—

ag féachaint do theachtaireacht ón gCoimisiún an 19 Deireadh Fómhair 2021 maidir le Beartas an Aontais Eorpaigh um Méadú (COM(2021)0644) agus do Thuarascáil 2021 maidir leis an Tuirc a ghabhann léi (SWD(2021)0290),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/1529 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 15 Meán Fómhair 2021 lena mbunaítear an Ionstraim um Chúnamh Réamhaontachais (IPA III) (1),

—

ag féachaint do Chreat Caibidlíochta an 3 Deireadh Fómhair 2005 don Tuirc agus, mar aon leis na tíortha aontachais uile, go mbraitheann aontachas na Tuirce le AE ar chomhlíonadh iomlán chritéir Chóbanhávan, agus ar an ngá atá lena caidreamh le Ballstáit uile AE a normalú, lena n-áirítear Poblacht na Cipire,

—

ag féachaint don dearbhú a d’eisigh an Comhphobal Eorpach agus a Bhallstáit an 21 Meán Fómhair 2005 tar éis an dearbhaithe a rinne an Tuirc nuair a shínigh sí an Prótacal Breise a ghabhann le Comhaontú Ankara an 29 Iúil 2005, lena n-áirítear an fhoráil gur cuid riachtanach den chaibidlíocht é gach Ballstát a aithint, agus gur gá don Tuirc dul ar aghaidh le normalú a caidrimh leis na Ballstáit uile agus an Prótacal Breise a ghabhann le Comhaontú Ankara a chur chun feidhme go hiomlán i leith na mBallstát uile trí dheireadh a chur le gach constaic ar shaorghluaiseacht earraí, lena n-áirítear srianta ar mhodhanna iompair, gan dochar ná idirdhealú,

—

ag féachaint do na Ráitis ón Aontas Eorpach agus ón Tuirc an 18 Márta 2016 agus an 29 Samhain 2015,

—

ag féachaint don Chomhaontú idir an tAontas Eorpach agus Poblacht na Tuirce maidir le daoine a chónaíonn gan údarú (2) a athligean isteach (Comhaontú um Athligean Isteach AE-Tuirc),

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 26 Meitheamh 2018, an 18 Meitheamh 2019 agus an 14 Nollaig 2021 maidir leis an bpróiseas um méadú agus maidir leis an bpróiseas cobhsaíochta agus comhlachais, do chonclúidí ón gComhairle an 15 Iúil agus an 14 Deireadh Fómhair 2019 maidir le gníomhaíochtaí druileála neamhdhleathacha na Tuirce sa Mheánmhuir Thoir, do chonclúidí ón gComhairle Eorpach an 12 Nollaig 2019, an 1-2 agus an 15-16 Deireadh Fómhair 2020 agus an 24 Meitheamh 2021, do na conclúidí ábhartha eile uile ón gComhairle agus ón gComhairle Eorpach, do Ráiteas airí eachtracha an Aontais an 15 Bealtaine 2020 agus do phríomhthorthaí a bhfíschomhdhála an 14 Lúnasa 2020 maidir leis an staid sa Mheánmhuir Thoir, do thoradh chruinniú neamhfhoirmiúil airí eachtracha an Aontais in Gymnich an 27-28 Lúnasa 2020, agus don Ráiteas ó Chomhaltaí na Comhairle Eorpaí an 25 Márta 2021 maidir leis an Meánmhuir Thoir,

—

ag féachaint do Chinneadh (CBES) 2019/1894 ón gComhairle an 11 Samhain 2019 maidir le bearta sriantacha i bhfianaise ghníomhaíochtaí druileála neamhdhleathacha na Tuirce sa Mheánmhuir Thoir (3), arna athnuachan le Cinneadh (CBES) 2020/1657 ón gComhairle an 6 Samhain 2020 (4) agus Cinneadh (CBES) 2021/1966 ón gComhairle an 11 Samhain 2021 (5),

—

ag féachaint do bhallraíocht na Tuirce i gComhairle na hEorpa agus ECAT,

—

ag féachaint do theachtaireacht ón gCoimisiún an 26 Bealtaine 2021 maidir leis an gCúigiú Tuarascáil Bhliantúil ar an tSaoráid do Dhídeanaithe sa Tuirc (COM(2021)0255),

—

ag féachaint don litir ó Choimisinéir Chomhairle na hEorpa um Chearta an Duine an 25 Feabhra 2021 maidir le gníomhaíochtaí eagraíochtaí neamhrialtasacha agus saoirse comhlachais a shrianadh in ainm na frithsceimhlitheoireachta agus don litir ó Choimisinéir Chomhairle na hEorpa um Chearta an Duine an 17 Meitheamh 2021 maidir le cearta an duine i gcás daoine LADTI,

—

ag féachaint do na rúin ábhartha ó Choiste Airí Chomhairle na hEorpa, lena n-áirítear rúin eatramhacha an 2 Feabhra 2022 agus an 2 Nollaig 2021 maidir le forghníomhú bhreithiúnas na Cúirte Eorpaí um Chearta an Duine in Kavala in aghaidh na Tuirce, rún eatramhach an 2 Nollaig 2021 maidir le forghníomhú bhreithiúnas na Cúirte Eorpaí um Chearta an Duine in Selahattin Demirtaş v an Tuirc (Uimh. 2), rún eatramhach an 16 Meán Fómhair 2021 maidir le breithiúnas na Cúirte Eorpaí um Chearta an Duine a fhorghníomhú sa Chipir v an Tuirc, agus rún an 17 Deireadh Fómhair 2007, rún eatramhach an 9 Márta 2009 agus na naoi gcinneadh ina dhiaidh sin maidir le forghníomhú bhreithiúnas na Cúirte Eorpaí um Chearta an Duine in Ülke v an Tuirc,

—

ag féachaint d’Airteagal 46 den Choinbhinsiún Eorpach um Chearta an Duine, ina sonraítear go ngabhann na páirtithe conarthacha orthu féin cloí le breithiúnas críochnaitheach na Cúirte Eorpaí um Chearta an Duine in aon chás inar páirtithe iad, agus don oibleagáid atá ar an Tuirc ina dhiaidh sin breithiúnais uile na Cúirte Eorpaí um Chearta an Duine a chur chun feidhme,

—

ag féachaint do na rúin ábhartha ó Chomhairle Slándála na Náisiún Aontaithe maidir leis an gCipir, lena n-áirítear Rún 186(1964) an 4 Márta 1964, lena n-athdheimhnítear ceannasacht Phoblacht na Cipire, do Rún 550(1984) an 11 Bealtaine 1984 maidir le gníomhaíochtaí scarthacha sa Chipir agus do Rún 789(1992) an 25 Samhain 1992 lena n-iarrtar ar gach duine lena mbaineann sa Chipir gealltanas a thabhairt maidir leis na bearta cothaithe muiníne a leagtar amach sa rún, ina meastar iarrachtaí daoine seachas a háitritheoirí ar aon chuid de Varosha a shocrú a bheith neamh-inghlactha, agus ina n-iarrtar go n-aistreofaí an limistéar sin chuig riarachán na Náisiún Aontaithe,

—

ag féachaint do Dhlí Uimh. 7262 ó mhí na Nollag 2020 maidir le Maoiniú ar Leathadh Arm Ollscriosta a Chosc, lena n-armáiltear bearta frithsceimhlitheoireachta chun díriú ar an tsochaí shibhialta,

—

ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Ghnóthaí Dlíthiúla agus um Chearta an Duine de chuid Thionól Parlaiminteach Chomhairle na hEorpa an 6 Eanáir 2021 maidir le srianta ar ghníomhaíochtaí ENR i mBallstáit Chomhairle na hEorpa,

—

ag féachaint do ráiteas ó UNESCO an 10 Iúil 2020 maidir le Hagia Sophia, Iostanbúl,

—

ag féachaint d’Innéacs Domhanda Shaoirse an Phreasa 2022 a d’fhoilsigh Tuairisceoirí gan Teorainneacha, ina bhfuil an Tuirc rangaithe sa 149ú háit as 180 tír, do Thuarascáil Amnesty International 2020/21, agus do Thuarascáil Dhomhanda 2022 maidir le Faire Réigiúnach ar mhaithe le Cearta an Duine (Human Rights Watch World Report 2022)

—

ag féachaint dá rúin roimhe seo, go háirithe rúin an 19 Bealtaine 2021 maidir le Tuarascálacha 2019-2020 ón gCoimisiún maidir leis an Tuirc (6), an 8 Iúil 2021 maidir le cur faoi chois an fhreasúra sa Tuirc, go háirithe Páirtí Daonlathach an Phobail (HDP) (7), an 21 Eanáir 2021 maidir le staid chearta an duine sa Tuirc, go háirithe i gcás Selahattin Demirtaş agus príosúnaigh coinsiasa eile (8), an 26 Samhain 2020 maidir le teannas méadaitheach in Varosha tar éis ghníomhartha mídhleathacha na Tuirce agus an gá práinneach atá le cainteanna a atosú (9), an 15 Aibreán 2015 ar chomóradh céad bliain Chinedhíothú na hAirméine (10), an 7 Deireadh Fómhair 2021 ar an tuarascáil cur chun feidhme maidir le Cistí Iontaobhais an Aontais Eorpaigh agus an tSaoráid do Dhídeanaithe sa Tuirc (11), agus an 24 Samhain 2021 maidir le seasamh na Comhairle ar Dhréachtbhuiséad leasaitheach Uimh. 5/2021 an Aontais Eorpaigh don bhliain airgeadais 2021 – Tacaíocht dhaonnúil do dhídeanaithe sa Tuirc (12),

—

ag féachaint do Riail 54 dá Rialacha Nós Imeachta,

—

ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Ghnóthaí Eachtracha (A9-0149/2022),

A.

de bhrí go bhfuil an Tuirc, mar thír is iarrthóir ar aontachas leis an AE, ina príomh-chomhpháirtí maidir leis an ngeilleagar agus ina comharsa tábhachtach agus ina comhpháirtí straitéiseach don AE i réimsí riachtanacha comhleasa amhail trádáil, imirce, sláinte phoiblí, aeráid, an t-aistriú glas, slándáil agus frithsceimhlitheoireacht;

B.

de bhrí go raibh comhtháthú eacnamaíoch na Tuirce le AE fós suntasach in 2020, leis an tír mar an séú comhpháirtí trádála is mó ag AE, agus an AE fós ar an gcomhpháirtí trádála is mó sa Tuirc agus ar an bhfoinse is mó d’infheistíocht dhíreach choigríche; de bhrí go bhfuil deacrachtaí eacnamaíocha agus airgeadais ag an Tuirc faoi láthair, rud atá ag cur le tionchar eacnamaíoch na paindéime;

C.

de bhrí go bhfuil dul chun cinn á dhéanamh le déanaí ar ghné slándála AE, agus go bhfuil struchtúr agus substaint á gnóthú aici, agus de bhrí gur comhpháirtí thar a bheith luachmhar í an Tuirc mar chomhghuaillí ECAT agus mar chomhpháirtí straitéiseach a bhfuil áit lárnach aici san Eoraip agus a bhfuil ról lárnach geostraitéiseach aici in ailtireacht slándála na Mara Duibhe agus, go háirithe, i slándáil na hÚcráine, atá ag tabhairt aghaidh ar ionsaí na Rúise; de bhrí go bhfuil drogall léirithe ag an Tuirc agus gur chuir sí coinníollacha polaitiúla i láthair na Fionlainne agus na Sualainne chun fáilte a chur roimh ECAT; de bhrí go bhfuil sé tábhachtach, sna cúinsí tromchúiseacha reatha, go ngníomhóidh comhghuaillithe ECAT le fadbhreathnaitheacht agus go ndaingneoidh siad prótacail aontachais na Fionlainne agus na Sualainne go pras;

D.

de bhrí go bhfuil an daonra dídeanaithe is mó ar domhan á óstáil ag an Tuirc, le beagnach 4 mhilliún dídeanaí cláraithe ón tSiria, ón Iaráic agus ón Afganastáin, agus de bhrí go bhfuil a luach léirithe ag cistiú AE do na pobail sin maidir le cuidiú leis an Tuirc freagairt go mear do riachtanais dhaonnúla agus forbartha na ndídeanaithe agus a bpobal óstach;

E.

de bhrí, tar éis céimeanna a ghlacadh i dtreo an teannas idir AE agus an Tuirc a dhíghéarú, agus idir an Tuirc agus roinnt Ballstát AE sa Mheánmhuir Thoir, gur thairg an Chomhairle Eorpach dinimic níos dearfaí a chothú sa chaidreamh idir AE agus an Tuirc, ar choinníoll go leanfaí leis sin a chomhlíonadh le hiarrachtaí cuiditheacha; de bhrí gur chuir an Chomhairle Eorpach in iúl, go háirithe, go raibh sí réidh chun teagmháil a dhéanamh leis an Tuirc ar bhealach céimnithe, comhréireach agus inchúlaithe i roinnt réimsí leasa choitinn, ar choinníoll go leanfar den teannas a bhí ann le déanaí idir AE agus an Tuirc a dhíghéarú, go háirithe i ndáil leis an staid sa Mheánmhuir Thoir, agus go mbeidh an Tuirc rannpháirteach ar bhealach cuiditheach agus go gcomhlíonfaidh sí na coinníollacha bunaithe a leagtar amach sna conclúidí ón gComhairle Eorpach roimhe seo, go háirithe maidir le dea-chaidreamh comharsanachta agus urraim do chearta an duine agus don dlí idirnáisiúnta;

F.

de bhrí, ós rud é gur tír is iarrthóir í, go dtuigtear go bhfuil sí toilteanach cur chuige de réir a chéile a ghlacadh agus ailíniú le acquis AE i ngach gné, lena n-áirítear luachanna, leasanna, caighdeáin agus beartais, critéir Chóbanhávan a urramú agus a chaomhnú, ailíniú a dhéanamh le beartais agus le cuspóirí AE, agus dea-chaidreamh comharsanachta a shaothrú agus a chothabháil le AE agus lena Bhallstáit uile gan idirdhealú; de bhrí go léirítear in anailís ar thuarascálacha AE le blianta beaga anuas go bhfuil an Tuirc i bhfad ó luachanna agus ó chreat normatach AE i gcónaí, bearna atá ag fás i ndáiríre i réimsí bunúsacha amhail urraim don dlí idirnáisiúnta, don smacht reachta, do chearta an duine, do shaoirsí aonair, do chearta sibhialta agus don tsaoirse chun tuairimí a nochtadh chomh maith le dea-chaidreamh comharsanachta agus comhar réigiúnach; de bhrí go bhfuil na naisc idir sochaí shibhialta na Tuirce agus fórsaí atá ar son an daonlathais fós láidir, ós rud é go bhfuil AE tiomanta go mór do thacaíocht a chur ar fáil do shaoránaigh agus d’eagraíochtaí na Tuirce a chuireann noirm agus luachanna Eorpacha chun cinn;

G.

de bhrí, le bliain anuas, gur fhan an caidreamh idir AE agus an Tuirc cobhsaí ar an meán, mar go raibh comhar agus idirphlé feabhsaithe maidir le roinnt saincheisteanna ann i gcomhthráth le coinbhleachtaí agus teannas rialta; de bhrí go léiríonn an rún seo an staid sin trí fháiltiú roimh fhorbairtí dearfacha agus trí aird a thabhairt ar acmhainneacht bhreise sa chaidreamh, agus fadhbanna atá fós ann á léiriú ag an am céanna, go háirithe maidir leis an smacht reachta agus cearta bunúsacha de shárú ar chritéir Chóbanhávan, sáruithe ar an dlí idirnáisiúnta, nó briogadh leanúnach i gcoinne Phoblacht na Cipire; de bhrí, má tá an rún seo chun measúnú ceart a dhéanamh ar dhul chun cinn na Tuirce nó ar an easpa dul chun cinn atá déanta ag an Tuirc maidir le cearta an duine agus an smacht reachta, mar chroílár an phróisis aontachais, go bhfuil sé tábhachtach cur síos a dhéanamh ar na sásraí nithiúla chun saoirsí a chreimeadh, ar saoirsí iad, i dteannta a chéile, a bhfuil an titim siar ginearálta sin ar chaighdeáin Eorpacha mar thoradh orthu; de bhrí go gciallaíonn cur chuige den sórt sin dul níos faide ná liosta fada a tharraingt suas de na saoránaigh agus de na grúpaí atá ag fulaingt mar gheall ar na cinntí sin chun oibreoirí agus comhlachtaí na n-údarás poiblí atá freagrach as an staid imníoch seo ina réimse gníomhaíochta ar leith a shainaithint i ndáiríre; de bhrí nach mór díriú ar cháineadh seachas cáineadh cineálach;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

—

ag féachaint do Theideal V den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE), go háirithe Airteagail 42 agus 43 de,

—

ag féachaint do spriocanna 2030 agus 2050 an Aontais maidir le neodracht charbóin,

—

ag féachaint do Threochlár an 9 Samhain 2020 um Athrú Aeráide agus Cosaint,

—

ag féachaint do Choincheap an 5 Deireadh Fómhair 2021 maidir le Cur Chuige Comhtháite um Athrú Aeráide agus Slándáil,

—

ag féachaint do Choincheap AE maidir le Cosaint an Chomhshaoil agus Optamú Fuinnimh d’Oibríochtaí agus do Mhisin Mhíleata faoi stiúir AE,

