AN COIMISIÚN EORPACH

An Bhruiséil,6.6.2018

COM(2018) 447 final

2018/0236(COD)

Togra le haghaidh

RIALACHÁN Ó PHARLAIMINT NA hEORPA AGUS ÓN gCOMHAIRLE

lena mbunaítear clár spáis an Aontais agus Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um an gClár Spáis agus lena n
x001e
aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 912/2010, Rialachán (AE) Uimh. 1285/2013, Rialachán (AE) Uimh. 377/2014 agus Cinneadh 541/2014/AE

(Téacs atá ábhartha maidir le LEE)

{SWD(2018) 327 final}
{SWD(2018) 328 final}

MEABHRÁN MÍNIÚCHÁIN

1.COMHTHÉACS AN TOGRA

•Forais agus cuspóirí an togra

Ó na 1990idí i leith, tá méadú tagtha ar infheistíocht an Aontais in earnáil an spáis. Fiú sular tháinig Conradh Liospóin i bhfeidhm le hAirteagal 189 nua den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE) lena leagtar síos an dúshraith dá ghníomhaíocht sa réimse sin, d’éirigh leis an Aontas EGNOS agus Galileo a cheapadh, na cláir Eorpacha um loingseoireacht satailíte. Tá an dá chlár sin i bhfeidhm 1 , agus meastar faoi láthair gur córas suaitheanta de chuid an Aontais Galileo.

In 2014, cuireadh Copernicus, an Clár um Fhaire na Cruinne 2 atá bunaithe ar an gclár GMES, leis an gcéad dá chlár eile. Le déanaí, sheol an tAontas gníomhaíochtaí laistigh den Chreat le haghaidh Tacaíochta um Fhaireachas agus Rianú Spáis 3 , ‘SST’. Ba é EUR 12.6 billiún an leithdháileadh buiséadach iomlán do ghníomhaíochtaí uile spáis an Aontais, lena náirítear taighde, don tréimhse 2014-2020.

Ina Theachtaireacht an 26 Deireadh Fómhair 2016 dar teideal “Straitéis Spáis don Eoraip” 4 , leag an Coimisiún amach straitéis spáis don Eoraip, rud ag a bhfuil ceithre sprioc: leas a bhaint as buntáistí an spáis don tsochaí agus do gheilleagar an AE, earnáil spáis na hEorpa a bheidh iomaíoch agus nuálach a chothú, neamhspleáchas straitéiseach na hEorpa a neartú ó thaobh rochtain ar an spás i dtimpeallacht shlán shábháilte, agus a ról mar ghníomhaí domhanda a neartú agus comhar idirnáisiúnta a chur chun cinn.

Tá an réasúnaíocht a bhaineann le glacadh Straitéis Spáis don Eoraip bunaithe ar thábhacht straitéiseach earnáil spáis an Aontais agus ar an ngá earnáil spáis na hEorpa a chur in oiriúint do na hathruithe atá ag tarlú ar domhan. Tacaíonn an spás le go leor beartais agus tosaíochtaí straitéiseacha de chuid an Aontais. Is féidir ról ríthábhachtach a bheith ag an spás chun dul i ngleic go héifeachtach le dúshláin nua amhail an tathrú aeráide, forbairt inbhuanaithe, rialú ag teorainneacha, faireachas muirí agus slándáil shaoránaigh an Aontais. Mar thoradh ar theacht chun cinn na dtosaíochtaí nua sin de chuid an Aontais, tá dóigheanna nua ag teacht chun cinn leis an gClár a fhorbairt. Is gá riachtanais slándála a neartú agus córais spáis an Aontais á bhforbairt, chun lántairbhe a bhaint as sineirgíochtaí idir gníomhaíochtaí sibhialta agus gníomhaíochtaí slándála. 

Tá an spás ina cuid de shlabhra luacha domhanda, ámh, rud atá ag bagairt ar athruithe móra ó theorainneacha traidisiúnta na hearnála spáis. Tá an rud ar a dtugtar an ‘Spás nua’ ag athrú earnáil an spáis ó bhonn, ní amháin ó thaobh na teicneolaíochta de ach ó thaobh an ghnó de chomh maith. Tá níos mó agus níos mó gnólachtaí agus fiontraithe á mealladh chuig earnáil an spáis, roinnt acu agus aon taithí acu ar an earnáil. Dá bhrí sin, tá sé ríthábhachtach go dtacóidh an tAontas le hearnáil an spáis ar fad, go háirithe taighde agus forbairt, gnólachtaí nuathionscanta agus gorlanna cuideachtaí atá gníomhach in earnáil an spáis. 

Maidir lena chláir féin, chuir an Coimisiún i bhfios go sonrach i Straitéis Spáis na hEorpa, an tábhacht a bhaineann le feidhmiú leanúnach na seirbhísí a chuireann Galileo, EGNOS agus Copernicus ar fáil, agus ar mhaithe le glúine nua na seirbhísí sin a ullmhú, na seirbhísí SST a fheabhsú agus a fhógairt don tionscnamh cumarsáide satailíte, GOVSATCOM, a cuireadh isteach i gClár Oibre an Choimisiúin 2017 i dtosach. Ina theannta sin, chuir sí béim ar an ról lárnach atá ag comhpháirtíochtaí idir an Coimisiún, na Ballstáit, an Ghníomhaireacht Eorpach GNSS (Córais Dhomhanda um Loingseoireacht Satailíte), Gníomhaireacht Spáis na hEorpa agus na gníomhaireachtaí agus na geallsealbhóirí uile a bhfuil baint acu le cur chun feidhme an bheartais spáis Eorpaigh, rud a léiríonn a thábhachtaí atá sé rialachas a dhéanamh go héifeachtúil agus go hiomchuí chun clár spáis an Aontais a sholáthar.

Maidir leis an tionscnamh nua sin GOVSATCOM, aithníodh iontu seo a leanas easnaimh i gcumas na hEorpa cumarsáid satailíte a dhéanamh go sábháilte: Conclúidí na Comhairle Eorpaí mhí Nollaig 2013 agus conclúidí eile ón gComhairle ina dhiaidh sin; sa Pháipéar Bán ón gCoimisiún maidir le todhchaí na hEorpa; i nDearbhú na Róimhe ó cheannairí na 27 mBallstát; agus i roinnt rún ó Pharlaimint na hEorpa.

An cur chuige a mhol an Coimisiún ina Theachtaireacht maidir le Straitéis Spáis don Eoraip, dhearbhaigh an Chomhairle é sna conclúidí a ghlac sí an 30 Bealtaine 2017 5 agus Parlaimint na hEorpa sa rún uaithi an 12 Meán Fómhair 2017 6 . Ina conclúidí an 30 Bealtaine 2017, mhol an Chomhairle go háirithe don Choimisiún agus do na Ballstáit leanúint de bheith ag brath ar fhios gnó teicniúil na Gníomhaireachta Eorpaí Spáis agus na ngníomhaireachtaí náisiúnta spáis, d’iarr sí ar an gCoimisiún anailís agus measúnú a dhéanamh ar an athrú a d’fhéadfaí a dhéanamh ar fhreagrachtaí na Gníomhaireachta Eorpaí GNSS agus d’aithin siad gur gá sineirgíochtaí níos láidre a shaothrú, nuair is iomchuí, idir úsáid shibhialtach shibhialta agus úsáidí míleata sócmhainní spáis.

Cuid den obair iardain ar an Straitéis Spáis don Eoraip is ea an togra le haghaidh Rialacháin. Leis an gclár um spás comhtháite iomlán, tabharfar le chéile gníomhaíochtaí uile an Aontais sa réimse ardstraitéiseach seo. Beidh creat comhtháite ann maidir le hinfheistíocht a dhéanfar amach anseo agus cuirfear tuilleadh infheictheachta agus níos mó solúbthachta ar fáil. Tríd an éifeachtúlacht a fheabhsú, cabhróidh sé chun na seirbhísí nua spáis a chur chun cinn a rachaidh chun tairbhe do shaoránaigh uile an Aontais Eorpaigh.

Tá sé d’aidhm ag an gClár, dá bhrí sin:

Sa togra le haghaidh Rialacháin tá bearta oiriúnacha chun na haidhmeanna sin a bhaint amach.

Déanann an togra le haghaidh Rialacháin simpliú agus cuíchóiriú nach beag ar acquis an Aontais trí na rialacha uile, geall leis, a bhí ann go nuige seo i Rialacháin nó Cinntí a chur le chéile san aon téacs amháin. Díríonn sé sin ar phróifíl bheartas spáis an Aontais, beartas atá ag teacht leis an ról mór atá sé beartaithe ag an Aontas a bheith aige mar ghníomhaí domhanda sa spás amach anseo.

Tugann an togra seo buiséad spáis don Aontas chun na gníomhaíochtaí éagsúla atá beartaithe a dhéanamh, go háirithe chun leanúint de chur i bhfeidhm Galileo, EGNOS, Copernicus agus SST, agus chun GOVSATCOM a sheoladh.

Leagtar síos na rialacha maidir le rialachas an Chláir tríd an gcaidreamh idir na gníomhaithe éagsúla atá i gceist agus ról na ngníomhaithe sin a shoiléiriú, go príomha na Ballstáit, an Coimisiún agus Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh maidir le Spás, agus trí chóras rialachais aontaithe a bhunú do chomhpháirteanna uile an chláir seo. Cuireann sé le ról na Gníomhaireachta GNSS Eorpaí, trí raon feidhme a chúraimí i dtaca le creidiúnú slándála a leathnú d’fhonn comhpháirteanna uile an Chláir a chuimsiú, rud a thugann údar d'athrú ainm a bheith ar an ngníomhaireacht seo, Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh don Chlár Spáis.

Ar deireadh, sonraítear agus caighdeánaítear leis creat slándála an Chláir, go háirithe a mhéid a bhaineann leis na prionsabail nach mór cloí leo, agus na nósanna imeachta a bheidh le cur i bhfeidhm agus na bearta a bheidh le déanamh, rud atá ríthábhachtach i bhfianaise chineál na ngníomhartha.

Foráiltear leis togra seo gurb é an 1 Eanáir 2021 an dáta teacht i bhfeidhm agus tá sé á thíolacadh d’Aontas ina mbeidh 27 mBallstát, i gcomhréir leis an bhfógra a fuair an Chomhairle Eorpach an 29 Márta 2017 ón Ríocht Aontaithe go bhfuil sé beartaithe ag an Ríocht Aontaithe tarraingt siar ón Aontas Eorpach agus ó Euratom bunaithe ar Airteagal 50 den Chonradh ar an Aontas Eorpach.

•Comhsheasmhacht le forálacha beartais atá ann cheana sa réimse beartais

Faoi láthair, cuimsíonn acquis an Aontais maidir le hearnáil an spáis na Rialacháin agus na Cinntí seo a leanas:

Gabhann an Rialachán seo ionad na chéad cheithre téacs de na téacsanna sin, agus aisghairtear leis an Rialachán seo freisin. Leagtar síos ann rialacha is coiteann do chomhpháirteanna uile an Chláir, lena náirítear Galileo, EGNOS, Copernicus agus SST, agus leagtar síos ann rialacha áirithe a bhaineann go sonrach le gach ceann de na comhpháirteanna sin. Maidir le Rialachán (AE) Uimh. 912/2010, is athruithe iad de chineál a fhágann gur fearr an téacs a aisghairm ar mhaithe le soiléireacht agus simpliú, agus chun na rialacha maidir leis an nGníomhaireacht nua, agus a thiocfaidh ar an nGníomhaireacht Eorpach GNSS, a ionchorprú sa Rialachán beartaithe lena mbunaítear Clár Spáis an Aontais.

Ní dhéanann an Rialachán atá beartaithe leasú ar Cinneadh 1104/2011/AE ná difear ar bith dó, agus leis an gCinneadh sin leanfar de bheith ag rialú seirbhís áirithe a chuireann Galileo ar fáil, eadhon an tSeirbhís Phoiblí Rialáilte (PRS). Mar sin de leanfaidh an Cinneadh sin de bheith i bhfeidhm taobh leis an Rialachán atá beartaithe, mar chomhlánú air trí lex specialis maidir leis an tseirbhís áirithe seo. Ina theannta sin, leanfaidh Cinneadh 2014/496/CBES, atá bunaithe ar Airteagal 28 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE), d’fheidhm a bheith aige freisin, faoi mar a bhí go dtí seo.

I gcomhthéacs Galileo agus EGNOS, i ngach cás ina bhféadfaidh imlonnú, oibriú nó úsáid na gcomhpháirteanna bac a chur ar shlándáil an Aontais nó ar shlándáil Bhallstáit, go háirithe mar thoradh ar staid idirnáisiúnta a éilíonn gníomhaíocht ag an Aontas nó i gcás ina gcuirtear bagairt ar oibríocht na gcomhpháirteanna iad féin nó a seirbhísí, beidh feidhm ag na nósanna imeachta dá bhforáiltear i Cinneadh 2014/496/CBES.

•Comhsheasmhacht le beartais eile de chuid an Aontais

Bíonn dea-thionchar as cuimse ag earnáil an spáis ar earnálacha eile den gheilleagar. Ar na príomhspriocanna i straitéis spáis an Aontais atá go cuí sa togra le haghaidh Rialacháin atá na buntáistí a bhaineann le tairbhe an spáis a uasmhéadú do fholláine na saoránach agus do rathúnas gheilleagar an Aontais, an dul chun cinn eolaíoch agus teicniúil a chur chun cinn, chomh maith le cumas iomaíochta agus cumas nuálaíochta thionscal na hEorpa agus rannchuidiú le cuspóirí an fháis chliste, inbhuanaithe agus chuimsithigh.

Comhlánaíonn oibriú na gcóras spáis amhail EGNOS, Galileo nó Copernicus comhlánú ar ghníomhaíochtaí atá ag gabháil do chuid mhaith beartas eile an Aontais, go háirithe beartas taighde agus nuálaíochta, beartas slándála agus imirce, beartas tionscail, an comhbheartas talmhaíochta, an beartas iascaigh, gréasáin thrasEorpacha, beartas comhshaoil, beartas fuinnimh, beartas fuinnimh agus cúnamh forbartha.

Rannchuideoidh SST agus an tionscnamh nua GOVSATCOM le baint amach chuspóirí an Phlean Gníomhaíochta Eorpaigh um Chosaint agus Straitéis Dhomhanda an Aontais Eorpaigh. Cuirfidh siad le héifeachtacht oibríochtúil gníomhaithe slándála agus cosnóidh siad cearta na saoránach chun na slándála, le cosaint taidhleoireachta agus le cosaint chonsalach, agus le cosaint sonraí pearsanta. Ar deireadh, cuirfidh siad feabhas ar mhórbheartais an AE, amhail an straitéis slándála muirí, creat beartais an chibearchosanta, beartas an Artaigh, bainistiú teorainneacha agus imirce, cabhair dhaonnúil, iascach, iompar agus bainistiú bonneagair chriticiúil.

Ba cheart bearta an Chláir a úsáid chun dul i ngleic le teipeanna margaidh nó le cásanna infheistíochta fo-optamacha, ar bhealach comhréireach, gan maoiniú príobháideach a dhúbláil ná a phlódú agus ba cheart breisluach Eorpach soiléir a bheith acu. Áiritheofar leis sin comhsheasmhacht idir gníomhaíochtaí an chláir agus rialacha an Aontais maidir le státchabhair, lena seachnófar saobhadh míchuí ar iomaíocht sa mhargadh inmheánach.

2.BUNÚS DLÍ, COIMHDEACHT AGUS COMHRÉIREACHT

•Bunús dlí

Is é is bunús dlí don Rialachán atá beartaithe Airteagal 189(2) CFAE, a fhorálann don Aontas beartas Eorpach spáis a tharraingt suas agus a thabharfaidh do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle, i gcomhréir leis an ngnáthnós imeachta reachtach, an chumhacht chun clár a ghlacadh chun rannchuidiú le cuspóirí an bheartais sin a bhaint amach.

De bhrí go bhfuil Rialachán (AE) Uimh. 1285/2013 agus an Ghníomhaireacht Eorpach GNSS, a bhaineann le Galileo agus le EGNOS, bunaithe ar Airteagal 172 den CFAE (Líonraí TrasEorpacha), is é sin — i bhfianaise chásdlí na Cúirte Breithiúnais maidir le rogha an bhunúis dlí — is iomchuí an bunús dlí a bhunú ar Airteagal 189(2) CFAE ag féachaint d’ábhar agus do chuspóirí na mbeart a ndéantar foráil dóibh ann.

•Coimhdeacht

Earnáil cheannródaíoch í an spás a chuireann acmhainní nach beag airgeadais le chéile agus cuireann siad ardtheicneolaíochtaí i bhfeidhm i réimsí éagsúla. Ní féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin bheartaithe, cuspóir a bhfuil cur síos orthu thuas, a bhaint amach go leordhóthanach, fiú amháin na Ballstáit sin atá ar thús cadhnaíochta in earnáil an spáis. Is é an dearcadh atá ann go bhfuil taithí eolaíoch agus teicniúil agus fios gnó san earnáil seo scaipthe thar roinnt mhaith de réigiúin eacnamaíocha an Aontais agus, chomh maith leis sin, ag Gníomhaireacht Spáis na hEorpa, arb eagraíocht idirnáisiúnta í formhór Bhallstáit an Aontais Eorpaigh. Ar an taobh airgeadais de, tá sé rómhór ó thaobh méide de go bhféadfaidh Ballstáit uile an Aontais, agus iad ag gníomhú ar a chonlán féin, córais den sórt sin a thógáil agus a oibriú, mar atá Galileo agus Copernicus, a chuireann seirbhísí ar fáil do sheirbhísí a sholáthraíonn leas do gach Ballstát san Aontas, gan réigiúin uile an domhain a chur in iúl. I ngeall ar scála agus impleachtaí chuspóirí an Rialacháin atá beartaithe ní féidir iad a bhaint amach mar is ceart ach amháin ar leibhéal an Aontais.

•Comhréireacht

Déantar foráil leis an Rialachán atá beartaithe maidir le bearta nach rachaidh thar a bhfuil riachtanach chun a chuspóirí a bhaint amach. Tá na comhpháirteanna Galileo, EGNOS, Copernicus, SST agus GOVSATCOM ag riar ar riachtanais ghnólachtaí agus shaoránaigh an Aontais. Tá tionchar suntasach dearfach acu ar gheilleagar an Aontais. Is é an aidhm atá leis na córais sin a bheith á bhforbairt cur chun feidhme reachtaíocht an AE agus is iad is fearr a shásóidh tosaíochtaí polaitiúla an Aontais, lena náirítear i réimsí an athraithe aeráide agus na slándála agus na cosanta. Cuidíonn sé le hearnáil an spáis laistigh den Aontas, go háirithe tríd an taca a thabhairt do ghnólachtaí nuathionscanta nó nua-lainseálaite, cuidíonn sé le saoirse gníomhaíochta agus uathriail straitéiseach theicneolaíoch an Aontais a chosaint agus chun cur leis an for-rochtain idirnáisiúnta atá aige.

Ina theannta sin, níl an buiséad a leithdháiltear ar an gClár as cuimse bunaithe ar na cuspóirí atá á lorg. Cinneadh ar na méideanna is gá chun an Clár a chur ar fáil i bhfianaise roinnt anailísí agus meastachán a dhéantar mar chuid den mheasúnú tionchair agus den tuairisc thíos.

•An rogha ionstraime

Ní dhéantar foráil shainráite maidir le Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear an Clár go sainráite i gcás Airteagal 189(2) CFAE ach is í an rogha ionstraime í freisin leis an gClár a chur ar bhonn inbhuanaithe. I gcás na rogha ionstraime dlí sin, áirithítear an cur i bhfeidhm a bheidh aonfhoirmeach agus díreach is gá le haghaidh chur chun feidhme éifeachtach an Chláir, agus an léargas ginearálta go léir a thabhairt dó agus na hacmhainní airgeadais a theastaíonn uaidh chun é a chur chun feidhme.

3.TORTHAÍ Ó MHEASTÓIREACHTAÍ EX POST, Ó CHOMHAIRLIÚCHÁIN LEIS NA PÁIRTITHE LEASMHARA AGUS Ó MHEASÚNUITHE TIONCHAIR

•Meastóireachtaí ex post/seiceálacha oiriúnachta ar an reachtaíocht atá ann cheana

Maidir le Galileo agus EGNOS, de bhun Airteagal 34 de Rialachán (AE) Uimh. 1285/2013 agus Airteagal 26 de Rialachán (AE) Uimh. 912/2010 GNSS na Gníomhaireachta Eorpaí GNSS (GSA), chuir an Coimisiún tuarascáil mheántéarma maidir le dul chun cinn Galileo agus EGNOS agus ar dhul chun cinn na Gníomhaireachta Eorpaí GNSS ar fáil do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle. Sa chomhthéacs sin, rinneadh staidéar meastóireachta meántéarma thar ceann an Choimisiúin 7 .

Dhírigh an tuarascáil mheántéarma ar chur chun feidhme an Chláir don tréimhse 2014-2016. Ba é an chonclúid a tháinig as maidir le Galileo agus EGNOS leibhéal sásúil éifeachtachta a bheith léirithe agus ar mhaithe le cuspóirí fadtéarmacha 2020 a leagadh síos sa Rialachán GNSS a bhaint amach. Mar sin féin, aithníodh roinnt neamhéifeachtúlachtaí agus réimsí maidir le feabhsuithe a d’fhéadfaí a dhéanamh i rialachas slándála Galileo agus i rialachas foriomlán Galileo agus EGNOS.

Maidir le rialachas, rinneadh idirthréimhse thábhachtach ar feadh na tréimhse 2014-2016 a bhí á gcur i bhfeidhm agus á gcomhdhlúthú, ós rud é go ndearnadh príomhghnéithe den chreat rialachais agus bainistíochta a chur chun feidhme de réir a chéile. Is gné thábhachtach í an fhorbairt a bheidh acu amach anseo i gcás chéim saothraithe Galileo agus beidh gá aghaidh a thabhairt air go cúramach.

Maidir le rialachas slándála, ba cheart aird ar leith a thabhairt sa chéad chéim eile d’fhonn neamhspleáchas an Bhoird um Chreidiúnú Slándála agus na foirne a bheidh ag obair dó a bhaint amach as na gníomhaíochtaí oibríochtúla a bhaineann le Galileo agus le EGNOS.

Maidir le cúrsaí airgeadais, ó dheireadh na bliana 2016, cuireadh an Rialachán GNSS (EUR 7.071 milliún) chun feidhme faoi chuimsiú an bhuiséid a socraíodh le Rialachán GNSS (EUR milliún) agus níor taifeadadh costas ginearálta ar bith maidir leis sin.

Maidir le comhchuibheas le beartais eile an AE, laistigh de na cláir iad féin agus le cláir GNSS eile, tá leibhéal ard comhchuibhis léirithe ag Galileo agus EGNOS.

Ar deireadh, d’éirigh leis an GSA a chuspóirí a bhaint amach, a bhaineann le dul chun cinn Galileo agus EGNOS agus le forbairt an mhargaidh iartheachtacha, trí na croíchúraimí agus na cúraimí tarmligthe araon a chur chun feidhme go héifeachtach. Bhí deacrachtaí áirithe ann, áfach, maidir lena chumas foireann chuí a fhostú.

Maidir le Copernicus, de bhun Airteagal 32 de Rialachán (AE) Uimh. 377/2014, rinne an Coimisiún meastóireacht mheántéarmach ar bhaint amach chuspóirí na gcúraimí uile arna maoiniú le Copernicus ar leibhéal a dtorthaí agus a dtionchar, ar a mbreisluach Eorpach agus ar éifeachtúlacht úsáid na nacmhainní. Rinneadh staidéar meastóireachta meántéarma thar ceann an Choimisiúin.

Cumhdaíodh sa mheastóireacht lár téarma an tréimhse 2014-2016. Baineadh de thátal as go raibh Copernicus “ar an mbóthar ceart, tar éis roinnt ionchais mhóra a chomhlíonadh cheana chun tacú le neamhspleáchas na hEorpa i ndáil le soláthar sonraí cáilíochta agus fónta agus maidir lena shaothrú ag líon mór úsáideoirí, chun críocha institiúideacha agus tráchtála araon”.

Leagadh béim ar shócmhainní láidre eile de chuid Copernicus ar nós an bheartais oscailte um shonraí, na gníomhaíochtaí lena spreagtar an earnáil phríobháideach, na tairbhí eacnamaíocha inláimhsithe, an leibhéal maith comhtháthaithe laistigh den bhuiséad agus le gníomhaíochtaí eile an AE, cur chun feidhme den scoth laistigh den bhuiséad atá leagtha síos sa Rialachán agus dea-chomhar inmheánach laistigh den Choimisiún agus le Ballstáit.

Maidir le ceachtanna a foghlaimíodh go sonrach, tháinig méadú ar a fheabhas a d’éirigh leis an gclár agus ar mhéid na sonraí sin mar gheall ar dhá phríomhchinneadh :

(i)maidir leis an ngá atá ann feabhas a chur ar dháileadh agus ar rochtain ar shonraí: i ngeall ar an líon ard clárúchán úsáideoirí, na gnéithe cumarsáide, an dáileadh sonraí agus rochtain, agus is gá feabhas a chur ar an sonraí is féidir a íoslódáil.

(ii)an gá atá le comhtháthú na sonraí spáis i réimsí eile beartais agus i réimsí eacnamaíocha eile a neartú trí dhíriú níos mó ar ghlacadh úsáideoirí: Tá Copernicus ag sroicheadh cineálacha úsáideoirí sa réimse spáis traidisiúnta ach tá iarracht bhreise ag teastáil chun úsáideoirí eile lasmuigh den réimse sin a shroicheadh.

I gcás SST, ghlac an Coimisiún tuarascáil maidir leis an gcreat tacaíochta ST a chur chun feidhme (2014-2017) an 3 Bealtaine 2018 (COM (2018) 256). Baineadh de thátal as sa tuarascáil gur seachadadh torthaí seachadta de chuid an AE do na gníomhartha agus do na trí sheirbhís ar fad, agus gur cruthaíodh breisluach AE leis an AE, ach gur gá an AE SST a chur chun cinn chun a éifeachtúlacht a fheabhsú. D’fhonn dul i ngleic leis na moltaí a rinneadh sa tuarascáil, luadh an measúnú tionchair a ghabhann leis seo ar ceithre shaincheist ar féidir aghaidh a thabhairt orthu d’fhonn dlús a chur leis an gcur chun feidhme sna blianta amach romhainn:

(i)Ag feabhsú uathriail ón AE SST trína uasghrádú chun braiteoirí nua a uasghrádú, braiteoirí nua a fhorbairt agus catalóg Eorpach SST a bhunú d ' earraí spáis.

(ii)An ghné Eorpach de AE SST a chothú trí dheireadh a chur le dúbailt saothair gan ghá idir ionaid oibríochtúla náisiúnta agus trína néilítear speisialtóireacht, bunaithe ar an bhfeidhmíocht is fearr.

(iii)Struchtúr cinnteoireachta a athrú trí thromlach cáilithe a úsáid agus trí chomhfhoireann chomhordaithe a chruthú chun maoirseacht ar an obair theicniúil a áirithiú.

(iv)An mheicníocht mhaoinithe a leasú trí chlár a bhunú lena mbeidh líne buiséid amháin agus dearcadh fadtéarmach.

•• Comhairliúchán le páirtithe leasmhara

Tacaítear leis an tionscnamh seo freisin le comhairliúcháin chuimsitheacha phoiblí agus le ceardlanna poiblí fairsinge, d’fhonn tuairimí na ngeallsealbhóirí ábhartha uile a lorg (an tionscal, na Ballstáit, lucht taighde, srl.), ar na nithe seo a leanas a dhéanamh:

Maidir leis an gcomhairliúchán mór poiblí a rinne an Coimisiún sula nglacfar leis an Straitéis Spáis don Eoraip in 2016, is iad na teachtaireachtaí tábhachtacha an méid seo a leanas:

I gcás Galileo agus EGNOS, tá leibhéal leordhóthanach sástachta ar fud an domhain ag geallsealbhóirí maidir le cur chun feidhme loighic idirghabhála an AE agus éachtaí na gclár le linn na tréimhse meastóireachta.

Ba léir go raibh a néifeachtacht soiléir go sonrach maidir leis an méid a baineadh amach le deighleog spáis Galileo agus le cobhsaíocht agus feidhmíocht ard a bhaint amach i dtaca le seirbhís a sholáthar do EGNOS leis an dearbhú atá sa tseirbhís LPV.200 agus le soláthar seirbhísí APV-I os cionn 98.98 % de mhais na talún sna Ballstáit AE móide an Iorua agus an Eilvéis. Mar sin féin, measann páirtithe leasmhara go bhféadfadh éifeachtúlacht an rialachais dul chun tairbhe do laghdú ar a chastacht ós rud é go mbíonn dúbláil iarrachtaí agus moilleanna ann dá bharr. Sa bhreis ar an méid sin, ba cheart páirtithe leasmhara a mheas gur cheart an rialachas a oiriúnú sa todhchaí agus gur cheart Galileo a oiriúnú chun dul chun cinn a dhéanamh maidir le céim an tsaothraithe.

Mar gheall ar Copernicus, meastar go bhfuil an beartas oscailte sonraí ina nua-shócmhainn. Is mór idir na húsáideoirí seirbhísí Copernicus a sholáthar maidir le hábharthacht táirgí, tráthúlacht seachadta agus infhaighteacht táirgí. Léirigh comhordú na comhpháirte insitu torthaí maithe le méadú úsáideoirí agus soláthar catalóg níos leithne de thacair shonraí. Mar sin féin, is gá tuilleadh béime a thabhairt i dtaca le forbairt eilimint insitu Copernicus agus le húsáid tacar sonraí in situ ábhartha, ag a bhfuil breisluach le bheith bainte as foinsí éagsúla sonraí breathnadóireachta a chomhtháthú. Glactar le bainistiú Copernicus ar bhealach go bhfuil sé ag obair go héifeachtúil. Is gá, áfach, feabhas a chur ar an rochtain ar shonraí in situ. Bearnaí san infhaighteacht is féidir a bhaint as sonraí in situ chun acmhainn iomlán sheirbhísí Copernicus a bhaint amach.

Tá cuspóirí Copernicus iomchuí fós áfach ar an ábhar gur cheart aghaidh a thabhairt ar chuspóirí Copernicus ar cheart aghaidh a thabhairt orthu (e.g. astaíochtaí antrapaigineacha astaíochtaí CO2, deimhniú um chomhlíonadh comhshaoil 8 agus aeráide , criosanna idir an chomhshaoil agus an aeráid, caomhnú na hoidhreachta cultúrtha, etc.). Luadh iontu freisin go bhféadfaí feabhas a chur ar an rochtain ar shonraí fairtheora agus ar chomhtháthú foinsí éagsúla sonraí.

Maidir leis an ngné sin de chlár an Aontais Eorpaigh, bhí comhaontú láidir ann i measc na bpáirtithe leasmhara maidir leis an ngá leanúnachas a áirithiú i leith ghníomhaíocht an AE, cé gur comhaontaíodh i measc na ngeallsealbhóirí go mbeadh iarmhairtí tromchúiseacha den sórt sin do Galileo, do EGNOS agus do Copernicus a d’fhéadfadh an clár iomlán a chur i mbaol, mar thoradh ar an idirghabháil AE atá ann cheana a stopadh nó a aistarraingt.

•Bailiú agus úsáid saineolais

Rinneadh tuarascálacha sonracha:

Tá gach staidéar ar fáil go poiblí in EU Bookshop.

•Measúnú tionchair

I gcomhréir lena bheartas “Rialáil Níos Fearr”, rinne an Coimisiún measúnú tionchair i bhfianaise bhunú Chlár Spáis an Aontais.

Bhí an measúnú tionchair bunaithe ar thrí sprioc shonracha:

Maidir le cistiú an Chláir, rinneadh measúnú ar dhá rogha.

Is éard a bhí sa “cás bunlíne” laghdú (-15 %) an bhuiséid reatha, ag cur san áireamh tarraingt siar na Ríochta Aontaithe as an Aontas Eorpach. Is éard a bhí sa chás atá beartaithe leibhéal leanúnach cistiúcháin, arna mhéadú 50 % i gcomparáid leis an mbuiséad reatha.

Measadh nár leor an cás bunlíne chun cuspóirí uaillmhianacha bheartas spáis an Aontais a bhaint amach, mar a sonraíodh sa Straitéis Spáis don Eoraip. I gcás Galileo, is é an toradh a bheadh ar laghdú sa bhuiséad reatha go mbeidh an bonneagar agus na seirbhísí ag éirí de réir a chéile agus deireadh a chur lena ghníomhaíochtaí sna blianta ina dhiaidh sin. Maidir le EGNOS, bheadh sé i gcónaí ag feidhmiú, ach d’fhéadfaí gan í a fhadú mar a fhoráiltear dó sa Rialachán GNSS. D’fhéadfaí a bheith ag súil leis go mbeadh iarmhairtí comhchosúla ag Copernicus ó tharla go bhféadfadh ailtireacht Copernicus leanúint ar aghaidh, gan é a bheith á dhéanamh go hiomlán trí aon fheabhsú a dhéanamh, trí chur in ionad iomlán na satailítí atá ann cheana a chosc, rud a chuirfeadh cosc ar iomlán na satailítí reatha a chur in ionad iomlán na satailítí, nuair a bhainfeadh siad an méid sin amach don saol i bhfithis.

Dhéanfadh an cás atá beartaithe leanúnachas a áirithiú sna hoibríochtaí agus san fhoráil seirbhísí, don chnuasach de shatailítí 30, agus de éabhlóid na teicneolaíochta, a chuirfeadh le himscaradh an dara glúin, chomh maith le tacaíocht do fhás na margaí feidhmchlár. Chuirfeadh leibhéal marthanach cistiúcháin Copernicus ar chumas an Aontais a uathriail agus a cheannaireacht a choinneáil i dtaca le faireachán a dhéanamh ar an gcomhshaol, i mbainistiú éigeandála agus i dtacaíocht don tslándáil mhuirí, agus chun leibhéal muiníne a bhunú don earnáil iartheachtach i dtaca le sonraí agus faisnéis Copernicus a úsáid agus a chomhtháthú, bunaithe ar bhonneagar agus ar sheirbhísí Copernicus atá ann cheana.

