Eagrán sealadach
BREITHIÚNAS NA CÚIRTE (an Dara Dlísheomra)
5 Meán Fómhair 2024 (*)
(Tarchur chun réamhrialú – Comhbheartas eachtrach agus slándála – Bearta sriantacha i bhfianaise ghníomhaíochtaí na Rúise i ndíchobhsú staid na hÚcráine – Rialachán (AE) Uimh. 833/2014 – Airteagal 5n(2) agus (6) – Toirmeasc ar sheirbhísí comhairleacha dlí a sholáthar, go díreach nó go hindíreach do Rialtas na Rúise nó do dhaoine dlítheanacha, d’eintitis nó do chomhlachtaí atá bunaithe sa Rúis – Díolúine maidir le soláthar seirbhísí a bhfuil géarghá leo chun rochtain ar imeachtaí breithiúnacha, riaracháin nó eadrána i mBallstát a áirithiú – Fíordheimhniú agus forghníomhú conartha arna ndéanamh ag nótaire chun réadmhaoin a dhíol – Cúnamh ó ateangaire le linn fíordheimhniú dá leithéid)
I gCás C‑109/23 [Jemerak] (i),
IARRAIDH ar réamhrialú de bhun Airteagal 267 CFAE, ó Landgericht Berlin (Cúirt Réigiúnach Bheirlín, an Ghearmáin), trí bhreith an 16 Eanáir 2023, a fuarthas ag an gCúirt an 23 Feabhra 2023, sna himeachtaí
GM,
ON
v
PR,
tugann AN CHÚIRT (an Dara Dlísheomra),
agus í comhdhéanta mar seo a leanas: A. Prechal, Uachtarán Dlísheomra, F. Biltgen (Rapóirtéir), N. Wahl, J. Passer agus M. L. Arastey Sahún, Breithiúna,
Abhcóide Ginearálta: L. Medina,
Cláraitheoir: A. Juhász-Tóth, Riarthóir,
ag féachaint don nós imeachta i scríbhinn agus tar éis éisteacht an 25 Eanáir 2024,
tar éis breithniú a dhéanamh ar na barúlacha arna dtíolacadh thar ceann na bpáirtithe seo a leanas:
– PR, ag U. Karpenstein agus R. Sangi, Rechtsanwälte,
– Rialtas na Gearmáine, ag J. Möller agus N. Scheffel, i gcáil Gníomhairí,
– Rialtas na hEastóine, ag M. Kriisa, i gcáil Gníomhaire,
– Rialtas na hÍsiltíre, ag K. Bulterman agus H.S. Gijzen, i gcáil Gníomhairí,
– Rialtas na Polainne, ag B. Majczyna, i gcáil Gníomhaire,
– Rialtas na Fionlainne, ag H. Leppo, i gcáil Gníomhaire,
– Comhairle an Aontais Eorpaigh, ag M. Bishop agus T. Haas, i gcáil Gníomhairí,
– an Coimisiún Eorpach, ag M. Carpus Carcea, C. Georgieva agus M. Kellerbauer, i gcáil Gníomhairí,
tar éis éisteacht le Tuairim an Abhcóide Ghinearálta ag éisteacht an 11 Aibreán 2024,
an Breithiúnas seo a leanas
Breithiúnas
1 Baineann an iarraidh ar réamhrialú le léiriú Airteagal 5n(2) de Rialachán (AE) Uimh. 833/2014 ón gComhairle an 31 Iúil 2014 a bhaineann le bearta sriantacha i bhfianaise ghníomhaíochtaí na Rúise i ndíchobhsú staid na hÚcráine (IO 2014 L 229, lch. 1), arna leasú le Rialachán (AE) 2022/1904 ón gComhairle an 6 Deireadh Fómhair 2022 (IO 2022 L 259 I, lch. 3) (‘Rialachán Uimh. 833/2014’).
2 Rinneadh an iarraidh seo in imeachtaí idir GM agus ON, ceannaitheoirí árasáin atá lonnaithe i mBeirlín (an Ghearmáin) agus ar le duine dlítheanach atá bunaithe sa Rúis é, agus PR, nótaire atá ag cleachtadh sa Ghearmáin, maidir le diúltú an nótaire sin an conradh chun an t‑árasán sin a dhíol a fhíordheimhniú agus a chomhlíonadh, ar an bhforas nach bhféadfaí a chur as an áireamh go sárófaí Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014 le fíordheimhniú dá leithéid sin, lena dtoirmisctear seirbhísí comhairle dlí a sholáthar do dhaoine dlítheanacha atá bunaithe sa Rúis.
An dlí lena mbaineann
Dlí an Aontais
Rialachán (AE) Uimh. 269/2014
3 Foráiltear mar seo a leanas le hAirteagal 2 de Rialachán (AE) Uimh. 269/2014 ón gComhairle an 17 Márta 2014 a bhaineann le bearta sriantacha i ndáil le gníomhaíochtaí lena mbaintear an bonn d’iomláine chríochach, de cheannasacht agus de neamhspleáchas na hÚcráine nó ar bagairt iad na gníomhaíochtaí sin ar an méid sin (IO 2014 L 78, lch. 6), arna leasú le Rialachán (AE) Uimh. 476/2014 ón gComhairle an 12 Bealtaine 2014 (IO 2014 L 137, lch. 1):
‘(1) Déantar na cistí agus na hacmhainní eacnamaíocha uile ar le daoine nádúrtha nó dlítheanacha, eintitis nó comhlachtaí iad, atá faoi úinéireacht, i seilbh nó faoi rialú na ndaoine nádúrtha nó dlítheanacha, na n‑eintiteas nó na gcomhlachtaí sin mar a liostaítear in Iarscríbhinn I, a reo.
2. Ní chuirfear aon chiste ná acmhainn eacnamaíoch ar fáil, go díreach nó go hindíreach, do dhaoine nádúrtha nó dlítheanacha, d’eintitis nó do chomhlachtaí, ná do dhaoine nádúrtha nó dlítheanacha, d’eintitis nó do chomhlachtaí a bhfuil baint acu leo, a liostaítear in Iarscríbhinn I, agus ní chuirfear aon chiste ná acmhainn eacnamaíoch ar fáil, go díreach nó go hindíreach, chun tairbhe dóibh.’
[Aistriúchán neamhoifigiúil]
Rialachán Uimh. 833/2014
4 Luaitear an méid seo a leanas in aithrisí 1 agus 2 de Rialachán Uimh. 833/2014:
‘(1) Tugtar éifeacht le Rialachán [Uimh. 269/2014] do bhearta áirithe dá bhforáiltear i gCinneadh 2014/145/CBES [ón gComhairle an 17 Márta 2014 a bhaineann le bearta sriantacha i ndáil le gníomhaíochtaí lena mbaintear an bonn d’iomláine chríochach, de cheannasacht agus de neamhspleáchas na hÚcráine nó ar bagairt iad na gníomhaíochtaí sin ar an méid sin (IO 2014 L 78, lch.16)]. Áirítear leis na bearta sin cistí agus acmhainní eacnamaíocha daoine nádúrtha agus dlítheanacha, eintiteas agus comhlachtaí áirithe a reo agus srianta a chur ar infheistíochtaí áirithe, mar fhreagairt ar ionghabháil neamhdhleathach na Crimé agus Sevastopol.