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/697 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 29 Aibreán 2021 lena mbunaítear an Ciste Eorpach Cosanta (CEC) (1), go háirithe aithris 60 de ina luaitear ranníocaíocht aeráide 30 % agus aithris 61 de ina luaitear ranníocaíochtaí 7,5 % agus 10 % den chaiteachas bliantúil i gcoinne chailliúint na bithéagsúlachta go dtí 2027,

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/947 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 9 Meitheamh 2021 lena mbunaítear an Ionstraim um Chomharsanacht, Forbairt agus Comhar Idirnáisiúnta (2) (“Rialachán NDICI”), go háirithe aithris 49 de ina luaitear ranníocaíocht aeráide 30 %,

—

ag féachaint do theachtaireacht an 8 Iúil 2020 ón gCoimisiún maidir le straitéis hidrigine i gcomhair Eoraip aeráidneodrach (COM(2020)0301),

—

ag féachaint do Phlean Gníomhaíochta ECAT um Athrú Aeráide agus Slándáil

—

ag féachaint do dhoiciméad straitéise Mheitheamh 2016 ó SEGS dar teideal A Global Strategy for the European Union’s Foreign and Security Policy [Straitéis Dhomhanda maidir le Beartas Eachtrach agus Slándála an Aontais Eorpaigh] agus do thuarascálacha leantacha na straitéise sin,

—

ag féachaint do chonclúidí an 22 Eanáir 2018 ón gComhairle maidir leis an gcur chuige comhtháite i ndáil le coinbhleachtaí agus géarchéimeanna seachtracha,

—

ag féachaint do chonclúidí an 10 Nollaig 2018 ón gComhairle maidir le mná, an tsíocháin agus an tslándáil,

—

ag féachaint do chonclúidí an 20 Eanáir 2020 ón gComhairle maidir le taidhleoireacht aeráide,

—

ag féachaint do chonclúidí an 25 Eanáir 2021 ón gComhairle maidir le taidhleoireacht aeráide agus fuinnimh – dul chun cinn a dhéanamh maidir le gné sheachtrach Chomhaontú Glas don Eoraip;

—

ag féachaint do chonclúidí an 17 Meitheamh 2020 agus an 10 Bealtaine 2021 ón gComhairle maidir le slándáil agus cosaint,

—

ag féachaint do theachtaireacht chomhpháirteach an 7 Meitheamh 2017 ón gCoimisiún agus ó Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála dar teideal A Strategic Approach to Resilience in the EU’s external action [Cur chuige straitéiseach don athléimneacht i ngníomhaíocht sheachtrach an Aontais Eorpaigh](JOIN(2017)0021),

—

ag féachaint do Thuarascáil Bhliantúil Gníomhaíochta 2020 ón gCoimisiún – an Tionscal Cosanta agus an Spás,

—

ag féachaint do theachtaireacht an 24 Feabhra 2021 ón gCoimisiún dar teideal Forging a climate-resilient Europe – the new EU Strategy on Adaptation to Climate Change [Eoraip atá seasmhach ó thaobh na haeráide de a chruthú – straitéis nua an Aontais Eorpaigh maidir le hOiriúnú don Athrú Aeráide], (COM(2021)0082),

—

ag féachaint do Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe,

—

ag féachaint do thuarascáil taighde an 21 Meitheamh 2021 ó Chomhairle Slándála na Náisiún Aontaithe maidir leis an athrú aeráide,

—

ag féachaint do na cinntí a rinne ceannairí ECAT i mí an Mheithimh 2021 maidir le haeráid agus slándáil,

—

ag féachaint do thuarascáil Mheitheamh 2021 ón gComhairle Míleata Idirnáisiúnta maidir le hAeráid agus Slándáil Dhomhanda,

—

ag féachaint do thuarascáil chríochnaitheach thionscadal BIOSEC 2021, don tréimhse 2016-2020, dar teideal Biodiversity and Security [An Bhithéagsúlacht agus an tSlándáil], arna cistiú ag an gComhairle Eorpach um Thaighde (ERC),

—

ag féachaint do thionscadal ADELPHI dar teideal Weathering Risk: A Climate and Security Risk and Foresight Assessment [Teacht slán ón riosca: measúnú ar an riosca don aeráid agus don tslándáil],

—

ag féachaint do thionscadail arna gcomhchistiú ag AE i réigiún na Saiheile, amhail FREXUS Improving security and climate resilience in a fragile context through the water-energy-food security Nexus [FREXUS: Slándáil agus athléimneacht aeráide a fheabhsú i gcomhthéacs leochaileach tríd an nasc idir uisce agus bia agus slándáil],

—

ag féachaint do dhoiciméid de chuid na Náisiún Aontaithe maidir le slándáil an duine agus maidir leis an bhfreagracht as cosaint,

—

ag féachaint dá rún an 7 Iúil 2021 maidir le comhar AE-ECAT i gcomhthéacs an chaidrimh thrasatlantaigh (3),

—

ag féachaint dá rún an 3 Iúil 2018 maidir le taidhleoireacht aeráide (4),

—

ag féachaint d’Airteagal 54 dá Rialacha Nós Imeachta,

—

ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Ghnóthaí Eachtracha (A9-0084/2022),

A.

de bhrí go bhfuil cogadh ionsaitheach na Rúise i gcoinne na hÚcráine dúshlánach d’ord slándála na hEorpa ar bhealach nach bhfacthas riamh roimhe seo agus go bhfuil brú á chur ar gach earnáil den Aontas agus ar na Ballstáit a bheith níos láidre, níos athléimní agus níos neamhspleáiche, go háirithe i réimsí na cosanta, na slándála, na cibearshlándála agus an bhonneagair chriticiúil, agus freisin i réimse an fhuinnimh, lena n-áirítear an éifeachtúlacht fuinnimh;

B.

de bhrí go bhféadfaidh tionchar a bheith ag tosca comhshaoil ar shlándáil an duine agus ar shlándáil an stáit ar bhealaí díreacha agus indíreacha éagsúla;

C.

de bhrí go gcothaítear teacht chun cinn coinbhleachtaí nó géarchéimeanna mar thoradh ar an athrú aeráide agus tionchair a bhaineann leis an aeráid, lena n-áirítear díghrádú an chomhshaoil, cailliúint na bithéagsúlachta, dífhoraoisiú, fairsingiú fásaigh, adhaimsir, ganntanas uisce agus bia, aerthruailliú agus tubaistí nádúrtha agus go bhfuil an méid sin ina bhagairt ar shlándáil, cobhsaíocht agus síocháin áitiúil, réigiúnach agus idirnáisiúnta cheana féin; de bhrí go bhfuil an t-athrú aeráide, a bhfuil a iarmhairtí le feiceáil cheana féin ar iarmhairtí iad a thuartar a bheith ag luasú sa mheántéarma agsu san fhadtéarma, tar éis iompú ina iolraitheoir ceannasach rioscaí, óir d’fhéadfadh sé rannchuidiú chun imthosca áirithe géarchéime a bhí ann cheana féin (amhail méadú ar neamhionannais eacnamaíocha nó géarleanúint láidir pholaitiúil) a dhéanamh níos measa, agus gur dúshlán slándála nua é a mbeidh acmhainní leordhóthanacha ag teastáil chun freagairt air, agus ar bhagairtí hibrideacha agus cibearbhagairtí;

D.

de bhrí go bhféadfadh na naisc idir an t-athrú aeráide agus coinbhleacht a bheith ilchasta, agus go mbaineann éifeachtaí nithiúla an athraithe aeráide ar an gcoinbhleacht le comhthéacs sonrach den chuid is mó; de bhrí nar mhór tacú le malartuithe níos córasaí agus níos forleithne agus le crostoirchiú idir na pobail eolaíocha atá ag obair ar an nasc idir slándail agus aeráid;

E.

de bhrí go bhfuil an t-athrú aeráide i gcroílár chlár oibre na síochána agus na slándála agus gurb é an t-iolraitheoir bagairtí is mó ar fad é, go gcuireann sé le rioscaí sóisialta, eacnamaíocha agus comhshaoil atá ann cheana féin a d’fhéadfadh a bheith ina gcúis le míshuaimhneas agus a bhféadfadh coinbhleacht foréigneach a bheith mar thoradh orthu; de bhrí go gcuireann athruithe comhshaoil agus aeráide agus a n-iarmhairtí, arna gcumasc le himthosca eile, le leochaileachtaí, teannais agus rioscaí a bhí ann cheana, seachas iad a bheith ina spreagadh iontu féin i gcónaí nó ina gcúis dhíreach le coinbhleachtaí armáilte idir-stáit nó idirnáisiúnta de bhrí go bhfuil an t-athrú aeráide in ann difear a dhéanamh do shlándáil daoine ar bhealaí difriúla ag brath ar a n-inscne, a stádas socheacnamaíoch, a n-aois, a dtreoshuíomh gnéasach, a n-eitneacht, a reiligiún (nó easpa reiligiúin), a míchumas nó a gcumas, etc.; de bhrí go ndéanann an t-athrú aeráide difear diúltach díréireach do ghrúpaí imeallaithe go háirithe; de bhrí go ndéanann rioscaí slándála a bhaineann leis an athrú aeráide difear do phobail atá faoi mhíbhuntáiste eacnamaíoch go háirithe agus go mbíonn éifeachtaí socheacnamaíocha ag gabháil leo; de bhrí go mbíonn éifeachtaí diúltacha ag an athrú aeráide ar oidhreacht chultúrtha agus nádúrtha na limistéar a ndéantar difear dóibh;

F.

de bhrí go bhfuil tionchar ag an ngéarchéim aeráide ar shlándáil an duine agus ar shlándáil an stáit araon; de bhrí go dtrasnaíonn an t-athrú aeráide agus an dinimic pholaitiúil, eitneach agus shocheacnamaíoch a chéile ar bhealaí éagsúla, agus go bhfuil an t-athrú aeráide ina údar díreach coinbhleachta sa mhéid go méadaíonn sé ar rioscaí tubaistí agus go gcuireann sé brú breise ar éiceachórais, rud a chuireann slite beatha daoine, slándáil uisce agus bia, agus bonneagar criticiúil i mbaol, trí, inter alia, athruithe talamhúsáide agus díghrádú an chomhshaoil a spreagadh;

G.

de bhrí gurb ann do thuilte agus salannú cheana féin mar thoradh ar leibhéil na farraige a bheith ag ardú, rud a chruthaíonn mór-riosca slándála agus eiseach do limistéir ísle chósta agus d’oileáin; de bhrí, de réir thuarascáil nuashonraithe Groundswell 2021, ón mBanc Domhanda, go mb’fhéidir go dtabharfadh an t-athrú aeráide ar 216 mhilliún duine aistriú laistigh dá dtíortha faoi 2050; de bhrí go ndeirtear sa tuarascáil freisin go bhféadfaí laghdú go suntasach ar scála na himirce de dheasca aeráide ach gníomhaíocht nithiúil a dhéanamh láithreach bonn; de bhrí go mbíonn tionchar ilghnéitheach ag ganntanas uisce ar an tslándáil dhaonna agus ar an gcobhsaíocht shochpholaitiúil de bhrí go ndéanfar difear do sholáthairtí uisce sna tíortha i mbéal forbartha go háirithe, mar thoradh ar an athrú aeráide, agus go dtiocfaidh méadú ar an éileamh domhanda ar uisce freisin; de bhrí go bhfuil an riosca ó thriomaigh agus baol tuilte ag méadú de bharr an athraithe aeráide; de bhrí go mbaineann tionchar an athraithe aeráide ar phraghsanna bia ó shlite beatha daoine agus go spreagann sé díláithriú, galar agus gorta, agus go ndéantar imirce ar scála nach bhfacthas cheana dá thoradh;

H.

de bhrí, sa tSaiheil, gur iomaíocht bhreise le haghaidh acmhainní nádúrtha teoranta – talamh torthúil agus uisce go háirithe – atá mar thoradh ar dhálaí athraitheacha aeráide ar infhaighteacht acmhainní nádúrtha, mar aon le himthosca amhail fás an daonra, rialachas lag agus dúshláin tionachta talaimh, agus go gcruthaítear teannais agus coinbhleachtaí dá bharr idir pobail agus grúpaí a leanann slí bheatha ar leith;

I.

de bhrí go bhfuil an t-athrú aeráide ar na himthosca a mhúnlaíonn an timpeallacht straitéiseach, sa mhéid go méadaíonn sé ar na rioscaí agus go gcruthaítear sriantachtaí dá bharr; de bhrí gur ghin an ghéarchéim aeráide éifeachtaí ar an gcóras idirnáisiúnta, áit a bhfuil d’acmhainn aici teannais gheopholaitiúla a dhéanamh níos measa agus an chothromaíocht idir na mórchumhachtaí a athrú. de bhrí go bhfuil gníomhaithe mailíseacha ag teacht i dtír ar shaincheisteanna athraithe aeráide d’fhonn cur le héifeacht a ngiarála nó coinbhleachtaí a chothú; de bhrí go bhfuil leá na n-oighearchaidhpeanna polacha ag cur le teannais gheopholaitiúla, thart ar an bPol Thuaidh go háriithe;

J.

de bhrí go bhfuil níos mó crua-earraí agus bonneagair mhíleata caillte ag fórsaí armtha na Stát Aontaithe i ngeall ar thubaistí nádúrtha ná mar a chaill siad mar gheall ar na coinbhleachtaí armtha san Afganastáin agus san Iaráic le chéile; de bhrí go bhfuil iarrachtaí dearfacha déanta ag Rialtas Biden chun dul i ngleic leis an athrú aeráide, lena n-áirítear trína bheith athpháirteach i gComhaontú Pháras agus tríd an athrú aeráide a ionchorprú ina Threoraíocht Straitéiseach Eatramhach i leith Slándáil Náisiúnta;

K.

de bhrí go bhfuil fórsaí armtha ar na tomhaltóirí breosla iontaise is mó, ar fud an domhain;

L.

de bhrí go bhfuil táirgeadh intíre ola agus gáis an Aontais ag meath de réir a chéile; de bhrí go mbraitheann an tAontas go mór ar fhuinneamh agus a spleáchas ar fhuinneamh ag dul i méid, agus de bhrí gur glanallmhaireoirí fuinnimh iad na Ballstáit uile, ó líon teoranta tríú tíortha, agus gur mhéadaigh ar a ráta spleáchais ar fhuinneamh ó 56 % go 61 % i gcaitheamh na tréimhse 2000-2019; de bhrí gur mheas staidéar a rinneadh le deireanas gurbh ionann lorg carbóin na hearnála míleata sna Ballstáit in 2019, lena n-áirítear na fórsaí armtha náisiúnta agus tionscail teicneolaíochta míleata a bhí bunaithe san Aontas Eorpach, agus coibhéis 24,8 milliún tona de CO2; de bhrí go gceanglaítear leis an gclaochlú fuinnimh, de bhreis ar chórais armán ardfhorbartha, go mbeidh rochtain ar amhábhair chriticiúla ar amhábhair iad a gcruthaíonn a slabhraí soláthair leochaileachtaí i gcásanna áirithe, agus i gcás FBManna speisialaithe san earnáil chosanta Eorpach, go háirithe i gcás earnáil a bhfuil ceannas ag líon teoranta tríú tíortha uirthi;

M.

de bhrí, de réir na Gníomhaireachta Eorpaí um Chosaint (GEC), gurbh ionann breoslaí iompair agus 52 % de thomhaltas fuinnimh an 22 Bhallstát a sholáthair sonraí do 2016 agus 2017 (tíortha arbh iad faoi deara 96,9 % de chaiteachas cosanta foriomlán Bhallstáit GEC); de bhrí, de réir an tsuirbhé chéanna ó GEC, gur mórthomhaltóir eile fuinnimh iad bonneagair agus foirgnimh mhíleata, inarb ionann téamh as féin, agus 32 %, ar an meán, de thomhaltas fuinnimh fhórsaí armtha na mBallstát in 2017, agus gur breoslaí ola agus gás nádúrtha a ghin 75 % díobh sin;

N.

de bhrí, mar gheall ar chogadh ionsaitheach na Rúise i gcoinne na hÚcráine, go dteastaíonn ón Aontas agus óna Bhallstáit deireadh a chur le hallmhairí breosla iontaise ón Rúis; de bhrí, mar gheall ar ionsaí na Rúise ar an ord slándála Eorpach, gur gá d’fhórsaí armtha na hEorpa a bheith níos neamhspleáiche ar allmhairí breosla iontaise freisin, agus gur gá a neart míleata agus a n-éifeachtacht misean a mhéadú ag an am céanna;

O.

de bhrí go bhfuil roinnt de Bhallstáit AE ag baint leas as a limistéir ollmhóra, atá ainmnithe chun críche cúrsaí míleata, chun an bhithéagsúlacht a chosaint, mar shampla trí eitiltí héileacaptair os cionn limistéar neadaithe a chosc;

P.

de bhrí go bhfuil an choireacht chomhshaoil an-choitianta mar ghníomhaíocht choiriúil ar fud an domhain agus ina hábhar imní suntasach sa tslándáil; de bhrí go bhfuil comhar níos láidre ag teastáil idir AE agus tíortha comhpháirtíochta maidir leis an gceist, trí thacaíocht a thabhairt do stáit méadú ar a gcumais dul i ngleic leis an gcoireacht chomhshaoil;

Q.

de bhrí go bhfuil an choireacht chomhshaoil ar an gceathrú hearnáil choireachta is mó ar domhan maidir le fáltais a ghiniúint, agus ráta fáis aici atá a thrí oiread ráta fáis an gheilleagair dhomhanda; de bhrí gur mheas tuarascáil ó Interpol agus Clár Comhshaoil na Náisiún Aontaithe in 2016 go bhféadfadh sé gurbh ionann na fáltais ón gcoireacht chomhshaoil agus USD 258 billiún sa bhliain, lena n-áirítear an trádáil neamhdhleathach i dtáirgí fiadhúlra, agus coireanna foraoiseachta agus iascaigh, gáinneáil ar dhramhaíl agus mianadóireacht neamhdhleathach;

R.

de bhrí go bhfuair tuarascáil le Interpol, RHIPTO agus an Chomhpháirtíocht Dhomhanda in aghaidh Coireacht Eagraithe Trasnáisiúnta go bhfuil an choireacht chomhshaoil ar an údar airgeadais is mó le coinbhleachtaí agus ar an bhfoinse ioncaim is mó ag grúpaí armáilte neamhstáit agus eagraíochtaí sceimhlitheoireachta, agus é chun tosaigh ar ghníomhaíochtaí neamhdhleathacha traidisiúnta amhail fuadach i gcomhair airgead fuascailte agus gáinneáil ar dhrugaí;

S.

de bhrí nach luaitear earnáil na cosanta i gComhaontú Pháras 2015, agus é á fhágáil faoi na rialtais náisiúnta a chinneadh cibé an gcuimseofar iarrachtaí maolúcháin san earnáil cosanta ina ngealltanais náisiúnta i leith Chreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide (UNFCCC); de bhrí nár mhór do na hearnálacha uile a bheith rannpháirteach sa laghdú ar astaíochtaí agus ag an am céanna dul in oiriúint don athrú aeráide chun cuspóirí an Aontais i ndáil leis an neodracht ó thaobh carbóin de a bhaint amach agus leanúint dá n-éifeachtacht oibriochtúil; de bhrí gur nocht an Fhrainc a Straitéis nua maidir le Fuinneamh um Chosaint i Meán Fómhair 2020 agus go raibh 34 mholadh inti chun tomhaltas fuinnimh a fórsaí armtha a laghdú agus a bharrfheabhsú agus chun feabhas a chur ar a slándáil fuinnimh;

T.

de bhrí dur iarmhairtí daonnúla uafásacha a bheadh ann mar thoradh ar mhalartú arm núicléach, malartú beag go fiú, agus go mbeadh tionchar an-diúltach aige ar an aeráid, go dtabharfadh sé gortaí agus go laghdófaí ar na séasúir fáis go ceann na mblianta;

U.

de bhrí go gcaithfidh an tslándáil a bheith i gcroílár na smaointeoireachta comhshaoil d’fhonn réitigh forbartha inbhuanaithe le haghaidh slándáil dhaoine agus cobhsaíocht dhomhanda a fhorbairt a bheidh réalaíoch agus marthanach; de bhrí, mar thoradh air, go gcaithfear an t-athrú aeráide agus cúrsaí comhshaoil a chur san áireamh i ngníomhaíocht sheachtrach an Aontais mar mhór-riosca slándála agus dá réir sin go gcaithfear straitéisí agus coincheapa, nósanna imeachta, crua-earraí agus bonneagar míleata agus sibhialtach, forbairt cumas, lena n-áirítear oiliúint, a chur in oiriúint agus, i gcás inarb iomchuí, a chreat institiúideach agus sásraí cuntasacha; de bhrí gur cheart go mbeadh beartas slándála agus cosanta an Aontais agus a ionstraimí ag rannchuidiú go díreach chun laghdú ar éifeachtaí diúltacha slándála na géarchéime aeráide agus iad a chosc; de bhrí go gcaithfidh líon iomlán na n-ionstraimí rialachais agus comhdhlúthú na síochána aghaidh a thabhairt ar an nasc idir aeráid agus slándáil;

V.

de bhrí de barr éifeachtaí slándála an athraithe aeráide agus tionchair a bhaineann le haeráid, go gcaithfear, maidir le bearta slándála aeráide, i.e. iarmhairtí an athraithe aeráide a thuar agus oiriúnú dóibh le haghaidh na misean straitéiseach comhshaoil agus míleata, agus maidir lena maoiniú, go gcaithfear a thuiscint go bhfuil siad sin freisin rannpháirteach sa chosaint agus slándáil; de bhrí go bhfuil sprioc caiteachais 30 % dá bhuiséad seacht mbliana EUR 80 billiún ag NDICI chun tacú le gníomhaíocht ar son na haeráide, agus idir 7,5 % agus 10 % sa bhliain aige le haghaidh cosaint an chomhshaoil agus cuspóirí bithéagsúlachta;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

55.

56.

57.

58.

59.

60.

—

ag féachaint do rún uaithi an 16 Meán Fómhair 2021 maidir le Straitéis nua idir AE agus an tSín (1),

—

ag féachaint do rún uaithi an 1 Márta 2022 maidir le hionsaí na Rúise i gcoinne na hÚcráine (2),

—

ag féachaint do rún ES-11/L.1 ó Chomhthionól Ginearálta na Náisiún Aontaithe an 2 Márta 2022, lena ndéantar ionsaitheacht na Rúise i gcoinne na hÚcráine a cháineadh,

—

ag féachaint do Rún ES-11/L.2 ó Chomhthionól Ginearálta na Náisiún Aontaithe an 24 Márta 2022 maidir le hiarmhairtí daonnúla an ionsaithe ar an Úcráin,

—

ag féachaint do Choiste Straitéiseach AE, a d’fhormhuinigh an Chomhairle Eorpach an 24 Márta 2022,

—

ag féachaint don chomhráiteas ó Chónaidhm na Rúise agus ó Dhaon-Phoblacht na Síne an 4 Feabhra 2022 maidir leis an gcaidreamh idirnáisiúnta a bheith i mbéal ré nua agus maidir le forbairt inbhuanaithe dhomhanda,

—

ag féachaint d’Fhóram Aireachta um Chomhar sa Réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach an 22 Feabhra 2022,

—

ag féachaint do rún uaithi an 15 Nollaig 2021 maidir leis na dúshláin agus na hionchais do chórais iltaobhacha rialaithe arm ollscriosta agus do chórais dí-armála (3),

—

ag féachaint do mholadh uaithi an 21 Deireadh Fómhair 2021 chuig Leas-Uachtarán an Choimisiúin / Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála (Leas-Uachtarán/Ardionadaí) maidir leis an gcaidreamh agus comhar polaitiúil idir AE agus an Téaváin (4),

—

ag féachaint do mholadh uaithi an 21 Deireadh Fómhair 2020 chuig an gComhairle agus chuig an Leas-Uachtarán/Ardionadaí maidir le hullmhú an 10ú próiseas athbhreithnithe maidir le Neamhleathadh Arm Núicléach (NPT), rialú arm núicléach agus roghanna maidir le dí-armáil núicléach (5),

—

ag féachaint do rún uaithi an 21 Eanáir 2021 maidir le nascacht agus an caidreamh idir AE agus an Áise (6),

—

ag féachaint do thairiscint i gcomhair rún uaithi an 18 Aibreán 2018 maidir leis an dréachtchinneadh ón gComhairle maidir leis an gCreat-Chomhaontú idir an tAontas Eorpach agus a Bhallstáit, de pháirt amháin, agus an Astráil, den pháirt eile, a thabhairt i gcrích thar ceann an Aontais (7),

—

ag féachaint do rún uaithi an 3 Deireadh Fómhair 2017 maidir le caidreamh polaitiúil AE le Comhlachas Náisiúin na hÁise Thoir Theas (ASEAN) (8),

—

ag féachaint do mholadh uaithi an 29 Aibreán 2021 chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún agus chuig an Leas-Uachtarán/Ardionadaí maidir leis an gcaidreamh idir AE agus an India (9),

—

ag féachaint dá seasamh arna glacadh an 12 Nollaig 2018 maidir leis an dréachtchinneadh ón gComhairle maidir leis an gComhaontú Comhpháirtíochta Straitéisí idir an tAontas Eorpach agus a Bhallstáit, de pháirt amháin, agus an tSeapáin, den pháirt eile, a thabhairt i gcrích thar ceann an Aontais (10),

—

ag féachaint do rún uaithi an 7 Deireadh Fómhair 2021 maidir le staid chumais chibearchosanta AE (11),

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle Eorpach an 21 agus an 22 Deireadh Fómhair 2021,

—

ag féachaint do theachtaireacht chomhpháirteach ón gCoimisiún agus ó Leas-Uachtarán/Ardionadaí an 16 Meán Fómhair 2021 maidir le straitéis AE maidir le comhar sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach (JOIN(2021)0024),

—

ag féachaint do nuashonrú mhí Iúil 2021 ar straitéis na Fraince maidir leis an réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach dar teideal The Indo-Pacific region: a priority for France [An Réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach: tosaíocht don Fhrainc],

—

ag féachaint do Chomhairliúcháin Ardleibhéil idir AE agus SAM maidir leis an réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach an 3 Nollaig 2021,

—

ag féachaint do theachtaireacht chomhpháirteach ón gCoimisiún agus ón Leas-Uachtarán/Ardionadaí an 1 Nollaig 2021 maidir leis an “Tairseach Dhomhanda” (JOIN(2021)0030),

—

ag féachaint don 13ú Cruinniú Mullaigh idir an Áise agus an Eoraip (ASEM) an 25 agus an 26 Samhain 2021,

—

ag féachaint don Choincheap maidir le Cur Chuige Comhtháite maidir leis an Athrú Aeráide agus maidir leis an tSlándáil an 5 Deireadh Fómhair 2021,

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 16 Aibreán 2021 i ndáil le straitéis an Aontais maidir le comhar sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach,

—

ag féachaint do chomhshocrú slándála AUKUS an 15 Meán Fómhair 2021,

—

ag féachaint do communiqué ó Chruinniú Mullaigh ECAT na Bruiséile arna eisiúint an 14 Meitheamh 2021,

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 17 Meitheamh 2020 agus an 10 Bealtaine 2021 maidir le slándáil agus cosaint,

—

ag féachaint do chomhpháirtíocht nascachta idir an tAontas agus an India a comhaontaíodh an 8 Bealtaine 2021,

—

ag féachaint do Chinneadh (CBES) 2020/2188 ón gComhairle an 22 Nollaig 2020 lena leasaítear Gníomhaíocht Chomhpháirteach 2008/851/CBES maidir le hoibríocht mhíleata de chuid an Aontais Eorpaigh chun rannchuidiú le gníomhartha píoráideachta agus robála armtha a dhíspreagadh, a chosc agus a chur faoi chois amach ó chósta na Somáile (12),

—

ag féachaint do ráiteas comhpháirteach aireachta maidir le nascacht ón Aontas Eorpach agus ó ASEAN an 1 Nollaig 2020,

—

ag féachaint do chruinniú mullaigh AE/Síne an 1 Aibreán 2022,

—

ag féachaint do chuairt Uachtarán an Choimisiúin, Ursula von der Leyen, go dtí an India an 24-25 Aibreán 2022,

—

ag féachaint do chruinniú mullaigh AE/Seapáine an 12 Bealtaine 2022,

—

ag féachaint don ráiteas comhpháirteach a d’eisigh Airí Gnóthaí Eachtracha G7 an 14 Bealtaine 2022,

—

ag féachaint do ‘Straitéis Ind-Chiúin-Aigéanach an 13 Samhain 2020 dar teideal “An Réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach: Treoirlínte maidir le comhar na hÍsiltíre agus an Aontais le comhpháirtithe san Áise a neartú”,

—

ag féachaint do Threochlár um Athrú Aeráide agus Cosaint an 9 Samhain 2020,

—

ag féachaint do threoirlínte beartais Rialtas Cónaidhme na Gearmáine maidir leis an réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach ó Mheán Fómhair 2020,

—

ag féachaint don Chomhpháirtíocht maidir le Nascacht Inbhuanaithe agus Bonneagar Cáilíochta a comhaontaíodh idir AE agus an tSeapáin an 27 Meán Fómhair 2019,

—

ag féachaint don rannchuidiú ón gCoimisiún agus ón Leas-Uachtarán/Ardionadaí le Teachtaireacht Chomhpháirteach ón gComhairle Eorpach an 12 Márta 2019 dar teideal “an caidreamh idir AE agus an tSín – Dearcadh straitéiseach”,

—

ag féachaint do Phlean Gníomhaíochta an Aontais i gcoinne na Bréagaisnéise an 5 Nollaig 2018,

—

ag féachaint don chinneadh a rinneadh ag an gcruinniú aireachta idir an tAontas agus ASEAN an 21 Eanáir 2019 chun comhpháirtíocht straitéiseach idir an tAontas agus ASEAN a bhunú,

—

ag féachaint don Chomhaontú Comhpháirtíochta agus Comhair idir AE agus Singeapór, arna shíniú sa Bhruiséil an 19 Deireadh Fómhair 2018,

—

ag féachaint don teachtaireacht chomhpháirteach ón gCoimisiún agus ón Leas-Uachtarán/Ardionadaí an 19 Meán Fómhair 2018 dar teideal “An Eoraip agus an Áise a nascadh le chéile – Clocha coirnéil ionsar straitéis de chuid an Aontais Eorpaigh” (JOIN(2018)0031),

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 28 Bealtaine 2018 maidir le comhar slándála feabhsaithe AE san Áise agus leis an Áise,

—

ag féachaint do phlean gníomhaíochta idir ASEAN agus AE 2018-2022,

—

ag féachaint do Chomhaontú Comhpháirtíochta maidir le Caidreamh agus Comhar idir an Nua-Shéalainn agus an tAontas Eorpach an 5 Deireadh Fómhair 2016,

—

ag féachaint don togra comhpháirteach le haghaidh cinneadh ón gComhairle an 14 Aibreán 2016 maidir leis an gCreat-Chomhaontú idir an tAontas Eorpach agus a Bhallstáit, de pháirt amháin, agus an Astráil, den pháirt eile, a shíniú agus a chur i bhfeidhm go sealadach thar ceann an Aontais (JOIN(2016)0008),

—

ag féachaint do Straitéis Slándála Muirí AE an 24 Meitheamh 2014,

—

ag féachaint do Chreat-Chomhaontú an 23 Eanáir 2013 idir an tAontas Eorpach agus a Bhallstáit, de pháirt amháin, agus Poblacht na Cóire, den pháirt eile,

—

ag féachaint don communiqué ó Chruinniú Mullaigh an 14 Meitheamh 2021 a d’eisigh na Cinn Stáit agus Rialtais a bhí rannpháirteach i gcruinniú Chomhairle an Atlantaigh Thuaidh sa Bhruiséil,

—

ag féachaint do rialú ón mBuanchúirt Eadrána an 12 Iúil 2016 maidir le hEadráin Mhuir na Síne Theas (Poblacht na hOileáin Fhilipíneacha v. Daon-Phoblacht na Síne),

—

ag féachaint don chéad chruinniú mullaigh pearsanta de chuid na gceannairí an 24 Meán Fómhair 2021 den Idirphlé Slándála Ceathairshleasach (QUAD), ina bhfuil ceannairí polaitiúla na Stát Aontaithe, na hAstráile, na Seapáine agus na hIndia,

—

ag féachaint do Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe maidir le Dlí na Farraige,

—

ag féachaint do Riail 54 dá Rialacha Nós Imeachta,

—

ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Ghnóthaí Eachtracha (A9-0085/2022),

A.

de bhrí go sainíonn AE an réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach mar réigiún a chuimsíonn cósta thoir na hAfraice agus stáit oileánacha an Aigéin Chiúin; de bhrí gur réigiún ilchineálach é an réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach, ina bhfuil 60 % de dhaonra an domhain agus seacht mball de G20 agus gur príomhghníomhaí é san ord idirnáisiúnta domhanda agus gur réigiún é ina bhfuil comhpháirtithe polaitiúla, trádála agus slándála atá ag éirí níos tábhachtaí do AE;

B.

de bhrí go n-iompraítear thart ar 90 % de thrádáil sheachtrach AE ar muir; de bhrí go bhfuil uiscebhealaí móra atá ríthábhachtach do thrádáil AE, amhail Caolas Malacca, Muir na Síne Theas agus Caolas Bab-el-Mandeb, lonnaithe sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach;

C.

de bhrí go bhfuil tíortha AE agus tíortha an réigiúin Ind-Chiúin Aigéanaigh ag dul i ngleic le níos mó agus níos mó dúshláin slándála agus dúshláin neamhthraidisiúnta chomhchosúla; de bhrí go léiríonn dearcadh AE i leith an réigiúin go bhfuil aitheantas polaitiúil á thabhairt ar an ngá freagracht níos mó a ghlacadh chun aghaidh a thabhairt ar dhúshláin slándála dhomhanda;

D.

de bhrí, ar chuireadh a fháil ón Uachtarán Xi Jinping an 4 Feabhra 2022, gur síníodh téacs comhpháirteach ó Uachtarán na Síne agus ó Uachtarán na Rúise roimh shearmanas oscailte Chluichí Oilimpeacha an Gheimhridh i mBéising; de bhrí gur dearbhaíodh sa chomhráiteas, i measc nithe eile, go bhfuil cairdeas “gan teorainneacha” idir an dá Stát agus de bhrí, tríd an ráiteas sin, gur thacaigh an tSín go hoifigiúil den chéad uair le héileamh na Rúise chun stop a chur le leathnú ECAT;

E.

de bhrí, de réir tuarascálacha ó na meáin, gur iarr oifigigh Shíneacha ag cruinniú mullaigh an 4 Feabhra 2022 ar oifigigh shinsearacha Rúiseacha gan ionradh a dhéanamh ar an Úcráin roimh dheireadh Chluichí Oilimpeacha an Gheimhridh i mBéising; de bhrí go gciallódh sé sin go raibh leibhéal éigin eolais dhírigh ag oifigigh shinsearacha Shíneacha faoi phleananna nó mianta cogaidh na Rúise sular cuireadh tús leis an ionsaí an 24 Feabhra 2022;

F.

de bhrí, ag an gCruinniú Mullaigh idir an tAontas Eorpach agus an tSín an 1 Aibreán 2022, ag meabhrú dó freagracht na Síne mar ghníomhaí domhanda, oibriú ar son na síochána agus na cobhsaíochta, d’iarr an tAontas ar an tSín tacú leis na hiarrachtaí chun deireadh láithreach a chur leis an doirteadh fola san Úcráin, i gcomhréir le ról na Síne sa domhan mar bhall buan de Chomhairle Slándála na Náisiún Aontaithe, agus dá dlúthchaidreamh uathúil leis an Rúis;

G.

de bhrí, mar fhreagairt ar chogadh na Rúise i gcoinne na hÚcráine, ar cuireadh tús leis trí ionradh míleata an 24 Feabhra 2022, gur ghlac Comhthionól Ginearálta na Náisiún Aontaithe Rún ES-11/1 an 2 Márta 2022, lenar cáineadh ionsaí na Rúise i gcoinne na hÚcráine, le 141 vóta i bhfabhar, 5 vóta i gcoinne, 35 staonadh agus 12 thír gan vótáil; de bhrí nár vótáil aon tír san Aigéan Ciúin in aghaidh an rúin agus nár staon ach an tSín, an India, Madagascar, Mósaimbíc, Laos, an Afraic Theas, Srí Lanca, an Tansáin agus Vítneam ón téacs deiridh;

H.

de bhrí go léirítear leis an teachtaireacht chomhpháirteach a glacadh le déanaí maidir le straitéis AE don chomhar sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach, atá bunaithe ar rannpháirtíocht ar bhonn prionsabal ag a bhfuil dearcadh fadtéarmach, an éabhlóid dhomhain riachtanach ar an mbealach ina mbreathnaíonn AE ar a leasanna, ar na deiseanna agus ar na dúshláin atá aige san Aigéan Ciúin agus ar an uaillmhian atá aige ról níos mó a bheith aige chun a luachanna agus a leasanna a chosaint sa réigiún sin lena mbaineann tábhacht mhéadaitheach gheopholaitiúil agus eacnamaíoch; de bhrí gur cuid lárnach den straitéis é ollstruchtúr slándála réigiúnach atá oscailte, cobhsaí agus riailbhunaithe a chur chun cinn agus caidreamh láidir a chothú, naisc trádála inbhuanaithe agus comhar slándála a chothú le heagraíochtaí agus le tíortha réigiúnacha an réigiúin Ind-Chiúin-Aigéanaigh; de bhrí gur tháinig Airí Gnóthaí Eachtracha Bhallstáit AE agus thart ar 30 tír le chéile sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach ag Fóram Aireachta um Chomhar san Aigéan Ciúin an 22 Feabhra 2022, agus de bhrí gur chuir AE agus a chuid Ballstát i bhfios go láidir sa chruinniú go dtacaíonn siad le rannpháirtíocht mhéadaithe fhadtéarmach sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach, trí ghníomhaíochtaí nithiúla agus trí fheabhas a chur ar an idirphlé slándála agus cosanta agus ar an gcaidreamh déthaobhach le comhpháirtithe sa réigiún;

I.

de bhrí go bhfuil sé mar aidhm leis an teachtaireacht chomhpháirteach maidir leis “an Tairseach Dhomhanda” infheistíochtaí suas le EUR 300 billiún a shlógadh chun naisc chliste, ghlana agus shlána sna hearnálacha digiteacha, fuinnimh agus iompair a spreagadh agus chun córais sláinte, oideachais agus taighde a neartú ar fud an domhain;

J.

de bhrí go bhfuil fíortheannas geopholaitiúil agus iomaíocht gheopholaitiúil ann le blianta beaga anuas mar thoradh ar dhinimic an réigiúin, agus go háirithe na dinimicí sin a eascraíonn as Daon-Phoblacht na Síne, a léirítear le méadú ar chaiteachas míleata, le forbairt mhíleata agus le reitric níos ionsaithí, rud a chuireann an ord idirnáisiúnta riailbhunaithe i mbaol; de bhrí go bhfuil lárionad nua iomaíochta réigiúnaí agus domhanda tagtha chun cinn, dá bhrí sin, sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach; de bhrí nach ann d’ollstruchtúr réigiúnach slándála ná do shásra cothaithe muiníne chun na dúshláin agus an teannas lena mbaineann a mhaolú; de bhrí gur bagairt thromchúiseach í an dinimic sin do chobhsaíocht agus do shlándáil an réigiúin agus an chomhphobail dhomhanda, agus go bhfuil tionchar díreach aici ar leasanna straitéiseacha AE mar phríomh-chomhpháirtí polaitiúil agus eacnamaíoch na dtíortha sa réigiún; de bhrí go bhféadfadh an streachailt idé-eolaíoch sa réigiún idir an t-údarásaíochas agus an daonlathas borradh a chur faoi thoradh streachailt chomhionann ar fud an domhain, lena n-áirítear i gcomharsanacht an Aontais Eorpaigh; de bhrí go bhfuil sé ríthábhachtach go mbeadh an réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach seasmhach, síochánta agus bunaithe ar urraim don dlí idirnáisiúnta chun slándáil agus leasanna AE a chosaint; de bhrí gur réamhchoinníoll chun síocháin agus slándáil a áirithiú san Aigéan Ciúin é dul i ngleic le bunchúiseanna na héagobhsaíochta, amhail an bhochtaineacht, an éagóir shóisialta agus sáruithe ar chearta an duine; de bhrí go bhfuil AE tiomanta do shlándáil an duine, don tsíocháin, don dlí idirnáisiúnta agus do chearta an duine;

K.

de bhrí gurb é an tAontas an príomhinfheisteoir coigríche agus an príomhsoláthraí cúnaimh forbartha sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach; de bhrí gur comhpháirtí tábhachtach trádála é AE agus go bhfuil comhaontuithe saorthrádála curtha i gcrích aige cheana féin agus go bhfuil comhaontuithe saorthrádála á gcaibidil aige le tíortha sa réigiún; de bhrí gur féidir le AE a bheith ag brath cheana féin ar líonra leathan comhpháirtíochtaí agus comhaontuithe le roinnt tíortha, amhail an tSeapáin, Poblacht na Cóiré, an Astráil, an India, an Nua-Shéalainn, Vítneam agus Singeapór, agus le heagraíochtaí réigiúnacha, amhail Comhlachas Náisiúin na hÁise Thoir Theas (ASEAN) agus Eagraíocht na Stát san Afraic, i Muir Chairib agus san Aigéan Ciúin (OACPS); de bhrí go bhfuil an tAontas i láthair sa réigiún a bhuí le Bhallstát dá chuid, an Fhrainc, go háirithe trí na ranna thar lear La Réunion agus Mayotte de chuid na Fraince, chomh maith le Tailte an Deiscirt agus an Antartaigh de chuid na Fraince san Aigéan Indiach, agus freisin san Aigéan Ciúin tríd an Nua-Chaladóin, chomh maith le trí chomhbhailithe na Fraince thar lear, eadhon Polainéis na Fraince agus Vailís agus Futúna; de bhrí go bhfuil thart ar 1,6 milliún saoránach AE ina gcónaí sna réigiúin sin de chuid na Fraince, lena n-áirítear os cionn 7 000 pearsanra míleata; de bhrí, dá bhrí sin, go bhfuil AE ina ghníomhaí cónaitheach sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach;

L.

de bhrí go n-oibríonn níos mó ná leath de shoithí iascaireachta an domhain i muir na Síne Theas, arb í amháin atá freagrach as thart ar 12 % d’iascaireacht an domhain; de bhrí go bhfuil roinnt comhaontuithe comhpháirtíochta iascaigh inbhuanaithe tugtha i gcrích ag AE le tíortha sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach (Stáit Chónaidhme na Micrinéise, Oileáin Cook, Oileáin Sholomón, Cireabaití, Madagascar, Oileán Mhuirís, Mósaimbíc agus na Séiséil) agus de bhrí go bhfuil cabhlach iascaireachta AE i láthair san Aigéan Indiach agus san Aigéan Ciúin; de bhrí go bhfuil AE ina chomhalta gníomhach de roinnt eagraíochtaí réigiúnacha bainistithe iascaigh (ERBIanna) sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach (an Coimisiún um Thuinníní an Aigéin Indiaigh, Páirtithe Chomhaontú Iascaigh an Aigéin Indiaigh Theas, Coimisiún Iascaigh don Aigéan Ciúin Iartharach agus don Aigéan Ciúin Láir agus ERBI an Aigéin Chiúin Theas); de bhrí gur glacadh iarratas AE ar bhallraíocht i gCoimisiún Iascaigh an Aigéin Chiúin Thuaidh an 25 Feabhra 2021 agus de bhrí go mbíonn idirphlé ardleibhéil aige maidir le saincheisteanna aigéin agus iascaigh leis an Astráil, leis an Indinéis, leis an tSeapáin agus leis an Nua-Shéalainn; de bhrí go bhfuil comhaontú comhpháirtíochta aigéin sínithe ag AE leis an tSín; de bhrí go mbíonn idirphlé aige freisin agus go bhfuil meithleacha aige maidir le hiascaireacht neamhdhleathach, neamhrialáilte agus neamhthuairiscithe leis an gCóiré, leis an Téalainn agus leis an Téaváin;

M.

de bhrí go bhfuil sé ríthábhachtach cobhsaíocht agus saoirse loingseoireachta a áirithiú in uiscí an réigiúin Ind-Chiúin-Aigéanaigh chun inbhuanaitheacht agus síocháin dhomhanda agus réigiúnach a áirithiú agus chun leasanna straitéiseacha AE a áirithiú; de bhrí go bhfuil AE rannpháirteach i dtacaíocht a thabhairt don tslándáil mhuirí réigiúnach tríd an gcomhbheartas slándála agus cosanta (CBSC) EUNAVFOR Atalanta; de bhrí gur díol sásaimh do chomhpháirtithe an réigiúin Ind-Chiúin Áigéanaigh Oibríocht Atalanta agus go bhfuil sí ag díriú ar phíoráideacht agus robáil armtha a chosc, chomh maith le faireachán a dhéanamh ar airm agus ar gháinneáil ar dhrugaí; de bhrí go bhfuil gealltanas tugtha ag an Aontas agus ag a Bhallstáit láithreacht chabhlaigh bhuan sa réigiún a mhéadú trí, inter alia, coincheap na Láithreachtaí Muirí Comhordaithe;

N.

de bhrí go bhfuil cumais mhíleata bhuanseasmhacha ag an bhFrainc i gceantar na hÁise agus an Aigéin Chiúin; agus de bhrí go bhféadfadh sé a bheith ábhartha machnamh a dhéanamh ar an gcaoi a bhféadfaí suíomhanna bhuana sin na Fraince – trí Fhórsaí Armtha i bPolainéis na Fraince (FAPF) agus trí Fhórsaí Armtha na Nua-Chaladóine go háirithe – a úsáid le haghaidh imscaradh féideartha Eorpach;

O.

de bhrí, mar thoradh ar mhéadú tapa míleata na Síne, a hiompar sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach atá ag éirí níos teanntásaí agus níos leathnaithí, a gníomhaíochtaí míleata i gCaolas na Téaváine agus i Muir na Síne Thoir agus Theas, lena n-áirítear gníomhaíochtaí chun bac a chur ar an tsaoirse loingseoireachta arna ndéanamh ag Garda Cósta na Síne agus ag an Militia Muirí, go bhfuil géarú á dhéanamh ar an teannas sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach, rud atá ag tarlú freisin mar gheall ar sháruithe leantacha d’aon ghnó na Síne ar zón aitheantais aerchosanta na Téaváine, a cuid gníomhaíochtaí chun deireadh a chur le neamhspleáchas agus uathriail mhíleata Hong Cong, a méadú míleata ag an teorann idir an tSín agus an India, a reitric atá ag éirí níos ionsaithí, a feachtais ionramhálacha bréagaisnéise agus a feachtais meáin; á iarraidh ar AE straitéis a ullmhú bunaithe ar dhálaí iarbhír a d’fhágfadh go mbeadh sé in ann freagairt dá mba ghá; ag tabhairt rabhadh faoin mbaol a bhaineann le rás luathaithe arm sa réigiún;

P.

de bhrí nach bhfuil treallús na Síne sa réigiún teoranta don saol míleata ach gur tharla sé freisin mar gheall ar chleachtais tráchtála ionsaitheacha bunaithe ar chomhéigean taidhleoireachta agus ar bheartais thaidhleoireachta fiachais ionsaitheacha; de bhrí go mbaineann infheistíochtaí i mbonneagar criticiúil le leathnú eacnamaíoch agus airgeadais na Síne sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach agus san Eoraip; de bhrí go bhfuil an tSín ag iarraidh tionchar polaitiúil a fháil trína leasanna eacnamaíocha; de bhrí gur léiríodh le géarchéim COVID-19 a thábhachtaí atá slabhraí soláthair iontaofa agus naisc eacnamaíocha níos cothroime leis an tSín;

Q.

de bhrí gur rialaigh an Bhuanchúirt Eadrána i gcás sainchomhartha an 12 Iúil 2016 nach raibh aon fhianaise ann gur fheidhmigh an tSín rialú eisiach go stairiúil ar na críocha a nglacann sí teideal orthu laistigh de Mhuir na Síne Theas; de bhrí gur thug an tSín neamhaird ar an rialú sin agus go bhfuil bunáiteanna míleata cruthaithe aici ar oileáin de dhéantús an duine, i measc gníomhaíochtaí eile;

R.

de bhrí gur léirigh an tSín easpa trédhearcachta agus drogall maidir le páirt a ghlacadh i gcainteanna faoin bpáirt a d’fhéadfadh a bheith aici in ionstraimí rialaithe arm núicléach iltaobhach, rud a d’fhág go raibh sí in ann stór mór diúracán balaistíoch idirmheánach atá chun cinn ó thaobh na teicneolaíochta de, amhail Dong-Feng 26, a stocáil;

S.

de bhrí go bhfuil tionchar méadaitheach ag an gclaochlú digiteach ar struchtúr an chórais idirnáisiúnta; de bhrí go bhfuil tábhacht straitéiseach don Aontas agus dá thodhchaí dhigiteach ag baint le caighdeáin a leagan síos ar an leibhéal idirnáisiúnta agus le nuálaíochtaí ceannródaíocha i dteicneolaíochtaí ar thús cadhnaíochta amhail an intleacht shaorga, an ríomhaireacht chandamach agus 5G agus 6G agus de bhrí go bhfuil an iomaíocht dhomhanda le haghaidh ardcheannas teicneolaíochta ag dul i méid i gcónaí, rud a bhfuil infheistíocht shuntasach déanta ag an tSín ann;

T.

de bhrí, i ráiteas comhpháirteach an 24 Bealtaine 2022, gur leag ceannairí na Stát Aontaithe, na hAstráile, na hIndia agus na Seapáine, ag cruinniú mullaigh QUAD le déanaí, béim arís ar na prionsabail a bhaineann le réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach a bheith saor agus oscailte: saoirse, an smacht reachta, luachanna daonlathacha, ceannasacht agus iomláine chríochach; de bhrí gur fhógair na ceannairí sraith tionscnamh nua a ceapadh chun comhar a neartú ar fud an réigiúin, lena n-áirítear Comhpháirtíocht an Aigéin Chiúin le haghaidh Feasacht ar Réimsí Muirí;

U.

de bhrí, an 23 Bealtaine 2022, go ndúirt Uachtarán na Stát Aontaithe, Joe Biden, go ndéanfadh na Stáit Aontaithe idirghabháil mhíleata dá ndéanfadh an tSín iarracht an Téaváin a thógáil le forneart;

V.

de bhrí go ndearna ceithre bhuamadóir Shíneacha H-6 agus beirt bhuamadóir Tu-95 Rúiseacha eitiltí comhpháirteacha ar fud na Seapáine agus Phoblacht na Cóiré an 24 Bealtaine 2022, gur spreag siad an dá thír aerárthaí troda a chur san aer chun faireachán a dhéanamh ar na heitiltí; De bhrí go raibh na heitiltí comhpháirteacha ar siúl an lá céanna a raibh Uachtarán na Stát Aontaithe, Joe Biden, ag bualadh lena chontrapháirtithe QUAD i dTóiceo;

W.

de bhrí, an 23 Bealtaine 2022, gur sheol na Stáit Aontaithe, an Astráil, Brúiné Darasalám, an India, an Indinéis, an tSeapáin, Poblacht na Cóiré, an Mhalaeisia, an Nua-Shéalainn, Poblacht na nOileán Filipíneach, Singeapór, an Téalainn agus Vítneam an próiseas chun Creat Eacnamaíoch an réigiúin Ind-Chiúin-Aigéanaigh don Rathúnas a bhunú, arb é is aidhm dó rannchuidiú leis an gcomhar, leis an gcobhsaíocht, leis an rathúnas, leis an bhforbairt agus leis an tsíocháin laistigh den réigiún; de bhrí gurb é atá i gCreat Eacnamaíoch an réigiúin Ind-Chiúin-Aigéanaigh do Rathúnas rogha eile ar láithreacht tráchtála mhéadaitheach na Síne ar fud an réigiúin;

