AN COIMISIÚN EORPACH

An Bhruiséil,14.10.2024

COM(2024) 482 final

2024/0265(NLE)

Togra le haghaidh

CINNEADH CUR CHUN FEIDHME ÓN gCOMHAIRLE

lena leasaítear Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) (ST 12275/22 INIT; ST 12275/22 ADD 1) an 4 Deireadh Fómhair 2022 maidir leis an measúnú ar phlean téarnaimh agus athléimneachta na hÍsiltíre a fhormheas

2024/0265 (NLE)

Togra le haghaidh

CINNEADH CUR CHUN FEIDHME ÓN gCOMHAIRLE

lena leasaítear Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) (ST 12275/22 INIT; ST 12275/22 ADD 1) an 4 Deireadh Fómhair 2022 maidir leis an measúnú ar phlean téarnaimh agus athléimneachta na hÍsiltíre a fhormheas

TÁ COMHAIRLE AN AONTAIS EORPAIGH,

Ag féachaint don Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh,

Ag féachaint do Rialachán (AE) 2021/241 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 12 Feabhra 2021 lena mbunaítear an tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta 1 , agus go háirithe Airteagal 20(1) de,

Ag féachaint don togra ón gCoimisiún Eorpach,

De bharr an mhéid seo a leanas:

(1)I ndiaidh don Ísiltír an plean téarnaimh agus athléimneachta náisiúnta a chur isteach an 8 Iúil 2022, mhol an Coimisiún a mheasúnú dearfach don Chomhairle. D’fhormheas an Chomhairle an measúnú dearfach trí bhíthin Chinneadh Cur Chun Feidhme ón gComhairle an 4 Deireadh Fómhair 2022 2 . Leasaíodh an Cinneadh Cur Chun Feidhme sin ón gComhairle an 17 Deireadh Fómhair 2023 3 .

(2)An 16 Meán Fómhair 2024, rinne an Ísiltír iarraidh réasúnaithe ar an gCoimisiún togra a dhéanamh chun Cinneadh Cur Chun Feidhme ón gComhairle an 4 Deireadh Fómhair 2022 a leasú i gcomhréir le hAirteagal 21(1) de Rialachán (AE) 2021/241, ós rud é nach féidir an plean téarnaimh agus athléimneachta a bhaint amach ina iomláine a thuilleadh de bharr imthosca oibiachtúla. Ar an mbonn sin, tá plean téarnaimh agus athléimneachta leasaithe curtha isteach ag an Ísiltír.

Leasuithe bunaithe ar Airteagal 21 de Rialachán 2021/241

(3)Na leasuithe ar an bplean téarnaimh agus athléimneachta a chuir an Ísiltír isteach i ngeall ar imthosca oibiachtúla, baineann siad le 16 bheart.

(4)Mhínigh an Ísiltír go ndearnadh 4 bheart a mhodhnú chun roghanna malartacha níos fearr a chur chun feidhme chun uaillmhian bhunaidh an bhirt a bhaint amach. Baineann sé sin le sprioc 62, ainm an bhirt agus an tuairisc ar infheistíocht C2.3 I1 (Teicneolaíocht faisnéise cheannródaíoch (GrIT)) faoi chomhpháirt 2 (Dlús a chur leis an gclaochlú digiteach); garsprioc 72 agus an tuairisc ar an mbeart maidir le hathchóiriú C3.1 R3-4 (Pleanáil láraithe chun soláthar tithíochta a mhéadú) faoi chomhpháirt 3 (An margadh tithíochta a fheabhsú agus maoin réadach a dhéanamh níos tíosaí ar fhuinneamh); sprioc 104 agus an tuairisc ar an mbeart maidir le hinfheistíocht C4.2 I2-1 (Tacaíocht do dhaoine nua chun caillteanais foghlama a chosc) faoi chomhpháirt 4 (Margadh an tsaothair, pinsin agus oideachas atá dírithe ar an todhchaí a neartú); garsprioc 117 agus an tuairisc ar an mbeart maidir le hathchóiriú C6.1 R1-1 (Beartas cánach na hÍsiltíre) faoi chomhpháirt 6 (Dul i ngleic le pleanáil ionsaitheach cánach agus le sciúradh airgid) agus forálacha tosaigh chomhpháirt 6. Ar an mbonn sin, d’iarr an Ísiltír go leasófaí na tuairiscí ar bheart C2.3 I1, beart C4.2 I2-1 agus sprioc 104 atá gaolmhar dó, agus beart C6.1 R1-1 agus garsprioc 117 atá gaolmhar dó. Thairis sin, d’iarr an Ísiltír síneadh a chur le hamlíne chur chun feidhme gharsprioc 72 agus an tuairisc ar an ngarsprioc sin a leasú, gan a huaillmhian a ísliú. Ba cheart Cinneadh Cur Chun Feidhme ón gComhairle an 4 Deireadh Fómhair 2022 a leasú dá réir.

(5)Mhínigh an Ísiltír go ndearnadh 11 bheart a leasú chun rogha mhalartach níos fearr a chur chun feidhme lenar féidir an t‑ualach riaracháin a laghdú agus, an tráth céanna, cuspóirí na mbeart lena mbaineann a bhaint amach. Baineann sé sin le garsprioc 1 agus leis an tuairisc ar an mbeart maidir le hinfheistíocht C1.1 R1-1 (Athchóiriú ar chánachas fuinnimh), le garsprioc 6 agus leis an tuairisc ar an mbeart maidir le hathchóiriú C1.1 R4-1 (Cánachas ar charranna a athchóiriú), le sprioc 23 agus leis an tuairisc ar an mbeart maidir le hinfheistíocht C1.1 I2-3 (Cumhacht ghlas hidrigine) faoi chomhpháirt 1 (An t‑aistriú glas a chur chun cinn); le garsprioc 36 d’infheistíocht C2.1 I1-2 (Candamach Delta NL), le sprioc 40 d’infheistíocht C2.1 I2-4 (AI Ned agus pobail foghlama intleachta saorga feidhmí), leis an tuairisc ar an mbeart maidir le hinfheistíocht C2.2 I3-2 (Stáisiúin chliste cois bóthair (iWKS)), le garsprioc 65 agus leis an tuairisc ar an mbeart maidir le hinfheistíocht C2.3 I2-1 (Digitiú an cheartais choiriúil) faoi chomhpháirt 2 (Dlús a chur leis an gclaochlú digiteach); sprioc 77 agus an tuairisc ar an mbeart maidir le hinfheistíocht C3.1 I1-3 (Tionscadail tógála nua a dhíghlasáil) agus sprioc 83 agus an tuairisc ar an mbeart maidir le hinfheistíocht C3.2 I2 (Fóirdheontas infheistíochta le haghaidh fuinneamh inbhuanaithe agus coigilteas fuinnimh) faoi chomhpháirt 3 (An margadh tithíochta a fheabhsú agus eastát réadach a dhéanamh níos tíosaí ar fhuinneamh); garsprioc 85 agus an tuairisc ar an mbeart maidir le hathchóiriú C4.1 R2-1 (Árachas míchumais do dhaoine féinfhostaithe) faoi chomhpháirt 4 (Margadh an tsaothair, pinsin agus oideachas atá dírithe ar an todhchaí a neartú); garspriocanna 128, 129 agus 130 agus an tuairisc ar an mbeart maidir le hinfheistíocht C8-I1 (Fóirdheontas infheistíochta le haghaidh fuinneamh inbhuanaithe agus coigilteas fuinnimh) faoi chomhpháirt 8 (REPowerEU) agus forálacha tosaigh chaibidil REPowerEU. Ar an mbonn sin, d’iarr an Ísiltír go mbainfí faisnéis chúlra nó eilimintí nós imeachta nach bhfuil gá leo agus nach rannchuidíonn le cuspóirí na mbeart, go soiléireofaí go mbaineann gnéithe áirithe le cuspóirí nó le comhthéacs na mbeart, agus go simpleofaí tuairisc ar bhearta nó ar gharspriocanna agus ar spriocanna a chruthaíonn ualach riaracháin gan údar chun cuspóirí na mbeart faoi seach a bhaint amach. Ba cheart Cinneadh Cur Chun Feidhme ón gComhairle an 4 Deireadh Fómhair 2022 a leasú dá réir.

(6)Mhínigh an Ísiltír nach féidir beart amháin a bhaint amach a thuilleadh go páirteach mar gheall ar fhorbairtí le déanaí sa mhargadh, rud a d’fhág go raibh an t‑éileamh níos ísle ná mar a bhíothas ag súil leis. Baineann sé sin le sprioc 111 d’infheistíocht C5.1 I2-1 (Leathnú ar Dhianchúram) faoi chomhpháirt 5 (Cúram sláinte poiblí agus ullmhacht paindéime a neartú). Ar an mbonn sin, d’iarr an Ísiltír go laghdófaí an sprioc thuasluaite. Ba cheart Cinneadh Cur Chun Feidhme ón gComhairle an 4 Deireadh Fómhair 2022 a leasú dá réir.

(7)Measann an Coimisiún, leis na cúiseanna arna gcur chun cinn ag an Ísiltír, go bhfuil údar maith leis na leasuithe de bhun Airteagal 21(2) de Rialachán (AE) 2021/241, agus gur cheart Cinneadh Cur Chun Feidhme ón gComhairle an 4 Deireadh Fómhair 2022 a leasú dá réir.

Garspriocanna agus spriocanna a dháileadh

(8)Ba cheart dáileadh na ngarspriocanna agus na spriocanna i dtráthchodanna a mhodhnú chun na leasuithe ar an bplean agus an amlíne tháscach a chuir an Ísiltír i láthair a chur san áireamh. Áirítear leis sin go háirithe cur chun feidhme gharsprioc 6 d’athchóiriú C1.1 R4-1 (Cánachas ar charranna a athchóiriú) faoi chomhpháirt 1 (An t‑aistriú glas a chur chun cinn) a chur ar aghaidh ón tríú tráthchuid chuig an dara tráthchuid de thacaíocht neamh-inaisíoctha.

Ceartúcháin ar earráidí cléireachais

(9)Sainaithníodh aon earráid chléireachais amháin i dtéacs an Chinnidh Cur Chun Feidhme ón gComhairle, lena ndéantar difear do gharsprioc amháin agus d'aon bheart amháin faoi chomhpháirt amháin. Ba cheart an Cinneadh Cur Chun Feidhme ón gComhairle a leasú chun an earráid chléireachais sin a cheartú, earráid nach léiríonn ábhar an phlean téarnaimh agus athléimneachta a cuireadh faoi bhráid an Choimisiúin an 8 Iúil 2022, mar a comhaontaíodh idir an Coimisiún agus an Ísiltír. Baineann an earráid chléireachais sin le hainm sprioc 133 d’athchóiriú C8-R1 (An pacáiste maidir le hathchóiriú an mhargaidh fuinnimh) agus leis an tuairisc uirthi, faoi chomhpháirt 8 (REPowerEU). Ní dhéanann an ceartúchán difear do chur chun feidhme an bhirt lena mbaineann.

Measúnú ón gCoimisiún

(10)Measann an Coimisiún nach ndéanann na leasuithe a chuir an Ísiltír chun cinn difear don mheasúnú dearfach ar an bplean téarnaimh agus athléimneachta a leagtar amach i gCinneadh Cur Chun Feidhme ón gComhairle ST 12275/22 INIT; SST 12275/22 ADD 1 an 4 Deireadh Fómhair 2022 maidir le formheas an mheasúnaithe ar phlean téarnaimh agus athléimneachta na hÍsiltíre maidir le hábharthacht, éifeachtacht, éifeachtúlacht agus comhleanúnachas an phlean téarnaimh agus athléimneachta i gcomparáid leis na critéir mheasúnúcháin a leagtar síos in Airteagal 19(3), pointí (a), (b), (c), (d), (da), (db), (e), (f), (g), (h), (i), (j) agus (k).

Measúnú dearfach

(11)Tar éis an mheasúnaithe dhearfaigh ón gCoimisiún maidir leis an bplean téarnaimh agus athléimneachta leasaithe agus an toradh a bhí air, mar atá, go gcomhlíonann an plean na critéir mheasúnaithe a leagtar amach i Rialachán (AE) 2021/241, i gcomhréir le hAirteagal 20(2) den Rialachán sin agus le hIarscríbhinn V a ghabhann leis, ba cheart na hathchóirithe agus na tionscadail infheistíochta is gá chun an plean téarnaimh agus athléimneachta leasaithe, na garspriocanna, spriocanna agus táscairí ábhartha, agus an méid a chuirtear ar fáil ón Aontas i bhfoirm tacaíochta airgeadais neamh-inaisíoctha le haghaidh chur chun feidhme an phlean téarnaimh agus athléimneachta leasaithe a leagan amach.

Ranníocaíocht airgeadais

(12)Is é EUR 5 443 293 000 costais iomlána mheasta phlean téarnaimh agus athléimneachta leasaithe na hÍsiltíre. Ós rud é go bhfuil méid chostais iomlána mheasta an phlean téarnaimh agus athléimneachta leasaithe níos airde ná an ranníocaíocht uasta airgeadais de EUR 5 441 423 046 atá ar fáil don Ísiltír, ba cheart an ranníocaíocht airgeadais arna cinneadh i gcomhréir le hAirteagal 20(4) arna leithdháileadh do phlean téarnaimh agus athléimneachta leasaithe na hÍsiltíre a bheith cothrom le méid iomlán na ranníocaíochta airgeadais atá ar fáil do phlean téarnaimh agus athléimneachta leasaithe na hÍsiltíre. EUR 5 441 423 046 atá sa mhéid sin.

(13)Dá bhrí sin, ba cheart Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) (ST 12275/22 INIT; T 12275/22 INIT ADD 1) ón gComhairle an 4 Deireadh Fómhair 2022 maidir le formheas an mheasúnaithe ar phlean téarnaimh agus athléimneachta na hÍsiltíre a leasú dá réir. Ar mhaithe le soiléireacht, ba cheart an Iarscríbhinn a ghabhann leis an gCinneadh Cur Chun Feidhme ón gComhairle sin a ionadú go hiomlán.

TAR ÉIS AN CINNEADH SEO A GHLACADH:

Airteagal 1

Leasaítear Cinneadh Cur Chun Feidhme ón gComhairle an 4 Deireadh Fómhair 2022 maidir leis an measúnú ar phlean téarnaimh agus athléimneachta na hÍsiltíre a fhormheas mar seo a leanas:

(1) Cuirtear an méid seo a leanas in ionad Airteagal 1:

‘Airteagal 1

Formheas an mheasúnaithe ar an bplean téarnaimh agus athléimneachta

Formheastar an measúnú ar phlean téarnaimh agus athléimneachta modhnaithe na hÍsiltíre a rinneadh ar bhonn na gcritéar dá bhforáiltear in Airteagal 19(3) de Rialachán (AE) 2021/241. Leagtar amach san Iarscríbhinn a ghabhann leis an gCinneadh seo na hathchóirithe agus na tionscadail infheistíochta faoin bplean téarnaimh agus athléimneachta, na socruithe agus an t‑amchlár i ndáil le faireachán a dhéanamh ar an bplean téarnaimh agus athléimneachta agus é a chur chun feidhme, lena n‑áirítear na garspriocanna agus na spriocanna ábhartha agus na garspriocanna agus spriocanna breise a bhaineann le híocaíocht thacaíocht airgeadais neamh-inaisíoctha agus le híocaíocht na hiasachta, na táscairí ábhartha a bhaineann le comhlíonadh na ngarspriocanna agus na spriocanna atá beartaithe, agus na socruithe chun rochtain iomlán ar na bunsonraí ábhartha a sholáthar don Choimisiún.’;

(2) Cuirtear an téacs san Iarscríbhinn a ghabhann leis an gCinneadh seo in ionad na hIarscríbhinne.

Airteagal 2
Seolaí

Is chuig Ríocht na hÍsiltíre a dhírítear an Cinneadh seo.

Arna dhéanamh sa Bhruiséil,

(1)    IO L 57, 18.2.2021, lch. 17.

(2)    ST 12275/22 INIT; ST 12275/22 INIT ADD 1.

(3)    ST 13613/1/23; 13613/23 REV 1 (en), ST 13613/1/23 ADD1 REV1

AN COIMISIÚN EORPACH

An Bhruiséil,14.10.2024

COM(2024) 482 final

IARSCRÍBHINN

a ghabhann leis an

Togra le haghaidh CINNEADH CUR CHUN FEIDHME ÓN gCOMHAIRLE

lena leasaítear Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) (ST 12275/22 INIT; ST 12275/22 ADD 1) an 4 Deireadh Fómhair 2022 maidir leis an measúnú ar phlean téarnaimh agus athléimneachta na hÍsiltíre a fhormheas

Iarscríbhinn

Roinn 1: Fabhtanna agus Infheistíochtaí faoin bPlean Téarnaimh agus Coigiltis

1.Tuairisc ar athchóirithe agus infheistíochtaí

A.Comhábhar 1: Ant-aistriú mór a aistriú

Is é is cuspóir don chomhpháirt sin de phlean téarnaimh agus athléimneachta na hÍsiltíre an t-aistriú glas san Ísiltír a chur chun cinn agus dlús a chur leis agus aghaidh a thabhairt ar fhadhbanna a eascraíonn as leibhéil iomarcacha deasctha nítrigine a eascraíonn i limistéir Natura 2000 na hÍsiltíre agus timpeall orthu. Tá cúig athchóiriú agus sé infheistíocht sa chomhpháirt atá tiomnaithe don aistriú glas a chur chun cinn, agus tugann dhá infheistíocht díobh sin aghaidh ar na dúshláin nítrigine.

Tacaítear le cuspóirí an aistrithe ghlais le pacáiste d’athchóirithe maidir le glasú fioscach arb é is aidhm dóibh foinsí fuinnimh inbhuanaithe a dhéanamh níos tarraingtí ó thaobh airgeadais de vis-à-vis breoslaí iontaise agus saoránaigh agus gnólachtaí a dhreasú chun a dtomhaltas fuinnimh a theorannú. Mar shampla, is é is aidhm don athchóiriú cuimsitheach ar an Dlí Fuinnimh an creat rialála do chórais fuinnimh gáis agus leictreachais a nuashonrú, a nuachóiriú agus a chomhtháthú d’fhonn tacú le haistriú na heangaí leictreachais chuig an gcóras fuinnimh ísealcharbóin. Comhlánaítear na hathchóirithe sin le cláir infheistíochta chun foinsí fuinnimh in-athnuaite (i.e. fuinneamh gaoithe amach ón gcósta) agus iompróirí (i.e. hidrigin ghlas) a chur in úsáid chomh maith le hinfheistíochtaí i bhforbairt réiteach soghluaisteachta inbhuanaithe, amhail soithí loingseoireachta intíre astaíochtaí nialasacha agus aerárthaí a chumhachtaítear le córais tiomána hidrigine.

Tugtar aghaidh ar na dúshláin nítrigine le scéim chuimsitheach Athchóirithe Dúlra ina ndírítear ar dheascadh nítrigine a laghdú ar ghnáthóga íogaire i láithreáin Natura 2000. Tugtar aghaidh ar na dúshláin nítrigine a thuilleadh le scéim fóirdheontais chun deireadh a chur le feirmeacha muc atá suite gar do láithreáin Natura 2000.

Rannchuidíonn an chomhpháirt le cuspóirí fuinnimh agus aeráide na hÍsiltíre a bhaint amach, lena n-áirítear an Plean Náisiúnta Fuinnimh agus Aeráide (NECP). Tacaíonn an chomhpháirt freisin le haghaidh a thabhairt ar na Moltaí Tírshonracha chun beartas eacnamaíoch a bhaineann le hinfheistíocht a dhíriú ar fhuinneamh in-athnuaite, ar éifeachtúlacht fuinnimh agus ar straitéisí laghdaithe astaíochtaí gás ceaptha teasa (Moladh Tírshonrach 3 in 2019), chun infheistíocht a dhíriú ar an aistriú glas agus digiteach (Moladh Tírshonrach 3 in 2020) agus chun spleáchas foriomlán ar bhreoslaí iontaise a laghdú trí dhlús a chur le húsáid foinsí in-athnuaite fuinnimh, go háirithe trí bhorradh a chur faoi infheistíochtaí comhlántacha i mbonneagar gréasáin agus trí nósanna imeachta ceadaithe a chuíchóiriú tuilleadh, éifeachtúlacht fuinnimh a fheabhsú, go háirithe i bhfoirgnimh, agus dlús a chur le hinfheistíochtaí in iompar inbhuanaithe agus i dtalmhaíocht inbhuanaithe (Moladh Tírshonrach 4 in 2022).

Táthar ag súil nach ndéanfaidh aon bheart sa chomhpháirt seo dochar suntasach do chuspóirí comhshaoil de réir bhrí Airteagal 17 de Rialachán (AE) 2020/852, agus an tuairisc ar na bearta agus na céimeanna maolaitheacha a leagtar amach sa phlean téarnaimh agus athléimneachta i gcomhréir leis an Treoir Theicniúil ‘Gan dochar suntasach a dhéanamh’ (2021/C58/01) á cur san áireamh.

1.1.Tuairisc ar Athchóirithe agus Infheistíochtaí le haghaidh tacaíocht airgeadais neamh-inaisíoctha

Athchóiriú C1.1 R1: Athchóiriú ar chánachas fuinnimh

Is é is cuspóir don athchóiriú sin gnólachtaí agus teaghlaigh a dhreasú chun a dtomhaltas fuinnimh a theorannú agus aistriú chuig foinsí fuinnimh atá níos neamhdhíobhálaí don aeráid. Is éard a bheidh san athchóiriú meascán d’athruithe ar tharaifí, rud a fhágfaidh go mbeidh úsáid gáis nádúrtha níos costasaí agus úsáid leictreachais níos saoire, agus coigeartuithe struchtúracha ar chánachas fuinnimh, arb é is aidhm dóibh tomhaltas fuinnimh a dhídhreasú.

Is éard a bheidh san athchóiriú maidir le coigeartuithe taraife na hathruithe seo a leanas a thabhairt isteach:

a)méadófar an chéad taraif banda (‘eerste schijf’) ar úsáid gáis agus laghdófar taraif an chéad bhanda ar úsáid leictreachais;

b)laghdófar taraifí an dara agus an tríú banda (“tweede en derde schijf”) ar úsáid leictreachais;

c)ní bheidh struchtúr na dtaraifí fuinnimh chomh céimlaghdaitheach céanna trí na rátaí sna bandaí tomhaltais gáis agus leictreachais is airde a mhéadú; agus

d)socrófar cnapshuim bhliantúil an laghdaithe cánach fuinnimh do thomhaltóirí leictreachais ag EUR 493.27 ar a laghad in aghaidh an naisc leictreachais.

Leis an athchóiriú maidir le coigeartuithe struchtúracha ar chánachas fuinnimh, déanfar an méid seo a leanas:

a)deireadh a chur leis an scéim díolúine agus aisíocaíochta (maidir le gás nádúrtha agus leictreachas) le haghaidh próisis mhiotalóireachta agus mhianreolaíochta;

b)an díolúine maidir le tomhaltas gáis nádúrtha i nginiúint leictreachais a theorannú don ghás nádúrtha a úsáidtear chun leictreachas a sholáthraítear don eangach a tháirgeadh; agus

c)deireadh a chur leis an ráta laghdaithe gairneoireachta ceaptha teasa.

Tabharfar cur chun feidhme an athchóirithe chun críche faoin 31 Márta 2025. Athchóiriú C1.1 R2: An tobhach CO2 don tionscal a thabhairt isteach agus a ghéarú

Is é is cuspóir don athchóiriú sin astaíochtaí CO2 na hearnála tionsclaíochta a laghdú trí thobhach CO2 a ghearradh ar earnáil na tionsclaíochta. Feidhmeoidh an tobhach sin mar íosráta, ag socrú íosphraghais do thona CO2 a astaítear: má thiteann an praghas i gCóras Trádála Astaíochtaí an Aontais Eorpaigh (CTA) faoi bhun an íosphraghais sin, toibheofar an difríocht idir praghas CTA agus an t-íosráta praghais mar cháin.

Áireofar na heilimintí seo a leanas san athchóiriú a bhaineann leis an tobhach CO2 don tionscal:

a)tobhach CO2 a thabhairt isteach don tionscal; agus

b)an tobhach a dhéanamh níos doichte agus é mar chuspóir astaíochtaí CO2 ó earnáil na tionsclaíochta a laghdú tuilleadh. Tabharfar cur chun feidhme an athchóirithe chun críche faoin 31 Márta 2023.

