforáiltear in Airteagal 17(3): gníomhaíochtaí foirne leighis agus altranais i bhfoirne cúraim phríomhúil (382), seirbhísí otharchairr (383), gníomhaíochtaí ag ionaid saoire (384) agus fóillíochta lena n-éilítear leanúnachas seirbhíse, comhrac dóiteáin (385), agus gníomhaíochtaí pearsanra míleata a thagann faoi raon feidhme na Treorach (386).

Ciallaíonn sé sin go bhféadfaidh feidhm a bheith ag maoluithe maidir le gníomhaíochtaí nach dtagraítear go sainráite dóibh in Airteagal 17(3), fad is atá siad nasctha le ceann amháin de na míreanna a liostaítear ann.

b) Forálacha a gceadaítear maoluithe orthu

Baineann na maoluithe leis na forálacha seo a leanas:

—	sos laethúil (Airteagal 3);

—	bristeacha (Airteagal 4);

—	tréimhse sosa sheachtainiúil (Airteagal 5);

—	fad na hoibre oíche (Airteagal 8);

—	tréimhsí tagartha chun an tréimhse sosa sheachtainiúil, an t-am uasta oibre seachtainiúil agus fad obair oíche a chur i bhfeidhm (Airteagal 16).

Leanann forálacha eile na Treorach de bheith i bhfeidhm agus chuir an Chúirt i dtábhacht maidir leis an maolú seo “nach gceadaítear leis maoluithe ar na sainmhínithe ar am oibre agus tréimhse sosa in Airteagal 2 den Treoir” (387).

2. An maolú le haghaidh sealoibre agus obair atá roinnte ina sealanna éagsúla

Leagtar amach an méid seo a leanas in Airteagal 17(4):

“4. I gcomhréir le mír 2 den Airteagal seo féadfar maoluithe a dhéanamh ar Airteagal 3 agus 5:

(a)	i gcás gníomhaíochtaí sealoibre, gach uair a athraíonn an t-oibrí a sheal agus nach féidir leis tréimhsí sosa laethúla agus/nó seachtainiúla a thógáil idir deireadh an tseala agus tús an chéad seal eile;

(b)	i gcás gníomhaíochtaí lena mbaineann tréimhsí oibre atá roinnte thar an lá, go háirithe gníomhaíochtaí foirne glantacháin.”

Ní raibh an maolú sin ina ábhar cásdlí sa Chúirt go fóill.

Tá sé teoranta do mhaoluithe ar fhorálacha maidir le sos laethúil agus seachtainiúil. Dá bhrí sin, leanann gach foráil eile den Treoir de bheith infheidhme agus, a mhéid a bhaineann le gach maolú sa chuid sin, tá a n-úsáid faoi réir sos cúitimh comhionann a bheith deonaithe do na hoibrithe nó, i gcásanna eisceachtúla nach bhfuil sé sin indéanta mar gheall ar chúiseanna oibiachtúla, gur deonaíodh cosaint iomchuí dóibh.

3. An maolú le haghaidh gach earnála trí chomhaontú comhchoiteann

Is é seo a leanas a leagtar síos le hAirteagal 18:

“Féadfar maolú a dhéanamh ar Airteagail 3, 4, 5, 8 agus 16 trí bhíthin comhaontuithe comhchoiteanna nó comhaontuithe a thugtar i gcrích idir an dá thaobh den tionscal ar an leibhéal náisiúnta nó réigiúnach nó, i gcomhréir leis na rialacha a leagann siad síos, trí bhíthin comhaontuithe comhchoiteanna nó comhaontuithe a thugtar i gcrích idir an dá thaobh den tionscal ar leibhéal níos ísle.

Na Ballstáit nach bhfuil aon chóras reachtúil iontu chun tabhairt i gcrích comhaontuithe comhchoiteanna ná comhaontuithe a thugtar i gcrích idir an dá thaobh den tionscal ar an leibhéal náisiúnta nó réigiúnach maidir le hábhair a chumhdaítear sa Treoir seo a áirithiú, nó na Ballstáit sin a bhfuil creat reachtach sonrach iontu chun na críche sin agus laistigh dá theorainneacha sin, féadfaidh siad, i gcomhréir leis an reachtaíocht náisiúnta agus/nó cleachtas náisiúnta, maoluithe ar Airteagail 3, 4, 5, 8 agus 16 a cheadú trí bhíthin comhaontuithe comhchoiteanna nó comhaontuithe a thugtar i gcrích idir an dá thaobh den tionscal ar an leibhéal coiteann iomchuí.

Ceadófar na maoluithe dá bhforáiltear sa chéad agus sa dara fomhír ar choinníoll go ndeonaítear tréimhsí sosa comhionanna do na hoibrithe lena mbaineann nó, i gcásanna eisceachtúla nach bhfuil sé indéanta tréimhsí den sórt sin a dheonú, go dtugtar cosaint iomchuí do na hoibrithe lena mbaineann.

Féadfaidh na Ballstáit rialacha a leagan síos:

(a)	maidir le cur i bhfeidhm an Airteagail seo ag an dá thaobh den tionscal; agus

(b)	maidir le síneadh a chur le forálacha comhaontuithe comhchoiteanna nó comhaontuithe a thugtar i gcrích i gcomhréir leis an Airteagal seo maidir le hoibrithe eile i gcomhréir le reachtaíocht náisiúnta agus/nó cleachtas.”

Ina thogra le haghaidh Threoir 1993 (388), chuir an Coimisiún i dtábhacht, i bhfianaise na ndifríochtaí a eascraíonn as cleachtais náisiúnta, go dtagann ábhar dálaí oibre go ginearálta faoi neamhspleáchas an dá thaobh den tionscal, agus go ngníomhaíonn an dá thaobh sin in ionad na n-údarás poiblí agus/nó go gcuireann siad lena ngníomhaíocht. Cuireadh béim air, áfach, cé go bhféadfadh comhaontuithe comhchoiteanna cur le cur i bhfeidhm treoracha, nach scaoileann siad na Ballstáit lena mbaineann ón bhfreagracht chun na cuspóirí a fhéachann na treoracha lena mbaint amach a bhaint amach.

a) Cathain is féidir an maolú a úsáid

Rialaigh an Chúirt go bhfuil Airteagal 18 neamhspleách ina raon feidhme ó Airteagal 17(3), airteagal ina gcuirtear teorainn le maoluithe ar roinnt earnálacha nó gníomhaíochtaí (féach cuid 1 (389)).

Ciallaíonn sé sin go gceadaítear le hAirteagal 18 maoluithe i ngach earnáil má tá siad bunaithe “trí bhíthin comhaontú comhchoiteann nó comhaontuithe a thugtar i gcrích idir an dá thaobh den tionscal ar an leibhéal náisiúnta nó réigiúnach nó, i gcomhréir leis na rialacha a leagan siad síos, trí bhíthin comhaontuithe coiteanna nó comhaontuithe a thugtar i gcrích idir an dá thaobh den tionscal ar leibhéal níos ísle”.

Níl an coincheap a bhaineann le “comhaontú comhchoiteann” sainmhínithe sa Treoir ná ní léir go bhfuil sé sainmhínithe i bpíosaí eile de dhlí Eorpach, ná ag an gCúirt.

Ar an mbealach céanna, maidir leis an gcoincheap a bhaineann le “comhaontuithe a thugtar i gcrích idir an dá thaobh den tionscal ar an leibhéal náisiúnta nó réigiúnach nó, i gcomhréir leis na rialacha a leagann siad síos, trí bhíthin comhaontuithe comhchoiteanna nó comhaontuithe a thugtar i gcrích idir an dá thaobh den tionscal ar leibhéal níos ísle” níl sé fós sainmhínithe sa Treoir ach oiread.

Measann an Coimisiún dá bhrí sin nach mór do na coincheapa sin a bheith sainmhínithe le dlí agus cleachtas náisiúnta. Agus é sin á dhéanamh, cuirfidh an Ballstáit mar sin féin caighdeáin idirnáisiúnta atá ann faoi láthair maidir le cómhargáil agus comhaontuithe comhchoiteanna san áireamh (390), ar an gcuma chéanna le seasamh na Cúirte maidir le coincheapa eile a úsáidtear i ndlí an Aontais agus sa Treoir maidir le hAm Oibre, nach leor an teideal aonair de “chomhaontú comhchoiteann” a thugtar ar dhoiciméad (391).

b) An méid a cheadaítear leis an maolú

Liostaítear na forálacha lena gceadaítear maoluithe orthu trí chomhaontú comhchoiteann in Airteagal 18 agus baineann siad leis an méid seo a leanas:

—	sos laethúil (Airteagal 3);

—	bristeacha (Airteagal 4);

—	tréimhse sosa sheachtainiúil (Airteagal 5);

—	fad na hoibre oíche (Airteagal 8);

—	na tréimhsí tagartha maidir le cur i bhfeidhm, na tréimhse sosa seachtainiúla, an ama oibre sheachtainiúil uasta agus fad na hoibre oíche (Airteagal 16).

Tá forálacha eile na Treorach fós i bhfeidhm.

4. An ceanglas a bhaineann le sos cúitimh comhionann nó, i gcásanna eisceachtúla, cosaint iomchuí

Leagtar síos an méid seo a leanas le hAirteagal 17(2):

“2. Féadfar na maoluithe dá bhforáiltear i míreanna 3, 4 agus 5 a ghlacadh trí bhíthin dlíthe, rialachán nó forálacha riaracháin nó trí bhíthin comhaontuithe comhchoiteanna nó comhaontuithe idir an dá thaobh den tionscal ar choinníoll go dtugtar tréimhsí comhionanna sosa cúitimh d’oibrithe, nó i gcásanna eisceachtúla nach bhfuil sé indéanta tréimhsí comhionanna sosa cúitimh den sórt sin a dheonú mar gheall ar chúiseanna oibiachtúla, go dtugtar cosaint iomchuí do na hoibrithe lena mbaineann.”

Forordaítear an méid seo a leanas in Airteagal 18:

“[…] Ceadófar na maoluithe dá bhforáiltear sa chéad agus sa dara fomhír ar choinníoll go ndeonaítear tréimhsí sosa comhionanna do na hoibrithe lena mbaineann nó, i gcásanna eisceachtúla nach bhfuil sé indéanta tréimhsí den sórt sin a dheonú, go dtugtar cosaint iomchuí do na hoibrithe lena mbaineann. […]”

D’ainneoin miondifríochtaí san fhoclaíocht i leaganacha teangacha áirithe, éilítear leis an dá fhoráil go gcuirtear na coinníollacha céanna i bhfeidhm maidir le maoluithe a chuirtear chun feidhme faoi Airteagal 17(3) agus (4) agus Airteagal 18 (392).

Tá dhá “leibhéal” coinníollacha ann: sa chuid is mó de chásanna ní mór “tréimhsí comhionanna sosa cúitimh” a thabhairt do na hoibrithe lena mbaineann; mar sin féin, i “gcásanna eisceachtúla” nach féidir na tréimhsí sin a thabhairt mar gheall ar chúiseanna oibiachtúla, ba cheart do na hoibrithe lena mbaineann tairbhiú de “chosaint iomchuí”.

a) Ceanglas chun sos cúitimh comhionann a sholáthar

Ní mór aon mhaolú a chúiteamh le tréimhse chomhionann sosa. Maidir le haon mhaolú ar na forálacha maidir le sos nó bristeacha laethúla agus seachtainiúla, ní mór d’oibrí nach bhfuair cuid den tréimhse sosa ná an tréimhse sosa uile na haonaid ama in easnamh a fháil mar chúiteamh.

Is í tuairim an Choimisiúin, maidir leis na maoluithe ar mheánfhad oibre oíche agus ar na tréimhsí tagartha, go ndeonaítear an sos cúitimh go huathoibríoch. Go deimhin, leanfadh an meán de bheith infheidhme ach ríomhfaí é thar thréimhse éagsúil ama, ag áirithiú go dtugtar cúiteamh thar an tréimhse sin. Le haon chur chuige eile, shéanfaí an fhéidearthacht go ndéanfaí maolú ar na forálacha sin.

I bhfianaise chásdlí na Cúirte, maidir leis an sos cúitimh comhionann “tá sé sainithe leis an bhfíoras nach bhfuil an t-oibrí faoi réir oibleagáid vis-à-vis a fhostóra le linn tréimhsí den sórt sin a d’fhéadfadh cosc a chur air tabhairt faoina shuimeanna féin go héasca agus gan cur isteach chun na héifeachtaí a bhíonn ag an obair ar a shábháilteacht nó ar a shláinte a neodrú” (arna chur i dtábhacht ag an gCoimisiún) (393). Go deimhin, chuir an Chúirt i dtábhacht “nach mór don oibriú a bheith in ann é féin a thógáil óna thimpeallacht oibre” agus gur cheart dó sin “cur ar a chumas don oibrí a scíth a ligeann agus an tuirse a ghabhann le comhlíonadh a dhualgas a chur de” (394).

Tuigeann an Coimisiún go gciallaíonn an easpa oibleagáide i leith an fhostóra freisin nach féidir leis an oibrí a bheith “ar fuireachas” le linn na tréimhse sin, gan beann ar an mheasfaí nó nach measfaí go bhfuil an t-am ar leithligh sin ina am oibre nó ina thréimhse sosa (féach Caibidil IV). Go deimhin, le linn sosa cúitimh, beidh an t-oibrí in ann tabhairt faoina shuimeanna féin gan cur isteach.

A mhéid a bhaineann leis an am nach mór sos cúitimh comhionann a dheonú, shoiléirigh an Chúirt an oibleagáid sin a mhéid a bhaineann le sos laethúil, agus luaigh sí nach mór don sos teacht díreach i ndiaidh an ama oibre a bhfuil sé beartaithe gníomhú ina éadan (395) ós rud é “nach mór do na tréimhsí sosa teacht i ndiaidh a chéile agus, ní hamháin sin, nach mór dóibh teacht díreach i ndiaidh tréimhse oibre chomh maith” (396). Go deimhin, “chun sábháilteacht agus sláinte an oibrí a áirithiú ar bhealach éifeachtach, ní mór foráil a dhéanamh, mar riail ghinearálta, go mbeidh malartú tráthrialta ann de thréimhsí oibre agus de thréimhsí sosa” (397). I gcodarsnacht leis sin, “sraith de thréimhsí oibre a chuirtear i gcrích gan idirshuíomh an ama sosa is gá, féadfaidh sé sin, i gcás ar leith, damáiste a dhéanamh don oibrí nó ar a laghad d’fhéadfadh baol a bheith ann go gcuirfí an iomarca brú ar a chumais fhisiciúla, ag cur a shláinte agus a shábháilteacht i gcontúirt agus is é a bheadh mar thoradh air sin nach n-áiritheoidh tréimhse sosa a dheonaítear i ndiaidh na dtréimhsí sin cosaint mar is ceart ar na leasanna atá i gceist” (398).

Fágann sé go bhféadfaidh Ballstát, in imthosca áirithe, foráil a dhéanamh maidir leis an rogha chun an tréimhse sosa íosta uile, nó cuid di, a chur siar, cé go ndéantar amhlaidh ar bhealach sealadach amháin, ach nach féidir sin a dhéanamh ach ar choinníoll go bhfaigheann an t-oibrí na huaireanta sosa uile a bhfuil sé/sí ina dteideal sa tréimhse a thagann ina dhiaidh sin.

Níor rialaigh an Chúirt go sonrach maidir le huainiú an tsosa chúitimh chomhionann a mhéid a bhaineann leis na maoluithe ar na tréimhsí sosa seachtainiúla, bristeacha, meánteorainn agus teorainn absalóideach ar obair oíche nó na tréimhsí tagartha.

A mhéid a bhaineann le bristeacha, measann an Coimisiún, mar is amhlaidh an cás maidir le sos laethúil gur cheart cúiteamh a dheonú a luaithe is féidir agus roimh an gcéad tréimhse eile oibre ar a dhéanaí.

A mhéid a bhaineann le sos seachtainiúil, measann an Coimisiún go bhfuil an cás sách éagsúil ón gcás a bhaineann le sos laethúil, maidir le riachtanais fhiseolaíocha na n-oibrithe lena mbaineann agus an tréimhse thagartha de 2 sheachtain atá ann faoi láthair maidir le sos seachtainiúil a dheonú. Measann sí dá bhrí sin nach mór don chúiteamh ar thréimhsí sosa seachtainiúla a cailleadh a dheonú “láithreach bonn” ach laistigh d’achar ama lena n-áirítear gur féidir leis an oibrí tairbhiú de shos tráthrialta chun a shábháilteacht agus a shláinte a chosaint, agus mar gheall go n-áirithítear sealaíocht thráthrialta idir tréimhsí oibre agus sosa cheana féin trí thréimhsí sosa laethúla nó cúitimh freisin.

b) An eisceacht maidir le “cosaint iomchuí”

Is éard atá sa “dara leibhéal de mhaolú” an ráthaíocht ar chosaint iomchuí murar féidir tréimhsí comhionanna sosa cúitimh a dheonú.

Mar a thug an Chúirt faoi deara, “is i gcásanna atá go hiomlán eisceachtúil amháin a cheadaítear le hAirteagal 17 cosaint iomchuí a thabhairt don oibrí i gcás nach rabhthas in ann tréimhsí comhionanna sosa cúitimh a dheonú ar fhorais oibiachtúla” (399).

Mar sin féin, ina breithiúnas Isère a tháinig ina dhiaidh sin, rinne an Chúirt tagairt d’Aithris 15 ina luaitear: “I bhfianaise na ceiste is dócha a chuirfear maidir le heagrú ama oibre laistigh de ghnóthas, is cosúil go bhfuil sé inmhianaithe foráil a dhéanamh maidir le solúbthacht i gcur i bhfeidhm forálacha áirithe de chuid na Treorach seo, a fhad agus a áirithítear comhlíontacht iomlán leis na prionsabail a bhaineann le sábháilteacht agus sláinte oibrithe a chosaint”.

Sa bhreithiúnas sin, rialaigh an Chúirt maidir leis na hoibrithe lena mbaineann sa chás, i.e. baill foirne a thugann faoi ghníomhaíochtaí sealadacha agus séasúracha atá deartha chun oideachas a chur ar leanaí agus iad a choinneáil cruógach ag ionaid saoire agus áineasa agus maoirseacht leanúnach ar na leanaí sin a áirithiú, go bhféadfaidís a bheith cumhdaithe leis an dara leibhéal de mhaolú a leagtar síos le hAirteagal 17(2) (400).

Is cosúil go measann an Chúirt dá bhrí sin maidir le “cineál áirithe na hoibre” nó “na dálaí áirithe ina dtugtar faoin obair sin” go bhféadfaidís, go heisceachtúil, a bheith ina n-údar le maoluithe ar na tréimhsí sosa laethúla agus ar an oibleagáid chun sealaíocht thráthrialta idir tréimhse oibre agus tréimhse sosa a áirithiú (401).

Mar sin féin, fiú i gcásanna den sórt sin, mheas an Chúirt, cé go ceadaítear le hAirteagal 17(2) “roinnt solúbthachta do Bhallstáit agus, i gcás inarb iomchuí, don dá thaobh den tionscal, agus cosaint iomchuí á bunú acu, i gcásanna eisceachtúla, le haghaidh na n-oibrithe lena mbaineann, fanann an staid mar atá sé go bhfuil cuspóir na cosanta sin, a bhaineann le sláinte agus sábháilteacht na n-oibrithe sin, díreach mar an gcéanna le staid na tréimhse sosa laethúil íosta dá bhforáiltear in Airteagal 3 den treoir sin nó don tréimhse chomhionann sosa cúitimh dá bhforáiltear in Airteagal 17(2), is é sin chun é a chur ar a gcumas do na hoibrithe sin a scíth a ligean agus an tuirse a ghabhann le comhlíonadh a ndualgas a chur díobh” (402).

Dhearbhaigh an Chúirt ina dhiaidh sin maidir le huasteorainn bhliantúil a chur i bhfeidhm maidir leis an líon laethanta a oibríodh, nach féidir a mheas in aon imthoisc gur “cosaint iomchuí” é sin de réir bhrí Airteagal 17(2) (403).

Tá an Coimisiún den tuairim, i gcomhréir le cuspóir na Treorach chun sláinte agus sábháilteacht oibrithe a chosaint, fiú i gcásanna sonracha den sórt sin, nach mór an “chosaint iomchuí” nach mór d’oibrí a fháil a bheith leordhóthanach chun sos le linn na tréimhse lena mbaineann a áirithiú, anuas ar chúiteamh comhlántach i ndiaidh na tréimhse lena mbaineann.

5. Maoluithe ar na tréimhsí tagartha

Le hAirteagal 19 cuirtear teorainn ar an mbealach seo a leanas leis an rogha chun maolú a dhéanamh ar thréimhse thagartha le haghaidh am oibre seachtainiúil uasta:

“Ní fhéadfaidh sé go mbeidh bunú tréimhse tagartha a sháraíonn 6 mhí mar thoradh ar an rogha chun maolú a dhéanamh ar Airteagal 16(b), dá bhforáiltear in Airteagal 17(3) agus in Airteagal 18.

Mar sin féin, beidh rogha ag na Ballstáit, faoi réir comhlíonadh na bprionsabal ginearálta a bhaineann le sábháilteacht agus sláinte oibrithe a chosaint, é a cheadú, mar gheall ar chúiseanna oibiachtúla nó teicniúla nó cúiseanna a bhaineann le heagrú oibre, go socróidh comhaontuithe comhchoiteanna nó comhaontuithe a thugtar i gcrhích idir an dá thaobh den tionscal tréimhsí tagartha nach sáraíonn 12 mhí in aon chás.

Roimh an 23 Samhain 2003 déanfaidh an Chomhairle, ar bhonn togra ón gCoimisiún agus tuarascáil bhreithiúnais a ghabhann leis, athscrúdú ar fhorálacha an Airteagail seo agus déanfaidh sí cinneadh maidir leis an ngníomhaíocht a dhéanfar.”

Mar a leagtar amach i gCaibidil VI, féadfar meán a fháil ar am oibre seachtainiúil agus ceadaítear le hAirteagal 16(b) go mbeidh an tréimhse thagartha chun an meán sin a ríomh suas le 4 mhí i ngach earnáil agus gníomhaíocht.

Ceadaítear maoluithe ar an bhforáil maidir le tréimhsí tagartha i gcásanna áirithe, áfach, le hAirteagal 17(3) agus Airteagal 18. Baineann na maoluithe a cheadaítear dá bhrí sin leis na tréimhsí tagartha chun tréimhsí sosa seachtainiúla a dheonú agus chun fad oibre oíche agus an t-am oibre seachtainiúil uasta a ríomh. Le hAirteagal 19 rialaítear an rogha dheireanach chun maolú a dhéanamh ar na tréimhsí tagartha chun an t-am oibre seachtainiúil a ríomh agus cuirtear an teorainn seo a leanas leis an tréimhse thagartha:

—	6 mhí trí bhíthin dlíthe, rialachán nó forálacha riaracháin in earnálacha áirithe nó maidir le gníomhaíochtaí sonracha de réir Airteagal 17(3) den Treoir;

—

12 mhí trí bhíthin comhaontuithe comhchoiteanna nó comhaontuithe a thugtar i gcrích idir an dá thaobh den tionscal mar gheall ar chúiseanna oibiachtúla nó teicniúla nó cúiseanna a bhaineann le heagrú oibre agus faoi réir comhlíonadh leis na prionsabail ghinearálta a bhaineann le sábháilteacht agus sláinte oibrithe a chosaint. Is féidir é sin a dhéanamh in earnálacha áirithe nó maidir le gníomhaíochtaí sonracha de réir Airteagal 17(3) den Treoir, in aon earnáil faoi Airteagal 18 den Treoir nó maidir le hoibrithe taistil agus oibrithe amach ón gcósta faoi Airteagal 20 den Treoir.

Bhí cúis ag an gCúirt rialú a dhéanamh ar eisiúint tréimhsí tagartha seasta agus rollacha; tosaíonn agus críochnaíonn tréimhsí tagartha socraithe ar dhátaí socraithe féilire, agus is ionann tréimhsí tagartha rollacha agus tréimhsí tagartha iad a bhogann a dtús agus a gcríoch ar bhonn buan le himeacht aimsire. I gcás inar shocraigh Ballstát an meán-am oibre seachtainiúil uasta ag 48 n-uair an chloig agus inar shíneadh sé go sé mhí an tréimhse thagartha a úsáidtear chun an t-uasmhéid sin a ríomh, rialaigh an Chúirt gur féidir leis an reachtaíocht náisiúnta tréimhsí tagartha a leagan síos a thosóidh agus a chríochnóidh ar dhátaí socraithe féilire, ar choinníoll go bhfuil sásraí sa reachtaíocht sin lena bhféadfar a áirithiú go n-urramófar an meán-am oibre seachtainiúil uasta de 48 n-uair an chloig le linn gach tréimhse sé mhí idir dhá thréimhse thagartha shocraithe as a chéile (404).

C. An “rogha gan bheith páirteach” in am oibre uasta seachtainiúil

Tá an “rogha gan bheith páirteach” le fáil in Airteagal 22(1) den Treoir agus is mar a leanas atá foclaíocht na rogha sin:

“1. Beidh an rogha ag Ballstát gan Airteagal 6 a chur i bhfeidhm, fad is a urramaítear na prionsabail ghinearálta a bhaineann le sábháilteacht agus sláinte oibrithe a chosaint, agus ar choinníoll go ndéanfaidh sé na bearta is gá chun an méid seo a leanas a áirithiú:

(a)	ní éilíonn aon fhostóir ar oibrí oibriú ar feadh níos mó ná 48 n-uair an chloig thar thréimhse 7 lá, arna ríomh mar mheán don tréimhse thagartha dá dtagraítear in Airteagal 16(b), seachas i gcás ina bhfuair an fostóir toiliú ón oibrí chun an obair sin a dhéanamh;

(b)	níl aon oibrí faoi réir aon dochar ag a fhostóir mar gheall nach bhfuil sé toilteanach a thoiliú a thabhairt chun obair den sórt sin a dhéanamh;

(c)	coimeádann an fostóir taifid atá cothrom le dáta ar gach oibrí a dhéanann obair den sórt sin;

(d)	cuirtear na taifid ar fáil do na údaráis inniúla a fhéadfaidh, mar gheall ar chúiseanna a bhaineann le sábháilteacht agus/nó sláinte oibrithe, toirmeasc nó srian a chur ar an bhféidearthacht chun an líon uasta uaireanta oibre seachtainiúla a shárú;

(e)	soláthraíonn an fostóir faisnéis do na húdaráis inniúla arna iarraidh sin dóibh maidir le cásanna inar thug oibrithe toiliú chun obair a dhéanamh ar feadh tréimhse a sháraíonn 48 n-uair an chloig thar thréimhse 7 lá, arna ríomh mar mheán don tréimhse thagartha dá dtagraítear in Airteagal 16(b).

1. Ceanglas chun an fhoráil seo a thrasuí

Ar an mbealach céanna leis na maoluithe a chuirtear i láthair thuas, ní mór don fhoráil seo a bheith trasuite i ndlí náisiúnta sula mbeidh sí infheidhme. Dhearbhaigh an Chúirt nach raibh feidhm ag an maolú gan dlí náisiúnta a thugann éifeacht dó agus dá bhrí sin nach bhfuil sé ábhartha don réiteach ar chás áirithe (405). Mar sin lean an meánam oibre uasta 48 n-uair an chloig in aghaidh gach tréimhse 7 lá, lena n-áirítear sealobair, de bheith infheidhme maidir leis na hoibrithe lena mbaineann.

2. Na coinníollacha a ghabhann leis an bhforáil seo

Forchuirtear leis an Airteagal seo roinnt coinníollacha sonracha nach mór a chur i bhfeidhm ar bhealach carnach (406).

a) Comhaontú an oibrí

Rialaigh an Chúirt i roinnt cásanna go n-éilítear leis an bhforáil sin toiliú ón oibrí aonair (407).

Go háirithe, dhearbhaigh an Chúirt “nach bhfuil an toiliú a thugann ionadaithe ceardchumainn i gcomhthéacs comhaontú comhchoiteann nó comhaontú eile coibhéiseach leis an toiliú a thugann an t-oibrí féin” (408). Rud a thacaíonn leis sin is ea Airteagal 6 a bheith in easnamh sa liosta d’Airteagail a gceadaítear maoluithe orthu trí bhíthin comhaontuithe comhchoiteanna faoi Airteagal 18 (409).

Shonraigh an Chúirt freisin “má spreagtar don oibrí lena mbaineann ceart sóisialta a dtugann an treoir go díreach dó a ghéilleadh, ní mór dó a bheith saor sin a dhéanamh faoi láneolas ar na fíorais uile” (410) agus gur cheart dó a thoiliú a thabhairt go sainráite freisin (411).

Dhearbhaigh an Chúirt “nach gcomhlíontar na coinníollacha sin i gcás ina dtagraíonn conradh fostaíochta oibrí do chomhaontú comhchoiteann a údaraíonn síneadh leis an am oibre seachtainiúil uasta amháin. Níl sé cinnte in aon chor, tráth a rinne an t-oibrí lena mbaineann conradh den sórt sin, go raibh sé ar an eolas faoi shrianadh na gceart a thugtar dó le Treoir 93/104.” (412)

Cé nach n-éilítear toiliú an oibrí a bheith i scríbhinn go sainráite leis an Treoir, i bhfianaise an chásdlí sin, d’fhéadfadh úsáid foirme scríofa ina leagtar amach méid beacht an chomhaontaithe cuidiú le toiliú sainráite agus aonair an oibrí a chruthú.

D’áitigh an Chúirt “go bhfuil na ceanglais níos tábhachtaí fiú i bhfianaise nach mór breathnú ar an oibrí mar an páirtí is laige sa chonradh fostaíochta agus dá bhrí sin gur gá cosc a chur ar an bhfostóir a bheith i staid chun neamhaird a thabhairt do rúin an pháirtí eile sa chonradh nó chun srianadh a chur ar chearta an pháirtí sin i gcás nár thoiligh sé go sainráite leis sin.” (413).

Ina fhianaise sin, measann an Coimisiún a thuilleadh, chun saoirse toilithe an oibrí a chaomhnú, nach mór don toiliú sin a bheith in-chúlghairthe. Cé go bhféadfadh an ceart chun cealaithe a bheith cáilithe, mar shampla trí thréimhse réamhfhógra a éileamh atá comhréireach leis an ngá atá ag an bhfostóir réitigh mhalartacha a aimsiú, is cosúil go dtiocfadh sé salach ar chuspóirí na Treorach seo agus go háirithe leis an bhforáil áirithe seo rogha na n-oibrithe gan bheith páirteach a dhéanamh neamhtheoranta agus neamh-inchúlghairthe.

b) Gan dochar a dhéanamh

Is é an dara coinníoll nach mór nach mbeidh aon oibrí a faoi réir aon dochar ag a fhostóir mar gheall nach bhfuil sé toilteanach a thoiliú a thabhairt chun oibriú níos mó ná an meánmhéid seachtainiúil uasta.

Measann an Coimisiún go gcosnaíonn coincheap an dochair an t-oibrí lena mbaineann ní hamháin in aghaidh dífhostaithe ach go n-áirítear leis cineálacha díobhála nó míbhuntáistí eile freisin, aistriú éigeantach chuig roinn nó chuig post eile, mar shampla (414). Measann an Coimisiún freisin go bhfuil feidhm ag an oibleagáid sin chun an t-oibrí a chosaint ar aon dochar maidir le haistarraingt an oibrí ón gcomhaontú.

Chun an coinníoll sin a chomhlíonadh ar bhealach éifeachtach, tá oibleagáid ar Bhallstáit a áirithiú go bhfuil modhanna sásaimh ar fáil.

c) Taifid a choimeád

I gcás ina n-úsáidtear an “rogha gan bheith páirteach”, ní mór don dlí náisiúnta éileamh ar fhostóirí taifid cothrom le dáta a choimeád ar na hoibrithe uile a dhéanann obair den sórt sin.

d) Infhaighteacht taifead den sórt sin ag na húdaráis

Ní mór na taifid ar na hoibrithe uile atá faoi réir “rogha gan bheith páirteach” a chur ar fáil do na húdaráis inniúla, agus ní mór cumhacht a bheith ag na húdaráis inniúla sin toirmeasc nó srian a chur ar úsáid na rogha gan bheith páirteach mar gheall ar chúiseanna sláinte agus sábháilteachta.

e) Infhaighteacht faisnéise maidir le hoibrithe a roghnaigh gan bheith páirteach

Ní mór don fhostóir faisnéis maidir leis na cásanna inar aontaigh oibrithe gan bheith páirteach a sholáthar do na húdaráis inniúla.

3. Iarmhairtí a bhaineann leis an “rogha gan bheith páirteach”

Má tá sé trasuite sa dlí náisiúnta, ceadaítear leis an rogha gan bheith páirteach d’oibrithe aonair níos mó ná 48 n-uair an chloig a oibriú thar thréimhse 7 lá, arna ríomh mar mheán thar thréimhse thagartha suas le 4 mhí.

I bhfianaise na foclaíochta sin agus na rogha atá ag na Ballstáit forálacha atá níos fabhraí do shláinte agus sábháilteacht oibrithe a chur i bhfeidhm, ciallaíonn sé sin, i dtuairim an Choimisiúin, gur féidir an rogha gan bheith páirteach a úsáid ar bhealaí difriúla:

—	maolú iomlán ar Airteagal 6 agus Airteagal 16(b): féadfaidh oibrí oibriú níos mó ná 48 n-uair an chloig ar an meán thar thréimhse thagartha atá le sainiú, tréimhse is féidir a bheith níos faide ná 12 mhí freisin;

—

maoluithe teoranta ar Airteagal 6 nó ar Airteagal 16(b), ar bhealach malartaithe nó i gcomhthráth. Ar shamplaí féideartha tá:

—	ceadú d’oibrithe níos mó ná 48 n-uair an chloig a oibriú ar an meán thar an tréimhse thagartha chéanna mar atá infheidhme maidir le hoibrithe eile, trí theorainn uasta níos airde a chur le ham oibre seachtainiúil an oibrí, ag cur na bhforálacha maidir le tréimhsí sosa san áireamh;

—	ceadú d’oibrithe níos mó ná an teorainn uasta de 48 n-uair an chloig a oibriú ar an meán thar 4 mhí a fhad agus a fhorchuirtear go n-urraítear an teorainn sin thar thréimhse thagartha níos faide — is maolú é sin ar an tréimhse thagartha chun an t-am oibre seachtainiúil uasta a ríomh.

In aon chás, ní mór a chur i dtábhacht nach gceadaítear leis an “rogha gan bheith páirteach” do mhaoluithe ar fhorálacha eile seachas na forálacha in Airteagal 6, lena n-áirítear na hairteagail a bhaineann le tréimhsí sosa íosta. Ní cheadaítear leis maoluithe ar na tréimhsí sosa íosta nó na teorainneacha ar obair oíche, mar shampla, agus tá teorainn nádúrtha lena úsáid dá bhrí sin.

