Rialacha comhchoiteanna maidir le cistí AE (2021-2027)

 

ACHOIMRE AR:

Rialachán (AE) 2021/1060 lena leagtar síos forálacha coiteanna maidir le Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa, Ciste Sóisialta na hEorpa Plus, an Ciste Comhtháthaithe, an Ciste um Aistriú Cóir agus an Ciste Eorpach Muirí, Iascaigh agus Dobharshaothraithe agus rialacha airgeadais maidir leis na cistí sin agus maidir leis an gCiste um Thearmann, Imirce agus Lánpháirtíocht, an Ciste Slándála Inmheánaí agus an Ionstraim um Bainistiú Teorainneacha agus um Víosaí

CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

Leagtar amach ann, ar a dtugtar rialachán na bhforálacha coiteanna, sraith comhrialacha airgeadais a bhfuil feidhm acu maidir leis na foinsí seo a leanas de chistiú an Aontais Eorpaigh (AE), chomh maith le forálacha coiteanna breise le haghaidh na gcistí a bhfuil réiltín ag gabháil leo (*):

PRÍOMHPHOINTÍ

Cúig chuspóir beartais

Tacaíonn CFRE, CSE+, an Ciste Comhtháthaithe agus CEMID leis na cuspóirí beartais seo a leanas:

Spriocanna aeráide

Ba cheart go rannchuideodh na cistí le gníomhaíochtaí ar son na haeráide a phríomhshruthú agus le sprioc fhoriomlán 30 % de chaiteachas bhuiséad an Aontais a bhaint amach chun tacú le cuspóirí aeráide. Go sonrach, ní mór do Bhallstáit AE faisnéis a sholáthar faoin dóigh a bhfuil siad ag tacú le cuspóirí comhshaoil agus aeráide, agus an méid a chuireann siad leis an sprioc fhoriomlán a chur in iúl mar chéatadán dá leithdháileadh iomlán de CFRE agus den Chiste Comhtháthaithe. Mura ndéantar dul chun cinn leordhóthanach i dtreo na spriocanna sin a bhaint amach, tiocfaidh an Ballstát agus an Coimisiún Eorpach ar chomhaontú maidir le bearta feabhais sa chruinniú bliantúil um athbhreithniú.

Príomhphrionsabail

Cuireann na Ballstáit agus an Coimisiún na leithdháiltí buiséid chun feidhme bunaithe ar na prionsabail seo a leanas.

Comhaontú comhpháirtíochta

Ullmhaíonn gach Ballstát comhaontú comhpháirtíochta ina leagtar amach an chaoi a bhfuil sé beartaithe acu úsáid éifeachtach agus éifeachtúil a bhaint as CFRE, CSE+, an Ciste Comhtháthaithe, CUAC agus CEMID don tréimhse 2021-2027.

Clárú

I gcomhar leis na comhpháirtithe, ullmhaíonn na Ballstáit cláir chistiúcháin le haghaidh 2021–2027 a bheidh le cur faoi bhráid an Choimisiúin tráth nach déanaí ná 3 mhí tar éis dóibh an comhaontú comhpháirtíochta a chur isteach. Leagtar amach sa rialachán rialacha maidir leis na gnéithe clársceidealaithe seo a leanas:

Forbairt chríochach

Neartaítear an cur chuige comhtháite maidir le forbairt chríochach agus is féidir tacú leis ar aon cheann de na bealaí seo a leanas:

Cúnamh teicniúil

Ar thionscnamh an Choimisiúin, féadfaidh na cistí tacú le cúnamh ullmhúcháin, faireacháin, rialaithe, iniúchóireachta, meastóireachta, cumarsáide, infheictheachta, riaracháin agus teicniúil chun an rialachán a chur chun feidhme agus, i gcás inarb iomchuí, i dtíortha nach bhfuil san Aontas freisin.

Ar thionscnamh ó Bhallstát, féadfaidh na cistí tacú le gníomhaíochtaí chun na cistí a riar agus a úsáid go héifeachtach, lena n-áirítear acmhainneacht na gcomhpháirtithe a fhorbairt agus ullmhú, oiliúint, bainistiú, faireachán, meastóireacht, infheictheacht agus cumarsáid.

Feidhmíocht

Cuireann na Ballstáit córas ar bun lena chur ar a gcumas faireachán, tuairisciú agus measúnú a dhéanamh ar fheidhmíocht, ina gcuimsítear:

Faireachán

Measúnú

Déanann na Ballstáit nó a n–údaráis bhainistíochta measúnú ar na cláir, ag úsáid saineolaithe atá neamhspleách ón taobh feidhmiúil, chun cáilíocht agus cur chun feidhme an chláir a fheabhsú.