Athchóiriú C1.1 R3: Méadú ar an gCáin Aerthaistil (ATT)

Is é is cuspóir don athchóiriú sin léiriú níos fearr a thabhairt ar na costais shóisialta a bhaineann le haeriompar paisinéirí agus eitiltí gearrthurais a dhíspreagadh. Leis an athchóiriú, méadófar an cháin aerthaistil, rud a fhágfaidh go dtiocfaidh méadú láithreach ar phraghas na dticéad aerthaistil do phaisinéirí atá ag imeacht ó aerfort atá lonnaithe san Ísiltír.

Tabharfar cur chun feidhme an athchóirithe chun críche faoin 31 Márta 2023.

Athchóiriú C1.1 R4: Athchóiriú ar chánachas gluaisteán

Is é cuspóir an athchóirithe sin méid na gciliméadar a thaistealaíonn gluaisteáin a bhreoslaítear le breoslaí iontaise a laghdú. Beidh na gnéithe seo a leanas san áireamh san athchóiriú:

a)deireadh a chur de réir a chéile le díolúine na mótarfheithicle agus na cánach ceannaigh gluaisrothair (Belastingvan Personenauto’s en Motorrijwielen’, BPM) do veaineanna fiontraithe a bhreoslaítear le breoslaí iontaise mar a shainmhínítear in Airteagal 7 den Acht CBL (Wet op de omzetbelasting 1968); agus

b)bunús na cánach úinéireachta atá ann cheana a leasú ó mheáchan na feithicle go dtí líon na gciliméadar a thiomáintear.

Tabharfar an t-athchóiriú chun críche faoin 30 Meitheamh 2026. Athchóiriú C1.1 R5: Dlí an Fhuinnimh

Is é is cuspóir don athchóiriú sin an creat rialála do chórais fuinnimh gáis agus leictreachais a thabhairt cothrom le dáta, a nuachóiriú agus a chomhtháthú. Go háirithe, is éard a bheidh san athchóiriú teacht i bhfeidhm an Dlí Fuinnimh, lena gcomhtháthófar an Dlí Gáis atá ann faoi láthair agus an Dlí Leictreachais atá ann faoi láthair in aon chreat dlíthiúil amháin, agus ina mbeidh na gnéithe seo a leanas:

a)feabhas a chur ar an gcóras bailithe, stórála agus malartaithe sonraí gáis agus leictreachais;

b)athbhreithniú a dhéanamh ar an mbunús dlí le haghaidh idirghabháil chúigeach nó rialtais láir i dtionscadail bonneagair fuinnimh chun deonú ceadanna agus cur chun feidhme Tionscadal Leasa Náisiúnta – Energieprojecten van Nationale Belang (tríd an Scéim Náisiúnta Comhordúcháin – Rijkscoördinatieregeling, RCR) a bharrfheabhsú.

c)creat rialála na nOibreoirí Córais Tarchurtha agus na nOibreoirí Córais Dáileacháin a thabhairt cothrom le dáta;

d)rialáil a dhéanamh ar na féidearthachtaí atá ann d’úsáideoirí leictreachais a bheith ina ngníomhaithe gníomhacha ar an margadh fuinnimh trí na nithe seo a leanas a cheadú (i) conrú oibreoirí iomadúla ar nasc amháin, (ii) leictreachas féinghinte a dhíol, bíodh sé trí chomhiomlánú nó ná bíodh, agus (iii) luach airgid a chur ar sholúbthacht na n-úsáideoirí deiridh san éileamh iarbhír trí chomhiomlánú; agus

e)feabhas a chur ar chosaint na dtomhaltóirí deiridh.

Tabharfar cur chun feidhme an athchóirithe chun críche faoin 31 Márta 2025. Infheistíocht C1.1 I1: Gaoth amach ón gcósta

Is é is aidhm don infheistíocht sin acmhainneacht giniúna cumhachta gaoithe sa Mhuir Thuaidh a mhéadú. Seachas costais tógála na bhfeirmeacha gaoithe amach ón gcósta iad féin a chumhdach, is é is aidhm don infheistíocht na seachtrachtaí diúltacha a bhaineann le húsáid acmhainneachta breise cumhachta gaoithe amach ón gcósta a ísliú.

Cuirfidh an infheistíocht tacaíocht airgeadais ar fáil do na nithe seo a leanas:

a)feabhas a chur ar shábháilteacht loingseoireachta gar d’fheirmeacha gaoithe amach ón gcósta trí bhíthin (i) cúig phointe athluchtaithe leictreacha nua a sholáthar ar muir le haghaidh soithí leictreacha agus cúig phointe athluchtaithe nua sa ché le haghaidh soithí leictreacha (lena n-áirítear soithí hibrideacha) agus (ii) trí shoitheach tarraingthe práinnfhreagartha a sholáthar;

b)neartú agus cosaint Éiceachóras na Mara Thuaidh, a bhfuil an baol ann go mbeidh tionchar diúltach ag cur in úsáid feirmeacha gaoithe amach ón gcósta air, trí bhíthin (i) gníomhaíochtaí feabhsaithe dúlra maidir le speicis éan agus mamach muirí a chosaint, (ii) gníomhaíochtaí píolótacha athchóirithe dúlra laistigh agus lasmuigh de láithreáin Natura 2000, (iii) tionscadail taighde maidir le gníomhaíochtaí a d’fhéadfaí a dhéanamh chun éiceachóras na Mara Thuaidh a neartú agus speicis a chaomhnú, (iv) Clár Rialtais na hÍsiltíre um Éiceolaíocht Gaoithe Amach ón gCósta (WOZEP) agus (v) Faireachán Éiceolaíoch na Mara Thuaidh a dhigitiú, lena n-áirítear braiteoirí éiceolaíocha a shuiteáil; agus

c)comhtháthú leordhóthanach an naisc cumhachta amach ón gcósta isteach i láithreáin ag a gcuirtear iasc i dtír ar tír, lena n-áirítear

(i) ceithre phlean infheistíochta limistéir chun teorainn a chur leis an tionchar diúltach áitiúil a bhíonn ag láithreáin tuirlingthe fuinnimh gaoithe ar na limistéir lena mbaineann agus (ii) pacáiste ríge éiceolaíoch do limistéar Mhuir Wadden agus cúiteamh as talamh talmhaíochta a shalandú.

Táthar ag súil nach ndéanfaidh an beart sin dochar suntasach do chuspóirí comhshaoil de réir bhrí Airteagal 17 de Rialachán (AE) 2020/852, agus an tuairisc ar an mbeart agus na céimeanna maolaitheacha a leagtar amach sa phlean téarnaimh agus athléimneachta i gcomhréir le Treoir Theicniúil DNSH (2021/C58/01) á gcur san áireamh. Go háirithe, beidh na critéir incháilitheachta cheangailteacha seo a leanas sa ghlao nó sna glaonna ar thairiscintí agus sa chonradh nó sna conarthaí a shíneofar le haghaidh na dtrí shoitheach tarraingthe práinnfhreagartha nua, critéir a fhíoróidh an t-údarás cur chun feidhme:

a)Soláthrófar dearbhú go n-úsáidfidh na soithí a fhaigheann tacaíocht faoin tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta meatánól atá glas go heisiach agus a chomhlíonann an Treoir maidir le Fuinneamh In-athnuaite (AE) 2018/2001 (RED II) agus gníomhartha cur chun feidhme agus tarmligthe gaolmhara.

b)Comhlíonfaidh an hidrigin ghlas a úsáidfear chun meatánól glas a tháirgeadh an ceanglas maidir le laghdú 73.4 % ar astaíochtaí gás ceaptha teasa sa tsaolré le haghaidh hidrigine (a mbeidh 3t CO2eq/tH2 mar thoradh air).

c)Bainfear amach leis an meatánól glas laghdú 70 % ar a laghad ar astaíochtaí i gcomhréir leis an Treoir maidir le Fuinneamh In-athnuaite (AE) 2018/2001 (RED II) agus leis na gníomhartha cur chun feidhme agus tarmligthe gaolmhara.

d)Beidh 90 % ar a laghad d’ídiú fuinnimh na soithí thar a saolréanna leictreach, agus beidh an t-ídiú fuinnimh atá fágtha (i) ó mheatánól glas (a chomhlíonann na coinníollacha maidir le meatánól glas a leagtar amach thuas faoi (c)) a tháirgtear trí úsáid a bhaint as hidrigin ghlas a tháirgtear trí uisce agus fuinneamh in-athnuaite a leictrealú (a chomhlíonann na coinníollacha maidir le hidrigin ghlas a leagtar amach thuas faoi (b)) agus CO2 ó: 1) gabháil dhíreach ón aer, 2) CO2 iarmharach ó ghníomhaíochtaí tionsclaíocha, 3) dramhaíl neamh-in-athchúrsáilte (athchúrsáilte ó charbón), seachas ó phróisis loiscthe, agus/nó 4) coipeadh féir mhúirín (nó dramhaíl in-bhithmhillte eile, i gcás nach bhfuil fáil leordhóthanach ar fhéar mowed; beidh gach cineál ‘dramhaíola in-bhithdhíghrádaithe eile’ a úsáidtear chun meatánól glas a tháirgeadh i gcomhréir leis na hiarmhair agus/nó leis an dramhaíl ó na catagóirí bunábhair a áirítear i gcuid A d’Iarscríbhinn IX a ghabhann le RED II agus díorthaithe uathu sin; nó (ii) a bheith bunaithe ar an teicneolaíocht is fearr atá ar fáil san earnáil. Beidh an rogha idir (i) agus (ii) ag brath ar na tionchair chomhshaoil is ísle is féidir a bhaint amach san earnáil.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 30 Meitheamh 2026. Infheistíocht C1.1 I2: Cumhacht ghlas hidrigine

Is é is aidhm don infheistíocht sin dlús a chur le forbairt éiceachórais hidrigine glaise agus dlús a chur leis

an Ísiltír.

Cuirfidh an infheistíocht tacaíocht airgeadais ar fáil do na nithe seo a leanas:

a)dhá shaoráid taispeána ar a laghad a thógáil le haghaidh teicneolaíochtaí nuálacha hidrigine glaise chun a léiriú a indéanta atá sé leictrealú ar mhórscála agus hidrigin ghlas a chur in úsáid;

b)trí thionscadal taighde ar a laghad lena ndírítear ar hidrigin ghlas a tháirgeadh, a stóráil, a iompar nó a úsáid; agus

c)clár oibre caipitil dhaonna a fhorbairt ina mbeidh gníomhaíochtaí chun soláthar scileanna sa hidrigin ghlas a mhéadú trí chúig phobal foghlama réigiúnacha ar a laghad, ábhair chúrsa agus

imeachtaí nó ionaid chun malartuithe idir gnólachtaí agus institiúidí oideachais nó taighde a éascú.

Táthar ag súil nach ndéanfaidh an beart sin dochar suntasach do chuspóirí comhshaoil de réir bhrí Airteagal 17 de Rialachán (AE) 2020/852, agus an tuairisc ar an mbeart agus na céimeanna maolaitheacha a leagtar amach sa phlean téarnaimh agus athléimneachta i gcomhréir le Treoir Theicniúil DNSH (2021/C58/01) á gcur san áireamh. Go háirithe, ní thacóidh na gníomhaíochtaí faoin infheistíocht seo ach le táirgeadh, stóráil, iompar agus úsáid hidrigine, bunaithe ar leictrealú ina n-úsáidtear foinsí fuinnimh in-athnuaite i gcomhréir leis an Treoir maidir le Fuinneamh In-athnuaite (AE) 2018/2001 (RED II) nó leictreachas eangaí (éilíonn an dara ceann údar leis an gcaoi a mbainfear acmhainneacht mhéadaithe giniúna foinsí in-athnuaite fuinnimh amach ar an leibhéal náisiúnta), nó gníomhaíochtaí hidrigine a chomhlíonann an ceanglas maidir le laghdú 73.4 % ar astaíochtaí saolré gás ceaptha teasa le haghaidh hidrigine (as a n-eascraíonn astaíochtaí saolré gás ceaptha teasa atá níos ísle ná 3 t CO2e/tH2) agus 70 % le haghaidh breoslaí sintéiseacha hidriginbhunaithe i gcoibhneas le táirge comparáide breoslaí iontaise de 94g CO2e/MJ ar analach leis an gcur chuige a leagtar amach in Airteagal 25(2) de Threoir (AE) 2018/2001 agus in Iarscríbhinn V a ghabhann léi.

Eisiafar gníomhaíochtaí agus sócmhainní faoi Chóras Trádála Astaíochtaí an Aontais (ETS) lena mbaintear amach astaíochtaí réamh-mheasta gás ceaptha teasa nach bhfuil níos ísle ná na tagarmharcanna ábhartha1.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 30 Meitheamh 2025.

Infheistíocht C1.1 I3: Aistriú fuinnimh ar uiscebhealaí intíre, tionscadal Seirbhísí Astaíochtaí Nialasacha (ZES)

Is é is aidhm don infheistíocht sin iompar ar uiscebhealaí intíre atá go hiomlán leictreach agus saor ó astaíochtaí a chur in úsáid. Leis an infheistíocht, cuirfear cistí ar fáil chun Coimeádáin Fuinnimh Mhodúlaigh (MECanna) a chríochnú ag a bhfuil acmhainneacht iomlán 150 kWh, 14 láithreán lódála le haghaidh soithí agus soithí uiscebhealaí intíre lánleictreacha ag a bhfuil tonnáiste iomlán 6161 CAE (aonaid choibhéiseacha fiche troigh). Is coimeádáin fuinnimh in-idirmhalartaithe iad na MECanna atá le luchtú le leictreachas in-athnuaite agus atá oiriúnach lena suiteáil i soithí uiscebhealaí intíre nua agus i soithí uiscebhealaí intíre atá ann cheana. Beidh scipéirí in ann na MECanna a mhalartú ag aon cheann de na 14 láithreán lódála. Beidh na láithreáin lódála sin feistithe le líonra ‘rochtana oscailte’ is féidir a úsáid chun an eangach leictreachais a chobhsú nó chun éileamh áitiúil sealadach ar leictreachas a sholáthar.

Táthar ag súil nach ndéanfaidh an beart sin dochar suntasach do chuspóirí comhshaoil de réir bhrí Airteagal 17 de Rialachán (AE) 2020/852, agus an tuairisc ar an mbeart agus na céimeanna maolaitheacha a leagtar amach sa phlean téarnaimh agus athléimneachta i gcomhréir le Treoir Theicniúil DNSH (2021/C58/01) á gcur san áireamh. Go háirithe, soithí astaíochtaí nialasacha a bheidh sna soithí uiscebhealaí intíre, agus muirearófar leictreachas in-athnuaite ar na MECanna i gcomhréir leis an Treoir maidir le Fuinneamh In-athnuaite (AE) 2018/2001 (RED II).

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 31 Nollaig 2025. Infheistíocht C1.1 I4: Eitlíocht i mbun aistrithe

Is é is aidhm don infheistíocht sin earnáil eitlíochta na hÍsiltíre a dhéanamh inbhuanaithe, d’fhonn eitlíocht na hÍsiltíre atá go hiomlán aeráidneodrach a bhaint amach faoi 2050, trí dheireadh a chur le scrogaill a bhaineann le méadú teicneolaíochtaí chun hidrigin a úsáid mar iompróir fuinnimh in aerárthaí.

Cuirfidh an infheistíocht tacaíocht airgeadais ar fáil do na nithe seo a leanas:

1 I gcás ina mbaintear amach leis an ngníomhaíocht a dtacaítear léi astaíochtaí réamh-mheasta gás ceaptha teasa nach bhfuil i bhfad níos ísle ná na tagarmharcanna ábhartha, tabharfar míniú ar na cúiseanna nach bhfuil sé sin indéanta. Tagarmharcanna a bunaíodh le haghaidh leithdháileadh saor in aisce le haghaidh gníomhaíochtaí a thagann faoi raon feidhme an Chórais Trádála Astaíochtaí, leagtar amach iad i Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/447 ón gCoimisiún.

a)an dearadh mionsonraithe deiridh le haghaidh turba-fean dócháin hidrigine ‘H2-turbofan Ombouw’, a bheidh le haghaidh ceann d’innill Fokker 100 le cuasáin dócháin atá oiriúnach chun hidrigin leachtach a úsáid;

b)dearadh mionsonraithe deiridh an ‘Chórais Cumhachta agus Stórála Aerárthaí Hidrigine’ bhreosla-chille leictrigh, lena soláthrófar córas tiomána leictreach breosla-chille hidrigine lena chur i bhfeidhm ar aerárthaí indeimhnithe CS-23; agus

c)meitheal machnaimh eitlíochta inbhuanaithe (‘Fís Eitilte’) a bhunú ina ndéanfar ionadaíocht d’institiúidí taighde eitlíochta, aerlínte agus aerfoirt na hÍsiltíre chomh maith le monaróirí buntrealaimh aerárthaí idirnáisiúnta.

Táthar ag súil nach ndéanfaidh an beart sin dochar suntasach do chuspóirí comhshaoil de réir bhrí Airteagal 17 de Rialachán (AE) 2020/852, agus an tuairisc ar an mbeart agus na céimeanna maolaitheacha a leagtar amach sa phlean téarnaimh agus athléimneachta i gcomhréir le Treoir Theicniúil DNSH (2021/C58/01) á gcur san áireamh. Go háirithe, beidh gníomhaíochtaí faoin infheistíocht sin teoranta do chéim an deartha agus ní thacóidh siad le tástáil agus úsáid iarbhír an turba-fean dócháin hidrigine ‘H2-turbofan Ombouw’ agus an bhreosla-chille leictrigh ‘Hydrogen Aircraft Powertrain and Storage System’ in aerárthaí taispeántóra.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 31 Nollaig 2025. Infheistíocht C1.2 I1: Clár dúlra

Tá an infheistíocht sin mar chuid de chur chuige struchtúrach na hÍsiltíre i leith nítrigine agus is é is aidhm di éifeachtaí diúltacha na n-astaíochtaí nítrigine san Ísiltír a laghdú, rud a rinne difear go háirithe do speicis agus do ghnáthóga, agus an dúlra leochaileach a athbhunú. Rannchuideoidh an infheistíocht le coinníollacha stádais caomhantais fabhracha nó feabhsaithe a bhaint amach do speicis agus do ghnáthóga faoi Threoir 2009/147 maidir le héin fhiáine a chaomhnú (an Treoir maidir le hÉin) agus faoi Threoir 92/43 maidir le gnáthóga nádúrtha agus fauna agus flora fiáine a chaomhnú (an Treoir maidir le Gnáthóga) trí na gníomhaíochtaí seo a leanas a chur chun feidhme i limistéir Natura 2000 nó timpeall orthu:

a)feabhas a chur ar cháilíocht an dúlra;

b)gníomhaíochtaí hidreolaíocha;

c)leagan amach na limistéar dúlra a chaomhnú agus a bharrfheabhsú;

d)criosanna idirthréimhseacha, lena n-áirítear nasc idir limistéir; agus

e)gníomhaíochtaí eile, amhail criosú áineasa nó rialú speiceas ionrach

Ina theannta sin, cuirfidh cúigí gníomhaíochtaí foraoisithe chun feidhme chun caillteanas foraoise i limistéir ainmnithe a chúiteamh.

Faoi chuimsiú na hinfheistíochta, forbrófar pleananna cur chun feidhme do gach ceann den 12 chúige. Gheobhaidh riaracháin na gcúigí na hacmhainní airgeadais is gá chun na gníomhaíochtaí athchóirithe dúlra a dhéanamh. Rannchuideoidh an infheistíocht le dálaí a bhaint amach le haghaidh stádas caomhantais fabhrach nó feabhsaithe do speicis agus gnáthóga faoin Treoir maidir le hÉin agus faoin Treoir maidir le Gnáthóga. Déanfaidh an Aireacht Talmhaíochta, Dúlra agus Cáilíochta Bia na 12 phlean cur chun feidhme a mheasúnú agus a ghlacadh. Cuirfear feabhas leis na gníomhaíochtaí ar cháilíocht iomlán 101 924 heicteár den dúlra i láithreáin Natura 2000 agus timpeall orthu.

Cuirfidh eagraíochtaí bainistíochta talún gníomhaíochtaí chun feidhme lena bhfeabhsófar cáilíocht an dúlra i limistéir Natura 2000 agus timpeall orthu. Déanfaidh Gníomhaireacht Fiontraíochta na hÍsiltíre (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, RvO), thar ceann na hAireachta Talmhaíochta, Dúlra agus Cáilíochta Bia, EUR 49 410 000 ar a laghad a ghealladh d’eagraíochtaí bainistíochta talún chun na gníomhaíochtaí sin a chur chun feidhme.

Déanfaidh an Ard-Stiúrthóireacht um Oibreacha Poiblí agus um Bainistiú Uisce (Rijkswaterstaat) trí chineál gníomhaíochta a chur chun feidhme chun feabhas a chur ar an dúlra abhann agus ar bhainistiú cois bóthair:

a)bainistiú uisce a dhéanamh níos inbhuanaithe;

b)gníomhaíochtaí hidreolaíocha agus gníomhaíochtaí pleanála eile a dhéanamh; agus

c)ciumhaiseanna bonneagair a athdhearadh nó a fheabhsú ó thaobh cáilíochta de.

Déanfaidh an Aireacht Talmhaíochta, Dúlra agus Cáilíochta Bia EUR 29 610 000 ar a laghad a ghealladh don Ard-Stiúrthóireacht um Oibreacha Poiblí agus Bainistiú Uisce (Rijkswaterstaat) chun na gníomhaíochtaí sin a chur chun feidhme.

Geallfaidh an Aireacht Talmhaíochta, Dúlra agus Cáilíochta Bia EUR 18 800 000 ar a laghad chun tacú le gníomhaíochtaí a bhaineann go príomha le forbairt eolais faoi athchóiriú an dúlra (lena n-áirítear feabhas a chur ar an Líonra Eolais um Théarnamh agus Bainistiú an Dúlra, OBN), cumarsáid agus bainistiú geallsealbhóirí, agus coigeartú an fhaireacháin dúlra atá ann cheana d’fhonn meastóireachtaí ar na gníomhaíochtaí faoin infheistíocht sin a chumasú, rud a mbeidh an méid seo a leanas mar thoradh air:

a)beidh an chéad leagan feabhsaithe den chóras faireacháin dúlra oibríochtúil;

b)foilseofar trí thuarascáil ar a laghad maidir le feabhas a chur ar cháilíocht an dúlra i ngnáthóga íogaire nítrigine; agus

c)déanfar straitéis cumarsáide a fhorbairt.

Táthar ag súil nach ndéanfaidh an beart sin dochar suntasach do chuspóirí comhshaoil de réir bhrí Airteagal 17 de Rialachán (AE) 2020/852, agus an tuairisc ar an mbeart agus na céimeanna maolaitheacha a leagtar amach sa phlean téarnaimh agus athléimneachta i gcomhréir le Treoir Theicniúil DNSH (2021/C58/01) á gcur san áireamh. Go háirithe, cuirfear Measúnú ar an Tionchar ar an gComhshaol (MTC) i gcrích i gcomhréir le Treoir 2011/92/AE (an Treoir maidir le Measúnú ar an Tionchar ar an gComhshaol). I gcás ina ndearnadh MTC, cuirfear chun feidhme na gníomhaíochtaí maolaithe is gá chun an comhshaol a chosaint. Maidir le láithreáin/oibríochtaí atá suite i limistéir atá íogair ó thaobh na bithéagsúlachta de nó gar dóibh (lena n-áirítear líonra limistéir faoi chosaint Natura 2000, láithreáin Oidhreachta Domhanda agus Príomhlimistéir Bithéagsúlachta UNESCO, chomh maith le limistéir eile faoi chosaint), déanfar measúnú iomchuí i gcomhréir le Treoracha 2009/147/CE agus 92/43/CEE, i gcás inarb infheidhme, agus, bunaithe ar a chonclúidí, cuirfear na gníomhaíochtaí maolaithe is gá chun feidhme.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 30 Meitheamh 2026. Infheistíocht C1.2 I2: Scéim cabhrach chun feirmeacha muc a athshlánú

Is é is cuspóir don infheistíocht seo laghdú a dhéanamh sa ghearrthéarma ar an méid astaíochtaí amóinia agus núise bolaidh i limistéir ina bhfuil tiúchan ard feirmeacha muc chomh maith leis an deascadh nítrigine ar láithreáin Natura 2000. Bronnfar deontais chun tacú le feirmeoirí muc deireadh a chur lena bhfeirmeacha muc ar bhonn deonach ar bhonn buan agus neamh-inchúlghairthe trí na nithe seo a leanas:

a)a gcearta chun muca a phórú a thabhairt suas go buan; agus

b)an oibleagáid atá ar fhaighteoirí na ndeontas a n-acmhainneacht táirgeachta a scartáil, lena n-áirítear stáblaí, siléir aoiligh, sadhlanna aoiligh agus sadhlanna beatha.

