1.

In ainneoin go bhfuil dul chun cinn maith déanta ag a lán Ballstát ar fud an Aontais maidir le beartais agus cláir foghlama a chur chun feidhme chun tacú leis an aistriú glas agus chun an fhoghlaim don fhorbairt inbhuanaithe a chur chun cinn, ní mór, mar sin féin, leanúint de na hiarrachtaí agus dlús a chur leo i ndáil leis an méid sin. Ba cheart tuilleadh spreagtha agus tacaíochta a thabhairt do bheartas agus cleachtas don chineál seo foghlama. Ní mór a aithint go bhfuil gá le foghlaim idirnasctha ar fud cholúin chomhshaoil, eacnamaíocha agus shóisialta na forbartha inbhuanaithe, agus béim shonrach a leagan ar an gcolún comhshaoil.

2.

Sa Chomhaontú Glas don Eoraip (1), i Straitéis Bhithéagsúlachta an Aontais Eorpaigh do 2030 (2), straitéis na hEagraíochta Oideachais, Eolaíochta agus Chultúir na Náisiún Aontaithe (UNESCO) maidir le hOideachas don Fhorbairt Inbhuanaithe do 2030 agus obair ghaolmhar Choimisiún Eacnamaíochta na Náisiún Aontaithe don Eoraip (UNECE) (3), cuirtear chun suntais ról tábhachtach na scoileanna, an ardoideachais agus na n-institiúidí oideachais agus oiliúna eile chun dul i gcion ar fhoghlaimeoirí, tuismitheoirí, oideachasóirí (4) agus an pobal i gcoitinne maidir leis na hathruithe is gá le haghaidh aistriú glas rathúil, cóir agus cuimsitheach. Sna conclúidí uaithi maidir le “Bithéagsúlacht – an gá le gníomh práinneach” (5), chuir an Chomhairle i bhfios go láidir go bhfuil an infheistíocht san oideachas, i measc réimsí eile, ríthábhachtach chun na sonraí is fearr a bhailiú agus chun teacht ar na réitigh is fearr i ndáil leis sin. I Straitéis Óige an Aontais Eorpaigh, sainaithnítear Eoraip ghlas inbhuanaithe mar sprioc agus iarrtar go mbeadh gach duine óg gníomhach ó thaobh an chomhshaoil de agus go mbeadh oideachas orthu ina leith.

3.

Leis an aistriú glas agus an fhorbairt inbhuanaithe, tacaítear le foghlaimeoirí, gan beann ar aois, ionas go mbeidh siad in ann an t-eolas, na scileanna agus na dearcthaí is gá a shealbhú chun maireachtáil ar bhealach níos inbhuanaithe, patrúin tomhaltais agus táirgeachta a athrú, slite maireachtála níos sláintiúla a ghlacadh chucu féin agus rannchuidiú – ar bhonn aonair agus ar bhonn comhchoiteann – le geilleagar agus sochaí níos inbhuanaithe a bhaint amach. Rannchuidíonn an fhoghlaim sin freisin le scileanna agus inniúlachtaí a fhorbairt atá ag teastáil níos mó ná riamh sa mhargadh saothair. Cuirtear chun cinn léi freisin tuiscint ar na dúshláin dhomhanda idirnasctha atá romhainn, lena n-áirítear an ghéarchéim aeráide, díghrádú an chomhshaoil agus cailliúint na bithéagsúlachta, a bhfuil gnéithe comhshaoil, sóisialta, eacnamaíocha agus cultúrtha ag baint leo go léir.

4.

Le Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe NA, go háirithe Sprioc 4.7, iarrtar ar gach foghlaimeoir eolas agus scileanna a shealbhú faoi 2030 ar eolas agus scileanna iad is gá chun an fhorbairt inbhuanaithe a chur chun cinn, lena n-áirítear tríd an oideachas don fhorbairt inbhuanaithe agus stíleanna maireachtála inbhuanaithe, cearta an duine, an comhionannas inscne, cultúr na síochána agus an neamhfhoréigin a chur chun cinn, an tsaoránacht dhomhanda agus meas a léiriú ar an éagsúlacht chultúrtha agus ar an gcaoi a gcuireann an cultúr leis an bhforbairt inbhuanaithe, mar aon le nithe eile nach iad (6).

5.

Leis an Teachtaireacht maidir leis an Limistéar Eorpach Oideachais (7), Colún Eorpach na gCeart Sóisialta (8), an creat straitéiseach le haghaidh comhar Eorpach san oideachas agus san oiliúint i dtreo Limistéar Eorpach Oideachais agus níos faide anonn (2021-2030) (9) agus an Teachtaireacht maidir le LET nua um Taighde agus um Nuálaíocht (10), iarrtar go ndíreofaí beartais agus infheistíochtaí oideachais agus oiliúna ar aistriú glas agus ar aistriú digiteach cuimsitheach don athléimneacht agus rathúnas san am atá le teacht.

6.

Is é is aidhm do na heochair-inniúlachtaí, a shainítear sa Chreat Tagartha Eorpach Eochair-inniúlachtaí don fhoghlaim ar feadh an tsaoil (11), tacú le daoine ar fud na hEorpa an t-eolas, na scileanna agus na dearcthaí is gá a shealbhú le haghaidh sásamh agus forbairt phearsanta, infhostaitheachta, cuimsiú sóisialta, stíl mhaireachtála inbhuanaithe, saol rathúil i sochaí shíochánta, bainistiú saoil atá airdeallach ar an tsláinte, saoránacht ghníomhach i ré ina bhfuil athruithe ó bhonn ag teacht go tapa.

7.

Leis an gClár Oibre Nua Scileanna don Eoraip (12), fógraíodh tacaíocht chun tacar croíscileanna glasa a fhorbairt le haghaidh an mhargaidh saothair chun glúin gairmithe atá feasach ar an gcomhshaol agus oibreoirí eacnamaíocha glasa a chruthú agus fógraíodh tacaíocht chun saincheisteanna comhshaoil agus aeráide a chomhtháthú san oideachas ginearálta, san ardoideachas, sa ghairmoideachas, sa ghairmoiliúint agus sa taighde a dhéantar. Tá gairmithe rí-inniúla ag teastáil san Eoraip chun tacú leis an aistriú glas agus chun go mbeidh an Eoraip ina ceannaire domhanda i réimse na dteicneolaíochtaí inbhuanaithe.

8.

Leis an Moladh ón gComhairle maidir leis an ngairmoideachas agus an ghairmoiliúint (VET) le haghaidh an iomaíochais inbhuanaithe, na cothroime sóisialta agus na hathléimneachta (13), agus le Dearbhú Osnabrück, aithnítear go bhfuil earnáil an ghairmoideachais agus na gairmoiliúna ríthábhachtach le haghaidh an aistrithe ghlais agus an aistrithe dhigitigh.

9.

Leis an gComhshocrú Aeráide Eorpach, iarrtar ar dhaoine aonair, ar phobail agus ar eagraíochtaí a bheith rannpháirteach sa ghníomhaíocht ar son na haeráide agus Eoraip atá níos glaise a fhorbairt trí dheiseanna a thairiscint chun foghlaim faoin athrú aeráide, réitigh a fhorbairt agus a chur chun feidhme agus nasc a dhéanamh le daoine eile chun tionchar na réiteach sin a iolrú. Tá sé d’aidhm ag an Oideachas le haghaidh Comhghuaillíocht Aeráide pobal a chruthú a bheidh á stiúradh ag mic léinn agus múinteoirí, in éineacht lena scoileanna agus lena líonraí agus le gníomhaithe oideachais eile, ceachtanna a fhoghlaim ón oiread eispéireas ábhartha is féidir, agus dul i ngleic leis an ilroinnt idir earnálacha oideachais, fearainn oideachais agus an pobal oideachais.

10.

Leis an bPlean Gníomhaíochta don Oideachas Digiteach (14), soláthraítear fís le haghaidh oideachas agus oiliúint dhigiteach atá ar ardcháilíocht, cuimsitheach agus inrochtana agus cuirtear i dtábhacht arís leis a thábhachtaí atá teicneolaíochtaí digiteacha mar chumasóirí cumhachtacha le haghaidh an aistrithe ghlais agus, san am céanna, éascaítear leis an t-aistriú i dtreo iompar inbhuanaithe maidir le táirgí digiteacha a fhorbairt agus a úsáid araon.

11.

Leis an Bauhaus Eorpach Nua, cuirtear gné chultúrtha chruthaitheach leis an gComhaontú Glas don Eoraip, gné darb aidhm léiriú a dhéanamh ar an gcaoi ar féidir leis an nuálaíocht inbhuanaithe athruithe dearfacha follasacha a dhéanamh sa saol laethúil, lena n-áirítear i bhfoirgnimh scoile agus i dtimpeallachtaí foghlama eile.

12.

Trína chlár um Oideachas le haghaidh Forbairt Inbhuanaithe, tá UNESCO ag oibriú ar an oideachas agus an oiliúint a dhéanamh níos lárnaí agus níos feiceálaí sa fhreagairt idirnáisiúnta ar an ngéarchéim aeráide agus chun na Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe uile a bhaint amach, go háirithe Sprioc 4.7 maidir leis an oideachas le haghaidh na forbartha inbhuanaithe. Faoi Chreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide agus faoi Chomhaontú Pháras, geallann na páirtithe go gcuirfidh siad, i gcomhthéacs gach gné den fhorbairt inbhuanaithe, go háirithe an t-oideachas, an oiliúint, feasacht an phobail, rannpháirtíocht an phobail agus rochtain an phobail ar fhaisnéis maidir leis an athrú aeráide chun cinn agus go ndéanfaidh siad comhar i dtaobh na nithe sin.

13.

Tá méadú ag teacht ar an bhfeasacht agus ar an mian i measc daoine óga i ndáil le dul i ngleic le saincheisteanna na forbartha inbhuanaithe, go háirithe saincheisteanna comhshaoil agus aeráide. Léiríonn torthaí suirbhé Eorabharaiméadair a eisíodh i mí na Bealtaine 2022 go gceapann daoine óga san Aontas go bhfuil “an comhshaol a chosaint agus an t-athrú aeráide a chomhrac” ar cheann de na príomhthosaíochtaí ar cheart díriú orthu le linn Bhliain Eorpach na hÓige (2022). Léiríonn sonraí ECFE (15) ó 2018 go raibh daoine óga d’aois 15 bliana an-fheasach ar an athrú aeráide agus ar an ngéarchéim chomhshaoil agus gur gá aghaidh a thabhairt orthu. Léiríonn na sonraí céanna, áfach, go mbraitheann líon i bhfad níos lú scoláirí go bhfuil sé de chumhacht acu aon difear ar fiú trácht air a dhéanamh. Le géarchéim aeráide agus chomhshaoil chomh mór sin, ráineodh go mbraithfeadh foghlaimeoirí sáraithe ag an bhfadhb nó go mbraithfidís nach bhfuil aon chumhacht acu, agus is amhlaidh a chuireann faisnéis mhíchruinn nó mífhaisnéis leis sin.

14.

Tá sé thar a bheith tábhachtach go n-éistfeadh na córais agus na hinstitiúidí oideachais agus oiliúna lena bhfuil á rá anois ag daoine óga maidir leis na géarchéimeanna aeráide agus bithéagsúlachta agus go mbeadh daoine óga rannpháirteach i mbun réitigh a dhearadh a bhaineann leis an bhfoghlaim don aistriú glas agus don fhorbairt inbhuanaithe agus go rachaidís i mbun gníomhaíochta ar mhaithe le todhchaí inbhuanaithe. Tá ról tábhachtach ag Bliain Eorpach na hÓige 2022 chun rannpháirtíocht na n-óg a spreagadh a thuilleadh.

15.

Le paindéim COVID-19, cuireadh i dtábhacht na dlúthnaisc atá againn leis an dúlra agus cuireadh béim an athuair ar chórais oideachais agus oiliúna. Foghlaimíodh ceachtanna freisin faoi na féidearthachtaí nua oideachais agus oiliúna, lena n-áirítear cur chuige foghlama cumaisc i suíomhanna difriúla (lena n-áirítear ar líne), rannpháirtíocht agus féinriar foghlaimeoirí agus naisc idir an fhoghlaim fhoirmiúil agus an pobal i gcoitinne. Mhéadaigh an phaindéim an imní atá ann le fada an lá freisin faoi dhea-bhail fhisiceach, mheabhrach agus mhothúchánach leanaí, daoine óga agus daoine fásta.

16.

Tá ionaid aonair oideachais agus cúraim luath-óige, scoileanna, institiúidí ardoideachais, eagraíochtaí taighde, soláthraithe gairmoideachais agus gairmoiliúna ag éirí níos gníomhaí an t-am ar fad maidir leis an ngéarchéim aeráide agus an ghéarchéim bhithéagsúlachta. Ní gné shistéamach den oideachas ná den oiliúint ar fud an Aontais go fóill í an inbhuanaitheacht.

17.

I dtíortha go leor, glacadh le foghlaim ar mhaithe le hinbhuanaitheacht agus le coincheapa eile atá chomh inoibrithe céanna, amhail oideachas don fhorbairt inbhuanaithe agus oideachas don tsaoránacht dhomhanda i mbeartais, i straitéisí agus i gcuraclaim. Mar sin féin, tá tuilleadh den tacaíocht spriocdhírithe, den saineolas, agus deiseanna oiliúna ag teastáil ó oideachasóirí chun prionsabail an aistrithe ghlais agus na forbartha inbhuanaithe a ionchorprú ina gcleachtais teagaisc agus oiliúna. Braitheann siad nach bhfuil na scileanna cuí acu chun déileáil leis an imní faoin gcomhshaol ná leis an doirbhíochas faoin gcomhshaol ná chun cabhrú le foghlaimeoirí dul i ngleic le saincheisteanna aeráide agus comhshaoil ar bhealach dearfach.

18.