Táthar ag súil leis go mbeidh tairbhí suntasacha socheacnamaíocha agus comhshaoil ag baint le leanúnachas chlár Galileo, EGNOS, Copernicus agus SST, trí acmhainní buiséadacha leordhóthanacha a chur ar fáil, lena náirítear poist nua a chruthú. Bainfidh úsáideoirí deiridh tairbhe díreach as roinnt feidhmchlár nua a chuirfidh feabhas ar an gcaoi a dtaistealaíonn daoine, a gcuid oibre, agus a chur i bhfios. Meastar go mbainfidh na saoránaigh tairbhe as seirbhísí iompair nuachóirithe agus neamhdhíobhálach don chomhshaol, rud as a dtiocfaidh bainistíocht níos éifeachtúla agus níos tíosaí ar chosaint tráchta. Má dhéantar seirbhísí éigeandála níos éifeachtúla a fháil slán is fearr is féidir freagairt níos fearr agus níos tapúla a bhaint amach i gcás éigeandála, agus áiritheofar go mbeidh soláthar bia níos inbhuanaithe sa talmhaíocht mar aon le sonraí um Fhaire na Cruinne.

Maidir le GOVSATCOM, a rinneadh a mheasúnú ina bhfuil tionchar iomlán neamhspleách agus rinneadh measúnú tionchair ina leith. Thug an Bord um Ghrinnscrúdú Rialála tuairim dhearfach uaidh an 29 Meán Fómhair 2017. Rinne an measúnú seo anailís ar an mbonnlíne agus ar cheithre rogha beartais a bhfuil tacar coiteann de bhuneilimintí acu, lena náirítear ceanglais slándála chomhchoiteanna, sineirgí trí éileamh náisiúnta agus éileamh ón AE a chomhiomlánú, comhordú a dhéanamh, comhtháiteacht, barainneachtaí scála agus éifeachtúlacht ó thaobh éifeachtúlachta de, neartú ar neamhspleáchas an Aontais agus iomaíochas tionsclaíoch. Tá difríochtaí idir na ceithre rogha maidir le soláthar agus leas á bhaint as acmhainní agus seirbhísí náisiúnta nó tráchtála, nó meascán díobh. Bíonn difríochtaí eatarthu freisin maidir le éadáil bonneagair spáis sa todhchaí a d’fhéadfadh a bheith ann amach anseo, trí chomhpháirtíocht phríobháideach phoiblí nó trí shócmhainní iomlána de chuid an AE atá faoi úinéireacht an Aontais.

Leis an rogha a coinníodh baintear d’fhéadfadh na roghanna éagsúla a bheith i gceist maidir le coimhdeacht agus léirítear leis moltaí na bpáirtithe leasmhara. Ach úsáideoirí sibhialta agus míleata a chomhiomlánú ar an leibhéal náisiúnta agus ar leibhéal an AE, maoiniú seirbhísí trí Chlár an Chláir, agus úsáid sócmhainní tráchtála creidiúnaithe náisiúnta agus náisiúnta araon a úsáid, beifear in ann tús a chur le hoibríochtaí go tapa agus solúbthacht agus scóip Maidir le GOVSATCOM a fheabhsú. Meastar gur fearr na comhpháirtíochtaí príobháideacha poiblí atá costéifeachtach do fhorbairt an bhonneagair spáis sa todhchaí más gá. Tá géarghá le Mol ar leis an Aontas Eorpach agus le ceanglais slándála i ndáil le slándáil.

I gcás an Chláir, cuireadh dréachtleagan den mheasúnú tionchair (gan Maidir le GOVSATCOM a áireamh toisc é a bheith cumhdaithe ag measúnú tionchair eile) faoi bhráid an Bhoird um Ghrinnscrúdú Rialála an 11 Aibreán 2018. Thug an Bord um Ghrinnscrúdú Rialála tuairim dhiúltach uaidh an 13 Aibreán 2018. Rinneadh leasuithe suntasacha air ina dhiaidh sin chun na moltaí maidir le feabhsúchán a chur san áireamh, go háirithe:

·Cur síos níos soiléire ar na dúshláin atá roimh an gClár, lena náirítear cur síos níos fearr ar thionscnamh na ndúshlán (dúshláin pholaitiúla, dúshláin dhomhanda, dúshláin atá bunaithe ar na ceachtanna a foghlaimíodh ó chláir atá ann cheana)

·Naisc níos soiléire a bheith ann idir na dúshláin sin agus cuspóirí sonracha an Chláir

·Cur síos níos soiléire ar thosaíochtaí an Chláir agus ar an gcaoi a bhfuil siad nasctha leis na dúshláin agus na cuspóirí

·Soiléirithe maidir leis na hathruithe ar rialachas an Chláir

·Faisnéis bhreise maidir leis an leithdháileadh buiséadach ar na príomhghníomhaíochtaí

Cuireadh an dara dréacht de chuig an mBord um Ghrinnscrúdú Rialála an 25 Aibreán 2018. Thug an Bord tuairim dhearfach uaidh an 3 Bealtaine 2018 agus moladh ann tuilleadh feabhais a chur ar an tuarascáil ina dtabharfar dhá phríomhghné. Agus na nótaí tráchta sin a chur san áireamh ina dhiaidh sin chun an comhairliúchán idirsheirbhíse a sheoladh, leasaíodh an dréachttuarascáil go sonrach, go háirithe, maidir leis na pointí seo a leanas:

·Tuairisc fheabhsaithe ar roinnt na bhfreagrachtaí idir Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh don Chlár Spáis agus an Coimisiún

·Míniú breise ar an mbuiséad a leithdháiltear ar leanúnachas agus ar ghníomhaíochtaí nua

·Idirdhealú níos fearr idir na cuspóirí ginearálta agus na cuspóirí sonracha

Thug an Bord um Ghrinnscrúdú Rialála tuairim dhearfach uaidh ar an dréachtmheasúnú tionchair an 3 Bealtaine 2018.

•Oiriúnacht rialála agus simpliú

Mar a míníodh thuas, tá sé mar aidhm ag an Rialachán atá beartaithe an reachtaíocht atá i bhfeidhm a shimpliú go suntasach sa chaoi is go ndéanfar comhdhlúthú ar na príomhghnéithe de Chlár Spáis an Aontais i dtéacs amháin agus glacann sé ionad trí Rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus Cinneadh amháin ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, a bhfuil na comhpháirteanna sin á rialáil acu faoi láthair.

•Cearta bunúsacha

Tá na gnáthriachtanais maidir le sonraí pearsanta agus príobháideachas a chosaint sa Rialachán atá beartaithe. Leagtar síos, go háirithe, go ndéanfar na sonraí pearsanta ar fad a láimhseáil i gcomhthéacs chúraimí agus ghníomhaíochtaí na ngníomhaíochtaí dá bhforáiltear sa Rialachán seo, lena náirítear Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chlár Spáis, a phróiseáil i gcomhréir leis an dlí is infheidhme maidir le cosaint sonraí pearsanta.

4.IMPLEACHTAÍ BUISÉADACHA

Is ionann ranníocaíocht an Aontais don Chlár ó 2021 agus EUR 16 billiún i bpraghsanna reatha.

Déanfar an chuid is mó den bhuiséad a chur chun feidhme trí bhainistíocht indíreach a bhuí le comhaontuithe ranníocaíochta le heintitis a gcuirfear cúram orthu.

Is toradh ar anailísí forleathana iad costais mheasta an Chláir ar anailísí, mar thaca leis an taithí a fuair an Coimisiún ar ghníomhaíochtaí atá ann cheana a bhainistiú (Galileo, EGNOS, Copernicus agus SST) agus trí staidéir ullmhúcháin agus comhairliúcháin le páirtithe leasmhara do GOVSATCOM. Is fachtóir sár-riachtanach é an saineolas sin a fuair an Coimisiún chun leanúnachas na ngníomhaíochtaí a áirithiú. Léiríonn na riachtanais mheasta in Acmhainní Daonna mar a léirítear sa Ráiteas Airgeadais a ghabhann leis an rialachán seo an gá le leanúnachas sa saineolas.

5.EILIMINTÍ EILE

•Pleananna cur chun feidhme, agus socruithe faireacháin, meastóireachta agus tuairiscithe

Foráiltear leis an Rialachán atá beartaithe go bhfuil an Clár le cur chun feidhme ag an gCoimisiún trí na cláir oibre dá dtagraítear in [Airteagal 108] den Rialachán Airgeadais, agus riachtanais athraitheacha na núsáideoirí agus forbairtí teicneolaíocha á gcur san áireamh.

Is féidir faireachán a dhéanamh ar chur chun feidhme an Rialacháin atá beartaithe ar roinnt bealaí.

Ar an gcéad dul síos, tá an Coimisiún le tuairisciú go bliantúil do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle maidir le cur chun feidhme an Chláir. Áirítear ar an tuarascáil sin faisnéis a bhaineann le bainistiú riosca, costas foriomlán, costas oibriúcháin bliantúil, torthaí na nglaonna ar thairiscintí, an ioncaim, an sceidil agus na feidhmíochta.

Ar an dara dul síos, tá táscairí feidhmíochta le sainiú chun faireachán a dhéanamh ar chur chun feidhme an Chláir agus chun cuspóirí an Rialacháin a bhaint amach, agus beidh oibleagáid ar thairbhithe chistí an Aontais an fhaisnéis ábhartha a chur ar fáil freisin. Ní mór sonraí a bhailiú freisin maidir le saothrú agus úsáid torthaí taighde agus nuálaíochta, lena náirítear trí fhaireachán a dhéanamh ar an maoiniú a leithdháilfear chun torthaí taighde agus nuálaíochta a ghlacadh, go háirithe ó Fhís Eoraip go háirithe.

Ar an tríú dul síos, déanfar meastóireacht ar an gClár uair amháin gach ceithre bliana ar a laghad. Ní mór na meastóireachtaí seo a dhéanamh in am trátha ionas gur féidir na cinntí iomchuí a dhéanamh.

Déanfar meastóireachtaí i gcomhréir le mír 22 agus mír 23 de Chomhaontú Idirinstitiúideach 13 Aibreán 2016 10 , inar dhearbhaigh trí institiúid gur cheart measúnuithe tionchair ar roghanna i leith tuilleadh beart a bheith bunaithe ar mheastóireachtaí ar an reachtaíocht agus ar na beartais a bhí ann cheana. Sna meastóireachtaí sin measfar éifeachtaí an chláir ar an talamh ar bhonn tháscairí/spriocanna an chláir agus anailís mhionsonraithe ar a mhéid is féidir a mheas go bhfuil an clár ábhartha éifeachtach éifeachtúil, ar an gceist an leor an breisluach Eorpach a chuireann sé ar fáil agus ar an gceist an bhfuil sé comhleanúnach le beartais eile de chuid AE. Beidh ceachtanna a foghlaimíodh iontu chun aon laigí/fadhbanna atá ann a shainaithint nó aon poitéinseal atá ann breis feabhais a chur ar na bearta nó ar a dtorthaí agus chun cuidiú a núsáid/tionchar a uasmhéadú.

Déanfar conclúidí na meastóireachtaí, mar aon le barúlacha an Choimisiúin, a chur in iúl do Pharlaimint na hEorpa, don Chomhairle, don Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta agus do Choiste na Réigiún.

•Míniúchán mionsonraithe ar fhorálacha sonracha an togra

Sa Rialachán atá beartaithe tá 12 theideal.

I dTeideal I tá forálacha ginearálta a leagann amach, i measc nithe eile, ábhar an Rialacháin, gnéithe an Chláir, cuspóirí an Chláir sin agus prionsabal úinéireacht an Aontais ar na sócmhainní arna gcruthú nó arna bhforbairt faoin gClár.

In Teideal II foráiltear do ranníocaíochtaí buiséadacha agus do shásraí an Chláir.

I dTeideal III leagtar amach na forálacha airgeadais is infheidhme maidir leis an gClár. Maidir le soláthar poiblí, i bhfianaise castacht agus sainiúlachtaí na gconarthaí atá le cur i gcrích in earnáil an spáis, tá sé riachtanach foráil a dhéanamh maidir le bearta a bhaineann le cur chun feidhme an Rialacháin Airgeadais. De bharr na bhforálacha airgeadais, ní mór na riachtanais éagsúla a bheith ag baint le comhpháirteanna éagsúla an chláir agus ní mór raon cineálacha comhair agus comhpháirtíochta idir na geallsealbhóirí a bheith in úsáid.

Baineann Teideal IV le rialachas an Chláir. Tugann sé sonraí faoin ról a bhíonn ag ceithre phríomhghníomhaí an chláir seo, eadhon an Coimisiún, Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh i dtaca leis an gClár Spáis, Gníomhaireacht Spáis na hEorpa agus na Ballstáit, agus an caidreamh idir na gníomhaithe éagsúla sin.

Pléann Teideal V slándáil, a bhfuil tábhacht ar leith ag baint léi i bhfianaise chineál straitéiseach roinnt mhaith de chomhpháirteanna an Chláir agus ó na naisc idir an spás agus an tslándáil. Caithfear leibhéal ard slándála a bhaint amach agus a chothabháil, trí shocruithe éifeachtacha rialachais a fhorchur, ar socruithe iad atá bunaithe den chuid is mó ar thaithí na mBallstát agus ar an taithí atá faighte ag an gCoimisiún le blianta beaga anuas. Chomh maith leis sin, ar nós aon chláir a bhfuil gné straitéiseach ag baint leis, ní mór don Chlár creidiúnú slándála neamhspleách a dhéanamh de réir na gcaighdeán iomchuí ina leith sin.

Teideal VI a bhaineann le Galileo agus le Galileo. Tá na forálacha seo bunaithe den chuid is mó ar fhorálacha ábhartha Rialachán (AE) Uimh. 1285/2013 GNSS, ach rinneadh iad a nuashonrú agus a choigeartú de réir mar is gá, agus cuirtear san áireamh inter alia go bhfuil an dá chóras sin i bhfeidhm anois agus go bhfuil siad anois ina gcomhpháirt de chlár uileghabhálach an Aontais de chuid an Aontais.

Baineann Teideal VII le Copernicus. Tá sa teideal seo roinnt forálacha atá anchosúil leo siúd in Rialachán (AE) Uimh. 377/2014 atá ann faoi láthair de chuid Copernicus. Mar sin féin, tá léiriú mór déanta ar fhorbairtí móra ar an gcóras atá dírithe ar shonraí a phróiseáil agus a bhainistiú agus ar chreat dlíthiúil uileghabhálach a bhunú.

I dTeideal VIII leagtar síos mionsonraí na gcomhpháirteanna eile de Chlár Spáis an Aontais, go háirithe SST agus GOVSATCOM. De bhrí go bhfuil na forálacha maidir le SST ina gcomhlánú ar na cinn sin a leagadh síos cheana le Cinneadh 541/2014/AE, is roinn úrnua an roinn faoi GOVSATCOM.

I dTeideal IX, déantar ainm na Gníomhaireachta Eorpaí GNSS a athrú go Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh don Chlár Spáis agus leasú a dhéanamh ar chuid de rialacha oibríochta na Gníomhaireachta atá leagtha síos faoi láthair i Rialachán (AE) Uimh. 912/2010. Léiríonn na hathruithe seo, go háirithe, an ról nua a shanntar don Ghníomhaireacht, agus leathnaítear go bhféadfadh gnéithe uile Chlár Spáis an Aontais a bheith ar cheann de na cúraimí a shanntar don Ghníomhaireacht.

Teidil X, XI agus XII atá leagtha amach faoi seach ag forálacha ilghnéitheacha, forálacha maidir le tarmligean agus bearta cur chun feidhme agus forálacha críochnaitheacha.

•Príomhshruthú aeráide

Sa togra ón gCoimisiún maidir le Creat Airgeadais Ilbhliantúil 2021–2027, leagadh síos sprioc níos uaillmhianaí le haghaidh príomhshruthú aeráide i gcláir uile an Aontais, maille leis an sprioc fhoriomlán 25 % de chaiteachas an Aontais a bheith ag rannchuidiú le cuspóirí aeráide. Déanfar rannchuidiú an Chláir seo le gnóthú na sprice foriomláine sin a rianú le córas marcóirí aeráide de chuid an Aontais ar leibhéal iomchuí imdhealaithe, lena náirítear modheolaíochtaí níos cruinne a úsáid má tá fáil orthu. Leanfaidh an Coimisiún den fhaisnéis a chur i láthair go bliantúil i dtéarmaí leithreasuithe faoi chomhair gealltanas i gcomhthéacs an dréachtbhuiséid bhliantúil.

Chun gur fusa lánleas a bhaint as poitéinseal an chláir rannchuidiú le cuspóirí aeráide, féachfaidh an Coimisiún le gníomhaíochtaí ábhartha a shainaithint i rith phróisis ullmhúcháin, cur chun feidhme, athbhreithnithe agus meastóireachta an chláir.

2018/0236 (COD)

Togra le haghaidh

RIALACHÁN Ó PHARLAIMINT NA hEORPA AGUS ÓN gCOMHAIRLE

lena mbunaítear clár spáis an Aontais agus Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um an gClár Spáis agus lena naisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 912/2010, Rialachán (AE) Uimh. 1285/2013, Rialachán (AE) Uimh. 377/2014 agus Cinneadh 541/2014/AE

(Téacs atá ábhartha maidir le LEE)

TÁ PARLAIMINT NA hEORPA AGUS COMHAIRLE AN AONTAIS EORPAIGH,

Ag féachaint don Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, agus go háirithe Airteagal 189(2) de,

Ag féachaint don togra ón gCoimisiún Eorpach,

Tar éis dóibh an dréachtghníomh reachtach a chur chuig na parlaimintí náisiúnta,

Ag gníomhú dóibh i gcomhréir leis an ngnáthnós imeachta reachtach,

De bharr an méid seo a leanas:

(1)Tá teicneolaíocht spáis, sonraí spáis agus seirbhísí spáis éirithe chomh tábhachtach sin i saol laethúil na nEorpach nárbh fhéidir leo déanamh dá nuireasa agus tá ról sárthábhachtach acu i gcaomhnú cuid mhór leasanna straitéiseach. Tá tionscal spáis an Aontais ar na tionscail spáis is iomaíche ar domhan. Mar sin féin, tá na samhlacha tionsclaíochta traidisiúnta á nathrú ó bhonn de bharr teacht chun cinn gníomhaithe nua agus forbairt teicneolaíochtaí nua. Dá bhrí sin, tá sé sárthábhachtach go mbeidh an tAontas chun tosaigh i measc gníomhaithe an domhain fós agus go mbeidh saoirse leitheadach gníomhaíochta aige i réimse an spáis, go spreagfaidh sé an dul chun cinn idir eolaíoch agus teicniúil agus go dtacóidh sé le hacmhainn iomaíochais agus nuálaíochta thionscail na hearnála spáis laistigh den Aontas, go háirithe fiontair bheaga agus mheánmhéide.

(2)Tá nasc ann le fada idir forbairt earnáil an spáis agus an tslándáil. I gcuid mhór cásanna, is earraí dhá úsáid iad trealamh, comhpháirteanna agus ionstraimí a úsáidtear in earnáil an spáis. Ba cheart, mar sin, leas a bhaint as na deiseanna a bhaineann leis an spás i leith shlándáil an Aontais agus a Bhallstát.

(3)Tá an tAontas ag forbairt a chuid tionscnamh agus clár spáis féin ó bhí deireadh na 1990aidí ann, mar atá, Breisseirbhís na hEorpa um Loingseoireacht Gheochobhsaí (EGNOS) agus ansin Galileo agus Copernicus, tionscnaimh agus cláir a fhreastalaíonn ar riachtanais shaoránaigh an Aontais agus ceanglais na mbeartas poiblí. Ní hamháin gur cheart a áirithiú go leanfar de na tionscnaimh sin, ach is gá iad a fheabhsú chomh maith sa chaoi go mbeidh siad fós ar thús cadhnaíochta ó thaobh forbairt teicneolaíochta nua agus na claochluithe i réimsí na teicneolaíochta digití, na faisnéise agus na cumarsáide, go bhfreastalóidh siad ar riachtanais úsáideoirí agus gur féidir na tosaíochtaí polaitiúla a bhaint amach leo, tosaíochtaí amhail an tathrú aeráide, lena náirítear faireachán a dhéanamh ar athruithe san Artach, an tslándáil agus an chosaint.

(4)Ní mór don Aontas a áirithiú go mbeidh sé saor le gníomhú agus uathrialach agus go mbeidh teacht aige ar an spás agus go mbeidh sé in ann é a úsáid go sábháilte. Ar an ábhar sin tá sé ríthábhachtach go gcoinneoidh sé ar bun rochtain uathrialach chostéifeachtach ar an spás, go háirithe ó thaobh an bhonneagair chriticiúil agus na teicneolaíochta criticiúla, na slándála poiblí agus shlándáil an Aontais agus a Bhallstát de. Ba cheart, mar sin, an deis a bheith ag an gCoimisiún seirbhísí lainseála a chomhthiomsú ar leibhéal na hEorpa, chun a riachtanais féin a riar, agus, má iarrann siad é, riachtanais eintiteas eile, na Ballstáit san áireamh, i gcomhréir le forálacha Airteagal 189(2) den Chonradh. Tá sé ríthábhachtach freisin go mbeidh saoráidí bonneagair lainseála nua-aimseartha éifeachtúla solúbtha aige fós. Sa bhreis ar bhearta a ghlac Ballstáit agus an Ghníomhaireacht Eorpach Spáis, ba cheart don Coimisiún a bheith ag cuimhneamh ar chaíonna lenar féidir tacú le saoráidí den chineál sin. Go háirithe i gcás ina mbeidh an bonneagar spáis talún is gá chun lainseáil a dhéanamh de réir riachtanais an Chláir le cothabháil nó le huasghrádú, ba cheart an deis a bheith ann na hathruithe sin a chistiú go páirteach faoin gClár i gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais agus más féidir a léiriú go bhfuil breisluach AE leis sin chun costéifeachtacht níos fearr a bhaint amach don Chlár.

(5)Chun iomaíochas thionscal spáis an Aontais a neartú agus acmhainní i leith a chuid córas féin a dhearadh, a thógáil agus a oibriú, ba cheart don Aontas tacú le cruthú, fás agus forbairt an tionscail spáis ar fad. Ba cheart tacú le teacht chun cinn samhla a bheidh fabhrach don ghnó agus don nuálaíocht ar an leibhéal Eorpach, an leibhéal réigiúnach agus an leibhéal náisiúnta trí mhoil spáis a bhunú ina dtabharfar le chéile an earnáil spáis, an earnáil dhigiteach agus earnáil na núsáideoirí. Ba cheart don Aontas leathnú cuideachtaí spáis atá lonnaithe san Aontas a chothú chun cuidiú leo a bheith rathúil, lena náirítear trí chuidiú leo maoiniú riosca a rochtain ós rud é go bhfuil easnamh rochtana iomchuí laistigh den Aontas ar chothromas príobháideach le haghaidh gnólachtaí nuathionscanta, agus trí comhpháirtíochtaí nuálaíocht a chruthú (cur chuige an chéad chonartha).

(6)De bharr a mhéid a chumhdaíonn sé agus ós rud é gur féidir dúshláin dhomhanda a réiteach leis, tá gné láidir idirnáisiúnta ag an gclár spáis ('an Clár'). Dá bhrí sin, ba cheart é a chur ar chumas an Choimisiúin gníomhaíochtaí a bhainistiú, thar ceann an Aontais, agus a comhordú, go háirithe chun leasanna an Aontais agus a Bhallstát a chosaint i bhfóraim idirnáisiúnta, lena náirítear i réimse na minicíochtaí, chun teicneolaíocht agus tionsclaíocht an Aontais, agus comhar a spreagadh i réimse na hoiliúna gan dearmad a dhéanamh den ghá atá ann cómhalartacht chearta agus oibleagáidí na bpáirtithe a áirithiú. Tá sé thar a bheith tábhachtach go ndéanfaidh an Coimisiún ionadaíocht ar an Aontas i gcomhlachtaí an chláir idirnáisiúnta CospasSarsat nó i gcomhlachtaí earnálacha ábhartha de chuid na Náisiún Aontaithe, lena náirítear an Eagraíocht Bia agus Talmhaíochta agus an Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta.

(7)Ba cheart don Choimisiún, agus do na Ballstáit agus don ArdIonadaí chomh maith, iompraíocht fhreagrach sa spás agus sa chianspás a chur chun cinn agus a fhiosrú cad a thiocfadh as aontacht sna Coinbhinsiúin ábhartha de chuid na Náisiún Aontaithe.

(8)Tá cuid de chuspóirí an Chláir cosúil le cuspóirí clár eile de chuid an Aontais, go háirithe an clár Fís Eorpach, an ciste Invest EU, an Ciste Eorpach Cosanta agus cistí faoi Rialachán (AE) [Rialachán na bhForálacha Coiteanna]. Sa chaoi sin, b'fhéidir foráil maidir le cistí carnacha ó na cláir sin, ar choinníoll nach gcumhdaíonn siad na hítimí costais céanna, go háirithe le socruithe le haghaidh cistiú comhlántach ó chláir de chuid an Aontais nuair a fhágann módúlachtaí bainistíochta an deis sin ann – bíodh sé de réir oird, ar bhealach malartach nó le meascán cistí lena náirítear chun comhchistiú beart a dhéanamh, lenarbh fhéidir, nuair a bheadh an deis ann, comhpháirtíochtaí nuálaíochta agus oibríochtaí measctha a dhéanamh. Dá bhrí sin ba cheart don Choimisiún, le linn chur chun feidhme an Chláir, sineirgíochtaí a chur chun cinn le cláir ghaolta eile de chuid an Aontais sa chaoi gurbh fhéidir, nuair a bheadh an deis ann, úsáid a bhaint as rochtain ar airgeadas riosca, comhpháirtíochtaí nuálaíochta agus cistiú carnach nó measctha.

(9)Lena chois sin, tabharfar aghaidh ar chuspóirí beartais an Chláir seo freisin mar réimsí incháilithe le haghaidh oibríochtaí maoiniúcháin agus infheistíochta le hionstraimí airgeadais agus ráthaíocht bhuiséadach ón gciste InvestEU, go háirithe, faoina fhuinneoga beartais bhonneagair, nuálaíochta agus dhigitithe. Ba cheart tacaíocht airgeadais a úsáid, ar bhealach comhréireach, chun aghaidh a thabhairt ar theipeanna margaidh nó ar chásanna infheistíochta fo-optamacha agus níor cheart, de thoradh beart, maoiniú príobháideach a dhúbailt ná a phlódú ná níor cheart an iomaíocht a shaobhadh sa mhargadh inmheánach. Ba cheart breisluach Eorpach soiléir a bheith leis na bearta.

(10)De bharr seasmhacht agus sineirgíochtaí idir an clár Fís Eorpach agus an Clár earnáil spáis Eorpach iomaíoch nuálach a chothú neartófar neamhspleáchas na hEorpa maidir le rochtain ar an spás agus leas a bhaint as an spás i dtimpeallacht shlán shábháilte agus neartófar ról na hEorpa mar ghníomhaí domhanda. Déanfar réitigh cheannródaíocha sa chlár Fís Eorpach a thacú le sonraí agus seirbhísí a chuirfear ar fáil leis an gClár don phobal taighde agus nuálaíochta.

(11)Na sócmhainní uile idir nithiúil agus neamhnithiúil a cruthaíodh nó a forbraíodh le soláthar poiblí a mhaoinigh an tAontas, tá sé tábhachtach go mbeidh úinéireacht ag an Aontas orthu. Chun a áirithiú ggo nurramófar go hiomlán na cearta bunúsacha uile a bhaineann le húinéireacht, ba cheart na socruithe riachtanacha a dhéanamh le haon úinéir atá ann cheana. Ba cheart úinéireacht sin an Aontais a bheith gan dochar don deis a bheith ag an Aontas, i gcomhréir leis an Rialachán seo agus i gcás ina measfar gurb iomchuí sin ar bhonn measúnú de réir an cháis, na sócmhainní sin a chur ar fáil do thríú páirtithe nó iad a dhiúscairt.

(12)Leagtar síos sa Rialachán seo imchlúdach airgeadais don chlár arb éard a bheidh ann an príomhmhéid tagartha do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle le linn an nós imeachta bhuiséadaigh bhliantúil, de réir bhrí phointe 17 de Chomhaontú Idirinstitiúideach an 2 Nollaig 2013 idir Parlaimint na hEorpa, an Chomhairle agus an Coimisiún maidir leis an smacht buiséadach, le comhar in ábhair bhuiséadacha agus le bainistíocht fhónta airgeadais.

(13)Mar léiriú ar a thábhachtaí atá sé dul i ngleic leis an athrú aeráide i gcomhréir le gealltanais an Aontais Comhaontú Pháras agus Spriocanna Forbartha Inbhuanaithe na Náisiún Aontaithe a chur chun feidhme, cuideoidh an Clár sin na bearta ar son na haeráide a phríomhshruthú agus an sprioc fhoriomlán a bhaint amach go gcaithfear 25 % de chaiteachais bhuiséadacha an Aontais mar thacaíocht do chuspóirí aeráide. Sainaithneofar bearta ábhartha le linn ullmhú agus chur chun feidhme an Chláir, agus déanfar athmheasúnú ar na bearta sin mar chuid de na meastóireachtaí agus na próisis athbhreithnithe ábhartha.

(14)Ba cheart aon ioncam a ghinfidh an Clár a thitim chuig an Aontas chun go gcúiteofar go páirteach na hinfheistíochtaí a rinne sé cheana, agus ba cheart an tioncam sin a úsáid chun tacú le cuspóirí an Chláir. Ar an gcúis chéanna, ba cheart an deis a bheith ann foráil a dhéanamh maidir le sásra comhroinnte ioncaim in aon chonradh a chuirfear i gcrích le heintitis san earnáil phríobháideach.

(15)Ós rud é gurb é an tAontas a mhaoineoidh an Clár i bprionsabal, ba cheart conarthaí a thabharfar i gcrích faoin gclár seo a bheith i gcomhréir le rialacha an Aontais. Sa chomhthéacs sin, ba cheart an cúram na cuspóirí atá le baint amach i leith soláthar poiblí a bheith ar an Aontas freisin.

(16)Tá an Clár ag brath ar theicneolaíochtaí casta atá á bhforbairt an tam ar fad. Ós rud é go bhfuil, bíonn éiginnteacht agus riosca ag baint le conarthaí poiblí arna dtabhairt i gcrích faoin gclár sin, sa mhéid go mbaineann gealltanais fhadtéarmacha maidir le trealamh nó seirbhísí leis na conarthaí sin. Dá bhrí sin, is gá bearta sonracha a bheith ann maidir le conarthaí poiblí sa bhreis ar na rialacha a leagtar amach sa Rialachán Airgeadais. Ba cheart go bhféadfaí sa chaoi sin conradh a dhámhachtain i bhfoirm conartha lena bhfuil céimeanna coinníollacha íocaíochtaí i gceist, leasú a thabhairt isteach sa chonradh, faoi choinníollacha áirithe, i gcomhthéacs a fheidhmíochta nó íosleibhéal fochonraitheoireachta a fhorchur. Ar deireadh, i ngeall ar na héiginnteachtaí teicneolaíocha a bhaineann le comhpháirteanna an Chláir, ní féidir i gcónaí praghsanna conarthaí poiblí a thuar go beacht agus ba cheart an deis a bheith ann dá bhrí sin conarthaí a thabhairt i gcrích gan praghas seasta cinntitheach a shonrú agus clásail chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint a chur sna conarthaí sin.

(17)Chun cuspóirí an Chláir a bhaint amach, tá sé tábhachtach go mbeidh an deis ann, más iomchuí, acmhainní úsáid a chuirfidh eintitis phoiblí agus phríobháideacha atá gníomhach i réimse an spáis, agus, chomh maith leis sin, an deis a bheith ann a bheith ag obair ar an leibhéal idirnáisiúnta le tríú tíortha nó eagraíochtaí idirnáisiúnta. Ar an ábhar sin, ní mór foráil a dhéanamh maidir leis an deis na huirlisí ábhartha uile a úsáid dá bhforáiltear sa Rialachán Airgeadais (go háirithe deontais, duaiseanna agus ionstraimí airgeadais), modhanna bainistíochta éagsúla (amhail bainistíocht dhíreach agus neamhdhíreach, comhpháirtíochtaí príobháideacha poiblí agus comhghnóthais) agus nósanna imeachta maidir le soláthar coiteanna

(18)Maidir le deontais go sonrach, foghlaimíodh le himeacht ama gur fearr a fheidhmíonn úsáid úsáideoirí agus margaí agus obair ghinearálta for-rochtana ar bhealach díláraithe ná ón mbarr anuas agus an Coimisiún mar thionscnóir. Ar na bearta is fearr ar éirigh leo i gcás nuatheachtaithe agus fiontair bheaga agus mheánmhéide tá na dearbháin, foirm tacaíochta airgeadais ó fhaighteoir deontais do thríú páirtithe. Mar sin féin, chuir an uasteorainn a forchuireadh leis an Rialachán Airgeadais bac ar na dearbháin sin. Dá bhrí sin, ba cheart an uasteorainn sin a ardú do Chlár Spáis AE chun go mbeifear bord ar bhord le poitéinseal na bhfeidhmeanna margaidh san earnáil spáis.

(19)Na cineálacha maoiniúcháin agus na modhanna cur chun feidhme a úsáidfear faoin Rialachán seo, is ar bhonn a fhónta atá siad ó thaobh cuspóirí sonracha na mbeart a bhaint amach agus torthaí a thabhairt ba cheart iad a roghnú agus aird á tabhairt go háirithe ar chostais rialuithe, ar an ualach riaracháin, agus ar an riosca neamhchomhlíonta a mheasfar a bheith ann. Ba cheart cuimhneamh ar úsáid a bhaint as cnapshuimeanna, rátaí comhréidhe agus costais aonaid agus maoiniú nach mbaineann le costais, dá dtagraítear in [Airteagal 125(1)] den Rialachán Airgeadais mar chuid den roghnú sin.

(20)Tá feidhm ag Rialachán (AE, Euratom) Uimh. [an Rialachán Airgeadais nua] (an ‘Rialachán Airgeadais’) maidir leis an gclár seo. Leagtar síos ann rialacha maidir le cur chun feidhme bhuiséad an Aontais, lena náirítear na rialacha maidir le deontais, duaiseanna, soláthar, cur chun feidhme neamhdhíreach, cúnamh airgeadais, ionstraimí airgeadais agus ráthaíochtaí buiséadacha.

(21)De bhun [tagairt le nuashonrú de réir cinneadh nua maidir le OCTanna: Airteagal 88 de Chinneadh …/…/AE ón gComhairle], ba cheart daoine agus eintitis atá lonnaithe i dtíortha agus críocha thar lear a bheith incháilithe cistiú a fháil faoi réir rialacha agus chuspóirí an Chláir agus faoi réir aon socrú féideartha is infheidhme maidir leis an mBallstát atá nasctha leis an tír nó leis an gcríoch ábhartha thar lear.