X.

de bhrí gur shínigh an tSín agus Oileáin Sholomón Comhshocrú um chomhar slándála i mí Aibreáin 2022, lenar tarraingíodh aird idirnáisiúnta ar láithreacht taidhleoireachta agus ar chaidreamh méadaithe le tíortha oileánacha an Aigéin Chiúin; de bhrí gur fhógair an tSín, an 30 Bealtaine 2022, le linn cuairt a bheith á thabhairt ag Aire Gnóthaí Eachtracha na Síne Wang Yi ar 10 náisiún oileánacha san Aigéan Ciúin, agus tar éis ábhar imní mhéadaitheach a bheith ann laistigh de na tíortha sin, go raibh sé ag cur stop le comhaontú réigiúnach pleanáilte le náisiúin oileánacha an Aigéin Chiúin dar teideal “Fís Chomhchoitinn Forbartha Thíortha Oileánacha an Aigéin Chiúin”, a raibh sé mar aidhm leis comhar saorthrádála agus slándála a chumhdach, lena n-áirítear réimsí amhail oiliúint póilíní, cibearshlándáil, mapáil mhuirí agus rochtain ar acmhainní; de bhrí gur thug Uachtarán Stáit Chónaidhme na Micrinéise, David Panuelo, an togra “an comhaontú beartaithe is ceannródaíche san Aigéan Ciúin in á saol”, agus go raibh “bagairt ann Cogadh Fuar a thabhairt isteach ar sa chás ab fhearr, agus Cogadh Domhanda sa chás ba mheasa”; de bhrí, in ainneoin na teipe an comhaontú forleathan sin a bhaint amach, gur shínigh an tSín roinnt comhaontuithe déthaobhacha níos lú le náisiúin an Aigéin Chiúin le linn chuairteanna réigiúnacha Wang;

Y.

de bhrí go bhfuil tionchar ag an ngéarchéim aeráide ar an gcóras idirnáisiúnta, ina bhféadfadh sí cur leis an teannas geopholaitiúil; de bhrí nach mór athrú aeráide agus díghrádú comhshaoil a ionchorprú níos mó mar iolraitheoir riosca i ngníomhaíocht sheachtrach an Aontais agus nach mór dó a straitéisí agus a choincheapa agus a nósanna imeachta a oiriúnú dá réir sin, lena n-áirítear sa réigiún Ind-Chiúin-Aigéanach;

Z.

de bhrí, an 15 Nollaig 1995, gur shínigh ballstáit ASEAN an Conradh maidir le Limistéar na hÁise Thoir Theas Saor ó Airm Núicléacha (Conradh SEANWFZ) mar ghealltanas chun réigiún na hÁise Thoir Theas a chaomhnú mar réigiún atá saor ó airm núicléacha agus airm ollscriosta eile;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

—

ag féachaint d’Airteagail 174, 175 agus 349 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/1058 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Meitheamh 2021 maidir le Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa agus maidir leis an gCiste Comhtháthaithe (1),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/1056 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Meitheamh 2021 lena mbunaítear an Ciste um Aistriú Cóir (2),

—

ag féachaint do Dhearbhú Deiridh an 40ú Comhthionól Ginearálta Bliantúil de chuid Choimisiún na nOileán de Chomhdháil Réigiúin Mhuirí Fhorimeallacha na hEorpa an 15 Aibreán 2021,

—

ag féachaint don 7ú Clár Gníomhaíochta don Chomhshaol (CGC) agus do na coincheapa a leagtar amach ann,

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 16 Deireadh Fómhair 2020 maidir le straitéis bhithéagsúlachta an Aontais Eorpaigh go dtí 2030,

—

ag féachaint don staidéar a rinneadh dá Choiste um Fhorbairt Réigiúnach dar teideal “Islands of the European Union: State of play and future challenges” [Oileáin an Aontais Eorpaigh: Staid na himeartha agus na dúshláin a bheidh ann amach anseo], a foilsíodh i mí an Mhárta 2021,

—

ag féachaint don staidéar a rinneadh dá Choiste um Fhorbairt Réigiúnach dar teideal “Cohesion Policy and Climate Change” [Beartas Comhtháthaithe agus Athrú Aeráide], a foilsíodh i mí an Mhárta 2021,

—

ag féachaint d’Ionstraim Théarnaimh an Aontais Eorpaigh Next Generation EU,

—

ag féachaint don dearbhú deiridh ón 26ú Comhdháil d’Uachtaráin na Réigiún is Forimeallaí, a síníodh in Ponta Delgada an 18 Samhain 2021,

—

ag féachaint don tuairim ó Choiste Eorpach na Réigiún an 10 Nollaig 2020 maidir leis an tuarascáil ón gCoimisiún Eorpach i ndáil le cur chun feidhme na comhpháirtíochta straitéisí athnuaite leis na réigiúin is forimeallaí san Aontas (3),

—

ag féachaint do chomhaontú ón gComhairle an 7 Nollaig 2021 maidir le cur chuige ginearálta chun rialacha an Aontais maidir le rátaí cánach breisluacha (CBL) a nuashonrú,

—

ag féachaint do rún uaithi an 18 Bealtaine 2021 maidir leis an athbhreithniú ar Chiste Dlúthpháirtíochta an Aontais Eorpaigh (4),

—

ag féachaint do rún uaithi an 17 Aibreán 2018 maidir le comhtháthú eacnamaíoch, sóisialta agus críochach a neartú san Aontas Eorpach: an 7ú tuarascáil ón gCoimisiún Eorpach (5),

—

ag féachaint do rún uaithi an 17 Aibreán 2020 maidir le gníomhaíocht chomhordaithe AE chun paindéim COVID-19 agus a hiarmhairtí a chomhrac (6),

—

ag féachaint do rún uaithi an 15 Eanáir 2020 maidir leis an gComhaontú Glas don Eoraip (7),

—

ag féachaint do rún uaithi an 14 Meán Fómhair 2021 dar teideal “Towards a stronger partnership with the EU outermost regions” [I dtreo comhpháirtíochta níos láidre leis na réigiúin is forimeallaí san Aontas] (8),

—

ag féachaint do rún uaithi an 28 Samhain 2019 maidir leis an éigeandáil aeráide agus chomhshaoil (9),

—

ag féachaint do Riail 54 dá Rialacha Nós Imeachta,

—

ag féachaint do na tuairimí ón gCoiste um Fhostaíocht agus um Ghnóthaí Sóisialta agus ón gCoiste um Thalmhaíocht agus um Fhorbairt Tuaithe,

—

ag féachaint don tuairim ó Choiste Eorpach na Réigiún an 14 Deireadh Fómhair 2020 maidir le húsáid inbhuanaithe acmhainní nádúrtha laistigh de chomhthéacs oileánach na Meánmhara,

—

ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Fhorbairt Réigiúnach (A9-0144/2022),

A.

de bhrí go bhfuil daonra measta de bhreis agus 20 000 000 ag réigiúin oileánacha AE (4,6 % de dhaonra iomlán AE); de bhrí go bhfuil daonra oileánach AE scaipthe thar tuairim is 2 400 oileán a bhaineann le 13 Bhallstát;

B.

de bhrí go bhfuil oileáin AE a bhfuil líon suntasach fadhbanna struchtúracha acu aicmithe den chuid is mó cheana féin mar réigiúin d'aicmiú comhchoiteann na n-aonad críche maidir le staidreamh (NUTS) 2 nó NUTS 3;

C.

de bhrí gur minic a bhíonn oileáin ag fulaingt ó mheascán de mhíbhuntáistí nádúrtha iolracha agus buana amhail méid beag, don chuid is mó dlús íseal daonra, dúshláin dhéimeagrafacha amhail brú déimeagrafach séasúrach, margaí beaga, oileánachas dúbailte (oileánda agus oileánra), topagrafaíocht dheacair atá an-chosúil le topagrafaíocht réigiún sléibhtiúil, spleáchas ar mhuiriompar agus ar aeriompar agus spleáchas ar líon beag táirgí;

D.

de bhrí nach bhfuil tionchar aonfhoirmeach ag an athrú déimeagrafach ar gach tír agus ar gach réigiún, ach go bhfuil tionchar níos mó aige ar réigiúin atá tite ar gcúl cheana féin, rud a chuireann leis an neamhionannas críochach agus sóisialta atá ann cheana; de bhrí gurb iad na réigiúin thuaithe, imeallacha agus na réigiúin is forimeallaí, lena n-áirítear oileáin, is mó atá thíos le dídhaonrú, le daoine óga agus mná den chuid is mó ag fágáil na gceantar sin, rud a fhágann go bhfuil sciar na ndaoine scothaosta atá ina gcónaí iontu ag dul i méid, rud a d’fhéadfadh baol an leithlisithe shóisialta a mhéadú;

E.

de bhrí go n-aithnítear saintréithe sonracha na n-oileán le hAirteagal 174 CFAE, agus de bhrí go bhfuil cur i bhfeidhm nithiúil an Airteagail seo, i dtaca go sonrach le críocha oileánacha AE, fós in easnamh; de bhrí gur cheart na saintréithe sin a chur san áireamh i mbeartais AE, go háirithe trí straitéis thiomnaithe, plean gníomhaíochta Eorpach agus clár oibre beartais oileánaigh a tharraingt suas ina mbeidh tosaíochtaí gníomhaíochta atá sainithe go soiléir;

F.

de bhrí nach bhfuil na réigiúin oileánacha go léir chomh forbartha céanna i gcomparáid le réigiúin mhórthír a mBallstát agus go bhfuil OTI per capita níos ísle acu;

G.

de bhrí gur oileáin iad trí Bhallstát den AE;

H.

de bhrí go gcruthaíonn dícheangal fisiceach na n-oileán agus a n-iargúltacht ón mórthír srianta breise, lena n-áirítear don mhargadh saothair, naisc agus soghluaisteacht inbhuanaithe iompair, allmhairiú amhábhar agus táirgí tomhaltais, rochtain do tháirgí oileánda chuig margaí seachtracha comharsanachta, oideachas, cúram sláinte, gnó, rochtain ar uisce agus sláintíocht, soláthar fuinnimh agus saoráidí bainistithe dramhaíola; de bhrí go bhfágann an dícheangal geografach sin go bhfuil aistriú glas na gcríoch sin, i dtreo geilleagar atá neodrach ó thaobh na haeráide de, i bhfad níos deacra;

I.

de bhrí go bhfuil rochtain chomhionann ar bhearta oiliúna, uas-scilithe agus athscilithe cáilíochta agus cuimsitheacha, chomh maith le faisnéis maidir le hacmhainní scileanna, comhairleoireacht, oideachas agus gairmoiliúint do gach duine, lena n-áirítear do dhaoine a bhfuil cónaí orthu i gceantair thuaithe agus iargúlta agus oileáin faoi líon fíorbheag daoine agus atá dídhaonraithe, ríthábhachtach don iomaíochas inbhuanaithe, don chothroime shóisialta agus don athléimneacht;

J.

de bhrí, i gcomhréir le hAirteagal 349 CFAE, i gcás na réigiún is forimeallaí, atá ina dtromlach mór ar oileáin, nach mór do AE bearta sonracha a ghlacadh atá dírithe ar choinníollacha a leagan síos maidir le cur i bhfeidhm chomhbheartais AE maidir leis na réigiúin sin, go háirithe i réimsí amhail beartais chustaim agus trádála, beartas fioscach, saorlimistéir, beartais talmhaíochta agus iascaigh, coinníollacha maidir le soláthar amhábhar agus earraí tomhaltais riachtanacha, Státchabhair agus coinníollacha rochtana ar chistí struchtúracha agus ar chláir chothrománacha de chuid an Aontais; de bhrí go rannchuidíonn bearta sonracha sna réimsí sin go léir le comhtháthú eacnamaíoch, sóisialta agus críochach san AE a neartú;

K.

de bhrí gur minic nach raibh cúram sláinte bunúsach, cóiríocht chuibhiúil, trealamh cosanta pearsanta agus faisnéis leordhóthanach ar fáil le linn phaindéim COVID-19 d’oibrithe séasúracha agus d’oibrithe ar postú; de bhrí gur minic nach raibh acu ach rochtain neamhleor nó nach raibh rochtain acu ar chor ar bith ar scéimeanna cosanta sóisialta sna Ballstáit óstacha, lena n-áirítear pá breoiteachta agus scéimeanna dífhostaíochta ghearrthéarmacha; de bhrí go bhfuil soghluaisteacht oibrithe ag brath go mór ar mhodhanna iompair atá ar fáil, agus go ndéantar difear ar leith d’oibrithe ó oileáin agus ó na réigiúin is forimeallaí den Aontas;

L.

de bhrí gur ábhar imní ar leith iad iarmhairtí fadtéarmacha sóisialta, eacnamaíocha, comhshaoil agus cultúrtha ghéarchéim COVID-19 ar chríocha oileánacha an Aontais, agus de bhrí nach mór na hoileáin a áireamh i dtéarnamh na hEorpa agus nár cheart go gcruthófaí tuilleadh éagothromaíochtaí réigiúnacha; de bhrí gur léirigh géarchéim COVID-19 go bhfuil geilleagair na n-oileán an-leochaileach i leith imeachtaí den sórt sin;

M.

de bhrí go bhfuil rátaí dífhostaíochta arda na n-oileán go minic, ar gnách leo a bheith níos airde ná ar an mórthír, níos measa go mór mar gheall ar ghéarchéim COVID-19, rud a chuireann isteach ar dhaoine óga go háirithe;

N.

de bhrí go bhfuil oileáin agus na réigiúin is forimeallaí ar líne tosaigh an athraithe aeráide, faoi thionchar leibhéil na farraige atá ag ardú agus creimeadh cósta agus téamh agus aigéadú na bhfarraigí agus na n-aigéan agus minicíocht mhéadaithe agus foréigean méadaithe tubaistí nádúrtha amhail cioclóin, brúchtaí bolcánacha, dóiteáin agus stoirmeacha foraoise, tuilte, triomach agus na fadhbanna a bhaineann le fairsingiú fásaigh, ar féidir leo tionchar diúltach a bheith acu ar thalmhaíocht agus ar sholáthar bia agus a d’fhéadfadh cineálacha éagsúla damáiste eacnamaíoch, sóisialta agus comhshaoil a dhéanamh; de bhrí gur féidir leo a bheith mar bhealaí den scoth chun réimse próiseas aistrithe éiceolaíochta a thástáil agus go bhfuil go leor acu ag iarraidh neamhspleáchas fuinnimh a bhaint amach bunaithe ar fhoinsí in-athnuaite;

O.

de bhrí go bhfuil go leor sócmhainní ag na hoileáin ar cheart a n-acmhainneacht a bhaint amach ar bhealach níos fearr;

P.

de bhrí go bhfuil bithéagsúlacht agus éiceachórais thar a bheith saibhir ag na hoileáin; de bhrí go bhfuil éiceachórais na n-oileán faoi bhagairt ar leith ag tionchar an athraithe aeráide agus gur cheart iad a chosaint;

Q.

de bhrí, ar go leor oileán, go bhfuil ceantair intíre chun deiridh ar réigiúin chósta ó thaobh forbairt eacnamaíoch agus inrochtaineacht seirbhísí de;

R.

de bhrí go gcuirtear bac ar ghabháltais talmhaíochta ar oileáin, den chuid is mó díobh, mar gheall ar a suíomh iargúlta, a n-oileánachas agus a ndálaí comhshaoil, a spleáchas ar fhuinneamh ón mórthír, éagsúlacht theoranta sa táirgeacht i ngeall ar dhálaí áitiúla agus aeráide agus spleáchas ard ar mhargaí áitiúla, chomh maith leis an ngéarchéim aeráide, díghrádú an chomhshaoil, cailliúint na bithéagsúlachta agus easpa bonneagar bunúsach amhail bóithre, soláthar uisce, bainistiú dramhaíola, bonneagar digiteach agus sláinte; de bhrí gur minic a dhéantar na deacrachtaí struchtúracha sin níos measa fós mar gheall ar easpa seirbhísí lánfhorbartha leasa ghinearálta;

S.

de bhrí go bhfuil oileáin, go háirithe na réigiúin is forimeallaí, an-leochaileach do ghéarchéimeanna socheacnamaíocha chomh maith le tubaistí nádúrtha amhail teagmhais adhaimsire agus gníomhaíocht bholcánach; de bhrí, mar gheall ar a leithlisiú geografach agus na deacrachtaí atá acu rochtain a fháil ar sholáthairtí bunúsacha ó chríocha mórthír, amhail breosla nó uisce, go bhfuil tionchar níos tromchúisí ag feiniméin amhail paindéim COVID-19 ar oileáin, rud a chruthaíonn deacrachtaí ar leith d’fheirmeoirí; de bhrí gurb ionann críocha oileánacha san Aontas agus 80 % de bhithéagsúlacht na hEorpa, go gcuanann siad go leor de speicis eindéimeacha na hEorpa agus go bhféadfadh siad gníomhú mar dhídean do speicis atá atá i mbaol díothaithe, agus gurb ionann iad freisin agus láithreacha geimhridh ríthábhachtacha, stadanna nó scrogaill d’éin imirceacha, mamaigh agus inveirteabraigh chomh maith le seoda tírdhreacha agus comhshaoil a bhfuil cosaint shonrach ag teastáil ina leith;