Ní ann i gcónaí do chur chuige uile-institiúide maidir le hinbhuanaitheacht ina dtugtar isteach na réimsí uile gníomhaíochta. Áirítear leis na cuir chuige sin an teagasc agus an fhoghlaim; rialachas; an taighde agus an nuálaíocht; bonneagar, saoráidí agus oibríochtaí, agus ba cheart dóibh suim a mhúscailt i measc foghlaimeoirí, foirne, tuismitheoirí agus pobail áitiúla agus an phobail i gcoitinne.

19.

Ní mór féachaint arís ar an bpoitéinseal agus na deiseanna atá ann chun na cláir oideachais agus oiliúna a chomhlánú agus a láidriú a thuilleadh. Leis an teagasc agus leis an bhfoghlaim don aistriú glas agus don fhorbairt inbhuanaithe, féadfar tacú go hiomlán le beartais agus le cláir don tsláinte, an fholláine agus an chuimsiú; an tsaoránacht ghníomhach agus dhomhanda; an dlúthpháirtíocht; an fhoghlaim mhac léinn-lárnach; an taighde agus an nuálaíocht; agus an claochlú digiteach, lena n-áirítear an intleacht shaorga (16)..

20.

Trí ghné an oideachais agus na hoiliúna a chomhtháthú go córasach i mbeartais eile a bhaineann leis an aistriú glas agus leis an bhforbairt inbhuanaithe, agus i ndearcadh feadh an tsaoil, is féidir tacú le cur chun feidhme na mbeartas sin. Leis an gcomhtháthú sin freisin, is féidir earnálacha éagsúla den tsochaí agus den gheilleagar a nascadh agus an inbhuanaitheacht a dhaingniú go héifeachtach san oideachas agus san oiliúint.

21.

Tugtar lán-urraim leis an Moladh seo do phrionsabail na coimhdeachta agus na comhréireachta. Aithnítear ann go bhfuil difríochtaí móra ann ó thaobh an leibhéil neamhspleáchais atá ag na hinstitiúidí oideachais agus oiliúna i measc na mBallstát. I roinnt Ballstát, tá leibhéal ard neamhspleáchais ag institiúidí oideachais agus oiliúna, ag institiúidí oideachais múinteoirí, agus ag múinteoirí agus oiliúnóirí. Cuirfear an Moladh chun feidhme i gcomhréir le himthosca náisiúnta agus i gcomhar leis na Ballstáit.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

1.

Laistigh den Eoraip, tá méadú ag teacht ar an líon daoine ar gá dóibh a gcuid eolais, scileanna agus inniúlachtaí a thabhairt cothrom le dáta agus a fheabhsú chun an bhearna a líonadh idir an t-oideachas agus an oiliúint fhoirmiúil agus na riachtanais atá ag sochaí agus margadh saothair atá ag athrú go tapa. Chuir an téarnamh ó phaindéim COVID-19 agus na haistrithe digiteacha agus glasa dlús leis an athrú ar an gcaoi a mairimid, a bhfoghlaimímid agus a n-oibrímid. Chuir siad chun suntais freisin gur gá go mbeidh daoine in ann déileáil níos fearr le dúshláin atá ann faoi láthair agus a bheidh ann amach anseo. Rinne an phaindéim difear d’ionchais ghairme daoine óga agus daoine fásta araon. Tháinig méadú ar an dífhostaíocht freisin agus rinneadh dochar do dhea-bhail fhisiciúil, mheabhrach agus mhothúchánach na gcéadta milliún duine san Eoraip.

2.

Tá soláthar easpach na scileanna ábhartha i margadh saothair an Aontais ar cheann de na príomhdhúshláin roimh ghnólachtaí agus roimh fhostóirí Eorpacha. Ag an am céanna, tá aghaidh á tabhairt ag oibrithe ar athruithe dífhasaigh ar an gcaoi a n-eagraítear an obair. Ina theannta sin, tá athruithe bunúsacha ag teacht ar phróifílí tascanna agus ar riachtanais scileanna mar gheall ar na haistrithe digiteacha agus glasa. Mar a leagtar amach i gCinneadh (AE) 2021/1868 ón gComhairle an 15 Deireadh Fómhair 2021 maidir le treoirlínte do bheartais fostaíochta na mBallstát (1), “Oibreoidh na Ballstáit agus an tAontas i dtreo straitéis chomhordaithe le haghaidh fostaíocht a fhorbairt, go háirithe chun lucht saothair sciliúil oilte solúbtha a chur chun cinn, chomh maith le margaí saothair atá in ann a bheith freagrúil i leith athruithe eacnamaíocha”. Tá uas-sciliú agus athsciliú leanúnach fíor-riachtanach d’oibrithe le go mbeidh siad in ann freagairt ar riachtanais a bpoist reatha nó aistriú chuig poist nua agus earnálacha atá ag leathnú, amhail an earnáil ghlas agus an earnáil dhigiteach, go háirithe i gcomhthéacs an aosaithe dhéimeagrafaigh.

3.

Tá rochtain ar theagasc agus ar fhoghlaim ar ardchaighdeán a sholáthraítear ar bhealaí agus i suíomhanna éagsúla de dhíth ar dhaoine chun a n-eolas, scileanna agus inniúlachtaí pearsanta, sóisialta, cultúrtha agus gairmiúla a fhorbairt. Iarradh go mbeadh córais oideachais agus oiliúna níos solúbtha agus go dtiocfaidís ar réitigh chun foghlaim níos dírithe ar an bhfoghlaimeoir, níos inrochtana agus níos cuimsithí a sholáthar do raon níos leithne próifílí. Tá aghaidh á tabhairt ag soláthraithe seachfhoirmiúla oideachais agus oiliúna ar an riachtanas sin freisin trí dheiseanna nua agus nuálacha maidir le huas-sciliú agus athsciliú a sholáthar.

4.

Tá cultúr éifeachtach na foghlama ar feadh an tsaoil ríthábhachtach chun a áirithiú go bhfuil an t-eolas, na scileanna agus na hinniúlachtaí is gá ag gach duine le go mbeidh rath orthu sa tsochaí, sa mhargadh saothair agus ina saol pearsanta. Tá sé fíor-riachtanach gur féidir le daoine rochtain a fháil ar oideachas agus oiliúint ábhartha ar ardchaighdeán, ar uas-sciliú agus ar athsciliú ar feadh a saoil. Ba cheart do dheiseanna foghlama ar feadh an tsaoil a bheith mar chuid de straitéis fhadtéarmach na n-institiúidí oideachais agus oiliúna chun feabhas a chur ar a bhfreagrúlacht ar riachtanais na bhfostaithe agus na bhfoghlaimeoirí atá ag athrú go tapa. Cuirfidh sé sin ar a gcumas do phobal foghlama níos éagsúla (lena n-áirítear céimithe na n-institiúidí sin agus foghlaimeoirí fásta eile) uas-sciliú agus athsciliú. Moltar d’institiúidí ardoideachais, institiúidí gairmoideachais agus gairmoiliúna (VET), soláthraithe na foghlama d’aosaigh agus soláthraithe eile micridhintiúr oibriú i gcomhar le chéile agus na torthaí taighde is déanaí a chur i bhfeidhm maidir le deiseanna foghlama a dhearadh agus a thabhairt cothrom le dáta.

5.

D’fhéadfadh micridhintiúir a bheith ina gcuidiú chun torthaí na n-eispéireas saincheaptha beag a dheimhniú. Le micridhintiúir, bítear in ann eolas, scileanna agus inniúlachtaí a fháil ar bhealach spriocdhírithe solúbtha chun freastal ar riachtanais nua atá ag teacht chun cinn sa tsochaí agus sa mhargadh saothair, agus bíonn daoine aonair in ann na bearnaí scileanna is gá dóibh a líonadh le go mbeidh rath air i dtimpeallacht atá ag athrú go tapa, ach ní thiocfaidh siad in ionad cáilíochtaí traidisiúnta. Is féidir le micridhintiúir, i gcás inarb iomchuí, na cáilíochtaí atá ag daoine cheana a chomhlánú, breisluach a thabhairt dóibh ach gan an bonn a bhaint ó chroíphrionsabal clár iomlán céime san oideachas agus oiliúint tosaigh. D’fhéadfadh soláthraithe éagsúla micridhintiúir a dhearadh agus a eisiúint i suíomhanna foghlama éagsúla (suíomhanna foghlama foirmiúla, seachfhoirmiúla agus neamhfhoirmiúla).

6.

D’ainneoin go bhfuil méadú ag teacht ar an úsáid a bhaintear astu, níl aon sainmhíniú nó caighdeán comhchoiteann ann maidir le micridhintiúir san Eoraip. Cuireann sin srian leis an tuiscint ar mhicridhintiúir agus le glacadh na micridhintiúr agus, dá bhrí sin, déantar dochar d’acmhainneacht na micridhintiúr conairí solúbtha foghlama agus gairme a éascú. Is é is aidhm don mholadh seo tacú le muinín a chothú sna micridhintiúir ar fud na hEorpa i measc na ndaoine uile lena mbaineann, bídís ina soláthraithe nó ina dtairbhithe.

7.

Leagtar síos sa chéad phrionsabal i gColún Eorpach na gCeart Sóisialta (2) go bhfuil an ceart ag gach duine ar oideachas, oiliúint agus foghlaim ar feadh an tsaoil atá cuimsitheach agus ar ardchaighdeán a fháil chun scileanna a choinneáil agus a fháil, scileanna a chuirfidh ar a gcumas do dhaoine a bheith rannpháirteach go hiomlán sa tsochaí agus aistrithe sa mhargadh saothair a bhainistiú go rathúil, ar fud an Aontais Eorpaigh. Leagtar síos sa cheathrú prionsabal de Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta go bhfuil an ceart ag gach duine cúnamh tráthúil saincheaptha a fháil chun feabhas a chur ar dheiseanna fostaíochta nó féinfhostaíochta. Áirítear leis an gceart chun cúnaimh an ceart chun tacaíocht a fháil don oiliúint agus don athcháiliú. Luaitear sa Phlean Gníomhaíochta um Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta gurb é atá i micridhintiúir ionstraim nuálach lena bhféadfaí “conairí solúbtha foghlama a éascú agus tacú le hoibrithe lena bpost nó le linn aistrithe gairmiúla”. Féadfaidh ról a bheith ag micridhintiúir i bpríomhspriocanna an Aontais atá le baint amach faoi 2030 ghnóthú, lena n-áirítear sprioc 60 % de dhaoine fásta a bheith ag tabhairt faoi chúrsaí oiliúna gach bliain agus ráta fostaíochta 78 % ar a laghad. Chuir ceannairí an Aontais, comhpháirtithe sóisialta agus an tsochaí shibhialta in iúl gur dhíol sásaimh dóibh an dá sprioc sin, ag Cruinniú Mullaigh Sóisialta Porto agus rinne an Chomhairle Eorpach amhlaidh ag an gcruinniú a bhí aici an 24 go dtí an 25 Meitheamh 2021 (3).

8.

I gcomhthreo leis an bPlean Gníomhaíochta, ghlac an Coimisiún Moladh maidir le tacaíocht ghníomhach éifeachtach don fhostaíocht tar éis ghéarchéim COVID-19’ (Moladh “EASE”) (4). Tá treoir nithiúil maidir le beartais le haghaidh na mBallstát sa Mholadh seo i dtaca le pacáistí beartais comhleanúnacha a fhorbairt chun aistrithe post a éascú agus téarnamh ó COVID-19 lena gcruthófar poist a chothú. Clúdaítear leis an treoir maidir le beartais deiseanna uas-scilithe agus athscilithe agus bearta tacaíochta.

9.

Fógraíodh sa Chlár Oibre Scileanna don Eoraip (5), i measc an 12 bheart shuaitheanta atá aige, tionscnamh nua maidir le cur chuige Eorpach i leith micridhintiúr. Tá sé d’aidhm ag an tionscnamh nua tacú le cáilíocht, trédhearcacht agus glacadh na micridhintiúr ar fud an Aontais. Fógraíodh tionscnamh maidir le cuntais foghlama aonair sa Chlár Oibre Scileanna freisin a d’fhéadfadh cuidiú chun bearnaí sa rochtain atá ag daoine atá in aois oibre ar oideachas agus oiliúint a dhúnadh agus chun é a chur ar a gcumas do dhaoine aistrithe sa mhargadh saothair a bhainistiú go rathúil. Féadfar micridhintiúir a úsáid mar chuid den oideachas agus oiliúint a chuirtear ar fáil do dhaoine chun bheith mar bhonn taca le hoibriú na gcuntas foghlama aonair sin.

10.

Fógraíodh sa Teachtaireacht ón gCoimisiún maidir leis an Limistéar Eorpach Oideachais a bhaint amach faoi 2025 (6) go n-oibreodh an Coimisiún chun cur chuige Eorpach i leith micridhintiúr a fhorbairt le deiseanna foghlama a leathnú agus ról na n-institiúidí ardoideachais agus na n-institiúidí gairmoideachais agus gairmoiliúna san fhoghlaim ar feadh an tsaoil a neartú.

11.

Leis an Moladh ón gComhairle maidir leis an ngairmoideachas agus leis an ngairmoiliúint le haghaidh an iomaíochais inbhuanaithe, na cothroime sóisialta agus na hathléimneachta (7), iarrtar ar an gCoimisiún “féachaint ar choincheap agus ar úsáid na micridhintiúr”.

12.

Sa Rún ón gComhairle maidir le creat straitéiseach le haghaidh comhar Eorpach san oideachas agus san oiliúint i dtreo an Limistéir Eorpaigh Oideachais agus i dtreo an Limistéir Eorpaigh Oideachais agus níos faide anonn (2021-2030) (8) déantar iniúchadh ar choincheap agus ar úsáid na micridhintiúr agus mar cheann de na saincheisteanna agus na gníomhaíochtaí nithiúla do réimse tosaíochta 2 den chreat straitéiseach (Foghlaim ar feadh an tsaoil agus soghluaisteacht).

13.

