(1)

Rinneadh Treoracha 2002/19/CE (4), 2002/20/CE (5), 2002/21/CE (6) agus 2002/22/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7) a leasú go substaintiúil. Ós rud é go bhfuil leasuithe breise le déanamh, ba cheart na Treoracha sin a athmhúnlú ar mhaithe le soiléireacht.

(2)

Tá feidhmiú na gcúig Threoir atá mar chuid den chreat rialála atá ann faoi láthair le haghaidh líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí, eadhon Treoracha 2002/19/CE, 2002/20/CE, 2002/21/CE, 2002/22/CE agus 2002/58/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8), faoi réir athbhreithniú tréimhsiúil arna dhéanamh ag an gCoimisiún, d'fhonn, go háirithe, an gá atá le modhnú a mheas i bhfianaise na bhforbairtí teicneolaíochta agus margaidh.

(3)

Ina theachtaireacht an 6 Bealtaine 2015, lena leagtar amach Straitéis Digiteach maidir le Margadh Aonair don Eoraip, luaigh an Coimisiún go ndíreofadh a athbhreithniú ar an gcreat teileachumarsáide ar bhearta a mbeidh sé d'aidhm acu dreasachtaí a sholáthar le haghaidh infheistíocht i líonraí leathanbhanda ardluais, cur chuige níos leanúnaí don mhargadh inmheánach a chur i bhfeidhm i mbeartas agus i mbainistíocht speictrim raidió, dálaí d'fhíormhargadh inmheánach a chur ar fáil trí dhul i ngleic le hilroinnt rialála, trí chosaint éifeachtach tomhaltóirí, cothrom iomaíochta do na gníomhaithe margaidh ar fad agus cur i bhfeidhm comhleanúnach na rialacha a áirithiú, chomh maith le creat rialála institiúideach níos éifeachtaí a chur ar fáil.

(4)

Tá an Treoir seo mar chuid d'fhreachnamh “Oiriúnachta Rialála” (REFIT) agus faoi raon feidhme an fhreachnaimh sin tá ceithre Threoir, eadhon 2002/19/AE, 2002/20/AE, 2002/21/AE agus 2002/22/AE, agus Rialachán (CE) Uimh. 1211/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9). I ngach ceann de na Treoracha sin tá bearta is infheidhme maidir le soláthraithe líonraí cumarsáide leictreonaí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí, atá i gcomhréir le stair rialála na hearnála faoinar comhtháthaíodh gnóthais go ceartingearach, eadhon gníomhach i soláthar líonraí agus seirbhísí. Leis an athbhreithniú is féidir na ceithre Threoir a athmhúnlú chun an struchtúr atá ann faoi láthair a shimpliú, d'fhonn a chomhleanúnachas agus a inrochtaineacht a threisiú, i gcomhréir le cuspóir REFIT. Leis an athbhreithniú is féidir an struchtúr a chur in oiriúint don réaltacht mhargaidh nua freisin, áit nach gá soláthar seirbhísí cumarsáide a dhíol i mbeart le soláthar líonra níos mó. Mar a fhoráiltear i gComhaontú Idirinstitiúideach an 28 Samhain 2001 maidir le húsáid níos struchtúrtha theicníc an athmhúnlaithe do ghníomhartha reachtacha (10), is é is athmhúnlú ann gníomh nua reachtach a ghlacadh lena n-ionchorpraítear i dtéacs aonair na leasuithe substainteacha a dhéantar ar ghníomh roimhe sin chomh maith le forálacha an ghnímh sin atá gan athrú. Sa togra le haghaidh athmhúnlú déileáiltear leis na leasuithe substainteacha a dhéantar ar ghníomh roimhe sin, agus ar leibhéal tánaisteach, áirítear ann códú na bhforálacha gan athrú ón ngníomh roimhe sin leis na leasuithe substainteacha sin.

(5)

Leis an Treoir seo cruthaítear creat dlíthiúil chun saoirse maidir le líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí a chur ar fáil a áirithiú, faoi réir na gcoinníollacha amháin a leagtar síos sa Treoir seo agus aon srianta i gcomhréir le hAirteagal 52(1) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE), go háirithe bearta maidir le beartas poiblí, slándáil phoiblí agus sláinte phoiblí, agus comhsheasmhach le hAirteagal 52(1) den Chairt um Chearta Bunúsacha an Aontais (“an Chairt”).

(6)

Tá an Treoir seo gan dochar don deis go ndéanfadh gach Ballstát na bearta is gá, chun a áirithiú go gcosnófar a leasanna bunúsacha slándála, chun beartas poiblí agus slándáil phoiblí a chosaint, agus ionas go bhféadfar cionta coiriúla a fhiosrú, a bhrath agus a ionchúiseamh, agus é á chur san áireamh nach mór foráil a dhéanamh le dlí d'aon teorannú ar fheidhmiú na gceart agus na saoirsí arna n-aithint sa Chairt, go háirithe in Airteagail 7, 8 agus 11 de, amhail srianta i dtaca le próiseáil sonraí, agus nach mór inneachar sár-riachtanach na gceart agus na saoirsí sin a urramú, agus a bheith faoi réir phrionsabal na comhréireachta, i gcomhréir le hAirteagal 52(1) den Chairt.

(7)

Ciallaíonn coinbhéirseacht na n-earnálacha teileachumarsáide, meán agus teicneolaíochta faisnéise gur cheart na líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí ar fad a chumhdach a mhéid is féidir le cód Eorpach aonair um chumarsáid leictreonach arna bhunú le Treoir aonair, seachas ábhair ar fearr déileáil leo trí rialacha is infheidhme go díreach agus a bhunaítear le rialachán. Is gá rialáil na líonraí agus na seirbhísí cumarsáide leictreonaí a dheighilt ó rialáil an ábhair. Dá bhrí sin, ní chumhdaítear leis an Treoir sin ábhar na seirbhísí a sheachadtar thar líonraí cumarsáide leictreonaí lena n-úsáidtear seirbhísí cumarsáide leictreonaí, amhail ábhar craoltóireachta, seirbhísí airgeadais agus seirbhísí áirithe de chuid shochaí na faisnéise, agus ní dochar é do bhearta arna ndéanamh ar leibhéal an Aontais nó ar an leibhéal náisiúnta i leith na seirbhísí sin, i gcomhréir le dlí an Aontais, chun éagsúlacht chultúrtha agus teanga a chur chun cinn agus chun cosaint iolrachas na meán a áirithiú. Cumhdaítear ábhar clár teilifíse le Treoir 2010/13/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11). Is é is aidhm do rialáil beartais agus ábhair closamhairc cuspóirí leasa ginearálta a bhaint amach, amhail saoirse cainte, iolrachas na meán, neamhchlaontacht, éagsúlacht chultúrtha agus teanga, cuimsiú sóisialta, cosaint tomhaltóirí agus cosaint mionaoiseach. Ní dhéanann an deighilt idir rialáil cumarsáide leictreonaí agus rialáil ábhair difear do na naisc atá eatarthu a chur san áireamh, go háirithe chun iolrachas na meán, éagsúlacht chultúrtha agus cosaint tomhaltóirí a ráthú. Laistigh de theorainneacha a n-inniúlachtaí, ba cheart do na húdaráis inniúla cuidiú lena áirithiú go ndéanfar beartais atá dírithe ar chur chun cinn na cuspóirí sin a chur chun feidhme.

(8)

Leis an Treoir seo ní dhéantar difear do chur i bhfeidhm Threoir 2014/53/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12) maidir le trealamh raidió, ach cumhdaítear inti trealamh raidió cairr agus glacadóirí raidió do thomhaltóirí agus trealamh teilifíse digití do thomhaltóirí.

(9)

Chun gur féidir leis na húdaráis rialála náisiúnta agus údaráis inniúla eile na cuspóirí a leagtar amach sa Treoir seo a bhaint amach, go háirithe maidir le hidir-inoibritheacht ceann go ceann, ba cheart go gcumhdófaí i raon feidhme na Treorach gnéithe áirithe de threalamh raidió mar a shainmhínítear i dTreoir 2014/53/AE agus trealamh tomhaltóirí a úsáidtear do theilifís dhigiteach, chun rochtain d'úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas a éascú. Tá sé tábhachtach go spreagfadh rialtóirí agus údaráis inniúla eile oibreoirí líonraí agus monaróirí trealaimh oibriú i gcomhar le chéile chun rochtain a éascú d'úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas ar sheirbhísí cumarsáide leictreonaí. Cé nach mbaineann sí le gníomhaíocht eacnamaíoch, ba cheart aon úsáid neamheisiach a bhaintear as speictream raidió le haghaidh féinúsáid trealaimh teirminéil raidió a bheith faoi réir na Treorach seo chun cur chuige comhordaithe maidir lena gcóras údaraithe a áirithiú.

(10)

D'fhéadfadh seirbhísí cumarsáide leictreonaí áirithe faoin Treoir seo a bheith laistigh de raon feidhme an tsainmhínithe ar 'seirbhís na sochaí faisnéise' a leagtar amach in Airteagal 1 de Threoir (AE) 2015/1535 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13). Tá feidhm ag forálacha na Treorach sin lena rialaítear seirbhísí na sochaí faisnéise maidir leis na seirbhísí cumarsáide leictreonaí sin a mhéid nach ann do níos mó forálacha sonracha is infheidhme maidir le seirbhísí cumarsáide leictreonaí. Mar sin féin, cumhdaítear seirbhísí cumarsáide leictreonaí, amhail guth-theileafónaíocht, seirbhísí teachtaireachtaí meandracha agus seirbhísí ríomhphoist, faoin Treoir seo. Is féidir leis an ngnóthas céanna, mar shampla soláthraí seirbhíse idirlín, seirbhís cumarsáide leictreonaí, amhail rochtain ar an idirlíon, a thairiscint chomh maith le seirbhísí nach gcumhdaítear leis an Treoir seo, amhail soláthar inneachair ghréasánbhunaithe nach mbaineann le cumarsáid.

(11)

Is féidir leis an ngnóthas céanna, mar shampla oibreoir cábla, seirbhís cumarsáide leictreonaí, amhail iompar comharthaí teilifíse, a thairiscint chomh maith le seirbhísí nach gcumhdaítear faoin Treoir seo, amhail tairiscint ar sheirbhísí ábhair chraoltóireachta fuaime nó teilifíse a thráchtálú, agus, dá bhrí sin, is féidir oibleagáidí breise a fhorchur ar ghnóthas den sórt sin i ndáil lena ghníomhaíocht mar sholáthraí nó mar dháileoir inneachair, i gcomhréir leis na forálacha nach bhfuil sa Treoir seo, gan dochar do liosta na gcoinníollacha a liostaítear in iarscríbhinn a ghabhann leis an Treoir seo.

(12)

Ba cheart go gcumhdófaí sa chreat rialála an úsáid a bhaineann líonraí cumarsáide leictreonaí as speictream raidió, lena n-áirítear féinúsáid speictrim raidió ag cineálacha nua líonraí ina bhfuil córais uathrialacha trealaimh raidió shoghluaiste amháin atá ceangailte trí naisc gan sreang agus gan oibreoir líonra lárbhainistíochta nó láraithe, agus ní gá gur laistigh d'fheidhmiú aon ghníomhaíochta eacnamaíche sonraí é. Sa timpeallacht cumarsáide 5G gan sreang atá ag forbairt, is dócha go bhforbróidh na líonraí sin go háirithe lasmuigh d'fhoirgnimh agus ar na bóithre, le haghaidh iompair, fuinnimh, taighde agus forbartha, ríomhsheirbhísí sláinte, chosaint an phobail agus fóirithint anachaine, Idirlíon na Rudaí Nithiúla, meaisín le meaisín agus carranna ceangailte. Mar thoradh air sin, ba cheart go léireofaí prionsabail an mhargaidh inmheánaigh le hiarratas na mBallstát, bunaithe ar Airteagal 7 de Threoir 2014/53/AE, ar cheanglais náisiúnta bhreise maidir leis an trealamh raidió sin a úsáid nó a chur i seirbhís, nó iad araon, i ndáil le húsáid éifeachtach agus éifeachtúil speictrim raidió agus trasnaíocht dhíobhálach a sheachaint.

(13)

Bíonn na ceanglais a bhaineann le cumais líonraí cumarsáide leictreonaí de shíor ag dul i méid. Cé go raibh an bhéim san am a caitheadh ar bhandaleithead a fhás a raibh fáil ghinearálta air ag gach úsáideoir aonair, tá an tábhacht atá le paraiméadair eile, amhail aga folaigh, infhaighteacht agus iontaofacht, ag dul i méid. Mar thoradh ar an bhfreagra reatha ar an éileamh sin tá snáithín optúil ag fáil níos gaire agus níos gaire don úsáideoir agus beidh ag teastáil ó 'líonraí fíor-ardacmhainne' amach anseo paraiméadair feidhmíochta a bheidh coibhéiseach leis an méid is féidir le líonra atá bunaithe ar eilimintí snáithín optúil chomh fada leis an bpointe dáileacháin ar a laghad ag an áit freastail a sholáthar. I gcás ceangal líne fosaithe, comhfhreagraíonn an méid sin d'fheidhmíocht líonra atá coibhéiseach leis an méid is féidir le suiteáil snáithín optúil a bhaint amach chomh fada le foirgneamh ilteaghaise, a mheastar mar an áit freastail. I gcás ceangal gan sreang, comhfhreagraíonn sé d'fheidhmíocht líonra atá cosúil leis an méid is féidir a bhaint amach bunaithe ar shuiteáil snáithín optúil chomh fada leis an mbunstáisiún, a mheastar mar an áit freastail. Na héagsúlachtaí i dtaithí úsáideoirí deiridh arb é is cúis leo saintréithe éagsúla an mheáin a nascann an líonra ar deireadh le críochphointe an líonra, níor cheart iad a chur san áireamh chun a shuí cibé acu an féidir féachaint ar líonra gan sreang mar líonra a chuireann feidhmíocht líonra chomhchosúil ar fáil nó nach féidir. I gcomhréir le prionsabal na neodrachta ó thaobh na teicneolaíochta de, níor cheart teicneolaíochtaí agus meáin tarchurtha eile a chur as an áireamh, i gcás ina bhfuil comparáid idir iad agus an cás bunlíne sin ó thaobh a gcuid cumais. Le leathadh amach na 'líonraí fíor-ardacmhainne' sin is dóigh go méadófar cumas na líonraí tuilleadh agus réiteofar an bealach do leathadh amach ghlúnta líonraí gan sreang na todhchaí a bheidh bunaithe ar chomhéadain aeir fheabhsaithe agus ar ailtireacht líonraí níos dlúithe.

(14)

Is gá sainmhínithe a choigeartú chun a áirithiú go mbeidh siad i gceangal le prionsabal na neodrachta ó thaobh na teicneolaíochta de agus go gcoinneofar cothrom le dáta le dul chun cinn na teicneolaíochta, lena n-áirítear cineálacha nua bainistíochta líonra, amhail trí bhíthin líonraí bogearraí-fhíorúla nó líonraí bogearraí-shainithe. De bharr fhorbairt na teicneolaíochta agus an mhargaidh tá na líonraí aistrithe go teicneolaíocht prótacail idirlín (IP) agus is féidir le húsáideoirí deiridh an rogha a dhéanamh idir raon soláthraithe seirbhíse gutha atá in iomaíocht le chéile. Dá bhrí sin, ba cheart an téarma 'seirbhís teileafóin atá ar fáil go poiblí', a úsáidtear go heisiach i dTreoir 2002/22/CE agus a nglactar go forleathan leis go dtagraíonn sé do sheirbhísí teileafóin analógacha traidisiúnta, a ionadú leis an téarma 'seirbhís cumarsáide ghutha' atá níos cothroime le dáta agus níos neodraí ó thaobh na teicneolaíochta de. Ba cheart na coinníollacha maidir le soláthar seirbhíse a dheighilt ó na gnéithe sainmhínitheacha iarbhír de sheirbhís cumarsáide gutha, eadhon, seirbhís cumarsáide leictreonaí a chuirtear ar fáil go poiblí chun glaonna náisiúnta nó glaonna náisiúnta agus idirnáisiúnta a dhéanamh nó a fháil, go díreach nó go hindíreach, trí uimhir nó uimhreacha i bplean uimhrithe náisiúnta nó idirnáisiúnta, cibé acu atá an tseirbhís sin bunaithe ar theicneolaíocht an lasctha ciorcad nó ar theicneolaíocht an lasctha paicéad. Is é nádúr seirbhíse den sórt sin gur seirbhís dhéthreoch í, lenar féidir leis an dá pháirtí cumarsáid a dhéanamh le chéile. Ní seirbhís den sórt sin é seirbhís nach gcomhlíonann na coinníollacha sin ar fad, mar shampla feidhmchlár 'cliceála tríd' ar shuíomh gréasáin seirbhísí do chustaiméirí. Áirítear i seirbhísí cumarsáide gutha freisin modhanna cumarsáide atá ceaptha go sonrach d'úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas lena n-úsáidtear seirbhísí athsheachadta téacs nó seirbhísí comhrá iomláin.

(15)

Tá forbairt mhór déanta ar na seirbhísí a úsáidtear chun críocha cumarsáide, agus ar mhodhanna teicniúla a seachadta. De réir a chéile, ionadaíonn úsáideoirí deiridh teileafónaíocht ghutha thraidisiúnta, teachtaireachtaí téacs (SMS) agus seirbhísí tíolacais ríomhphoist le seirbhísí ar líne atá coibhéiseach go feidhmiúil, amhail prótacal idirlín guthaithe, seirbhísí teachtaireachtaí meandracha agus seirbhísí ríomhphoist gréasánbhunaithe. Chun a áirithiú go gcosnófar úsáideoirí deiridh agus a gcuid ceart go héifeachtach agus go cothrom agus iad ag úsáid seirbhísí atá coibhéiseach go feidhmiúil, níor cheart sainmhíniú ar sheirbhísí cumarsáide leictreonaí atá dírithe ar an todhchaí a bheith bunaithe ar pharaiméadair theicniúla amháin — ba cheart iad a bhunú ar chur chuige feidhmiúil. Ba cheart gurbh iomchuí raon feidhme an rialúcháin is gá chun a chuspóirí leasa phoiblí a bhaint amach. Cé gur paraiméadar tábhachtach fós é “iompar comharthaí” chun na seirbhísí a thagann faoi raon feidhme na Treorach seo a chinneadh, ba cheart an sainmhíniú seirbhísí a chumhdach freisin lenar féidir cumarsáid a dhéanamh. Ó pheirspictíocht úsáideora deiridh, níl sé ábhartha cibé acu a iompraíonn an soláthraí féin comharthaí nó a sheachadtar an chumarsáid trí sheirbhís rochtana idirlín. Dá bhrí sin, ba cheart trí chineál seirbhísí, a d'fhéadfadh a bheith ag forluí lena chéile go pointe áirithe, a bheith sa sainmhíniú ar sheirbhísí cumarsáide leictreonaí, is iad sin seirbhísí rochtana idirlín mar a shainmhínítear i bpointe (2) d'Airteagal 2 de Rialachán (AE) 2015/2120 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (14), seirbhísí cumarsáide idirphearsanta mar a shainmhínítear sa Treoir seo, agus seirbhísí nach ndéantar iontu ach comharthaí a iompar nó arb é sin a dhéantar iontu den chuid is mó. Leis an sainmhíniú ar sheirbhís cumarsáide leictreonaí, ba cheart go ndíothófaí na débhríochtaí a d'fheictí i gcur chun feidhme an tsainmhínithe mar a bhí sé roimh ghlacadh na Treorach seo agus ba cheart go gceadófaí na cearta agus na hoibleagáidí sonracha atá sa chreat a ghabhann leis na cineálacha éagsúla seirbhísí a chur i bhfeidhm ar bhealach calabraithe foráil ar fhoráil. Ba cheart próiseáil sonraí pearsanta le seirbhísí cumarsáide leictreonaí, cibé acu mar luach saothair nó eile, a bheith i gcomhréir le Rialachán (AE) 2016/679 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (15).

(16)

Chun teacht faoi raon feidhme an tsainmhínithe ar sheirbhís cumarsáide leictreonaí, ní mór seirbhís a sholáthar mar mhalairt ar luach saothair de ghnáth. Sa gheilleagar digiteach, is mó an luach airgid a chuireann rannpháirtithe margaidh ar fhaisnéis faoi úsáideoirí anois. Is minic nach ar airgead amháin a sholáthraítear seirbhísí cumarsáide leictreonaí don úsáideoir deiridh; go deimhin, is minice anois gur i leith sonraí pearsanta nó sonraí eile go háirithe a sholáthraítear iad. Ba cheart go gcuimseofaí i gcoincheap an luacha saothair cásanna ina n-iarrann soláthraí seirbhíse sonraí pearsanta, de réir bhrí Rialachán (AE) 2016/679, nó sonraí eile, agus ina soláthraíonn an t-úsáideoir deiridh go feasach iad sin, go díreach nó go hindíreach, don soláthraí. Ba cheart go gcuimseofaí ann freisin cásanna ina dtugann an t-úsáideoir deiridh rochtain ar fhaisnéis nach bhfuil soláthartha go gníomhach aige, amhail sonraí pearsanta, lena n-áirítear an seoladh IP, nó faisnéis eile a ghintear go huathoibríoch, amhail faisnéis a bhailíonn agus a tharchuireann fianán. I gcomhréir le cásdlí Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh (an Chúirt Bhreithiúnais) maidir le hAirteagal 57 CFAE (16), is ann do luach saothair de réir bhrí CFAE freisin más tríú páirtí a íocann an soláthraí seirbhíse, agus ní an faighteoir seirbhíse. Dá bhrí sin, ba cheart go gcuimseofaí i gcoincheap an luacha saothair freisin cásanna ina nochtar an t-úsáideoir deiridh d'fhógraí mar choinníoll chun rochtain a fháil ar an tseirbhís, nó cásanna ina gcuireann an soláthraí seirbhíse luach airgid ar na sonraí pearsanta atá bailithe aige i gcomhréir le Rialachán (AE) 2016/679.

(17)

Is éard is seirbhísí cumarsáide idirphearsanta ann seirbhísí lenar féidir faisnéis a mhalartú ar bhealach idirphearsanta agus idirghníomhach, lena gcumhdaítear seirbhísí amhail glaonna gutháin traidisiúnta idir beirt ach chomh maith leis sin gach cineál ríomhphoist, seirbhíse teachtaireachtaí meandracha, nó comhrá grúpa. Ní chumhdaítear le seirbhísí cumarsáide idirphearsanta ach cumarsáid idir líon finideach daoine nádúrtha, is é sin le rá líon nach bhféadfadh a bheith neamhtheoranta, a chinneann seoltóir na cumarsáide. Ba cheart an chumarsáid lena mbaineann daoine dlítheanacha a bheith laistigh de raon feidhme an tsainmhínithe ina ngníomhaíonn daoine nádúrtha thar ceann na ndaoine dlítheanacha sin nó ina mbíonn siad bainteach leis an gcumarsáid ar thaobh amháin ar a laghad. Is é atá i gceist le cumarsáid idirghníomhach seirbhís lenar féidir le faighteoir na faisnéise freagra a thabhairt. Níor cheart a mheas gur seirbhísí cumarsáide idirphearsanta iad seirbhísí nach gcomhlíonann na ceanglais sin, amhail craoltóireacht líneach, físeáin ar éileamh, suíomhanna gréasáin, blaganna, nó malartú faisnéise idir meaisíní. I gcúinsí eisceachtúla, níor cheart a mheas gur seirbhís cumarsáide idirphearsanta atá i seirbhís mura bhfuil sa tsaoráid chumarsáide idirphearsanta agus idirghníomhaí ach mionghné choimhdeach amháin de sheirbhís eile agus, ar chúiseanna teicniúla oibiachtúla, nach féidir í a úsáid gan an phríomhsheirbhís, agus nach bealach atá ina comhtháthú chun dul timpeall ar infheidhmeacht na rialacha lena rialaítear seirbhísí cumarsáide leictreonaí. Agus iad mar eilimintí de dhíolúine ón sainmhíniú, ba cheart na téarmaí 'mion' agus 'coimhdeach amháin' a léirmhíniú ar bhealach cúng agus ó dhearcadh úsáideora deiridh oibiachtúil. D'fhéadfaí a mheas gur mionghné í gné chumarsáide idirphearsanta i gcás ina bhfuil an úsáid oibiachtúil atá aici an-teoranta maidir le húsáideoir deiridh agus i gcás nach bhfuil ann, i ndáiríre, is ar éigean go n-úsáideann úsáideoirí deiridh í. D'fhéadfadh gur sampla de ghné gur féidir a mheas nach dtagann faoi raon feidhme shainmhíniú ar sheirbhísí cumarsáide idirphearsanta, i bprionsabal, cainéal cumarsáide i gcluichí ar líne, ag brath ar ghnéithe shaoráid chumarsáide na seirbhíse.

(18)

Nascann seirbhísí cumarsáide idirphearsanta le hacmhainní uimhrithe a shanntar go poiblí trí uimhreacha a úsáid ó phlean uimhrithe náisiúnta nó idirnáisiúnta. Cuimsíonn na seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe sin an dá sheirbhís dá bhfuil uimhreacha úsáideoirí deiridh sannta chun nascacht ceann go ceann a áirithiú agus seirbhísí lenar féidir le húsáideoirí deiridh dul i dteagmháil le daoine a bhfuil na huimhreacha sin sannta dóibh. Maidir le huimhir a úsáid díreach mar aitheantóir, níor cheart a mheas gurb ionann sin agus uimhir a úsáid chun nascadh le huimhreacha a shanntar go poiblí, agus níor cheart a mheas gur leor an méid sin as féin chun seirbhís a cháiliú mar sheirbhís cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe. Níor cheart seirbhísí cumarsáide idirphearsanta neamhspleách ar uimhir ach a bheith faoi réir oibleagáidí faoina bhfuil gá, de bharr leas an phobail, oibleagáidí rialála sonracha a chur i bhfeidhm maidir le gach cineál seirbhíse cumarsáide idirphearsanta, is cuma má úsáideann siad uimhreacha chun a seirbhís a sholáthar. Tá bonn cirt leis go gcaithfí le seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe ar bhealach difriúil, mar tá siad rannpháirteach in éiceachóras idir-inoibritheach ar cháilíocht phoiblí agus baineann siad leas, dá réir sin, as.

(19)

Is teorainn chun críocha rialála idir an creat rialála le haghaidh líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí agus rialáil trealamh teirminéil teileachumarsáide é críochphointe an líonra. Is faoin údarás rialála náisiúnta atá sé suíomh chríochphointe an líonra a shainiú. I bhfianaise chleachtas na n-údarás rialála náisiúnta, agus i bhfianaise éagsúlacht na toipeolaíochta fosaithe agus gan sreang, ba cheart do Chomhlacht na Rialálaithe Eorpacha um Chumarsáid Leictreonach (“BEREC”), i ndlúthchomhar leis an gCoimisiún, treoirlínte a ghlacadh maidir le cineálacha cur chuige coiteanna i leith críochphointe an líonra a shainaithint, i gcomhréir leis an Treoir seo, in imthosca nithiúla éagsúla.

(20)

De bharr an dul chun cinn teicniúil is féidir le húsáideoirí deiridh rochtain a fháil ar sheirbhísí éigeandála, ní hamháin trí ghlaonna gutha agus trí sheirbhísí cumarsáide idirphearsanta eile freisin. Dá bhrí sin, ba cheart go gcumhdófaí i gcoincheap na cumarsáide éigeandála na seirbhísí cumarsáide idirphearsanta ar fad lenar féidir rochtain den sórt sin a fháil ar sheirbhísí éigeandála. Is forbairt é ar ghnéithe an chórais éigeandála atá cumhdaithe cheana féin i ndlí an Aontais, eadhon 'Pointe Freagartha Glaonna Éigeandála' ('PFGE') agus PFGE is iomchuí mar a shainmhínítear i Rialachán (AE) 2015/758 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (17), agus ar sheirbhísí éigeandála mar a shainmhínítear i Rialachán Tarmligthe (AE) Uimh. 305/2013 ón gCoimisiún (18).

(21)

Ba cheart sraith chomhchuibhithe cuspóirí agus prionsabal a bheith ag na húdaráis rialála náisiúnta agus ag na húdaráis inniúla eile a bheidh ina mbonn taca ag a gcuid oibre, agus ba cheart dóibh, más gá, a gcuid beart a chomhordú le húdaráis na mBallstát eile agus le BEREC agus iad i mbun a gcuid cúraimí faoin gcreat rialála seo.

(22)

Cuireann na cúraimí a shanntar leis an Treoir seo do na húdaráis inniúla le comhlíonadh beartas níos leithne i réimsí an chultúir, na fostaíochta, an chomhshaoil, an chomhtháthaithe shóisialta agus na pleanála baile agus tuaithe.

(23)

Sa bhreis ar na trí bhunchuspóir a shaothrú atá ann cheana, is iad sin an iomaíocht, an margadh inmheánach agus leasanna úsáideoirí deiridh a chur chun cinn, ba cheart cuspóir nascachta breise a shaothrú leis an gcreat rialála, cuspóir atá bunaithe ar thorthaí: rochtain fhorleathan a bheith ar fáil do shaoránaigh agus gnólachtaí uile an Aontais ar líonraí fíor-ardacmhainne agus na líonraí sin a bheith á n-úsáid go forleathan, praghas réasúnta agus rogha, iomaíocht éifeachtach chothrom, nuálaíocht oscailte, úsáid éifeachtúil speictrim raidió, comhrialacha agus cur chuige intuartha rialála sa mhargadh inmheánach agus na rialacha earnáilsonracha is gá chun leasanna shaoránaigh an Aontais a chosaint. I gcás na mBallstát, na n-údarás rialála náisiúnta agus na n-údarás inniúil eile agus na ngeallsealbhóirí, is é is brí leis an gcuspóir nascachta sin, ar lámh amháin, díriú ar na líonraí agus na seirbhísí is ardacmhainne atá inbhuanaithe ó thaobh an gheilleagair de a bhaint amach i limistéar ar leith, agus ar an lámh eile, comhtháthú críochach a shaothrú, is é sin coinbhéirseacht a bhaint amach ó thaobh na hacmhainne atá ar fáil i limistéir éagsúla.

(24)

Ba cheart tacú leis an dul chun cinn ionsar chuspóirí ginearálta na Treorach seo le córas stóinsithe d'fhonn measúnú leanúnach a dhéanamh ag an gCoimisiún ar na Ballstáit agus d'fhonn iad a thagarmharcáil maidir le hinfhaighteacht líonraí fíor-ardacmhainne i ngach príomhréimse spreagtha socheacnamaíoch amhail scoileanna, moil iompair agus príomhsholáthraithe seirbhísí poiblí, agus gnólachtaí ard-dhigiteach, cumhdach 5G gan bhriseadh do limistéir uirbeacha agus do mhórbhealaí iompair trastíre a bheith ar fáil chuig gach teaghlach sna Ballstáit ar fad, agus infhaighteacht na líonraí cumarsáide leictreonaí arb acmhainn dóibh 100 Mbps, ar a laghad, a sholáthar, agus a d'fhéadfadh a uasghrádú go pras chun go mbeadh siad ar luasanna gigighiotáin. Chuige sin, ba cheart don Choimisiún leanúint d'fhaireachán a dhéanamh ar fheidhmíocht na mBallstát, lena n-áirítear, innéacsanna, cuir i gcás, ina gcoimrítear na táscairí ábhartha maidir le feidhmíocht dhigiteach an Aontais agus ina ndéantar an fhorbairt a rinneadh sna Ballstáit ó thaobh na hiomaíochta digití a rianú, amhail an tInnéacs um an nGeilleagar Digiteach agus an tSochaí Dhigiteach, agus i gcás inar gá, modhanna nua agus critéir nua oibiachtúla nithiúla inchainníochtaithe a bhunú chun tagarmharcáil a dhéanamh ar éifeachtacht na mBallstát.

(25)

Leis an bprionsabal gur cheart do na Ballstáit dlí an Aontais a chur i bhfeidhm ar bhealach atá neodrach ó thaobh na teicneolaíochta de, is é sin le rá nár cheart don údarás rialála náisiúnta nó údarás inniúil eile úsáid cineál áirithe teicneolaíochta a fhorchuir ná go ndéanfadh sé idirdhealú ina fabhar, ní chuirtear bac ar bhearta comhréireacha a dhéanamh chun seirbhísí sonracha áirithe a chur chun cinn má tá bonn cirt leis sin chun cuspóirí an chreata rialála a bhaint amach, mar shampla teilifís dhigiteach mar mheán chun éifeachtúlacht speictrim raidió a mhéadú. Thairis sin, leis an bprionsabal sin, ní chuirtear bac ar a chur san áireamh go bhfuil saintréithe fisiceacha agus gnéithe ailtireachta ag meáin tarchurtha áirithe is féidir bheith níos fearr maidir le cáilíocht seirbhíse, acmhainn, costas cothabhála, éifeachtúlacht fuinnimh, solúbthacht bainistíochta, iontaofacht, stóinseacht agus inscálaitheacht, agus ar deireadh maidir le feidhmíocht, a léirítear sna bearta a dhéantar chun na cuspóirí rialála éagsúla a shaothrú.

(26)

Ba cheart infheistíocht éifeachtúil agus an iomaíocht araon a spreagadh i dteannta a chéile chun fás eacnamaíoch, nuálaíocht agus an rogha do thomhaltóirí a mhéadú.

(27)

Is fearr an iomaíocht a chothú trí leibhéal infheistíochta, atá éifeachtúil ó thaobh an gheilleagair de, i mbonneagar nua agus i mbonneagar atá ann cheana, le cúnamh ó rialúchán, i gcás inar gá é, chun iomaíocht éifeachtach i seirbhísí miondíola a bhaint amach. Leibhéal éifeachtúil iomaíochta atá bunaithe ar bhonneagar, sin an méid dúblála bonneagair is féidir le hinfheisteoirí a bheith ag súil leis chun go ndéanfaidh siad brabús cothrom bunaithe ar ionchais réasúnta faoi fhorbairt sciartha den mhargadh.

(28)

Is gá dreasachtaí iomchuí a thabhairt le haghaidh infheistíocht i líonraí nua fíor-ardacmhainne a bheidh ina mbonn taca ag an nuálaíocht i seirbhísí idirlín lánábhair agus lena neartófar iomaíochas idirnáisiúnta an Aontais. Tá acmhainneacht ollmhór ag na líonraí sin dul chun tairbhe tomhaltóirí agus gnólachtaí ar fud an Aontais. Tá sé ríthábhachtach, mar sin, infheistíocht inbhuanaithe i bhforbairt na líonraí nua sin a chur chun cinn, fad a chosnaítear an iomaíocht (ós rud é go bhfuil scrogall agus bacainní ar iontráil ar leibhéal an bhonneagair ann go fóill) agus fad a chuirtear leis an rogha do thomhaltóirí trí intuarthacht agus comhsheasmhacht rialála.

(29)

Is é an aidhm don Treoir seo rialacha earnáilsonracha ex ante a laghdú de réir a chéile de réir mar a fhorbraíonn an iomaíocht sa mhargadh agus, ar deireadh, a áirithiú go rialófaí an chumarsáid leictreonach le dlí na hiomaíochta amháin. Ós rud é go bhfuil dinimicí iomaíocha láidre léirithe ag na margaí cumarsáide leictreonaí le blianta beaga anuas, tá sé riachtanach nach bhforchuirfí oibleagáidí rialála ex ante ach amháin murab ann d'iomaíocht éifeachtach agus inbhuanaithe ar na margaí lena mbaineann. Ar deireadh thiar is é atá mar chuspóir le hidirghabháil rialála ex ante ná sochair a bhaint amach d'úsáideoirí deiridh trí mhargaí miondíola a dhéanamh iomaíoch go héifeachtúil ar bhonn inbhuanaithe. Ba cheart oibleagáidí ar an leibhéal mórdhíola a fhorchur i gcás inar dócha, d'éagmais na n-oibleagáidí sin, nach mbeadh margadh miondíola amháin nó níos mó in ann a bheith iomaíoch ar bhealach éifeachtach. Is dealraitheach go dtiocfaidh sé chun solais de réir a chéile, trí bhíthin phróiseas na hanailíse margaidh, d'údaráis rialála náisiúnta go mbeidh a lán margaí miondíola iomaíoch fiú amháin d'éagmais na rialála mórdhíola, go háirithe agus feabhsuithe a mheastar a thiocfaidh ar an nuálaíocht agus ar an iomaíocht á gcur san áireamh. I gcás den sórt sin, ba cheart don údarás rialála náisiúnta a chinneadh nach bhfuil gá le rialáil a thuilleadh ar an leibhéal mórdhíola, agus measúnú a dhéanamh ar an margadh mórdhíola comhfhreagrach ábhartha d'fhonn rialáil ex ante a tharraingt siar. Agus an méid sin á dhéanamh aige, ba cheart don údarás rialála náisiúnta aon éifeachtaí giarála a chur san áireamh idir margaí mórdhíola agus margaí miondíola gaolmhara dar gá a cheangal go mbainfí bacainní ar iontráil ar leibhéal an bhonneagair le gur féidir an iomaíocht fhadtéarmach ar an leibhéal miondíola a áirithiú.

(30)

Tá an chumarsáid leictreonach bunriachtanach anois do go leor earnálacha agus tá a líon ag dul i méid. Is léiriú “Idirlíon na Rudaí Nithiúla” ar an gcaoi a bhfuil iompar na gcomharthaí raidió, atá ina mbonn taca ag an gcumarsáid leictreonach, ag forbairt go leanúnach agus ag imirt tionchar ar an réaltacht sochaí agus ghnó. Chun an tairbhe is mó is féidir a bhaint as na forbairtí sin, tá sé bunriachtanach teicneolaíochtaí cumarsáide agus feidhmchláir chumarsáide nua gan sreang a thabhairt isteach agus a chothú sa bhainistíocht speictrim raidió. Na teicneolaíochtaí agus na feidhmchláir eile atá ag brath ar speictream raidió, ós rud é gur faoi réir éileamh atá ag dul i méid atá siad freisin agus gur féidir iad a fheabhsú trína gcomhtháthú nó trína gcomhcheangal leis an gcumarsáid leictreonach, ba cheart don bhainistíocht speictrim raidió, nuair is iomchuí, cur chuige trasearnálach a ghlacadh chun éifeachtúlacht na húsáide speictrim raidió a fheabhsú.

(31)

Le pleanáil straitéiseach, comhordú agus, nuair is iomchuí, comhchuibhiú ar leibhéal an Aontais, is féidir a áirithiú go mbainfidh úsáideoirí speictrim raidió lántairbhe as an margadh inmheánach agus go gcosnófar leasanna an Aontais go héifeachtach ar fud an domhain. Chun na gcríoch sin, ba cheart go bhféadfaí, nuair is iomchuí, cláir ilbhliantúla um beartas speictrim raidió a ghlacadh. Bunaíodh an chéad chlár mar seo le Cinneadh Uimh. 243/2012/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (19), lena leagfar amach treoirlínte agus cuspóirí beartais chun úsáid an speictrim raidió san Aontas a phleanáil go straitéiseach agus a chomhchuibhiú. Ba cheart go bhféadfaí tagairt a dhéanamh sna treoirlínte agus sna cuspóirí beartais sin d'infhaighteacht agus d'úsáid éifeachtúil an speictrim raidió is gá le haghaidh bhunú agus fheidhmiú an mhargaidh inmheánaigh, i gcomhréir leis an Treoir seo.

(32)

Is lú tábhacht a bhaineann le teorainneacha náisiúnta anois agus an úsáid is fearr atá le baint as speictream raidió á cinneadh. De bharr ilroinnt mhíchuí na mbeartas náisiúnta, bíonn costais níos mó ar úsáideoirí speictrim raidió agus cailleann na húsáideoirí sin deiseanna margaidh freisin agus d'fhéadfadh an ilroinnt sin moill a chur ar an nuálaíocht, rud a rachadh chun dochair don fheidhmiú cuí an mhargadh inmheánaigh, do thomhaltóirí agus don gheilleagar ina iomláine.

(33)

Ba cheart na forálacha maidir le bainistíocht speictrim raidió sa Treoir seo a bheith i gcomhréir leis an obair a dhéanann eagraíochtaí idirnáisiúnta agus réigiúnacha a dhéileálann le bainistíocht speictrim raidió, amhail an tAontas Idirnáisiúnta Teileachumarsáide (ITU) agus Comhdháil Eorpach na Riarachán Poist agus Teileachumarsáide (CEPT), chun a áirithiú go ndéanfar speictream raidió a bhainistiú go héifeachtach agus go gcomhchuibheofar a úsáid ar fud an Aontais agus idir na Ballstáit agus baill eile ITU.

(34)

I gcomhréir leis an bprionsabal go ndeighltear feidhmeanna rialála agus oibríochtúla, ba cheart do na Ballstáit neamhspleáchas an údaráis rialála náisiúnta agus na n-údarás inniúil eile a ráthú d'fhonn neamhchlaontacht a gcinntí a áirithiú. Ní dochar ceanglas sin an neamhspleáchais do neamhspleáchas institiúideach agus oibleagáidí bunreachtúla na mBallstát nó do phrionsabal na neodrachta maidir leis na rialacha sna Ballstáit lena rialaítear an córas úinéireachta maoine a leagtar síos in Airteagal 345 CFAE. Ba cheart na hacmhainní ar fad is gá, ó thaobh foirne, saineolais, agus acmhainn airgeadais de, a bheith ag na húdaráis rialála náisiúnta agus na húdaráis inniúla eile chun a gcuid cúraimí a chomhlíonadh.

(35)

Níor cheart ach do na húdaráis rialála náisiúnta, eadhon comhlachtaí atá neamhspleách ar an earnáil agus ar aon idirghabháil sheachtrach nó brú polaitiúil, cúraimí áirithe de bhun na Treorach a ghabháil de láimh, amhail rialáil margaidh ex ante, lena n-áirítear oibleagáidí le haghaidh rochtana nó idirnascadh a fhorchur agus díospóidí idir gnóthais a réiteach. Mura bhforáiltear dá mhalairt, ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann cúraimí eile dá bhforáiltear sa Treoir seo a shannadh do na húdaráis rialála náisiúnta nó d'údaráis inniúla eile. Agus an trasuí ar bun, ba cheart do na Ballstáit cobhsaíocht inniúlachtaí na n-údarás náisiúnta rialála a chur chun cinn maidir le sannadh na gcúraimí a d'eascair as trasuí creata rialála maidir le cumarsáid leictreonach an Aontais, arna leasú in 2009, go háirithe na cúraimí sin a bhaineann le hiomaíocht sa mhargadh nó le hiontráil sa mhargadh. I gcás ina sanntar na cúraimí d'údaráis inniúla eile, ba cheart d'údaráis inniúla eile dul i gcomhairle leis na húdaráis rialála náisiúnta sula nglacfaidís cinneadh. De bhun phrionsabal an dea-chomhair, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta agus d'údaráis inniúla eile faisnéis a mhalartú lena gcuid cúraimí a fheidhmiú.

(36)

Ní áireofar forálacha substainteacha maidir leis an idirlíon oscailte nó le fánaíocht sa Treoir seo, agus ní dochar an Treoir seo do leithdháileadh na n-inniúlachtaí ar na húdaráis rialála náisiúnta i Rialachán (AE) Uimh. 531/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (20) agus i Rialachán (AE) 2015/2120. Mar sin féin, déantar foráil leis an Treoir seo, ina theannta sin, go mbeidh na húdaráis rialála náisiúnta inniúil maidir le measúnú agus dlúthfhaireachán a dhéanamh ar rochtain ar an margadh agus ar shaincheisteanna iomaíochta, rud a d'fhéadfadh difear a dhéanamh do chearta na n-úsáideoirí deiridh rochtain oscailte a bheith acu ar an idirlíon.

(37)

Neartaíodh neamhspleáchas na n-údarás rialála náisiúnta in athbhreithniú ar an gcreat rialála maidir le cumarsáid leictreonach arna chur i gcrích sa bhliain 2009 chun a áirithiú go gcuirfí an creat rialála i bhfeidhm ar bhealach níos éifeachtaí, chun a n-údarás a mhéadú agus chun é a dhéanamh níos éasca a gcuid cinntí a thuar. Chuige sin, ba ghá foráil a dhéanamh go sainráite sa dlí náisiúnta chun a áirithiú go gcosnófaí údarás rialála náisiúnta, agus é i mbun a chuid cúraimí, ar idirghabháil sheachtrach nó ar bhrú polaitiúil a d'fhéadfadh a mheasúnú neamhspleách ar ábhair a thagann os a chomhair a chur i mbaol. De dheasca an tionchair sheachtraigh sin, níl comhlacht reachtach náisiúnta oiriúnach le gníomhú mar údarás rialála náisiúnta faoin gcreat rialála. Chun na críche sin, b'éigean rialacha a leagan síos ar dtús maidir leis na forais a bheadh le dífhostú cheann an údaráis rialála náisiúnta chun aon amhras réasúnta a bhaint i dtaobh neodracht an chomhlachta sin agus a neamh-thréscaoilteachta i leith imthosca seachtracha. Chun dífhostuithe treallacha a sheachaint, ba cheart é a bheith de cheart ag an gcomhalta a dífhostaíodh iarraidh ar na cúirteanna inniúla a fhíorú an bhfuil cúis bhailí, atá i measc na gcúiseanna dá bhforáiltear sa Treoir seo, leis an dífhostú. Níor cheart an dífhostú den chineál sin ach a bheith ag baint le cáilíochtaí pearsanta nó gairmiúla an chinn nó an chomhalta. Tá sé tábhachtach go mbeadh a mbuiséad féin ag na húdaráis rialála náisiúnta ionas gur féidir leo, go háirithe, líon leordhóthanach foirne cáilithe a earcú. Chun trédhearcacht a áirithiú, ba cheart an buiséad sin a fhoilsiú go bliantúil. Ba cheart neamhspleáchas a bheith acu, laistigh de theorainneacha a mbuiséid, a gcuid acmhainní daonna agus airgeadais a bhainistiú. Chun neamhchlaontacht a áirithiú, maidir leis na Ballstáit a choinníonn úinéireacht nó rialú ar ghnóthais a dhéanann ranníocaíochtaí le buiséad an údaráis rialála náisiúnta nó buiséad údarás inniúil eile trí mhuirir riaracháin, ba cheart dóibh a áirithiú go ndéantar deighilt struchtúrach éifeachtach idir na gníomhaíochtaí a bhaineann le feidhmiú na húinéireachta nó an rialaithe ó fheidhmiú rialú an bhuiséid.

(38)

Is gá neamhspleáchas na n-údarás rialála náisiúnta a neartú tuilleadh chun neamh-thréscaoilteacht a gcinn agus a gcomhaltaí i leith brú seachtrach a áirithiú, trí íoscháilíochtaí ceapacháin, chomh maith le híostréimhse dá sainordú, a leagan síos. Ina theannta sin, ionas go dtabharfaí aghaidh ar an riosca maidir le gabháil rialála, go n-áiritheofaí leanúnachas, agus go neartófaí neamhspleáchas, ba cheart do na Ballstáit breathnú ar theorainn a chur leis an bhféidearthacht sainorduithe cheann an Bhoird nó chomhaltaí an bhoird a athnuachan agus scéim uainíochta iomchuí a bhunú don bhord agus don ardbhainistíocht. D'fhéadfaí é sin a dhéanamh, cuir i gcás, trí na chéad chomhaltaí den chomhlacht coláisteach a cheapadh do thréimhsí difriúla, ionas nach rachadh a sainorduithe, ná sainorduithe a gcomharbaí, in éag an tráth céanna.

(39)

Ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta a bheith freagrach as an gcaoi a bhfeidhmíonn siad a gcuid cúraimí agus ba cheart a cheangal orthu tuairisciú faoi. Maidir leis an oibleagáid sin, ba cheart gur oibleagáid maidir le tuairisciú bliantúil a bheadh i gceist de ghnáth, seachas iarrataí ad hoc ar thuairisciú a d'fhéadfadh, i gcás ina mbeidís díréireach, teorainn a chur lena neamhspleáchas nó bac a chur orthu i bhfeidhmiú a gcuid cúraimí. Go deimhin, de réir chásdlí na Cúirte Breithiúnais (21), d'fhéadfadh cuid mhór oibleagáidí nó oibleagáidí neamhchoinníollacha maidir le tuairisciú difear a dhéanamh go hindíreach do neamhspleáchas údaráis.

(40)

Ba cheart do na Ballstáit fógra a thabhairt don Choimisiún faoi chéannacht na n-údarás rialála náisiúnta agus údarás inniúil eile. I gcás na n-údarás atá inniúil ar chearta slí a thabhairt, ba cheart go bhféadfaí an ceanglas maidir le fógra a thabhairt a chomhlíonadh le tagairt don phointe faisnéise aonair a bhunaítear de bhun Threoir 2014/61/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (22).

(41)

Ba cheart an córas údaraithe lena mbaineann an t-ualach is lú is féidir a úsáid ionas gur féidir líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí a sholáthar chun forbairt seirbhísí cumarsáide nua agus líonraí agus seirbhísí cumarsáide pan-Eorpacha a spreagadh agus chun gur féidir le soláthraithe seirbhíse agus tomhaltóirí tairbhe a bhaint as barainneachtaí scála an mhargaidh inmheánaigh.

(42)

Is fearr is féidir an tairbhe a bhaineann leis an margadh inmheánach do sholáthraithe seirbhíse agus d'úsáideoirí deiridh a bhaint amach le húdarú ginearálta líonraí cumarsáide leictreonaí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí seachas seirbhísí cumarsáide idirphearsanta neamhspleách ar uimhir, gan ceangal a chur ar an údarás rialála náisiúnta aon chinneadh follasach nó gníomh riaracháin a dhéanamh agus le teorannú aon cheanglas nós imeachta d'fhógra dearbhaitheach amháin. I gcás ina gceanglaíonn na Ballstáit ar sholáthraithe líonraí nó seirbhísí cumarsáide leictreonaí fógra a thabhairt nuair a chuirfidh siad tús lena gcuid gníomhaíochtaí, níor cheart aon chostas riaracháin a bheith ar na soláthraithe de thoradh an fhógra sin a thabhairt agus d'fhéadfaí é a chur ar fáil trí phointe iontrála ar shuíomh gréasáin na n-údarás inniúil. D'fhonn tacú le comhordú éifeachtach trasteorann, i gcás na n-oibreoirí uile-Eorpacha, go háirithe, ba cheart do BEREC bunachar fógraí den sórt sin a bhunú agus a choinneáil. Níor cheart do na húdaráis inniúla ach fógraí comhlánaithe a chur chuig BEREC. Níor cheart go gcuirfeadh na Ballstáit bac ar sholáthar líonraí nó seirbhísí ar bhealach ar bith, lena n-áirítear ar na forais nach bhfuil fógra comhlánaithe.

(43)

Níor cheart a bheith i gceist leis na fógraí ach dearbhú maidir le hintinn an tsoláthróra tús a chur le soláthar líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí. Níor cheart go mbeidh gá ar sholáthraí ach an fhaisnéis a leagtar amach sa Treoir seo a chur i dteannta an dearbhaithe sin. Níor cheart do na Ballstáit ceanglais bhreise ná leithleacha maidir le fógra a thabhairt a fhorchur.

(44)

I gcodarsnacht le catagóirí eile líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí mar a shainmhínítear sa Treoir seo, ní bhaineann seirbhísí cumarsáide idirphearsanta neamhspleách ar uimhir tairbhe as úsáid acmhainní uimhrithe poiblí agus níl siad rannpháirteach in éiceachóras idir-inoibritheach ar cháilíocht phoiblí. Dá bhrí sin, ní hiomchuí na cineálacha sin seirbhísí a chur faoi réir chóras an údaraithe ghinearálta.

(45)

Agus cearta úsáide maidir le speictream raidió nó acmhainní uimhrithe nó cearta maidir le saoráidí a shuiteáil á ndeonú, ba cheart do na húdaráis inniúla na gnóthais a ndeonaíonn siad na cearta sin dóibh a chur ar an eolas faoi na coinníollacha ábhartha. Ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann coinníollacha den sórt sin a leagan síos maidir le speictream raidió a úsáid ó thaobh cearta úsáide aonair nó an údaraithe ghinearálta.

(46)

Níor cheart ach coinníollacha a bhaineann go sonrach leis an earnáil cumarsáide leictreonaí a bheith sna húdaruithe ginearálta. Níor cheart iad a chur faoi réir coinníollacha is infheidhme cheana de bhua dlí náisiúnta atá ann cheana, go háirithe dlí maidir le cosaint tomhaltóirí, agus nach mbaineann go sonrach leis an earnáil cumarsáide. Mar shampla, ba cheart go mbeadh na húdaráis inniúla in ann gnóthais a chur ar an eolas faoi na ceanglais is infheidhme maidir leis an gcomhshaol agus pleanáil bhaile agus tuaithe. Ní dhéanann coinníollacha a fhorchuirtear faoin údarú ginearálta difear do chinneadh an dlí is infheidhme de bhun Rialachán (CE) Uimh. 593/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (23).

(47)

Maidir leis na coinníollacha a fhéadfar a chur le húdaruithe ginearálta, ba cheart go gcumhdófaí iontu coinníollacha sonracha lena rialaítear rochtain d'úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas agus an gá go ndéanfadh na húdaráis phoiblí agus na seirbhísí éigeandála cumarsáid idir iad féin agus an pobal, roimh mhórthubaistí, lena linn agus ina ndiaidh.

(48)

Is gá cearta agus oibleagáidí gnóthas atá faoi údaruithe ginearálta a chur san áireamh go sainráite sna húdaruithe sin chun cothrom iomaíochta a áirithiú ar fud an Aontais agus chun caibidlíocht trasteorann ar idirnascadh a éascú idir líonraí cumarsáide leictreonaí poiblí.

(49)

Leis na húdaruithe ginearálta tá gnóthais a sholáthraíonn líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí don phobal i dteideal caibidlíocht a dhéanamh faoi idirnascadh faoi choinníollacha na Treorach seo. Gnóthais a sholáthraíonn líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí nach don phobal na líonraí agus na seirbhísí sin, is féidir leo caibidlíocht a dhéanamh faoi idirnascadh ar bhonn tráchtála.

(50)

Agus coinníollacha á gceangal acu leis an údarú ginearálta agus muirir riaracháin á gcur i bhfeidhm acu, ba cheart do na húdaráis inniúla cásanna ina soláthraíonn daoine nádúrtha líonraí nó seirbhísí cumarsáide leictreonaí ar bhonn gan beann ar bhrabús a chur san áireamh. I gcás na líonraí agus na seirbhísí cumarsáide leictreonaí nach soláthraítear don phobal, is iomchuí níos lú coinníollacha agus coinníollacha níos éadroime a fhorchur, má fhorchuirtear coinníollacha ar chor ar bith, ná na coinníollacha a bhfuil bonn cirt leo do na líonraí agus na seirbhísí cumarsáide leictreonaí a sholáthraítear don phobal.

(51)

Maidir le hoibleagáidí sonracha a fhorchuirtear ar ghnóthais a sholáthraíonn líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí i gcomhréir le dlí an Aontais de bhua a n-ainmniú mar cumhachta suntasaí sa mhargadh mar a shainítear sa Treoir seo, ba cheart na hoibleagáidí sin a fhorchur ar leithligh ó na cearta agus na hoibleagáidí ginearálta faoin údarú ginearálta.

(52)

D'fhéadfadh bheith ag teastáil ó ghnóthais a sholáthraíonn líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí dearbhú ar a gcearta faoin údarú ginearálta maidir le hidirnascadh agus cearta slí, go háirithe chun caibidlíocht a éascú le leibhéil eile rialtais, go réigiúnach nó go háitiúil, nó le soláthraithe seirbhíse i mBallstáit eile. Chun na críche sin, ba cheart do na húdaráis inniúla dearbhuithe a sholáthar do ghnóthais, arna iarraidh sin dóibh, nó, de rogha air sin, mar fhreagra uathoibríoch ar fhógra faoin údarú ginearálta. Níor cheart go gciallódh na dearbhuithe sin astu féin go bhfuiltear i dteideal cearta a fháil ná níor cheart aon chearta faoin údarú ginearálta, cearta úsáide nó feidhmiú na gceart sin a bheith ag brath ar dhearbhú.

(53)

Ba cheart go bhféadfaí muirir riaracháin a fhorchur ar ghnóthais a sholáthraíonn seirbhísí cumarsáide leictreonaí chun gníomhaíochtaí an údaráis rialála náisiúnta nó údaráis inniúil eile i dtaca le bainistiú an chórais údaraithe ghinearálta agus deonú ceart úsáide a mhaoiniú. Ba cheart na muirir sin a theorannú sa chaoi nach gcumhdófar ach na costais riaracháin iarbhír do na gníomhaíochtaí sin. Chun na críche sin, ba cheart trédhearcacht a áirithiú in ioncam agus i gcaiteachas na n-údarás rialála náisiúnta agus údarás inniúil eile trí bhíthin tuairisciú bliantúil faoi mhéid iomlán na muirear arna mbailiú agus na gcostas riaracháin arna dtabhú, chun go mbeidh gnóthais in ann a fhíorú go bhfuil siad cothromaithe.

(54)

Níor cheart do chórais muirear riaracháin iomaíocht a shaobhadh ná bacainní a chur ar iontráil sa mhargadh. Le córas an údaraithe ghinearálta ní bheifear in ann costais riaracháin, agus dá bhrí sin, muirir, a chur i leith gnóthas aonair níos mó seachas chun cearta úsáide a dheonú maidir le hacmhainní uimhrithe, speictream raidió agus cearta maidir le saoráidí a shuiteáil. Ba cheart aon mhuirir riaracháin is infheidhme a bheith i gcomhréir le prionsabail chóras an údaraithe ghinearálta. Sampla de rogha chothrom, shimplí agus thrédhearcach ar na critéir sin maidir le cur i leith muirear is ea scála dáileacháin a bhaineann le láimhdeachas, b'fhéidir. I gcás ina mbeidh na muirir riaracháin an-íseal, d'fhéadfadh sé gurb iomchuí freisin muirir ar ráta comhréidh, nó muirir ina bhfuil bonn ráta chomhréidh i dteannta gné a bhaineann le láimhdeachas. A mhéid a chumhdaítear le córas an údaraithe ghinearálta gnóthais a bhfuil sciar beag den mhargadh acu, amhail soláthraithe líonra pobalbhunaithe, nó soláthraithe seirbhíse a ngintear lena múnla gnó ioncam atá an-teoranta fiú i gcás ina bhfuil sciar suntasach den mhargadh acu ó thaobh méideanna de, ba cheart do na Ballstáit measúnú a dhéanamh ar an bhféidearthacht tairseach iomchuí de minimis a bhunú chun muirir riaracháin a fhorchur.

(55)

D'fhéadfadh sé gur gá do na Ballstáit cearta, coinníollacha, nósanna imeachta, muirir agus táillí maidir le húdaruithe ginearálta agus cearta úsáide a leasú i gcás ina mbeidh bonn cirt oibiachtúil leis sin. Ba cheart fógra cuí faoi na leasuithe atá beartaithe sin a thabhairt do na páirtithe leasmhara ar fad in am trátha, sa chaoi go dtabharfar deis leordhóthanach dóibh a gcuid tuairimí a chur in iúl. Ba cheart nósanna imeachta nach gá a sheachaint i gcás mionleasuithe ar chearta atá ann cheana maidir le saoráidí a shuiteáil, nó cearta úsáide maidir le speictream raidió nó le hacmhainní uimhrithe, nuair nach ndéanfaidh na leasuithe sin difear do leasanna tríú páirtithe. Is éard is mionleasuithe ar chearta agus oibleagáidí ann na leasuithe sin ar leasuithe riaracháin iad go príomha, ní athraítear leo cineál substaintiúil na n-údaruithe ginearálta ná na cearta úsáide aonair agus, dá bhrí sin, ní féidir leo a bheith ina gcúis le buntáiste iomaíochta do na gnóthais eile.

(56)

I bhfianaise a thábhachtaí atá sé deimhneacht dhlíthiúil a áirithiú agus chun intuarthacht rialála a chur chun cinn agus timpeallacht shábháilte le haghaidh infheistíochtaí a sholáthar, go háirithe i gcás cumarsáid nua leathanbhanda gan sreang, ba cheart aon srian leis na cearta úsáide atá ann cheana maidir le speictream raidió nó le hacmhainní uimhrithe nó le na cearta maidir le saoráidí a shuiteáil, nó tarraingt siar na gceart sin, a bheith faoi réir réasúnaithe agus nósanna imeachta intuartha agus trédhearcacha. Dá bhrí sin, d'fhéadfaí ceanglais níos déine nó sásra maidir le fógra a thabhairt a fhorchur i gcás inar sannadh cearta úsáide de bhun nósanna imeachta iomaíocha nó comparáideacha agus i gcás bandaí speictrim raidió comhchuibhithe atá le húsáid le haghaidh seirbhísí cumarsáide leictreonaí gan sreang ('seirbhísí leathanbhanda gan sreang'). I gcás na réasúnaithe ina dtagraítear d'úsáid éifeachtach agus éifeachtúil a bhaint as speictream raidió agus do dhul chun cinn na teicneolaíochta, d'fhéadfaí brath ar bhearta cur chun feidhme teicniúla arna nglacadh faoi Chinneadh Uimh. 676/2002/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (24). Ina theannta sin, cé is moite de chásanna inar mionleasuithe iad na leasuithe riachtanacha atá beartaithe, i gcás nach mór údaruithe ginearálta agus cearta úsáide aonair do speictream raidió a shrianadh, a tharraingt siar nó a leasú gan toiliú ó shealbhóir na gceart, is ceadmhach sin a dhéanamh tar éis dul i gcomhairle leis na páirtithe leasmhara. Ós rud é go bhféadfaidh iarmhairtí nach beag a bheith mar thoradh ar údaruithe ginearálta nó ar chearta a shrianadh nó a tharraingt siar dá sealbhóirí, ba cheart do na húdaráis inniúla bheith ar a n-airdeall agus measúnú a dhéanamh roimh ré ar an dochar a d'fhéadfadh a bheith i gceist leis na bearta sin sula nglacfaí iad.

(57)

Is gá d'údaráis rialála náisiúnta, d'údaráis inniúla eile agus do BEREC faisnéis a bhailiú ó ghníomhaithe margaidh chun a gcuid cúraimí a dhéanamh go héifeachtach, lena n-áirítear measúnú a dhéanamh ar chomhlíonadh na dtéarmaí agus na gcoinníollacha ginearálta maidir leis an Treoir sin gan infheidhmeacht na dtéarmaí agus na gcoinníollacha sin a chur ar fionraí le linn an mheasúnaithe. Mar eisceacht, d'fhéadfadh sé gur ghá faisnéis a bhailiú ó ghnóthais eile atá gníomhach in earnálacha a bhfuil dlúthbhaint acu leis an earnáil seirbhísí cumarsáide leictreonaí, amhail soláthraithe inneachair a bhfuil faisnéis ina seilbh acu a d'fhéadfadh a bheith riachtanach dóibh chun a gcuid cúraimí a fheidhmiú faoi dhlí an Aontais. D'fhéadfadh sé gur ghá an fhaisnéis sin a bhailiú thar ceann an Choimisiúin, ionas gurbh fhéidir leis a oibleagáidí faoi seach faoi dhlí an Aontais a chomhlíonadh. Ba cheart na hiarrataí ar fhaisnéis a bheith comhréireach agus níor cheart ualach míchuí a fhorchur ar ghnóthais. Ba cheart aon fhaisnéis a bhailíonn na húdaráis rialála náisiúnta agus na húdaráis inniúla a bheith ar fáil go poiblí, seachas a mhéid atá sí rúnda i gcomhréir leis na rialacha náisiúnta maidir le rochtain phoiblí ar fhaisnéis agus faoi réir dhlí an Aontais agus rialacha náisiúnta maidir le rúndacht ghnó.

(58)

Chun a áirithiú go ndéanfaidh na húdaráis rialála náisiúnta a gcuid cúraimí rialála ar bhealach éifeachtach, ba cheart bheith san áireamh sna sonraí a bhailíonn siad sonraí cuntasaíochta faoi na margaí miondíola a bhaineann leis na margaí mórdhíola ina n-ainmnítear gnóthas mar gnóthas a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh aige agus, dá réir sin, atá á rialáil ag an údarás rialála náisiúnta. Ba cheart bheith san áireamh sna sonraí freisin sonraí lenar féidir leis an údarás rialála náisiúnta measúnú a dhéanamh ar chomhlíonadh na gcoinníollacha a ghabhann leis na cearta úsáide, agus an tionchar a d'fhéadfadh uasghráduithe nó athruithe pleanáilte ar an toipeolaíocht líonra a imirt ar fhorbairt na hiomaíochta nó ar tháirgí mórdhíola a chuirtear ar fáil do pháirtithe eile. I gcás na faisnéise faoi chomhlíonadh na n-oibleagáidí maidir le cumhdach a ghabhann leis na cearta úsáide maidir le speictream raidió, tá sí ríthábhachtach chun iomláine na suirbhéanna geografacha ar imscaradh líonra a áirithiú. Ina leith sin, ba cheart don údarás inniúil a bheith in ann a cheangal go gcuirfí an fhaisnéis sin ar fáil ar an leibhéal áitiúil imdhealaithe le gráinneacht a bheidh leordhóthanach chun suirbhé geografach ar líonraí a dhéanamh.

(59)

Chun an t-ualach a bhaineann le tuairisciú agus le hoibleagáidí faisnéise a mhaolú do sholáthraithe líonra agus seirbhíse agus don údarás inniúil lena mbaineann, ba cheart na hoibleagáidí sin a bheith comhréireach, bonn cirt oibiachtúil a bheith leo agus a bheith teoranta dá bhfuil géarghá leis. Go háirithe, ba cheart dúbláil iarrataí ar fhaisnéis ag an údarás inniúil, agus ag BEREC, agus an cruthúnas córasach agus rialta ar chomhlíonadh na gcoinníollacha ar fad faoi údarú ginearálta nó faoi cheart úsáide a sheachaint. Ba cheart do ghnóthais a bheith ar an eolas faoin úsáid atá beartaithe don fhaisnéis a iarrtar. Níor cheart soláthar faisnéise a bheith ina choinníoll chun rochtain a fháil ar an margadh. Chun críocha staidrimh, d'fhéadfadh sé nár mhór do sholáthraithe líonraí nó seirbhísí cumarsáide leictreonaí fógra a thabhairt nuair a scoirfidh siad dá gcuid gníomhaíochtaí.

(60)

Níor cheart go ndéanfaí difear d'oibleagáidí na mBallstát maidir le faisnéis a thabhairt chun leasanna an Aontais faoi chomhaontuithe idirnáisiúnta a chosaint, ná do na hoibleagáidí maidir le tuairisciú faoin dlí nach mbaineann go sonrach leis an earnáil cumarsáide leictreonaí, amhail dlí na hiomaíochta.

(61)

Ba cheart go bhféadfaí faisnéis a mheasann údarás inniúil a bheith rúnda, i gcomhréir le rialacha an Aontais agus na rialacha náisiúnta maidir le rúndacht tráchtála agus cosaint sonraí pearsanta, a mhalartú leis an gCoimisiún agus le aon údaráis eile i gcás inar gá an fhaisnéis sin a mhalartú chun an dlí náisiúnta lena ndéantar an Treoir seo a thrasuí a chur i bhfeidhm. Níor cheart bheith san fhaisnéis a mhalartaítear ach an méid atá ábhartha maidir le cuspóir an mhalartaithe agus an méid atá comhréireach leis.

(62)

Tá líonraí leathanbhanda cumarsáide leictreonaí ag éirí níos ilghnéithí de réir a chéile ó thaobh na teicneolaíochta, na toipeolaíochta agus na húinéireachta de agus ó thaobh an mheáin a úsáidtear. Dá bhrí sin, ní mór idirghabháil rialála brath ar fhaisnéis mhionsonraithe maidir le leathadh amach líonraí chun bheith éifeachtach agus chun díriú ar na réimsí ina bhfuil gá léi. Tá an fhaisnéis sin riachtanach d'fhonn an infheistíocht a chur chun cinn, an nascacht a mhéadú ar fud an Aontais agus faisnéis a chur ar fáil do gach údarás ábhartha agus do gach saoránach. Ba cheart suirbhéanna maidir le líonraí fíor-ardacmhainne a imscaradh a chur san áireamh san fhaisnéis sin, chomh maith le huasghráduithe nó síntí móra ar líonraí copair nó líonraí eile atá ann cheana nach mbeadh ag teacht, b'fhéidir, le saintréithe feidhmíochta líonraí fíor-ardacmhainne ar gach bealach, amhail snáithín a leathadh amach chomh fada leis an gcaibinéad i dteannta teicneolaíochtaí gníomhacha amhail treorialú. Ba cheart gur thréimhsí suas le trí bliana a bheadh i gceist leis na réamhaisnéisí ábhartha. Maidir le leibhéal sonraí agus gráinneacht chríochach na faisnéise ba cheart do na húdaráis inniúla a bhailiú, ba cheart an cuspóir rialála sonrach a bheith ina threoir dóibh, agus ba cheart gur leordhóthanach iad chun na gcríoch rialála dá bhfónann an fhaisnéis. Dá bhrí sin, beidh méid an aonaid chríochaigh éagsúil ó Bhallstát go Ballstát, ag brath ar na riachtanais rialála sna himthosca náisiúnta sonracha, agus ar infhaighteacht sonraí áitiúla. Ní dócha gur aonad críochach sách beag Leibhéal 3 in Ainmníocht na nAonad Críche maidir le Staidreamh (NUTS) i dtromlach na n-imthosca. Ba cheart treoirlínte BEREC a bheith ina dtreoir ag na húdaráis rialála náisiúnta agus ag údaráis inniúla eile maidir leis an dea-chleachtas chun aghaidh a thabhairt ar a leithéid de chúram, agus sna treoirlínte sin beifear in ann brath ar an taithí a fuair na húdaráis rialála náisiúnta agus/nó údaráis inniúla eile cheana agus iad i mbun suirbhéanna geografacha ar leathadh amach líonraí. Gan dochar do na ceanglais rúndachta tráchtála, ba cheart do na húdaráis inniúla, i gcás faisnéis nach bhfuil ar fáil cheana féin ar an margadh, sonraí a chur ar fáil go díreach i bhformáid oscailte i gcomhréir le Treoir 2003/98/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (25) agus gan srianta ar athúsáid na faisnéise a bailíodh i suirbhéanna den sórt sin, agus ba cheart dóibh uirlisí a chur ar fáil d'úsáideoirí deiridh maidir le cáilíocht seirbhíse chun feabhas a chur ar a bhfeasacht ar na seirbhísí nascachta atá ar fáil. Agus aon chuid den fhaisnéis sin á bailiú acu, ba cheart do gach údarás lena mbaineann prionsabal na rúndachta a urramú, agus ba cheart go seachnófaí míbhuntáiste san iomaíocht d'aon ghnóthas.

(63)

Is den riachtanas dul i ngleic leis an deighilt dhigiteach san Aontas chun go gcuirfear ar chumas shaoránaigh uile an Aontais rochtain a bheith acu ar an idirlíon agus ar sheirbhísí idirlín agus digiteacha. Chuige sin, i gcás limistéir atá sonrach agus dea-shainithe, ba cheart an deis a bheith ag na húdaráis ábhartha cuireadh a thabhairt do ghnóthais agus d'údaráis phoiblí nochtadh a dhéanamh maidir le rún a bheadh acu líonraí fíor-ardacmhainne a imscaradh, sna limistéir sin, agus a dhóthain ama a thabhairt dóibh freagra measta a chur ar fáil. San fhaisnéis sna réamhaisnéisí sin ba cheart go léireofaí ionchais eacnamaíochta earnáil na líonraí cumarsáide leictreonaí agus rúin infheistíochta na ngnóthas tráth a mbailítear na sonraí, chun nascacht inrochtana a aithint i limistéir éagsúla. I gcás ina ndearbhaíonn gnóthas nó údarás poiblí go bhfuil rún aige imscaradh i limistéar, ba cheart go mbeadh an t-údaráis rialála náisiúnta nó údarás inniúla eile in ann a chur de cheangal ar ghnóthais eile agus ar údaráis poiblí eile a dhearbhú cé acu atá rún acu nó nach bhfuil líonra fíor-ardacmhainne a imscaradh, nó uasghrádú suntasach a dhéanamh ar a líonra nó síneadh suntasach a chur leis go dtí feidhmíocht luas íoslódála 100 Mbps ar a laghad sa limistéar sin. A bhuí leis an nós imeachta sin, cuirfear trédhearcacht ar fáil do ghnóthais agus d'údaráis phoiblí a léirigh gur spéis leo imscaradh sa limistéar sin, sa chaoi, agus na pleananna gnó á gceapadh acu, go bhféadfaidh siad iomaíocht na líonraí eile ar dócha a bheith rompu a mheas. Is ar na rannpháirtithe sa mhargadh, agus iad ag freagairt go hionraic de mheon macánta, a bheidh tionchar dearfach na trédhearcachta sin ag brath.

(64)

Cé go bhféadfaidh rannpháirtithe sa mhargadh a gcuid pleananna imscartha a athrú ar chúiseanna nach mbeidh coinne leo, ar chúiseanna oibiachtúla agus ar chúiseanna a mbeidh údar leo, ba cheart do na húdaráis inniúla idirghabháil a dhéanamh, lena n-áirítear más rud é go ndéantar difear don chistiú poiblí, agus i gcás inarb iomchuí pionóis a fhorchur, má chuireann gnóthas nó údarás poiblí, go feasach nó de thoradh mórfhaillí, faisnéis mhíthreorach earráideach nó neamhiomlán ar fáil. Chun críche na forála ábhartha maidir le pionóis, is ceart gurbh é atá i gceist le mórfhaillí cás ina gcuireann an gnóthas nó an t-údarás poiblí faisnéis atá míthreorach earráideach nó neamhiomlán ar fáil mar gheall ar iompraíocht nó ar eagraíocht inmheánach ina ndéantar neamart iomlán sa dícheall cuí maidir leis an bhfaisnéis a chuirtear ar fáil. Maidir le mórfhaillí, ní gá fios a bheith ag an gnóthas nó ag an údarás poiblí gur faisnéis mhíthreorach earráideach nó neamhiomlán an fhaisnéis atá á cur ar fáil acu, ach gurbh eol dó sin dá ngníomhódh sé nó dá eagrófaí é le dícheall cuí. I bhfianaise an tionchair dhiúltaigh ar an iomaíocht agus ar thionscail a mhaoinítear go poiblí, is tábhachtach go mbeadh na pionóis sách athchomhairleach. Ba cheart na forálacha maidir le pionóis a bheith gan dochar do chearta cúiteamh a éileamh as damáiste i gcomhréir leis an dlí náisiúnta.

(65)

Ar mhaithe le dálaí infheistíochta intuartha, ba cheart do na húdaráis inniúla a bheith in ann faisnéis a chomhroinnt le gnóthais agus le húdaráis poiblí a léiríonn suim i líonraí fíor-ardacmhainne a imscaradh, maidir le cineálacha eile uasghráduithe líonra a bheith ann nó a bheith beartaithe don limistéar lena mbaineann, lena n-áirítear uasghráduithe faoi bhun luas íoslódála 100 Mbps.

(66)

Tá sé tábhachtach go rachadh údaráis rialála náisiúnta agus údaráis inniúla eile i gcomhairle leis na páirtithe leasmhara ar fad faoi na cinntí atá beartaithe, go dtabharfaidís a ndóthain ama dóibh de réir chastacht an ábhair a gcuid barúlacha a thabhairt, agus go gcuirfidís a gcuid barúlacha san áireamh sula ndéanfar cinneadh deiridh. Chun a áirithiú nach ndéanfaidh cinntí ar an leibhéal náisiúnta dochar d'fheidhmiú an mhargaidh inmheánaigh ná do chuspóirí eile an CFAE, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta fógra a thabhairt faoi dhréachtchinntí áirithe don Choimisiún agus do na húdaráis rialála náisiúnta eile freisin chun deis a thabhairt dóibh barúil a thabhairt. Is iomchuí go rachadh údaráis inniúla i gcomhairle le páirtithe leasmhara sna cásanna atá sainithe sa Treoir seo faoi na dréachtbhearta ar fad a dhéanfaidh difear don trádáil idir na Ballstáit.

(67)

I gcomhthéacs timpeallacht iomaíoch, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta tuairimí na bpáirtithe leasmhara, lena n-áirítear úsáideoirí agus tomhaltóirí, a chur san áireamh. Chun aghaidh mar is iomchuí a thabhairt ar leasanna na saoránach, ba cheart do na Ballstáit sásra comhairliúcháin iomchuí a bhunú. Ba cheart gur comhlacht a bheadh sa sásra sin a dhéanfadh taighde, neamhspleách ar an údarás rialála náisiúnta agus ar sholáthraithe seirbhíse, ar cheisteanna a bhaineann le tomhaltóirí, mar shampla iompraíocht tomhaltóirí agus sásraí maidir le soláthraithe a athrú, agus a d'oibreodh ar bhealach trédhearcach agus a chuirfeadh leis na sásraí atá ann cheana le haghaidh comhairliúchán le geallsealbhóirí. Thairis sin, d'fhéadfaí sásra a bhunú chun go mbeadh comhar iomchuí ann maidir le ceisteanna a bhaineann le hábhar dleathach a chur chun cinn. Níor cheart go gceadófaí le haon nósanna imeachta comhair a chomhaontaítear de bhun sásra den sórt sin, áfach, faireachas córasach a dhéanamh ar úsáid an idirlín.

(68)

D'fhéadfadh sé gur bealach tapa atá éifeachtúil ó thaobh costas de nósanna imeachta maidir le réiteach díospóidí lasmuigh den chúirt d'úsáideoirí deiridh chun a gcuid ceart a fheidhmiú, go háirithe do thomhaltóirí agus do mhicrifhiontair agus d'fhiontair bheaga mar a shainmhínítear san Iarscríbhinn a ghabhann le Moladh 2003/361/CE ón gCoimisiún (26). Ba cheart do na Ballstáit a chur ar chumas an údaráis rialála náisiúnta nó na n-údarás inniúil atá freagrach as, nó comhlachta neamhspleách amháin ar a laghad, a bhfuil an saineolas cruthaithe acu maidir le cearta úsáideoirí deiridh a láimhseáil, gníomhú mar eintiteas um réiteach malartach díospóide. I ndáil le réitigh díospóidí den sórt sin, níor cheart do na húdaráis sin a bheith faoi réir aon treoracha. Ós rud é go bhfuil nósanna imeachta maidir le réiteach díospóidí bunaithe ag go leor Ballstát d'úsáideoirí deiridh seachas tomhaltóirí, nach bhfuil feidhm ag Treoir 2013/11/AE ó Pharlaimint na Eorpa agus ón gComhairle (27) maidir leo, tá sé réasúnta an nós imeachta maidir le réiteach díospóidí earnáilsonrach a choinneáil do thomhaltóirí agus, i gcás ina gcuirfidh na Ballstáit síneadh leis, d'úsáideoirí deiridh eile freisin, go háirithe do mhicrifhiontair agus d'fhiontair bheaga. I ndáil le díospóidí a réiteach lasmuigh den chúirt, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann rialacha a choinneáil nó a thabhairt isteach a tharchéimníonn na rialacha sin a leagtar síos le Treoir 2013/11/AE chun leibhéal níos airde cosanta do thomhaltóirí a áirithiú.

(69)

I gcás díospóid idir gnóthais sa Bhallstát céanna i réimse a chumhdaítear faoin Treoir seo, mar shampla maidir le hoibleagáidí rochtana agus idirnasctha nó maidir leis an meán chun liosta úsáideoirí deiridh a aistriú, ba cheart páirtí éagóirithe a bhfuil caibidlíocht de mheon macánta déanta aige ach gur theip air teacht ar chomhaontú a bheith in ann iarraidh ar an údarás rialála náisiúnta an díospóid a réiteach. Ba cheart na húdaráis rialála náisiúnta a bheith in ann réiteach a fhorchur ar na páirtithe. Maidir le hidirghabháil údaráis rialála náisiúnta i réiteach díospóide idir soláthraithe líonraí nó seirbhísí cumarsáide leictreonaí nó saoráidí gaolmhara i mBallstát, ba cheart don idirghabháil sin féachaint le comhlíonadh na n-oibleagáidí faoin Treoir seo a áirithiú.

(70)

Sa bhreis ar na cearta maidir le dul ar iontaoibh a dheonaítear faoin dlí náisiúnta nó faoi dhlí an Aontais, is gá nós imeachta simplí a thionscnamh arna iarraidh sin do cheachtar de na páirtithe i ndíospóid, chun díospóidí trasteorann a réiteach idir gnóthais a sholáthraíonn líonraí nó seirbhísí cumarsáide leictreonaí i mBallstát eile, nó atá údaraithe é sin a dhéanamh.

(71)

Cúram tábhachtach amháin a sannadh do BEREC is ea tuairimí a ghlacadh, i gcás inarb iomchuí, maidir le díospóidí trasteorann. Dá bhrí sin, ba cheart d'údaráis rialála náisiúnta aon tuairim a thugann BEREC a chur san áireamh go hiomlán i gcás na mbeart a dhéanann siad lena bhforchuirtear oibleagáid ar ghnóthas nó lena réitítear an díospóid ar bhealach eile.

(72)

Cheal comhordú idir na Ballstáit agus iad ag eagrú úsáid an speictrim raidió ina gcríoch, mura réitítear sin le caibidlíocht dhéthaobhach na mBallstát, is féidir saincheisteanna maidir le trasnaíocht mhórscála teacht chun cinn a chuirfeadh isteach go mór ar fhorbairt an Mhargaidh Aonair Dhigitigh. Ba cheart do na Ballstáit gach beart is gá a dhéanamh chun trasnaíocht trasteorann agus trasnaíocht dhíobhálach eatarthu a sheachaint. Ba cheart a chur de chúram ar an nGrúpa um Beartas Speictrim Raidió arna bhunú le Cinneadh 2002/622/CE ón gCoimisiún (28) tacú leis an gcomhordú trasteorann is gá agus go mbeadh sé ina fhóram ainmhithe chun díospóidí idir na Ballstáit maidir le saincheisteanna trasteorann a réiteach. Is gá beart cur chun feidhme i roinnt imthosca, a chuireann le réiteach an Ghrúpa, chun trasnaíochtaí trasteorann a réiteach go cinntitheach nó chun réiteach comhordaithe, a chomhaontaigh dhá Bhallstát nó níos mó i gcaibidlíocht dhéthaobhach, a chur i bhfeidhm faoi dhlí an Aontais. Cheal comhordú idir na Ballstáit agus na tíortha comharsanachta an Aontais, is féidir saincheisteanna maidir le trasnaíocht mhórscála teacht chun cinn. Ba cheart do na Ballstáit bearta iomchuí a dhéanamh chun trasnaíocht trasteorann agus dhíobhálach ar thíortha ar comharsana iad leis an Aontas a sheachaint agus ba cheart dóibh obair i gcomhar le chéile chuige sin. Arna iarraidh sin do na Ballstáit, ba cheart don Aontas, tacú go hiomlán leis na Ballstáit sin dá ndéanann trasnaíocht trasteorann ó thríú tíortha difear.

(73)

Is grúpa comhairleach ardleibhéil é an Grúpa um Beartas Speictrim Raidió (RSPG) a cruthaíodh le Cinneadh 2002/622/CE ón gCoimisiún chun cur le forbairt an mhargaidh inmheánaigh agus chun tacú le forbairt beartais speictrim raidió ar leibhéal an Aontais, agus cúinsí eacnamaíocha, polaitiúla, cultúrtha, straitéiseacha, sláinte agus sóisialta á gcur san áireamh, chomh maith le paraiméadair theicniúla. Ba cheart é a bheith comhdhéanta de chinn na gcomhlachtaí a bhfuil an fhreagracht pholaitiúil ghinearálta orthu maidir leis an mbeartas speictrim straitéiseach. Ba cheart dó cúnamh a thabhairt don Choimisiún agus comhairle a chur air maidir leis an mbeartas speictrim. Leis sin, ba cheart go méadófaí infheictheacht an bheartais speictrim i réimsí éagsúla beartais an Aontais tuilleadh agus go gcabhrófaí le comhsheasmhacht trasearnálach a áirithiú ar an leibhéal an Aontais agus ar an leibhéal náisiúnta. Ba cheart dó comhairle a chur ar Pharlaimint na hEorpa agus ar an gComhairle freisin arna iarraidh sin dóibh. Thairis sin, ba cheart gur fóram a bheadh in RSPG chun comhordú a dhéanamh ar chomhlíonadh oibleagáidí na mBallstát maidir le speictream raidió faoin Treoir seo agus ba cheart do RSPG ról lárnach a bheith aige sna réimsí atá bunriachtanach don mhargadh inmheánach, amhail an comhordú trasteorann nó caighdeánú. D'fhéadfaí meithleacha teicniúla nó saineolaithe a chruthú freisin chun cabhrú le cruinnithe iomlánacha, cruinnithe ina gcuirfeadh ionadaithe ardleibhéil ó na Ballstáit agus ón gCoimisiún an beartas straitéiseach le chéile. Tá tugtha le fios ag an gCoimisiún go bhfuil rún aige Cinneadh 2002/622/CE a leasú, faoi cheann sé mhí tar éis don Treoir seo teacht i bhfeidhm, d'fhonn go léireofar na cúraimí nua a leagadh ar an RSPG faoin Treoir seo.

(74)

Ba cheart na húdaráis inniúla faireachán a dhéanamh ar chomhlíonadh théarmaí agus choinníollacha an údaraithe ghinearálta agus na gceart úsáide agus an comhlíonadh sin a áirithiú, go háirithe chun úsáid éifeachtach agus éifeachtúil speictrim raidió agus comhlíonadh na n-oibleagáidí cumhdaigh agus cáilíochta seirbhíse a áirithiú, trí phionóis riaracháin, lena n-áirítear pionóis airgeadais agus urghairí agus tarraingt siar na gceart úsáide i gcás sáruithe ar na téarmaí agus ar na coinníollacha sin. Ba cheart do ghnóthais an fhaisnéis is beaichte agus is iomláine is féidir a chur ar fáil do na húdaráis inniúla ionas gur féidir leo a gcuid cúraimí faireachais a chomhlíonadh.

(75)

Níor cheart go gcumhdófaí sna coinníollacha, a fhéadfar a chur ag gabháil leis na húdaruithe ginearálta agus leis na cearta úsáide aonair, ach a bhfuil géarghá leis chun comhlíonadh na gceanglas agus na n-oibleagáidí faoin dlí náisiúnta agus faoi dhlí an Aontais a áirithiú.

(76)

Ba cheart an ceart a bheith ag aon pháirtí atá faoi réir cinneadh ó údarás inniúil achomharc a dhéanamh chuig comhlacht atá neamhspleách ar na páirtithe lena mbaineann agus ar aon idirghabháil sheachtrach nó brú polaitiúil a d'fhéadfadh a mheasúnú neamhspleách ar na hábhair a chuirtear os a chomhair a chur i gcontúirt. Is féidir an comhlacht sin a bheith ina chúirt. Thairis sin, aon ghnóthas a mheasann nár déileáladh lena iarratais ar dheonú ceart maidir le saoráidí a shuiteáil i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar amach sa Treoir seo, ba cheart an gnóthas sin a bheith i dteideal achomharc a dhéanamh in aghaidh na gcinntí sin. Níor cheart gur dhochar an nós imeachta achomhairc sin do dheighilt inniúlachtaí laistigh de na córais bhreithiúnacha náisiúnta agus do chearta eintiteas dlíthiúil nó daoine nádúrtha faoin dlí náisiúnta. In aon chás, ba cheart do na Ballstáit athbhreithniú breithiúnach éifeachtach a dheonú in aghaidh na gcinntí sin.

(77)

Chun deimhneacht dhlíthiúil a áirithiú do ghníomhaithe margaidh, ba cheart do na comhlachtaí achomhairc a gcuid feidhmeanna a dhéanamh go héifeachtach. Go háirithe, níor cheart imeachtaí achomhairc a bheith níos faide ná mar is gá. Níor cheart bearta eatramhacha lena gcuirtear éifeacht chinneadh an údaráis inniúil ar fionraí a dheonú ach amháin i gcásanna práinneacha chun dochar tromchúiseach doleasaithe don pháirtí atá ag déanamh iarratais ar na bearta sin a chosc agus má cheanglaítear amhlaidh le cothromaíocht na leasanna.

(78)

Tá éagsúlacht mhór ann sa chaoi ar chuir comhlachtaí achomhairc bearta eatramhacha i bhfeidhm chun cinntí na n-údarás rialála náisiúnta nó údaráis inniúla eile a chur ar fionraí. Chun comhsheasmhacht chur chuige níos fearr a bhaint amach ba cheart comhchaighdeáin a chur i bhfeidhm i gcomhréir le cásdlí na Cúirte Breithiúnais . Ba cheart comhlachtaí achomhairc a bheith i dteideal faisnéis atá ar fáil agus atá foilsithe ag BEREC a iarraidh. I bhfianaise thábhacht na n-achomharc d'fheidhmíocht ghinearálta an chreata rialála, ba cheart sásra a bhunú, i ngach ceann de na Ballstáit, chun faisnéis a bhailiú faoi achomhairc agus faoi chinntí maidir le cinntí a chur ar fionraí a rinne na húdaráis inniúla agus chun go dtuairisceofaí an fhaisnéis sin don Choimisiún agus do BEREC. Ba cheart go n-áiritheofaí leis an sásra sin gur féidir leis an gCoimisiún nó le BEREC téacs na gcinntí agus na mbreithiúnas a fháil ó na Ballstáit d'fhonn bunachar sonraí a fhorbairt.

(79)

Ní mór méadú a dhéanamh ar an trédhearcacht i gcur i bhfeidhm shásra an Aontais maidir leis an margadh inmheánach don chumarsáid leictreonach a chomhdhlúthú, chun leasa na saoránach agus na ngeallsealbhóirí agus chun cur ar chumas páirtithe lena mbaineann a dtuairimí a chur in iúl, lena n-áirítear trína cheangal ar na húdaráis rialála náisiúnta aon dréachtbheart a fhoilsiú ag an am céanna a chuirtear in iúl don Choimisiún, do BEREC agus do na húdaráis rialála náisiúnta i mBallstáit eile é. Aon dréachtbheart den sórt sin, ba cheart é a bheith réasúnaithe agus ba cheart go mbeadh anailís mhionsonraithe mar chuid de.

(80)

Ba cheart an Coimisiún a bheith in ann, tar éis dó lánaird a thabhairt ar thuairim BEREC, a cheangal ar údarás rialála náisiúnta dréachtbheart a tharraingt siar i gcás ina mbaineann sé le margaí ábhartha a shainiú nó le gnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh acu a ainmniú, agus i gcás ina gcruthófaí leis na cinntí sin bacainn ar an margadh inmheánach nó ina mbeadh na cinntí ar neamhréir le dlí an Aontais agus go háirithe na cuspóirí beartais ar cheart do na húdaráis rialála náisiúnta cloí leo. Ní dochar an nós imeachta sin don nós imeachta um fhógra a thabhairt dá bhforáiltear i dTreoir (AE) 2015/1535 agus do shainchumais an Choimisiúin faoi CFAE i leith sáruithe ar dhlí an Aontais.

(81)

Ba cheart an comhairliúchán náisiúnta le páirtithe leasmhara a dhéanamh roimh dhul i mbun comhairliúcháin ar leibhéal an Aontais chun an margadh inmheánach a chomhdhlúthú don chumarsáid leictreonach agus laistigh den nós imeachta maidir le leigheasanna a chur i bhfeidhm go comhsheasmhach ionas gur féidir tuairimí na bpáirtithe leasmhara a léiriú i gcomhairliúchán ar leibhéal an Aontais. Sheachnófaí leis sin freisin an gá leis an dara comhairliúchán ar leibhéal an Aontais i gcás athruithe ar bheart pleanáilte mar thoradh ar an gcomhairliúchán náisiúnta.

(82)

Tá sé tábhachtach go gcuirfí an creat rialála chun feidhme ar bhealach tráthúil. Nuair a bheidh cinneadh déanta ag an gCoimisiún lena gceanglófar ar údarás rialála náisiúnta beart pleanáilte a tharraingt siar, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta a dhréachtbheart a tharraingt siar nó beart athbhreithnithe a chur faoi bhráid an Choimisiúin. Ba cheart sprioc-am a leagan síos maidir le fógra a thabhairt faoin mbeart athbhreithnithe don Choimisiún ionas gur féidir le gníomhaithe margaidh a bheith ar an eolas faoi fhad thréimhse an athbhreithnithe margaidh agus chun deimhneacht dhlíthiúil a mhéadú.

(83)

De bharr shásra an Aontais lena gceadaítear don Choimisiún a cheangal ar na húdaráis rialála náisiúnta bearta pleanáilte maidir le sainiú an mhargaidh agus gnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh acu a ainmniú a tharraingt siar, tá cur chuige comhsheasmhach i bhfad níos fearr ann anois chun na himthosca ina bhféadfar rialáil ex ante a chur i bhfeidhm a shainaithint, chomh maith leis na himthosca sin ina mbíonn na gnóthais faoi réir na rialála sin. De bharr an taithí a fuarthas ar na nósanna imeachta faoi Airteagail 7 agus 7a de Threoir 2002/21/CE a chur i bhfeidhm, tá léirithe go ndéanann neamhréireachtaí sa chaoi a gcuireann na húdaráis rialála náisiúnta leigheasanna faoi dhálaí margaidh comhchosúla i bhfeidhm dochar don mhargadh inmheánach i gcumarsáid leictreonach. Dá bhrí sin, ba cheart don Choimisiún agus do BEREC, laistigh dá bhfreagrachtaí faoi seach, leibhéal níos airde comhsheasmhachta a áirithiú i gcur i bhfeidhm leigheasanna a bhaineann le dréachtbhearta atá molta ag na húdaráis rialála náisiúnta. Ina theannta sin, i gcás dréachtbheart maidir le síneadh oibleagáidí chuig pointe is faide ná an chéad phointe comhchruinnithe nó dáileacháin, i gcás ina bhfuil gá leis chun aghaidh a thabhairt ar bhacainní arda buana fisiciúla nó eacnamaíocha ar an macasamhlú, maidir le gnóthais cé go bhfuil sé ainmnithe mar gnóthas a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh aige nó le déileáil le heilimintí líonra an-ardtoillte nua ar bhonn rialála i gcás ina mbeidh an imní chéanna ar BEREC is a bheidh ar an gCoimisiún, ba cheart don Choimisiún a bheith in ann a cheangal ar údarás rialála náisiúnta dréachtbheart a tharraingt siar. Chun tairbhe a bhaint as saineolas na n-údarás rialála náisiúnta ar an anailís mhargaidh, ba cheart don Choimisiún dul i gcomhairle le BEREC sula nglacfaidh sé a chinntí nó a mholtaí.

(84)

Ag féachaint do na teorainneacha gearrthréimhseacha i sásra comhairliúcháin ar leibhéal an Aontais, ba cheart cumhachtaí a thabhairt don Choimisiún moltaí nó treoirlínte a ghlacadh chun na nósanna imeachta maidir le faisnéis a mhalartú idir an Coimisiún agus na húdaráis rialála náisiúnta a shimpliú, mar shampla i gcásanna a bhaineann le margaí cobhsaí, nó nach mbaineann ach le mionathruithe ar bhearta ar tugadh fógra fúthu cheana. Ba cheart cumhachtaí a thabhairt don Choimisiún freisin ionas gur féidir díolúine a thabhairt isteach maidir le fógra a thabhairt chun go gcuíchóireofar na nósanna imeachta i gcásanna áirithe.

(85)

Ba cheart ceangal a bheith ar na húdaráis rialála náisiúnta obair i gcomhar le chéile, le BEREC agus leis an gCoimisiún ar bhealach trédhearcach chun a áirithiú go gcuirfear an Treoir seo i bhfeidhm go comhsheasmhach i ngach Ballstát.

(86)

Maidir le rogha na n-údarás rialála náisiúnta, is gá í a réiteach le forbairt na gcleachtas rialála comhsheasmhach agus le cur i bhfeidhm comhsheasmhach an chreata rialála chun cur go héifeachtach le forbairt agus le críochnú an mhargaidh inmheánaigh. Dá bhrí sin, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta tacú le gníomhaíochtaí margaidh inmheánaigh an Choimisiúin agus BEREC.

(87)

Maidir le bearta a d'fhéadfadh difear a dhéanamh don trádáil idir na Ballstáit, is bearta iad a d'fhéadfadh tionchar iarbhír nó féideartha a imirt, go díreach nó go hindíreach, ar phatrún na trádála idir na Ballstáit ar bhealach a d'fhéadfadh bacainn a chur ar an margadh inmheánch. Is bearta iad a bhfuil tionchar mór acu ar ghnóthais nó ar úsáideoirí sna Ballstáit eile, lena n-áirítear: bearta a dhéanann difear do phraghsanna d'úsáideoirí sna Ballstáit eile; bearta a dhéanann difear do chumas gnóthais atá bunaithe i mBallstát eile seirbhís cumarsáide leictreonaí a sholáthar, go háirithe bearta a dhéanann difear don chumas seirbhísí a thairiscint ar bhonn trasnáisiúnta; agus bearta a dhéanann difear do struchtúr an mhargaidh nó do rochtain ar an margadh, as a dtiocfadh iarmhairtí do ghnóthais i mBallstáit eile.

(88)

Chuirfí feabhas ar úsáid agus sainmhíniú níos coinbhéirsí i ndáil le gnéithe de na nósanna imeachta roghnúcháin agus na coinníollacha a ghabhann leis na cearta úsáide do speictream raidió a mbeadh tionchar suntasach acu ar dhálaí margaidh agus ar an staid iomaíoch, lena n-áirítear coinníollacha maidir le hiontráil agus méadú, dá mbeadh sásra comhordaithe ann trína ndéanfadh an Grúpa um Beartas Speictream Raidió (RSPG), arna iarraidh sin ag an údarás rialála náisiúnta nó an t-údarás inniúil eile nó, i gcásanna eisceachtúla, ar a thionscnamh féin, Fóram Athbhreithnithe Piaraí a thionól chun scrúdú a dhéanamh ar dhréachtbhearta sula ndéanfadh Ballstát áirithe cearta úsáide a dheonú d'fhonn dea-chleachtais a mhalartú. Is ionstraim piarfhoghlama é an Fóram Athbhreithnithe Piaraí. Ba cheart go rannchuideodh sé le feabhas a chur ar mhalartú dea-chleachtas idir na Ballstáit agus ar thrédhearcacht na nósanna imeachta roghúcháin comparáideach nó iomaíoch. Níor cheart go mbeadh an Próiseas Athbhreithnithe Piaraí ina choinníoll foirmiúil de nósanna imeachta údarúcháin náisiúnta. Ba cheart go mbeadh an malartú tuairimí sin bunaithe ar fhaisnéis arna soláthar ag an údarás rialála náisiúnta nó an t-údarás inniúil eile a iarrann an Fóram Athbhreithnithe Piaraí agus ba cheart é a bheith mar chuid de bheart náisiúnta níos forleithne, a d'fhéadfadh, ar an mórgóir, an méid seo a leanas a chuimsiú: deonú, trádáil agus leasú, fad tréimhse, athnuachan nó leasú na gceart úsáide. Dá bhrí sin, ba cheart go bhféadfadh an t-údarás rialála náisiúnta nó an t-údarás inniúil eile faisnéis a sholáthar freisin faoi dhréachtbhearta náisiúnta eile nó gnéithe díobh a bhaineann leis an nós imeachta roghnúcháin ábhartha maidir le teorainn a chur leis na cearta úsáide maidir le speictream raidió nach dtagann faoin sásra athbhreithnithe piaraí. Chun an t-ualach riaracháin a laghdú, ba cheart go mbeadh an t-údarás rialála náisiúnta nó an t-údarás inniúil eile faisnéis den sórt sin in ann a thíolacadh trí bhíthin formáid tuairiscithe choitinn, i gcásanna ina mbeidh sin ar fáil, lena tarchur chuig comhaltaí RSPG.

(89)

I gcás inar comhaontaíodh ar leibhéal an Aontais go sannfaí speictream raidió go comhchuibhithe do ghnóthais ar leith, ba cheart do na Ballstáit na comhaontuithe sin a chur chun feidhme go dian agus na cearta úsáide ar speictream raidió á ndeonú acu ón bPlean Náisiúnta um Leithdháileadh Minicíochta.

(90)

Ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann próisis údaruithe comhpháirteacha a chur san áireamh mar rogha agus iad ag eisiúint ceart úsáide i gcás ina gcumhdaítear imthosca trasteorann san úsáid ionchasach.

(91)

Ba cheart aon chinneadh ón gCoimisiún chun a áirithiú go gcuirfear an Treoir seo i bhfeidhm go comhchuibhithe a bheith teoranta do phrionsabail, do chur chuige agus do mhodheolaíochtaí rialála. Chun amhras a sheachaint, níor cheart go bhforordófaí aon mhionsonraí ann lenar gá imthosca náisiúnta a léiriú de ghnáth, agus níor cheart go gcuirfí toirmeasc ann ar bhealaí malartacha cur chuige ar féidir bheith ag súil go réasúnta leis go mbeidh éifeacht choibhéiseach acu. Ba cheart an cinneadh sin a bheith comhréireach agus níor cheart go ndéanfadh sé difear do chinntí a dhéanann na húdaráis rialála náisiúnta nó údaráis inniúla eile nach gcuireann bacainn ar an margadh inmheánach.

(92)

Tá gealltanais tugtha ag an Aontas agus ag na Ballstáit i ndáil le caighdeáin agus creat rialála líonraí agus seirbhísí teileachumarsáide san Eagraíocht Dhomhanda Trádála.

(93)

Ba cheart an caighdeánú fanacht go príomha ina phróiseas atá faoi thionchar an mhargaidh. D'fhéadfadh cásanna a bheith ann go fóill, áfach, inarb iomchuí a cheangal go gcomhlíonfaí caighdeáin shonraithe ar leibhéal an Aontais chun idir-inoibritheacht agus saoirse rogha sa mhargadh aonair a fheabhsú d'úsáideoirí agus chun idirnascacht a spreagadh sa mhargadh inmheánach. Ar an leibhéal náisiúnta, tá na Ballstáit faoi réir Threoir (AE) 2015/1535. Ní dochar na nósanna imeachta maidir le caighdeánú faoin Treoir seo do Threoracha 2014/30/AE (29) agus 2014/35/AE (30) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle, agus do Threoir 2014/53/AE.

(94)

Ba cheart a cheangal ar sholáthraithe líonraí cumarsáide leictreonaí poiblí agus/nó ar sholáthraithe seirbhísí cumarsáide leictreonaí atá ar fáil go poiblí, nó ar sholáthraithe na líonraí agus na seirbhísí sin araon, bearta a dhéanamh chun slándáil a líonraí agus a seirbhísí, faoi seach, a chosaint, agus chun tionchar teagmhas slándála a chosc nó a laghdú. Ag féachaint do staid na teicneolaíochta, ba cheart a áirithiú leis na bearta sin go mbeidh leibhéal slándála na líonraí agus na seirbhísí oiriúnach do mhéid na rioscaí atá ann. Ba cheart a chur san áireamh sna bearta slándála na gnéithe ábhartha ar fad, ar a laghad, den mhéid seo a leanas: maidir le slándáil líonraí agus saoráidí: slándáil fhisiceach agus chomhshaoil, slándáil soláthairtí, rialú rochtana ar líonraí agus sláine líonraí; maidir le láimhseáil teagmhas slándála: nósanna imeachta maidir le láimhseáil, cumas braite teagmhas slándála, tuairisciú agus cumarsáid teagmhas slándála; maidir le bainistiú leanúnachais gnó: straitéis leanúnachais seirbhíse agus pleananna teagmhais, cumais athshlánaithe ó thubaiste; maidir le faireachán, iniúchóireacht agus tástáil: beartais faireacháin agus logála, pleananna teagmhais a fheidhmiú, tástáil líonra agus seirbhíse, measúnuithe slándála agus faireachán ar chomhlíonadh; agus comhlíonadh caighdeán idirnáisiúnta.

(95)

I bhfianaise tábhacht na seirbhísí cumarsáide idirphearsanta neamhspleách ar uimhir a bheith ag dul i méid, is gá a áirithiú go mbeidh siad faoi réir ceanglas slándála iomchuí freisin i gcomhréir lena gcineál sonrach agus lena dtábhacht eacnamaíoch. Dá bhrí sin, ba cheart go ndéanfaí soláthraithe seirbhísí den sórt sin leibhéal slándála a áirithiú freisin atá iomchuí don riosca arna chothú. Ós rud é nach bhfeidhmíonn soláthraithe seirbhísí cumarsáide idirphearsanta neamhspleách ar uimhir rialú iarbhír tarchur comharthaí thar líonraí, is féidir a mheas gur lú méid an riosca do na seirbhísí sin ar roinnt bealaí ná do sheirbhísí cumarsáide leictreonaí traidisiúnta. Dá bhrí sin, i gcás ina mbeidh bonn cirt leis de bharr mheasúnú iarbhír na rioscaí slándála lena mbaineann, ba cheart na bearta arna nglacadh ag soláthraithe seirbhísí cumarsáide idirphearsanta neamhspleách ar uimhir a bheith níos éadroime. Ba cheart feidhm mutatis mutandis a bheith ag an gcur chuige céanna maidir le seirbhísí cumarsáide idirphearsanta lena n-úsáidtear uimhreacha agus nach bhfeidhmíonn rialú iarbhír ar tharchur comharthaí.

(96)

Ba cheart do sholáthraithe líonraí cumarsáide lecitreonaí poiblí nó seirbhísí cumarsáide leictreonaí atá ar fáil go poiblí úsáideoirí a chur ar an eolas faoi bhagairtí slándála suntasacha áirithe agus faoi bhearta is féidir leo a ghlacadh chun slándáil a gcuid cumarsáide a chosaint, mar shampla trí chineálacha bogearraí nó teicneolaíochtaí criptithe ar leith a úsáid. Níor cheart don cheanglas chun úsáideoirí a chur ar an eolas faoi bhagairtí den sórt sin soláthraí seirbhíse a scaoileadh saor ón oibleagáid bearta iomchuí láithreacha a dhéanamh, ar a chostas féin, chun aon bhagairtí slándála a réiteach agus gnáthleibhéal slándála na seirbhíse a thabhairt ar ais. Ba cheart faisnéis den sórt sin faoi bhagairtí slándála don úsáideoir a chur ar fáil don úsáideoir saor in aisce.

(97)

D'fhonn cinnteacht na líonraí agus na seirbhísí a áirithiú, agus gan dochar do chumhachtaí na mBallstát cosaint a gcuid leasanna fíor-riachtanacha slándála agus na slándáil poiblí a áirithiú, agus ionas gur féidir cionta coiriúla a fhiosrú, a bhrath agus a ionchúiseamh, is ceart cead a thabhairt criptiú, mar shampla criptiú ó cheann go ceann, a úsáid nuair is iomchuí agus a chur chun cinn agus, nuair is gá, criptiú a bheith éigeantach i gcomhréir le prionsabail na slándála agus na príobháideachta de ghnás agus d'aon toil.

(98)

Ba cheart do na húdaráis inniúla a áirithiú go gcaomhnófar sláine agus infhaighteacht líonraí cumarsáide leictreonaí poiblí. Ba cheart do Ghníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Shlándáil Gréasáin agus Faisnéise ('ENISA') cur le leibhéal feabhsaithe slándála na cumarsáide leictreonaí trí shaineolas agus trí chomhairle a chur ar fáil agus trí mhalartú dea-chleachtas a chur chun cinn, inter alia. Ba cheart na hacmhainní is gá a bheith ag na húdaráis inniúla chun a gcuid cúraimí a dhéanamh, lena n-áirítear cumhachtaí an fhaisnéis is gá chun measúnú a dhéanamh ar leibhéal slándála líonraí nó seirbhísí a iarraidh. Ba cheart an chumhacht a bheith acu freisin sonraí cuimsitheacha agus iontaofa a iarraidh faoi theagmhais slándála iarbhír a raibh tionchar mór acu ar oibriú líonraí nó seirbhísí. Ba cheart go bhfaighidís cúnamh, más gá, ó na Foirne Freagartha do Theagmhais a bhaineann le Slándáil Ríomhairí (CSIRTanna) a bunaíodh le Treoir (AE) 2016/1148/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (31). Go háirithe, féadfar a cheangal ar CSIRTanna faisnéis a sholáthar do na húdaráis inniúla faoi rioscaí agus faoi theagmhais slándála a dhéanann difear do líonraí cumarsáide leictreonaí poiblí agus do sheirbhísí cumarsáide leictreonaí atá ar fáil go poiblí, agus bealaí chun aghaidh a thabhairt orthu a mholadh.

(99)

I gcás ina mbraitheann soláthar na cumarsáide leictreonaí ar acmhainní poiblí a bhfuil a n-úsáid faoi réir údarú sonrach, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann a dheonú don údarás atá inniúil ar a n-eisiúint an ceart táillí a fhorchur chun úsáid is fearr na n-acmhainní sin a áirithiú, i gcomhréir leis na nósanna imeachta a bheartaítear sa Treoir seo. I gcomhréir le cásdlí na gCúirte Breithiúnais, ní féidir leis na Ballstáit aon mhuirir nó táillí a fhorchur i ndáil le soláthar líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí seachas na cinn dá bhforáiltear sa Treoir seo. Chuige sin, ba cheart cur chuige comhsheasmhach a bheith ag na Ballstáit maidir leis na muirir nó na táillí sin a bhunú ionas nach gcuirfear ualach airgeadais míchuí a bhaineann leis an nós imeachta maidir le húdarú ginearálta nó cearta úsáide ar sholáthraithe líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí.

(100)

Chun a áirithiú go mbainfear an úsáid is fearr as acmhainní, ba cheart na táillí staid eacnamaíoch agus teicniúil an mhargaidh lena mbaineann a léiriú chomh maith le haon fhachtóir suntasach eile lena gcinntear a luach. Ag an am céanna, ba cheart táillí a shocrú ar bhealach lena n-áirithítear sannadh éifeachtúil agus úsáid éifeachtúil speictrim raidió. Ní dochar an Treoir seo don chuspóir atá le táillí ar chearta úsáide agus ar chearta maidir le saoráidí a shuiteáil. Ba cheart go bhféadfaí, mar shampla, na táillí sin a úsáid chun gníomhaíochtaí na n-údarás rialála náisiúnta agus na n-údarás inniúil eile nach féidir a chumhdach le muirir riaracháin a mhaoiniú, mar shampla. I gcás nósanna imeachta iomaíocha nó comparáideacha ina bhfuil táillí ar chearta úsáide maidir le speictream raidió comhdhéanta, go hiomlán nó go páirteach, de mhéid aon uaire, ba cheart a áirithiú le socruithe íocaíochta nach mbeidh de thoradh ar na táillí sin sa chleachtas roghnú ar bhonn critéar nach mbaineann leis an gcuspóir go n-áiritheofaí go mbainfí an úsáid is fearr as speictream raidió. Ba cheart don Choimisiún a bheith in ann staidéir thagarmharcála agus, de réir mar is iomchuí, treoir eile a fhoilsiú ar bhonn rialta maidir le dea-chleachtais chun speictream raidió a shannadh, acmhainní uimhrithe a shannadh nó cearta slí a dheonú.

(101)

Is féidir le táillí a fhorchuirtear ar ghnóthais a bhaineann le cearta úsáide maidir le speictream raidió tionchar a imirt ar chinntí faoi na cearta sin a lorg agus acmhainní speictrim raidió a chur in úsáid. D'fhonn a áirithiú go mbainfí an úsáid is fearr as speictream raidió, ba cheart do na Ballstáit praghsanna forchoimeádta a shocrú ar bhealach a ráthaíonn sannadh éifeachtúil na gceart, beag beann ar chineál an nós imeachta roghnúcháin a úsáidtear. D'fhéadfadh na Ballstáit a chur san áireamh freisin na costais féideartha a bhaineann le comhlíonadh na gcoinníollacha údaraithe arna bhforchur chun cuspóirí beartais a chur chun cinn a thuilleadh. Ar an gcaoi sin, ba cheart aird a dhíriú ar staid iomaíoch an mhargaidh lena mbaineann freisin, lena n-áirítear na húsáidí malartacha a d'fhéadfadh a bhaint as na hacmhainní.

(102)

Braitheann úsáid is fearr acmhainní speictrim raidió ar infhaighteacht líonraí iomchuí agus saoráidí gaolmhara. Chuige sin, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú, i gcás ina bhforchuireann údaráis rialála náisiúnta nó údaráis inniúla eile táillí ar chearta úsáide maidir le speictream raidió agus ar chearta maidir le saoráidí a shuiteáil, go gcuirtear san áireamh an gá forbairt bhonneagair leanúnach a éascú d'fhonn úsáid is éifeachtúla na n-acmhainní a bhaint amach. Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit féachaint lena áirithiú a mhéid is féidir cur módúlachtaí le haghaidh íocaíocht na dtáillí ar chearta úsáide maidir le speictream raidió a bhaineann le hinfhaighteacht iarbhír na hacmhainne ar bhealach lena dtacaítear leis na hinfheistíochtaí is gá chun an fhorbairt bonneagair sin agus soláthar na seirbhísí gaolmhara a chur chun cinn. Ba cheart na comhshocruithe íocaíochta a shonrú ar bhealach oibiachtúil, trédhearcach, comhréireach agus neamh-idirdhealaitheach sula n-osclófar na nósanna imeachta maidir le cearta úsáide ar speictream raidió a dheonú.

(103)

Ba cheart a áirithiú gurb ann do nósanna imeachta maidir le cearta a dheonú chun saoráidí a shuiteáil atá tráthúil, neamh-idirdhealaitheach agus trédhearcach, chun na dálaí ar mhaithe le hiomaíocht chothrom agus éifeachtach a áirithiú. Ní dochar an Treoir seo do na forálacha náisiúnta lena rialaítear díshealbhú nó úsáid maoine, gnáthfheidhmiú na gceart maoine, gnáthúsáid an fhearainn phoiblí, nó do phrionsabal na neodrachta maidir leis na rialacha sna Ballstáit lena rialaítear córas na húinéireachta maoine.

(104)

Maidir le ceadanna arna n-eisiúint do sholáthraithe líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí lena gceadaítear dóibh rochtain a fháil ar mhaoin phoiblí nó phríobháideach, is fachtóirí riachtanacha iad chun líonraí cumarsáide leictreonaí nó eilimintí líonra nua a bhunú. Dá bhrí sin, d'fhéadfadh sé gur constaicí tábhachtacha ar fhorbairt na hiomaíochta iad castacht nach gá agus moill ar na nósanna imeachta maidir le cearta slí a dheonú. Mar thoradh air sin, ba cheart an chaoi a bhfaigheann gnóthais údaraithe cearta slí a shimpliú. Ba cheart do na húdaráis inniúla an chaoi a bhfaightear na cearta slí a chomhordú agus rochtain ar fhaisnéis ábhartha a thabhairt ar a suíomhanna gréasáin.

(105)

Is gá cumhachtaí na mBallstát a neartú maidir le sealbhóirí ceart slí chun iontráil nó leathadh amach líonra nua ar bhealach atá cothrom, éifeachtúil agus freagrach ó thaobh an chomhshaoil de, agus atá neamhspleách ar aon oibleagáid atá ar ghnóthas atá ainmnithe ina gnóthas a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh aige rochtain a dheonú ar a líonra cumarsáide leictreonaí, a áirithiú. Má chuirtear feabhas ar chomhroinnt saoráidí is féidir an costas comhshaoil atá ar imscaradh bhonneagar na cumarsáide leictreonaí a laghdú agus tairbhe a dhéanamh don tsláinte phoiblí, don tslándáil phoiblí agus cuspóirí pleanála baile agus tuaithe a chomhlíonadh. Ba cheart cumhacht a thabhairt do na húdaráis inniúla a cheangal ar na gnóthais a bhfuil leas bainte acu as cearta maidir le saoráidí a shuiteáil ar mhaoin phoiblí nó phríobháideach, os a cionn nó fúithi, na saoráidí nó an mhaoin sin, lena n-áirítear comhshuíomh fisiceach, a chomhroinnt tar éis tréimhse iomchuí chomhairliúcháin phoiblí; le linn na tréimhse sin ba cheart an deis a thabhairt do na páirtithe leasmhara ar fad a gcuid tuairimí a chur in iúl sna réimsí sonracha inar gá an chomhroinnt sin de thoradh na gcúiseanna leasa ghinearálta sin. D'fhéadfadh sé gurb amhlaidh a bheadh i gcás ina mbeadh an fho-ithir faoi bhrú mór nó inar gá constaic nádúrtha a thrasnú. Ba cheart na húdaráis inniúla go háirithe a bheith in ann comhroinnt eilimintí líonra agus saoráidí gaolmhara, amhail duchtanna, seolphíobáin, crainn, dúnphoill, caibinéid, aeróga, túir agus déantúis tacaíochta eile, foirgnimh nó bealaí isteach chuig foirgnimh, agus comhordú níos fearr oibreacha sibhialta ar fhorais chomhshaoil nó ar fhorais beartais phoiblí eile a fhorchur. Ar an taobh eile, ba cheart gur faoi na húdaráis rialála náisiúnta a bheadh sé na rialacha a shainiú maidir le comhroinnt na gcostas atá ar chomhroinnt na saoráide nó na maoine chun a áirithiú go gcúiteofar go hiomchuí an riosca do na gnóthais lena mbaineann. I bhfianaise na n-oibleagáidí a fhorchuirtear le Treoir 2014/61/AE, ba cheart do na húdaráis inniúla, go háirithe na húdaráis áitiúla, nósanna imeachta comhordaithe iomchuí a bhunú freisin, i gcomhar leis na húdaráis rialála náisiúnta, maidir le hoibreacha poiblí agus saoráidí poiblí nó maoin phoiblí iomchuí eile, ba cheart go mbeadh siad in ann nósanna imeachta a áireamh lena n-áirithítear go bhfuil faisnéis ag na páirtithe leasmhara a bhaineann le saoráidí poiblí nó maoin phoiblí iomchuí agus le hoibreacha poiblí atá pleanáilte nó ar siúl go fóill, lena dtabharfaí fógra dóibh ar bhealach tráthúil faoi na hoibreacha sin, agus lena n-éascófaí an chomhroinnt oiread agus is féidir.

(106)

I gcás ina gceanglófar ar oibreoirí móibíleacha túir nó crainn a chomhroinnt ar chúiseanna comhshaoil, d'fhéadfadh bheith de thoradh ar an gcomhroinnt shainordaithe sin go ndéanfaí laghdú ar na huasleibhéil cumhachta tarchurtha a cheadaítear do gach oibreoir ar chúiseanna sláinte poiblí, agus, dá dheasca sin, d'fhéadfadh sé go mbeadh ar oibreoirí níos mó suíomhanna tarchurtha a shuiteáil chun cumhdach náisiúnta a áirithiú. Ba cheart do na húdaráis inniúla féachaint leis na ceisteanna comhshaoil agus sláinte poiblí atá i gceist a réiteach, agus aird chuí á tabhairt acu ar an gcur chuige réamhchúraim a leagtar amach i Moladh 1999/519/CE ón gComhairle (32).

(107)

Is acmhainn phoiblí ghann é speictream raidió a bhfuil luach tábhachtach margaidh agus poiblí leis. Is ionchur riachtanach é do líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí raidióbhunaithe agus, a mhéid a bhaineann sé leis na líonraí agus seirbhísí sin, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta nó d'údaráis inniúla eile é a leithdháileadh agus a shannadh go héifeachtúil i gcomhréir leis na gcuspóirí agus na bprionsabal comhchuibhithe lena rialaítear a gcuid gníomhaíochta agus de réir critéir oibiachtúla, trédhearcacha agus neamh-idirdhealaitheacha, agus na leasanna daonlathacha, sóisialta, teanga agus cultúrtha a bhaineann le húsáid bandaí speictrim raidió á gcur san áireamh. Le Cinneadh Uimh. 676/2002/CE bunaítear creat chun speictream raidió a chomhchuibhiú.

(108)

Níor cheart gur dhochar gníomhaíochtaí beartais speictrim raidió san Aontas do na bearta arna ndéanamh, ar leibhéal an Aontais nó ar an leibhéal náisiúnta, i gcomhréir le dlí an Aontais, chun cuspóirí leasa ghinearálta a shaothrú, go háirithe maidir le líonraí poiblí rialtasacha agus cosanta, le rialáil ábhair agus le beartais chlosamhairc agus meán, agus do cheart na mBallstát a gcuid speictrim raidió a eagrú agus a úsáid ar mhaithe leis an ord poiblí, an tslándáil phoiblí agus an chosaint.

(109)

Tá sé riachtanach nascacht fhorleathan a áirithiú ar mhaithe le forbairt eacnamaíoch agus shóisialta, rannpháirtíocht sa saol poiblí agus comhtháthú sóisialta agus críochach. Ós rud é go bhfuil nascacht agus úsáid na cumarsáide leictreonaí ina ngné lárnach de shochaí agus leas na hEorpa, ba cheart do na Ballstáit a ndícheall a dhéanamh cumhdach leathanbhanda gan sreang a áirithiú ar fud an Aontais. Ba cheart cumhdach den sórt sin a bhaint amach trí bhrath ar na Ballstáit a fhorchuirfidh na ceanglais iomchuí cumhdaigh, ar cheart iad a chur in oiriúint do gach réimse a ndéantar freastal air agus a theorannú d'ualaí comhréireacha ionas nach gcuirfear bac ar an imscaradh ag soláthraithe seirbhíse. Ós rud é go bhfuil ról tábhachtach ag córais amhail líonraí achair logánta raidió (RLANanna) maidir le leathanbhanda ardluais gan sreang á sholáthar laistigh, ba cheart bearta a dhíriú ar a áirithiú go scaoilfí speictream raidió leordhóthanach i mbandaí ar sócmhainní luachmhara iad chun líonraí gan sreang a bhfuil cumhdach uilíoch acu a imscaradh go costéifeachtach, go háirithe taobh istigh. Ina theannta sin, ba cheart bearta comhsheasmhacha agus comhordaithe a dhéanamh ar mhaithe le cumhdach ardchaighdeáin leathanbhanda trastíre gan sreang ar fud an Aontais, agus na cleachtais náisiúnta is fearr a fhorbairt maidir le hoibleagáidí ceadúnais oibreoirí, agus é mar aidhm cuspóir an chláir beartais um an speictream raidió a bhaint amach, is é sin, go mbeadh rochtain ag gach saoránach an Aontais, taobh istigh agus taobh amuigh araon, ar na luais leathanbhanda is tapúla, nach lú ná 30 Mbps iad, faoin mbliain 2020, agus ba cheart go mbeadh mar aidhm leis na bearta sin fís uaillmhianach a bhaint amach maidir le sochaí ghigighiotáin a bheith san Aontas. Le bearta den sórt sin déanfar seirbhísí nuálacha digiteacha a chur chun cinn agus sochair shocheacnamaíocha fhadtéarmacha a áirithiú. Ba cheart cumhdach rianúil na críche chomh maith leis an nascacht ar fud na mBallstát a bheith ar uasmhéid agus iontaofa, d'fhonn seirbhísí agus feidhmchláir náisiúnta agus trasteorann, amhail carranna nasctha agus ríomhsheirbhísí sláinte, a chur chun cinn.

(110)

Tá sé ríthábhachtach go n-áiritheofaí nach mbeidh saoránaigh faoi lé réimsí leictreamaighnéadacha ar leibhéal a dhéanfadh dochar don tsláinte phoiblí. Ba cheart do na Ballstáit comhsheasmhacht a shaothrú ar fud an Aontais chun aghaidh a thabhairt ar an tsaincheist sin, agus aird ar leith acu ar an gcur chuige réamhchúraim a glacadh i Moladh Uimh. 1999/519/CE, chun iarracht a dhéanamh dálaí níos comhsheasmhaí maidir le himscaradh a áirithiú. Ba cheart do na Ballstát an nós imeachta a leagtar amach i dTreoir (AE) 2015/1535 a chur i bhfeidhm, nuair is ábhartha, d'fhonn trédhearcacht a léiriú do na geallsealbhóirí agus chun deis a thabhairt do na Ballstáit eile agus don Choimisiún freagairt.

(111)

Maidir le comhchuibhiú agus comhordú speictrim raidió agus rialáil trealaimh le tacaíocht ó chaighdeánú, tá siad comhlántach agus is gá iad a chomhordú go dlúth chun a gcomhchuspóirí a chomhlíonadh go héifeachtach, le tacaíocht ón nGrúpa um Beartas Speictream Raidió. Le comhordú idir ábhar agus uainiú sainorduithe chuig Comhdháil Eorpach na Riarachán Poist agus Teileachumarsáide (CEPT) faoi Chinneadh Uimh. 676/2002/CE agus iarrataí ar chaighdeánú chuig comhlachtaí um chaighdeánú, amhail Institiúid Eorpach na gCaighdeán Teileachumarsáide, lena n-áirítear maidir le paraiméadair glacadóirí raidió, ba cheart go n-éascófaí tabhairt isteach córas sa todhchaí, go dtacófaí le deiseanna ar chomhroinnt speictrim raidió agus go n-áiritheofaí bainistiú éifeachtach speictrim raidió.

(112)

Níl éileamh aonfhoirmeach ar speictream raidió comhchuibhithe i ngach cuid den Aontas. I gcás ina mbeidh easpa éilimh ar an mbanda comhchuibhithe ar fad nó ar chuid de ar an leibhéal réigiúnach nó náisiúnta, d'fhéadfadh na Ballstáit úsáid mhalartach an bhanda a cheadú go heisceachtúil, mar shampla chun easpa soláthair margaidh maidir le húsáid áirithe a chumhdach, fad a mhairfidh an easpa éilimh agus ar choinníoll nach ndéanann an úsáid mhalartach dochar d'úsáid chomhchuibhithe an bhanda ag na Ballstáit eile agus go gcuirfear deireadh léi nuair a thiocfaidh éileamh ar an úsáid chomhchuibhithe.

(113)

Bunaíodh solúbthacht i mbainistiú speictrim raidió agus rochtain ar speictream raidió trí údaruithe atá neodrach ó thaobh na teicneolaíochta agus na seirbhíse de ionas gur féidir le húsáideoirí speictrim raidió na teicneolaíochtaí agus na seirbhísí is fearr a roghnú lena bhfeidhmiú i mbandaí speictrim raidió a bhfuil a n-infhaighteacht le haghaidh seirbhísí cumarsáide leictreonaí dearbhaithe sna Pleananna Leithdháilte Minicíochtaí Náisiúnta ábhartha i gcomhréir le dlí an Aontais ('prionsabal neodracht neodracht na teicneolaíochta agus na seirbhíse de'). Maidir leis an gcinneadh riaracháin faoi theicneolaíochtaí agus faoi sheirbhísí, níor cheart feidhm a bheith aige ach amháin nuair a bheidh cuspóirí leasa ghinearálta i mbaol, ba cheart bonn cirt soiléir a bheith leis agus ba cheart é a bheith faoi réir athbhreithniú rialta.

(114)

Maidir le srianta ar phrionsabal na neodrachta ó thaobh na teicneolaíochta de, ba cheart iad a bheith iomchuí agus bonn cirt a bheith leo mar gheall gur gá trasnaíocht dhíobhálach a sheachaint, mar shampla trí mhaisc astaíochtaí agus leibhéil chumhachta a fhorchur, chun a áirithiú go gcosnófar an tsláinte phoiblí tríd an risíocht phoiblí do réimsí leictreamaighnéadacha a theorannú, chun feidhmiú ceart seirbhísí a áirithiú trí leibhéal leordhóthanach cáilíochta teicniúla seirbhíse, cé nach gá go gcoiscfí an fhéidearthacht go n-úsáidfí níos mó ná seirbhís amháin sa bhanda speictrim raidió céanna, chun comhroinnt cheart speictrim raidió a áirithiú, go háirithe i gcás ina mbeadh an úsáid sin faoi réir údaruithe ginearálta amháin, chun úsáid éifeachtach speictrim raidió a chosaint, nó chun cuspóir leasa ghinearálta a chomhlíonadh i gcomhréir le dlí an Aontais.

(115)

Ba cheart saoirse iomlán a bheith ag úsáideoirí speictrim raidió na seirbhísí atá siad ag iarraidh a thairiscint thar an speictream raidió a roghnú. Ar an lámh eile, ba cheart bearta a cheadú lena gceanglófaí nach mór go gcomhlíonfadh soláthar seirbhíse sonraí cuspóirí leasa ghinearálta atá sainithe go soiléir, amhail sábháilteacht an duine, an gá comhtháthú sóisialta, réigiúnach agus críochach a chur chun cinn, nó úsáid neamhéifeachtúil speictrim raidió a sheachaint, ar choinníoll gur gá iad agus go bhfuil siad comhréireach. Ba cheart go n-áireofaí leis na cuspóirí sin cur chun cinn na héagsúlachta cultúrtha agus teanga agus iolrachas na meán de réir mar atá sainithe ag na Ballstáit i gcomhréir le dlí an Aontais. Ach amháin más gá iad chun sábháilteacht an duine a chosaint nó, mar eisciacht, chun cuspóirí leasa ghinearálta eile a chomhlíonadh de réir mar atá sainithe ag na Ballstáit i gcomhréir le dlí an Aontais, níor cheart bheith de thoradh ar eisceachtaí go mbeadh úsáid eisiach ag seirbhísí áirithe; os a choinne sin, ba cheart na heisceachtaí sin tosaíocht a thabhairt dóibh ionas gur féidir seirbhísí nó teicneolaíochtaí eile cómhaireachtáil, a mhéid is féidir, sa bhanda speictrim raidió céanna. Is faoi inniúlacht na mBallstát atá sé raon feidhme agus cineál aon eisceachta maidir le cur chun cinn na héagsúlachta cultúrtha agus teanga agus iolrachas na meán a shainiú.

(116)

Ós rud é gur eisceacht é leithdháileadh speictrim raidió ar theicneolaíochtaí nó ar sheirbhísí sonracha ar phrionsabail na neodrachta ó thaobh na teicneolaíochta agus na seirbhíse de agus go laghdaítear leis an tsaoirse an tseirbhís arna soláthar nó an teicneolaíocht arna húsáid a roghnú, ba cheart aon togra le haghaidh an leithdháilte sin a bheith trédhearcach agus faoi réir comhairliúchán poiblí.

(117)

I gcásanna ina gcinnfidh na Ballstáit, mar eisciacht, teorainn a chur leis an tsaoirse líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí a sholáthar bunaithe ar fhorais beartais phoiblí, slándála poiblí nó sláinte poiblí, ba cheart do na Ballstáit cúiseanna a thabhairt leis an teorainn sin.

(118)

Ba cheart speictream raidió a bhainistiú ar bhealach lena n-áirithítear go seachnófar trasnaíocht dhíobhálach. Dá bhrí sin, ba cheart coincheap bunúsach na trasnaíochta díobhálaí a shainmhíniú i gceart chun a áirithiú go mbeidh idirghabháil rialála teoranta don mhéid is gá chun an trasnaíocht sin a chosc, agus aird freisin ar an ngá go gcuirfí san áireamh ardmhodhanna cosanta in aghaidh trasnaíocht dhíobhálach, agus é mar aidhm na teicneolaíochtaí agus na modhanna um bainistiú speictrim raidió a chur i bhfeidhm chun cur i bhfeidhm an phrionsabail um neamhthrasnaíocht agus um neamhchosaint a sheachaint a mhéid is féidir. Tá gné láidir trasteorann ag baint le hiompar agus tá dúshláin ag baint lena dhigitiú. Tá uathriail agus nascacht feithiclí (amhail meitreo, busanna, carranna, trucailí, traenacha, agus mar sin de) ag dul i méid de réir a chéile. Sa mhargadh inmheánach, is féidir le feithiclí taisteal níos éasca thar theorainneacha náisiúnta. Tá cumarsáid iontaofa agus seachaint trasnaíochtaí díobhálacha ríthábhachtach ar mhaithe le feidhmiú maith agus sábháilte feithiclí agus a gcóras cumarsáide ar bord.

(119)

Agus an t-éileamh ar speictream raidió ag dul i méid agus feidhmchláir agus teicneolaíochtaí éagsúla nua ann a chiallaíonn gur gá rochtain níos solúbtha ar speictream raidió agus úsáid níos solúbtha a bhaint as speictream raidió, ba cheart do na Ballstáit úsáid chomhroinnte speictrim raidió a chur chun cinn trí na réimis údaraithe is iomchuí i ngach cás a chinneadh agus trí rialacha agus coinníollacha iomchuí agus trédhearcacha lena mbaineann a bhunú. Mar thoradh ar úsáid chomhroinnte speictrim raidió i rith an ama áirithítear go n-úsáidtear banda speictrim raidió ar bhealach éifeachtach agus éifeachtúil mar is féidir le roinnt úsáideoirí nó gléasanna neamhspleácha rochtain a fháil ar an mbanda céanna minicíochta faoi chineálacha éagsúla réimeas dlíthiúil agus, dá bharr sin, bíonn acmhainní speictrim raidió breise ar fáil, méadaítear éifeachtúlacht úsáide agus éascaítear rochtain ar speictream raidió d'úsáideoirí nua. Is féidir an úsáid chomhroinnte a bheith bunaithe ar údaruithe ginearálta nó ar úsáid atá díolmhaithe ó cheadúnas lenar féidir le roinnt úsáideoirí, faoi choinníollacha comhroinnte sonracha, rochtain a fháil ar an speictream raidió céanna agus é a úsáid i limistéir gheografacha éagsúla nó ag tréimhsí éagsúla. Is féidir an úsáid chomhroinnte a bheith bunaithe ar chearta úsáide aonair freisin faoi shocruithe, amhail rochtain chomhroinnte cheadúnaithe ina gcomhaontaíonn na húsáideoirí ar fad (le húsáideoir atá ann cheana agus úsáideoirí nua) faoi na téarmaí agus na coinníollacha le haghaidh rochtain chomhroinnte, faoi mhaoirseacht na n-údarás inniúil, sa chaoi go n-áiritheofar íoscháilíocht tarchurtha raidió ráthaithe. I gcás ina gceadaíonn siad úsáid chomhroinnte faoi réimis údaraithe éagsúla, níor cheart do na Ballstáit tréimhsí atá an-éagsúil le chéile ó thaobh faid de a shocrú don úsáid sin faoi réimis údaraithe éagsúla.

(120)

Le húdaruithe ginearálta maidir le húsáid speictrim raidió, féadfar an úsáid speictrim raidió is éifeachtaí a éascú agus nuálaíocht a chothú i gcásanna áirithe agus cothaítear an iomaíocht leo freisin, ach d'fhéadfadh sé gurb é an córas údaraithe is iomchuí i gcásanna eile, i bhfianaise imthosca sonracha áirithe, cearta aonair ar úsáid speictrim raidió a bheith ann. Mar shampla, ba cheart breathnú ar chearta úsáide aonair i gcás ina bhfágtar le dea-saintréithe síolraithe an speictrim raidió nó leis an leibhéal cumhachta tarchurtha nach féidir aird a thabhairt, mar gheall ar an gcáilíocht seirbhíse atá riachtanach, ar na hábhair imní trasnaíochta le húdaruithe ginearálta. D'fhéadfaí, le bearta teicniúla chun athléimneacht glacadóra a fheabhsú, úsáid údaruithe ginearálta nó comhroinnt speictrim raidió a éascú, agus d'fhéadfaí, leis na bearta sin, an leas córasach a bhaintear as prionsabail um neamhthrasnaíocht agus um neamhchosaint a sheachaint.

(121)

Chun intuarthacht a áirithiú agus deimhneacht dhlíthiúil agus cobhsaíocht infheistíochta a choinneáil, ba cheart do na Ballstáit critéir iomchuí a bhunú roimh ré chun comhlíonadh chuspóir na húsáide éifeachtúla speictrim raidió ag sealbhóirí na gceart a chinneadh agus na coinníollacha a ghabhann le cearta úsáide aonair agus údaruithe ginearálta á gcur chun feidhme. Ba cheart páirtithe leasmhara a bheith rannpháirteach i sainiú na gcoinníollacha sin agus ba cheart iad a chur ar an eolas, ar bhealach trédhearcach, faoin gcaoi a ndéanfar measúnú ar chomhlíonadh a gcuid oibleagáidí.

(122)

Chun cruthú bacainní ar iontráil sa mhargadh a sheachaint, eadhon trí chnapaireacht fhrithiomaíoch, ba cheart go mbeadh an chaoi a bhforfheidhmíonn na Ballstáit na coinníollacha a ghabhann le cearta speictrim raidió éifeachtach agus ba cheart do na húdaráis inniúla ar fad a bheith rannpháirteach nuair is gá sin. Maidir leis na coinníollacha forfheidhmithe, ba cheart clásal i gcás neamhúsáide a bheith san áireamh iontu. Chun deimhneacht dhlíthiúil a áirithiú i leith risíocht d'aon phionóis as mainneachtain speictrim raidió a úsáid, ba cheart tairseacha úsáide, lena n-áirítear ó thaobh ama, cainníochta nó céannacht speictrim de, a bhunú roimh ré. Ba cheart go n-áiritheodh trádáil agus léasú speictrim raidió an úsáid éifeachtach shealbhóir an chirt bunaidh.

(123)

I gcás ina mbunaítear na coinníollacha comhchuibhithe do bhanda speictrim raidió faoi Chinneadh Uimh. 676/2002/CE, ní mór d'údaráis inniúla cinneadh a dhéanamh faoin réimeas iomchuí údaraithe atá le feidhmiú sa bhanda sin nó i gcodanna de. I gcás inar dóigh go mbeidh fadhbanna comhchosúla ag na Ballstáit uile agus ina bhféadfadh réitigh éagsúla ar na fadhbanna sin an margadh inmheánach um threalamh a scoilteadh agus go gcuirfí moill, mar sin, ar leathadh amach chórais 5G, d'fhéadfadh sé gur ghá don Choimisiún agus lánaird á tabhairt aige ar thuairim RSPG, réitigh choitianta a mholadh, lena dtabharfaí aitheantas d'aon bhearta teicniúla comhchuibhithe atá i bhfeidhm. D'fhéadfadh bosca uirlisí a chur ar fáil do na Ballstáit leis sin, a bhféadfadh siad a chur san áireamh nuair a bheadh réimis údaraithe comhsheasmhacha iomchuí á sainaithint acu a bheidh le cur i bhfeidhm maidir le banda, nó cuid de bhanda, ag brath ar thosca amhail dlús daonra, ar shaintréithe síolraithe na mbandaí, an éagsúlacht idir úsáid uirbeach agus úsáid tuaithe, an gá a d'fhéadfadh a bheith le seirbhísí atá ann cheana a chosaint agus an tionchar, dá bharr sin, ar bharainneachtaí scála sa mhonaraíocht.

(124)

Le comhroinnt bonneagair líonra, agus i gcásanna áirithe comhroinnt speictrim raidió, is féidir úsáid níos éifeachtaí agus níos éifeachtúlaa bhaint as speictream raidió agus a áirithiú go n-imscarfar líonraí go tapa, go háirithe i limistéir nach bhfuil an daonra chomh dlúth sin iontu. Agus na coinníollacha atá le cur le cearta úsáide maidir le speictream raidió á mbunú, ba cheart do na húdaráis inniúla freisin féachaint ar chineálacha de chomhroinnt nó de chomhordú idir gnóthais a údarú d'fhonn úsáid éifeachtach agus éifeachtúil speictrim raidió nó comhlíonadh na n-oibleagáidí cumhdaigh a áirithiú, i gcomhréir le prionsabail dhlí na hiomaíochta.

(125)

Leis an gceanglas chun prionsabail na neodrachta ó thaobh na teicneolaíochta agus na seirbhíse de a urramú maidir le cearta úsáide a dheonú, i dteannta na deise cearta a aistriú idir gnóthais, neartaítear an tsaoirse agus an modh i dtaca le seirbhísí cumarsáide leictreonaí a sholáthar don phobal agus, leis sin, déantar níos éasca é cuspóirí leasa ghinearálta a bhaint amach. Ní dhéanann an Treoir seo dochar do shannadh speictrim raidió, is cuma cé acu a shanntar é go díreach do sholáthraithe líonraí nó seirbhísí cumarsáide leictreonaí nó a shanntar é d'eintitis a úsáideann na líonraí nó na seirbhísí sin. D'fhéadfadh sé gur soláthraithe inneachair chraolta raidió nó teilifíse na heintitis sin. I gcás ar bith, ba cheart an fhreagracht maidir le comhlíonadh na gcoinníollacha a ghabhann leis an gceart maidir le speictream raidió a úsáid agus na coinníollacha ábhartha a ghabhann leis an údarú ginearálta a bheith ar an ngnóthas ar deonaíodh an ceart úsáide maidir le speictream raidió dó. Le hoibleagáidí áirithe arna bhforchur ar chraoltóirí maidir le seirbhísí meán closamhairc a sholáthar, d'fhéadfadh sé gur gá critéir shonracha agus nósanna imeachta sonracha a úsáid maidir le cearta úsáide speictrim raidió a dheonú chun cuspóir leasa ghinearálta sonrach arna leagan amach ag na Ballstáit i gcomhréir le dlí an Aontais a bhaint amach. Ba cheart an nós imeachta maidir leis na cearta sin a dheonú a bheith oibiachtúil, trédhearcach, neamh-idirdhealaitheach agus comhréireach i gcás ar bith, áfach.

(126)

Ceanglaítear le cásdlí na Cúirte Breithiúnais go mbeidh bonn cirt oibiachtúil le haon srianta náisiúnta ar na cearta a ráthaítear le hAirteagal 56 CFAE agus comhréireach agus níor cheart dóibh a bheith thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a bhaint amach. Thairis sin, níor cheart cearta úsáide speictrim raidió a deonaíodh gan cloí le nós imeachta oscailte a úsáid chun aon chríoch seachas an cuspóir leasa ghinearálta ar deonaíodh iad lena aghaidh. Sa chás sin, ba cheart an deis a thabhairt do na páirtithe leasmhara a gcuid tuairimí a chur in iúl laistigh de thréimhse réasúnta. Mar chuid den nós imeachta iarratais maidir le cearta a dheonú, ba cheart do na Ballstáit a fhíorú an mbeidh an t-iarratasóir in ann na coinníollacha a chuirfear leis na cearta sin a chomhlíonadh. Ba cheart na coinníollacha sin a léiriú sna critéir incháilitheachta arna leagan amach i dtéarmaí oibiachtúla, trédhearcacha, comhréireacha agus neamh-idirdhealaitheacha sula seolfar aon nós imeachta roghnúcháin iomaíoch. Chun critéir den sórt sin a chur i bhfeidhm, is féidir go n-iarrfaí ar an iarratasóir an fhaisnéis is gá a chur isteach chun a chumas na coinníollacha sin a chomhlíonadh a chruthú. I gcás nach gcuirtear an fhaisnéis sin ar fáil, is féidir go ndiúltófaí don iarratas ar an gceart maidir le speictream raidió a úsáid.

(127)

Níor cheart do na Ballstáit, sula ndeonóidh siad an ceart, ach fíorú na n-eilimintí is féidir le hiarratasóir a bhíonn cúramach de ghnáth a thaispeáint go réasúnta a fhorchur, agus aird chuí ar luach tábhachtach margaidh agus poiblí speictrim raidió mar acmhainn phoiblí ghann. Ní dochar é sin don fhéidearthacht go bhfíorófaí, dá éis sin, comhlíonadh na gcritéar incháilitheachta, mar shampla trí gharspriocanna, i gcás nárbh fhéidir na critéir a chomhlíonadh go réasúnta ar dtús. Chun úsáid éifeachtach agus éifeachtúil speictrim raidió a choinneáil, níor cheart do na Ballstáit cearta a dheonú i gcás ina léirítear san athbhreithniú a dhéanann siad nach féidir leis na hiarratasóirí na coinníollacha a chomhlíonadh, gan dochar don fhéidearthacht úsáid thurgnamhach a bhfuil teorainn ama léi a éascú. Le húdaruithe maidir le húsáid speictrim raidió a bhfuil tréimhse sách fada ag dul leo ba cheart go méadófaí an intuarthacht infheistíochta, rud a chuirfeadh le leathadh amach níos tapa líonraí agus seirbhísí níos fearr, chomh maith le cobhsaíocht chun tacú le trádáil agus léasú speictrim raidió. Seachas i gcás ina n-údaraítear speictream raidió a úsáid ar feadh tréimhse éiginnte, ba cheart a áireamh sa tréimhse sin na cuspóirí atá le baint amach agus ba cheart an tréimhse a bheith sách fada chun na hinfheistíochtaí a rinneadh a fháil ar ais. Cé gur féidir intuarthacht infheistíochta a áirithiú le tréimhse níos faide, má dhéantar bearta chun úsáid éifeachtach agus éifeachtúil speictrim raidió a áirithiú, amhail cumhacht an údaráis inniúil an ceart a leasú nó a tharraingt siar i gcás nach gcomhlíontar na coinníollacha a ghabhann leis na cearta úsáide, nó má éascaítear cumas trádála agus léasú speictrim raidió, beifear in ann carnadh míchuí speictrim raidió a chosc agus tacú le níos mó solúbthachta i ndáileadh acmhainní speictrim raidió. Áirithítear freisin, trí níos mó úsáide a bhaint as táillí bliantúlaithe, go ndéanfaí measúnú leanúnach ar an úsáid a bhaineann sealbhóir an chirt as an speictream raidió.

(128)

I bhfianaise thábhacht na nuálaíochta teicniúla, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann foráil a dhéanamh maidir le cearta úsáide speictrim raidió chun críocha turgnamhacha, faoi réir srianta agus coinníollacha sonracha a bhfuil dianbhonn cirt leo de thoradh chineál turgnamhach na gceart sin.

(129)

Agus cinneadh á dhéanamh ar cheart cearta úsáide maidir le speictream raidió comhchuibhithe a deonaíodh cheana a athnuachan, ba cheart do na húdaráis inniúla a mhéid a chuirfeadh an t-athnuachan le cuspóirí an chreata rialála agus cuspóirí eile faoi dhlí an Aontais agus faoin dlí náisiúnta a chur san áireamh. Ba cheart aon chinneadh den sórt sin a bheith faoi réir nós imeachta oscailte, neamh-idirdhealaitheach agus trédhearcach agus a bheith bunaithe ar athbhreithniú ar an gcaoi ar comhlíonadh na coinníollacha a ghabhann leis na cearta lena mbaineann. Nuair a mheasúnóidh an Ballstáit an gá cearta úsáide a athnuachan, ba cheart do na Ballstáit an tionchar iomaíoch a bheadh ann dá ndéanfaí cearta a sannadh a athnuachan a chur i gcomparáid le cur chun cinn saothraithe níos éifeachtúla nó úsáidí nua níos nuálaí a d'fhéadfadh teacht chun cinn dá n-osclófaí an banda d'úsáideoirí nua. Ba cheart go mbeadh na húdaráis inniúla in ann cinneadh a dhéanamh maidir leis sin ach tréimhse theoranta amháin a cheadú d'athnuachan ionas nach gcuirfear isteach go mór ar an úsáid bhunaithe. Cé gur cheart go gcloífeadh cinntí maidir le hathnuachan chearta a sannadh roimh theacht i bhfeidhm na Treorach seo le haon rialacha is infheidhme cheana féin, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú freisin nach ndéanann siad dochar do chuspóirí na Treorach seo.

(130)

Agus cearta úsáide atá ann cheana do speictream raidió comhchuibhithe á n-athnuachan, ba cheart do na Ballstáit, i dteannta an mheasúnaithe maidir lenar gá an ceart a athnuachan, athbhreithniú a dhéanamh ar na táillí a ghabhann leo d'fhonn a áirithiú go mbaintear an úsáid is fearr amach leis na táillí sin, agus aird á tabhairt acu, inter alia, ar dhul chun cinn an mhargaidh agus ar fhorbairtí na teicneolaíochta. Ar chúiseanna deimhneachta dlíthiúla, is iomchuí aon athruithe ar na táillí atá ann cheana a bheith bunaithe ar na prionsabail chéanna is infheidhme maidir le cearta úsáide nua a bhronnadh.

(131)

Is féidir bainistiú éifeachtach speictrim raidió a áirithiú trí úsáid éifeachtúil leanúnach speictrim raidió a sannadh cheana féin a éascú. Chun deimhneacht dhlíthiúil a áirithiú do shealbhóirí na gceart, ba cheart an fhéidearthacht cearta úsáide a athnuachan a mheas laistigh de thréimhse iomchuí sula dté na cearta lena mbaineann in éag, mar shampla, dhá bhliain, ar a laghad, sula dté na cearta sin in éag i gcás inar sannadh iad ar feadh 15 bhliain nó níos mó, ach amháin i gcás ina n-eisítear an fhéidearthacht cearta úsáide a athnuachan go sonrach, tráth an tsannaithe. Ar mhaithe le bainistiú acmhainní leanúnach, ba cheart na húdaráis inniúla a bheith in ann an méid sin a mheas ar a thionscnamh féin agus mar fhreagra ar iarraidh ón sannaí. Níor cheart athnuachan an chirt úsáide a dheonú in aghaidh thoil an tsannaí.

(132)

Is féidir gur modh éifeachtach é aistriú ceart úsáide speictrim raidió chun úsáid éifeachtúil speictrim a mhéadú. Ar mhaithe le solúbthacht agus éifeachtúlacht, agus chun gur féidir luacháil a dhéanamh ar speictream raidió tríd an margadh, ba cheart do na Ballstáit cead a thabhairt d'úsáideoirí speictrim raidió a gcearta úsáide speictrim a aistriú chuig tríú páirtithe nó iad a léasú leo de réir nós imeachta simplí agus faoi réir na gcoinníollacha a ghabhann leis na cearta sin agus le rialacha iomaíochta, faoi mhaoirseacht na n-údarás rialála náisiúnta atá freagrach. Chun na haistrithe nó na léasanna sin a éascú, fad a urramófar na bearta teicniúla cur chun feidhme a glacadh faoi Chinneadh Uimh. 676/2002/CE, ba cheart do na Ballstáit iarrataí ar chearta speictrim raidió a dheighilt nó a imdhealú agus iarrataí ar athbhreithniú na gcoinníollacha úsáide a athbhreithniú freisin.

(133)

Ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta agus na húdaráis inniúla eile, a bhfuil an t-eolas eacnamaíoch, teicniúil agus margaidh is gá acu, an cinneadh a dhéanamh faoi bhearta a dhéantar go sonrach chun iomaíocht a chur chun cinn nuair a dhéantar cearta úsáide maidir le speictream raidió a dheonú nó a athnuachan. Is féidir coinníollacha maidir le sannadh speictrim raidió tionchar a imirt ar an staid iomaíoch i margaí cumarsáide leictreonaí agus ar choinníollacha iontrála. Is féidir rochtain theoranta ar speictream raidió, go háirithe i gcás ina mbeidh speictream raidió gann, bacainn a chur ar iontráil nó bac a chur ar infheistíocht, ar leathadh amach líonra, ar sholáthar seirbhísí nó feidhmchlár nua, ar an nuálaíocht agus ar an iomaíocht. Is féidir cearta úsáide nua, lena n-áirítear na cearta sin arna bhfáil de bharr aistriú nó léasú, agus tabhairt isteach critéar solúbtha nua maidir le húsáid speictrim raidió tionchar a imirt freisin ar iomaíocht atá ann cheana. I gcás ina gcuirtear coinníollacha áirithe a úsáidtear chun iomaíocht a chur chun cinn i bhfeidhm go míchuí, is féidir éifeachtaí eile a bheith aige sin; mar shampla, is féidir ganntanas saorga teacht as caidhpeanna agus forchoimeádais speictrim raidió, is féidir oibleagáidí maidir le rochtain mhórdhíola laincis mhíchuí a chur ar shamhlacha gnó cheal cumhacht sa mhargadh, agus is féidir teorainneacha le haistrithe bac a chur ar fhorbairt margaí tánaisteacha. Dá bhrí sin, is gá triail iomaíochta chomhsheasmhach agus oibiachtúil chun an coinníollacha sin a fhorchur agus ba cheart í a chur i bhfeidhm go comhsheasmhach. Ba cheart úsáid na mbeart sin, dá bhrí sin, a bheith bunaithe ar mheasúnú críochnúil agus oibiachtúil, ó na húdaráis rialála náisiúnta agus údaráis inniúla eile, ar na dálaí margaidh agus iomaíocha lena mbaineann. Ba cheart do na húdaráis inniúla náisiúnta i gcónaí, áfach, úsáid éifeachtach agus éifeachtúil speictrim raidió a áirithiú agus saobhadh ar an iomaíochas trí chnapaireacht fhrithiomaíoch a sheachaint.

(134)

Ar bhonn na dtuairimí ó RSPG, d'fhéadfadh sé gur gá sprioc-am comónta a ghlacadh chun úsáid banda speictrim raidió a comhchuibhíodh faoi Chinneadh Uimh. 676/2002/CE a cheadú chun trasnaíochtaí trasteorann a sheachaint; d'fhéadfadh sé a bheith tairbheach freisin chun a áirithiú go rachaidh na bearta comhchuibhithe theicniúil lena mbaineann chun tairbhe iomlán do na margaí trealaimh agus d'imscaradh seirbhísí agus líonraí fíor-ardacmhainne. D'fhonn úsáid banda speictrim raidió a cheadú ní mór speictream raidió a shannadh faoi chóras údaraithe ginearálta nó faoi chearta úsáide aonair ionas go gceadófar an speictream raidió a úsáid a luaithe a mbeidh an próiseas sannta críochnaithe. Chun minicíochtaí a shannadh, d'fhéadfadh sé go mbeadh sé riachtanach bandaí speictrim raidió arna shealbhú ag úsáideoirí eile a scaoileadh agus cúiteamh a thabhairt dóibh. Mar sin féin, d'fhéadfadh sé go ndéanfaí difear i mBallstát ar leith do chur chun feidhme spriocdháta comhchoiteann maidir le húsáid bandaí comhchuibhithe le haghaidh seirbhísí cumarsáide leictreonacha lena n-áirítear do 5G, le fadhbanna a bhaineann le saincheisteanna i dtaobh comhordú trasteorann idir na Ballstáit nó le tríú tíortha, leis an gcastacht a bhaineann le hascnamh teicniúil a áirithiú d'úsáideoirí atá ar bhanda cheana; le teorannú ar úsáid an bhanda, bunaithe ar chuspóir leasa ghinearálta, le coimirciú na slándála agus na cosanta náisiúnta nó le force majeure. Ar chaoi ar bith, ba cheart do na Ballstáit gach beart is gá a dhéanamh chun aon mhoill a laghdú, a oiread agus is féidir, maidir leis an gclúdach geografach, maidir leis an tráthúlacht agus maidir le raon an speictrim raidió. Ina theannta sin, ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann, má mheastar é a bheith iomchuí, i bhfianaise an mheasúnú a rinne siad ar na cúinsí ábhartha, iarraidh ar an Aontas tacaíocht dhlíthiúil, pholaitiúil agus theicniúil a chur ar fáil chun saincheisteanna i dtaobh comhordú speictrim raidió le tíortha ar comharsana iad leis an Aontas a réiteach, lena n-áirítear tíortha is iarrthóirí agus tíortha aontacha, sa chaoi gur féidir na Ballstáit lena mbaineann a gcuid oibleagáidí faoi dhlí an Aontais a chomhlíonadh.

(135)

Chun a áirithiú go mbeidh breis infhaighteachta comhordaithe ar an speictream raidió faoin mbliain 2020 chun líonraí seasta gan sreang ardluais i gcomhthéacs 5G a bhaint amach, shainaithin RSPG na bandaí 3,4-3,8 GHz agus 24,25-27,5 GHz mar bhandaí tosaíochta a bheadh oiriúnach chun cuspóirí an Phlean Gníomhaíochta 5G a bhaint amach faoin mbliain 2020. Sainaithníodh na bandaí 40,5-43,5 GHz agus 66-71 GHz le haghaidh breis staidéir freisin. Dá bhrí sin, tá sé riachtanach a áirithiú go mbeadh na bandaí 3,4-3,8 GHz agus 24,25-27,5 GHz nó cuid díobh ar fáil, faoin 31 Nollaig 2020, do chórais thrastíre a bheadh in ann seirbhísí leathanbhanda gan sreang a chur ar fáil faoi choinníollacha comhchuibhithe, arna bhunú le bearta cur chun feidhme teicniúla arna glacadh i gcomhréir le hAirteagal 4 de Chinneadh Uimh. 676/2002/CE, mar chomhlánú ar Chinneadh (AE) 2017/89 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (33), mar go bhfuil cáilíochtaí ar leith ag na bandaí sin, ó thaobh cumhdaigh agus cumas iompair sonraí de, lenar féidir riachtanais 5G a chomhlíonadh ach iad a chomhcheangal go hiomchuí. D'fhéadfadh sé go ndéanfaí difear do na Ballstáit, áfach, le trasnaíocht, a thiocfaidh, is dócha, as tríú tíortha a d'aithin na bandaí sin le haghaidh seirbhísí eile seachas seirbhísí teileachumarsáide móibílí idirnáisiúnta, i gcomhréir le Rialacháin Raidió ITU. D'fhéadfadh sé sin tionchar a bheith aige ar an oibleagáid dáta cur chun feidhme comhchoiteann a chomhlíonadh. Díreofar le húsáid bhanda 26 GHz do sheirbhísí trastíre gan sreang, i measc limistéir eile, ar limistéir uirbeacha agus limistéir teophointe fho-uirbeacha, ach meastar freisin, go ndéanfar é a imscaradh feadh príomhbhóithre agus ráillí iarnróid i limistéir thuaithe. Leis sin tugtar an deis banda 26 GHz a úsáid do sheirbhísí nach seirbhísí gan sreang 5G iad lasmuigh de na limistéir gheografacha sin, mar shampla, don chumarsáid ghnó-dírithe nó úsáid laistigh, agus mar sin tugtar an deis do na Ballstáit an banda sin a ainmniú agus a chur ar fáil ar bhonn neamheisiach.

(136)

I gcás inar mó an t-éileamh ar bhanda speictrim raidió ná atá ar fáil agus, mar thoradh air sin, go mbainfidh Ballstát de thátal as go bhfuil na cearta úsáide maidir le speictream raidió teoranta, ba cheart feidhm a bheith ag nósanna imeachta iomchuí trédhearcacha maidir le deonú na gceart sin chun aon idirdhealú a sheachaint agus chun an úsáid is fearr is féidir a bhaint as an acmhainn ghann. Ba cheart bonn cirt a bheith leis an teorannú sin agus ba cheart é a bheith comhréireach agus bunaithe ar mheasúnú críochnúil ar dhálaí an mhargaidh, agus béim chuí á leagan ar na tairbhí iomlána d'úsáideoirí agus ar na cuspóirí náisiúnta agus ar chuspóirí an mhargaidh inmheánaigh. Ba cheart na cuspóirí lena rialaítear aon nós imeachta maidir le teorannú a bhunú go soiléir roimh ré. Agus an nós imeachta roghnúcháin is iomchuí á mheas acu, agus i gcomhréir leis na bearta comhordaithe arna ndéanamh ar leibhéal an Aontais, ba cheart do na Ballstáit dul i gcomhairle ar bhealach tráthúil agus trédhearcach leis na páirtithe leasmhara ar fad faoi bhonn cirt, faoi chuspóirí agus faoi choinníollacha an nós imeachta. Ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann úsáid a bhaint as, inter alia, nósanna imeachta iomaíocha nó comparáideacha chun speictream raidió nó acmhainní uimhrithe a bhfuil luach eacnamaíoch eisceachtúil acu a shannadh. Agus na scéimeanna sin á riar acu, ba cheart d'údaráis inniúla cuspóirí na Treorach seo a chur san áireamh. Má fhaigheann Ballstát amach gur féidir cearta breise a chur ar fáil i mbanda, ba cheart dó tús a chur leis an bpróiseas ina chomhair sin.

(137)

Mar gheall ar an méadú ollmhór atá tagtha ar an éileamh ar speictream raidió, agus ar éileamh na n-úsáideoirí deiridh ar acmhainn leathanbhanda gan sreang, tá gá le réitigh rochtana mhalartacha, chomhlántacha, agus atá éifeachtúil ó thaobh speictrim de, lena n-áirítear córais ísealchumhachta rochtana gan sreang a bhfuil raon oibriúcháin beag acu, amhail líonraí achair logánta raidió (RLANanna) agus líonraí pointí rochtana ceallacha beaga lena mbaineann cumhacht íseal. Leis na córais rochtana chomhlántacha sin gan sreang, go háirithe pointí rochtana RLAN a bhfuil rochtain phoiblí orthu, méadaítear an rochtain atá ag úsáideoirí deiridh ar an idirlíon agus is féidir le hoibreoirí móibíleacha níos mó trácht móibíleach a dhíluchtú. Le RLANanna úsáidtear speictream raidió comhchuibhithe, gan gá le húdarú aonair nó ceart úsáide speictrim raidió. Go dtí seo, is úsáideoirí príobháideacha a úsáideann formhór na bpointí rochtana RLAN mar shíneadh logánta gan sreang ar a gceangal leathanbhanda fosaithe. Níor cheart cosc a bheith ar úsáideoirí deiridh, laistigh de shrianta a síntiúis idirlín féin, rochtain ar a RLAN féin a chomhroinnt le daoine eile, chun líon na bpointí rochtana atá ar fáil a mhéadú, go háirithe i gceantair dhlúthdhaonra, chun acmhainn sonraí gan sreang a uasmhéadú trí athúsáid a bhaint as speictream raidió, agus chun bonneagar leathanbhanda comhlántach gan sreang a chruthú a mbeidh rochtain ag úsáideoirí deiridh eile air. Dá bhrí sin, ba cheart srianta nach gá ar imscaradh agus idirnascadh phointí rochtana RLAN a bhaint chomh maith.

(138)

Údaráis phoiblí nó soláthraithe seirbhíse poiblí a úsáideann RLANanna ina n-áitreabh ar mhaithe lena bpearsanra, a gcuairteoirí nó a gcliaint, mar shampla chun an rochtain ar ríomhsheirbhísí rialtais a éascú nó chun faisnéis a sholáthar faoi iompar poiblí nó faoi bhainistiú tráchta ar bhóithre, d'fhéadfaidís rochtain a sholáthar freisin ar na pointí rochtana sin lena n-úsáid ghinearálta ag saoránaigh mar sheirbhís choimhdeach a ghabhann le seirbhísí a sholáthraíonn siad don phobal ar na háitribh sin, a mhéid a cheadaítear de réir na rialacha iomaíochta agus soláthair phoiblí. Thairis sin, maidir le soláthraí a sholáthraíonn an rochtain logánta sin ar líonraí cumarsáide leictreonaí laistigh de mhaoin phríobháideach nó de limistéar poiblí teoranta nó thart timpeall orthu ar bhonn neamhthráchtála nó mar sheirbhís choimhdeach de chuid gníomhaíochta eile nach mbraitheann ar an rochtain sin amhail baill theo RLAN a chuirtear ar fáil do chustaiméirí gníomhaíochtaí tráchtála eile nó don phobal i gcoitinne sa limistéar sin, is féidir é a bheith faoi réir údaruithe ginearálta i gcás cearta úsáide maidir le speictream raidió a chomhlíonadh ach níor cheart é a bheith faoi réir aon choinníollacha ná aon cheanglas a ghabhann le húdaruithe ginearálta is infheidhme maidir le soláthraithe líonraí nó seirbhísí cumarsáide leictreonaí poiblí ná oibleagáidí maidir le húsáideoirí deiridh nó idirnascadh. Ba cheart an soláthraí sin, áfach, a bheith fós faoi réir na rialacha dliteanais a leagtar amach i dTreoir 2000/31/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (34). Tá teicneolaíochtaí eile, amhail LiFi ag teacht chun cinn agus comhlánóidh siad cumais speictrim raidió reatha RLANanna agus pointí rochtana gan sreang sa chaoi go n-áireofar leo pointí rochtana solasbhunaithe is féidir a fheiceáil go hoptúil; is é a bheidh de thoradh air sin líonraí achair logánta hibrideacha lenar féidir cumarsáid optúil gan sreang a dhéanamh.

(139)

Ós rud é go bhféadfaidh pointí rochtana gan sreang ag a bhfuil raon beag, amhail mionchealla, picichealla, meitrichealla nó micrichealla, a bheith an-bheag agus go bhféadfaidh siad úsáid a bhaint as trealamh neamhshonraíoch atá cosúil le trealamh ródairí RLAN baile, nach gá aon cheadanna ina leith thar a bhfuil riachtanach maidir le húsáid speictrim raidió, agus é á chur san áireamh go mbíonn tionchar dearfach ag pointí rochtana ar úsáid speictrim raidió agus ar fhorbairt na cumarsáide gan sreang, ba cheart aon srian ar a n-imscaradh a bheith teoranta a mhéid is féidir. Mar thoradh air sin, chun imscaradh pointí rochtana gan sreang a bhfuil raon beag acu a éascú, agus gan dochar d'aon cheanglas is infheidhme a bhaineann le bainistiú speictrim raidió, níor cheart imscaradh feistí den sórt sin i bhfoirgnimh nach bhfuil cosanta go hoifigiúil mar chuid de thimpeallacht ainmnithe nó mar gheall ar a luach ailtireachta nó staire a bheith faoi réir aon cheadanna aonair ag na Ballstáit, cé is moite de chásanna a bhaineann leis an tsábháilteacht phoiblí. Chun na críche sin, ba cheart na saintréithe a ghabhann leo — amhail uasmhéid, meáchan agus saintréithe astaíochta – a shonrú ar leibhéal an Aontais ar bhealach comhréireach le haghaidh imscaradh áitiúil agus chun ardleibhéal cosanta a áirithiú don tsláinte phoiblí, mar a leagtar síos i Moladh 1999/519/CE. Le haghaidh pointí rochtana gan sreang a bhfuil raon beag acu a oibriú, ba cheart feidhm a bheith ag Airteagal 7 de Threoir 2014/53/AE. Tá an méid sin gan dochar do chearta maoine príobháidí a leagtar amach i ndlí an Aontais nó sa dlí náisiúnta. Ba cheart an nós imeachta maidir le hiarratais ar cheadúnais a mheas a shruthlíniú agus ba cheart gur gan dochar a bheadh sé d'aon chomhaontuithe tráchtála agus ba cheart aon chostas riaracháin a bhaineann leis a theorannú do na costais riaracháin a bhaineann leis an iarratas a phróiseáil. Ba cheart an próiseas maidir le measúnú a dhéanamh ar an iarraidh ar cheadúnas a bheith chomh tapa agus is féidir, agus i bprionsabal ní mhairfeadh sé tráth nach faide ná ceithre mhí.

(140)

Is suntasach líon na n-úsáideoirí deiridh a thugann cuairt ar fhoirgnimh phoiblí nó a bhaineann úsáid as bonneagar poiblí eile agus a dteastaíonn nascacht leo chun leas a bhaint as seirbhísí ríomhrialachais, ríomhiompair agus seirbhísí eile. Le bonneagar poiblí eile (amhail lampaí sráide, soilse tráchta, mar shampla, mar gheall ar a dlús, cuirtear suíomhanna an-luachmhar ar fáil chun cealla beaga a imscaradh. Gan dochar don deis atá ag na húdaráis inniúla imscaradh na bpointí rochtana gan sreang a bhfuil raon beag acu a chur faoi réir ceadanna aonair roimh ré, ba cheart ceart rochtana a bheith ag oibreoirí ar na suíomhanna poiblí sin chun freastal go leordhóthanach ar an éileamh. Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go gcuirfí ar fáil na foirgnimh phoiblí den sórt sin agus bonneagair phoiblí eile ar choinníollacha réasúnta le cealla beaga a imscaradh d'fhonn Treoir 2014/61/AE a chomhlánú agus gan dochar do na prionsabail a leagtar amach sa Treoir seo. Is cur chuige feidhmiúil atá i dTreoir 2014/61/AE agus ní fhorchuirtear oibleagáidí rochtain ar an mbonneagar fisiceach ach amháin nuair is cuid de líonra é agus i gcás ina bhfuil sé faoi úinéireacht nó in úsáid ag oibreoir líonraí, rud a fhágann go bhfuil roinnt mhaith foirgneamh atá faoi úinéireacht nó atá in úsáid ag údaráis phoiblí lasmuigh dá raon feidhme. Ós a choinne sin, ní gá oibleagáid shonrach a bheith ann maidir le bonneagar fisiciúil, amhail duchtanna nó cuaillí, a úsáidtear le haghaidh córas cliste iompair, atá faoi úinéireacht na n-oibreoirí líonraí (soláthraithe seirbhísí iompair nó soláthraithe líonraí cumarsáide leictreonaí poiblí), agus a dhéanann codanna de líonra a óstáil, agus mar sin, a thagann faoi raon feidhme na Treorach 2014/61/AE.

(141)

Forálacha na Treorach seo maidir le rochtain agus idirnascadh, tá feidhm acu maidir leis na líonraí cumarsáide leictreonaí poiblí. Ní fhorchuirtear oibleagáidí rochtana nó idirnasctha ar sholáthraithe líonraí nó seirbhísí cumarsáide leictreonaí nach don phobal na líonraí agus na seirbhísí sin faoin Treoir seo, ach i gcás ina mbaineann siad leas as rochtain ar líonraí poiblí ba cheart iad a chur faoi réir coinníollacha arna leagan síos ag na Ballstáit.

(142)

Tá réimse leathan mínithe leis an téarma “rochtain” agus, dá bhrí sin, is gá úsáid an téarma sin sa Treoir seo a shainmhíniú go cruinn, gan dochar don chaoi ar úsáidtear é i mbearta eile de chuid an Aontais. D'fhéadfadh sé gur le hoibreoir an líonra foluiteach nó na saoráidí foluiteacha nó go ligeann sé cuid díobh nó iad ar fad ar cíos.

(143)

I margadh oscailte agus iomaíoch níor cheart aon srianta a bheith ann lena gcuirfí cosc ar ghnóthais caibidlíocht a dhéanamh eatarthu féin faoi shocruithe rochtana agus idirnasctha, go háirithe maidir le comhaontuithe trasteorann, faoi réir rialacha iomaíochta a leagtar síos saCFAE. I gcomhthéacs margadh fíor-uile-Eorpach atá níos éifeachtúla a bhaint amach ina bhfuil iomaíocht éifeachtach, rogha níos leithne agus níos mó seirbhísí iomaíocha d'úsáideoirí deiridh, ba cheart do ghnóthais a fhaigheann iarrataí ar rochtain nó ar idirnascadh ó ghnóthais eile atá faoi réir údarú ginearálta chun líonraí nó seirbhísí cumarsáide leictreonaí a sholáthar don phobal na comhaontuithe sin a thabhairt i gcrích ar bhonn tráchtála agus ba cheart dóibh caibidlíocht a dhéanamh de mheon macánta.

(144)

Maidir le margaí ina bhfuil éagsúlachtaí móra fós idir gnóthais ó thaobh cumhacht chaibidlíochta de, agus ina mbraitheann roinnt gnóthas ar bhonneagar a chuireann dream eile ar fáil chun a gcuid seirbhísí a sholáthar, is iomchuí creat rialála a bhunú chun a áirithiú go bhfeidhmeoidh an margadh go héifeachtach. Ba cheart an chumhacht a bheith ag na húdaráis rialála náisiúnta, i gcás ina dteipfidh ar an gcaibidlíocht tráchtála, rochtain agus idirnascadh leordhóthanach chomh maith le hidir-inoibritheacht seirbhísí a bhaint amach chun leas na n-úsáideoirí deiridh. Go háirithe, is féidir leo idirnascacht ceann go ceann a áirithiú trí oibleagáidí comhréireacha a fhorchur ar ghnóthais atá faoi réir an údaraithe ghinearálta agus lena rialaítear rochtain ar úsáideoirí deiridh. Is é a d'fhéadfadh bheith i gceist le modhanna rochtana a rialú an nasc fisiceach chuig an úsáideoir deiridh (bíodh sé fosaithe nó móibíleach) a bheith faoi úinéireacht nó faoi rialú, nó an cumas an uimhir náisiúnta nó na huimhreacha náisiúnta is gá chun rochtain a fháil ar chríochphointe líonra úsáideora deiridh a athrú nó a tharraingt siar. B'amhlaidh an cás, mar shampla, dá gcuirfeadh oibreoirí líonra srian míréasúnta leis an rogha i leith rochtain ar thairseacha agus ar sheirbhísí idirlín d'úsáideoirí deiridh.

(145)

I bhfianaise phrionsabal an neamh-idirdhealaithe, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta a áirithiú gur féidir le gach gnóthas, is cuma faoina mhéid ná faoina shamhail ghnó, bíodh sé comhtháite go hingearach nó deighilte, idirnascadh de réir téarmaí agus coinníollacha réasúnta, d'fhonn idirnascacht ceann go ceann agus rochtain ar an idirlíon a sholáthar.

(146)

Maidir le bearta riaracháin nó dlíthiúla náisiúnta lena nasctar na téarmaí agus coinníollacha maidir le rochtain nó idirnascadh le gníomhaíochtaí an pháirtí atá ag lorg idirnascadh, agus go háirithe le méid a chuid infheistíochta i mbonneagar líonra, agus ní leis na seirbhísí idirnasctha nó rochtana arna soláthar, d'fhéadfadh na bearta sin an margadh a shaobhadh agus d'fhéadfadh sé, dá bhrí sin, nach bhfuil siad i gcomhréir leis na rialacha iomaíochta.

(147)

Aon oibreoirí líonra a rialaíonn rochtain ar a gcustaiméirí féin, déanann siad amhlaidh ar bhonn uimhreacha nó seoltaí uathúla ó raon uimhrithe nó seolacháin foilsithe. Is gá d'oibreoirí líonra eile a bheith in ann trácht a sheachadadh ar na custaiméirí sin agus, dá bhrí sin, is gá dóibh bheith in ann idirnascadh go díreach nó go hindíreach le chéile. Is iomchuí, mar sin, cearta agus oibleagáidí a leagan síos maidir le hidirnascadh a chaibidliú.

(148)

Is chun tairbhe úsáideoirí deiridh an idir-inoibritheacht agus is aidhm thábhachtach í sa chreat rialála sin. Tá an idir-inoibritheacht a spreagadh ar cheann de na cuspóirí a leagtar amach sa chreat sin do na húdaráis rialála náisiúnta agus údaráis inniúla eile. Foráiltear freisin sa chreat gur cheart don Coimisiún liosta caighdeán nó sonraíochtaí lena gcumhdófar soláthar seirbhísí a fhoilsiú, comhéadain theicniúla nó feidhmeanna líonra, mar bhonn chun comhchuibhiú sa chumarsáid leictreonach a spreagadh. Ba cheart do na Ballstáit úsáid caighdeán nó sonraíochtaí foilsithe a spreagadh a mhéid a bhfuil géarghá leis chun idir-inoibritheacht seirbhísí a áirithiú agus saoirse rogha a fheabhsú d'úsáideoirí.

(149)

Faoi láthair, braitheann nascacht ceann go ceann agus rochtain ar sheirbhísí éigeandála araon ar sheirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe a bheith á n-úsáid ag úsáideoirí deiridh. D'fhéadfadh easpa idir-inoibritheacht leordhóthanach idir seirbhísí cumarsáide a bheith i gceist le teacht chun cinn na teicneolaíochta amach anseo nó méadú ar úsáid seirbhísí cumarsáide idirphearsanta neamhspleách ar uimhir. D'fhéadfadh bacainní móra ar iontráil sa mhargadh agus constaicí ar nuálaíocht bhreise a bheith mar thoradh air sin, rud a chuirfeadh nascacht ceann go ceann éifeachtach idir úsáideoirí deiridh i mbaol mór.

(150)

I gcás ina dtiocfaidh na saincheisteanna idir-inoibritheachta sin chun cinn, ba cheart go mbeadh an Coimisiún in ann tuarascáil ó BEREC a iarraidh ar cheart measúnú fíorasach a bheith inti ar staid an mhargaidh ar leibhéal an Aontais agus ar leibhéal na mBallstát. Agus lánaird á tabhairt ar an tuarascáil ó BEREC agus ar an bhfianaise eile atá ar fáil agus na héifeachtaí ar an margadh inmheánach á gcur san áireamh, ba cheart don Choimisiún cinneadh a dhéanamh an gá idirghabháil rialála ó na húdaráis rialála náisiúnta nó ó údaráis inniúla eile. Má mheasann an Coimisiún gur cheart do na húdaráis rialála náisiúnta nó údaráis inniúla eile idirghabháil rialála den sórt sin a chur san áireamh, ba cheart go mbeadh sé in ann bearta cur chun feidhme a ghlacadh lena sonraítear cineál agus raon feidhme na n-idirghabhálacha rialála a d'fhéadfadh na húdaráis rialála náisiúnta nó údaráis inniúla eile a dhéanamh, lena n-áirítear go háirithe oibleagáidí ar na húdaráis agus ar sholáthraithe eile faisnéis ábhartha a fhoilsiú agus úsáid, modhnú agus athdháileadh na faisnéise sin a cheadú agus bearta eile chun úsáid éigeantach caighdeán nó sonraíochtaí a fhorchur ar na soláthraithe uile nó ar sholáthraithe sonracha.

(151)

Ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta nó údaráis inniúla eile measúnú a dhéanamh, i bhfianaise na n-imthosca náisiúnta sonracha, an gá aon idirghabháil a dhéanamh, agus an bhfuil bonn cirt léi sin, chun nascacht ceann go ceann a áirithiú, agus más amhlaidh atá, ba cheart dóibh oibleagáidí comhréireacha a fhorchur i gcomhréir le bearta cur chun feidhme an Choimisiúin ar sholáthraithe seirbhísí cumarsáide idirphearsanta atá neamhspleách ar uimhir, a bhfuil leibhéal suntasach cumhdaigh agus líon suntasach úsáideoirí acu. Ba cheart tuiscint leis an téarma suntasach gurb ionann cumhdach geografach, mar aon le líon úsáideoirí deiridh an tsoláthraí lena mbaineann, agus tairseach chriticiúil, ag féachaint don spriocnascacht ceann go ceann a áirithiú idir úsáideoirí deiridh. Soláthraithe ag a bhfuil líon teoranta úsáideoirí deiridh nó ag a bhfuil clúdach geografach teoranta nach gcuirfeadh ach go fánach le baint amach na sprice sin, níor cheart go mbeadh siad faoi réir oibleagáidí idir-inoibritheachta den sórt sin de ghnáth.

(152)

I gcásanna nach mbeidh rochtain ag gnóthais ar mhalairtí inmharthana ar shreangú, cáblaí agus saoráidí gaolmhara taobh istigh d'fhoirgnimh nó a fhad leis an gcéad phointe comhchruinnithe nó dáileacháin, agus chun buntáistí iomaíochais a chur chun cinn d'úsáideoirí deiridh, ba cheart na húdarás rialála náisiúnta a chumhachtú chun oibleagáidí rochtana a fhorchur ar gach gnóthas, cé go bhfuil sé ainmnithe mar gnóthas a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh aige. Sa chomhthéacs sin, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta na bacainní teicniúla agus eacnamaíocha ar fad ar mhacasamhlú líonraí sa todhchaí a chur san áireamh. Ós rud é gur féidir le hoibleagáidí den sórt sin a bheith cunórach i gcásanna áirithe, gur féidir leo an bonn a bhaint de na dreasachtaí i gcomhair infheistíochtaí, agus gur féidir leo suíomh na n-imreoirí ceannasacha a neartú, níor cheart iad a fhorchur ach amháin i gcás ina bhfuil bonn cirt leo agus ina bhfuil siad comhréireach le hiomaíocht inbhuanaithe a bhaint amach sna margaí ábhartha. Fiú agus bonneagar amháin den sórt sin ann cheana féin, níor cheart an chiall a bhaint as sin gur léiriú é gur féidir a chuid acmhainní a mhacasamhlú. I gcás inar gá, i gcomhar le hoibleagáidí rochtana den sórt sin, ba cheart go mbeadh gnóthais in ann a bheith ag brath freisin ar na hoibleagáidí chun rochtain a chur ar fáil don bhonneagar fisiciúil ar bhonn Threoir 2014/61/AE. Aon oibleagáidí a fhorchuireann an t-údarás rialála náisiúnta faoin Treoir seo, ba cheart dóibh a bheith i gcomhréir le cinntí arna nglacadh ag údaráis inniúla eile faoi Treoir 2014/61/AE chun rochtain a áirithiú ar bhonneagar fisiceach taobh istigh d'fhoirgnimh nó a fhad leis an gcéad phointe rochtana.

(153)

Ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta a bheith in ann, a mhéid is gá, oibleagáidí a fhorchur ar ghnóthais chun rochtain a chur ar fáil ar na saoráidí dá dtagraítear in iarscríbhinn a ghabhann leis an Treoir seo, eadhon comhéadain feidhmchláir (API) agus eolairí leictreonacha clár (EPGanna), chun rochtain a áirithiú d'úsáideoirí deiridh ní hamháin ar raidió digiteach agus ar sheirbhísí craoltóireachta teilifíse ach ar sheirbhísí comhlántacha lena mbaineann freisin. Ba cheart go mbeifí in ann a áirithiú sna seirbhísí comhlántacha sin seirbhísí atá bainteach le cláir atá ceaptha chun rochtain a fheabhsú d'úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas, agus seirbhísí teilifíse nasctha atá bainteach le cláir.

(154)

Tá sé tábhachtach, agus measúnú á dhéanamh ag na húdaráis rialála náisiúnta ar an bpointe comhchruinnithe nó dáileacháin a bhfuil rún acu rochtain a fhorchur ina leith, go roghnófaí pointe i gcomhréir le treoirlínte BEREC. Is mó an tairbhe a bhainfidh iomaíocht bhonneagair agus leathadh amach na líonraí fíor-ardacmhainne as pointe atá níos gaire d'úsáideoirí deiridh a roghnú. Ar an gcaoi seo, ba cheart don údarás rialála náisiúnta breathnú ar dtús ar phointe a roghnú atá laistigh d'fhoirgneamh nó díreach lasmuigh d'fhoirgneamh. D'fhéadfadh bonn cirt a bheith le hoibleagáidí rochtana a shíneadh do shreangú agus cáblaí thar an gcéad phointe comhchruinnithe nó dáileacháin, ach na hoibleagáidí sin a theorannú do phointí atá chomh gar agus is féidir d'úsáideoirí deiridh, ar pointí iad a bhfuil ar a gcumas líon leordhóthanach úsáideoirí deiridh a óstáil, i gcás ina léirítear go mbíonn bacainní arda buana fisiciúla nó eacnamaíocha ar an macasamhlú, rud a fhágann go mbíonn fadhbanna iomaíochta suntasacha nó teipeanna margaidh ann ar an leibhéal miondíola, lena ndéantar dochar do na húsáideoirí deiridh. Chun measúnú a dhéanamh ar inmhacasamhlaitheacht eilimintí líonra is gá athbhreithniú ar an margadh, rud atá difriúil ó anailís lena ndéantar measúnú ar chumhacht shuntasach margaidh, agus mar sin, ní gá don údarás rialála náisiúnta cumhacht shuntasach margaidh a bhunú chun na hoibleagáidí sin a fhorchur. Os a choinne sin, chun athbhreithniú mar sin a dhéanamh is gá measúnú eacnamaíoch leordhóthanach a dhéanamh ar dhálaí margaidh, lena bhunú an gcomhlíontar na coinníollacha is gá chun oibleagáidí a fhorchur thar an gcéad phointe comhchruinnithe nó dáileacháin. Is mó an seans go dteastófaí oibleagáidí breise rochtana i limistéir gheografacha ina bhfuil riosca níos mó, ó thaobh cúrsaí gnó de, ag baint le leathadh amach bonneagar malartach, mar shampla de bharr dlús íseal daonra nó líon teoranta foirgneamh ilteaghaise. Os a choinne sin, má tá dlús ard teaghlach ann d'fhéadfadh sin a léiriú nach gá oibleagáidí den sórt sin a fhorchur. Ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta a mheas freisin an mbeadh an acmhainneacht ag na hoibleagáidí sin suíomh na ngnóthas a ainmnítear mar ghnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach margaidh acu a neartú. Ba cheart go mbeadh na húdaráis rialála náisiúnta in ann rochtain ar eilimintí líonra gníomhacha nó fíorúla a fhorchur, ar comhpháirteanna iad a úsáidtear chun seirbhísí a chur ar fáil i mbonneagar den sórt sin, dá mba rud é go mbeadh rochtain ar chomhpháirteanna neamhghníomhacha neamhéifeachtúil go heacnamaíoch nó dodhéanta go fisiciúil, agus más rud é go measann an t-údarás rialála náisiúnta, in éagmais idirghabháil den sórt sin, go rachfaí timpeall ar chuspóir na hoibleagáide rochtana. D'fhonn feabhas a chur ar an gcleachtas rialála comhsheasmhach ar fud an Aontais, ba cheart don Choimisiún a bheith in ann a cheangal ar an údarás rialála náisiúnta a dhréachtbhearta lena leathnaítear na hoibleagáidí rochtana thar an gcéad phointe comhchruinnithe nó dáileacháin a tharraingt siar nuair a chomhroinneann BEREC an t-amhras mór atá ar an gCoimisiún i ndáil le comhoiriúnacht an dréachtbhirt le dlí an Aontais agus go háirithe cuspóirí rialála na Treorach seo.

(155)

Sna cásanna sin, chun prionsabal na comhréireachta a chomhlíonadh, is féidir gurb iomchuí do na húdaráis rialála náisiúnta catagóirí áirithe úinéirí nó gnóthas, nó iad araon, a dhíolmhú ó oibleagáidí a théann thar an gcéad phointe comhchruinnithe nó dáileacháin, ar cheart do na húdaráis rialála náisiúnta a chinneadh, ar an bhforas go bhféadfadh oibleagáid rochtana nach bhfuil bunaithe ar cé acu a ainmnítear gnóthas mar gnóthas a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh aige a gcás gnó maidir le heilimintí líonra a imscaradh tamall roimhe sin a chur i mbaol, go háirithe ag tionscnaimh bheaga áitiúla. Níor cheart gnóthais nach ndéanann ach mórdhíol amháin a bheith faoi réir na n-oibleagáidí rochtana sin má thairgeann siad rochtain mhalartach éifeachtach ar bhonn tráchtála ar líonra fíor-ardacmhainne, ar théarmaí agus coinníollacha cothroma, neamh-idirdhealaitheacha agus réasúnta, lena n-áirítear maidir le praghsanna. Ba cheart go bhfeadfaí an díolúine sin a shíneadh chuig soláthraithe eile ar na téarmaí céanna. D'fhéadfadh sé nárbh iomchuí an díolúine sin do sholáthraithe atá ag fáil cistiú poiblí.

(156)

Is féidir comhroinnt bonneagair éighníomhaigh a úsáidtear chun seirbhísí cumarsáide leictreonaí gan sreang a sholáthar i gcomhréir le prionsabail dhlí na hiomaíochta, a bheith úsáideach go háirithe chun nascacht fíor-ardacmhainne a uasmhéadú ar fud an Aontais, go háirithe i limistéir ina bhfuil an dlús daonra níos ísle agus ina mbeadh macasamhlú dodhéanta agus ina mbeadh baol ann nach mbeadh teacht ag úsáideoirí deiridh ar an nascacht sin. Ba cheart cumhacht a thabhairt do na húdaráis rialála náisiúnta nó údaráis inniúla eile, go heisceachtúil, comhroinnt nó rochtain fánaíochta logánta a fhorchur, i gcomhréir le dlí an Aontais, má bunaíodh an fhéidearthacht sin go soiléir sna coinníollacha bunaidh maidir le cearta úsáide a dheonú agus má léirítear leo go bhfuil na tairbhí a bhaineann le comhroinnt den sórt sin ó thaobh dul i ngleic le bacainní eacnamaíocha nó fisiciúla dosháraithe agus nach maith nó nach ann in aon chor do rochtain ar líonraí nó ar sheirbhísí, agus ag cur san áireamh roinnt fachtóirí, lena n-áirítear go háirithe an gá atá le cumhdach feadh na mórbhealaí iompair, le rogha agus le cáilíocht seirbhíse níos fearr d'úsáideoirí deiridh chomh maith leis an ngá na tionscnaimh maidir le leathadh amach bonneagair a choinneáil. I gcásanna nach bhfuil aon rochtain ag úsáideoirí deiridh, agus nach leor bonneagar neamhghníomhach a roinnt chun aghaidh a thabhairt ar an gcás, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta a bheith in ann oibleagáidí a fhorchur maidir le roinnt an bhonneagair ghníomhaigh. Leis sin, beidh an tsolúbthacht ag na húdaráis rialála náisiúnta nó údaráis inniúla eile i gcónaí an oibleagáid chomhroinnte nó rochtana is iomchuí a roghnú, oibleagáid ar cheart di a bheith comhréireach agus ar cheart údar a bheith léi bunaithe ar chineál na faidhbe a sainaithníodh.

(157)

Cé gurb iomchuí d'údarás rialála náisiúnta nó údarás inniúil eile, i roinnt imthosca, oibleagáidí a fhorchur ar ghnóthais cé go bhfuil siad ainmnithe mar gnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh acu chun cuspóirí amhail nascacht ceann go ceann nó idir-inoibritheacht seirbhísí a bhaint amach, is gá a áirithiú, áfach, go bhforchuirfí na hoibleagáidí sin i gcomhréir leis an gcreat rialála agus, go háirithe, i gcomhréir lena nósanna imeachta um fhógra a thabhairt. Níor cheart oibleagáidí den sórt sin a fhorchur ach amháin d'fhonn cuspóirí na Treorach seo a bhaint amach, agus i gcás ina bhfuil údar oibiachtúil leo agus ina bhfuil siad trédhearcach, comhréireach agus neamh-idirdhealaitheach ar mhaithe leis an éifeachtúlacht, iomaíocht inbhuanaithe, infheistíocht éifeachtach agus nuálaíocht a chur chun cinn, agus an leas is fearr is féidir a thabhairt d'úsáideoirí deiridh, agus forchuirfear iad i gcomhréir leis na nósanna imeachta ábhartha um fhógra a thabhairt.

(158)

Ionas go sárófar bacainní eacnamaíocha nó fisiciúla dosháraithe maidir le seirbhísí nó líonraí a sholáthar d'úsáideoirí deiridh a bhraitheann ar úsáid speictrim raidió agus in áiteanna ina bhfuil bearnaí sa chlúdach móibíleach go fóill, d'fhéadfadh sé gur gá rochtain a thabhairt ar bhonneagar éighníomhach nó an bonneagar sin a chomhroinnt, nó i gcásanna nach leor sin, bonneagar gníomhach a chomhroinnt, nó comhaontuithe rochtana fánaíochta logánta a dhéanamh. Gan dochar d'oibleagáidí comhroinnte a ghabhann leis na cearta úsáide ar bhonn forálacha eile na Treorach seo, agus go háirithe bearta chun iomaíocht a chur chun cinn, i gcás ina bhfuil sé beartaithe ag údaráis náisiúnta rialála nó údaráis inniúla eile bearta a dhéanamh chun comhroinnt bonneagair éighníomhaigh a fhorchur nó i gcás nach leor rochtain agus comhroinnt éighníomhach, comhroinnt bonneagair ghníomhaigh nó comhaontuithe rochtana fánaíochta logánta a fhorchur, féadfar iarraidh orthu freisin an riosca féideartha a mheas do rannpháirtithe sa mhargadh i limistéir nach ndéantar freastal mar is cóir orthu.

(159)

D'fhéadfadh sé nach leor rialacha iomaíochta astu féin i gcónaí chun éagsúlacht chultúrtha agus iolrachas na meán a áirithiú i réimse na teilifíse digití. Mar thoradh ar an dul chun cinn atá déanta ó thaobh na teicneolaíochta agus an mhargaidh de, is gá athbhreithniú a dhéanamh ar na hoibleagáidí maidir le rochtain choinníollach a sholáthar ar bhealach cothrom, réasúnta agus neamh-idirdhealaitheach ar bhonn rialta, arna dhéanamh ag Ballstát dá mhargadh náisiúnta, chun a chinneadh go háirithe an bhfuil bonn cirt ann maidir le heolairí leictreonacha clár (EPGanna) agus comhéadain feidhmchláir (APInna) a áireamh faoi na hoibleagáidí, a mhéid is gá chun inrochtaineacht d'úsáideoirí deiridh ar sheirbhísí craoltóireachta digití sonracha a áirithiú. Ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann na seirbhísí craoltóireachta digití nach mór rochtain úsáideoirí deiridh orthu a áirithiú le haon bhealach reachtach, rialála nó riaracháin a mheasann siad a bhfuil gá leis a shonrú.

(160)

Ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann cead a thabhairt dá n-údarás rialála náisiúnta freisin athbhreithniú a dhéanamh ar oibleagáidí maidir le rochtain choinníollach ar sheirbhísí craoltóireachta digití chun a mheas, trí anailís mhargaidh, ar cheart na coinníollacha do ghnóthais nach bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh ábhartha acu a tharraingt siar nó a leasú. Níor cheart tarraingt siar nó leasú den sórt sin dochar a dhéanamh do rochtain úsáideoirí deiridh ar na seirbhísí sin ná don deis ar iomaíocht éifeachtach.

(161)

Tá gá le hoibleagáidí ex ante in imthosca áirithe chun a áirithiú go dtiocfaidh margadh iomaíoch chun cinn; le dálaí margaidh mar sin thabharfaí spreagadh d'imscaradh agus d'úsáid líonraí agus seirbhísí fíor-ardacmhainne agus d'uasmhéadú na tairbhe d'úsáideoirí deiridh. Is ionann an sainmhíniú ar chumhacht shuntasach sa mhargadh a úsáidtear sa Treoir seo agus coincheap na ceannasachta mar a shainmhínítear i gcásdlí na Cúirte Breithiúnais.

(162)

Is féidir le dhá ghnóthas nó níos mó suíomh ceannasach comhchoiteann a bheith acu sa mhargadh, ní hamháin i gcás ina bhfuil nasc struchtúrach nó naisc eile eatarthu, ach freisin i gcás ina bhfuil struchtúr an mhargaidh lena mbaineann fabhrach d'éifeachtaí comhordaithe, is é sin le rá, spreagtar leis an struchtúr sin iompraíocht frithiomaíoch chomhthreomhar nó ailínithe ar an margadh.

(163)

Tá sé riachtanach nach bhforchuirfí oibleagáidí rialála ex ante ach ar mhargadh mórdhíola ina bhfuil gnóthas amháin nó níos mó a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh acu, d'fhonn iomaíocht inbhuanaithe a áirithiú, agus i gcás nach leor na leigheasanna i dlí na hiomaíochta ar an leibhéal náisiúnta nó ar leibhéal an Aontais chun aghaidh a thabhairt ar an bhfadhb. Tá treoirlínte dréachtaithe ag an gCoimisiún ar leibhéal an Aontais i gcomhréir le prionsabail dhlí na hiomaíochta lena gcloí leo ag na húdaráis rialála náisiúnta agus iad ag meas an bhfuil an iomaíocht i margadh ar leith éifeachtach agus, chomh maith leis sin, cumhacht shuntasach sa mhargadh á meas acu. Ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta anailís a dhéanamh an bhfuil margadh táirge nó seirbhíse ar leith iomaíoch go héifeachtach i limistéar geografach ar leith; d'fhéadfadh sé gurb é sin críoch iomlán an Bhallstáit lena mbaineann nó cuid den chríoch sin nó codanna comharsanachta críoch Ballstát a meastar iad a bheith le chéile. Ba cheart bheith san áireamh in anailís ar iomaíocht éifeachtach anailís an bhféadfadh an margadh a bheith iomaíoch, agus dá bhrí sin, an bhfuil aon easpa iomaíocht éifeachtach buan. Ba cheart aghaidh a thabhairt sna treoirlíne sin freisin ar cheist na margaí nua atá ag teacht chun cinn; is dóigh go mbeadh sciar suntasach den mhargadh sin, de facto, ag an té atá chun cinn sa mhargadh ach níor cheart é a bheith faoi réir oibleagáidí míchuí. Ba cheart don Choimisiún athbhreithniú a dhéanamh ar na treoirlínte go rialta, go háirithe tráth athbhreithnithe ar an dlí atá ann cheana, agus aird á tabhairt aige ar chásdlí na Cúirte Breithiúnais atá ag teacht chun cinn, ar an machnamh eacnamaíoch agus ar thaithí iarbhír an mhargaidh d'fhonn a áirithiú go mbeidh siad fós iomchuí i margadh atá ag forbairt go tapa. Beidh ar na húdaráis rialála náisiúnta obair i gcomhar le chéile más margadh trasnáisiúnta an margadh ábhartha.

(164)

Agus cinneadh á dhéanamh acu an bhfuil cumhacht shuntasach i margadh sonrach ag gnóthas, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta gníomhú i gcomhréir le dlí an Aontais agus lánaird a thabhairt ar na treoirlínte ón gCoimisiún maidir le hanailís mhargaidh agus ar an measúnú ar chumhacht shuntasach sa mhargadh.

(165)

Ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta na margaí geografacha ábhartha laistigh dá gcríoch a shainiú agus aird á tabhairt acu ar an Moladh ón gCoimisiún maidir leis na margaí ábhartha táirgí agus seirbhísí (“an Moladh”) arna ghlacadh de bhun na Treorach seo agus aird á tabhairt ar imthosca náisiúnta agus áitiúla. Dá bhrí sin, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta anailís a dhéanamh ar a laghad ar na margaí atá sa Mholadh, lena n-áirítear na margaí sin atá liostaithe ach nach rialáiltear níos mó sa chomhthéacs sonrach náisiúnta nó áitiúil. Ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta anailís a dhéanamh freisin ar na margaí nach bhfuil sa Mholadh, ach a rialáiltear laistigh de chríoch a ndlínse ar bhonn na n-anailísí margaidh a rinneadh cheana, nó margaí eile, má tá foras leordhóthanach ann chun a mheas gur féidir an trí chritéar dá bhforáiltear sa Treoir seo a chomhlíonadh.

(166)

Is féidir margaí trasnáisiúnta a shainiú nuair a bhíonn bonn cirt leis de réir an tsainmhínithe ar mhargadh geografach, agus aird ar na cúinsí ar fad ó thaobh an tsoláthair agus an éilimh de i gcomhréir le prionsabail dhlí na hiomaíochta. Is é BEREC an comhlacht is iomchuí chun an anailís sin a dhéanamh; rachaidh taithí chomhchoiteann chuimsitheach na n-údarás rialála náisiúnta chun tairbhe dó agus é ag sainiú margaí ar an leibhéal náisiúnta. Ba cheart imthosca náisiúnta a chur san áireamh agus anailís ar na margaí trasnáisiúnta a d'fhéadfadh a bheith ann á déanamh. Má dhéantar margaí trasnáisiúnta a shainiú agus más gá idirghabháil rialála, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta lena mbaineann obair i gcomhar le chéile chun an fhreagairt rialála iomchuí a shainaithint, lena n-áirítear an próiseas maidir le fógra a thabhairt don Choimisiún. Is féidir leo obair i gcomhar le chéile ar an gcaoi chéanna i gcás nach sainaithnítear margaí trasnáisiúnta ach go bhfuil dálaí an mhargaidh ar a gcríocha féin sách aonfhoirmeach chun go ndéanfaidh cur chuige rialála comhordaithe tairbhe dóibh, mar shampla i gcás ina bhfuil na costais, struchtúir an mhargaidh nó na hoibreoirí mórán mar an gcéanna nó i gcás éileamh trasnáisiúnta nó inchomparáide na n-úsáideoirí deiridh.

(167)

In imthosca áirithe, sainmhínítear margaí geografacha mar mhargaí náisiúnta nó fonáisiúnta, mar shampla toisc go bhfuil leathadh amach na líonraí ina sholáthar náisiúnta nó áitiúil, rud a chinneann teorainneacha na cumhachta a d'fhéadfadh a bheith ag gnóthais sa mhargadh i leith an tsoláthair mórdhíola, ach fós féin éileamh suntasach trasnáisiúnta a bheith ann ó cheann amháin nó níos mó de chatagóirí na n-úsáideoirí deiridh. Is féidir leis seo a bheith amhlaidh go háirithe d'éileamh ó úsáideoirí deiridh gnó a bhfuil oibríochtaí saoráidí acu ag suíomhanna iomadúla i mBallstáit éagsúla. Mura bhfuil na soláthróirí ag freastal go leordhóthanach ar an éileamh trasnáisiúnta sin, mar shampla má tá siad ilroinnte feadh teorainneacha náisiúnta nó ilroinnte go háitiúil, éireoidh bacainn mhargaidh inmheánaigh. Dá bhrí sin, ba cheart cumhacht a thabhairt do BEREC treoirlínte a sholáthar d'údaráis rialála náisiúnta maidir leis an gcur chuige rialála comhchoiteann chun a áirithiú gur féidir freastal ar an éileamh trasnáisiúnta ar bhealach sásúil, lena dtabharfar bonn d'idir-inoibritheacht táirgí rochtana mórdhíola ar fud an Aontais agus ionas go mbeifear in ann éifeachtúlachtaí agus barainneachtaí scála a bhaint amach d'ainneoin go bhfuil an soláthar ilroinnte. Ba cheart go mbeadh tionchar ag treoirlínte BEREC ar na roghanna a dhéanfaidh údaráis rialála náisiúnta agus cuspóir an mhargaidh inmheánaigh á shaothrú acu agus oibleagáidí rialála á bhforchur acu ar ghnóthais a ainmnítear mar ghnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach acu sa mhargadh ar an leibhéal náisiúnta agus ag an am céanna treoir a thabhairt maidir le comhchuibhiú sonraíochtaí teicniúla táirgí rochtana mórdhíola atá in ann freastal ar éileamh trasnáisiúnta den chineál sin a sainaithníodh, chun leasa an mhargaidh inmheánaigh.

(168)

Ar deireadh thiar is é atá mar chuspóir le haon idirghabháil rialála ex ante ná sochair a bhaint amach d'úsáideoirí deiridh ó thaobh praghais, cáilíochta agus rogha de trí mhargaí miondíola a dhéanamh iomaíoch go héifeachtúil ar bhonn inbhuanaithe. Is dealraitheach go dtiocfaidh sé chun solais de réir a chéile d'údaráis rialála náisiúnta go mbeidh a lán margaí miondíola iomaíoch fiú amháin d'éagmais na rialála mórdhíola, go háirithe agus feabhsuithe a mheastar a thiocfaidh ar an nuálaíocht agus ar an iomaíocht á gcur san áireamh.

(169)

Is é sainaithint na margaí mórdhíola atá faoi réir rialáil ex ante an pointe tosaigh óna ndéanfaidh údaráis rialála náisiúnta anailís ar na margaí miondíola comhfhreagracha. Déantar an anailís ar iomaíocht éifeachtúil, idir leibhéal miondíola is leibhéal mórdhíola, ó dhearcadh réamhbhreathnaitheach i gcaitheamh tréimhse ama ar leith, agus bíonn sé sin bunaithe ar dhlí na hiomaíochta, lena n-áirítear cásdlí ábhartha na Cúirte Breithiúnais, de réir mar is iomchuí. Má chinntear go mbeadh margadh miondíola iomaíoch go héifeachtúil d'éagmais na rialála mórdhíola ex ante ar na margaí ábhartha comhfhreagracha, ba cheart go gcinnfeadh an t-údarás rialála náisiúnta nach bhfuil gá le rialáil a thuilleadh ar an leibhéal mórdhíola ábhartha.

(170)

Le linn an athraithe a tharlóidh de réir a chéile ar na margaí dírialáilte, beidh níos mó is níos mó comhaontuithe tráchtála ann, lena n-áirítear le haghaidh comhinfheistíochta agus rochtana, idir oibreoirí, agus más rud é go mbeidh na comhaontuithe sin inbhuanaithe agus go gcuirfidh siad feabhas ar iomaíocht, is féidir leo seasamh leis an gcinneadh nach bhfuil gá a thuilleadh rialáil ex ante a dhéanamh ar mhargadh mórdhíola áirithe. Bheadh feidhm ag loighic dá samhail droim ar ais, maidir le comhaontuithe tráchtála a ndéantar foirceannadh neamh-intuartha orthu ar mhargadh dírialáilte. Ba cheart go gcuirfí san áireamh, agus anailís á déanamh ar na comhaontuithe sin, gur féidir leis an rialáil féin úinéirí líonraí a spreagadh chun dul i mbun caibidlíocht tráchtála. D'fhonn a áirithiú go dtabharfar aird leordhóthanach ar thionchar na rialála a forchuireadh ar mhargaí gaolmhara agus cinneadh á dhéanamh cibé acu an bhfuil údar maith le rialáil ex ante ar mhargadh áirithe, ba cheart go n-áiritheodh údaráis rialála náisiúnta go ndéanfar anailís chomhsheasmhach ar mhargaí, agus i gcás inar féidir, a áirithiú go ndéanfar na hanailísí sin ag an am céanna, nó chomh cóngarach dá chéile ó thaobh ama de agus is féidir.

(171)

Agus measúnú á dhéanamh ar rialáil mhórdhíola chun fadhbanna a réiteach ar an leibhéal miondíola, ba cheart go gcuirfeadh údaráis rialála náisiúnta san áireamh gur féidir le roinnt margaí mórdhíola ionchur réamhtheachtach mórdhíola a sholáthar, le haghaidh margadh miondíola áirithe, agus os a choinne sin, is féidir le margadh mórdhíola amháin ionchur réamhtheachtach mórdhíola a sholáthar le haghaidh margaí miondíola éagsúla. Thairis sin, is féidir le tionchar ar an dinimic iomaíochta i margadh áirithe a bheith ag margaí atá comhtheagmhálach leis, ach gan gaol ingearach a bheith acu lena chéile, mar shampla idir margaí áirithe fosaithe agus móibíleacha. Ba cheart d'údaráis rialála náisiúnta an measúnú sin a dhéanamh ar gach margadh mórdhíola indibhidiúil a bhfuiltear á mheas le haghaidh rialála, ag tosú leis na leigheasanna atá ann chun rochtain a sholáthar ar bhonneagar sibhialta, toisc go gcuidíonn na leigheasanna sin de ghnáth le hiomaíocht níos inbhuanaithe a bhaint amach, lena n-áirítear iomaíocht bonneagair, agus ina dhiaidh sin anailís a dhéanamh ar aon mhargaí mórdhíola a meastar iad a bheith faoi réir rialáil ex ante agus iad curtha in ord de réir a n-oiriúnachta dóchúla a bheith in ann dul i ngleic le fadhbanna iomaíochta sainaitheanta ar an leibhéal miondíola. Agus an cinneadh á dhéanamh cén leigheas sonrach a fhorchuirfear, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta measúnú a dhéanamh ar a fhéideartha is a bheadh sé go teicniúil an leigheas sin a fhorchur agus measúnú costais is tairbhe a dhéanamh, ag féachaint dá oiriúnaí is a bheadh an leigheas sin chun dul i ngleic leis na fadhbanna iomaíochta a sainaithníodh ar an leibhéal miondíola, agus iomaíocht a chumasú bunaithe ar dhifreáil agus neodracht theicneolaíoch. Ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta breithniú a dhéanamh ar na hiarmhairtí a d'eascródh as aon leigheas sonrach a fhorchur a d'fhéadfadh, mura mbeadh sé indéanta ach i gcineálacha áirithe líonraí, a bheith ina dhídhreasacht ó thaobh líonraí fíor-ardacmhainne a imscaradh chun leasa na n-úsáideoirí deiridh.

(172)

Gan dochar do phrionsabal na neodrachta teicneolaíche, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta dreasachtaí a chur ar fáil trí na leigheasanna arna bhforchur, agus, i gcás inar féidir, roimh leathadh amach an bhonneagair, le haghaidh ailtireacht líonra solúbtha, oscailte a fhorbairt, lena laghdófaí amach anseo an t-ualach agus an chastacht a bhainfeadh le leigheasanna arna bhforchur ag céim níos déanaí. Ag gach céim den mheasúnú, sula gcinnfidh an t-údarás rialála náisiúnta cibé ar cheart aon leigheas breise, ar mó an t-ualach a bhainfeadh leis, a fhorchur ar an ngnóthas a ainmnítear mar ghnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh aige, ba cheart go mbeadh sé d'aidhm ag an údarás sin a chinneadh cibé acu an mbeadh an margadh miondíola lena mbaineann ina mhargadh fíor-iomaíoch, agus socruithe tráchtála ábhartha nó aon imthosca eile margaidh mórdhíola á gcur san áireamh freisin, lena n-áirítear cineálacha eile rialála atá i bhfeidhm cheana féin, amhail mar shampla oibleagáidí rochtana ginearálta ar shócmhainní nó oibleagáidí neamh-inmhacasamhlaithe arna bhforchur de bhun Threoir 2014/61/AE, agus aon rialachán a mheasann údarás rialála náisiúnta é a bheith iomchuí le haghaidh gnóthas a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh aige. Le measúnú den chineál sin, arb é atá mar aidhm aige a áirithiú nach bhforchuirfear ach na leigheasanna is iomchuí atá riachtanach chun aghaidh a thabhairt go héifeachtach ar na fadhbanna a sainaithníodh san anailís ar an margadh, ní chuirtear cosc ar údarás rialála náisiúnta a chinneadh, i gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, gurb é meascán de leigheasanna den chineál sin an bealach is lú cunórtas, fiú más éagsúil déine na leigheasanna sin. Fiú amháin mura n-eascróidh sainmhíniú ar mhargaí geografacha ar leith as na héagsúlachtaí sin, ba cheart go mbeadh siad in ann údar a thabhairt do dhifreáil a dhéanamh idir na leigheasanna iomchuí arna bhforchur, i bhfianaise na n-éagsúlachtaí i ndéine na srianta iomaíochta.

(173)

Meastar rialáil ex ante a fhorchuirtear ar an leibhéal mórdhíola, nach bhfuil i bprionsabal chomh cunórach céanna is atá rialáil mhiondíola, a bheith leordhóthanach chun dul i ngleic le fadhbanna iomaíochta a d'fhéadfadh teacht chun cinn ar an margadh nó sna margaí miondíola iartheachtacha gaolmhara. Léiríonn an dírialáil a tharla de réir a chéile ar na margaí miondíola ar fud an Aontais feidhmiú na hiomaíochta ó bhí an creat rialála um chumarsáid leictreonach i bhfeidhm. Thairis sin, ba cheart na rialacha a shimpliú a bhaineann le forchur na leigheasanna ex ante ar ghnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh acu agus na rialacha sin a dhéanamh níos intuartha, i gcás inar féidir. Dá bhrí sin, ba cheart go dtabharfaí tús áite do rialuithe rialála ex ante a fhorchur bunaithe ar cé acu a ainmnítear gnóthas mar gnóthas a bhfuil chumhacht shuntasach sa mhargadh aige chumhacht shuntasach sa mhargadh i margaí mórdhíola.

(174)

I gcás ina dtarraingeoidh údarás rialála náisiúnta siar rialáil mhórdhíola ba cheart dó tréimhse iomchuí fógra a shainiú chun a áirithiú go ndéanfar aistriú inbhuanaithe chuig margadh dírialáilte. Agus an tréimhse fógra sin á sainiú, ba cheart don údarás rialála náisiúnta na comhaontuithe atá ann cheana féin idir soláthraithe rochtana agus cuardaitheoirí rochtana a chur san áireamh, ar comhaontuithe iad a rinneadh ar bhonn na n-oibleagáidí rialála a forchuireadh. Go háirithe, féadfaidh na comhaontuithe sin cosaint dhlíthiúil chonarthach a thabhairt do chuardaitheoirí rochtana ar feadh tréimhse chinntithe. Ba cheart don údarás rialála náisiúnta an fhíorfhéidearthacht a chur san áireamh go mbainfeadh rannpháirtithe sa mhargadh leas as aon rochtain mhórdhíola tráchtála nó aon tairiscintí comhinfheistíochta is féidir a bheith sa mhargadh agus an gá atá le harbatráiste féideartha rialála ar feadh tréimhse fhadaithe a sheachaint. Ba cheart go mbreithneofaí, sna socruithe aistrithe arna mbunú ag an údarás rialála náisiúnta, méid agus fad an fhaireacháin rialála sna comhaontuithe a bhí ann cheana féin, a luaithe agus a chuirfear tús leis an tréimhse fógra.

(175)

Chun deimhneacht a sholáthar do rannpháirtithe sa mhargadh maidir leis na coinníollacha rialála, is gá teorainn ama a chur le hathbhreithnithe margaidh. Tá sé tábhachtach anailís mhargaidh a dhéanamh ar bhonn rialta agus laistigh de thréimhse ama réasúnta agus iomchuí. Tá riosca ann go mainneofaí údarás rialála náisiúnta anailís a dhéanamh ar an margadh laistigh den teorainn ama, go bhféadfar an margadh inmheánach a chur i mbaol, agus go bhféadfadh nach dtarlódh an tionchar a teastaíodh a d'eascródh ó ghnáthimeachtaí um shárú in am. De rogha air sin, ba cheart go mbeadh an t-údarás rialála náisiúnta lena mbaineann in ann cúnamh BEREC a lorg chun an anailís mhargaidh a chur i gcrích. D'fhéadfadh cúnamh den chineál sin, mar shampla, a bheith i bhfoirm tascfhórsa sonrach atá comhdhéanta d'ionadaithe ó údaráis rialála náisiúnta eile.

(176)

De bharr leibhéal ard na nuálaíochta teicneolaíche agus margaí a bheith an-dinimiciúil in earnáil na cumarsáide leictreonaí, is gá rialáil a chur in oiriúint go gasta ar bhealach comhordaithe agus cuíchóirithe ar leibhéal an Aontais, mar go dtugann taithí le fios go bhféadfaidh éagsúlachtaí i measc na n-údarás rialála náisiúnta i gcur chun feidhme an chreata rialála a bheith ina bhacainn ar an margadh inmheánach.

(177)

Ar mhaithe le feabhas chobhsaíocht agus intuarthacht na mbeart rialála, áfach, ba cheart an uastréimhse ama a cheadaítear idir anailísí margaidh a fhadú ó thrí bliana go cúig bliana, ar choinníoll nach mbeidh gá le hanailís nua idir an dá linn toisc athruithe margaidh. Agus cinneadh á dhéanamh cibé acu ar chomhlíon údarás rialála náisiúnta a oibleagáidí anailís a dhéanamh ar mhargaí agus cibé acu ar thug sé fógra maidir leis an dréachtbheart comhfhreagrach gach cúig bliana ar a laghad, ní mheasfar tús a bheith leis an gcéad timthriall margaidh cúig bliana eile go dtí go mbeidh fógra tugtha, lena n-áirítear measúnú nua ar shainmhíniú ar an margadh agus ar chumhacht shuntasach sa mhargadh. Ní mheasfar gur leor fógra ann féin maidir le leigheasanna rialála nua nó leasaithe, a forchuireadh ar bhonn anailís mhargaidh a rinneadh roimhe sin agus nár athbhreithníodh, chun an oibleagáid seo a chomhlíonadh. I gcás údarás rialála náisiúnta nach gcomhlíonann an oibleagáid anailís mhargaidh a dhéanamh go tráthrialta a leagtar síos sa Treoir seo, níor cheart an méid sin a mheas mar fhoras le haghaidh oibleagáidí atá ann cheana arna bhforchur ag an údarás rialála náisiúnta a bheith neamhbhailí nó neamh-infheidhme sa mhargadh atá i gceist.

(178)

I gcás ina bhfuiltear chun oibleagáid shonrach a fhorchur ar ghnóthas a ainmnítear mar ghnóthas a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh aige ní gá anailís mhargaidh bhreise a dhéanamh ach is gá go mbeadh údar maith ann le go bhfuil an oibleagáid lena mbaineann ina hoibleagáid iomchuí chomhréireach i ndáil le cineál na faidhbe a sainaithníodh ar an margadh i gceist, agus ar an margadh miondíola gaolmhar.

(179)

Nuair a bheidh measúnú á dhéanamh ag údaráis rialála náisiúnta ar na hoibleagáidí agus na coinníollacha atá le forchur, ba cheart dóibh na coinníollacha éagsúla iomaíochais sna limistéir éagsúla laistigh dá mBallstáit a chur san áireamh agus aird faoi leith á tabhairt ar thorthaí an tsuirbhé gheografaigh a rinneadh i gcomhréir leis an Treoir seo.

(180)

Nuair a bheifear á bhreithniú cibé acu leigheasanna a fhorchur chun praghsanna a rialú, agus má dhéantar sin, cén fhoirm ina mbeidh siad, ba cheart d'údaráis rialála náisiúnta a cheadú go mbeadh luach cothrom le fáil ag an infheisteoir ar thionscadal infheistíochta nua ar leith. Go háirithe, bíonnrioscaí ag baint le tionscadail infheistíochta a bhaineann go sonrach le líonraí rochtana nua a thacaíonn le táirgí a bhfuil éileamh éiginnte orthu tráth a ndéantar an infheistíocht.

(181)

Ba cheart go lamhálfadh na hathbhreithnithe ar oibleagáidí arna bhforchur ar ghnóthais a ainmníodh ina n-oibreoirí a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh acu d'údaráis rialála náisiúnta an tionchar a bheadh ag forbairtí nua ar choinníollacha iomaíochais a chur san áireamh, mar shampla comhaontuithe deonacha a tugadh i gcrích as an nua idir gnóthais, dála comhaontuithe rochtana agus comhinfheistíochta, agus ar an gcaoi sin solúbthacht a sholáthar, a mbeadh gá léi go háirithe i gcomhthéacs timthrialla rialála níos faide. Ba cheart feidhm a bhaint as an loighic chéanna i gcás ina ndéanfaí sárú nó foirceannadh neamh-intuartha ar chomhaontuithe tráchtála, nó i gcás ina mbeadh éifeachtaí ag comhaontú den chineál sin atá éagsúil ón anailís mhargaidh. Má dhéantar comhaontú atá ann cheana a fhoirceannadh i margadh dírialáilte, b'fhéidir go mbeadh gá le hanailís mhargaidh nua. In éagmais athrú tábhachtach amháin sa mhargadh ach i gcás margaí dinimiciúla, d'fhéadfadh go mbeadh sé riachtanach anailís mhargaidh a dhéanamh níos minice ná gach cúig bliana, mar shampla, ní dhéanfar í níos luaithe ná gach trí bliana mar a bhí amhlaidh roimh chur i bhfeidhm na Teorach seo. Ba cheart margaí a mheas mar a bheith dinimiciúil más dócha go leanfar leis an éabhlóid theicniúil agus go bhforbróidh pátrúin éilimh an úsáideora deiridh ar bhealach ina mbeadh conclúidí na hanailíse dímholta sa mheántéarma i gcás grúpa suntasach réimsí geografacha nó úsáideoirí deiridh laistigh den mhargadh geografach agus den mhargadh do tháirgí mar a shainíonn an t-údarás rialála náisiúnta.

(182)

Cuidíonn trédhearcacht na dtéarmaí agus na gcoinníollacha rochtana agus idirnasctha, lena n-áirítear praghsanna, luas a chur leis an gcaibidlíocht, díospóidí a sheachaint agus muinín a thabhairt do rannpháirtithe sa mhargadh nach bhfuil an tseirbhís á soláthar ar bhonn idirdhealaitheach. Féadfaidh tábhacht ar leith a bheith ag baint le hoscailteacht agus trédhearcacht na gcomhéadan teicniúil ó thaobh idir-inoibritheacht a áirithiú de. I gcás ina ndéanfaidh údarás rialála náisiúnta oibleagáidí a fhorchur chun faisnéis a dhéanamh poiblí, ba cheart go mbeadh sé in ann freisin a shonrú cén bealach ina gcuirfear an fhaisnéis sin ar fáil, agus cibé acu an mbeidh sé sin saor in aisce nó nach mbeidh, ag cur chineál agus chuspóir na faisnéise lena mbaineann san áireamh.

(183)

I bhfianaise go bhfuil éagsúlacht mhór de thoipeolaíochtaí líonra ann, is fearr is féidir táirgí rochtana agus imthosca margaidh a tháinig chun cinn ó bhí 2002 ann, cuspóirí Iarscríbhinn II a ghabhann le Treoir 2002/19/CE, maidir le díchuachadh na lúibe logánta, agus táirgí rochtana le haghaidh soláthraithe seirbhísí teilifíse digití agus raidió dhigitigh, a ghnóthú, trí threoirlínte a sholáthar maidir leis na critéir íosta le haghaidh tairiscint tagartha, ar treoirlínte iad a bheadh le forbairt agus a thabhairt cothrom le dáta go tráthrialta ag BEREC. Dá bhrí sin, ba cheart an Iarscríbhinn sin a scriosadh.

(184)

Áirithítear le prionsabal an neamh-idirdhealaithe nach ndéanfaidh gnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh acu iomaíocht a shaobhadh, go háirithe i gcás ina mbeidh siad ina ngnóthais atá comhtháite go hingearach agus ar gnóthais iad a chuireann seirbhísí ar fáil do ghnóthais a bhfuil siad in iomaíocht leo i margaí iartheachtacha.

(185)

Chun dul i ngleic le hiompraíocht idirdhealaitheach nach mbaineann le praghas, agus chun an iompraíocht sin a chosc, is é coibhéis na n-ionchur (EoI) i bprionsabal an bealach is fearr chun cosaint éifeachtach ar idirdhealú a bhaint amach. Ar an taobh eile de, is dócha go n-eascróidh costais chomhlíonta níos airde as ionchuir mhórdhíola rialáilte ar bhonn EoI ná mar a dhéanfadh as cineálacha eile oibleagáidí neamh-idirdhealaitheacha. Ba cheart na costais chomhlíonta níos airde sin a thomhas le hais na tairbhe a bheadh le baint as iomaíocht iartheachtach níos déine, agus le hais ábharthacht na mbarántas neamh-idirdhealaitheach i gcásanna nach mbeidh an gnóthas a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh aige faoi réir rialuithe díreacha praghsanna. Go háirithe, d'fhéadfadh údaráis rialála náisiúnta a mheas go bhfuil sé níos dóichí, maidir leis an soláthar ionchur mórdhíola do chórais nua ar bhonn EoI, go gcruthófar glansochair leordhóthanacha, agus dá bhrí sin go mbeidh siad comhréireach, i bhfianaise na gcostas incriminteach níos ísle ar bhonn comparáide chun a áirithiú go mbeidh na córais nuathógtha EoI-comhlíontach. Ar an taobh eile, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta a mheas cibé an bhfuil oibleagáidí comhréireach do na gnóthais lena mbaineann, mar shampla, trí chostas cur chun feidhme a chur san áireamh agus dídhreasuithe féideartha a mheas a ghabhann le himscaradh na gcóras nua, i gcoibhneas le huasghráduithe níos incrimintí, i gcás ina mbeadh imscaradh na gcóras nua faoi réir oibleagáidí rialála níos srianta. I mBallstáit ina bhfuil líon mór gnóthais mionscála a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh acu, féadfaidh forchur EoI ar gach ceann de na gnóthais sin a bheith díréireach.

(186)

Ceadaítear deighilt chuntasaíochta aistrithe inmheánacha praghais, agus is féidir leis na húdaráis rialála náisiúnta a sheiceáil cibé acu an bhfuiltear ag comhlíonadh na n-oibleagáidí maidir le neamh-idirdhealú, i gcás inarb infheidhme. Maidir leis sin, d'fhoilsigh an Coimisiún Moladh 2005/698/CE (35).

(187)

Tá sócmhainní innealtóireachta sibhialta, ar féidir leo líonra cumarsáide leictreonaí a óstáil, ríthábhachtach le haghaidh leathadh amach rathúil líonraí nua toisc go bhfuil costas ard ag baint lena ndúbláil, agus toisc gur féidir a lán airgid a choigilt más féidir iad a athúsáid. Dá bhrí sin, de bhreis ar na rialacha maidir le bonneagar fisiceach a leagtar síos i dTreoir 2014/61/AE, tá gá le leigheas sonrach i gcás ina bhfuil na sócmhainní innealtóireachta sibhialta faoi úinéireacht gnóthais atá ainmnithe mar oibreoir a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh aige. I gcás ina mbeidh sócmhainní innealtóireachta sibhialta ann agus na sócmhainní sin inúsáidte, bíonn éifeacht an-dearfach ar fad ar leathadh amach an bhonneagair iomaíochta ag rochtain éifeachtach a fháil orthu, agus dá bhrí sin is gá a áirithiú gur féidir rochtain ar na sócmhainní sin a úsáid mar leigheas ann féin chun feabhas a chur ar dhinimicí an iomaíochais agus an imscartha in aon mhargadh iartheachtach, agus is gá é sin a bhreithniú sula ndéanfar measúnú ar an ngá le haon leigheas féideartha eile a fhorchur, agus ní mar leigheas coimhdeach amháin ar aon táirgí nó seirbhísí mórdhíola eile nó mar leigheas atá teoranta do ghnóthais a bhfuil leas á bhaint acu as na táirgí nó na seirbhísí mórdhíola eile sin. Ba cheart d'údaráis rialála náisiúnta luach na sócmhainní innealtóireachta sibhialta leagáide a mheas ar bhonn an luacha cuntasaíochta rialála agus é sin glan ó dhímheas carntha tráth a ríofa, innéacsaithe ag innéacs praghsanna iomchuí, amhail an t-innéacs praghsanna miondíola, agus na sócmhainní a bhfuil dímheas iomlán déanta orthu cheana féin a chur as an áireamh, in imeacht tréimhse nach lú ná 40 bliain, ach atá fós in úsáid.

(188)

Ba cheart d'údaráis rialála náisiúnta, nuair a bheidh oibleagáidí á bhforchur acu maidir le rochtain a fháil ar bhonneagair nua agus fheabhsaithe, a áirithiú go léireofar sna coinníollacha rochtana imthosca an chinnidh infheistíochta is bun leis sin, ag cur san áireamh, inter alia, an costas a bhaineann leis an leathadh amach, an ráta ag a meastar a úsáidfear na táirgí agus seirbhísí nua agus leibhéal measta na bpraghsanna miondíola. Thairis sin, chun deimhneacht a sholáthar d'infheisteoirí maidir le pleanáil, ba cheart go mbeadh údaráis rialála náisiúnta in ann na téarmaí agus coinníollacha a shocrú le haghaidh rochtana, i gcás inarb infheidhme, ar téarmaí agus coinníollacha iad atá comhsheasmhach i gcaitheamh tréimhsí iomchuí athbhreithnithe. I gcás ina measfar rialuithe praghsanna a bheith iomchuí, féadfar a áireamh sna téarmaí agus sna coinníollacha sin socruithe praghsála a bheidh ag brath ar mhéid nó ar fhad conarthaí i gcomhréir le dlí an Aontais agus ar choinníoll nach mbeidh aon éifeacht idirdhealaitheach acu. Ba cheart go n-urramófaí, in aon choinníollacha rochtana, an gá atá le hiomaíocht éifeachtach a chaomhnú i seirbhísí do thomhaltóirí agus do ghnólachtaí.

(189)

Is féidir údar a bheith lena shainordú go mbronnfaí rochtain ar bhonneagar líonra mar mhodh chun cur le hiomaíocht, ach is gá d'údaráis rialála náisiúnta cothromaíocht a bhaint amach idir an ceart atá ag úinéir an bhonneagair leas a bhaint as a bhonneagar chun a leasa féin, agus ceart na soláthraithe seirbhíse eile rochtain a fháil ar shaoráidí, ar saoráidí iad atá riachtanach do sholáthar seirbhísí atá in iomaíocht lena chéile.

(190)

I margaí inar féidir a bheith ag súil le líon méadaithe líonraí rochtana, ar bhonn réamhbhreathnaitheach, is dóichí go mbainfidh úsáideoirí deiridh tairbhe as na feabhsuithe ar cháilíocht an líonra, de bhua na hiomaíochta bonneagarbhunaithe, i gcomparáid le margaí nach bhfuil ach líonra amháin iontu. Is dócha go mbeidh leordhóthanacht na hiomaíochta ar pharaiméadair eile, amhail praghas agus rogha, ag brath ar imthosca iomaíochta náisiúnta agus áitiúla. Agus measúnú á dhéanamh ar leordhóthanacht na hiomaíochta ar pharaiméadair den chineál sin agus ar an ngá le hidirghabháil rialála, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta a chur san áireamh an bhfuil rochtain mhórdhíola ar fáil d'aon ghnóthas leasmhar ar théarmaí tráchtála réasúnta lena gceadaítear torthaí iomaíocha inbhuanaithe d'úsáideoirí deiridh ar an margadh miondíola. Ba cheart gur leor cur i bhfeidhm na rialacha iomaíochta ginearálta sna margaí a bhfuil iomaíocht inbhuanaithe agus éifeachtach bhonneagar-bhainteach ag roinnt leo.

(191)

I gcás ina bhforchuirfear oibleagáidí ar ghnóthais a bhfuil siad de dhíth orthu chun iarrataí réasúnta a chomhlíonadh maidir le rochtain ar eilimintí líonraí agus ar shaoráidí gaolmhara agus ar úsáid na líonraí agus na saoráidí sin, níor cheart diúltú do na hiarrataí sin ach amháin ar bhonn critéir oibiachtúla amhail féidearthacht theicniúil nó an gá atá le sláine an líonra a chothabháil. I gcás ina ndiúltófar dóibh, ba cheart go mbeadh an páirtí éagóirithe in ann an cás a chur faoi bhráid an nós imeachta um réiteach díospóidí faoin Treoir seo. Ní féidir a cheangal ar ghnóthas a bhfuil oibleagáidí rochtana forchurtha air cineálacha rochtana a sholáthar nach bhfuil ar a chumas a sholáthar. Níor cheart go ndéanfadh rochtain shainordaithe arna forchur ag údaráis rialála náisiúnta a chuireann le hiomaíocht sa ghearrthéarma laghdú ar na dreasachtaí d'iomaitheoirí infheistiú i saoráidí eile a áiritheoidh iomaíocht níos inbhuanaithe nó feidhmíocht níos fearr agus sochair don úsáideoir deiridh san fhadtéarma. Mar shampla, agus an bealach rialála is lú cunórtas á roghnú agus i gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, d'fhéadfadh údaráis rialála náisiúnta cinneadh a dhéanamh athbhreithniú a dhéanamh ar na hoibleagáidí a fhorchuirtear ar ghnóthais ainmnithe a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh acu agus aon chinneadh a rinneadh roimhe sin a leasú, lena n-áirítear trí oibleagáidí a aistarraingt nó oibleagáidí rochtana nua a fhorchur, má tá an méid sin chun leasa úsáideoirí agus iomaíocht inbhuanaithe seirbhíse. Ba cheart go mbeadh údaráis rialála náisiúnta in ann coinníollacha teicniúla agus oibríochtúla a fhorchur ar sholáthraí nó ar thairbhithe na rochtana sainordaithe i gcomhréir le dlí an Aontais. Go háirithe, ba cheart go gcomhlíonfadh forchur na gcaighdeán teicniúil Treoir 1535/2015/AE.

(192)

Féadfaidh rialú praghsanna a bheith riachtanach i gcás ina dtiocfaidh iomaíocht neamhéifeachtúil chun solais, ó anailís mhargaidh i margadh ar leith. Go háirithe, ba cheart do ghnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach acu sa mhargadh cúngach praghsanna a sheachaint sa chaoi is nach mbeidh an difríocht idir a bpraghsanna miondíola agus an t-idirnascadh nó praghsanna rochtana atá á ngearradh ar iomaitheoirí a chuireann seirbhísí miondíola comhchosúla ar fáil, leordhóthanach chun iomaíocht inbhuanaithe a áirithiú. Nuair a dhéanfaidh údaráis rialála náisiúnta na costais a ríomh arna dtabhú agus seirbhís á bunú, ar seirbhís í a sainordaíodh faoin Treoir seo, is iomchuí a cheadú go ndéanfar toradh réasúnta a ghnóthú ar an gcaipiteal arna infheistiú lena n-áirítear costais iomchuí saothair agus tógála, agus luach an chaipitil choigeartaithe, i gcás inar gá, chun luacháil reatha na sócmhainní agus éifeachtúlacht na n-oibríochtaí a léiriú. Ba cheart gurb iomchuí é modh an ghnóthaithe costas sna himthosca, ag cur san áireamh go mbeidh gá éifeachtúlacht, iomaíocht inbhuanaithe agus imscaradh líonraí fíor-ardacmhainne a chur chun cinn, agus ar an gcaoi sin an tairbhe is fearr agus is féidir a bhaint amach d'úsáideoirí deiridh, agus ba cheart go gcuirfí san áireamh gur gá go mbeidh praghsanna intuartha agus cobhsaí ar mhaithe le gach oibreoir atá ag iarraidh líonraí nua agus feabhsaithe a imscaradh, i gcomhréir le Moladh 2013/466/AE ón gCoimisiún (36).

(193)

Mar gheall ar éiginnteacht maidir le ráta theacht ann don éileamh ar sholáthar seirbhísí leathanbhanda den chéad ghlúin eile tá sé tábhachtach, ionas go ndéanfar infheistíocht agus nuálaíocht a chur chun cinn go héifeachtúil chun méid áirithe solúbthachta sa phraghsáil a cheadú do na hoibreoirí sin atá ag infheistiú i líonraí nua nó uasghrádaithe. Ba cheart údaráis rialála náisiúnta a bheith in ann cinneadh a dhéanamh gan praghsanna rochtana mórdhíola rialáilte a choimeád nó a fhorchur ar líonraí den chéad ghlúin eile más leor an choimirce iomaíochta atá ann. Go sonrach, chun praghsanna iomarcacha a chosc i margaí ina bhfuil gnóthais atá ainmnithe ina n-oibreoirí a bhfuil cumhacht shuntasach acu sa mhargadh, ba cheart go mbeadh coimirce bhreise ag gabháil leis an tsolúbthacht sa phraghsáil chun iomaíocht agus leasa na n-úsáideoirí deiridh a chosaint, amhail oibleagáidí neamh-idirdhealaitheacha dochta, bearta chun inmhacasamhlú teicniúil agus eacnamaíoch táirgí iartheachtacha a áirithiú, agus srian inléirithe ar phraghas miondíola ag eascairt ó iomaíocht bhonneagair nó ó ancaire praghais a thiocfadh as táirgí rochtana rialáilte eile, nó uathu araon. Ní dochar an choimirce iomaíochta sin do shainaithint imthosca eile, arna dhéanamh ag údaráis rialála náisiúnta, ar imthosca iad faoina mbeadh sé iomchuí gan praghsanna rochtana rialáilte a fhorchur le haghaidh ionchuir mhórdhíola áirithe, amhail i gcás ina mbeidh praghasleaisteachas an éilimh ón úsáideoir deiridh á dhéanamh neamhbhrabúsach don ghnóthas a ainmnítear mar ghnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh aige praghsanna a ghearradh atá go suntasach os cionn an leibhéil iomaíoch nó i gcás ina laghdaítear na dreasachtaí maidir le líonraí fíor-ardacmhainne a fhorbairt mar gheall ar dhlús daonra níos ísle agus ina suíonn an t-údarás rialála náisiúnta go n-áirithítear rochtain éifeachtach neamh-idirdhealaithe trí na hoibleagáidí a fhorchuirtear i gcomhréir leis an Treoir seo.

(194)

I gcás ina bhforchuirfidh údarás rialála náisiúnta oibleagáidí maidir le córas cuntasaíochta costála a chur chun feidhme chun tacú le rialuithe praghsanna, ba cheart go mbeadh sé féin in ann iniúchóireacht bhliantúil a ghabháil de láimh chun a áirithiú go bhfuiltear ag cloí leis an gcóras cuntasaíochta costála, ar choinníoll go mbeidh an fhoireann cháilithe is gá aige tabhairt faoi, nó a cheangal go ndéanfaidh comhlacht cáilithe eile an iniúchóireacht, neamhspleách ar an ngnóthas lena mbaineann.

(195)

Tá an córas muirir san Aontas d'fhoirceannadh glao gutha mórdhíola bunaithe ar Íocann Líonra an Pháirtí a Ghlaonn. Léirítear in anailís a rinneadh ar inmhalartaitheacht éilimh agus soláthair nach bhfuil aon ionadaithe ar an leibhéal mórdhíola ann, nó nach mbeidh go luath, a d'fhéadfadh srian a chur le muirir a shocrú do chríochnú glao gutha i líonra ar leith. Ag cur san áireamh go bhfuil margaí críochaithe glao gutha ina margaí déthreo, tá tras-fhóirdheonú idir oibreoirí i measc na bhfadhbanna iomaíochta eile a d'fhéadfadh a bheith ann. Tá na fadhbanna ionchasacha iomaíochta sin coitianta i margaí na línte fosaithe agus sna margaí móibíleacha foirceanta glao gutha araon. Dá bhrí sin, i bhfianaise chumas agus dhreasachtaí na n-oibreoirí foirceanta glao gutha praghsanna a ardú go suntasach thar an gcostas, meastar gurb é praghsáil bunaithe ar chostas an bealach is iomchuí idirghabháil a dhéanamh chun dul i ngleic leis seo sa mheántéarma. Féadfaidh forbairtí sa mhargadh amach anseo dinimicí a athrú sna margaí sin sa mhéid nach mbeidh rialáil riachtanach a thuilleadh.

(196)

Chun an t-ualach rialála a laghdú nuair atáthar ag dul i ngleic le fadhbanna iomaíochta a bhaineann le foirceannadh glao gutha mórdhíola ar bhealach comhsheasmhach ar fud an Aontais, ba cheart don Choimisiún a leagan síos, trí bhithín gníomh tarmligthe uasráta foirceanta aonair do ghuthghlaonna le haghaidh seirbhísí móibíleacha agus uasráta foirceanta aonair do ghuthghlaonna le haghaidh seirbhísí seasta a bhfuil feidhm acu ar fud an Aontais.

(197)

Ba cheart go leagfaí síos sa Treoir seo critéir agus paraiméadair mhionsonraithe ar bhonn luachanna na rátaí críochnaithe glao gutha a shocrófar. Tá laghdú leanúnach ag teacht ar rátaí foirceanta ar fud an Aontais agus táthar ag súil go leanfar leis sin. Nuair a chinnfidh an Coimisiún na huasrátaí foirceanta sa chéad ghníomh tarmligthe a ghlacfaidh sé de bhun na Treorach seo, ba cheart dó neamhaird a dhéanamh d'aon diall náisiúnta gan údar ón treocht sin.

(198)

Toisc go bhfuil éiginnteacht ann faoi láthair maidir leis an éileamh iarbhír a bheidh ar sheirbhísí leathanbhanda fíor-ardacmhainne chomh maith le barainneachtaí scála agus dlúis, tá an-tairbhe ag baint le comhaontuithe comhinfheistíochta ó thaobh costais agus rioscaí a chomhthiomsú de, agus é á chur ar chumas gnóthais ar scála níos lú infheistíocht a dhéanamh ar théarmaí a bheadh réasúnta ó thaobh an bhonneagair de agus, ar an gcaoi sin, iomaíocht fhadtéarmach inbhuanaithe a chur chun cinn, lena n-áirítear réimsí ina bhféadfadh iomaíocht bhonneagar-bhunaithe a bheith mí-éifeachtúil. Féadfaidh foirmeacha éagsúla a bheith ann do chomhinfheistíochtaí, lena n-áirítear comhúinéireacht sócmhainní na líonraí nó comhroinnt riosca fhadtéarmach trí chómhaoiniú nó trí chomhaontaithe ceannacháin. Sa chomhthéacs sin, comhaontuithe ceannaigh arb ionann iad agus comhinfheistíochtaí lena mbaineann gnóthú cearta sonracha acmhainne de charachtar struchtúrach, lena mbaineann leibhéal comhchinnidh agus lena gcumasaítear comhinfheisteoirí le dul in iomaíocht go héifeachtach agus inbhuanaithe san fhadtéarma i margaí iartheachtacha ina bhfuil an an gnóthas a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh aige gníomhach. I gcodarsnacht air sin, ní gnóthaítear cearta den chineál sin le comhaontuithe rochtana tráchtála amháin atá teoranta d'acmhainn a fháil ar cíos agus dá bharr sin níor cheart a mheas gur comhinfheistíochtaí iad.

(199)

I gcás ina ndéanann gnóthas a ainmnítear mar ghnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh aige tairiscint lena ngabhfaidh téarmaí cothroma, réasúnta, neamh-idirdhealaitheacha i líonraí fíor-ardacmhainne ina bhfuil eilimintí snáthoptaice a théann chuig áitribh an úsáideora deiridh nó chuig an mbunstáisiún, lena dtugtar deis de gnóthais de mhéideanna agus d'acmhainneacht airgeadais éagsúla a bheith ina gcomhinfheisteoirí bonneagair, ba cheart don údarás rialála náisiúnta a bheith in ann staonadh ó oibleagáidí a fhorchur de bhun na Treorach seo ar an líonra fíor-ardacmhainne má tá comhinfheisteoir ionchasach amháin ar a laghad i ndiaidh dul isteach i gcomhaontú comhinfheistíochta leis an ngnóthas. I gcás ina gcinnfidh an t-údarás rialála náisiúnta tairiscint cheangailteach a dhéanamh de thairiscint chomh-infheistíochta nach raibh comhaontú ann ina leith go fóill agus ina gcinnfidh sé gan oibleagáidí breise rialála a fhorchur, féadfaidh sé déanamh amhlaidh, faoi réir an choinníll go ndéanfar comhaontú a thabhairt i gcrích sula mbeidh éifeacht ag an mbeart dírialála. I gcásanna ina bhfuil sé indéanta go teicniúil eilimintí snáthoptaice a théann chuig áitreabh an úsáideora deiridh a imscaradh, ba cheart go mbeadh líonraí ardacmhainne atácomhdhéanta d'eilimintí snáthoptaice a théann díreach in aice láimhe leis an áitreabh, sin le rá, díreach lasmuigh de, in ann tairbhe a bhaint as an gcóir rialála céanna freisin.

(200)

Agus cinneadh á dhéanamh staonadh ó oibleagáidí a fhorchur, ba cheart don údarás rialála náisiúnta an méid sin a dhéanamh tar éis a áirithiú go gcomhlíontar leis na tairiscintí comhinfheistíochta na critéir riachtanacha agus go ndéantar de mheon macánta iad. Ba cheart go mbeadh láimhseáil rialála na líonraí nua fíor-ardacmhainne faoi réir athbhreithniú in anailísí margaidh dá éis sin, go háirithe tar éis do thréimhse ama a bheith caite, agus d'fhéadfadh sé go n-éileofaí coigeartuithe ar an láimhseáil rialála mar gheall air sin. I gcúinsí a bhfuil údar cuí leo, ba cheart go mbeadh údaráis rialála náisiúnta in ann oibleagáidí a fhorchur ar eilimintí líonra nua den sórt sin nuair a shuíonn siad go mbeidh fadhbanna suntasacha iomaíochta ann i margaí áirithe in éagmais idirghabhála rialála. Go háirithe, i gcás ina bhfuil líon mór margaí iartheachtacha annnár bhain amach an chéim chéanna iomaíochta, d'fhéadfadh na húdaráis rialála náisiúnta leigheasanna neamhshiméadracha a cheangal chun iomaíocht éifeachtach a chur chun cinn, mar shampla, i margaí miondíola nideoige, amhail táirgí cumarsáide leictreonaí d'úsáideoirí gnó, ach gan a bheith teoranta dóibhsean. Chun iomaíochas na margaí a choinneáil, ba cheart d'údaráis rialála náisiúnta cearta na gcuardaitheoirí rochtana nach nglacann páirt i gcomhinfheistíocht ar leith a choimirciú freisin. Ba cheart é sin a bhaint amach trí tháirgí rochtana atá ann cheana a choinneáil nó – i gcás ar díchóimeáladh eilimintí leagáide in am trátha – trí tháirgí rochtana a fhorchur a bhfuil ar a laghad feidhmiúlacht agus cáilíocht acu atá inchomparáide leosan a bhí ar fáil roimhe sin leis an mbonneagar leagáide, agus ba cheart don dá chás sin a bheith faoi réir sásra solúbtha iomchuí arna bhailíochtú ag an údarás rialála náisiúnta nach mbaineann an bonn ó dhreasachtaí le haghaidh comhinfheisteoirí.

(201)

D'fhonn feabhas a chur ar an gcleachtas rialála comhsheasmhach ar fud an Aontais, i gcás inar chinn údaráis rialála náisiúnta go bhfuil na coinníollacha sa tairiscint comhinfheistíochta á gcomhlíonadh, ba cheart don Choimisiún a bheith in ann a cheangal ar an údarás rialála náisiúnta a dhréachtbhearta a tharraingt siar i gcásanna ina staonann sé ó oibleagáidí a fhorchur nó ina n-idirghabhann sé le hoibleagáidí rialúcháin chun aghaidh a thabhairt ar fhadhbanna móra maidir le hiomaíocht nuair a chomhroinneann BEREC an t-amhras mór atá ar an gCoimisiún i ndáil le comhoiriúnacht an dréachtbhirt le dlí an Aontais agus go háirithe cuspóirí rialála na Treorach seo. Ar mhaithe le héifeachtúlacht, ba cheart d'údarás rialála náisiúnta a bheith in ann fógra aonair a chur faoi bhráid an Choimisiúin maidir le dréachtbheart a bhaineann le scéim chomhinfheistíochta a chomhlíonann na coinníollacha ábhartha. I gcás nach bhfeidhmíonn an Coimisiún a chumhachtaí chun tarraingt siar an dréachtbhirt a éileamh, bheadh sé díréireach dá mbeadh fógraí simplithe ina dhiaidh sin maidir le dréachtchinntí aonair ón údarás rialála náisiúnta ar bhonn na scéime céanna, lena n-áirítear, sa bhreis air sin, fianaise iarbhír maidir le comhaontú a thabhairt chun críche le comhinfheisteoir amháin ar a laghad, faoi réir cinneadh lena n-éilítear tarraingt siar in éagmais athrú imthosca. Ina theannta sin, maidir le hoibleagáidí a fhorchuirtear ar ghnóthais nach bhfuil bunaithe ar cé acu a ainmnítear gnóthas mar gnóthas a bhfuil chumhacht shuntasach sa mhargadh aige de bhun na Treorach seo nó Threoir 2014/61/AE, tá feidhm acu i gcónaí. Is gan dochar do chur i bhfeidhm dhlí an Aontais a bheidh oibleagáidí i ndáil le comhaontuithe comhinfheistíochta.

(202)

Is é cuspóir na deighilte feidhmiúla, trína gceanglaítear ar an ngnóthas atá comhtháite go hingearach eintitis ghnó atá scartha amach ar leithligh go hoibríochtúil a bhunú, ná a áirithiú go ndéanfar táirgí rochtana lánchoibhéiseacha a sholáthar do gach oibreoir iartheachtach, lena n-áirítear rannáin iartheachtacha an oibreora féin, ar rannáin iad atá comhtháite go hingearach. Tá sé d'acmhainn ag deighilt fheidhmiúil feabhas a chur ar iomaíocht i roinnt margaí ábhartha agus é sin a dhéanamh ach an dreasacht atá ann idirdhealú a dhéanamh a laghdú go suntasach agus trína dhéanamh níos éasca a fhíorú go bhfuiltear ag comhlíonadh oibleagáidí maidir le neamh-idirdhealaitheacht agus an comhlíonadh sin a fhorfheidhmiú. I gcásanna eisceachtúla, ba cheart go mbeadh sé indéanta údar a bheith le deighilt fheidhmiúil a úsáid mar leigheas i gcás ina raibh mainneachtain leanúnach ann neamh-idirdhealú éifeachtach a bhaint amach i roinnt de na margaí lena mbaineann, agus i gcás ina mbeidh fíorbheagán iomaíochta bonneagair ann nó nach mbeidh aon seans nó mórán seans ann go mbeidh iomaíocht bonneagair ann laistigh de thréimhse ama réasúnta tar éis dul i muinín leigheas amháin nó níos mó ar measadh iad a bheith iomchuí roimhe sin. Tá sé ríthábhachtach a áirithiú, áfach, agus é á fhorfheidhmiú go gcaomhnófar na dreasachtaí a bhí ann don ghnóthas lena mbaineann infheistiú ina líonra féin agus nach mbeadh aon éifeachtaí féideartha diúltacha ann do leas an tomhaltóra. Ceanglaíonn a fhorchur go ndéanfar anailís chomhordaithe ar na margaí éagsúla ábhartha a bhaineann leis an líonra rochtana, i gcomhréir leis an gcur chuige anailíse margaidh. Nuair a bheidh údaráis rialála náisiúnta ag déanamh anailís mhargaidh agus ag ceapadh shonraí an leighis seo, ba cheart dóibh aird ar leith a thabhairt ar na táirgí a bheidh á mbainistiú ag eintitis ghnó ar leithligh, ag cur fhairsinge leathadh amach an líonra san áireamh chomh maith le méid an dul chun cinn theicniúil, a bhféadfadh tionchar a bheith aige ar oiriúnacht na seirbhísí fosaithe agus na seirbhísí gan sreang. Chun saobhadh na hiomaíochta a sheachaint sa mhargadh inmheánach, ba cheart go ndéanfadh an Coimisiún deighilt fheidhmiúil a fhaomhadh roimh ré.

(203)

Níor cheart go ndéanfadh cur chun feidhme na deighilte feidhmiúla cosc a chur ar shásraí comhordúcháin iomchuí idir na heintitis ghnó éagsúla chun a áirithiú go ndéanfar cearta eacnamaíocha agus bainistíochta na máthairchuideachta a chosaint.

(204)

I gcás ina roghnóidh gnóthas atá comhtháite go hingearach cuid mhór dá shócmhainní líonra rochtana áitiúil, nó iomlán na sócmhainní sin, a aistriú chuig eintiteas dlíthiúil ar leith faoi úinéireacht éagsúil nó trí eintiteas gnó ar leith a bhunú chun déileáil le táirgí rochtana, ba cheart don údarás rialála náisiúnta measúnú a dhéanamh ar éifeacht an idirbhirt atá beartaithe, lena n-áirítear aon ghealltanais rochtana a bheidh á dtairiscint ag an ngnóthas sin, ar gach oibleagáid rialála reatha arna bhforchur ar an ngnóthas atá comhtháite go hingearach, chun a áirithiú go mbeidh aon socruithe nua i gcomhréir leis an Treoir seo. Ba cheart don údarás rialála náisiúnta lena mbaineann anailís nua ar na margaí ina bhfuil an t-eintiteas deighilte ag feidhmiú a ghabháil de láimh, agus oibleagáidí a fhorchur, a choinneáil, a leasú nó a tharraingt siar dá réir sin. Chuige sin, ba cheart go mbeadh an t-údarás rialála náisiúnta in ann faisnéis a iarraidh ón ngnóthas.

(205)

Cheana féin i roinnt margaí inniu is féidir leis an ngnóthas a ainmnítear mar ghnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh aige gealltanais a thairiscint, mar chuid den anailís mhargaidh, leis an aidhm go dtabharfar aghaidh ar fhadhbanna iomaíochta arna sainaithint ag an údarás rialála náisiúnta, agus cuireann an t-údarás rialála náisiúnta san áireamh iad ansin agus cinneadh á dhéanamh aige maidir leis na hoibleagáidí rialála iomchuí. Ba cheart aon fhorbairtí margaí nua ar bith a chur san áireamh agus cinneadh á dhéanamh ar na réitigh is iomchuí. Mar sin féin, agus gan dochardo na forálacha maidir le cóir rialála ar chomhinfheistíochtaí, ní chuireann cineál na ngealltanas a thairgtear mar sin féin teorainn leis an discréid a thugtar don údarás rialála náisiúnta leigheasanna a fhorchur ar ghnóthais a ainmnítear mar ghnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh acu. D'fhonn trédhearcacht a fheabhsú agus deimhneacht dhlíthiúil a chur ar fáil ar fud an Aontais, ba cheart go leagfaí síos sa Treoir seo an nós imeachta do ghnóthais agus gealltanais á dtairiscint acu agus do na húdaráis rialála náisiúnta chun measúnú a dhéanamh orthu, agus tuairimí rannpháirtithe sa mhargadh á gcur san áireamh trí bhíthin thástáil margaidh, agus más iomchuí iad a cheangal ar an ngnóthas a thugann gealltanas agus in-fhorfheidhmithe ag an údarás rialála náisiúnta. Mura rud é gur thug an t-údarás rialála náisiúnta gealltanais i leith comhinfheistíochtaí agus gur chinn sé gan oibleagáidí a fhorchur, tá an nós imeachta sin gan dochar do chur i bhfeidhm nós imeachta na hanailíse margaí agus an oibleagáid maidir le leigheasanna iomchuí agus comhréireacha a fhorchur chun aghaidh a thabhairt ar chliseadh sa mhargadh a sainaithníodh.

(206)

Ba cheart go mbeadh údaráis rialála náisiúnta in ann na gealltanais a dhéanamh ceangailteach, ina n-iomláine nó go páirteach, ar feadh tréimhse shonrach nach faide ná an tréimhse a dtairgtear iad lena linn, tar éis tástáil margaidh a dhéanamh orthu trí bhíthin comhairliúchán poiblí le páirtithe leasmhara. Sa chás inar ndearnadh na gealltanais ceangailteach, ba cheart don údarás rialála náisiúnta iarmhairtí an chinnidh sin a mheas ina anailís ar an margadh agus iad a chur san áireamh nuair a bheadh na bearta rialála is iomchuí á roghnú aige. Ba cheart d'údaráis rialála náisiúnta na gealltanais a tugadh a bhreithniú ó dhearcadh réamhbhreathnaitheach na hinbhuanaitheachta, go háirithe agus iad ag roghnú na tréimhse a mbeidh na gealltanais sin ceangailteach lena linn, agus ba cheart go mbeadh aird acu ar an luach a shamhlaíonn páirtithe leasmhara a bheith leis an gcomhairliúchán poiblí maidir le dálaí margaidh cobhsaí agus intuartha. Gealltanais cheangailteacha a bhaineann le deighilt dheonach an ghnóthais atá comhtháite go hingearach ar ainmníodh é mar ghnóthas a bhfuil cumhacht shuntasach i margadh ábhartha amháin nó níos mó aige, féadfaidh siad intuarthacht agus trédhearcacht a chur leis an bpróiseas, trí phróiseas chur chun feidhme na deighilte beartaithe a leagan amach, mar shampla trí threochlár a sholáthar le haghaidh chur chun feidhme le clocha míle soiléire agus le hiarmhairtí intuartha i gcás nach mbainfear amach na clocha míle sin.

(207)

Is féidir a áireamh i measc na ngealltanas iontaobhaí faireacháin a cheapadh, ar cheart don údarás rialála náisiúnta a chéannacht agus a shainordú a fhormheas, agus an oibleagáid ar an ngnóthas a thairgfeadh iad tuarascálacha tréimhsiúla um chur chun feidhme a chur ar fáil dóibh.

(208)

Is féidir le húinéirí líonraí a bhfuil a samhail ghnó teoranta do sholáthar seirbhísí mórdhíola do dhreamanna eile, a bheith tairbhiúil do chruthú margaidh mórdhíola a bhfuil borradh faoi, agus éifeachtaí dearfacha aige sin ar an iomaíocht mhiondíola iartheachtach. Thairis sin, féadfaidh a samhail ghnó a bheith tarraingteach d'infheisteoirí airgeadais ionchasacha i sócmhainní bonneagair a bhfuil níos lú luaineachta agus ionchais níos fadtéarmaí ag gabháil leo ó thaobh imscaradh na líonraí fíor-ardacmhainne. Mar sin féin, ní gá gurb ionann láithreacht gnóthais mórdhíola amháin agus margaí miondíola atá iomaíoch go héifeachtúil, agus is féidir oibreoirí ar ghnóthais mórdhíola amháin iad a ainmniú ina ngnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach acu sa mhargadh i dtáirge agus i margaí geografacha áirithe. D'fhéadfadh rioscaí áirithe iomaíochta ag eascairt ó iompraíocht na ngnóthais a bhfuil samhlacha gnó mórdhíola amháin in úsáid acu, a bheith níos ísle ná mar a bheadh i gceist le gnóthais atá comhtháite go hingearach, ar choinníoll gur fíorshamhail í an ceann mórdhíola-amháin agus nach bhfuil aon dreasachtaí ann chun idirdhealú a dhéanamh idir soláthraithe iartheachtacha. Dá bhrí sin, ba cheart gurb é an modh nach bhfuil chomh cunórach céanna an fhreagairt rialála, ach ba cheart an deis a choinneáil chun oibleagáidí maidir le praghsáil chóir agus réasúnach a thabhairt isteach. Ar an taobh eile de, ba cheart d'údaráis rialála náisiúnta a bheith in ann idirghabháil a dhéanamh i gcás inar tháinig fadhbanna iomaíochta chun cinn ar chun aimhleas na n-úsáideoirí deiridh iad. Gnóthas atá gníomhach ar mhargadh mórdhíola agus a sholáthraíonn seirbhísí miondíola d'úsáideoirí gnó níos mó ná fiontair bheaga agus mheánmhéide (FBManna) agus dóibhsean amháin, ba cheart é a mheas mar ghnóthas mórdhíola amháin.

(209)

Chun éascú a dhéanamh ar aistriú ó líonraí copair leagáide chuig líonraí den chéad ghlúin eile, ar chun leas na n-úsáideoirí deiridh é, ba cheart go mbeadh údaráis rialála náisiúnta ábalta faireachán a dhéanamh ar thionscnaimh na n-oibreoirí líonraí iad féin ina leith seo agus na coinníollacha le haghaidh próiseas ascnaimh a bhunú, i gcás inar gá, mar shampla trí fhógra a thabhairt roimh ré, trédhearcacht agus infhaighteacht táirgí rochtana eile de cháilíocht inchomparáide ar a laghad, a luaithe a léireofar go soiléir intinn agus ullmhacht an úinéara líonra aistriú go líonraí uasghrádaithe. Chun moilleanna gan údar a sheachaint, ba cheart cumhacht a thabhairt d'údaráis rialála náisiúnta oibleagáidí rochtana a tharraingt siar, ar oibleagáidí iad a bhaineann leis an líonra copair, a luaithe a bheidh próiseas leordhóthanach ascnaimh ar bun agus i gcomhréir leis na coinníollacha agus leis an bpróiseas chun aistriú ó bhonneagar leagáide a áirithiú. Mar sin féin, ba cheart go mbeadh úinéirí líonraí in ann líonraí leagáide a dhíchoimisiúnú. Maidir le cuardaitheoirí rochtana atá ag aistriú o tháirge rochtana atá bunaithe ar bhonneagar leagáide go táirge rochtana atá bunaithe ar theicneolaíocht nó ar mheán níos forbartha, ba cheart dóibh a bheith in ann a rochtain ar aon táirge rialáilte le hacmhainn níos airde a uasghrádú, ach níor cheart é a bheith de cheangal orthu déanamh amhlaidh. I gcás uasghrádú, ba cheart do chuardaitheoirí rochtana cloí leis na coinníollacha rialála le haghaidh rochtain ar an táirge rochtana le hacmhainn níos airde, de réir mar a chinnfidh an t-údarás rialála náisiúnta ina anailís mhargaidh.

(210)

Tá dlúthbhaint idir léirscaoileadh na hearnála teileachumarsáide agus iomaíocht agus rogha le haghaidh seirbhísí cumarsáide ag dul i méid ar thaobh amháin agus gníomhaíocht i gcomhthráth chun creat rialála comhchuibhithe a chruthú a dheimhníonn soláthar seirbhíse atá uilíoch. Ba cheart go bhfabhródh coincheap na seirbhíse uilíche chun dul chun cinn na teicneolaíochta, forbairtí sa mhargadh agus athruithe ar éileamh i measc úsáideoirí a léiriú.

(211)

Faoi Airteagal 169 CFAE, rannchuideoidh an tAontas le cosaint na dtomhaltóirí.

(212)

Is líontán sábhála é an tseirbhís uilíoch chun a áirithiú go mbeidh ar a laghad sraith seirbhísí íosta ar fáil do gach úsáideoir deiridh, agus ar phraghas inacmhainne do thomhaltóirí, i gcás ina mbeidh an baol ann go mbeidh eisiamh sóisialta ann mar thoradh ar easpa rochtana lena gcuirfí cosc ar shaoránaigh páirt iomlán shóisialta agus eacnamaíoch a ghlacadh sa tsochaí.

(213)

Tá bunrochtain idirlín leathanbhanda ar fáil nach mór go huilíoch ar fud an Aontais agus baintear úsáid as go forleathan le haghaidh raon leathan gníomhaíochtaí. Tá an ráta úsáide foriomlán níos ísle, áfach, ná an infhaighteacht toisc go bhfuil daoine atá fós gan cheangal ar chúiseanna a bhaineann le feasacht, costas, scileanna agus rogha. Tá ríthábhacht níos mó ná riamh anois le rochtain leordhóthanach inacmhainne idirlín leathanbhanda a bheith ar fáil don tsochaí agus don gheilleagar i gcoitinne. Soláthraíonn sé bonn don rannpháirtíocht sa gheilleagar digiteach agus sa tsochaí trí sheirbhísí riachtanacha idirlín ar líne.

(214)

Bunriachtanas le haghaidh seirbhís uilíoch is ea é a áirithiú go mbeidh rochtain ar phraghas inacmhainne ag gach tomhaltóir ar sheirbhísí leordhóthanacha infhaighte rochtana idirlín leathanbhanda agus ar sheirbhísí cumarsáide gutha, ag suíomh fosaithe. Chomh maith leis sin, ba cheart go mbeadh an deis ag Ballstát inacmhainneacht seirbhísí leordhóthanacha rochtana idirlín leathanbhanda agus seirbhísí cumarsáide gutha a áirithiú, seachas na seirbhísí ag suíomh fosaithe, do shaoránaigh a bhíonn ag gluaiseacht timpeall, i gcás ina measfaidh na Ballstáit go bhfuil gá leis sin chun a áirithiú go mbeidh páirt iomlán shóisialta agus eacnamaíoch ag na tomhaltóirí sin sa tsochaí. Ba cheart aird ar leith a thabhairt sa chomhthéacs sin chun a áirithiú go mbeidh rochtain chomhionann ag úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas. Níor cheart go mbeadh aon srian ar na modhanna teicniúla trína gcuirtear ceangal ar fáil, lena gceadaítear teicneolaíochtaí le sreang agus gan sreang a sholáthar, ná aon srian ar an gcatagóir soláthraithe a sholáthraíonn cuid de na hoibleagáidí seirbhíse uilíche, nó na hoibleagáidí sin go léir.

(215)

Brathann luas na rochtana idirlín d'úsáideoir ar leith ar roinnt fachtóirí, lena n-áirítear nascacht idirlín an tsoláthraí/na soláthraithe chomh maith leis an bhfeidhmchlár ar leith atá in úsáid chun an ceangal a dhéanamh. Is faoi na Ballstáit atá sé, agus tuarascáil BEREC maidir le dea-chleachtais á cur san áireamh, rochtain leordhóthanach idirlín leathanbhanda a shainiú i bhfianaise coinníollacha náisiúnta agus an bandaleithead íosta a mbaineann formhór na dtomhaltóirí tairbhe as laistigh de chríoch Ballstáit ionas go mbeidh leibhéal leordhóthanach cuimsithe sóisialta agus rannpháirtíocht shóisialta sa gheilleagar digiteach agus sa tsochaí dhigiteach ina gcríoch féin. Ba cheart go mbeadh a dhóthain bandaleithid ag an tseirbhís leordhóthanach inacmhainne rochtana idirlín leathanbhanda chun tacú le rochtain ar shraith íosta seirbhísí bunúsacha ar a laghad a léiríonn na seirbhísí atá in úsáid ag formhór na n-úsáideoirí deiridh agus chun tacú le húsáid na seirbhísí sin. Chuige sin, ba cheart don Choimisiún faireachán a dhéanamh ar fhorbairt in úsáid an idirlín chun na seirbhísí a úsáideann formhór na n-úsáideoirí deiridh ar fud an Aontais, ar seirbhísí iad atá riachtanach do rannpháirtíocht shóisialta agus eacnamaíoch sa tsochaí, a shainaithint agus an liosta a nuashonrú dá réir sin. Ba cheart go mbeadh feidhm ag ceanglais dlí an Aontais maidir le rochtain oscailte ar an idirlíon, go háirithe Rialachán (AE) 2015/2120, i ndáil le haon seirbhís leordhóthanach rochtana idirlín leathanbhanda.

(216)

Níor cheart go mbeadh dualgas ar thomhaltóirí rochtain a fháil ar sheirbhísí nach bhfuil ag teastáil uathu agus mar sin ba cheart go mbeadh sé indéanta ag tomhaltóirí incháilithe, ar iarraidh, an tseirbhís uilíoch inacmhainne a shrianadh chuig seirbhís cumarsáide gutha.

(217)

Ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann bearta a bhaineann le hinacmhainneacht agus rialú ar chaiteachas a shíneadh chun micrifhiontair agus fiontair bheaga agus mheánmhéide agus eagraíochtaí gan beann ar bhrabús a chumhdach, ar choinníoll go gcomhlíonann siad na coinníollacha ábhartha.

(218)

Ba cheart go mbeadh údaráis rialála náisiúnta i gcomhar le húdaráis inniúla eile in ann faireachán a dhéanamh ar fhorbairt agus ar leibhéal na dtaraifí miondíola le haghaidh seirbhísí a thagann laistigh de raon feidhme na n-oibleagáidí seirbhíse uilíche. Ba cheart go ndéanfaí faireachán den chineál sin ar bhealach nach gcuirfeadh ualach riaracháin iomarcach ar údaráis rialála náisiúnta agus údaráis inniúla eile ná ar sholáthraithe seirbhísí den sórt sin.

(219)

Ciallaíonn praghas inacmhainne praghas arna shainiú ag na Ballstáit i bhfianaise na gcoinníollacha náisiúnta sonracha. I gcás ina suíonn na Ballstáit nach inacmhainne iad praghsanna miondíola le haghaidh seirbhísí leordhóthanacha rochtana idirlín leathanbhanda agus seirbhísí cumarsáide gutha do thomhaltóirí ar ioncam íseal nó a bhfuil riachtanais shóisialta speisialta acu, lena n-áirítear daoine scothaosta, úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas agus tomhaltóirí a chónaíonn faoin tuath nó in áiteanna iargúlta, ba cheart dóibh bearta iomchuí a dhéanamh. Chun na críche sin, d'fhéadfadh na Ballstáit tacaíocht dhíreach a chur ar fáil do na tomhaltóirí sin chun críocha cumarsáide, a fhéadfaidh a bheith mar chuid de liúntas sóisialta, nó dearbháin le haghaidh íocaíochtaí díreacha a thabhairt do na tomhaltóirí sin. Is féidir é sin a bheith ina rogha mhalartach iomchuí ag féachaint don ghá saobhadh margaidh a íoslaghdú. De rogha air sin, nó sa bhreis air sin, d'fhéadfadh na Ballstáit a cheangal ar gach soláthraí seirbhísí den sórt sin, roghanna nó pacáistí taraifí bunúsacha a chur ar fáil do na tomhaltóirí sin.

(220)

Féadfar roghanna taraifí nó pacáistí speisialta a bheith i gceist le praghas inacmhainne chun déileáil leis na riachtanais atá ag úsáideoirí ar ioncam íseal nó ag úsáideoirí a bhfuil riachtanais shóisialta speisialta acu. Ba cheart tairiscintí den sórt sin a sholáthar le gnéithe bunúsacha, chun nach ndéanfaí feidhmiú an mhargaidh a shaobhadh. Ba cheart go mbeadh an inacmhainneacht do thomhaltóirí aonair bunaithe ar na nithe seo: an ceart a bheith acu conradh a dhéanamh le soláthraí, infhaighteacht uimhreach, ceangal leanúnach na seirbhíse agus a gcumas faireachán agus rialú a dhéanamh ar a gcaiteachas.

(221)

I gcás ina gceanglaíonn Ballstát ar sholáthraithe roghanna nó pacáistí taraifí speisialta atá éagsúil ó na cinn a thugtar faoi ghnáthchoinníollacha tráchtála a thairiscint do thomhaltóirí ar ioncam íseal nó a bhfuil riachtanais shóisialta speisialta acu, ba cheart na roghanna nó na pacáistí taraifí sin a bheith á soláthar ag gach soláthraí seirbhísí rochtana idirlín agus cumarsáide gutha. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, níor cheart go bhfágfadh an t-ualach iomarcach riaracháin nó airgeadais ar na soláthraithe sin nó ar na Ballstáit de thoradh é a cheangal ar gach soláthraí seirbhísí rochtana idirlín agus cumarsáide gutha a sholáthar. I gcás ina léiríonn Ballstát go bhfuil ualach iomarcach riaracháin nó airgeadais den sórt sin ann, ar bhonn measúnú oibiachtúil, féadfaidh sé an oibleagáid roghanna nó pacáistí taraifí sonracha a thairiscint a fhorchur ar sholáthraithe sonracha agus orthu siúd amháin. Ba cheart sa mheasúnú oibiachtúil machnamh a dhéanamh ar na tairbhí a eascraíonn ó thomhaltóirí ar ioncam íseal nó a bhfuil riachtanais shóisialta speisialta acu ó rogha soláthraithe a bheith ann agus na tairbhí atá ann siocair go bhfuil gach soláthraí in ann tairbhe a bhaint as a bheith ar an soláthraí seirbhíse uilechoitinne. I gcás ina gcinnfidh Ballstát go heisceachtúil an oibleagáid chun roghanna taraifí nó pacáistí sonracha a thairiscint a fhorchur ar sholáthraithe ainmnithe amháin, ba cheart dóibh a áirithiú go mbeidh rogha soláthraithe a thairgeann taraifí sóisialta ag tomhaltóirí ar ioncam íseal nó a bhfuil riachtanais speisialta. Mar sin féin, i gcásanna áirithe d'fhéadfaí nach mbeadh Ballstáit in ann rogha soláthraithe a ráthú, mar shampla nuair nach bhfuil ach gnóthas amháin a sholáthraíonn seirbhísí i limistéar ina bhfuil cónaí ar an tairbhí, nó i gcás ina gcuirfí ualach breise eagraíochtúil agus airgeadais ar an mBallstát dá gcuirfí rogha ar fáil.

(222)

Níor cheart go mbeadh inacmhainneacht mar bhac a thuilleadh ar rochtain tomhaltóirí ar an tsraith íosta seirbhísí nascachta. Maidir leis an gceart atá ag tomhaltóirí conradh a dhéanamh le soláthraí, ba cheart go gciallódh sé go mbeadh an deis ag tomhaltóirí a d'fhéadfadh a bheith i mbaol go ndiúltófaí dóibh, go háirithe iad siúd atá ar ioncam íseal nó a bhfuil riachtanais shóisialta speisialta acu, conradh a dhéanamh le haghaidh soláthar seirbhísí leordhóthanacha inacmhainne rochtana idirlín leathanbhanda agus seirbhísí cumarsáide gutha ar a laghad ag suíomh fosaithe le haon soláthraí seirbhísí den sórt sin sa limistéar sin nó le soláthraí ainmnithe, i gcás inar chinn Ballstát go heisceachtúil soláthraí amháin nó níos mó a ainmniú chun na roghanna nó pacáistí taraifí sin a thairiscint. Chun na rioscaí airgeadais a bhainfeadh le neamhíocaíocht billí a íoslaghdú, ba cheart go mbeadh saorchead ag soláthraithe conradh a sholáthar ar théarmaí réamhíocaíochta, ar bhonn aonaid inacmhainne aonair réamhíoctha.

(223)

Chun a áirithiú gur féidir teacht ar shaoránaigh trí sheirbhísí cumarsáide gutha, ba cheart do Bhallstáit a áirithiú go mbeadh uimhir ar fáil le haghaidh tréimhse réasúnta freisin le linn tréimhsí nach mbeadh seirbhísí cumarsáide gutha in úsáid. Ba cheart go mbeadh soláthraithe in ann sásraí a chur ar bun chun a sheiceáil an bhfuil spéis fós ag an tomhaltóir infhaighteacht na huimhreach a choinneáil.

(224)

Ní gá go ndéanfar iomaíocht a shaobhadh i gcás ina ndéanfaí soláthraithe na seirbhísí sin a chúiteamh sna himthosca sin, ar choinníoll go ndéanfar na soláthraithe sin a chúiteamh don ghlanchostas sonrach lena mbaineann agus go ndéanfar an glanualach costais a aisghabháil ar bhealach atá neodrach ó thaobh na hiomaíochta de.

(225)

Chun measúnú a dhéanamh ar an ngá le bearta inacmhainneachta, ba cheart go mbeadh údaráis rialála náisiúnta i gcomhar le húdaráis inniúla eile, in ann faireachán a dhéanamh ar fhorbairt agus ar shonraí na dtairiscintí ó thaobh roghanna taraifí nó pacáistí le haghaidh tomhaltóirí ar ioncam íseal nó a bhfuil riachtanais shóisialta speisialta acu.

(226)

Ba cheart do Bhallstáit bearta a thabhairt isteach a chuirfeadh chun cinn cruthú margaidh le haghaidh táirgí agus seirbhísí inacmhainne ina gcorpraítear saoráidí do thomhaltóirí faoi mhíchumas, lena n-áirítear trealamh a chuimsíonn teicneolaíochtaí cúnta. Is féidir an méid sin a bhaint amach, inter alia, trí thagairt a dhéanamh do chaighdeáin Eorpacha, nó trí thacú le cur chun feidhme na gceanglas faoi dhlí an Aontais lena gcomhchuibhítear na ceanglais inrochtaineachta le haghaidh táirgí agus seirbhís. Ba cheart do na Ballstáit na bearta iomchuí a thabhairt isteach i gcomhréir le himthosca náisiúnta, a thugann solúbthacht do na Ballstáit bearta sonracha a dhéanamh mar shampla i gcás nach mbeidh an margadh ag soláthar, faoi ghnáthdhálaí eacnamaíocha, táirgí agus seirbhísí inacmhainne lena gcorpraítear saoráidí do thomhaltóirí faoi mhíchumas. D'fhéadfadh tacaíocht airgeadais dhíreach d'úsáideoirí deiridh a áireamh ar na bearta sin. Ba cheart costas na seirbhísí athsheachadta do thomhaltóirí faoi mhíchumas a bheith coibhéiseach le meánchostas na seirbhísí cumarsáide gutha.

(227)

Tagraítear leis na seirbhísí athsheachadta do sheirbhísí lena gcumasaítear cumarsáid dhéthreo idir úsáideoirí deiridh (cianda) na mód cumarsáide difriúil (mar shampla téacs, comharthaíocht, urlabhra) trí thiontú a chur ar fáil idir na móid chumarsáide sin, de ghnáth trí oibreoir daonna. Sainmhínítear téacs fíor ama i gcomhréir le dlí an Aontais lena gcomhchuibhítear na ceanglais inrochtaineachta le haghaidh táirgí agus seirbhísí agus tagraíonn sé d'fhoirm téacs-chomhrá i ndálaí pointe go pointe nó cian-chomhdhála ilphointe nuair a sheoltar an téacs a chuirtear isteach ar bhealach ina measann an t-úsáideoir go bhfuil an teachtaireacht leanúnach ar bhonn carachtar ar charachtar.

(228)

Le haghaidh cumarsáid sonraí ag rátaí sonraí atá leordhóthanach chun rochtain leordhóthanach idirlín leathanbhanda a cheadú, tá ceangail línte fosaithe ar fáil nach mór go huilíoch agus in úsáid ag formhór na saoránach ar fud an Aontais. Bhí gnáthchumhdach agus gnáth-infhaighteacht an leathanbhanda fhosaithe ar fud an Aontais ag 97 % de thithe in 2015, agus ba é 72 % an ráta úsáide, agus bíonn cumhdach níos leithne fós ag seirbhísí bunaithe ar theicneolaíochtaí gan sreang. Tá difríochtaí idir na Ballstáit, áfach, maidir le hinfhaighteacht agus le hinacmhainneacht an leathanbhanda fhosaithe ar fud na limistéar uirbeach agus tuaithe.

(229)

Tá ról ceannasaíochta ag an margadh chun a áirithiú go mbeidh rochtain idirlín leathanbhanda ar fáil a bhfuil a hacmhainn ag méadú i gcónaí. I réimsí nach ndéanfadh an margadh dá réir, is dealraitheach go bhfuil uirlisí eile beartais phoiblí, ar uirlisí iad a thacaíonn le hinfhaighteacht na gceangal rochtana leorthóthanaí idirlín leathanbhanda, i bprionsabal, níos costéifeachtaí agus nach ndéanann siad an margadh a shaobhadh an méid céanna is a dhéanann oibleagáidí seirbhíse uilíche, mar shampla dul ar iontaoibh ionstraimí airgeadais amhail na hionstraimí sin atá ar fáil faoin gCiste Eorpach le haghaidh Infheistíochtaí Straitéiseacha agus faoin tSaoráid um Chónascadh na hEorpa, úsáid an mhaoiniúcháin phoiblí ó chistí struchtúracha agus infheistíochta na hEorpa, oibleagáidí cumhdaigh a cheangal le cearta úsáide don speictream raidió chun tacú le himscaradh na líonraí leathanbhanda i limistéir nach bhfuil an daonra chomh dlúth iontu agus infheistíocht phoiblí i gcomhréir le rialacha a bhaineann le cúnamh Stáit ón Aontas.

(230)

Más rud é go léirítear, tar éis measúnú cuí a dhéanamh, agus aird á tabhairt ar na torthaí ó shuirbhé geografach a rinneadh ar imscaradh na líonraí arna reáchtáil ag an údarás inniúil, nó ar an eolas is déanaí atá ar fáil do na Ballstáit sula mbeidh na torthaí ón gcéad suirbhé geografach ar fáil, nach dóichí go ndéanfaidh an margadh ná na sásraí idirghabhála poiblí ceangal a sholáthar d'úsáideoirí deiridh i roinnt limistéar, ar ceangal é a mbeadh ar a chumas seirbhís leordhóthanach rochtana idirlín leathanbhanda a sholáthar mar a shainmhíníonn na Ballstáit agus seirbhísí cumarsáide gutha ag suíomh fosaithe, ba cheart go mbeadh an Ballstát ábalta, ar bhonn eisceachtúil, soláthraithe éagsúla nó tacair soláthraithe a ainmniú chun na seirbhísí sin a sholáthar i gcodanna ábhartha éagsúla den chríoch náisiúnta. Sa bhreis ar an suirbhé geografach, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann úsáid a bhaint as, más gá, aon fhianaise bhreise chun méid seirbhísí leordhóthanacha rochtana idirlín leathanbhanda agus na seirbhísí cumarsáide gutha atá ar fáil ag suíomh fosaithe a bhunú. D'fhéadfadh a áireamh ar an bhfaisnéis bhreise sin sonraí atá ar fáil do na húdaráis rialála náisiúnta tríd an nós imeachta um anailís mhargadh agus ó na sonraí a bailíodh ó úsáideoirí. Ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann na hoibleagáidí seirbhíse uilíche chun tacú le hinfhaighteacht seirbhíse leordhóthanaigh rochtana idirlín leathanbhanda a theorannú do phríomhshuíomh nó do phríomháit chónaithe an úsáideora deiridh. Níor cheart go mbeadh aon srian leis na modhanna teicniúla trína gcuirtear seirbhísí leordhóthanacha rochtana idirlín leathanbhanda agus seirbhísí cumarsáide gutha ar fáil ag suíomh fosaithe, lena gceadaítear teicneolaíochtaí le sreang agus gan sreang, ná aon srian ar cé hiad na gnóthais a chuireann cuid de na hoibleagáidí seirbhíse uilíche, nó na hoibleagáidí sin go léir, ar fáil.

(231)

I gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta, is faoi na Ballstáit atá sé a chinneadh ar bhonn critéir oibiachtúla cé hiad na gnóthais a ainmnítear mar sholáthraithe seirbhíse uilíche, nuair is iomchuí, ag cur san áireamh cumas agus toilteanas na ngnóthas glacadh le gach oibleagáid seirbhíse uilíche, nó cuid de na hoibleagáidí sin. Ní choisceann sé sin ar na Ballstáit coinníollacha sonracha a áireamh sa phróiseas ainmniúcháin, agus údar maith a bheith leo, bunaithe ar fhorais na héifeachtúlachta, lena n-áirítear limistéir gheografacha nó comhpháirteanna a ghrúpáil nó tréimhsí íosta a shocrú don ainmniúchán.

(232)

Ba cheart na costais a mheas a bheadh ag baint lena áirithiú go mbeadh ceangal ar fáil a bhfuil de chumas aige seirbhís leordhóthanach rochtana idirlín leathanbhanda a sholáthar de réir mar a sainaithníodh i gcomhréir leis an Treoir seo chomh maith le seirbhísí cumarsáide gutha ag suíomh fosaithe ar phraghas inacmhainne laistigh de na hoibleagáidí seirbhíse uilíche, go háirithe trí mheasúnú a dhéanamh ar an ualach measta airgeadais a bheadh i gceist do sholáthraithe agus d'úsáideoirí in earnáil na cumarsáide leictreonaí.

(233)

Is dóichí, a priori, go ndéanfaidh ceanglais atá ann chun cumhdach críochach trastíre a áirithiú, ar ceanglais iad arna bhforchur sa nós imeachta ainmniúcháin, roinnt gnóthas a eisiamh nó a dhíspreagadh ó chur isteach ar a bheith ina soláthraithe seirbhíse uilíche. I gcás ina ndéanfar soláthraithe a ainmniú mar sholáthraithe oibleagáidí seirbhíse uilíche ar feadh tréimhse rófhada nó ar feadh tréimhse éiginnte, féadfar soláthraithe áirithe a eisiamh a priori freisin. I gcás ina gcinneann Ballstát soláthraí amháin nó níos mó a ainmniú chun críocha inacmhainneachta, ba cheart gurbh fhéidir le na soláthraithe sin a bheith éagsúil ó na cinn sin arna n-ainmniú chun críche infhaighteacht na heiliminte seirbhíse uilíche.

(234)

Nuair a roghnóidh soláthraí, ar soláthraí é a ainmníodh ar bhonn eisceachtúil chun roghanna nó pacáistí taraifí a sholáthar atá éagsúil uathu siúd a sholáthraítear faoi ghnáthchoinníollacha tráchtála mar a shainaithnítear i gcomhréir leis an Treoir seo chun infhaighteacht seirbhíse leordhóthanach rochtana idirlín leathanbhanda nó seirbhíse cumarsáide gutha a áirithiú ag suíomh fosaithe, mar a shainaithnítear i gcomhréir leis an Treoir seo, cuid mhór dá shócmhainní líonra rochtana áitiúil, nó na sócmhainní sin uile, a meastar i bhfianaise a oibleagáidí seirbhíse uilíche, a dhiúscairt, ina chríoch náisiúnta agus na sócmhainní sin a thabhairt d'eintiteas dlíthiúil ar leith faoi úinéireacht deiridh dhifriúil, ba cheart don údarás inniúil éifeachtaí an idirbhirt a mheas chun leanúnachas na n-oibleagáidí seirbhíse uilíche i ngach cuid nó i gcodanna den chríoch náisiúnta a áirithiú. Chuige sin, ba cheart don soláthraí an t-údarás inniúil a d'fhorchuir an oibleagáid seirbhíse uilíche a chur ar an eolas roimh an diúscairt. Níor cheart go ndéanfadh measúnú an údaráis inniúil aon dochar do chur i gcrích an idirbhirt.

(235)

Chun cobhsaíocht a sholáthar agus tacú le haistriú diaidh ar ndiaidh, ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann leanúint ag áirithiú go ndéanfaí seirbhísí uilíocha a sholáthar ina gcríocha, ar seirbhísí iad seachas seirbhísí leordhóthanacha rochtana idirlín leathanbhanda agus cumarsáide gutha ag suíomh fosaithe, atá san áireamh i raon feidhme na n-oibleagáidí seirbhíse uilíocha ar bhonn Threoir 2002/22/CE ar dháta theacht i bhfeidhm na Treorach seo, ar choinníoll nach mbeidh na seirbhísí nó seirbhísí inchomparáide ar fáil faoi ghnáthdhálaí tráchtála. I gcás ina gceadaítear leanúint ag soláthar táillefóin phoiblí don phobal i gcoitinne trí úsáid a bhaint as boinn, cártaí creidmheasa nó cártaí dochair, nó cártaí réamhíocaíochta, lena n-áirítear cártaí a úsáidtear le cóid dhiailithe, eolairí agus seirbhísí eolaí teileafóin faoin réim seirbhíse uilíche, fad is féidir a léiriú go bhfuil gá leo, thabharfadh sé an tsolúbthacht do na Ballstáit aird chuí a thabhairt ar na himthosca náisiúnta éagsúla. D'fhéadfaí a áireamh leis sin táillefóin phoiblí a sholáthar i bpríomhphointí iontrála na tíre, amhail aerfoirt nó stáisiúin traenach agus bus, chomh maith le háiteanna a úsáideann daoine i gcás éigeandála, amhail ospidéil, stáisiúin póilíní agus limistéir mórbhealaí éigeandála, chun freastal ar riachtanais réasúnta na n-úsáideoirí deiridh, lena n-áirítear go háirithe úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas.

(236)

Ba cheart do na Ballstáit faireachán a dhéanamh ar staid na dtomhaltóirí maidir leis an úsáid a bhaineann siad as seirbhísí leordhóthanacha rochtana idirlín leathanbhanda agus as seirbhísí cumarsáide gutha, ag féachaint go háirithe d'inacmhainneacht. Tá baint ag inacmhainneacht seirbhísí leordhóthanacha rochtana idirlín leathanbhanda agus seirbhísí cumarsáide gutha leis an bhfaisnéis a fhaigheann úsáideoirí maidir le speansais úsáide chomh maith leis an gcostas coibhneasta a bhaineann le húsáid i gcomparáid le seirbhísí eile, agus tá baint aige freisin lena gcumas caiteachas a rialú. Mar sin, is éard a chiallaíonn inacmhainneacht ná cumhacht a thabhairt do thomhaltóirí trí oibleagáidí arna bhforchur ar sholáthraithe. Áirítear i measc na n-oibleagáidí sin leibhéal sonraithe de bhilleáil mhionsonraithe, deis a thabhairt do thomhaltóirí a roghnú glaonna áirithe a bhlocáil, amhail glaonna ar seirbhísí ardráta, caiteachas a rialú trí mheán na réamhíocaíochta agus táillí ceangail tosaigh a fhritháireamh. Féadfaidh gá a bheith le hathbhreithniú a dhéanamh ar na bearta sin agus iad a athrú i bhfianaise forbairtí sa mhargadh. Ba cheart nach bhfeicfí ach am, ré agus méid an tomhaltais le linn seisiún úsáide ar bhillí miondealaithe ar úsáid rochtana idirlín agus nach bhfeicfí na suíomhanna gréasáin ó chríochphointí idirlín lenar nascadh le linn seisiún den sórt sin.

(237)

Ach amháin i gcás íocaíochtaí déanacha ar bhonn leanúnach nó neamhíocaíocht billí, ba cheart go ndéanfaí tomhaltóirí atá i dteideal taraifí inacmhainne, agus iad ag feitheamh le réiteach ar an díospóid, a chosaint ar dhícheangal láithreach ón líonra ar na forais nár íoc siad bille agus, go háirithe, i gcás díospóidí maidir le billí arda do sheirbhísí ardráta, ba cheart go mbeadh rochtain leanúnach acu ar sheirbhísí riachtanacha cumarsáide gutha agus leibhéal íosta seirbhíse rochtana idirlín mar atá sainithe ag na Ballstáit. Ba cheart go bhféadfadh na Ballstáit a chinneadh nach leanfar ag soláthar na rochtana sin ach amháin i gcás go leanfaidh an síntiúsóir ag íoc na muirear don líne ar cíos nó do rochtain bhunúsach idirlín.

(238)

I gcás ina ndéanfaidh soláthar seirbhísí leordhóthanacha rochtana idirlín leathanbhanda agus soláthar seirbhísí cumarsáide gutha nó seirbhísí eile i gcomhréir leis an Treoir seo ualach míchothrom a chur ar sholáthraí, agus aird chuí á tabhairt ar na costais agus ar an ioncam chomh maith le sochair dholáimhsithe a eascraíonn ó sholáthar na seirbhísí lena mbaineann, is féidir an t-ualach míchothrom sin a chur san áireamh i ríomh ghlanchostas aon oibleagáidí seirbhíse uilíocha.

(239)

Ba cheart do na Ballstáit, i gcás inar gá, sásraí a bhunú chun maoiniú a dhéanamh ar ghlanchostas na n-oibleagáidí seirbhíse uilíche i gcásanna ina léireofar nach féidir na hoibleagáidí a sholáthar ach amháin trí chaillteanas a dhéanamh nó ag glanchostas atá lasmuigh de ghnáthchaighdeáin tráchtála. Tá sé tábhachtach a áirithiú go ndéanfar glanchostas na n-oibleagáidí seirbhíse uilíche a ríomh i gceart agus go ndéanfar aon mhaoiniú leis an saobhadh is lú agus is féidir ar an margadh agus ar ghnóthais, agus go mbeidh sé i gcomhréir le hAirteagal 107 agus Airteagal 108 CFAE.

(240)

In aon ríomh a dhéanfar ar ghlanchostas na seirbhíse uilíche ba cheart go dtabharfaí aird chuí ar chostais agus ar ioncaim, chomh maith leis an tairbhe dholáimhsithe a d'eascródh ó sholáthar seirbhíse uilíche, ach níor cheart go gcuirfeadh sé sin bac ar an aidhm ghinearálta a áirithiú go léiríonn na struchtúir phraghsála na costais. Ba cheart aon ghlanchostais oibleagáidí seirbhíse uilíche a ríomh ar bhonn nósanna imeachta trédhearcacha.

(241)

Is éard a chiallaíonn tairbhe dholáimhsithe a chur san áireamh gur cheart meastachán a dhéantar i dtéarmaí airgeadaíochta, ar an tairbhe indíreach a bhaineann gnóthas as a sheasamh mar sholáthraí seirbhíse uilíche, a asbhaint ó ghlanchostas díreach na n-oibleagáidí seirbhíse uilíche chun an t-ualach costais foriomlán a chinneadh.

(242)

I gcás inar ualach míchothrom ar sholáthraí é oibleagáid seirbhíse uilíche, is iomchuí é cead a thabhairt do Bhallstáit sásraí a bhunú chun aisghabháil éifeachtúil a dhéanamh ar na glanchostais. Is modh amháin chun glanchostas na n-oibleagáidí seirbhíse uilíche a aisghabháil í aisghabháil trí chistí poiblí. Modh eile is ea é glanchostas na n-oibleagáidí seirbhíse uilíche a roinnt idir soláthraithe líonraí nó seirbhísí cumarsáide leictreonaí. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann glanchostas eilimintí éagsúla na seirbhíse uilíche a mhaoiniú trí shásraí éagsúla, nó in ann glanchostas cuid de na heilimintí nó na heilimintí go léir a mhaoiniú ó cheachtar de na sásraí nó ó mheascán den dá rud. Tá tairbhe le baint as an rochtain leordhóthanach idirlín leathanbhanda ní hé amháin d'earnáil na cumarsáide leictreonaí ach don gheilleagar ar líne i gcoitinne agus don tsochaí ina hiomláine freisin. Cuidíonn soláthar ceangail a thacaíonn le luasanna leathanbhanda le líon níos mó úsáideoirí deiridh úsáid a bhaint as seirbhísí ar líne agus ar an gcaoi sin páirt a ghlacadh sa tsochaí dhigiteach. Is chun leasa an phobail agus chun leasa na soláthraithe cumarsáide leictreonaí araon é ceangail mar sin a áirithiú ar bhonn oibleagáidí seirbhíse uilíche. Ba cheart do na Ballstáit na fíorais sin a chur san áireamh agus sásraí chun glanchostas a aisghabháil á roghnú agus á gceapadh.

(243)

I gcás costas a aisghabháil trí bhíthin glanchostas na hoibleagáidí seirbhíse uilíche a chomhroinnt idir soláthraithe líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go bhfuil an modh leithdháilte i measc soláthraithe bunaithe ar chritéir oibiachtúla agus neamh-idirdhealaitheacha agus go bhfuil sé i gcomhréir le prionsabal na comhréireachta. Ní chuirtear cosc leis an bprionsabal sin ar Bhallstáit díolúine a thabhairt d'iontrálaithe nua nach bhfuil láithreacht shuntasach sa mhargadh bainte amach acu. Ba cheart a áirithiú le haon sásra cistithe nach rannchuidíonn rannpháirtithe margaidh ach amháin le maoiniú oibleagáidí seirbhíse uilíche agus ní le gníomhaíochtaí eile nach bhfuil nasc díreach acu le soláthar na n-oibleagáidí seirbhíse uilíche. Ba cheart do na sásraí aisghabhála prionsabail dhlí an Aontais a urramú, agus go háirithe i gcás sásra comhroinnte, prionsabail an neamh-idirdhealaithe agus na comhréireachta. Ba cheart a áirithiú le haon sásra cistithe nach rannchuidíonn úsáideoirí i mBallstát amháin leis an costas a bhaineann le seirbhíse uilíche i mBallstát eile a sholáthar. Ba cheart go mbeadh sé indéanta glanchostas na n-oibleagáidí seirbhíse uilíche a chomhroinnt idir gach soláthraí nó aicmí áirithe sonracha soláthraithe. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go n-urramaíonn an sásra comhroinnte prionsabail na trédhearcachta, an tsaofa margaidh is lú, an neamh-idirdhealaithe agus na comhréireachta. Ciallaíonn an saobhadh margaidh is lú gur cheart ranníocaíochtaí a aisghabháil ar bhealach a íoslaghdaíonn, a mhéid is féidir, tionchar an ualaigh airgeadais ar úsáideoirí deiridh, mar shampla trí ranníocaíochtaí a scaipeadh chomh leathan agus is féidir.

(244)

Ba cheart go ndéanfadh soláthraithe a bhfuil tairbhe á baint acu as maoiniú seirbhíse uilíche leibhéal leordhóthanach sonraí a sholáthar d'údaráis rialála náisiúnta maidir le heilimintí ar leith dá dteastaíonn an maoiniú sin chun údar maith a bheith acu lena n-iarraidh. Ba cheart scéimeanna na mBallstát chun costáil agus maoiniú a dhéanamh ar oibleagáidí seirbhíse uilíche a chur in iúl don Choimisiún chun comhoiriúnacht le CFAE a fhíorú. Ba cheart go n-áiritheodh na Ballstáit trédhearcacht agus rialú éifeachtach na méideanna a ghearrtar chun oibleagáidí seirbhíse uilíche a mhaoiniú. Ba cheart go mbunófaí ríomh ghlanchostas sholáthar na seirbhíse uilíche ar mhodheolaíocht atá oibiachtúil agus trédhearcach chun an soláthar is costéifeachtaí a dhéanamh ar sheirbhís uilíoch agus chun cothromaíocht do chách a chur chun cinn i measc na rannpháirtithe margaidh. D'fhéadfaí trédhearcacht níos fearr a bhaint amach i gcás ina bhfuil an mhodheolaíocht atá beartaithe a úsáid chun glanchostais na ngnéithe aonair den tseirbhís uilíoch atá ar eolas sula ndéantar na costais sin a ríomh.

(245)

Ní cheadaítear do na Ballstáit ranníocaíochtaí airgeadais a bhaineann le bearta nach cuid d'oibleagáidí seirbhíse uilíche iad a fhorchur ar rannpháirtithe margaidh. Tá saoirse ag na Ballstáit aonair i gcónaí bearta speisialta a fhorchur (lasmuigh de raon feidhme na n-oibleagáidí seirbhíse uilíche) agus iad a mhaoiniú i gcomhréir le dlí an Aontais ach ní trí bhíthin ranníocaíochtaí ó rannpháirtithe margaidh.

(246)

Chun tacú go héifeachtach le saorghluaiseacht earraí, seirbhísí agus daoine laistigh den Aontas, ba cheart go mbeifí in ann acmhainní áirithe uimhrithe náisiúnta a úsáid, go háirithe roinnt uimhreacha neamhgheografacha, ar bhealach seach-chríochach, eadhon lasmuigh de chríoch Bhallstát an tsannta. I bhfianaise go bhfuil baol suntasach calaoise ann maidir le cumarsáid idirphearsanta, níor cheart an úsáid sheach-chríochach sin a cheadú chun seirbhísí cumarsáide a sholáthar ach i gcás seirbhísí cumarsáide idirphearsanta. Ba cheart do na Ballstáit forfheidhmiú dlíthe náisiúnta ábhartha, go háirithe rialacha cosanta tomhaltóirí agus rialacha eile a bhaineann le húsáid acmhainní uimhrithe a áirithiú neamhspleách ar an áit inar deonaíodh na cearta úsáide agus ina n-úsáidtear acmhainní uimhrithe laistigh den Aontas. Tá na Ballstáit inniúil i gcónaí a ndlíthe náisiúnta a chur i bhfeidhm ar acmhainní uimhrithe a úsáidtear ina gcríoch, lena n-áirítear i gcás inar deonaíodh cearta i mBallstát eile.

(247)

Níl smacht ar na hacmhainní uimhrithe sin ag údarás rialála náisiúnta nó údaráis inniúla eile na mBallstát sin ina n-úsáidtear acmhainní uimhrithe ó Bhallstát eile. Maidir le húdarás rialála náisiúnta nó údarás inniúil eile an Bhallstáit a dheonaíonn cearta úsáide seach-chríochaí, ba cheart dóibh a áirithiú freisin go mbeidh cosaint éifeachtach ag úsáideoirí deiridh sna Ballstáit ina n-úsáidtear na huimhreacha sin. Chun cosaint éifeacht a chur ar fáil, ba cheart do na húdaráis náisiúnta rialála nó na húdaráis inniúla eile a dheonaíonn cearta úsáide seach-chríochaí coinníollacha a leagan síos i gcomhréir leis an Treoir seo maidir leis na rialacha cosanta tomhaltóirí agus rialacha eile a bhaineann le húsáid acmhainní uimhrithe sna Ballstáit sin ina n-úsáidfear na hacmhainní sin a bheith á n-urramú ag an soláthraí.

(248)

Maidir le húdaráis rialála náisiúnta nó údaráis inniúla na mBallstát sin ina n-úsáidtear acmhainní uimhrithe, ba cheart go mbeadh siad in ann tacaíocht a iarraidh ar na húdaráis rialála náisiúnta nó údaráis inniúla a dheonaigh na cearta úsáide maidir leis na hacmhainní uimhrithe, d'fhonn tacú lena rialacha a fhorfheidhmiú. Ba cheart go n-áireofaí pionóis athchomhairleacha ar na bearta forfheidhmiúcháin a dhéanfadh na húdaráis rialála náisiúnta nó údaráis inniúla a dheonaigh na cearta úsáide, go háirithe i gcás sárú tromchúiseach ar an gceart úsáide seach-chríochaí a bhaint as na hacmhainní uimhrithe arna sannadh don ghnóthas lena mbaineann. Níor cheart gur dochar na ceanglais a bhaineann le húsáid sheach-chríochach do chumhachtaí na mBallstát rochtain ar uimhreacha nó ar sheirbhísí a bhlocáil, ar bhonn cás ar chás, i gcás ina mbeidh údar maith leis sin, ar chúiseanna calaoise nó mí-úsáide. Níor cheart gur dochar do rialacha an Aontais maidir le soláthar seirbhísí fánaíochta í úsáid sheach-chríochach acmhainní uimhrithe, lena n-áirítear na rialacha sin a bhaineann le húsáid aimhrialta nó le mí-úsáid a bhaint as seirbhísí fánaíochta atá faoi réir rialáil praghas miondíola agus a bhaineann tairbhe as rátaí rialáilte fánaíochta mórdhíola. Ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann comhaontuithe sonracha a dhéanamh i gcónaí maidir le húsáid sheach-chríochach acmhainní uimhrithe le tríú tíortha.

(249)

Ba cheart do na Bhallstáit soláthar thar an líonra na n-acmhainní uimhrithe a chur chun cinn chun gur féidir aistriú ó sholáthraí cumarsáide leictreonaí amháin go soláthraí eile. Cumasaíonn soláthar thar an líonra na n-acmhainní uimhrithe ríomhchlárú a dhéanamh ar aitheantóirí trealaimh chumarsáide gan aon ghá rochtain fhisiceach a fháil ar na gléasanna lena mbaineann. Tá an ghné seo ábhartha go háirithe do sheirbhísí meaisín le meaisín, eadhon seirbhísí trína ndéantar aistriú uathoibrithe ar shonraí agus ar fhaisnéis idir gléasanna nó idir feidhmchláir atá bunaithe ar bhogearraí le hidirghníomhú teoranta, nó gan aon idirghníomhú, le daoine. D'fhéadfadh nach rachadh soláthraithe na seirbhísí meaisín le meaisín sin ar iontaoibh rochtain fhisiceach ar a ngléasanna toisc go bhfuil siad i suíomh iargúlta, nó toisc líon mór na ngléasanna atá imscartha nó toisc a bpátrún úsáide. I bhfianaise an mhargaidh meaisín le meaisín agus teicneolaíochtaí nua atá ag forbairt, ba cheart do na Ballstáit a ndícheall a dhéanamh neodracht na teicneolaíochta a áirithiú agus an soláthar thar an líonra á chur chun cinn acu.

(250)

Tá rochtain ar acmhainní uimhrithe ar bhonn critéir thrédhearcacha, oibiachtúla, neamh-idirdhealaitheacha riachtanach ionas go rachaidh gnóthais san iomaíocht in earnáil na cumarsáide leictreonaí. Ba cheart dó na Ballstáit bheith ina ann cearta a bhronnadh ar ghnóthais d'úsáid acmhainní uimhrithe, ar gnóthais iad seachas soláthraithe líonraí nó seirbhísí cumarsáide leictreonaí i bhfianaise go bhfuil ábharthacht na n-uimhreacha sin ag dul i méid le haghaidh roinnt seirbhísí in Idirlíon na Rudaí Nithiúla. Ba cheart go ndéanfadh údaráis rialála náisiúnta nó údaráis inniúla eile bainistiú ar gach eilimint de na pleananna uimhrithe náisiúnta, lena n-áirítear pointechód a úsáidtear le haghaidh seolachán líonra. I gcás ina mbeidh gá comhchuibhiú a dhéanamh ar acmhainní uimhrithe san Aontas chun tacú le forbairt seirbhísí uile-Eorpacha nó seirbhísí trasteorann, go háirithe seirbhísí nua meaisín le meaisínbhunaithe amhail gluaisteáin cheangailte, agus i gcás nach féidir freastal ar an éileamh ar bhonn na n-acmhainní uimhrithe atá ann faoi láthair, is féidir leis an gCoimisiún bearta cur chun feidhme a ghlacadh le cúnamh BEREC.

(251)

Ba cheart go mbeadh sé indéanta an ceanglas a chomhlíonadh a bhaineann le cinntí a fhoilsiú maidir le deonú na gceart le haghaidh úsáid acmhainní uimhrithe trína gcur ar fáil go poiblí ar shuíomh gréasáin.

(252)

I bhfianaise na ngnéithe áirithe a bhaineann le tuairisciú ar leanaí ar iarraidh, ba cheart go gcoimeádfadh na Ballstáit a ngealltanas chun a áirithiú go bhfuil seirbhís ann a fheidhmíonn go maith chun tuairisciú ar leanaí ar iarraidh agus go gcuirtear an tseirbhís sin ar fáil iarbhír ina gcríocha féin faoin uimhir “116000”. Ba cheart do na Ballstáit bearta iomchuí a dhéanamh chun a áirithiú go mbainfear amach leibhéal leordhóthanach cáilíochta seirbhíse agus an uimhir “116000” á feidhmiú.

(253)

Comhthreomhar le huimhir na beolíne “116000” do leanaí ar iarraidh, áirithíonn a lán Ballstát go mbeidh rochtain ag leanaí ar sheirbhísí ar fusa do leanaí a úsáid a oibríonn líne chabhrach a chabhraíonn le leanaí a mbíonn cúram agus cosaint de dhíobháil orthu tríd an uimhir “116111” a úsáid. Ba cheart do na Ballstáit sin agus don Choimisiún a áirithiú go mbeidh a fhios ag na saoránaigh, go háirithe leanaí agus na córais náisiúnta cosanta leanaí, gurb ann don líne chabhrach “116111”.

(254)

Tugann margadh inmheánach le tuiscint go mbeidh úsáideoirí deiridh in ann rochtain a fháil ar gach uimhir atá san áireamh i bpleananna uimhrithe náisiúnta na mBallstát eile agus ar sheirbhísí rochtana ag úsáid uimhreacha neamhgheografacha, lena n-áirítear uimhreacha saorghlao agus ardráta, laistigh den Aontas, ach amháin i gcás inar roghnaigh an t-úsáideoir deiridh ar glaodh air, ar chúiseanna tráchtála, teorainn a chur leis an rochtain ó limistéir gheografacha áirithe. Ba cheart go mbeadh úsáideoirí deiridh in ann rochtain a fháil ar uimhreacha freisin as measc na nUimhreacha Saorghlao Idirnáisiúnta Uilíocha (UIFN). Níor cheart cosc a chur le rochtain trasteorann ar acmhainní uimhrithe agus ar sheirbhísí gaolmhara, ach amháin i gcásanna ina mbeidh údar maith oibiachtúil leo, mar shampla chun comhrac i gcoinne na calaoise nó na mí-úsáide (mar shampla i dtaca le seirbhísí ardráta áirithe), nuair a shaineofar uimhir mar uimhir nach bhfuil ach raon feidhme náisiúnta amháin aici (mar shampla gearrchód náisiúnta) nó nuair nach mbeidh sin indéanta go heacnamaíoch. Ní gá go mbeidh na taraifí arna ngearradh ar pháirtithe a ghlaonn ó áiteanna lasmuigh den Bhallstát lena mbaineann mar an gcéanna leis na taraifí a ghearrtar ar pháirtithe a ghlaonn ó laistigh den Bhallstát sin. Ba cheart go gcuirfí úsáideoirí go hiomlán ar an eolas roimh ré ar bhealach soiléir maidir le haon mhuirir is infheidhme maidir le huimhreacha saorghlao, amhail muirir do ghlao idirnáisiúnta le haghaidh uimhreacha atá inrochtana trí chóid dhiailithe chaighdeánacha idirnáisiúnta. I gcás ina ndéanann soláthraithe seirbhísí cumarsáide leictreonaí ioncam ábhartha ó idirnascadh nó ó sheirbhísí eile a choimeád siar de dheasca calaoise nó mí-úsáide, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go ndéanfaí ioncaim ó na seirbhísí a choinnítear a aisíoc, nuair is féidir, leis na húsáideoirí deiridh a ndéanann an chalaois nó an mhí-úsáid ábhartha difear dóibh.

(255)

I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, níor cheart feidhm a bheith ag forálacha áirithe maidir le cearta úsáideora deiridh atá sa Treoir seo i gcás micrifhiontair a sholáthraíonn seirbhísí cumarsáide idirphearsanta neamhspleách ar uimhreacha. I gcomhréir le cásdlí na Cúirte Breithiúnais, is ceart an sainmhíniú ar fhiontair bheaga agus mheánmhéide, lena n-áirítear micrifhiontair, a léirmhíniú go docht. Chun nach n-áireofaí ach fiontair ar micrifhiontair atá fíor-neamhspleách iad amháin, ní mór scrúdú a dhéanamh ar struchtúr na micrifhiontar ar cuid de ghrúpa eacnamaíoch iad, ar grúpa é a bhfuil níos mó cumhachta aige ná mar atá ag micrifhiontar, agus a áirithiú nach dtéitear timpeall ar an sainmhíniú ar mhicrifhiontar ar bhealaí foirmiúla amháin.

(256)

Ceanglaítear chun an margadh aonair don chumarsáid leictreonach a chur i gcrích go mbainfear bacainní d'úsáideoirí deiridh chun rochtain ar sheirbhísí cumarsáide leictreonaí a fháil ar fud an Aontais. Níor cheart go ndéanfadh soláthraithe cumarsáide leictreonaí don phobal rochtain a dhiúltú nó a shrianadh d'úsáideoirí deiridh ná idirdhealú ina gcoinne ar bhonn a náisiúntachta nó a mBallstáit cónaithe nó bunaithe. Ba cheart go mbeifí in ann difreáil a dhéanamh, áfach, ar bhonn difríochtaí a bhfuil údar oibiachtúil leo i gcostais agus i rioscaí, ach gan bheith teoranta do na bearta dá bhforáiltear i Rialachán (AE) Uimh. 531/2012 i leith mí-úsáid nó úsáid aimhrialta a bhaint as seirbhísí fánaíochta miondíola rialáilte.

(257)

Mar thoradh ar chur chun feidhme éagsúil na rialacha a bhaineann le cosaint an úsáideora deiridh cruthaíodh bacainní suntasacha sa mhargadh inmheánach a dhéanann difear do sholáthraithe seirbhísí cumarsáide leictreonaí agus d'úsáideoirí deiridh araon. Ba cheart na bacainní sin a laghdú trí infheidhmeacht na rialacha céanna a áirithíonn ardleibhéal coiteann cosanta ar fud an Aontais. Ba cheart go ndéanfadh comhchuibhiú iomlán calabraithe ar chearta úsáideoirí deiridh a chumhdaítear leis an Treoir seo cinnteacht dhlíthiúil le haghaidh idir úsáideoirí deiridh agus sholáthraithe na seirbhísí cumarsáide leictreonaí araon a mhéadú go mór, agus ba cheart go n-ísleodh sé go suntasach na bacainní iontrála agus an t-ualach comhlíonta neamhriachtanach a eascraíonn ó ilroinnt na rialacha. Cuidíonn an comhchuibhiú iomlán teacht thar na bacainní ar fheidhmiú an mhargadih inmheánaigh a eascraíonn ó na forálacha náisiúnta sin maidir le cearta úsáideoirí deiridh, ar bacainní iad a chuireann cosaint ar fáil ag an am céanna do sholáthraithe náisiúnta i gcoinne na hiomaíochta ó Bhallstáit eile. Chun leibhéal ard cosanta coitinne a bhaint amach, ba cheart go ndéanfadh an Treoir seo feabhas réasúnta a chur ar roinnt forálacha maidir le cearta úsáideoirí deiridh i bhfianaise na gcleachtas is fearr sna Ballstáit. Cuireann an comhchuibhiú iomlán ar a gcearta go mór le muinín na n-úsáideoirí deiridh sa mhargadh inmheánach de réir mar a bhaineann siad tairbhe as leibhéal cosanta atá chomh hard céanna agus iad ag úsáid seirbhísí cumarsáide leictreonaí, ní hé amháin ina mBallstát féin ach fad atá siad ina gcónaí, ag obair nó ag taisteal i mBallstáit eile freisin. Níor cheart comhchuibhiú iomlán a shíneadh ach leis na hábhair sin a chumhdaítear leis na forálacha maidir le cearta úsáideoirí deiridh sa Treoir seo amháin. Dá bhrí sin, níor cheart éifeacht a bheith aige ar an dlí náisiúnta i ndáil leis na gnéithe sin de chosaint úsáideoirí deiridh, lena n-áirítear gnéithe áirithe a bhaineann le bearta trédhearcachta, nach gcumhdaítear leis na forálacha sin. Bearta a bhaineann le hoibleagáidí trédhearcachta nach gcumhdaítear leis an Treoir seo, mar shampla, ba cheart go measfaí iad a bheith i gcomhréir le prionsabal an comhchuibhithe iomláin cé gur cheart go measfaí ceanglais bhreise maidir le saincheisteanna trédhearcachta a chumhdaítear leis an Treoir seo a bheith neamhréireach.Ina theannta sin, ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann forálacha náisiúnta a choimeád nó a thabhairt isteach maidir le saincheisteanna nach bhfuil faoi chaibidil go sonrach sa Treoir seo, go háirithe chun aghaidh a thabhairt ar shaincheisteanna nua atá ag teacht chun cinn.

(258)

Bíonn conarthaí ina n-uirlisí tábhachtacha d'úsáideoirí deiridh chun trédhearcacht na faisnéise agus cinnteacht dhlíthiúil a áirithiú. Déanfaidh formhór na soláthraithe seirbhíse i dtimpeallacht iomaíoch conarthaí a chur i gcrích lena gcustaiméirí ar chúiseanna inmhianaitheachta tráchtála. De bhreis ar an Treoir seo, tá feidhm ag ceanglais dlí cosanta tomhaltóirí an Aontais a bhaineann le conarthaí, go háirithe Treoir 93/12/EEC ón gComhairle (37) agus Treoir 2011/83/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (38), maidir le hidirbhearta tomhaltóirí a bhaineann le líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí. Maidir le ceanglais faisnéise a áireamh sa Treoir seo, rud a bhféadfadh gá a bheith leis de bhun Treoir 2011/83/AE, níor cheart go bhfágfadh sin go mbeadh dúbláil ar an bhfaisnéis chéanna laistigh de dhoiciméid réamhchonarthacha agus chonarthacha. Maidir le faisnéis ábhartha arna cur ar fáil i leith na Treorach seo, lena n-áirítear ceanglais shaintreoracha agus níos mionsonraithe ó thaobh na faisnéise de, ba cheart a mheas go gcomhlíonann sí na ceanglais chomhfhreagracha de bhun Treoir 2011/83/AE.

(259)

Maidir le cuid de na forálacha sin chun úsáideoirí deiridh a chosaint nach bhfuil feidhm a priori acu ach amháin i gcás tomhaltóirí, eadhon na forálacha maidir le faisnéis chonarthach, ré uasta conartha agus cuacha, ba cheart dóibh a bheith chun tairbhe ní hamháin na tomhaltóirí ach micrifhiontair agus fiontair bheaga freisin, agus eagraíochtaí gan beann ar bhrabús mar a shainmhínítear sa dlí náisiúnta. Tá seasamh margála na gcatagóirí fiontar agus eagraíochtaí sin inchomparáide le seasamh margála na dtomhaltóirí agus, ar an mbonn sin, ba cheart dóibh tairbhe a bhaint as an leibhéal céanna cosanta mura ndéanfaidís rogha sainráite na cearta sin a tharscaoileadh. Maidir le hoibleagáidí i leith faisnéis chonarthach sa Treoir seo, lena n-áirítear iad sin atá i dTreoir 2011/83/AE dá dtagraítear sa Treoir seo, ba cheart feidhm a bheith acu beag beann ar aon íocaíocht a bheith déanta agus ar shuim na híocaíochta a bheidh le déanamh ag an gcustaiméir. Ba cheart go mbeadh feidhm uathoibríoch ag na hoibleagáidí maidir le faisnéise chonarthach, lena n-áirítear na hoibleagáidí sin atá i dTreoir 2011/83/AE i ndáil leis na micrifhiontair, fiontair bheaga agus na heagraíochtaí gan bean ar bhrabús sin murar fearr leo téarmaí conarthacha saincheaptha a chaibidliú le soláthraithe na seirbhísí cumarsáide leictreonaí. Murab ionann agus micrifhiontair, fiontair bheaga agus eagraíochtaí gan beann ar bhrabús, de ghnáth bíonn cumhacht margála níos láidre ag fiontair mhóra agus ní bhíonn siad ag brath, dá bhrí sin, ar na ceanglais faisnéise chonarthacha chéanna is a bhíonn tomhaltóirí. Ba cheart fós go leanfadh forálacha eile d'fheidhm a bheith acu maidir leis na húsáideoirí deiridh uile, amhail inaistritheacht uimhreach, ar forálacha iad atá tábhachtach d'fhiontair mhóra chomh maith. Is éard is 'eagraíochtaí gan beann ar bhrabús' ann eintitis dhlíthiúla nach dtuilleann brabús dá n-úinéirí nó comhaltaí. Is iondúil gur carthanachtaí nó cineálacha eile eagraíochtaí ar mhaithe le leas an phobail iad eagraíochtaí gan beann ar bhrabús. Dá bhrí sin, i bhfianaise a gcás inchomparáide, tá sé dlisteanach caitheamh le heagraíochtaí den chineál sin ar an gcaoi chéanna a gcaitear le micrifhiontair nó le fiontair bheaga faoin Treoir seo, a mhéid a bhaineann le cearta úsáideoirí deiridh.

(260)

Éilíonn sainiúlachtaí earnáil na cumarsáide leictreonaí, anuas ar rialacha conarthacha cothrománacha, líon teoranta d'fhorálacha breise chun úsáideoirí deiridh a chosaint. Ba cheart go gcuirfí úsáideoirí deiridh ar an eolas, inter alia, maidir le cáilíocht aon leibhéil seirbhíse arna tairiscint, coinníollacha le haghaidh ardú céime agus foirceannadh conarthaí, pleananna taraifí is infheidhme agus taraifí le haghaidh seirbhísí atá faoi réir coinníollacha áirithe praghsála. Tá an fhaisnéis sin ábhartha do sholáthraithe seirbhísí cumarsáide leictreonaí atá ar fáil go poiblí seachas seirbhísí tarchurtha arna n-úsáid chun seirbhísí meaisín le meaisín a sholáthar. Gan dochar do na rialacha is infheidhme maidir le sonraí pearsanta a chosaint, níor cheart soláthraí seirbhísí cumarsáide leictreonaí atá ar fáil go poiblí a bheith faoi réir na n-oibleagáidí maidir le ceanglais faisnéise le haghaidh conarthaí i gcás nach bhfuil luach saothair de chineál ar bith á fháil ag an soláthraí, ná ag cuideachtaí nó daoine atá cleamhnaithe leis, atá bainteach go díreach nó go hindíreach le seirbhísí cumarsáide leictreonaí a sholáthar, amhail, i gcás ina dtugann ollscoil rochtain ar a líonra Wi-Fi do chuairteoirí ar an gcampas saor in aisce gan luach saothair de shaghas ar bith a fháil nó trí íocaíocht ó úsáideoirí ná ioncam fógraíochta nó as an tseirbhís cumarsáide leictreonaí a sholáthar.

(261)

Chun go mbeadh an t-úsáideoir deiridh in ann rogha eolasach a dhéanamh, tá sé riachtanach an fhaisnéis ábhartha is gá a sholáthar dó/di sula gcuirfear an conradh i gcrích agus é sin a dhéanamh i dteanga shoiléir intuigthe agus ar mheán buanfasach nó, nuair nach mbeadh sé indéanta agus gan dochar don sainmhíniú ar mheán buanfasach a leagtar amach i dTreoir 2011/83, i ndoiciméad arna chur ar fáil ag an soláthraí agus arna chur in iúl don úsáideoir, a bheidh furasta a íoslódáil, a oscailt agus a léamh ar fheistí a bhíonn in úsáid go coitianta ag tomhaltóirí. Chun rogha a éascú, ba cheart do sholáthraithe achoimre a sholáthar ar théarmaí riachtanacha an chonartha. Chun éascaíocht a dhéanamh d'inchomparáideacht agus chun laghdú a dhéanamh ar chostais an chomhlíonta, ba cheart don Choimisiún, tar éis dó dul i gcomhairle le BEREC, teimpléad a ghlacadh le haghaidh na n-achoimrí conarthaí sin. Ba cheart an fhaisnéis a cuireadh ar fáil roimh an gconradh agus an teimpléad le haghaidh achoimre a bheith ina ndlúthchodanna den chonradh deiridh. Ba cheart go mbeadh an achoimre chonartha beacht inléite, níor cheart dó a bheith níos faide ná taobh amháin de leathanach A4, nó, i gcás ina ndéantar roinnt seirbhísí éagsúla a chur le chéile in aon chonradh amháin, níor cheart go mbeadh níos mó ná trí leathanach A4 aontaobhach.

(262)

Tar éis Rialachán (AE) 2015/2120 a ghlacadh, d'imigh forálacha na Treorach seo maidir le faisnéis faoi choinníollacha a chuireann teorainn le rochtain ar sheirbhísí agus ar fheidhmchláir nó ar úsáid na seirbhísí agus na bhfeidhmchlár sin, chomh maith le faisnéis maidir le múnlú tráchta, as feidhm agus ba cheart iad a aisghairm.

(263)

Maidir le trealamh teirminéil, ba cheart go sonrófaí sa chonradh leis an gcustaiméir aon choinníollacha a d'fhorchuir an soláthraí maidir le húsáid an trealaimh, amhail 'glasáil SIM' ar ghléasanna móibíleacha, mura mbeidh na coinníollacha sin toirmeasctha faoin dlí náisiúnta, agus aon athruithe toisc fhoirceannadh an chonartha, bíodh sin roimh an dáta éaga a comhaontaíodh nó ar an dáta sin, lena n-áirítear aon chostas arna fhorchur chun an trealamh a choinneáil. I gcás ina roghnaíonn an t-úsáideoir deiridh trealamh teirminéil a choinneáil, atá cuachta ag an am a dtugtar an conradh i gcrích, níor cheart go rachadh aon chúiteamh a dhlitear thar a luach pro rata temporis arna ríomh ar bhonn an luacha an t-am ar tugadh an conradh i gcrích nó ar bhonn a bhfuil fanta den táille seirbhíse go dtí deireadh an chonartha, cibé méid acu sin is lú. Ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann modhanna eile a roghnú chun an ráta cúitimh a ríomh, i gcás ina bhfuil ráta den chineál sin cothrom le nó níos lú ná an cúiteamh a ríomhtar. Ba cheart don soláthraí deireadh a chur le haon srian le trealamh teirminéil a úsáid ar líonraí eile, saor in aisce, tráth a íoctar an cúiteamh sin ar a dheireanaí.

(264)

Gan dochar don oibleagáid shubstainteach ar an soláthraí a bhaineann le slándáil de bhua na Treorach seo, ba cheart go sonrófaí sa chonradh an cineál gníomhaíochta a d'fhéadfadh an soláthraí a dhéanamh i gcás teagmhais, bagairtí nó laigí slándála. Ina theannta sin, ba cheart don chonradh aon socruithe cúitimh agus aisíocaíochta a shonrú i gcás ina bhfreagródh soláthraí ar bhealach neamhleor do theagmhas slándála, lena n-áirítear i gcás ina dtarlódh teagmhas slándála, arna chur in iúl don soláthraí, de bharr leochaileacht bogearraí nó crua-earraí arb eol iad, ar eisigh an monaróir nó an forbróir paistí ina leith agus nár chuir an soláthraí seirbhíse na paistí sin i bhfeidhm nó nár ghlac siad aon fhrithbheart iomchuí eile.

(265)

Eochairghné le haghaidh tomhaltóirí i margaí iomaíocha ina bhfuil roinnt soláthraithe ag tairiscint seirbhísí is ea infhaighteacht faisnéise atá cothrom le dáta agus inchomparáide maidir le tairiscintí agus seirbhísí. Ba cheart go mbeadh úsáideoirí deiridh in ann comparáid éasca a dhéanamh idir praghsanna na seirbhísí éagsúla atá á dtairiscint ar an margadh bunaithe ar fhaisnéis atá foilsithe i bhfoirm éasca le húsáid. Chun go mbeidís ábalta comparáidí praghais agus seirbhíse a dhéanamh go héasca, ba cheart go mbeadh na húdaráis inniúla i gcomhar, nuair is ábhartha, leis na húdaráis rialála náisiúnta in ann a cheangal ar sholáthraithe seirbhísí rochtana idirlín nó seirbhísí cumarsáide idirphearsanta atá ar fáil go poiblí tuilleadh trédhearcachta maidir le faisnéis, lena n-áirítear taraifí, cáilíocht seirbhíse, coinníollacha maidir le trealamh teirminéil a sholáthraítear, agus staidreamh ábhartha eile. Ba cheart aird chuí a thabhairt, sna ceanglais sin, ar shaintréithe na líonraí nó na seirbhísí sin. Ba cheart go n-áiritheoidís freisin go mbeadh an ceart ag tríú páirtithe, gan mhuirear, úsáid a bhaint as faisnéis atá ar fáil go poiblí arna foilsiú ag na gnóthais sin, d'fhonn uirlisí comparáide a sholáthar.

(266)

Is minic nach mbíonn úsáideoirí deiridh ar an eolas faoi chostas a n-iompraíochta tomhaltais nó a bhíonn deacrachtaí acu a dtomhaltas ama nó sonraí a mheas agus iad ag úsáid seirbhísí cumarsáide leictreonaí. Chun cur leis an trédhearcacht agus chun rialú níos fearr a cheadú dá mbuiséad cumarsáide, tá sé tábhachtach go gcuirfí saoráidí ar fáil d'úsáideoirí deiridh a chuirfidh ar a gcumas súil a choinneáil ar a dtomhaltas go tráthúil. Ina theannta sin, ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann forálacha a choinneáil nó a thabhairt isteach maidir le teorainneacha ar thomhaltas lena gcosnófaí úsáideoirí deiridh ar gheit an bhille, lena n-áirítear i ndáil le seirbhísí préimhráta agus seirbhísí eile atá faoi réir coinníollacha áirithe praghsála. Ceadaíonn sin do na húdaráis inniúla a cheangal go gcuirfí faisnéis faoi na praghsanna sin ar fáil sula gcuirfí an tseirbhís ar fáil agus ní dhéantar aon dochar do dheis na mBallstát oibleagáidí ginearálta a choinneáil nó a thabhairt isteach le haghaidh seirbhísí préimhráta d'fhonn cosaint éifeachtach úsáideoirí deiridh a áirithiú.

(267)

Is bealaí éifeachtacha iad uirlisí comparáide neamhspleácha, amhail suíomhanna gréasáin, d'úsáideoirí deiridh chun measúnú a dhéanamh ar fhiúntas na soláthraithe éagsúla rochtana idirlín agus seirbhísí cumarsáide idirphearsanta, i gcás ina gcuirtear an tseirbhís ar fáil ar íocaíochtaí airgeadaíochta díreacha athfhillteacha nó tomhaltasbhunaithe, go háirithe trí chomparáid a dhéanamh idir praghsanna, taraifí agus paraiméadair cháilíochta in aon áit amháin. Ba cheart go mbeadh uirlisí den chineál sin neamhspleách go hoibríochtúil ar sholáthraithe seirbhíse agus níor cheart go gcaithfí ar bhonn fabhrach le haon soláthraí seirbhíse i dtorthaí an chuardaigh. Ba cheart go ndíreodh uirlisí den sórt sin ar fhaisnéis a sholáthar a bheidh soiléir, beacht, iomlán agus cuimsitheach. Ba cheart go mbeadh sé mar aidhm acu freisin go n-áireofaí an raon is leithne agus is féidir de na tairiscintí atá ar fáil, chun forléargas ionadaíoch a thabhairt agus cuid shuntasach den mhargadh a chumhdach. Ba cheart go mbeadh an fhaisnéis arna tabhairt maidir leis na huirlisí sin chomh hiontaofa, neamhchlaonta, trédhearcach agus is féidir. Ba cheart go gcuirfí úsáideoirí deiridh ar an eolas faoi infhaighteacht na n-uirlisí sin. Ba cheart go n-áiritheodh na Ballstáit go mbeadh saor-rochtain ag úsáideoirí deiridh ar uirlis amháin ar a laghad ina gcríocha faoi seach. I gcás nach mbeidh ag an mBallstát ach aon uirlis amháin agus go gcuirfear deireadh le hoibriú na huirlise sin nó nach mbeidh an uirlis sin ag comhlíonadh na gcritéar cáilíochta a thuilleadh, ba cheart don Bhallstát a áirithiú go mbeidh rochtain ag úsáideoirí deiridh laistigh de thréimhse réasúnta ar uirlis chomparáide eile ar an leibhéal náisiúnta.

(268)

Is féidir le gnóthais phríobháideacha nó le húdaráis inniúla uirlisí comparáide neamhspleácha a oibriú, nó is féidir iad a oibriú thar ceann údaráis inniúla; ba cheart go ndéanfaí iad a oibriú, áfach, de réir critéir cháilíochta shonraithe lena n-áirítear an ceanglas sonraí a sholáthar dá n-úinéirí, faisnéis bheacht a sholáthar atá cothrom le dáta, a lua cén uair dheireanach a ndearnadh iad a nuashonrú, critéir shoiléire oibiachtúla a leagan amach ar a mbeidh an chomparáid bunaithe agus raon leathan tairiscintí a sholáthar lena gcumhdaítear cuid shuntasach den mhargadh. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann a chinneadh cé chomh minic is gá uirlisí comparáide chun athbhreithniú agus nuashonrú a dhéanamh ar an bhfaisnéis a chuireann siad ar fáil d'úsáideoirí deiridh, á chur san áireamh dóibh a mhinice a dhéanann soláthraithe seirbhísí rochtana idirlín agus seirbhísí cumarsáide idirphearsanta atá ar fáil go poiblí a bhfaisnéis faoi tharaifí agus faoi cháilíocht faisnéise a nuashonrú i gcoitinne.

(269)

Chun dul i ngleic le saincheisteanna a bhaineann le leas an phobail i ndáil le húsáid seirbhísí rochtana idirlín agus seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe atá ar fáil go poiblí agus chun cosaint cearta agus saoirsí daoine eile a spreagadh, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann faisnéis ar mhaithe le leas an phobail a tháirgeadh agus a scaipeadh, le cúnamh ó sholáthraithe de seirbhísí den chineál sin, ar faisnéis í a bhaineann le húsáid na seirbhísí sin. Ba cheart go bhféadfaí faisnéis ar mhaithe le leas an phobail maidir leis na sáruithe is coitianta agus a n-iarmhairtí dlíthiúla a áireamh i bhfhaisnéis den sórt sin, mar shampla maidir le sárú ar chóipcheart, úsáidí neamhdhleathacha eile agus scaipeadh inneachair atá dochrach, agus comhairle agus modhanna cosanta i gcoinne rioscaí don tslándáil phearsanta, mar shampla iad a eascairt ó nochtadh faisnéise pearsanta in imthosca áirithe, chomh maith leis na rioscaí don phríobháideacht agus do shonraí pearsanta, agus infhaighteacht bogearraí atá éasca le húsáid agus le cumrú nó roghanna bogearraí lenar féidir leanaí agus daoine leochaileacha a chosaint. Ba cheart go ndéanfaí an fhaisnéis sin a chomhordú trí nós imeachta an chomhair a bhunaítear leis an Treoir seo. Ba cheart an fhaisnéis sin ar mhaithe le leas an phobail a thabhairt cothrom le dáta de réir mar is gá agus í a chur i láthair i bhformáidí sothuigthe, de réir mar a chinnfidh gach Ballstát, agus ar shuíomhanna gréasáin na n-údarás poiblí náisiúnta. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann iallach a chur ar sholáthraithe seirbhísí rochtana idirlín agus ar sholáthraithe seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe atá ar fáil go poiblí an fhaisnéis chaighdeánaithe sin a scaipeadh ar a gcustaiméirí uile ar bhealach is iomchuí leis na húdaráis phoiblí náisiúnta. Níor cheart go bhforchuirfeadh scaipeadh na faisnéise sin, áfach, ualach iomarcach ar sholáthraithe. Más amhlaidh a tharlaíonn sin, ba cheart go n-éileodh na Ballstáit go ndéanfaí scaipeadh den chineál sin le modhanna a úsáideann na soláthraithe agus cumarsáid á déanamh acu le húsáideoirí deiridh sa ghnáthchúrsa gnó.

(270)

D'éagmais rialacha ábhartha i ndlí an Aontais, measfar inneachar, feidhmchláir agus seirbhísí a bheidh dlíthiúil nó dochrach i gcomhréir leis an dlí substainteach agus nós imeachta náisiúnta. Ní hé cúram na soláthraithe líonraí nó seirbhísí cumarsáide leictreonaí, ach cúram na mBallstát, a chinneadh, i gcomhréir leis an bpróiseas cuí, cibé acu atá nó nach bhfuil inneachar, feidhmchláir nó seirbhísí dlíthiúil nó dochrach. Ní dochar an Treoir seo agus Treoir 2002/58/CE do Threoir 2000/31/CE, ina bhfuil, inter alia, riail 'cainéal fórach' le haghaidh soláthraithe seirbhísí idirmheánacha, de réir mar atá sainmhínithe ann.

(271)

Ba cheart an chumhacht a thabhairt d'údaráis rialála náisiúnta i gcomhordú le húdaráis inniúla eile, nó nuair is ábhartha, údaráis inniúla eile i gcomhordú le húdaráis rialála náisiúnta, faireachán a dhéanamh ar cháilíocht na seirbhísí agus faisnéis a bhailiú go córasach maidir le cáilíocht na seirbhísí arna dtairiscint ag soláthraithe seirbhísí rochtana idirlín agus cumarsáide idirphearsanta atá ar fáil go poiblí, chun go mbeidh siad ábalta íosleibhéil cáilíochta seirbhíse a thairiscint, bíodh sin trí rialú a dhéanamh ar roinnt gnéithe den líonra ar a laghad nó de bhua conradh faoi leibhéal na seirbhíse chun na críche sin, lena n-áirítear cáilíocht a bhaineann le seirbhísí a sholáthar d'úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas. Ba cheart an fhaisnéis sin a bhailiú ar bhonn na gcritéar lena gceadaítear comparáideacht idir soláthraithe seirbhísí agus idir na Ballstáit. Is dócha go ndéanfaidh soláthraithe seirbhísí cumarsáide leictreonaí den chineál sin a oibríonn i dtimpeallacht iomaíoch, faisnéis leormhaith, cothrom le dáta maidir lena seirbhísí a chur ar fáil go poiblí, ar chúiseanna a bhaineann le buntáiste tráchtála. Mar sin féin, ba cheart d'údaráis rialála náisiúnta i gcomhordú le húdaráis inniúla eile, nó nuair is ábhartha, údaráis inniúla eile i gcomhordú le húdaráis rialála náisiúnta a bheith in ann a cheangal go ndéanfaí an fhaisnéis sin a fhoilsiú i gcás inar féidir a léiriú nach bhfuil sí ar fáil go héifeachtach don phobal, nó ba cheart go mbeifí in ann a cheangal amhlaidh trí chomhar le húdaráis inniúla eile. I gcás ina mbíonn cáilíocht na seirbhísí arna soláthar ag seirbhísí cumarsáide idirphearsanta atá ar fáil go poiblí ag brath ar thosca seachtracha, amhail rialú ar tharchur comharthaí nó nascacht líonraí, ba cheart go mbeadh na húdaráis rialála náisiúnta, i gcomhordú le húdaráis inniúla eile, in ann a cheangal ar sholáthraithe seirbhísí den chineál sin tomhaltóirí a chur ar an eolas dá réir.

(272)

Ba cheart d'údaráis rialála náisiúnta, i gcomhordú le húdaráis inniúla eile, modhanna tomhais a leagan amach le cur i bhfeidhm ag soláthraithe seirbhísí chun feabhas a chur ar inchomparáideacht na sonraí a sholáthraítear. Chun éascú a dhéanamh ar inchomparáideacht ar fud an Aontais agus chun costas an chomhlíonta a laghdú, ba cheart do BEREC treoirlínte a ghlacadh maidir le paraiméadair ábhartha cáilíochta seirbhíse ar cheart d'údaráis rialála náisiúnta i gcomhordú le húdaráis inniúla eile iad a chur san áireamh go hiomlán.

(273)

Chun buntáiste iomlán a bhaint as an timpeallacht iomaíoch, ba cheart go mbeadh úsáideoirí deiridh in ann roghanna eolasacha a dhéanamh agus soláthraithe a athrú nuair is chun a leasa déanamh amhlaidh. Tá sé bunriachtanach a áirithiú gur féidir leo déanamh amhlaidh gan aon bhac dlíthiúil, teicniúil nó praiticiúil a chur orthu, lena n-áirítear coinníollacha conarthacha, nósanna imeachta agus muirir. Ní chuireann sin cosc ar sholáthraithe tréimhsí conarthacha íosta réasúnta a shocrú dar fad suas le 24 mhí i gconarthaí tomhaltóirí. Ba cheart an deis a bheith ag na Ballstáit, áfach, forálacha a choimeád nó a thabhairt isteach maidir le tréimhse uasta is giorra agus cead a thabhairt do thomhaltóirí pleananna taraife a athrú nó an conradh a fhoirceannadh laistigh de thréimhse a chonartha gan costais bhreise a thabhú i bhfianaise coinníollacha náisiúnta, amhail leibhéil iomaíochta agus cobhsaíocht na n-infheistíochtaí líonraí. Go neamhspleách ar chonradh seirbhíse cumarsáide leictreonaí, d'fhéadfadh gurbh fhearr le tomhaltóirí tréimhse aisíoca níos faide a bheith acu do cheangail fhisiceacha agus go mbainfidís tairbhe astusan. Is féidir gealltanais mar sin do thomhaltóirí a bheith ina bhfachtóir tábhachtach chun éascú a dhéanamh ar leathadh amach líonraí fíor-ardacmhainne suas le háitribh na n-úsáideoirí deiridh nó an-chóngarach do na háitribh sin, lena n-áirítear trí scéimeanna comhiomlánaithe éilimh a chuireann ar chumas infheisteoirí i líonraí a rioscaí úsáide tosaigh a laghdú. Níor cheart srian a chur, áfach, le cearta tomhaltóirí malartú idir soláthraithe seirbhísí cumarsáide leictreonaí, mar a bhunaítear sa Treoir seo, leis na tréimhsí aisíoca sin i gconarthaí maidir le ceangail fhisiceacha agus níor cheart go gcumhdódh conarthaí den chineál sin trealamh teirminéil ná rochtana ar an idirlíon, amhail sásanna láimhe, ródairí nó móideimí. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go gcaithfí go cothrom leis na heintitis sin, lena n-áirítear oibreoirí, a mbeadh imscaradh nasc fisiciúil fíor-ardacmhainne le háitreabh úsáideora deiridh á mhaoiniú acu, lena n-áirítear i gcás inar trí bhíthin chonartha tráthchoda é.

(274)

Féadfar conarthaí le haghaidh seirbhísí cumarsáide leictreonaí a shíneadh go huathoibríoch freisin. Sa chás sin, ba cheart go mbeadh úsáideoirí deiridh in ann a gconradh a fhoirceannadh gan aon chostais a thabhú tar éis do théarma tosaigh an chonartha dul in éag.

(275)

Maidir le haon athruithe suntasacha ar na coinníollacha conarthacha arna moladh ag soláthraithe a chuireann seirbhísí cumarsáide leictreonaí poiblí ar fáil seachas seirbhísí cumarsáide idirphearsanta neamhspleách ar uimhir, nach bhfuil chun leas an úsáideora deiridh, mar shampla i ndáil le muirir, taraifí, teorainneacha ar thoirt sonraí, luasanna sonraí, cumhdach nó próiseáil sonraí pearsanta, ba cheart iad a mheas mar athruithe is cúis le ceart an úsáideora deiridh an conradh a fhoirceannadh gan aon chostais a thabhú, fiú amháin má bhíonn roinnt athruithe tairbhiúla ag baint leo freisin. Dá bharr sin, ba cheart go bhfágfadh athrú ar bith a dhéanfadh an soláthraí ar na coinníollacha conarthacha go mbeadh an t-úsáideoir deiridh i dteideal an conradh a fhoirceannadh ach amháin má bhíonn an t-athrú sin chun tairbhe an úsáideora deiridh, nó mura mbíonn iontu ach athruithe riaracháin, mar shampla i gcás athrú ar sheoladh an tsoláthróra, agus mura mbeadh aon drochthionchar ag an athrú ar an úsáideoir deiridh, nó más rud é go ndéantar na hathruithe a fhorchur de bharr athruithe reachtacha nó rialála, amhail ceanglais nua maidir le faisnéis chonartha arna bhforchur ag dlí an Aontais nó an dlí náisiúnta. Is ar bhonn critéir oibiachtúla is ceart a mheas cibé a rachadh nó nach rachadh athrú chun tairbhe an úsáideora deiridh amháin. Níor cheart go n-eisiafaí ceart an úsáideora deiridh an conradh a fhoirceannadh ach amháin i gcás ina mbeadh an soláthraí in ann a léiriú go bhfuil na hathruithe uile ar an gconradh chun tairbhe an úsáideora deiridh amháin nó gur athruithe riaracháin ar fad iad nach mbeidh aon tionchar diúltach acu ar an úsáideoir deiridh.

(276)

Ba cheart úsáideoirí deiridh a chur ar an eolas maidir le coinníollacha conarthacha trí bhíthin meán buanfasaigh. Maidir le húsáideoirí deiridh seachas tomhaltóirí, micrifhiontair nó fiontair bheaga nó eagraíochtaí gan beann ar bhrabús, níor cheart go mbainfidís tairbhe as na cearta foirceannta i gcás modhnú conartha, a mhéid a bhaineann le seirbhísí tarchuir le haghaidh seirbhísí meaisín le meaisín. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann foráil do chosaint shonrach úsáideoirí deiridh maidir le conradh a fhoirceannadh nuair a athraíonn úsáideoirí deiridh a n-áit chónaithe. Ba cheart go ndéanfaí na forálacha maidir le conradh a fhoirceannadh gan dochar d'aon fhoráil eile de dhlí an Aontais nó den dlí náisiúnta a bhaineann leis na forais ar a bhféadfaidh an soláthraí seirbhíse nó an t-úsáideoir deiridh conarthaí a fhoirceannadh nó téarmaí agus coinníollacha a athrú.

(277)

Tá sé ríthábhachtach don iomaíocht éifeachtach i dtimpeallacht iomaíochta go mbeifí in ann malartú idir soláthraithe. Trí fhaisnéis thrédhearcach bheacht thráthúil a bheith ar fáil faoi mhalartú ba cheart go gcuirfí le muinín na úsáideoirí deiridh malartú a dhéanamh agus tabhairt orthu bheith níos toilteanaí páirt ghníomhach a ghlacadh sa phróiseas iomaíoch. Ba cheart do sholáthraithe seirbhíse leanúnachas na seirbhíse a áirithiú ionas go mbeidh úsáideoirí deiridh in ann malartú idir soláthraithe gan bac a bheith orthu toisc go gcaillfí seirbhís agus chun go mbeidh úsáideoirí deiridh in ann malartú ar an dáta a iarrann siad, nuair is indéanta go teicniúil.

(278)

Tacaíonn an inaistritheacht uimhreach le rogha agus iomaíocht éifeachtach na dtomhaltóirí i margaí cumarsáide leictreonaí iomaíocha. Ba cheart go mbeadh úsáideoirí deiridh a iarrann amhlaidh in ann a n-uimhreacha a choinneáil go neamhspleách ar sholáthraí na seirbhíse agus ar feadh tréimhse theoranta ama tráth a ndéantar soláthraithe seirbhíse a mhalartú. Ní chumhdaítear leis an Treoir seo soláthar na saoráide sin idir ceangail leis an líonra teileafóin phoiblí ag suíomhanna fosaithe agus neamhfhostaithe. Ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann forálacha a chur i bhfeidhm, áfach, chun uimhreacha a aistriú idir seirbhísí soláthair líonraí ag suíomh fosaithe agus líonraí móibíleacha.

(279)

Déantar tionchar na hinaistritheachta uimhreach a neartú go mór nuair a bhíonn faisnéis thrédhearcach ann maidir le taraifí, d'úsáideoirí deiridh a dhéanann a n-uimhreacha a aistriú agus d'úsáideoirí deiridh a chuireann glao orthusan a d'aistrigh a n-uimhreacha. Ba cheart d'údaráis rialála náisiúnta, i gcás inarb indéanta, éascú a dhéanamh ar thrédhearcacht taraife iomchuí mar chuid de chur chun feidhme na hinaistrithereachta uimhreach.

(280)

Ba cheart go mbeadh údaráis rialála náisiúnta in ann praghsanna a chur san áireamh atá ar fáil i margaí inchomparáide chomh maith agus iad ag áirithiú go bhfuil an phraghsáil don idirnascadh a bhaineann le soláthar na hinaistritheachta uimhreacha dírithe ar chostas.

(281)

Is eochairéascaitheoir an inaistritheacht uimhreach le haghaidh rogha agus iomaíocht éifeachtach na dtomhaltóirí i margaí cumarsáide leictreonaí iomaíocha agus ba cheart é a chur chun feidhme lena laghad moill is féidir, ionas go mbeidh an uimhir gníomhachtaithe go feidhmiúil laistigh de lá oibre amháin agus nach mbeidh aon easpa seirbhíse ann don úsáideoir deiridh ar feadh tréimhse is faide ná lá oibre amháin ón dáta a comhaontaíodh. Ba cheart an ceart chun an uimhir a aistriú a shannadh don úsáideoir deiridh ag a bhfuil an conradh ábhartha (réamhíoctha nó iar-íoctha) leis an soláthraí. Chun ionad ilfhreastail a éascú ina gcumasaítear eispéireas malartaithe gan uaim d'úsáideoirí deiridh, ba cheart gurb é an soláthraí fála cumarsáide leictreonaí don phobal a stiúrfaidh an próiseas malartaithe. Ba cheart go mbeadh údaráis rialála náisiúnta, nó nuair is ábhartha, údaráis inniúla eile, in ann an próiseas domhanda a fhorordú do mhalartú agus d'aistriú uimhreacha, agus forálacha náisiúnta maidir le conarthaí agus forbairtí teicneolaíocha á gcur san áireamh acu. Ba cheart a áireamh ar an méid sin, i gcás ina bhféadfar, ceanglas go dtabharfar an t-aistriú chun críche trí sholáthar thar an líonra, mura rud é go n-iarrfaidh úsáideoir deiridh a mhalairt. Ón méid a tharla i roinnt Ballstát, is léir go bhfuil an baol ann go ndéanfar úsáideoirí deiridh a mhalartú go soláthraí eile gan a dtoiliú a bheith tugtha acu. Cé gur do na húdaráis forfheidhmithe dlí go príomha is ceart aghaidh a thabhairt ar an ábhar sin, ba cheart go mbeadh na Ballstáit ábalta bearta comhréireacha íosta a fhorchur maidir leis an bpróiseas malartaithe, lena n-áirítear píonóis iomchuí, a bhfuil gá leo chun na rioscaí sin a íoslaghdú, agus chun a áirithiú go gcosnófar úsáideoirí deiridh le linn an phróisis malartaithe gan baint ó tharraingteacht an phróisis dóibh. Níor cheart go gcuirfeadh coinníollacha conarthacha srian ar an gceart chun uimhreacha a aistriú.

(282)

D'fhonn a áirithiú go ndéanfar an malartú agus an t-aistriú laistigh de na teorainneacha ama dá bhforáiltear sa Treoir seo, ba cheart do na Ballstáit cúitimh d'úsáideoirí deiridh ó na soláthraithe a sholáthar ar bhealach éasca agus tráthúil i gcás nach n-urramaítear comhaontú idir soláthraí agus úsáideoir deiridh. Ba cheart bearta den chineál sin a bheith i gcomhréir leis fad na moille maidir le comhlíonadh an chomhaontaithe. Ba cheart úsáideoirí deiridh a chúiteamh ar a laghad i gcás moill is mó ná aon lá oibre amháin maidir le seirbhís a thabhairt i ngníomh, uimhir a aistriú, nó easpa seirbhíse; agus i gcás ina gcailleann soláthraithe coinne seirbhíse nó suiteála a comhaontaíodh. D'fhéadfadh cúiteamh breise a bheith i bhfoirm laghdú uathoibríoch ar an luach saothair nuair is gá don soláthraithe aistritheach leanúint dá sheirbhísí a sholáthar go dtí go ngníomhachtófar seirbhísí an tsoláthraí fála.

(283)

Tá cuacha ina bhfuil ar a laghad seirbhís rochtana idirlín nó seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe, chomh maith le seirbhísí eile amhail seirbhís cumarsáide idirphearsanta atá neamhspleách ar uimhir agus atá ar fáil go poiblí, craoltóireacht líneach agus seirbhísí meaisín le meaisín, nó trealamh teirminéil, i bhfad níos forleithne ná mar a bhí siad roimhe seo agus tá siad ina ngné thábhachtach den iomaíocht. Chun críocha na Treorach seo, ba cheart a mheas gur cuach atá ann nuair a chuireann an soláthraí céanna na gnéithe den chuach ar fáil nó nuair a dhíolann sé iad faoin gconradh céanna nó faoi chonradh atá dlúthghaolmhar nó nasctha leis. