MOLADH ÓN gCOIMISIÚN

an 14 Márta 2023

maidir le Stóráil Fuinnimh — Bonn a chur faoi chóras fuinnimh AE atá dícharbónaithe agus slán

(2023/C 103/01)

TÁ AN COIMISIÚN EORPACH,

Ag féachaint don Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, agus go háirithe Airteagal 292 de,

De bharr an mhéid seo a leanas:

(1)

Tá an Comhaontú Glas don Eoraip curtha ar aghaidh ag an gCoimisiún, an straitéis arb é is aidhm di aeráidneodracht a bhaint amach faoi 2050, i measc nithe eile (1). Sa chomhthéacs sin, is é is aidhm don phacáiste “Oiriúnach do 55” (2) laghdú 55 % a dhéanamh ar ghlanastaíochtaí gás ceaptha teasa faoi 2030. Thairis sin, agus i gcomhthéacs ionradh gan chúis na Rúise ar an Úcráin agus an armaithe a rinneadh ar a soláthar fuinnimh, i dTeachtaireacht REPowerEU (3) agus ina phlean (4) moltar bearta chun deireadh a chur go tapa leis an spleáchas ar bhreoslaí iontaise na Rúise agus chun dul i ngleic leis an ngéarchéim fuinnimh trí dhlús a chur leis an aistriú chuig fuinneamh glan agus trí dhul i gcomhar le chéile chun córas fuinnimh níos athléimní a bhaint amach.

(2)

Ós rud é mó ná 75 % d’astaíochtaí gás ceaptha teasa an Aontais é táirgeadh agus úsáid fuinnimh, tá sé ríthábhachtach an córas fuinnimh a dhícharbónú chun na spriocanna sin a bhaint amach. Chun spriocanna aeráide agus fuinnimh an Aontais a bhaint amach, tá athrú ó bhonn ag teacht ar an gcóras fuinnimh, athrú arb é is príomhthréith dó éifeachtúlacht fuinnimh fheabhsaithe, úsáid ollmhór tapa giniúna fuinnimh in-athnuaite athraithí, níos mó gníomhaithe, córais níos díláraithe, níos digitithe agus idirnasctha agus leictriú méadaithe an gheilleagair. Le claochlú córais den sórt sin, is gá níos mó solúbthachta, rud arb é atá i gceist leis cumas an chórais fuinnimh oiriúnú do riachtanais athraitheacha na heangaí agus inathraitheacht agus éiginnteacht an éilimh agus an tsoláthair a bhainistiú thar na hamscálaí ábhartha uile. Sna samhlacha (5) léirítear go bhfuil caidreamh díreach, caidreamh atá easpónantúil uaireanta, idir an gá atá le solúbthacht (laethúil, seachtainiúil agus míosúil) agus le húsáid giniúna in-athnuaite. Mar thoradh air sin, beidh an gá le solúbthacht ábhartha go háirithe sna blianta amach romhainn toisc go meastar go sroichfidh sciar an fhuinnimh in-athnuaite sa chóras leictreachais 69 % faoi 2030.

(3)

De bharr dúshláin oibríochtúla nua freisin tá gá le seirbhísí breise sa chóras leictreachais a bheidh ann amach anseo (e.g. le haghaidh seirbhísí cothromaithe agus seirbhísí coimhdeacha neamh-mhinicíochta (6)) chun cobhsaíocht agus iontaofacht agus, ar deireadh, chun slándáil an tsoláthair leictreachais a áirithiú.

(4)

Tá teicneolaíochtaí éagsúla lenar féidir an tsolúbthacht is gá a sholáthar don chóras fuinnimh, amhail stóráil fuinnimh, freagairt don éileamh, solúbthacht ó thaobh an tsoláthair de agus idirnaisc. Go háirithe, is féidir le teicneolaíochtaí stórála fuinnimh éagsúla (e.g. teicneolaíochtaí meicniúla, teirmeacha, leictreacha, leictriceimiceacha agus ceimiceacha) seirbhísí éagsúla a sholáthar ar scálaí éagsúla agus ag tráthchláir éagsúla. Le stóráil theirmeach, mar shampla, mórstóráil theirmeach i gcórais téimh ceantair go háirithe, is féidir seirbhísí solúbthachta agus cothromúcháin a chur ar fáil don eangach leictreachais agus, dá bhrí sin, tá réiteach comhtháthaithe córas á chur ar fáil trí tháirgeadh athraitheach leictreachais inathnuaite a ionsú (e.g. fuinneamh gaoithe agus grianfhuinnimh), réiteach a mbeidh coigilt costais ag baint leis. Ina theannta sin, is féidir le teicneolaíochtaí stórála fuinnimh a bheith ina réiteach teicniúil chun cobhsaíocht agus iontaofacht a sholáthar.

(5)

Sainmhínítear stóráil fuinnimh sa chóras leictreachais in Airteagal 2(59) de Threoir (AE) 2019/944 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7) lena gcumhdaítear teicneolaíochtaí éagsúla. Tugtar aghaidh i dTreoir (AE) 2019/944 ar rannpháirtíocht stórála fuinnimh sa mhargadh leictreachais, lena n-áirítear seirbhísí solúbthachta a sholáthar ar chothroime iomaíochta le hacmhainní fuinnimh eile.

(6)

Lasmuigh den chóras leictreachais, le stóráil fuinnimh, amhail stóráil theirmeach, is féidir cur leis an gcóras fuinnimh ar bhealaí éagsúla. Mar shampla, le stóráil fuinnimh in éineacht le gineadóirí in-athnuaite téimh agus fuaraithe mar chuid de chórais téimh ceantair agus aonair, is féidir sciar níos airde den éileamh ar théamh a chumhdach le foinsí in-athnuaite athraitheacha agus ísealteochta, amhail fuinneamh geoiteirmeacha éadomhain, grianfhuinneamh teirmeach agus fuinneamh comhthimpeallach. Tá sé ríthábhachtach na córais téimh in-athnuaite sin a chur chun cinn chun aistriú ó chórais téimh atá bunaithe ar bhreoslaí iontaise, i bhfoirgnimh go háirithe.

(7)

Is féidir ról ríthábhachtach a bheith ag stóráil fuinnimh maidir leis an gcóras fuinnimh a dhícharbónú, rud a chuireann le comhtháthú an chórais fuinnimh agus le cinnteacht an tsoláthair. Beidh gá le hinfheistíocht shuntasach i dtoilleadh stórála de gach cineál chun córas fuinnimh dícharbónaithe a bhaint amach. Is féidir le teicneolaíochtaí stórála fuinnimh leictriú earnálacha eacnamaíocha éagsúla a éascú, foirgnimh agus iompar go háirithe. Mar shampla, trí ghlacadh le feithiclí leictreacha agus trína rannpháirtíocht i gcothromú na heangaí leictreachais trí fhreagairt don éileamh (e.g. trí bharrachas leictreachais a ionsú tráth a mbíonn giniúint ard in-athnuaite agus éileamh íseal ann). Is féidir an fuinneamh a stóráiltear i gcadhnraí feithiclí leictreacha a úsáid go héifeachtach freisin chun tithe a chumhachtú agus chun cabhrú le cobhsú na heangaí.

(8)

Is féidir le stóráil fuinnimh, go háirithe stóráil fuinnimh “taobh thiar den mhéadar”, is féidir léi a bheith ina cabhair le tomhaltóirí, idir theaghlaigh agus thionscail, chun féintomhaltas fuinnimh in-athnuaite féintáirgthe a uasmhéadú, rud a fhágann go mbeidh na tomhaltóirí sin in ann a mbillí fuinnimh a laghdú.

(9)

Maidir le córais fuinnimh ar bheagán idirnascachta nó nach bhfuil idirnasctha, amhail oileáin, ceantair iargúlta nó acmhainní solúbthachta na réigiún is forimeallaí san Aontas, stóráil fuinnimh go háirithe, is féidir leo a bheith ina gcabhair mhór maidir le haistriú ó bhreoslaí iontaise allmhairithe agus le leibhéil arda athraitheachta gearrthéarmacha agus séasúracha sa soláthar fuinnimh in-athnuaite a bhainistiú.

(10)

Tá roinnt dúshlán roimh stóráil fuinnimh a d’fhéadfadh difear a dhéanamh dá imscaradh ar na leibhéil is gá chun tacú go suntasach leis an aistriú fuinnimh. Baineann cuid de na dúshláin sin leis an ngá atá le hinfheictheacht fhadtéarmach agus le hintuarthacht ioncaim chun rochtain ar mhaoiniú a éascú.

(11)

Ceapadh margadh leictreachais an Aontais ionas gur féidir le stóráil fuinnimh a bheith ina cuid den mhargadh leictreachais cheana féin. Soláthraíonn sé sin bonn chun sruthanna éagsúla ioncaim a chomhcheangal (cruachadh ioncaim) chun tacú le hinmharthanacht na samhla gnó stórála agus chun an breisluach uasta a bhaineann le stóráil fuinnimh a cheadú don chóras fuinnimh.

