Geilleagar ísealcharbóin a chur ar bun faoi 2050

ACHOIMRE AR:

Teachtaireacht (COIM(2011) 112 leagan deiridh) — chun bogadh go geilleagar iomaíoch ísealcharbóin in 2050

CAD IS AIDHM LEIS TEACHTAIREACHT?

• Cuirtear treochlár, a chumhdaíonn an tréimhse suas go dtí 2050, i láthair sa teachtaireacht agus leagtar amach ann na bealaí éagsúla inar féidir an sprioc maidir le laghdú astaíochtaí gás ceaptha teasa (GCT) AE a bhaint amach.
• Tá garspriocanna inti a thaispeánann an dul chun cinn a dhéanfaidh AE maidir le geilleagar ísealcharbóin a bhaint amach.
• Leagtar amach inti freisin dúshláin beartais, riachtanais infheistíochta agus an cúram a bheidh ar earnálacha éagsúla.

PRÍOMHPHOINTÍ

Tugtar le fios in anailís an Choimisiúin Eorpaigh gurb é an bealach is costéifeachtaí chun an sprioc fhoriomlán a bhaint amach ná astaíochtaí intíre a laghdú faoi 40 % agus 60 % faoi na blianta 2030 agus 2040, faoi seach, i gcomparáid le leibhéil na bliana 1990.

Beidh ar gach earnáil cur leis an athrú chuig geilleagar ísealcharbóin. Leagtar amach i dTreochlár 2050 an méid a chuirfidh na hearnálacha éagsúla leis an athrú sin:

• is féidir leis an earnáil chumhachtaastaíochtaí CO₂ a dhíchur beagnach go hiomlán faoi 2050, go háirithe trí leictreachas a ghiniúint ó fhoinsí inathnuaite ag úsáid teicneolaíochtaí reatha mar aon le hardteicneolaíochtaí;
• d’fhéadfadh anearnáil iompair astaíochtaí a laghdú faoi bhreis is 60% trína bheith níos inbhuanaithe buíochas le héifeachtúlacht feithiclí níos fearr, le feithiclí leictreacha agus le fuinneamh níos glaine;
• is féidir leis anearnáil foirgneamhastaíochtaí a laghdú faoi thimpeall is 90 % tríd an éifeachtúlacht fuinnimh a fheabhsú;
• is féidir leis an earnáil tionscail a hastaíochtaí gáis cheaptha teasa a laghdú faoi bhreis is 80 % trí phróisis níos éifeachtúla, tríd an éifeachtúlacht fuinnimh, trí athchúrsáil agus trí theicneolaíochtaí nua;
• cé go dtuartar go dtiocfaidh trian d’astaíochtaí iomlána AE ón earnáil talmhaíochta faoi 2050, is féidir leis an earnáil astaíochtaí a laghdú faoi 42–49 % trí raon teicnící nua, lena n-áirítear aiste bia níos sláintiúla ina itear níos lú feoil.

Beidh mórinfheistíocht phoiblí agus phríobháideach de dhíth le linn na daichead bliana seo chugainn chun na spriocanna sin a bhaint amach. Meastar sa teachtaireacht go bhféadfadh infheistíocht bhreise de thimpeall €270 billiún in aghaidh na bliana, nó 1.5 % den olltáirgeacht intíre AE, a bheith i gceist.

Ach bheadh an-chuid sochar ionchasach ag baint leis seo, de bhreis ar dhul i ngleic leis an athrú aeráide agus le húsáid níos éifeachtúla a bhaint as acmhainní. D’fhéadfadh pacáiste na mbeart:

• meánchostais fuinnimh bhliantúla AE a laghdú faoi €175-320 billiún;
• an méid a bhraitheann an Eoraip ar bhreoslaí iontaise allmhairithe a laghdú;
• athrú struchtúrtha ar gheilleagar na hEorpa a spreagadh, rud a chruthódh na céadta míle post;
• caighdeán an aeir a fheabhsú ar mhaithe le sláinte na saoránach Eorpach.

CÚLRA

Chun an t-athrú aeráide domhanda a choinneáil faoi theocht 2^oC — is é sin an sprioc arna leagadh amach go hidirnáisiúnta chun iarmhairtí tubaisteacha an téimh dhomhanda a chosc — tá sé mar chuspóir ag AE laghdú 80–95 % a dhéanamh ar astaíochtaí gás ceaptha teasa faoi 2050 i gcomparáid le leibhéil na bliana 1990.

Chun tuilleadh faisnéise a fháil féach:

• “Gníomhaíocht ar mhaithe leis an aeráid” ar shuíomh gréasáin an Choimisiúin Eorpaigh

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Teachtaireacht ón gCoimisiún chuig Parlaimint na hEorpa, chuig an gComhairle, chuig Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa agus chuig Coiste na Réigiún – Treochlár um gheilleagar iomaíoch ísealcharbóin roimh 2050. (COIM(2011) 112 leagan deiridh, 8.3.2011)

Nuashonraithe 03.08.2016