Comhaontú Trádála idir AE agus an Eilvéis

ACHOIMRE AR:

Comhaontú idir Comhphobal Eacnamaíochta na hEorpa agus an Eilvéis

Rialachán (CEE) Uimh. 2840/72 lena dtugtar i gcrích comhaontú idir Comhphobal Eacnamaíochta na hEorpa agus an Eilvéis

CAD IS AIDHM LEIS AN GCOMHAONTÚ AGUS LEIS AN RIALACHÁN?

• Is é an Comhaontú Saorthrádála 1972 idir an tAontas agus an Eilvéis bunchloch an chaidrimh thrádála idir AE agus an Eilvéis. Baineann sé le hearraí amháin agus tá sé ar cheann de na comhaontuithe trádála is sine a shínigh an tAontas Eorpach. Níl forálacha ann maidir le seirbhísí, infheistíocht, cearta maoine intleachtúla, soláthar rialtais nó luachanna sóisialta agus comhshaoil.
• Chomhaontaigh an Eilvéis agus an tAontas Eorpach pacáiste de sheacht gcomhaontú earnála ina dhiaidh sin a síníodh in 1999 (ar a dtugtar “Comhaontuithe Déthaobhacha I” san Eilvéis). Tá cuid acu ábhartha ó thaobh na trádála de, amhail:
  • comhaontú saorghluaiseachta daoine;
  • an comhaontú um aitheantas frithpháirteach maidir le measúnú comhréireachta;
  • an comhaontú soláthair phoiblí; agus
  • an comhaontú maidir le trádáil i dtáirgí talmhaíochta.
• In 2004, cuireadh prótacal maidir le táirgí talmhaíochta próiseáilte (prótacal 2) leis an gcomhaontú.
• Sonraítear leis an rialachán tabhairt i gcrích, thar ceann Chomhphobal Eacnamaíochta na hEorpa (an tAontas Eorpach (AE) anois, an Chomhaontaithe Saorthrádála leis an Eilvéis.

PRÍOMHPHOINTÍ

Cuspóirí

Is iad seo a leanas na príomhchuspóirí leis an gcomhaontú:

• forbairt chomhchuí an chaidrimh eacnamaíoch idir an tAontas Eorpach agus an Eilvéis a chur chun cinn trí thrádáil chómhalartach a leathnú;
• dul chun cinn na gníomhaíochta eacnamaíche a chothú agus dálaí maireachtála agus fostaíochta a fheabhsú, chomh maith le táirgiúlacht agus cobhsaíocht airgeadais mhéadaithe in AE agus san Eilvéis;
• coinníollacha córa iomaíochta a sholáthar do thrádáil idir na páirtithe;
• cur le forbairt chomhchuí agus leathnú na trádála domhanda trí bhacainní ar thrádáil a bhaint.

Deireadh a chur le bearta taraife agus neamhtharaife

• Leis an gcomhaontú tá deireadh curtha le:
  • dleachtanna nó muirir chustaim a bhfuil an éifeacht chéanna acu ar allmhairí agus onnmhairí;
  • srianta cainníochtúla ar allmhairí, onnmhairí nó bearta a bhfuil an éifeacht chéanna acu.
• Toirmisctear aon dleachtanna/muirir nó srianta cainníochtúla nua.
• Tá prótacail ceangailte leis an gcomhaontú ina gclúdaítear cóireáil taraife ar tháirgí áirithe mar aon le hearraí áirithe a fhaightear ó tháirgí talmhaíochta a phróiseáil.
• Féadfaidh ceachtar páirtí toirmisc nó srian a fhorchur ar allmhairí, onnmhairí nó earraí faoi bhealach ar roinnt foras, lena n–áirítear:
  • sláinte phoiblí;
  • dlí agus ord nó slándáil phoiblí;
  • cosaint beatha nó sláinte daoine, ainmhithe nó plandaí.