(12)

Leis na Treoirlínte maidir le Státchabhair le haghaidh na haeráide, chosaint an chomhshaoil agus an fhuinnimh (8), spreagtar na Ballstáit chun critéir nó gnéithe breise a thabhairt isteach ina mbearta i leith shlándáil an tsoláthair chun rannpháirtíocht na dteicneolaíochtaí níos glaise a chur chun cinn (nó rannpháirtíocht na dteicneolaíochtaí truaillitheacha a laghdú), teicneolaíochtaí a bhfuil gá leo chun tacú le cuspóirí cosanta comhshaoil an Aontais a bhaint amach. Meastar go méadóidh critéir nó gnéithe den sórt sin cion na stórála a thairbhíonn de bhearta i leith shlándáil an tsoláthair.

(13)

Ceanglaítear ar oibreoirí córas tarchurtha an acmhainneacht maidir le húsáid na saoráidí stórála fuinnimh a chur san áireamh ina bplean forbartha gréasáin 10 mbliana (9). Mar sin féin, agus líonraí á bpleanáil, is féidir leas breise a bhaint as an bpatrún oibríochta is gnách maidir le stóráil fuinnimh — leictreachas a instealladh isteach san eangach nuair a bhíonn leibhéil ghiniúna íseal agus leictreachas a thomhailt nuair a bhíonn siad ard. Is féidir tomhaltas ón eangach le linn buaicuaireanta a laghdú trí mhuirir líonra dhea-dheartha agus scéimeanna taraifí a neartaíonn úsáid na n-uirlisí solúbthachta amhail stóráil fuinnimh.

(14)

D’fhéadfaí tairbhí níos leithne a sholáthar don chóras trí fhreagairt don éileamh ach leictreachais stóráilte a chomhroinnt, nuair a bhíonn comharthaí praghais iomchuí os comhair custaiméirí deiridh nó nuair a cheadaítear dóibh páirt a ghlacadh i scéimeanna solúbthachta. Mar a fhoráiltear i dTreoir (AE) 2019/944, níor cheart custaiméirí deiridh a ghníomhaíonn go comhpháirteach thíos le muirir dhúbailte agus seirbhísí solúbthachta á soláthar d’oibreoirí córais a úsáideann saoráidí stórála tosaigh an mhéadair.

(15)

Ba cheart a áireamh sa nuashonrú ar na pleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide do 2021-2030 dá bhforáiltear in Airteagal 14 de Rialachán (AE) 2018/1999 maidir le rialachas an Aontais Fuinnimh agus na Gníomhaíochta Aeráide (10) uaillmhian níos mó chun dlús a chur leis an aistriú glas agus chun an tslándáil fuinnimh a mhéadú i gcomhréir le Pacáiste an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip (11) agus REPowerEU. Ba cheart cuspóirí náisiúnta a áireamh freisin sa nuashonrú ar na pleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide chun solúbthacht an chórais a mhéadú de bhun Airteagal 4(d)(3) den Rialachán sin. Sna pleananna náisiúnta nuashonraithe sin, ba cheart beartais agus bearta ábhartha a chur síos chun tacú le riachtanais infheistíochta arna sainaithint faoi REPowerEU chomh maith leis an bpríomhthosaíocht maidir le hiomaíochas agus tarraingteacht an Aontais a chosaint maidir le comhpháirtithe domhanda, agus tionchair chomhshaoil á gcur san áireamh, ar ghnáthóga agus éiceachórais go háirithe (12). Deis atá sna pleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide fiosrú a dhéanamh ar shineirgí idir na cúig ghné den Aontas Fuinnimh (13), maidir leis na tairbhí a bhaineann le stóráil leictreachais go háirithe,

AG MOLADH:

(1)

Cuireann na Ballstáit san áireamh ról dúbailte (tomhaltóir/gineadóir) na stórála fuinnimh agus an creat rialála agus na nósanna imeachta rialála is infheidhme á sainiú acu, agus reachtaíocht an Aontais maidir leis an margadh leictreachais á cur chun feidhme acu go háirithe, chun deireadh a chur leis na bacainní atá ann cheana. Áirítear leis sin cánachas dúbailte a chosc agus nósanna imeachta um dheonú ceadanna a éascú (14). Ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta ról den sórt sin a chur san áireamh freisin agus muirir ghréasáin agus scéimeanna taraifí á socrú acu, i gcomhréir le reachtaíocht an Aontais.

(2)

Sainaithníonn na Ballstáit riachtanais sholúbthachta a gcóras fuinnimh sa ghearrthéarma, sa mheántéarma agus san fhadtéarma, agus ina gcuid nuashonruithe ar na pleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide, neartaíonn siad na cuspóirí agus na beartais agus na bearta gaolmhara a bhfuil sé mar aidhm leo úsáid stórála fuinnimh, idir stóráil ar scála fóntais agus stóráil taobh thiar den mhéadar, freagairt don éileamh agus solúbthacht a chur chun cinn ar bhealach costéifeachtach. Ba cheart do na Ballstáit measúnú a dhéanamh freisin ar na riachtanais acmhainneachta monaraíochta le haghaidh na dteicneolaíochtaí stórála fuinnimh ábhartha.

(3)

Áiritheoidh na Ballstáit, a n-údaráis rialála náisiúnta go háirithe, go ndéanfaidh oibreoirí córas fuinnimh measúnú breise ar riachtanais solúbthachta a gcóras fuinnimh agus gréasáin tarchurtha agus dáileacháin á bpleanáil acu, lena n-áirítear acmhainneacht na stórála fuinnimh (sa ghearrthéarma agus san fhadtéarma) agus ar cé acu is féidir nó nach féidir stóráil fuinnimh a bheith ina rogha mhalartach is costéifeachtaí ná infheistíochtaí eangaí. Ba cheart dóibh acmhainneacht iomlán na bhfoinsí solúbthachta a chur san áireamh freisin, stóráil fuinnimh go háirithe, agus measúnú á dhéanamh acu ar a n-acmhainneacht nasctha (e.g. conarthaí nasctha solúbtha a bhreithniú) agus an córas á oibriú acu.

(4)

Sainaithníonn na Ballstáit bearnaí maoiniúcháin a d’fhéadfadh a bheith ann le haghaidh stóráil fuinnimh ghearrthéarmach, mheántéarmach agus fhadtéarmach, lena n-áirítear stóráil taobh thiar den mhéadar (idir stóráil theirmeach agus leictreachas a úsáid) agus ionstraimí solúbthachta eile, agus más rud é go sainaithnítear go bhfuil gá le hacmhainní solúbtha breise chun cuspóirí a bhaineann le slándáil an tsoláthair agus cuspóirí comhshaoil a bhaint amach, breithníonn siad an gá a d’fhéadfadh a bheith le hionstraimí maoiniúcháin lena soláthraítear infheictheacht agus intuarthacht ioncaim.

(5)

Féachann na Ballstáit lena fháil amach an bhfaigheann seirbhísí stórála fuinnimh – go háirithe úsáid a bhaint as solúbthacht i ngréasáin dáileacháin agus seirbhísí coimhdeacha neamh-mhinicíochta a sholáthar – luach saothair leordhóthanach, agus an féidir le hoibreoirí luach saothair roinnt seirbhísí a chur le chéile.

(6)

Tá na Ballstáit le breithniú a dhéanamh ar phróisis tairisceana iomaíocha más gá iad chun leibhéal leordhóthanach úsáide foinsí solúbthachta a bhaint amach chun slándáil an tsoláthair thrédhearcach agus cuspóirí comhshaoil a bhaint amach, i gcomhréir leis na rialacha maidir le Státchabhair. Ba cheart feabhsuithe a d’fhéadfaí a dhéanamh a fhiosrú maidir le sásraí acmhainneachta a dhearadh chun rannpháirtíocht foinsí solúbthachta a éascú, lena n-áirítear stóráil fuinnimh, e.g. trína áirithiú go bhfuil tosca dírátála iomchuí i bhfianaise an chuspóra maidir le slándáil an tsoláthair atá á saothrú, an acmhainneacht incháilithe íosta agus an t-íosmhéid tairisceana a laghdú, comhiomlánú a éascú, teorainneacha astaíochtaí CO2 a ísliú, nó trí thosaíocht a thabhairt do theicneolaíochtaí níos glaise, i gcomhréir leis na Treoirlínte maidir le Státchabhair le haghaidh na haeráide, chosaint an chomhshaoil agus an fhuinnimh.

(7)

Sainaithneoidh na Ballstáit aon ghníomhaíocht shonrach, rialála agus gníomhaíocht neamhrialála, atá riachtanach chun deireadh a chur le bacainní ar chur in úsáid na freagartha don éileamh agus ar stóráil taobh thiar den mhéadar, e.g. maidir le glacadh leictriú earnálacha na húsáide deiridh bunaithe ar fhoinsí fuinnimh in-athnuaite, féintomhaltas aonair nó comhchoiteann a chur in úsáid agus luchtú déthreoch trí úsáid a bhaint as ceallraí feithiclí leictreacha.

