Coinbhinsiún Montreal maidir le dliteanas aeriompróra

ACHOIMRE AR:

Cinneadh 2001/539/CE maidir le tabhairt i gcrích Choinbhinsiún Montreal ag an gComhphobal Eorpach

Coinbhinsiúin maidir le hAontú Rialacha Áirithe i dtaca le hIompar Idirnáisiúnta d’Aer (Coinbhinsiún Montreal)

CAD IS AIDHM LEIS AN GCOINBHINSIÚN AGUS LEIS AN GCINNEADH?

• Féachtar leis an gcoinbhinsiún le rialacha aonfhoirmeacha dlíthiúla a thabhairt isteach le dliteanas aeriompróra a rialú i gcás damáiste a dhéantar do phaisinéirí, do bhagáiste nó d’earraí le linn turais idirnáisiúnta.
• Leis an gcinneadh cuirtear an coinbhinsiún i gcrích thar ceann an Chomhphobail Eorpaigh (anois an AE).

PRÍOMHPHOINTÍ

Leis an gcoinbhinsiún tugtar isteach prionsabail agus rialacha dlíthiúla cuimsitheacha arb iad seo a leanas na cinn is tábhachtaí díobh:

• prionsabal dliteanais shibhialta neamhtheoranta aeriompróra i gcás gortú coirp; roinntear é seo ina dhá leibhéal:
  • an chéad leibhéal de dhiandhliteanas iompróra do dhamáistí suas le 100 000 CTS (cearta tarraingthe speisialta, mar atá sainithe ag an gCiste Airgeadaíochta Idirnáisiúnta, i.e. thart ar EUR 120 000);
  • de bhreis ar an tsuim sin, an dara leibhéal de dhliteanas bunaithe ar locht toimhdithe an iompróra, nach féidir leis an iompróir a sheachaint ach amháin má chruthaíonn sé nach air a bhí an locht (is ar an iompróir atá an dualgas cruthúnais);
• an prionsabal go ndéanfar réamhíocaíochtaí, i gcás gortú coirp, chun cur ar chumas íospartach nó na ndaoine atá i dteideal cúitimh a riachtanais eacnamaíochta láithreach a chlúdach;
• an deis don íospartach, nó na daoine atá i dteideal cúitimh, cásanna a thabhairt os comhair na gcúirteanna i bpríomháit chónaithe an phaisinéara;
• ardú i dteorainneacha dliteanais an aeriompróra i gcás moille, agus i gcás damáiste a dhéantar do bhagáiste (moill, caillteanas nó damáiste);
• nuachóiriú ar dhoiciméid iompair (billí aerbhealaigh agus ticéid leictreonacha);
• soiléiriú ar na rialacha maidir le dliteanas faoi seach an iompróra chonarthaigh (an t–aeriompróir a bhfuil a ainm nó a chód ar an aerthicéad) agus an iompróra iarbhír (b’fhéidir nach ionann an t–iompróir a dhéanann an eitilt agus an t–aeriompróir conarthach);
• tionscnamh ginearálta an dualgais ar aeriompróirí árachas cuí a choimeád;
• an clásal ar a dtugtar an clásal “réigiúnach” a thabhairt isteach, lena gcuirtear ar chumas eagraíochtaí comhtháite eacnamaíochta, amhail AE, aontú don choinbhinsiún.

In 1997, ghlac AE Rialachán (CE) Uimh. 2027/97 (maidir le dliteanas aeriompróra i gcás timpistí) lena bhforchuirtear dliteanas neamhtheoranta ar aeriompróirí AE i gcás báis nó gortaithe do phaisinéirí. Le Rialachán (CE) Uimh. 889/2002 déantar Rialachán (CE) Uimh. 2027/97 a leasú agus cuirtear rialacha Choinbhinsiún Montreal i bhfeidhm ar gach eitilt, bídís ina n–eitiltí intíre nó idirnáisiúnta, arna n–oibriú ag aeriompróirí AE.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN CHOINBHINSIÚIN AGUS AN CHINNIDH?

Tháinig an Coinbhinsiún Montreal i bhfeidhm an 4 Samhain 2003. Tá an cinneadh i bhfeidhm ón 5 Aibreán 2001.

CÚLRA

Mar thoradh ar easnamh Choinbhinsiún Vársá na bliana 1929, lenar rialaíodh dliteanas aeriompróirí i dtaca le bás agus gortú, agus na leasuithe a rinneadh air ina dhiaidh sin, ba ghá na rialacha maidir le dliteanas a nuachóiriú agus a chomhaontú.

I mí na Bealtaine 1999, rinne na Stáit Chonarthacha san Eagraíocht Eitlíochta Sibhialta Idirnáisiúnta comhaontú a idirbheartú chun nuachóiriú a dhéanamh ar rialacha Choinbhinsiún Vársá, á gcur in aon ionstraim dlí amháin lena dtairgtear leibhéal cuí cúitimh i gcás damáiste a dhéantar do phaisinéirí le linn aeriompair idirnáisiúnta.

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

• Cearta paisinéirí — aer (Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Cinneadh 2001/539/CE ón gComhairle an 5 Aibreán 2001 maidir le tabhairt i gcrích an Choinbhinsiúin maidir le hAontú Rialacha Áirithe i dtaca le hIompar Idirnáisiúnta d’Aer (Coinbhinsiún Montreal) ag an gComhphobal Eorpach (IO L 194, 18.7.2001, lch. 38)

Coinbhinsiúin maidir le hAontú Rialacha Áirithe i dtaca le hIompar Idirnáisiúnta d’Aer (an Coinbhinsiún Montreal) (IO L 194, 18.7.2001, lgh. 39-49)

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (CE) Uimh. 2027/97 ón gComhairle an 9 Deireadh Fómhair 1997 maidir le dliteanas aeriompróra i gcás timpistí (IO L 285, 17.10.1997, lgh. 1-3)

Rinneadh leasuithe comhleanúnacha ar Rialachán (CE) Uimh. 2027/97 a chorprú sa bhuntéacs. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

Nuashonraithe 31.07.2018