CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

Tá sé mar aidhm leis urrúsú¹ ardchaighdeáin a atosú lena ndéanfar an méid seo a leanas:

feabhas a chur ar mhaoiniú fhíorgheilleagar AE;
comhroinnt phríobháideach rioscaí a fheabhsú; agus
cosaint infheisteoirí a áirithiú.

Cruthaítear leis córas ginearálta chun na rialacha a shimpliú maidir le gach urrúsú agus urrúsú simplí, trédhearcach agus caighdeánaithe a shainaithint. Áirítear leis sin:

sainmhínithe comhchoiteanna maidir le gach príomh-choincheap in urrúsú;
ceanglais maidir le dícheall cuí², coinneáil riosca³, trédhearcacht agus critéir deonaithe creidmheasa;
ceanglais maidir le díol urrúsaithe le cliaint mhiondíola;
cosc ar ath-urrúsú⁴;
rialacha maidir le heintitis shainchuspóireacha urrúsúcháin⁵ (SSPEanna) agus stórtha urrúsúcháin⁶;
struchtúr le haghaidh urrúsú simplí, trédhearcach agus caighdeánaithe (STSanna);
córas le haghaidh smachtbhannaí riaracháin agus bearta leighis i gcásanna um neamhchomhlíonadh.

PRÍOMHPHOINTÍ

Ní mór d’infheisteoirí i suíomh urrúsúcháin⁷ tástálacha áirithe a dhéanamh chun:
- measúnú a dhéanamh ar na rioscaí lena mbaineann sula nglacfaidh siad an fhreagracht (dícheall cuí);
- a áirithiú go bhfuil an táirge oiriúnach don chliant sula ndíolann siad é.
Ní mór d’eisitheoirí urrúsaithe:
- glanleas eacnamaíoch 5% ar a laghad dá luach a choimeád (coinneáil riosca);
- faisnéis mhionsonraithe agus doiciméid bhunaidh a chur ar fáil do shealbhóirí suímh urrúsúcháin, do na húdaráis ábhartha, agus má iarrann siad é, d’infheisteoirí féideartha ionas go dtuigfidh siad an t–idirbheart (trédhearcacht);
- na critéir shlána dhea-shainithe chéanna maidir le deonú creidmheas a chur i bhfeidhm a chuireann siad i bhfeidhm i gcomhair táirgí neamh-urrúsaithe.

Ní foláir nó nach mbeidh eintitis shainchuspóireacha urrúsúcháin bunaithe i dtír ardriosca neamh-AE.
Ní mór do na stórtha urrúsacháin:
- clárú leis an Údarás Eorpach um Urrúis agus Margaí a bhfuil cumhachtaí aige chun a gceadúnas a aistarraingt;
- sonraí uile an urrúsaithe a bhailiú agus a choinneáil agus iad sin a chur ar fáil saor in aisce d’infheisteoirí agus d’údaráis inniúla.
Féadfaidh eisitheoirí an téarma STS (simplí, trédhearcach agus caighdeánaithe) a úsáid i gcás go gcomhlíonann an t–urrúsú, cibé acu an urrúsú gearrthéarmach nó fadtéarmach é, sraith shoiléir critéar. Déantar é sin chun é a idirdhealú ó cinn níos casta agus níos doiléire agus cuirtear ar chumas roinnt infheisteoirí institiúideacha leo láimhseáil caipitil níos íogaire do riosca a chur i bhfeidhm.
Déanann údaráis Eorpacha agus náisiúnta, ag a bhfuil cumhachtaí chun imscrúdú a dhéanamh agus pionóis riaracháin agus choiriúla a chur i bhfeidhm, maoirseacht ar chur chun feidhme na reachtaíochta agus oibríonn siad go dlúth lena chéile.
Faoin 1 Eanáir 2021, agus gach 3 bliana ansin, foilsíonn Comhchoiste na nÚdarás Maoirseachta Eorpach tuarascáil maidir le heispéiris leis an rialachán.
Maidir leis an gCoimisiún Eorpach:
- faoin 2 Eanáir 2020, ar bhonn tuarascála arna foilsiú ag an Údarás Baincéireachta Eorpach, cuirfidh sé tuarascáil i láthair Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle maidir leis an bhféidearthacht go gcruthófaí creat STS le haghaidh urrúsú sintéiseach;
- faoin 1 Eanáir 2022, cuirfidh sé tuarascáil i láthair Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle maidir leis an reachtaíocht agus tograí le haghaidh leasuithe más gá;
- tá an chumhacht aige gníomhartha tarmligthe a ghlacadh chun leasú a dhéanamh ar ghnéithe neamhriachtanacha den rialachán seo.