(2) An 22 Iúil 2014, chinn [Comhairle an Aontais Eorpaigh], dá dteipfeadh ar an Rúis freagairt do na héilimh a leagadh amach sna conclúidí ón gComhairle Eorpach an 27 Meitheamh 2014 agus ina conclúidí féin an 22 Iúil, go mbeadh sí réidh pacáiste de bhearta sriantacha suntasacha breise a thabhairt isteach gan mhoill. Meastar, dá bhrí sin, gurb iomchuí bearta sriantacha breise a chur i bhfeidhm d’fhonn costais ghníomhaíochtaí na Rúise lena mbaintear bonn a bhaint d’iomláine chríochach, de cheannasacht agus de neamhspleáchas na hÚcráine a mhéadú agus chun réiteach síochánta ar an ngéarchéim a chur chun cinn. [...]’
[Aistriúchán neamhoifigiúil]
5 De réir Airteagal 5aa(1) de Rialachán Uimh. 833/2014:
‘Toirmeascfar páirt a ghlacadh go díreach nó go hindíreach in aon idirbheart leo seo a leanas:
(a) duine dlítheanach, eintiteas nó comhlacht atá bunaithe sa Rúis, atá faoi rialú poiblí nó a bhfuil níos mó ná 50 % de faoi úinéireacht phoiblí nó a bhfuil sé de cheart ag an Rúis, ag a Rialtas nó ag a Banc Ceannais a bheith rannpháirteach i mbrabúis nó lena bhfuil gaolmhaireacht eacnamaíoch shubstaintiúil eile, mar a liostaítear in Iarscríbhinn XIX, ag an Rúis, a Rialtas nó a Banc Ceannais;
(b) duine dlítheanach, eintiteas nó comhlacht atá bunaithe lasmuigh den Aontas agus a bhfuil níos mó ná 50 % dá chearta dílseánaigh faoi úinéireacht dhíreach nó indíreach ag eintiteas a liostaítear in Iarscríbhinn XIX; nó
(c) duine dlítheanach, eintiteas nó comhlacht atá ag gníomhú thar ceann nó faoi threoir [eintitis] dá dtagraítear i bpointe (a) nó (b) den mhír seo.’
6 Foráiltear mar seo a leanas le hAirteagal 5n(1), (2) agus (6) den Rialachán sin:
‘(1) Beidh toirmeasc ar sheirbhísí cuntasaíochta, iniúchóireachta, lena n‑áirítear seirbhísí iniúchóireachta reachtúla, seirbhísí leabharchoimeádta nó seirbhísí comhairliúcháin cánach, nó seirbhísí comhairliúcháin gnó agus bainistíochta nó seirbhísí caidrimh phoiblí a sholáthar, go díreach nó go hindíreach, dóibh seo a leanas:
(a) Rialtas na Rúise; nó
(b) daoine dlítheanacha, eintitis nó comhlachtaí atá bunaithe sa Rúis.
2. Beidh toirmeasc ar sheirbhísí ailtireachta agus innealtóireachta, seirbhísí comhairleacha dlí agus seirbhísí comhairliúcháin TF a sholáthar go díreach nó go hindíreach dóibh seo a leanas:
(a) Rialtas na Rúise; nó
(b) daoine dlítheanacha, eintitis nó comhlachtaí atá bunaithe sa Rúis.
[...]
6. Ní bheidh feidhm ag míreanna 1 agus 2 maidir le soláthar seirbhísí a bhfuil géarghá leo chun rochtain ar imeachtaí breithiúnacha, riaracháin nó eadrána i mBallstát a áirithiú, agus chun aitheantas nó forfheidhmiú a dhéanamh maidir le breithiúnas nó dámhachtain eadrána arna soláthar i mBallstát, ar choinníoll go bhfuil an soláthar seirbhísí sin comhsheasmhach le cuspóirí an Rialacháin seo agus [Rialachán Uimh. 269/2014].’
Cinneadh (CBES) 2022/1909
7 Is mar a leanas atá aithrisí 5 agus 8 go 10 de Chinneadh (CBES) 2022/1909 ón gComhairle an 6 Deireadh Fómhair 2022 lena leasaítear Cinneadh 2014/512/CBES a bhaineann le bearta sriantacha i bhfianaise ghníomhaíochtaí na Rúise i ndíchobhsú staid na hÚcráine (IO 2022 L 259 I, lch. 122):
‘(5) Sna conclúidí uaithi an 23 agus an 24 Meitheamh 2022, dúirt an Chomhairle Eorpach go leanfaí den obair ar smachtbhannaí, lena n‑áirítear chun a gcur chun feidhme a neartú agus cosc a chur ar aon dul timpeall orthu.
[...]
(8) An 30 Meán Fómhair 2022, ghlac comhaltaí na Comhairle Eorpaí ráiteas inar dhiúltaigh siad go daingean don ionghabháil neamhdhleathach a rinne an Rúis ar réigiúin Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia agus Kherson san Úcráin agus inar cháin siad go láidir an ionghabháil sin. [...] Dúirt siad go neartóidh siad bearta sriantacha an Aontais [Eorpaigh] chun gníomhaíochtaí neamhdhleathacha na Rúise a chomhrac agus go gcuirfidh siad leis an mbrú atá ar an Rúis deireadh a chur lena cogadh foghach.
(9) I bhfianaise thromchúis na staide is iomchuí tuilleadh bearta sriantacha a thabhairt isteach.
(10) Is iomchuí go háirithe leathnú a dhéanamh ar an toirmeasc ar aon idirbheart a dhéanamh le daoine dlítheanacha, eintitis nó comhlachtaí áirithe atá faoi úinéireacht nó faoi rialú Stát na Rúise trí thoirmeasc a áireamh ar náisiúnaigh de chuid an Aontais aon phoist a bheith acu i gcomhlachtaí rialaithe na n‑eintiteas sin. Is iomchuí freisin Clár Loingseoireachta Muirí na Rúise, eintiteas atá 100 % faoi úinéireacht stáit, trína bhfeidhmítear gníomhaíochtaí a bhaineann le haicmiú agus cigireacht, lena n‑áirítear gníomhaíochtaí i réimse na slándála, maidir le longa agus soithí ón Rúis agus nach ón Rúis iad, a chur leis an liosta eintiteas atá faoi úinéireacht nó faoi rialú Stát na Rúise agus atá faoi réir an toirmisc sin ar idirbhearta. [...]’
Rialachán 2022/1904
8 Luaitear an méid seo a leanas in aithrisí 2, 19 agus 22 de Rialachán 2022/1904:
‘(2) Tugtar éifeacht le Rialachán [Uimh. 833/2014] do bhearta áirithe dá bhforáiltear i gCinneadh 2014/512/CBES [...].
[...]