(8)

Cuireann na Ballstáit dlús le cur in úsáid saoráidí stórála agus uirlisí solúbthachta eile ar oileáin, i limistéir iargúlta agus sna limistéir is forimeallaí san Aontas a bhfuil acmhainneacht eangaí neamhleor acu agus naisc éagobhsaí nó fhadachair leis an bpríomheangach, trí scéimeanna tacaíochta le haghaidh acmhainní solúbtha ísealcharbóin, lena n-áirítear trí stóráil, agus athbhreithniú a dhéanamh ar na critéir nasctha gréasáin chun tionscadail fuinnimh hibrideacha a chur chun cinn (i.e. giniúint agus stóráil in-athnuaite).

(9)

Foilsíonn na Ballstáit agus na húdaráis rialála náisiúnta sonraí mionsonraithe maidir le plódú gréasáin, ciorrú fuinnimh inathnuaite, praghsanna margaidh, fuinneamh in-athnuaite agus inneachar astaíochtaí gás ceaptha teasa i bhfíor-am, chomh maith le saoráidí stórála fuinnimh suiteáilte, chun cinntí infheistíochta maidir le saoráidí nua stórála fuinnimh a éascú.

(10)

Leanann na Ballstáit de thacaíocht a thabhairt do thaighde agus nuálaíocht i stóráil fuinnimh, go háirithe réitigh stórála fuinnimh agus stórála fhadtéarmacha lena gcúpláiltear leictreachas le hiompróirí fuinnimh eile, agus chun réitigh atá ann cheana a bharrfheabhsú (e.g. éifeachtúlacht, acmhainneacht, fad, an lorg íosta aeráide agus comhshaoil). Ba cheart aird a thabhairt ar ionstraimí dí-rioscaithe, amhail cláir luasaire teicneolaíochta agus scéimeanna tacaíochta tiomnaithe a threoraíonn teicneolaíochtaí nuálacha stórála fuinnimh go dtí céim na tráchtálaíochta.

---

(1)  COM(2019) 640 final. Áirítear sa Chomhaontú Glas don Eoraip freisin cuspóirí lasmuigh den aeráidneodracht, amhail stop a chur le cailliúint na bithéagsúlachta, truailliú a laghdú agus a dhíothú, agus an fás eacnamaíoch a dhíchúpláil ó úsáid acmhainní trí chur chuige an gheilleagair chiorclaigh.

(2)  COM(2021) 550 final

(3)  COM(2022) 108 final.

(4)  COM(2022) 230 final.

(5)  Féach roinn 2.2 den SWD(2023) 57.

(6)  Mar a shainmhínítear in Airteagal 2(45) agus 2(49) de Threoir (AE) 2019/944 (IO L 158, 14.6.2019, lch. 125).

(7)  Treoir (AE) 2019/944 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 5 Meitheamh 2019 maidir le rialacha comhchoiteanna don mhargadh inmheánach don leictreachas agus lena leasaítear Treoir 2012/27/AE (IO L 158, 14.6.2019, lch. 125).

(8)  Teachtaireacht ón gCoimisiún – Treoirlínte maidir le Státchabhair le haghaidh na haeráide, chosaint an chomhshaoil agus an fhuinnimh 2022, C/2022/481 (IO C 80, 18.2.2022, lch. 1).

(9)  Rialachán (AE) Uimh. 347/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 17 Aibreán 2013 maidir le treoirlínte le haghaidh bonneagar tras-Eorpach fuinnimh, IO L 115, 25.4.2013, lch. 39.

(10)  IO L 328, 21.12.2018, lch. 1.

(11)  https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/european-green-deal/delivering-european-green-deal_en#documents

(12)  Chun spriocanna an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip a bhaint amach agus chun prionsabal na neamhdhíobhála a urramú, is gá freisin comhbhabhtálacha comhshaoil níos leithne ar stóráil fuinnimh a chur san áireamh agus réitigh a sholáthar maidir lena maolú nó a neodrú.

(13)  COM(2015) 80.

(14)  Féach freisin Moladh (AE) 2022/822 ón gCoimisiún an 18 Bealtaine 2022 maidir le dlús a chur le nósanna imeachta um dheonú ceadanna do thionscadail fuinnimh in-athnuaite agus lena n-éascaítear Comhaontuithe Ceannaigh Cumhachta (IO L 146, 25.5.2022, lch. 132), agus Rialachán (AE) 2022/2577 ón gComhairle an 22 Nollaig 2022 lena leagtar síos creat chun dlús a chur le húsáid fuinnimh in-athnuaite (IO L 335, 29.12.2022, lch. 36).

Rátaí malairte an euro (1)

17 Márta 2023

(2023/C 103/02)

1 euro =

	Airgeadra	Ráta malairte
USD	dollar na Stát Aontaithe	1,0623
JPY	yen na Seapáine	140,57
DKK	krone na Danmhairge	7,4450
GBP	punt steirling	0,87488
SEK	krona na Sualainne	11,1995
CHF	franc na hEilvéise	0,9858
ISK	króna na hÍoslainne	149,30
NOK	krone na hIorua	11,4218
BGN	lev na Bulgáire	1,9558
CZK	koruna Phoblacht na Seice	23,948
HUF	forint na hUngáire	395,93
PLN	zloty na Polainne	4,7045
RON	leu na Rómáine	4,9208
TRY	lira na Tuirce	20,1859
AUD	dollar na hAstráile	1,5874
CAD	dollar Cheanada	1,4584
HKD	dollar Hong Cong	8,3387
NZD	dollar na Nua-Shéalainne	1,7014
SGD	dollar Shingeapór	1,4262
KRW	won na Cóiré Theas	1 389,84
ZAR	rand na hAfraice Theas	19,4988
CNY	renminbi-yuan na Síne	7,3117
IDR	rupiah na hIndinéise	16 332,02
MYR	ringgit na Malaeisia	4,7649
PHP	peso na nOileán Filipíneach	58,118
RUB	rúbal na Rúise
THB	baht na Téalainne	36,246
BRL	real na Brasaíle	5,5872
MXN	peso Mheicsiceo	19,9829
INR	rúipí na hIndia	87,7870

---

(1)  Foinse: ráta malairte tagartha arna fhoilsiú ag an mBanc Ceannais Eorpach (BCE).

COIMISIÚN RIARACHÁIN NA gCOMHPHOBAL EORPACH UM SHLÁNDÁIL SHÓISIALTA D’OIBRITHE IMIRCEACHA

Rátaí le haghaidh comhshó airgeadraí de bhun Rialachán (CEE) Uimh. 574/72 ón gComhairle

(2023/C 103/03)

Airteagal 107(1), (2) agus (4) de Rialachán (CEE) Uimh. 574/72

Tréimhse thagartha: Eanáir 2023

Tréimhse cur i bhfeidhm: Aibreán, Bealtaine agus Meitheamh 2023

janv-23	EUR	BGN	CZK	DKK	HRK	HUF	PLN
1 EUR =	1	1,95580	23,9582	7,43831		396,032	4,69742
1 BGN =	0,511300	1	12,2498	3,80321		202,491	2,40179
1 CZK =	0,0417393	0,0816338	1	0,310470		16,5301	0,196067
1 DKK =	0,134439	0,262936	3,22092	1		53,2422	0,631517
1 HRK =
1 HUF =	0,00252505	0,00493849	0,0604956	0,018782		1	0,0118612
1 PLN =	0,212883	0,416356	5,10030	1,58349		84,3085	1
1 RON =	0,203078	0,397179	4,86538	1,51055		80,4253	0,953940
1 SEK =	0,089245	0,174546	2,13816	0,663833		35,3440	0,419222
1 GBP =	1,13363	2,21715	27,1597	8,43228		448,953	5,32513
1 NOK =	0,093328	0,182532	2,23598	0,694206		36,9611	0,438403
1 ISK =	0,00649082	0,0126948	0,155509	0,0482808		2,57058	0,030490
1 CHF =	1,003924	1,96348	24,0522	7,46750		397,586	4,71585

Foinse: BCE

janv-23	RON	SEK	GBP	NOK	ISK	CHF
1 EUR =	4,92423	11,20509	0,882123	10,71485	154,064	0,99609
1 BGN =	2,51776	5,72916	0,451029	5,47850	78,7727	0,509301
1 CZK =	0,205534	0,467693	0,036819	0,447231	6,43051	0,0415762
1 DKK =	0,662009	1,50640	0,118592	1,44050	20,7122	0,133914
1 HRK =
1 HUF =	0,0124339	0,0282934	0,00222740	0,0270555	0,389018	0,00251518
1 PLN =	1,048284	2,38537	0,187789	2,28101	32,7975	0,212051
1 RON =	1	2,27550	0,179139	2,17595	31,2869	0,202284
1 SEK =	0,439463	1	0,0787252	0,95625	13,7494	0,088896
1 GBP =	5,58224	12,7024	1	12,1467	174,651	1,12920
1 NOK =	0,459570	1,045753	0,0823272	1	14,3785	0,092964
1 ISK =	0,031962	0,072730	0,00572571	0,0695482	1	0,00646545
1 CHF =	4,94355	11,24906	0,885585	10,75690	154,668	1

Foinse: BCE

Nóta: na trasrátaí uile lena mbaineann ISK, ríomhtar iad agus úsáid á baint as sonraí ráta maidir le ISK/EUR ó Bhanc Ceannais na hÍoslainne tagairt:

tagairt: janv-23	1 EUR san airgeadra náisiúnta	1 aonad den airgeadra náisiúnta in EUR
BGN	1,95580	0,51130
CZK	23,95823	0,04174
DKK	7,43831	0,13444
HRK
HUF	396,03227	0,00253
PLN	4,69742	0,21288
RON	4,92423	0,20308
SEK	11,20509	0,08925
GBP	0,88212	1,13363
NOK	10,71485	0,09333
ISK	154,06364	0,00649
CHF	0,99609	1,00392

Foinse: BCE

Nóta: Rátaí ISK/EUR bunaithe ar shonraí ó Bhanc Ceannais na hÍoslainne

1.

Cinntear le Rialachán (CEE) Uimh. 574/72, maidir leis an ráta chun méideanna arna n-ainmniú in airgeadra eile a chomhshó go hairgeadra, gurb é a bheidh sa ráta sin an ráta a ríomhfaidh an Coimisiún agus a bheidh bunaithe ar mheán míosúil, le linn na tréimhse thagartha a shonraítear i mír 2, rátaí malairte tagartha na n-airgeadraí, arna bhfoilsiú ag an mBanc Ceannais Eorpach.

2.

Is í seo a leanas an tréimhse thagartha: — mí Eanáir maidir le rátaí comhshó is infheidhme ón 1 Aibreán ina dhiaidh sin, — mí Aibreáin maidir le rátaí comhshó is infheidhme ón 1 Iúil ina dhiaidh sin, — mí Iúil maidir le rátaí comhshó is infheidhme ón 1 Deireadh Fómhair ina dhiaidh sin, — mí Dheireadh Fómhair maidir le rátaí comhshó is infheidhme ón 1 Eanáir ina dhiaidh sin.

Foilseofar na rátaí le haghaidh airgeadraí a chomhshó sa dara Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh (sraith C) de mhí Feabhra, mí na Bealtaine, mí Lúnasa agus mí na Samhna.

Foilsiú teachtaireachta maidir le leasú caighdeánach a fhormheas, ar leasú é ar an tsonraíocht táirge le haghaidh ainm in earnáil an fhíona, dá dtagraítear in Airteagal 17(2) agus (3) de Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/33 ón gCoimisiún

(2023/C 103/04)

Foilsítear an teachtaireacht seo i gcomhréir le hAirteagal 17(5) de Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/33 ón gCoimisiún (1).

FORMHEAS LEASAITHE CHAIGHDEÁNAIGH A CHUR IN IÚL

“Valencia”

PDO-ES-A0872-AM03

Dáta teachtaireachta: 29.8.2022

TUAIRISC AR AN LEASÚ FORMHEASTA AGUS CÚISEANNA LEIS

1.   Athrú le foclaíocht na tuairisce ar fhíonta

Tuairisc

Tá sé sonraithe gur féidir le fíonta i gcatagóir 1 a bheith bán, dearg nó rosé.

Baineann an leasú seo le pointe 2 den tsonraíocht ach ní dhéanann sé difear don doiciméad aonair.

Is leasú caighdeánach é toisc nach meastar go dtagann sé faoi aon cheann de na catagóirí dá ndéantar foráil in Airteagal 14(1) de Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/33 ón gCoimisiún.

Réasúnaíocht

I mbreithiúnais 958/2021 agus 959/2021, rialaigh Rannóg Díospóidí Riaracháin na Cúirte Uachtaraí go raibh an leagan den tsonraíocht a foilsíodh in Orduithe 13 agus 3 de 2011 (tugtha cothrom le dáta chun na mionleasuithe a formheasadh ó shin a áireamh) i bhfeidhm go fóill, cé is moite de na míreanna maidir le raon feidhme críochach, ar mheas an Chúirt Uachtarach go raibh siad ar neamhní. Ciallaíonn sé sin gur gá go bhfillfeadh roinnt ranna den tsonraíocht ar an bhfoclaíocht a úsáideadh sa leagan a foilsíodh in 2011.

2.   Críochú an limistéir gheografaigh

Tuairisc

Scriosadh roinnt bardas a áiríodh i raon feidhme STFCanna “Utiel-Requena” agus “Alicante” ón limistéar geografach.

Baineann an leasú seo le pointe 4 den tsonraíocht táirge agus le pointe 6 den doiciméad aonair.

Is leasú caighdeánach é toisc nach meastar go dtagann sé faoi aon cheann de na catagóirí dá ndéantar foráil in Airteagal 14(1) de Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/33 ón gCoimisiún.

Réasúnaíocht

I mbreithiúnais 958/2021 agus 959/2021, rialaigh Rannóg Díospóidí Riaracháin na Cúirte Uachtaraí go raibh míreanna áirithe a bhaineann le raon feidhme críochach ar neamhní, mar nach raibh aon mhíniúchán mionsonraithe a dheimhníonn an nasc idir na bardais atá i gceist agus an táirge cosanta. Dá bhrí sin, is gá foclaíocht na sonraíochta a thabhairt i gcomhréir le hábhar na mbreithiúnas sin.

3.   Comhchiallaigh i gcineálacha fíonchaor a úsáidtear i bhfíonóireacht a áireamh

Tuairisc

Áiríodh an príomhainm (Alarije) agus comhchiallach (Malvasía Riojana) le haghaidh an chineáil “Subirat Parent”, a bhí ar an liosta cheana féin.

Baineann an leasú seo le pointe 6 den tsonraíocht ach ní dhéanann sé difear don doiciméad aonair mar gheall gur cineál fíonchaoire tánaisteach é.

Is leasú caighdeánach é toisc nach meastar go dtagann sé faoi aon cheann de na catagóirí dá ndéantar foráil in Airteagal 14(1) de Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/33 ón gCoimisiún.

Réasúnaíocht

I gcás ina n-áirítear tagairtí do gach ainm féideartha de chineál atá ar an liosta cheana féin, tugtar soiléireacht níos mó maidir leis na cineálacha a úsáidtear, mar gheall go bhfuil aithne níos forleithne ar an gcomhchiallach Malvasía Riojana agus go mbaintear tuilleadh úsáide as.

4.   Nasc leis an limistéar geografach

Tuairisc

Leasaíodh an tuairisc ar roinn 7 ar fad ar an tuairisc leis an nasc leis an limistéar geografach.

Baineann an leasú seo le pointe 7 den tsonraíocht táirge agus le pointe 8 den doiciméad aonair.

Is leasú caighdeánach é toisc nach meastar go dtagann sé faoi aon cheann de na catagóirí dá ndéantar foráil in Airteagal 14(1) de Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/33 ón gCoimisiún.

Réasúnaíocht.

I mbreithiúnais 958/2021 agus 959/2021, rialaigh Rannóg Díospóidí Riaracháin na Cúirte Uachtaraí go raibh an leagan den tsonraíocht a foilsíodh in Orduithe 13 agus 3 de 2011 (tugtha cothrom le dáta chun na mionleasuithe a formheasadh ó shin a áireamh) i bhfeidhm go fóill, cé is moite de na míreanna maidir le raon feidhme críochach, ar mheas an Chúirt Uachtarach go raibh siad ar neamhní. Ciallaíonn sé sin gur gá go bhfillfeadh roinnt ranna den tsonraíocht ar an bhfoclaíocht a úsáideadh sa leagan a foilsíodh in 2011.

5.   An téarma traidisiúnta “primero de cosecha” (an chéad bhuaint) a áireamh

Tuairisc

Cuireadh an téarma traidisiúnta “primero de cosecha” (an chéad bhuaint) ar ais.

Baineann an leasú seo le pointe 8 den tsonraíocht táirge agus le pointe 9 den doiciméad aonair.

Is leasú caighdeánach é toisc nach meastar go dtagann sé faoi aon cheann de na catagóirí dá ndéantar foráil in Airteagal 14(1) de Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/33 ón gCoimisiún.

Réasúnaíocht

Luadh sa leagan bunaidh den tsonraíocht go bhféadfaí an téarma traidisiúnta seo a chur ar lipéid fíona ach scriosadh trí thimpiste é sna leasuithe éagsúla.

6.   Cineál fíonchaoire a áireamh ar lipéid fíona.

Tuairisc

Ní féidir ainm an chineáil fíonchaoire a úsáid ach le haghaidh fíonta a dhéantar ag úsáid ar a laghad 85 % den chineáil atá i gceist (100 % a bhíodh ann). Is é fíon licéir “Valencia” a dhéantar as fíonchaora Moscatel an eisceacht, arb é an ceanglas a bhaineann leis nach féidir ach cineál Moscatel de Alejandría a úsáid.

Baineann an leasú seo le pointe 8 den tsonraíocht táirge agus le pointe 9 den doiciméad aonair.

Is leasú caighdeánach é toisc nach meastar go dtagann sé faoi aon cheann de na catagóirí dá ndéantar foráil in Airteagal 14(1) de Rialachán Tarmligthe (AE) 2019/33 ón gCoimisiún.