Gheobhaidh feirmeoirí muc cúiteamh as a gcearta chun muca pórúcháin a thabhairt suas agus as luach sócmhainní táirgiúla a chailleadh. Trí líon na muc san Ísiltír a laghdú 6 % ar a laghad ar an leibhéal náisiúnta i gcomparáid le 2019, laghdóidh an infheistíocht an núis bolaidh atá inchurtha i leith aoileach beostoic agus laghdóidh sí astaíochtaí nítrigine i láithreáin Natura 2000. Deonófar cúiteamh chun 275 fheirm muc a fhoirceannadh, a meastar go dtiocfaidh laghdú thart ar 900 000 kg ar astaíochtaí amóinia i gcomparáid le 2019.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 30 Meitheamh 2023.

1.2.Garspriocanna, spriocanna, táscairí agus amchlár le haghaidh faireachán agus cur chun feidhme maidir le tacaíocht airgeadais neamh-inaisíoctha

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
1	C1.1 R1-1 Athchóiriú ar chánachas fuinnimh	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm dlí lena gcoigeartaítear taraifí cánach fuinnimh	Foráil sa dlí lena bhforáiltear dá theacht i bhfeidhm				R1	2024	Teacht i bhfeidhm reachtaíochta lena leasófar na taraifí cánach fuinnimh mar a leanas: a)    Méadófar taraif an chéad bhanda ar úsáid gáis agus laghdófar taraif an chéad bhanda ar úsáid leictreachais. Méadófar ráta tharaif an chéad bhanda ar ghás 2.5 cent/m3 ar a laghad i dtéarmaí réadacha in 2024 i gcomparáid le 2023 agus ardóidh an méadú ar an ráta sin go dtí ar a laghad 3.5 cent/m3 i dtéarmaí réadacha in 2026. Laghdófar taraif an chéad bhanda ar leictreachas faoi 2.5 cent/kWh ar a laghad i dtéarmaí réadacha in 2024 i gcomparáid le 2023 agus ardóidh an laghdú ráta sin go 3.5 cent/kWh ar a laghad i dtéarmaí réadacha in 2026. b)Laghdófar na taraifí ar úsáid leictreachais sa dara agus sa tríú banda in 2024 i gcomparáid le 2023 i dtéarmaí réadacha. c)Ní bheidh struchtúr na dtaraifí fuinnimh chomh céimlaghdaitheach céanna trí na rátaí sna bandaí tomhaltais gáis agus leictreachais is airde a mhéadú. d)Socrófar cnapshuim bhliantúil an laghdaithe cánach fuinnimh do thomhaltóirí leictreachais ag EUR 493 27 ar a laghad in aghaidh an naisc leictreachais in 2023.
2	C1.1 R1-2 Athchóiriú ar chánachas fuinnimh	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm dlí lena gcoigeartaítear eilimintí struchtúracha	Foráil sa dlí lena bhforáiltear dá theacht i bhfeidhm				R1	2025	Teacht i bhfeidhm dlí ina bhfuil na leasuithe seo a leanas: a)An scéim díolúine agus aisíocaíochta sa cháin fuinnimh (ar ghás nádúrtha agus leictreachas) le haghaidh

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
			cánacha fuinnimh							cuirfear deireadh le próisis mhiotalóireachta agus mhianracha. b)Beidh an díolúine ón gcáin fuinnimh le haghaidh ídiú gáis nádúrtha i nginiúint leictreachais teoranta do ghás nádúrtha a úsáidtear chun leictreachas a sholáthraítear don eangach a tháirgeadh. c)Díothófar an ráta laghdaithe sa cháin fuinnimh le haghaidh gairneoireachta ceaptha teasa.
3	C1.1 R2-1 An tobhach CO2 don tionscal a thabhairt isteach agus a ghéarú	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm dlí lena dtugtar isteach an tobhach tionsclaíoch CO2	Foráil sa dlí lena bhforáiltear dá theacht i bhfeidhm				R1	2021	Teacht i bhfeidhm dlí lena mbunaítear tobhach náisiúnta CO2 don tionscal. Feidhmeoidh an tobhach mar íosráta praghsanna, ag socrú íosphraghais do thona CO2 a astaítear: má thiteann praghas Chóras Trádála Astaíochtaí an Aontais Eorpaigh (CTA) faoi bhun an íosphraghais sin, toibheofar an difríocht idir praghas CTA agus an t-íosráta praghais mar cháin.
4	C1.1 R2-2 An tobhach CO2 don tionscal a thabhairt isteach agus a ghéarú	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm dlí lena ndéantar an tobhach tionsclaíoch CO2 níos doichte	Foráil sa dlí lena bhforáiltear dá theacht i bhfeidhm				R1	2023	Teacht i bhfeidhm reachtaíochta lena méadaítear tobhach tionsclaíoch CO2 ó EUR 30 in aghaidh an tona in 2021 go EUR 50.10 in aghaidh an tonna in 2023 agus ansin de réir a chéile go EUR 82.80 in aghaidh an tona in 2026 chomh maith le teacht i bhfeidhm na reachtaíochta lena laghdaítear de réir a chéile méid na n-astaíochtaí CO2 a dhíolmhaítear ón tobhach tionsclaíoch CO2, rud a fhágann go bhfuiltear ag súil le 2.4 Mton astaíochtaí CO2 nach mbeidh chomh díolmhaithe céanna in 2026.
5	C1.1 R3-1 Méadú ar an gCáin Aerthaistil (ATT)	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm dlí lena méadaítear an cháin aerthaistil d’aerphaisinéirí atá ag imeacht ó aerfort san Ísiltír	Foráil sa dlí lena bhforáiltear dá theacht i bhfeidhm				R1	2023	Teacht i bhfeidhm dlí lena méadaítear an cháin ar aerthaisteal do phaisinéirí atá ag imeacht ó aerfort san Ísiltír. Beidh an cháin trí huaire níos airde ar a laghad ná an cháin in 2022 (EUR 7.94 in aghaidh an imeachta in aghaidh an phaisinéara in 2022).

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
6	C1.1 R4-1 Athchóiriú ar chánachas gluaisteán	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm dlí lena gcuirtear deireadh de réir a chéile leis an díolúine ó cháin cheannaigh mótarfheithiclí agus gluaisrothar (BPM) le haghaidh veaineanna tráchtála	Foráil sa dlí lena bhforáiltear dá theacht i bhfeidhm				R1	2025	Teacht i bhfeidhm an dlí lena gcuirtear deireadh de réir a chéile leis an gcáin cheannaigh mótarfheithiclí agus gluaisrothar (díolúine‘Belasting van Personenauto’s en Motorrijwielen’, BPM) le haghaidh veaineanna fiontraithe a bhreoslaítear le breoslaí iontaise mar a shainmhínítear in Airteagal 7 den Acht CBL (Wet op de omzetbelasting 1968).
7	C1.1 R4-2 Athchóiriú ar chánachas gluaisteán	Garsprioc	Dlí a fhoilsiú san Iris Oifigiúil lena leasaítear an cháin ghluaisteáin atá ann cheana ar ghluaisteáin agus ar veaineanna	Foilsiú san Iris Oifigiúil				R2	2025	An dlí lena leasaítear an bonn cánach do ghluaisteáin agus veaineanna ó mheáchan an chairr nó an veain go dtí líon na gciliméadar tiomáinte a fhoilsiú san Iris Oifigiúil. Féadfaidh forálacha a thiocfaidh i bhfeidhm in 2030 ar a dhéanaí a bheith san áireamh sa dlí. Áireofar sa dlí forálacha lena sanntar freagrachtaí agus inniúlachtaí do na comhlachtaí cur chun feidhme ábhartha, ar forálacha iad a thiocfaidh i bhfeidhm agus a mbeidh feidhm acu tráth a bhfoilsithe. Bunófar leis an dlí sonraíochtaí an chineáil córais muirearaithe agus saineofar ann conas a dhéanfar an taraif a struchtúrú agus conas a chinnfear clárú líon na gciliméadar a thiomáintear.
8	C1.1 R4-3 Athchóiriú ar chánachas gluaisteán	Garsprioc	Litir chuig an bParlaimint maidir le stádas chur chun feidhme an dlí lena leasaítear an bonn cánach do ghluaisteáin agus veaineanna	Litir chuig an bParlaimint eisithe				R2	2026	Sonrófar i litir ón rialtas chuig an bParlaimint na gníomhaíochtaí a rinne na gníomhaireachtaí feidhmiúcháin sainordaithe chun an dlí a chur chun feidhme lena leasaítear an bonn cánach do ghluaisteáin agus veaineanna ó mheáchan an ghluaisteáin nó an veain go dtí an líon ciliméadar a thiomáintear. Tabharfar tuairisc sa litir ar na chéad chéimeanna eile den chur chun feidhme maidir le (a) an córas muirearaithe, (b) an struchtúr taraife agus (c) clárú líon na gciliméadar arna dtiomáint chun oibríochtú a áirithiú i gcomhréir leis an dlí lena leasaítear an cháin atá ann cheana ar ghluaisteáin agus veaineanna.
9	C1.1 R5-1	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm Fuinneamh	Foráil sa dlí lena ndéantar foráil maidir lena iontráil				R1	2025	Teacht i bhfeidhm an Dlí Fuinnimh lena gcomhtháthaítear an Dlí Gáis atá ann faoi láthair agus an Dlí Leictreachais atá ann faoi láthair

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
	Dlí an Fhuinnimh		An Dlí	teacht i bhfeidhm						in aon chreat dlíthiúil amháin agus ag a bhfuil na gnéithe seo a leanas: a)feabhas a chur ar an gcóras bailithe, stórála agus malartaithe sonraí gáis agus leictreachais; b)athbhreithniú a dhéanamh ar an mbunús dlí le haghaidh idirghabháil chúigeach nó rialtais láir i dtionscadail bonneagair fuinnimh chun deonú ceadanna agus cur chun feidhme Tionscadal Leasa Náisiúnta – Energieprojecten van Nationale Belang (tríd an Scéim Náisiúnta Comhordúcháin – Rijkscoördinatieregeling, RCR)a bharrfheabhsú c)creat rialála na nOibreoirí Córais Tarchurtha agus na nOibreoirí Córais Dáileacháin a thabhairt cothrom le dáta; d)rialáil a dhéanamh ar na féidearthachtaí atá ann d’úsáideoirí leictreachais a bheith ina ngníomhaithe gníomhacha ar an margadh fuinnimh trí na nithe seo a leanas a cheadú (a) conrú oibreoirí iomadúla ar nasc amháin, (b) leictreachas féinghinte a dhíol, bíodh sé trí chomhiomlánú nó ná bíodh, agus (c) luach airgid a chur ar sholúbthacht na n-úsáideoirí deiridh san éileamh iarbhír trí chomhiomlánú; agus e)feabhas a chur ar chosaint na dtomhaltóirí deiridh.
10	C1.1 I1-1 Gaoth amach ón gcósta	Garsprioc	Sábháilteacht loingseoireachta a áirithiú – Conradh/Conarthaí sínithe chun pointí luchtaithe nua a cheannach ar muir agus sa ché	Conradh/conarthaí sínithe chun cúig phointe luchtaithe nua a cheannach ar muir, agus chun cúig phointe luchtaithe nua a cheannach sa ché.				R2	2026	Síniú an chonartha/na gconarthaí chun cúig phointe athluchtaithe leictreacha nua a cheannach le haghaidh soithí leictreacha (lena n-áirítear soithí hibrideacha) ar muir; agus síniú an chonartha/na gconarthaí chun cúig phointe athluchtaithe leictreacha nua a cheannach le haghaidh soithí leictreacha (lena n-áirítear soithí hibrideacha) sa ché.
11	C1.1 I1-2	Garsprioc	Sábháilteacht loingseoireachta a áirithiú – Foilsiú	Tairiscint/tairiscintí foilsithe chun trí éigeandáil				R4	2025	Foilsiú tairisceana/tairiscintí chun trí shoitheach tarraingthe práinnfhreagartha nua a cheannach atá le húsáid chun sábháilteacht loingseoireachta a chinntiú i ngaoth amach ón gcósta agus timpeall uirthi

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
	Gaoth amach ón gcósta		tairiscint/tairiscintí chun soithí tarraingthe práinnfhreagartha a cheannach	soithí tarraingthe freagartha						feirmeacha. Beidh critéir incháilitheachta cheangailteacha sna sonraíochtaí tairisceana a fhíoróidh an t-údarás cur chun feidhme chun comhlíonadh DNSH a áirithiú, mar a leagtar amach sa tuairisc ar an infheistíocht.
12	C1.1 I1-3 Gaoth amach ón gcósta	Garsprioc	Sábháilteacht loingseoireachta a áirithiú – Conradh/Conarthaí sínithe chun soithí tarraingthe práinnfhreagartha a cheannach	Conradh/conarthaí sínithe chun trí shoitheach tarraingthe práinnfhreagartha a cheannach				R2	2026	Síniú an chonartha/na gconarthaí chun trí shoitheach tarraingthe práinnfhreagartha nua a cheannach a bheidh le húsáid chun sábháilteacht loingseoireachta a áirithiú i bhfeirmeacha gaoithe amach ón gcósta agus timpeall orthu. Chun comhlíonadh DNSH a áirithiú, beidh na sonraíochtaí a leagtar amach sa tuairisc ar an infheistíocht sa chonradh/sna conarthaí.
13	C1.1 I1-4 Gaoth amach ón gcósta	Garsprioc	Forbairt agus cur chun feidhme feabhsú an dúlra agus cosaint speiceas	Conarthaí sínithe nó comhaontuithe deontais chun feabhsú an dúlra agus cosaint speiceas a fhorbairt agus a chur chun feidhme				R4	2025	Conarthaí agus/nó comhaontuithe deontais a síníodh chun gníomhaíochtaí feabhsaithe dúlra agus gníomhaíochtaí cosanta speiceas a fhorbairt: a)sé phlean cosanta speiceas nó plean feabhsúcháin dúlra ar a laghad; b)ceithre staidéar taighde leantacha ar a laghad chun feabhas breise a chur ar na pleananna cosanta speiceas, agus/nó ar na pleananna feabhsaithe dúlra, agus chun mapáil bhonnlíne a bhunú; c)trí thionscadal (phíolótacha) ar a laghad le haghaidh gníomhaíochtaí tástála a shainaithnítear sna pleananna cosanta speiceas, agus/nó sna pleananna feabhsaithe dúlra, agus/nó sna staidéir thaighde leantacha. Conarthaí agus/nó comhaontuithe deontais a síníodh chun na gníomhaíochtaí feabhsaithe dúlra agus cosanta speiceas seo a leanas a chur chun feidhme: a)dhá thearmann éan ar a laghad; b)cúig ghníomhaíocht ar a laghad maidir le cosaint speiceas ar mhionscála; c)gníomhaíochtaí athchóirithe dúlra nó feabhsaithe dúlra

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
										i dtrí pháirc ghaoithe amach ón gcósta ar a laghad.
14	C1.1 I1-5 Gaoth amach ón gcósta	Sprioc	Éiceachóras na Mara Thuaidh a neartú agus a chosaint – Tionscadail a rannchuidíonn le feabhsú agus/nó athchóiriú an dúlra i limistéir Natura 2000 agus i limistéir faoi chosaint agus máguaird faoin Treoir Réime um Straitéis Mhuirí (MSFD)		Líon na dtionscadal a bhfuil conarthaí sínithe ina leith	0	4	R4	2025	Conarthaí sínithe do cheithre thionscadal ar a laghad a chuireann le feabhsú agus/nó athchóiriú an dúlra i limistéir Natura 2000, i limistéir timpeall ar limistéir Natura 2000 agus i limistéir atá faoi chosaint faoi Threoir 2008/56/CE lena mbunaítear creat do ghníomhaíocht Chomhphobail i réimse an Bheartais Chomhshaoil Mhuirí (an Treoir Réime um Straitéis Mhuirí). Déanfaidh na ceithre thionscadal sin gníomhaíochtaí lena dtabharfar aghaidh ar cheann amháin nó níos mó de na spriocanna caomhnaithe mar a thuairiscítear i bpleananna bainistíochta na limistéar faoi chosaint sin.
15	C1.1 I1-6 Gaoth amach ón gcósta	Garsprioc	Éiceachóras na Mara Thuaidh a neartú agus a chosaint – Clár um Éiceolaíocht Gaoithe Amach ón gCósta (WOZEP)	Taighde ar an gClár Éiceolaíochta Gaoithe Amach ón gCósta: foilsíodh tuarascáil achomair				R1	2026	Déanfar dul chun cinn suntasach ar thionscadail taighde sna réimsí taighde seo a leanas: a)bailiú sonraí agus samhaltú ar na héifeachtaí a bhíonn ag forbairt gaoithe amach ón gcósta agus ag tuirbíní gaoithe ar éin agus ar ialtóga; b)éifeachtaí na forbartha gaoithe amach ón gcósta (céim na tógála agus an chéim oibríochtúil) ar mhamaigh mhara; c)éifeachtaí na forbartha gaoithe amach ón gcósta ar éiceachóras na Mara Thuaidh, lena n-áirítear infhaighteacht bia agus oiriúnacht gnáthóige do speicis éan, ialtóg agus mamach muirí faoi chosaint; agus d)measúnuithe tionchair carnacha chun an éifeachtaí na bpáirceanna gaoithe atá beartaithe agus atá ann cheana ar

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
										speicis faoi chosaint. Tabharfar achoimre ar na tionscadail taighde i bhfoirm tuarascála; beidh sé bunaithe ar na torthaí atá ar fáil ó na tionscadail a liostaítear thuas.
16	C1.1 I1-7 Gaoth amach ón gcósta	Sprioc	Éiceachóras na Mara Thuaidh a neartú agus a chosaint – Digitiú Stáisiúin Faireacháin na Mara Thuaidh		Líon na stáisiún faireacháin atá suiteáilte agus oibríochtúil	0	12	R1	2026	Déanfar dhá stáisiún faireacháin statacha ar a laghad agus 10 stáisiún faireacháin shoghluaiste ar a laghad a shuiteáil agus a oibriú.
17	C1.1 I1-8 Gaoth amach ón gcósta	Garsprioc	Nasc cumhachta amach ón gcósta le láithreáin ag a gcuirtear iasc i dtír ar tír — Comhaontuithe rialachais le haghaidh pleananna infheistíochta limistéir	Comhaontuithe rialachais sínithe				R2	2024	Síneofar comhaontú rialachais idir an Aireacht Gnóthaí Eacnamaíocha agus Beartais Aeráide agus gach ceann de na réigiúin ina bhfuil láithreáin tuirlingthe fuinnimh gaoithe amach ón gcósta (Borssele, Maasvlakte, Noordzeekanaalgebied agus Eemshaven). Beidh an méid seo a leanas ar a laghad sna comhaontuithe sin: a)Cearta agus freagrachtaí na bpáirtithe agus na ngeallsealbhóirí a bhfuil baint acu leis an gcóras rialachais chun infheistíochtaí a bhainistiú i réigiúin ina bhfuil láithreáin tuirlingthe fuinnimh gaoithe amach ón gcósta; b)Sonraíocht maidir leis an mbonneagar is gá don fhuinneamh glas agus a iarmhairtí do gach réigiún; c)An méid a leithdháiltear ar an réigiún le haghaidh gníomhaíochtaí chun maolú a dhéanamh ar dhrochthionchair ó thabhairt i dtír gaoithe amach ón gcósta ar cháilíocht na timpeallachta maireachtála sa réigiún; d)Cineál na ngníomhaíochtaí maolaithe atá beartaithe; agus e)Sonraíocht go gcuirfear Measúnú ar an Tionchar ar an gComhshaol (MTC) i gcrích i gcomhréir le Treoir 2011/92/AE

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
										(An Treoir maidir le Measúnú Tionchair Timpeallachta). I gcás ina ndearnadh MTC, cuirfear chun feidhme na gníomhaíochtaí maolaithe is gá chun an comhshaol a chosaint. Maidir le láithreáin/oibríochtaí atá suite i limistéir atá íogair ó thaobh na bithéagsúlachta de nó gar dóibh (lena n-áirítear líonra limistéir faoi chosaint Natura 2000, láithreáin Oidhreachta Domhanda agus Príomhlimistéir Bithéagsúlachta UNESCO, chomh maith le limistéir eile faoi chosaint), déanfar measúnú iomchuí i gcomhréir le Treoracha 2009/147/CE agus 92/43/CEE, i gcás inarb infheidhme, agus, bunaithe ar a chonclúidí, cuirfear na gníomhaíochtaí maolaithe is gá chun feidhme.
18	C1.1 I1-9 Gaoth amach ón gcósta	Garsprioc	Nasc cumhachta amach ón gcósta le láithreáin tuirlingthe ar tír – Comhaontuithe riaracháin le haghaidh pleananna infheistíochta limistéir	Comhaontuithe riaracháin sínithe				R1	2026	Síneofar comhaontuithe riaracháin idir an Aireacht Gnóthaí Eacnamaíocha agus Beartais Aeráide agus gach ceann de na réigiúin ina bhfuil láithreáin tuirlingthe fuinnimh gaoithe amach ón gcósta (Borssele, Maasvlakte, Noordzeekanaalgebied agus Eemshaven). Beidh pacáistí gníomhaíochtaí sna comhaontuithe sin a bheidh le cur chun feidhme sna réigiúin chun maolú a dhéanamh ar dhrochthionchair ó thabhairt i dtír gaoithe amach ón gcósta ar cháilíocht na timpeallachta fisiciúla maireachtála agus ar an ngealltanas cistiúcháin comhfhreagrach. Áireofar na gníomhaíochtaí seo a leanas ar a laghad sna comhaontuithe riaracháin uile i dteannta a chéile: a)Cosaint fuaime do stáisiúin ardvoltais b)Spásanna glasa agus/nó áineasa amhail foraoisí nó páirceanna c)Feabhas a chur ar bhonneagar soghluaisteachta áitiúil amhail cosáin rothaíochta nó siúil d)Ionaid faisnéise poiblí don aistriú fuinnimh. Déanfar EUR 200 000 000 ar a laghad a ghealladh

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
										An Aireacht Gnóthaí Eacnamaíocha agus Beartais Aeráide maidir leis na gníomhaíochtaí uile a dhéantar le chéile.
19	C1.1 I1-10 Gaoth amach ón gcósta	Garsprioc	Nasc cumhachta amach ón gcósta le láithreáin tuirlingthe ar tír – Pacáiste Éiceolaíoch Impulse Muir Wadden	Cinneadh/Cinntí maidir leis an bPacáiste Éiceolaíoch Impulse i Muir Wadden a glacadh				R3	2025	Glacfaidh an Bord Beartais Réigiún Mhuir Wadden, ar a mbeidh ionadaithe ó rialtais náisiúnta agus réigiúnacha, an cinneadh/na cinntí maidir leis an bPacáiste Éiceolaíoch Impulse Sea Wadden. Cumhdófar leis an bPacáiste Éiceolaíoch Impulse Sea Wadden gníomhaíochtaí lena dtacaítear leis an méid seo a leanas: a)Cur chun feidhme Chéim II den Phlean Gníomhaíochta maidir le hÉin Phórúcháin2; b)Plean Bainistíochta Comhtháite Údarás Bainistíochta Mara Wadden3 a chur chun feidhme, lena dtacaítear le bithéagsúlacht faoi uisce amhail feamainn a dhéantar de dhéantús an duine a aisghabháil timpeall ar struchtúir chrua faoi bhainc uisce agus diúilicíní, faireachán, riasca goirt a neartú agus faireachas agus forfheidhmiú; c)Athshlánú an dúlra i limistéir ina bhfuil cumar uisce farraige le fionnuisce; agus d)Taighde ar éifeachtaí carnacha an bhrú dhaonna i Muir Wadden agus éifeachtaí éiceolaíocha an athraithe aeráide. Áireofar sa chinneadh nó sna cinntí freisin an gealltanas cistiúcháin a chomhfhreagraíonn do na gníomhaíochtaí sin. Geallfaidh an Aireacht Gnóthaí Eacnamaíocha agus Beartais Aeráide EUR 17 000 000 ar a laghad le haghaidh