Mar a luaitear thuas, sonraítear in Airteagal 22 go bhfuil úsáid na rogha gan bheith páirteach faoi réir “urramú do na prionsabail ghinearálta a bhaineann le cosaint sábháilteachta agus sláinte oibrithe” agus féachtar leis go sainráite, fiú maidir le hoibrithe a roghnaigh gan bheith páirteach, go gcuirfear cosc nó srian orthu seachtain 48 n-uair an chloig ar an meán a shárú trí idirghabháil ó na húdaráis inniúla “mar gheall ar chúiseanna a bhaineann le sábháilteacht agus/nó sláinte oibrithe”. Féadfaidh na teorainneacha beachta a éilítear le cúiseanna sláinte agus sábháilteachta a bheith ag brath ar na fíorais bheachta agus ar chineál na ngníomhaíochtaí lena mbaineann ach d’fhéadfaidís a bheith i bhfad faoin teorainn uasta theoiriciúil 78 n-uair an chloig (415).

D. Maoluithe sonracha le haghaidh oibrithe taistil agus obair amach ón gcósta

Leagtar amach an méid seo a leanas in Airteagal 20:

“1.	Ní bheidh feidhm ag Airteagail 3, 4, 5 agus 8 maidir le hoibrithe taistil. Déanfaidh na Ballstáit, mar sin féin, na bearta is gá chun a áirithiú go bhfuil oibrithe taistil den sórt sin i dteideal sos leordhóthanach, seachas sna coinníollacha a leagtar síos in Airteagal 17(3)(f) agus (g).

Faoi réir comhlíonadh na bprionsabal ginearálta a bhaineann le sábháilteacht agus sláinte oibrithe a chosaint, agus ar choinníoll go bhfuil comhairliúchán ann le hionadaithe an fhostóra agus na bhfostaithe lena mbaineann agus iarrachtaí na cineálacha ábhartha uile d’idirphlé sóisialta a spreagadh, lena n-áirítear idirbheartaíocht más mian leis na páirtithe amhlaidh a dhéanamh, féadfaidh na Ballstáit, mar gheall ar chúiseanna oibiachtúla nó teicniúla nó cúiseanna a bhaineann le heagrú oibre, síneadh a chur leis an tréimhse dá dtagraítear in Airteagal 16(b) go 12 mhí i leith oibrithe a oibríonn amach ón gcósta den chuid is mó.

Tráth nach déanaí ná 1 Lúnasa 2005, déanfaidh an Coimisiún, tar éis dul i gcomhairle leis na Ballstáit agus le bainistíocht agus leis an lucht saothair ar an leibhéal Eorpach, athbhreithniú ar fheidhmiú na bhforálacha a mhéid a bhaineann le hoibrithe amach ón gcósta ó thaobh cúrsaí sláinte agus sábháilteachta de d’fhonn modhnuithe iomchuí a chur i láthair, más gá.”

An fhoráil sin — agus an chéad fhoráil eile a bhaineann le hoibrithe ar bord soithí iascaireachta farraige — cuireadh isteach i dTreoir 1993 í tráth a leasaithe le Treoir 2000/34/CE. Ba é ab aidhm don Treoir leasaithe “forálacha uile na Treorach a chur i bhfeidhm maidir leis an oiread oibrithe agus is féidir, lena n-áirítear oibrithe nach mbíonn ag taisteal, gach oibrí taistil iarnróid agus gach oibrí iarnróid nach mbíonn ag taisteal agus oibrithe amach ón gcósta; chun síneadh a chur le forálacha oibrithe taistil áirithe faoin Treoir maidir le saoire bhliantúil le pá de 4 seachtaine agus forálacha áirithe i ndáil le hobair oíche agus sealobair (lena n-áirítear measúnuithe sláinte); agus sos leordhóthanach chomh maith le teorainn ar an líon uaireanta atá le hoibriú go bliantúil a ráthú do na hoibrithe sin. Beidh feidhm ag an bhforáil deiridh sin maidir le hoibrithe amach ón gcósta freisin” (416). Dá bhrí sin, sa téacs a lean as, áirítear oibrithe taistil agus oibrithe amach ón gcósta i raon feidhme na Treorach maidir le hAm Oibre ach déantar foráil ann maidir le maoluithe sonracha.

1. Oibrithe taistil

Mura dtagann oibrithe taistil faoi raon feidhme ceann amháin de na Treoracha a bhaineann go sonrach le hearnáil, mar rogha mhalartach ar na maoluithe dá bhforáiltear faoi Airteagal 17(3) agus Airteagal 18 (féach Cuid B), ceadaítear leis an Treoir iad a eisiamh ó na rialacha a bhaineann le sos laethúil, bristeacha, sos seachtainiúil agus fad oibre oíche gan sos cúitimh ná cosaint iomchuí a éileamh.

Mar sin féin, éilítear leis an Treoir ní hamháin go gcomhlíontar na prionsabail ghinearálta a bhaineann le sábháilteacht agus sláinte oibrithe a chosaint ach go bhfuil oibrithe i dteideal “sos leordhóthanach” (Féach Caibidil IV thuas) seachas i gcás timpiste nó gar-riosca timpiste. D’ainneoin togra bunaidh an Choimisiúin (417), ní cheadaítear sa téacs a glacadh maoluithe breise ar an tréimhse thagartha chun am oibre seachtainiúil uasta oibrithe il-ionaid a ríomh.

2. Oibrithe amach ón gcósta

Maidir le hoibrithe amach ón gcósta, féadfaidh na Ballstáit maoluithe dá bhforáiltear in Airteagal 17(3) a úsáid, ós rud é go bhfuil siad ar fáil le haghaidh “gníomhaíochtaí ina bhfuil áit oibre oibrí agus a áit chónaithe i bhfad óna chéile, lena n-áirítear obair amach ón gcósta, nó i gcás ina bhfuil áiteanna oibre an oibrí i bhfad óna chéile”. Sna cásanna sin, leanann na hoibrithe de bheith i dteideal tréimhsí sosa cúitimh comhionanna nó cosanta iomchuí, mar a leagtar amach i gcuid B.

Mar sin féin, anuas ar na maoluithe sin agus mar eisceacht ar Airteagal 19 maidir leis na maoluithe ar an tréimhse thagartha chun an am oibre seachtainiúil íosta a ríomh, ceadaítear le hAirteagal 20 tréimhse thagartha de 12 mhí le haghaidh oibrithe a thugann faoi obair amach ón gcósta den chuid is mó. Féadfaidh na Ballstáit síneadh a chur leis an tréimhse thagartha sin mar gheall ar chúiseanna oibiachtúla nó teicniúla nó cúiseanna a bhaineann le heagrú oibre, ar choinníoll go dtéitear i gcomhairle le hionadaithe na bhfostóirí agus na bhfostaithe agus go gcomhlíontar na prionsabail ghinearálta a bhaineann le sábháilteacht agus sláinte oibrithe a chosaint.

Is é is aidhm don chur chuige solúbtha sin i leith tréimhsí sosa le haghaidh oibrithe amach ón gcósta go háirithe ceadú do “chóras sealanna bunaithe ar 2 sheal × 12 huair an chloig × 14 lá agus chun aitheantas leordhóthanach a thabhairt do chineál idirnáisiúnta agus séasúrach phátrúin oibre na hearnála trí ríomh bliantúil d’uaireanta oibre a cheadú” (418). Rinneadh measúnú ar na forálacha sonracha sin in 2006 agus thángthas ar an gconclúid go raibh siad leordhóthanach don earnáil sin (419).

E. Maolú sonrach le haghaidh oibrithe ar bord soithí iascaireachta farraige

Foráiltear le hAirteagal 21:

“1.

Ní bheidh feidhm ag Airteagail 3 go 6 agus 8 maidir le haon oibrí ar bord soithigh iascaireachta muirí a bhfuil bratach Bhallstáit ar foluain aige.

Déanfaidh na Ballstáit, mar sin féin, na bearta is gá chun a áirithiú go bhfuil aon oibrí ar bord soithigh iascaireachta farraige a bhfuil bratach Bhallstáit ar foluain aige i dteideal sosa leordhóthanaigh agus chun teorainn 48 n-uair an chloig a chur leis an líon uaireanta oibre seachtainiúil ar an meán arna ríomh thar thréimhse thagartha nach sáraíonn 12 mhí.

Laistigh de na teorainneacha a leagtar amach i mír 1, an dara fomhír, agus míreanna 3 agus 4, déanfaidh na Ballstáit na bearta is gá chun an méid seo a leanas a áirithiú, i gcomhréir leis an ngá chun sábháilteacht agus sláinte oibrithe den sórt sin a chosaint:

(a)	tá na huaireanta oibre teoranta do líon uasta uaireanta nach mbeidh sáraithe in aon tréimhse ar leith; nó

(b)	soláthraítear líon uaireanta íosta sosa laistigh de thréimhse áirithe. Déanfar an líon uasta uaireanta oibre nó líon íosta uaireanta sosa a shonrú i ndlí, rialacháin, forálacha riaracháin nó le comhaontuithe comhchoiteanna nó comhaontuithe idir an dá thaobh den tionscal.

Is mar seo a leanas a bheidh na teorainneacha ar uaireanta oibre nó sosa:

(a)

líon uasta uaireanta oibre nach sáraíonn:

(i)	14 uair an chloig in aon tréimhse 24 uair an chloig; agus

(ii)	72 uair an chloig in aon tréimhse 7 lá; nó

(b)

líon íosta uaireanta sosa nach mbeidh níos lú ná:

(i)	10 uair an chloig in aon tréimhse 24 uair an chloig; agus

(ii)	77 n-uair an chloig in aon tréimhse 7 lá.

4.	Féadfaidh uaireanta sosa a bheith roinnte ina dhá dtréimhse ar a mhéad, beidh ceann amháin de na tréimhsí sin 6 uair an chloig, agus ní sháróidh an t-eatramh idir tréimhsí comhleanúnacha sosa 14 uair an chloig.

I gcomhréir leis na prionsabail ghinearálta a bhaineann le sláinte agus sábháilteacht oibrithe a chosaint, agus mar gheall ar chúiseanna oibiachtúla agus teicniúla nó mar gheall ar chúiseanna a bhaineann le heagrú oibre, féadfaidh na Ballstáit eisceachtaí a cheadú, lena n-áirítear tréimhsí tagartha a bhunú, maidir leis na teorainneacha a leagtar síos i mír 1, an dara fomhír, agus i míreanna 3 agus 4. Comhlíonfaidh eisceachtaí den sórt sin, a mhéid is féidir, na caighdeáin a leagtar síos ach d’fhéadfaidís tréimhsí saoire níos minice nó níos faide nó deonú saoire cúitimh d’oibrithe a chur san áireamh. Féadfar na heisceachtaí sin a leagan síos trí:

(a)	dlíthe, rialacháin nó forálacha riaracháin ar choinníoll go dtugtar faoi chomhairliúchán, i gcás inar féidir, le hionadaithe na bhfostóirí agus na n-oibrithe lena mbaineann agus go ndéantar iarrachtaí gach cineál ábhartha d’idirphlé sóisialta a spreagadh; nó

(b)	comhaontuithe comhchoiteanna nó i gcomhaontuithe idir an dá thaobh den tionscal.

6.	Beidh an ceart ag máistir ar shoitheach iascaireachta farraige éileamh ar oibrithe ar bord aon uair oibre is gá a dhéanamh le haghaidh sábháilteacht láithreach an tsoithigh, na daoine nó lastas atá ar bord, nó chun cúnamh a thabhairt do shoithí eile nó do dhaoine eile atá i nguais ar muir.

Féadfaidh na Ballstáit foráil a dhéanamh maidir le hoibrithe ar bord soithí iascaireachta farraige a gcinntear i reachtaíocht náisiúnta nó i gcleachtas náisiúnta nach gceadaítear na soithí sin oibriú le linn tréimhse áirithe den bhliain féilire a sháraíonn 1 mhí, go dtógfaidh na hoibrithe sin saoire bhliantúil i gcomhréir le hAirteagal 7 laistigh den tréimhse sin.”

Mar is amhlaidh an cás le hoibrithe taistil agus oibrithe amach ón gcósta, i gcás nach dtagann oibrithe ar bord soithí iascaireachta farraige faoi raon feidhme forálacha níos sonraí (420) a bhfuil siad faoina réir faoin Treoir maidir le hAm Oibre, ina bhfuil forálacha sonracha le haghaidh oibrithe ar bord soithí iascaireachta farraige a bhfuil bratach Bhallstáit ar foluain aige.

Ceadaítear le hAirteagal 21 do Bhallstáit maolú a dhéanamh ar na forálacha maidir le sos laethúil, bristeacha, sos seachtainiúil, am oibre seachtainiúil uasta agus fad oibre oíche le haghaidh oibrithe den sórt sin.

Mar sin féin, éilítear ar Bhallstáit bearta a dhéanamh chun a áirithiú go bhfuil na hoibrithe lena mbaineann i dteideal “sos leordhóthanach” (féach Caibidil IV) agus chun teorainn 48 n-uair an chloig a chur le ham oibre seachtainiúil ar an meán thar thréimhse thagartha suas go 12 mhí.

Ina theannta sin, ní mór do na hoibrithe lena mbaineann a bheith faoi réir líon uasta uaireanta oibre nó líon íosta uaireanta sosa a leagtar amach na teorannacha tagartha ina leith in Airteagal 21(3). Leagtar síos freisin leis an Treoir nach bhféadfaidh uaireanta sosa a roinnt i níos mó ná dhá thréimhse, nach mór do cheann amháin díobh a bheith 6 uair an chloig ar a laghad agus nach mór don eatramh idir tréimhsí sosa a bheith níos lú ná 14 uair an chloig. Freagraíonn na forálacha seo do fhorálacha Threoir (AE) 2017/159 (421).

Ceadaítear go fóill maoluithe ar na forálacha freastail sin le dlí, rialacháin nó comhaontuithe comhchoiteanna ar dhá choinníoll: (i) ní mór do na heisceachtaí a bheith i gcomhréir leis na prionsabail ghinearálta a bhaineann le sláinte agus sábháilteacht a chosaint; agus (ii) ní féidir iad a dheonú ach mar gheall ar chúiseanna oibiachtúla nó teicniúla nó mar gheall ar chúiseanna a bhaineann le heagrú oibre. Sna cásanna sin, ní mór do na maoluithe na caighdeáin a leagtar síos a chomhlíonadh, a mhéid is féidir, ach d’fhéadfaidís a bheith ina gcúis le “tréimhsí saoire níos minice nó níos faide nó deonú saoire cúitimh d’oibrithe”.

Ina theannta sin, ní mór an ceart a bheith ag máistir soithigh iascaireachta farraige na rialacha maidir le ham oibre agus tréimhsí íosta sosa a tharscaoileadh mar gheall ar shábháilteacht láithreach an tsoithigh, na daoine nó lastas atá ar bord, nó chun cúnamh a thabhairt do shoithí eile nó do dhaoine eile atá i nguais ar muir.

Ceadaítear le hAirteagal 21(7) do na Ballstáit a shonrú nach mór d’oibrithe a saoire bhliantúil a thógáil laistigh de thréimhse shonrach 1 mhí nó níos mó den bhliain féilire nach gceadaítear don soitheach oibriú.

X. CONCLÚID

Is ionstraim chasta í an Treoir maidir le hAm Oibre. Is é is aidhm di sláinte agus sábháilteacht oibrithe a chosaint trí cheanglais íosta sláinte agus sábháilteachta maidir le heagrú ama oibre a leagan síos agus níor cheart ceisteanna atá de chineál eacnamaíoch amháin a chur chun tosaigh uirthi.

Tá an Treoir fós ina hionstraim sholúbtha óir, mar a léirítear sa doiciméad seo, tairgtear léi féidearthachtaí le haghaidh chur i bhfeidhm solúbtha na bpríomhchaighdeán atá inti chomh maith le roinnt maoluithe lena dtugtar caoi don fhreastal ar shainiúlachtaí earnálacha áirithe nó ar chatagóirí áirithe oibrithe a fhad agus a chosnaítear oibrithe in aghaidh na n-éifeachtaí díobhálacha a tharlaíonn de dheasca uaireanta i bhfad rófhada nó de dheasca sosa easnamhaigh.

Go tábhachtach, tá an Treoir maidir le hAm Oibre, mar is amhlaidh an cás maidir le gach Treoir de chuid an Aontais, ceangailteach i leith na mBallstát ach ní mór a fhorálacha a thrasuí i ndlí náisiúnta. Dá bhrí sin, is é freagracht Bhallstáit an Aontais ar an gcéad dul síos é a gcreata dlíthiúla a fhorbairt chun na rialacha cosanta a bhaineann leis an Treoir a chur i bhfeidhm, chun na gnéithe solúbthachta a fhoráiltear inti a úsáid de réir mar is iomchuí nó chun forálacha atá níos fabhraí do chosaint sábháilteacht agus sláinte oibrithe a thabhairt isteach.

I bhfianaise ollstruchtúr casta na Treorach, is é is aidhm don Teachtaireacht seo a oiread treoraíochta agus is féidir a thabhairt maidir le léirmhíniú na Treorach bunaithe ar a cásdlí thar aon ní eile. Ní bheartaítear léi rialacha nua a chruthú agus tá na gnéithe a chuirtear i láthair anseo fós faoi réir tuilleadh forbairtí agus forlíontaí ag an gCúirt.

(1) IO C 165, 24.5.2017, lch. 1.

(2) Treoir 2003/88/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 4 Samhain 2003 maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre (IO L 299, 18.11.2003, lch. 9).

(3) Treoir 1993/104/CE ón gComhairle an 23 Samhain 1993 maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre (IO L 307, 13.12.1993, lch. 18).