T.

de bhrí go bhfuil cuid shuntasach d’fhorbairt shocheacnamaíoch na n-oileán bunaithe ar earnálacha atá thar a bheith séasúrach, mar is amhlaidh i gcás na talmhaíochta agus na turasóireachta; de bhrí go bhfuil feirmeoirí i réigiúin oileánacha ag fulaingt go háirithe mar gheall ar iomaíochas laghdaithe toisc go gcaithfidh siad costais arda iompair a sheasamh agus nach féidir leo tairbhe a bhaint as barainneachtaí scála, ós rud é gur acmhainn gann é talamh ar go leor oileán; de bhrí go mbeidh ar oileáin AE an straitéis “ón bhfeirm go dtí an forc” a chomhlíonadh mar chuid riachtanach den Chomhaontú Glas don Eoraip chun córais soláthair bia atá cothrom, sláintiúil agus neamhdhíobhálach don chomhshaol a fhorbairt; de bhrí go bhféadfadh na réigiúin sin a bheith faoi mhíbhuntáiste tromchúiseach mar gheall ar iomaíocht ó thíortha neamh-AE, nach n-urramaíonn na caighdeáin táirgthe chomhshaoil agus sábháilteachta bia céanna go minic agus a bhfuil costais saothair i bhfad níos ísle acu;

U.

de bhrí go bhféadfadh iarmhairtí tromchúiseacha a bheith ag tionchar na straitéise “ón bhfeirm go dtí an forc” ar tháirgeadh talmhaíochta AE sna réigiúin sin mar gheall ar a n-iomaíochas lag vis-à-vis allmhairí ón gcoigríoch agus na dúshláin atá rompu maidir lena dtáirgeadh a éagsúlú;

V.

de bhrí go bhfuil bithéagsúlacht mhuirí agus talún na n-oileán eindéimeach den chuid is mó, agus dá bhrí sin go bhfuil sí níos leochailí; de bhrí gur féidir le truailliú muirí agus cósta, chomh maith le ró-iascaireacht agus iascaireacht neamhdhleathach, neamhthuairiscithe agus neamhrialáilte, a bhfuil tionchar méadaithe aige ar chomhshaol na n-oileán agus iarmhairtí an-tromchúiseach aige ar fhostaíocht, ar earnáil an iascaigh ar mhionscála agus ar phobail áitiúla, a bheith ina n-ábhar imní ar na hoileáin;

W.

de bhrí go bhfuil sé d’acmhainn ag na réigiúin agus na hoileáin is forimeallaí cuidiú le todhchaí inbhuanaithe a áirithiú don Eoraip in earnálacha straitéiseacha amhail fuinneamh glan, bithéagsúlacht agus éiceathurasóireacht;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

39.

40.

41.

42.

43.

44.

45.

46.

47.

48.

49.

50.

51.

52.

53.

54.

55.

56.

57.

58.

59.

60.

61.

62.

63.

64.

65.

66.

67.

68.

69.

70.

71.

72.

73.

74.

75.

76.

77.

78.

79.

80.

81.

82.

83.

84.

85.

86.

87.

88.

89.

90.

91.

92.

93.

—

ag féachaint d’Airteagal 3(3) den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE) agus Airteagail 3, 11, 38, 120 agus 191 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE);

—

ag féachaint do Threoir 2008/56/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 17 Meitheamh 2008 lena mbunaítear creat do ghníomhaíocht Chomhphobail i réimse an bheartais comhshaoil mhuirí (an Treoir Réime um Straitéis Mhuirí) (1),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) Uimh. 1380/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 11 Nollaig 2013 maidir leis an gComhbheartas Iascaigh, lena leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 1954/2003 agus Rialachán (CE) Uimh. 1224/2009 ón gComhairle agus lena n-aisghairtear Rialachán (CE) Uimh. 2371/2002 ón gComhairle, Rialachán (CE) Uimh. 639/2004 ón gComhairle agus Cinneadh 2004/585/CE ón gComhairle (2) (Rialachán CBI), agus go háirithe Airteagal 17 de,

—

ag féachaint don seasamh ó Pharlaimint na hEorpa arna ghlacadh ar an gcéad léamh an 28 Aibreán 2021 d’fhonn go nglacfaí Rialachán (AE) 2021/… ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear plean bainistíochta ilbhliantúil do thuinnín gorm san Atlantach Thoir agus sa Mheánmhuir, lena leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 1936/2001, Rialachán (AE) 2017/2107 agus Rialachán (AE) 2019/833 agus lena n-aisghairtear Rialachán (AE) 2016/1627 (3),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/1139 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 7 Iúil 2021 lena mbunaítear an Ciste Eorpach Muirí, Iascaigh agus Dobharshaothraithe agus lena leasaítear Rialachán (AE) 2017/1004 (4),

—

ag féachaint do theachtaireacht ón gCoimisiún an 20 Bealtaine 2020 dar teideal EU Biodiversity Strategy for 2030 – Bringing nature back into our lives [Straitéis Bhithéagsúlachta AE go dtí 2030 – An dúlra a thabhairt ar ais inár saol] (COM(2020)0380),

—

ag féachaint do rún uaithi an 9 Meitheamh 2021 maidir le Straitéis Bhithéagsúlachta an Aontais Eorpaigh go dtí 2030: An dúlra a thabhairt ar ais inár saol (5),

—

ag féachaint do theachtaireacht ón gCoimisiún an 20 Bealtaine 2020 dar teideal A Farm to Fork Strategy for a fair, healthy and environmentally-friendly food system [Straitéis “Ón bhFeirm go dtí an Forc” le haghaidh córas bia atá cothrom, sláintiúil agus neamhdhíobhálach don chomhshaol] (COM(2020)0381),

—

ag féachaint do rún uaithi an 20 Deireadh Fómhair 2021 maidir le Straitéis “Ón bhFeirm go dtí an Forc” le haghaidh córas bia atá cothrom, sláintiúil agus neamhdhíobhálach don chomhshaol (6),

—

ag féachaint don tuarascáil ón gCoimisiún an 25 Meitheamh 2020 maidir le cur chun feidhme na Treorach Réime um Straitéis Mhuirí (Treoir 2008/56/CE) (COM(2020)0259),

—

ag féachaint do thuarascáil an 30 Meán Fómhair 2019 ó Choiste Eolaíoch, Teicniúil agus Eacnamaíoch um Iascach an Choimisiúin (STECF) dar teideal Social data in the EU fisheries sector [Sonraí sóisialta in earnáil iascaigh AE] (STECF 19-03),

—

ag féachaint do thuarascáil STECF an 17 Nollaig 2020 dar teideal Social dimension of the CFP [An ghné shóisialta de CBI],

—

ag féachaint do thuarascáil eacnamaíoch bhliantúil STECF 2021 maidir le cabhlach iascaireachta an Aontais, a foilsíodh an 8 Nollaig 2021,

—

ag féachaint do thuarascáil STECF an 28 Aibreán 2021 maidir le critéir agus táscairí chun gnéithe inbhuanaitheachta do tháirgí bia mara a ionchorprú sna caighdeáin mhargaíochta faoin gComheagraíocht Mhargaidh,

—

ag féachaint do staidéar 2015 arna iarraidh ag an gCoiste um Iascach maidir leis na critéir chun rochtain ar iascaireacht a leithdháileadh in AE,

—

ag féachaint do bhreithiúnas Bhinse Riaracháin Montpellier an 15 Iúil 2021 i gcás uimh. 1801790,

—

ag féachaint do thuarascáil Fhondúireacht Nua Eacnamaíochta (NEF) Mheán Fómhair 2021 dar teideal “Cé a fhaigheann an deis iascaireacht in AE? Nuashonrú in 2021 ar an gcaoi a leithdháileann Ballstáit AE deiseanna iascaireachta”,

—

ag féachaint do thuarascáil 2018 ón gCiste Domhanda Fiadhúlra, dar teideal Evaluating Europe’s course to sustainable fisheries by 2020 [Meastóireacht a dhéanamh ar Bhealach na hEorpa chun an iascaigh inbhuanaithe faoi 2020],

—

ag féachaint do thuarascáil ó Low Impact Fishers of Europe and Our Fish an 27 Deireadh Fómhair 2021 dar teideal How the EU can Transition to Low Environmental Impact, Low Carbon, Socially Just Fishing [Conas is féidir le AE aistriú chuig Iascaireacht ag a bhfuil Tionchar Íseal ar an gComhshaol, Ísealcharbóin, agus atá Cóir go Sóisialta],

—

ag féachaint do thuarascáil 2020 ón Meitheal um Thrálaeireacht Leictreach de chuid na Comhairle Idirnáisiúnta um Thaiscéalaíocht na Mara (ICES) agus ó Chomhairle Speisialta ICES an 20 Bealtaine 2020 mar fhreagairt ar an iarraidh ón Ísiltír maidir leis an tionchar atá ag iascaireacht leictreach ar an éiceachóras agus ar an gcomhshaol ó iascach sól (Solea solea) sa Mhuir Thuaidh,

—

ag féachaint d’Airteagal 6.18 de Chód Iompair Eagraíocht Bia agus Talmhaíochta na Náisiún Aontaithe maidir le hIascach Freagrach, a bhaineann le cearta na n-iascairí ceardaíochta agus mionscála a chosaint agus rochtain fhabhrach a bheith acu, i gcás inarb iomchuí, ar thailte agus ar acmhainní traidisiúnta iascaireachta,

—

ag féachaint do Riail 54 dá Rialacha Nós Imeachta,

—

ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Iascach (A9-0152/2022),

A.

de bhrí, in Rialachán CBI, go n-áirítear na cuspóirí maidir lena áirithiú go mbeidh “gníomhaíochtaí iascaireachta agus dobarshaothraithe neamhdhíobhálach don chomhshaol san fhadtéarma agus go ndéanfar iad a bhainistiú ar bhealach atá comhsheasmhach leis na cuspóirí maidir le tairbhí eacnamaíocha, sóisialta agus fostaíochta a bhaint amach, agus maidir le rannchuidiú le hinfhaighteacht na soláthairtí bia, maidir le ‘cur chuige an réamhchúraim a chur i bhfeidhm maidir le bainistiú iascaigh, agus … [féachaint lena] áirithiú go ndéanfaidh saothrú bheo-acmhainní bitheolaíocha na mara pobail speiceas saothraithe a choinneáil thar leibhéil lenar féidir an uastáirgeacht inbhuanaithe a tháirgeadh’, agus luaitear na cuspóirí maidir le ‘cur chuige bunaithe ar éiceachóras i leith bhainistiú ar iascaigh a chur chun feidhme chun a áirithiú go ndéanfar íoslaghdú ar dhrochthionchair na ngníomhaíochtaí iascaireachta ar an éiceachóras mhuirí’, maidir le rannchuidiú le caighdeán cothrom maireachtála dóibh siúd a bhíonn ag brath ar ghníomhaíochtaí iascaireachta, agus iascaireacht chósta agus gnéithe socheacnamaíocha” á gcur san áireamh agus “gníomhaíochtaí iascaireachta cósta, agus gnéithe socheacnamaíocha” á gcur chun cinn’;

B.

de bhrí go n-iarrtar le cuspóir 14.b de Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe (SFIanna) na Náisiún Aontaithe go ndéanfaidh páirtithe “rochtain a thabhairt d’iascairí ar mionscála ar acmhainní muirí agus ar mhargaí muirí”;

C.

de bhrí go bhfuil an Chomhairle freagrach as deiseanna iascaireachta a shocrú (na gabhálacha incheadaithe iomlána nó na hiarrachtaí iascaireachta iomlána), a dháiltear i measc na mBallstát ina dhiaidh sin, rud lena n-áirithítear prionsabal na cobhsaíochta coibhneasta; de bhrí gur gné thábhachtach de CBI í an chobhsaíocht choibhneasta a cruthaíodh a bheith iontaofa san fhadtéarma agus a chuireann infheictheacht ar fáil d’iascairí, agus nár cheart an bonn a bhaint di; de bhrí go ndáileann gach Ballstát na deiseanna iascaireachta sin ar a iascairí agus ar a eagraíochtaí táirgeoirí, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta;

D.

de bhrí, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta, go bhfuil na Ballstáit freagrach as deiseanna iascaireachta a leithdháileadh; de bhrí go bhféadfadh difríochtaí móra a bheith ann idir na hearnálacha i dtíortha éagsúla, agus nach inmhianaithe cur chuige “aon réiteach amháin do chách” mar thoradh air sin;

E.

de bhrí, de réir Airteagal 17 de Rialachán CBI, nach mór do na Ballstáit leas a bhaint as critéir thrédhearcacha agus oibiachtúla, lena n-áirítear critéir de chineál comhshaoil, sóisialta agus eacnamaíoch agus na deiseanna iascaireachta atá ar fáil dóibh á leithdháileadh acu, amhail dá dtagraítear in Airteagal 16 de Rialachán CBI; de bhrí go bhféadfadh tionchar na hiascaireachta ar an gcomhshaol, stair an chomhlíonta, an rannchuidiú leis an ngeilleagar áitiúil agus leibhéil gabhála stairiúla a bheith san áireamh sna critéir sin;

F.

de bhrí, le hAirteagal 17, nach n-eisiatar iascaigh áineasa óna raon feidhme agus gur faoi na Ballstáit atá sé cinneadh a dhéanamh faoi conas deiseanna iascaireachta a leithdháileadh ar an leibhéal náisiúnta;

G.

de bhrí go luaitear in Airteagal 17 go “ndéanfaidh na Ballstáit iarracht ar dhreasachtaí a sholáthar do shoithí iascaireachta a bhfuil leas á bhaint acu as trealamh iascaireachta roghnaitheach nó as teicnící iascaireachta ar lú a dtionchar ar an gcomhshaol, amhail tomhailt laghdaithe fuinnimh nó damáiste laghdaithe don ghnáthóg”;

H.

de bhrí, de réir Airteagal 16, nach mór do na Ballstáit cinneadh a dhéanamh maidir leis an modh chun na deiseanna iascaireachta a leithdháileadh orthu, ar modhanna iad nach bhfuil faoi réir córas lamháltas iascaireachta inaistrithe, agus nach mór do gach Ballstát an modh leithdháilte a chur in iúl don Choimisiún;

I.

de bhrí gur cheart sonraí maidir le leithdháiltí cuótaí iascaireachta a fhoilsiú i gcomhréir leis na rialacháin ábhartha maidir le cosaint sonraí;

J.

de bhrí, i measúnú STECF ar an ngné shóisialta de CBI, gur fionnadh gurb amhlaidh, in 2020, nár thug ach 16 Bhallstát as 23 Bhallstát chósta freagra ar an iarraidh ón gCoimisiún é a chur ar an eolas faoin modh leithdháilte arna úsáid;

K.

de bhrí nár chomhlíon AE an spriocdháta chun dea-stádas comhshaoil d’uiscí muirí AE a bhaint amach faoi 2020, mar a leagtar amach in Airteagal 1(1) den Treoir Réime um Straitéis Mhuirí; de bhrí gur suíodh sa tuarascáil a ghlac an Coimisiún in 2020 maidir leis an gcéad timthriall de chur chun feidhme na Treorach Réime um Straitéis Mhuirí, agus cineál iomlánaíoch na Treorach sin á chur san áireamh, go bhfuil córas cosanta AE ar cheann de na córais cosanta is uaillmhianaí ar domhan agus gur thángthas ar an gconclúid gur gá é a fheabhsú chun aghaidh a thabhairt ar fhadhbanna amhail ró-iascaireacht i bhfarraigí áirithe agus cleachtais iascaireachta neamh-inbhuanaithe, dramhaíl phlaisteach, cothaithigh bhreise, torann faoi uisce, agus cineálacha eile truaillithe;

L.

de bhrí nár chomhlíon AE spriocdháta 2020 maidir le ráta saothraithe na huastáirgeachta inbhuanaithe (UTI) a bhaint amach le haghaidh gach stoic iascaireachta; de bhrí, áfach, go bhfuil dul chun cinn suntasach déanta i dtreo sprioc UTI a bhaint amach, go háirithe san Atlantach Thoir Thuaidh agus sa Mhuir Bhailt, áit a raibh 99 % de ghabhálacha a tugadh i dtír arna mbainistiú ag AE amháin, a raibh comhairle eolaíoch ar fáil ina leith, in 2020, ina “stoic a bhainistítear ar bhealach inbhuanaithe”;

M.

de bhrí go bhfuil gealltanas tugtha ag an Aontas maidir le Clár Oibre na Náisiún Aontaithe 2030 a bhaint amach, lena n-áirítear SFI 14: “na haigéin, na farraigí agus acmhainní muirí a chaomhnú agus a úsáid go hinbhuanaithe ar mhaithe le forbairt inbhuanaithe”;

N.

de bhrí, sa rún uaithi maidir leis an Straitéis “Ón bhFeirm go dtí an Forc”, gur iarr an Pharlaimint ar an gCoimisiún agus ar na Ballstáit “tacú go leormhaith leis an aistriú chuig an iascach ísealtionchair” lena n-áirítear “trí chéatadán na gcuótaí náisiúnta arna leithdháileadh ar iascaigh chósta ar mhionscála” a mhéadú;

O.