CÚLRA

Bhí ról suntasach ag táirgí urrúsúcháin i ngéarchéim morgáistí fophríomha SAM a thosaigh in 2007. Tá moill ar théarnamh mhargadh AE ó shin.
Tá an reachtaíocht, lena leasaítear an rialachán maidir le ceanglais chaipitil chomh maith (Rialachán (AE) 2017/2401), deartha chun é sin a leigheas trí rialacha soiléire éifeachtacha a thabhairt isteach chun mhuinín sa mhargadh a athbhunú.
Tá creat maidir le hurrúsú ina chéad mhórchuid de phlean AE, a seoladh in 2015, chun aontas margaí caipitil a bheidh lánfheidhmiúil a fhorbairt faoi dheireadh 2019. Trí mhargadh urrúsaithe a fhorbairt cuideofar le féidearthachtaí infheistíochtaí nua a chruthú agus soláthrófar foinse bhreise maoinithe, go háirithe d’fhiontair bheaga agus mheánmhéide agus do ghnólachtaí nuathionscanta.
Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:
- Urrúsú (An Coimisiún Eorpach)
- Creat Eorpach maidir le hUrrúsú simplí agus trédhearcach — Bileog eolais (An Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHTHÉARMAÍ

Urrúsú: idirbheart lena gcuirtear ar chumas iasachtóra — banc go minic — sraith iasachtaí/sócmhainní (e.g. morgáistí, léasanna ar charr, iasachtaí tomhaltóirí, cártaí creidmheasa) a athmhaoiniú trína dtiontú ina n–urrúis a mbíonn daoine eile ábalta infheistíocht a dhéanamh iontu.
Dícheall cuí: ba cheart go mbeidh infheisteoirí institiúideach ábalta a léiriú gur comhlíonadh deimhnithe uile na gceanglas maidir le dícheall cuí arna leagan síos go mion in Airteagal 5 den rialachán.
Coinneáil riosca: glacadh beartaithe le caillteanais i gcás go ndearnadh cuid den riosca, ach ní an riosca ar fad, a choinneáil d’aon turas seachas é a aistriú.
Ath-urrúsú: urrúsú i gcás go bhfuil ceann amháin de na bun-neamhchosaintí ar a laghad ina shuíomh urrúsúcháin.
Eintitis shainchuspóireacha urrúsúcháin: comhlacht a dhéanann urrúsú amháin nó níos mó agus a bhfuil sé beartaithe lena struchtúr oibleagáidí na SSPEanna a aonrú uathu siúd atá páirteach sa chomhaontú bunaidh.
Stórtha urrúsúcháin: taifid maidir le hurrúsú a bhailiú agus a chothabháil go lárnach chun cuidiú le feabhas a chur ar thrédhearcacht sa mhargadh.
Suíomh urrúsúcháin: neamhchosaint ar urrúsú.

Urrúsú níos simplí, níos trédhearcaí agus níos caighdeánaithe

ACHOIMRE AR:

CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

PRÍOMHPHOINTÍ

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?

CÚLRA

PRÍOMHTHÉARMAÍ

PRÍOMHDHOICIMÉAD

ACHOIMRE AR:

CAD IS AIDHM LEIS AN RIALACHÁN?

PRÍOMHPHOINTÍ

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME AN RIALACHÁIN?

CÚLRA

PRÍOMHTHÉARMAÍ

PRÍOMHDHOICIMÉAD

DOICIMÉAD GAOLMHAR