(4) De réir Eurofound (Eurofound), (Eurofound, Telework during the pandemic: Prevalence, working conditions and regulations, November 2022 [Teilea-obair le linn na paindéime: Leitheadúlacht, dálaí oibre agus rialacháin, Samhain 2022]), agus in 2019 thuairiscigh 11 % d’fhostaithe i 27 Bhallstát AE go raibh siad ag obair ón mbaile “uaireanta” (i.e. níos lú ná leath de na laethanta, ach uair amháin ar a laghad le linn tréimhse thagartha ceithre seachtaine) nó “de ghnáth” (i.e. leath de na laethanta ar a laghad), tháinig méadú go 19 % in 2020 ar an gcion sin agus tháinig méadú eile go 22 % air in 2021. I ríomhshuirbhé Eurofound Maireachtáil, Obair agus COVID-19 i mí Iúil 2020, thuairiscigh a oiread agus 34 % de na freagróirí go raibh siad ag obair ón mbaile amháin.

(5) Measadh (Sostero et al. (2020)) go bhféadfaí gairmeacha arb ionann iad agus 37 % d’fhostaíocht atá spleách ar an Aontas a dhéanamh go cianda (Eurofound, Telework during the pandemic: Prevalence, working conditions and regulation, November 2022 [Teilea-obair le linn na paindéime: Leitheadúlacht, dálaí oibre agus rialacháin, Samhain 2022]).

(6) Breithiúnas an 21 Feabhra 2018, Ville de Nivelles v Rudy Matzak, C-518/15, ECLI:EU:C:2018:82.

(7) Breithiúnas an 14 Bealtaine 2019, Federación de Servicios de Comisiones Obreras (CCOO) v Deutsche Bank SAE, C-55/18, ECLI:EU:C:2019:402.

(8) Breithiúnas an 17 Márta 2021, Academia de Studii Economice din Bucureşti v Organismul Intermediar pentru Programul Operaţional Capital Uman - Ministerul Educaţiei Naţionale, C-585/19, ECLI:EU:C:2021:210.

(9) Breithiúnas an 15 Iúil 2021, B. K. v Republika Slovenija (Ministrstvo za obrambo), C-742/19, ECLI: EU:C:2021:597.

(10) Teachtaireacht ón gCoimisiún, dlí an Aontais: Torthaí níos fearr a bhuí le cur i bhfeidhm níos fearr, C(2016) 8600.

(11) Maidir le foclaíocht na Treorach, is féidir a léiriú ón tús, mar a d’aithin Abhcóide Ginearálta Kokott ina barúlacha ar chás C-484/04, “Tá foclaíocht fhorálacha éagsúla na Treorach an-neamhréireach ar fad de réir an leagain teanga agus laistigh de leaganacha teangacha aonair freisin”. Maidir le haon anailís a dhéanfar ar fhorálacha na Treorach, ní hamháin nach mór an fhoclaíocht i dteanga aonair ar leith a chur san áireamh ach an fhoclaíocht i leaganacha iomadúla, chun an bhrí atá beartaithe a bheith leis an bhforáil atá á scrúdú a shainaithint. Féach Tuairim an Abhcóide Ghinearálta Kokott an 9 Márta 2006, Coimisiún na gComhphobal Eorpach v Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann, C-484/04, ECLI:EU:C:2006:166, míreanna 62-64.

(12) Féach Tuairim an Abhcóide Ghinearálta Kokott an 9 Márta 2006, Coimisiún na gComhphobal Eorpach v Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann, C-484/04, ECLI:EU:C:2006:166, mír 22.

(13) An Tuarascáil ón gCoimisiún i ndáil leis na Ballstáit a bheith ag cur chun feidhme Threoir 2003/88/CE maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre (COM(2023) 72 final), agus an Doiciméad Inmheánach Oibre a ghabhann leis an tuarascáil sin SWD(2023) 40 final).

(14) Ordú an 14 Iúil 2005, Personalrat der Feuerwehr Hamburg v Leiter der Feuerwehr Hamburg, C-52/04, ECLI:EU:C:2005:467, mír 54; Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo, mír 59.

(15) Breithiúnas an 3 Deireadh Fómhair 2000, Sindicato of Médicos of Asistencia Pública (Simap) v Conselleria de Sanidad y Consumo de la Generalidad Valenciana, C-303/98, ECLI:EU:C:2000:528, míreanna 46-52; Breithiúnas an 9 Meán Fómhair 2003, Landeshauptstadt Kiel v Norbert Jaeger, C-151/02, ECLI:EU:C:2003:437, míreanna 44-71; Orduithe an 4 Márta 2011, Grigore, C-258/10, ECLI:EU:C:2011:122, míreanna 42-58; Breithiúnas an 21 Feabhra 2018, Matzak, C-518/15, ECLI:EU:C:2018:82, míreanna 53-66; Breithiúnas an 9 Márta 2021, D.J. v Radiotelevizija Slovenija, C-344/19, ECLI:EU:C:2021:182, míreanna 32-56; Breithiúnas an 9 Márta 2021, RJ v Stadt Offenbach am Main, C-580/19, ECLI:EU:C:2021:183, míreanna 33-55; Breithiúnas an 11 Samhain 2021, MG v Comhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath, C-214/20, ECLI:EU:C:2021:909, míreanna 38-47; Breithiúnas an 9 Meán Fómhair 2021, XR v Dopravní podnik hl. m. Prahy, a.s., C-107/19, ECLI:EU:C:2021:722, míreanna 30-43, i gcomhthéacs áirithe dualgais fuireachais a fhorchuirtear ar oibrí le linn bristeacha.

(16) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 48; Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 63; Breithiúnas i gcás C-14/04; Dellas agus Daoine Eile, mír 48; Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 33; Breithiúnas i gcás C-580/19, Stadt Offenbach am Main, mír 34; Breithiúnas i gcás C-107/19, Dopravní podnik hl. m. Prahy, mír 31.

(17) Breithiúnas i gcás C-518/15, Matzak, míreanna 63-66; Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, míreanna 36-37; Breithiúnas i gcás C-580/19, Stadt Offenbach am Main, míreanna 37-38; Breithiúnas i gcás C-107/19, Dopravní podnik hl. m. Prahy, míreanna 33-34; Breithiúnas i gcás C-214/20, Comhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath, mír 38.

(18) Breithiúnas i gcás C-580/19, Stadt Offenbach am Main, mír 39; Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 38 agus an cásdlí a luadh.

(19) Breithiúnas 10 Meán Fómhair 2009, Francisco Vicente Pereda v Madrid Movilidad SA, C-277/08, ECLI:EU:C:2009:542, mír 19.

(20) Breithiúnas an 6 Samhain 2018Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften e.V. v Tetsuji Shimizu, C-684/16, ECLI:EU:C:2018:874, míreanna 73-76.

(21) Breithiúnas an 6 Samhain 2018, Stadt Wuppertal v Maria Elisabeth Bauer agus Volker Willmeroth v Martina Broßonn, cásanna uamtha C-569/16 agus C-570/16, ECLI:EU:C:2018:871; míreanna 80, 85 agus 92.

(22) Breithiúnas an 24 Eanáir 2012, Maribel Dominguez v Centre informatique du Centre Ouest Atlantique agus Préfet de la région Centre, C-282/10, ECLI:EU:C:2012:33, míreanna 47-49; Breithiúnas an 3 Bealtaine 2012, Georg Neidel v Stadt Frankfurt am Main, C-337/10, ECLI:EU:C:2012:263, míreanna 34-37; Breithiúnas an 19 Samhain 2019, Terveys- ja sosiaalialan neuvottelujärjestö (TSN) ry v Hyvinvointialan liitto ry agus Auto- ja Kuljetusalan Työntekijäliitto AKT ry v Satamaoperaattorit ry, cásanna uamtha C-609/17 agus C-610/17, ECLI: EU:C:2019:981, mír 54.

(23) Breithiúnas an 7 Meán Fómhair 2006, Coimisiún na gComhphobal Eorpach v Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann, C-484/04, ECLI:EU:C:2006:526, mír 20; Breithiúnas an 14 Deireadh Fómhair 2010, Union syndicale Solidaires Isère v Premier ministre agus Daoine Eile, C-428/09, ECLI:EU:C:2010:612, mír 41.

(24) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 74; Breithiúnas an 5 Deireadh Fómhair 2004, Bernhard Pfeiffer, Wilhelm Roith, Albert Süß, Michael Winter, Klaus Nestvogel, Roswitha Zeller agus Matthias Döbele v Deutsches Rotes Kreuz, Kreisverband Waldshut eV, C-397/01 go C-403/01, ECLI:EU:C:2004:584, mír 80.

(25) Breithiúnas an 12 Samhain 1996, Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann v Comhairle an Aontais Eorpaigh, C-84/94, ECLI:EU:C:1996:431, míreanna 15-49; Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 93.

(26) Mar Airteagal 153(2) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh anois.

(27) Treoir 2000/34/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 22 Meitheamh 2000 lena leasaítear Treoir 93/104/CE ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre chun earnálacha agus gníomhaíochtaí a eisíodh ón Treoir sin a chumhdach (IO L 195, 1.8.2000, lch. 41).

(28) Breithiúnas an 10 Meán Fómhair 2015, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras (CC.OO.) v Tyco Integrated Security SL agus Tyco Integrated Fire & Security Corporation Servicios SA, C-266/14, ECLI:EU:C:2015:578, mír 22; Breithiúnas an 25 Samhain 2010, Landeshauptstadt Kiel v Norbert Jaeger, C-429/09, ECLI:EU:C:2010:717, míreanna 32; Ordú an 4 Márta 2011, Nicuşor Grigore v Regia Naţională a Pădurilor Romsilva — Direcţia Silvică Bucureşti, C-258/10, ECLI:EU:C:2011:122, mír 39.

(29) Tá an cuspóir céanna fós leis an Teachtaireacht Léiritheach seo, áfach, is é sin an staid reatha maidir leis an téacs is infheidhme a chur in iúl agus ní dhéanfar scrúdú ar fhorálacha modhnaithe dá bhrí sin ach amháin má tá sé ábhartha le haghaidh na forbairtí sin. Is é sin an cás go háirithe maidir leis an bhforáil lena mbunaítear nach mór don tréimhse sosa sheachtainiúil a bheith ar an Domhnach de ghnáth agus maidir le heisiamh na n-earnálacha iompair ón Treoir nach bhfuil ann a thuilleadh mar a bhí siad.

(30) Féach aithrisí 2 agus 4 go háirithe.

(31) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, míreanna 66-67.

(32) Meabhrán míniúcháin a bhaineann leis an togra le haghaidh Treoir ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, an 20 Meán Fómhair 1990, COM(90)317 final — SYN 295, lch. 3.

(33) Treoir 89/391/CEE ón gComhairle an 12 Meitheamh 1989 maidir le bearta a thabhairt isteach chun feabhsuithe ar shábháilteacht agus ar shláinte oibrithe ag an obair a spreagadh (IO L 183, 29.6.1989, lch. 1).

(34) Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 27.

(35) Ordú an 7 Aibreán 2011, Dieter May v AOK Rheinland/Hamburg — Die Gesundheitskasse, C-519/09, ECLI:EU:C:2011:221, mír 21.

(36) Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 28; Breithiúnas an 20 Samhain 2018, Sindicatul Familia Constanţa agus Daoine Eile v Direcţia Generală de Asistenţă Socială şi Protecţia Copilului Constanţa, C-147/17, ECLI:EU:C:2018:926, mír 41; Breithiúnas an 16 Iúil 2020, UX v Governo della Repubblica italiana, C-658/18, ECLI:EU:C: 2020: 572, míreanna 90 agus 94; Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo, mír 49.

(37) Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 29; Breithiúnas i gcás C-658/18, Governo della Repubblica italiana, mír 91.

(38) Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 30.

(39) Ordú i gcás C-519/09, Bealtaine, míreanna 25-26.

(40) Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, míreanna 30-32.

(41) Breithiúnas an 26 Márta 2015, Gérard Fenoll v Centre d’aide par le travail “La Jouvene” agus Association de parents et d’amis de personnes handicapées mentales (APEI) d’Avignon, C-316/13, ECLI:EU:C:2015:200, míreanna 29-41.

(42) Breithiúnas i gcás C-518/15, Matzak, mír 45.

(43) Féach de réir analaí, Breithiúnas an 4 Nollaig 2014, FNV Kunsten Informatie en Media v Staat der Nederlanden, C-413/13, ECLI:EU:C:2014:2411, míreanna 35-37.

(44) Breithiúnas i gcás C-413/13, FNV Kunsten Informatie en Media, mír 35.

(45) Breithiúnas an 13 Eanáir 2004, Debra Allonby v Accrington & Rossendale College, Education Lecturing Services, , trading as Protocol Professional and Secretary of State for Education and Employment, C-256/01, ECLI:EU:C:2004:18, mír 72.

(46) Breithiúnas an 14 Nollaig 1989, An Bhanríon v Aireacht na Talmhaíochta, an Iascaigh agus an Bhia, ex parte Agegate Ltd, C-3/87, ECLI:EU:C:1989:650, mír 36.

(47) Breithiúnas an 16 Meán Fómhair 1999, Criminal proceedings against Jean Claude Becu, Annie Verweire, Smeg NV and Adia Interim NV, C-22/98, ECLI:EU:C:1999:419, mír 26.

(48) Ordú an 22 Aibreán 2020, B v Yodel Delivery Network Ltd, C-692/19, ECLI:EU:C:2020:288, mír 32.

(49) Ordú i gcás C-692/19, Yodel, mír 45,

(50) Breithiúnas i gcás C-585/19, Academia de Studii Economice din Bucureşti.

(51) Tuarascáil ón gCoimisiún ar an Staid Reatha ó thaobh Chur Chun Feidhme Threoir 93/104/CE ón gComhairle an 23 Samhain 1993 maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, COM(2000) 787 final; Tuarascáil ón gCoimisiún ar chur chun feidhme Threoir 2003/88/CE maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre agus an doiciméad a ghabhann léi, COM(2010) 802 final agus SEC(2010) 1611 final, ag na Ballstáit; Tuarascáil ón gCoimisiún ar chur chun feidhme Threoir 2003/38/CE maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre agus an doiciméad a ghabhann léi, COM(2017) 254 final agus SWD(2017) 204 final, ag na Ballstáit.

(52) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 34.; Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 22.

(53) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 35.; Ordú an 3 Iúil 2001, Confederación Intersindical Galega (CIG) v Servicio Galego de Saude (SERGAS), C-241/99, ECLI:EU:C:2001:371, mír 29; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 52; Ordú i gcás C-52/04, Personalrat der Feuerwehr Hamburg, mír 42; Breithiúnas an 12 Eanáir 2006, Coimisiún na gComhphobal Eorpach v Ríocht na Spáinne, C-132/04, ECLI:EU:C:2006:18, mír 22; Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 24; Breithiúnas an 30 Aibreán 2020, UO v Készenléti Rendőrség, C-211/19, ECLI:EU:C:2020:344, mír 32; Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo, míreanna 55 agus 65.

(54) Ordú i gcás C-52/04, Personalrat der Feuerwehr Hamburg, mír 44.; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 54; Breithiúnas i gcás C-132/04, An Coimisiún v An Spáinn, mír 23, Breithiúnas i gcás C-211/19, Készenléti Rendőrség, mír 32; Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo, mír 55.

(55) Ordú i gcás C-52/04, Personalrat der Feuerwehr Hamburg, mír 45; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 55.

(56) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 57; Ordú i gcás C-52/04, Personalrat der Feuerwehr Hamburg, mír 46.

(57) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 41.

(58) Breithiúnas i gcás C-241/99, CIG, mír 30.

(59) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 63.

(60) Ordú i gcás C-52/04, Personalrat der Feuerwehr Hamburg, mír 52; Breithiúnas i gcás C-429/09, Fuß, mír 57.

(61) Breithiúnas an 21 Deireadh Fómhair 2010, Antonino Accardo agus Daoine Eile v Comune di Torino, C-227/09, ECLI:EU:C:2010:624, mír 39.

(62) Breithiúnas i gcás C-132/04, An Coimisiún v An Spáinn, míreanna 25-38.

(63) Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo, míreanna 63-64 agus 68.

(64) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile; Ordú i gcás C-52/04, Personalrat der Feuerwehr Hamburg; Breithiúnas i gcás C-132/04, An Coimisiún v An Spáinn; Breithiúnas i gcás C-147/17, Sindicatul Familia Constanţa agus Daoine Eile; Breithiúnas i gcás C-211/19, Készenléti Rendőrség.

(65) Breithiúnas i gcás C-147/17, Sindicatul Familia Constanţa agus Daoine Eile, mír 56.

(66) Breithiúnas i gcás C-147/17, Sindicatul Familia Constanţa agus Daoine Eile, mír 55; Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo, mír 56.

(67) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 55; Breithiúnas i gcás C-147/17, Sindicatul Familia Constanţa agus Daoine Eile, mír 68; Breithiúnas i gcás C-211/19, Készenléti Rendőrség, mír 43; Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo, mír 60.

(68) Breithiúnas i gcás C-147/17, Sindicatul Familia Constanţa agus Daoine Eile, míreanna 70-74; Breithiúnas i gcás C-211/19, Készenléti Rendőrség, mír 44; Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo, mír 61.

(69) Ordú i gcás C-52/04, Personalrat der Feuerwehr Hamburg, mír 53; Breithiúnas i gcás C-132/04, An Coimisiún v An Spáinn, mír 26.

(70) Ordú i gcás C-52/04, Personalrat der Feuerwehr Hamburg, mír 54; Breithiúnas i gcás C-132/04, An Coimisiún v An Spáinn, mír 27.

(71) Ordú i gcás C-52/04, Personalrat der Feuerwehr Hamburg, mír 51.

(72) Ordú i gcás C-52/04, Personalrat der Feuerwehr Hamburg, mír 52.

(73) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile; míreanna 56 agus 57.

(74) Breithiúnas i gcás C-211/19, Készenléti Rendőrség,. 44 agus 47.

(75) Breithiúnas i gcás C-147/17, Sindicatul Familia Constanţa agus Daoine Eile, mír 76.