Réasúnaíocht

Scriosadh an fhéidearthacht chun an cineál fíonchaoire a áireamh ar an lipéad más ionann é agus 85 % d’ábhar na fíona trí thimpiste i gceann de na leasuithe éagsúla leis an tsonraíocht.

Tá an leasú seo á dhéanamh chun an timpiste a bhaineann le hainmneacha cineál fíonchaoire a áireamh ar lipéid fíona a cheartú.

DOICIMÉAD AONAIR

1.   Ainm(neacha)

Valencia

2.   Cineál táisc gheografaigh

STFC – Sonrúchán Tionscnaimh faoi Chosaint

3.   Catagóirí táirgí fíniúna

1.

Fíon

3.	Fíon licéir

6.	Fíon súilíneach aramatach ar ardchaighdeán

8.	Fíon leathshúilíneach

4.   Tuairisc ar an bhfíon nó ar na fíonta

1.   Fíon geal

TUAIRISC THÉACSÚIL GHAIRID

Imireacha buí go príomha, ó dhath buí éadrom go dath buí órga. D’fhéadfaí é a aosú i ngabhdáin adhmaid. Boladh glan le déine mhaith agus blasanna torthaíocha. Sa bhéal, aigéadacht mhaith, blas úr agus torthaíoch le hiarbhlas fada.

Dé-ocsaíd sulfair uasta: 200 mg/l má tá an méid siúcra < 5 g/l agus 300 mg/l má tá an méid siúcra 5 g/l nó níos mó.

Saintréithe anailíseacha ginearálta
Uasmhéid nirt alcóil iomláin (mar % den toirt)
Íosmhéid nirt alcóil iarbhír (mar % den toirt)	9
Íosmhéid aigéadachta iomláine	3,5 i ngraim in aghaidh an lítir arna sloinneadh mar aigéad tartarach
Uasmhéid aigéadachta luainí (mar mhilleachoibhéisí in aghaidh an lítir)	13,33
Uasmhéid dé-ocsaíde sulfair iomláine (mar mhilleagraim in aghaidh an lítir)

2.   Fíon rosé agus dearg

TUAIRISC THEACSUIL GHAIRID

Beidh dathanna bándearga ar na fíonta rosé, le beagán de dhath sú craobh, sú talún, cuiríní dearga nó dath an bhradáin iontu. Boladh glan, dian le dea-bholaithe torthaíocha den chuid is mó. Sa bhéal, aigéadacht mhaith, láidir agus cothromaithe. Iarbhlas fada. Is iondúil go mbíonn dath dorcha ar na fíonta dearga, dathanna dearga den chuid is mó agus imireacha de chorcairghorm, corcra, gairnéad, caordhearg nó rúibín. Boladh le déine mhaith agus ardtorthúlacht.

Dé-ocsaíd sulfair uasta: Le haghaidh fíonta rosé, 200 mg/l má tá an méid siúcra < 5 g/l agus 250 mg/l má tá an méid siúcra 5 g/l nó níos mó; Le haghaidh fíonta dearg, 150 mg/l má tá an méid siúcra níos lú ná 5 g/l agus 200 mg/l má tá an méid siúcra 5 g/l nó níos mó.

Saintréithe anailíseacha ginearálta
Uasmhéid nirt alcóil iomláin (mar % den toirt)
Íosmhéid nirt alcóil iarbhír (mar % den toirt)	9,5
Íosmhéid aigéadachta iomláine	3,5 i ngraim in aghaidh an lítir arna sloinneadh mar aigéad tartarach
Uasmhéid aigéadachta luainí (mar mhilleachoibhéisí in aghaidh an lítir)	13,33
Uasmhéid dé-ocsaíde sulfair iomláine (mar mhilleagraim in aghaidh an lítir)

3.   Fíonta ar a bhfuil na téarmaí “crianza”, “reserva” agus “gran reserva”

TUAIRISC THÉACSÚIL GHAIRID

Dathanna níos dorcha ná an bunfhíon. Dath buí níos déine i gcás na bhfíonta geala. Ag teacht ar dhathanna donnrua i gcás fíonta dearga. Cothromaíocht idir dea-bholaithe torthúlachta agus adhmaid. Mothú maith i gcúl na sróine.

Dé-ocsaíd sulfair uasta: le haghaidh fíonta geala agus rosé, 200 mg/l má tá an méid siúcra < 5 g/l agus 300 mg/l le haghaidh fíonta geala agus 250 mg/l le haghaidh rosé má tá an méid siúcra 5 g/l nó níos mó; le haghaidh fíonta dearg, 150 mg/l má tá an méid siúcra níos lú ná 5 g/l agus 200 mg/l má tá an méid siúcra 5 g/l nó níos mó.

Saintréithe anailíseacha ginearálta
Uasmhéid nirt alcóil iomláin (mar % den toirt)
Íosmhéid nirt alcóil iarbhír (mar % den toirt)	12
Íosmhéid aigéadachta iomláine	3,5 i ngraim in aghaidh an lítir arna sloinneadh mar aigéad tartarach
Uasmhéid aigéadachta luainí (mar mhilleachoibhéisí in aghaidh an lítir)	13,33
Uasmhéid dé-ocsaíde sulfair iomláine (mar mhilleagraim in aghaidh an lítir)

4.   Fíon geal, rosé agus dearg licéir

TUAIRISC THEACSUIL GHAIRID

I gcás fíon licéir geal, imireacha buí go príomha, ó dhath buí éadrom go dath buí órga. Tá dathanna bándearga ar fhíon licéir rosé, le beagán de dhath sú craobh, sú talún, cuiríní dearga nó dath an bhradáin iontu. Tá dathanna dearga ar fhíon licéir dearg le himireacha de chorcairghorm, corcra, gairnéad nó rúibín. Déine mhaith sa bholadh, go háirithe nuair a dhéantar ó fhíonchaora Moscatel é. Milis agus blasta, cothromaithe le hiarbhlas cumhachtach.

Dé-ocsaíd sulfair uasta: 150 mg/l má tá an méid siúcra < 5 g/l agus 200 mg/l má tá an méid siúcra 5 g/l nó níos mó.

Saintréithe anailíseacha ginearálta
Uasmhéid nirt alcóil iomláin (mar % den toirt)
Íosmhéid nirt alcóil iarbhír (mar % den toirt)	15
Íosmhéid aigéadachta iomláine	1,5 i ngraim in aghaidh an lítir arna sloinneadh mar aigéad tartarach
Uasmhéid aigéadachta luainí (mar mhilleachoibhéisí in aghaidh an lítir)	20
Uasmhéid dé-ocsaíde sulfair iomláine (mar mhilleagraim in aghaidh an lítir)

5.   Fíon súilíneach aramatach ar ardchaighdeán geal, rosé agus dearg

TUAIRISC THEACSUIL GHAIRID

I gcás inar fíon geal an bunfhíon, imireacha buí go príomha, ó dhath buí éadrom go dath buí órga. I gcás ina rosé an bunfhíon, dathanna bándearga, le beagán de dhath sú craobh, sú talún, cuiríní dearga nó dath an bhradáin iontu. I gcás inar fíon dearg an bunfhíon, dathanna dearga le himireacha de chorcairghorm, corcra, gairnéad, silíní nó rúibín. Boladh glan, dian le dea-bholaithe a bhaineann go sonrach leis an gcineál. Aigéadacht agus déine mhaith sa bhéal. Fíonta úra le dé-ocsaíd charbóin comhtháite go maith.

Saintréithe anailíseacha ginearálta
Uasmhéid nirt alcóil iomláin (mar % den toirt)
Íosmhéid nirt alcóil iarbhír (mar % den toirt)	6
Íosmhéid aigéadachta iomláine	3,5 i ngraim in aghaidh an lítir arna sloinneadh mar aigéad tartarach
Uasmhéid aigéadachta luainí (mar mhilleachoibhéisí in aghaidh an lítir)	13,33
Uasmhéid dé-ocsaíde sulfair iomláine (mar mhilleagraim in aghaidh an lítir)	185

6.   Fíonta geala, rosé agus dearga leathshúilíneacha

TUAIRISC THEACSUIL GHAIRID

I gcás inar fíon geal an bunfhíon, imireacha buí go príomha, ó dhath buí éadrom go dath buí órga. I gcás ina rosé an bunfhíon, dathanna bándearga, le beagán de dhath sú craobh, sú talún, cuiríní dearga nó dath an bhradáin iontu. I gcás inar fíon dearg an bunfhíon, dathanna dearga le himireacha de chorcairghorm, corcra, gairnéad, silíní nó rúibín. Boladh glan, dian le dea-bholaithe a bhaineann go sonrach leis an gcineál. Úr, torthaíoch agus dian sa bhéal, le dé-ocsaíd charbóin comhtháite go maith.

Dé-ocsaíd sulfair uasta: le haghaidh fíonta geala agus rosé, 200 mg/l má tá an méid siúcra < 5 g/l agus 250 mg/l le haghaidh an dá chineáil má tá an méid siúcra 5 g/l nó níos mó; le haghaidh fíonta dearg, 150 mg/l má tá an méid siúcra níos lú ná 5 g/l agus 200 mg/l má tá an méid siúcra [5 g/l] nó níos mó.