(19) [...] le [Cinneadh 2022/1909], leathnaítear leis an toirmeasc atá ann cheana ar sholáthar seirbhísí áirithe chuig Cónaidhm na Rúise trí thoirmeasc a chur ar sholáthar seirbhísí ailtireachta agus innealtóireachta chomh maith le seirbhísí comhairliúcháin TF agus seirbhísí comhairleacha dlí. [...] Cumhdaítear le “seirbhísí comhairleacha dlí”: soláthar comhairle dlí do chustaiméirí maidir le hábhair neamhchonspóideacha, lena n‑áirítear idirbhearta tráchtála, a bhaineann le cur i bhfeidhm nó léirmhíniú an dlí; rannpháirtíocht le cliaint nó thar a gceann in idirbhearta tráchtála, i gcaibidlíochtaí agus i ndéileálacha eile le tríú páirtithe; agus doiciméid dlí a ullmhú, a fhorghníomhú agus a fhíorú. Ní áirítear le seirbhísí comhairleacha dlí aon ionadaíocht, comhairle, ullmhú doiciméad ná fíorú doiciméad i gcomhthéacs seirbhísí ionadaíochta dlíthiúla, is é sin maidir le hábhair nó imeachtaí os comhair gníomhaireachtaí riaracháin, cúirteanna nó binsí oifigiúla eile atá comhdhéanta go cuí, ná in imeachtaí eadrána nó idirghabhála.
[...]
(22) Ba cheart, dá bhrí sin, Rialachán (AE) [Uimh. 833/2014] a leasú dá réir’.
Dlí na Gearmáine
BGB
9 Foráiltear leis an gcéad abairt den chéad mhír d’Airteagal 311b den Bürgerliches Gesetzbuch (Cód Sibhialta), sa leagan is infheidhme maidir leis an díospóid sna príomhimeachtaí (‘BGB’), nach mór do nótaire conradh chun réadmhaoin a dhíol a fhíordheimhniú.
10 I gcomhréir le mír 1 d’Airteagal 873 de BGB, éilítear toiliú an dá pháirtí agus iontráil an aistrithe sin i gclárlann na talún chun úinéireacht na réadmhaoine a aistriú.
11 Is léir ó mhír 1 d’Airteagal 925 de BGB nach mór comhaontú den sórt sin a dhearbhú, i bprionsabal, os comhair nótaire.
12 Faoi Airteagal 925a de BGB, ní fhéadfaidh an nótaire glacadh le comhaontú maidir le haistriú úinéireachta ach amháin má chuirtear an gníomhas díolacháin i láthair dó.
An dlí maidir le fíordheimhniú doiciméad
13 I gcomhréir le hAirteagal 4 den Beurkundungsgesetz (an dlí maidir le fíordheimhniú doiciméad) an 28 Lúnasa 1969 (BGBl. 1969 I, lch. 1513), arna leasú le dlí an 15 Iúil 2022 (BGBl. 2022 I, lch. 1146), ní mór don nótaire diúltú gníomhas a fhíordheimhniú i gcás ina bhfuil sé ar neamhréir le dualgais a bhaineann lena fheidhmeannas, go háirithe nuair a iarrtar sin chun rannchuidiú le gníomhais ar léir go bhfuil aidhm neamhdhleathach nó mhímhacánta á saothrú leo.
14 I bhfianaise Airteagal 17, mír 1 den dlí maidir le fíordheimhniú doiciméad, arna leasú le dlí an 15 Iúil 2022, tá sé de dhualgas ar an nótaire na páirtithe a chur ar an eolas faoi éifeachtaí dlíthiúla an ghníomhais lena mbaineann.
BNotO
15 Faoi Airteagal 1 den Bundesnotarordnung (Cód Cónaidhme um Nótairí) an 24 Feabhra 1961 (BGBl. 1961 I, lch. 97), arna leasú le Dlí an 15 Iúil 2022 (BGBl. 2022 I, lch. 1146) (‘BNotO’), ceaptar an nótaire mar oifigeach poiblí neamhspleách atá freagrach as gníomhais dlí agus cúraimí eile i réimse an riaracháin choiscthigh ar an gceartas a fhíordheimhniú.
16 Foráiltear le hAirteagal 14(1) de BNotO nach ionadaí ceachtar páirtí é an nótaire, ach comhairleoir neamhspleách neamhchlaonta na bpáirtithe uile. I gcomhréir le mír 2 d’Airteagal 14, ní mór don nótaire a fheidhmeannas a thréigean i gcás nach féidir é a thabhairt chun rialtachta leis na dualgais a eascraíonn as sin.
17 Foráiltear le hAirteagal 15(1) de BNotO nach bhféadfaidh nótaire diúltú gníomhas a fhíordheimhniú gan cúis leordhóthanach agus, i mír 2 de, go bhféadfar caingean a thionscnamh i gcoinne diúltú nótaire gníomhas a fhíordheimhniú.
An dlí maidir leis an gclár talún a chothabháil
18 I gcomhréir le mír d’Airteagal 29 den Grundbuchordnung (an dlí maidir leis an gclár talún a chothabháil), an 26 Bealtaine 1994 (BGB1. 1994 I, lch. 1114), sa leagan is infheidhme maidir leis an díospóid sna príomhimeachtaí, ní fhéadfar an iontráil sa chlár talún a dhéanamh ach amháin má fhianaítear na hidirbhearta dlíthiúla is gá le haghaidh clárúcháin le doiciméid oifigiúla nó le gníomhais bharántúla.
An díospóid sna príomhimeachtaí agus na ceisteanna a tharchuirtear le haghaidh réamhrialú
19 Bhí GM agus ON, náisiúnaigh Ghearmánacha, ag ullmhú chun árasán a fháil i bhfoirgneamh faoi chomhúinéireacht i mBeirlín. Tá an t‑árasán sin cláraithe i gclár talún Berlin‑Schöneberg (an Ghearmáin), arna chothabháil ag Amtsgericht Schöneberg (an Chúirt Dúiche, Schöneberg, an Ghearmáin). De réir an chláir sin, is é úinéir an árasáin úd, ó 2013, Visit‑Moscow Ltd, cuideachta atá cláraithe sa Rúis agus a bhfuil a oifig chláraithe i Moscó (an Rúis).
20 Chun críocha an idirbhirt sin, chuaigh GM, ON agus Visit‑Moscow i dteagmháil le PR, nótaire atá ag cleachtadh i mBeirlín, ag iarraidh air conradh díolacháin a tharraingt suas i bhfoirm bharántúil, de réir a gcuid faisnéise maidir leis an mír a díoladh, an praghas díolacháin agus na téarmaí conarthacha eile. D’iarr siad air freisin an conradh a chomhlíonadh tar éis a fhíordheimhnithe, ar rud é sin lena gceanglaítear, inter alia, aistriú theideal an árasáin lena mbaineann chuig GM agus chuig ON a thaifeadadh sa chlár talún, na táillí ar an árasán a chur ar ceal chomh maith le cistí an díolacháin a choinneáil i gcuntas eascró agus iad a aistriú ar ais chuig Visit‑Moscow.
21 I litir dar dáta an 15 Nollaig 2022, chuir PR in iúl do GM, ON agus Visit‑Moscow gur dhiúltaigh sé go sealadach an conradh úd a fhíordheimhniú, ar an bhforas nach bhféadfadh sé a eisiamh go sáródh fíordheimhniú a dhéanamh air an toirmeasc a leagtar síos in Airteagal 5n(2)(b) de Rialachán Uimh. 833/2014 maidir le seirbhísí comhairle dlí a sholáthar do dhaoine dlítheanacha atá bunaithe sa Rúis.