Cuirtear I bhfáth sna conclúidí ón gComhairle maidir le tionscnamh na n-Ollscoileanna Eorpacha - An t-ardoideachas, an taighde, an nuálaíocht agus an tsochaí a nascadh: An bealach a réiteach do ghné nua san ardoideachas Eorpach (9), “gan imeacht ón gcroíphrionsabal gur clár de chéimeanna iomlána atá i gceist agus gan baint de bhonn an chroíphrionsabail sin, d’fhéadfadh micreachreidiúnachtaí cabhrú le deiseanna foghlama a leathnú chun freastal ar fhoghlaimeoirí neamhthraidisiúnta agus ar an éileamh ar scileanna nua i margadh an tsaothair; an fhoghlaim a dhéanamh níos solúbtha agus níos modúlaí; tacú leis an rochtain ar an ardoideachas; agus agus plé ar bhealach fóinteach le foghlaimeoirí, gan beann ar na cáilíochtaí atá acu cheana ná ar a gcúlra, deiseanna athscilithe agus uas-scilithe á gcur chun cinn, agus oideachas ardchaighdeáin á áirithiú”.

14.

Thug Airí Oideachais Limistéar Eorpach an Ardoideachais gealltanas in Communiqué na Róimhe de chuid Phróiseas idir-rialtasach Bologna (10) cuidiú le hinstitiúidí ardoideachais an méid seo a leanas a dhéanamh: (i) a soláthar foghlama a éagsúlú; agus (ii) nuálaíocht a dhéanamh san ábhar oideachais agus sna modhanna seachadta. Chomh maith le cláir iomlána chéime, agus a gceart chun cláir staidéir a dhearadh agus ceisteanna maidir le haistriú creidmheasa a rialú go neamhspleách á chaomhnú ag an am céanna, tá aonaid foghlama níos lú á gcur ar fáil ag a lán institiúidí ardoideachais nó tá sé beartaithe acu iad a thairiscint. Is féidir leis na haonaid níos lú sin cuidiú le foghlaimeoirí a gcuid scileanna agus inniúlachtaí cultúrtha, gairmiúla, agus idirdhisciplíneacha a fhorbairt nó a thabhairt cothrom le dáta ag céimeanna éagsúla dá saol. Sa chomhar faoi chuimsiú Phróiseas Bologna déanfar iniúchadh ar an gcaoi ar féidir agus ar a mhéid is féidir na haonaid foghlama solúbtha níos lú – lena n-áirítear na haonaid a mbronntar micridhintiúir ina leith – a shainiú, a fhorbairt, a chur chun feidhme agus a aithint trí uirlisí comhchoiteanna a úsáid.

15.

Ba cheart do chórais oideachais agus oiliúna freastal ar riachtanais, ar chumais agus ar inniúlachtaí éagsúla gach foghlaimeora. Ba cheart dóibh freisin deiseanna foghlama a thairiscint do chách, lena n-áirítear i suíomhanna seachfhoirmiúla agus neamhfhoirmiúla mar a chuirtear i dtreis sna conclúidí ón gComhairle maidir le cothromas agus cuimsiú san oideachas agus san oiliúint chun rath san oideachas do chách a chur chun cinn (11). Féadfar micridhintiúir dhea-cheaptha a úsáid mar chuid de bhearta spriocdhírithe chun tacú le cuimsiú agus rochtain ar oideachas agus ar oiliúint a bheith ag raon níos leithne foghlaimeoirí. Áirítear leis an raon níos leithne foghlaimeoirí sin grúpaí faoi mhíbhuntáiste agus grúpaí leochaileacha (amhail daoine faoi mhíchumas, daoine scothaosta, daoine ar bheagán cáilíochtaí/scileanna, mionlaigh, daoine de bhunadh imirceach, dídeanaithe agus daoine ar lú na deiseanna atá acu mar gheall ar a suíomh geografach agus/nó ar an gcás iad a bheith faoi mhíbhuntáiste socheacnamaíoch). Is féidir micridhintiúir a úsáid freisin ionas gur fearrde a threoraítear mic léinn agus chun rochtain ar an bhfoghlaim agus ar an oiliúint chomh maith le rath iontu a éascú agus chun tacú leis an aistriú ón scoil go dtí an obair. Leis an bhfás a bhfuil coinne leis ar líon na ndídeanaithe agus na n-iarratasóirí tearmainn, éileofar go bhforbrófar straitéisí chun na grúpaí sin a chomhtháthú go héifeachtach laistigh de chórais oideachais, oiliúna agus saothair. Le treoir agus foghlaim fhrithpháirteach ar fud an Aontais i ndáil le dearadh agus eisiúint na micridhintiúr, féadfar cuimsiú a chothú agus a áirithiú gur féidir le foghlaimeoirí ó gach grúpa den tsochaí leas a bhaint as na tairbhí a bhaineann leo.

16.

Is féidir le micridhintiúir tacú freisin le forbairt ghairmiúil agus soghluaisteacht oibrithe, lena n-áirítear daoine i gcineálacha neamhchaighdeánacha oibre, amhail iad siúd i ngeilleagar an ardáin (12), a bhféadfadh deacrachtaí a bheith acu rochtain a fháil ar oiliúint ag brath ar a stádas fostaíochta (13).

17.

D’fhéadfadh ról gníomhach a bheith ag micridhintiúir maidir le tionscnaimh bheartais an Aontais a bhaint amach chun an t-aistriú digiteach agus an t-aistriú glas a chur chun cinn. D’fhéadfaí, le micridhintiúir, an méid seo a leanas a dhéanamh: (i) a bheith mar bhonn taca le spriocanna an Phlean Gníomhaíochta don Oideachas Digiteach 2021-2027 (14) chun deiseanna foghlama solúbtha agus inrochtana maidir le scileanna digiteacha a sholáthar; agus (ii) spriocanna phlean an Choimisiúin “Compás Digiteach 2030” a bhaint amach chun daonra a bhfuil scileanna digiteacha aige agus gairmithe digiteacha ardoilte a fhorbairt san Eoraip faoi 2030. D’fhéadfadh ról a bheith ag micridhintiúir freisin maidir leis an gComhaontú Glas don Eoraip a bhaint amach (15), comhaontú arb é straitéis fáis na hEorpa é agus a bhfuil sé d’aidhm aige geilleagar agus sochaí na hEorpa a athrú ó bhonn agus iad a chur ar bhealach níos inbhuanaithe.

18.

Leis an Moladh ón gComhairle maidir leis an gCreat Eorpach um Cháilíochtaí don fhoghlaim ar feadh an tsaoil agus lena n-aisghairtear moladh ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 23 Aibreán 2008 maidir leis an gCreat Eorpach um Cháilíochtaí ar feadh an tsaoil a bhunú (16), cuirtear creat tagartha comhchoiteann ar fáil chun cuidiú le daoine agus le heagraíochtaí comparáid a dhéanamh idir an dá chóras cáilíochta éagsúla agus leibhéil na gcáilíochtaí ó na córais sin. Mar chreat tagartha Eorpach, tá an Creat Eorpach um Cháilíochtaí (EQF) oscailte do gach cineál agus gach leibhéal cáilíochtaí agus is é an tagairt chaighdeánach choiteann don trédhearcacht, don inaistritheacht agus don inchomparáideacht. Tá EQF oscailte freisin do mhicridhintiúir más rud é go n-áirítear ar dtús iad i gcreataí náisiúnta um cháilíochtaí.

19.

Leis an Moladh ón gComhairle an 20 Nollaig 2012 maidir le foghlaim sheachfhoirmiúil agus neamhfhoirmiúil a bhailíochtú (17), iarradh ar na Ballstáit socruithe a chur i bhfeidhm faoi 2018 – de réir imthosca agus sainiúlachtaí náisiúnta agus de réir mar a mheasann siad a bheith iomchuí – , chun foghlaim sheachfhoirmiúil agus neamhfhoirmiúil a bhailíochtú. Leis na socruithe sin maidir le bailíochtú, féadfaidh daoine an t-eolas, na scileanna agus na hinniúlachtaí a fuair siad tríd an bhfoghlaim sheachfhoirmiúil agus neamhfhoirmiúil a bhailíochtú. Féadfaidh na socruithe sin maidir le bailíochtú cur ar a gcumas do dhaoine freisin cáilíocht iomlán a bhaint amach nó, i gcás inarb infheidhme, páirtcháilíocht. I meastóireacht 2020 ar an Moladh (18), iarradh go ndéanfaí forbairt níos fearr ar na naisc idir bailíochtú agus micridhintiúir.

20.

I gCinneadh (AE) 2018/646 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 18 Aibreán 2018 maidir le creat coiteann le haghaidh soláthar seirbhísí níos fearr do scileanna agus do cháilíochtaí (Europass), agus lena n-aisghairtear Cinneadh Uimh. 2241/2004/CE (19), leagtar amach an bonn le huirlisí gréasánbhunaithe a sholáthar lena gcumasaítear do dhaoine a ngairm agus a bhfoghlaim ar feadh an tsaoil a bhainistiú le seirbhísí fíordheimhniúcháin le haghaidh micridhintiúr, seirbhísí a fhágann go bhfuil micridhintiúir inaistrithe.

21.

Braitheann ábharthacht, forbairt agus nuashonrú na micridhintiúr ar na nithe seo a leanas:

22.

Leis an Moladh seo, urramaítear go hiomlán prionsabail na coimhdeachta agus na comhréireachta, prionsabail an neamhspleáchais institiúidigh agus na saoirse acadúla, agus an fhreagracht atá ar na Ballstáit as ábhar agus eagrú an oideachais agus na gairmoiliúna i gcomhréir le himthosca náisiúnta, agus i ndlúthchomhar le gach geallsealbhóir ábhartha.

23.

Tá an Moladh seo gan dochar do Threoir 2005/36/CE arna leasú le Treoir 2013/55/AE maidir le cáilíochtaí gairmiúla a aithint agus leis an gcóras aitheantais uathoibríoch dá bhforáiltear inti,

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Tá an turgnamh, an comhar, an rialachas agus an chomhpháirtíocht sin tábhachtach chun riachtanais a shainaithint maidir le micridhintiúir, chun micridhintiúir a fhorbairt i gcomhar, agus chun micridhintiúir a thabhairt cothrom le dáta, agus chun measúnú a dhéanamh ar an tionchar ar uas-sciliú agus athoiliúint, ar fhoghlaim ar feadh an tsaoil agus ar fhorbairt gairmréime.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

(1)

Tá lucht saothair oilte ríthábhachtach chun iomaíochas inbhuanaithe an Aontais a neartú, chun tacú leis an téarnamh ó phaindéim COVID-19 sa chaoi go gcruthófar poist agus chun aistriú digiteach agus aistriú glas a áirithiú a bheidh cothrom ó thaobh na sochaí de. De réir mar a thagann athrú ar na margaí saothair, ní mór do dhaoine coinneáil suas agus na scileanna atá acu a uasghrádú. Má tá scileanna nua agus scileanna níos fearr ag daoine, is amhlaidh is mó deiseanna atá ann agus tugtar deis do dhaoine ról gníomhach a ghlacadh i mbainistiú aistrithe i margadh an tsaothair agus páirt iomlán a ghlacadh sa tsochaí, i gcomhthéacs an athraithe dhéimeagrafaigh. Ina theannta sin, féadfaidh uas-sciliú agus athsciliú daoine fásta a bheith ina n-uirlisí cumhachtacha chun cothroime shóisialta agus cuimsiú sóisialta a chur chun cinn le haghaidh aistriú cóir.

(2)

In Airteagal 14(1) de Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (1), sonraítear go bhfuil ag gach duine an ceart chun oideachais agus chun rochtain a fháil ar ghairmoiliúint agus ar oiliúint leanúnach a bheith acu. Sonraítear sa chéad phrionsabal de Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta (“an Colún”) arna fhógairt ag Parlaimint na hEorpa, ag an gComhairle agus ag an gCoimisiún go comhpháirteach an 17 Samhain 2017 (2) go bhfuil an ceart ag cách ar oideachas, oiliúint agus foghlaim ar feadh an tsaoil agus ar ardchaighdeán cuimsitheach chun na scileanna atá acu a choinneáil agus chun scileanna nua a fháil a chuirfidh ar a gcumas bheith rannpháirteach go hiomlán sa tsochaí agus athruithe ó phost go post sa mhargadh saothair a bhainistiú go rathúil. Baineann an ceathrú prionsabal den Cholún le tacaíocht ghníomhach don fhostaíocht, chun seasamh leis an gceart atá ag cách cúnamh tráthúil saincheaptha a fháil chun feabhas a chur ar ionchais fostaíochta nó féinfhostaíochta. I bprionsabal a cúig den Cholún maidir le fostaíocht shlán inoiriúnaithe, cuirtear i bhfáth go bhfuil an ceart ag oibrithe, gan beann ar an gcineál caidrimh fostaíochta atá acu agus ar an bhfad atá an caidreamh sin ar bun, an ceart a bheith acu cóir chothrom chomhionann a fháil i dtaca le dálaí oibre, rochtain ar chosaint shóisialta agus oiliúint.

(3)

An 25 Meitheamh 2021, ba dhíol sásaimh don Chomhairle Eorpach príomhspriocanna Aontais de Phlean Gníomhaíochta Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta, i gcomhréir le Dearbhú Porto an 8 Bealtaine 2021, rud a thacaíonn leis an sprioc a áirithiú, faoi 2030, go mbeidh ar a laghad 60 % de na daoine fásta uile rannpháirteach san oiliúint gach bliain. Mar sin féin, níl borradh ar bith tagtha ar rannpháirtíocht san fhoghlaim aosach le deich mbliana anuas san Aontas agus theip ar 21 Bhallstát sprioc 2020 ar leibhéal an Aontais a bhaint amach. Agus an méid sin á chur san áireamh, ghlac an Chomhairle Rún maidir le clár oibre nua Eorpach don fhoghlaim aosach 2021-2030 (3) chun tacú leis an dul chun cinn i dtreo phríomhsprioc an Aontais i leith na foghlama aosaí. I gcás go leor daoine fásta, amhail iad siúd atá i gcineálacha oibre neamhthipiciúla, fostaithe fiontar beag agus meánmhéide (FBManna), daoine dífhostaithe, daoine neamhghníomhacha agus daoine ar bheagán scileanna, is rómhinic a bhíonn deiseanna forbartha scileanna le fáil acu.