Saintréithe anailíseacha ginearálta
Uasmhéid nirt alcóil iomláin (mar % den toirt)
Íosmhéid nirt alcóil iarbhír (mar % den toirt)	7
Íosmhéid aigéadachta iomláine	3,5 i ngraim in aghaidh an lítir arna sloinneadh mar aigéad tartarach
Uasmhéid aigéadachta luainí (mar mhilleachoibhéisí in aghaidh an lítir)	13,33
Uasmhéid dé-ocsaíde sulfair iomláine (mar mhilleagraim in aghaidh an lítir)

7.   Fíon geal, rosé agus dearg ar a bhfuil an téarma “petit valencia” ar an lipéad

TUAIRISC THEACSUIL GHAIRID

Beidh na saintréithe cosúil leo sin ar a dtugtar tuairisc le haghaidh na bhfíonta geala, rosé agus dearga.

Dé-ocsaíd sulfair uasta: le haghaidh fíonta geala agus rosé, 200 mg/l má tá an méid siúcra < 5 g/l agus 300 mg/l le haghaidh fíonta geala agus 250 mg/l le haghaidh rosé má tá an méid siúcra 5 g/l nó níos mó; le haghaidh fíonta dearg, 150 mg/l má tá an méid siúcra níos lú ná 5 g/l agus 200 mg/l má tá an méid siúcra 5 g/l nó níos mó.

Saintréithe anailíseacha ginearálta
Uasmhéid nirt alcóil iomláin (mar % den toirt)
Íosmhéid nirt alcóil iarbhír (mar % den toirt)	4,5
Íosmhéid aigéadachta iomláine	3,5 i ngraim in aghaidh an lítir arna sloinneadh mar aigéad tartarach
Uasmhéid aigéadachta luainí (mar mhilleachoibhéisí in aghaidh an lítir)	13,33
Uasmhéid dé-ocsaíde sulfair iomláine (mar mhilleagraim in aghaidh an lítir)

5.   Cleachtais fíonóireachta

5.1.   Cleachtais fhíoneolaíocha shonracha

1.   

 

Cleachtas fíoneolaíoch sonrach

Is gá brú leordhóthanach a chur i bhfeidhm chun an fíon a eastóscadh agus a dheighilt ón marc, ionas nach sáraíonn an táirgeacht 82 lítear úrfhíona nó 76 lítear fíona in aghaidh an 100 cileagram d’fhíonchaora. Ní fhéadfar baisceanna fíona a fhaightear trí bhrú mí-oiriúnach a úsáid chun fíonta cosanta a dhéanamh i gcúinsí ar bith.

Na coimeádáin adhmaid a úsáidtear sna próisis aosaithe, ní mór iad a bheith déanta as dair agus ní mór toilleadh a bheith iontu a chomhlíonann na teorainneacha toirte a leagtar síos leis an reachtaíocht atá i bhfeidhm maidir le húsáid téarmaí traidisiúnta áirithe.

5.2.   Uastáirgeacht

1.	Cineálacha fíonta dearga 9 100 cileagram fíonchaor in aghaidh an heicteáir

2.	Cineálacha fíonta geala 12 000 cileagram fíonchaor in aghaidh an heicteáir

3.	Cineálacha fíonta dearga 69,16 heictilítear in aghaidh an heicteáir

4.	Cineálacha fíonta geala 91,20 heictilítear in aghaidh an heicteáir

6.   Limistéar geografach críochaithe

Tá an limistéar táirgeachta a chumhdaíonn STFC “Valencia” comhdhéanta den talamh atá lonnaithe i gcúige Valencia agus a thagann laistigh de na haonaid gheografacha níos lú, nó na “fo-limistéir” a chumhdaíonn STFC, comhdhéanta de na bardais a leanas:

a)	Fo-limistéar ALTO TURIA: Alpuente, Aras de los Olmos, Benagéber, Calles, Chelva, La Yesa, Titaguas agus Tuéjar.

b)

Fo-limistéar VALENTINO: Alborache, Alcublas, Andilla, Bétera, Bugarra, Buñol, Casinos, Cheste, Chiva, Chulilla, Domeño, Estivella, Gestalgar, Godella, Godelleta, Higueruelas, Llíria, Losa del Obispo, Macastre, Montserrat, Montroy, Náquera, Paterna, Pedralba, Picaña, Real, Riba-roja de Túria, Torrent, Turís, Vilamarxant, Villar del Arzobispo agus Yátova.

c)	Fo-limistéar MOSCATEL DE VALENCIA: Catadau, Cheste, Chiva, Godelleta, Llombai, Montroy, Montserrat, Real, Torrent, Turís agus Yátova.

d)

Fo-limistéar CLARIANO: Atzeneta d’Albaida, Agullent, Albaida, Alfarrasí, Anna, Aielo de Malferit, Aielo de Rugat, Ayora, Barx, Bèlgida, Bellreguard, Bellús, Beniatjar, Benicolet, Benigánim, Benissoda, Benisuera, Bicorp, Bocairent, Bolbaite, Bufali, Castelló de Rugat, Carrícola, Chella, Enguera, Fontanars dels Alforins, Guardamar de la Safor, La Font de la Figuera, Guadasequies, La Llosa de Ranes, Llutxent, Mogente, Montaverner, Montesa, Montichelvo, L’Olleria, Ontinyent, Otos, El Palomar, Pinet, La Pobla del Duc, Quatretonda, Ráfol de Salem, Rugat, Salem, Sempere, Terrateig, Vallada agus Xàtiva.

Tá an limistéar táirgthe comhdhéanta freisin de dháileachtaí atá ar an gclár fíonghort agus arna mbainistiú ag comhaltaí comharchumann nó ag úinéirí fíonlann ar chláir an Bhoird Rialála, a úsáideadh go traidisiúnta chun fíonta a tháirgeadh atá cumhdaithe ag STFC “Valencia” agus atá lonnaithe sna háiteanna a leanas i mbardais Almansa agus Caudete i gcúige Albacete: Campillo, Estación, Casa Pino, Casa Pina, Mojón Blanco, Moleta, Molino Balsa, Prisioneros, Canto Blanco, La Venta, Derramador, Montalbana, Casa Alberto, Escribanos, Escorredores, Capitanes, Pandos, Venta del Puerto, Torre Chica, Torre Grande, Casa Blanca, El Pleito, Herrasti agus Casa Hondo, i mbardas Almansa, agus Vega de Bogarra, Derramador agus El Angosto, i mbardas Caudete.

Áirítear sa limistéar táirgthe dáileachtaí ar a bhfuil seilbh ag comhaltaí comharchumann fíona La Viña Coop V i mbaile Villena, atá ar an gClár Fíona agus a úsáideadh go traidisiúnta chun fíonta a tháirgeadh atá cumhdaithe ag STFC “Valencia”.

7.   Cineál/cineálacha fíonchaor

GARNACHA TINTORERA

MACABEO – VIURA

MERSEGUERA

MONASTRELL

MOSCATEL DE ALEJANDRÍA

VERDIL

8.   Tuairisc ar an nasc (na naisc)

Bíonn neart alcóil níos airde i bhfíonta geala agus i bhfíonta dearga de thoradh na haeráide séimh agus na titime báistí i bhfo-limistéar Valentino.

De thoradh na ngnéithe ilchríochach de Alto Turia bíonn an fíon geal níos míne.

Tá an fíon Moscatel fíor-aramatach mar gheall ar chomh gar is atá sé don Mheánmhuir agus an ráta báistí níos airde.

Bíonn fíonta dearga an-diana agus torthaíocha de thoradh an raoin teochta agus an rilíf éagsúil i bhfo-limistéar Clariano.

9.   Coinníollacha breise fíor-riachtanacha (pacáistiú, lipéadú, ceanglais eile)

Creat dlíthiúil:

Sa reachtaíocht náisiúnta

An cineál coinníll bhreise:

Forálacha breise a bhaineann le lipéadú

Tuairisc ar an gcoinníoll:

Is gá go mbeadh an t-ainmniú “VALENCIA” le feiceáil go soiléir. Is féidir fo-limistéar a thabhairt le fios má fásadh na fíonchaora ar fad [a úsáideadh chun an fíon a dhéanamh] ann. Ní féidir ainm an chineáil fíonchaoire a úsáid ach le haghaidh fíonta a dhéantar ag úsáid ar a laghad 85 % den chineáil atá i gceist. Is é fíon licéir “Valencia” a dhéantar as fíonchaora Moscatel an eisceacht, arb é an ceanglas a bhaineann leis nach féidir ach cineál Moscatel de Alejandría a úsáid.