22 Níor chloígh PR leis an iarraidh athmhachnamh a dhéanamh ar an diúltú sin a rinne GM, ON agus Visit‑Moscow ina gcaingean a tionscnaíodh i gcoinne an diúltaithe sin agus, i gcomhréir leis na rialacha is infheidhme, chuir sé an chaingean sin ar aghaidh chuig Landgericht Berlin (an Chúirt Réigiúnach, Beirlín, an Ghearmáin), arb é an chúirt a rinne an tarchur.
23 Ar an gcéad dul síos, measann an chúirt sin gur gá a chinneadh an sáraítear an toirmeasc a leagtar síos in Airteagal 5n(2)(b) de Rialachán Uimh. 833/2014 le fíordheimhniú arna dhéanamh ag nótaire ar chonradh chun réadmhaoin a dhíol, i gcás inar duine dlítheanach atá bunaithe sa Rúis é an díoltóir.
24 I ndáil leis sin, tugann an chúirt a rinne an tarchur faoi deara, ar an gcéad dul síos, nach gcumhdaítear fíordheimhniú den sórt sin leis an toirmeasc sin ar iliomad cúiseanna.
25 Go háirithe, ní sholáthraíonn nótaire seirbhís, ach comhlíonann sé feidhmeanna oifigiúla. Oifigeach poiblí neamhspleách atá ann atá freagrach as gníomhais dlí agus cúraimí eile i réimse riar coisctheach an cheartais a fhíordheimhniú. I bhfeidhmiú a fheidhmeannas, ní ionadaí ceachtar páirtí é an nótaire, ach comhairleoir neamhspleách neamhchlaonta na bpáirtithe uile. Comhlíonann sé tascanna seirbhíse poiblí a chuireann an Stát de chúram air agus a bheadh ar an Stát a chomhlíonadh trína chomhlachtaí murach sin. Dá bhrí sin, ní soláthraí seirbhíse é an nótaire a thairgeann a sheirbhísí ar bhonn conarthach arna rialú ag an dlí sibhialta, ach oifigeach poiblí a dhéanann, arna iarraidh sin do na páirtithe, cúraimí, amhail na páirtithe conarthacha a chur ar an eolas go neamhchlaonta faoi éifeachtaí dlíthiúla an ghnímh lena mbaineann, a bhfuil a mbunús sa dlí poiblí. Tagann sainchumais údaráis phoiblí i bhfeidhm i bhfeidhmeannas an nótaire i gcás ina ndiúltaíonn an nótaire conradh arna thabhairt i gcrích ag na páirtithe a fhíordheimhniú ar chúis dá bhforáiltear le dlí.
26 Ar an dara dul síos, fiú dá n‑aicmeofaí gníomhaíochtaí nótaire mar ‘sheirbhísí’ de réir bhrí Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014, ba cheart na gníomhaíochtaí sin a bhfuil gá leo chun clárú an chláir talún a chur i gcrích a dhíolmhú ón toirmeasc ar sheirbhísí comhairle dlí a sholáthar do dhaoine dlítheanacha atá bunaithe sa Rúis faoi Airteagal 5n(6) den Rialachán sin, a bhfuil feidhm aige maidir le soláthar seirbhísí a bhfuil géarghá leo chun rochtain ar imeachtaí breithiúnacha, riaracháin nó eadrána i mBallstát a áirithiú. Faoi dhlí na Gearmáine, is ionann iontráil sa chlár talún agus ceart ar réadmhaoin a bhunú agus a fháil. Is nós imeachta breithiúnach é an clár talún a chothabháil, a chuirtear de chúram ar chodanna sonracha de na cúirteanna dúiche agus a rialaítear le rialacha maidir le nós imeachta breithiúnach, nó, ar a laghad, nós imeachta riaracháin, ina bhfuil ról lárnach ag nótairí. Níl iarratas ar iontráil sa chlár sin bailí ach amháin má dhearbhaítear an t‑idirbheart dlíthiúil lena mbaineann le doiciméid oifigiúla nó le gníomhais bharántúla. Is ionann sin agus a rá, mar riail ghinearálta, go bhfuil gníomhú an nótaire riachtanach le dul chun cinn leis an gclárú sa chlár talún.
27 Thairis sin, ós rud é nach bhfuil toirmeasc ar na daoine dá dtagraítear in Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014 réadmhaoin a dhiúscairt nó í a shaothrú go heacnamaíoch, ní bheadh sé i gcontrárthacht leis an gcuspóir atá á shaothrú leis an bhforáil sin leanúint de rochtain a thabhairt do na daoine sin ar an nós imeachta maidir le hiontráil i gclár na talún.
28 Ar an tríú dul síos, fiú dá measfaí go mbaineann gníomhaíochtaí an nótaire le seirbhís chomhairleach dlí, a thagann faoin toirmeasc a leagtar síos san Airteagal 5n(2) sin, gan bheith díolmhaithe ón toirmeasc sin faoin Airteagal 5n(6) sin, tá tásca tábhachtacha ann nach mbaineann an toirmeasc sin le rannpháirtíocht nótaire i ndréachtú conarthaí chun réadmhaoin a dhíol.
29 Chun úinéireacht réadmhaoine atá suite sa Ghearmáin a aistriú, ceanglaítear le dlí na Gearmáine, chomh maith le clárú chéannacht an cheannaitheora sa chlár talún, comhaontú an dá pháirtí maidir le haistriú úinéireachta, nach mór, i bprionsabal, a dhearbhú os comhair nótaire. Ní mór do nótaire conradh chun réadmhaoin a dhíol a fhíordheimhniú. Dá bhrí sin, má tá feidhm ag an toirmeasc a leagtar síos in Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014 maidir le fíordheimhniú conartha chun réadmhaoin a dhíol, bhainfí, sa dlí agus i bhfíoras, aon deis de dhaoine dlítheanacha atá bunaithe sa Rúis a sócmhainní a dhiúscairt, ós rud é go bhfuil gá le rannpháirtíocht nótaire chun réadmhaoin a aistriú. Is cur isteach tromchúiseach é sin ar cheart bunúsach na ndaoine sin chun maoine.
30 Mar sin féin, d’eisigh seirbhísí an Choimisiúin Eorpaigh doiciméad dar teideal ‘Provision of Services – Frequently asked questions concerning sanctions adopted following Russia’s military aggression against Ukraine and Belarus’ involvement in it’ (‘Soláthar Seirbhísí – Ceisteanna a shanntar go minic maidir leis na smachtbhannaí a glacadh tar éis fhogha míleata na Rúise faoin Úcráin agus rannpháirtíocht na Bealarúise ann’) de réir leagan an 21 Nollaig 2022. Sa doiciméad sin, bhí na seirbhísí sin den tuairim go raibh feidhm ag Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014 maidir le gníomhaíochtaí nótaireachta thar ceann daoine dlítheanacha atá bunaithe sa Rúis. Cé nach bhfuil sé ceangailteach, eascraíonn staid éiginnteachta as an doiciméad sin maidir le léiriú ceart na forála sin.
31 Sa dara háit, sa chás go meastar nach sáraítear an toirmeasc a leagtar síos in Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014 le fíordheimhniú arna dhéanamh ag nótaire ar chonradh chun réadmhaoin ar le duine dlítheanach atá bunaithe sa Rúis a dhíol, iarrann an chúirt a rinne an tarchur an sáraítear an toirmeasc atá san fhoráil sin leis na seirbhísí arna soláthar ag ateangaire a chaithfidh, de réir dlí, aistriúchán sa Ghearmáinis a sholáthar do pháirtí nach bhfuil eolas aige ar an teanga sin, fad is atá an fíordheimhniú sin á dhéanamh – nuair is d’ionadaithe duine dlítheanach dá leithéid a sholáthraítear na seirbhísí sin.