(22)Beidh feidhm ag rialacha cothrománacha airgeadais arna nglacadh ag Parlaimint na hEorpa agus ag an gComhairle ar bhonn Airteagal 322 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh maidir leis an Rialachán seo. Leagtar síos na rialacha sin sa Rialachán Airgeadais agus socraítear leo go háirithe an nós imeachta maidir leis an mbuiséad a bhunú agus a chur chun feidhme le deontais, soláthar, duaiseanna agus cur chun feidhme neamhdhíreach agus déantar foráil leo maidir le seiceálacha i dtaobh freagracht gníomhaithe airgeadais. Na rialacha a glacadh ar bhonn Airteagal 322 CFAE, baineann siad freisin le cosaint bhuiséad an Aontais i gcás easnaimh ghinearálaithe maidir le smacht reachta sna Ballstáit, ós rud é gur réamhchoinníoll riachtanach é urramú an smachta reachta i dtaca le bainistíocht fhónta airgeadais agus cistiú éifeachtach ón Aontas.

(23)I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, Rialachán (CE, Euratom) Uimh. 2988/95 11 ón gComhairle, Rialachán (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 ón gComhairle 12 agus Rialachán (AE) 2017/1939 ón gComhairle 13 , déanfar leasanna airgeadais an Aontais a chosaint le bearta comhréireacha, lena náirítear neamhrialtachtaí agus calaois a chosc, a bhrath, a cheartú agus a fhiosrú, cistí a cailleadh, a íocadh go mícheart nó a úsáideadh go mícheart a ghnóthú agus, i gcás inarb iomchuí, smachtbhannaí riaracháin a fhorchur. Go háirithe, i gcomhréir le Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013 agus Rialachán (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 féadfaidh an Oifig Eorpach FrithChalaoise (OLAF) imscrúduithe riaracháin a dhéanamh, lena náirítear seiceálacha agus cigireachtaí ar an láthair, chun a dhéanamh amach an ndearnadh calaois, éilliú nó aon ghníomhaíocht neamhdhleathach eile a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais. I gcomhréir le Rialachán (AE) 2017/1939, féadfaidh Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh (OIPE) calaois agus cionta coiriúla eile a dhéanann difear do leasanna airgeadais an Aontais a imscrúdú, de réir mar a fhoráiltear i dTreoir (AE) 2017/1371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle 14 . I gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, ní mór d'aon duine nó d'aon eintiteas a fhaigheann cistí ón Aontas comhoibriú go hiomlán i leith cosaint leasanna airgeadais an Aontais agus na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don Choimisiún, do OLAF, do OIPE agus do Chúirt Iniúchóirí na hEorpa (CIE), agus ní mór dó a áirithiú go dtabharfaidh aon tríú páirtí a bheidh páirteach i gcur chun feidhme cistí de chuid an Aontais cearta coibhéiseacha.

(24)Féadfaidh tríú tíortha ar comhaltaí iad den Limistéar Eorpach Eacnamaíoch (LEE) a bheith páirteach i gcláir de chuid an Aontais faoi chuimsiú an chomhair arna bhunú faoin gcomhaontú leis an Limistéar Eorpach Eacnamaíoch, ina ndéantar foráil maidir le cur chun feidhme na gclár a dhéanfar le cinneadh faoin gcomhaontú sin. Féadfaidh tríú tíortha a bheith páirteach ar bhonn ionstraimí dlí eile freisin. Ba cheart foráil shonrach a thabhairt isteach sa Rialachán seo chun na cearta agus an rochtain is gá a thabhairt don oifigeach údarúcháin freagrach, don Oifig Eorpach FrithChalaoise (OLAF) agus do Chúirt Iniúchóirí na hEorpa chun go bhféadfaidh gach ceann díobh a chuid inniúlachtaí féin a fheidhmiú go cuimsitheach.

(25)Chun go ndéanfar rialachas poiblí fónta ar an gClár, ní mó na freagrachtaí agus na cúraimí a dháileadh go dian idir na heintitis éagsúla lena mbaineann chun an dúbailt a sheachaint agus chun nach mbeidh costais bhreise agus moilleanna ann.

(26)Is fada an lá atá na Ballstáit gníomhach i réimse an spáis. Tá córas, bonneagar, gníomhaireachtaí náisiúnta agus comhlachtaí acu atá nasctha leis an spás. Dá bhrí sin, is féidir leo páirt mhór a ghlacadh sa Chlár, go háirithe a chur chun feidhme, agus ba cheart a cheangal orthu comhoibriú go hiomlán leis an Aontas chun seirbhísí agus feidhmchláir an Chláir a chur chun cinn. Ba cheart an deis a bheith ag an gCoimisiún na hacmhainní atá ar fáil do na Ballstáit a úsáid agus b'fhéidir go gcuirfeadh sé cúraimí neamhrialála ar na Ballstáit i leith chur chun feidhme an Chláir agus cúnamh a fháil uathu. Ar a bharr sin, ba cheart do na Ballstáit lena mbaineann na bearta uile is gá a dhéanamh chun cosaint stáisiún ar talamh a bheidh suite ina gcríocha a áirithiú. Ina theannta sin, ba cheart do na Ballstáit agus don Choimisiún oibriú le chéile leis na comhlachtaí iomchuí idirnáisiúnta agus leis na húdaráis rialála iomchuí chun a áirithiú go ndéanfar na minicíochtaí is gá don Chlár a chur ar fáil agus go ndéanfar é a chosaint le haghaidh fhorbairt agus chur chun feidhme iomlán na bhfeidhmchlár a bheidh bunaithe ar na seirbhísí sin, i gcomhréir le Cinneadh Uimh. 243/2012/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 14 Márta 2012 lena mbunaítear clár beartais radaispeictrim ilbhliantúil 15 .

(27)Ós aidhm leis an gCoimisiún leas ginearálta an Aontais a chur chun cinn, is faoi atá sé an Clár a chur chun feidhme, a bheith freagrach as go foriomlán agus a úsáid a chur chun cinn. Chun acmhainní agus inniúlachtaí na ngeallsealbhóirí éagsúla a bharrfheabhsú, ba cheart an deis a bheith ag an gCoimisiún cúraimí áirithe a tharmligean Ar a bharr sin, is leis an gCoimisiún is fearr is féidir a dhéanamh amach cé na príomhshonraíochta teicniúla agus oibríochtúla is gá chun éabhlóid córas agus seirbhísí a chur chun feidhme.

(28)Is é misean Ghníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um an gClár Spáis ("an Ghníomhaireacht") atá ag teacht in ionad na Gníomhaireachta Eorpaí GNSS arna bunú le Rialachán (AE) Uimh. 912/2010, cur leis an gClár, ó thaobh slándála go háirithe. Dá bhrí sin, ba cheart cúraimí áirithe a bhaineann le slándáil agus cur chun cinn an Chláir a shannadh don Ghníomhaireacht. Maidir le slándáil go háirithe, agus ós rud é go bhfuil taithí aige sa réimse sin, ba cheart an Ghníomhaireacht a bheith freagrach as na cúraimí creidiúnaithe slándála i gcás bhearta uile an Aontais in earnáil an spáis. Lena chois sin ba cheart dó na cúraimí a chuirfidh an Coimisiún air a dhéanamh trí bhíthin conradh ranníocaíochta nó níos mó a chumhdaíonn cúraimí sonracha éagsúla eile a bhaineann leis an gClár.

(29)Is éard atá i nGníomhaireacht Spáis na hEorpa, eagraíocht idirnáisiúnta ag a bhfuil saineolas fairsing i réimse an spáis agus a chuaigh isteach i gComhaontú Réime leis an gComhphobal Eorpach in 2004. Dá bhrí sin, is comhpháirtí tábhachtach í i gcur chun feidhme an Chláir agus ba cheart aon chaidreamh iomchuí is féidir a chur ar bun léi. Maidir leis sin, agus i gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais, tá sé tábhachtach caomhaontú réime airgeadais a thabhairt i gcrích le Gníomhaireacht Spáis na hEorpa lena rialálfar an caidreamh airgeadas iomlán idir an Coimisiún, an Ghníomhaireacht agus Gníomhaireacht Spáis na hEorpa agus lena náiritheofar go mbeidh siad comhsheasmhach agus i gcomhréir leis an gComhaontú Réime le Gníomhaireacht Spáis na hEorpa, go háirithe le hAirteagal 5 de. Mar sin féin, ó nach comhlacht de chuid an Aontais í Gníomhaireacht Spáis na hEorpa agus nach bhfuil sé faoi réir dhlí an Aontais, is gá, chun leasanna an Aontais agus a Bhallstát a chosaint, an comhaontú sin a bheith faoi réir rialacha oibríochtúla iomchuí a thabhairt isteach i nGníomhaireacht Spáis na hEorpa. Ba cheart na clásail uile is gá chun leasanna airgeadais an Aontais a chosaint a bheith sa chomhaontú freisin.

(30)Chun go neartófar an Comhbheartas Eachtrach agus Slándála, ní mór feidhmiú SATCEN mar acmhainneacht uathrialach Eorpach lena soláthraítear táirgí agus seirbhísí a thagann as úsáid na sócmhainní spáis ábhartha agus na sonraí comhthaobhacha, lena náirítear íomhánna satailíte agus aeir. Chuige sin beidh SATCEN ag uasmhéadú sineirgíochtaí agus comhlántachtaí le gníomhaíochtaí eile de chuid an Aontais, go háirithe an Clár agus a Chomhpháirteanna.

(31)Chun ionadaíocht na núsáideoirí a fhréamhú i rialachas GOVSATCOM agus chun riachtanais agus ceanglais úsáideoirí a chomhthiomsú thar theorainneacha náisiúnta agus sibhialta-mhíleata, ba cheart róil chomhordúcháin le haghaidh grúpaí sonracha úsáideoirí a bheith ag na heintitis ábhartha de chuid an Aontais a bhfuil dlúthnaisc acu le húsáideoirí amhail an Ghníomhaireacht Eorpach um Chosaint, an Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta, an Ghníomhaireacht Eorpach um Shábháilteacht Mhuirí, an Ghníomhaireacht Eorpach um Rialú ar Iascach, Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh i ndáil le Comhar i bhForfheidhmiú an Dlí, an Cumas Míleata Pleanála agus Forfheidhmithe/an Cumas Sibhialtach Pleanála agus Forfheidhmithe agus an Lárionad Comhordúcháin Práinnfhreagartha. Ar leibhéal comhthiomsaithe, ba cheart don Ghníomhaireacht agus Ghníomhaireacht Eorpach um Chosaint ionadaíocht a dhéanamh ar an bpobal úsáideoirí sibhialta agus ar an bpobal úsáideoirí míleata faoi seach agus féadfaidh siad faireachán a dhéanamh ar úsáid oibríochtúil, éileamh, comhlíonadh ceanglas agus éabhlóid ar riachtanais agus ceanglais.

(32)De bharr a thábhachtaí atá gníomhaireachtaí a bhaineann leis an spás do gheilleagar an Aontais agus do shaol shaoránaigh an Aontais, agus ós córais agus feidhmchláir dé-úsáide iad na córais agus na feidhmchláir atá bunaithe ar na córais sin, ba cheart é a bheith ina phríomhthosaíocht ag an gClár ardleibhéal slándála a bhaint amach agus a choinneáil ar bun, go háirithe chun leasanna an Aontais agus a Bhallstát a chosaint, lena náirítear an méid a bhaineann le faisnéis rúnaicmithe agus le faisnéis íogair eile nach bhfuil rúnaicmithe.

(33)Ba cheart don Choimisiún agus don ArdIonadaí, ina réimse inniúlachta feín, slándáil an Chláir a áirithiú i gcomhréir leis an Rialachán seo agus, más ábhartha, le Cinneadh 2014/496/CFSP ón gComhairle.

(34)Ba cheart rialachas shlándáil an Chláir a bhunú ar thrí phríomhphrionsabal. Sa chéad dul síos, ní mór an taithí leathan uathúil ar chúrsaí slándála atá ag gach Ballstát a chur san áireamh a mhéid is féidir. Sa dara dul síos, chun nach mbeidh coinbhleachtaí leasa ann ná aon laigí i gcur i bhfeidhm na rialacha slándála, ní mór na feidhmeanna oibríochtúla a dhealú ó na feidhmeanna creidiúnaithe slándála. Sa tríú dul síos, an teintiteas a bhfuil sé de chúram air na comhpháirteanna uile den Chlár nó cuid acu a bhainistiú, is é is fearr is féidir slándáil na cúraimí atá air a bhainistiú. Lena chois sin, chun go mbeidh rialachas fónta slándála ann, ní mór na róil a dháileadh go hiomchuí ar na gníomhaithe éagsúla. Ós air atá cúram an Chláir, ba cheart don Choimisiún na ceanglais slándála ghinearálta a leagan síos is infheidhme maidir le gach ceann de chomhpháirteanna an Chláir.

(35)De bharr a uathúla agus a chasta atá an Clár agus go bhfuil nasc atá aige le slándáil, ba cheart prionsabail aitheanta sheanbhunaithe a leanúint maidir le creidiúnú slándála. Ní mór, mar sin, gníomhaíochtaí creidiúnaithe slándála a dhéanamh ar bhonn na freagrachta coitinne as slándáil an Aontais agus a Bhallstáit, trí gach dícheall a dhéanamh comhthoil a thógáil agus trí iad siúd uile lena mbaineann ceist na slándála a thabhairt isteach sa phróiseas, agus ní mór nós imeachta maidir le faireachán buan ar riosca a chur ar bun. Ní mór freisin gníomhaíochtaí teicniúla creidiúnúcháin slándála a chur de chúram ar dhaoine gairmiúla atá cáilithe go hiomchuí sa réimse a bhaineann le córais chasta a chreidiúnú agus ag a bhfuil leibhéal leordhóthanach imréitigh slándála acu.

(36)Chun a áirithiú go scaipfear an fhaisnéis go slán, ba cheart rialacha iomchuí a leagan síos chun a áirithiú go mbeidh na rialacha slándála maidir le heintitis éagsúla phoiblí agus phríobháideacha agus daoine nádúrtha chomh maith, go mbeidh na rialacha sin coibhéiseach le chéile.

(37)Is éard atá i gceist le ceann de phríomhchuspóirí an Chláir, a áirithiú go mbeidh sé uathrialach ó thaobh slándála agus straitéise de, rud a neartóidh a chumas gníomhú in earnálacha iomadúla, go háirithe slándáil, agus tairbhe a bhaint as na deiseanna a bhaineann leis an spás ó thaobh shlándáil an Aontais agus a Bhallstát de. Chun an cuspóir sin a bhaint amach ní mór rialacha diana maidir le hincháilitheacht na neintiteas dá dtabharfar cead páirt a ghlacadh i ngníomhaíochtaí a mhaoinítear faoin gClár ar gá rochtain a bheith acu ar fhaisnéis rúnaicmithe de chuid an Aontais (EUCI) nó faisnéis íogair neamhrúnaicmithe de chuid an Aontais chun iad a dhéanamh.

(38)Tá méadú ag teacht ar an líon earnálacha eacnamaíocha, go háirithe iompar, teileachumarsáid, talmhaíocht agus fuinneamh, a úsáideann córais loingseoireachta satailíte, gan trácht ar na sineirgíochtaí le gníomhaíochtaí a bhaineann le slándáil agus cosaint an Aontais agus a Bhallstát. Dá mbeadh smacht iomlán ar loingseoireacht satailíte, ba cheart, dá bhrí sin, go mbeadh an tAontas neamhspleách ó thaobh na teicneolaíochta de, lena náirítear san fhadtéarma i gcás comhpháirteanna trealaimh bhonneagair agus ba cheart go náiritheodh sin go mbeadh sé uathrialach ó thaobh straitéise de.

(39)Is é is aidhm leis an gclár Galileo an chéad bhonneagar domhanda loingseoireachta agus suite satailíte atá deartha go sonrach chun críocha sibhialta a chur ar bun agus a oibriú, ar bonneagar é is féidir le gníomhaithe éagsúla poiblí agus príobháideacha san Eoraip agus ar fud an domhain a úsáid. Feidhmíonn Galileo go neamhspleách ar chórais eile atá ann nó is féidir a bheidh ann, sa chaoi go gcuireann sé, le cois nithe eile, le huathriail straitéiseach an Aontais. Ba cheart an dara glún den chóras a chur i bhfeidhm go céimnitheach roimh 2030 agus acmhainn oibríochtúil laghdaithe aige ar dtús.

(40)Is é is aidhm le EGNOS cáilíocht na gcomharthaí ó na córais dhomhanda um loingseoireacht satailíte atá ann a fheabhsú, go háirithe na comharthaí a astaíonn chóras Galileo. Ba cheart na seirbhísí a sholáthraíonn clár EGNOS, mar thosaíocht, críocha na mBallstát atá lonnaithe go geografach san Eoraip, lena náirítear chun na críche seo, na hAsóir, na hOileáin Chanáracha agus Maidéara, a chumhdach faoi dheireadh 2025. B'fhéidir cumhdach geografach na seirbhísí a sholáthraíonn EGNOS a leathnú go réigiúin eile sa domhan, ar choinníoll go mbeadh sin indéanta ó thaobh na teicneolaíochta de, agus, ar mhaithe le sábháilteacht na beatha, ar bhonn comhaontuithe idirnáisiúnta. Gan dochar do Rialachán [2018/XXXX] [Rialachán EASA] ná don fhaireachán riachtanach ar cháilíocht seirbhíse Galileo chun críocha eitlíochta, ba cheart a chuimhneamh nach féidir ach córais áitiúla nó réigiúnacha amhail EGNOS san Eoraip a bheith ina seirbhísí bainistithe aerthráchta (ATM) agus ina seirbhísí aerloingseoireachta (ANS), cé gur féidir na comharthaí a astaíonn Galileo a úsáid go héifeachtach chun suí aerárthaí a éascú.

(41)Ní mór a áirithiú go mbeidh na seirbhísí a sholáthraíonn chórais Galileo agus EGNOS leanúnach, inbhuanaithe agus ar fáil amach anseo. I bhfianaise na nathruithe a bhíonn ag teacht ar an timpeallacht agus na forbartha tapa atá ag teacht ar an margadh, ba cheart leanúint dá bhforbairt agus glúin nua de na córais sin a ullmhú.

(42)Chun go nglacfar iad a mhéid is féidir, ba cheart seirbhís oscailte agus seirbhís ardbheachtais Galileo agus seirbhís oscailte agus seirbhís sábháilteachta beatha EGNOS a sholáthar saor in aisce d'úsáideoirí.

(43)An téarma 'seirbhís tráchtála' a úsáidtear i Rialachán (AE) Uimh. 1285/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 11 Nollaig 2013 maidir le cur chun feidhme agus saothrú córas Eorpach um loingseoireacht satailíte agus lena naisghairtear Rialachán (CE) Uimh. 876/2002 ón gComhairle agus Rialachán (CE) Uimh. 683/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle 16 , níl sé oiriúnach níos mó de bharr éabhlóid na seirbhíse sin. Ina ionad sin ba cheart dhá sheirbhís éagsúla a shainaithint, mar atá an tseirbhís ardbheachtais agus an tseirbhís fíordheimhniúcháin.

(44)Chun úsáid na seirbhísí a sholáthraítear a bharrfheabhsú, ba cheart na seirbhísí a sholáthraíonn Galileo agus EGNOS a bheith comhoiriúnach agus idir-inoibritheach le chéile agus, a mhéid is féidir, le córais eile um loingseoireacht satailíte agus le gnáthmhodhanna radaloingseoireachta, i gcás ina leagfar an chomhoiriúnacht sin agus an idir-inoibritheacht síos i gcomhaontú idirnáisiúnta, gan dochar don chuspóir uathriail straitéiseach a bheith ag an Aontas.

(45)I bhfianaise na tábhachta atá le bonneagar ar talamh Galileo agus EGNOS agus a thionchair ar a slándáil, is é an Coimisiún ba cheart suíomh an bhonneagair a shocrú. Ba cheart próiseas oscailte trédhearcach a leanúint i gcónaí maidir le himlonnú bhonneagar ar talamh na gcóras.

(46)Chun leasanna socheacnamaíocha Galileo agus EGNOS a uasmhéadú, go háirithe i réimse na slándála, ba cheart úsáid na seirbhísí a sholáthraíonn EGNOS agus Galileo i mbeartais eile de chuid an Aontais a chur chun cinn má bhíonn údar leis sin agus tairbhe le baint as.

(47)Ba cheart rochtain uathrialach ar eolas timpeallachta agus ar phríomhtheicneolaíochtaí i leith seirbhísí breathnaithe an Domhain agus geofhaisnéise a áirithiú le Copernicus, sa chaoi gur féidir leis an Aontas cinnteoireacht neamhspleách agus bearta a dhéanamh i réimsí an chomhshaoil, an athraithe aeráide, na cosanta sibhialta, na slándála agus an gheilleagair dhigitigh, le cois réimsí eile.

(48)Ba cheart do Copernicus a bheith ag tógáil ar ghníomhaíochtaí agus gnóthachain faoi Rialachán (AE) Uimh. 377/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle 17 lena mbunaítear clár um breathnóireacht agus um fhaireachán an domhain (Copernicus) agus Rialachán (AE) Uimh. 911/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir leis an gClár Eorpach um Fhaire an Domhain (GMES) agus a oibríochtaí tosaigh 18 lena mbunaítear an clár, a bhí ina réamhtheachtaí, um Fhaireachán Domhanda don Chomhshaol (GMES) agus na rialacha maidir lena oibríochtaí tosaigh a chur chun feidhme agus ba cheart leanúnachas leo a áirithiú agus treochtaí a tháinig chun cinn le déanaí sa taighde, céimeanna chun cinn agus nuálaíochtaí sa teicneolaíocht a dhéanann difear do réimse bhreathnóireacht an Domhain, chomh maith le forbairtí in anailísíocht olltiomsuithe sonraí agus san intleacht shaorga agus straitéisí agus tionscnaimh a bhaineann leo ar leibhéal an Aontais á gcur san áireamh 19 . A mhéid is féidir, ba cheart do Copernicus úsáid a bhaint as acmhainneachtaí breathnóireachta ón spás na mBallstát, Gníomhaireacht Spáis na hEorpa, EUMETSAT 20 agus eintitis eile, lena náirítear tionscnaimh thráchtála san Eoraip, sa chaoi go gcuirfidh sé freisin le forbairt earnála spáis san Eoraip. Más indéanta iomchuí, ba cheart dó úsáid a bhaint chomh maith as na sonraí in situ agus coimhdeacha a sholáthraíonn na Ballstáit go príomha i gcomhréir le Treoir 2007/2/CE 21 . Ba cheart don Coimisiún a bheith ag obair i gcomhar leis na Ballstáit agus leis an nGníomhaireacht Eorpach Chomhshaoil chun rochtain éifeachtúil agus úsáid éifeachtúil na dtacar sonraí in situ le haghaidh Copernicus a áirithiú.

(49)Ba cheart Copernicus a chur chun feidhme i gcomhréir le cuspóirí Threoir 2003/98/CE maidir le faisnéis ón earnáil phoiblí a athúsáid arna leasú le Treoir 2013/37/AE an 26 Meitheamh 2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena leasaítear Treoir 2003/98/CE maidir le faisnéis ón earnáil phoiblí 22 , is iad sin go háirithe: trédhearcacht, cruthú dálaí atá oiriúnach do sheirbhísí a fhorbairt agus rannchuidiú le fás eacnamaíoch agus le cruthú post san Aontas. Ba cheart sonraí agus faisnéis Copernicus a chur ar fáil saor in aisce agus go hoscailte.

(50)Is clár é Copernicus atá faoi cheannas an úsáideora. Dá bhrí sin ba cheart a fhorbairt a bhunú ar riachtanais bhunúsáideoirí Copernicus, riachtanais a bhíonn ag síorathrú, agus, san am céanna, teacht chun cinn pobal nua úsáideoirí a aithint, idir phoiblí agus phríobháideach. Ba cheart do Copernicus é féin a bhunú ar anailís ar na roghanna lenar féidir freastal ar na riachtanais sin, lena náirítear na roghanna a bhaineann le cur chun feidhme agus faireachán beartas de chuid an Aontais inar gá rannpháirtíocht leanúnach éifeachtach úsáideoirí, go háirithe maidir le ceanglais a shainmhíniú agus a bhailíochtú.

(51)Tá Copernicus ar obair cheana. Tá sé tábhachtach, dá bhrí sin, leanúnachas an bhonneagair agus na seirbhísí atá ar bun cheana a áirithiú, agus, san am céanna, Copernicus a oiriúnú don timpeallacht athraitheach mhargaidh, go háirithe teacht chun cinn gníomhaithe príobháideacha sa spás (“Spás Nua”) agus forbairtí sochpholaitiúla ar gá freagairt thapa ina leith. Chuige sin is gá struchtúr feidhmeach Copernicus a athshainiú chun go gcuirfear san áireamh ann an taistriú ó chéad chéim na seirbhísí oibríochtúla chuig soláthar seirbhísí níos faide chun cinn agus níos spriocdhírithe do phobail úsáideoirí nua agus cothú margaí iartheachtacha breisluacha. Chuige sin, ba cheart, le linn a chur chun feidhme amach anseo, cur chuige a úsáid lena leanfar an slabhra luacha sonraí, i.e. sonraí a fháil, sonraí agus faisnéis a phróiseáil, dáileadh agus úsáid, gníomhaíochtaí úsáide úsáideoirí agus margaí, agus, san am céanna, ba cheart gníomhaíochtaí taighde agus nuálaíochta ar cheart úsáid a bhaint as Copernicus chun iad a dhéanamh a shainaithint leis an bpróiseas pleanála straitéisí faoin gclár Fís Eorpach.

(52)Maidir le sonraí a fháil, ba cheart na gníomhaíochtaí faoi Copernicus a bheith dírithe ar chríochnú agus chothabháil an bhonneagair spáis atá ann cheana, ar ionadú fadtéarmach na satailítí ag deireadh a saolré agus ar mhisin nua a thionscnamh lena dtabharfaí aghaidh ar chórais breathnóireachta nua chun tacú le sárú dhúshlán an athraithe aeráide dhomhanda (e.g. faireachán ar CO2 antrapaigineach agus ar astaíochtaí eile gás ceaptha teasa. Ba cheart cumhdach faireacháin domhanda na ngníomhaíochtaí faoi Copernicus a leathnú thar réigiúin na mol agus, leis na gníomhaíochtaí sin, tacú le háirithiú comhlíontachta comhshaoil, faireachán agus tuairisciú comhshaoil reachtúil agus feidhmchláir chomhshaoil nuálacha (e.g. le haghaidh faireachán ar bhairr, bainistiú uisce agus faireachán feabhsaithe ar loisceadh). Agus é á dhéanamh sin, ba cheart do Copernicus na hinfheistíochtaí a rinneadh faoin tréimhse chistiúcháin roimhe sin (2014-2020) a ghiaráil agus an leas is mó is féidir a bhaint astu agus, san am céanna, samhlacha gnó agus oibríochtúla a fhiosrú chun comhlánú breise a dhéanamh ar acmhainneachtaí Copernicus. Ba cheart do Copernicus a bheith ag tógáil freisin ar chomhpháirtíochtaí rathúla le Ballstáit chun a ghné shlándála a fhorbairt a thuilleadh faoi shásraí rialachais iomchuí, chun freagairt ar riachtanais úsáideoirí i réimse na slándála atá ag athrú.

(53)Mar chuid den fheidhm próiseála sonraí agus faisnéise, ba cheart do Copernicus inbhuanaitheacht fhadtéarmach agus forbairt bhreise bunseirbhísí Copernicus lena dtugtar faisnéis chun freastal ar riachtanais na hearnála poiblí agus na riachtanais a thagann as gealltanais idirnáisiúnta an Aontais, agus chun deiseanna ar shaothrú tráchtála a uasmhéadú. Go háirithe, ba cheart do Copernicus an fhaisnéis seo a leanas a sholáthar ar an leibhéal áitiúil, an leibhéal Eorpach agus an leibhéal domhanda: faisnéis faoi staid an atmaisféir; faisnéis faoi staid na naigéan; faisnéis lena dtugtar tacaíocht d'fhaireachán ar talamh a thacaíonn le cur chun feidhme beartas áitiúil, beartas náisiúnta agus beartas de chuid an Aontais; faisnéis lena dtugtar tacaíocht d'oiriúnú agus maolú an athraithe aeráide; faisnéis gheospásúil lena dtugtar tacaíocht do bhainistiú éigeandála, lena náirítear trí ghníomhaíochtaí coisctheacha, áirithiú comhlíontachta comhshaoil agus slándáil shibhialta lena náirítear tacaíocht do ghníomhaíocht sheachtrach an Aontais. Ba cheart don Choimisiún socruithe conarthacha iomchuí a shainaithint lena gcothaítear inbhuanaitheacht an tsoláthair seirbhíse.

(54)Agus é ag cur chun feidhme sheirbhísí Copernicus, féadfaidh an Coimisiún a bheith ag brath ar eintitis inniúla, gníomhaireachtaí, grúpaí nó cuibhreannais ábhartha de chuid an Aontais, nó ar aon chomhlacht ábhartha is féidir a bheith incháilithe do chomhaontú ranníocaíochta. Agus é ag roghnú na neintiteas sin, ba cheart don Choimisiún a áirithiú nach ndéanfar aon chur isteach ar na hoibríochtaí ná ar sholáthar na seirbhísí agus go mbeidh, i gcás sonraí atá íogair ó thaobh na slándála de, acmhainneachtaí réamhrabhaidh agus faireacháin ar ghéarchéimeanna ag na heintitis lena mbaineann i gcomhthéacs an chomhbheartais eachtraigh agus slándála (CBES) agus, go háirithe, an chomhbheartais slándála agus cosanta (CBSC).

(55)Ba cheart gurbh fhusa don phobal seirbhísí a úsáid de bharr chur chun feidhme sheirbhísí Copernicus ós rud é gurbh fhéidir le húsáideoirí a fhios a bheith acu roimh ré cén rochtain a bheadh ar sheirbhísí agus cén éabhlóid a thiocfadh orthu agus cén comhar a bheadh ar siúl le Ballstáit agus le páirtithe eile. Chuige sin, ba cheart don Choimisiún agus dá Eintitis Iontaobhaithe dul i mbun oibre i ndlúthchomhar le pobail éagsúla ar fud na hEorpa d’fhonn seirbhísí Copernicus agus a phunann faisnéise a fhorbairt chun a áirithiú go bhfreastalófar ar riachtanais bheartais agus phoiblí de réir mar a athróidh siad agus chun úsáid sonraí ó bhreathnóireacht an Domhain a mhéadú ar an mbonn sin. Ba cheart don Choimisiún agus do na Ballstáit a bheith ag obair i gcomhar le chéile chun compháirt in situ Copernicus a fhorbairt agus chun comhtháthú tacar sonraí in situ le tacair sonraí spáis le haghaidh seirbhísí uasghrádaithe de chuid Copernicus a éascú.

(56)Ba cheart na sonraí agus an fhaisnéis a bhaileofar faoi chuimsiú Copernicus a chur ar fáil go hiomlán, go hoscailte agus saor in aisce, faoi réir coinníollacha agus teorainneacha iomchuí, d'fhonn a núsáid agus a gcomhroinnt a chur chun cinn, agus d'fhonn margaí Eorpacha um bhreathnóireacht an Domhain a neartú, go háirithe san earnáil iartheachtach, agus fás agus cruthú fostaíochta a chothú san Aontas dá réir sin. Ba cheart leanúint de bheith ag cur sonraí agus faisnéise ar fáil leis an soláthar sin ar ardleibhéil chomhsheasmhachta, iontaofachta agus cháilíochta. Chun sin a dhéanamh is gá rochtain atá éasca don úsáideoir ar shonraí agus faisnéis Copernicus, a bpróiseáil agus a núsáid, ar mórscála, ar leibhéil éagsúla luais, a áirithiú, agus chuige sin ba cheart den Choimisiún leanúint de chur chuige comhtháthaithe, ar leibhéal AE agus ar leibhéal na mBallstát, sa chaoi gur féidir comhtháthú a dhéanamh le foinsí eile sonraí agus faisnéise chomh maith. Ba cheart do Copernicus a Sheirbhísí Rochtana ar Shonraí agus ar Fhaisnéis (DIAS) a chur chun cinn a thuilleadh laistigh de na Ballstáit agus sineirgíochtaí a chur ar bun lena sócmhainní sa chaoi go nuasmhéadófar agus go neartófar úsáid sonraí agus fhaisnéis Copernicus ag margaí.

(57)Ba cheart don Choimisiún a bheith ag obair le soláthraithe sonraí chun go ndéanfar coinníollacha ceadúnaithe maidir le sonraí tríú páirtí a chomhaontú chun gur fusa iad a úsáid laistigh de Copernicus, i gcomhréir leis an Rialachán seo agus leis na cearta tríú páirtí is infheidhme. Toisc gurbh fhéidir go mbeadh tionchar ag cuid de shonraí agus faisnéis Copernicus, lena náirítear íomhánna ardtaifigh, ar shlándáil an Aontais nó a Bhallstát, agus i gcásanna a mbeidh údar cuí leo, ba cheart an Chomhairle a chumasú bearta a ghlacadh chun rioscaí agus bagairtí i leith shlándáil an Aontais nó a Bhallstát a láimhseáil.

(58)Ba cheart forálacha gníomhartha dlíthiúla arna nglacadh faoi Rialacháin gan dáta deiridh roimhe seo a bheith bailí fós mura mbeidh sin ag teacht salach ar an Rialachán nua. Baineann sin go háirithe le Rialachán Tarmligthe (AE) Uimh. 1159/2013 ón gCoimisiún lena leagtar síos na coinníollacha cláraithe agus ceadúnaithe d'úsáideoirí GMES agus lena sainmhínítear na critéir i dtaca le srian a chur le rochtain ar shonraí tiomnaithe GMES agus ar fhaisnéis faoi sheirbhísí GMES 23 .

(59)Chun úsáid sonraí ó bhreathnóireacht an Domhain agus teicneolaíochtaí a bhaineann léi a chur chun cinn agus a éascú d'údaráis áitiúla agus d'fhiontair bheaga agus mheánmhéide (FBManna), d'eolaithe agus do thaighdeoirí, ba cheart líonraí atá tiomnaithe do dháileadh shonraí Copernicus, lena náirítear comhlachtaí náisiúnta agus réigiúnacha, a chur chun cinn le gníomhaíochtaí chun úsáideoirí a mhealladh. Chuige sin, ba cheart don Choimisiún agus do na Ballstáit gach iarracht a dhéanamh ar naisc níos dlúithe a bhunú idir Copernicus agus beartais an Aontais agus a Bhallstát chun dlús a chur leis an éileamh a bhíonn ar fheidhmchláir agus seirbhísí tráchtála agus chun é a chur ar chumas gnólachtaí, go háirithe fiontair bheaga agus mheánmhéide agus gnólachtaí nuathionscanta, feidhmchláir a fhorbairt atá bunaithe ar shonraí agus faisnéis ó Copernicus agus a mbeidh sé d’aidhm leo éiceachóras Eorpach iomaíoch a fhorbairt do shonraí ó bhreathnóireacht an Domhain.

