Foilsiú iarratais ar ainm a chlárú de bhun Airteagal 50(2)(a) de Rialachán (AE) Uimh. 1151/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le scéimeanna cáilíochta do tháirgí talmhaíochta agus do tháirgí bia

(2022/C 478/10)

Leis an bhfoilseachán seo, tugtar an ceart chun cur i gcoinne an iarratais de bhun Airteagal 51 de Rialachán (AE) Uimh. 1151/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (1) laistigh de 3 mhí ó dháta an fhoilseacháin seo.

DOICIMÉAD AONAIR

“Aceite de Madrid”

Uimh. AE: PDO-ES-02812 – 12.11.2021

STFC (X) TGFC ( )

1.   Ainm(neacha)

“Aceite de Madrid”

2.   Ballstát nó tríú tír

An Spáinn

3.   Tuairisc ar an táirge talmhaíochta nó ar an táirge bia

3.1.   An cineál táirge

Aicme 1.5. Olaí agus saillte

3.2.   Tuairisc ar an táirge lena mbaineann an t-ainm in (1)

Ola olóige úríon a dhéantar as torthaí an chrainn olóige (Olea europaea L.) trí mheán meicniúil amháin.

Pioctar na hológa go díreach ón gcrann nuair is 4 ar a mhéad a leibhéal aibíochta.

Saintréithe fisiceacha agus ceimiceacha:

—	Aigéadacht (arna léiriú mar aigéad oiléach) ≤ 0.5 %

—	Luach sárocsaíde ≤ 14 mEq O2/kg

—	Ionsúiteacht ultraivialait: K270 ≤ 0.18 agus K232 ≤ 2.00.

—	Polaifeanóil iomlána: 300 mg/kg ar a laghad

—	Líocha iomlána: 10 mg/kg ar a laghad

Is gá go mbeadh na luachanna nach gcuirtear ar fáil laistigh de na teorainneacha dlíthiúla, i gcomhréir le reachtaíocht ábhartha an Aontais Eorpaigh.

Saintréithe orgánaileipteacha:

Éilítear le hanailís orgánaileipteach ar “Aceite de Madrid” próifíl chéadfach ar déine measartha ard nó ard agus 3 thuairisceoir ar a laghad, is é sin dea-bholaithe boltanacha díreacha nó dea-bholaithe boltanacha i gcúl na sróine le bheith incháilithe lena ndeimhniú. Is iad na dea-bholaithe is mó a bhaineann leo bolaithe d’ológa, almóinní, féar, duilleoga, úll, trátaí agus banana.

Áirítear leis an bpróifíl orgánaileipteach freisin blas éadrom d’ológa folláine úra agus de thorthaí agus cothromaíocht de shaintréithe searbha agus géire a bheith ann ina bhfuil íosneart de 2 phointe agus nach sáraítear léi an blas torthaí de bhreis agus 2 phointe.

Blas torthaí airmheánach	Mf ≥ 3.5
Searbhas airmheánach	Níos mó ná 2 phointe
Géire airmheánach	Níos mó ná 2 phointe
Cothromú	Tá na scóir airmheánacha le haghaidh na dtréithe dearfacha searbhais agus géire dhá phointe ar a mhéad níos airde ná an t-airmheán le haghaidh an bhlais torthaí.

3.3.   Beatha (maidir le táirgí de thionscnamh ainmhíoch amháin) agus amhábhair (maidir le táirgí próiseáilte amháin)

Is ola olóige úríon de chineálacha éagsúla é “Aceite de Madrid” a dhéantar as ológa de na cineálacha aitheanta a leanas:

—	Príomhchineálacha: Cornicabra, Castellana agus Manzanilla Cacereña, ar cheart gurbh ionann iad agus 80 % ar a laghad de na garráin ológ a shainaithnítear sa tuairisc gheografach. Déantar an ola olóige úríon as dhá cheann ar a laghad de na phríomhchineálacha sin.

—	Cineálacha mionlaigh dúchasacha: Carrasqueña, Gordal, Asperilla, agus Redondilla. Níor cheart gurbh ionann na cineálacha mionlaigh sin agus níos mó ná 20 % den ola olóige úríon.

3.4.   Céimeanna sonracha sa táirgeadh nach mór a dhéanamh sa limistéar geografach sainithe

Ní mór gach céim den táirgeadh a dhéanamh taobh istigh den limistéar geografach a shainítear i bpointe 4.