32 Sa tríú háit, agus ar deireadh, sa chás a luaitear sa mhír roimhe seo, tá amhras á léiriú ag an gcúirt sin an sáraítear an toirmeasc a leagtar síos in Airteagal 5n(2)(b) de Rialachán Uimh. 833/2014 leis na cúraimí coimhdeacha arna gcur i gcrích ag an nótaire de ghnáth chun conradh díolacháin den sórt sin a chomhlíonadh tar éis dó é a fhíordheimhniú, ós rud é gur duine dlítheanach é an díoltóir atá bunaithe sa Rúis.
33 Sna himthosca seo, chinn an Landgericht Berlin (Cúirt Réigiúnach Bheirlín) bac a chur ar imeachtaí agus na ceisteanna seo a leanas a chur faoi bhráid na Cúirte Breithiúnais le haghaidh réamhrialú:
‘(1) An sáraíonn nótaire de chuid na Gearmáine an toirmeasc ar sheirbhísí comhairleacha dlí a sholáthar go díreach nó go hindíreach do dhuine dlítheanach atá bunaithe sa Rúis i gcás ina bhfíordheimhníonn sé conradh chun árasán [réadmhaoin chónaithe (Wohnungseigentum)] a cheannach idir an duine sin, mar dhíoltóir, agus náisiúnach de Bhallstáit an [Aontais]?
(2) An sáraíonn ateangaire de chuid na Gearmáine an toirmeasc ar sheirbhísí comhairleacha dlí a sholáthar i gcás, chun críocha an fhíordheimhnithe sin a dhéanamh ar an gconradh [díolacháin], ina nglacann sé le tasc ón nótaire sin aistriúchán a dhéanamh ar an ábhar a bhaineann le himeachtaí an fhíordheimhnithe sin d’ionadaí an duine dhlítheanach atá bunaithe sa Rúis nach bhfuil Gearmáinis ar a leor-thoil aige?
(3) An sáraíonn an nótaire an toirmeasc ar sheirbhísí comhairleacha dlí a sholáthar go díreach nó go hindíreach, i gcás ina dtugann sé faoi [ghníomhaíochtaí] fíordheimhnithe agus go gcuireann sé i gcrích iad, ar [gníomhaíochtaí] fíordheimhnithe iad dá bhforáiltear le dlí d’fhonn an conradh [díolacháin] a fhorghníomhú (mar shampla, íocaíocht an phraghais ceannaigh a phróiseáil trí chuntas eascró arna bhainistiú ag an nótaire, doiciméid a iarraidh chun morgáistí agus eirí eile ar ábhar an díolacháin a chur ar ceal, na doiciméid [riachtanacha] a thíolacadh d’Oifig Chlárlann na Talún (don Grundbuch) chun teideal a aistriú)?’
Na ceisteanna le haghaidh réamhrialú
34 Lena cuid ceisteanna, ar cheart iad a scrúdú le chéile, fiafraíonn an chúirt a rinne an tarchur, go bunúsach, an gá Airteagal 5n(2)(b) de Rialachán Uimh. 833/2014 a léiriú ar chaoi go dtagann;
– fíordheimhniú, arna dhéanamh ag nótaire de chuid Ballstáit, ar chonradh díolacháin a bhaineann le réadmhaoin atá suite i gcríoch an Bhallstáit sin agus a bhaineann le duine dlítheanach atá bunaithe sa Rúis,
– gníomhais chun conradh a chomhlíonadh dá leithéid arna bhfordheimhniú ag an nótaire sin chun na heirí ar an réadmhaoin a chur ar ceal, gníomhais chun íocaíocht an phraghais ceannaigh a dhéanamh leis an díoltóir agus chun aistriú na húinéireachta a chlárú sa chlár talún,
– na seirbhísí aistriúcháin arna soláthar ag ateangaire, fad is atá an fíordheimhniú sin á dhéanamh, d’ionadaí an duine dhlítheanaigh sin nach bhfuil teanga nós imeachta an fhíordheimhnithe ar a leor-thoil aige,
faoin toirmeasc a leagtar síos san fhoráil sin maidir le comhairle dlí a sholáthar do dhuine dlítheanach den sórt sin.
35 Ar an gcéad dul síos, maidir le nótaire de chuid Ballstáit a bheith ag fíordheimhniú conradh chun réadmhaoin atá ar chríoch an Bhallstáit sin a dhíol, ar le duine dlítheanach atá bunaithe sa Rúis, is léir ó fhoclaíocht Airteagal 5n(2)(b) de Rialachán Uimh. 833/2014 ‘go mbeidh toirmeasc ar sheirbhísí comhairleacha dlí a sholáthar, go díreach nó go hindíreach, do dhaoine dlítheanacha, d’eintitis nó do chomhlachtaí atá bunaithe sa Rúis’.
36 Ar an gcéad dul síos, maidir le coincheap na ‘seirbhísí comhairleacha dlí’ dá dtagraítear san fhoráil sin, go sonrach, ní shainmhínítear é leis an bhforáil sin ná le haon fhoráil eile de Rialachán Uimh. 833/2014.
37 Mar is léir ó chásdlí socair, ní mór brí agus raon feidhme na dtéarmaí nach bhforáiltear aon sainmhíniú dóibh le dlí an Aontais a chinneadh trí thagairt dá ngnáthbhrí sa ghnáthchaint, agus an comhthéacs ina dtarlaíonn siad agus na cuspóirí a shaothraítear leis na rialacha ar cuid díobh iad á gcur san áireamh (féach, chuige sin, breithiúnas an 30 Aibreán 2024, Trade Express-L agus DEVNIA TSIMENT, C‑395/22 agus C‑428/22, EU:C:2024:374, mír 65 agus an cásdlí dá dtagraítear).
38 De réir a ngnáthbhrí sa ghnáthchaint, tuigtear go ginearálta gurb é is brí leis an téarma ‘comhairle dlí’, ná tuairim ar shaincheist dlí. Tagraíonn an téarma ‘comhairle dlí’ in Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014, a úsáidtear i gcomhar leis an téarma ‘seirbhísí’, do shaothrú gníomhaíochta eacnamaíche, bunaithe ar chaidreamh idir soláthraí agus a chliant, arb é is cuspóir dó comhairle dlí a sholáthar, trína gcuireann soláthraí comhairle ar fáil maidir le ceisteanna dlí do dhaoine atá á lorg.
39 Deimhnítear an tuiscint seo ar na téarmaí ‘seirbhísí comhairleacha dlí’ le haithris 19 de Rialachán 2022/1904, lena n‑aithnítear go n‑áirítear i measc na seirbhísí sin ‘soláthar comhairle dlí do chustaiméirí maidir le hábhair neamhchonspóideacha, lena n‑áirítear idirbhearta tráchtála, a bhaineann le cur i bhfeidhm nó léirmhíniú an dlí’, ‘rannpháirtíocht le cliaint nó thar a gceann in idirbhearta tráchtála, i gcaibidlíochtaí agus i ndéileálacha eile le tríú páirtithe’ agus ‘doiciméid dlí a ullmhú, a fhorghníomhú agus a fhíorú’.