(60)Ar an leibhéal domhanda, b'fhéidir le Copernicus faisnéis bheacht iontaofa a sholáthar le haghaidh comhar le tríú tíortha agus eagraíochtaí idirnáisiúnta chun tacú le beartais sheachtracha agus beartais comhair forbartha an Aontais. Ba cheart dearcadh ar Copernicus mar rannchuidiú de chuid na hEorpa do Chóras na gCóras Breathnóireachta Domhanda (GEOSS), don Choiste um Shatailítí Breathnóireachta an Domhain, do Chomhdháil na bPáirtithe (COP) do ChreatChoinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide (1992) (UNFCCC) agus do Chreat Sendai um Laghdú Rioscaí Tubaistí. Ba cheart dó comhar iomchuí a chur ar bun nó a choinneáil ar bun leis na comhlachtaí earnálacha ábhartha de chuid na Náisiún Aontaithe agus na hEagraíochta Domhanda Meitéareolaíochta.

(61)Agus Copernicus á chur chun feidhme, ba cheart don Choimisiún, i gcás inarb iomchuí, a bheith ag brath ar eagraíochtaí Eorpacha idirnáisiúnta a bhfuil comhpháirtíochtaí bunaithe aige leo cheana, go háirithe GSE, le haghaidh chomhordú teicniúil eilimint spáis Copernicus, a leagan amach a shainiú, sócmhainní spáis a fhorbairt agus a sholáthar, rochtain ar shonraí agus misin thiomnaithe a oibriú. Ina theannta sin, ba cheart don Choimisiún a bheith ag brath EUMETSAT maidir le misin thiomnaithe a oibriú i gcomhréir lena shaineolas agus lena shainordú. I réimse na seirbhísí, ba cheart don Choimisiún an tairbhe iomchuí a bhaint as na hacmhainneachtaí sonracha a sholáthraíonn Gníomhaireachtaí de chuid an Aontais amhail an Ghníomhaireacht Eorpach Chomhshaoil, an Ghníomhaireacht Eorpach um Shábháilteacht Mhuirí, an Ghníomhaireacht Eorpach um an nGarda Teorann agus Cósta chomh maith leis an Airmheán idir-rialtasach Eorpach um Réamhaisnéisí Aimsire Meántréimhseacha agus na hinfheistíochtaí Eorpacha a rinneadh cheana sna seirbhísí faireacháin ar an muirthimpeallacht trí mercator Ocean. Maidir le slándáil, déanfar iarracht cur chuige cuimsitheach a shocrú ar leibhéal an Aontais leis an ArdIonadaí. Bhí rannpháirtíocht ghníomhach ón tús ag an Airmheán Comhpháirteach Taighde (JRC) de chuid an Choimisiúin i dtionscnamh GMES agus thacaigh sé le forbairtí i leith Galileo agus aimsir spáis. Faoi Rialachán (AE) Uimh. 377/2014 tá JRC ag bainistiú sheirbhís bainistithe éigeandálaí Copernicus agus comhpháirt dhomhanda sheirbhís faireachán talún Copernicus agus tá sé ag cuidiú leis an athbhreithniú ar cháilíocht agus oiriúnacht táirgí agus faisnéise agus lena néabhlóid. Ba cheart don Choimisiún leanúint de bheith ag brath ar chomhairle eolaíoch agus theicniúil ó JRC faoi chur chun feidhme an Chláir.

(62)Tar éis dó iarratais a fháil ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, bhunaigh an tAontas creat tacaíochta le haghaidh faireachán agus rianú spáis (SST) trí bhíthin Chinneadh Uimh. 541/2014/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16 Aibreán 2014 lena mbunaítear Creat Tacaíochta d'Fhaireachán agus Rianú Spáis 24 . Tá smionagar spáis éirithe ina bhagairt thromchúiseach ar shlándáil, sábháilteacht agus inbhuanaitheacht gníomhaíochtaí spáis. Dá bhrí sin, tá SST ina bhunriachtanas ó thaobh chaomhnú chomhleanúnachas chomhpháirteanna an Chláir agus a rannchuidithe le beartais an Aontais. Trí iarracht a dhéanamh iomadú an smionagair spáis a chosc, cuidíonn SST a áirithiú go mbeidh rochtain ar spás agus úsáid spáis inbhuanaithe deimhin, rud atá ina chomhchuspóir domhanda.

(63)Ba cheart do SST feidhmíocht agus uathriail acmhainneachtaí a acmhainneachtaí a fhorbairt a thuilleadh. Chuige sin, ba cheart catalóg Eorpach uathrialach de réada spáis a bhunú dá bharr, ar bhonn sonraí ó líonra na mbrathadóirí SST. Lena chois sin, ba cheart do SST leanúint de bheith ag tacú le hoibriú agus soláthar sheirbhísí SST. Ós rud é gur córas faoi cheannas an úsáideora é SST, ba cheart sásraí iomchuí a chur ar bun chun riachtanais úsáideoirí a bhailiú, lena náirítear riachtanais slándála.

(64)Ba cheart soláthar sheirbhísí SST a bhunú ar chomhar idir an tAontas agus na Ballstáit agus ar úsáid saineolais agus sócmhainní atá ann cheana agus a bheidh ann amach anseo, lena náirítear an taithí agus na sócmhainní a forbraíodh trí bhíthin Ghníomhaireacht Spáis na hEorpa nó a d'fhorbair an tAontas. Ba cheart an deis a bheith ann tacaíocht airgeadais a thabhairt le haghaidh fhorbairt brathadóirí nua SST. Ós rud é gur córas íogair atá in SST, ba cheart an smacht ar bhrathadóirí náisiúnta agus a noibríochtaí, ar chothabháil, athnuachan agus próiseáil sonraí as a dtagann soláthar seirbhísí SST a fhágáil ag na Ballstáit atá páirteach.

(65)Na Ballstáit a bhfuil úinéireacht nó rochtain leordhóthanach acu ar acmhainneachtaí SST, ba cheart an deis a bheith acu páirt a ghlacadh i soláthar seirbhísí SST. Ba cheart a mheas go gcomhlíonann Ballstáit atá páirteach i gCuibhreannas SST arna bhunú Faoi Chinneadh Uimh. 541/2014/AE, go gcomhlíonann siad na critéir sin. Ba cheart do na Ballstáit sin togra a chur isteach ach a léiriú go bhfuil siad ag comhlíonadh eilimintí eile a bhaineann leis an leagan amach oibríochtúil. Murar cuireadh aon togra isteach ba cheart an deis a bheith ag na Ballstáit sin tairiscintí a chur isteach lena gcumhdófar córas fithisí sonrach, mar shampla córas na bhFithisí Domhain Ísle (LEO), córas na bhFithisí Measartha (MEO) agus córas na bhFithisí Geosheasmhacha (GEO). Ba cheart rialacha iomchuí a leagan síos maidir le Ballstáit is rannpháirtithe a roghnú agus a eagrú.

(66)Nuair a bheidh SST ar bun, ba cheart dó prionsabail chomhlántacht na ngníomhaíochtaí agus leanúnachas seirbhísí SST ardcháilíochta faoi cheannas an úsáideora agus ba cheart é a bheith bunaithe ar an taithí is fearr. Dá bhrí sin, ba cheart do SST dúbailt nach gá a sheachaint. Ba cheart aon acmhainneacht iomarcach a dhianteorannú chun a áirithiú go mbeidh seirbhísí SST leanúnach agus ar ardcháilíocht. Ba cheart go gcuideodh gníomhaíochtaí na bhFoirne Saineolaithe na dúbailtí sin nach bhfuil gá leo a sheachaint.

(67)Sa bhreis air sin, ba cheart SST a bheith comhlántach le bearta maolaithe atá ann cheana, amhail na Treoirlínte maidir le Smionagar Spáis a Mhaolú ón gCoiste um Úsáidí Síochánta an Chianspáis (COPUOS) agus na Treoirlínte maidir le hInbhuanaitheacht Fhadtéarmach Gníomhaíochtaí Cianspáis eile, nó tionscnamh eile, chun a áirithiú go mbeidh gníomhaíochtaí cianspáis sábháilte, slán agus inbhuanaithe. Chun rioscaí imbhuailte a laghdú, chuardódh SST sineirgíochtaí le tionscnaimh maidir le bearta bainte agus éighníomhaithe smionagair spáis. Chuideodh SST a áirithiú go mbeadh úsáid agus taiscéaladh an chianspáis síochánta. Is féidir go mbeidh tionchar ag an méadú ar ghníomhaíochtaí spáis ar thionscnaimh idirnáisiúnta i réimse an bhainistithe spástráchta. Ba cheart don Aontas faireachán a dhéanamh ar na forbairtí sin agus féadfaidh sé iad a chur san áireamh san athbhreithniú lár téarma ar an CAI reatha.

(68)Ba cheart do SST, don aimsir spáis agus do NEO cuimhneamh ar chomhar le páirtithe idirnáisiúnta, go háirithe Stáit Aontaithe Mheiriceá, eagraíochtaí idirnáisiúnta agus tríú páirtithe eile, go háirithe chun imbhualadh sa spás a sheachaint, chun iomadú an smionagair spáis a chosc agus chun ullmhacht a fheabhsú i leith éifeachtaí teagmhas aimsire spáis míchuibheasacha agus réad gar don Domhan.

(69)Mhol Coiste Slándála na Comhairle go gcruthófaí struchtúr bainistithe riosca chun a áirithiú go gcuirfear ceisteanna slándála sonraí san áireamh go hiomchuí i gcur chun feidhme Chinneadh Uimh. 541/2014/AE. Chuige sin, agus an obair a rinneadh cheana á cur san áireamh, ba cheart do na Ballstáit pháirteacha na struchtúir agus na nósanna imeachta bainistithe riosca iomchuí a leagan síos.

(70)Is féidir go mbagróidh teagmhais aimsire spáis mhíchuibheasacha agus mhóra sábháilteacht saoránaigh agus go gcuirfidh siad isteach ar oibríochtaí bonneagar ar talamh agus sa spás. Dá bhrí sin ba cheart feidhm aimsire spáis a bhunú mar chuid den Chlár chun rioscaí aimsire spáis agus na riachtanais úsáideoirí a bhaineann leo a mheas, chun feasacht ar rioscaí aimsire spáis a ardú, chun a áirithiú go soláthrófar seirbhísí aimsire spáis a bheidh faoi cheannas an úsáideora agus chun feabhas a chur ar na hacmhainneachtaí atá ag Ballstáit i leith seirbhísí aimsire spáis a tháirgeadh. Ba cheart don Choimisiún na hearnálacha a bhfuiltear le seirbhísí oibríochtúla aimsire spáis a sholáthar dóibh a chur in ord tosaíochta de réir riachtanais úsáideoirí, rioscaí agus ullmhacht teicneolaíochta. San fhadtéarma, féadfar aghaidh a thabhairt ar riachtanais earnálacha eile. Chun go soláthrófar seirbhísí ar leibhéal an Aontais de réir riachtanais úsáideoirí beidh gá le taighde spriocdhírithe comhordaithe leanúnach agus gníomhaíochtaí forbartha chun tacú le héabhlóid na seirbhísí aimsire spáis. Ba cheart soláthar na seirbhísí aimsire spáis a bheith bunaithe ar na hacmhainneachtaí náisiúnta agus acmhainneachtaí an Aontais agus ba cheart an deis a bheith ag cuid mhór Ballstát agus ag an earnáil phríobháideach a bheith páirteach dá bharr.

(71)Sa Pháipéar Bán ón gCoimisiún maidir le todhchaí na hEorpa 25 , i nDearbhú na Róimhe ó Chinn Stáit agus Rialtais ó 27 mBallstát de chuid AE 26 , agus i roinnt rún ó Pharlaimint na hEorpa, tá sé luaite go bhfuil ról mór le himirt ag AE i leith a áirithiú go mbeidh an Eoraip sábháilte slán buanseasmhach agus go mbeidh sí in ann dul i ngleic le dúshláin amhail coinbhleachtaí réigiúnacha, sceimhlitheoireacht, cibearbhagairtí agus méadú faoi bhrúnna imirce. Ní mór rochtain shlán ráthaithe ar chumarsáid satailíte a bheith ann mar uirlis do ghníomhaithe slándála agus nuair a chomhthiomsaítear agus a chomhroinntear an phríomhacmhainn slándála sin, neartaítear Aontas a chosnaíonn a chuid saoránaigh.

(72)I gconclúidí Chomhairle na hEorpa an 19-20 Nollaig 2013 27 cuireadh fáilte roimh na hullmhúcháin i réimse na Cumarsáide Satailíte le haghaidh na chéad ghlúine eile den Chumarsáide Satailíte Rialtasaí (GOVSATCOM) le dlúthchomhar idir na Ballstáit, an Coimisiún agus Gníomhaireacht Spáis na hEorpa. Lena chois sin, sainaithníodh GOVSATCOM mar cheann d'eilimintí Beartas Eachtrach agus Slándála an Aontais Eorpaigh Mheitheamh 2016. Ba cheart do GOVSATCOM páirt a ghlacadh i bhfreagra AE ar Bhagairtí Hibrideacha agus tacaíocht a thabhairt do Straitéis Mhuirí AE agus do Bheartas Artach AE.

(73)Is clár úsáideoirlárnach é GOVSATCOM lena mbaineann gné láidir shlándála. Féadfar na cásanna úsáide a anailísiú de réir trí phríomhaicme: bainistiú géarchéime, ar féidir go mbeidh misin choiteanna agus oibríochtaí Slándála agus Chosanta, tubaistí nádúrtha agus de dhéanamh an duine, géarchéimeanna dhaonnúlacha agus éigeandálaí muirí ina gcuid de; faireachán, ar féidir go mbeidh faireachán ar theorainneacha, faireachán roimh theorainn, faireachán ar theorainneacha muirí, faireachán muirí, faireachán ar gháinneáil mhídhleathach ina gcuid de; agus príomhbhonneagair, ar féidir go mbeidh líonraí taidhleoireachta, cumarsáid phóilíneachta, bonneagair chriticiúla (e.g. fuinneamh, iompar, bacainní uisce) agus bonneagair spáis ina gcuid díobh.

(74)Is acmhainn í an chumarsáid satailíte atá teoranta de réir acmhainneacht, minicíocht agus cumhdach geografach satailíte. Dá bhrí sin, chun bheith costéifeachtach agus chun tairbhe a bhaint as barainneachtaí scála, ní mór do GOVSATCOM an coibhneas a bharrfheabhsú idir éileamh ar GOVSATCOM ó úsáideoirí údaraithe agus an soláthar a thugtar faoi chonarthaí GOVSATCOM le haghaidh acmhainneachtaí agus seirbhísí satailíte. Ó athraíonn an téileamh agus an soláthar féideartha thar am, ní mór síorfhaireachán agus solúbthacht chun seirbhísí GOVSATCOM a choigeartú chuige sin. Gan comhthiomsú acmhainneachtaí agus seirbhísí agus bonn úsáideoirí ar leor a méid, ní féidir barainneachtaí scála a bhaint amach.

(75)Díorthófar riachtanais oibríochtúla ar bhonn na hanailíse ar chásanna úsáide. Is ar bhonn na riachtanas oibríochtúil sin, in éineacht le riachtanais slándála, ba cheart an phunann seirbhísí a fhorbairt. Ba cheart a leagan síos sa phunann seirbhísí cé hí an bhonnlíne is infheidhme maidir le seirbhísí atá le soláthar le GOVSATCOM. Chun an coibhneas is fearr is féidir a choinneáil idir an téileamh agus na seirbhísí a sholáthraítear, is féidir gur gá punann seirbhísí GOVSATCOM a thabhairt cothrom le dáta go tráthrialta.

(76)Le linn na chéad chéime de GOVSATCOM. (go dtí 2025 nó faoin tuairim sin), úsáidfear an acmhainneacht atá le fáil cheana ó ghníomhaithe príobháideacha agus ó Bhallstáit. Le linn na chéad chéime sin tabharfar seirbhísí isteach go céimnitheach, d'úsáideoirí ar leibhéal an Aontais ar dtús. Má léirítear le linn na chéad chéime le mionanailís ar an soláthar agus ar an éileamh a bheidh ann nach leor an cur chuige sin chun an téileamh atá ag athrú a chumhdach, féadfar an cinneadh a dhéanamh aistirú go dtí an dara céim agus bonneagar nó acmhainní spáis saincheaptha a fhorbairt le comhpháirtíocht phoiblí phríobháideach amháin nó níos mó, e.g. le hoibreoirí satailíte de chuid an Aontais.

(77)Chun na hacmhainní cumarsáide satailíte atá ar fáil a bharrfheabhsú, chun rochtain a ráthú i gcásanna dothuartha, amhail tubaistí nádúrtha, agus chun a áirithiú go mbeidh na hoibríochtaí éifeachtúil agus go mbeidh na hagaí seala fuirigh gairid, tá gá le mol GOVSATCOM amháin nó níos mó. Ba cheart cuid na talún a cheapadh ar bhonn riachtanais oibríochtúla agus slándála. Chun na rioscaí a mhaolú, is féidir go mbeidh sé ar roinnt suíomhanna fisiciúla. Is féidir go mbeidh gá le heilimintí bhreise de chuid na talún, amhail stáisiúin ancaire

(78)I gcás úsáideoirí cumarsáide satailíte, tá an trealamh úsáideoirí ina chomhéadain oibríochtúil sárthábhachtach. Le cur chuige GOVSATCOM AE, is féidir leis an gcuid is mó de na húsáideoirí leanúint de bheith ag úsáid an trealaimh úsáideoirí atá acu cheana le haghaidh sheirbhísí GOVSATCOM ar choinníoll go núsáidfidh siad teicneolaíochtaí de chuid an Aontais.

(79)Ar mhaithe le héifeachtúlacht oibríochtúil, luaigh úsáideoirí go bhfuil sé tábhachtach díriú ar idir-inoibritheacht an trealaimh úsáideoirí agus ar threalamh úsáideoirí ar féidir leis úsáid a bhaint as córais satailíte éagsúla. Is féidir go mbeidh gá le forbairt sa réimse sin.

(80)Ar leibhéal an chur chun feidhme, ba cheart cúraimí agus freagrachtaí a dháileadh ar eintitis speisialaithe, amhail an Ghníomhaireacht Eorpach um Chosaint, SEGS, Gníomhaireacht Spáis na hEorpa, an Ghníomhaireacht agus gníomhairí eile de chuid an Aontais sa chaoi go náiritheofar go mbeidh siad i gcomhréir lena bpríomhról, go háirithe i gcás gnéithe a bhaineann le húsáideoirí.

(81)Tá ról tábhachtach ag an údarás GOVSATCOM inniúil, mar atá faireachán a dhéanamh chun a áirithiú go gcomhlíonfaidh úsáideoirí agus eintitis náisiúnta eile a bhfuil ról acu in GOVSATCOM, go gcomhlíonfaidh siad na rialacha maidir le comhroinnt agus cur in ord tosaíochta a leagtar síos sna ceanglais slándála. Aon Bhallstát nár ainmnigh údarás GOVSATCOM inniúil, ba cheart dó, in aon chor, pointe teagmhála a ainmniú chun bainistiú a dhéanamh ar aon bhlocáil a braitheadh a chuir isteach ar GOVSATCOM.

(82)Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme i leith ceanglais oibríochtúla maidir le seirbhísí a sholáthraítear faoi GOVSATCOM a thabhairt don Choimisiún. Tabharfaidh sin an deis don Choimisiún sonraíochtaí teicniúla a shainiú le haghaidh cásanna úsáide a bhaineann le bainistiú géarchéime, faireachán agus bainistiú príomhbhonneagair, lena náirítear líonraí cumarsáide taidhleoireachta. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle.

(83)Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme i leith na punainne seirbhísí le haghaidh seirbhísí a sholáthraítear faoi GOVSATCOM a thabhairt don Choimisiún. Tabharfaidh sin an deis don Choimisiún tréithe a shainiú, lena náirítear cumhdach geografach, minicíocht, bandaleithead, trealamh úsáideoirí agus gnéithe slándála. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.

(84)Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a chomhthiomsú a thabhairt don Choimisiún i leith na rialacha comhroinnte agus cur in ord tosaíochta maidir le húsáid acmhainní cumarsáide satailíte GOVSATCOM. Tabharfaidh sin an deis don Choimisiún na ceanglais oibríochtúla agus slándála agus anailís ar rioscaí agus ar an éileamh a bhfuil coinne leis ó rannpháirtithe in GOVSATCOM a chur san áireamh. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.

(85)Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme i leith shuí bonneagar chuid na talún le haghaidh GOVSATCOM a thabhairt don Choimisiún. Tabharfaidh sin an deis don Choimisiún na ceanglais oibríochtúla agus slándála maidir leis na suíomhanna sin a chur san áireamh. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle.

(86)Is féidir gur gá tuilleadh taighde agus nuálaíochta le haghaidh bonneagar tiomnaithe don Chlár agus is féidir tacaíocht a thabhairt dó sin faoin gclár Fís Eorpach, ag díriú ar comhsheasmhacht le gníomhaíochtaí sa réimse sin a dhéanann Gníomhaireacht Spáis na hEorpa. De thoradh sineirgíochtaí leis an gclár Fís Eorpach, ba cheart a áirithiú go sainaithneofar riachtanais taighde agus nuálaíochta na hearnála spáis agus go mbunófar iad mar chuid den phróiseas pleanála taighde agus nuálaíochta. Úsáidfear na sonraí agus na seirbhísí spáis a chuirfear ar fáil saor in aisce faoin gClár chun réitigh cheannródaíocha a fhorbairt le taighde agus nuálaíocht, lena náirítear an clár Fís Eorpach, go háirithe le haghaidh acmhainní bia agus nádúrtha, faireachán ar an aeráid, cathracha cliste, feithiclí uathoibríocha, slándála agus bainistiú géarchéime. Leis an bpróiseas pleanála faoin gclár Fís Eorpach sainaithneofar gníomhaíochtaí taighde agus nuálaíochta ar cheart úsáid a bhaint as bonneagair ar leis an Aontas iad amhail Galileo, EGNOS agus Copernicus lena naghaidh. Beidh bonneagair thaighde, go háirithe líonraí breathnóireachta in situ, ina ngnéithe ríthábhachtacha den bhonneagar breathnóireachta in situ a dhéanann seirbhísí Copernicus a chumasú.

(87)Le Rialachán (AE) Uimh. 912/2010 bunaíodh gníomhaireacht de chuid an Aontais darb ainm Gníomhaireacht Eorpach GNSS chun gnéithe áirithe de na cláir loingseoireachta satailíte Galileo agus EGNOS. Foráiltear sa Rialachán seo go háirithe go gcuirfear cúraimí nua ar an nGníomhaireacht Eorpach GNSS, ní hamháin i leith Galileo agus EGNOS, ach le haghaidh comhpháirteanna eile den Chlár chomh maithe, go háirithe creidiúnú slándála. Dá bhrí sin ní mór ainm, cúraimí agus gnéithe eagrúcháin den Ghníomhaireacht Eorpach GNSS a athrú dá réir.

(88)Ós rud é gur leathnaíodh a raon feidhme agus nach le Galileo agus EGNOS amháin a bhainfidh sé níos mó, ba cheart an Ghníomhaireacht Eorpach GNSS a athrú. Ba cheart. áfach, leanúnachas ghníomhaíochtaí na Gníomhaireachta Eorpaí GNSS, lena náirítear leanúnachas maidir le cearta agus oibleagáidí, maidir leis an bhfoireann agus maidir le bailíocht aon chinntí a dhéanfar, a áirithiú faoin nGníomhaireacht.

(89)I bhfianaise shainordú na Gníomhaireachta agus an róil atá ag an gCoimisiún i leith an Clár a chur chun feidhme, is iomchuí a fhoráil nár cheart cuid de na cinntí a dhéanfaidh an Bord Riaracháin a ghlacadh gan vóta i bhfabhar leis sin ó ionadaithe an Choimisiúin.

(90)Gan dochar do chumhachtaí an Choimisiúin, beidh an Bord Riaracháin, an Bord Creidiúnaithe Slándála agus an Stiúrthóir Feidhmiúcháin neamhspleách i leith a ndualgais a dhéanamh agus gníomhóidh siad le leas an phobail.

(91)Is féidir, is dócha fiú, go mbeidh cuid de chomhpháirteanna an Chláir bunaithe ar úsáid bonneagair náisiúnta atá íogair nó a bhaineann le slándáil. Sa chás sin, ar chúiseanna slándála náisiúnta, is gá a leagan síos gurb iad na hionadaithe ó na Ballstáit a bhfuil an bonneagar sin acu, agus iad sin amháin, a fhreastalóidh ar chruinnithe an Bhoird Riaracháin agus an Bhoird Creidiúnaithe Slándála.

(92)Chun go spreagfar daoine leis an úsáid is leitheadaí is féidir a bhaint as na seirbhísí a sholáthraíonn an Clár, b'úsáideach a áitiú go soláthraítear sonraí, faisnéis agus seirbhísí gan ráthaíocht.

(93)Ba cheart a dheimhniú go bhféadfaidh an Coimisiún, agus cúraimí áirithe neamhrialála dá chuid á ndéanamh aige, i gcás inar gá agus a mhéid is gá, dul i muinín cúnamh teicniúil ó pháirtithe seachtracha áirithe. Féadfaidh eintitis eile a bhfuil baint acu le rialachas poiblí na gclár úsáid a bhaint as an gcúnamh teicniúil céanna agus iad ag déanamh na gcúraimí a chuirfear orthu faoin Rialachán seo.

(94)De bhun mhír 22 agus mhír 23 de Chomhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr, is gá meastóireacht a dhéanamh ar an gClár ar bhonn faisnéis arna bailiú trí cheanglais faireacháin shonracha, agus rórialáil agus ualach riaracháin, ar na Ballstáit go háirithe, á seachaint san am céanna. Ar na ceanglais sin, is féidir táscairí intomhaiste a áireamh, i gcás inarb iomchuí sin, mar bhonn ag meastóireacht ar éifeachtaí an Chláir.

(95)Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir leis an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.

(96)Ba cheart an deis a bheith ag ionadaithe na neintiteas a bhfuil cúraimí a bhaineann leis an gClár orthu páirt a ghlacadh, mar bhreathnóirí, in obair an choiste a bunaíodh mar chuid de chur chun feidhme Rialachán (AE) Uimh.182/2011, ós rud é gur gá, ó thaobh rialachas fónta poiblí de, bainistiú aonfhoirmeach a dhéanamh ar an gClár mar aon le cinnteoireacht níos tapa agus rochtain chomhionann a thabhairt ar fhaisnéis. Ar na cúiseanna céanna, ba cheart an deis a bheith ag ionadaithe tríú tír agus eagraíochtaí idirnáisiúnta a thug comhaontú idirnáisiúnta i gcrích leis an Aontas páirt a ghlacadh in obair Choiste Copernicus faoi réir srianta slándála agus de réir mar a fhoráiltear i dtéarmaí comhaontuithe den sórt sin. Ní bheidh ionadaithe na neintiteas ar a mbeidh na cúraimí a bhaineann leis an gClár, tríú tíortha ná eagraíochtaí idirnáisiúnta i dteideal páirt a ghlacadh i nósanna imeachta vótála an choiste.

(97)Chun a áirithiú go measfar go héifeachtach dul chun cinn an Chláir i dtreo ghnóthú a chuspóirí, ba cheart an chumhacht a tharmligean don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh, i gcomhréir le hAirteagal 290 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, i ndáil le hIarscríbhinn X a leasú chun na táscairí a athbhreithniú nó a chomhlánú i gcás ina measfar gur gá, agus chun an Rialachán seo a fhorlíonadh le forálacha maidir le creat faireacháin agus meastóireachta a bhunú. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena náirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfar na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach maidir le Reachtóireacht Níos Fearr an 13 Aibreán 2016. Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, gheobhaidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile i gcomhthráth leis na saineolaithe sna Ballstáit, agus beidh rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bheidh ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(98)Ó tharla nach féidir leis na Ballstáit cuspóir an Rialacháin seo a bhaint amach go leordhóthanach, toisc go bhfuil sé thar chumas airgeadais agus teicniúil aon Bhallstáit aonair, agus gur fearr, dá bhrí sin, de bharr scála agus éifeachtaí an chuspóra, is féidir é a bhaint amach trí ghníomhaíocht ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 CAE. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

TAR ÉIS AN RIALACHÁN SEO A GHLACADH:

TEIDEAL I

Forálacha ginearálta

Airteagal 1

Ábhar

1.Bunaítear clár spáis an Aontais leis an Rialachán seo ("an Clár"). Leagtar síos leis cuspóirí an Chláir, an buiséad don tréimhse 2021–2027, na foirmeacha cistiúcháin ón Aontas, na rialacha a bhaineann leis an gcistiú sin a sholáthar, agus na rialacha maidir leis an gClár a chur chun feidhme.

2.Bunaítear leis an Rialachán seo Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um an gClár Spáis ("an Ghníomhaireacht") a thagann in ionad agus i gcomharbacht ar an nGníomhaireacht Eorpach GNSS arna bunú le Rialachán (AE) Uimh. 912/2010 agus leagtar leis síos na rialacha maidir le hoibríocht na Gníomhaireachta.

Airteagal 2

Sainmhínithe

Chun críocha an Rialacháin seo, beidh feidhm ag na sainmhínithe seo a leanas:

"bunúsáideoir Copernicus" a thairbhíonn go ginearálta de shonraí Copernicus agus d'fhaisnéis Copernicus agus a mbíonn ról breise aige in éabhlóid Copernicus a chur chun cinn, lena náirítear institiúidí agus comhlachtaí an Aontais Eorpach agus comhlachtaí poiblí Eorpacha náisiúnta nó réigiúnacha a bhfuil misean seirbhíse poiblí de chúram orthu chun beartais talmhaíochta, cosanta sibhialta, sábháilteachta nó slándála a shainiú, a chur chun feidhme, a fhorfheidhmiú nó chun faireachán a dhéanamh orthu;

ciallaíonn "úsáideoirí eile Copernicus" úsáideoirí a thairbhíonn go ginearálta de shonraí Copernicus agus d'fhaisnéis Copernicus lena náirítear go háirithe eagraíochtaí taighde agus oideachais, comhlachtaí tráchtála agus príobháideacha, carthanachtaí, eagraíochtaí neamhrialtasacha agus eagraíochtaí idirnáisiúnta;

Airteagal 3

Comhpháirteanna an Chláir

Cuimseofar sa Chlár na comhpháirteanna seo a leanas:

Ina theannta sin, áireofar sa Chlár bearta chun rochtain éifeachtúil a áirithiú ar an spás don Chlár agus chun earnáil nuálach spáis a chothú.

Airteagal 4

Cuspóirí

1.Beidh na cuspóirí ginearálta seo a leanas ag an gClár:

2.Beidh na cuspóirí sonracha seo a leanas ag an gClár:

(b)maidir le Copernicus: sonraí agus faisnéis ó bhreathnóireacht an Domhain atá cruinn iontaofa a sholáthar ar bhonn fadtéarmach, chun tacú le cur chun feidhme bheartais an Aontais agus na mBallstát i réimse an chomhshaoil, an athraithe aeráide, na talmhaíochta agus na forbartha tuaithe, na cosanta sibhialta, na sábháilteachta agus na slándála agus an gheilleagair dhigitigh, agus chun faireachán a dhéanamh orthu sin;

(c)i gcás feasacht suímh sa spás: inniúlachtaí SST a fheabhsú maidir le faireachán a dhéanamh ar réada spáis agus iad a rianú agus a shainaithint, faireachán a dhéanamh ar aimsir spáis agus inniúlachtaí réad gar don domhan na mBallstát a mhapáil agus a líonrú;

(d)maidir le GOVSATCOM: infhaighteacht seirbhísí cumarsáide satailíte atá iontaofa, slán agus costéifeachtach a áirithiú san fhadtéarma;

Airteagal 5

Rochtain ar an spás

Tacóidh an Clár leis an méid seo a leanas:

Airteagal 6

Gníomhaíochtaí chun tacú le hearnáil spáis an Aontais

Tacóidh an Clár leis an méid seo a leanas:

Airteagal 7

Tríú tíortha agus eagraíochtaí atá comhlachaithe leis an gClár

1.Beidh comhpháirteanna an Chláir, cé is moite de SST agus GOVSATCOM, oscailte do na tríú tíortha seo a leanas:

2.Beidh comhaontuithe an Chláir, cé is moite de SST, oscailte d'aon tríú tír nó d'aon eagraíocht idirnáisiúnta, i gcomhréir leis an coinníollacha a leagtar síos i gcomhaontú ar leith lena gcumhdaítear rannpháirtíocht an tríú tír nó na heagraíochta idirnáisiúnta in aon chlár de chuid an Aontais, ar choinníoll, maidir leis an gcomhaontú:

3.Ní bheidh comhpháirteanna an Chláir oscailte ach amháin do na tríú tíortha agus na heagraíochtaí idirnáisiúnta dá dtagraítear i mír 1 agus i mír 2 agus ar choinníoll go gcaomhnaítear leasanna riachtanacha slándála an Aontais agus na mBallstát.

Airteagal 8

Rochtain ar SST, GOVSATCOM agus PRS ag tríú tíortha nó ag eagraíochtaí idirnáisiúnta

1.Ní fhéadfaidh tríú tíortha ná eagraíochtaí idirnáisiúnta a bheith ina rannpháirtithe de GOVSATCOM, mar a thagraítear dó in Airteagal 67, ná rochtain a fháil ar na seirbhísí arna soláthar ag SST ach amháin, i gcomhréir leis an nós imeachta dá bhforáiltear in Airteagal 218 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontas Eorpaigh, i gcás ina gcuireann siad comhaontú i gcrích lena leagtar síos téarmaí agus coinníollacha na rialacha mionsonraithe le haghaidh rochtain ar na sonraí, an fhaisnéis, na hinniúlachtaí agus na seirbhísí sin, agus an creat chun faisnéis rúnaicmithe a aistriú agus a chosaint.

2.Is le hAirteagal 3(5) de Chinneadh Uimh. 1104/2011(AE) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle 28 a rialófar rochtain tríú tíortha nó eagraíochtaí idirnáisiúnta ar an tseirbhís atá faoi rialáil phoiblí arna soláthar ag Galileo.