3.5.   Sainrialacha maidir le slisniú, grátáil, agus pacáistiú etc. an táirge dá dtagraíonn an t-ainm cláraithe

D’fhonn tréithe sonraithe na hola olóige úríon deimhnithe a chaomhnú, ní mór an próiseas pacáistithe a dhéanamh sa limistéar geografach sainithe le haghaidh an STFC.

Leis sin, beidh smacht iomlán ar an bpróiseas táirgthe agus ráthófar go láimhseálfaidh táirgeoirí sa cheantar a bhfuil taithí acu an chéim dheireanach. Is léir go bhfuil tuiscint níos fearr ag na táirgeoirí áitiúla ar an gcaoi a bhfreagraíonn a n-olaí olóige úríona do na céimeanna éagsúla a bhaineann leis an bpróiseas pacáistithe, mar shampla na haganna agus na modhanna scinceála, úsáid scagairí, ábhair na scagairí, teocht an phacáistithe, an chaoi ina n-imoibríonn an ola leis an bhfuacht agus le stóráil.

Le scagachán cuí áirithítear cur i láthair leordhóthanach an táirge a mhargaítear do thomhaltóirí agus ráthaítear leis na dálaí caomhnaithe is fearr. Agus airíonna sainiúla an táirge á n-urramú leis, le scagachán baintear solaid thuaslagtha agus taise as an táirge as a dtiocfadh úsáid mhíchuí agus an gá le scinceáil murach é, rud a bheadh coipeadh anaeróbach carbaihiodráití agus próitéiní mar thoradh air.

Is é an aidhm deiridh atá ann tréithe tipiciúla an táirge a chaomhnú go dtí an chéim dheireanach, is é sin an seachadadh.

3.6.   Sainrialacha maidir le lipéadú an táirge dá dtagraíonn an t-ainm cláraithe

Ní mór na focail “Aceite de Madrid, Denominación de Origen Protegida” nó “D.O.P” a bheith níos feiceálaí ar na lipéid ar phacáistíocht na n-olaí olóige úríona deimhnithe ná aon fhaisnéis eile ar na lipéid. Ní mór lógó an Aontais Eorpaigh le haghaidh STFCanna a bheith ar na lipéid sin freisin agus féadfar an marc comhréireachta arna eisiúint ag an gcomhlacht deimhniúcháin táirge ar leis an gcomhlacht cigireachta é a bheith orthu go roghnach.

Le lipéad tánaisteach uimhrithe arna eisiúint ag an gcomhlacht bainistíochta, agus a bheidh bunaithe ar thuarascálacha arna n-eisiúint ag an gcomhlacht deimhniúcháin, ráthófar go gcomhlíonann na holaí olóige úríona a bhfuil an sonrúchán tionscnaimh orthu na ceanglais a leagtar amach sa tsonraíocht.

4.   Sainmhíniú achomair ar an limistéar geografach

Tá an limistéar táirgthe lonnaithe in oirdheisceart réigiún Mhaidrid, idir gleannta na n-aibhneacha Tagus, Jarama, Henares agus Tajuña.

Liosta na mbardas:

Alcalá de Henares, Ambite, Anchuelo, Aranjuez, Arganda del Rey, Belmonte de Tajo, Brea de Tajo, Campo Real, Carabaña, Colmenar de Oreja, Corpa, Chinchón, Estremera, Fuentidueña de Tajo, Loeches, Mejorada del Campo, Morata de Tajuña, Nuevo Baztán, Olmeda de las Fuentes, Orusco, Perales de Tajuña, Pezuela de las Torres, Pozuelo del Rey, Santorcaz, Los Santos de la Humosa, Tielmes, Titulcia, Torres de la Alameda, Valdaracete, Valdelaguna, Valdilecha, Valverde de Alcalá, Velilla de San Antonio, Villaconejos, Villalbilla, Villamanrique de Tajo, Villar del Olmo agus Villarejo de Salvanés.

5.   Nasc leis an limistéar geografach

5.1.   Sainiúlacht an limistéir gheografaigh

Tosca nádúrtha

Tá gréasán hidreolaíoch déanta as gleannta na n-aibhneacha Tagus, Jarama, Henares agus Tajuña in oirdheisceart réigiún Mhaidrid, atá ina theorainn ag limistéar táirgthe na n-olaí olóige a chumhdaítear faoin STFC.