40 Tagraíonn an chéad dá chineál gníomhaíochta a luaitear san aithris sin do ghaol idir soláthraí seirbhíse agus a ‘chliant’ agus tagraíonn siad do ról an soláthróra sin sa mhéid is go dtugann sé cúnamh agus comhairle don chliant sin ar mhaithe le leas an chliaint sin maidir le gnéithe dlíthiúla a chuid idirbheart le tríú páirtithe. Maidir leis an tríú cineál gníomhaíochta, a luaitear san aithris sin, arb é atá i gceist leo ‘doiciméid dlí a ullmhú, a fhorghníomhú agus a fhíorú’, baineann sé le gníomhaíochtaí atá coimhdeach leis an gcéad dá chineál gníomhaíochta sin.
41 Dá bhrí sin, is féidir na gníomhaíochtaí a chumhdaítear leis an gcoincheap ‘seirbhísí comhairleacha dlí’ de réir bhrí Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014 a idirdhealú go soiléir ó na gníomhaíochtaí sin a fhéadfar a iarraidh ar na húdaráis phoiblí nó ar aon chomhlacht eile a gcuireann an Stát de chúram air gnó a chur i gcrích, faoi rialú na n‑údarás sin, ar gnó é a dhéantar ar mhaithe le leas an phobail agus ar comhlacht é ar tugadh cumhachtaí áirithe dó chun na críche sin, a d’fhéadfadh a bheith ina gceangal ar shaoránaigh leas a bhaint astu. Níl sé de chúram ar na húdaráis sin seirbhísí a sholáthar arb é atá i gceist leo ná tuairimí a roinnt le daoine aonair maidir le saincheisteanna dlí chun leasanna áirithe na ndaoine sin a chur chun cinn nó a chosaint.
42 Sa chás seo, is léir ón ordú tarchuir, faoi dhlí na Gearmáine, go gceanglaítear le conradh díolacháin maidir le réadmhaoin atá suite sa Ghearmáin go mbeadh nótaire rannpháirteach, ina cháil mar oifigeach poiblí neamhspleách, d’fhonn stádas gníomhais bharántúil a thabhairt don chonradh sin. Deimhnítear dlíthiúlacht an chonartha sin leis an bhfíordheimhniú úd ag an nótaire, a chuireann séala oifigiúil d’armas an Land a cheap é ar an gconradh sin. Tagann idirghabháil den sórt sin, a dhéantar ar iarratas ó na conraitheoirí, faoi na cúraimí seirbhíse poiblí a chuir an Stát ar iontaoibh nótairí agus a bheadh ar an Stát a chomhlíonadh trína orgáin murach an tarmligean sin. I bhfeidhmiú an chúraim sin, tugtar cumhachtaí ceangailteacha do nótairí, óir is féidir leo diúltú conradh díolacháin dá leithéid a fhíordheimhniú ar fhoras dá bhforáiltear le dlí.
43 Ina theannta sin, mar a thug an tAbhcóide Ginearálta faoi deara freisin i míreanna 43 agus 44 dá Tuairim, is cosúil go bhfuil idirghabháil an nótaire teoranta d’fhíordheimhniú an chonartha díolacháin lena mbaineann nó, de réir mar a bheidh, do dhiúltú an conradh sin a fhíordheimhniú chun oibleagáid dhlíthiúil atá ar an nótaire sin a chomhlíonadh, go hiomlán neamhspleách agus neamhchlaonta, gan comhairle dlí a sholáthar, sa bhreis ar an bhfíordheimhniú sin, chun leasanna sonracha na bpáirtithe a chur chun cinn.
44 Dá bhrí sin, i gcomhthéacs an fhíordheimhnithe sin, is cosúil nach ngníomhaíonn an nótaire chun leasanna sonracha ceann nó ceann eile de na páirtithe nó an dá pháirtí lena mbaineann a chur chun cinn, ach is cosúil go ngníomhaíonn sé go neamhchlaonta, go ngníomhaíonn sé ar bhealach atá chomh coimhthíoch céanna leis na páirtithe sin agus lena gcuid leasanna faoi seach, chun leasa an dlí agus na deimhneachta dlíthiúla amháin. I bhfianaise na sonraíochtaí áirithe a bhaineann le nós imeachta um fhíordheimhniú ag nótaire ar ghníomhais agus i bhfianaise na n‑éifeachtaí dlíthiúla a ghabhann leis na gníomhais arna bhfíordheimhniú sa dlíchóras Gearmánach, dá dtagraítear i míreanna 42 agus 43 den bhreithiúnas seo, dealraíonn sé nach gcomhfhreagraíonn an fíordheimhniú sin do na gníomhaíochtaí dá dtagraítear i mír 38 den bhreithiúnas seo.
45 Dá bhrí sin, mar a chuir an tAbhcóide Ginearálta in iúl, go bunúsach, i míreanna 35, 37 go 39, 41 go 43 agus 47 dá Tuairim, agus é faoi réir fíorú ag an gcúirt a rinne an tarchur, ní thagann fíordheimhniú conartha arna dhéanamh ag nótaire, amhail an ceann dá dtagraítear i míreanna 42 agus 43 den bhreithiúnas seo, eadhon, conradh chun réadmhaoin ar le duine dlítheanach atá bunaithe sa Rúis í a dhíol faoin gcoincheap ‘seirbhísí comhairle dlí’ dá dtagraítear in Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014, agus dá réir sin, ní thagann sé faoi raon feidhme an toirmisc ar sheirbhísí dá leithéid a sholáthar do dhuine dlítheanach, a leagtar síos i bpointe (b) den fhoráil sin.
46 Ar an dara dul síos, comhthacaítear le léiriú litriúil dá leithéid sin ar Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014 le comhthéacs reachtach ina n‑áirítear an fhoráil sin agus an Rialachán sin.
47 Mar a chuir an tAbhcóide Ginearálta in iúl i míreanna 53 go 55 agus 60 go 64 dá Tuairim, ar an gcéad dul síos, foráiltear le hAirteagal 5aa(1) de Rialachán Uimh. 833/2014 do thoirmeasc ar pháirt a ghlacadh go díreach nó go hindíreach in aon idirbheart le daoine dlítheanacha a chomhlíonann critéir áirithe, lena n‑áirítear critéir maidir lena bheith bunaithe sa Rúis nó lasmuigh den Aontas, maidir lena bheith san áireamh ar liosta na gcuideachtaí de chuid Stát na Rúise dá bhforáiltear in Iarscríbhinn XIX a ghabhann leis an Rialachán sin, a bheith faoi rialú Stát na Rúise nó níos mó ná 50 % faoi úinéireacht Stáit na Rúise nó dlúthnaisc a bheith acu leis an Stát sin nó le heintitis a liostaítear san Iarscríbhinn sin. É sin ráite, ní fhoráiltear leis an bhforáil sin ná le haon fhoráil eile den Rialachán sin do thoirmeasc ginearálta ar pháirt a ghlacadh in idirbheart le duine dlítheanach ar an aon chúis amháin go bhfuil an duine dlítheanach sin bunaithe sa Rúis ná do thoirmeasc ar aistriú réadmhaoine e atá suite i gcríoch an Aontais agus ar le duine den sórt sin í.