(76) Ordú i gcás C-52/04, Personalrat der Feuerwehr Hamburg, mír 56; Breithiúnas i gcás C-132/04, An Coimisiún v An Spáinn, mír 28; Breithiúnas i gcás C-147/17, Sindicatul Familia Constanţa agus Daoine Eile, mír 78; Breithiúnas i gcás C-211/19, Készenléti Rendőrség, mír 51.

(77) Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo.

(78) Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo, mír 88.

(79) Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo, mír 69.

(80) Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo, mír 37.

(81) Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo, míreanna 43 agus 44.

(82) Treoir 1999/63/CE ón gComhairle an 21 Meitheamh 1999 maidir leis an gComhaontú ar eagrú ama oibre maraithe arna thabhairt i gcrích ag Comhlachas Úinéirí Long an Chomhphobail Eorpaigh (ECSA) agus Cónaidhm Cheardchumainn na nOibrithe Iompair san Aontas Eorpach (FST) (IO L 167, 2.7.1999, lch. 33).

(83) Treoir 2009/13/CE ón gComhairle an 16 Feabhra 2009 lena gcuirtear chun feidhme an Comhaontú arna thabhairt i gcrích ag Comhlachais Úinéirí Long an Chomhphobail Eorpaigh (ECSA) agus Cónaidhm Oibrithe Iompair na hEorpa (ETF) maidir le Coinbhinsiún Oibreachais Mhuirí 2006, agus lena leasaítear Treoir 1999/63/CE (IO L 124, 20.5.2009, lch. 30).

(84) IO L 216, 20.8.1994, lch. 12.

(85) IO L 302, 1.12.2000, lch. 57.

(86) IO L 80, 23.3.2002, lch. 35.

(87) IO L 102, 11.4.2006, lch. 1.

(88) IO L 195, 27.7.2005, lch. 15.

(89) IO L 367, 23.12.2014, lch. 86.

(90) IO L 25, 31.1.2017, lch. 12.

(91) Mar shampla, is é a bheadh i gceist leis sin ná cás na n-oibrithe iarnróid nach bhfuil ag obair i seirbhísí trasteorann idir-inoibritheacha san earnáil iarnróid, nach bhfuil cumhdaithe faoi Threoir 2005/47/CE ón gComhairle. Is amhlaidh a bheadh sé sin freisin maidir le hoibrithe taistil iompair de bhóthar a oibríonn feithiclí a iompraíonn paisinéirí ar sheirbhísí rialta nach faide ná 50 ciliméadar, agus nach bhfuil cumhdaithe faoi Threoir 2002/15/CE.

(92) Ordú an 11 Eanáir 2007, Jan Vorel v Nemocnice Český Krumlov, C-437/05, ECLI:EU:C:2007:23, míreanna 32-35; Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, míreanna 48-49; Ordú i gcás C-258/10, Grigore, mír 81; Breithiúnas an 26 Iúil 2017, Hannele Hälvä agus Daoine Eile v SOS-Lapsikylä ry, C-175/16, ECLI:EU:2017:617, mír 25; Breithiúnas i gcás C-518/15, Matzak, mír 24; Breithiúnas i gcás C-147/17, Sindicatul Familia Constanţa agus Daoine Eile, mír 35; Breithiúnas i gcás C-211/19, Készenléti Rendőrség, mír 23; Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, míreanna 57-58; Breithiúnas i gcás C-580/19, Stadt Offenbach am Main, míreanna 56-57.

(93) Breithiúnas an 1 Nollaig 2005, Abdelkader Dellas agus Daoine Eile v Premier ministre agus Ministre des Affaires sociales, du Travail et de la Solidarité, C-14/04, ECLI:EU:C:2005:728, míreanna 38-39; Breithiúnas an 7 Iúil 2022, Coca-Cola European Partners Deutschland GmbH v L.B. and R.G., cásanna uamtha C-257/21 agus C-258/21, ECLI:EU:C:2022:529, mír 47.

(94) Togra le haghaidh Treoir ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, 20 Meán Fómhair 1990, COM(90) 317 final — SYN 295, leathanach 3.

(95) Breithiúnas uamtha i gcásanna C-609/17 agus C-610/17, TSN, mír 48.

(96) Breithiúnas uamtha i gcásanna C-609/17 agus C-610/17, TSN, mír 36.

(97) Breithiúnas i gcás C-14/04, Dellas agus Daoine Eile, mír 53.

(98) Treoir 1999/70/CE ón gComhairle, an 28 Meitheamh 1999 i dtaca leis an gcomhaontú réime maidir le hobair théarma shocraithe a thug ETUC, UNICE agus CEEP i gcrích (IO L 175, 10.7.1999, lch. 43).

(99) Breithiúnas an 23 Aibreán 2009, Kiriaki Angelidaki agus Daoine Eile v Organismos Nomarchiakis Autodioikisis Rethymnis, Charikleia Giannoudi v Dimos Geropotamou agus Georgios Karabousanos agus Sofoklis Michopoulos v Dimos Geropotamou, cásanna uamtha C-378/07 go C-380/07, ECLI:EU:C:2009:250, míreanna 112-113.

(100) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-378/07 go C-380/07, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 126.

(101) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-378/07 go C-380/07, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 129.

(102) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-378/07 go C-380/07, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 140.

(103) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-378/07 go C-380/07, Angelidaki agus Daoine Eile, mír 131.

(104) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-378/07 go C-380/07, Angelidaki agus Daoine Eile, mír 133.

(105) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 47; Breithiúnas i gcás C -151/02, Jaeger, mír 48, Ordú i gcás C-437/05, Vorel, mír 24; Breithiúnas i gcás C-14/04, Sindicatul Familia Dellas agus Daoine Eile, mír 42; Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, mír 25; Breithiúnas i gcás C-518/15, , Matzak, mír 55; Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 29; Breithiúnas i gcás C-580/19, Offenbach am Main, mír 30; Breithiúnas i gcás C-107/19, Dopravní podnik hl. m. Prahy, mír 28.

(106) Ordú i gcás C-437/05, Vorel, mír 25; Breithiúnas i gcás C-14/04, Sindicatul Familia Dellas agus Daoine Eile, mír 43; Ordú i gcás C-258/10, Grigore, mír 43; Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, mír 26; Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 29; Breithiúnas i gcás C-580/19, Offenbach am Main, mír 30; Breithiúnas i gcás C-107/19, Dopravní podnik hl. m. Prahy, mír 28; Breithiúnas an 8 Deireadh Fómhair 2021, BX v Unitatea Administrativ Teritorială D., C-909/19, ECLI:EU:C:2021:893, mír 38.

(107) Breithiúnas i gcás C-14/04, Dellas agus Daoine Eile, mír 44; Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 58; Ordú i gcás C-437/05, Vorel, mír 26; Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, mír 27; Ordú i gcás C-258/10, Grigore, mír 44. Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 30; Breithiúnas i gcás C-580/19, Offenbach am Main, mír 31; Breithiúnas i gcás C-107/19, Dopravní podnik hl. m. Prahy, mír 29.

(108) Breithiúnas i gcás C-14/04, Dellas agus Daoine Eile, mír 45.

(109) Ordú i gcás C-258/10, Grigore, mír 45; Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, mír 28; Breithiúnas i gcás C-518/15, Matzak, míreanna 34-38.

(110) Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, míreanna 30, 35 agus 43.

(111) Meabhrán Míniúcháin na Teachtaireachta ón gCoimisiún maidir le heagrú an ama oibre sna hearnálacha agus sna gníomhaíochtaí atá eisiata ó Threoir 93/104/CE an 23 Samhain 1993, 18 Samhain 1998, COM(1998) 662 final, mír 6.

(112) Féach de réir analaí: Breithiúnas an 19 Aibreán 2007, UAB Profisa v Muitinės departamentas prie Lietuvos Respublikos finansų ministerijos, C-63/06, ECLI:EU:C:2007:233, míreanna 13-15.

(113) Tuairim ón Abhcóide Ginearálta Bot an 11 Meitheamh 2015, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras (CC.OO.) v Dalail Integrated Security SL agus Tyco Integrated Fire & Security Corporation Servicios SA., C-266/14, ECLI:EU:C:2015:391, míreanna 31 agus 48.

(114) Féach go háirithe an breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 48 .ina measann an Chúirt go gcomhlíontar an chéad dá choinníoll maidir le ham oibre (“tá an t-oibrí ag obair” agus “ar fáil don fhostóir”) i gcás an t-am a chaitear ar glao-dhualgas ag an ionad sláinte; féach freisin breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, mír 43, ina mhaíonn an Chúirt, maidir le cur i bhfeidhm an chritéir “tá an t-oibrí ag obair” maidir le hoibrithe a thaistealaíonn chuig/ó chustaiméir “nach bhféadfaí áit oibre oibrithe den sórt sin a laghdú go limistéir fhisiciúla a gcuid oibre ar áitreabh chustaiméirí a bhfostóra”.

(115) Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, mír 35; Breithiúnas i gcás C-14/04, Dellas agus Daoine Eile, mír 48; Ordú i gcás C-437/05, Vorel, mír 28; Ordú i gcás C-258/10, Grigore, mír 63; Breithiúnas i gcás C-909/19, Unitatea Administrativ Teritorială D., mír 40.

(116) Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, míreanna 43-46.

(117) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 48; Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 63; Breithiúnas i gcás C-14/04, Dellas agus Daoine Eile, mír 48; Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 33; Breithiúnas i gcás C-580/19, Stadt Offenbach am Main, mír 34; Breithiúnas i gcás C-107/19, Dopravní podnik hl. m. Prahy, mír 31.

(118) Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 43 agus an cásdlí a luadh; Breithiúnas i gcás C-580/19, Stadt Offenbach am Main, mír 43.

(119) Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, mír 35; Breithiúnas i gcás C-14/04, Dellas agus Daoine Eile, mír 48; Ordú i gcás C-437/05, Vorel, mír 28; Ordú i gcás C-258/10, Grigore, mír 63.

(120) Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, míreanna 36-37; Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 50.

(121) Breithiúnas i gcás C-518/15, Matzak, míreanna 63-66; Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, míreanna 36-37; Breithiúnas i gcás C-580/19, Stadt Offenbach am Main, míreanna 37-38; Breithiúnas i gcás C-107/19, Dopravní podnik hl. m. Prahy, míreanna 33-34; Breithiúnas i gcás C-214/20, Comhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath, mír 38.

(122) Breithiúnas i gcás C-580/19, Stadt Offenbach am Main, mír 39; Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 38 agus an cásdlí a luadh.

(123) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 48.

(124) Ordú i gcás C-437/05, Vorel, mír 25; Breithiúnas i gcás C-14/04, Dellas agus Daoine Eile, mír 43

(125) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 93.

(126) Ordú i gcás C-258/10, Grigore, mír 50.

(127) Breithiúnas i gcás C-55/18, CCOO, mír 60.

(128) Dhearbhaigh an Chúirt gur sonraí pearsanta iad taifid ar am oibre faoi rialacha AE maidir le cosaint sonraí pearsanta; Breithiúnas an 30 Bealtaine 2013, Worten – Equipamentos para o Lar SA v Autoridade para as Condições de Trabalho (ACT), C-342/12, ECLI:EU:C:2013:355.

(129) Breithiúnas i gcás C-55/18, CCOO, mír 63.

(130) Breithiúnas i gcás C-55/18, CCOO, mír 63.

(131) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap; Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger; Breithiúnas i gcás C-14/04, Dellas agus Daoine Eile.

(132) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 65.

(133) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 49.

(134) Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 43; Breithiúnas i gcás C-580/19, Stadt Offenbach am Main, mír 44.

(135) Ordú i gcás C-437/05, Vorel, mír 27; Breithiúnas i gcás C-14/04, Dellas agus Daoine Eile, mír 46.

(136) Ordú i gcás C-437/05, Vorel, mír 28.

(137) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, míreanna 60 agus 64.

(138) Breithiúnas i gcás C-14/04, Dellas agus Daoine Eile, mír 63.

(139) Breithiúnas i gcás C-518/15, Matzak, míreanna 63-66; Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, míreanna 36-37; Breithiúnas i gcás C-580/19, Stadt Offenbach am Main, míreanna 37-38; Breithiúnas i gcás C-107/19, Dopravní podnik hl. m. Prahy, míreanna 33-34; Breithiúnas i gcás C-214/20, Comhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath, mír 38.

(140) Breithiúnas i gcás C-580/19, Stadt Offenbach am Main, mír 39; Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 38 agus an cásdlí a luadh.

(141) Breithiúnas i gcás C-580/19, Stadt Offenbach am Main, mír 47; Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 48.

(142) Breithiúnas i gcás C-580/19, Stadt Offenbach am Main, míreanna 50-53; Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, míreanna 51-53.

(143) Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 54.

(144) Breithiúnas i gcás C-214/20, Comhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath, míreanna 41-42.

(145) Breithiúnas i gcás C-580/19, Offenbach am Main, mír 40; Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 39.

(146) Breithiúnas i gcás C-580/19, Offenbach am Main, mír 49.

(147) Tuairim ón Ard-Abhcóide Pitruzzella an 6 Deireadh Fómhair 2020 i gcás C -344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 120 tuairim ó Ard-Abhcóide Pitruzzella an 6 Deireadh Fómhair 2020 i gcás C-580/19, Offenbach am Main, mír 111.

(148) Breithiúnas i gcás C-580/19, Offenbach am Main, mír 49.

(149) Breithiúnas i gcás C-214/20, Comhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath, mír 44.

(150) Breithiúnas i gcás C-214/20, Comhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath, míreanna 43-44.

(151) Breithiúnas i gcás C -344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 50 (áit oibre atá suite in áit iargúlta nach bhfuil mórán deiseanna fóillíochta ann).

(152) Breithiúnas i gcás C -214/20, Comhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath, mír 45 (rogha an oibrí cá háit a dtabharfaidh sé faoi ghníomhaíocht ghairmiúil eile a dhéanamh le linn a ama fuireachais).

(153) Breithiúnas i gcás C-107/19, Dopravní podnik hl. m. Prahy, mír 39.

(154) Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 50.

(155) Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 61; Breithiúnas i gcás C-580/19, Offenbach am Main, mír 60.

(156) Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 62.

(157) Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 64.

(158) Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 65.

(159) Breithiúnas i gcás C-344/19, Radiotelevizija Slovenija, mír 65.

(160) Breithiúnas i gcás C-107/19, Dopravní podnik hl. m. Prahy, mír 43.

(161) Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras.

(162) Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, míreanna 30-34.

(163) Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, míreanna 35-39.

(164) Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, míreanna 43-46.

(165) Breithiúnas i gcás C-909/19, Unitatea Administrativ Teritorială D.

(166) Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, mír 16.

(167) Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras.

(168) Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, mír 44.

(169) An Eagraíocht Idirnáisiúnta Saothair, an Coinbhinsiún maidir le hObair Oíche, C171, an 26 Meitheamh 1990.

(170) Féach go háirithe na téacsanna Fraincise agus Gearmáinise den Treoir maidir le hAm Oibre.

(171) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 55.

(172) Meabhrán míniúcháin a bhaineann leis an togra le haghaidh Treoir ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, an 20 Meán Fómhair 1990, COM(90) 317 final — SYN 295.

(173) Breithiúnas an 19 Meán Fómhair 2018, Isabel González Castro v Mutua Umivale agus Daoine Eile, C-41/17, ECLI:EU:C:2018:736, mír 46.

(174) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, míreanna 59-64.

(175) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 61.

(176) Breithiúnas i gcás C-41/17, González Castro, míreanna 44-46.

(177) Meabhrán Míniúcháin na Teachtaireachta ón gCoimisiún maidir le heagrú an ama oibre sna hearnálacha agus sna gníomhaíochtaí atá eisiata ó Threoir 93/104/CE an 23 Samhain 1993, 18 Samhain 1998, COM(1998) 662 final, pointe 27.

(178) Is féidir a thabhairt faoi deara mar sin féin gur shoiléirigh an Chúirt an ghné sin ina breithiúnas an 4 Deireadh Fómhair 2001, J.R. Bowden, J.L. Chapman agus J.J. Doyle v Tuffnells Parcels Express Ltd, C-133/00, ECLI:EU:C:2001:514, inar rialaigh sí go n-eisiatar ní hamháin oibrithe taistil ach gach oibrí sna hearnálacha sin ó raon feidhme na Treorach agus ó chur i bhfeidhm a forálacha mar gheall ar earnálacha iompair áirithe a eisiamh mar atá i gceist in Airteagal 1(3) de Threoir 93/104/CE.

(179) Foráiltear in Airteagail 20 agus 21 faoi seach nach gcumhdaítear oibrithe il-ionaid agus oibrithe ar shoithí iascaireachta farraige le hAirteagail 3, 4 ná 5, ach go ndéanfaidh na Ballstáit na bearta iomchuí chun a áirithiú go bhfuil na hoibrithe sin fós i dteideal “sos leordhóthanach”.

(180) Meabhrán míniúcháin a bhaineann leis an togra le haghaidh Treoir ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, an 20 Meán Fómhair 1990, COM(90) 317 final — SYN 295.

(181) Meabhrán míniúcháin a bhaineann leis an togra le haghaidh Treoir ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, an 20 Meán Fómhair 1990, COM(90) 317 final — SYN 295.

(182) Chuirfeadh sé sin i gcion ar oibrithe a bheith ag obair idir 00.00 agus 13.00 agus a bheith ag tairbhiú dá dtréimhse sosa idir 13.00 agus 24.00 nó a mhalairt air sin a bheith ag ligean a scíth ó 00.00 go dtí 11.00 agus ag obair idir 11.00 agus 24.00.

(183) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 95.

(184) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 95.

(185) Thagair an Chúirt don choincheap deireanach sin de “bhristeacha leordhóthanacha” mar shampla i mbreithiúnas an 14 Deireadh Fómhair 2010, Günter Fuß v Stadt Halle, C-243/09, ECLI:EU:C:2010:609, mír 32.