Is féidir an téarma “VINO PETIT VALENCIA” a chur ar fhíonta óga a bhfuil neart alcóil iarbhír > 4,5 % acu agus neart alcóil iomlán > 9 % de réir toirte, arna ndéanamh trí mhodhanna nádúrtha. #Is féidir na téarmaí “MOSCATEL DE VALENCIA” nó “VINO DE LICOR MOSCATEL DE VALENCIA” a úsáid ar fhíon a dhéantar ó 100 % fíonchaora Moscatel de Alejandría agus a dhéantar i gcomhréir leis an 4ú fleasc de phointe 3(c) d’Iarscríbhinn XI b a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 1234/2007 ón gComhairle. Is féidir an téarma “VINO DULCE” a úsáid ar fhíonta licéir a dhéantar i gcomhréir leis an 4ú fleasc de phointe 3(c) d’Iarscríbhinn XI b a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 1234/2007 ón gComhairle. Is féidir an téarma traidisiúnta “Primero de Cosecha” (An chéad bhuaint) a úsáid ar fhíonta dearga, geala agus rosé a dhéantar ó fhíonchaora a bhuaintear sna chéad 10 lá den bhuaint agus a chuirtear i mbuidéal laistigh de 30 lá ó dheireadh na buainte, agus oibleagáid i gceist chun bliain na fíona a thabhairt le fios ar an lipéad.

Nasc chuig an tsonraíocht táirge

https://agroambient.gva.es/documents/163228750/0/DOPVLC-P2022.pdf/

---

(1)  IO L 9, 11.1.2019, lch. 2.

Foilsiú iarratais ar ainm a chlárú de bhun Airteagal 50(2)(a) de Rialachán (AE) Uimh. 1151/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le scéimeanna cáilíochta do tháirgí talmhaíochta agus do bhia-earraí

(2023/C 103/05)

Leis an bhfoilseachán seo, tugtar an ceart chun cur i gcoinne an iarratais de bhun Airteagal 51 de Rialachán (AE) Uimh. 1151/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (1) laistigh de 3 mhí ó dháta an fhoilseacháin seo.

DOICIMÉAD AONAIR

“Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna”

Uimh. AE: PGI-IT-02834 — 24.3.2022

STFC ( ) TGFC (X)

1.   Ainm(neacha) [TGFC]

“Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna”

2.   Ballstát nó Tríú Tír

An Iodáil

3.   Tuairisc ar an táirge talmhaíochta nó ar an táirge bia

3.1.   An cineál táirge

Aicme 2.5. Pasta;

Aicme 2.3. Arán, pastaetha, cácaí, milseogra, brioscaí agus earraí eile báicéara

3.2.   Tuairisc ar an táirge lena mbaineann an t-ainm in (1)

Is táirgí taosráin úra cruinne nó ubhchruthacha iad “Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna” ina bhfuil líonadh déanta as na comhábhair dá dtagraítear i bpointe 3.2 b).

Nuair a eisítear iad lena n-ithe, bíonn na saintréithe fisiceacha, ceimiceacha agus orgánaileipteacha a leanas ag “Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna”:

Saintréithe fisiceacha:

—	Cruth: tá cruth cruinne nó ubhchruthach ar an táirge críochnaithe maille le sraith dúbailte taosráin agus imill tonnta (ar bhealach maisiúil uaireanta) nó míne; dar tiús 0,5 mm go 3 mm in aghaidh na bileoige aonair taosráin; trastomhas ó 40 mm go 180 mm;

—	Bíonn meáchan na “Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna” aonair idir íosmhéid 30 g agus uasmhéid 300 g;

—	Cion de réir mheáchan an taosráin/líonta: — bíonn an bhileog taosráin idir 40 % agus 60 % de mheáchan an táirge deiridh; — bíonn an líonadh idir 40 % agus 60 % de mheáchan an táirge deiridh.

Saintréithe ceimiceacha:

—	Iomlán na próitéine	:	idir 8,0 agus 18,0 % in aghaidh 100 g den táirge;
—	Saill:	:	idir 5,0 % agus 22,0 % in aghaidh 100 g den táirge, a bhfuil 3,0 % go 9,0 % di sáithithe;
—	Carbaihiodráití	:	idir 20,0 % agus 40,0 % in aghaidh 100 g den táirge, ar siúcra 3,0 % go 7,0 % díobh.

Saintréithe orgánaileipteacha:

—	Comhsheasmhacht an táirge úir: bog, le taos aonfhoirmeach;

—	Dath an taosráin: ó bhán eabhartha go buí amhail tuí;

—	Dath an líonta: ó bhán go buí amhail tuí, le stríocaí buí nó dath oráiste féideartha mar gheall ar chraiceann líomóide nó oráiste;

—	Blas: blas aigéadach agus aramatach, le déine éagsúil ar an mblas ag brath ar an meascán cáiseanna, imireacha torthaí citris, codarsnacht milis goirt;

—	Boladh: bolaithe tipiciúla blátholaí torthaí citris.

a)   Comhábhair taosráin:

—	Seimilín cruithneachta dúraim agus/nó plúr athmheilte dúraim agus/nó plúr cruithneachta coitianta;

—	Blonag: 0 % go 20 % i gcéatadán meáchain an taosráin;

—	Féadfar buíocáin uibhe a chur leis de réir mar is gá;

—	Salann: de réir mar is gá;

—	Uisce: de réir mar is gá.

b)   Comhábhair le haghaidh an líonta:

—	Cáis ó bhainne caorach agus/nó gabhair agus/nó bó nó gruthanna ó bhainne bó;

—	Craiceann líomóide agus/nó oráiste de réir mar is gá;

—	Féadfar siúcra a chur leis de réir mar is gá.

3.3.   Beatha (maidir le táirgí de thionscnamh ainmhíoch amháin) agus amhábhair (maidir le táirgí próiseáilte amháin)

—

3.4.   Céimeanna sonracha sa táirgeadh nach mór dóibh tarlú sa limistéar geografach sainithe

Ní mór go dtarlódh próiseáil na gcomhábhar ar fad ina dtáirge críochnaithe laistigh den limistéar táirgthe d’fhonn cáilíocht agus sábháilteacht an táirge a chaomhnú.

3.5.   Rialacha sonracha maidir le sliseadh, grátáil, agus pacáistiú etc. an táirge dá dtagraíonn an t-ainm cláraithe

Féadfar an táirge a phacáistiú úr nó i bpacáistíocht atmaisféir mhodhnaithe nó i gcomhréir leis an reachtaíocht atá i bhfeidhm faoi láthair, nó reoite i gcomhréir leis an reachtaíocht atá i bhfeidhm faoi láthair. Ní féidir táirgí builc a eisiúint ach amháin lena n-ithe go húr.

Ní mór go dtarlódh pacáistiú laistigh den limistéar táirgthe. Mar gur oileán atá sa limistéar táirgthe, glacann sé níos mó ná 48 uair an chloig d’amanna lóistíochta chun an táirge a iompar agus tá cineálacha éagsúla láimhseála ag teastáil, chomh maith le húsáid roinnt modhanna iompair. Chun taosrán úr agus an-úr a iompar teastaíonn bearta sonracha agus faireachán leanúnach ar an bpróiseas. D’fhéadfadh an t-am a ghlactar chun táirgí a sheachadadh i mbulc nó réamhphacáistithe ag brath ar fhadhbanna lóistíochta agus ar dhálaí aimsire. Dá bhrí sin, níl sé cinnte riamh agus, sa chás ab fhearr, d’fhéadfadh cáilíocht an táirge titim fiú nuair nach ndéantar dochar do shábháilteacht an táirge. Is é an riosca go ndéanfar dochar do cháilíochtaí céadfacha “Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna” i mbulc nó go lagófar iad sna céimeanna éagsúla is gá chun iad a iompar na mílte ciliméadar, lena n-áirítear úsáid modhanna éagsúla iompair, trasnú farraige agus rannpháirtíocht roinnt mhaith daoine.

3.6.   Rialacha sonracha maidir le lipéadú an táirge dá dtagraíonn an t-ainm cláraithe

Chomh maith leis an bhfaisnéis a cheanglaítear leis an dlí, ní mór don phacáistíocht an fhaisnéis bhreise seo a leanas a lua i gcló soiléir agus inléite:

—

ainm “Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna” nó ceann amháin nó níos mó de na hainmneacha a áirítear sa sonrúchán, a thaispeántar ar leithligh agus a leantar i gcónaí le tagairt thíreolaíoch na Sairdíne, agus ina dhiaidh sin an t-acrainm TGFC i gcló dubh trom agus siombail an Aontais Eorpaigh;

—	an fhoclaíocht roghnach “prodotto secondo l’antica ricetta della fusione del ripieno” [arna tháirgeadh i gcomhréir leis an seanoideas don líonadh leáite], má chócaráiltear an líonadh ag ardteocht;

—

ainm, ainm gnó agus seoladh an fhiontair is táirgeoir. Tá sé údaraithe ainmneacha cuideachta agus brandaí príobháideacha a úsáid, ar choinníoll nach bhfuil aon chiall mholta leo agus nach dócha go gcuirfidís an tomhaltóir amú. Féadfar an táirge a eisiúint lena úsáid i bpacáistí a chomhlíonann an reachtaíocht atá i bhfeidhm faoi láthair nó fiú i mbulc, ar choinníoll go gcuirtear an táirge i gcoimeádáin shonracha nó i ngabhdáin ar a bhfuil lipéad feiceálach ina bhfuil an fhaisnéis chéanna leis an bpacáistíocht. Féadfar an tagairt do “Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna” a úsáid don táirge a tháirgtear i saoráidí lónadóireachta laistigh de den limistéar geografach sainmhínithe.