2  https://rijkewaddenzee.nl/wp-content/uploads/2018/05/Actieplan-Broedvogels-Waddenzee-2018_DEF_MET_voorwoord.pdf

3  https://www.beheerautoritewaddenzee.nl/integraal-beheerplan/wat-is-het-integraal-beheerplan

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
										gach gníomh.
20	C1.1 I1-11 Gaoth amach ón gcósta	Garsprioc	Nasc cumhachta amach ón gcósta le láithreáin ag a gcuirtear iasc i dtír ar tír — Cúiteamh as salandú talún talmhaíochta agus maolú ar an salandú sin	Glacadh Cinneadh/Cinntí ón mBord Beartais Réigiún Mhuir Wadden				R3	2025	Déanfaidh an Bord Beartais Réigiún Mhuir Wadden cinneadh maidir le caingne le haghaidh cúiteamh as salandú talún talmhaíochta agus le haghaidh an tsalandú sin a mhaolú. EUR ar a laghad Déanfaidh an Aireacht Gnóthaí Eacnamaíocha agus Beartais Aeráide 4 875 000 a ghealladh le haghaidh gach gníomhaíochta.
21	C1.1 I2-1 Cumhacht ghlas hidrigine	Garsprioc	Foilsiú an chláir oibre maidir le caipiteal daonna chun soláthar scileanna sa hidrigin ghlas a mhéadú	Glacadh agus foilsiú an Chláir Oibre um Chaipiteal Daonna chun soláthar scileanna sa hidrigin ghlas a mhéadú				R3	2023	Glacadh ag an rialtas agus foilsiú an chláir oibre caipitil dhaonna chun soláthar scileanna sa hidrigin ghlas a mhéadú. Leagfar amach sa chlár oibre sin plean gníomhaíochta chun 5 phobal foghlama réigiúnacha ar a laghad, ábhair chúrsa agus imeachtaí nó lárionaid a bhunú chun malartuithe idir gnólachtaí agus institiúidí oideachais nó taighde a éascú.
22	C1.1 I2-2 Cumhacht ghlas hidrigine	Sprioc	Comhaontuithe deontais sínithe le haghaidh saoráidí taispeána le haghaidh teicneolaíocht nuálach hidrigine glaise		Líon na gcomhaontuithe deontais a síníodh	0	2	R2	2025	Síniú comhaontuithe deontais chun dhá shaoráid taispeántais ar a laghad a thógáil le haghaidh teicneolaíochtaí nuálacha hidrigine glaise chun a léiriú a indéanta atá leictrealú ar mhórscála agus úsáid hidrigine. Chun comhlíonadh DNSH a áirithiú, beidh na sonraíochtaí a leagtar amach sa tuairisc ar an infheistíocht sna comhaontuithe deontais.
23	C1.1 I2-3 Cumhacht ghlas hidrigine	Sprioc	Comhaontuithe deontais sínithe le haghaidh tionscadail taighde maidir le hidrigin ghlas		Líon na gcomhaontuithe deontais a síníodh	0	3	R2	2025	Síniú comhaontuithe deontais le haghaidh trí thionscadal taighde ar a laghad lena ndírítear ar hidrigin ghlas a tháirgeadh, a stóráil, a iompar nó a úsáid. Chun comhlíonadh DNSH a áirithiú, beidh na sonraíochtaí a leagtar amach sa tuairisc ar an infheistíocht sna comhaontuithe deontais.
24	C1.1 I3-1 Intíre	Sprioc	Uaireanta cileavata (kWh) leictreachais		kWh	0	150	R4	2025	Coimeádáin fuinnimh mhodúlaigh (MECanna) ina bhfuil iomlán beidh toilleadh 150 kWh ar a laghad ag oibriú leis na stáisiúin nasctha. Beidh na MECanna

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
	aistriú fuinnimh ar uiscebhealaí, tionscadal ZES		arna soláthar ag coimeádáin fuinnimh mhodúlacha oibríochtúla							coimeádáin fuinnimh in-idirmhalartaithe atá le luchtú le leictreachas in-athnuaite atá comhoiriúnach leis an Treoir maidir le Fuinneamh In-athnuaite (AE) 2018/2001 (RED II) agus atá oiriúnach lena suiteáil i soithí uiscebhealaí intíre nua agus i soithí uiscebhealaí intíre atá ann cheana.
25	C1.1 I3-2 Aistriú fuinnimh ar uiscebhealaí intíre, tionscadal ZES	Sprioc	Líon na láithreán lódála oibríochtúil		Líon na láithreán lódála oibríochtúil	0	14	R4	2025	Beidh 14 láithreán lódála le haghaidh soithí oibríochtúil. Úsáidfear na láithreáin lódála chun na coimeádáin fuinnimh mhodúlacha a luchtú. Beidh scipéirí in ann na MECanna a mhalartú ag aon cheann de na 14 láithreán lódála. Beidh na láithreáin lódála sin feistithe le líonra ‘rochtana oscailte’ is féidir a úsáid chun an eangach leictreachais a chobhsú nó chun éileamh áitiúil sealadach ar leictreachas a sholáthar.
26	C1.1 I3-3 Aistriú fuinnimh ar uiscebhealaí intíre, tionscadal ZES	Sprioc	Tonnáiste iomlán na long a tiontaíodh go hastaíochtaí nialasacha		Tonnáiste iomlán arna thomhas in aonaid choibhéiseacha fiche troigh (TEU)	0	6161	R4	2025	Déanfar longa ag a bhfuil tonnáiste arb ionann é agus 6161 CAE ar a laghad a thiontú ina soithí uiscebhealaí intíre astaíochtaí nialasacha, lánleictreacha, agus úsáid á baint as tiomáint leictreach.
27	C1.1 I4-1 Eitlíocht i mbun aistrithe	Garsprioc	Dearadh mionsonraithe turba-fean dócháin hidrigine	Dearadh mionsonraithe deiridh turba-fean dócháin hidrigine curtha i gcrích				R4	2025	Críochnófar dearadh mionsonraithe deiridh turba-fean dócháin hidrigine ‘H2-turbofan Ombouw’. Beidh an dearadh mionsonraithe deiridh le haghaidh ceann d’innill Fokker 100 le cuasáin dócháin atá oiriúnach chun hidrigin leachtach a úsáid. Leis an dearadh mionsonraithe deiridh, tabharfar tuiscint mhionsonraithe ar an méid seo a leanas: a)ailtireacht an chórais aerárthaí atá beartaithe; b)saintréithe mhodhnú an innill turba-fean; c)saintréithe na bhfochóras stórála agus dáilte hidrigine; agus d)saintréithe an rialaithe ghaolmhair

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
										córais
28	C1.1 I4-2 Eitlíocht i mbun aistrithe	Garsprioc	Dearadh mionsonraithe ar thiomáint leictreach breosla-chille hidrigine	Dearadh mionsonraithe deiridh an chórais tiomána leictrí breosla-chille hidrigine atá curtha i gcrích				R4	2025	Críochnófar dearadh mionsonraithe deiridh an chórais tiomána leictrigh breosla-chille ‘Córas Cumhachta agus Stórála Aerárthaí Hidrigine’. Soláthrófar leis an dearadh mionsonraithe deiridh córas tiomána leictreach breosla-chille hidrigine lena chur i bhfeidhm ar aerárthaí indeimhnithe CS-23. Leis an dearadh mionsonraithe deiridh, tabharfar tuiscint mhionsonraithe ar an méid seo a leanas: a)ailtireacht an chórais aerárthaí atá beartaithe; b)saintréithe na traenach tiomána hidrigin-go-leictreach, lena n-áirítear comhpháirteanna criticiúla amhail an bhreosla-chill agus an mótar leictreach; c)saintréithe na bhfochóras stórála agus dáilte hidrigine; agus d)saintréithe na gcóras rialaithe gaolmhar.
29	C1.1 I4-3 Eitlíocht i mbun aistrithe	Garsprioc	Meitheal Mhachnaimh ‘Fís Eitilte’ oibríochtúil	An mheitheal mhachnaimh ‘Flying Vision’ oibríochtúil agus an chéad treochlár foilsithe				R4	2025	Is dóigh leis an eitlíocht go mbeidh an ‘Fís Eitilte’ oibríochtúil, mar a léirítear le foilsiú a chéad treochláir teicneolaíochta i dtreo na heitlíochta atá neodrach ó thaobh na haeráide de. Saineofar an méid seo a leanas sa treochlár sin: a)réitigh fhadtéarmacha a d’fhéadfadh a bheith ann ar dhúshláin i ndáil le heitilt aeráidneodrach; agus b)Riachtanais taighde agus forbartha teicneolaíochta ar fud an tionscail.
30	C1.2 I1-1	Sprioc	Cáilíocht feabhsúchán		Líon na heicteáir	0	101 924	R2	2026	Cuirfidh cúigí cúig chineál cáilíochta chun feidhme gníomhaíochtaí feabhsaithe laistigh de Natura 2000 agus timpeall air

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
										c)    Ciumhaiseanna bonneagair a athdhearadh nó a fheabhsú ó thaobh cáilíochta de. Déanfaidh an Aireacht Talmhaíochta, Dúlra agus Cáilíochta Bia EUR 29 610 000 ar a laghad a ghealladh don Ard-Stiúrthóireacht um Oibreacha Poiblí agus Bainistiú Uisce (Rijkswaterstaat) chun na gníomhaíochtaí sin a chur chun feidhme.
33	C1.2 I1-4 Clár dúlra	Sprioc	Gníomhaíochtaí a rannchuidíonn le faireachán agus forbairt a dhéanamh ar bhonn eolais don Chlár Dúlra		Méid (EUR)	0	18 800 000	R2	2026	Geallfaidh an Aireacht Talmhaíochta, Dúlra agus Cáilíochta Bia EUR 18 800 000 ar a laghad chun tacú le gníomhaíochtaí a bhaineann go príomha le forbairt eolais faoi athchóiriú an dúlra (lena n-áirítear feabhas a chur ar an Líonra Eolais um Théarnamh agus Bainistiú an Dúlra, OBN), cumarsáid agus bainistiú geallsealbhóirí, agus coigeartú an fhaireacháin dúlra atá ann cheana d’fhonn meastóireachtaí ar na gníomhaíochtaí faoin infheistíocht sin a chumasú, rud a mbeidh an méid seo a leanas mar thoradh air: a)Beidh an chéad leagan feabhsaithe den chóras faireacháin dúlra oibríochtúil; b)Foilseofar trí thuarascáil ar a laghad maidir le feabhas a chur ar cháilíocht an dúlra i ngnáthóga íogaire nítrigine; agus c)Déanfar straitéis cumarsáide a fhorbairt.
34	C1.2 I2-1 Scéim cabhrach chun feirmeacha muc a athshlánú	Sprioc	An líon láithreán feirmeoireachta muc a foirceannadh		An líon láithreán feirmeoireachta muc a foirceannadh	0	275	R2	2023	Deonófar cúiteamh chun 275 fheirm muc a fhoirceannadh, rud a laghdóidh líon na muc faoi 6 % ar a laghad ar an leibhéal náisiúnta i gcomparáid le 2019. Mar thoradh ar dhúnadh na 275 láithreán pórúcháin muc, meastar go dtiocfaidh laghdú thart ar 900 000 kg ar astaíochtaí amóinia i gcomparáid le 2019.

B.Comhábhar 2: Ant-aistriú digiteach a chur i bhfeidhm

Is é is aidhm don chomhpháirt sin de phlean téarnaimh agus athléimneachta na hÍsiltíre dlús a chur le haistriú digiteach gheilleagar na hÍsiltíre. Áirítear sa chomhpháirt pacáiste de naoi n-infheistíocht agus athchóiriú amháin a bhfuil sé mar chuspóir aige (i) forbairt teicneolaíochtaí nuálacha agus scileanna digiteacha a chur chun cinn, (ii) an tsoghluaisteacht a dhéanamh slán i bhfad na haimsire agus (iii) dlús a chur le digitiú rialtas láir na hÍsiltíre.

Is é is aidhm don chomhpháirt rannchuidiú le haghaidh a thabhairt ar na Moltaí Tírshonracha atá dírithe ar an Ísiltír, go háirithe infheistíochtaí a dhíriú ar na haistrithe digiteacha (Moladh Tírshonrach 3 in 2020) agus scrogaill iompair a laghdú (Moladh Tírshonrach 3 in 2019).

Táthar ag súil nach ndéanfaidh aon bheart sa chomhpháirt seo dochar suntasach do chuspóirí comhshaoil de réir bhrí Airteagal 17 de Rialachán (AE) 2020/852, agus an tuairisc ar na bearta agus na céimeanna maolaitheacha a leagtar amach sa phlean téarnaimh agus athléimneachta i gcomhréir leis an Treoir Theicniúil ‘Gan dochar suntasach a dhéanamh’ (2021/C58/01) á cur san áireamh.

2.1.Tuairisc ar na hathchóirithe agus ar na hinfheistíochtaí le haghaidh tacaíocht airgeadais neamh-inaisíoctha

Infheistíocht C2.1 I1: Quantum Delta NL

Is é is aidhm don chlár infheistíochta sin (i) dlús a chur le forbairt fheidhmchláir na teicneolaíochta candamaí, (ii) tallann a fhorbairt, a mhealladh agus a choinneáil agus (iii) forbairt agus bunú cuideachtaí nua i réimse na teicneolaíochta candamaí san Ísiltír a spreagadh.

Is é is aidhm don infheistíocht infheistíocht a dhéanamh i dtaighde agus i bhforbairt ríomhairí candamacha, líonraí candamacha agus braiteoirí candamacha agus soláthrófar léi tacaíocht airgeadais le haghaidh chéim a haon agus chéim a dó den phlean gníomhaíochta arna fhoilsiú ag Quantum Delta NL. Beidh an méid seo a leanas ar a laghad i gceist le cur i gcrích an dá chéim sin:

a)saoráid réamhshíl a fhorbairt do ghnólachtaí nuathionscanta;

b)líonra cumarsáide taighde agus forbartha (T&F;D) a fhorbairt i réimse na

teicneolaíocht chandamach (‘Líonra Quantum NL R&D’);

c)infheistíochtaí i nGlantachán Nanolab; agus

d)scoláireachtaí PhD a dheonú i réimse na teicneolaíochta candamaí.

Chun a áirithiú go gcomhlíonfaidh an beart an Treoir Theicniúil ‘Gan dochar suntasach a dhéanamh’ (2021/C58/01), déanfar forbairt réiteach, próiseas, teicneolaíochtaí agus saoráidí atá nasctha leis an liosta gníomhaíochtaí agus sócmhainní seo a leanas a eisiamh ó incháilitheacht sna critéir incháilitheachta atá i dtéarmaí tagartha le haghaidh glaonna atá le teacht: (i) gníomhaíochtaí agus sócmhainní a bhaineann le breoslaí iontaise, lena n-áirítear úsáid iartheachtach4; (ii) gníomhaíochtaí agus sócmhainní faoi Chóras Trádála Astaíochtaí an Aontais (ETS) lena mbaintear amach astaíochtaí réamh-mheasta gás ceaptha teasa nach bhfuil níos ísle ná tagarmharcanna ábhartha5; (iii) gníomhaíochtaí agus sócmhainní a bhaineann le líonadh talún dramhaíola, loisceoirí6 agus gléasraí cóireála bitheolaíche meicniúla7; agus

4 Seachas tionscadail faoin mbeart seo maidir le giniúint cumhachta agus/nó teasa, chomh maith le bonneagar gaolmhar tarchurtha agus dáileacháin, a úsáideann gás nádúrtha, a chomhlíonann na coinníollacha a leagtar amach in Iarscríbhinn III a ghabhann leis an Treoir Theicniúil ‘Gan dochar suntasach a dhéanamh’ (2021/C58/01).

5 I gcás ina mbaintear amach leis an ngníomhaíocht a dtacaítear léi astaíochtaí réamh-mheasta gás ceaptha teasa nach bhfuil i bhfad níos ísle ná na tagarmharcanna ábhartha, tabharfar míniú ar na cúiseanna nach bhfuil sé sin indéanta. Tagarmharcanna a bunaíodh le haghaidh leithdháileadh saor in aisce le haghaidh gníomhaíochtaí a thagann faoi raon feidhme an Chórais Trádála Astaíochtaí, mar a leagtar amach i Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/447 ón gCoimisiún.

6 Níl feidhm ag an eisiamh sin maidir le gníomhaíochtaí faoin mbeart seo i ngléasraí atá tiomnaithe go heisiach do dhramhaíl ghuaiseach neamh-in-athchúrsáilte a chóireáil, agus do ghléasraí atá ann cheana, i gcás ina bhfuil na gníomhaíochtaí faoin mbeart seo chun éifeachtúlacht fuinnimh a mhéadú, gáis sceite a ghabháil lena stóráil nó lena n-úsáid nó ábhair a aisghabháil ó luaithreach loiscthe, ar choinníoll nach mbeidh méadú ar acmhainneacht próiseála dramhaíola an ghléasra ná síneadh ar shaolré na ngléasraí mar thoradh ar na gníomhaíochtaí sin faoin mbeart sin; a gcuirtear fianaise ar fáil ina leith ar leibhéal an ghléasra.

7 Níl feidhm ag an eisiamh sin maidir le gníomhaíochtaí faoin mbeart seo i ngléasraí cóireála bitheolaíche meicniúla atá ann cheana, i gcás ina bhfuil na gníomhaíochtaí faoin mbeart seo chun éifeachtúlacht fuinnimh a mhéadú nó chun dramhaíl dheighilte a iarfheistiú d’oibríochtaí athchúrsála go

(IV)gníomhaíochtaí agus sócmhainní i gcás ina bhféadfadh diúscairt fhadtéarmach dramhaíola dochar a dhéanamh don chomhshaol. Ceanglófar leis na téarmaí tagartha sin freisin nach roghnófar ach gníomhaíochtaí a chomhlíonann reachtaíocht ábhartha an Aontais agus reachtaíocht ábhartha náisiúnta maidir leis an gcomhshaol.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 30 Meitheamh 2026. Infheistíocht C2.1 I2: Pobail foghlama IS Ned agus IS fheidhmigh

Is é is cuspóir don infheistíocht sin acmhainneacht na hintleachta saorga (IS) a fhorbairt agus a shaothrú le haghaidh gheilleagar agus shochaí na hÍsiltíre. Is é is aidhm don infheistíocht aghaidh a thabhairt ar scrogaill a chuireann teorainn le cur i bhfeidhm forleathan réitigh intleachta saorga, amhail luas mall na nuálaíochta, leithead teoranta an bhoinn eolais, soláthar íseal oiliúna intleachta saorga i margadh an tsaothair, rannpháirtíocht theoranta na sochaí i gcoitinne agus easpa réiteach malartaithe sonraí.

Cuirfidh an infheistíocht tacaíocht airgeadais ar fáil do na nithe seo a leanas:

a)modhanna a fhorbairt chun córais intleachta saorga atá iontaofa agus duinelárnach a úsáid;

b)feabhas a chur ar leibhéal eolais IS trí dheontais chomhaltachta a dhámhachtain chun iarrthóirí dochtúireachta agus taighdeoirí iardhochtúireachta a cheapadh i réimse IS;

c)ceithre dheontas a dhámhachtain do thionscadail taighde agus forbartha (T&F;D) chun feidhmchláir nuálacha intleachta saorga a fhorbairt; agus

d)sé Chomhphobal Foghlama Feidhmeacha IS a bhaint amach.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 31 Márta 2026. Infheistíocht C2.1 I3: Spreagadh san oideachas digiteach

Is é is cuspóir don chlár infheistíochta seo leas breise a bhaint as na deiseanna a bhaineann leis an digitiú don ghairmoideachas agus don ardoideachas agus scileanna digiteacha na mac léinn agus na múinteoirí a fheabhsú. Is é is aidhm don infheistíocht institiúidí gairmoideachais agus ardoideachais san Ísiltír a thabhairt le chéile chun bonneagar earnála teicneolaíochta faisnéise agus cumarsáide (TFC) atá caighdeánaithe, slán agus iontaofa agus bonneagar eolais earnála a bhaint amach.

Cuirfidh an infheistíocht tacaíocht airgeadais ar fáil chun na nithe seo a leanas a fhorbairt:

a)saoráid bhunúsach náisiúnta chun ábhair foghlama dhigiteacha a chomhroinnt;

b)ionaid teagaisc agus foghlama ar féidir leo tacaíocht a chur ar fáil do mhic léinn, do léachtóirí agus do thaighdeoirí maidir le hábhar foghlama digití; agus

c)córas chun sonraí na ndaltaí a stóráil agus chun rochtain shlán a fháil orthu.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 31 Nollaig 2025. Infheistíocht C2.1 I4: Lóistíocht sa bhonneagar digiteach

Is é is aidhm don chlár infheistíochta seo digitiú na hearnála lóistíochta a luathú agus a éascú

trí bhonneagar sonraí eagraithe atá iontaofa agus díláraithe a bhunú chun sonraí lóistíochta atá íogair ó thaobh na tráchtála de a chomhroinnt idir oibreoirí an tslabhra soláthair san earnáil lóistíochta.

Cuirfidh an clár tacaíocht infheistíochta ar fáil do na nithe seo a leanas:

a)Bonneagar Sonraí Bunúsach a fhorbairt don Ísiltír. Sainmhíneofar an Bonneagar Bunsonraí mar shraith prionsabal agus comhaontuithe lena gceadófar do pháirtithe rannpháirteacha líonra TF sonrach a fhorbairt go comhpháirteach.

bithdhramhaíl múirín agus díleá anaeróbach bithdhramhaíola, ar choinníoll nach dtiocfaidh méadú ar

acmhainneacht próiseála dramhaíola gléasraí nó i síneadh a chur le saolré na ngléasraí; a gcuirtear fianaise ar fáil ina leith ar leibhéal an ghléasra.

Comhlíonfaidh an Bonneagar Bunúsach Sonraí 80 % ar a laghad íoscheanglais na hailtireachta tagartha arna sainiú ag an Aireacht Bonneagair agus Bainistíochta Uisce;

b)pacáiste oibre ullmhachta digití a fhorbairt chun ullmhacht dhigiteach earnáil lóistíochta na hÍsiltíre a mhéadú; agus

c)ceithre shaotharlann bheo ar a laghad a chur i gcrích, i.e. a seirbhísí sonraí a nascadh leis an mBonneagar Sonraí Bunúsacha.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 30 Meitheamh 2026. Infheistíocht C2.2 I1: An Córas Eorpach um Bainistiú Tráchta Iarnróid (ERTMS)

Is é is aidhm don infheistíocht seo rannchuidiú le hathsholáthar na cosanta traenacha analógacha atá ann cheana

córas ag a bhfuil an caighdeán digiteach Eorpach um chosaint agus rialú traenacha, an Córas Eorpach um Bainistiú Tráchta Iarnróid (ERTMS).

Cuirfidh an infheistíocht tacaíocht airgeadais ar fáil do na tionscadail seo a leanas:

a)Staidéar pleanála do roinn rianta Kijfhoek–teorainn na Beilge: dearadh tráchta iarnróid a fhorbairt (Rail Verkeers Technisch Ontwerp, RVTO). Léireoidh an Dearadh Tráchta Iarnróid go gcomhlíonann na coigeartuithe bainistíochta tráchta is gá an reachtaíocht agus na rialacháin ábhartha maidir le sábháilteacht agus idir-inoibritheacht iarnróid;

b)Staidéar pleanála do chuid na rianta An Ísiltír Thuaidh: Dearadh Córais Chomhtháite Feidhme agus Dearadh Tráchta Iarnróid (RVTO) a fhorbairt. Léireoidh an Dearadh Tráchta Iarnróid go gcomhlíonann na coigeartuithe bainistithe tráchta is gá an reachtaíocht agus na rialacháin ábhartha maidir le sábháilteacht agus idir-inoibritheacht iarnróid agus gur tarraingíodh suas an Dearadh Córais Chomhtháite Feidhme a bhaineann leis;

c)Tionscadal Athnuachana Líonra Raidió GSM-Iarnród: beidh stáisiúin bhunáite trasghlacadóra (crainn GSM-Iarnród) in ann oibriú faoi chóras ERTMS;

d)Feidhmchláir shonracha teicneolaíochta faisnéise (TF) a oiriúnú le haghaidh imscaradh ERTMS: déanfar na córais lóistíochta TF laistigh den bhainisteoir bonneagair ProRail a oiriúnú, lena n-áirítear feidhmchláir TF ábhartha a athscríobh nó a nuashonrú, ionas gur féidir leo an fhaisnéis cheart sábháilteachta iarnróid agus an fhaisnéis cheart slándála idir-inoibritheachta (faisnéis ERTMS/an Lárchórais Sábháilteachta (CSS)) a fháil agus a phróiseáil tar éis imscaradh ERTMS; agus

e)An Lárchóras Sábháilteachta ERTMS: tiocfaidh an CSS chun bheith oibríochtúil do ERTMS le haghaidh ProRail. Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 31 Nollaig 2024.