I dtéarmaí gnéithe fiseagrafacha, is limistéar an limistéar geografach ar a dtugtar logán. Is éard atá sna hábhair sa chiseal dromchla, go bunúsach, faiséis cheimiceach ón Ré Méicéineach agus ón Ré Pléicéineach (An Ré Treasach). Níos ísle, tá marlaí ar a bhfuil gipseam agus fosuithe gipsim a dtagann aolchloch ina n-áit ar na machairí ardaithe. Is í an aolchloch, atá frithsheasmhach in aghaidh an chreimthe, ba chúis le cruthú an mhachaire nó an mesa. Tá limistéir de thalamh curaíochta ionaid mórthimpeall ar an machaire ardaithe, áiteanna a bhfuil mar phríomhghnéithe aici an oighearshruth cailcreach agus fánaí ar ghéire éagsúla ina ndéanann an dromchla struchtúrach uachtarach teagmháil le ciseal atá déanta as ábhair níos boige (marla).

Cuireadh an chuid is mó de na garráin olóige ar na hithreacha a forbraíodh os cionn na haolchloiche agus na n-ábhar gaolmhar ar an machaire ardaithe, agus an chuid is mó díobh ar airde os cionn 700 m.

Maidir leis na hithreacha, toisc gur forbraíodh iad os cionn aolchloiche agus ábhair dríodair aolchloiche agus gipsim, tá pH idir 8 agus 8.5, sáithiú boinn de 100 %, uigeachtaí éagsúla lena n-áirítear uigeacht dúrabháin agus uigeacht dúrabháin cré agus doimhneacht éifeachtach measartha ard nó íseal iontu.

Is í an ghné is sainiúla de na hithreacha sa limistéar geografach sainchisil ina bhfuil carbónáit chailciam, rud a mhíníonn an fáth go bhfuil i bhfad níos mó ithreacha ina bhfuil sainchisil dhiagnóiseacha chalcacha sa chríoch, ar ithreacha iad a bhaineann go bunúsach leis an ngrúpa Calcixerepts. Tá cineálacha éagsúla de charnadh carbónáite ann, lena n-áirítear go minic cruthú sainchiseal peitreachalcach. In ithreacha ina bhfuil na sainchisil sin cuibheasach gar don dromchla, is minic iad a bheith bloghraithe ag an gcuraíocht. Leis sin, féadfaidh fréamhchórais na gcrann olóige tairbhiú de shainchisil C a d’fhéadfadh a bheith oiriúnach. Mar sin féin, maidir le fréamhacha a bhíonn i dteagmháil le sainchisil atá an-saibhir ó thaobh carbónáit chailciam agus nach gá dóibh a bheith fréamhaithe go docht, is minic go ndéantar na fréamhacha sin a chothromú.

Áirítear leis an limistéar táirgthe gach rud is féidir a rangú mar ithreacha cailcreacha.

Is fíor-oiriúnach na meánteochtaí bliantúla, a bhíonn idir 12 oC agus 14 oC, chun garráin ológ a fhorbairt, a dteastaíonn teocht os cionn 10 oC uathu chun go mbeidh rath orthu.

Paraiméadar amháin is fiú a lua ná gur minic a bhíonn sioc ann le linn thréimhse suanachta na gcrann olóige, agus teochtaí ag titim go dtí idir -10 oC agus -6 oC. In ainneoin na n-íosteochtaí foircneacha seo, ní bhíonn sioc ann ach amháin le linn na tréimhse suanachta, idir mí na Nollag agus mí an Mhárta, agus is féidir leis na crainn é a sheasamh ach dóthain taise a bheith san ithir.

Bíonn an mheánbháisteach bhliantúil le haghaidh an limistéir gheografaigh ina iomláine idir 300 agus 450 mm. Tá sé sin an-oiriúnach chun crainn olóige a fhás toisc go mbíonn rath orthu in aeráidí ina mbíonn taise íseal. Leis an mbáisteach íseal, laghdaítear minicíocht na ngalar agus na lotnaidí a bhaineann le crainn olóige.

Gné shainiúil eile den aeráid atá uathúil is ea an bhogthaise choibhneasta. Chun go bhfásfaidh crainn olóige i gceart, ba cheart an bhogthaise choibhneasta a bheith níos ísle ná 60 % agus ba cheart di titim faoi bhun 55 % le linn na dtréimhsí bláthaithe agus aibithe. In ainneoin aeráid thirim an limistéir, leis na haibhneacha (Tagus, Tajuña, Henares agus Jarama) atá mórthimpeall ar an limistéar geografach agus a théann tríd, cruthaítear dálaí bogthaise íosta fabhracha chun go bhforbróidh na crainn olóige i gceart.