de bhrí go sainmhínítear “iascaireacht chósta ar mhionscála” i rialachán an Chiste Eorpaigh Muirí, Iascaigh agus Dobharshaothraithe (EMFAF) mar ghníomhaíochtaí iascaireachta arna ndéanamh ag soithí iascaireachta mara agus intíre ar lú ná 12 mhéadar a bhfad foriomlán agus nach n-úsáideann trealamh tarraingthe, nó ag iascairí de chois, lena n-áirítear bailitheoirí sliogéisc;

P.

de bhrí, i Straitéis Bithéagsúlachta AE do 2030, go n-áirítear cuspóir maidir le tionchair dhiúltacha iascaigh agus gníomhaíochtaí eastósctha ar ghnáthóga muirí íogaire agus ar speicis, lena n-áirítear grinneall na farraige, a laghdú d’fhonn dea-stádas comhshaoil a bhaint amach;

Q.

de bhrí go n-áirítear ar chuspóirí straitéis bithéagsúlachta AE foghabhálacha speiceas a laghdú go leibhéal lenar féidir iad a ghnóthú agus a chaomhnú;

R.

de bhrí gur earnáil straitéiseach de chuid an Aontais í iascach AE, lena soláthraítear líon suntasach post díreach agus indíreach san iascaireacht agus i limistéir chósta, agus geilleagar inbhuanaithe á chothabháil trí fhostaíocht agus slite beatha daoine a nascadh leis an gcríoch agus le cothabháil na dtraidisiún cultúrtha;

S.

de bhrí go gcuireann CEMID tacaíocht airgeadais ar fáil d’iascairí óga atá ag dul i mbun gníomhaíochtaí iascaireachta, cé nach bhfuil aon ráthaíocht ina dhiaidh sin maidir le deiseanna iascaireachta a fháil;

T.

de bhrí go gcuireann iascaireacht go mór le slándáil bia an Aontais;

U.

de bhrí go gcruthaíonn an iascaireacht poist ar muir agus ar tír araon; de bhrí go mbraitheann roinnt réigiún ar ghabhálacha a bheith ag teacht i dtír go háitiúil chun inmharthanacht go leor gnólachtaí a áirithiú agus chun pobail chósta bhríomhara a chothabháil;

V.

de bhrí nach bhfuil aon tuarascáil chuimsitheach ann ar chur chun feidhme Airteagal 17 de Rialachán CBI ag an gCoimisiún, rud a fhágann gurb iad na meastóireachtaí amháin atá ar fáil don mheasúnú tosaigh cur chun feidhme sin na meastóireachtaí atá foilsithe ag STECF, carthanachtaí, earnáil an iascaigh féin, eagraíochtaí neamhrialtasacha agus geallsealbhóirí;

W.

de bhrí, de réir an mheasúnaithe is déanaí ó STECF maidir le gné shóisialta CBI, in iarraidh 2020 ón gCoimisiún ar na Ballstáit faisnéis a sholáthar faoina gcóras leithdháilte, gur áiríodh ceist maidir le measúnú tionchair agus nár thuairiscigh ach dhá Bhallstát (an tSualainn agus an Danmhairg) go ndearna siad measúnú den sórt sin; de bhrí, sa tuarascáil chéanna, gur fionnadh gurb amhlaidh, in 2020, nár thug ach 16 Bhallstát as 23 Bhallstát chósta freagra ar an iarraidh ón gCoimisiún é a chur ar an eolas faoin modh leithdháilte arna úsáid; de bhrí nach bhfuil ach úsáid an-teoranta ag baint le roinnt mhaith de na freagairtí sin toisc nach raibh iontu ach cur síos leathan ar an gcabhlach náisiúnta iascaireachta nó toisc nach ndearna siad ach béim a chur ar chuspóir a leithdháiltí gan cur síos a dhéanamh ar na critéir “thrédhearcacha agus oibiachtúla”;

X.

de bhrí gurbh é 3,03 % san Iodáil, 11,6 % sa Chróit, 11,89 % sa Fhrainc, 13,68 % sa Phortaingéil agus 36,93 % sa Spáinn dáileadh an cuóta don tuinnín gorm do bhiaiste an éisc, 2020;

Y.

de bhrí go ndírítear ar an gcuid is mó de stoic le cineálacha cabhlaigh éagsúla, go príomha, ach go bhfuil go leor stoc eile ann a ndíríonn cabhlaigh ar mhionscála agus ar mhórscála araon orthu;

Z.

de bhrí, trí Airteagal 17 de Rialachán CBI a chur chun feidhme agus trí chuótaí iascaireachta a leithdháileadh bunaithe ar chritéir thrédhearcacha oibiachtúla de chineál comhshaoil, sóisialta nó eacnamaíoch, gur féidir le AE aistriú cothrom chuig cabhlach iascaireachta ísealcharbóin lena ngabhann tionchar íseal a bhaint amach; de bhrí nach mór don chuspóir sin a bheith fite fuaite leis an gcuspóir tairbhí eacnamaíocha, sóisialta agus fostaíochta a bhaint amach, agus rannchuidiú le hinfhaighteacht soláthairtí bia;

AA.

de bhrí go bhfuil an Coimisiún ag forbairt plean gníomhaíochta chun acmhainní iascaigh a chaomhnú agus chun éiceachórais mhuirí a chosaint, nach mór dóibh rannchuidiú le ceann de phríomhchuspóirí an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip trí inbhuanaitheacht iascach agus cosaint leormhaith a n-éiceachóras muirí agus a mbithéagsúlacht a áirithiú;

AB.

de bhrí gur tháinig an Pharlaimint, an Chomhairle agus an Coimisiún ar chomhaontú an 10 Samhain 2020 maidir leis an Rialachán lena mbunaítear plean ilbhliantúil bainistíochta don tuinnín gorm san Atlantach Thoir agus sa Mheánmhuir; de bhrí gur dhiúltaigh an Chomhairle don chomhaontú sin sa vótáil ina dhiaidh sin, rud a tháinig salach ar chinneadh a comhaontaíodh cheana féin leis an dá institiúid eile;

AC.

de bhrí go raibh tionchar ag Brexit freisin ar dháileadh na gceart iascaireachta in AE;

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

36.

37.

38.

—

ag féachaint do Bhrollach an Chonartha ar an Aontas Eorpach (CAE), go háirithe míreanna a trí, a ceathair agus a sé de,

—

ag féachaint do Theideal V CAE, go háirithe Caibidil a Dó, Roinn a Dó de maidir le forálacha i dtaca leis an gcomhbheartas slándála agus cosanta (CBSC),

—

ag féachaint don Chomhaontú Comhlachais idir an tAontas Eorpach agus a Bhallstáit, de pháirt amháin, agus an Úcráin, den pháirt eile (1), don Chomhaontú Comhlachais idir an tAontas Eorpach agus an Comhphobal do Fhuinneamh Adamhach agus a mBallstáit, de pháirt amháin, agus an tSeoirsia, den pháirt eile (2), don Chomhaontú Comhlachais idir an tAontas Eorpach agus an Comhphobal Eorpach do Fhuinneamh Adamhach agus a mBallstáit, de pháirt amháin, agus Poblacht na Moldóive, den pháirt eile (3), don Comhaontú Comhpháirtíochta Cuimsitheach Feabhsaithe idir an tAontas Eorpach agus an Comhphobal Eorpach do Fhuinneamh Adamhach, agus a mBallstáit, de pháirt amháin (4), agus Poblacht na hAirméine, den pháirt eile, don Chomhaontú Comhpháirtíochta agus Comhair idir na Comhphobail Eorpacha agus a mBallstáit, de pháirt amháin, agus Poblacht na hAsarbaiseáine, den pháirt eile (5),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/947 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 9 Meitheamh 2021 lena mbunaítear an Ionstraim um Chomharsanacht, Forbairt agus Comhar Idirnáisiúnta – An Eoraip Dhomhanda, lena leasaítear agus lena n-aisghairtear Cinneadh Uimh. 466/2014/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus lena n-aisghairtear Rialachán (AE) 2017/1601 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus Rialachán (CE, Euratom) Uimh. 480/2009 ón gComhairle (6),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/887 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20 Bealtaine 2021 lena mbunaítear an Lárionad Eorpach um Inniúlachtaí Tionsclaíochta Cibearshlándála, Teicneolaíochta Cibearshlándála agus Taighde Cibearshlándála agus Líonra na Lárionad Náisiúnta Comhordúcháin (7),

—

ag féachaint do Rialachán (AE) 2019/881 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 17 Aibreán 2019 maidir le ENISA (Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chibearshlándáil) agus maidir le deimhniú i ndáil le cibearshlándáil theicneolaíocht na faisnéise agus na cumarsáide agus lena n-aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 526/2013 (an Gníomh um Chibearshlándáil) (8),

—

ag féachaint do Threoir (AE) 2016/1148 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 6 Iúil 2016 maidir le bearta le haghaidh ardleibhéal comhchoiteann slándála do líonraí agus do chórais faisnéise ar fud an Aontais (9),

—

ag féachaint do Chinneadh (CBES) 2021/1792 ón gComhairle an 11 Deireadh Fómhair 2021 lena leasaítear Cinneadh 2014/145/CBES a bhaineann le bearta sriantacha i ndáil le gníomhaíochtaí lena mbaintear an bonn d’iomláine chríochach, de cheannasacht agus de neamhspleáchas na hÚcráine nó ar bagairt iad na gníomhaíochtaí sin ar an méid sin (10),

—

ag féachaint do Chinneadh (CBES) 2021/509 ón gComhairle an 22 Márta 2021 lena mbunaítear Saoráid Eorpach Síochána (EPF), agus lena n-aisghairtear Cinneadh (CBES) 2015/528 (11),

—

ag féachaint do Chinntí (CBES) 2021/748 (12), 2021/749 (13) agus 2021/750 (14) ón gComhairle an 6 Bealtaine 2021 maidir le rannpháirtíocht Cheanada, Ríocht na hIorua agus Stáit Aontaithe Mheiriceá i dtionscadal soghluaisteachta míleata PESCO,

—

ag féachaint do Chinneadh (CBES) 2020/1537 ón gComhairle an 22 Deireadh Fómhair 2020 lena leasaítear Cinneadh (CBES) 2019/797 a bhaineann le bearta sriantacha i gcoinne cibirionsaithe lena mbagraítear ar an Aontas nó ar a Bhallstáit (15),

—

ag féachaint do Chinneadh (CBES) 2020/1127 ón gComhairle an 30 Iúil 2020 lena leasaítear Cinneadh (CBES) 2019/797 a bhaineann le bearta sriantacha i gcoinne cibirionsaithe lena mbagraítear ar an Aontas nó ar a Bhallstáit (16),

—

ag féachaint don chinneadh ón gComhairle (CBES) 2019/797 an 17 Bealtaine 2019 maidir le bearta sriantacha i gcoinne cibirionsaithe a chuireann an tAontas nó a Bhallstáit i mbaol (17),

—

ag féachaint do Chinneadh (CBES) 2017/2315 ón gComhairle an 11 Nollaig 2017 lena mbunaítear buanchomhar struchtúrtha (PESCO) agus lena gcinntear liosta na mBallstát rannpháirteach (18),

—

ag féachaint do Chinneadh 2014/486/CBES ón gComhairle an 22 Iúil 2014 maidir le Misean Comhairleach an Aontais Eorpaigh d’Athchóiriú na hEarnála Sibhialtaí Slándála san Úcráin (EUAM an Úcráin) (19), agus do Chinneadh (CBES) 2021/813 ón gComhairle an 20 Bealtaine 2021 lena leasaítear Cinneadh 2014/486/CBES maidir le Misean Comhairleach an Aontais Eorpaigh d’Athchóiriú na hEarnála Sibhialtaí Slándála san Úcráin (EUAM an Úcráin) (20),

—

ag féachaint do Ghníomhaíocht Chomhpháirteach 2008/736/CBES ón gComhairle an 15 Meán Fómhair 2008 maidir le Misean Faireacháin an Aontais Eorpaigh sa tSeoirsia, EUMM na Seoirsia (21), agus Cinneadh (CBES) 2020/1990 ón gComhairle an 3 Nollaig 2020 lena leasaítear Cinneadh 2010/452/CBES maidir le Misean Faireacháin an Aontais Eorpaigh sa tSeoirsia, EUMM na Seoirsia (22),

—

ag féachaint do Chlár Oibre Bliantúil an Chiste Eorpaigh Cosanta le haghaidh 2021, arna ghlacadh ag an gCoimisiún an 30 Meitheamh 2021,

—

ag féachaint do thogra ón gCoimisiún an 16 Nollaig 2020 le haghaidh treoir ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le bearta le haghaidh ardleibhéal cibearshlándála coiteann ar fud an Aontais, lena n-aisghairtear Treoir (AE) 2016/1148 (COM(2020)0823),

—

ag féachaint do thogra ón gCoimisiún an 16 Nollaig 2020 le haghaidh treoir ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le hathléimneacht eintiteas criticiúil (COM(2020)0829),

—

ag féachaint do theachtaireacht chomhpháirteach ón gCoimisiún agus ó Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála an 16 Nollaig 2020 dar teideal The EU’s Cybersecurity Strategy for the Digital Decade (JOIN(2020)0018) [Straitéis Chibearshlándála AE don Deacáid Dhigiteach],

—

ag féachaint do theachtaireacht ón gCoimisiún an 24 Iúil 2020 maidir le Straitéis an Aontais Eorpaigh um an Aontas Slándála (COM(2020)0605),

—

ag féachaint don teachtaireacht chomhpháirteach ón gCoimisiún agus ó Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála an 13 Meán Fómhair 2017 dar teideal Resilience, Deterrence and Defence: Building strong cybersecurity for the EU (JOIN(2017)0450)[Athléimneacht, Díspreagadh agus Cosaint: Cibearshlándáil láidir a thógáil do AE],

—

ag féachaint do theachtaireacht chomhpháirteach an 7 Meitheamh 2017 ón gCoimisiún agus ó Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála dar teideal A Strategic Approach to Resilience in the EU’s external action [Cur chuige straitéiseach don athléimneacht i ngníomhaíocht sheachtrach an Aontais Eorpaigh](JOIN(2017)0021),

—

ag féachaint don chruinniú neamhfhoirmiúil den Chomhairle Eorpach a tionóladh an 10 agus an 11 Márta 2022, don chruinniú foirmiúil den Chomhairle Eorpach a tionóladh an 24 agus an 25 Márta 2022 agus do chruinniú mullaigh urghnách ECAT an 24 Márta 2022,

—

ag féachaint do ráiteas ó chomhaltaí na Comhairle Eorpaí an 26 Feabhra 2021 maidir le slándáil agus cosaint,

—

ag féachaint do chlár oibre straitéiseach nua 2019-2024 a ghlac an Chomhairle Eorpach an 20 Meitheamh 2019,

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle Eorpach an 20 Nollaig 2013, an 26 Meitheamh 2015, an 15 Nollaig 2016, an 9 Márta 2017, an 22 Meitheamh 2017, an 20 Samhain 2017 agus an 15 Nollaig 2017,

—

ag féachaint do na Conclúidí ón gComhairle an 22 Eanáir 2018 maidir leis an gcur chuige comhtháite i leith coinbhleachtaí agus géarchéimeanna seachtracha agus an 24 Eanáir 2022 maidir le staid slándála na hEorpa,

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 25 Samhain 2013, an 18 Samhain 2014, an 18 Bealtaine 2015, an 27 Meitheamh 2016, an 14 Samhain 2016, an 18 Bealtaine 2017, an 17 Iúil 2017, an 25 Meitheamh 2018, an 17 Meitheamh 2019, an 10 Nollaig 2019, an 17 Meitheamh 2020, an 12 Deireadh Fómhair 2020, an 20 Samhain 2020, an 7 Nollaig 2020 agus an 10 Bealtaine 2021 maidir leis an gcomhbheartas slándála agus cosanta,

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 13 Nollaig 2021 maidir le comhshocrú sibhialtach CBSC,

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 20 Samhain 2020 maidir le hathbhreithniú straitéiseach PESCO 2020,

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 16 Meitheamh 2020 maidir le gníomhaíocht sheachtrach AE i ndáil leis an sceimhlitheoireacht agus leis an antoisceachas foréigneach a chosc agus a chomhrac,

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 10 Nollaig 2019 maidir le hiarrachtaí comhlántacha chun an athléimneacht a fheabhsú agus chun bagairtí hibrideacha a chomhrac,

—

ag féachaint do chonclúidí an 10 Nollaig 2018 ón gComhairle maidir le mná, an tsíocháin agus an tslándáil,

—

ag féachaint do na conclúidí ón gComhairle agus ó ionadaithe rialtais na mBallstát, ag teacht le chéile dóibh i dtionól na Comhairle ar an 19 Samhain 2018, maidir le comhshocrú sibhialtach CBSC a bhunú,

—

ag féachaint do chonclúidí ón gComhairle an 19 Meitheamh 2017 maidir leis an gcreat le haghaidh freagairt chomhpháirteach taidhleoireachta ón Aontas ar chibirghníomhaíochtaí mailíseacha (“Bosca Uirlisí na Cibearthaidhleoireachta”),

—

ag féachaint don tuarascáil deiridh den chéad timthriall den Athbhreithniú Bliantúil Comhordaithe ar Chosaint (CARD) a cuireadh faoi bhráid na Comhairle ag an gcruinniú a bhí aici an 20 Samhain 2020