Infheistíocht C2.2 I2: Soghluaisteacht shábháilte, chliste agus inbhuanaithe

Is é is aidhm don infheistíocht seo an t-aistriú chuig soghluaisteacht shábháilte, chliste agus inbhuanaithe a neartú trí úsáid na ngréasán bonneagair atá ann cheana a bharrfheabhsú.

Cuirfidh an infheistíocht tacaíocht airgeadais ar fáil do na gníomhaíochtaí seo a leanas:

a)suiteáil 450 gaireas cliste rialaithe tráchta ar a laghad, i.e. gairis atá in ann nascadh go digiteach le húsáideoirí bóthair (IntelligenteVerkeersregelinstallaties);

b)rolladh amach Seirbhísí Tosaíochta Sábháilteachta d’úsáideoirí bóithre trína ndéanfaidh páirtithe conarthacha, i.e. soláthraithe seirbhísí sábháilteachta, teachtaireachtaí digiteacha faoi chásanna contúirteacha ar an mbóthar a chur ar fáil d’úsáideoirí bóithre;

c)‘Bonneagar Digiteach don tSoghluaisteacht Athléimneach sa Todhchaí’ (DITM) náisiúnta a fhorbairt, lena gcuirfear bonn ar fáil chun Córas Soghluaisteachta Inscálaithe Comhoibríoch, Nasctha agus Uathoibrithe (CCAM) a fhorbairt agus a chur chun feidhme; agus

d)ardán an Phointe Rochtana Náisiúnta ar Shonraí Soghluaisteachta (NTM) a fhorbairt, lena n-áirítear 20 tacar sonraí soghluaisteachta a fhoilsiú ar líne.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 30 Meitheamh 2026. Infheistíocht C2.2 I3: Stáisiúin chliste cois bóthair (iWKS)

Is é is aidhm don infheistíocht seo feidhmiúlachtaí méadaithe a chur in ionad na stáisiún cois bóthair (WKS) atá ann cheana, i.e. gairis in aice le lánaí bóthair ar féidir leo cumarsáid a dhéanamh le comharthaí bóthair leictreonacha. Is é is aidhm do stáisiúin chliste cois bóthair brú tráchta a laghdú agus feabhas a chur ar an sreabhadh tráchta trí fholáirimh níos tapúla maidir le teagmhais agus tranglaim tráchta agus trí thrácht ar bhóithre a scaipeadh ar bhealach níos fearr agus níos tapúla thar bhealaí malartacha. Ina theannta sin, tá sé mar aidhm ag stáisiúin chliste cois bóthair a bheith níos éifeachtúla agus níos marthanaí agus níos lú cothabhála a éileamh ná mar atá ag stáisiúin cois bóthair atá ann cheana.

Cuirfidh an infheistíocht tacaíocht airgeadais ar fáil chun 1 906 iWKS a shuiteáil. Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 30 Meitheamh 2026.

Athchóiriú C2.3 R1: Bainistíocht faisnéise poiblí (an tAcht Rialtais Oscailte)

Is é is cuspóir don athchóiriú sin athbhreithniú a dhéanamh ar an mbainistiú faisnéise a dhéanann an riarachán poiblí chun feabhas a chur ar a thrédhearcacht agus a oscailteacht, trí theacht i bhfeidhm an Achta um Rialtas Oscailte (Fliuchoverheid oscailte, WOO). Leis an Acht um Rialtas Oscailte, déanfar údaráis phoiblí agus údaráis leathphoiblí níos trédhearcaí trína áirithiú gur fusa do shaoránaigh, don phreas agus do na meáin, d’Fheisirí na Parlaiminte agus dá bhfoireann rochtain dhigiteach a fháil ar fhaisnéis ón earnáil phoiblí, go mbeidh sí comhoiriúnach agus éasca le rochtain dhigiteach a fháil uirthi.

Beidh na gnéithe seo a leanas san áireamh san athchóiriú:

a)teacht i bhfeidhm an Achta um Rialtas Oscailte;

b)an oibleagáid atá ar eagraíochtaí rialtais láir agus ar chomhlachtaí agus gníomhaireachtaí riaracháin uathrialacha pleananna gníomhaíochta a thíolacadh chun feabhas a chur ar inrochtaineacht dhigiteach chórais faisnéise eagraíochtaí poiblí chun trédhearcacht a bhaint amach; agus

c)comhlachtaí riaracháin a nascadh le bonneagar digiteach arna chothabháil ag an Aireacht Gnóthaí Baile agus Caidreamh Ríochta lena dtugtar rochtain phoiblí ar 330 000 doiciméad ar a laghad.

Tabharfar cur chun feidhme an athchóirithe chun críche faoin 30 Meitheamh 2026. Infheistíocht C2.3 I1: Bonneagar TF a athnuachan ag an Aireacht Cosanta

Tá an infheistíocht seo mar chuid de shraith níos leithne tionscadal TF atá dírithe ar bhonneagar teicneolaíochta faisnéise (TF) na hAireachta Cosanta a athnuachan. Is é is aidhm don infheistíocht a chur ar chumas na hAireachta Cosanta córais iontaofa, shlána, sholúbtha a sheasfaidh an aimsir a úsáid. Mar chuid de phlean téarnaimh agus athléimneachta na hÍsiltíre, cuirfear chun feidhme roinnt tionscadal nach mbaineann go díreach le hoibríochtaí a bhfuil impleachtaí míleata nó cosanta acu, lena n-áirítear slándáil faisnéise, ionaid ghlaonna agus deasca faisnéise, agus cumarsáid shlán le tríú páirtithe.

Cuirfidh an infheistíocht tacaíocht airgeadais ar fáil do na nithe seo a leanas:

a)gníomhaíochtaí maidir le cibearshlándáil a fhorbairt, lena n-áirítear (i) Lárionad Oibríochtaí Slándála a bhunú, (ii) córas bainistíochta sainaitheanta agus rochtana a thabhairt isteach le haghaidh comhar le tríú páirtithe, (iii) réiteach a chur chun feidhme chun faisnéis íseal-aicmithe agus ard-rúnaicmithe dheimhnithe agus fhíoraithe a mhalartú; agus (iv) réiteach a chur chun feidhme maidir le rialú rochtana digití ar lárionaid sonraí;

b)cur ar chumas 500 ball foirne sibhialta ar a laghad de chuid na hAireachta Cosanta oibriú go cianda trí líonra slán lena gcuirtear modhanna cumarsáide ar fáil (mar shampla guth, físeán agus comhrá), áiteanna oibre fíorúla aghaidh ar aghaidh a thógáil, spásanna comhoibríocha aonfhoirmeacha a chruthú; agus

c)trealamh líonra a nuachóiriú i suíomhanna fisiciúla, bandaleithead líonra a mhéadú chun cáilíocht líonra leordhóthanach a áirithiú le haghaidh na bhfeidhmchlár atá in úsáid ag foireann shibhialtach na hAireachta Cosanta agus feidhmchláir chúil a aistriú chuig bonneagar nua lárionaid sonraí agus ardáin óstála nua.

d)feabhas breise a chur ar shábháilteacht na cianoibre do 500 ball foirne sibhialtach ar a laghad de chuid na hAireachta Cosanta trí ionad teagmhála athnuaite agus rochtain ar fheidhmchláir bhunúsacha a chur ar bun.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 31 Márta 2026. Infheistíocht C2.3 I2: Digitiú shlabhra an cheartais choiriúil

Is é is aidhm don infheistíocht sin éifeachtúlacht shlabhra an cheartais choiriúil a fheabhsú trí mhodhanna digiteacha a chur in ionad páipéarachais sna próisis atá ann cheana agus trí rochtain bhuan ar fhaisnéis ábhartha a áirithiú.

Cuirfidh an infheistíocht tacaíocht airgeadais ar fáil do na nithe seo a leanas:

a)tairseach a fhorbairt a chuirfidh ar chumas na saoránach gníomhartha a dhéanamh in imeachtaí coiriúla, lena n-áirítear tuarascálacha a chomhdú; agus

b)feabhas a chur ar na córais teicneolaíochta faisnéise (TF) atá ann cheana sa slabhra ceartais choiriúil chun go mbeidh geallsealbhóirí (i.e. na póilíní, Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí agus na breithiúna) in ann cásanna coiriúla sa chatagóir ‘Coireacht Miniciúil’ a láimhseáil go digiteach i slabhra an cheartais choiriúil; agus rochtain a thabhairt do pháirtithe leasmhara ar ábhar físe agus fuaime a bhaineann le cásanna sa chatagóir ‘Coireacht Aimsire’.

Áiritheofar rannpháirtíocht an bhrainse bhreithiúnaigh maidir le dearadh agus cur chun feidhme an bhirt seo.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 31 Nollaig 2023.

2.2.Garspriocanna, spriocanna, táscairí agus amchlár le haghaidh faireachán agus cur chun feidhme maidir le tacaíocht airgeadais neamh-inaisíoctha

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
35	C2.1 I1-1 Quantum Delta NL	Garsprioc	Cumraíocht Quantum Delta NL	Tacaíocht arna deonú do Quantum Delta NL agus plean gníomhaíochta a fhoilsiú				R4	2021	Deonófar tacaíocht do Quantum Delta NL faoin gCiste Náisiúnta Fáis chun ríomhaireacht chandamach agus líonrú a spreagadh, agus chun tacú le taighde agus forbairt scileanna sa réimse candamach. Foilseoidh Quantum Delta NL plean gníomhaíochta mionsonraithe, arna fhorbairt i gcéimeanna. Áiritheofar comhlíonadh na Treorach Teicniúla ‘Gan dochar suntasach a dhéanamh’ (2021/C58/01) trí liosta eisiaimh a úsáid agus tríd an gceanglas reachtaíocht ábhartha an Aontais agus reachtaíocht ábhartha náisiúnta maidir leis an gcomhshaol a chomhlíonadh.
36	C2.1 I1-2 Quantum Delta NL	Garsprioc	Quantum Delta NL	Céimeanna 1 &ampa a chur i gcrích; 2 den phlean gníomhaíochta				R2	2026	Beidh an chéad dá chéim dá bplean bainte amach go hiomlán ag Quantum Delta NL (seachasQCINed a mhaoinítear le DEP), mar a cuireadh faoi bhráid an Chiste Náisiúnta Fáis. Áireofar ar na céimeanna sin, ar a laghad, saoráid réamhshíolta a bhunú do ghnólachtaí nuathionscanta, líonra T&F Candamach NL a fhorbairt, scoláireachtaí PhD a dheonú i réimse na teicneolaíochta candamaí agus infheistíochtaí i Seomra Glanta Nanolab.

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
37	C2.1 I2-1 Pobail foghlama IS Ned agus IS fheidhmigh	Sprioc	Deontais Chomhaltachta a Dhámhadh		Líon	0	13	R1	2024	Bronnfar 13 dheontas comhaltachta chun iarrthóirí dochtúireachta agus taighdeoirí iardhochtúireachta i réimse na hintleachta saorga a cheapadh.
38	C2.1 I2-2 Pobail foghlama IS Ned agus IS fheidhmigh	Sprioc	ELSA AI saotharlanna taighde ag feidhmiú		Líon	0	4	R4	2025	Beidh ar a laghad ceithre shaotharlann taighde nua maidir le Gnéithe Eiticiúla, Dlíthiúla agus Sochaíocha (ELSA) IS i bhfeidhm chun modhanna a fhorbairt chun córais intleachta saorga atá iontaofa agus duinelárnach a úsáid.
39	C2.1 I2-3 Pobail foghlama IS Ned agus IS fheidhmigh	Sprioc	Tionscadail T&F a dámhadh		Líon	0	4	R4	2025	Bronnfar ceithre dheontas ar a laghad do thionscadail T&F chun feidhmchláir nuálacha intleachta saorga a fhorbairt.
40	C2.1 I2-4 Pobail foghlama IS Ned agus IS fheidhmigh	Sprioc	Pobail Foghlama IS a chur chun feidhme		Líon	0	6	R1	2026	Beidh sé Phobal Foghlama IS ar a laghad oibríochtúil i bhfoirm comhpháirtíochtaí príobháideacha-poiblí faoi AI Ned. Is é is aidhm do Phobal Foghlama IS é a chur ar a gcumas do ghnólachtaí, d’institiúidí oideachais agus do shaotharlanna nuálaíochta oibriú le chéile ar an gcaoi ar féidir réitigh IS a chur i bhfeidhm go praiticiúil.
41	C2.1 I3-1 Oideachas digiteach	Garsprioc	Ardán aonair chun rochtain a fháil ar an bhfoghlaim dhigiteach ábhair a cruthaíodh	Céannacht oibríochtúil agus dhigiteach is ea an t-ardán aonair réiteach do mhic léinn				R4	2025	Cruthófar ardán aonair chun ábhar foghlama digiteach a aimsiú, a chomhroinnt agus a athúsáid le haghaidh gairme Oideachas (MBO), Ollscoileanna

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
	bíog		agus réiteach céannachta oibríochtúla agus digití do dhaltaí atá in úsáid	atá in úsáid						eolaíochtaí feidhmeacha (HBO) agus ollscoileanna taighde (WO). Beidh an t-ardán oibríochtúil, is é sin le rá: a)tá an t-ardán ar fáil ar líne; b)is féidir le mic léinn agus baill foirne teagaisc ó na hinstitiúidí oideachais cleamhnaithe logáil isteach agus rochtain a bheith acu ar ábhair foghlama dhigiteacha. Beidh an réiteach maidir le céannacht dhigiteach do mhic léinn in úsáid ag mic léinn sa ghairmoideachas (MBO), ollscoileanna na n-eolaíochtaí feidhmeacha (HBO) agus ollscoileanna taighde (WO). Leis an réiteach maidir le céannacht dhigiteach do mhic léinn, beifear in ann mic léinn a shainaithint agus a údarú, faisnéis faoi mhic léinn a mhalartú idir institiúidí oideachais agus faisnéis faoi mhic léinn a stóráil.
42	C2.1 I3-2 Spreagadh san oideachas digiteach	Sprioc	Ionaid Teagaisc agus Foghlama ag feidhmiú		Líon	0	20	R4	2025	Beidh 20 Lárionad Teagaisc agus Foghlama (CTL) oibríochtúil sa ghairmoideachas (MBO), in ollscoileanna na n-eolaíochtaí feidhmeacha (HBO) nó in ollscoileanna taighde (WO). Beidh CTL oibríochtúil, rud a chiallaíonn go mbeidh suíomh fisiciúil curtha ar bun ag institiúid oideachais amháin nó níos mó ina bhfaighidh mic léinn, léachtóirí agus taighdeoirí tacaíocht maidir leis an ábhar foghlama digiteach.

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
43	C2.1 I4-1 Lóistíocht sa bhonneagar digiteach	Sprioc	Bonneagar Sonraí Bunúsacha arna fhorbairt		Céatadán	0	80	R4	2024	Forbrófar Bonneagar Bunsonraí agus beidh sé i gcomhréir 80 % ar a laghad le híoscheanglais na hailtireachta tagartha arna sainiú ag an Aireacht Bonneagair agus Bainistíochta Uisce. Déanfar measúnú ar chomhlíonadh trí bhíthin iniúchadh seachtrach.
44	C2.1 I4-2 Lóistíocht sa bhonneagar digiteach	Sprioc	Méadú ar ullmhacht dhigiteach in earnáil na lóistíochta		Céatadán na hullmhachta digití	10	30	R4	2025	Déanfar pacáiste oibre ullmhachta digití a fhorbairt agus a fhorghníomhú chun ullmhacht dhigiteach earnáil lóistíochta na hÍsiltíre a mhéadú trí scileanna digiteacha san earnáil a fheabhsú. Bainfear amach leis an bpacáiste oibre ullmhacht dhigiteach 30 %, arna ríomh de réir modheolaíochta a d’fhorbair an Clár um Lóistíocht sa Bhonneagar Digiteach chun na críche sin. Bhunaigh Evofenedex an leibhéal bonnlíne d’ullmhacht dhigiteach 10 % in 2021.
45	C2.1 I4-3 Lóistíocht sa bhonneagar digiteach	Sprioc	Saotharlanna beo curtha i gcrích		Líon	0	4	R2	2026	Críochnófar 4 shaotharlann bheo ar a laghad. Measfar na saotharlanna beo a bheith críochnaithe nuair a bheidh a seirbhísí sonraí nasctha leis an mBonneagar Sonraí Bunúsach.
46	C2.2 I1-1 An Córas Eorpach um Bainistiú Tráchta Iarnróid	Garsprioc	ERTMS staidéar pleanála Kijfhoek – teorainn na Beilge curtha i gcrích	Dearadh Tráchta Iarnróid tugtha chun críche				R4	2022	Tabharfar an Dearadh Tráchta Iarnróid chun críche mar chuid den staidéar pleanála ar an gcuid den rian iarnróid idir Kijfhoek agus teorainn na Beilge. Léireoidh an Dearadh Tráchta Iarnróid go gcomhlíonann na coigeartuithe bainistíochta tráchta is gá leis an reachtaíocht ábhartha agus

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
	(ERTMS)									rialacháin maidir le sábháilteacht agus idir-inoibritheacht iarnróid.
47	C2.2 I1-2 An Córas Eorpach um Bainistiú Tráchta Iarnróid (ERTMS)	Garsprioc	ERTMS staidéar pleanála curtha i gcrích ag an Ísiltír Thuaidh	Dearadh Córais Chomhtháite Feidhme agus Dearadh Tráchta Iarnróid tugtha chun críche				R1	2023	Tabharfar Dearadh Córais Chomhtháite Feidhme agus Dearadh Tráchta Iarnróid chun críche mar chuid den staidéar pleanála ar na codanna de rianta iarnróid san Ísiltír Thuaidh. Léireoidh an Dearadh Tráchta Iarnróid go gcomhlíonann na coigeartuithe bainistíochta tráchta is gá an reachtaíocht agus na rialacháin ábhartha maidir le sábháilteacht agus idir-inoibritheacht iarnróid agus gur tarraingíodh suas an Dearadh Córais Chomhtháite Feidhme a bhaineann leis.
48	C2.2 I1-3 An Córas Eorpach um Bainistiú Tráchta Iarnróid (ERTMS)	Sprioc	Líon na gcrann GSM‐Iarnród atá oibríochtúil do ERTMS		Líon	0	130	R1	2024	Beidh 130 stáisiún buntrasghlacadóra (crainn GSM-Iarnród) in ann oibriú faoi chóras ERTMS.
49	C2.2 I1-4 An Córas Eorpach um Bainistiú Tráchta Iarnróid (ERTMS)	Garsprioc	Córais lóistíochta arna gcur in oiriúint do ERTMS	Seachadadh na gcóras oiriúnaithe ag roinn TF ProRail d’úsáideoirí na bhfeidhmchlár TF i ranna eile ProRail				R1	2024	Déanfar na córais lóistíochta TF laistigh den bhainisteoir bonneagair ProRail a oiriúnú, lena n-áirítear feidhmchláir TF ábhartha a athscríobh nó a thabhairt cothrom le dáta, ionas gur féidir leo an fhaisnéis cheart sábháilteachta agus idir-inoibritheachta iarnróid (faisnéis ERTMS/CSS) a fháil agus a phróiseáil. Déanfaidh an fhoireann rialaithe tráchta na córais a chomhtháthú agus a thástáil go teicniúil.
50	C2.2 I1-5	Garsprioc	Sábháilteacht Lárnach Córas	An tSábháilteacht Lárnach				R4	2024	Déanfaidh an Lárchóras Sábháilteachta (CSS) an méid seo a leanas: a bheith oibríochtúil le haghaidh ERTMS le haghaidh ProRail.

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
	An Córas Eorpach um Bainistiú Tráchta Iarnróid (ERTMS)		oibríochtúil	Tá an córas oibríochtúil						Measfar go mbeidh sé oibríochtúil nuair a bheidh sé i gcomhréir leis na Sonraíochtaí Teicniúla don Idir-inoibritheacht mar a shonraítear i Rialachán (AE) 2016/919 ón gCoimisiún, Rialachán Cur Chun Feidhme ón gCoimisiún (AE) 2019/776 agus Rialachán Cur Chun Feidhme ón gCoimisiún (AE) 2020/387. Deimhneoidh ProRail an comhlíonadh sin.
51	C2.2 I2-1 Soghluaisteacht shábháilte, chliste agus inbhuanaithe	Sprioc	Feistí rialaithe tráchta cliste		Líon	0	450	R4	2024	Beidh 450 feiste um Rialú Cliste Tráchta(Intelligente Verkeersregelinstallaties)ar a laghad oibríochtúil, rud a chiallaíonn go mbeidh siad 1) beidh siad seachadta agus suiteáilte agus 2) beidh siad nasctha leis an Ardán Náisiúnta um Rochtain ar Shonraí Uirbeacha.
52	C2.2 I2-2 Soghluaisteacht shábháilte, chliste agus inbhuanaithe	Sprioc	Seirbhísí Tosaíochta Sábháilteachta		Céatadán na gciliméadar tiomáinte	7	12.5	R1	2025	In aghaidh 12.5 ciliméadar ar a laghad in aghaidh gach 100 ciliméadar a thiomáintear san Ísiltír, beidh úsáideoirí bóithre in ann Seirbhísí Tosaíochta Sábháilteachta a fháil arna soláthar ag monaróirí gluaisteán nó ag feistí loingseoireachta. Tagróidh sé sin don achar a thiomáineann úsáideoirí bóithre san Ísiltír agus na Seirbhísí Tosaíochta Sábháilteachta gníomhach le linn dóibh a bheith ag tiomáint. Is é 7 % an luach sin in 2022.
53	C2.2 I2-3 Sábháilte, cliste agus inbhuanaithe	Sprioc	Bonneagar Digiteach don tSoghluaisteacht Athléimneach sa Todhchaí (DITM)		EUR	0	30 000 000	R2	2026	Déanfaidh Gníomhaireacht Fiontraíochta na hÍsiltíre (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland) EUR 30 000 000 i bhfóirdheontais nuálaíochta a íoc leis an cuibhreannas roghnaithe cuideachtaí

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
	soghluaisteacht									rannchuideoidh sé le Bonneagar Digiteach a fhorbairt don tSoghluaisteacht Athléimneach sa Todhchaí (DITM), lena gcuirfear bonn ar fáil chun an Córas Soghluaisteachta Inscálaithe Comhoibríoch, Nasctha agus Uathoibrithe a fhorbairt agus a chur chun feidhme.
54	C2.2 I2-4 Soghluaisteacht shábháilte, chliste agus inbhuanaithe	Sprioc	Tacair sonraí atá ar fáil ar an bPointe Rochtana Sonraí Soghluaisteachta Náisiúnta		Líon	0	20	R2	2026	Forbrófar ardán an Phointe Rochtana Náisiúnta ar Shonraí Soghluaisteachta (NTM) agus foilseofar 20 tacar sonraí ar a laghad ar líne agus beifear in ann iad a úsáid trí ardán an Phointe Rochtana Náisiúnta ar Shonraí Soghluaisteachta.
55	C2.2 I3-1 Stáisiúin chliste cois bóthair (iWKS)	Sprioc	Líon na stáisiún cliste cois bóthair atá suiteáilte		Líon	0	152	R4	2023	Suiteálfar 152 Stáisiún Chliste Cois Bóthair ar a laghad, i.e. suite go fisiciúil agus oibríochtúil.
56	C2.2 I3-2 Stáisiúin chliste cois bóthair (iWKS)	Sprioc	Líon na stáisiún cliste breise cois bóthair atá suiteáilte		Líon	152	953	R4	2025	Suiteálfar 953 Stáisiún Chliste Taobh Bóthair ar a laghad, i.e. suite go fisiciúil agus oibríochtúil.
57	C2.2 I3-3 Stáisiúin chliste cois bóthair (iWKS)	Sprioc	Líon deiridh na stáisiún cliste cois bóthair suiteáilte		Líon	953	1 906	R2	2026	Suiteálfar 1 906 Stáisiún Chliste Taobh Bóthair ar a laghad, i.e. suite go fisiciúil agus oibríochtúil.
58	C2.3 R1-1 Faisnéis phoiblí	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm an Achta um Rialtas Oscailte	Foráil sa dlí lena bhforáiltear dá theacht i bhfeidhm				R2	2022	Tiocfaidh an tAcht Rialtais i bhfeidhm. Leis an ngníomh, leathnófar, inter alia, raon feidhme na trédhearcachta. ceanglais ar an bParlaimint, ar an gComhairle

