Comhaontuithe creidmheasa tomhaltóra (go dtí 2026)

ACHOIMRE AR:

Treoir 2008/48/CE maidir le comhaontuithe creidmheasa do thomhaltóirí

CAD IS AIDHM LEIS AN TREOIR?

• Comhchuibhítear léi rialacha an Aontais Eorpaigh (AE) maidir le creidmheas a thugtar do thomhaltóirí a fhaigheann iasacht airgid chun ceannach earraí agus seirbhísí a mhaoiniú (saoirí, earraí, carranna úra, etc.).
• Tá sé mar aidhm léi margadh iasachtaí tomhaltóirí AE a oscailt, agus feabhas á chur ar thrédhearcacht na dtéarmaí conartha agus ar leibhéal na cosanta do thomhaltóirí.
• Aisghairtear an treoir le Treoir (AE) 2023/2225 (féach achoimre), cé go bhfanfaidh sé bailí go dtí an 20 Samhain 2026.

PRÍOMHPHOINTÍ

Níl feidhm ag an treoir maidir le comhaontuithe creidmheasa:

• atá urraithe ag morgáiste, atá rialaithe le Treoir 2014/17/AE maidir le comhaontuithe creidmheasa do thomhaltóirí i dtaca le maoin chónaithe dho-aistrithe;
• chun talamh nó maoin a cheannach, atá rialaithe le Treoir 2014/17/AE chomh maith;
• níos lú ná €200 nó níos mó ná €75,000; áfach, faoin 21 Márta 2016 ar a dhéanaí (an dáta faoina raibh ar Threoir 2014/17/AE a bheith ina dlí i mBallstáit an AE), b’éigean an treoir a chur i bhfeidhm freisin ar chomhaontuithe creidmheasa neamhráthaithe de níos mó ná €75,000 don athchóiriú ar mhaoin chónaithe dhochorraithe.

Ní mór d’fhógraíocht chreidmheasa lena n-áirítear gnéithe a bhaineann le costas an chreidmheasa seo (e.g. an ráta úis) faisnéis chaighdeánach a sholáthar bunaithe ar shampla ionadaíoch, ina bhfuil, i measc nithe eile:

• an ráta úis agus sonraí faoin gcostas;
• méid an chreidmheasa;
• an ráta céatadánach bliantúil arb ionann é, i bhfoirm céatadáin, agus na costais éigeantacha uile a bhaineann leis an gcreidmheas a fháil (ráta úis na hiasachta, táillí riaracháin, préimheanna árachais éigeantaigh, táillí ráthaíochta, etc).

An chéim réamhchonarthach

Le linn na céime réamhchonarthaí, ní mór don iasachtóir faisnéis intuisceana a chur ar fáil maidir le gnéithe riachtanacha an chreidmheasa atá á thairiscint in am is i dtráth sula ndéanfar an conradh. Áirítear air sin, i measc nithe eile:

• fad an chomhaontaithe creidmheasa;
• méid iomlán an chreidmheasa;
• an ráta iasachta agus na téarmaí a bhaineann leis an ráta sin;
• an ráta céatadánach bliantúil agus an méid iomlán atá dlite ón tomhaltóir;
• méid, líon agus minicíocht na n-íocaíochtaí;
• táillí a bhaineann leis an gcomhaontú nó mar thoradh air;
• na hiarmhairtí a bhaineann le híocaíocht dhéanach agus neamhfheidhmíocht.

Ba cheart go bhfaigheadh tomhaltóirí faisnéis i bhformáid chaighdeánaithe.

Le Rialachán (AE) 2016/1011 leasaítear Treoir 2008/48/CE agus ceanglaítear ar an iasachtóir, le linn na céime réamhchonarthaí a ghabhann leis an gcomhaontú creidmheasa tomhaltóra, i gcás ina ndéanann an comhaontú creidmheasa tagairt do thagarmharc, ainm an tagarmhairc tagartha agus a ainm a sholáthar riarthóir agus na himpleachtaí féideartha don tomhaltóir.

Conradh le haghaidh comhaontú creidmheasa

Ní mór faisnéis agus formáid cosúil leis an bhfaisnéis agus leis an bhformáid a cuireadh ar fáil le linn na céime réamhchonarthaí a bheith sa chomhaontú creidmheasa.

Ní mór d’iasachtóirí:

• míniúcháin leordhóthanacha a chur ar fáil do thomhaltóirí, ionas gur féidir leo comhaontú a roghnú lena bhfreastalófar ar a riachtanais agus ar a gcás airgeadais;
• measúnú a dhéanamh ar a n-acmhainneacht creidmheasa sula síneofar comhaontú, agus an tomhaltóir a chur ar an eolas, má dhiúltófar a n-iarratas ar chreidmheas, maidir leis an toradh agus sonraí an bhunachair shonraí a úsáideadh.

Ní mór do thomhaltóirí:

• Tréimhse 14 lá a bheith acu inar féidir leo aistarraingt as an gcomhaontú, gan bheith orthu cúis a thabhairt;
• an ceart a bheith acu chun íocaíocht luath a dhéanamh maidir lena gcreidmheas ag am ar bith, ar an gcoinníoll go bhfaighidh an creidiúnaí cúiteamh atá cóir agus atá dlisteanaithe go hoibiachtúil.

Aisghairm

Aisghairtear an treoir le Treoir (AE) 2023/2225 amhail ón 20 Samhain 2026. Is iad aidhmeanna ginearálta na Treorach nua laghdú a dhéanamh ar aon mhíbhuntáistí do thomhaltóirí a ghlacann iasachtaí i margadh atá ag athrú, agus soláthar trasteorann creidmheas tomhaltóra agus iomaíochas an mhargaidh inmheánaigh a éascú, i gcomhréir le bunaidhm na Treorach.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME NA RIALACHA?

B’éigean an treoir a thrasuí sa dlí náisiúnta an 11 Meitheamh 2010. Ba cheart feidhm a bheith ag na rialacha sin ón dáta céanna.

CÚLRA

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

• Iasachtaí agus creidmheasanna do thomhaltóirí (An Coimisiún Eorpach)
• Comhaontuithe creidmheasa do thomhaltóirí — athbhreithniú ar rialacha an Aontais Eorpaigh (an Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Treoir 2008/48/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 23 Aibreán 2008 maidir le comhaontuithe creidmheasa do thomhaltóirí agus lena n–aisghairtear Treoir 87/102/CEE ón gComhairle (IO L 133, 22.5.2008,, lgh. 66–92).

Rinneadh leasuithe comhleanúnacha ar Threoir 2008/48/CE a chorprú isteach sa bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Treoir (AE) 2023/2225 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 18 Deireadh Fómhair 2023 maidir le creidmheasanna tomhaltóirí agus lena n-aisghairtear Treoir 2008/48/CE (OJ L, 2023/2225, 30.10.2023).

Treoir (AE) 2021/2167 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Samhain 2021 maidir le seirbhíseoirí creidmheasa agus ceannaitheoirí creidmheasa agus lena leasaítear Treoir 2008/48/CE agus Treoir 2014/17/AE (IO L 438, 8.12.2021, lgh. 1–37).

Treoir 2014/17/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 4 Feabhra 2014 maidir le comhaontuithe creidmheasa do thomhaltóirí a bhaineann le maoin chónaithe dho–aistrithe agus lena leasaítear Treoir 2008/48/CE agus Treoir 2013/36/AE agus Rialachán (AE) Uimh. 1093/2010 (IO L 60, 28.2.2014, lgh. 34–85).

Féach an leagan comhdhlúite.

Nuashonraithe 03.11.2023