Déanfaidh an Coimisiún a mheasúnú meántéarma féin ar gach ciste faoi dheireadh 2024 agus déanfaidh sé measúnú siarghabhálach faoin 31 Nollaig 2031. Bunaítear na measúnuithe ar na critéir seo a leanas:

D’fhéadfaí uilechuimsitheacht, neamh–idirdhealú agus infheictheacht a chur san áireamh sna measúnuithe chomh maith.

Ina theannta sin, ní mór do na Ballstáit meastóireacht a dhéanamh ar gach clár chun a thionchar a mheas faoin 30 Meitheamh 2029.

Infheictheacht

Áiritheoidh gach Ballstát infheictheacht na tacaíochta i ngach gníomhaíocht a bhaineann le hoibríochtaí a dtacaíonn na cistí leo, agus le ról agus na gcistí agus na méid atá bainte amach leo a chur in iúl do shaoránaigh AE trí thairseach suímh gréasáin amháin lena soláthraítear rochtain ar gach clár a bhaineann leis an mBallstát sin.

Go sonrach, admhóidh tairbhithe agus comhlachtaí a chuireann ionstraimí airgeadais chun feidhme tacaíocht ó na cistí i gcomhréir leis na rialacha atá leagtha amach leis an rialachán; má theipeann orthu déanamh amhlaidh, beidh an t–údarás bainistíochta i dteideal bearta a chur i bhfeidhm agus suas le 3% den tacaíocht ó na cistí i gcomhair na hoibríochta lena mbaineann a chur ar ceal.

Tacaíocht airgeadais

Féadfaidh aon cheann de na foirmeacha seo a leanas a bheith i gceist le ranníocaíocht airgeadais AE:

Úsáideann na Ballstáit na cistí chun tacaíocht a sholáthar do thairbhithe i bhfoirm deontas, ionstraimí airgeadais nó duaiseanna (nó meascán díobh sin).

Cáilitheacht

Cinntear incháilitheacht chaiteachais le rialacha náisiúnta, ach amháin i gcás go bhfuil rialacha sonracha sa rialachán seo nó i rialacháin a bhaineann go sonrach le cistí.

Níl na costais seo a leanas incháilithe i gcomhair ranníocaíochta ó na cistí:

Féadfar costais bhreise nach bhfuil incháilithe i gcomhair ranníocaíochta ón gciste áirithe a shainaithint le rialacháin a bhaineann go sonrach le cistí .

Bainistíocht agus rialú

Beidh córais bhainistíochta agus rialaithe a fheidhmíonn go héifeachtach dá gcláir ag na Ballstáit agus beidh siad freagrach, i measc nithe eile, as an méid seo a leanas:

Ní mór don Choimisiún, i measc nithe eile:

Tá na húdaráis bhainistíochta freagrach, i measc nithe eile, as an méid seo a leanas:

Leagtar amach leis an rialachán rialacha mionsonraithe maidir le hiniúchtaí a dhéanann údaráis iniúchta náisiúnta, lena n–áirítear:

Bainistíocht airgeadais

Leagtar amach leis an rialachán rialacha mionsonraithe, maidir leis an méid seo a leanas:

Creat airgeadais

Tacaíonn CFRE, CSE+ agus an Ciste Comhtháthaithe le sprioc na hinfheistíochta le haghaidh post agus fáis a leithdháiltear i ngach réigiún leibhéal NUTS 2 mar a leagtar amach i Rialachán (CE) Uimh. 1059/2003, arna leasú le Rialachán (AE) 2016/2066 (féach achoimre).

Go háirithe, leithdháiltear acmhainní ó EDRF agus ó CSE+ ar na trí chatagóir réigiún seo a leanas:

Tacaíonn an Ciste Comhtháthaithe leis na Ballstáit sin ar lú a n-ollioncam náisiúnta in aghaidh an duine in aghaidh an duine, arna thomhas de réir caighdeáin chumhachta ceannaigh agus arna ríomh ar bhonn fhigiúirí AE don tréimhse 2015-2017, ná 90 % den mheán-ollioncam náisiúnta in aghaidh an duine AE-27 le haghaidh na tréimhse tagartha céanna.

Cuimsítear na sonraí seo a leanas sa rialachán freisin:

Athbhreithniú

Ní mór do Pharlaimint na hEorpa agus do Chomhairle an Aontais Eorpaigh athbhreithniú a dhéanamh ar an rialachán faoin 31 Nollaig 2027.

Solúbthacht bhreise chun aghaidh a thabhairt ar iarmhairtí ionsaí na Rúise san Úcráin

Le leasú FAST-CARE (Rialachán (AE) 2022/2039), leasaítear rialacháin na bhforálacha coiteanna maidir le húsáid chistí AE a chuimsíonn dhá thréimhse bhuiséadacha — an tréimhse 2014-2020 (Rialachán (AE) Uimh. 1303/2013 — féach achoimre) agus an tréimhse 2021-2027 (Rialachán (AE) 2021/1060).