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
	bainistíocht (an tAcht Rialtais Oscailte)									i gcás na mBreithiúna, na Comhairle Stáit, na hOifige Ginearálta Iniúchóireachta agus an Ombudsman náisiúnta, go n-áireofar oibleagáid ghníomhach maidir le nochtadh do na hinstitiúidí a chumhdaítear leis na ceanglais trédhearcachta sin, go ngiorrófar an tréimhse próiseála le haghaidh iarrataí ar fhaisnéis agus go mbunófar bord comhairleach maidir le trédhearcacht. Áiritheofar leis an ngníomh go mbeidh sé éasca ag saoránaigh, ag an bpreas agus ag na meáin, ag Feisirí na Parlaiminte agus ag a bhfoireann rochtain dhigiteach a fháil ar fhaisnéis ón earnáil phoiblí. Féadfaidh an oibleagáid catagóirí sonracha faisnéise a nochtadh go gníomhach (Airteagal 3.3 den Acht um Rialtas Oscailte) teacht i bhfeidhm i gcéimeanna ag amanna a chinnfear le Foraithne Ríoga.
59	C2.3 R1-2 Bainistíocht faisnéise poiblí (an tAcht Rialtais Oscailte)	Garsprioc	Foilsiú pleananna gníomhaíochta nuashonraithe maidir le feabhas a chur ar bhainistiú faisnéise	Plean gníomhaíochta nuashonraithe arna fhoilsiú ag eagraíochtaí rialtais láir				R4	2022	Foilseoidh eagraíochtaí rialtais láir (12 Aireachtaí, lena n-áirítear a gcomhlachtaí agus a ngníomhaireachtaí riaracháin uathrialacha) pleananna gníomhaíochta nuashonraithe chun feabhas a chur ar inrochtaineacht dhigiteach a gcóras faisnéise. Tabharfar aghaidh ar na 8 dtosaíocht seo a leanas i bpleananna gníomhaíochta nuashonraithe na nAireachtaí: 1.An córas rialachais féin ábhartha a bhunú ar leibhéal na n-aireachtaí, na gcomhlachtaí agus na ngníomhaireachtaí riaracháin uathrialacha. 2.An bhonnlíne a dhéanamh tomhas ar leibhéal na hAireachta

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
										córas faisnéise. 3.Cur chun feidhme an Chreata Cáilíochta nó feidhmeanna córais IV comhchosúla. 4.Príomh-Ranna d'fheidhmiú Páipéar Parlaiminte. 5.Nasc idir na comhpháirteanna náisiúnta agus Faisnéis Oscailte Rialtais an Ardáin (PLOOI). 6.Lámhleabhar cartlannaithe ríomhphoist an rialtais láir a chur chun feidhme. 7.Cur chun feidhme líne bheartais na n-aipeanna teachtaireachtaí. 8.Cartlannú gréasáin a chur chun feidhme i gcomhréir leis an gcreatchonradh ábhartha.
60	C2.3 R1-3 Bainistíocht faisnéise poiblí (an tAcht Rialtais Oscailte)	Sprioc	Doiciméid atá ar fáil ar an Ardán maidir le Faisnéis Oscailte Rialtais		Líon	0	330 000	R2	2026	330 000 doiciméad ar a laghad san iomlán a bhaineann le 4 cinn ar a laghad de na 17 gcatagóir faisnéise a liostaítear in Airteagal 3.3 den Acht um Rialtas Oscailte, beidh sé ar fáil ar an Ardán maidir le Faisnéis Oscailte Rialtais mar thoradh ar chomhlachtaí riaracháin a nascadh le bonneagar digiteach arna choinneáil ar bun ag an Aireacht Gnóthaí Baile agus Caidreamh Ríochta.
61	C2.3 I1-1 Bonneagar TF a athnuachan ag an Aireacht Cosanta	Garsprioc	Gníomhaíochtaí feabhsaithe cibearshlándála curtha chun feidhme	Gníomhaíochtaí chun feabhas a chur ar an gcibearshlándáil curtha chun feidhme				R1	2024	Cuirfidh an Aireacht Cosanta na gníomhaíochtaí cibearshlándála seo a leanas chun feidhme: -Lárionad Oibríochtaí Slándála a chruthú; -Aitheantas a thabhairt isteach agus córas bainistíochta rochtana le haghaidh

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
										comhar le tríú páirtithe; -Réiteach a chur chun feidhme chun faisnéis rúnaicmithe íseal (LGI) agus faisnéis rúnaicmithe ard (HGI) atá deimhnithe agus fíoraithe a mhalartú; agus -Réiteach a chur chun feidhme maidir le rialú rochtana digití ar lárionaid sonraí.
62	C2.3 I1-2 Bonneagar TF a athnuachan ag an Aireacht Cosanta	Sprioc	Foireann shibhialtach na hAireachta Cosanta ag obair go cianda trí líonra slán		Líon	0	500	R4	2024	Beidh rochtain ag 500 ball foirne sibhialtach ar a laghad de chuid na hAireachta Cosanta ar chianlíonra slán ag a mbeidh an méid seo a leanas: a)modh cumarsáide (guth, físeán agus comhrá); b)ionaid oibre fhíorúla aghaidh ar aghaidh; agus c)spásanna comhoibritheacha aonfhoirmeacha.
63	C2.3 I1-3 Bonneagar TF a athnuachan ag an Aireacht Cosanta	Garsprioc	Líonraí feabhsaithe agus an t-ascnamh chuig bonneagar nua TF curtha i gcrích	Feabhas a chur ar an líonra agus aistriú chuig bonneagar nua TF				R3	2025	Déanfar trealamh líonra i suíomhanna fisiciúla a nuachóiriú agus méadófar bandaleithead líonra chun cáilíocht líonra leordhóthanach a áirithiú le haghaidh na bhfeidhmchlár atá in úsáid ag foireann shibhialtach na hAireachta Cosanta. Aistreofar feidhmchláir chúil chuig bonneagar nua lárionaid sonraí agus ardáin óstála nua.
64	C2.3 I1-4 Bonneagar TF a athnuachan ag an Aireacht Cosanta	Sprioc	Foireann shibhialtach na hAireachta Cosanta a bhfuil rochtain acu ar shaoráidí breise cianoibre sábháilte		Líon	0	500	R1	2026	Chun sábháilteacht na cianoibre a fheabhsú tuilleadh, beidh rochtain ag 500 ball foirne sibhialtach de chuid na hAireachta Cosanta ar a laghad ar na nithe seo a leanas: a)ionad teagmhála athnuaite, agus b)feidhmchláir bhunúsacha (lena n-áirítear cur i láthair a phróiseáil, scarbhileoga, idirlíon gnó agus saoráidí priontála).

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
65	C2.3 I2-1 Digitiú shlabhra an cheartais choiriúil	Garsprioc	Tairseach dhigiteach oibríochtúil le haghaidh cumarsáid fhoirmiúil in imeachtaí coiriúla	Tairseach dhigiteach oibríochtúil				R1	2023	Beidh tairseach dhigiteach le haghaidh cumarsáid dhigiteach oibríochtúil agus inrochtana do shaoránaigh, lena soláthrófar na coinníollacha chun cumarsáid fhoirmiúil a dhéanamh maidir le himeachtaí coiriúla le híospartaigh, dlíodóirí agus ciontóirí (lena n-áirítear tuarascálacha a chomhdú) go digiteach.
66	C2.3 I2-2 Digitiú shlabhra an cheartais choiriúil	Garsprioc	Próiseáil dhigiteach cásanna coireachta minice oibríochtúil	Próiseáil dhigiteach cásanna coireachta minice oibríochtúil				R4	2023	Beifear in ann gach cás coiriúil laistigh den chatagóir ‘Coireacht Minic’ (veel voorkomende criminaliteit, VVC) a phróiseáil go digiteach. Tionscnófar tuarascálacha póilíneachta (proces-verbaal)go digiteach agus cruthófar agus próiseálfar cinntí maidir le cásanna coiriúla go digiteach. Déanfar fianaise i bhfoirm ábhar físe agus fuaime ar chásanna coiriúla laistigh den chatagóir ‘Coireacht Minicíocht’ (VVC) a chur ar fáil go digiteach don póilíní, Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí agus na breithiúna.

C.Comhábhar 3: Feabhsaíonnmé an Margadh Taispeántais agus déanaim an Eastáit Réadaigh níos éifeachtaí

Is é is aidhm don chuid sin de phlean téarnaimh agus athléimneachta na hÍsiltíre rannchuidiú le haghaidh a thabhairt ar na dúshláin atá os comhair mhargadh tithíochta na hÍsiltíre. Tá sé comhdhéanta de chúig athchóiriú agus trí infheistíocht atá tiomnaithe do (i) dheireadh a chur le gnéithe de chóras cánach na hÍsiltíre atá i bhfabhar cineálacha áirithe úinéireachta maoine cónaithe thar chineálacha eile, (ii) dlús a chur le gníomhaíocht tógála san Ísiltír agus í a dhíghlasáil agus (iii) feabhas a chur ar éifeachtúlacht fuinnimh in eastát réadach príobháideach agus poiblí araon trí fhóirdheontais athchóirithe. Is é is aidhm do na bearta sa chomhpháirt sin neamhionannas sa mhargadh tithíochta a laghdú trí shaobhadh cánach a bhaint agus soláthar tithíochta (inacmhainne) a mhéadú ag an am céanna trí phleanáil láraithe a dhéanamh ar sholáthar nua tithíochta, trí dheireadh a chur le scrogaill sa phróiseas pleanála le haghaidh tógála agus trí infheistíochtaí poiblí a sholáthar chun tionscadail tógála cónaithe a scaoileadh. Tá sé mar aidhm aige freisin cíos sóisialta a dhéanamh níos spleáiche ar ioncam trí mhéaduithe cíosa níos airde a cheadú do thionóntaí a bhfuil ioncam níos airde acu. Is é is aidhm do na hinfheistíochtaí sa dara fochuid den chomhpháirt éifeachtúlacht fuinnimh a fheabhsú i bhfoirgnimh phoiblí agus phríobháideacha, lena n-áirítear idirghabhálacha amhail teaschaidéil agus coirí gréine a shuiteáil chomh maith le feabhas a chur ar insliú teaghaisí.

The component aims to contribute to Country-Specific Recommendations addressed to the Netherlands, in particular to reduce the debt bias for households and the distortions in the housing market, including by supporting the development of the private rental sector, and taking action to increase housing supply (Country-Specific Recommendation 1 in 2019, Country-Specific Recommendation 1 in 2022) and to “reduce overall reliance on fossil fuels by (…) improving energy efficiency, in particular in buildings” (Country-Specific Recommendation 4 in 2022) and to “focus investment-related economic policy on (…) energy efficiency and greenhouse gas emissions reduction strategies (…)” (Country-Specific Recommendation 3 in 2019).

Táthar ag súil nach ndéanfaidh aon bheart sa chomhpháirt seo dochar suntasach do chuspóirí comhshaoil de réir bhrí Airteagal 17 de Rialachán (AE) 2020/852, agus an tuairisc ar na bearta agus na céimeanna maolaitheacha a leagtar amach sa phlean téarnaimh agus athléimneachta i gcomhréir leis an Treoir Theicniúil ‘Gan dochar suntasach a dhéanamh’ (2021/C58/01) á cur san áireamh.

3.1.Tuairisc ar na hathchóirithe agus ar na hinfheistíochtaí le haghaidh tacaíocht airgeadais neamh-inaisíoctha

Athchóiriú C3.1 R1: Méadú ar chóimheas luach na seilbhe folmha

Leis an athchóiriú sin, méadófar an cóimheas luacha seilbhe folamh (leegwaarderatio)i gcóras cánach na hÍsiltíre. Glactar leis sa chánachas reatha ar shócmhainní atá faoi úinéireacht phríobháideach go ndéanann luach breithmheasa réadmhaoine nach bhfuil úinéir-áitithe áibhéil ar fhíorluach na maoine. Dá bhrí sin, ceartaítear luach na maoine a ligtear ar cíos leis an gcóimheas luacha seilbhe folamh, rud a thugann isteach go héifeachtach lascaine chánach d’úinéirí maoine a cheannaítear le ligean ar cíos. Is é an aidhm atá leis an gcóimheas a mhéadú an cánachas ar mhaoin ar cíos a ailíniú níos fearr leis an luach eacnamaíoch iarbhír a léiríonn sé d’úinéirí maoine, agus ar an gcaoi sin saobhadh sa mhargadh tithíochta a laghdú.

I gcás maoine cíosa a bhfuil cíos bliantúil acu ar mó é ná 5 % de luach breithmheasa na maoine arna chinneadh ag an mbardas ábhartha (i.e. Waardering Onroerende Zaken (WOZ)) agus i gcás maoine atá ar cíos le páirtithe gaolmhara, méadófar an cóimheas go 100 %, rud a chuirfidh deireadh go héifeachtach leis an lascaine chánach. Maidir le maoine cíosa a bhfuil cíos bliantúil acu ag 5 % de luach an bhreithmheasa nó faoina bhun, méadófar an cóimheas faoi 25 phointe céatadáin ar a laghad i gcomparáid leis an gcóimheas is infheidhme in 2022. Ní bheidh feidhm ag an luach seilbhe folamh maidir le réadmhaoine cíosa a bhfuil conradh cíosa sealadach acu, rud a chuireann deireadh go héifeachtach leis an lascaine chánach sna cásanna sin.

Tabharfar cur chun feidhme an athchóirithe chun críche faoin 31 Márta 2023.

Athchóiriú C3.1 R2: Deireadh a chur de réir a chéile leis an díolúine ó cháin maidir le bronntanais chun ceannacháin tí a mhaoiniú

Leis an athchóiriú sin, cuirfear deireadh, in dhá chéim, leis an díolúine ó cháin le haghaidh bronntanais chun ceannacháin tí do dhaoine óga a mhaoiniú. In 2022, tá gach duine idir 18 agus 40 bliain d’aois i dteideal díolúine ó cháin aonuaire chun bronntanais suas le EUR 106 671 a fháil má úsáidtear an méid deonaithe chun céad teach (úinéir-áitithe) an duine aonair a cheannach. Ón 1 Eanáir 2023, déanfar laghdú 70 % ar a laghad ar an díolúine ó cháin i gcomparáid leis an díolúine in 2022. Cuirfear deireadh leis amhail ón 1 Eanáir 2024. Is é is aidhm don athchóiriú saobhadh agus neamhionannas araon ar an margadh tithíochta a laghdú.

Tabharfar cur chun feidhme an athchóirithe chun críche faoin 31 Márta 2024. Athchóiriú C3.1 R3: Pleanáil láraithe chun an soláthar tithíochta a mhéadú

Faoin athchóiriú sin, socróidh an rialtas náisiúnta líon na dteaghaisí nua atá le réadú

(a chiallaíonn go bhfuil sé nuathógtha nó tiontaithe ó úsáidí eile, lena n-áirítear tréigthe nó neamhoiriúnach chun cónaí ann) i ngach cúige, a úsáidfear ina dhiaidh sin chun líon na dteaghaisí nua atá le réadú ar leibhéal an bhardais a shocrú.

Is éard a bheidh san athchóiriú:

a)comhaontuithe a thabhairt i gcrích idir an rialtas náisiúnta agus na cúigí maidir le líon sonrach na dteaghaisí nua atá le réadú, lena n-áirítear trí chlaochlú, arb ionann é agus 900 000 teaghais nua atá le cur i gcrích agus le feidhmiú faoi 2030, a mbeidh 600 000 díobh inacmhainne (mar a shainmhínítear thíos);

b)comhaontuithe a thabhairt i gcrích idir cúigí agus bardais maidir leis an mbardas – líon sonrach teaghaisí nua atá le cur i gcrích chun an uaillmhian náisiúnta a chomhlíonadh mar a leagtar amach faoi a);

c)córas faireacháin a chur chun feidhme chun rianú a dhéanamh ar an dul chun cinn maidir le teaghaisí nua a chur i gcrích; agus

d)teacht i bhfeidhm reachtaíochta lena gcuirtear ar chumas an rialtais náisiúnta idirghabháil a dhéanamh le caingean riaracháin nó dhlíthiúil i gcás sárú ar chomhaontuithe cúigeacha nó réigiúnacha maidir le teaghaisí nua a réadú (i.e. na comhaontuithe a léirítear faoi a) agus b), faoi seach).

Chun críoch an athchóirithe sin, saineofar tithíocht inacmhainne mar seo a leanas: tithíocht ar cíos sóisialta, (b) teaghaisí ar cíos suas le cíos uasta áirithe, arna shocrú ag EUR 1000 in aghaidh na míosa in 2022, agus (c) teaghaisí úinéir-áitithe ag a bhfuil praghas níos ísle ná nó cothrom le huasphraghas ceannaigh tí dá ráthaíonn an Ráthaíocht Náisiúnta Morgáiste (NHG) an morgáiste. Féadfaran cíos uasta a luaitear faoi (b) a choigeartú sna blianta ina dhiaidh sin má tá údar leis de bharr forbairtí beartais agus eacnamaíocha amhail forbairtí praghais nó ioncaim. Tabharfar údar cuí le haon choigeartuithe, go háirithe na coigeartuithe sin a théann thar innéacsú ar fhorbairtí praghais agus ioncaim.

Tabharfar cur chun feidhme an athchóirithe chun críche faoin 31 Meitheamh 2025.

Athchóiriú C3.1 R4: Spleáchas an chíosa ar ioncam a mhéadú

Leis an athchóiriú sin, méadófar an méid faoina rachaidh cíosanna do thionóntaí meánioncaim go hardioncaim

Is féidir an t-éileamh ar thithíocht a mhéadú in aghaidh na bliana. Is é EUR 50 an t-uasmhéadú nua ar an gcíos míosúil do thionóntaí meánioncaim agus EUR 100 do thionóntaí ardioncaim amhail ón 1 Eanáir 2022. Is é is aidhm don athchóiriú sin cíosanna a ailíniú níos fearr le hioncam tionónta agus soláthar níos spriocdhírithe a chumasú

tithíocht inacmhainne do theaghlaigh ar ioncam íseal, agus ag an am céanna cuidiú le corparáidí tithíochta infheistíochtaí i réadmhaoine nua cíosa a mhéadú.

Bhí cur chun feidhme an athchóirithe le bheith tugtha chun críche faoin 31 Márta 2022. Athchóiriú C3.1 R5: Dlús a chur leis an bpróiseas tógála cónaithe agus le nósanna imeachtatógála cónaithe

Is é is aidhm don athchóiriú sin deireadh a chur le scrogaill sa nós imeachta pleanála agus ceadaithe le haghaidh tógála

Imeachtaí san Ísiltír. Mar chéad chéim, cuirfidh an aireacht ábhartha plean gníomhaíochta ar bun i bhfoirm litreach chuig an bParlaimint. Áireofar sa phlean gníomhaíochta liosta gníomhaíochtaí chun dlús a chur le nósanna imeachta pleanála agus ceadaithe agus amchlár chun iad a chur chun feidhme. Mar dhara céim, déanfar sraith shubstaintiúil de na gníomhaíochtaí sainaitheanta. Áireofar leis sin ar a laghad i) gníomhaíochtaí chun feabhas a chur ar an eolas atá ag bardais agus cuideachtaí tógála ar na nósanna imeachta pleanála, ii) foireann saineolaithe a bhunú a bheidh in ann cabhrú le bardais agus corparáidí tithíochta dlús a chur leis na nósanna imeachta is gá chun teaghaisí nua a bhaint amach agus iii) foireann náisiúnta a bhunú a bheidh in ann cabhrú le bardais aghaidh a thabhairt ar scrogaill sna nósanna imeachta pleanála, iv) córas a sheoladh chun faireachán a dhéanamh ar an dul chun cinn maidir le dlús a chur leis na nósanna imeachta.

Tabharfar cur chun feidhme an athchóirithe chun críche faoin 31 Márta 2024. Infheistíocht C3.1 I1: Tionscadail tógála nua a dhíghlasáil

Is é is aidhm don infheistíocht seo na hacmhainní a chur ar fáil do bhardais chun an méid is gá a dhéanamh

infheistíochtaí sular féidir tús a chur le tógáil chónaitheach. Saineofar tús na dtionscadal tógála cónaithe i gcomhthéacs na hinfheistíochta seo mar thús na n-oibreacha ar bhunús na bhfoirgneamh ina bhfuil na teaghaisí.

Is éard a bheidh san infheistíocht tacaíocht airgeadais trí scéim fóirdheontais do bhardais, rud a fhágfaidh go gcuirfear tús le tógáil 100 000 teaghais ar a laghad.

Mar chuid den infheistíocht, foilseoidh an Aireacht Gnóthaí Baile agus Caidreamh Ríochta tuarascáil. Cuirfear fianaise cháilíochtúil ar fáil sa tuarascáil go bhfuil gníomhaíochtaí oiriúnaithe don athrú aeráide a chomhlíonann na híoschaighdeáin arna leagan síos ag cúnaint ábhartha curtha chun feidhme i gcomhréir leis na hiarratais fhormheasta ar fhóirdheontas. Is éard a bheidh sna cúnaint comhaontuithe idir cúigí, bardais agus páirtithe leasmhara eile sa phróiseas tógála cónaithe agus tráchtála ina ngeallann na páirtithe leasmhara íoschaighdeáin maidir le tógáil oiriúnaitheach an athraithe aeráide ar thalamh príobháideach agus poiblí maidir le cosaint ar theas, triomach, tuilte báistiúla, tuilte abhann agus tuilte cósta chomh maith le cuimsitheacht an dúlra.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 30 Meitheamh 2026. Infheistíocht C3.2 I1: Scéim fóirdheontais le haghaidh inbhuanaitheacht réadmhaoine san earnáil phoiblí

Cuirfidh an infheistíocht seo fóirdheontais ar fáil d’úinéirí réadmhaoine poiblí, amhail foirgnimh áitiúla

riaracháin nó institiúidí oideachais agus sláinte, chun éifeachtúlacht fuinnimh na bhfoirgneamh a fheabhsú agus chun astaíochtaí CO2 a laghdú mar thoradh air sin. Beidh laghdú bliantúil 110 gcileathonna ar astaíochtaí CO2 mar thoradh air, mar atá measta ex ante. Beidh sé de chuspóir ag na hidirghabhálacha laghdú 30 % ar a laghad ar astaíochtaí gás ceaptha teasa díreacha agus indíreacha i gcomparáid leis na hastaíochtaí ex ante a bhaint amach ar an meán.

Is éard a bheidh san infheistíocht a) teacht i bhfeidhm rialacháin lena mbunaítear an scéim fóirdheontais athchóirithe agus b) tacaíocht airgeadais chun athchóirithe nó idirghabhálacha éifeachtúlachta fuinnimh a thabhairt chun críche faoin scéim fóirdheontais athchóirithe.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 31 Márta 2025. Infheistíocht C3.2 I2: Fóirdheontas infheistíochta le haghaidh fuinneamh inbhuanaithe agus coigilteas fuinnimh

Leis an infheistíocht sin, cuirfear fóirdheontais ar fáil do theaghlaigh chun idirghabhálacha coigiltis fuinnimh a chur chun feidhme. Coirí gréine, naisc theirmeacha, insliú, teaschaidéil agus, ó 2023 ar aghaidh, suiteálacha cócaireachta leictreacha, a bheidh sna hidirghabhálacha incháilithe. Déanfar ar a laghad 225 000 de na hidirghabhálacha sin a chistiú mar thoradh ar an bhfóirdheontas. Beidh sé de chuspóir ag na hidirghabhálacha laghdú 30 % ar a laghad ar an éileamh príomhúil ar fhuinneamh a bhaint amach ar an meán.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 31 Márta 2026.