—

ag féachaint don straitéis dhomhanda dar teideal “Fís Chomhroinnte, Gníomhaíocht Chomhchoiteann: Eoraip níos láidre – Straitéis Dhomhanda maidir le Beartas Eachtrach agus Slándála an Aontais Eorpaigh,” ó Leas-Uachtarán an Choimisiúin / Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála (VP/HR), Federica Mogherini, an 28 Meitheamh 2016,

—

ag féachaint do na dearbhuithe comhpháirteacha ó chruinnithe mullaigh Chomhpháirtíocht an Oirthir 2009 i bPrág, 2011 i Vársá, 2013 i Vilnias, 2015 i Ríge, 2017 sa Bhruiséil agus 2021 sa Bhruiséil,

—

ag féachaint don dearbhú comhchoiteann a ghlac Coistí Parlaiminteacha Gnóthaí Eachtracha na Triúr Comhlachais, agus dóibh siúd a ghlac an Pholainn agus an Liotuáin an 13 Nollaig 2021 maidir leis an gcomhar a neartú laistigh de raon feidhme an fhaireacháin ar chearta an duine i gcríocha stáit Chomhpháirtíocht an Oirthir atá faoi fhorghabháil ag an Rúis,

—

ag féachaint do Phrótacal Mhionsc an 5 Meán Fómhair 2014, do Mheabhrán Mhionsc an 19 Meán Fómhair 2014, agus don phacáiste beart chun Comhaontuithe Mhionsc a chur chun feidhme, a glacadh agus a síníodh i Mionsc an 12 Feabhra 2015, agus a d’fhormhuinigh Comhairle Slándála na Náisiún Aontaithe ina n-iomláine i Rún 2202 (2015) an 17 Feabhra 2015,

—

ag féachaint do na cruinnithe tríthaobhacha an 14 Nollaig 2021 agus an 6 Aibreán 2022 idir Uachtarán na Comhairle Eorpaí, Charles Michel, Uachtarán Phoblacht na hAsarbaiseáine, Ilham Aliyev agus Príomh-Aire Phoblacht na hAirméine, Nikol Pashinyan,

—

ag féachaint don dearbhú comhpháirteach maidir leis an gcomhar idir an tAontas agus ECAT an 10 Iúil 2018 agus do dhearbhú comhpháirteach AE-ECAT an 8 Iúil 2016,

—

ag féachaint do séú tuarascáil ar dhul chun cinn an 17 Bealtaine 2021 maidir le cur chun feidhme an tacair chomhchoitinn de thograí a d’fhormhuinigh Comhairle AE agus Comhairle ECAT an 6 Nollaig 2016 agus an 5 Nollaig 2017,

—

ag féachaint don tacar comhchoiteann de 74 thogra chun Dearbhú Comhpháirteach Vársá a chur chun feidhme a d’fhormhuinigh Comhairle AE agus Comhairle ECAT an 6 Nollaig 2016 agus an 5 Nollaig 2017,

—

ag féachaint do ráiteas comhpháirteach ó AE agus ó na Náisiúin Aontaithe an 24 Eanáir 2022 maidir leis an gComhpháirtíocht Straitéiseach idir na Náisiúin Aontaithe agus an tAontas Eorpach maidir le hOibríochtaí Síochána agus Bainistiú Géarchéimeanna a atreisiú: Tosaíochtaí do 2022-2024,

—

ag féachaint do Chairt na Náisiún Aontaithe, d’Ionstraim Chríochnaitheach Heilsincí 1975 de chuid na hEagraíochta um Shlándáil agus Comhar san Eoraip (ESCE), do Chairt Pháras 1990 le haghaidh Eoraip Nua, do Chód Iompair ESCE maidir le Gnéithe Polaitiúla-Míleata den tSlándáil an 3 Nollaig 1994, don Mheabhrán maidir le Dearbhú Slándála maidir le hAontachas na hÚcráine leis an gConradh i ndáil le Neamhleathadh Arm Núicléach an 5 Nollaig 1994 (Meabhrán Bhúdaipeist maidir le Dearbhú Slándála) agus Doiciméad Vín an 30 Samhain 2011 maidir le bearta cothaithe muiníne agus slándála,

—

ag féachaint do rún uaithi an 7 Iúil 2021 ar an gcomhar idir AE agus ECAT i gcomhthéacs an chaidrimh thrasatlantaigh (23),

—

ag féachaint do rún uaithi an 20 Bealtaine 2021 maidir le príosúnaigh chogaidh i ndiaidh na coinbhleachta is déanaí idir an Airméin agus an Asarbaiseáin (24),

—

ag féachaint do rún uaithi an 25 Márta 2021 ar chur chun feidhme Threoir 2009/81/CE, maidir le soláthar i réimsí na cosanta agus na slándála, agus Threoir 2009/43/CE, maidir le haistriú táirgí a bhaineann le cosaint (25),

—

ag féachaint do rún uaithi an 11 Feabhra 2021 maidir le cur chun feidhme Chomhaontú Comhlachais AE leis an Úcráin (26),

—

ag féachaint do rún uaithi an 20 Eanáir 2021 maidir le cur chun feidhme an Chomhbheartais Slándála agus Cosanta – tuarascáil bhliantúil 2020 (27),

—

ag féachaint do rún uaithi an 20 Eanáir 2021 maidir le cur chun feidhme an chomhbheartais eachtraigh agus slándála – tuarascáil bhliantúil 2020, (28)

—

ag féachaint do rún uaithi an 20 Deireadh Fómhair 2020 maidir le cur chun feidhme Chomhaontú Comhlachais AE le Poblacht na Moldóive (29),

—

ag féachaint do rún uaithi an 16 Meán Fómhair 2020 maidir le cur chun feidhme Chomhaontú Comhlachais AE leis an tSeoirsia (30),

—

ag féachaint do mholadh uaithi an 19 Meitheamh 2020 chuig an gComhairle, chuig an gCoimisiún agus chuig Leas-Uachtarán an Choimisiúin/Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála maidir le Comhpháirtíocht an Oirthir, roimh Chruinniú Mullaigh mhí an Mheithimh 2020 (31),

—

ag féachaint do rún uaithi an 11 Nollaig 2018 maidir le soghluaisteacht mhíleata (32),

—

ag féachaint do rún uaithi an 13 Meitheamh 2018 maidir le cibearchosaint (33),

—

ag féachaint dá rúin roimhe seo maidir leis an Rúis, go háirithe na rúin sin a bhaineann le gníomhaíochtaí na Rúise i gcríocha thíortha Chomhpháirtíocht an Oirthir, a hionghabháil neamhdhleathach ar an gCrimé, a sáruithe ar chearta Thataraigh na Crimé, a forghabháil ar chodanna de chríoch na hÚcráine, na Seoirsia agus Phoblacht na Moldóive agus gníomhaíochtaí gaolmhara teorannaithe, chomh maith lena bolscaireacht naimhdeach agus bréagaisnéis i gcoinne thíortha AE agus thíortha Chomhpháirtíocht an Oirthir,

—

ag féachaint do Riail 54 dá Rialacha Nós Imeachta,

—

ag féachaint don tuarascáil ón gCoiste um Ghnóthaí Eachtracha (A9-0168/2022),

A.

de bhrí go bhfuil Chomhpháirtíocht an Oirthir mar chuid de bheartas comharsanachta AE agus de bhrí go bhfuil cur chuige cuimsitheach ag AE i leith na slándála agus na hathléimneachta, lena n-áirítear i gcoinne cibearbhagairtí agus bagairtí hibrideacha, atá ceaptha go sonrach chun an caidreamh leis na sé thír de chuid Chomhpháirtíocht an Oirthir a dhaingniú: an Airméin, an Asarbaiseáin, an Bhealarúis, an tSeoirsia, Poblacht na Moldóive agus an Úcráin, chun cuidiú le cur chun cinn na síochána, na cobhsaíochta, na hathléimneachta, an rathúnais chomhroinnte, na forbartha inbhuanaithe, na n-athchóirithe agus na slándála daonna i gcomharsanacht Oirthear an Aontais, chun an comhar eacnamaíoch a neartú, chun tacú le hathchóiriú trasearnála agus chun rannchuidiú le hathléimneacht fhoriomlán na dtíortha sin, de mheon úinéireachta agus freagrachta comhroinnte;

B.

de bhrí go bhféachann Chomhpháirtíocht an Oirthir le cobhsaíocht, rathúnas agus comhar frithpháirteach a chothú, agus leis an tiomantas do na hathchóirithe is gá a chur chun cinn; de bhrí go bhfuil géarghá le réiteach síochánta coinbhleachta a neartú ar fud Chomhpháirtíocht an Oirthir, go háirithe trí chuir chuige agus fóraim iltaobhacha amhail ESCE; de bhrí gur gá straitéis a fhorbairt maidir le conas aghaidh níos fearr a thabhairt ar ghnéithe slándála de bheartas AE maidir le Chomhpháirtíocht an Oirthir, agus riachtanais slándála na dtíortha comhpháirtíochta ábhartha á dtógáil mar thúsphointe, ós rud é gur bagairt shuntasach dhomhanda agus bagairt ar shíocháin, cobhsaíocht agus slándáil thíortha Chomhpháirtíocht an Oirthir agus mhór-roinn na hEorpa é díchobhsú réigiún Chomhpháirtíocht an Oirthir;

C.

de bhrí go bhfuil Chomhpháirtíocht an Oirthir ag dul i ngleic le sáruithe tromchúiseacha ar an dlí idirnáisiúnta, ar bhagairtí slándála agus ar choinbhleachtaí le blianta beaga anuas, rud ba chúis le cogadh reatha foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine; de bhrí go bhfuil slándáil agus síocháin i gcomharsanacht an Oirthir ag glacadh leis go ndéantar an dlí idirnáisiúnta, iomláine chríochach agus cearta agus saoirsí bunúsacha a urramú agus a chaomhnú; de bhrí gur cheart do AE a dhícheall a dhéanamh chun cabhrú le tíortha comhlachaithe Chomhpháirtíocht an Oirthir a gceannasacht agus a smacht iomlán ar a gcríocha a fháil ar ais; de bhrí go bhfuil tiomantas soiléir AE do pheirspictíocht Eorpach thíortha comhlachaithe Chomhpháirtíocht an Oirthir ríthábhachtach d’athchóirithe atá ar son an daonlathais agus do shlándáil, cobhsaíocht agus rathúnas a sochaithe;

D.

de bhrí gur chinn AE agus comhpháirtithe Chomhpháirtíocht an Oirthir go comhpháirteach a gcomhar i réimse na slándála a dhoimhniú, lena n-áirítear feabhas a chur ar chumas thíortha Chomhpháirtíocht an Oirthir dul i ngleic le bagairtí hibrideacha agus cibearbhagairtí; de bhrí nach mór díriú ar ghnáthbhagairtí a chaomhnú freisin, ag cur san áireamh na forbairtí a tharla le déanaí i dtíortha Chomhpháirtíocht an Oirthir agus san Áise Láir;

E.

de bhrí go bhfuil aidhmeanna bunriachtanacha Chomhpháirtíocht an Oirthir tairbheach do gach comharsa, lena n-áirítear an Rúis, sa mhéid is go gcabhraíonn siad le réigiún níos cobhsaí a chruthú trí bhearta lena gcaomhnaítear an dlí idirnáisiúnta, urraim d’iomláine chríochach agus do na conarthaí lena rialaítear an caidreamh idir stáit agus lena gcuirtear feabhas ar an dea-rialachas, ar an daonlathas, ar an smacht reachta, ar an urraim do chearta an duine agus ar an dea-chaidreamh comharsanachta trí shíocháin, cobhsaíocht, rathúnas comhroinnte agus ionchais do phobail thíortha uile Chomhpháirtíocht an Oirthir a chur chun cinn; de bhrí gur bagairt shuntasach do AE agus don tsíocháin, don chobhsaíocht agus don tslándáil dhomhanda é díchobhsú réigiún Chomhpháirtíocht an Oirthir;

F.

de bhrí gur athdhearbhaíodh ag Cruinniú Mullaigh Chomhpháirtíocht an Oirthir a tionóladh an 15 Nollaig 2021 ceart ceannasach gach comhpháirtí a leibhéal uaillmhéine agus a spriocanna a roghnú ina chaidreamh le AE;

G.

de bhrí go raibh iarrachtaí méadaithe mar thoradh ar Chruinniú Mullaigh Chomhpháirtíocht an Oirthir chun athléimneacht a fheabhsú, cumarsáid straitéiseach agus an comhrac i gcoinne na bréagaisnéise a neartú, agus an tslándáil, an t-idirphlé cibearshlándála agus an comhar a chothú i réimsí CBSC;

H.

de bhrí go bhfuil coinbhleacht chríochach ar a tairseach ag gach tír i limistéar Chomhpháirtíocht an Oirthir, seachas an Bhealarúis, arna stiúradh ag an Rúis nó a bhfuil baint aici leis;

I.

de bhrí, an 22 Feabhra 2022, gur thacaigh an dá sheomra de Pharlaimint na Rúise — an Chomhairle Cónaidhme agus Dúma an Stáit — d’aon ghuth le haitheantas a thabhairt do réigiúin scarúnaíocha na hÚcráine in Donetsk agus Luhansk mar stáit neamhspleácha;

J.

de bhrí, an 23 Feabhra 2022, gur vótáil Parlaimint na Rúise chun ligean don Uachtarán Putin arm na Rúise a úsáid lasmuigh den tír chun “tacaíocht a thabhairt do scarúnaithe san Úcráin”;

K.

de bhrí gur fhógair Uachtarán na Rúise Vladimir Putin an 24 Feabhra 2022 i gcraoladh teilifíse réamhthaifeadta gur ordaigh sé “oibríocht mhíleata speisialta” in oirthear na hÚcráine; de bhrí gur tharla ionsaithe diúracán i mórán cathracha ar fud na tíre cúpla nóiméad ina dhiaidh sin, lena n-áirítear i bpríomhchathair na hÚcráine; de bhrí, ag breacadh an lae, gur thrasnaigh trúpaí agus feithiclí armúrtha isteach in oirthear na hÚcráine ó theorainn na Rúise, agus ón mBealarúis sa tuaisceart agus ón gCrimé, a d'ionghabh an Rúis go neamhdhleathach, ó dheas;

L.

de bhrí, an 27 Feabhra 2022, gur chinn an tUachtarán Putin fórsaí núicléacha agus diúracán na Rúise a chur ar an leibhéal ullmhachta is airde don chomhrac;

M.

de bhrí, an 24 Feabhra 2022, gur thosaigh an Rúis ionradh iomlán ar an Úcráin trí theorainneacha thuaidh, thoir agus theas na tíre agus na Mara Duibhe, tar éis di níos mó ná 200 000 trúpa a chruinniú i bhfoirm ionsaitheach ar theorainn na hÚcráine, agus dlús á chur aici freisin lena beartaí hibrideacha agus cibearchogaíochta i gcoinne údaráis thofa na hÚcráine, agus ag an am céanna go ndearna sí buamáil mhór ar limistéir shibhialtacha inar úsáidíodh a n-aerfhórsaí agus cabhlaigh agus armra ab airde; de bhrí gurb í seo an choimhlint mhíleata is mó san Eoraip ón Dara Cogadh Domhanda;

N.

de bhrí, in ainneoin céimeanna ar gúl ag an tús mar gheall ar dhianiarrachtaí frithbheartaíochta na hÚcráine, go bhfuil oibríochtaí ionsaitheacha agus ionsaithe aeir agus airtléire/roicéid déanta ag fórsaí na Rúise ar shuíomhanna shibhialtacha agus ar bhonneagar sibhialtach, lena n-áirítear ar chonairí aslonnaithe aitheanta;

O.

de bhrí, an 13 Márta 2022, gur ghéaraigh an Rúis a cogadh foghach san Úcráin le hionsaithe ar bhunáit mhíleata suntasach níos lú ná 16 km ó theorainn na Polainne, inar maraíodh ar a laghad 35 duine agus inar gortaíodh 134 duine eile, rud a chruthaigh ardteannas breise sa réigiún;

P.

de bhrí go leanann an Rúis, de chuid an Uachtarán Putin, de bheith ag gabháil do chogadh foghach agus cogaíocht hibrideach leanúnach i gcoinne roinnt tíortha de chuid Chomhpháirtíocht an Oirthir, agus an bhagairt fornirt atá ann i gcónaí ar fud an réigiúin, ionsaí armtha agus forghabháil neamhdhleathach mar thaca leis, d’fhonn stáit a choinneáil lag go polaitiúil agus lasmuigh den pholaitíocht agus iad ceangailte le réimse tionchair féindearbhaithe Mhoscó, agus neamhaird éifeachtach á tabhairt aici ar cheart ceannasach thíortha Chomhpháirtíocht an Oirthir i leith iomláine chríochach, a roghanna beartais eachtraigh féin a dhéanamh agus a comhghuaillíochtaí féin a roghnú, de shárú ar phrionsabail ábhartha ESCE a chumhdaítear in Ionstraim Críochnaitheach Heilsincí 1975, Cairt Pháras 1990 chomh maith le Doiciméad Iostanbúl (1999) agus Dearbhú Astana (2010); de bhrí go bhfuil gníomhaíochtaí ionsaitheacha na Rúise agus a hiarrachtaí chun ord slándála na hEorpa a lagú ina gcúis le héagobhsaíocht sa réigiún agus níos faide i gcéin agus go bhfuil sé mar aidhm acu freisin ról AE sa réigiún a lagú agus a dhíghrádú;