48 Ar an dara dul síos, cé go bhforáiltear le Rialachán Uimh. 269/2014 do bhearta sriantacha i gcoinne daoine atá freagrach as gníomhaíochtaí lena mbaintear an bonn d’iomláine chríochach, de cheannasacht agus de neamhspleáchas na hÚcráine nó ar bagairt iad na gníomhaíochtaí sin ar an méid sin, chomh maith le daoine agus eintitis a bhaineann leo, cistí agus acmhainní eacnamaíocha a reo agus an toirmeasc ar chistí agus acmhainní eacnamaíocha a chur ar fáil, níl feidhm ag Airteagal 2 de ach amháin maidir le daoine nádúrtha nó dlítheanacha, eintitis nó comhlachtaí áirithe a liostaítear go cuimsitheach in Iarscríbhinn I a ghabhann leis an Rialachán sin.
49 Dá ndéanfaí Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014 a léirmhíniú sa chaoi go gcumhdaítear leis an toirmeasc a leagtar síos san fhoráil sin gníomh fíordheimhnithe amhail an gníomh atá i gceist sna príomhimeachtaí, rud a d’fhágfadh, mar a chuir an tAbhcóide Ginearálta in iúl i míreanna 59 agus 64 dá Tuairim, go mbeadh neamhréireachtaí ann, ar an gcéad dul síos, i gcur i bhfeidhm an Rialacháin sin agus, ar an dara dul síos, idir an Rialachán sin agus Rialachán Uimh. 269/2014.
50 Cé go bhfuil idirbhearta réadmhaoine atá suite i gcríoch an Aontais agus a bhaineann le daoine dlítheanacha atá bunaithe sa Rúis fós údaraithe faoi Rialachán Uimh. 833/2014, d’fhéadfaí bac a chur ar na hidirbhearta sin, i gcleachtas, i mBallstáit áirithe, amhail an Poblacht Chónaidhme na Gearmáine, ina bhfuil fíordheimhniú nótaire an chonartha díolacháin a bhaineann le réadmhaoin ina choinníoll riachtanach chun an mhaoin sin a dhiúscairt, is cuma an dtoirmisctear na daoine dlítheanacha sin a gcuid sócmhainní a dhiúscairt i gcomhréir le Rialachán Uimh. 269/2014 nó nach dtoirmisctear.
51 Ní fhéadfadh go mbeadh an éagsúlacht sin maidir le héifeachtaí an toirmisc a leagtar síos in Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014 ó Bhallstát amháin go Ballstát eile ar intinn ag reachtas an Aontais, de réir an chórais nótaireachta atá i bhfeidhm.
52 Ar an tríú dul síos, i gcontrárthacht leis an méid a mhol Rialtas na hEastóine, Rialtas na hÍsiltíre agus Rialtas na Polainne ina mbarúlacha i scríbhinn nó ag an éisteacht, níl an léiriú a glacadh i mír 45 den bhreithiúnas seo contrártha do chuspóir Rialachán Uimh. 833/2014 ná do chuspóir Rialachán Uimh. 269/2014.
53 Ar an gcéad dul síos, mar is léir ó aithris 8 de Chinneadh 2022/1909 agus ó aithris 2 de Rialachán Uimh. 833/2014, tugadh isteach bearta sriantacha nua, lena n‑áirítear an toirmeasc ar chomhairle dlí a sholáthar, ‘mar fhreagairt ar ghníomhaíochtaí neamhdhleathacha na Rúise d’fhonn an brú ar an Rúis deireadh a chur lena cogadh foghach a mhéadú a thuilleadh’ agus ‘d’fhonn costas ghníomhaíochtaí na Rúise a mhéadú chun an bonn a bhaint d’iomláine chríochach, de cheannasacht agus de neamhspleáchas na hÚcráine agus chun réiteach síochánta ar an ngéarchéim a chur chun cinn’. É sin ráite, ní léir ón gcinneadh sin ná ón Rialachán sin ná ó Rialachán 2022/1904 gurb é an toradh a bhí air sin, tríd an toirmeasc sin a thabhairt isteach, go raibh sé beartaithe ag an gComhairle, a ghlac na gníomhartha sin, a áirithiú, mar thoradh ar an toirmeasc sin, nach mbeadh daoine dlítheanacha atá bunaithe sa Rúis in ann, i mBallstáit áirithe, a réadmhaoin a dhiúscairt.
54 Ina dhiaidh sin, ag an éisteacht, dhiúltaigh an Chomhairle ní hamháin go raibh sé beartaithe aici toirmeasc a chur ar dhaoine dlítheanacha atá bunaithe sa Rúis a réadmhaoin atá suite ar chríoch an Aontais a dhiúscairt, ach dúirt sí, mar fhreagra ar cheist a chuir an Chúirt, gurb é an cuspóir is bonn leis an toirmeasc ar sheirbhísí comhairleacha dlí a leagtar síos in Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014 maidir le seirbhísí comhairleacha dlí a sholáthar ná é a dhéanamh níos deacra do dhaoine dlítheanacha Rúiseacha atá ag feidhmiú ar chríoch an Aontais leanúint dá ngníomhaíochtaí gnó sa chríoch sin, agus, ar an gcaoi sin, tionchar a imirt ar gheilleagar na Rúise. Ní féidir a mheas go bhfuil fíordheimhniú arna dhéanamh ag nótaire, amhail an fíordheimhniú a rialaítear leis an dlí Gearmánach atá i gceist sna príomhimeachtaí, eadhon, conradh chun réadmhaoin ar le duine dlítheanach atá bunaithe sa Rúis í a dhíol, i gcontrárthacht leis an gcuspóir sin.
55 Ar deireadh, ós rud é nach mór a thuiscint go saothraítear leis an toirmeasc a leagtar síos in Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014 an cuspóir dá dtagraítear in aithris 5 de Chinneadh 2022/1909 maidir le teacht timpeall ar na smachtbhannaí a glacadh an tráth sin a chosc, ba cheart a thabhairt faoi deara, mar a thug an tAbhcóide Ginearálta faoi deara i mír 74 dá Tuairim, a mhéid nach bhfuil idirbhearta tráchtála le daoine dlítheanacha atá bunaithe sa Rúis faoi réir toirmeasc ginearálta faoin Rialachán sin, nach léir conas a d’fhéadfadh fíordheimhniú nótaire, amhail an fíordheimhniú a rialaítear leis dlí na Gearmáine atá i gceist sna príomhimeachtaí, eadhon, conradh chun réadmhaoin ar le duine dlítheanach atá bunaithe sa Rúis í a dhíol, a priori agus go ginearálta, cabhrú le teacht timpeall ar na bearta sriantacha arna nglacadh.
56 Leanann sé ón méid sin roimhe seo nach bhfuil an dealramh air go dtagann fíordheimhniú conartha, arna dhéanamh ag nótaire Gearmánach, chun réadmhaoin a dhíol sa Ghearmáin, ar le duine dlítheanach atá bunaithe sa Rúis í, faoi raon feidhme an toirmisc ar sheirbhísí comhairleacha dlí a sholáthar a leagtar síos in Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014.
57 Ar an dara dul síos, baineann amhras na cúirte a rinne an tarchur leis an gceist an dtagann na cúraimí, dá bhforáiltear le reachtaíocht na Gearmáine, a dhéanann an nótaire chun conradh fíordheimhnithe a chomhlíonadh chun réadmhaoin atá suite sa Ghearmáin agus ar le duine dlítheanach atá bunaithe sa Rúis í a dhíol faoin toirmeasc sin.