Faigheann na barraí sa limistéar níos mó ná 2 700 uair gréine in aghaidh na bliana, ráta atá measartha ard. Tá sé seo tairbheach freisin d’fhás na gcrann olóige i ngach céim fheaneolaíoch den fhorbairt.

Tosca daonna

Tá sainiúlacht an limistéir gheografaigh a bhaineann le tosca daonna le feiceáil sna cleachtais fásta ológa agus sna cleachtais úsctha ola, ar cleachtais iad atá dírithe ar airíonna bunaidh na n-ológ a urramú agus ar a áirithiú go ndéantar iad a mhacasamhlú go hiomlán sna olaí olóige úríona deimhnithe.

Baintear na hológa go díreach de na crainn nuair a bhíonn uas-aibíocht 4 phointe bainte amach acu, ag baint úsáid as modhanna a choinníonn slán iad. Ní dhéantar iad a phiocadh suas ón talamh riamh agus ní mór aon ológ tite a choinneáil ar leithligh ó na hológa folláine úra a bhaintear de na crainn.

Leis an gcóras iompair a úsáidtear chun na hológa a thabhairt go dtí an muileann, ní mór a áirithiú i gcónaí nach ndéantar damáiste ná dochar dóibh ar an mbealach. Chun dríodar dreoite/láibeach a sheachaint, níor cheart na hológa a charnadh in aon cheann de na céimeanna próiseála.

Níor cheart an teocht sa chéim mallmhaistridh a bheith níos airde ná 27 oC agus ní mór ola olóige úríon a stóráil ag teochtaí idir 25 oC agus 13 oC.

Cé go raibh fás ológ á chleachtadh i Maidrid ó bhí aimsir na Rómhánach ann, ba le teacht na nArabach, a thug cineálacha agus teicnící nua isteach agus a chuir dlús leis an táirgeadh, a cuireadh borradh faoin tionscal agus a ndearnadh é a chomhdhlúthú.

Tá fianaise ann gur chuir na Rómhánaigh fúthu i ngleannta na n-aibhneacha Tajuña, Jarama agus Henares, rud a léiríonn go raibh áitribh agus feirmeacha barr agus feirmeacha beostoic sna limistéir ba thorthúla. Leis an bhfianaise seandálaíochta ag iamháin Verdugal, Las Dehesas agus Casa de Tacona, chomh maith le lonnaíochtaí eile, cruthaítear go raibh ológa á bhfás agus go raibh ola olóige úríon á déanamh sa limistéar chomh luath leis an 3ú céad A.D.

5.2.   Sainiúlacht an táirge

Is iad na cineálacha ológ a fhástar sa limistéar geografach Cornicabra, Castellana, Manzanilla Cacereña, Carrasqueña, Gordal, Asperilla agus Redondilla, ar cineálacha iad a ndeachaigh in oiriúint don ithir, don aeráid agus do na dálaí fáis sa limistéar. Buanaíodh na cineálacha sin le himeacht ama mar gheall ar roghnú nádúrtha, toisc go ndeachaigh siad in oiriúint go foirfe do na dálaí sa limistéar. Leis sin, ráthaítear féiniúlacht ilchineálach le hairíonna sainiúla dea-shainithe nach bhfuil le fáil in aon limistéar eile ar domhan ina mbíonn ológa ag fás.

Tá sé tábhachtach a thabhairt faoi deara gur crios trasdula idir limistéir ina bhfuil an táirgeadh aonchineálach níos tábhachtaí an limistéar táirgthe geografach. Tá an limistéar táirgthe ológ lonnaithe idir an limistéar táirgthe aonchineálach le haghaidh an chineál Cornicabra de Toledo (ó dheas) agus an limistéar táirgthe aonchineálach le haghaidh chineál Castellana in La Alcarria (ó thoir). Tá garráin aonchineálacha ann freisin le haghaidh Manzanilla Cacereña, Carrasqueña, Gordal, Asperilla agus Redondilla.

Leis an mbreacachan nádúrtha sin de chineálacha tromlaigh agus mionlaigh, fágtar gurb ann do phróifílí céadfacha uathúla, ar saintréith eile den limistéar é sin.

Léiríodh le taighde luachanna arda maidir leis an gcion lí iomlán, rud atá ábhartha i dtéarmaí airíonna frithocsaídeacha in éagmais solais. Tá na raonta agus na leibhéil a thuairiscítear sainiúil de réir staidéir eolaíocha shonracha a rinneadh sa limistéar táirgthe.