Rialacha iomaíochta

Éilítear ar an dá pháirtí na rialacha maidir le hiomaíocht a urramú lena dtoirmisctear mí–úsáid a bhaint as ceannasacht, cairtéil agus monaplachtaí mar aon le rialacha maidir le Státchabhair.

Comhchoiste

Bunaítear leis an gcomhaontú comhchoiste ar a bhfuil baill den dá pháirtí. Maidir leis:

• tá sé freagrach as an gcomhaontú a riar agus as a chur chun feidhme i gceart;
• déanann sé moltaí agus déanann sé cinntí sna cásanna dá bhforáiltear sa chomhaontú.

DÁTA THEACHT I BHFEIDHM

Tháinig an comhaontú i bhfeidhm an Déardaoin Dé Luain 1 Eanáir 1973. Ceanglaíodh roinnt prótacal leis an gcomhaontú ina dhiaidh sin.

CÚLRA

Rialaítear an caidreamh polaitiúil idir AE agus an Eilvéis le níos mó ná 100 comhaontú “déthaobhach” lena gcuimsítear raon leathan gnéithe lena n–áirítear taighde agus nuálaíocht, limistéar Schengen, beartas tearmainn agus aitheantas frithpháirteach.

Chun tuilleadh faisnéise a fháil, féach:

• An Eilvéis (An Coimisiún Eorpach)
• An Eilvéis agus AE (An tSeirbhís Eorpach Gníomhaíochta Seachtraí)

PRÍOMHDHOICIMÉID

Comhaontú idir Comhphobal Eacnamaíochta na hEorpa agus Cónaidhm na hEilvéise (IO L 300, 31.12.1972, lgh. 189-280)

Rinneadh leasuithe comhleanúnacha ar an gcomhaontú a chorprú sa bhuntéacs. Ní de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

Rialachán (CEE) Uimh. 2840/72 ón gComhairle an 19 Nollaig 1972 lena dtugtar i gcrích comhaontú idir Comhphobal Eacnamaíochta na hEorpa agus Cónaidhm na hEilvéise agus lena nglactar forálacha maidir lena chur chun feidhme agus Comhaontú breise a thabhairt i gcrích maidir le bailíocht, do Phrionsacht Lichtinstéin, an Chomhaontaithe idir Comhphobal Eacnamaíochta na hEorpa agus Cónaidhm na hEilvéise an 22 Iúil 1972 (IO L 300, 31.12.1972, lch. 188)

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Comhaontú idir an Comhphobal Eorpach agus Cónaidhm na hEilvéise maidir leis na critéir agus na meicníochtaí chun an stát a bhunú atá freagrach as iarraidh ar thearmann arna thaisceadh i mBallstát nó san Eilvéis a scrúdú (IO L 53, 27.2.2008, lgh. 5-17)

Comhaontú idir an tAontas Eorpach, an Comhphobal Eorpach agus Cónaidhm na hEilvéise maidir le comhlachas Chónaidhm na hEilvéise le acquis Schengen a chur chun feidhme, a chur i bhfeidhm agus a fhorbairt (IO L 53, 27.2.2008, lgh. 52-79)

Comhaontú idir an Comhphobal Eorpach agus Cónaidhm na hEilvéise lena leasaítear an comhaontú idir Comhphobal Eacnamaíochta na hEorpa agus Cónaidhm na hEilvéise an 22 Iúil 1972 maidir leis na forálacha is infheidhme maidir le táirgí talmhaíochta próiseáilte (IO L 23, 26.1.2005, lgh. 19-48)

Féach an leagan comhdhlúite.

Comhaontú idir an Comhphobal Eorpach agus Cónaidhm na hEilvéise maidir le haitheantas frithpháirteach i ndáil le measúnú comhréireachta (IO L 114, 30.4.2002, lgh. 369-429)

Féach an leagan comhdhlúite.

Creat–Chomhaontú maidir le comhar eolaíoch agus teicniúil idir an Comhphobal Eorpach agus Cónaidhm na hEilvéise (IO L 313, 22.11.1985, lgh. 6-8)

Nuashonraithe 10.09.2020