(4)

Sa Chlár Oibre Scileanna don Eoraip, a ghlac an Coimisiún an 1 Iúil 2020, iarrtar go mbeidh réabhlóid scileanna ann chun deiseanna a thapú san aistriú éiceolaíoch agus digiteach chun téarnamh pras cothrom a bhaint amach. Fógraíonn sé, inter alia, go bhféachfaidh an Coimisiún ar chuntais foghlama aonair mar uirlis chun tacú le daoine fásta atá in aois oibre a uas-sciliú agus a athsciliú, lena gcomhlánófar gníomhaíochtaí eile atá dírithe ar fhostóirí agus ar sholáthraithe oideachais agus oiliúna.

(5)

Beidh scileanna don aistriú glas agus uas-sciliú agus athsciliú an lucht saothair ag teastáil i gcomhthéacs an aistrithe chuig geilleagar atá comhaimseartha, tíosach ó thaobh acmhainní de agus iomaíoch, mar a leagtar amach faoin gComhaontú Glas don Eoraip, a bhfuil sé d’aidhm aige aeráidneodracht a bhaint amach faoi 2050. Aithnítear sa teachtaireacht ón gCoimisiún ón 14 Iúil 2021“Oiriúnach do 55” nach n-éireoidh leis an aistriú glas ach amháin má tá an lucht saothair oilte is gá ag an Aontas chun bheith iomaíoch i rith an ama agus tugann sé aird ar ghníomhaíochtaí suaitheanta an Chláir Oibre Scileanna don Eoraip chun na scileanna is gá do na haistrithe glasa agus digiteacha a thabhairt do dhaoine.

(6)

Sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 9 Márta 2021 maidir le Deacáid Dhigiteach na hEorpa, aithnítear go bhfuil easpa foirne ann ag a bhfuil scileanna leordhóthanacha digiteacha, agus aithnítear freisin an éagothroime inscne i measc speisialtóirí teicneolaíocht faisnéise agus cumarsáide (TFC) agus céimithe Eolaíocht, Teicneolaíocht, Innealtóireacht agus Matamaitic (ETIM). Athdhearbhaítear sa Teachtaireacht an cuspóir go mbeadh scileanna digiteacha bunúsacha ag 80 %, ar a laghad, de dhaonra an Aontais faoi 2030, agus moltar mar sprioc go mbeadh 20 milliún speisialtóir TFC fostaithe faoi 2030, agus go mbeadh cóineasú ann idir líon na bhfear agus líon na mban. Moltar sa togra ón gCoimisiún an 15 Meán Fómhair 2021 maidir leis an gconair don Deacáid Dhigiteach lena mbunaítear creat chun na cuspóirí sin a thabhairt ar aghaidh. Leagtar béim sa Phlean Gníomhaíochta don Oideachas Digiteach 2021-2027 an 30 Meán Fómhair 2020 ar an ngá atá le modhanna teicneolaíochta a úsáid chun inrochtaineacht deiseanna foghlama a éascú agus chun solúbthacht na ndeiseanna foghlama a neartú, lena n-áirítear uas-sciliú agus athsciliú.

(7)

Sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 10 Márta 2020 dar teideal A New Industrial Strategy for Europe [Straitéis Nua Tionsclaíochta don Eoraip], iarrtar go ngníomhófaí go cinntitheach chun foghlaim ar feadh an tsaoil a chur i gcrích do chách agus chun a áirithiú go mbeidh an t-oideachas agus an oiliúint bord ar bhord leis an dá aistriú agus go gcuideoidh siad leis na hathruithe sin a bhaint amach.

(8)

Sna conclúidí ón gComhairle an 8 Meitheamh 2020 (4), iarrtar ar na Ballstáit “tacú le seirbhísí fostaíochta poiblí agus príobháideacha agus, i gcás inar gá, a n-acmhainneachtaí a mhéadú ó tharlaíonn go bhfuil ról lárnach acu maidir le héileamh scileanna agus soláthar scileanna a mheaitseáil, i gcomhar le hearnáil an oideachais agus na hoiliúna, agus go mbeidh ról ríthábhachtach acu sa téarnamh” agus cúinsí náisiúnta á gcur san áireamh acu agus urraim á tabhairt acu do ról agus do neamhspleáchas na gcomhpháirtithe sóisialta, agus iarrtar ar an gCoimisiún, i gcomhréir lena inniúlachtaí, tacú leis na Ballstáit sna hiarrachtaí sin.

(9)

Tá easpa tacaíochta airgeadais do dhaoine aonair ar cheann de na príomhbhacainní a chuirtear ar an rannpháirtíocht san fhoghlaim. Ar an iomlán, ní leor infheistíochtaí poiblí agus príobháideacha. San Aontas Eorpach, is é an fostóir den chuid is mó a íocann as oiliúint a bhaineann leis an obair. Mar sin féin, ní chuireann a lán cuideachtaí, go háirithe FBManna, oiliúint ar fáil dá bhfoireann ná ní dhéanann na cuideachtaí oiliúint a chistiú dóibh, agus is lú an rochtain ag daoine aonair a bhfuil obair neamhthipiciúil ar oiliúint arna hurrú ag an bhfostóir nó níl rochtain ag na daoine sin ar an oiliúint sin. D’fhéadfadh sé go mbainfeadh neamhionannais den sórt sin an bonn ó leas agus sláinte daoine aonair, go laghdódh siad iomaíochas eacnamaíoch, go gcaillfí deiseanna dá ndeasca agus go gcuirfí bacainní ar an nuálaíocht mar gheall orthu agus d’fhéadfadh sé go bhfágfaí daoine chun deiridh san aistriú chuig gníomhaíochtaí eacnamaíocha níos inbhuanaithe.

(10)

Chomh maith le costais dhíreacha, is gné thábhachtach iad srianta ama a chuireann cosc ar dhaoine fásta dul i mbun oiliúna. Cé go bhfuil socruithe ann i bhformhór na mBallstát maidir le saoire oiliúna íoctha (5), is minic nach mbíonn mórán feasachta ann, mar sin féin, faoi shaoire oiliúna agus nach mbíonn glacadh mórán le saoire oiliúna i measc daoine atá in aois oibre, agus is minic nach gcumhdaítear oibrithe neamhthipiciúla leis na socruithe sin nó nach gceadaítear do dhaoine fásta oideachas agus oiliúint a lorg le linn tréimhsí dífhostaíochta nó gníomhaíochta eacnamaíche íseal.

(11)

Ní spreagtar go leor daoine fásta, go háirithe i measc na ndaoine sin atá ar bheagán scileanna is faide ón margadh saothair, le dul i mbun oiliúna. D’fhéadfadh sé nach mbeidís ar an eolas faoina riachtanais scileanna féin, agus b’fhéidir nach mbeadh a fhios acu an bhfuil tacaíocht agus oiliúint ar fáil, nó an bhfuil siad ar ardchaighdeán agus go bhfuil siad aitheanta i margadh an tsaothair. Ina theannta sin, d’fhéadfadh sé nach mbeadh daoine spreagtha chun dul i mbun oiliúna a roghnaíodh gan dul i gcomhairle leo roimh ré ná dul i mbun oiliúna nach bhfuil curtha in oiriúint dá riachtanais.

(12)

Tá gá le cur chuige nua san Aontas maidir le huas-sciliú agus athsciliú. Ba cheart leis an gcur chuige sin na hionstraimí atá ann cheana a chomhlánú agus obair leantach a dhéanamh ar ghealltanais pholaitiúla trí dhaoine aonair a chumhachtú agus tríd an tacaíocht agus na huirlisí a theastaíonn a thabhairt dóibh chun uas-sciliú nó athsciliú a fháil, ar gach leibhéal scile.

(13)

Sa tuairim uaidh an 16 Lúnasa 2021 i ndáil le tionscnamh an Aontais maidir le cuntais foghlama aonair agus an soláthar oiliúna san Eoraip a neartú, áitíonn an Coiste Comhairleach um an nGairmoiliúint gur cheart go gcuirfeadh tionscnamh den sórt sin le rannpháirteachas, spreagadh agus rannpháirtíocht daoine fásta san oideachas agus san oiliúint. Is é an príomhdhúshlán feabhas a chur ar mheaitseáil scileanna agus poist agus rochtain ar roghanna éagsúlaithe oiliúna ar ardchaighdeán a áirithiú trí sholáthar atá níos ábhartha agus níos spriocdhírithe. Cuireann an Coiste Comhairleach um an nGairmoiliúint chun suntais ina thuairim gur cheart go leanfadh roghnú na sásraí maoiniúcháin agus na dreasachtaí saincheaptha de réir spriocghrúpa ar an leibhéal náisiúnta riachtanais agus tosaíochtaí náisiúnta.

(14)

Cur chuige amháin a d’fhéadfaí a úsáid chun aghaidh a thabhairt ar na fadhbanna a leagtar amach thuas is ea tacaíocht dhíreach a chur ar fáil do dhaoine trí theidlíochtaí oiliúna i gcuntais foghlama aonair. Is éard atá i gceist leis freisin creat cumasúcháin leathan a bhunú lena dtabharfar rochtain do dhaoine aonair ar dheiseanna oiliúna, faisnéis, treoir agus saoire oiliúna íoctha, chomh maith le torthaí oiliúna a aithint. Féadfaidh an cur chuige sin tionscnaimh atá ann cheana ar an leibhéal náisiúnta a chomhlánú.

(15)

Moltar teidlíocht oiliúna phearsanta a shainiú ar an leibhéal náisiúnta, i gcomhréir le riachtanais oiliúna daoine (6), agus ionstraimí eile atá ann cheana á gcur san áireamh. Is féidir éifeachtúlacht an tionscnaimh a mhéadú trí chistiú a mhodhnú de réir na riachtanas. Féadfaidh na Ballstáit teidlíochtaí breise oiliúna a bhunú do na daoine is mó atá i ngátar, ag brath ar an gcomhthéacs náisiúnta agus ar an margadh saothair atá ag athrú. Mar shampla, d’fhéadfadh na Ballstáit cur le cuntais foghlama aonair in earnálacha straitéiseacha (7), chun tacú leis an aistriú glas agus an t-aistriú digiteach. Chomh maith le teidlíochtaí airgeadais, is príomhthosca a ndéanann difear don rannpháirtíocht san uas-sciliú agus san athsciliú iad ábharthacht, úsáideacht agus aithint na hoiliúna. Moltar freisin go rachfaí i gcomhairle leis na comhpháirtithe sóisialta agus na geallsealbhóirí ábhartha maidir leis na saincheisteanna sin.

(16)

Le cuntais foghlama aonair, ba cheart go mbeadh daoine in ann teidlíochtaí oiliúna a charnadh agus a úsáid thar thréimhse shocraithe, a bheidh le sainiú ar an leibhéal náisiúnta, ionas gur féidir leo dul i mbun oiliúint níos faide nó níos costasaí le linn cora chun donais eacnamaíocha, mar fhreagairt ar riachtanais scileanna atá ag teacht chun cinn. Ba cheart go mbeadh daoine aonair in ann a dteidlíochtaí oiliúna aonair a chaomhnú, agus iad neamhspleách ar a stádas saothair nó gairmiúil agus ar fud athruithe gairme. Iarrtar ar na Ballstáit rialacha a leagan síos maidir le dul in éag teidlíochtaí lena dtugtar dreasacht d’fhoghlaimeoirí úsáid iomlán a bhaint as a dteidlíochtaí.

(17)

Ba cheart a chur chun cinn an fhéidearthacht go gceadófaí teidlíochtaí oiliúna pearsanta a chaomhnú le linn tréimhsí ina mbíonn cónaí ar an duine aonair i mBallstát eile, nó teidlíochtaí oiliúna pearsanta a úsáid chun rochtain a fháil ar oiliúint aitheanta agus ar oiliúint de cháilíocht dearbhaithe ó chlárlann náisiúnta a gcuntais foghlama ón gcoigríoch. Gné inmhianaithe is ea inaistritheacht teidlíochtaí idir na Ballstáit san fhadtéarma, agus ní mór tuilleadh scrúdaithe a dhéanamh uirthi, agus na tionchair a d’fhéadfadh a bheith aici ar mhargaí saothair náisiúnta á gcur san áireamh.

(18)

Chun cabhrú le daoine aonair conair oiliúna oiriúnach a shainaithint, agus ar an gcaoi sin iad a inspreagadh níos mó chun foghlama, ní mór go mbeadh rochtain ar dheiseanna gairmthreorach agus bailíochtaithe ar fáil. Tá gá ann freisin clárlanna poiblí cothrom le dáta le haghaidh oiliúint aitheanta a chur ar fáil trí thairseacha aonair digiteacha náisiúnta tiomnaithe atá inrochtana do chách, lena n-áirítear daoine faoi mhíchumas, agus idirnasctha leis an ardán Europass, más féidir.

(19)

Moltar go n-úsáidfear cuntais foghlama aonair chun rochtain a fháil ar bhailíochtú, lena n-áirítear deiseanna measúnaithe scileanna. Sa mheastóireacht a rinne an Coimisiún le déanaí ar an obair a rinneadh faoin Moladh ón gComhairle an 20 Nollaig 2012 maidir le foghlaim sheachfhoirmiúil agus neamhfhoirmiúil a bhailíochtú (8), léirítear dul chun cinn suntasach, ach aithnítear freisin dúshláin leanúnacha agus freagairtí atá beartaithe. Go háirithe, is gá tacaíocht oiriúnaithe a chur ar fáil do dhaoine aonair, agus comhordú níos dlúithe le seirbhísí treorach a áirithiú agus tionscnaimh bailíochtaithe a oiriúnú go héifeachtach do ghrúpaí faoi mhíbhuntáiste agus do ghrúpaí leochaileacha. Iarrtar ar na Ballstáit a mholadh micridhintiúir a sholáthar, i gcás inarb ábhartha, ar bhonn riachtanais shainaitheanta i gcomhréir leis an Moladh ón gComhairle an 16 Meitheamh 2022 maidir le micrichreidimh d’fhoghlaim ar feadh an tsaoil agus d’infhostaitheacht (9).