Leis na staidéir a rinneadh chun saintréithe na ngarrán olóige agus na hola olóige uríne ón limistéar geografach, leantar de threisiú a dhéanamh ar na hairíonna frithocsaídeacha de “Aceite de Madrid”, rud a éilíonn cion feanólach iomlán os cionn 300 ppm tráth an úsctha.

Tá próifíl chasta orgánaileipteach ag “Aceite de Madrid”, ag a bhfuil géire measartha ard nó ard agus trí thuairisceoir ar a laghad atá inaitheanta go soiléir. Is iad na dea-bholaithe is mó a bhaineann leo bolaithe d’ológa, almóinní, féar, duilleoga, úll, trátaí agus banana. Áirítear leis an bpróifíl orgánaileipteach freisin blas éadrom d’ológa folláine úra agus de thorthaí agus cothromaíocht de shaintréithe searbha agus géara.

5.3.   Nasc cúisíoch idir an limistéar geografach agus saintréithe an táirge

Mar a mhínítear sa roinn ina dtugtar tuairisc ar an timpeallacht fhisiciúil, tá na hithreacha sa limistéar geografach cailcreach agus pH idir 8.0 agus 8.5, sáithiú boinn de 100 %, agus doimhneacht éifeachtach measartha ard nó íseal iontu. I dteannta le dálaí aeráide lena mbaineann báisteach íseal agus sioc, cruthaíonn sé sin éiceachóras roghnach. Is é sin an chúis a bhfuil na cineálacha aitheanta buanaithe trí roghnú nádúrtha, mar go bhfuil siad imithe in oiriúint go foirfe don timpeallacht (Rallo et al, 2005). An toradh a bhíonn air sin is ea táirge deiridh ar leith atá éagsúil le táirgí i gceantair eile ar fud an domhain ina bhfástar ológa.

Seasann na cineálacha aitheanta ológa atá ann na dálaí teochta foircneacha a ghabhann le sioc. Tá luachanna iomlána arda polaifeanóil ag na cineálacha oiriúnaithe sin mar fhreagairt ar dhiandálaí na hithreach agus na haeráide, na luath-thréimhsí buainte roghnaithí agus an lorg ilchineálach uathúil agus mar thoradh ar na nithe sin.

Maidir le huainiú na buainte a luaitear sa roinn ina dtugtar tuairisc ar an táirge, mar aon leis na teicnící fáis agus úsctha ola, lena n-áirítear ceanglais amhail na ceanglais maidir le seachadadh láithreach na n-ológ chuig na muilte a luaithe a dhéantar iad a bhuaint, maidir le teochtaí ísle agus maidir le haganna gearra próiseála, bhí luachanna iomlána uathúla maidir leis an gcion lí mar thoradh díreach orthu. Teastaíonn scór níos airde ná 10 ppm le haghaidh deimhniúcháin.

Mar thoradh ar dhiandálaí na hithreach agus na haeráide, mar a thuairiscítear thuas, bíonn tréimhsí sonracha struis ann le haghaidh na gcrann ológ. Leis an ngné seo, a bhfuil fianaise ina leith sa litríocht eolaíoch, cothaítear freagairt sa phlanda lena ngéaraítear na tuairisceoirí céadfacha san ola olóige úríon (Civantos et al, 1999). Luaitear é sin sa tsonraíocht, lena gceanglaítear blas torthaí atá inbhraite go soiléir agus a bhfuil scór de 3.5 pointe ar a laghad maidir le géire.

Tá na próifílí céadfacha casta (trí thuairisceoir torthaí ar a laghad) nasctha go díreach le bunús ilchineálach “Aceite de Madrid”, mar go gcuireann gach cineál a dtuairisceoirí orgánaileipteacha ar leith féin leis. Bíonn tionchar freisin ag na dálaí uathúla aeráide le linn an phróisis táirgthe, i bhfianaise na n-íosluachanna fabhracha bogthaise mar gheall ar na haibhneacha a luaitear sa roinn ar an limistéar geografach agus na luachanna ionradaíochta cuibheasach ard sa limistéar.

Tagairt d’fhoilsiú na sonraíochta

https://www.comunidad.madrid/sites/default/files/doc/medio-ambiente/06_32pliegodecondiciones.pdf

---

(1)  IO L 343, 14.12.2012, lch. 1.