Airteagal 9

Úinéireacht agus úsáid sócmhainní

1.Is é an tAontas a bheidh ina úinéir ar gach sócmhainn inláimhsithe agus doláimhsithe a chruthófar nó a fhorbrófar faoi chomhpháirteanna an Chláir. Chuige sin, déanfaidh an Coimisiún na céimeanna ar fad is gá lena áirithiú go bhfuil sna conarthaí, comhaontuithe agus socruithe ábhartha eile a bhaineann leis na gníomhaíochtaí sin a bhféadfaí sócmhainní a chruthú nó a fhorbairt dá mbarr, go bhfuil iontu forálacha lena náirithítear córas úinéireachta den chineál sin maidir leis na sócmhainní sin.

2.Ní bheidh feidhm ag mír 1 maidir leis na sócmhainní inláimhsithe agus doláimhsithe arna gcruthú nó arna bhforbairt faoi chomhpháirteanna an Chláir más rud é, maidir leis na gníomhaíochtaí sin a bhféadfaí na sócmhainní sin a chruthú nó a fhorbairt dá mbarr:

(a)go ndéanfar iad de bhun deontas nó duaiseanna arna maoiniú ina niomláine ag an Aontas;

(b)nach maoineoidh an tAontas ina niomláine iad, nó

(c)go mbainfidh siad le forbairt, monaraíocht nó úsáid glacadóirí PRS a ionchorpraíonn EUCI, nó comhpháirteanna na nglacadóirí sin.

3.Déanfaidh an Coimisiún na céimeanna is gá chun a áirithiú go náirítear sna conarthaí, comhaontuithe nó sna socruithe eile a bhaineann leis na gníomhaíochtaí dá dtagraítear sa chéad mhír, go náirítear iontu forálacha ina leagtar amach an córas úinéireachta iomchuí i dtaca leis na sócmhainní sin agus, maidir le pointe (c), gur féidir leis an Aontas glacadóirí PRS a úsáid gan srian i gcomhréir le Cinneadh 1104/2011/AE.

4.Déanfaidh an Coimisiún iarracht conarthaí nó socruithe eile a thabhairt i gcrích le tríú páirtithe maidir leis an méid seo a leanas:

5.Áiritheoidh an Coimisiún, trí bhíthin creat iomchuí, go mbainfear an úsáid is fearr is féidir as na sócmhainní inláimhsithe agus doláimhsithe dá dtagraítear i mír 1 agus i mír 2 ar leis an Aontas iad.

6.Go háirithe, nuair is cearta maoine intleachtúla iad na sócmhainní sin, bainisteoidh an Coimisiún iad ar an mbealach is éifeachtaí is féidir, agus cuirfidh sé san áireamh an gá a bheidh le cosaint agus luacháil a thabhairt dóibh, leasanna dlisteanacha na bpáirtithe leasmhara uile lena mbaineann, agus an gá le margaí agus nuatheicneolaíochtaí a fhorbairt go comhchuí agus an gá le leanúnachas na seirbhísí arna soláthar ag comhpháirteanna an Chláir. Chuige sin, áiritheoidh sé go háirithe go náireofar sna conarthaí, comhaontuithe agus socruithe ábhartha eile an fhéidearthacht na cearta sin a aistriú chuig tríú páirtithe nó ceadúnais tríú páirtithe a thabhairt do na cearta sin, agus go bhféadann an Ghníomhaireacht tairbhiú de na cearta sin gan srian i gcás inar gá chun a cúraimí faoin Rialachán seo a dhéanamh.

Airteagal 10

Easpa ráthaíochta

Na seirbhísí, na sonraí agus an fhaisnéis a sholáthróidh comhpháirteanna an Chláir, soláthrófar iad gan aon ráthaíocht shonrach nó intuigthe maidir lena gcáilíocht, beachtas, infhaighteacht, iontaofachta, luas ná oiriúnacht chun críche ar leith. Chuige sin, déanfaidh an Coimisiún na céimeanna is gá chun a áirithiú go gcuirfear úsáideoirí aon cheann de na seirbhísí, sonraí nó aon chuid den fhaisnéis sin ar an eolas, ar bhealach iomchuí, nach ann d'aon ráthaíocht den chineál sin.

TEIDEAL II

RANNÍOCAÍOCHT AGUS SÁSRAÍ BUISÉADACHA

Airteagal 11

Buiséad

1.Is é EUR [16] bhilliún i bpraghsanna reatha a bheidh san imchlúdach airgeadais do chur chun feidhme an Chláir don tréimhse 2021 – 2027.

Maidir leis an méid dá dtagraítear sa chéad fhomhír, seo a leanas a dháileadh táscach:

2.Faoi chomhpháirteanna an Chláir a mhaoineofar na gníomhaíochtaí trasghearrtha dá bhforáiltear in Airteagal 3.

3.Cumhdóidh leithreasuithe buiséadacha an Aontais arna sannadh don Chlár na gníomhaíochtaí uile a theastaíonn chun na cuspóirí dá dtagraítear in Airteagal 4 a chomhlíonadh. Féadfaidh caiteachas den sórt sin an méid seo a leanas a chumhdach:

4.Gníomhaíochtaí a fhaigheann cistiú carnach ó chláir éagsúla de chuid an Aontais, ní dhéanfar iad a iniúchadh ach aon uair amháin, agus cumhdófar na cláir bhainteacha ar fad agus na rialacha ábhartha is infheidhme a ghabhann leo.

5.Féadfar na gealltanais bhuiséadacha a bhaineann leis an gClár agus a chumhdaíonn gníomhaíochtaí a mhairfidh breis agus bliain airgeadais amháin a mhiondealú thar roinnt blianta i dtráthchodanna bliantúla.

6.Féadfar acmhainní arna leithdháileadh ar na Ballstáit faoin mbainistíocht chomhroinnte a aistriú chuig an gClár, má iarrann na Ballstáit sin. Cuirfidh an Coimisiún na hacmhainní sin chun feidhme go díreach i gcomhréir le pointe (a) d’Airteagal 62(1) den Rialachán Airgeadais nó go hindíreach i gcomhréir le pointe (c) den Airteagal sin. Úsáidfear na hacmhainní sin chun leas an Bhallstáit lena mbaineann a dhéanamh más féidir.

Airteagal 12

Ioncam sannta

1.An tioncam arna ghineadh ó chomhpháirteanna an Chláir, íocfar isteach i mbuiséad an Aontais é agus úsáidfear é chun an chomhpháirt a ghin an tioncam a mhaoiniú.

2.Féadfaidh na Ballstáit maoiniú breise a thabhairt do chomhpháirt den Chlár, ar choinníoll nach gcruthófar leis na heilimintí breise sin aon ualach airgeadais nó teicniúil ná aon mhoill don chomhpháirt lena mbaineann.

3.Measfar gur ioncam seachtrach sannta an maoiniú breise dá dtagraítear san Airteagal seo, i gcomhréir le h[Airteagal 21(2)] den Rialachán Airgeadais.

Airteagal 13

Cur chun feidhme agus foirmeacha cistiúcháin ón Aontas

1.Cuirfear an Clár chun feidhme tríd an mbainistíocht dhíreach i gcomhréir leis an Rialachán Airgeadais nó tríd an mbainistíocht indíreach leis na comhlachtaí dá dtagraítear in [Airteagal 62(1)(c)] den Rialachán Airgeadais.

2.Féadfar cistiú a sholáthar ón gClár, agus an cistiú sin in aon cheann de na foirmeacha a leagtar síos sa Rialachán Airgeadais, go háirithe deontais, duaiseanna agus soláthar. Féadfaidh sé maoiniú a sholáthar freisin i bhfoirm ionstraimí airgeadais laistigh d’oibríochtaí measctha.

TEIDEAL III

FORÁLACHA AIRGEADAIS

CAIBIDIL I

Soláthar

Airteagal 14

Prionsabail an tsoláthair

Gníomhóidh na húdaráis chonarthacha i gcomhréir leis na prionsabail seo a leanas i nósanna imeachta soláthair chun críche an Chláir:

Airteagal 15

Conarthaí a bhfuil céimeanna coinníollacha íocaíochtaí i gceist leo

1.Féadfaidh an túdarás conarthach conradh a dhámhachtain i bhfoirm conradh a bhfuil céimeanna coinníollacha íocaíochtaí i gceist leis.

2.Áireofar i gconradh a bhfuil céimeanna coinníollacha íocaíochtaí i gceist leis céim sheasta arb é a bheidh mar thoradh air gealltanas daingean i dtaca le hoibreacha, soláthairtí nó seirbhísí a conraíodh don chéim sin a sholáthar, agus céim amháin nó níos mó atá coinníollach ó thaobh buiséid agus forghníomhaithe araon. Déantar tagairt sna doiciméid tairisceana do ghnéithe sonracha conarthaí a bhfuil céimeanna coinníollacha íocaíochtaí i gceist leo. Sonrófar iontu go háirithe ábhar an chonartha, an praghas nó na socruithe chun an praghas a chinneadh agus na socruithe chun oibreacha, soláthairtí agus seirbhísí a sholáthar ag gach céim.

3.Beidh oibleagáidí na céime seasta ina gcuid d'iomlán comhsheasmhach; is amhlaidh a bheidh freisin i gcás oibleagáidí gach céime coinníollaí, agus oibleagáidí na gcéimeanna ar fad roimhe sin á gcur san áireamh.

4.Beidh cur i gcrích gach céime coinníollaí faoi réir cinneadh de chuid an údaráis chonarthaigh, cinneadh a dtugtar fógra ina leith don chonraitheoir i gcomhréir leis an gconradh.

Airteagal 16

Conarthaí um aisíocaíocht costas

1.Féadfaidh an túdarás conarthach conradh um aisíocaíocht iomlán costas nó conradh um aisíocaíocht pháirteach costas a roghnú, faoi na coinníollacha a leagtar síos i mír 3.

Is éard a bheidh sa phraghas a bheidh le híoc aisíocaíocht na gcostas díreach iarbhír ar fad a thabhaíonn an conraitheoir le linn dó an conradh a chomhlíonadh, amhail caiteachas ar shaothar, ábhair, tomhaltáin agus úsáid an trealaimh agus na mbonneagar is gá chun an conradh a chomhlíonadh, costais indíreacha agus brabús nó cúiteamh táille dreasachta bunaithe ar na cuspóirí a bhaint amach i ndáil le sceidil feidhmíochta agus seachadta.

2.Sonrófar uasbhuaicphraghas sna conarthaí um aisíocaíocht costas.

3.Féadfaidh an túdarás conarthach conradh um aisíocaíocht iomlán costas nó conradh um aisíocaíocht pháirteach costas a roghnú i gcás nach féidir nó nach iomchuí praghas seasta a shocrú de bharr éiginnteachtaí a bhaineann go dlúth le comhlíonadh an chonartha ar na cúiseanna seo a leanas:

4.Is éard a bheidh sa bhuaicphraghas maidir le conradh um aisíocaíocht iomlán costas nó conradh um aisíocaíocht pháirteach an tuasphraghas atá iníoctha. Féadfar praghas an chonartha a leasú i gcomhréir le h[Airteagal 172] den Rialachán Airgeadais.

Airteagal 17

Fochonraitheoireacht

1.Chun iontrálaithe nua, FBManna agus gnólachtaí nuathionscanta a spreagadh, agus chun an cumhdach geografach is leithne is féidir a chur ar fáil ach féinriail straitéiseach an Aontais a chosaint, féadfaidh an túdarás conarthach a iarraidh ar an tairgeoir cuid den chonradh a ligean ar fochonradh, trí chóras tairisceana iomaíoch ar na leibhéil iomchuí fochonraitheoireachta, do chuideachtaí seachas na cuideachtaí atá i ngrúpa an tairgeora féin.

2.Sloinnfidh an túdarás conarthach an chuid riachtanach den chonradh atá le ligean ar fochonradh i bhfoirm raoin ó íoschéatadán go huaschéatadán.

3.Tabharfaidh an tairgeoir údar le haon mhaolú ar iarraidh i gcomhréir le mír 1.

CAIBIDIL II

Deontais, duaiseanna agus oibríochtaí measctha

Airteagal 18

Deontais agus duaiseanna

1.Féadfaidh an tAontas suas le 100 % de na costais incháilithe a chumhdach, gan dochar do phrionsabal an chómhaointithe.

2.De mhaolú ar [Airteagal 181(6)] den Rialachán Airgeadais, cinnfear na costais incháilithe indíreacha trí ráta comhréidh 25 % de na costais incháilithe dhíreacha iomlána a chur i bhfeidhm, taobh amuigh de chostais incháilithe dhíreacha le haghaidh fochonraitheoireachta agus costais acmhainní a chuireann tríú páirtithe ar fáil nach núsáidtear ar áitreabh an tairbhí, mar aon le tacaíocht airgeadais do thríú páirtithe.

3.D'ainneoin mhír 2 thuas, féadfar costais indíreacha a dhearbhú i bhfoirm cnapshuime nó costais aonaid nuair a fhoráiltear amhlaidh sa chlár oibre dá dtagraítear in Airteagal 100.

4.De mhaolú ar [Airteagal 204] den Rialachán Airgeadais, ní bheidh uasmhéid na tacaíochta airgeadais is féidir a íoc le tríú páirtí os cionn EUR 200 000.

Airteagal 19

Glaonna comhpháirteacha ar dheontais

Féadfaidh an Coimisiún nó comhlacht cistiúcháin glao comhpháirteach a eisiúint i dtaca le tograí i gcomhar le:

I gcás glao comhpháirteach, bunófar nósanna imeachta comhpháirteacha chun tograí a roghnú agus chun meastóireacht a dhéanamh orthu. Ní mór grúpa cothrom de shaineolaithe neamhspleácha arna gceapadh ag gach páirtí a bheith páirteach sna nósanna imeachta.

Airteagal 20

Deontais le haghaidh soláthar réamhthráchtála agus soláthar réitigh nuálacha

1.Féadfaidh soláthar réamhthráchtála nó soláthar poiblí réitigh nuálacha a bheith mar chuid de na bearta nó a bheith mar phríomhchuspóir acu, arna dhéanamh ag tairbhithe ar údaráis chonarthacha nó eintitis chonarthacha iad mar a shainmhínítear iad i dTreoir 2014/24/AE, Treoir 2014/25/AE agus Treoir 2009/81/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle.

2.Maidir leis na nósanna imeachta soláthair:

3.Beidh faoi úinéireacht an chonraitheora a ghinfidh na torthaí agus é i mbun soláthar réamhthráchtála na cearta maoine intleachtúla gaolmhara ar a laghad. Beidh ag na húdaráis chonarthacha cearta rochtana saor ó ríchíosanna ar na torthaí le haghaidh a núsáide féin ar a laghad, agus beidh an ceart acu ceadúnais neamheisiacha a dheonú do thríú páirtithe, nó an ceart ceangal a chur ar chonraitheoirí rannpháirteacha iad a dheonú, chun na torthaí a shaothrú don údarás conarthach faoi choinníollacha córa réasúnacha gan aon cheart a bheith ag na tríú páirtithe sin focheadúnas a dheonú. Má theipeann ar chonraitheoir saothrú tráchtála a dhéanamh ar na torthaí, laistigh de thréimhse ar leith tar éis an tsoláthair réamhthráchtála arna sainaithint sa chonradh, féadfaidh na húdaráis chonarthacha a cheangal air úinéireacht ar na torthaí a aistriú chuig na húdaráis chonarthacha.

Airteagal 21

Oibríochtaí measctha

Cuirfear oibríochtaí measctha arna gcinneadh faoin gClár seo chun feidhme i gcomhréir leis an [InvestEU regulation] agus le Teideal X den Rialachán Airgeadais.

CAIBIDIL IV

Forálacha airgeadais eile

Airteagal 22

Cistiú carnach, comhlántach agus comhcheangailte

1.Féadfaidh gníomhaíocht a bhfuil ranníocaíocht faighte aige ó chlár eile de chuid an Aontais ranníocaíocht a fháil freisin faoin gClár, ar choinníoll nach gcumhdaíonn na ranníocaíochtaí na costais chéanna. Beidh feidhm ag rialacha gach clár de chuid an Aontais a dhéanann ranníocaíocht, maidir lena ranníocaíocht féin leis an mbeart. Ní rachaidh an cistiú carnach thar costais incháilithe iomlána na gníomhaíochta agus féadfar an tacaíocht ó na cláir éagsúla de chuid an Aontais a ríomh ar bhonn pro-rata i gcomhréir leis na doiciméid lena leagtar amach na coinníollacha maidir le tacaíocht.

2.Gníomhaíochtaí a bhfuil deimhniú an tséala barr feabhais faighte acu, nó a chomhlíonfaidh na coinníollacha carnacha seo a leanas:

féadfaidh sé go bhfaighidh siad tacaíocht ó Chiste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa, ón gCiste Comhtháthaithe, ó Chiste Sóisialta na hEorpa+ nó ó Chiste Eorpach Talmhaíochta um Fhorbairt Tuaithe, i gcomhréir le mír 5 d'Airteagal [67] de Rialachán (AE) XX [Rialachán na bhForálacha Coiteanna] agus Airteagal [8] de Rialachán (AE) XX [maoiniú, bainistiú agus faireachán ar an gComhbheartas Talmhaíochta], ar choinníoll go mbíonn na gníomhaíochtaí sin i gcomhréir le cuspóirí an chláir lena mbaineann. Beidh feidhm ag rialacha an Chiste a bhfuil an tacaíocht á soláthar aige.

Airteagal 23

Comhpháirtíochtaí

1.Féadfar an Clár a chur chun feidhme trí bhíthin comhpháirtíochtaí.

2.Maidir leis na comhpháirtíochtaí ina mbeidh an tAontas rannpháirteach:

Airteagal 24

Soláthar comhpháirteach

1.I dteannta fhorálacha [Airteagal 165] den Rialachán Airgeadais, féadfaidh an Coimisiún agus an Ghníomhaireacht nósanna imeachta soláthair comhpháirteacha a thabhairt i gcrích le Gníomhaireacht Spáis na hEorpa nó le heagraíochtaí idirnáisiúnta eile a bhfuil baint acu le comhpháirteanna an Chláir a chur chun feidhme.

2.Beidh feidhm ag na rialacha soláthair is infheidhme in [Airteagal 165] den Rialachán Airgeadais de réir analaí, ar choinníoll go gcuirfear na forálacha nós imeachta is infheidhme maidir leis na hinstitiúidí i bhfeidhm i gcás ar bith.

Airteagal 25

Leasanna slándála riachtanacha a chosaint

I gcás inar gá chun leas slándála riachtanach an Aontais agus na mBallstát a chosaint, go háirithe maidir leis an ngá sláine agus athléimneacht chórais an Aontais a chaomhnú, mar aon le féinriail an bhoinn thionsclaíoch ar a bhfuil siad ag brath, leagfaidh an Coimisiún síos na coinníollacha incháilitheachta riachtanacha is infheidhme maidir leis an soláthar, na deontais nó na duaiseanna a chumhdaítear leis an Teideal seo. Tabharfar aird ar leith, chun na críche sin, ar an ngá le gnóthais incháilithe a bhunú i mBallstát, chun tiomantas a thabhairt aon ghníomhaíocht ábhartha a dhéanamh laistigh den Aontas agus iad a rialú go héifeachtúil ag na Ballstáit nó ag náisiúnaigh Ballstát. Áireofar na coinníollacha sin sna doiciméid a bhaineann leis an soláthar, deontas nó duais, de réir mar is infheidhme. I gcás soláthair, beidh feidhm ag na coinníollacha maidir le saolré iomlán an chonartha a eascraíonn as sin.

Airteagal 26

Leasanna airgeadais an Aontais a chosaint

I gcás ina mbeidh tríú páirtí rannpháirteach sa Chlár le cinneadh faoi chomhaontú idirnáisiúnta nó de bhua aon ionstraim dhlíthiúil eile, tabharfaidh an tríú tír na cearta is gá agus an rochtain a theastaíonn don oifigeach údarúcháin freagrach, don Oifig Eorpach FrithChalaoise (OLAF) agus do Chúirt Iniúchóirí na hEorpa chun a ninniúlachtaí ábhartha a fheidhmiú go cuimsitheach. I gcás OLAF, beidh an ceart iniúchtaí a dhéanamh, seiceálacha agus iniúchtaí ar an láthair san áireamh, ar na cearta sin, dá bhforáiltear i Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 883/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le hiniúchtaí arna ndéanamh ag an Oifig Eorpach FrithChalaoise (OLAF).

TEIDEAL IV

RIALACHAS AN CHLÁIR

Airteagal 27

Prionsabail an rialachais

Bunófar rialachas an Chláir ar na prionsabail seo a leanas:

Airteagal 28

Ról na mBallstát

1.Féadfaidh na Ballstáit a bheith rannpháirteach sa Chlár trí chuidiú teicniúil, fios gnó agus cúnamh a thabhairt, go háirithe i réimse na sábháilteachta agus na slándála agus, i gcás inar gá, tríd an bhfaisnéis agus an bonneagar atá ina seilbh acu nó atá lonnaithe ar a gcríoch a chur ar fáil don Aontas, lena náirítear trí rochtain éifeachtúil saor ó bhacainní a áirithiú mar aon le húsáid sonraí insitu agus oibriú i gcomhar leis an gCoimisiún chun infhaighteacht na sonraí insitu a theastaíonn don Chlár a fheabhsú.

2.Féadfaidh an Coimisiún nó, i gcás na gcúraimí dá dtagraítear in Airteagal 30, an Ghníomhaireacht, cúraimí sonracha a chur de chúram ar na Ballstáit nó ar ghníomhaireachtaí náisiúnta nó ar ghrúpaí na mBallstát nó na ngníomhaireachtaí náisiúnta sin. Déanfaidh na Ballstáit na bearta uile is gá chun feidhmiú rianúil an Chláir a áirithiú agus a úsáid a chur chun cinn, lena náirítear trí chuidiú a thabhairt na minicíochtaí radaispeictrim is gá don chlár seo a chosaint.

3.Oibreoidh na Ballstáit agus an Coimisiún i gcomhar le chéile d'fhonn an chomhpháirt insitu is gá le haghaidh úsáid na gcóras spáis a fhorbairt, agus chun úsáid poitéinseal iomlán na dtacar sonraí insitu a éascú.

4.I réimse na slándála, déanfaidh na Ballstáit na cúraimí dá dtagraítear in Airteagal 34(4).

Airteagal 29

Ról an Choimisiúin

1.Ar an gCoimisiún a bheidh an fhreagracht iomlán an Clár a chur chun feidhme, lena náirítear i réimse na slándála. Cinnfidh sé, i gcomhréir leis an Rialachán seo, na tosaíochtaí agus éabhlóid fhadtéarmach an Chláir, agus déanfaidh sé maoirseacht ar an gcur chun feidhme, ag féachaint go cuí do thionchar an Chláir ar bheartais eile de chuid an Aontais.

2.Bainisteoidh an Coimisiún comhpháirt an Chláir i gcás nach gcuirfear an bhainistíocht sin de chúram ar eintiteas eile.

3.Áiritheoidh sé leithroinnt shoiléir na gcúraimí idir na heintitis éagsúla a bhfuil baint acu leis an gClár agus déanfaidh sé comhordú ar ghníomhaíochtaí na neintiteas sin.

4.Más gá ar mhaithe le feidhmiú rianúil an Chláir agus soláthar rianúil na seirbhísí arna soláthar ag comhpháirteanna an Chláir, déanfaidh an Coimisiún, trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme, na sonraíochtaí teicniúla agus oibríochtúla a chinneadh is gá le haghaidh éabhlóid na gcomhpháirteanna sin agus na seirbhísí a sholáthraíonn siad tar éis dul i gcomhairle le húsáideoirí agus leis na páirtithe leasmhara ábhartha eile uile, agus le haghaidh chur chun feidhme na gcomhpháirteanna agus na seirbhísí sin. Agus na sonraíochtaí teicniúla agus oibríochtúla sin á gcinneadh aige, ní dhéanfaidh an Coimisiún an leibhéal slándála ginearálta a laghdú agus comhlíonfaidh sé riachtanas comhoiriúnachta siarghabhálaí.

Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 107(3).

5.Déanfaidh an Coimisiún glacadh agus úsáid na gcóras agus na seirbhísí arna soláthar ag comhpháirteanna an Chláir sna hearnálacha poiblí agus príobháideacha a chur chun cinn agus a áirithiú, lena náirítear trí thacú le forbairt iomchuí na seirbhísí sin agus trí thimpeallacht chobhsaí fhadtéarmach a chothú. Forbróidh sé sineirgíochtaí idir feidhmchláir na gcomhpháirteanna éagsúla den Chlár. Áiritheoidh sé comhlántacht, comhsheasmhacht, sineirgíochtaí agus naisc idir an Clár agus gníomhaíochtaí agus cláir eile de chuid an Aontais.

6.I gcás inarb iomchuí, áiritheoidh sé an comhordú le gníomhaíochtaí arna ndéanamh in earnáil an spáis ar an leibhéal náisiúnta, idirnáisiúnta agus ar leibhéal an Aontais. Spreagfaidh sé comhar idir na Ballstáit agus cuirfidh sé chun cinn cóineasú a ninniúlachtaí teicneolaíochta agus a bhforbairtí i réimse an spáis.

Airteagal 30

Ról na Gníomhaireachta

1.Beidh na cúraimí seo a leanas ar an nGníomhaireacht:

2.Cuirfidh an Coimisiún na cúraimí seo a leanas de chúram ar an nGníomhaireacht:

3.Féadfaidh an Coimisiún cúraimí eile a chur de chúram ar an nGníomhaireacht, lena náirítear cumarsáid, cur chun cinn agus margú sonraí agus gníomhaíochtaí faisnéise, mar aon le gníomhaíochtaí eile a bhaineann le húsáid comhpháirteanna eile de chuid an Chláir seachas Galileo agus EGNOS ag úsáideoirí.

4.Cuirfidh an Coimisiún na cúraimí dá dtagraítear i mír 2 agus mír 3 de chúram ar an nGníomhaireacht trí bhíthin comhaontú ranníocaíochta i gcomhréir le h[Airteagal 2(18)] agus [Teideal VI] den Rialachán Airgeadais.

Airteagal 31

Ról Ghníomhaireacht Spáis na hEorpa

1.Féadfar na cúraimí seo a leanas a chur de chúram ar Ghníomhaireacht Spáis na hEorpa:

2.Tabharfaidh an Coimisiún comhaontú comhpháirtíochta maidir leis an gcreat airgeadais i gcrích leis an nGníomhaireacht agus le Gníomhaireacht Spáis na hEorpa, mar a fhoráiltear dó in [Airteagal 130] den Rialachán Airgeadais. Maidir leis an gcomhaontú comhpháirtíochta maidir leis an gcreat airgeadais:

3.Beidh tabhairt i gcrích an chomhaontaithe comhpháirtíochta maidir leis an gcreat airgeadais dá dtagraítear i mír 2 ag brath ar bhunú struchtúr inmheánach agus modha oibríochtúil, taobh istigh de Ghníomhaireacht Spáis na hEorpa, go háirithe maidir le déanamh cinntí, modhanna bainistíochta agus dliteanas, a fhéachfaidh le huasleibhéal cosanta a áirithiú chun leasa an Aontais agus lena chinntí a urramú, lena náirítear le haghaidh na ngníomhaíochtaí arna maoiniú ag Gníomhaireacht Spáis na hEorpa, a mbeidh tionchar acu ar an gClár.

4.Gan dochar don chomhaontú comhpháirtíochta maidir leis an gcreat airgeadais dá dtagraítear i mír 4, féadfaidh an Coimisiún nó an Ghníomhaireacht iarraidh ar Ghníomhaireacht Spáis na hEorpa meastóireacht theicniúil a sholáthar mar aon leis an bhfaisnéis is gá chun na cúraimí a shanntar dóibh leis an Rialachán seo a dhéanamh.

Airteagal 32

Ról eintiteas eile

1.Féadfaidh an Coimisiún, trí bhíthin comhaontuithe ranníocaíochta, cur chun feidhme chomhpháirteanna an Chláir a chur de chúram, ina niomláine nó i bpáirt, ar eintitis seachas na heintitis sin dá dtagraítear in Airteagal 30 agus Airteagal 31, lena náirítear:

2.Na critéir chun na heintitis ar ar cuireadh na cúraimí a roghnú, léireoidh siad, go háirithe, a gcumas maidir le leanúnachas agus, i gcás inarb iomchuí, slándáil, na noibríochtaí a áirithiú gan suaitheadh, nó leis an méid suaite is lú is féidir, i dtaca le gníomhaíochtaí de chuid Copernicus.

TEIDEAL V

SLÁNDÁIL AN CHLÁIR

CAIBIDIL I

Slándáil an Chláir

Airteagal 33

Prionsabail na slándála

Ba cheart slándáil an Chláir a bhunú ar na prionsabail seo a leanas:

(a)taithí na mBallstát i réimse na slándála a chur san áireamh agus spreagadh a fháil ó dhea-chleachtais na mBallstát;

(b)caighdeáin a aithnítear go hidirnáisiúnta agus rialacha slándála an Aontais a úsáid, lenar féidir idirdhealú a dhéanamh idir feidhmeanna oibríochtúla agus feidhmeanna a bhaineann le creidiúnú.

Airteagal 34

Rialachas slándála

1.Áiritheoidh an Coimisiún, ina réimse inniúlachta, leibhéal ard slándála maidir leis an méid seo a leanas, go háirithe:

Chuige sin, áiritheoidh an Coimisiún go ndéanfar anailís ar rioscaí agus bagairtí i gcás gach ceann de chomhpháirteanna an Chláir. Ar bhonn na hanailíse sin ar rioscaí agus ar bhagairtí, cinnfidh sé, trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme, na ceanglais ghinearálta slándála le haghaidh gach comhpháirte den Chlár. Agus sin á dhéanamh aige, cuirfidh an Coimisiún san áireamh tionchar na gceanglas sin ar dhea-fheidhmiú na comhpháirte sin, go háirithe i dtéarmaí costais, bainistiú riosca agus sceidil, agus áiritheoidh sé nach laghdófar leibhéal ginearálta na slándála nó nach mbainfear an bonn d'fheidhmiú an trealaimh atá ann cheana ar bhonn na comhpháirte sin. Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 107(3).

2.Is é an teintiteas atá freagrach as bainistiú comhpháirte den Chlár a bheidh freagrach as slándáil na comhpháirte sin a bhainistiú agus, chuige sin, déanfaidh sé anailís ar rioscaí agus bagairtí agus déanfaidh sé na gníomhaíochtaí uile is gá chun slándáil na comhpháirte sin a áirithiú agus chun faireachán a dhéanamh uirthi, go háirithe na sonraíochtaí teicniúla agus na nósanna imeachta oibríochtúla a leagan síos, agus déanfaidh sé faireachán ar chomhlíonadh na comhpháirte sin leis na ceanglais ghinearálta slándála dá dtagraítear i mír 1.

3.Maidir leis an nGníomhaireacht, déanfaidh sí:

4.Maidir leis na Ballstáit, déanfaidh siad:

6.Na heintitis a bhfuil baint acu leis an gClár, déanfaidh siad na bearta uile is gá chun slándáil an Chláir a áirithiú.

CAIBIDIL II

Creidiúnú slándála

Airteagal 35

An tÚdarás um Chreidiúnú Slándála

Is é an Bord um Chreidiúnú Slándála arna bhunú laistigh den Ghníomhaireacht an túdarás um chreidiúnú slándála do chomhpháirteanna uile an Chláir.

Airteagal 36

Prionsabail ghinearálta an chreidiúnaithe slándála

Déanfar gníomhaíochtaí creidiúnaithe slándála le haghaidh chomhpháirteanna uile an Chláir i gcomhréir leis na prionsabail seo a leanas:

Airteagal 37

Cúraimí an Bhoird um Chreidiúnú Slándála

1.Déanfaidh an Bord um Chreidiúnú Slándála a chúraimí gan dochar do fhreagrachtaí an Choimisiúin ná do na freagrachtaí a chuirtear de chúram ar chomhlachtaí eile de chuid na Gníomhaireachta, go háirithe in ábhair a bhaineann le slándáil, agus gan dochar d'inniúlachtaí na mBallstát maidir le creidiúnú slándála.

2.Beidh na cúraimí seo a leanas ar Chathaoirleach an Bhoird Creidiúna Slándála :

i)raon feidhme na ngníomhaíochtaí is gá chun creidiúnú chomhpháirteanna an Chláir, nó codanna de na comhpháirteanna sin, a dhéanamh agus a chothabháil, mar aon le haon idirnasc idir iad agus aon chóras nó comhpháirt eile;

(ii)próiseas creidiúnaithe slándála do chomhpháirteanna an Chláir, nó do codanna de na comhpháirteanna sin, agus é mionsonraithe i gcomhréir leis an leibhéal iontaofachta is gá agus na coinníollacha maidir le creidiúnú luaite go soiléir;

(iii)ról na ngeallsealbhóirí ábhartha a bheidh páirteach i bpróiseas an chreidiúnaithe;

(iv)sceideal creidiúnúcháin a bheidh ag teacht le céimeanna chomhpháirteanna an Chláir, go háirithe i dtaca leis an mbonneagar a chur in úsáid, soláthar seirbhísí agus éabhlóid;

(v)prionsabail an chreidiúnaithe slándála i gcás líonraí atá nasctha le córais arna mbunú faoi chomhpháirteanna an Chláir nó le haghaidh codanna de na comhpháirteanna sin agus trealamh atá nasctha leis na córais arna mbunú leis na comhpháirteanna sin, a dhéanfaidh eintitis náisiúnta na mBallstát a bheidh inniúil ar ábhair shlándála;

3.Gan dochar do chumhachtaí na mBallstát, bunófar fo-ghrúpa speisialta a dhéanfaidh ionadaíocht ar na Ballstáit faoi mhaoirseacht an Bhoird um Chreidiúnú Slándála chun cúraimí an Údaráis Chriptea-Dháiliúcháin (ÚCD) a dhéanamh maidir le hábhar cripteagrafach an Aontais Eorpaigh a bhaineann leis an gClár a bhainistiú, ag féachaint go háirithe don mhéid seo a leanas:

(a)bainistiú na neochracha eitilte agus eochracha eile atá riachtanach le haghaidh fheidhmiú Galileo;

Airteagal 38

Comhdhéanamh an Bhoird um Chreidiúnú Slándála

1.Beidh ar an mBord um Chreidiúnú Slándála ionadaí amháin ó gach Ballstát, ionadaí amháin ón gCoimisiún agus ionadaí amháin de chuid Ardionadaí an Aontais do Ghnóthaí Eachtracha agus don Bheartas Slándála (an tArdionadaí). Ceithre bliana a bheidh i dtéarma oifige chomhaltaí an Bhoird um Chreidiúnú Slándála, agus beidh an téarma sin inathnuaite.

