Frithsheasmhacht in aghaidh ábhar frithmhiocróbach — Gníomh AE

ACHOIMRE AR:

Teachtaireacht (COM(2011 748 críochnaitheach) — Plean gníomhaíochta i gcoinne na mbagairtí atá ag dul i méid ó fhrithsheasmhacht in aghaidh ábhar frithmhiocróbach

CAD IS AIDHM LEIS AN BPLEAN GNÍOMHAÍOCHTA?

Cuirtear cur chuige iomlán i láthair ann chun dul i ngleic leis an mbagairt mhéadaithe ó fhrithsheasmhacht in aghaidh ábhar frithmhiocróbach*. De réir thionscnamh “Aon Sláinte Amháin” an Aontais Eorpaigh (AE), cumhdaítear anseo réimsí amhail cógas don duine agus cógas tréidliachta, coimeád ainmhithe, talmhaíocht agus an comhshaol. Thug airí AE faomhadh polaitiúil do shraith eile beart i Meitheamh 2016.

Cuireadh plean gníomhaíochta na hEorpa “Aon Sláinte Amháin” maidir le frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha, ar glacadh leis in 2017 (féach an achoimre chuí) in ionad an phlean ghíomhaíochta seo.

PRÍOMHPHOINTÍ

Tá sé mar aidhm leis an bplean gníomhaíochta maidir le frithsheasmhacht in aghaidh ábhar frithmhiocróbach (FÁF):

• déanamh cinnte go mbaintear úsáid iomchuí as ábhair fhrithmhiocróbacha i ndaoine agus in ainmhithe araon;
• cosc a chur ar ionfhabhtuithe frithmhiocróbacha agus a leathadh;
• ábhair fhrithmhiocróbacha éifeachtach nua nó ábhar malartach i gcomhair cóireála a fhorbairt;
• comhoibriú le comhpháirtithe idirnáisiúnta chun na rioscaí a bhaineann le FÁF a shrianadh;
• monatóireacht agus faireachas a fheabhsú i gcógais dhaonna agus ainmhithe;
• taighde agus nuálaíocht a chur chun cinn;
• cumarsáid, oideachas agus oiliúint a fheabhsú.

Leagtar síos 12 ghníomh shonracha sa phlean gníomhaíochta d’fhonn na seacht sprioc a chomhlíonadh. Ina measc sin bhí feabhas a chur ar chosc ionfhabhtuithe in ospidéil agus córais faireachais FÁF a neartú.

Fuarthas amach na rudaí seo a leanas i meastóireacht ar an bplean gníomhaíochta 2011-2016, a eisíodh i mí Feabhra 2016:

• bhí feabhas mór tagtha ar ghníomhaíochtaí monatóireachta agus faireachais;
• bhí laghdú ar an iomlán tagtha ar líon na n–ábhar frithmhiocróbach a díoladh lena n–úsáid in ainmhithe in AE ó 2011;
• bhí díolachán antaibheathach do dhaoine cobhsaithe;
• bhí dul chun cinn suntasach déanta i dtaighde agus i nuálaíocht;
• bhí an Coimisiún Eorpach ag tacú le húdaráis náisiúnta chun dea-chleachtas a spreagadh i seirbhísí sláinte poiblí agus ainmhithe;
• ba cheart go rachadh tograí reachtacha maidir le cógas tréidliachta agus ábhar beathúcháin íocleasaithe (2014) agus maidir le dlí ar shláinte ainmhithe (foilsithe in 2013 agus glactha in 2016) i ngleic le FÁF;
• d’fhreastail an plean gníomhaíochta mar shiombail de thiomantas polaitiúil AE agus spreag sé gníomhartha laistigh de thíortha AE;

I Meitheamh 2016, thug tíortha AE faomhadh polaitiúil do straitéis fhairsing chun dul i ngleic le FÁF. Sa straitéis sin:

• Iarradh ar thíortha AE:
  • plean gníomhaíochta náisiúnta frith-FÁF a bheith i bhfeidhm acu faoi lár 2017;
  • aireachtaí ábhartha a chuimsiú ina bhforbairt agus ina gcur chun feidhme;
  • spriocanna intomhaiste a leagan síos chun ionfhabhtuithe a laghdú i ndaoine agus in ainmhithe;
  • feasacht a ardú i measc tomhaltóirí, coimeádaithe ainmhithe agus gairmithe ábhartha;
  • cuideachtaí drugaí a spreagadh chun táirgí nua a fhorbairt;
• Iarradh ar thíortha AE agus ar an gCoimisiún:
  • plean gníomhaíochta AE nua agus cuimsitheach a fhorbairt maidir le frithsheasmhacht in aghaidh ábhar frithmhiocróbach bunaithe ar an gcur chuige “Sláinte Aonair”;
  • gníomhú i gcoinne na trádála neamhdhleathaí agus úsáid na n–ábhar frithmhiocróbach;
  • comhar idir údaráis náisiúnta, an Coimisiún agus earnálacha ábhartha eile a neartú lena n–áirítear cógas daonna agus tréidliachta, bia, an comhshaol agus taighde;
  • treoirlínte AE a fhorbairt maidir le húsáid chúramach an duine as ábhair fhrithmhiocróbacha;
  • a áirithiú go bhfuil cur chuige comhchoiteann ag AE i bplé domhanda ar FÁF;
• Iarradh ar an gCoimisiún:
  • tacaíocht a thabhairt do thíortha AE ina gcuid iarrachtaí;
  • tuairisc a thabhairt do thíortha AE uair sa bhliain maidir le cur chun feidhme phlean gníomhaíochta FÁF.

CÚLRA

• Is feiniméan nádúrtha é FÁF, ach mar gheall ar an úsáid iomarcach agus míchuí a bhaintear as cógais frithmhiocróbacha ar dhaoine agus ar ainmhithe, agus ar dhroch-rialuithe ionfhabhtaithe, tá bagairt sláinte thromchúiseach cruthaithe aige ar fud an domhain.
• Tá tionchar díreach ag FÁF ar shláinte an duine agus ar an ngeilleagar. In AE, faigheann 25,000 duine bás gach bliain ó ionfhabhtuithe i ngeall ar bhaictéir atá frithsheasmhach in aghaidh frithmhiocróbán. Mar gheall ar na hionfhabhtuithe tá caillteanais bhreise de bharr costas cúram sláinte agus táirgiúlachta a chosnaíonn €1.5 bhilliún ar a laghad gach bliain.

Le haghaidh tuilleamh faisnéise, féach:

• Gníomhaíocht ar leibhéal AE (An Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHTHÉARMAÍ

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Teachtaireacht ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle — Plean gníomhaíochta i gcoinne na mbagairtí atá ag dul i méid ó Fhrithsheasmhacht in aghaidh Ábhar Frithmhiocróbach (COM(2011) 748 críochanitheach, 15.11.2011)

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Conclúidí ón gComhairle maidir leis na céad chéimeanna eile chun réigiún dea-chleachtais um aghaidh ábhair fhrithmhiocróbaigh a dhéanamh de AE (IO C 214, 25.6.2019, lgh. 1-7)

Teachtaireacht ón gCoimisiún chuig an gComhairle agus chuig Parlaimint na hEorpa — Aon Sláinte Amháin — Plean Gníomhaíochta maidir le frithsheasmhacht in aghaidh ábhair fhrithmhiocróbacha (FÁF) (COM(2017) 339 críochnaitheach, 29.6.2017)

Conclúidí ón gComhairle maidir leis na chéad chéimeanna eile faoi chur chuige um Aon Sláinte Amháin chun frithsheasmhacht in aghaidh ábhar frithmhiocróbach a chomhrac (IO C 269, 23.7.2016, lgh. 26-30)

Nuashonraithe 04.10.2019