(20)

Tacaíonn an Moladh seo le cur chun feidhme saoire oiliúna íoctha. Dá gcuirfí saoire oiliúna íoctha ar fáil mar is cuí, cheadófaí d’oibrithe a dtuarastal nó athsholáthar ioncaim a choinneáil le linn tréimhsí oiliúna. Iarrtar ar na Ballstáit dul i mbun idirphlé leis na comhpháirtithe sóisialta maidir le socruithe a chuirfidh ar chumas fostaithe páirt a ghlacadh in oiliúint le linn uaireanta oibre agus a gcuntais foghlama aonair á n-úsáid acu, agus féidearthachtaí agus scéimeanna oiliúna náisiúnta á gcur san áireamh. I ndáil leis an méid sin, ba cheart cás FBManna agus micrifhiontair a chur san áireamh.

(21)

Tá gníomhaíochtaí agus feachtais for-rochtana agus múscailte feasachta níos leithne ríthábhachtach chun rátaí arda rannpháirtíochta a mhéadú go suntasach do dhaoine fásta i ndeiseanna foghlama, go háirithe i measc grúpaí nach bhfuil mórán feasachta acu ar uas-sciliú agus athsciliú, amhail iad siúd is faide ó mhargadh an tsaothair. Leis an gcomhar idir údaráis phoiblí, comhpháirtithe sóisialta, eagraíochtaí na sochaí sibhialta agus geallsealbhóirí eile, bunaithe ar an gcomhthuiscint gur modh infheistíochta iad uas-sciliú agus athsciliú, féadfar éifeachtacht gníomhaíochtaí for-rochtana agus múscailte feasachta a mhéadú. Trí aird a thabhairt ar inrochtaineacht, ba cheart go n-éascófaí rannpháirtíocht daoine fásta atá faoi mhíchumas.

(22)

Tá faireachán ar an leibhéal náisiúnta agus feabhas leanúnach ar na cuntais foghlama aonair agus an creat cumasúcháin ríthábhachtach chun tacú le cur chun feidhme an Mholta seo. D’fhéadfadh sé go mbeadh coigeartuithe ina dhiaidh sin ag baint leis an méid teidlíochtaí oiliúna aonair, leis na grúpaí tosaíochta nó le comhtháthú soláimhsithe na n-eilimintí éagsúla den chreat cumasúcháin.

(23)

Gné lárnach de scéimeanna rathúla do chuntais foghlama aonair is ea cistiú leordhóthanach. D’fhéadfadh scéim náisiúnta de chuntais foghlama aonair cionroinnt costas a éascú idir foinsí cistiúcháin éagsúla, amhail údaráis phoiblí, fostóirí agus cistí arna mbainistiú ag comhpháirtithe sóisialta, trí chead a thabhairt d’fhoinsí cistiúcháin éagsúla rannchuidiú leis an gcuntas foghlama aonair. Le meascán d’fhoinsí cistiúcháin, idir phoiblí agus phríobháideach, ba cheart inbhuanaitheacht an tionscnaimh a áirithiú sna Ballstáit, rud atá ríthábhachtach chun go n-éireoidh leis. Éascaítear leis an meascán den sórt sin d’fhoinsí cistiúcháin modhnú a dhéanamh ar thacaíocht agus ar bhreiseanna ó fhostóirí dá bhfostaithe, ar bhonn deonach nó mar thoradh ar chomhaontuithe cómhargála.

(24)

Maidir le cistí an Aontais a thacaíonn le scéimeanna foghlama aosach, amhail Ciste Sóisialta na hEorpa Plus (10), Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa (11), agus an Ciste um Aistriú Cóir (12), agus, i gcás inarb ábhartha, an tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta (13) faoin gClár Next Generation EU, agus saineolas oiriúnaithe tríd an Ionstraim um Thacaíocht Theicniúil (14), is féidir leo tacú le cuntais foghlama aonair a bhunú agus lena gcreat cumasúcháin. Is féidir leis an bhfoghlaim fhrithpháirteach, arna éascú ag an gCoimisiún, tacú leis an bpróiseas freisin.

(25)

Tá an Moladh seo gan dochar d’inniúlacht eisiach na mBallstát agus do dháileadh na n-inniúlachtaí laistigh de gach Ballstát ar an leibhéal náisiúnta, réigiúnach nó áitiúil i ndáil le maoiniú, chomh maith le heagrú agus ábhar a gcóras foghlama agus oiliúna aosach. Ní chuireann sé cosc ar na Ballstáit forálacha a choinneáil nó a bhunú maidir le foghlaim agus oiliúint aosach, forálacha níos airde nó forálacha eile ná na forálacha a mholtar sa Mholadh seo.

(26)

Ba cheart do na Ballstáit ról a thabhairt do na comhpháirtithe sóisialta agus na geallsealbhóirí uile, lena n-áirítear eagraíochtaí na sochaí sibhialta, i ndearadh na n-athchóirithe. Urramaíonn an Moladh seo go hiomlán neamhspleáchas na gcomhpháirtithe sóisialta, lena n-áirítear i gcás ina mbeidh siad freagrach as scéimeanna oiliúna a bhunú agus a bhainistiú.

(27)

Maidir leis na bearta a leagtar amach sa Mholadh seo, ní thagann siad in ionad oiliúint arna soláthar ag fostóirí, seirbhísí fostaíochta poiblí agus príobháideacha nó soláthraithe oideachais agus oiliúna eile, agus níl siad ceaptha cur isteach ar sholáthar na hoiliúna sin, ná níor cheart dóibh teacht in ionad na tacaíochta poiblí d’institiúidí oideachais agus oiliúna nó do chineálacha eile tacaíochta. Ba cheart ualach riaracháin breise a íoslaghdú.

1.

2.

3.

Moltar go gcumhdófar oibrithe teorann agus daoine féinfhostaithe a oibríonn i mBallstát seachas an Stát ina bhfuil cónaí orthu go dleathach sa Bhallstát ina bhfuil siad ag obair.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

—

Gairmthreoir agus bailíochtú

12.

—

Clár náisiúnta le haghaidh oiliúint, gairmthreoir agus deiseanna bailíochtaithe cáilíochta incháilithe

13.

14.

15.

16.

17.

—

Tairseach dhigiteach náisiúnta aonair a thacaíonn le cuntais foghlama aonair

18.

—

Saoire oiliúna íoctha

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

(1)

Tá géarghá le hastaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú, go háirithe ardú leibhéal na mara agus dóchúlacht na n-imeachtaí aimsire foircneacha, a bhfuil gach réigiún ar fud an domhain thíos leo cheana féin (1) agus chun costais eacnamaíocha agus shóisialta éifeachtaí an téite domhanda a laghdú (2). Is Páirtithe i gComhaontú Pháras arna ghlacadh an 15 Nollaig 2015 faoi Chreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide (UNFCCC) (“Comhaontú Pháras”) (3), iad an tAontas agus a Bhallstáit, ar Comhaontú é lena gcuirtear de cheangal ar a Pháirtithe an méadú ar an meánteocht dhomhanda a choinneáil go mór faoi bhun 2 °C os cionn na leibhéal réamhthionsclaíoch agus iarrachtaí a dhéanamh an méadú ar an teocht a theorannú go 1.5 °C os cionn na leibhéal réamhthionsclaíoch.

(2)

Tá an t-athrú aeráide agus an díghrádú comhshaoil ina mbagairtí tromchúiseacha, dá n-éilítear beart práinneach, mar a athdhearbhaíodh le déanaí leis an Séú Tuarascáil Mheasúnachta ón bPainéal Idir-Rialtasach ar an Athrú Aeráide (IPCC) maidir leis an mBunús Eolaíochta Fisicí. Is ag éirí níos coitianta atá fulaingt an duine agus caillteanais eacnamaíocha de bharr imeachtaí foircneacha aeráide ar minice anois ná riamh cheana iad, mar shampla tuilte, tonnta teasa, triomaigh agus dóiteán foraoise. San Aontas, is ionann na caillteanais sin cheana féin agus breis agus EUR 12 bhilliún in aghaidh na bliana (4).

D’fhéadfadh na caillteanais sin a bheith chomh hard le EUR 175 billiún, is é sin 1.38 % de OTI an Aontais, in aghaidh na bliana má shroicheann an téamh domhanda 3 °C os cionn na leibhéal réamhthionsclaíoch, seachas EUR 65 billiún le haghaidh 2°C agus EUR 36 billiún in aghaidh na bliana le haghaidh 1.5°C. D’fhágfadh sin go ndéanfaí dochar díréireach do ghrúpaí áirithe, go háirithe do dhaoine atá i gcásanna leochaileacha cheana féin agus do réigiúin a bhfuil dúshláin rompu cheana féin.

(3)

Sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 11 Nollaig 2019 dar teideal “an Comhaontú Glas don Eoraip” (an “Comhaontú Glas don Eoraip”) leagtar amach an straitéis chun go mbeidh an Eoraip ar an gcéad ilchríoch aeráidneodrach agus chun sochaí níos inbhuanaithe, níos cothroime agus níos rathúla a dhéanamh den Aontas, ar sochaí é ina ndéanfaí teorainneacha an phláinéid a urramú. Tá an gá le haistriú cóir mar chuid lárnach den Chomhaontú Glas don Eoraip, inar cuireadh i dtábhacht nár cheart aon duine nó aon áit a fhágáil ar lár. Leagtar amach leis an Dlí Aeráide Eorpach (5) cuspóir ceangailteach uile-Aontais go mbeifí aeráidneodrach faoi 2050, mar aon le sprioc idirmheánach cheangailteach chun laghdú glan intíre 55 % ar a laghad ar astaíochtaí gás ceaptha teasa, i gcomparáid le leibhéil 1990, a bhaint amach faoi 2030. Is é is aidhm don 8ú Clár Gníomhaíochta don Chomhshaol go 2030 (6) dlús a chur leis an aistriú glas chuig geilleagar ciorclach aeráidneodrach, inbhuanaithe, neamhthocsaineach, tíosach ar acmhainní, bunaithe ar fhuinneamh inathnuaite, athléimneach agus iomaíoch, aistriú a dhéanfaí ar bhealach cóir cothrom cuimsitheach, agus chun staid an chomhshaoil a chosaint, a athbhunú agus a fheabhsú.

(4)

I bhfianaise chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine, leis an teachtaireacht ón gCoimisiún an 18 Bealtaine 2022 dar teideal “Plean REPowerEU” (“Plean REPowerEU”), i gcomhréir le Dearbhú Versailles an 10 agus 11 Márta 2022, leagtar amach na bearta chun deireadh a chur de réir a chéile le spleáchas an Aontais ar bhreoslaí iontaise ón Rúis trí sholáthairtí gáis a éagsúlú agus tríd an spleáchas ar bhreoslaí iontaise a laghdú ar bhealach níos gasta, lena n-áirítear trí chaidéil gréine, gaoithe agus teasa a rolladh amach , tríd an tionscal a dhícharbónú agus trí thionscadail fuinnimh inathnuaite a cheadú ar bhealach níos gasta.

(5)

Leis an aistriú go geilleagar agus sochaí aeráidneodrach, ceanglaítear gníomh beartais cuimsitheach agus infheistíocht shuntasach i roinnt mhór réimsí, amhail gníomhú ar son na haeráide, fuinneamh, iompar, comhshaol, tionscal, taighde agus nuálaíocht (7). Chun an sprioc cheangailteach ar leibhéal an Aontais le haghaidh 2030 a bhaint amach, an 14 Iúil 2021 d’eisigh an Coimisiún teachtaireacht dar teideal “Oiriúnach do 55” sprioc Aeráide 2030 an Aontais a bhaint amach ar an gconair i dtreo na haeráidneodrachta chomh maith le roinnt tograí reachtacha gaolta (“an pacáiste ‘Oiriúnach do 55’”) . Áirítear sa phacáiste “Oiriúnach do 55” tograí chun reachtaíocht ábhartha a thabhairt cothrom le dáta, lena n-áirítear Córas Trádála Astaíochtaí an Aontais (EU ETS) (8) , na treoracha maidir le cánachas fuinnimh, éifeachtúlacht fuinnimh agus fuinneamh inathnuaite, an Rialachán lena socraítear na caighdeáin feidhmíochta maidir le hastaíochtaí CO2 le haghaidh gluaisteán agus veaineanna, an Rialachán maidir le hastaíochtaí agus aistrithe gás ceaptha teasa ó úsáid talún, athrú ar úsáid talún agus foraoiseacht a chur san áireamh, an Treoir maidir le bonneagar breoslaí malartacha, agus an Rialachán maidir le comhroinnt díchill (ESR) i ndáil le hearnálacha lasmuigh de EU ETS, eadhon earnáil an iompair agus earnáil na tógála.

Áirítear ann freisin tograí le haghaidh reachtaíochta nua, go háirithe chun tacú le breoslaí níos glaine a úsáid in earnálacha na heitlíochta agus an iompair muirí, mar aon le sásra coigeartaithe carbóin ar theorainneacha a bhunú agus Ciste Sóisialta nua ar son na hAeráide a bhunú, a mbeidh baint dhíreach aige leis an gcóras trádála astaíochtaí atáthar le tabhairt isteach le haghaidh breoslaí a úsáidtear i bhfoirgnimh agus in iompar de bhóthar. I dteannta leis na bearta a ghlactar ar leibhéal an Aontais Eorpaigh chun tacú leis na hinfheistíochtaí poiblí agus príobháideacha is gá agus chun iad a dhreasú, is é is aidhm don phacáiste “Oiriúnach do 55” cuidiú a thabhairt chun tacú le fás margaí nua agus chun dlús a chur lena bhfás, mar shampla margaí le haghaidh breoslaí glana agus feithiclí íseal-astaíochtaí, agus laghdófar leis sin costais an aistrithe inbhuanaithe le haghaidh gnólachtaí agus saoránach araon.