(186) Breithiúnas i gcás C-266/14, Federación de Servicios Privados del sindicato Comisiones obreras, míreanna 36-37; Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 50.

(187) Breithiúnas i gcás 107/19, Dopravní podnik hl. m. Prahy, mír 43.

(188) Foráiltear an méid seo a leanas le hAirteagal 288 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh: “Beidh treoir ina ceangal, maidir leis an toradh atá le gnóthú, ar gach Ballstát chuig a ndíreofar í, ach fágfar faoi na húdaráis náisiúnta foirm agus modhanna a roghnú.”

(189) Breithiúnas i gcás C-84/94, An Ríocht Aontaithe v An Chomhairle.

(190) Breithiúnas an 9 Samhain 2017, António Fernando Maio da Rosa v Varzim Sol – Turismo, Jogo e Animação SA, C-306/16, ECLI:EU:C:2017:844, míreanna 39 agus 44.

(191) Meabhrán míniúcháin a bhaineann leis an togra le haghaidh Treoir ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, an 20 Meán Fómhair 1990, COM(90) 317 final — SYN 295.

(192) Mar a tuairiscíodh sa Mheabhrán Míniúcháin a bhaineann leis an togra athscrúdaithe le haghaidh Treorach ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, an 16 Samhain 1993, COIM(93)578 final – SYN 295, leathanach 3, leasú Uimh. 5.

(193) Maidir le heisiamh ón raon feidhme, féach: Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 35; Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 24; Breithiúnas i gcás C-211/19, Készenléti Rendőrség, mír 32; Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo, míreanna 55 agus 65. Maidir leis na maoluithe, féach: Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 89; Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 40; Breithiúnas i gcás C-518/15, Matzak , mír 38; Breithiúnas i gcás C-585/19, Academia de Studii Economice din Bucureşti, mír 61.

(194) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 100; Breithiúnas i gcás C-14/04, Dellas agus Daoine Eile, mír 49; Ordú i gcás C-437/05, Vorel, mír 23; Breithiúnas an 11 Aibreán 2019, Syndicat des cadres de la sécurité intérieure v Premier ministre agus Daoine Eile, C-254/18, ECLI:EU:C:2019:318, mír 32; Breithiúnas i gcás C-909/19, Unitatea Administrativ Teritorială D., mír 36; Breithiúnas i gcás C-214/20, Comhairle Cathrach Bhaile Átha Cliath, mír 37.

(195) Féach go háirithe: Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, míreanna 93-95; Breithiúnas i gcás C-14/04, Dellas agus Daoine Eile, mír 50.

(196) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 99; Breithiúnas i gcás C-243/09, Fuß, mír 52; Breithiúnas i gcás C-429/09, Fuß, mír 34.

(197) Breithiúnas i gcás C-243/09, Fuß, míreanna 65-66.

(198) Breithiúnas i gcás C-243/09, Fuß, mír 53.

(199) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 69.

(200) Breithiúnas an 20 Eanáir 2009, Gerhard Schultz-Hoff v Deutsche Rentenversicherung Bund agus Stringer agus Daoine Eile v Coimisinéirí Ioncaim agus Custaim a Banríona, cásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, ECLI:EU:C:2009:18, mír 27.

(201) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, míreanna 104-106; Breithiúnas i gcás C-243/09, Fuß, mír 59; Breithiúnas i gcás C-429/09, Fuß, mír 35.

(202) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 68.

(203) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 70.

(204) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, míreanna 108-109.

(205) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, míreanna 110-113.

(206) Breithiúnas i gcás C-243/09, Fuß, mír 61; Breithiúnas i gcás C-429/09, Fuß, mír 38.

(207) Breithiúnas i gcás C-243/09, Fuß, mír 56; Breithiúnas i gcás C-429/09, Fuß, míreanna 38-39.

(208) Breithiúnas i gcás C-429/09, Fuß, míreanna 45-48.

(209) Féach na breithiúnas suntasach i gcás C-243/09, Fuß, míreanna 58-59 maidir leis an rogha gan a bheith páirteach.

(210) Breithiúnas an 26 Meitheamh 2001, An Bhanríon v An Rúnaí Stáit um Thrádáil agus Tionsclaíocht, ex parte an tAontas Craolacháin, Siamsaíochta, Cineamatagrafaíochta agus Amharclainne (BECTU), C-173/99, ECLI:EU:C:2001:356, mír 43; Breithiúnas i gcás C-342/01, Merino Gómez, mír 29; Breithiúnas an 16 Márta 2006, C. D. Robinson-Steele v R. D. Retail Services Ltd agus Michael Jason Clarke v Frank Staddon Ltd and J. C. Caulfield agus Daoine Eile v Hanson Clay Products Ltd, cásanna uamtha C-131/04 agus C-257/04, ECLI:EU:C:2006:177, mír 48; Breithiúnas an 6 Aibreán 2006, Federatie Nederlandse Vakbeweging v Staat der Nederlanden, C-124/05, ECLI:EU:C:2006:244, mír 28; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 22; Breithiúnas i gcás C-277/08, Vicente Pereda, mír 18; Breithiúnas an 22 Aibreán 2010, Zentralbetriebsrat der Landeskrankenhäuser Tirols v Land Tirol, C-486/08, ECLI:EU:C:2010:215, mír 28; Breithiúnas an 15 Meán Fómhair 2011, Williams agus Daoine Eile v British Airways plc, C-155/10, ECLI:EU:C:2011:588, mír 17; Breithiúnas an 22 Samhain 2011, KHS AG v Winfried Schulte, C-214/10, ECLI:EU:C:2011:761, mír 23; Breithiúnas i gcás C-282/10, Dominguez, mír 16; Breithiúnas i gcás C-337/10, Neidel, mír 28; Breithiúnas an 21 Meitheamh 2012, Asociación Nacional de Grandes Empresas de Distribución (ANGED) v Federación de Asociaciones Sindicales (FASGA) agus Daoine Eile, C-78/11, ECLI:EU:C:2012:372, mír 16; Breithiúnas an 8 Samhain 2012, Alexander Heimann and Konstantin Toltschin v Kaiser GmbH, cásanna uamtha C-229/11 agus C-230/11, ECLI:EU:C:2012:693, mír 22; Ordú an 21 Feabhra 2013, Concepción Maestre García v Centros Comerciales Carrefour SA, C-194/12, ECLI:EU:C:2013:102, mír 16; Ordú an 13 Meitheamh 2013, Bianca Brandes v Land Niedersachsen, C-415/12, ECLI:EU:C:2013:398, mír 27; Breithiúnas an 22 Bealtaine 2014, Z.J.R. Lock v British Gas Trading Limited, C-539/12, ECLI:EU:C:2014:351, mír 14; Breithiúnas an 12 Meitheamh 2014, Gülay Bollacke v K + K Klaas & Kock BV & Co. KG, C-118/13, ECLI:EU:C:2014:1755, mír 15; Breithiúnas an 11 Samhain 2015, Kathleen Greenfield v The Care Bureau Ltd, C-219/14, ECLI:EU:C:2015:745, mír 26; Breithiúnas an 30 Meitheamh 2016, Alicja Sobczyszyn v Szkoła Podstawowa w Rzeplinie, C-178/15, ECLI:EU:C:2016:502, mír 19; Breithiúnas an 20 Iúil 2016, Hans Maschek v Magistratsdirektion der Stadt Wien - Personalstelle Wiener Stadtwerke, C-341/15, ECLI:EU:C:2016:576, mír 25; Breithiúnas an 29 Samhain 2017, Conley King v The Sash Window Workshop Ltd agus Richard Dollar, C-214/16, ECLI:EU:C: 2017:914, mír 32; Breithiúnas an 4 Deireadh Fómhair 2018, Ministerul Justiţiei and Tribunalul Botoşani v Maria Dicu, C-12/17, ECLI:EU:C: 2018: 799, mír 24; Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, mír 38; Breithiúnas an 6 Samhain 2018, Sebastian W. Kreuziger v Land Berlin, C-619/16, ECLI:EU:C:2018:872, mír 28; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, mír 19; Breithiúnas an 13 Nollaig 2018, Torsten Hein v Albert Holzkamm GmbH & Co, C-385/17, ECLI:EU:C: 2018:1018, mír 22; Breithiúnas an 25 Meitheamh 2020, QH v Varhoven kasatsionen sad na Bulgáire Republika agus CV v Iccrea Banca SpA, cásanna uamtha C-762/18 agus C-37/19, ECLI: AE:C: 2020: 504, míreanna 53-54; Breithiúnas an 25 Samhain 2021, WD v Készenléti Rendőrség, C-233/20, ECLI:EU:C:2021:960, mír 24; Breithiúnas an 9 Nollaig 2021, XXXX v Staatssecretaris van Financiën, C-217/20, ECLI:EU:C:2021:987, mír 19; Breithiúnas an 13 Eanáir 2022, DS v Koch Personaldienstleistungen GmbH, C-514/20, ECLI:EU:C: 2022: 19, míreanna 23-24.

(211) Breithiúnas i gcás C-173/99, BECTU, míreanna 41-43; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 24; Breithiúnas i gcás C-78/11, ANGED, mír 16. Féach freisin: Breithiúnas i gcás C-124/05, Federatie Nederlandse Vakbeweging, mír 34; Breithiúnas i gcás C-233/20, job-medium, mír 24. Chuir an Chúirt leis sin ina breithiúnas i gcásanna uamtha C-131/04 agus C-257/04, Robinson-Steele agus Daoine Eile, mír 52, nach bhféadfaidh maoluithe ar an gceart sin a dhéanamh i socrú conarthach.

(212) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 25; Breithiúnas i gcás C-277/08, Vicente Pereda, mír 21; Breithiúnas i gcás C-486/08, Zentralbetriebsrat der Landeskrankenhäuser Tirols, mír 30; Breithiúnas i gcás C-214/10, KHS, mír 31; Breithiúnas i gcás C-78/11, ANGED, mír 19; Breithiúnas i gcás C-194/12, Maestre García, mír 18; Breithiúnas i gcás C-178/15, Sobczyszyn, mír 23; Breithiúnas i gcás C-341/15, Maschek, mír 34; Breithiúnas i gcás C-12/17, Dicu, mír 27; Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, mír 41; Breithiúnas i gcás C-214/16, King, mír 37; Breithiúnas i gcás C-514/20, Koch Personaldienstleistungen, mír 30.

(213) Breithiúnas i gcás C-486/08, Zentralbetriebsrat der Landeskrankenhäuser Tirols, mír 29; Breithiúnas i gcás C-78/11, ANGED, mír 18; Breithiúnas uamtha i gcásanna C-229/11 agus C-230/11, Heimann agus Toltschin, míreanna 22-23; Breithiúnas i gcás C-194/12, Maestre García, mír 16; Breithiúnas i gcás C-415/12, Brandes, mír 29; Breithiúnas i gcás C-219/14, Greenfield, mír 28; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, mír 31; Breithiúnas i gcás C-233/20, job-medium, mír 26.

(214) Breithiúnas i gcás C-173/99, BECTU, mír 43; Breithiúnas i gcás C-342/01, Merino Gómez, mír 29; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-131/04 agus C-257/04, Robinson-Steele agus Daoine Eile, mír 48; Breithiúnas i gcás C-277/08, Vicente Pereda, mír 18; Breithiúnas i gcás C-155/10, Williams agus Daoine Eile, mír 17; Breithiúnas i gcás C-341/15, Maschek, mír 19.

(215) Breithiúnas i gcás C-173/99, BECTU, mír 44; Breithiúnas i gcás C- 342/01, Merino Gómez, mír 30; Breithiúnas i gcás C-124/05, Federatie Nederlandse Vakbeweging, mír 29; Breithiúnas i gcás C-514/20, Koch Personaldienstleistungen, mír 31; Breithiúnas i gcás C-233/20, job-medium, mír 24.

(216) Breithiúnas i gcás C-219/14, Greenfield, mír 32.

(217) Dá dtagraítear freisin sa bhreithiúnas i gcás C-219/14, Greenfield, mír 35.

(218) Breithiúnas i gcás C-385/17, Hein, míreanna 28 agus 29.

(219) Breithiúnas i gcás C-12/17, Dicu, míreanna 36-38.

(220) Breithiúnas i gcás C-486/08, Zentralbetriebsrat der Landeskrankenhäuser Tirols, míreanna 32-34; Breithiúnas uamtha i gcásanna C-229/11 agus C-230/11, Heimann agus Toltschin, mír 35; Breithiúnas i gcás C-219/14, Greenfield, mír 37.

(221) Breithiúnas i gcás C-486/08, Zentralbetriebsrat der Landeskrankenhäuser Tirols, mír 32; Breithiúnas uamtha i gcásanna C-229/11 agus C-230/11, Heimann agus Toltschin, mír 35; Breithiúnas i gcás C-415/12, Brandes, mír 30; Breithiúnas i gcás C-219/14, Greenfield, mír 34.

(222) Breithiúnas i gcás C-219/14, Greenfield, míreanna 38 agus 44.

(223) Breithiúnas i gcás C-342/01, Merino Gómez, mír 43; Breithiúnas uamtha i gcásanna C-609/17 agus C-610/17, TSN, mír 33.

(224) Breithiúnas i gcás C-282/10, Dominguez, míreanna 47-48; Breithiúnas i gcás C-337/10, Neidel, míreanna 34-37.

(225) Breithiúnas uamtha i gcásanna C-609/17 agus C-610/17, TSN, mír 36.

(226) Breithiúnas i gcás C-337/10, Neidel, mír 36; Breithiúnas i gcás C-341/15, Maschek, mír 39.

(227) Breithiúnas uamtha i gcásanna C-609/17 agus C-610/17, TSN, mír 40.

(228) Breithiúnas i gcás C-385/17, Hein, mír 31.

(229) De réir an tsainmhínithe ar raon feidhme na Cairte in Airteagal 51(1), ní dhírítear forálacha na Cairte chuig Ballstáit ach nuair a bhíonn dlí AE á chur chun feidhme acu. Nuair a ritheann Ballstáit reachtaíocht maidir le forálacha an dlí náisiúnta atá níos fabhraí d’oibrithe ná an Treoir maidir le hAm Oibre, ní bheidh siad faoi raon feidhme dhlí AE. Dá bhrí sin, níl feidhm ag Airteagal 31(2) den Chairt maidir le saoire bhliantúil le pá atá níos faide ná an tréimhse íosta ceithre seachtaine. Breithiúnas uamtha i gcásanna C-609/17 agus C-610/17, TSN, míreanna 42 agus 55.

(230) Breithiúnas i gcás C-385/17, Hein, mír 43; Breithiúnas uamtha i gcásanna C-609/17 agus C-610/17, TSN, mír 35.

(231) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 40.

(232) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-762/18 agus C-37/19, Varhoven kasatsionen sad na Republika Bulgaria. Is féidir a bheith ag súil le rialú eile ón gCúirt maidir leis an tsaincheist sin i gcás C-57/22.

(233) Breithiúnas i gcás C-619/16, Kreuziger, mír 41; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, mír 34.

(234) Breithiúnas i gcás C-173/99, BECTU, míreanna 48-53; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 28; Breithiúnas i gcás C-214/16, King, mír 34; Breithiúnas i gcás C-12/17, Dicu, mír 26; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-762/18 agus C-37/19, Varhoven kasatsionen sad na Republika Bulgaria, mír 56; Breithiúnas i gcás C-514/20, Koch Personaldienstleistungen, mír 22.

(235) Breithiúnas i gcás C-173/99, BECTU, mír 64; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 28.

(236) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile , mír 48; Breithiúnas i gcás C-155/10, Williams agus Daoine Eile, mír 26; Breithiúnas i gcás C-539/12, Lock, mír 17; Breithiúnas i gcás C-118/13, Bollacke, mír 16; Breithiúnas i gcás C-214/16, King, mír 34

(237) Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, mír 54.

(238) Aighneacht ón gCoimisiún i gcas-173/99 dá dtagraítear sa Tuairim ón Abhcóide Ginearálta Tizzano an 8 Feabhra 2001, An Bhanríon v An Rúnaí Stáit um Thrádáil agus Tionsclaíocht, ex parte an tAontas Craolacháin, Siamsaíochta, Cineamatagrafaíochta agus Amharclainne (BECTU), C -173/99, ECLI:EU:C: 2001: 81, mír 34 agus sa Tuairim ón Abhcóide Ginearálta Trstenjak an 16 Meitheamh 2011, Williams agus Daoine Eile v British Airways plc, C -155/10, ECLI:EU:C: 2011: 403, mír 37.

(239) Breithiúnas i gcás C-173/99, BECTU, mír 61.

(240) Breithiúnas i gcás C-173/99, BECTU, mír 64.

(241) Breithiúnas i gcás C-194/12, Maestre García.

(242) Breithiúnas i gcás C-214/10, KHS.

(243) Breithiúnas i gcás C-619/16, Kreuziger, mír 49; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, mír 42; Breithiúnas i gcás C-214/16, King, mír 39; Breithiúnas i gcás C-514/20, Koch Personaldienstleistungen, míreanna 32 agus 41.

(244) Breithiúnas i gcás C-619/16, Kreuziger, mír 56; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, míreanna 40 agus 61.

(245) Breithiúnas i gcás C-619/16, Kreuziger, mír 52; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, mír 45.

(246) Breithiúnas i gcás C-619/16, Kreuziger, mír 52; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, mír 45.

(247) Breithiúnas i gcás C-619/16, Kreuziger, míreanna 51 agus 52; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, mír 44.

(248) Breithiúnas i gcás C-619/16, Kreuziger, mír 53, Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, mír 46.

(249) Breithiúnas i gcás C-214/16, King, mír 61.

(250) Breithiúnas i gcás C-619/16, Kreuziger, mír 54; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, míreanna 47 agus 56.

(251) Breithiúnas i gcás C-214/16, King, mír 63.