2.Tabharfar cuireadh d’ionadaí ó Gníomhaireacht Spáis na hEorpa freastal ar chruinnithe an Bhoird um Chreidiúnú Slándála mar bhreathnóir. Ar bhonn eisceachtúil, féadfar cuireadh a thabhairt freisin d’ionadaithe ó Ghníomhaireachtaí de chuid an Aontais, ó thríú tíortha nó ó eagraíochtaí idirnáisiúnta freastal ar na cruinnithe seo mar bhreathnóirí i gcás ábhair a bhaineann go díreach leis na tríú tíortha nó na heagraíochtaí idirnáisiúnta sin, go háirithe ábhair a bhaineann leis an mbonneagar ar leo é nó atá bunaithe ar a gcríoch. Déanfar socruithe maidir le rannpháirtíocht na nionadaithe sin ó thríú tíortha nó ó eagraíochtaí idirnáisiúnta agus coinníollacha na rannpháirtíochta sin a leagan síos sna comhaontuithe ábhartha agus comhlíonfaidh siad rialacha nós imeachta an Bhoird um Chreidiúnú Slándála.

Airteagal 39

Rialacha vótála an Bhoird um Chreidiúnú Slándála

Más rud é nach féidir teacht ar chomhthoil de réir na bprionsabal ginearálta dá dtagraítear in Airteagal 36, déanfaidh an Bord um Chreidiúnú Slándála cinntí ar bhonn vótáil tromlaigh cháilithe, i gcomhréir le hAirteagal 16 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. Ní chaithfidh ionadaí an Choimisiúin ná ionadaí an Ardionadaí vóta. Déanfaidh Cathaoirleach an Bhoird um Chreidiúnú Slándála na cinntí a ghlacfaidh an Bord um Chreidiúnú Slándála a shíniú thar ceann an Bhoird um Chreidiúnú Slándála.

Airteagal 40

Cumarsáid agus tionchar chinntí an Bhoird um Chreidiúnú Slándála

1.Díreofar cinntí an Bhoird um Chreidiúnú Slándála chuig an gCoimisiún.

2.Coinneoidh an Coimisiún an Bord um Chreidiúnú Slándála ar an eolas ar bhonn leanúnach maidir leis an tionchar a bheidh ag aon chinneadh arna bheartú ag an mBord um Chreidiúnú Slándála maidir le seoladh cuí chomhpháirteanna an Chláir agus maidir le cur chun feidhme na bpleananna chun déileáil le riosca iarmharach. Tabharfaidh an Bord Creidiúna Slándála aon tuairim den sórt sin ón gCoimisiún dá aire.

3.Coinneoidh an Coimisiún Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle ar an eolas, gan mhoill, maidir le tionchar ghlacadh na gcinntí creidiúnaithe slándála ar sheoladh cuí chomhpháirteanna an Chláir. Má mheasann an Coimisiún go mbeidh éifeacht shuntasach ag cinneadh arna dhéanamh ag an mBord um Chreidiúnú Slándála ar sheoladh cuí na gcomhpháirteanna, mar shampla i dtéarmaí costas, sceidil nó feidhmíochta, cuirfidh sé an méid sin in iúl láithreach do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle.

4.Coinneofar an Bord Riaracháin ar an eolas go tráthrialta faoin dul chun cinn atá á dhéanamh ar obair an Bhoird um Chreidiúnú Slándála.

5.Ní chuirfidh an amchláir le haghaidh obair an Bhoird um Chreidiúnú Slándála isteach ar an amchlár na ngníomhaíochtaí a sholáthraítear sa chlár oibre dá dtagraítear in Airteagal 100.

Airteagal 41

Ról na mBallstát i gcreidiúnú slándála

Maidir leis na Ballstáit:

i)leagfar béim ar chúrsaí slándála agus ar bhainistiú éifeachtach riosca laistigh de na heintitis a ndéanfar cigireacht orthu;

(ii)molfar frithbhearta chun an tionchar sonrach a bheadh ag cailliúint rúndachta, sláine nó infhaighteachta faisnéise rúnaicmithe a mhaolú;

CAIBIDIL III

Faisnéis rúnaicmithe a chosaint

Airteagal 42

Na rialacha maidir le faisnéis rúnaicmithe a chur i bhfeidhm

Faoi raon feidhme an Rialacháin seo:

TEIDEAL VI

Galileo agus EGNOS

Airteagal 43

Bearta incháilithe

Bearta incháilithe faoi Galileo agus EGNOS, cumhdóidh siad an méid seo a leanas:

Airteagal 44

Seirbhísí arna soláthar ag Galileo

1.Is iad na seirbhísí a sholáthróidh Galileo:

2.Beidh Galileo ina chuidiú freisin maidir leis an méid seo a leanas:

Airteagal 45

Seirbhísí arna soláthar ag EGNOS

1.Ar na seirbhísí a sholáthróidh EGNOS beidh:

2.Déanfar na seirbhísí dá dtagraítear i mír 1 a sholáthar mar thosaíocht ar chríoch na mBallstát atá lonnaithe go geografach san Eoraip.

D'fhéadfaí cumhdach geografach EGNOS a shíneadh chuig réigiúin eile den domhan, go háirithe chuig críocha tíortha is iarrthóirí, chuig críocha tríú tíortha atá comhlachaithe leis an Aerspás Eorpach Aonair agus chuig críocha tríú tíortha i mBeartas Comharsanachta na hEorpa, faoi réir féidearthacht theicniúil agus, i gcás na seirbhíse sábháilteachta beatha, ar bhonn comhaontuithe idirnáisiúnta.

3.Ní chumhdófar costas sínidh den sórt sin, lena náirítear na costais ghaolmhara oibríochtúla a bhaineann leis na réigiúin sin go sonrach, ní chumhdófar iad leis an mbuiséad dá dtagraítear in Airteagal 11. Ní chuirfidh síneadh den sórt sin moill ar thairiscint na seirbhísí dá dtagraítear i mír 1 ar fud chríocha na mBallstát atá lonnaithe go geografach san Eoraip.

Airteagal 46

Bearta cur chun feidhme le haghaidh Galileo agus EGNOS

Ar mhaithe le dea-fheidhmiú Galileo agus EGNOS agus a nglacadh ag an margadh, leagfaidh an Coimisiún síos, i gcás inar gá, na bearta is gá chun an méid seo a leanas a dhéanamh:

Glacfar na bearta cur chun feidhme sin i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 107(3).

Airteagal 47

Comhoiriúnacht agus idir-inoibritheacht

1.Beidh Galileo agus EGNOS agus na seirbhísí a sholáthraíonn siad comhoiriúnach agus idir-inoibritheach ón taobh teicniúil de.

2.Beidh Galileo agus EGNOS agus na seirbhísí a sholáthraíonn siad comhoiriúnach agus idir-inoibritheach le córais loingseoireachta satailíte eile agus le gnáthmhodhanna loingseoireachta raidió, i gcás ina leagfar síos na ceanglais is gá maidir le comhoiriúnacht agus idir-inoibritheacht i gcomhaontuithe idirnáisiúnta.

TEIDEAL VII

Copernicus

CAIBIDIL I

Forálacha ginearálta

Airteagal 48

Raon feidhme Copernicus

1.Cuirfear Copernicus chun feidhme trí chur le hinfheistíochtaí arna ndéanamh ag an Aontas roimhe seo agus, i gcás inarb iomchuí, ag tarraingt ar inniúlachtaí náisiúnta nó réigiúnacha na mBallstát, agus ag cur san áireamh inniúlachtaí soláthraithe tráchtála sonraí agus faisnéise inchurtha, agus an ghá le hiomaíochas agus forbairt an mhargaidh a chothú.

2.Déanfaidh Copernicus sonraí agus faisnéis a chur ar fáil agus cuirfidh sé beartas sonraí atá iomlán, saor in aisce agus oscailte chun cinn.

3.Beidh ceithre chomhpháirt in Copernicus, mar atá:

–na Sentinel Copernicus a fhorbairt agus a oibriú;

–rochtain ar shonraí tríú páirtí;

–rochtain ar shonraí in situ agus ar shonraí coimhdeacha eile;

4.Le Copernicus, cuirfear comhordú idirnáisiúnta córas breathnóireachta agus malartuithe gaolmhara sonraí chun cinn d'fhonn a ghné dhomhanda agus a chomhlántacht a neartú agus na comhaontuithe idirnáisiúnta agus na próisis chomhordúcháin atá ann cheana á gcur san áireamh. 

CAIBIDIL II

Bearta incháilithe

Airteagal 49

Sonraí a fháil

Bearta incháilithe faoi Copernicus, cumhdóidh siad an méid seo a leanas:

Airteagal 50

Seirbhísí Copernicus

Áireofar faoi Copernicus bearta a thacóidh leis na seirbhísí seo a leanas:

Airteagal 51

Sonraí agus faisnéis Copernicus a rochtain agus a dháileadh

1.Áireofar in Copernicus bearta chun rochtain a sholáthar ar shonraí agus ar fhaisnéis uile Copernicus agus, i gcás inarb iomchuí, soláthrófar bonneagar agus seirbhísí breise chun dáileadh agus úsáid na sonraí agus na faisnéise sin, agus chun rochtain orthu, a chothú.

2.I gcás ina mbeidh sonraí Copernicus nó faisnéis Copernicus íogair ó thaobh na slándála de, féadfaidh an Coimisiún an soláthar, maoirseacht ar an bhfáil, agus dáileadh na sonraí agus na faisnéise sin agus rochtain orthu, an méid sin a chur de chúram ar eintitis muiníneach amháin nó níos mó. Déanfaidh na heintitis sin clár d'úsáideoirí creidiúnaithe a bhunú agus a chothabháil agus tabharfaidh siad rochtain ar na sonraí srianta trí shreabhadh oibre deighilte.

CAIBIDIL III

Beartas sonraí Copernicus

Airteagal 52

Beartas sonraí Copernicus agus beartas faisnéise Copernicus

1.Soláthrófar sonraí Copernicus agus faisnéis Copernicus d'úsáideoirí faoin mbeartas sonraí saor in aisce, iomlán agus oscailte seo thíos:

–déanfar formáidí, tráthúlacht agus gnéithe leata shonraí Copernicus agus fhaisnéis Copernicus a réamhshainiú;

–cloífear le coinníollacha ceadúnúcháin sonraí tríú páirtí agus faisnéise tríú páirtí arna núsáid chun faisnéis faoi sheirbhísí Copernicus a sholáthar i gcás inarb infheidhme;

–na teorainneacha slándála ar toradh iad ar na ceanglais slándála ghinearálta dá dtagraítear in Airteagal 34(1);

–áiritheofar cosaint in aghaidh riosca i dtaca le suaitheadh ar an gcóras a sholáthraíonn nó a chuireann ar fáil sonraí Copernicus agus faisnéis Copernicus;

–áiritheofar cosaint na rochtana iontaofa ar shonraí Copernicus agus ar fhaisnéis Copernicus le haghaidh úsáideoirí Eorpacha.

2.Glacfaidh an Coimisiún gníomhartha tarmligthe i gcomhréir le hAirteagal 105 maidir leis na forálacha sonracha chun mír 1 a fhorlíonadh, i dtaca leis na sonraíochtaí agus na coinníollacha agus na nósanna imeachta maidir le rochtain ar shonraí Copernicus agus ar fhaisnéis Copernicus agus a núsáid.

3.Eiseoidh an Coimisiún ceadúnais agus fógraí le haghaidh rochtain agus úsáid shonraí Copernicus, lena náirítear clásail na haitreabúideachta, i gcomhréir le beartas sonraí Copernicus mar a leagtar amach sa Rialachán seo é, agus na gníomhartha tarmligthe is infheidhme faoi mhír 2.

TEIDEAL VIII

COMHPHÁIRTEANNA EILE AN CHLÁIR

CAIBIDIL I

SSA

ROINN I

SST

Airteagal 53

Raon feidhme SST

Tacóidh comhpháirt SST leis na gníomhaíochtaí seo a leanas:

Airteagal 54

Seirbhísí SST

1.Ar sheirbhísí SST beidh:

2.Beidh seirbhísí SST saor in aisce agus beidh fáil orthu am ar bith gan aon bhriseadh.

Airteagal 55

Úsáideoirí SST

1.Is iad bunúsáideoirí SST na Ballstáit uile, SEGS, an Coimisiún, an Chomhairle, úinéirí agus oibreoirí spásárthach poiblí agus príobháideach, agus údaráis phoiblí atá bunaithe san Aontas agus a phléann le cosaint shibhialta.

2.Féadfaidh eintitis eile phoiblí agus phríobháideacha (úsáideoirí nach bunúsáideoirí iad) atá bunaithe san Aontas rochtain a bheith acu ar cheann de na seirbhísí a luaitear i bpointí (b) go (d) d'Airteagal 54(1) ar choinníoll go gcomhlíonann siad na critéir seo a leanas:

Féadfaidh an Coimisiún, trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme, forálacha mionsonraithe a ghlacadh maidir leis na critéir sin agus na nósanna imeachta ábhartha. Déanfar na bearta cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 107(3).

Airteagal 56

Rannpháirtíocht na mBallstát

1.Na Ballstáit ar mian leo a bheith rannpháirteach i seachadadh na seirbhísí SST dá dtagraítear in Airteagal 54, cuirfidh siad togra comhpháirteach faoi bhráid an Choimisiúin ina léireofar comhlíonadh na gcritéar seo a leanas:

Maidir leis na critéir a leagtar amach i bpointe (a) agus i bpointe (b), léireoidh gach Ballstát ar mian leis a bheith rannpháirteach i seachadadh seirbhísí SST go gcomhlíonann sé gach ceann de na critéir sin.

2.Measfar go bhfuil na critéir dá dtagraítear i bpointe (a) agus i bpointe (b) de mhír 1 comhlíonta ag na Ballstáit rannpháirteacha ar baill iad a neintitis náisiúnta ainmnithe den Chuibhreannas arna bhunú i gcomhréir le hAirteagal 7 de Chinneadh Uimh. 541/2014/AE amhail ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

3.I gcás nach dtíolacfar togra comhpháirteach i gcomhréir le mír 1, nó i gcás ina measfaidh an Coimisiún nach gcomhlíonann togra comhpháirteach a thíolactar ar an gcaoi sin leis na critéir dá dtagraítear i mír 1, féadfaidh trí Bhallstát ar a laghad a mheastar a chomhlíonann na critéir a leagtar síos i mír 1, tairiscintí a chur faoi bhráid an Choimisiúin go comhpháirteach maidir le córas sonrach fithise.

4.Féadfaidh an Coimisiún, trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme, na forálacha mionsonraithe a bhaineann leis na nósanna imeachta agus na heilimintí dá dtagraítear i mír 1 go 3, a ghlacadh. Glacfar na bearta cur chun feidhme i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 107(3).

Airteagal 57

Creat eagraíochtúil rannpháirtíocht na mBallstát

1.Na Ballstáit uile a thíolaic togra a mheas an Coimisiún a bhí i gcomhréir le hAirteagal 56(1) nó a roghnaigh an Coimisiún de bhun an nós imeachta dá dtagraítear in Airteagal 56(3), ainmneoidh siad eintiteas náisiúnta bunaithe a bheidh bunaithe ar a gcríoch chun ionadaíocht a dhéanamh orthu.

2.Na heintitis náisiúnta bhunaithe arna nainmniú de bhun mhír 1, tabharfaidh siad comhaontú i gcrích lena gcruthófar comhpháirtíocht SST agus lena leagfar síos na rialacha agus na sásraí don chomhar i dtaca leis na gníomhaíochtaí dá dtagraítear in Airteagal 53 a chur chun feidhme. Go háirithe, áireofar sa chomhaontú sin na heilimintí a luaitear i bpointe (c) go (e) d'Airteagal 56(1) agus bunú struchtúir bainistithe riosca chun cur chun feidhme na bhforálacha maidir le húsáid agus malartú slán sonraí SST agus faisnéis SST a áirithiú.

3.Forbróidh na heintitis náisiúnta bhunaithe seirbhísí SST de chuid an Aontais a bheidh ar ardcháilíocht i gcomhréir le plean ilbhliantúil, príomhtháscairí feidhmíochta ábhartha agus ceanglais na núsáideoirí, ar bhonn ghníomhaíochtaí na bhfoirne saineolaithe dá dtagraítear i mír 6. Féadfaidh an Coimisiún an plean ilbhliantúil agus na príomhtháscairí feidhmíocht a ghlacadh, trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme, i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 107(3).

4.Déanfaidh na heintitis náisiúnta bhunaithe braiteoirí atá ann cheana agus braiteoirí a d'fhéadfadh a bheith ann amach anseo a líonrú chun iad a oibriú ar bhealach comhordaithe agus barrfheabhsaithe d'fhonn catalóg coiteann Eorpach cothrom le dáta a bhunú agus a chothabháil.

5.Déanfaidh na Ballstáit rannpháirteacha creidiúnú slándála ar bhonn na gceanglas slándála ginearálta dá dtagraítear in Airteagal 34(1).

6.Ainmneoidh na Ballstáit rannpháirteacha SST foirne saineolaithe a bheidh i bhfeighil saincheisteanna sonracha a bhaineann leis na gníomhaíochtaí éagsúla SST. Beidh na foirne saineolaithe buan agus is iad eintitis náisiúnta bhunaithe na mBallstát a bhunóidh iad a dhéanfaidh iad a bhainistiú agus foireann a sholáthar dóibh agus féadfar saineolaithe ó gach eintiteas náisiúnta bunaithe a áireamh iontu.

7.Áiritheoidh eintitis náisiúnta bhunaithe agus foirne saineolaithe go ndéanfar sonraí SST, faisnéis SST agus seirbhísí SST a chosaint.

8.Glacfaidh an Coimisiún, trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme, rialacha mionsonraithe maidir le feidhmiú creat eagraíochtúil rannpháirtíocht na mBallstát i SST. Déanfar na gníomhartha cur chun feidhme sin a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 107(3).

Airteagal 58

Deasc Thosaigh SST

1.Roghnóidh an Coimisiún foireann Dheasc Thosaigh SST ar bhonn an tsaineolais is fearr ar cheisteanna slándála. Déanfaidh an Deasc Thosaigh sin:

2.Tabharfaidh na hEintitis Náisiúnta Chomhpháirteacha na socruithe cur chun feidhme is gá i gcríoch le Deasc Thosaigh SST.

ROINN II

Aimsir Spáis agus NEOanna

Airteagal 59

Gníomhaíochtaí aimsire spáis

1.Is féidir tacú leis na gníomhaíochtaí seo leis an bhfeidhm aimsire spáis:

2.Beidh seirbhísí aimsire spáis ar fáil aon tráth gan aon bhriseadh agus féadfar iad a roghnú de réir na rialacha seo a leanas:

3.Is le glao ar thairiscintí a roghnófar na heintitis a bheidh le seirbhísí aimsire spáis a sholáthar.

Airteagal 60

Gníomhaíochtaí SWE

1.Is féidir tacú leis na gníomhaíochtaí seo leis an bhfeidhm NEO:

2.Féadfaidh an Coimisiún bearta an Aontais agus na núdarás poiblí náisiúnta a bhaineann le cosaint shibhialta a ordú i gcás ina ndéanfar amach go bhfuil NEO ag teacht i ngiorracht don domhan.

CAIBIDIL II

GOVSATCOM

Airteagal 61

Raon feidhme GOVSATCOM

Faoin gcomhpháirt GOVSATCOM, cumascfar acmhainní agus seirbhísí cumarsáide satailítí i gcomhthiomsú coiteann acmhainní agus seirbhísí cumarsáide satailítí de chuid an Aontais. Sa chomhpháirt sin beidh:

Airteagal 62

Acmhainní agus seirbhísí a sholáthrófar faoi GOVSATCOM

1.Áiritheofar go gcuirfear acmhainní agus seirbhísí GOVSATCOM ar fáil d'úsáideoirí GOVSATCOM mar a leagtar síos sa phunann seirbhísí dá dtagraítear i mír 3, i gcomhréir leis na ceanglais oibríochtúla dá dtagraítear i mír 2, leis na ceanglais slándála a bhaineann go sonrach le GOVSATCOM dá dtagraítear in Airteagal 34(1) agus laistigh de theorainneacha na rialacha maidir le comhroinnt agus cur in ord tosaíochta dá dtagraítear in Airteagal 65.

2.Glacfaidh an Coimisiún, trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme, na ceanglais oibríochtúla maidir le seirbhísí a sholáthrófar faoi GOVSATCOM agus beidh na ceanglais sin i bhfoirm sonraíochtaí teicniúla maidir le cásanna úsáide a bhaineann le bainistiú géarchéime, faireachán agus bainistiú príomhbhonneagar, lena náirítear líonraí cumarsáide taidhleoireachta. Beidh na sonraíochtaí oibríochtúla sin bunaithe ar an mionanailís ar riachtanais úsáideoirí agus cuirfear san áireamh iontu na riachtanais a bhaineann le trealamh agus líonraí úsáideoirí atá ann cheana. Glacfar na gníomhartha cur chun feidhme sin i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 107(3).

3.Glacfaidh an Coimisiún, trí bhíthin gníomhartha cur chun feidhme, an phunann le haghaidh seirbhísí a sholáthrófar faoi GOVSATCOM i bhfoirm liosta catagóirí acmhainní agus seirbhísí cumarsáide satailíte agus a dtréithe, lena náirítear cumhdach, minicíocht, bandaleithead, trealamh úsáideoirí agus gnéithe slándála. Beidh na bearta sin bunaithe ar na ceanglais oibríochtúla agus slándála dá dtagraítear i mír 1 agus cuirfear na seirbhísí a sholáthrófar d'úsáideoirí ar leibhéal an Aontais in ord tosaíochta sna ceanglais sin. Glacfar na gníomhartha cur chun feidhme sin i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 107(3).

4.Beidh rochtain ag úsáideoirí GOVSATCOM ar na hacmhainní agus na seirbhísí a liostaítear sa phunann seirbhísí trí mhoil GOVSATCOM dá dtagraítear in Airteagal 66.

Airteagal 63

Soláthraithe acmhainní agus seirbhísí cumarsáide satailíte

Féadfar na heintitis seo a leanas acmhainní agus seirbhísí cumarsáide satailíte a sholáthar:

Airteagal 64

Úsáid GOVSATCOM

1.Féadfaidh na heintitis seo a leanas GOVSATCOM a úsáid ar choinníoll gur cuireadh cúraimí orthu a bhaineann le maoirseacht agus bainistiú misean, oibríochtaí agus bonneagar atá criticiúil ó thaobh na slándála de:

2.beidh úsáideoirí GOVSATCOM cuíúdaraithe ag rannpháirtí dá dtagraítear in Airteagal 67 acmhainní agus seirbhísí GOVSATCOM a úsáid.

Airteagal 65

Comhroinnt agus cur in ord tosaíochta

1.Déanfar acmhainní, seirbhísí agus trealamh úsáideoirí cumarsáide satailíte comhthiomsaithe a chomhroinnt agus a chur in ord tosaíochta idir rannpháirtithe in GOVSATCOM ar bhonn anailís ar na rioscaí slándála a dhéanfaidh úsáideoirí ar leibhéal an Aontais agus ar an leibhéal náisiúnta. Tabharfar tosaíocht d'úsáideoirí ar leibhéal an Aontais sa chomhroinnt sin agus a chur in ord tosaíochta sin.

2.Glacfaidh an Coimisiún, trí bhíthin gníomhartha tarmligthe, na rialacha maidir le comhroinnt agus cur in ord tosaíochta acmhainní, seirbhísí agus trealaimh úsáideoirí, agus cuirfear san áireamh lena linn sin an téileamh a bhfuiltear ag súil leis ar na cásanna úsáide éagsúla agus an anailís ar na rioscaí slándála a bhaineann leis na cásanna úsáide sin Glacfar na gníomhartha cur chun feidhme sin i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 107(3).

3.I gcás comhroinnt agus an cur in ord tosaíochta acmhainní agus seirbhísí a dhéanfar idir úsáideoirí GOVSATCOM atá údaraithe ag aon rannpháirtí amháin in GOVSATCOM, is é an rannpháirtí a shocróidh agus a chuirfidh chun feidhme iad.

Airteagal 66

Bonneagar agus oibriú chuid na talún

1.I gcuid na talún beidh an bonneagar is gá chun gur féidir seirbhísí a sholáthar d'úsáideoirí i gcomhréir le hAirteagal 65, go háirithe na Moil GOVSATCOM a sholáthrófar faoin gcomhpháirt sin chun úsáideoirí GOVSATCOM a nascadh le soláthraithe acmhainní agus seirbhísí cumarsáide satailíte.

2.Socróidh an Coimisiún, trí bhíthin gníomhartha tarmligthe, suíomh bhonneagar chuid na talún. Glacfar na gníomhartha cur chun feidhme sin i gcomhréir leis an nós imeachta scrúdúcháin dá dtagraítear in Airteagal 107(3).

Airteagal 67

Rannpháirtithe in GOVSATCOM agus údaráis inniúla

1.Beidh na Ballstáit, an Chomhairle, an Coimisiún agus an tSeirbhís Eorpach Gníomhaíochta Seachtraí ina rannpháirtithe in GOVSATCOM sa mhéid go núdaróidh siad úsáideoirí GOVSATCOM nó go soláthróidh siad acmhainní cumarsáide satailíte nó suíomhanna de chuid chuid na talún nó cuid de shaoráidí chuid na talún.

2.Féadfaidh gníomhaireachtaí de chuid an Aontais éirí ina rannpháirtithe in GOVSATCOM má d'eisigh an institiúid de chuid an Aontais a dhéanann maoirseacht orthu údaruithe chuige sin.

3.Ainmneoidh gach rannpháirtí aon údarás GOVSATCOM amháin.

4.Áiritheoidh údarás inniúil GOVSATCOM

Airteagal 68

Faireachán ar sholáthar GOVSATCOM agus ar an éileamh air

Déanfaidh an Coimisiún faireachán ar an éabhlóid ar an éileamh orthu agus é ag cur san áireamh rioscaí agus bagairtí nua, chomh maith le forbairtí nua teicneolaíochta, chun an chothromaíocht idir soláthar sin sheirbhísí GOVSATCOM agus an téileamh air a bharrfheabhsú.

Airteagal 69

An clásal maidir le hathbhreithniú ar GOVSATCOM

Roimh dheireadh 2024, déanfaidh an Coimisiún meastóireacht ar chur chun feidhme na comhpháirte GOVSATCOM, go háirithe maidir le héabhlóid riachtanais na núsáideoirí i dtaca leis an acmhainn cumarsáide satailíte. Leis an meastóireacht sin, scrúdófar go háirithe an gá atá le bonneagar spáis breise. Beidh ag gabháil leis an meastóireacht, i gcás inarb iomchuí, togra iomchuí le haghaidh bonneagar spáis breise faoin gcomhpháirt GOVSATCOM.

TEIDEAL IX

GNÍOMHAIREACHT AN AONTAIS EORPAIGH UM AN gCLÁR SPÁIS

CAIBIDIL I

Forálacha ginearálta maidir leis an nGníomhaireacht

Airteagal 70

Stádas dlí na Gníomhaireachta

1.Beidh an Ghníomhaireacht ina comhlacht de chuid an Aontais. Beidh pearsantacht dhlítheanach aici.

2.I ngach ceann de na Ballstáit, beidh an inniúlacht dhlíthiúil is fairsinge a thugtar do dhaoine faoin dlí ag an nGníomhaireacht. Féadfaidh sí, go háirithe, maoin shochorraithe agus maoin dhochorraithe a fháil nó a dhiúscairt agus féadfaidh sí a bheith ina páirtí in imeachtaí dlíthiúla.

3.Déanfaidh an Stiúrthóir Feidhmiúcháin ionadaíocht thar ceann na Gníomhaireachta.

Airteagal 71

SUÍOMH NA GNÍOMHAIREACHTA

Beidh suíomh na Gníomhaireachta i bPrág (Poblacht na Seice).

CAIBIDIL II

Leagan amach na Gníomhaireachta

Airteagal 72

Struchtúr riaracháin agus bainistíochta

1.Is éard a bheidh i struchtúr riaracháin agus bainistíochta na Gníomhaireachta:

2.Oibreoidh an Bord Riaracháin, an Stiúrthóir Feidhmiúcháin, an Bord um Chreidiúna Slándála agus a Chathaoirleach i gcomhar le chéile chun a áirithiú go bhfeidhmeoidh an Ghníomhaireacht agus go ndéanfar comhordú i gcomhréir leis na nósanna imeachta a leagfar síos le rialacha inmheánacha na Gníomhaireachta, amhail rialacha nós imeachta an Bhoird Riaracháin, rialacha nós imeachta an Bhoird um Chreidiúna Slándála, na rialacha airgeadais is infheidhme maidir leis an nGníomhaireacht, na rialacha cur chun feidhme i dtaca le stádas na foirne agus na rialacha lena rialófar rochtain ar dhoiciméid.

Airteagal 73

An Bord Riaracháin

1.Ar an mBord Riaracháin beidh ionadaí amháin ó gach Ballstát agus beirt ionadaithe ón gCoimisiún, agus beidh cearta vótála acu go léir. Beidh aon chomhalta arna ainmniú ag Parlaimint na hEorpa ar an mBord Rialacháin comh maith ach ní bheidh aon cheart vótála aige.

2.Iarrfar ar Chathaoirleacht nó LeasChathaoirleacht an Bhoird um Chreidiúna Slándála, ionadaí ón gComhairle, ionadaí ón ArdIonadaí agus ionadaí ón nGníomhaireacht Eorpach Spáis freastal ar chruinnithe an Bhord Riaracháin mar bhreathnóirí, faoi na coinníollacha a leagtar síos i rialacha nós imeachta an Bhoird Riaracháin.

3.Beidh comhalta malartach ag gach comhalta den Bhord Riaracháin. Déanfaidh an comhalta malartach ionadaíocht ar an gcomhalta nuair a bheidh sé as láthair.

4.Ceapfar comhaltaí agus comhaltaí malartacha an Bhoird Riaracháin ar bhonn a gcuid eolais i réimse phríomhchúraimí na Gníomhaireachta, agus scileanna ábhartha bainistíochta, riaracháin agus buiséadacha á gcur san áireamh. Féachfaidh Parlaimint na hEorpa, an Coimisiún agus na Ballstáit le hathrú a nionadaithe ar an mBord Riaracháin a theorannú, chun a áirithiú go mbeidh gníomhaíochtaí an Bhoird leanúnach. Díreoidh na páirtithe uile ar ionadaíocht chothrom idir fir agus mná a bhaint amach ar an mBord Riaracháin.

5.Ceithre bliana a bheidh i dtéarma oifige chomhaltaí an Bhoird Riaracháin agus a gcomhaltaí malartacha agus beidh an téarma sin inathnuaite aon uair amháin.

6.I gcás inarb iomchuí, déanfar rannpháirtíocht ionadaithe ó thríú tíortha nó ó eagraíochtaí idirnáisiúnta agus na coinníollacha maidir léi a leagan síos sna comhaontuithe dá dtagraítear in Airteagal 98 agus comhlíonfaidh siad rialacha nós imeachta an Bhoird Riaracháin.

Airteagal 74

Cathaoirleach an Bhoird Riaracháin

1.Toghfaidh an Bord Bainistíochta Cathaoirleach agus LeasChathaoirleach as na comhaltaí sin sa Bhord a bhfuil cearta vótála acu. Glacfaidh an LeasChathaoirleach ionad an Chathaoirligh i gcás ina gcuirfear bac air a dhualgais a chomhlíonadh.

2.Cúig bliana a mhairfidh téarma oifige an Chathaoirligh agus an LeasChathaoirligh, agus beidh an téarma sin inathnuaite aon uair amháin. Rachaidh an téarma oifige sin in éag i gcás ina scoirfidh an duine sin de bheith ina chomhalta den Bhord Riaracháin.

3.Beidh sé de chumhacht ag an mBord Riaracháin an Cathaoirleach nó an LeasChathaoirleach nó an bheirt acu a chur as oifig.

Airteagal 75

Cruinnithe an Bhoird Riaracháin

1.Is é an Cathaoirleach a ghairfidh cruinnithe an Bhoird Riaracháin.

2.Mura gcinnfidh an Cathaoirleach a mhalairt, glacfaidh an Stiúrthóir Feidhmiúcháin páirt sa phlé. Ní bheidh ceart vótála aige.

3.Beidh gnáthchruinniú ag an mBord Riaracháin dhá uair sa bhliain. Chomh maith leis sin, tiocfaidh an Bord le chéile ar thionscnamh an Chathaoirligh nó ar iarratas aon triain ar a laghad dá chomhaltaí.

4.Féadfaidh an Bord Riaracháin a iarraidh ar aon duine ar díol spéise a thuairim freastal ar a chuid cruinnithe i gcáil breathnóra. Féadfaidh comhaltaí an Bhoird Riaracháin cúnamh a fháil, faoi réir a rialacha nós imeachta, ó chomhairleoirí nó ó shaineolaithe.

5.[I gcás aon chomhpháirt den Chlár lena mbaineann úsáid bonneagair náisiúnta íogair, is iad na hionadaithe ó na Ballstáit sin a bhfuil an bonneagar sin acu agus an tionadaí ón gCoimisiún, agus iad sin amháin, a fhéadfaidh freastal ar chruinnithe agus plé an Bhoird Riaracháin agus páirt a ghlacadh sa vótáil. I gcás nach mbeidh Cathaoirleach an Bhord Riaracháin ina ionadaí ó Bhallstáit a bhfuil an bonneagar sin aige, cuirfear ionadaithe ó Bhallstát a bhfuil an bonneagar sin aige ina ionad.]

6.Is í an Ghníomhaireacht a chuirfidh rúnaíocht Bhoird Riaracháin ar fáil.

Airteagal 76

Rialacha vótála an Bhoird Riaracháin

1.Mura bhforáiltear dá mhalairt sa Rialachán seo, glacfaidh an Bord Riaracháin a chuid cinntí trí thromlach de chomhaltaí an Bhoird a bhfuil ceart vótála acu.

Is gá tromlach dhá thrian de na comhaltaí uile ag a bhfuil ceart vótála chun Cathaoirleach agus LeasChathaoirleach an Bhoird Riaracháin a thoghadh agus a chur as oifig agus chun an buiséad agus na cláir oibre a ghlacadh.

2.Beidh vóta amháin ag gach ionadaí ó na Ballstáit agus ag gach ionadaí ó gCoimisiúin. I gcás nach mbeidh comhalta áirithe a bhfuil ceart vótála aige i láthair, beidh a chomhalta malartach i dteideal a cheart vótála a fheidhmiú. Ní ghlacfaidh an Stiúrthóir Feidhmiúcháin páirt sa vótáil. Ní ghlacfar cinntí ar bhonn phointí (a), (b), (f), (j) agus (k) d’Airteagal 77(2) nó ar bhonn Airteagal 77(5) gan vóta fabhrach ó na hionadaithe ón gCoimisiúin, ach amháin i gcás na nábhar sin atá cumhdaithe i gCaibidil II de Theideal V.