(6)

Ag an gcruinniú a bhí aici an 20 Meitheamh 2019, gheall an Chomhairle Eorpach, ina “Clár Oibre Straitéiseach Nua 2019-2024”, go n-áiritheofar aistriú cóir i dtreo na haeráidneodrachta, aistriú a bheidh cuimsitheach agus nach bhfágfaidh aon duine ar lár. Ar an leibhéal idirnáisiúnta, tá Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe formhuinithe ag na Ballstáit agus Comhaontú Pháras daingnithe acu, a ndéantar tagairt iontu araon do na dianriachtanais a bhaineann le haistriú cóir an lucht saothair agus obair chuibhiúil agus poist ardcháilíochta a chruthú, chomh maith leis an ngá go mbeadh an t-oiriúnú agus an fothú acmhainneachta inscne-fhreagrúil. Le treoirlínte na hEagraíochta Idirnáisiúnta Saothair tugtar creat beartais atá bunaithe go hidirnáisiúnta le haghaidh aistriú cóir i dtreo geilleagair agus sochaithe atá inbhuanaithe ó thaobh an chomhshaoil de do gach duine (9). Thairis sin, d’fhormhuinigh 54 shínitheoir (tíortha agus comhpháirtithe sóisialta) “Dearbhú na Siléise maidir le Dlúthpháirtíocht agus Aistriú Cóir” (10) arna ghlacadh ag 24ú Comhdháil na bPáirtithe (COP) ag UNFCCC in Katowice, lena n-áirítear an Coimisiún, thar ceann an Aontais agus 21 Ballstát aonair. Shínigh an tAontas agus 10 mBallstát an Dearbhú “Tacú leis na Coinníollacha le haghaidh Aistriú Cóir go hIdirnáisiúnta”, arna ghlacadh ag an 26ú COP ag UNFCCC i nGlaschú, agus leis sin gheall siad go n-áireoidh siad faisnéis maidir le haistriú cóir i dTuarascálacha Trédhearcachta Dhébhliantúla i gcomhthéacs tuairisciú ar a mbeartais agus a mbearta chun a Rannchuidithe arna gCinneadh go Náisiúnta a bhaint amach.

(7)

Is prionsabail shainitheacha de bheartais an Aontais i leith an aistrithe ghlais iad an chothroime agus an dlúthpháirtíocht agus is riachtanais iad le haghaidh na tacaíochta leithne leanúnaí a fhaigheann sé ón bpobal. Cuirtear i dtábhacht sa Chomhaontú Glas don Eoraip gur gá don aistriú a bheith cóir agus cuimsitheach, gur gá dó tús áite a thabhairt do dhaoine agus gur gá dó aird ar leith a thabhairt ar thacú leis na réigiúin, na tionscail, na hoibrithe, na teaghlaigh agus na tomhaltóirí sin is mó a bheidh dúshlán acu. Thairis sin, cuirtear béim sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 14 Eanáir 2020, dar teideal “Eoraip Shóisialta Láidir d’Aistrithe Córa” go dtabharfar na huirlisí don Eoraip le go bhféadfaidh sí níos mó a bhaint amach maidir le cóineasú aníos, an chothroime shóisialta agus rathúnas do chách, tríd an gComhaontú Glas don Eoraip a chur chun feidhme. Sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 23 Feabhra 2022 maidir le hobair chuibhiúil ar fud an domhain le haghaidh aistriú cóir domhanda agus téarnamh inbhuanaithe, leagtar amach go bhfuil cur chun cinn obair chuibhiúil ar fud an domhain i gcroílár an aistrithe chóir agus i gcroílár téarnaimh uilechuimsithigh, inbhuanaithe agus athléimnigh ón bpaindéim.

(8)

Sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 4 Márta 2021, dar teideal “Plean Gníomhaíochta Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta”, (11) cuirtear i dtábhacht go bhfuil gá le haontacht, comhordú agus dlúthpháirtíocht chun dul chun cinn a dhéanamh i dtreo deacáid níos glaise agus níos digití ina mbeidh rath ar mhuintir na hEorpa. Sa phlean moltar trí phríomhsprioc don Aontas le haghaidh 2030, eadhon: gur cheart 78 % ar a laghad den daonra idir 20 agus 64 bliana d’aois a bheith fostaithe faoi 2030 (12); gur cheart 60 % ar a laghad de na daoine fásta go léir a bheith páirteach i gcúrsa oiliúna gach bliain (13); agus gur cheart líon na ndaoine i mbaol na bochtaineachta nó an eisiaimh shóisialta a laghdú 15 mhilliún ar a laghad faoi 2030 (14). Chuir ceannairí an Aontais fáilte roimh na príomhspriocanna sin le haghaidh 2030 i nDearbhú Porto an 8 Bealtaine 2021 ag cruinniú neamhfhoirmiúil na gceann stáit nó rialtais in Porto an 7-8 Bealtaine 2021 agus ag an gComhairle Eorpach sna conclúidí uaithi an 24-25 Meitheamh 2021.

(9)

Agus na beartais tionlacain chearta i bhfeidhm (15), d’fhéadfadh an t-aistriú glas thart ar 1 mhilliún post ardcháilíochta sa bhreis a chruthú go comhiomlán (16) san Aontas faoi 2030 agus 2 mhilliún post eile a chruthú faoi 2050 (17), in earnálacha amhail an tógáil, teicneolaíochtaí faisnéise agus cumarsáide (“TFC”) nó fuinneamh inathnuaite, agus an meath fadtéarmach ar phoist mheánoiliúna de dheasca an uathoibrithe agus an digitithe á mhaolú an tráth céanna. Mar sin féin, ar an taobh diúltach, mura bhfuiltear chun tacú leis an aistriú glas i dtreo na haeráidneodrachta le meascán beartas leordhóthanach, d’fhéadfaí caillteanais OTI suas le 0.39 % a bheith ann san Aontas, agus caillteanais post suas le 0.26 % (18).

(10)

Beidh tionchair an aistrithe ghlais ar ghnólachtaí agus ar fhostaíocht éagsúil ag brath ar an earnáil, an ghairm bheatha, an réigiún agus an tír, agus beidh athrú i gceist do phoist laistigh de na hearnálacha agus na héiceachórais thionsclaíocha, mar aon le hath-leithdháiltí móra lucht saothair ar a bhfud (19). Chun athstruchtúrú agus coigeartú a dhéanamh sna cuideachtaí, earnálacha agus éiceachórais lena mbaineann, ní mór samhlacha nua gnó a fhorbairt agus ath-leithdháiltí móra lucht saothair a dhéanamh ar fud earnálacha agus réigiún. Mar shampla, meastar go dtarlóidh caillteanais post i roinnt gníomhaíochtaí mianadóireachta nó i dtáirgeadh fuinnimh atá bunaithe ar bhreosla iontaise, agus i gcodanna d’earnáil na mótarfheithiclí. Os a choinne sin, meastar go mbeidh deiseanna fostaíochta nua ann i ngníomhaíochtaí luach-choinneála ciorclacha agus in iompar inbhuanaithe agus i dtáirgeadh fuinnimh inbhuanaithe. Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit cuir chuige ghráinneacha a ghlacadh, agus díriú ar na réigiúin agus an héiceachórais aonair lena mbaineann, i gcomhar leis na comhpháirtithe sóisialta agus/nó na húdaráis áitiúla, na húdaráis réigiúnacha agus na geallsealbhóirí.

(11)

Trí dheiseanna le haghaidh poist ardcháilíochta a chruthú do chách agus bearta á nglacadh chun bochtaineacht fuinnimh agus iompair a mhaolú agus a chosc, is féidir leis an aistriú glas rannchuidiú le hioncaim a ardú agus neamh-chomhionannais agus an bhochtaineacht trí chéile a laghdú (20). Ar an gcaoi sin, is féidir leis cuidiú le dul i ngleic le neamh-chomhionannais shocheacnamaíocha agus an eisiamh sóisialta atá ann cheana, an tsláinte agus an fholláine a fheabhsú, agus an comhionannas – lena n-áirítear an comhionannas inscne – a chur chun cinn. Ba cheart aird ar leith a thabhairt ar ghrúpaí áirithe sa daonra, go háirithe iad siúd atá i gcásanna leochaileacha cheana féin. Áirítear orthu siúd go háirithe teaghlaigh ísealioncaim agus teaghlaigh íseal-mheánioncaim, ar teaghlaigh iad a chaitheann sciar ard dá n-ioncam ar sheirbhísí fíor-riachtanacha amhail fuinneamh, iompar agus tithíocht, maille le micrifhiontair, agus fiontair bheaga agus mheánmhéide. Léirítear le torthaí samhaltaithe go mbraithfidh cánacha comhshaoil a bheith forchéimnitheach nó cúlchéimnitheach go mór ar dhearadh na hionstraime, lena n-áirítear, mar shampla, an méid a bheidh laghduithe cánach ioncaim nó roghanna athchúrsála ioncaim eile spriocdhírithe ar dhaoine ag a bhfuil ioncam níos ísle (21).

(12)

Is féidir le gníomhaíochtaí luach-choinneála ciorclacha lena n-áirítear samhailtí gnó bunaithe ar dheisiúchán, athúsáid, athdhéantúsaíocht agus seirbhísíocht, rochtain inacmhainne inbhuanaithe ar earraí agus seirbhísí a chothú. Cruthaíonn siad poist agus deiseanna ag leibhéil éagsúla scileanna chomh maith, lena n-áirítear poist agus deiseanna le haghaidh ban, daoine faoi mhíchumas agus grúpaí atá i gcásanna leochaileacha, tríd eintitis shóisialta gníomhach sna réimsí sin. Trí chiorclaíocht táirgí a chur chun cinn, laghdaítear astaíochtaí carbóin go mór, agus tá na poist a chruthaítear i ngar do na táirge is gá a chothabháil, a athchóiriú nó a roinnt.

(13)

De réir na sonraí is déanaí atá ar fáil i staidreamh AE maidir le hioncam agus dálaí maireachtála le haghaidh 2019/2020, bhí tionchar ag bochtaineacht fuinnimh ar thart ar 8 % de dhaonra an Aontas, sin breis agus 35 mhilliún duine, daoine nach raibh in ann a dtithe a théamh go leordhóthanach, agus bhí difríochtaí nach beag ann idir na Ballstáit agus idir grúpaí ioncaim (22). Ar an iomlán, measann an Fhaireachlann um Bochtaineacht Fuinnimh go bhfuil níos mó ná 50 milliún teaghlach san Aontas atá thíos le bochtaineacht fuinnimh (23). Tá bochtaineacht fuinnimh, a eascraíonn as meascán d’ioncam íseal, sciar ard d’ioncam indiúscartha a bheith á chaitheamh ar fhuinneamh agus droch-éifeachtúlacht fuinnimh, ina dúshlán mór don Aontas le tamall anuas. Ina theannta sin, méadaíonn riosca na bochtaineachta fuinnimh le hardphraghsanna luaineacha fuinnimh, atá á spreagadh ag roinnt tosca lena n-áirítear iad siúd a bhaineann le cogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine agus freagairt bheartais an Aontais ina dhiaidh sin. Ní ar theaghlaigh ísealioncaim amháin a mbíonn tionchar ag an gcineál bochtaineachta seo orthu, ach bíonn tionchar aige freisin ar theaghlaigh íseal-mheánioncaim i roinnt Ballstát freisin.

Teaghlaigh a bhfuil riachtanais fuinnimh atá os cionn an mheáin acu, lena n-áirítear teaghlaigh a bhfuil leanaí acu agus teaghlaigh dar ceann teaghlaigh duine aonair, daoine faoi mhíchumas, agus daoine scothaosta, tá siad níos so-ghabhálach i leith bochtaineacht fuinnimh (24) agus na héifeachtaí a bhíonn aici. Bíonn mná, go mór mór agus go háirithe mná ar tuismitheoirí aonair iad nó mná scothaosta iad, thíos leis an mbochtaineacht fuinnimh freisin (25). De bhreis ar bhochtaineacht fuinnimh, aithnítear níos mó ná riamh coincheap na bochtaineachta iompair, faoi nach mbíonn catagóirí áirithe den daonra in ann leibhéal seirbhísí iompair is gá go sóisialta agus go hábhartha a bhaint amach. Gan na bearta tionlacain cearta chun bochtaineacht fuinnimh agus iompair a mhaolú agus a chosc, is baolach go gcuirfí leis na cineálacha bochtaineachta sin go háirithe mar gheall ar inmheánú costas astaíochtaí i bpraghasmhúnlú nó mar gheall ar chostais an oiriúnaithe do roghanna malartacha ar mó a éifeachtúlacht agus ar lú a n-astaíochtaí.

(14)

Tá prionsabail na cothroime sóisialta, an chomhtháthaithe, agus na dlúthpháirtíochta fite fuaite go daingean i ndearadh creataí ábhartha aeráide, fuinnimh agus comhshaoil ar leibhéal an Aontais, lena n-áirítear tríd an “bprionsabal gurb é údar an truaillithe a íocfaidh as” agus tríd an gcomhroinnt díchill idir na Ballstáit mar aon le trí roinnt lamháltais EU ETS a ath-leithdháileadh chun críoch dlúthpháirtíochta, fáis agus idirnasc laistigh den Aontas agus chun críoch a n-úsáide le haghaidh an Chiste don Nuachóiriú, a rannchuidíonn le riachtanais infheistíochta mhóra na Ballstát ar ioncam íseal chun a gcuid córais fuinnimh a nuachóiriú. Thairis sin, le creat reachtaíocht an Aontais Eorpaigh maidir leis an bhfuinnimh cuirtear uirlisí ar fáil do na Ballstáit chun cosaint na gcustaiméirí teaghlaigh atá buailte ag bochtaineacht fuinnimh agus atá leochaileach a áirithiú agus saobhadh margaidh á sheachaint. Cé go gcuidíonn na huirlisí sin leis an aistriú glas a éascú, tá siad beartaithe chun na modhanna a sholáthar chun an chosaint is gá a áirithiú ar bhealach níos ginearálta, mar a léirítear, mar shampla, sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 13 Deireadh Fomhair 2021, dar teideal “Tackling rising energy prices: a toolbox for action and support” [Ag dul i ngleic le praghsanna fuinnimh méadaitheacha: bosca uirlisí don ghníomhaíocht] agus sa Plean REPowerEU.