8 I gcás ina mbaintear amach leis an ngníomhaíocht a dtacaítear léi astaíochtaí réamh-mheasta gás ceaptha teasa nach bhfuil i bhfad níos ísle ná na tagarmharcanna ábhartha, tabharfar míniú ar na cúiseanna nach bhfuil sé sin indéanta. Tagarmharcanna a bunaíodh le haghaidh leithdháileadh saor in aisce le haghaidh gníomhaíochtaí a thagann faoi raon feidhme an Chórais Trádála Astaíochtaí, leagtar amach iad i Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2021/447 ón gCoimisiún.

3.2.Garspriocanna, spriocanna, táscairí agus amchlár le haghaidh faireachán agus cur chun feidhme maidir le tacaíocht airgeadais neamh-inaisíoctha

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Táscach amlíne lena cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
67	C3.1 R1-1 Cóimheas luach na seilbhe folmha a mhéadú	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm reachtaíochta lena méadaítear an cóimheas luacha seilbhe folamh	Foráil sa reachtaíocht lena bhforáiltear dá teacht i bhfeidhm				R1	2023	Teacht i bhfeidhm reachtaíochta lena méadaítear an cóimheas luacha seilbhe folamh. Méadófar an cóimheas go 100 % le haghaidh réadmhaoin ar cíos a bhfuil cíos bliantúil acu a sháraíonn 5 % de luach breithmheasa na réadmhaoine arna chinneadh ag an mbardas ábhartha (i.e. Waardering Onroerende Zaken (WOZ)) agus le haghaidh réadmhaoine atá ar cíos le páirtithe gaolmhara. Maidir le maoine cíosa a bhfuil cíos bliantúil acu ag 5 % de luach an bhreithmheasa nó faoina bhun, méadófar an cóimheas faoi 25 phointe céatadáin ar a laghad i gcomparáid leis an gcóimheas is infheidhme in 2022. Ní bheidh feidhm ag an luach seilbhe folamh maidir le maoine cíosa a bhfuil conradh cíosa sealadach acu.
68	C3.1 R2-1 Deireadh a chur de réir a chéile leis an díolúine cánach do bhronntanais chun ceannacháin tí a mhaoiniú	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm na reachtaíochta lena gcuirtear deireadh de réir a chéile leis an díolúine ó cháin le haghaidh bronntanais chun ceannacháin tí a mhaoiniú in dhá chéim	Foráil sa reachtaíocht lena bhforáiltear dá teacht i bhfeidhm				R1	2024	Teacht i bhfeidhm reachtaíochta lena n-áireofar an dá chéim seo a leanas chun deireadh a chur de réir a chéile leis an díolúine ó cháin le haghaidh bronntanais chun ceannacháin tí a mhaoiniú: (1)ón 1 Eanáir 2023, laghdú 70 % ar a laghad ar an díolúine uasta cánach le haghaidh bronntanais chun ceannacháin bhaile a mhaoiniú i gcomparáid le díolúine uasta cánach 2022 (2)deireadh a chur leis an díolúine ó cháin amhail ón 1 Eanáir 2024.
69	C3.1 R3-1 Pleanáil láraithe chun an soláthar tithíochta a mhéadú	Garsprioc	Comhaontuithe idir an rialtas náisiúnta agus na cúigí maidir le 900 000 teaghais nua a réadú	Síniú comhaontuithe idir an rialtas náisiúnta agus na cúigí				R4	2022	Síniú comhaontuithe idir an rialtas náisiúnta agus na cúigí maidir le líon na dteaghaisí nua atá le cur i gcrích faoi 2030, lena n-áirítear trí chlaochlú. Leagfar amach sna comhaontuithe líon na dteaghaisí nua a bheidh le tógáil de réir cúige agus líon na dteaghaisí nua sin a bheidh inacmhainne. Suimeoidh suim líon na dteaghaisí nua sna cúigí 900 000 teaghais ar a laghad, ina bhfuil ar a laghad

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach le haghaidh cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
										teaghaisí inacmhainne a bheidh in 600 000 díobh.
70	C3.1 R3-2 Pleanáil láraithe chun an soláthar tithíochta a mhéadú	Garsprioc	Comhaontuithe idir cúigí agus bardais maidir le 900 000 teaghais nua a réadú	Síniú comhaontuithe idir na cúigí agus na bardais				R2	2023	Síniú comhaontuithe idir cúigí agus bardais maidir le líon na dteaghaisí nua a bhaineann go sonrach le bardasacht atá le cur i gcrích chun 900 000 teaghais nua a chur i gcrích go náisiúnta, lena n-áirítear trí chlaochlú, faoi 2030, a mbeidh 600 000 díobh ar a laghad inacmhainne. Beidh na heilimintí seo a leanas ar a laghad san áireamh sna comhaontuithe sin: (1)spriocanna le haghaidh líon na dteaghaisí a bhaineann go sonrach le bardas atá le réadú, lena léirítear ar leithligh líon na dteaghaisí inacmhainne, (2)foráil lena sonraítear na hacmhainní agus na hionstraimí Stáit a bheidh le húsáid, agus (3)amlíne chun na teaghaisí nua a réadú.
71	C3.1 R3-3 Pleanáil láraithe chun tithíocht a mhéadú soláthar	Garsprioc	Seoladh córas faireacháin chun comhaontuithe le bardais a chur chun feidhme	Seoladh an chórais faireacháin				R3	2023	Cuirfear córas faireacháin i bhfeidhm chun faireachán a dhéanamh ar an dul chun cinn i gcur chun feidhme na gcomhaontuithe arna síniú idir na cúigí agus na bardais, i.e. chun faireachán a dhéanamh ar an dul chun cinn maidir le teaghaisí nua a chur i gcrích.
72	C3.1 R3-4 Pleanáil láraithe chun an soláthar tithíochta a mhéadú	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm an dlí lena leagtar síos na gníomhaíochtaí breise a rinne an Stát chun comhaontuithe maidir le tógáil comhaontuithe nua a fhorfheidhmiú teaghaisí	Foráil sa dlí lena bhforáiltear dá theacht i bhfeidhm				R2	2025	Teacht i bhfeidhm an dlí lena gceadaítear don rialtas náisiúnta idirghabháil a dhéanamh le caingean riaracháin nó dhlíthiúil i gcás sárú ar oibleagáidí conarthacha faoi na comhaontuithe cúigeacha nó réigiúnacha maidir le teaghaisí nua a réadú. Áireofar sa dlí forálacha lena gceadófar don rialtas spriocanna a shocrú, a bhaint amach agus a fhorfheidhmiú maidir le teaghaisí nua a réadú, lena n-áirítear teaghaisí inacmhainne.
73	C3.1 R4-1 Méadú ar spleáchas ioncaim	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm reachtaíochta chun an t-uasmhéid bliantúil a mhéadú méadú cíosa le haghaidh	Foráil sa reachtaíocht lena bhforáiltear dá teacht i bhfeidhm				R1	2022	Teacht i bhfeidhm reachtaíochta lena méadaítear an t-uasmhéadú bliantúil inghlactha féideartha ar chíos míosúil i dtithíocht shóisialta go EUR 50 do thionóntaí meánioncaim agus EUR 100 do thionóntaí ardioncaim tionóntaí ioncaim ag tosú ón 1 Eanáir 2022.

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach le haghaidh cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
	cíos		tionóntaí meánioncaim go hardioncaim a bhfuil cónaí orthu i dtithíocht shóisialta							Sainmhíneofar tionóntaí meánioncaim mar thionóntaí ag a bhfuil ioncam bliantúil idir EUR 47 948 agus EUR 56 527 (teaghlaigh aon duine) nó idir EUR 55 486 agus EUR 75 369 (teaghlaigh ilbhaill) (leibhéal praghsanna 2022). Sainmhíneofar tionóntaí ardioncaim mar thionóntaí a bhfuil ioncam bliantúil acu atá os cionn uasteorainn na gcorrlach sin.
74	C3.1 R5-1 Dlús a chur leis an bpróiseas tógála cónaithe agus le nósanna imeachta tógála cónaithe	Garsprioc	Litir chuig an bParlaimint maidir le scrogaill sa phróiseas pleanála lena sainaithnítear réitigh fhéideartha a foilsíodh	Foilsiú na litreach chuig an bParlaimint				R4	2022	Foilsiú litreach chuig an bParlaimint ón Aireacht Gnóthaí Baile agus Caidrimh leis an Ríocht Aontaithe ina sainaithnítear gníomhaíochtaí chun aghaidh a thabhairt ar scrogaill a chuireann moill ar an bpróiseas pleanála, ar eisiúintí ceadanna agus ar nósanna imeachta dlíthiúla a bhaineann le tionscadail foirgneamh cónaithe, lena n-áirítear trí leasuithe reachtacha más gá; agus amchlár ina mbeidh céimeanna nithiúla chun na gníomhaíochtaí a chur chun feidhme.
75	C3.1 R5-2 Dlús a chur leis an bpróiseas tógála cónaithe agus le nósanna imeachta tógála cónaithe	Garsprioc	Gníomhaíochtaí chun dlús a chur leis an bpróiseas pleanála do thionscadail tithíochta	Cur chun feidhme na sraithe suntasaí gníomhaíochtaí a sainaithníodh sa litir chuig an bParlaimint				R1	2024	Déanfar sraith shuntasach gníomhaíochtaí a shainaithnítear sa litir chuig an bParlaimint faoi gharsprioc 74 chun dlús a chur leis an bpróiseas pleanála do thionscadail foirgneamh cónaithe. Áireofar leis sin ar a laghad i) gníomhaíochtaí chun feabhas a chur ar an eolas atá ag bardais agus cuideachtaí tógála ar na nósanna imeachta pleanála, ii) foireann saineolaithe a bhunú a bheidh in ann cabhrú le bardais agus corparáidí tithíochta dlús a chur leis na nósanna imeachta is gá chun teaghaisí nua a bhaint amach agus iii) foireann náisiúnta a bhunú a bheidh in ann cabhrú le bardais aghaidh a thabhairt ar scrogaill sna nósanna imeachta pleanála, córas a sheoladh chun faireachán a dhéanamh ar dhul chun cinn maidir le dlús a chur le nósanna imeachta.
77	C3.1 I1-2 Tionscadail tógála nua a dhíghlasáil	Sprioc	Oibreacha foirgníochta (roinn 1)		Líon	0	10 000	R4	2024	Tar éis tacaíocht airgeadais tríd an scéim fóirdheontais do bhardais a fhormheas, tosófar ar 10 000 teaghais a thógáil.

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach le haghaidh cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
78	C3.1 I1-3 Tionscadail tógála nua a dhíghlasáil	Sprioc	Oibreacha foirgníochta (alt 2)		Líon	10 000	31 000	R4	2025	Tar éis tacaíocht airgeadais tríd an scéim fóirdheontais do bhardais a fhormheas, cuirfear tús le 21 000 teaghais bhreise a thógáil.
79	C3.1 I1-4 Tionscadail tógála nua a dhíghlasáil	Sprioc	Oibreacha foirgníochta (alt 3)		Líon	31 000	100 000	R2	2026	Tar éis tacaíocht airgeadais tríd an scéim fóirdheontais do bhardais a fhormheas, cuirfear tús le 69 000 teaghais bhreise a thógáil.
80	C3.1 I1-5 Tionscadail tógála nua a dhíghlasáil	Garsprioc	Gníomhaíochtaí oiriúnaithe don athrú aeráide curtha chun feidhme	Tuarascáil foilsithe maidir le gníomhaíochtaí oiriúnaithe don athrú aeráide a cuireadh chun feidhme agus a maoiníodh faoin scéim fóirdheontais				R2	2026	Foilseoidh an Aireacht um Ghnóthaí Baile agus um Chaidreamh Ríochta tuarascáil. Cuirfear fianaise cháilíochtúil ar fáil sa tuarascáil go bhfuil gníomhaíochtaí oiriúnaithe don athrú aeráide a chomhlíonann na híoschaighdeáin arna leagan síos ag cúnaint ábhartha curtha chun feidhme i gcomhréir leis na hiarratais fhormheasta ar fhóirdheontas. Is éard a bheidh sna cúnaint comhaontuithe idir cúigí, bardais agus páirtithe leasmhara eile sa phróiseas tógála cónaithe agus tráchtála ina ngeallann na páirtithe leasmhara íoschaighdeáin maidir le tógáil oiriúnaitheach an athraithe aeráide ar thalamh príobháideach agus poiblí maidir le cosaint ar theas, triomach, tuilte báistiúla, tuilte abhann agus tuilte cósta chomh maith le cuimsitheacht an dúlra.
81	C3.2 I1-1 Scéim fóirdheontais le haghaidh inbhuanaitheacht réadmhaoine san earnáil phoiblí	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm an rialacháin lena mbunaítear an scéim fóirdheontais athchóirithe	Foráil sa rialachán lena léirítear a theacht i bhfeidhm				R2	2022	Teacht i bhfeidhm an rialacháin lena mbunaítear an scéim fóirdheontais athchóirithe. Cuirfidh an scéim fóirdheontais fóirdheontais ar fáil d’úinéirí réadmhaoine poiblí, amhail foirgnimh riarachán áitiúil nó institiúidí oideachais agus sláinte, chun éifeachtúlacht fuinnimh na bhfoirgneamh a fheabhsú.
82	C3.2 I1-2 Scéim fóirdheontais le haghaidh na hinbhuanaitheachta	Sprioc	Suim an laghdaithe bhliantúil ar astaíochtaí CO2 (in Kton) ó gach ceann formheasta		Cileatóin laghduithe ar astaíochtaí CO2 in aghaidh an bliain	0	110	R1	2025	Is éard a bheidh in athchóirithe formheasta agus idirghabhálacha éifeachtúlachta fuinnimh faoin scéim fóirdheontais laghdú CO2 110 gcileathonna in aghaidh na bliana, mar meastachán ex ante. Beidh an méid seo a leanas ag na hidirghabhálacha:

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach le haghaidh cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
	d’eastát réadach san earnáil phoiblí		athchóirithe agus idirghabhálacha éifeachtúlachta fuinnimh arna bhfóirdheonú faoin scéim							an cuspóir laghdú 30 % ar a laghad a bhaint amach ar an meán ar astaíochtaí gás ceaptha teasa díreacha agus indíreacha i gcomparáid leis na hastaíochtaí ex ante.
83	C3.2 I2-1 Fóirdheontas infheistíochta le haghaidh fuinneamh inbhuanaithe agus coigilteas fuinnimh	Sprioc	Idirghabhálacha inbhuanaithe fuinnimh agus coigilte fuinnimh fóirdheonaithe		Líon na n-idirghabhálacha fóirdheonaithe	231 985	456 985	R1	2026	Déanfar fóirdheonú ar 225 000 idirghabháil ar a laghad faoin bhfóirdheontas infheistíochta le haghaidh fuinneamh inbhuanaithe agus coigilteas fuinnimh (coirí gréine, naisc theirmeacha, insliú, teaschaidéil agus, ó 2023 ar aghaidh, suiteálacha cócaireachta leictreacha). Beidh sé de chuspóir ag na hidirghabhálacha laghdú 30 % ar a laghad ar an éileamh príomhúil ar fhuinneamh a bhaint amach ar an meán. Tagróidh an ceanglas sin d’iomlán na n-idirghabhálacha ar tugadh fóirdheontas ina leith faoi spriocanna 83, 128 agus 129.

D.Comhábhar 4: TRENGTHENINGthe LABOUR MARKET, PENSIONSIONS AND FUTURE-ORIENTED EDUCATION GAOLMHARA▼

Is é is cuspóir don chomhpháirt sin de phlean téarnaimh agus athléimneachta na hÍsiltíre, ina bhfuil ceithre athchóiriú agus sé infheistíocht, (i) an margadh saothair agus an córas pinsean a ullmhú do dhúshláin atá ann faoi láthair agus a bheidh ann amach anseo agus (ii) caillteanais foghlama mar thoradh ar an bpaindéim a chomhrac agus an nuálaíocht dhigiteach san oideachas a chur chun cinn ag an am céanna. Is é is aidhm do na bearta a áirítear sa chomhpháirt seo na difríochtaí idir fostaithe agus daoine féinfhostaithe a laghdú agus dul i ngleic le féinfhostaíocht bhréagach, chomh maith le hinfheistíocht a dhéanamh in infhostaitheacht inbhuanaithe an lucht saothair trí dheiseanna uas-scilithe agus athscilithe. Ina theannta sin, tá sé beartaithe an dara colún den chóras pinsean a athchóiriú ionas go mbeidh sé in oiriúint níos fearr don mhargadh saothair atá ag athrú agus cothroime idirghlúine, trédhearcacht agus athléimneacht turrainge á bhfeabhsú ag an am céanna. I réimse an oideachais, tá bearta beartaithe chun dul i ngleic leis an gcaillteanas oideachais a tharla mar thoradh ar dhúnadh scoileanna le linn phaindéim COVID-19. Áirítear sa chomhpháirt freisin infheistíocht chun nuálaíocht dhigiteach a chothú san oideachas.

Is é is aidhm don chomhpháirt rannchuidiú le Moltaí Tírshonracha a dhírítear ar an Ísiltír, go háirithe chun a áirithiú go mbeidh an dara colún de chóras na bpinsean níos trédhearcaí, níos cothroime ó ghlúin go glúin agus níos athléimní i gcoinne suaití (Moladh Tírshonrach 1 in 2019 agus Moladh Tírshonrach 1 in 2022), chun na dreasachtaí do dhaoine féinfhostaithe gan fostaithe a laghdú, agus cosaint shóisialta leordhóthanach do dhaoine féinfhostaithe á cur chun cinn ag an am céanna agus chun dul i ngleic le féinfhostaíocht bhréagach, chomh maith le tionchar fostaíochta (agus sóisialta) ghéarchéim COVID-19 a mhaolú, agus scileanna a neartú go háirithe scileanna na ndaoine sin atá ar imeall mhargadh an tsaothair agus scileanna neamhghníomhacha (Moladh Tírshonrach 2 in 2019, Moladh Tírshonrach 2 in 2020 agus Moladh Tírshonrach 3 in 2022).

Táthar ag súil nach ndéanfaidh aon bheart sa chomhpháirt seo dochar suntasach do chuspóirí comhshaoil de réir bhrí Airteagal 17 de Rialachán (AE) 2020/852, agus an tuairisc ar na bearta agus na céimeanna maolaitheacha a leagtar amach sa phlean téarnaimh agus athléimneachta i gcomhréir leis an Treoir Theicniúil ‘Gan dochar suntasach a dhéanamh’ (2021/C58/01) á cur san áireamh.

4.1.Tuairisc ar na hathchóirithe agus ar na hinfheistíochtaí le haghaidh tacaíocht airgeadais neamh-inaisíoctha

Athchóiriú C4.1 R1: Laghdú ar asbhaint na ndaoine féinfhostaithe

Is é is aidhm don athchóiriú an difríocht sa chóireáil cánach idir fostaithe agus daoine féinfhostaithe a laghdú. Déanfar an t-uasmhéid a fhéadfaidh daoine féinfhostaithe a asbhaint óna gcánacha a laghdú de réir a chéile i gcéimeanna ó EUR 6 310 in 2022 go EUR 3 710 nó níos lú in 2026. Sroichfidh an t-uasmhéid in-asbhainte a leibhéal struchtúrach EUR 1 200 nó níos lú in 2030.

Tabharfar an t-athchóiriú chun críche faoin 31 Márta 2023.

Athchóiriú C4.1 R2: Árachas míchumais do dhaoine féinfhostaithe

Is é is aidhm don athchóiriú cumhdach cosanta sóisialta daoine féinfhostaithe a mhéadú trí árachas míchumais éigeantach a thabhairt isteach. Is éard a bheidh san athchóiriú forbairt agus teacht i bhfeidhm an dlí lena mbunaítear árachas míchumais éigeantach. Is é is aidhm don dlí cur le cothrom iomaíochta níos fearr idir daoine fostaithe agus daoine féinfhostaithe. Saineofar leis an dlí ar a laghad an grúpa daoine árachaithe agus na gníomhaireachtaí feidhmiúcháin a chuirfidh an t-árachas chun feidhme agus cinnfear leis conas a mhaoineofar an t-árachas. Féadfar foráil a dhéanamh sa dlí maidir le hidirthréimhse réasúnach chun an t-árachas a chur i bhfeidhm go héifeachtach. Sonrófar i litir ón Aire Gnóthaí Sóisialta agus Fostaíochta chuig an bParlaimint na gníomhaíochtaí a rinne na gníomhaireachtaí feidhmiúcháin sainordaithe chun an t-árachas míchumais éigeantach a chur chun feidhme agus tabharfar tuairisc inti ar an gcéad cheann eile

bearta chun oibríochtú iomlán an árachais a áirithiú i gcomhréir leis an dlí lena mbunaítear an t-árachas míchumais éigeantach do dhaoine féinfhostaithe.

Tabharfar an t-athchóiriú chun críche faoin 31 Márta 2026.

Athchóiriú C4.1 R3: Athchóiriú ar an dara colún de chóras na bpinsean

Is é is aidhm don athchóiriú sin an dara colún de chóras pinsin na hÍsiltíre a athchóiriú, agus é mar chuspóir é a dhéanamh níos trédhearcaí, níos cothroime, níos seasmhaí i gcoinne suaití agus níos oiriúnaí do mhargadh saothair atá ag athrú. Is éard a bheidh san athchóiriú teacht i bhfeidhm an dlí lena ndéantar athchóiriú ar an dara colún de chóras na bpinsean agus cinntí ceangailteacha (invaarbesluiten), i.e. arna bhformheas ag an maoirseoir, maidir le sócmhainní pinsin 66 % ar a laghad de shealbhóirí polasaí i gcóras pinsin an dara colún a aistriú chuig córas nua na bpinsean. Leis an dlí, cuirfear deireadh leis an athdháileadh córasach idir aoisghrúpaí éagsúla (doorsneesystematiek),bunófar ráta ranníocaíochta pinsin atá neamhspleách ar aois ina mbeidh fabhrú pinsin a mheaitseálann an ranníocaíocht agus bunófar na rialacha maidir le conarthaí pinsin nua bunaithe ar fhabhrú pinsin i dtéarmaí caipitil.

Tiocfaidh an dlí lena mbunófar an córas nua pinsin i bhfeidhm agus beidh feidhm aige láithreach maidir le conarthaí pinsin a shíneofar tar éis theacht i bhfeidhm an dlí. Féadfaidh idirthréimhse a bheith i bhfeidhm, áfach, maidir le conarthaí pinsin atá ann cheana. Forálfar leis an dlí go ndéanfar, le linn na hidirthréimhse sin, na bearta is gá chun conarthaí pinsin atá ann cheana a leasú agus chun sócmhainní pinsin faoi chonarthaí pinsin atá ann cheana a aistriú chuig an gcóras nua.

Tabharfar an t-athchóiriú chun críche faoin 30 Meitheamh 2026. Athchóiriú C4.1 R4: Dul i ngleic le féinfhostaíocht bhréagach

Is é cuspóir an athchóirithe féinfhostaíocht bhréagach a laghdú. Is éard a bheidh san athchóiriú an méid seo a leanas:

na heilimintí seo a leanas:

a)Litir chuig an bParlaimint ina ndéantar cur síos ar na gníomhaíochtaí atá beartaithe chun féinfhostaíocht bhréagach a laghdú. Sonrófar ann (i) na bearta atá le déanamh chun deireadh a chur leis an moratóir forfheidhmithe ar an dlí lena ndéantar an measúnú ar chaidrimh fostaíochtaa dhírialáil ( Wet dereguleringordeling arbeidsrelaties),

(ii) na gníomhaíochtaí chun forfheidhmiú poiblí an dlí sin a threisiú agus acmhainneacht na ngníomhaireachtaí forghníomhaithe ábhartha a mhéadú, agus (iii) gníomhaíochtaí coisctheacha i gcoinne féinfhostaíocht bhréagach;

b)dlí a fhoilsiú lena modhnaítear an sainmhíniú ar chaidreamh fostaíochta. Is é aidhm fhoriomlán an dlí an sainmhíniú ar chaidreamh fostaíochta a shoiléiriú agus débhríocht ann a laghdú; agus

c)deireadh a chur leis an moratóir forfheidhmiúcháin ar an dlí lena ndírialaítear an measúnú ar chaidrimh fostaíochta (Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties).