(252) Breithiúnas i gcás C-214/16, King, mír 64.

(253) Breithiúnas i gcás C-214/16, King, mír 64.

(254) Breithiúnas an 22 Meán Fómhair 2022, XP v Fraport AG Frankfurt Airport Services Worldwide agus AR v St. Vincenz-Krankenhaus GmbH, cásanna uamtha C-518/20 agus C-727/20, ECLI:EU:C:2022:707.

(255) Breithiúnas an 22 Meán Fómhair 2022 in, LB vs TO, (C-120/21, ECLI:EU:C:2022:718).

(256) Breithiúnas i gcás C-178/15, Sobczyszyn, mír 33; féach freisin: Breithiúnas i gcás C-124/05, Federatie Nederlandse Vakbeweging, mír 30; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 30; Breithiúnas i gcás C-277/08, Vicente Pereda, mír 24.

(257) Breithiúnas i gcás C-277/08, Vicente Pereda, mír 19; Breithiúnas i gcás C-178/15, Sobczyszyn, mír 22. Breithiúnas i gcás C-619/16, Kreuziger, míreanna 42 agus 45.

(258) Breithiúnas i gcás C-124/05, Federatie Nederlandse Vakbeweging, mír 24.

(259) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile.

(260) Breithiúnas i gcás C-214/16, King, mír 65

(261) Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, mír 35.

(262) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, míreanna 43 agus 55; Breithiúnas i gcás C-277/08, Vicente Pereda, mír 19.

(263) Breithiúnas i gcás C-619/16, Kreuziger, mír 56; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, míreanna 40 agus 61.

(264) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-131/04 agus C-257/04, Robinson-Steele agus Daoine Eile, mír 58; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 60; Breithiúnas i gcás C-539/12, Lock, mír 17. Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, mír 40.

(265) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-131/04 agus C-257/04, Robinson-Steele agus Daoine Eile, míreanna 58-59; Breithiúnas i gcás C-385/17, Hein, mír 33.

(266) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-131/04 agus C-257/04, Robinson-Steele agus Daoine Eile, mír 50; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 58; Breithiúnas i gcás C-539/12, Lock, mír 16.

(267) Breithiúnas i gcás C-155/10, Williams agus Daoine Eile, mír 21; Breithiúnas i gcás C-539/12, Lock, mír 23. Breithiúnas i gcás C-385/17, Hein, mír 44; Breithiúnas i gcás C-514/20, Koch Personaldienstleistungen, mír 33.

(268) Breithiúnas i gcás C-539/12, Lock, mír 23.

(269) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-131/04 agus C-257/04, Robinson-Steele agus Daoine Eile, mír 63.

(270) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-131/04 agus C-257/04, Robinson-Steele agus Daoine Eile, míreanna 59-63.

(271) Breithiúnas i gcás C-155/10, Williams agus Daoine Eile, mír 22; Breithiúnas i gcás C-539/12, Lock, mír 27.

(272) Breithiúnas i gcás C-385/17, Hein, mír 52.

(273) Breithiúnas i gcás C-385/17, Hein, mír 44.

(274) Breithiúnas i gcás C-155/10, Williams agus Daoine Eile, mír 27; Breithiúnas i gcás C-539/12, Lock, mír 30.

(275) Breithiúnas i gcás C-155/10, Williams agus Daoine Eile, mír 24; Breithiúnas i gcás C-539/12, Lock, mír 29; Breithiúnas i gcás C-233/20, job-medium, mír 31.

(276) Breithiúnas i gcás C-539/12, Lock, míreanna 32-33.

(277) Breithiúnas i gcás C-155/10, Williams agus Daoine Eile, mír 26; Breithiúnas i gcás C-539/12, Lock, mír 34.

(278) Breithiúnas i gcás C-155/10, Williams agus Daoine Eile, mír 25; Breithiúnas i gcás C-539/12, Lock, mír 31.

(279) Breithiúnas i gcás C-385/17, Hein, mír 52.

(280) Breithiúnas i gcás C-385/17, Hein, mír 46.

(281) Breithiúnas i gcás C-385/17, Hein, mír 47.

(282) Breithiúnas i gcás C-514/20, Koch Personaldienstleistungen, míreanna 43-46.

(283) Breithiúnas i gcás C-217/20, Staatssecretaris van Financiën, mír 41.

(284) Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, míreanna 66 agus 69.

(285) Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, mír 67.

(286) Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, mír 68. Tá an oibleagáid atá ar na cúirteanna náisiúnta tagairt a dhéanamh do dhlí AE nuair a dhéanann siad léirmhíniú ar rialacha ábhartha an dlí náisiúnta agus iad a chur i bhfeidhm teoranta le prionsabail ghinearálta an dlí, agus ní féidir leis feidhmiú mar bhonn do léirmhíniú ar an dlí náisiúnta contralegem. Breithiúnas i gcás C-385/17, Hein, mír 51.

(287) Breithiúnas i gcás C-282/10, Dominguez, míreanna 33-35; Breithiúnas i gcás -619/16, Kreuziger, mír 22; Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, míreanna 72 agus 73.

(288) Breithiúnas i gcás C-282/10, Dominguez, míreanna 34-39.

(289) Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, mír 75.

(290) Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, mír 77; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, míreanna 66 agus 67.

(291) Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, míreanna 80 agus 85; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, míreanna 72 agus 74.

(292) Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, míreanna 86 agus 91; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, míreanna 75 agus 80.

(293) Na cearta a théann thar an íosmhéid ceithre seachtaine de shaoire bhliantúil le pá , ní thagann siad faoi raon feidhme Airteagal 31(2) den Chairt, an Breithiúnas i gcásanna uamtha C-609/17 agus C -610/17, TSN, mír 54.

(294) Breithiúnas i gcás C-118/13, Bollacke, mír 23; Breithiúnas i gcás C-341/15, Maschek, mír 27.

(295) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 56; Breithiúnas i gcás C-337/10, Neidel, mír 29; Breithiúnas i gcás C-118/13, Bollacke, mír 17; Breithiúnas i gcás C-341/15, Maschek, mír 26; Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, mír 43.

(296) Breithiúnas i gcás C-118/13, Bollacke, mír 23; Breithiúnas i gcás C-341/15, Maschek, mír 27. Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, mír 44; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, mír 23.

(297) Breithiúnas i gcás C-118/13, Bollacke, míreanna 27-28.

(298) Breithiúnas i gcás C-173/99, BECTU, mír 44; Breithiúnas i gcás C-342/01, Merino Gómez, míreanna 29-30; Breithiúnas i gcás C-124/05, Federatie Nederlandse Vakbeweging, mír 29; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 23; Breithiúnas i gcás C-277/08, Vicente Pereda, mír 20; Breithiúnas i gcás C-486/08, Zentralbetriebsrat der Landeskrankenhäuser Tirols, mír 31.

(299) Breithiúnas i gcás C-124/05, Federatie Nederlandse Vakbeweging, mír 32.

(300) Breithiúnas i gcás C-619/16, Kreuziger, mír 56; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, mír 61.

(301) Breithiúnas i gcás C-619/16, Kreuziger, mír 53; Breithiúnas i gcás C-684/16, Max-Planck-Gesellschaft zur Förderung der Wissenschaften, mír 46.

(302) Breithiúnas i gcás C-194/12, Maestre García, míreanna 28-29.

(303) Breithiúnas i gcás C-341/15, Maschek, mír 28; Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, mír 45; Breithiúnas i gcás C-233/20, job-medium, mír 32.

(304) Breithiúnas i gcás C-341/15, Maschek, mír 29.

(305) Breithiúnas i gcás C-337/10, Neidel, mír 31.

(306) Breithiúnas i gcás C-118/13, Bollacke, mír 24; Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, mír 50.

(307) Breithiúnas uamtha i gcásanna C-569/16 agus C-570/16, Bauer agus Willmeroth, mír 48.

(308) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-762/18 agus C-37/19, Varhoven kasatsionen sad na Republika Bulgaria.

(309) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, míreanna 57-60.

(310) Breithiúnas uamtha i gcásanna C-229/11 agus C-230/11, Heimann agus Toltschin, mír 25.

(311) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 61.

(312) Breithiúnas i gcás C-337/10, Neidel, míreanna 36-37; Breithiúnas i gcás C-341/15, Bollacke, mír 39.

(313) Breithiúnas an 14 Aibreán 2005, Coimisiún na gComhphobal Eorpach v Ard-Diúcacht Lucsamburg, C-519/03, ECLI:EU:C:2005:234, mír 33; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 26.

(314) Breithiúnas i gcás C-519/03, An Coimisiún v Lucsamburg, mír 33; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 26.

(315) Breithiúnas i gcás C-342/01, Merino Gómez, mír 32; Breithiúnas i gcás C-12/17, Dicu, mír 34.

(316) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 27.

(317) Breithiúnas i gcás C-12/17, Dicu, mír 30.

(318) Breithiúnas i gcás C-342/01, Merino Gómez, mír 41.

(319) Breithiúnas i gcás C-342/01, Merino Gómez, míreanna 32-33; Breithiúnas i gcás C-519/03, An Coimisiún v Lucsamburg, mír 33; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 26; Breithiúnas i gcás C-124/05, Federatie Nederlandse Vakbeweging, mír 24; Breithiúnas i gcás C-12/17, Dicu, mír 37.

(320) Treoir 92/85/CEE ón gComhairle an 19 Deireadh Fómhair 1992 maidir le bearta a thabhairt isteach arb é is aidhm dóibh feabhsúcháin a chur ar aghaidh ag an obair i dtaca le sábháilteacht agus sláinte oibrithe toircheasacha agus oibrithe atá tar éis leanbh a shaolú nó atá i mbun beathú cíche (IO L 348, 28.11.1992, lch. 1).

(321) Breithiúnas i gcás C-342/01, Merino Gómez, mír 45.

(322) Creat-chomhaontú um shaoire do thuismitheoirí, a tugadh i gcrích an 14 Nollaig 1995, atá i gceangal le Treoir 96/34/CE ón gComhairle an 3 Meitheamh 1996 maidir leis an gcreat-chomhaontú um shaoire do thuismitheoirí arna thabhairt i gcrích ag UNICE, CEEP agus CEC (IO L 145, 19.6.1996, lch. 4), arna leasú le Treoir 97/75/CE ón gComhairle an 15 Nollaig 1997 (IO L 10, 16.1.1998, lch. 24); An Creat - Chomhaontú Athbhreithnithe maidir le saoire do thuismitheoirí arna thabhairt i gcrích an 18 Meitheamh 2009, atá i gceangal le Treoir 2010/18/AE ón gComhairle an 8 Márta 2010 lena gcuirtear chun feidhme an Creat-Chomhaontú athbhreithnithe um shaoire do thuismitheoirí a thug BUSINESSEUROPE, UEAPME, CEEP agus CEC chun críche agus lena n-aisghairtear Treoir 96/34/CE (IO L 68, 18.3.2010, lch. 13).

(323) Treoir (AE) 2019/1158 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20 Meitheamh 2019 maidir le cothromaíocht oibre is saoil do thuismitheoirí agus do chúramóirí agus lena n-aisghairtear Treoir 2010/18/AE ón gComhairle (IO L 188, 12.7.2019, lch. 79).

(324) Le hAirteagal 10(1) de Threoir (AE) 2019/1158 rialaítear saoire atharthachta, saoire do thuismitheoirí, saoire cúramóirí agus am saor ón obair ar fhorais force majeure.

(325) Breithiúnas i gcás C-486/08, Zentralbetriebsrat der Landeskrankenhäuser Tirols, míreanna 48-56.

(326) Breithiúnas i gcás C-12/17, Dicu, mír 35.

(327) Breithiúnas i gcás C-12/17, Dicu, mír 36.

(328) Breithiúnas i gcás C-519/03, An Coimisiún v Lucsamburg, mír 33; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 26, Breithiúnas i gcás C-12/17, Dicu, mír 37.

(329) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 25; Breithiúnas i gcás C-277/08, Vicente Pereda, mír 21; Breithiúnas i gcás C-78/11, ANGED, mír 19; Ordú i gcás C-194/12, Maestre García, mír 19; Breithiúnas i gcás C-178/15, Sobczyszyn, mír 25; Breithiúnas an 4 Meitheamh 2020, Federación de Trabajadores Independientes de Comercio (Fetico) agus Daoine eile v Grupo de Empresas DIA S.A. agus Twins Alimentación S.A.,C-588/18, ECLI:EU:C: 2020:420, mír 33; Breithiúnas i gcás C-217/20, Staatssecretaris van Financiën, mír 25.

(330) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 41; Breithiúnas i gcás C-282/10, Merino Gómez, mír 20; Breithiúnas uamtha i gcásanna C-229/11 agus C-230/11, Heimann agus Toltschin, mír 24; Breithiúnas i gcás C-12/17, Dicu, mír 29; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-762/18 agus C-37/19, Varhoven kasatsionen sad na Republika Bulgaria, mír 59; Breithiúnas i gcás C-217/20, Staatssecretaris van Financiën, mír 29.

(331) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, míreanna 28-31; Ordú i gcás C-277/08, Vicente Pereda, mír 25.

(332) Breithiúnas i gcás C-277/08, Vicente Pereda, mír 25.

(333) Breithiúnas i gcás C-277/08, Vicente Pereda, mír 22; Breithiúnas i gcás C-78/11, ANGED, mír 20; Ordú i gcás C-194/12, Maestre García, mír 19; Breithiúnas i gcás C-178/15, Sobczyszyn, mír 26.

(334) Breithiúnas i gcás C-78/11, ANGED, mír 21.

(335) Ordú i gcás C-194/12, Maestre García, mír 24.

(336) Breithiúnas i gcás C-78/11, ANGED, mír 23; Breithiúnas i gcás C-277/08, Vicente Pereda, mír 23; Ordú i gcás C-194/12, Maestre García, mír 23.

(337) Breithiúnas i gcás C-124/05, Federatie Nederlandse Vakbeweging, mír 30.

(338) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, míreanna 38-49; Breithiúnas i gcás C-277/08, Vicente Pereda, mír 19.

(339) Breithiúnas i gcás C-78/11, ANGED, mír 23; Breithiúnas i gcás C-277/08, Vicente Pereda, mír 23.

(340) Breithiúnas i gcás C-214/10, KHS, míreanna 28-35.

(341) Breithiúnas i gcás C-214/10, KHS, míreanna 28-35.

(342) Breithiúnas i gcás C-214/10, KHS, míreanna 38-40.

(343) Breithiúnas i gcás C-337/10, Neidel, míreanna 41-43; Breithiúnas i gcás C-214/10, KHS, mír 38.

(344) Breithiúnas i gcás C-214/10, KHS, mír 44; Breithiúnas i gcás C-214/16, King, mír 55; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-762/18 agus C-37/19, Varhoven kasatsionen sad na Republika Bulgaria, mír 71.

(345) Breithiúnas uamtha i gcásanna C-609/17 agus C-610/17, TSN.

(346) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-350/06 agus C-520/06, Schultz-Hoff agus Daoine Eile, mír 62; Breithiúnas i gcás C-337/10, Neidel, mír 30; Breithiúnas i gcás C-341/15, Maschek, mír 31.

(347) D’eascair réamhthagairt ó chúirt náisiúnta os comhair na Cúirte le déanaí (cás C-206/22) as bearta náisiúnta i gcoinne scaipeadh COVID-19, arbh í an cheist an gcomhlíontar an oibleagáid saoire bhliantúil le pá a dheonú más rud é, le linn tréimhse údaraithe saoire, go dtéann teagmhas nach féidir a thuar amhail coraintín arna ordú ag an rialtas i bhfeidhm ar an oibrí lena mbaineann. Níor rialaigh an Chúirt fós ar an gcás sin.

(348) Breithiúnas i gcás C-178/15, Sobczyszyn, mír 32.

(349) Breithiúnas i gcás C-178/15, Sobczyszyn, míreanna 24-31.

(350) Breithiúnas i gcás C-588/18, FETICO agus Daoine Eile.

(351) Treoir 2003/88/CE, Aithris 7: ‘Taispeánadh i dtaighde go mbíonn corp an duine níos íogaire istoíche maidir le cur isteach ón timpeallacht agus maidir le cineálacha tuirsiúla den eagrú oibre agus go bhféadfadh tréimhsí fada d’obair oíche a bheith díobhálach do shláinte oibrithe agus sábháilteacht ag an áit oibre a chur i mbaol’.

(352) Togra le haghaidh Treoir ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, an 20 Meán Fómhair 1990, COM(90)317 final — SYN 295.

(353) Togra le haghaidh Treoir ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, an 20 Meán Fómhair 1990, COM(90)317 final — SYN 295.

(354) Parlaimint na hEorpa, Cinneadh maidir leis an gcomhsheasamh a bhunaigh an Chomhairle d’fhonn treoir a bhaineann le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre a ghlacadh (C3- 0241/93 – SYN 295) (IO C 315, 22.11.1993, lch. 125).

(355) Leasú ón gCoimisiún ar an Togra le haghaidh Treoir ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, an 23 Aibreán 1991, COM(91)130 final – SYN 295.

(356) Treoir 93/104/CE ón gComhairle an 23 Samhain 1993 maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre.

(357) An Eagraíocht Idirnáisiúnta Saothair, Coinbhinsiún maidir le hObair Oíche, C171, an 26 Meitheamh 1990, Airteagal 4(2).

(358) An Eagraíocht Idirnáisiúnta Saothair, Coinbhinsiún maidir le hObair Oíche, C171, an 26 Meitheamh 1990, Airteagal 6.

(359) Parlaimint na hEorpa, Cinneadh maidir leis an gcomhsheasamh a bhunaigh an Chomhairle d’fhonn treoir a bhaineann le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre a ghlacadh (C3- 0241/93 – SYN 295) (IO C 315, 22.11.1993, lch. 125).