58 De réir an ordaithe tarchuir, is éard atá i gceist leis na cúraimí sin, inter alia, cistí an díolacháin a choinneáil i gcuntas eascró agus iad a íoc ar ais leis an díoltóir, na táillí a bhaineann leis an réadmhaoin sin a scriosadh agus aistriú a húinéireachta a iontráil sa chlár talún.
59 Is faoin gcúirt a rinne an tarchur a bheidh sé measúnú a dhéanamh i gcás gach ceann de na cúraimí sin an mbaineann siad leis an nótaire a bheith ag soláthar comhairle dlí do na páirtithe de réir bhrí léiriú an choincheapa ‘seirbhísí comhairleacha dlí’ arna ghlacadh i mír 38 den bhreithiúnas seo.
60 I ndáil leis sin, agus arís faoi réir mheasúnú críochnaitheach na cúirte a rinne an tarchur, ní cosúil go mbaineann na cúraimí atá i dtrácht leis an nótaire a bheith ag soláthar aon chomhairle dlí do na páirtithe sa chonradh díolacháin a bhaineann le réadmhaoin áirithe.
61 Ar an tríú dul síos agus ar deireadh, baineann ceisteanna na cúirte a rinne an tarchur leis na seirbhísí aistriúcháin a chuireann ateangaire ar fáil agus conradh chun réadmhaoin ar le duine dlítheanach atá bunaithe sa Rúis ach atá suite sa Ghearmáin a dhíol a bheith á fhíordheimhniú, chun cúnamh a thabhairt d’ionadaí an duine dhlítheanaigh sin nach bhfuil teanga nós imeachta an fhíordheimhnithe ar a leor-thoil aige.
62 Ós rud é nach de chineál dlíthiúil í gairm an ateangaire, ní féidir gné de ‘chomhairle dlí’ a bheith i gceist leis na seirbhísí aistriúcháin a sholáthraíonn ateangaire agus doiciméad á fhíordheimhniú aige, mar a thuigtear de réir ghnáthbhrí na dtéarmaí sin dá dtagraítear i mír 38 den bhreithiúnas seo, fiú i gcás inarb é atá i gceist le soláthar na seirbhísí lena mbaineann cúnamh a thabhairt do ghairmí dlí atá ag gníomhú i réimse dlí. Ina theannta sin, mar is léir ó mhír 56 den bhreithiúnas seo, ní cosúil go dtagann fíordheimhniú gníomhais díolacháin réadmhaoine, ag nótaire Gearmánach, amhail an gníomhas díolacháin atá i gceist sna príomhimeachtaí, faoi raon feidhme an toirmisc ar sheirbhísí comhairleacha dlí a sholáthar a leagtar síos in Airteagal 5n(2) de Rialachán Uimh. 833/2014 maidir le seirbhísí comhairle dlí a sholáthar. Dá bhrí sin, trí sheirbhísí aistriúcháin a sholáthar i gcomhthéacs an phróisis fhíordheimhnithe arna dhéanamh ag nótaire ar dhoiciméid den sórt sin, chun cúnamh a thabhairt d’ionadaí duine dhlítheanaigh dá leithéid sin teanga nós imeachta an fhíordheimhnithe ar a leor-thoil aige, ní sholáthraíonn an t‑ateangaire ‘comhairle dhlíthiúil’ de réir bhrí na forála sin do dhuine dlítheanach den sórt sin. Dá réir sin, ní thagann na seirbhísí úd sin faoin toirmeasc a leagtar síos san fhoráil áirithe sin.
63 I bhfianaise na mbreithnithe go léir roimhe seo, is é an freagra ar na ceisteanna arna gcur ná nach mór Airteagal 5n(2)(b) de Rialachán Uimh. 833/2014 a léiriú ar chaoi:
– nach dtagann fíordheimhniú, arna dhéanamh ag nótaire de chuid Ballstáit, ar chonradh díolacháin a bhaineann le réadmhaoin atá suite i gcríoch an Bhallstáit sin agus a bhaineann le duine dlítheanach atá bunaithe sa Rúis,
– ná gníomhais chun conradh a chomhlíonadh dá leithéid arna bhfordheimhniú ag an nótaire sin chun na heirí ar an réadmhaoin a chur ar ceal, gníomhais chun íocaíocht an phraghais ceannaigh a dhéanamh leis an díoltóir agus chun aistriú na húinéireachta a chlárú sa chlár talún,
– ná na seirbhísí aistriúcháin arna soláthar ag ateangaire, fad is atá an fíordheimhniú sin á dhéanamh, d’ionadaí an duine dhlítheanaigh sin nach bhfuil teanga nós imeachta an fhíordheimhnithe ar a leor-thoil aige,
faoin toirmeasc a leagtar síos san fhoráil sin maidir le comhairle dlí a sholáthar do dhuine dlítheanach den sórt sin.
Costais
64 Ós rud é, a mhéid a bhaineann sé leis na páirtithe sna príomhimeachtaí, go bhfuil na himeachtaí mar chéim sa chás os comhair na cúirte a rinne an tarchur, baineann ceist na gcostas leis an gcúirt sin. Níl na costais a tabhaíodh trí bharúlacha a chur faoi bhráid na Cúirte, seachas costais na bpáirtithe sin, inghnóthaithe.
Ar na forais sin, rialaíonn an Chúirt (an Dara Dlísheomra) mar seo a leanas:
Maidir le hAirteagal 5n(2)(b) de Rialachán (AE) Uimh. 833/2014 ón gComhairle an 31 Iúil 2014 a bhaineann le bearta sriantacha i bhfianaise ghníomhaíochtaí na Rúise i ndíchobhsú staid na hÚcráine, arna leasú le Rialachán (AE) 2022/1904 ón gComhairle an 6 Deireadh Fómhair 2022,
ní mór léiriú a dhéanamh mar seo a leanas:
– ní thagann fíordheimhniú, arna dhéanamh ag nótaire de chuid Ballstáit, ar chonradh díolacháin a bhaineann le réadmhaoin atá suite i gcríoch an Bhallstáit sin agus a bhaineann le duine dlítheanach atá bunaithe sa Rúis,
– ná gníomhais chun conradh a chomhlíonadh dá leithéid arna bhfordheimhniú ag an nótaire sin chun na heirí ar an réadmhaoin a chur ar ceal, gníomhais chun íocaíocht an phraghais ceannaigh a dhéanamh leis an díoltóir agus chun aistriú na húinéireachta a chlárú sa chlár talún,
– ná na seirbhísí aistriúcháin arna soláthar ag ateangaire, fad is atá an fíordheimhniú sin á dhéanamh, d’ionadaí an duine dhlítheanaigh sin nach bhfuil teanga nós imeachta an fhíordheimhnithe ar a leor-thoil aige,
faoin toirmeasc a leagtar síos san fhoráil sin maidir le comhairle dlí a sholáthar do dhuine dlítheanach den sórt sin.
Sínithe
* Teanga an cháis: an Ghearmáinis.
i Is ainm dlítheanach é ainm an cháis seo. Ní ag tagairt d’fhíorainm páirtí ar bith sna himeachtaí atá sé.