Tabharfar an t-athchóiriú chun críche faoin 31 Márta 2025. Infheistíocht C4.1 I1: Tá an Ísiltír fós ag foghlaim

Is é cuspóir na hinfheistíochta staid mhargadh an tsaothair agus infhostaitheacht

daoine aonair i margadh saothair na hÍsiltíre chun cosc a chur orthu a bheith dífhostaithe nó, má tá siad dífhostaithe, chun cabhrú leo filleadh ar an obair. Cuirfidh an infheistíocht tacaíocht airgeadais ar fáil do thrí scéim fóirdheontais shealadacha, ina mbeidh na heilimintí seo a leanas i ngach ceann acu:

a)comhairle maidir le forbairt ghairmiúil chun tacú le daoine a ngairmeacha beatha a atreorú, comhairle a chuireann comhairleoirí gairme cáilithe ar fáil;

b)gníomhaíochtaí oiliúna agus foghlama saor in aisce a sholáthraítear chun tacú le forbairt scileanna; agus

c)tacaíocht do dhaoine aonair trí chonairí earnála saincheaptha laistigh d’earnáil shonrach. Beidh ceann amháin de na heilimintí seo a leanas ar a laghad sna conairí sin: (i) gairmchomhairle (i.e. dírithe ar an bpost, ar na scileanna agus ar an gconair ghairme atá ann faoi láthair), (ii) gairmthreoir (i.e. dírithe ar athruithe gairme agus/nó scileanna agus poist nua), (iii) oiliúint scileanna, nó (iv) comhairle maidir le hinniúlachtaí a fuarthas a aithint.

Déanfar meastóireacht neamhspleách ar éifeachtaí socheacnamaíocha na scéimeanna fóirdheontais faoi ‘Leanann an Ísiltír de bheith ag foghlaim’ agus, mar thoradh air sin, foilseofar tuarascáil meastóireachta beartais. Áireofar sa tuarascáil mheastóireachta faisnéis maidir leis na bealaí a d’fhéadfadh a bheith ann chun feabhas a chur ar phróisis bheartais atá mar bhonn le dearadh agus cur chun feidhme na scéimeanna fóirdheontais. Sa tuarascáil mheastóireachta, tabharfar aird ar leith ar thionchar na scéimeanna fóirdheontais ar ghrúpaí leochaileacha, lena n-áirítear iad siúd a bhfuil leibhéal oideachais gairmoideachais nó leibhéal níos ísle acu. Thairis sin, áireofar sa tuarascáil faisnéis bheartais maidir le héifeacht shocheacnamaíoch agus fhadtéarmach na scéimeanna fóirdheontais. Foilseofar an tuarascáil mheastóireachta ar líne.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 31 Nollaig 2024.

[Infheistíocht C4.1 I2: Foirne Soghluaisteachta Réigiúnacha (RMTanna) A DHÉANAMH]

Infheistíocht C4.1 I3: Buiséad uas-scilithe agus athscilithe do dhaoine dífhostaithe

Is é cuspóir na hinfheistíochta seo (‘Scholingsbudget WW’ nó uas-sciliú agus athsciliú daoine dífhostaithe) méadú a dhéanamh ar athfhostú daoine a fhaigheann sochair dhífhostaíochta shealadacha agus a bhfuil seasamh lag acu i margadh an tsaothair a dheimhnítear trí scór íseal a bheith acu ar an gceistneoir maidir le fad go dtí an margadh saothair (Werkverkenner) nó ar roghnaigh comhairleoir UWV (Gníomhaireacht Árachais Fostaithe na hÍsiltíre) iad mar dhaoine a bhfuil riachtanais oiliúna shonracha acu. Cuirfear cistiú ar fáil do UWV chun cláir oiliúna a mhaoiniú chun cabhrú le daoine sa spriocghrúpa sin uas-sciliú agus athsciliú a dhéanamh. Leis an infheistíocht, cuirfear tacaíocht airgeadais ar fáil do 8 000 clár oiliúna ar a laghad le haghaidh uas-sciliú agus athsciliú daoine ón spriocghrúpa sin chun a bhfostaíocht a éascú.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 30 Meitheamh 2026. Infheistíocht C4.2 I1: An tSaotharlann Náisiúnta Oideachais AI

Cuspóir foriomlán na hinfheistíochta seo feabhas a chur ar oideachas trí phlé agus moladh inscálaithe

réitigh intleachta saorga (IS) don phróiseas foghlama sa bhunoideachas agus/nó sa mheánoideachas. Is é an Bord Stiúrtha don tSaotharlann Náisiúnta Oideachais IS a roghnóidh na tionscadail.

Cuirfidh an infheistíocht tacaíocht airgeadais ar fáil do na nithe seo a leanas:

a)20 tionscadal ar a laghad chun feabhas a chur ar cháilíocht an bhunoideachais agus/nó an mheánoideachais tríd an nuálaíocht dhigiteach, a roghnóidh Bord Stiúrtha na Saotharlainne Náisiúnta Oideachais IS;

b)as measc na dtionscadal roghnaithe, rannchuideoidh cur i gcrích 10 dtionscadal ar a laghad le ceann amháin ar a laghad de na cuspóirí seo a leanas: (i) oideachas saincheaptha a neartú; (ii) táirgí agus/nó seirbhísí oideachais a sholáthar a bhfuil sé d’acmhainn acu spreagadh na mac léinn a mhéadú;

(iii) eolas nó inniúlacht múinteoirí nó mac léinn a mhéadú nó; (iv) an t-am atá ar fáil do mhúinteoirí chun tacú le mic léinn a mhéadú; agus

c)is é an toradh a bheidh ar na tionscadail roghnaithe dhá tháirge ar a laghad lena gcuirfear réitigh nuálacha oideachais dhigitigh chun cinn a bhfuil Leibhéal Réidhe Teicneolaíochta (LRT) 6 bainte amach acu (céim dheiridh LUT roimh chéim an mhargaidh).

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 31 Nollaig 2025. Infheistíocht C4.2 I2: Tacaíocht do dhaoine nua chun caillteanais foghlama a chosc

Is é aidhm na hinfheistíochta seo caillteanais foghlama do nuatheachtaithe a chosc, mar gheall ar phaindéim COVID-19, amhail iad siúd a eascraíonn as dúnadh scoileanna. Gheobhaidh cláir bhunscoile agus mheánscoile maoiniú a chuirfidh ar a gcumas tacaíocht a chur ar fáil do dhaltaí meánscoile a bhfuil cúlra imirceach acu agus atá ina gcónaí san Ísiltír le níos lú ná dhá bhliain nó do dhaltaí bunscoile a bhfuil cúlra imirceach acu atá san Ísiltír le níos lú ná ceithre bliana.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 31 Nollaig 2023. Infheistíocht C4.2 I3: Tacaíocht do dhaltaí sa bhliain dheireanach den mheánscoil

Is é aidhm na hinfheistíochta seo tacaíocht bhreise a chur ar fáil do dhaltaí sa bhliain dheireanach den mheánscoil chun caillteanais foghlama de bharr phaindéim COVID-19 a mhaolú, amhail iad siúd a eascraíonn as dúnadh scoileanna. Is éard a bheidh san infheistíocht ardán ar líne arna sheoladh ag an Aireacht Oideachais, Cultúir agus Eolaíochta le hábhair foghlama chun tacú le daltaí lena scrúdú deiridh sa mheánscoil agus maoiniú breise do bhoird scoile san oideachas meánscoile lena gcuirfear ar chumas scoileanna tacaíocht bhreise a chur ar fáil do dhaltaí sa bhliain dheireanach den mheánscoil. Gheobhaidh boird scoile ina bhfuil daltaí faoi mhíbhuntáiste tacaíocht airgeadais bhreise.

Tabharfar cur chun feidhme na hinfheistíochta chun críche faoin 31 Nollaig 2022.

Infheistíocht C4.2 I4: Ríomhairí glúine agus táibléid don oideachas ar líne agus don oideachas hibrideach chun caillteanais foghlama a chomhrac agus a mhaolú

Is é is aidhm don infheistíocht tacú le scoileanna oideachas hibrideach agus oideachas ar líne a eagrú chun caillteanais foghlama mar gheall ar phaindéim COVID-19 a chomhrac agus a mhaolú, amhail na caillteanais sin a eascraíonn as dúnadh scoileanna. Is éard a bheidh sna hinfheistíochtaí 75 000 gléas (ríomhairí glúine agus táibléid) a sholáthar do scoileanna roghnaithe chun oideachas ar líne agus hibrideach a éascú do mhic léinn sa bhunoideachas, sa mheánoideachas agus sa ghairmoideachas meánscoile.

Bhí cur chun feidhme na hinfheistíochta le bheith tugtha chun críche faoin 31 Nollaig 2021.

4.2.Garspriocanna, spriocanna, táscairí agus amchlár le haghaidh faireachán agus cur chun feidhme maidir le tacaíocht airgeadais neamh-inaisíoctha

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach le haghaidh cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
84	C4.1 R1-1	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm an dlí lena laghdaítear an asbhaint chánach do dhaoine féinfhostaithe	Foráil sa dlí				R1	2023	Teacht i bhfeidhm an dlí maidir le laghdú
				foráil a dhéanamh maidir lena						asbhaint chánach bhliantúil do dhaoine féinfhostaithe
	Laghdú ar			teacht i bhfeidhm						ó EUR 6 310 in 2022 go EUR 5 660 nó níos lú in
	féinfhostaithe									2023, EUR 5 010 nó níos lú in 2024, EUR 4 360 nó
	daoine									níos lú in 2025 agus EUR 3 710 nó níos lú in 2026. Tá an
	asbhaint									Laghdóidh an dlí an difríocht i gcóireáil cánach
										idir fostaithe agus daoine féinfhostaithe.
85	C4.1 R2-1 Árachas míchumais do dhaoine féinfhostaithe	Garsprioc	An dlí lena mbunaítear árachas míchumais éigeantach do dhaoine féinfhostaithe a fhoilsiú san Iris Oifigiúil	Foilsiú san Iris Oifigiúil				R1	2025	An dlí lena mbunaítear árachas míchumais éigeantach do dhaoine féinfhostaithe a fhoilsiú san Iris Oifigiúil. Is é is aidhm don dlí cur le cothrom iomaíochta níos fearr idir daoine fostaithe agus daoine féinfhostaithe. Saineofar leis an dlí an grúpa daoine árachaithe agus na gníomhaireachtaí feidhmiúcháin a chuirfidh an t-árachas chun feidhme agus cinnfear leis conas a mhaoineofar an t-árachas. Féadfar foráil a dhéanamh sa dlí maidir le hidirthréimhse réasúnach chun an t-árachas a chur i bhfeidhm go héifeachtach.
										Maidir le treoracha cur chun feidhme lena gceanglaítear ar na gníomhaireachtaí feidhmiúcháin lena mbaineann ullmhú chun árachas míchumais éigeantach a thabhairt isteach do dhaoine féinfhostaithe, eiseoidh an Aireacht Gnóthaí Sóisialta agus Fostaíochta iad agus beidh feidhm acu nuair a fhoilseofar an dlí.
86	C4.1 R2-2 Árachas míchumais do dhaoine féinfhostaithe	Garsprioc	Litir chuig an bParlaimint maidir le stádas chur chun feidhme an árachais éigeantaigh míchumais	Litir chuig an bParlaimint				R1	2026	I litir ón Aire Gnóthaí Sóisialta agus Fostaíochta chuig an bParlaimint, sonrófar na gníomhaíochtaí a rinne na gníomhaireachtaí feidhmiúcháin sainordaithe chun an t-árachas míchumais éigeantach a chur chun feidhme agus tabharfar tuairisc inti ar na chéad chéimeanna eile chun an méid seo a leanas a dhéanamh: oibríochtú iomlán an árachais i

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
										i gcomhréir leis an dlí lena mbunaítear an t-árachas míchumais éigeantach do dhaoine féinfhostaithe.
87	C4.1 R3-1 Athchóiriú ar an dara colún de chóras na bpinsean	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm an dlí lena ndéantar athchóiriú ar an dara colún de chóras na bpinsean	Foráil sa dlí lena bhforáiltear dá theacht i bhfeidhm				R1	2023	Teacht i bhfeidhm an dlí lena ndéantar athchóiriú ar an dara colún de chóras na bpinsean. Leis an dlí, cuirfear deireadh leis an athdháileadh córasach idir aoisghrúpaí éagsúla (doorsneesystematiek),bunófar ráta ranníocaíochta pinsin aois-neamhspleách le fabhrú cearta pinsin a bheidh ag teacht leis an ranníocaíocht agus bunófar na rialacha maidir le conarthaí pinsin nua bunaithe ar fhabhrú pinsin i dtéarmaí caipitil. Beidh feidhm ag an dlí láithreach maidir le conarthaí pinsin a shíneofar tar éis theacht i bhfeidhm an dlí. Féadfar foráil a dhéanamh sa dlí d'idirthréimhse réasúnta do chonarthaí pinsin atá ann cheana. Féadfar conarthaí pinsin le ráta ranníocaíochta forchéimnitheach a dhíolmhú ón dlí nua.
88	C4.1 R3-2 Athchóiriú ar an dara colún de chóras na bpinsean	Garsprioc	Pleananna don aistriú chuig córas pinsin nua tugtha chun críche agus foilsithe	Pleananna um aistriú a fhoilsiú ar shuíomhanna gréasáin cistí pinsin				R1	2025	Foilseoidh cistí pinsin pleananna aistrithe atá tugtha chun críche le haghaidh conarthaí pinsin atá faoina mbainistíocht ar a suíomhanna gréasáin. Sonrófar sna pleananna sin an comhaontú idir ionadaithe fostóirí agus fostaithe (i.e. na comhpháirtithe sóisialta) maidir le téarmaí na gconarthaí pinsin nua agus aistriú sócmhainní pinsin chuig an gcóras pinsin nua.
89	C4.1 R3-3 Athchóiriú ar an dara colún de chóras na bpinsean	Garsprioc	Pleananna cur chun feidhme na gcistí pinsin tugtha chun críche agus foilsithe	An plean cur chun feidhme a chur faoi bhráid an Mhaoirseora agus é a fhoilsiú ar shuíomhanna gréasáin na gcistí pinsin				R1	2026	Déanfaidh cistí pinsin pleananna cur chun feidhme a tharraingt suas le haghaidh na bpleananna aistrithe a luaitear i gcloch mhíle 88. Tabharfar tuairisc sna pleananna cur chun feidhme sin ar an gcaoi a bhforghníomhófar na conarthaí pinsin nua a luaitear i gcloch mhíle 88 agus ar an gcaoi a gcuirfear an t-aistriú chuig an gcóras pinsin nua chun feidhme. Cuirfear na pleananna cur chun feidhme faoi bhráid mhaoirseoir na gcistí pinsin agus foilseofar iad ar shuíomhanna gréasáin na gcistí pinsin.

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
89a	C4.1 R3-3 Athchóiriú ar an dara colún de chóras na bpinsean	Sprioc	Cinntí formheasta maidir le sócmhainní pinsin sealbhóirí polasaí a aistriú chuig an gcóras pinsin nua		Céatadán na sealbhóirí polasaí	0	66 %	R2	2026	Déanfaidh cistí pinsin cinntí ceangailteacha (invaarbesluiten), i.e. arna bhformheas ag an maoirseoir, maidir le sócmhainní pinsin 66 % ar a laghad de shealbhóirí polasaí i gcóras pinsin an dara colún a aistriú chuig an gcóras pinsin nua. Sonrófar sna cinntí sin dáta aistrithe an 1 Eanáir 2027 ar a dhéanaí.
90	C4.1 R4-1 Dul i ngleic le féinfhostaíocht bhréagach	Garsprioc	Plean gníomhaíochta chun féinfhostaíocht bhréagach a laghdú curtha faoi bhráid na Parlaiminte	Litir chuig an bParlaimint ina sonraítear an plean gníomhaíochta				R4	2022	Seolfaidh rialtas na hÍsiltíre litir chuig an bParlaimint ina sonrófar na gníomhaíochtaí atá beartaithe chun féinfhostaíocht bhréagach a laghdú. Tabharfar tuairisc ann (a) ar na bearta atá le déanamh chun deireadh a chur leis an moratóir forfheidhmiúcháin ar an dlí lena ndírialaítear an measúnú ar chaidrimh fostaíochta, (b) ar na gníomhaíochtaí chun forfheidhmiú poiblí an dlí sin a threisiú agus acmhainneacht na ngníomhaireachtaí forghníomhaitheach ábhartha a mhéadú, agus (c) ar ghníomhaíochtaí coisctheacha i gcoinne na féinfhostaíochta bréagaí.
91	C4.1 R4-2 Dul i ngleic le féinfhostaíocht bhréagach	Garsprioc	Dlí lena modhnaítear an sainmhíniú ar chaidreamh fostaíochta a fhoilsiú san Iris Oifigiúil	Foilsiú an dlí san Iris Oifigiúil				R1	2025	An dlí lena modhnófar an sainmhíniú ar chaidreamh fostaíochta a fhoilsiú san Iris Oifigiúil. Tiocfaidh an dlí i bhfeidhm agus beidh sé infheidhme go hiomlán faoin 1 Eanáir 2026 ar a dhéanaí.
92	C4.1 R4-3 Dul i ngleic le féinfhostaíocht bhréagach	Garsprioc	Moratóir forfheidhmiúcháin ar an dlí lena ndéantar an measúnú ar chaidrimh fostaíochta a dhírialú díothaithe	Litir chuig an bParlaimint lena gcuirtear deireadh leis an moratóir forfheidhmiúcháin				R1	2025	Cuirfear deireadh leis an moratóir forfheidhmiúcháin ar an dlí lena ndírialaítear an measúnúar chaidrimh fostaíochta ( Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties).
93	C4.1 I1-1 Tá an Ísiltír fós ag foghlaim	Sprioc	Comhairle ghairme chun tacú le daoine aonair		Líon na ndaoine aonair a fhaigheann gairmthreoir	0	68 705	R3	2020	Gheobhaidh 68 705 dhuine aonair comhairle forbartha gairmiúla chun a ngairmeacha beatha arna soláthar ag comhairleoirí gairme cáilithe a atreorú.

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
94	C4.1 I1-2 Tá an Ísiltír fós ag foghlaim	Sprioc	Oiliúint scileanna chun tacú le daoine aonair		Líon na ndaoine aonair a fhaigheann scileanna oiliúint	0	119 000	R4	2022	119 000 duine aonair a ghlacfaidh páirt i ngníomhaíochtaí oiliúna agus foghlama saor in aisce chun tacú le forbairt scileanna.
95	C4.1 I1-3 Tá an Ísiltír fós ag foghlaim	Sprioc	Conairí earnála saincheaptha chun tacú leis an aistriú chuig an bhfostaíocht		Líon na gconairí saincheaptha a cruthaíodh	0	21	R2	2023	cruthófar 21 chonair earnála shaincheaptha. Beidh ceann amháin de na heilimintí seo a leanas ar a laghad sna conairí sin: comhairle ghairme (i.e. dírithe ar an bpost, ar scileanna agus ar an gconair ghairme atá ann faoi láthair), gairmthreoir (i.e. dírithe ar athruithe gairme agus/nó scileanna agus poist nua), oiliúint scileanna agus aitheantas ar chomhairle maidir le hinniúlachtaí a fuarthas.
96	C4.1 I1-4 Tá an Ísiltír fós ag foghlaim	Garsprioc	Meastóireacht neamhspleách ar thionchar socheacnamaíoch na scéimeanna fóirdheontais faoi ‘An Ísiltír’ leanann sé de bheith ag foghlaim”	Meastóireacht neamhspleách curtha i gcrích agus an tuarascáil foilsithe				R4	2024	Déanfar meastóireacht neamhspleách ar éifeachtaí socheacnamaíocha na scéimeanna fóirdheontais faoi ‘Leanann an Ísiltír de bheith ag foghlaim’. Áireofar sa tuarascáil mheastóireachta faisnéis maidir leis na bealaí a d’fhéadfadh a bheith ann chun feabhas a chur ar phróisis bheartais atá mar bhonn le dearadh agus cur chun feidhme na scéimeanna. Sa tuarascáil mheastóireachta, tabharfar aird ar leith ar thionchar na scéimeanna fóirdheontais ar ghrúpaí leochaileacha, lena n-áirítear iad siúd a bhfuil leibhéal oideachais gairmoideachais nó leibhéal níos ísle acu. Áireofar sa tuarascáil faisnéis bheartais maidir le héifeacht shocheacnamaíoch agus fhadtéarmach na scéimeanna fóirdheontais. Foilseofar an tuarascáil mheastóireachta ar líne.
97a	C4.1 I3-1 Buiséad uas-scilithe agus athscilithe do dhaoine dífhostaithe	Garsprioc	Teacht i bhfeidhm dlí buiséid	Foráil sa dlí lena bhforáiltear do chreat airgeadais				R4	2023	Teacht i bhfeidhm dlí bhuiséadaigh lena bhforáiltear do chreat airgeadais trína gcuirfear buiséad struchtúrach ar fáil chun uasoiliúint agus athoiliúint a chur ar dhaoine a fhaigheann sochair dhífhostaíochta shealadacha agus a bhfuil seasamh lag acu i margadh an tsaothair.

Líon	Beart Gaolmhar (Athchóiriú nó Infheistíocht)	Garsprioc/ Sprioc	Ainm	Táscairí cáilíochtúla (le haghaidh garspriocanna)	Táscairí cainníochtúla (le haghaidh spriocanna)			Amlíne tháscach maidir le cur i gcrích		Tuairisc ar gach garsprioc agus sprioc
					Aonad	Bonnlíne	Cuspóir	Ráithe	Bliain
98a	C4.1 I3-2 Buiséad uas-scilithe agus athscilithe do dhaoine dífhostaithe	Sprioc	Maoiniú clár oiliúna chun daoine dífhostaithe a uas-sciliú agus a athsciliú		Líon na gclár oiliúna	0	8 000	R2	2026	Maoineofar 8 000 clár oiliúna ar a laghad sa tréimhse 2023-2025 le haghaidh uas-sciliú agus athsciliú do dhaoine a fhaigheann sochair dhífhostaíochta shealadacha agus a bhfuil seasamh lag acu i margadh an tsaothair.
101	C4.2 I1-1 An tSaotharlann Náisiúnta Oideachais AI	Sprioc	Tionscadail a roghnaíodh chun réitigh nuálacha oideachais dhigitigh a chur chun cinn		Líon na dtionscadal	0	20	R2	2024	Roghnóidh Bord Stiúrtha an Bhoird Náisiúnta Oideachais maidir leis an Intleacht Shaorga 20 tionscadal ar a laghad chun feabhas a chur ar cháilíocht an bhunoideachais agus/nó an mheánoideachais tríd an nuálaíocht dhigiteach.
102	C4.2 I1-2 An tSaotharlann Náisiúnta Oideachais AI	Sprioc	Tionscadail a chuireann réitigh nuálacha san oideachas digiteach chun cinn curtha i gcrích		Líon na dtionscadal	0	10	R4	2025	As measc na dtionscadal a roghnófar, tabharfar 10 dtionscadal ar a laghad chun críche a rannchuidigh le ceann amháin ar a laghad de na cuspóirí seo a leanas: (i) oideachas saincheaptha a neartú; (ii) táirgí agus/nó seirbhísí oideachais a sholáthar a bhfuil sé d’acmhainn acu spreagadh na mac léinn a mhéadú; (iii) eolas nó inniúlacht múinteoirí nó mac léinn a mhéadú; (iv) an t-am atá ar fáil do mhúinteoirí a mhéadú chun tacú le mic léinn.
103	C4.2 I1-3 An tSaotharlann Náisiúnta Oideachais AI	Sprioc	Seachadadh dhá tháirge le Leibhéal Réidhe Teicneolaíochta 6		Líon na dtáirgí	0	2	R4	2025	Beidh mar thoradh ar na tionscadail roghnaithe dhá tháirge ar a laghad lena gcuirfear réitigh nuálacha oideachais dhigitigh chun cinn a bhfuil Leibhéal Réidhe Teicneolaíochta 6 bainte amach acu.
104	C4.2 I2-1 Tacaíocht do dhaoine nua chun caillteanais foghlama a chosc	Sprioc	Tacaíocht do chláir scoile bunscoileanna agus meánscoileanna chun tacaíocht bhreise a chur ar fáil do dhaoine nua		Líon na mbunscoileanna agus na meánscoileanna a fhaigheann maoiniú trína gcláir scoile	0	2 198	R4	2023	Gheobhaidh cláir scoile 1 800 bunscoil agus 398 meánscoil ar a laghad cistiú lena gcuirfear ar a gcumas tacaíocht a chur ar fáil do nuatheachtaithe chun caillteanais foghlama de dheasca phaindéim COVID-19 a chosc.