(360) Togra le haghaidh Treoir ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, an 20 Meán Fómhair 1990, COM(90)317 final — SYN 295.

(361) Meabhrán míniúcháin a bhaineann leis an togra le haghaidh Treoir ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, an 20 Meán Fómhair 1990, COM(90)317 final — SYN 295, mír 28.

(362) Meabhrán míniúcháin a bhaineann leis an togra le haghaidh Treoir ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, an 20 Meán Fómhair 1990, COM(90)317 final — SYN 295, mír 29.

(363) Breithiúnas an 24 Feabhra 2022, VB v Glavna direktsia ‘Pozharna bezopasnost i zashtita na naselenieto’, C-262/20, ECLI:EU:C:2022:117, mír 54.

(364) Airteagal 8 de Choinbhinsiún EIS 171.

(365) Breithiúnas i gcás C -262/20, Glavna direktsia ‘Pozharna bezopasnost i zashtita na naselenieto’, mír 55.

(366) Breithiúnas ceangailte i gcásanna C-257/21 agus C-258/21, Coca-Cola European Partners Deutschland, mír 53.

(367) Go háirithe, Treoir 89/391/CEE ón gComhairle an 12 Meitheamh 1989 maidir le bearta a thabhairt isteach chun feabhsuithe ar shábháilteacht agus ar shláinte oibrithe ag an obair a spreagadh (IO L 183, 29.6.1989, lch. 1) agus Treoir 89/654/CEE ón gComhairle an 30 Samhain 1989 maidir le ceanglais íosta sábháilteachta agus sláinte don áit oibre (IO L 393, 30.12.1989, lch. 1).

(368) Breithiúnas i gcás C-227/09, Accardo gus Daoine Eile, mír 51.

(369) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 44.

(370) Breithiúnas i gcás C-227/09, Accardo agus Daoine Eile, mír 55.

(371) Breithiúnas i gcás C-227/09, Accardo agus Daoine Eile, mír 58; Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 40.

(372) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 89; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 77.

(373) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 77; Breithiúnas i gcás C-243/09, Fuß, mír 34.

(374) Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, míreanna 39-40.

(375) Breithiúnas i gcás C-484/04, An Coimisiún v An Ríocht Aontaithe, mír 20; Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 41. Cé nach dúirt an Chúirt aon rud faoi na gnéithe beachta a tháinig roimh an léirmhíniú sin, sa Tuairim ón Ard-Abhcóide Kokott maidir leis an gcás céanna rinneadh anailís ar an bhfoclaíocht, ar chomhthéacs chomh maith le cuspóirí na Treorach chun teacht ar chonclúid nach bhféadfadh an maolú a chur i bhfeidhm ar chásanna nach bhfágtar ach cuid den am oibre gan bheith tomhaiste, réamhchinntithe nó cinntithe ag na hoibrithe féin. Féach cás C-484/04, Tuairim an Abhcóide Ghinearálta Kokott an 9 Márta 2006, Coimisiún na gComhphobal Eorpach v Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann, ECLI:AE:C:2006:166, míreanna 22-32.

(376) Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, míreanna 41-43.

(377) Breithiúnas i gcás C-175/16, Hälvä agus Daoine Eile.

(378) Breithiúnas i gcás C-175/16, Hälvä agus Daoine Eile, mír 35.

(379) Tá an fhoclaíocht sa leagan Béarla d’Airteagal 18 beagán éagsúil agus luaitear an coinníoll ann go “ndeonaítear tréimhsí sosa cúitimh do na hoibrithe lena mbaineann nó, i gcásanna eisceachtúla nach bhfuil sé indéanta tréimhsí den sórt sin a dheonú, tugtar cosaint iomchuí do na hoibrithe lena mbaineann”. Níl an difríocht bheag sin ó thaobh na foclaíocht de i gceist an oiread céanna sna leaganacha Fraincise, Gearmáinise nó Iodáilise den Treoir.

(380) Airteagal 5(4) de Threoir 89/391/CEE ón gComhairle an 12 Meitheamh 1989 maidir le bearta a thabhairt isteach chun feabhsuithe ar shábháilteacht agus ar shláinte oibrithe ag an obair a spreagadh.

(381) Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 48.

(382) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, míreanna 42-45; Ordú i gcás C-241/99, Bealtaine, míreanna 29-32.

(383) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 97.

(384) Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 49.

(385) Breithiúnas i gcás C-243/09, Fuß, mír 49.

(386) Breithiúnas i gcás C-742/19, Ministrstvo za obrambo, míreanna 86 agus 87.

(387) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 91.

(388) Meabhrán míniúcháin a bhaineann leis an togra le haghaidh Treoir ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre, an 20 Meán Fómhair 1990, COM(90)317 final — SYN 295, lch 4.

(389) Breithiúnas i gcás C-227/09, Accardo agus Daoine Eile, míreanna 32-36.

(390) Féach go háirithe: An Eagraíocht Idirnáisiúnta Saothair, Moladh maidir le Comhaontuithe Comhchoiteanna, R091, an 29 Meitheamh 1951; Moladh maidir le Cur chun Cinn na Cómhargála, R163, an 19 Meitheamh 1981; An Coinbhinsiún maidir leis na Prionsabail a Chur i bhFeidhm i dtaca leis an gCeart Eagrúcháin agus leis an gCómhargáil, C098, 1 Iúil, 1949; An Coinbhinsiún maidir le Cur chun Cinn na Cómhargála, C154, 3 Meitheamh 1981. Féach freisin an Eagraíocht Idirnáisiúnta Saothair, Coinbhinsiún maidir leis an gCeart chun Eagraithe agus Nósanna Imeachta chun Coinníollacha Fostaíochta sa tSeirbhís Phoiblí a Chinneadh, C151, an 27 Meitheamh 1978, Airteagal 7, inar aithin an Eagraíocht Idirnáisiúnta Saothair ní hamháin “idirbheartaíocht ar théarmaí agus ar choinníollacha fostaíochta idir na húdaráis phoiblí lena mbaineann agus eagraíochtaí fostaithe poiblí” ach “modhanna eile den sórt sin mar a ligfidh sé sin d’ionadaithe fostaithe poiblí a bheith páirteach agus na hábhair sin á gcinneadh” freisin.

(391) Go háirithe, dhearbhaigh an Chúirt go comhleanúnach go bhfuil cineál dlíthiúil “sui generis caidrimh fostaíochta i ndlí náisiúnta agus nach bhféadfadh tionchar a bheith aige ar cé acu atá nó nach bhfuil an duine ina oibrí chun críocha dhlí an Aontais Eorpaigh”, féach go háirithe an breithiúnas i gcás C-316/13, Fenoll, mír 31.

(392) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 90.

(393) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 94; Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 50.

(394) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 95.

(395) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 94.

(396) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 95.

(397) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 95; Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 51.

(398) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 96.

(399) Breithiúnas i gcás C-151/02, Jaeger, mír 98; Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 55.

(400) Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, míreanna 45 agus 57.

(401) Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 60.

(402) Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 59.

(403) Breithiúnas i gcás C-428/09, Union syndicale Solidaires Isère, mír 58.

(404) Breithiúnas i gcás C-254/18, Syndicat des cadres de la sécurité intérieure.

(405) Breithiúnas i gcás C-243/09, Fuß, míreanna 36-38.

(406) Breithiúnas i gcás C-243/09, Fuß, mír 50.

(407) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 74; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 80.

(408) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 74; Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 80.

(409) Breithiúnas i gcás C-303/98, Simap, mír 73.

(410) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 82.

(411) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 82.

(412) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 85.

(413) Breithiúnas i gcásanna uamtha C-397/01 go C-403/01, Pfeiffer agus Daoine Eile, mír 82.

(414) Breithiúnas i gcás C-243/09, Fuß, míreanna 41-55. Mar sin féin, ní mór a lua gur bhain an cás sin le hoibrí nach raibh faoi réir foráil maidir le rogha gan bheith páirteach toisc nach raibh sé trasuite i ndlí náisiúnta. Mar sin féin, thug an Chúirt leid go ndearna an t-aistriú éigeantach dochar don oibrí sin tar éis dó iarraidh go gcomhlíonfaí an teorainn uasta 48 n-uair an chloig ar an meán.

(415) Ag féachaint ar na tréimhsí sosa laethúla agus seachtainiúla amháin, as na 168 n-uaire an chloig san iomlán (24 huaire an chloig × 7 lá) atá i ngach seachtain, déantar 90 uair an chloig ar an meán leis na tréimhsí sosa laethúla agus seachtainiúla íosta a éilítear leis an Treoir cheana féin (6 lá × 11 huair an chloig de shos laethúil + 24 huaire an chloig de shos seachtainiúil). Dá réir sin, ní fhéadfaidh meánuaireanta oibre 78 n-uair an chloig in aghaidh na seachtaine a shárú, gan bristeacha ná na teorainneacha féideartha níos doichte is infheidhme maidir le hobair oíche a chur san áireamh.

(416) Meabhrán Míniúcháin na Teachtaireachta ón gCoimisiún maidir le heagrú an ama oibre sna hearnálacha agus sna gníomhaíochtaí atá eisiata ó Threoir 93/104/CE an 23 Samhain 1993, 18 Samhain 1998, COM(1998) 662 final, mír 13.

(417) Meabhrán Míniúcháin na Teachtaireachta ón gCoimisiún maidir le heagrú an ama oibre sna hearnálacha agus sna gníomhaíochtaí atá eisiata ó Threoir 93/104/CE an 23 Samhain 1993, 18 Samhain 1998, COM(1998) 662 final, mír 13.

(418) Páipéar Bán ar earnálacha agus gníomhaíochtaí atá eisiata ón Treoir maidir le hAm Oibre, an 15 Iúil 1997, COM(97)334, mír 60.

(419) Tuarascáil ón gCoimisiún maidir le feidhmiú na bhforálacha i dTreoir 2003/88/CE is infheidhme maidir le hoibrithe amach ón gcósta, an 22 Nollaig 2006, COM(2006) 853 final.

(420) Iascairí agus soithí iascaireachta go háirithe atá i mbun oibríochtaí iascaireachta tráchtála a chumhdaítear faoi Threoir (AE) 2017/159 ón gComhairle an 19 Nollaig 2016 lena gcuirtear chun feidhme an Comhaontú i dtaca le cur chun feidhme Choinbhinsiún 2007 na hEagraíochta Idirnáisiúnta Saothair maidir le hObair san Iascaireacht, a tugadh i gcrích an 21 Bealtaine 2012 idir an Coiste Ginearálta um Chomhar Talmhaíochta san Aontas Eorpach (Cogeca), Cónaidhm Oibrithe Iompair na hEorpa (ETF) agus Comhlachas Eagraíochtaí Náisiúnta na bhFiontar Iascaireachta san Aontas Eorpach (Europêche). Tá feidhm ag an gComhaontú maidir le cur chun feidhme Choinbhinsiún na hEagraíochta Idirnáisiúnta Saothair maidir le hObair san Iascaireacht, 2007, atá i gceangal le Treoir (AE) 2017/159, maidir le “iascairí”, i.e.“gach duine atá fostaithe nó gafa nó ag obair in aon cháil ar bord aon soithigh iascaireachta”, arna shainmhíniú mar “aon long nó bád, a bhfuil bratach Ballstáit ar foluain aige nó atá cláraithe faoi dhlínse iomlánach Ballstáit, d’aon chineál ar chor ar bith, beag beann ar chineál na húinéireachta, a úsáidtear nó a bheartaítear a úsáid chun críche iascaireacht tráchtála”. Eisiatar ó raon feidhme an Chomhaontaithe píolótaí calafoirt agus pearsanra cladaigh a oibríonn ar bord soithigh iascaireachta ar thaobh na cé. I ndáil le ceann de na critéir infheidhmeachta, foráiltear sa Chomhaontú “[i]gcás amhrais faoi an bhfuil soitheach ag gabháil d’iascaireacht tráchtála, is é an t-údarás inniúil a chinnfidh an cheist i ndiaidh comhairliúcháin”.

(421) Treoir (AE) 2017/159 an 19 Nollaig 2016 lena gcuirtear chun feidhme an Comhaontú i dtaca le cur chun feidhme Choinbhinsiún 2007 na hEagraíochta Idirnáisiúnta Saothair maidir le hObair san Iascaireacht, a tugadh i gcrích an 21 Bealtaine 2012 idir an Coiste Ginearálta um Chomhar Talmhaíochta san Aontas Eorpach (Cogeca), Cónaidhm Oibrithe Iompair na hEorpa (ETF) agus Comhlachas Eagraíochtaí Náisiúnta na bhFiontar Iascaireachta san Aontas Eorpach (Europêche).

FÓGRAÍ Ó INSTITIÚIDÍ, Ó CHOMHLACHTAÍ, Ó OIFIGÍ, AGUS Ó GHNÍOMHAIREACHTAÍ AN AONTAIS EORPAIGH

		ISSN 1977-107X
Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh		C 109

An t-eagrán Gaeilge	Faisnéis agus Fógraí	66 24 Márta 2023

Clár		Leathanach
	II Faisnéis
	FAISNÉIS Ó INSTITIÚIDÍ, Ó CHOMHLACHTAÍ, Ó OIFIGÍ, AGUS Ó GHNÍOMHAIREACHTAÍ AN AONTAIS EORPAIGH
	An Coimisiún Eorpach
2023/C 109/01	Teachtaireacht ón gCoimisiún — Teachtaireacht Léirmhínitheach i ndáil le Treoir 2003/88/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le gnéithe áirithe d’eagrú ama oibre	1

	IV Fógraí
	FÓGRAÍ Ó INSTITIÚIDÍ, Ó CHOMHLACHTAÍ, Ó OIFIGÍ, AGUS Ó GHNÍOMHAIREACHTAÍ AN AONTAIS EORPAIGH
	An Chomhairle
2023/C 109/02	Cinneadh ón gComhairle an .21 Márta 2023 lena gceaptar comhalta amháin den Choiste Comhairleach um Shaorghluaiseacht Oibrithe don Eastóin	69
2023/C 109/03	Cinneadh ón gComhairle an 21 Márta 2023 lena gceaptar comhalta malartach den Choiste Comhairleach um Shábháilteacht agus Sláinte ag an Obair don Danmhairg	71
	An Coimisiún Eorpach
2023/C 109/04	Rátaí malairte an euro — 23 Márta 2023	72

	V Fógairtí
	GNÍOMHARTHA EILE
	An Coimisiún Eorpach
2023/C 109/05	Foilsiú an doiciméid aonair dá dtagraítear in Airteagal 94(1)(d) de Rialachán (AE) Uimh. 1308/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus na tagartha d’fhoilsiú na sonraíochta táirge le haghaidh ainm in earnáil an fhíona	73

	Ceartúcháin
	Ceartúchán ar Sheasamh (AE) Uimh. …/2023 ón gComhairle ar an gcéad léamh chun go nglacfaí Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena leasaítear Rialachán (AE) 2018/1806 lena liostaítear na tríú tíortha a mbeidh ar a náisiúnaigh víosaí a bheith ina seilbh acu ar thrasnú teorainneacha seachtracha dóibh agus na tríú tíortha a mbeidh a náisiúnaigh díolmhaithe ón gceanglas sin (an Chosaiv *) — Arna ghlacadh ag an gComhairle an 9 Márta 2023( IO C 105, 21.3.2023 )	80
	Ceartúchán ar Ráiteas ar chúiseanna na Comhairle: Seasamh (AE) Uimh. …/2023 ón gComhairle ar an gcéad léamh chun go nglacfaí Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena leasaítear Rialachán (AE) 2018/1806 lena liostaítear na tríú tíortha a mbeidh ar a náisiúnaigh víosaí a bheith ina seilbh acu ar thrasnú teorainneacha seachtracha dóibh agus na tríú tíortha a mbeidh a náisiúnaigh díolmhaithe ón gceanglas sin (an Chosaiv *) ( IO C 105, 21.3.2023 )	81
	Ceartúchán ar Public holidays 2023 ( IO C 39, 1.2.2023 )	82

	Airgeadra	Ráta malairte
USD	dollar na Stát Aontaithe	1,0879
JPY	yen na Seapáine	142,87
DKK	krone na Danmhairge	7,4482
GBP	punt steirling	0,88523
SEK	krona na Sualainne	11,2220
CHF	franc na hEilvéise	0,9969
ISK	króna na hÍoslainne	149,90
NOK	krone na hIorua	11,2840
BGN	lev na Bulgáire	1,9558
CZK	koruna Phoblacht na Seice	23,658
HUF	forint na hUngáire	384,75
PLN	zloty na Polainne	4,6868
RON	leu na Rómáine	4,9228
TRY	lira na Tuirce	20,7179
AUD	dollar na hAstráile	1,6242
CAD	dollar Cheanada	1,4875
HKD	dollar Hong Cong	8,5396
NZD	dollar na Nua-Shéalainne	1,7373
SGD	dollar Shingeapór	1,4434
KRW	won na Cóiré Theas	1 396,18
ZAR	rand na hAfraice Theas	19,7787
CNY	renminbi-yuan na Síne	7,4312
IDR	rupiah na hIndinéise	16 450,63
MYR	ringgit na Malaeisia	4,8063
PHP	peso na nOileán Filipíneach	59,125
RUB	rúbal na Rúise
THB	baht na Téalainne	37,119
BRL	real na Brasaíle	5,6995
MXN	peso Mheicsiceo	20,1915
INR	rúipí na hIndia	89,4810

Saintréithe anailíseacha ginearálta
Neart alcóil iomlán uasta (mar % den toirt)
Neart alcóil iarbhír íosta (mar % den toirt)	10,0
Aigéadacht iomlán íosta
Aigéadacht luaineach uasta (mar mhilleachoibhéisí in aghaidh an lítir)
Dé-ocsaíd sulfair iomlán uasta (mar mhilleagraim in aghaidh an lítir)