(15)

Tá réimse uirlisí ar fáil do na Ballstáit chun a gcuid gníomhartha le haghaidh aistriú cothrom a leagan amach agus a chomhordú. Sna Pleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide (NECPanna) arna n-ullmhú i gcomhréir le Rialachán (AE) 2018/1999 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (26), ba cheart measúnú a dhéanamh ar líon na dteaghlach atá thíos le bochtaineacht fuinnimh agus na bearta is gá chun aghaidh a thabhairt ar impleachtaí sóisialta agus críochacha an aistrithe fuinnimh a leagan amach Ba cheart a shainaithint sna Pleananna Críochacha um Aistriú Cóir (TJTPanna) arna n-ullmhú i gcomhréir le Rialachán (AE) 2021/1056 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (27) na críocha atá incháilithe le haghaidh tacaíocht faoin gCiste um Aistriú Cóir suas go dtí 2027. Agus iad á maoiniú ag NextGenerationEU, leagtar amach sna pleananna náisiúnta téarnaimh agus athléimneachta (RRPanna) arna n-ullmhú i gcomhréir le Rialachán (AE) 2021/241 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (28) athchóirithe agus infheistíochtaí chun an t-aistriú glas, fás cuimsitheach, comhtháthú sóisialta agus críochach, athléimneacht agus ionchais don chéad ghlúin eile a chothú, agus cuirfear na rudaí sin chun feidhme thar thréimhse suas le 2026. Roinnt gníomhaíochtaí le haghaidh aistriú cóir, cuirtear chun feidhme iad i gcomhthéacs cláir agus tionscnaimh eile, go háirithe cistí an Bheartais Comhtháthaithe.

(16)

Ag cur le prionsabail agus beartais an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip agus Phlean Gníomhaíochta Cholún Eorpach na gCeart Sóisialta go háirithe, tá scóip ann feabhas a chur ar dhearadh na mbeartas ar bhealach cuimsitheach leathan, agus comhleanúnachas na n-iarrachtaí ar leibhéal an Aontais agus ar an leibhéal náisiúnta a áirithiú. Sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 17 Meán Fómhair 2020 dar teideal “Measúnú uile-AE ar na Pleananna Náisiúnta Fuinnimh agus Aeráide: an t-aistriú glas agus an téarnamh eacnamaíoch a chur chun cinn trí phleanáil chomhtháite fuinnimh agus aeráide”, cé go n-aithníonn sé go soláthraítear leis na NECPanna deiridh roinnt táscairí agus beartas maidir le bochtaineacht fuinnimh, tháinig an Coimisiún ar an gconclúid nach mbíonn beartú tosaíochta soiléir iontu i gcónaí i leith riachtanais chistiúcháin le haghaidh aistriú cóir, ná le haghaidh athscilithe agus uas-scilithe ná le haghaidh tacú le coigeartuithe ar mhargadh an tsaothair. Ba cheart a dhíriú sna TJTPanna ar chríocha áirithe agus dá bhrí sin, ní mheastar go leagfaí amach iontu straitéis agus beartais fhoriomlána le haghaidh aistriú cóir ar an leibhéal náisiúnta. Cé go ndeartar na hathchóirithe agus na hinfheistíochtaí a dtacaíonn siad leo agus a gcuidíonn siad lena maoiniú chun go mbeidh tionchar fadtéarmach acu, tá TJTPanna agus RRPanna araon teoranta ó thaobh ama de.

(17)

Le haistriú cóir i dtreo na haeráidneodrachta san Aontas faoi 2050, áiritheofar nach bhfágfar aon duine ar lár, go háirithe na hoibrithe agus na teaghlaigh ar mó an difear a dhéanann an t-aistriú glas dóibh, agus go háirithe iad siúd atá i gcásanna leochaileacha cheana féin. Chuige sin, mar a leagtar amach sa Mholadh seo, ba cheart do na Ballstáit pacáistí beartais cuimsitheacha (29) a chur i bhfeidhm, gnéithe trasearnálacha a chuireann aistriú glas cóir chun cinn a neartú, agus an úsáid is fearr a bhaint as cistiú poiblí agus príobháideach. Ba cheart do na pacáistí beartais na daoine agus na teaghlaigh ar mó an difear a dhéanann an t-aistriú glas dóibh a chur san áireamh, go háirithe iad siúd a d’fhéadfadh a bheith thíos le caillteanais post agus athruithe ar choinníollacha oibre agus/nó ceanglais nua taisc ag an obair, mar aon leo siúd atá faoi réir drochthionchair ar ioncaim indiúscartha, ar chaiteachas agus ar rochtain ar sheirbhísí fíor-riachtanacha. Mar chuid de na grúpaí ar mó an difear a ndéantar dóibh, ba cheart do phacáistí beartais aird ar leith a thabhairt ar dhaoine agus teaghlaigh atá i gcásanna leochaileacha, go háirithe na daoine is faide ón margadh saothair, mar shampla mar gheall ar a scileanna, ar choinníollacha mhargadh an tsaothair chríochaigh, nó ar shaintréithe eile, amhail gnéas, tionscnamh ciníoch nó eitneach, reiligiún nó creideamh, míchumas, aois nó treoshuíomh gnéasach, ach níor cheart do na pacáistí beartais na daoine agus na teaghlaigh sin amháin a chur san áireamh. Thairis sin, d’fhéadfaí a áireamh ar na daoine agus na teaghlaigh i gcásanna leochaileacha iad siúd atá ina gcónaí i mbochtaineacht agus/nó i mbochtaineacht fuinnimh nó atá i mbaol na bochtaineachta agus/nó na bochtaineachta fuinnimh, iad siúd a bhfuil bacainní ar an tsoghluaisteacht acu, nó iad siúd a bhfuil ró-ualach maidir le costas tithíochta orthu, lena n-áirítear teaghlaigh a bhfuil tuismitheoir aonair i gceannas orthu, ar mná iad níos minice ná fir. Ba cheart pacáistí beartais a oiriúnú d’imthosca áitiúla, agus riachtanais na gcodanna is leochailí agus is iargúlta san Aontas, lena n-áirítear na réigiúin agus oileáin is forimeallaí, á gcur san áireamh.

(18)

Le tacaíocht ghníomhach d’fhostaíocht ardcháilíochta, ba cheart díriú ar chuidiú le hoibrithe, cuardaitheoirí poist, daoine nach bhfuil i mbun fostaíochta, oideachais ná oiliúna (NEETanna) agus daoine féinfhostaithe is mó atá thíos leis an aistriú glas. Daoine tearcionadaithe go háirithe, amhail mná, oibrithe íseal-oiliúna, daoine faoi mhíchumas, iad siúd atá níos aosta, nó daoine ag a bhfuil acmhainneacht oiriúnaitheachta réasúnta íseal maidir le hathruithe ar an margadh saothair, teastaíonn tacaíocht uathu chun feabhas a chur ar a n-infhostaitheacht agus chun fostaíocht a aimsiú, i gcomhréir leis an Moladh (AE) 2021/402 ón gCoimisiún (30). Ag cur leis an treoraíocht bheartais a bhí ann roimhe seo, go háirithe an Moladh sin agus Cinntí (AE) 2020/1512 (31) agus (AE) 2021/1868 (32) ón gComhairle, ba cheart bearta saincheaptha a bheith sna pacáistí beartais dá réir sin chun tacú le tionscnaimh earcaíochta agus aistrithe, leis an bhfiontraíocht, go háirithe do mhná agus do dhaoine faoi mhíchumas, agus le bearta chun poist ardcháilíochta a chruthú, go háirithe le haghaidh micrifhiontar, fiontair bheaga agus mheánmhéide, agus sna críocha is mó atá buailte. D’fhéadfadh bearta den sórt sin, mar aon le tacaíocht leordhóthanach ón Aontas, a bheith ríthábhachtach freisin chun aghaidh a thabhairt ar na dúshláin atá ann do mhargadh an tsaothair, amhail na cinn siúd a eascraíonn as insreabhadh na ndídeanaithe ón Úcráin, go háirithe sna Ballstáit is mó atá buailte. Leis na pacáistí beartais sin, ba cheart freisin cur chun feidhme agus forfheidhmiú éifeachtach rialacha atá ann cheana maidir le coinníollacha oibre a chothú agus tacú le hathstruchtúrú atá freagrach ar bhonn sóisialta i gcomhréir leis na rialacha agus caighdeáin atá ann cheana. Is ríthábhachtach an ról atá ag comhpháirtithe sóisialta i ndáil le rannchuidiú le haghaidh a thabhairt, trí idirphlé, ar iarmhairtí fostaíochta agus sóisialta na ndúshlán a bhaineann leis an aistriú glas.

(19)

Tá rochtain ar oideachas, oiliúint agus foghlaim ar feadh an tsaoil atá ar ardcháilíocht agus cuimsitheach do chách fíor-riachtanach chun a áirithiú go bhfuil na scileanna ag an lucht saothair is gá chun an t-aistriú glas a bhaint amach. Dá bhrí sin, ba cheart gnéithe a bhaineann le haistriú cóir a chomhtháthú i bhforbairt agus cur chun feidhme straitéisí scileanna náisiúnta, agus na moltaí ón gCoimisiún sa “Clár Oibre Eorpach do Scileanna” (33) agus “Straitéis Nua Tionsclaíochta Nuashonraithe (34) á gcur san áireamh. Uirlis thábhachtach a bheidh i gcomhpháirtíochtaí scileanna faoin gComhshocrú do Scileanna freisin. Le faisnéis agus fadbhreathnaitheacht cothrom le dáta maidir leis an margadh saothair agus le scileanna, lena n-áirítear ar an leibhéal réigiúnach, earnálach agus ar leibhéal na ceirde, is féidir riachtanais a bhaineann le scileanna gairmshonracha agus idirdhisciplíneacha ábhartha a aithint agus a thuar, lena n-áirítear mar bhonn chun curaclaim a oiriúnú chun riachtanais scileanna le haghaidh an aistrithe ghlais a chomhlíonadh. Leis an ngairmoideachas agus gairmoiliúint, ba cheart scileanna a thabhairt do dhaoine óga agus daoine fásta, le béim ar leith ar mhná agus ar oibrithe ar bheagán oiliúna, ar scileanna iad a bhfuil gá leo chun an t-aistriú glas a bhaint amach, i gcomhréir le Moladh 2020/C 417/01 ón gComhairle (35).

Maidir le printíseachtaí agus tréimhsí oiliúna ar íocaíocht, ina bhfuil gnéithe oiliúna láidre, go háirithe le haghaidh daoine óga, rannchuidíonn siad le haistrithe sa mhargadh saothair, go háirithe aistrithe i dtreo gníomhaíochtaí a rannchuidíonn le cuspóirí aeráide agus comhshaoil, agus in earnálacha a bhfuil ganntanais scileanna ar leith iontu. Ba cheart rannpháirtíocht mhéadaithe daoine fásta san fhoghlaim ar feadh an tsaoil a chur chun cinn chun riachtanais uas-scilithe agus athscilithe a chomhlíonadh, inter alia trína chur ar a gcumas do dhaoine oiliúint a lorg atá saincheaptha dá riachtanais agus nuair is iomchuí trí chúrsaí gearra a ndéantar dearbhú cáilíochta orthu maidir le scileanna le haghaidh an aistrithe ghlais, agus Moladh ón gComhairle an 16 Meitheamh 2022 (36) atá beartaithe á chur san áireamh, darb aidhm go mbeidh sé níos éasca torthaí na gcúrsaí sin a luacháil agus a aithint.

(20)

Ba cheart comhdhéanamh córas sochair cánach agus córas cosanta sóisialta a scrúdú i gcomhthéacs na riachtanas sonrach a eascraíonn as an aistriú glas, chun go léireofaí iontu freisin an ‘prionsabal gurb é údar an truaillithe a íocfaidh as’ agus an gá nach dtugann na beartais a ghabhann leo isteach fóirdheontais le haghaidh úsáid breoslaí iontaise, nach gcuireann siad de cheangal ar thomhaltóirí teicneolaíocht shonrach a úsáid, nach laghdaíonn siad dreasachtaí le haghaidh athchóiriú foirgneamh agus ionadú córas fuinnimh theirmigh agus nach laghdaíonn siad na dreasachtaí faoi chuimsiú bearta éifeachtúlachta fuinnimh i gcoitinne. Féadfar meascán de bheartais éagsúla tacú leis na teaghlaigh is leochailí agus leis na hoibrithe is mó atá thíos leis an aistriú glas. Ag brath ar an gcás náisiúnta agus ar an gcás aonair, d’fhéadfadh sé go mbeadh i gceist leis sin, mar shampla, cánachas a aistriú ó chánachas saothair go cuspóirí aeráide agus comhshaoil mar a bheartaítear leis an togra chun athbhreithniú a dhéanamh ar an Treoir maidir le Cánachas Fuinnimh (37), athbhreithniú ar scéimeanna dífhostaíochta agus/nó tacaíocht spriocdhírithe dhíreach ioncaim, i gcás inar gá. Féadfar athbhreithniú a dhéanamh ar chórais chosanta sóisialta, lena n-áirítear beartais maidir leis an gcuimsiú sóisialta agus, i gcás inarb infheidhme, féadfar iad a oiriúnú i bhfianaise an aistrithe ghlais, go háirithe chun foráil do shlándáil ioncaim, go háirithe le linn aistrithe ó phost go post, agus chun seirbhísí leormhaithe sóisialta, sláinte agus cúraim a sholáthar trí bhonneagar sóisialta leormhaith, go háirithe sna críocha is mó atá buailte, cuir i gcás ceantair thuaithe agus ceantair iargúlta, amhail na réigiúin is forimeallaí chun an t-eisiamh sóisialta a chosc, agus aghaidh a thabhairt ar rioscaí don tsláinte. Chun eisiamh sóisialta leanaí a chosc agus a chomhrac, tá sé mar aidhm le hinfheistíochtaí i mbonneagar sóisialta do leanaí rochtain ar phríomhsheirbhísí a áirithiú do leanaí atá i ngátar, mar a leagtar amach i Moladh (AE) 2021/1004 ón gComhairle (38).