3.Déanfar socruithe níos mionsonraithe maidir le vótáil a leagan síos i rialacha nós imeachta an Bhoird Riaracháin, go háirithe na coinníollacha a bhaineann le comhalta a bheith ag níomhú thar ceann comhalta eile.

Airteagal 77

Cúraimí an Bhoird Riaracháin

1.Áiritheoidh an Bord Riaracháin go ndéanfaidh an Ghníomhaireacht an obair ar fad a cuireadh de chúram uirthi faoi na coinníollacha a leagtar amach sa Rialachán seo agus déanfaidh sé aon chinneadh is gá chun na críche sin, gan dochar do na hinniúlachtaí a tugadh don Bhord um Chreidiúnú Slándála maidir leis na gníomhaíochtaí a bhaineann le Caibidil II de Theideal V.

2.Ina theannta sin, déanfaidh an Bord Riaracháin an méid seo a leanas:

3.Maidir le foireann na Gníomhaireachta, feidhmeoidh an Bord Riaracháin na cumhachtaí a tugadh di le Rialacháin Foirne Oifigigh an Aontais Eorpaigh (“Rialacháin Foirne”) maidir leis an údarás ceapacháin agus le Coinníollacha Fostaíochta Sheirbhísigh Eile an Aontais maidir leis an údarás a mbeidh sé de chumhacht aige conarthaí fostaíochta a dhéanamh (“cumhachtaí an údaráis ceapacháin”).

Glacfaidh an Bord Riaracháin, i gcomhréir leis an nós imeachta dá bhforáiltear in Airteagal 110 de na Rialacháin Foirne, cinneadh ar bhonn Airteagal 2(1) de na Rialacháin Foirne agus ar Airteagal 6 de Choinníollacha Fostaíochta Seirbhísigh Eile an Aontais lena dtarmligfear cumhachtaí ábhartha an údaráis cheapacháin chuig an Stiúrthóir Feidhmiúcháin agus lena saineofar na coinníollacha faoinar féidir an tarmligean cumhachtaí sin a chur ar fionraí. Tuairisceoidh an Stiúrthóir Feidhmiúcháin don Bhord Riaracháin maidir le feidhmiú na gcumhachtaí tarmligthe sin. Údarófar an Stiúrthóir Feidhmiúcháin na cumhachtaí sin a fho-tharmligean.

I gcur i bhfeidhm an dara fomhír den mhír seo, i gcás inar gá in imthosca fíoreisceachtúla, féadfaidh an Bord Bainistíochta, trí bhíthin cinneadh, tarmligean chumhachtaí na núdarás ceapacháin chuig an Stiúrthóir Feidhmiúcháin agus na cumhachtaí sin a d'fho-tharmlig an Stiúrthóir Feidhmiúcháin a chur ar fionraí go sealadach, agus iad a fheidhmiú é féin nó iad a tharmligean chuig duine dá chomhaltaí nó chuig ball foirne seachas an Stiúrthóir Feidhmiúcháin.

De mhaolú ar an dara fomhír, áfach, ceanglófar ar an mBord Riaracháin na cumhachtaí dá dtagraítear sa chéad fhomhír a tharmligean do Chathaoirleach an Bhoird um Chreidiúna Slándála, ar cumhachtaí iad i dtaca le hearcaíocht, le measúnú agus le hathaicmiú na mball foirne a bheidh i mbun na ngníomhaíochtaí atá cumhdaithe i gCaibidil III agus i dtaca leis na bearta araíonachta a bheidh le glacadh i leith na foirne sin.

Glacfaidh an Bord Riaracháin bearta cur chun feidhme na Rialachán Foirne agus Choinníollacha Fostaíochta na Seirbhíseach Eile i gcomhréir leis an nós imeachta a leagtar síos in Airteagal 110 de na Rialacháin Foirne. Maidir le hearcaíocht, measúnú agus athaicmiú na mball foirne a bheidh i mbun na ngníomhaíochtaí faoi Chaibidil II de Theideal V agus na bearta ábhartha araíonachta a bheidh le glacadh, rachaidh an Bord Riaracháin i gcomhairle leis an mBord um Chreidiúna Slándála roimh an méid sin a dhéanamh agus cuirfidh sé barúlacha an Bhoird sin san áireamh dá réir.

Glacfaidh sé freisin cinneadh lena leagfar síos rialacha maidir le hiasacht saineolaithe náisiúnta chuig an nGníomhaireacht. Sula nglacfaidh sé an cinneadh sin, rachaidh an Bord Riaracháin i gcomhairle leis an mBord um Chreidiúna Slándála maidir le hiasacht saineolaithe náisiúnta a bhfuil baint acu leis na gníomhaíochtaí creidiúnaithe slándála dá dtagraítear i gCaibidil II de Theideal V agus cuirfidh sé a bharúlacha san áireamh go hiomchuí.

4.Is é an Bord Riaracháin a ainmneoidh an Stiúrthóir Feidhmiúcháin agus féadfaidh sé síneadh nó deireadh a chur lena théarma oifige i gcomhréir le hAirteagal 89.

5.Beidh údarás araíonachta ag an mBord Riaracháin ar an Stiúrthóir Feidhmiúcháin maidir lena fheidhmíocht, go háirithe i leith ábhair shlándála atá faoi inniúlacht na Gníomhaireachta, ach amháin maidir le gníomhaíochtaí a dhéanfar i gcomhréir le Caibidil II de Theideal V.

Airteagal 78

An Stiúrthóir Feidhmiúcháin

Is é Stiúrthóir Feidhmiúcháin na Gníomhaireachta a bhainisteoidh í. Beidh an Stiúrthóir Feidhmiúcháin freagrach don Bhord Riaracháin.

Airteagal 79

Cúraimí an Stiúrthóra Feidhmiúcháin

1.Déanfaidh an Stiúrthóir Feidhmiúcháin na cúraimí seo a leanas:

i)bearta coisctheacha in aghaidh na calaoise, an éillithe agus aon ghníomhaíochtaí eile neamhdhleathacha agus feidhm á baint aige as bearta éifeachtúla rialaithe;

ii)nuair a bhraithfear neamhrialtachtaí, na suimeanna a íocadh go mícheart a aisghabháil agus, más gá, pionóis riaracháin agus airgeadais a bheidh éifeachtach, comhréireach agus athchomhairleach a chur i bhfeidhm;

2.Cinnfidh an Stiúrthóir Feidhmiúcháin an gá ball foirne amháin nó níos mó a bheith lonnaithe i mBallstát amháin nó níos mó chun cúraimí na Gníomhaireachta a dhéanamh ar bhealach éifeachtúil éifeachtach. Sula gcinnfidh sé oifig áitiúil a chur ar bun, gheobhaidh an Stiúrthóir Feidhmiúcháin formheas ón gCoimisiún, ón mBord Riaracháin agus ón mBallstát nó na Ballstáit lena mbaineann. Sonrófar sa chinneadh raon feidhme na ngníomhaíochtaí a bheidh le déanamh san oifig áitiúil ar bhealach lena náiritheofar nach mbeidh costais neamhriachtanacha ann agus nach ndúblófar feidhmeanna riaracháin na Gníomhaireachta. Is féidir gur gá comhaontú ceanncheathrún a dhéanamh leis an mBallstát nó na Ballstáit lena mbaineann.

Airteagal 80

Cúraimí bainistíochta an Bhoird um Chreidiúna Slándála

Seachas na cúraimí dá dtagraítear in Airteagal 37, déanfaidh an Bord um Chreidiúna Slándála, mar chuid de bhainistiú na Gníomhaireachta:

Airteagal 81

Cathaoirleach an Bhoird um Chreidiúna Slándála

1.Toghfaidh an Bord um Chreidiúna Slándála Cathaoirleach agus LeasChathaoirleach as a chuid comhaltaí trí thromlach dhá thrian de na comhaltaí uile a mbeidh ceart vótála acu. I gcás nár baineadh amach tromlach dhá thrian tar éis dhá cheann de chruinnithe an Bhoird um Chreidiúna Slándála, beidh gá le tromlach simplí.

2.Glacfaidh an Leaschathaoirleach ionad an Chathaoirligh go huathoibríoch mura mbeidh an Cathaoirleach in ann a chuid dualgas a chomhlíonadh.

3.Beidh sé de chumhacht ag an mBord um Chreidiúna Slándála an Cathaoirleach, an LeasChathaoirleach nó an bheirt acu a chur as oifig. Glacfaidh sé an cinneadh maidir le duine a chur as oifig trí thromlach dhá thrian.

4.Mairfidh téarma oifige an Chathaoirligh agus an LeasChathaoirligh dhá bhliain agus féadfar é a athnuachan uair amháin. Rachaidh gach téarma oifige duine in éag má scoireann an duine sin de bheith ina chomhalta den Bhord um Chreidiúna Slándála.

Airteagal 82

Gnéithe Oibríochtúla an Bhoird um Chreidiúna Slándála

1.Beidh rochtain ag an Bord um Chreidiúna Slándála ar na hacmhainní daonna agus ábhartha uile is gá chun a chúraimí a dhéanamh go neamhspleách. Beidh rochtain aige freisin ar an bhfaisnéis uile atá riachtanach chun na cúraimí sin dá chuid atá i seilbh comhlachtaí eile a dhéanamh, gan dochar do phrionsabail na huathrialach agus an neamhspleáchais dá dtagraítear in Airteagal 36(i).

2.Déanfaidh an Bord um Chreidiúna Slándála agus na baill foirne de chuid na Gníomhaireachta a cuireadh faoina mhaoirseacht a gcuid oibre sa chaoi go náiritheofar uathriail agus neamhspleáchas i ndáil le gníomhaíochtaí eile na Gníomhaireachta, go háirithe gníomhaíochtaí oibríochtúla a bhaineann le saothrú na gcóras, i gcomhréir le cuspóirí na chomhpháirteanna éagsúla an Chláir. Ní fhéadfar cúraimí eile laistigh den Ghníomhaireacht a shannadh d'aon bhall d'fhoireann na Gníomhaireachta atá faoi mhaoirseacht an Bhoird um Chreidiúna Slándála.

Chuige sin, socrófar deighilt éifeachtach eagraíochtúil sa Ghníomhaireacht idir na baill foirne a mbeidh baint acu le gníomhaíochtaí atá cumhdaithe sa Chaibidil seo agus an fhoireann eile sa Ghníomhaireacht. Cuirfidh an Bord um Chreidiúna Slándála an Stiúrthóir Feidhmiúcháin, an Bord Riaracháin agus an Coimisiún ar an eolas láithreach faoi aon chúinsí a d’fhéadfadh cur isteach ar a uathriail agus ar a neamhspleáchas. I gcás nach bhfaighfear aon leigheas laistigh den Ghníomhaireacht, breathnóidh an Coimisiún ar an gcás, i gcomhar leis na páirtithe ábhartha. Ar bhonn na dtorthaí ar an scrúdú sin, glacfaidh an Coimisiún na bearta maolaithe uile is iomchuí a bheidh le cur chun feidhme ag an nGníomhaireacht, agus cuirfidh sé Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle ar an eolas faoi.

3.Déanfaidh an Bord um Chreidiúna Slándála fochomhlachtaí speisialta a chur ar bun chun déileáil le saincheisteanna sonracha agus gníomhóidh na fochomhlachtaí sin de réir treoracha an Bhoird. Go háirithe, agus leanúnachas na hoibre á áirithiú aige, bunóidh an Bord painéal a dhéanfaidh athbhreithnithe agus tástálacha i ndáil le hanailísí slándála chun na tuarascálacha riosca ábhartha a thiomsú chun cúnamh a thabhairt dó agus e ag ullmhú a chinntí. Féadfaidh an Bord um Chreidiúna Slándála sainghrúpaí a chur ar bun agus a scor chun cur le hobair an phainéil seo.

Airteagal 83

Cúraimí Chathaoirleach an Bhoird um Chreidiúna Slándála

1.Áiritheoidh Cathaoirleach an Bhoird um Chreidiúna Slándála go ndéanfaidh an Bord a ghníomhaíochtaí creidiúna slándála ar bhealach iomlán neamhspleách agus déanfaidh sé na cúraimí seo a leanas:

2.Maidir le gníomhaíochtaí atá cumhdaithe i gCaibidil II de Theideal V, féadfaidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle malartú tuairimí os comhair na ninstitiúidí sin a iarraidh ar Chathaoirleach an Bhoird um Chreidiúna Slándála maidir le hobair agus ionchais na Gníomhaireachta, lena náirítear na cláir oibre ilbhliantúla agus bhliantúla.

CAIBIDIL III

Forálacha airgeadais maidir leis an nGníomhaireacht

Airteagal 84

Buiséad na Gníomhaireachta

1.Gan dochar d'acmhainní agus dleachtanna eile, go háirithe iad siúd dá dtagraítear in Airteagal 36, beidh ranníocaíocht ón Aontas a cuireadh i mbuiséad an Aontais ina cuid d'ioncam na Gníomhaireachta chun a áirithiú go mbeidh cothromaíocht ann idir ioncam agus caiteachas.

2.Le caiteachas na Gníomhaireachta, cumhdófar caiteachas ar fhoireann, ar riarachán agus ar bhonneagar, costais oibriúcháin agus caiteachas a bhaineann le feidhmiú an Bhoird um Chreidiúnú Slándála, lena náirítear na comhlachtaí dá dtagraítear in Airteagal 37(3), agus a bhaineann leis na conarthaí agus na comhaontuithe a dhéanfaidh an Ghníomhaireacht chun na cúraimí a cuiradh uirthi a chomhlíonadh.

3.Beidh ioncam agus caiteachas ar comhardú.

4.Tarraingeoidh an Stiúrthóir Feidhmiúcháin suas, i ndlúthchomhar le Cathaoirleach an Bhoird um Chreidiúna Slándála maidir leis na gníomhaíochtaí atá cumhdaithe i gCaibidil II de Theideal V, dréachtráiteas ar mheastacháin ar ioncam agus ar chaiteachas na Gníomhaireachta don bhliain airgeadais dár gcionn agus cuirfear in iúl go soiléir an tidirdhealú idir na gnéithe sin den dréachtráiteas ar mheastacháin a bhaineann le gníomhaíochtaí i ndáil le creidiúnú slándála ó ghníomhaíochtaí eile na Gníomhaireachta. Féadfaidh Cathaoirleach an Bhoird um Chreidiúna Slándála ráiteas a scríobh i ndáil leis an dréacht sin agus cuirfidh an Stiúrthóir Feidhmiúcháin an dréachtráiteas ar mheastacháin agus an ráiteas ar aghaidh chuig an mBord Riaracháin agus chuig an mBord um Chreidiúna Slándála in éineacht le dréachtphlean bunaíochta.

5.Gach bliain, ullmhóidh an Bord Riaracháin ráiteas ar ioncam agus caiteachas don bhliain dár gcionn ar bhonn an dréachtráitis ar mheastacháin ar ioncam agus caiteachas agus i ndlúthchomhar leis an mBord um Chreidiúna Slándála maidir leis na gníomhaíochtaí atá cumhdaithe i gCaibidil II de Theideal V.

6.Déanfaidh an Bord Riaracháin, faoin 31 Eanáir dréachtdoiciméad clársceidealaithe aonair ina mbeidh, inter alia, ráiteas ar mheastacháin, dréachtphlean bunaíochta agus clár oibre bliantúil sealadach, a chur ar aghaidh chuig an gCoimisiún agus chuig na tríú tíortha agus na heagraíochtaí idirnáisiúnta a mbeidh comhaontuithe tugtha i gcrích ag an Aontas leo i gcomhréir le hAirteagal 98.

7.Cuirfidh an Coimisiún an ráiteas ar mheastacháin ar ioncam agus caiteachas ar aghaidh chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle (‘an túdarás buiséadach’) mar aon le dréachtbhuiséad ginearálta an Aontas Eorpaigh.

8.Ar bhonn an ráitis ar mheastacháin, déanfaidh an Coimisiún na meastacháin sin a mheasfaidh sé a bheith riachtanach don phlean bunaíochta, mar aon le méid an fhóirdheontais a bheidh le muirearú ar an mbuiséad ginearálta, a iontráil i ndréachtbhuiséad ginearálta an Aontais Eorpaigh, agus cuirfidh sé faoi bhráid an údaráis bhuiséadaigh é i gcomhréir le hAirteagal 314 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh.

9.Déanfaidh an túdarás buiséadach na leithreasuithe don ranníocaíocht leis an nGníomhaireacht údarú agus glacfaidh sé an plean bunaíochta don Ghníomhaireacht.

10.Glacfaidh an Bord Riaracháin an buiséad. Beidh sé críochnaitheach tar éis ghlacadh deiridh dhréachtbhuiséid an Aontais Eorpaigh. I gcás inar gá, coigeartófar é dá réir.

11.Déanfaidh an Bord Riaracháin, a luaithe is féidir, fógra a thabhairt don údarás buiséadach faoi aon tionscadal a mbeidh sé de rún aige é a chur chun feidhme, ar tionscadal é a mbeidh impleachtaí suntasacha airgeadais aige i dtaca le maoiniú an bhuiséid, go háirithe aon tionscadal a bhaineann le maoin, amhail foirgnimh a fháil ar cíos nó a cheannach. Cuirfidh sé an Coimisiún ar an eolas faoi sin.

12.I gcás ina mbeidh fógra tugtha ag brainse den údarás buiséadach go raibh sé de rún aige tuairim a thabhairt, cuirfidh an brainse sin a thuairim ar aghaidh chuig an mBord Riaracháin faoi cheann sé seachtaine ó dháta fhógra an tionscadail.

Airteagal 85

Buiséad na Gníomhaireachta a chur chun feidhme

1.Is é an Stiúrthóir Feidhmiúcháin a chuirfidh buiséad na Gníomhaireachta chun feidhme.

2.Gach bliain, cuirfidh an Stiúrthóir Feidhmiúcháin an fhaisnéis uile is gá chuig an údarás buiséadach chun a ndualgais mheastóireachta a chomhlíonadh.

Airteagal 86

Cur i láthair chuntais agus fhorscaoileadh na Gníomhaireachta

Déanfar cuntais agus forscaoileadh na Gníomhaireachta a chur i láthair tar éis rialacha agus amchlár an Rialacháin Airgeadais agus an creatRialacháin Airgeadais do na comhlachtaí dá dtagraítear in [Airteagal 70] den Rialachán Airgeadais.

Airteagal 87

Forálacha airgeadais maidir leis an nGníomhaireacht

Tar éis dul i gcomhairle leis an gCoimisiún, glacfaidh an Bord Riaracháin na rialacha airgeadais a mbeidh feidhm acu maidir leis an nGníomhaireacht. Ní fhéadfar na rialacha sin a dhéanamh éagsúil leis an gcreatrialachán airgeadais le haghaidh na gcomhlachtaí dá dtagraítear in [Airteagal 70] den Rialachán Airgeadais ach amháin más gá an éagsúlacht sin ó thaobh oibriú na Gníomhaireachta agus má thug an Coimisiún a thoiliú léi roimhe sin.

CAIBIDIL V

Acmhainní daonna na Gníomhaireachta

Airteagal 88

Foireann na Gníomhaireachta

1.Rialacháin Foirne Oifigigh an Aontais, Coinníollacha Fostaíochta Seirbhíseach Eile agus na rialacha arna nglacadh go comhpháirteach ag institiúidí an Aontais Eorpaigh chun na Rialacháin Foirne agus na Coinníollacha fostaíochta sin a chur i bhfeidhm, beidh feidhm acu maidir leis an bhfoireann arna fostú ag an nGníomhaireacht.

2.Is éard a bheidh i bhfoireann na Gníomhaireachta seirbhísigh a earcóidh an Ghníomhaireacht de réir mar is gá chun a cúraimí a dhéanamh. Beidh imréiteach slándála acu is iomchuí d'aicmiú na faisnéise a bheidh á próiseáil acu.

3.Rialacha inmheánacha na Gníomhaireachta, amhail rialacha nós imeachta an Bhoird Riaracháin, rialacha nós imeachta an Bhoird um Chreidiúna Slándála, rialacha nós imeachta airgeadais is infheidhme maidir leis an nGníomhaireacht, na rialacha mionsonraithe maidir le cur i bhfeidhm na Rialachán Foirne agus na rialacha mionsonraithe maidir le rochtain ar na doiciméid, áiritheofar leo go mbeidh uathriail agus neamhspleáchas ag na baill foirne a bheidh ag déanamh ghníomhaíochtaí creidiúna slándála i leith na mball foirne a bheidh ag déanamh gníomhaíochtaí eile na Gníomhaireachta, de bhun Airteagal 36(i).

Airteagal 89

Ainmniú agus Téarma Oifige an Stiúrthóra Feidhmiúcháin

1.Earcófar an Stiúrthóir Feidhmiúcháin mar ghníomhaire sealadach den Ghníomhaireacht i gcomhréir le hAirteagal 2(a) de Choinníollacha Fostaíochta Seirbhíseach Eile.

Déanfaidh an Bord Riaracháin an Stiúrthóir Riaracháin a cheapadh ar bhonn a thuillteanais agus a scileanna a taifeadadh i réimse an riaracháin agus na bainistíochta, ar bhonn a inniúlachtaí agus a thaithí ábhartha sna réimsí i gceist, as painéil iarrthóirí a mholfaidh an Coimisiún ag deireadh comórtais oscailte thrédhearcaigh, tar éis foilsiú glao ar léiriú spéise in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh nó i bhfoilseacháin eile.

Féadfar a iarraidh a luaithe is féidir ar an iarrthóir a roghnóidh an Bord Riaracháin le haghaidh phost an Stiúrthóra Feidhmiúcháin ráiteas a dhéanamh os comhair Pharlaimint na hEorpa agus ceisteanna a fhreagairt óna cuid Comhaltaí.

Chun conradh an Stiúrthóra Feidhmiúcháin a thabhairt i gcrích, déanfaidh Uachtarán na Comhairle ionadaíocht ar an nGníomhaireacht.

Is trí thromlach dhá thrian dá chomhaltaí a dhéanfaidh an Bord Riaracháin a chinneadh i dtaobh cheapadh an Stiúrthóra Feidhmiúcháin.

2.Mairfidh téarma oifige an Stiúrthóra Feidhmiúcháin cúig bliana. Ag deireadh an téarma oifige sin, déanfaidh an Coimisiún measúnú ar fheidhmíocht an Stiúrthóra Feidhmiúcháin ina gcuirfear san áireamh na cúraimí a bheidh le déanamh ag an nGníomhaireacht agus na dúshláin a bheidh roimpi.

Ar bhonn togra ón gCoimisiún agus an measúnú dá dtagraítear sa chéad fhomhír á chur san áireamh, féadfaidh an Bord Riaracháin síneadh a chur le téarma oifige an Stiúrthóra Feidhmiúcháin aon uair amháin ar feadh tréimhse suas le ceithre bliana.

Is trí thromlach dhá thrian de chomhaltaí an Bhoird Riaracháin a ghlacfar aon chinneadh lena síneofar tréimhse oifige an Stiúrthóra Feidhmiúcháin.

Ní fhéadfaidh Stiúrthóir Feidhmiúcháin a ndearnadh síneadh ar a théarma oifige a bheith páirteach tar a éis sin i nós imeachta roghnúcháin don phost céanna.

Cuirfidh an Bord Riaracháin Parlaimint na hEorpa ar an eolas faoin rún atá aige síneadh a chur le téarma oifige an Stiúrthóra Feidhmiúcháin. Roimh an síneadh, féadfar a iarraidh ar an Stiúrthóir Feidhmiúcháin ráiteas a dhéanamh os comhair choistí ábhartha Pharlaimint na hEorpa agus ceisteanna na bhFeisirí a fhreagairt.

3.Féadfaidh an Bord Riaracháin an Stiúrthóir Feidhmiúcháin a bhriseadh as oifig, ar bhonn togra ón gCoimisiún nó ó aon trian dá chomhaltaí, trí bhíthin cinneadh a ghlac dhá thrian dá chomhaltaí.

4.Féadfaidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle malartú tuairimí os comhair na ninstitiúidí sin a iarraidh ar an Stiúrthóir Feidhmiúcháin maidir le hobair agus ionchais na Gníomhaireachta, lena náirítear na cláir oibre ilbhliantúla agus bhliantúla. Ní dhéanfar ábhair a bhaineann leis na gníomhaíochtaí creidiúnaithe slándála atá cumhdaithe i gCaibidil II de Theideal V a phlé sa malartú tuairimí sin.

Airteagal 90

Iasacht saineolaithe náisiúnta chuig an nGníomhaireacht

Feadfaidh an Ghníomhaireacht saineolaithe náisiúnta a fhostú as Ballstáit, as gníomhaireachtaí Ballstát nó as eagraíochtaí idirnáisiúnta. Beidh an timréiteach slándála ag na saineolaithe sin is iomchuí d’aicmiú na faisnéise a bheidh á próiseáil acu. Ní bheidh feidhm ag na Rialacháin Foirne ná na Coinníollacha Fostaíochta Seirbhíseach Eile maidir leis an bhfoireann sin.

CAIBIDIL VI

Forálacha eile

Airteagal 91

Pribhléidí agus díolúintí

Beidh feidhm ag Prótacal Uimh. 7 ar Phribhléidí agus Díolúintí an Aontais Eorpaigh atá i gceangal leis an gConradh ar an Aontas Eorpach agus leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh maidir leis an nGníomhaireacht agus lena fhoireann.

Airteagal 92

Comhaontú ceanncheathrún agus coinníollacha oibriúcháin

1.Na socruithe is gá maidir leis an gcóiríocht atá le cur ar fáil don Ghníomhaireacht sa Bhallstát aíochta agus na saoráidí a chuirfidh an Ballstát sin ar fáil mar aon leis na rialacha sonracha is infheidhme sa Bhallstát aíochta maidir leis an Stiúrthóir Feidhmiúcháin, comhaltaí an Bhoird Bainistíochta, foireann na Gníomhaireachta agus a dteaghlach, leagfar síos iad i gComhaontú Ceanncheathrún idir an Ghníomhaireacht agus an Ballstát aíochta a thabharfar chun críche tar éis formheas a fháil ón mBord Bainistíochta.

2.Déanfaidh Ballstát aíochta na Gníomhaireachta na dálaí is fearr is féidir a chur ar fáil chun go bhfeidhmeoidh an Ghníomhaireacht go hiomchuí, lena náirítear scolaíocht ilteangach a bhfuil béim ar an ngné Eorpach inti, agus naisc iomchuí iompair.

Airteagal 93

Socruithe teanga don Ghníomhaireacht

1.Maidir leis na forálacha a leagtar síos i Rialachán Uimh. 1 an 15 Aibreán 1958 lena socraítear na teangacha a úsáidfidh Comhphobal Eacnamaíochta na hEorpa 33 , beidh feidhm acu maidir leis an nGníomhaireacht.

2.Soláthróidh Ionad Aistriúcháin Chomhlachtaí an Aontais Eorpaigh na seirbhísí aistriúcháin a bheidh ag teastáil i gcomhair fheidhmiú na Gníomhaireachta.

Airteagal 94

An beartas maidir le rochtain ar dhoiciméid atá i seilbh na Gníomhaireachta

1.Beidh feidhm ag Rialachán (CE) Uimh. 1049/2001 maidir le doiciméid atá i seilbh na Gníomhaireachta.

2.Glacfaidh an Bord Riaracháin socruithe chun Rialachán (AE) Uimh. 1049/2001 a chur chun feidhme.

3.Féadfaidh cinntí a dhéanfaidh an Ghníomhaireacht de bhun Airteagal 8 de Rialachán (CE) Uimh. 1049/2001 a bheith ina nábhar i gcomhair gearáin chuig an Ombudsman nó i gcomhair caingne os comhair Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh, faoi Airteagal 228 agus Airteagal 263, faoi seach, den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh.

Airteagal 95

An Ghníomhaireacht calaois a chosc

1.Chun gur fusa calaois, éilliú agus gníomhaíochtaí neamhdhleathacha a chomhrac faoi Rialachán (CE) Uimh. 883/2013 , faoi cheann sé mhí ón gcéad lá a bheidh an Ghníomhaireacht oibríochtúil, aontóidh sí do Chomhaontú Idirinstitiúideach an 25 Bealtaine 1999 maidir le himscrúduithe inmheánacha a dhéanann an Oifig Eorpach FrithChalaoise (OLAF) 34 , agus glacfaidh sí na forálacha iomchuí is infheidhme maidir le fostaithe uile na Gníomhaireachta agus an teimpléad a leagtar amach san Iarscríbhinn a ghabhann leis an gComhaontú á úsáid aici.

2.Beidh cumhacht iniúchóireachta ag Cúirt Iniúchóirí na hEorpa, ar bhonn doiciméad agus ar an láthair, i gcás gach faighteora deontais, gach conraitheora agus gach fochonraitheora a fuair cistí Aontais ón nGníomhaireacht.

3.Féadfaidh OLAF imscrúduithe a dhéanamh, lena náirítear seiceálacha agus cigireachtaí ar an láthair, a bhfuil sé mar aidhm leo a shocrú an ndearnadh calaois, éilliú nó aon ghníomhaíocht mhídhleathach eile a mbeadh tionchar aige ar leas an Aontais i ndáil le deontas nó conradh arna chistiú ag an nGníomhaireacht, i gcomhréir leis na forálacha agus na nósanna imeachta a leagtar síos i Rialachán (CE) Uimh. 2185/96 agus i Rialachán (Euratom, CE) Uimh. 883/2013.

4.Gan dochar do mhír 1, mír 2 agus mír 3, cuimseofar i gcomhaontuithe comhair le tríú tíortha agus le heagraíochtaí idirnáisiúnta, i gconarthaí, comhaontuithe deontais agus cinntí deontais na Gníomhaireachta, forálacha lena dtugtar cumhacht go sainráite do Chúirt Iniúchóirí na hEorpa agus do OLAF chun na hiniúchtaí agus na himscrúduithe sin a dhéanamh, de réir a gcuid inniúlachtaí féin.

Airteagal 96

An Ghníomhaireacht faisnéis rúnaicmithe nó faisnéis íogair neamhrúnaicmithe a chosaint

Déanfaidh an Ghníomhaireacht, faoi réir comhairliúcháin leis an gCoimisiún, a rialacha slándála féin a ghlacadh a bheidh coibhéiseach le rialacha slándála an Choimisiúin maidir le faisnéis rúnaicmithe an Aontais Eorpaigh faisnéis íogair neamhrúnaicmithe a chosaint, lena náirítear rialacha maidir leis an bhfaisnéis sin a mhalartú, a phróiseáil agus a stóráil, i gcomhréir le Cinneadh (AE, Euratom) 2015/443 35 an 13 Márta 2015 ón gCoimisiún agus Cinneadh (AE, Euratom) 2015/444 ón gCoimisiún 36 .

Airteagal 97

Dliteanas na Gníomhaireachta

1.Beidh dliteanas conarthach na Gníomhaireachta faoi réir an dlí is infheidhme maidir leis an gconradh i dtrácht.

2.Beidh dlínse ag an gCúirt Bhreithiúnais chun breithiúnas a thabhairt de bhun aon chlásal eadrána i gconradh arna thabhairt i gcrích ag an nGníomhaireacht.

3.I gcás dliteanas neamhchonarthach, déanfaidh an Ghníomhaireacht, i gcomhréir leis na prionsabail ghinearálta atá i ndlíthe na mBallstát go coiteann, aon damáiste a chúiteamh arb iad a ranna nó a seirbhísigh féin ba chúis leis agus iad i mbun a ndualgas.

4.Beidh dlínse ag an gCúirt Bhreithiúnais i ndíospóidí a bhaineann le cúiteamh i leith an damáiste dá dtagraítear i mír 3.

5.Beidh dliteanas pearsanta a seirbhíseach féin i leith na Gníomhaireachta faoi réir na bhforálacha a leagtar síos sna Rialacháin Foirne nó sna Coinníollacha Fostaíochta Seirbhíseach Eile is infheidhme maidir leo.

Airteagal 98

Comhar le tríú tíortha agus le heagraíochtaí idirnáisiúnta

1.Beidh an Ghníomhaireacht oscailte do rannpháirtíocht tríú tíortha a bhfuil comhaontuithe chuige sin tugtha i gcrích acu leis an Aontas.

2.Faoi fhorálacha ábhartha na gcomhaontuithe dá dtagraítear i mír 1, forbrófar socruithe lena sonrófar, go háirithe, cineál, méid agus modh rannpháirtíocht na dtríú tíortha lena mbaineann in obair na Gníomhaireachta, lena náirítear forálacha a bhaineann le rannpháirtíocht i dtionscnaimh a dtabharfaidh an Ghníomhaireacht fúthu, le ranníocaíochtaí airgeadais agus le cúrsaí foirne. I dtaca le cúrsaí foirne, comhlíonfaidh na socruithe sin na Rialacháin Foirne in aon chás.

3.Glacfaidh an Bord Bainistíochta straitéis i gcomhair caidreamh le tríú tíortha nó le heagraíochtaí idirnáisiúnta a bhaineann le cúrsaí a mbeidh an Ghníomhaireacht inniúil ina leith.

4.Áiritheoidh an Coimisiún go ngníomhóidh an Ghníomhaireacht, ina chaidreamh le tríú tíortha agus eagraíochtaí idirnáisiúnta, laistigh dá shainordú agus den chreat reatha institiúideach trí shocrú oibre iomchuí a thabhairt i gcrích leis an Stiúrthóir Feidhmiúcháin.

Airteagal 99

Coinbhleachtaí leasa

1.Déanfaidh comhaltaí an Bhoird Riaracháin agus an Bhoird um Chreidiúna Slándála, an Stiúrthóir Feidhmiúcháin, chomh maith leis na saineolaithe náisiúnta a bheidh ar iasacht agus na breathnóirí, dearbhú gealltanas agus dearbhú leasanna ina léireofar an bhfuil nó nach bhfuil aon leas díreach nó neamhdhíreach ann a d’fhéadfaí a mheas go ndéanann sé dochar dá neamhspleáchas. Beidh na dearbhuithe sin cruinn agus iomlán. Déanfaidh siad iad i scríbhinn agus iad ag dul i mbun a gcuid cúraimí agus déanfar iad a athnuachan gach bliain. Déanfar iad a nuashonrú nuair is gá, go háirithe i gcás athruithe ábhartha ar chúinsí pearsanta na ndaoine lena mbaineann.