4.   Sainmhíniú achomair ar an limistéar geografach

Cumhdaíonn limistéar táirgthe Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna críoch riaracháin agus fisiceach ar fad na Sairdíne agus a hoileánra.

5.   Nasc leis an limistéar geografach

Tá údar leis an iarratas ar aitheantas TGFC “Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna” mar gheall ar an gclú agus an gcáil atá ar an táirge, a tháinig as an tSairdín mar bhealach chun cultúr agra-thréadach áitiúil a chur in iúl agus nár scaip táirgeadh a leithéid níos faide ná teorainneacha réigiúnacha riamh.

I raon an-athraitheach agus an-leathan táirgí, tá “Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna” i measc na bhfoirmeacha is sainiúla taosráin mar gheall ar an mbealach a úsáidtear sa chócaireacht iad. Tá cáil mhór ar an táirge mar gheall go riartar agus go n-itear mar mhilseog é, cé gur táirge pasta atá ann. Tá cineál uathúil an táirge sa saintréith sin freisin.

Tá údar freisin le cáil “Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna” mar gheall ar shaintréithe orgánaileipteacha a shainíonn iad ó tháirgí eile sa chatagóir táirge céanna: an blas, a bhfuil an chodarsnacht idir raimhre briosc an taosráin de thoradh blonag a bheith ann, agus uigeacht thaosúil agus aigéadach na cáise grutha searrtha atá sa líonadh. Sa traidisiún cócaireachta, friochtar “Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna” agus ansin cuirtear mil nó siúcra orthu agus riartar te iad. Tá cáil an táirge nasctha freisin dá bhrí sin leis an difríocht in úsáid, a bhaineann le taosrán ina bhfuil saill atá á friochadh seachas á fiuchadh in uisce, taosrán a riartar ansin mar mhilseog agus ní mar chéad chúrsa.

Deimhnítear cáil an táirge mar gheall go bhfuil sé ar sheilfeanna na bpríomh-asraon miondíola taobh amuigh den réigiún, agus is iad na sreafaí turasóireachta áitiúla is cúis leis an gcáil sin freisin, cé go bhfuil táirgeadh srianta i gcónaí d’oileán na Sairdíne.

Tá údar freisin le cáil an táirge mar gheall ar an dlúthnasc atá aige leis an gcríoch trí úsáid na n-amhábhar atá le fáil go forleathan sa tSairdín. Cur in iúl a bhí iontu seo, go háirithe san am a caitheadh, ar ghairm agra-thréadach an oileáin, a thaispeántar sa táirgeadh seo trí sheimilín, cáiseanna agus blonag a úsáid: comhábhair iad sin a bhaineann gan dabht leis an ngeilleagar agra-thréadach áitiúil. Mar gheall ar leithlisiú, bhíothas in ann tionchair sheachtracha a sheachaint agus, thar aon ní eile, níor scaip an táirgeadh thar lear. Is léir dá bhrí sin nach tosca nádúrtha ná an mhiocraeráid is cúis go heisiach le cáil “Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna”, ach na tosca cultúrtha agus socheacnamaíocha freisin, agus modh táirgeachta a bunaíodh le himeacht ama – i dtosach ar leibhéal ceardaíochta agus le hithe sa bhaile, anois ar leibhéal tionsclaíoch chomh maith – gan mórán athrú a mhéid a bhaineann le próisis tháirgeachta.

Tá roinnt mhaith tagairtí do “Sebadas / Seadas / Sabadas / Seattas / Savadas / Sevadas di Sardegna” i dtreoirleabhair, i bhfoilseacháin, i nuachtáin agus i leabhair chócaireachta nó irisleabhair a dheimhníonn cáil an ainm agus an táirgeacht thraidisiúnta sa limistéar geografach. Áirítear na foilseacháin a leanas sna príomhchinn:

Litríocht stairiúil: Wagner, Max Leopold, Dizionario Etimologico Sardo [Etymological Sardinian Dictionary], arna fhoilsiú den chéad uair ag Società Editoriale Italiana in 1928, agus ansin arís in 1960 ag Ilisso. Tugann Ilisso sainmhíniú uileghabhálach ar lch. 177: Logudorese; Casu, Pietro, Vocabolario Sardo – Logudorese/Italiano [Foclóir Sairdínise Logudorese/ Iodáilise]; Rubattu, Antonino, Dizionario Universale della Lingua di Sardegna Italiano – sardo – italiano antico e moderno [Foclóir uilíoch ar Theanga na Sairdínise Iodáilise – Sairdínise –Iodáilis nua-aimseartha agus sean]; Deledda, Grazia, “Tradizioni popolari di Nuoro, raccolta di saggi etnografici” [Traidisiúin dhúchasacha Nuoro, bailiúchán aistí eitneagrafaíochtúla], Rivista delle tradizioni popolari italiane, [Iris traidisiúin dhúchasacha na hIodáile] arna chur in eagar ag Angelo de Gubernatis, Florence, 1893-1895; Nieddu, Gonario, Il pastore sardo e la giustizia, [An t-aoire Sairdíneach agus ceartas], 1967, Ilisso Editore, lch. 326; Caredda, Gian Paolo, Gastronomia in Sardegna, [Gastranamaíocht sa tSairdín], Sagep Editrice, 1981;

Irisleabhair speisialtóra: Guigoni, Alessandra, “Tradizione, innovazione e vintage nei foodscapes contemporanei. Il case study dei dolci sardi” [Traidisiún, nuálaíocht agus bliain i mbiadhreacha comhaimseartha. Cás-staidéar maidir le milseoga na Sairdíne], Anuac, Iml. I, Uimh. 2 - ISSN 2239-625X, Ollscoil Cagliari, Samhain 2012; Bell’Italia Sapori di Sardegna [Bell’Italia flavours of Sardinia], Editoriale Giorgio Mondadori, Uimh. 32, Meitheamh 2003; Dessi, Maria Antonietta, Sardinews, Deireadh Fómhair 2006, lch. 11; Sardinews No 10, 2003, alt le Laura Sechi, lch. 21, teideal: “Pranzo a Gavoi, tra Santa Rughe e Romagna” [Lón ag Gavoi, idir Santa Rughe agus Romagna]; Bhronn Il Messaggero Sardo, Deireadh Fómhair 2009, gradam ar an Uasal Alberto Capra as dán ina luaitear, i measc nithe eile, Seadas, lch. 17; In Il Messaggero Sardo, Deireadh Fómhair 2010, dúradh slán in alt de chuid Luigi Spano le Francesco Cossiga óna chomh-Shairdínigh. Rinne muintir na Sairdíne a chónaigh san Astráil comóradh air in Sydney, lch. 28;

Leabhair nó treoracha cócaireachta: Perisi, Giuseppina, Le cucine di Sardegna[Sardinian cuisine], Franco Muzzio Editore, 1989, lch. 265; I Sapori della Sardegna – La cucina,[Sardinian flavours – The cuisine] Zonza Editori, 1999, lch. 200; Paulis, Susanna, I dolci e le feste – la cultura del dolce in Sardegna fra tradizione e innovazione [Milseoga agus pléaráca – cultúr na milseog sa tSairdín idir thraidisiún agus nuálaíocht] University press/antropologia, Uimh. 17, Cuec Editrice, 2011; Údair éagsúla, 1000 ricette della cucina italiana: Il più grande libro illustrato dedicato alla tavola del nostro paese, [1000 oideas de chócaireacht na hIodáile: an leabhair is mó le léaráidí tiomanta do bhia ár dtíre], Rizzoli, 2010; Oideas le haghaidh Seadas nó Sebadas ar shuíomh gréasáin Cucchiaio d’Argento; Seadas o Sebadas: un “non dolce” dal cuore della Sardegna [Seadas nó Sebadas: “neamh-mhilseog” ó chroí na Sairdíne], ar cafebabel.it; Guaiti, Daniela, Sardegna [Sardinia], Gribaudo, 2010, lch. 118-120. Réigiún Féinrialaitheach na Sairdíne – Ersat: Bord Forbartha Talmhaíochta agus Cúnamh Teicniúil Réigiúnach, liosta de tháirgí traidisiúnta maidir le táirgí pasta, brioscaí, bácúis agus milseogra Sardinia Fresh – Sebadas.

Tagairt d’fhoilsiú na sonraíochta

Tá téacs iomlán na sonraíochta táirge le fáil ar an suíomh gréasáin seo a leanas:

https://www.politicheagricole.it/flex/cm/pages/ServeBLOB.php/L/IT/IDPagina/3335%E2%80%9

Nó, de rogha air sin:

trí dhul go díreach chuig leathanach baile don bheartas ón Aireacht um Thalmhaíocht, Bia agus Foraoiseacht (www.politicheagricole.it) agus cliceáil ar “Qualità” (ar thaobh na láimhe deise ar bharr an scáileáin), agus ansin ar “Prodotti DOP IGP STG” (ar thaobh na láimhe clé den scáileán) agus ar deireadh ar “Disciplinari di Produzione all’esame dell’UE”.

---

(1)  IO L 343, 14.12.2012, lch. 1.