(21)

Chun athléimneacht fhisiciúil agus athléimneacht airgeadais maidir le tionchair dho-athraithe an athraithe aeráide a fhorbairt ar bhealach cuimsitheach, is gá réitigh a chur chun cinn i ndáil le feasacht, laghdú agus aistriú riosca, go háirithe trí chur le hinfhaighteacht réiteach árachais agus trí infheistíocht a dhéanamh i mbainistiú riosca tubaistí agus in oiriúnú chun tionchair fhisiciúla an athraithe aeráide a laghdú, ar an gcaoi sin, caillteanas agus an bhearna i gcosaint na haeráide a laghdú, agus micrifhiontar, fiontair bheaga agus mheánmhéide, chomh maith le ceantair thuaithe agus ceantair iargúlta, mar shampla na réigiún is forimeallaí agus oileáin, á gcur san áireamh. Ba cheart bainistiú riosca tubaistí, lena n-áirítear córais cosanta sibhialta ar an leibhéal náisiúnta agus ar leibhéal an Aontais a atreisiú chun gurbh fhearr a bheifí in ann suaití a bhaineann leis an aeráid a chosc, ullmhú ina leith agus freagra a thabhairt orthu.

(22)

Tá sé de cheart ag cách teacht a bheith aige ar sheirbhísí bunriachtanacha ar dhea-chaighdeán, lena n-áirítear seirbhísí fuinnimh, iompair, uisce, sláintíochta, airgeadais agus cumarsáide digití, agus ba cheart tacaíocht le haghaidh rochtain chomhionann ar na seirbhísí sin a chur ar fáil dóibh siúd atá i ngátar (39). Ina theannta sin, ba cheart rochtain ar thithíocht shóisialta nó ar chúnamh tithíochta ar dhea-chaighdeán a sholáthar dóibh siúd atá i ngátar (40). De bhreis air sin, is féidir le teaghlaigh ísealioncaim agus meánioncaim, custaiméirí leochaileacha, lena n-áirítear úsáideoirí deiridh, daoine atá i mbaol na bochtaineachta fuinnimh nó daoine atá ina gcónaí i dtithíocht shóisialta, tairbhe a bhaint as cur i bhfeidhm bhunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh. Chomh maith le tomhaltóirí fuinnimh a chosaint agus a chumhachtú, tá gá le bearta sonracha chun bunchúiseanna na bochtaineachta fuinnimh a chosc agus chun dul i ngleic leo, go háirithe trí infheistíochtaí a chur chun cinn atá dírithe ar fheabhsuithe éifeachtúlachta fuinnimh, go háirithe san earnáil tithíochta sóisialta. Tá sé i gceist freisin, leis an nuashonrú atá beartaithe ar an Treoir maidir le hÉifeachtúlacht Fuinnimh (41) agus ar an Treoir maidir le Feidhmíocht Fuinnimh Foirgneamh (42) aghaidh a thabhairt ar na príomhbhacainní neamheacnamaíocha atá ar an athchóiriú, amhail dreasachtaí deighilte, lena n-áirítear cásanna úinéara-tionónta agus struchtúir chomhúinéireachta. Sa chomhthéacs sin, ba cheart aird ar leith a thabhairt ar mhná agus ar ghrúpaí áirithe atá go mór i mbaol na bochtaineachta fuinnimh, amhail daoine faoi mhíchumas, tuismitheoirí aonair, daoine scothaosta, leanaí agus daoine a bhfuil cúlra cine mionlaigh nó eitnigh mionlaigh acu.

Féadfar dul i ngleic le dúshláin soghluaisteachta atá ann cheanna féin nó atá ag teacht chun cinn trí bhearta tacaíochta agus tríd an mbonneagar is gá a fhorbairt, amhail iompar poiblí. Tá inacmhainneacht, inrochtaineacht agus sábháilteacht na soghluaisteachta inbhuanaithe agus modhanna éagsúla iompair, lena n-áirítear iompar príobháideach agus iompair poiblí, an-tábhachtach chun a áirithiú go mbaineann gach duine tairbhe as an aistriú glas agus go bhfuil siad rannpháirteach ann. Tá ról tábhachtach ag an tsoghluaisteacht uirbeach sa chomhthéacs sin, mar a léirítear freisin leis an teachtaireacht ón gCoimisiún an 14 Nollaig 2021 dar teideal ‘Creat Nua AE don tSoghluaisteacht Uirbeach’

(23)

Le cur chuige uile-shochaí i leith an aistrithe chóir, ba cheart tacú le gníomhaíocht beartais, bunaithe ar chomhordú an cheaptha beartas agus acmhainní oibríochtúla neartaithe ar gach leibhéal agus ar fud gach réimse beartais ábhartha, lena dtabharfaí freisin ról gníomhach do na húdaráis réigiúnacha agus áitiúla. Ba cheart é a bheith bunaithe ar rannpháirtíocht ag comhpháirtithe sóisialta ar gach leibhéal agus ag gach céim, agus rannpháirtíocht éifeachtach a mbeadh tionchar aici, ag an tsochaí shibhialta agus ag páirtithe leasmhara. Le comhordú agus rannpháirtíocht mar sin, d’fhéadfaí a áirithiú go ndéanfaí prionsabail na cothroime agus na dlúthpháirtíochta atá sa Chomhaontú Glas don Eoraip a chomhtháthú i ndearadh, cur chun feidhme agus faireachán beartais ón tús, trí bhonn a sholáthar do thacaíocht leathan fadtéarmach le haghaidh beartais chuimsitheacha a dhéanann dul chun cinn maidir leis an aistriú glas.

(24)

Tá bunús láidir fianaise an-tábhachtach chun beartais fhónta shóisialta agus margaidh saothair a chur i bhfeidhm lena n-áirithítear aistriú cóir cuimsitheach. Chuige sin, má dhéantar sainmhínithe, coincheapa, aicmithe agus modheolaíochtaí a chomhchuibhiú agus a dhéanamh comhsheasmhach, de réir a chéile, bunaithe go háirithe ar an Moladh ón gCoimisiún (AE) 2020/1563 (43) éascófar measúnuithe agus inchomparáideacht na measúnuithe. Féadfar tuilleadh gníomhaíochtaí taighde agus nuálaíochta cur leis an mbonn eolais a d’fhéadfaí a úsáid ar mhaithe leis an mbeartas agus leis an dioscúrsa poiblí. Ar a seal, féadfar malartuithe leis an bpobal ina éagsúlacht ar fad agus leis na príomhpháirtithe leasmhara, mar shampla malartuithe maidir le torthaí meastóireachtaí, torthaí beart fadbhreathnaitheachta agus beart faireacháin, cur le ceapadh beartas agus leis an úinéireacht.

(25)

Ní mór sonraí agus táscairí inscne-dhíchomhiomlánaithe iomchuí gráinneacha ardcháilíochta go háirithe chun measúnú a dhéanamh ar na tionchair fostaíochta, shóisialta agus dháileacháin a bhíonn ag beartais i leith an athraithe aeráide. Níl na sonraí agus táscairí sin ar fáil go hiomlán faoi láthair. Mar shampla, cé go bhfuil roinnt dul chun cinn déanta maidir le bochtaineacht fuinnimh a thomhas, d’fhéadfaí táscairí chun measúnú a dhéanamh ar bhochtaineacht iompair a fhorbairt i gcomhréir le cúinsí náisiúnta. Féadfar faireachán agus meastóireacht a neartú le roinnt beart, lena ndíreofaí ar tháscairí agus scórchláir, mar aon le treoirthionscadail mhionscála agus beartais thrialacha. Ba cheart do na gníomhaíochtaí sin chur le scórchláir atá ann cheana féin, nó tarraingt uathu, amhail an Scórchlár Sóisialta agus clár eolais an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip, a bhfuil faisnéis ábhartha iontu maidir le gnéithe sonracha de bheartais i leith an aistrithe chóir.

(26)

I bhfianaise na riachtanas suntasacha infheistíochta a eascraíonn as an aistriú glas, tá tábhacht ar leith ag baint leis an úsáid is fearr agus úsáid éifeachtúil a bhaint as cistiú poiblí agus príobháideach agus le slógadh na n-acmhainní ar fad atá ar fáil agus a gcur chun feidhme éifeachtúil. Ar leibhéal an Aontais, cuirtear tacaíocht ar fáil do bhearta ábhartha trí bhuiséad an Aontais Eorpaigh agus trí NextGenerationEU. Cuirfear chun feidhme iad faoi iad seo a leanas: an tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta (RRF), an Sásra um Aistriú Cóir (JTM), lena n-áirítear an Ciste um Aistriú Cóir (CUAC), Ciste Sóisialta na hEorpa Plus (CSE+), Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa (CFRE), an Ciste Comhtháthaithe, Cúnamh Téarnaimh don Chomhtháthú agus do Chríocha na hEorpa (REACT-EU), ERASMUS+ agus an Ciste Eorpach um Choigeartú don Domhandú (CED), clár LIFE, an clár Fís Eorpach, an Ciste don Nuachóiriú (44), agus na cistí faoin gComhbheartas Talmhaíochta (CBT). De bhreis air sin, tacaíonn an Coimisiún leis na Ballstáit tríd an Ionstraim um Thacaíocht Theicniúil, trí shaineolas teicniúil saincheaptha a sholáthar chun athchóirithe a dhearadh agus a chur chun feidhme, lena n-áirítear na hathchóirithe sin a chuireann aistriú cóir i dtreo na neodrachta carbóin chun cinn.

(27)

Is é an Seimeastar Eorpach creat comhordúcháin bheartais eacnamaíoch agus fostaíochta an Aontais Eorpaigh. Leanfaidh sé den ról sin a bheith aige sa chéim téarnaimh agus ó thaobh na n-aistrithe glasa agus digiteacha a chur chun cinn, agus sin bunaithe thart timpeall ar cheithre ghné na hinbhuanaitheachta iomaíche, mar thaca leis na Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe a bhaint amach. Faoin Seimeastar Eorpach, déanfaidh an Coimisiún faireachán géar ar thorthaí agus tionchair shocheacnamaíocha agus i gcás inarb ábhartha, molfaidh sé moltaí tírshonracha spriocdhírithe chun a áirithiú nach bhfágtar aon duine ar lár. Beidh an chomhlántacht leis na bearta a dtacaítear leo faoin tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta ina tosaíocht. Dá bhrí sin, déanfar faireachán ar an Moladh seo, de réir mar is iomchuí, i gcomhthéacs an tSeimeastair Eorpaigh, lena n-áirítear faoi chuimsiú na gcoistí ábhartha, laistigh dá réimsí inniúlachtaí faoi seach, bunaithe ar mheasúnuithe leormhaithe, meastóireachtaí ar thionchar beartais, agus staid cur chun feidhme na treoraíochta a sholáthraítear sa Mholadh seo. Ní chuirfidh an socrú faireacháin ualaí riaracháin nach bhfuil gá leo ar na Ballstáit.

(28)

Thairis sin, mar chuid den dréacht agus den nuashonrú deiridh ar a NECPanna in 2023 agus 2024, faoi seach, i gcomhréir le hAirteagal 14 de Rialachán (AE) 2018/1999, ba cheart do na Ballstáit an Moladh seo a úsáid chun féachaint an bhféadfaí measúnuithe ar thionchair fostaíochta, shóisialta agus dháileacháin agus gnéithe den aistriú cóir a phríomhshruthú ar feadh na cúig ghné den Aontas Fuinnimh agus tuilleadh feabhais a chur ar bhearta chun aghaidh a thabhairt ar na tionchair sin, agus aird ar leith á tabhairt ar bhochtaineacht fuinnimh.

(29)

Thairis sin, leis an bhfaireachán ar chur chun feidhme an Mholta seo, féadfar cur leis an bhfianaise atá ann cheana féin i gcomhthéacs na bpróiseas faireachais iltaobhaigh atá bunaithe, amhail an Seimeastar Eorpach. Féadfaidh an Chomhairle nó an Coimisiún a iarraidh ar an gCoiste Fostaíochta agus ar an gCoiste um Chosaint Shóisialta, i gcomhréir le hAirteagail 150 agus 160 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, faoi seach, agus i gcomhar le coistí ábhartha eile, go háirithe an Coiste um Beartas Eacnamaíoch, scrúdú a dhéanamh ina réimsí inniúlachta féin ar chur chun feidhme an Mholta seo ar bhonn tuairisciú leordhóthanach arna dhéanamh ag an gCoimisiún agus ag uirlisí iltaobhacha eile faireachais. Sa chomhthéacs sin freisin, tá an Coimisiún ag oibriú chun feabhas a chur ar infhaighteacht sonraí – sonraí inscne-dhíchomhiomlánaithe – chun creataí agus treoraíocht mhodheolaíochta atá ann cheana a thabhairt cothrom le dáta agus a úsáid, lena n-áirítear creataí agus treoraíocht chun bochtaineacht fuinnimh, bochtaineacht iompair agus neamh-chomhionannais chomhshaoil a thomhas, agus chun meastóireacht a dhéanamh ar éifeachtacht agus ar thionchar iarbhír na mbeart,

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

(11)

—

i roinn na gcumasc ar an suíomh gréasáin faoin “mBeartas iomaíochta” atá ag an gCoimisiún (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). Cuireann an suíomh gréasáin sin saoráidí éagsúla ar fáil chun cuidiú cinntí aonair cumaisc a aimsiú trí úsáid ainm na cuideachta, cásuimhreacha, dátaí agus earnálacha gníomhaíochta,

—

i bhfoirm leictreonach ar shuíomh gréasáin EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=en) faoin uimhir dhoiciméid 32021M10251. Is é EUR-Lex an tairseach ar líne chuig dlí an Aontais Eorpaigh.

—

Údarú margaíochta a eisiúint (Airteagal 13 de Rialachán (CE) Uimh. 726/2004 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle): Glactha