2.Dearbhóidh Comhaltaí an Bhoird Riaracháin agus Comhaltaí an Bhoird um Chreidiúna Slándála, an Stiúrthóir Feidhmiúcháin, mar aon leis na saineolaithe náisiúnta a bheidh ar iasacht agus na breathnóirí agus na saineolaithe seachtracha a ghlacfaidh páirt i meithleacha ad hoc, go cruinn agus go hiomlán roimh aon chruinniú a mbeidh siad rannpháirteach ann, an bhfuil nó nach bhfuil aon leas díreach nó neamhdhíreach ann a d’fhéadfaí a mheas go ndéanann sé dochar dá neamhspleáchas i ndáil le haon ítimí a bheidh ar an gclár agus ní ghlacfaidh siad páirt sa phlé ná sa vótáil ar na pointí sin.

3.Leagfaidh an Bord Riaracháin agus an Bord um Chreidiúna Slándála síos ina rialacha nós imeachta na socruithe praiticiúla maidir leis an riail i ndáil leis an dearbhú leasa dá dtagraítear i mír 1 agus mír 2 agus i ndáil le coinbhleacht leasa a chosc agus a bhainistiú.

TEIDEAL X

CLÁRSCEIDEALÚ, FAIREACHÁN, MEASTÓIREACHT AGUS RIALÚ

Airteagal 100

Clár oibre

Is leis na cláir oibre dá dtagraítear in Airteagal 110 den Rialachán Airgeadais a chuirfear an Clár chun feidhme. Leagfar amach sna cláir oibre, i gcás inarb infheidhme, an méid foriomlán arna chur i leataobh le haghaidh oibríochtaí measctha.

Airteagal 101

Faireachán agus tuairisciú

1.Leagtar amach san Iarscríbhinn na táscairí a úsáidfear chun tuairisciú a dhéanamh ar dhul chun cinn an Chláir maidir le baint amach na gcuspóirí ginearálta agus sonracha a leagtar amach in Airteagal 4.

2.Beidh sé de chumhacht ag an gCoimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 105 maidir le leasuithe ar an Iarscríbhinn chun na táscairí a athbhreithniú nó a chomhlánú i gcás ina measfar gur gá sin.

3.Leis an gcóras tuairiscithe feidhmíochta áiritheofar go mbaileofar na sonraí is gá chun faireachán a dhéanamh ar chur chun feidhme an chláir, go mbaileofar iad go héifeachtúil éifeachtach luath. Chuige sin, forchuirfear ceanglais chomhréireacha tuairiscithe ar fhaighteoirí cistí ón Aontas agus (i gcás inarb ábhartha) ar Bhallstáit.

4.Chun críocha mhír 1, beidh ar fhaighteoirí cistí ón Aontas faisnéis iomchuí a thabhairt. Déanfar na sonraí is gá chun an fheidhmíocht a fhíorú a bhailiú go héifeachtúil éifeachtach luath.

Airteagal 102

Meastóireacht

1.Déanfaidh an Coimisiún meastóireachtaí ar an gClár go luath sa chaoi go bhféadfar iad a úsáid sa phróiseas cinnteoireachta.

2.Déanfar an mheastóireacht eatramhach ar an gClár a luaithe a bheidh faisnéis leordhóthanach ar fáil faoi chur chun feidhme an Chláir, ach tráth nach déanaí ná ceithre bliana ó thús chur chun feidhme an Chláir.

3.I ndeireadh chur chun feidhme an Chláir, ach tráth nach déanaí ná ceithre bliana tar éis dheireadh na tréimhse a shonraítear in Airteagal 1, déanfaidh an Coimisiún meastóireacht deiridh ar an gClár.

4.Cuirfidh an Coimisiún torthaí na meastóireachtaí chomh maith lena bharúlacha féin in iúl do Pharlaimint na hEorpa, don Chomhairle, do Choiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa agus do Choiste na Réigiún.

5.Déanfaidh na heintitis atá páirteach i gcur chun feidhme an Rialacháin seo na sonraí agus an fhaisnéis is gá a thabhairt don Choimisiún chun gur féidir leis an mheastóireacht a dhéanamh dá dtagraítear sa chéad fhomhír.

6.Faoin 30 Meitheamh 2024, agus gach cúig bliana tar a éis sin, déanfaidh an Coimisiún meastóireacht ar fheidhmíocht na Gníomhaireachta, i leith a cuspóirí, a sainordú, a cúraimí agus a suíomh, i gcomhréir le treoirlínte ón gCoimisiún. Rachfar i ngleic go háirithe sa mheastóireacht leis an riachtanas a d'fhéadfadh a bheith ann sainordú na Gníomhaireachta a athrú, agus leis na himpleachtaí airgeadais a bheadh le haon athrú den sórt sin. Rachfar i ngleic leis ann freisin le beartas na Gníomhaireachta maidir le coinbhleachtaí leasa agus le neamhspleáchas agus uathriail an Bhoird um Chreidiúna Slándála.

I gcás ina measfaidh an Coimisiún nach bhfuil forais ann níos mó i leith an Ghníomhaireacht leanúint ar aghaidh lena gníomhaíochtaí, i bhfianaise a chuspóirí, a shainordaithe agus a chúraimí, féadfaidh sé an Rialachán seo a leasú dá réir.

Cuirfidh an Coimisiún tuarascáil ar an meastóireacht agus a chonclúidí féin faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa, na Comhairle, an Bhoird Riaracháin agus Bhord um Chreidiúna Slándála na Gníomhaireachta. Cuirfear torthaí na meastóireachta sin ar fáil don phobal.

Airteagal 103

Iniúchtaí

Is éard a bheidh ina bhonn leis an gcinnteacht fhoriomlán de bhun Airteagal 127 den Rialachán Airgeadais, iniúchtaí ar an úsáid a bhain daoine nó eintitis, lena náirítear daoine nó eintitis nár thug institiúidí nó comhlachtaí de chuid an Aontais sainordú dóibh, as an ranníocaíocht ón Aontas.

Airteagal 104

Sonraí pearsanta agus príobháideacht a chosaint

Déanfar na sonraí pearsanta uile a láimhseálfar i gcomhthéacs na gcúraimí agus na ngníomhaíochtaí dá bhforáiltear sa Rialachán seo, lena náirítear sonraí a láimhseálfaidh Gníomhaireacht Spáis an Aontais Eorpaigh, a phróiseáil i gcomhréir leis an dlí is infheidhme maidir le cosaint sonraí pearsanta, go háirithe Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus Treoir 2016/679/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle. Leagfaidh an Bord Bainistíochta síos bearta don Ghníomhaireacht chun Rialachán (CE) Uimh. 45/2001 a chur i bhfeidhm, lena náirítear bearta a bhaineann le hOifigeach um Chosaint Sonraí a cheapadh don Ghníomhaireacht. Déanfar na bearta sin a leagan síos tar éis dul i gcomhairle leis an Maoirseoir Eorpach ar Chosaint Sonraí.

TEIDEAL XI

TARMLIGEAN AGUS BEARTA CUR CHUN FEIDHME

Airteagal 105

An tarmligean a fheidhmiú

1.Is faoi réir na gcoinníollacha a leagtar síos san Airteagal seo a thugtar an chumhacht don Choimisiún gníomhartha tarmligthe a ghlacadh.

2.Maidir leis an gcumhacht chun gníomhartha tarmligthe a ghlacadh, dá dtagraítear in Airteagal 52 agus Airteagal 101, tabharfar don Choimisiún í go ceann tréimhse neamhchinntithe go dtí an 31 Nollaig 2028.

3.Féadfaidh Parlaimint na hEorpa nó an Chomhairle tarmligean na cumhachta dá dtagraítear in Airteagal 52 agus in Airteagal 101 a chúlghairm aon tráth. Má dhéantar cinneadh cúlghairm a dhéanamh, cuirfear deireadh le tarmligean na cumhachta atá sonraithe sa chinneadh sin. Gabhfaidh éifeacht leis an gcinneadh an lá tar éis a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh nó ar dháta is déanaí a shonrófar ann. Ní dhéanfaidh sé difear do bhailíocht aon ghnímh tarmligthe atá i bhfeidhm cheana.

4.Roimh dó gníomh tarmligthe a ghlacadh, rachaidh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin le saineolaithe arna nainmniú ag gach Ballstát i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr.

5.A luaithe a ghlacfaidh sé gníomh tarmligthe, tabharfaidh an Coimisiún fógra faoi go comhuaineach do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle faoi.

6.Ní thiocfaidh gníomh tarmligthe a ghlacfar de bhun Airteagal 52 agus Airteagal 101 i bhfeidhm ach amháin mura mbeidh aon agóid curtha in iúl ag Parlaimint na hEorpa ná ag an gComhairle faoi cheann dhá mhí tar éis fógra faoin ngníomh sin a thabhairt do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle nó más rud é, roimh dhul in éag na tréimhse sin, go mbeidh sé curtha in iúl ag Parlaimint na hEorpa agus ag an gComhairle araon don Choimisiún nach ndéanfaidh siad aon agóid. Cuirfear síneadh dhá mhí leis an tréimhse sin ar thionscnamh Pharlaimint na hEorpa nó na Comhairle.

Airteagal 106

Nós imeachta práinne

1.Gníomh tarmligthe a glacadh faoin nós imeachta práinne, tiocfaidh sé i bhfeidhm gan mhoill agus beidh feidhm aige fad nach ndéanfar agóid i gcomhréir le mír 2. Déanfar na cúiseanna le húsáid a bhaint as an nós imeachta práinne a lua san fhógra faoi ghníomhartha tarmligthe a thabharfar do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle.

2.Féadfaidh Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle agóid a dhéanamh in aghaidh an ghnímh tharmligthe faoi cheann dhá mhí ó dháta an fhógra. Sa chás sin, ní bheidh feidhm ag an ngníomh níos mó. Luafaidh an institiúid a dhéanfaidh agóid na cúiseanna atá leis an agóid in aghaidh an ghnímh tharmligthe.”.

Airteagal 107

Nós imeachta coiste

1.Tabharfaidh coiste cúnamh don Choimisiún. Beidh an Coiste sin ina choiste de réir bhrí Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.

2.I gcás ina ndéanfar tagairt don mhír seo, beidh feidhm ag Airteagal 4 de Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.

3.I gcás ina ndéanfar tagairt don mhír seo, beidh feidhm ag Airteagal 5 de Rialachán (AE) Uimh. 182/2011.

TEIDEAL XII

FORÁLACHA IDIRTHRÉIMHSEACHA AGUS CRÍOCHNAITHEACHA

Airteagal 108

Faisnéis, cumarsáid agus poiblíocht

1.Tabharfaidh faighteoirí cistithe ón Aontas aitheantas d'fhoinse an chistithe ón Aontas agus áiritheoidh siad infheictheacht an chistithe (go háirithe nuair a bheidh na gníomhaíochtaí agus a dtorthaí á gcur chun cinn) trí fhaisnéis spriocdhírithe atá comhleanúnach, éifeachtach agus comhréireach a thabhairt do shainghrúpaí éagsúla, lena náirítear na meáin agus an pobal.

2.Cuirfidh an Coimisiún chun feidhme gníomhaíochtaí faisnéise agus cumarsáide a bhaineann leis an gClár, agus a bhaineann le gníomhaíochtaí agus torthaí an Chláir. Leis na hacmhainní airgeadais arna leithdháileadh ar an gClár, cuideofar le cumarsáid chorparáideach thosaíochtaí polaitiúla an Aontais freisin, fad a bhaineann siad sin leis na cuspóirí dá dtagraítear in Airteagal 4.

3.Féadfaidh an Ghníomhaireacht tabhairt faoi ghníomhaíochtaí cumarsáide ar a thionscnamh féin laistigh dá réimse inniúlachta féin. Ní dhéanfaidh leithdháileadh acmhainní ar ghníomhaíochtaí cumarsáide dochar d'fheidhmiú éifeachtach na gcúraimí dá dtagraítear in Airteagal 30. Tabharfar faoi ghníomhaíochtaí cumarsáide i gcomhréir leis na pleananna ábhartha maidir le cumarsáid agus scaipeadh arna nglacadh ag an mBord Riaracháin.

Airteagal 109

Aisghairmeacha

1.Déantar Rialachán (AE) Uimh. 912/2010, Rialachán (AE) Uimh. 1285/2013 agus Rialachán (AE) Uimh. 377/2014 agus Cinneadh Uimh. 541/2014/AE a aisghairm le héifeacht ón 1 Eanáir 2021.

2.Forléireofar tagairtí do na gníomhartha aisghairthe mar thagairtí don Rialachán seo.

Airteagal 110

Forálacha eatramhacha agus leanúnachas seirbhísí tar éis 2027

1.Ní dhéanfaidh an Rialachán seo difear do leanúnachas ná do mhodhnú na mbeart lena mbaineann, go dtí go gcuirfear clabhsúr orthu, faoi Rialachán (AE) Uimh. 377/2014, Rialachán (AE) Uimh. 1285/2013 agus Rialachán (CE) Uimh. 912/2010, agus ar bhonn Chinneadh Uimh. 541/2014/AE, a mbeidh feidhm acu fós maidir leis na tionscadail lena mbaineann go dtí go gcuirfear clabhsúr orthu. Go háirithe, leanfaidh an Cuibhreannas a bunaíodh faoi mhír 3 de Chinneadh 541/2014/AE de bheith ag soláthar seirbhísí SST go ceann 3 mhí tar éis d'Eintitis Náisiúnta Chomhpháirteacha an comhaontú a shíniú lena gcruthófar an comhpháirtíocht SST dá bhforáiltear in Airteagal 57.

2.Ina theannta sin, féadfar na costais theicniúla agus riaracháin is gá chun an taistriú idir an Clár agus na bearta arna nglacadh faoi réamhtheachtaí an Chláir, Rialacháin Uimh. 377/2014 agus 1285/2013 agus ar bhonn Chinneadh 541/2014/AE, a áirithiú, feadfar na costais sin a chumhdach le himchlúdach airgeadais an Chláir.

3.Más gá, féadfar leithreasuithe a iontráil sa bhuiséad tar éis 2027 chun na costais dá bhforáiltear in Airteagal 4(4) a chumhdach, ionas go mbeifear in ann na gníomhaíochtaí nach mbeidh curtha i gcrích faoin 31 Nollaig 2027 a bhainistiú.

Airteagal 111

Teacht i bhfeidhm agus cur i bhfeidhm

Tiocfaidh an Rialachán seo i bhfeidhm an fichiú lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh.

[Beidh feidhm aige ón 1 Eanáir 2021.]

Beidh an Rialachán seo ina cheangal go huile agus go hiomlán agus beidh sé infheidhme go díreach i ngach Ballstát.

Arna dhéanamh sa Bhruiséil,

RÁITEAS AIRGEADAIS REACHTACH

1.LEAGAN AMACH AN TOGRA/TIONSCNAIMH

1.1.Teideal an togra/tionscnaimh

1.2.Réimsí beartais lena mbaineann (cnuasach clár)

1.3.An cineál togra/tionscnaimh

1.4.Forais an togra/tionscnaimh

1.5.Fad agus tionchar airgeadais

1.6.Modhanna bainistíochta atá beartaithe

2.BEARTA BAINISTÍOCHTA

2.1.Rialacha faireacháin agus tuairiscithe

2.2.Córas bainistíochta agus rialaithe

2.3.Bearta chun calaois agus neamhrialtachtaí a chosc

3.AN TIONCHAR AIRGEADAIS A MHEASTAR A BHEIDH AG AN TOGRA/TIONSCNAMH

3.1.Ceannteidil an chreata airgeadais ilbhliantúil agus na línte buiséid ar a nimreofar tionchar

3.2.An tionchar a mheastar a bheidh ag an togra/tionscnamh ar chaiteachas 

3.2.1.Achoimre ar an tionchar a mheastar a bheidh ag an togra/tionscnamh ar chaiteachas

3.2.2.An tionchar a mheastar a bheidh ag an togra/tionscnamh ar leithreasuithe de chineál riaracháin

3.2.3.Ranníocaíochtaí ó thríú páirtithe

3.3.An tionchar a mheastar a bheidh ar ioncam

RÁITEAS AIRGEADAIS REACHTACH

1.LEAGAN AMACH AN TOGRA/TIONSCNAIMH

1.1.Teideal an togra/tionscnaimh

1.2.Réimsí beartais lena mbaineann (cnuasach clár)

1.3.Baineann an togra/tionscnamh le:

☑ beart nua 

□ Beart nua a leanann treoirthionscadal/réamhbheart 37  

☑síneadh ar bheart atá ann cheana 

✓ beart nó bearta a chumasc nó a atreorú i dtreo beart eile/beart nua 

1.4.Forais an togra/tionscnaimh

1.4.1.Na ceanglais is gá a chomhlíonadh sa ghearrthéarma nó san fhadtéarma, lena náirítear amlíne mhionsonraithe maidir le cur chun feidhme céimneach an tionscnaimh

1.4.2.Luach breise a bhaineann le rannpháirteachas AE (d’fhéadfadh an luach breise a bheith mar thoradh ar fhachtóirí éagsúla, e.g. gnóthachain de thoradh comhordú, deimhneacht dhlíthiúil, éifeachtacht mhéadaithe nó comhlántachtaí). Chun críocha an phointe seo, is é a chiallaíonn “luach breise a bhaineann le rannpháirteachas AE” an luach a bhíonn mar thoradh ar idirghabháil an Aontais atá sa bhreis ar an luach a bheadh ann murach sin ag na Ballstáit dá mbeidís ag feidhmiú leo féin.

1.4.3.Ceachtanna a foghlaimíodh ó thaithí eile chosúil am a chuaigh thart

1.4.4.Comhoiriúnacht d’ionstraimí iomchuí eile agus sineirgíocht a d’fhéadfadh a bheith ann

1.5.

1.6.Fad agus tionchar airgeadais

✓ tréimhse theoranta

□ tréimhse neamhtheoranta

– agus cuirfear ag feidhmiú go hiomlán ina dhiaidh sin é.

1.6.Modhanna bainistíochta atá beartaithe 38  

✓ Bainistíocht dhíreach a dhéanann an Coimisiún

□ Bainistíocht atá comhroinnte leis na Ballstáit

☑Bainistíocht indíreach trí chúraimí a bhaineann le cur chun feidhme an bhuiséid a shannadh dóibh seo a leanas:

Nótaí

2.BEARTA BAINISTÍOCHTA

2.1.Rialacha faireacháin agus tuairiscithe

Sonraigh minicíocht na mbeart agus na coinníollacha atá leo

2.2.Córais bhainistíochta agus rialaithe

2.2.1.An bonn cirt atá leis na modhanna bainistíochta, na sásraí cur chun feidhme, na módúlachtaí íocaíochta agus an straitéis atá beartaithe

2.2.2.Faisnéis maidir leis na rioscaí a aithníodh agus na córais rialaithe inmheánacha a cuireadh ar bun chun na rioscaí a mhaolú

2.2.3.Meastachán ar chostéifeachtúlacht na rialuithe agus an bonn cirt atá leis sin (cóimheas “costais rialaithe ÷ luach na gcistí gaolmhara arna mbainistiú”), agus measúnú ar an leibhéal riosca earráide a bhfuiltear ag súil leis (ar an íocaíocht a dhéanamh agus ar dhúnadh an chláir)

2.3.Bearta chun calaois agus neamhrialtachtaí a chosc

Sonraigh na bearta coisctheacha agus cosanta atá ann cheana nó atá beartaithe, e.g. ón Straitéis Frithchalaoise.

3.AN TIONCHAR AIRGEADAIS A MHEASTAR A BHEIDH AG AN TOGRA/TIONSCNAMH

3.1.Ceannteidil an chreata airgeadais ilbhliantúil agus na línte buiséid nua atá beartaithe

EUR milliúin (go dtí an tríú deachúil)

			2021	2022	2023	2024	2025	2026	2027	Tar éis 2027	IOMLÁN
04.0201 Leithreasaí faoi Chlár Spáis na hEorpa	Gealltanais	(1a)	2140.879	2183.957	2229.896	2277.715	2322.428	2369.057	2416.068		15 940.000......
	Íocaíochtaí	(2 a)	1123.106	1694.827	1942.491	2068.738	2239.144	2326.57	2370.309	2174.816	15 940.000......
04.01 Leithreasuithe de chineál riaracháin arna maoiniú as imchlúdach an chláir	Gealltanais = Íocaíochtaí	3.	8.000	8.000	8.000	8.000	9.000	9.000	10.000	0.000	60.000
IOMLÁN leithreasuithe d'imchlúdach an chláir	Gealltanais	= 1 + 3	2148.879	2191.957	2237.896	2285.715	2331.428	2378.057	2426.068		16 000.000......
	Íocaíochtaí	= 2 + 3	1131.106	1702.827	1950.491	2076.738	2248.144	2335.570	2380.309	2174.816	16 000.000......

Ceannteideal an chreata airgeadais ilbhliantúil:

7

“Caiteachas riaracháin”

Chun an chuid seo a líonadh isteach, ba cheart na “sonraí buiséid de chineál riaracháin” a úsáid arna niontráil ar dtús san Iarscríbhinn a ghabhann leis an ráiteas airgeadais seo , a uaslódáiltear chuig DECIDE chun críocha comhairliúcháin idirsheirbhíse.

EUR milliúin (go dtí an tríú deachúil)

EUR milliúin (go dtí an tríú deachúil)

Mar eolas, sa bhreis ar an gClár Spáis, áirítear i bpacáiste an CAI clúdach ar leith chun ranníocaíocht an AE a fháil don Ghníomhaireacht

3.1.2.Achoimre ar an tionchar a mheastar a bheidh ag an togra/tionscnamh ar leithreasuithe de chineál riaracháin

EUR milliúin (go dtí an tríú deachúil)

CEANNTEIDEAL 7 den chreat airgeadais ilbhliantúil
Acmhainní daonna	16.321	16.321	16.321	16.321	16.321	16.321	16.321	114.247
Caiteachas riaracháin eile	1.695	1.729	1.763	1.799	1.835	1.871	1.909	12.601
Fo-iomlán CHEANNTEIDEAL 7 den chreat airgeadais ilbhliantúil	18.016	18.050	18.084	18.120	18.156	18.192	18.230	126.848

lasmuigh de CHEANNTEIDEAL 7 den chreat airgeadais ilbhliantúil
Acmhainní daonna
Caiteachas eile de chineál riaracháin (na seanlínte BA)	8.000	8.000	8.000	8.000	9.000	9.000	10.000	60.000
Fo-iomlán Lasmuigh de CHEANNTEIDEAL 7 den chreat airgeadais ilbhliantúil

IOMLÁN

26.016

26.050

26.084.

26.120

27.156

27.192

28.230

186.848

Cumhdófar na hacmhainní daonna is gá agus caiteachas eile de chineál riaracháin le leithreasuithe ón ArdStiúrthóireacht a bhfuil bainistíocht an bhirt faoina gcúram cheana agus/nó atá athimlonnaithe laistigh den ArdStiúrthóireacht, mar aon le haon leithdháileadh breise a d’fhéadfaí a thabhairt don ArdStiúrthóireacht atá i mbun bainistíochta faoi chuimsiú an nós imeachta maidir le leithdháileadh bliantúil i bhfianaise na srianta buiséadacha.

3.1.2.1.Na hacmhainní daonna a mheastar a bheidh riachtanach

Sloinnfear an meastachán in aonaid de choibhéis lánaimseartha

Soláthrófar na hacmhainní daonna is gá le baill foirne ón ArdStiúrthóireacht a bhfuil bainistíocht an bhirt faoina gcúram cheana agus/nó a athimlonnófar laistigh den ArdStiúrthóireacht, mar aon le haon leithdháileadh breise a d’fhéadfaí a thabhairt don ArdStiúrthóireacht atá i mbun bainistíochta faoi chuimsiú an nós imeachta maidir le leithdháileadh bliantúil i bhfianaise na srianta buiséadacha.

Cur síos ar na cúraimí a bheidh le déanamh:

3.1.3.Ranníocaíochtaí ó thríú páirtithe

Leis an togra/tionscnamh seo:

Leithreasuithe in EUR milliúin (go dtí an tríú deachúil)

3.3.An tionchar a mheastar a bheidh ar ioncam

má tá an tioncam sannta do línte caiteachais, sonraigh sin □

EUR milliúin (go dtí an tríú deachúil)

I gcás ioncam atá sannta, sonraigh na línte buiséid a nimrítear tionchar orthu.

Aon rud eile (e.g. an modh nó an fhoirmle a úsáideadh chun an tionchar ar ioncam a ríomh nó aon fhaisnéis eile).

(1)    Rialachán (CE) Uimh. 1285/2013. IO L 347, 20.12.2013, lch. 1.

(2)    Rialachán (CE) Uimh. 377/2014. IO L 122, 24.4.2014, lch. 44.

(3)    Cinneadh Uimh. 541/2014/AE. IO L 158, 27.5.2014, lch. 227.

(4)    COM(2016) 705 final.

(5)    Conclúidí ón gComhairle maidir le “Straitéis Spáis don Eoraip” arna ghlacadh ag an gComhairle (“Iomaíochas”) ag an gcruinniú an 30 Bealtaine 2017 (doiciméad uimhir 9817/17).

(6)    Rún ó Pharlaimint na hEorpa an 12 Meán Fómhair 2017 maidir le Straitéis Spáis don Eoraip (2016/2325 (INI)).

(7)    Athbhreithniú méantéarma ar na cláir Galileo agus EGNOS agus na Gníomhaireachta Eorpaí GNSS, PwC France, Meitheamh 2017, EU Bookshop: https://publications.europa.eu/en/publicationdetail/-/publication/56b722ee-b9f8-11e7-a7f8-01aa75ed71a1

(8)     Plean Gníomhaíochta an Choimisiúin maidir le comhlíonadh agus rialachas comhshaoil :  Teachtaireacht maidir le “gníomhaíochtaí AE chun feabhas a chur ar chomhlíonadh agus ar rialachas comhshaoil’, COM/2018/10 , Doiciméad Inmheánach Oibre, SWD (2018) 10, lena gcuirtear mionsonraí ar fáil i ndáil le gach gníomhaíocht , Cinneadh C (2018) 10, lena mbunaítear an Fóram um Chomhlíonadh agus Rialachas Comhshaoil .

(9)    staidéar ar an tionchar a bheadh ag athruithe ar mhaoiniú na gclár GNSS Eorpach, sin an staidéar PwC, Meitheamh 2018. Gan foilsiú go fóill in EU Bookshop.

(10)    An Comhaontú Idirinstitiúideach idir Parlaimint na hEorpa, Comhairle an Aontais Eorpaigh agus an Coimisiún Eorpach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr; IO L 123, 12.5.2016, lgh. 1-14

(11)    Rialachán (CE, Euratom) Uimh. 2988/95 ón gComhairle an 18 Nollaig 1995 maidir le leasanna airgeadais na gComhphobal Eorpach a chosaint (IO L 312, 23.12.95, lch.1).

(12)    Rialachán (Euratom, CE) Uimh. 2185/96 ón gComhairle an 11 Samhain 1996 maidir le seiceálacha agus cigireachtaí ar an láthair a dhéanann an Coimisiún d'fhonn leasanna airgeadais na gComhphobal Eorpach a chosaint i gcoinne calaoise agus neamhrialtachtaí eile (IO L 292, 15.11.1996, lch. 2).

(13)    Rialachán (AE) 2017/1939 an 12 Deireadh Fómhair 2017 ón gComhairle lena gcuirtear chun feidhme comhar feabhsaithe maidir le bunú Oifig an Ionchúisitheora Phoiblí Eorpaigh (‘OIPE’) (IO L 283, 31.10.2017, lch. 1).

(14)    Treoir (AE) 2017/1371 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 5 Iúil 2017 maidir leis an gcomhrac in aghaidh na calaoise ar leasanna airgeadais an Aontais trí bhíthin an dlí choiriúil (IO L 198, 28.7.2017, lch. 29).

(15)    Cinneadh Uimh. 243/2012/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 14 Márta 2012 lena mbunaítear clár beartais radaispeictrim ilbhliantúil (IO L 81, 21.3.2012, lch. 7).

(16)    IO L 347, 20.12.2013, lgh. 1–24.

(17)    Rialachán (AE) Uimh. 377/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 3 Aibreán 2014 maidir le Clár Copernicus agus lena naisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 911/2010 ón gComhairle (IO L 122, 24.4.2014, lch. 44-66).

(18)    Rialachán (AE) Uimh. 911/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 22 Meán Fómhair 2010 maidir leis an clár um Fhaireachán Domhanda don Chomhshaol don tSlándáil (GMES) agus a oibríochtaí tosaigh (2011 go dtí 2013) (IO L 276, 20.10.2010, lch. 1).

(19)    An Teachtaireacht "Intleacht Shaorga don Eoraip" (COM(2018) 237 final),An Teachtaireacht "“I dtreo spás coiteann sonraí Eorpach”" (COM(2018) 232 final), togra le haghaidh rialachán ón gComhairle maidir leis an gComhghnóthas um Ríomhaireacht Ardfheidhmíochta Eorpach a bhunú (COM(2018) 8 final).

(20)    An Eagraíocht Eorpach chun Sochar a Bhaint as Satailítí Meitéareolaíochta

(21)    Treoir 2007/2/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 14 Márta 2007 lena mbunaítear Bonneagar d'Fhaisnéis Spásúil sa Chomhphobal Eorpach (INSPIRE)

(22)    IO L 175, 27.6.2013, lgh. 1-8.

(23)    IO L 309, 19.11.2013, lgh. 1-6.

(24)    IO L 158, 27.5.2014, lch. 227

(25)    https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/white_paper_on_the_future_of_europe_en.pdf

(26)    http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/intm/146072.pdf

(27)    EUCO 217/13

(28)    IO L 287, 4.11.2011, lgh. 1-8.

(29)    IO L 345, 23.12.2008, lgh. 75-82.

(30)    IO L 72, 17.3.2015, lgh. 53-88.

(31)    IO L 274, 15.10.2013, lgh. 1-50.

(32)    Rialachán (CE) Uimh. 1049/2001 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 30 Bealtaine 2001 maidir le rochtain phoiblí ar dhoiciméid ó Pharlaimint na hEorpa, ón gComhairle agus ón gCoimisiún (IO L 145, 31.5.2001, lch. 43).

(33)    IO 17, 6.10.1958, lch. 385–386.

(34)    IO L 136, 31.5.1999, lch. 15

(35)    Cinneadh (AE, Euratom) 2015/443 ón gCoimisiún an 13 Márta 2015 maidir le slándáil sa Choimisiún (IO L 72, 17.3.2015, lch. 41).

(36)    Cinneadh (AE, Euratom) 2015/444 ón gCoimisiún an 13 Márta 2015 maidir leis na rialacha slándála chun faisnéis rúnaicmithe de chuid an Aontais a chosaint (IO L 72, 17.3.2015, lch. 53).

(37)    Mar a thagraítear dó in Airteagal 58(2)(a) nó (b) den Rialachán Airgeadais.

(38)    Is féidir mionsonraí ar na modhanna bainistíochta agus tagairtí don Rialachán Airgeadais a fheiceáil ar shuíomh gréasáin ArdStiúrthóireacht an Bhuiséid: https://myintracomm.ec.europa.eu/budgweb/EN/man/budgmanag/Pages/budgmanag.aspx  

AN COIMISIÚN EORPACH

An Bhruiséil,6.6.2018

COM(2018) 447 final

IARSCRÍBHINN

a ghabhann le

RIALACHÁN Ó PHARLAIMINT NA hEORPA AGUS ÓN gCOMHAIRLE

lena mbunaítear clár spáis an Aontais agus Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um an gClár Spáis agus lena n-aisghairtear Rialachán (AE) Uimh. 912/2010, Rialachán (AE) Uimh. 1285/2013, Rialachán (AE) Uimh. 377/2014 agus Cinneadh 541/2014/AE

{SWD(2018) 327 final}
{SWD(2018) 328 final}

IARSCRÍBHINN

TÁSCAIRÍ LE hAGHAIDH MHEASTÓIREACHT AN CHLÁIR

Déanfar faireachán grinn ar an gClár ar bhonn tacar táscairí arb é is feidhm dóibh baint amach chuspóirí sonracha an Chláir a thomhas agus costais agus ualaí riaracháin a íoslaghdú. Chuige sin, baileofar sonraí a bhaineann leis an tacar príomhtháscairí seo a leanas:

Ba cheart na táscairí a nascadh leis na cuspóirí sonracha ach gan iad a athlua chun an doiléire a sheachaint.

Cuspóir Sonrach 1: seirbhísí suite, loingseoireachta agus uainiúcháin úrscothacha agus, i gcás inarb iomchuí, slána a sholáthar;

Táscaire 1: Cruinneas an chomhartha (GNSS)

Cuspóir Sonrach 2: sonraí agus faisnéis ó bhreathnóireacht an Domhain atá cruinn iontaofa a sholáthar chun tacú le cur chun feidhme agus faireachán bheartais an Aontais agus na mBallstát i réimsí an chomhshaoil, an athraithe aeráide, na talmhaíochta agus na forbartha tuaithe, na cosanta sibhialta, na sábháilteachta agus na slándála agus an gheilleagair dhigitigh;

Táscaire 1: Líon úsáideoirí Copernicus

Táscaire 2: Seirbhísí nua a cuireadh le Copernicus

Cuspóir Sonrach 3: inniúlachtaí SST a fheabhsú maidir le faireachán a dhéanamh ar réada spáis agus iad a rianú agus a shainaithint, faireachán a dhéanamh ar aimsir spáis agus inniúlachtaí réad gar don domhan an Aontais a mhapáil agus a líonrú;

Táscaire 1: líon úsáideoirí na gcomhpháirteanna SSA

Táscaire 2: Infhaighteacht seirbhísí

Cuspóir Sonrach 4: a áirithiú go mbeidh seirbhísí cumarsáide iontaofa slána costéifeachtacha ar fáil go fadtéarmach maille le ráthaíocht iomchuí ar rochtain agus téagarthacht chun seasamh i gcoinne gníomhartha drochrúin

Táscaire 1: Líon úsáideoirí GOVSATCOM

Táscaire 2: Infhaighteacht seirbhísí

Cuspóir Sonrach 5: infhaighteacht seirbhísí cumarsáide satailíte atá iontaofa slán costéifeachtach a áirithiú san fhadtéarma;

Táscaire 1: Líonra na lainseálacha i gcás bhearta Spáis AE

Cuspóir Sonrach 6: i gcás bearta in earnáil an spáis: cumas iomaíochta, cumas fiontraíochta, scileanna agus inniúlacht nuálaíochta daoine nádúrtha agus dlítheanacha as an Aontas a neartú agus tacú leo, ar daoine iad atá gníomhach nó ar mian leo a bheith gníomhach san earnáil sin, go háirithe maidir le staid agus riachtanais fiontar beag agus meánmhéide agus gnólachtaí nuathionscanta.

Táscaire 1: Fás san earnáil iartheachtach a bhaineann leis na bearta Spáis