Maidir le rialachán na bhforálacha coiteanna 2021–2027, féachtar le leasú FAST-CARE an t-ualach ar bhuiséid na mBallstát a laghdú agus cur chun feidhme oibríochtaí lena dtugtar aghaidh ar na dúshláin a eascraíonn as ionsaí na Rúise a éascú.

Áirítear an méid seo a leanas sa rialachán leasaitheach.

Tacú le fuinneamh inacmhainne (SAFE)

Is cuid d’athrú beartais níos mó é Rialachán (AE) 2023/435 a leasú chun aghaidh a thabhairt ar spleáchas fuinnimh an Aontais ar an Rúis.

Leasaítear leis, i measc gníomhartha eile, rialachán 2014–2020 maidir le forálacha coiteanna le haghaidh úsáid chistí an Aontais (Rialachán (AE) Uimh. 1303/2013) chun aghaidh a thabhairt ar iarmhairtí an mhéadaithe ar phraghsanna fuinnimh i ngach Ballstát mar thoradh ar ionradh na Rúise ar an Úcráin.

Leasaítear leis freisin rialachán 2021–2027 maidir le forálacha coiteanna, lena gceadaítear do na Ballstáit suas le 7.5 % de leithdháileadh an bheartais chomhtháthaithe 2021-2027 a úsáid chun rannchuidiú le cuspóirí REPowerEU. Ba cheart go bhfanfadh bearta den sórt sin i gcomhréir leis na rialacha ciste-shonracha, lena n-áirítear an prionsabal “nach ndéanfar aon dochar suntasach”.

Le Rialachán (AE) 2023/435 modhnaítear na gníomhartha seo a leanas freisin:

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?

Tá sé i bhfeidhm ón 01 Iúil 2021.

CÚLRA

Féach an reachtaíocht ghaolmhar chomh maith:

Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Rialachán (AE) 2021/1060 ó Parlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Meitheamh 2021 lena leagtar síos forálacha coiteanna maidir le Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa, Ciste Sóisialta na hEorpa Plus, an Ciste Comhtháthaithe, an Ciste um Aistriú Cóir agus an Ciste Eorpach Muirí, Iascaigh agus Dobharshaothraithe agus rialacha airgeadais maidir leis na cistí sin agus maidir leis an gCiste um Thearmann, Imirce agus Lánpháirtíocht, an Ciste Slándála Inmheánaí agus an Ionstraim Airgeadais um Bainistiú Teorainneacha agus um Víosaí (IO L 231, 30.6.2021, lgh. 159–706).

Ionchorpraíodh sa bhuntéacs leasuithe i ndiaidh a chéile ar Rialachán (AE) 2021/1060. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán (AE) Uimh. 2021/1139 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 7 Iúil 2021 lena mbunaítear an Ciste Eorpach Muirí, Iascaigh agus Dobharshaothraithe agus lena leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 2017/1004 (IO L 247, 13.7.2021, lgh. 1–49).

Rialachán (AE) 2021/1056 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Meitheamh 2021 lena mbunaítear an Ciste um Aistriú Cóir (IO L 231, 30.6.2021, lgh. 1–20).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (AE) 2021/1057 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Meitheamh 2021 lena mbunaítear Ciste Sóisialta na hEorpa Plus (CSE+) agus lena n-aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 1296/2013 (IO L 231, 30.6.2021, lgh. 21–59).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (AE) Uimh. 2021/1058 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Meitheamh 2021 maidir le Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa agus maidir leis an gCiste Comhtháthaithe (IO L 231, 30.6.2021, lgh. 60–93).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (AE) 2021/1059 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 24 Meitheamh 2021 maidir le forálacha sonracha le haghaidh sprioc an chomhair chríochaigh Eorpaigh (Interreg) a fhaigheann tacaíocht ó Chiste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa agus ionstraimí maoinithe sheachtraigh (IO L 231, 30.6.2021, lgh. 94–158).

Rialachán (AE) Uimh. 1303/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 17 Nollaig 2013 lena leagtar síos forálacha coiteanna maidir le Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa, maidir le Ciste Sóisialta na hEorpa, maidir leis an gCiste Comhtháthaithe, maidir leis an gCiste Eorpach Talmhaíochta um Fhorbairt Tuaithe, agus maidir leis an gCiste Eorpach Muirí agus Iascaigh agus lena leagtar síos forálacha ginearálta maidir le Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa, le Ciste Sóisialta na hEorpa, leis an gCiste Comhtháthaithe agus leis an gCiste Eorpach Muirí agus Iascaigh agus lena n–aisghairtear Rialachán (CE) Uimh. 1083/2006 ón gComhairle (OJ L 347, 20.12.2013, lgh. 320–469).

Féach an leagan comhdhlúite.

Nuashonraithe 30.03.2023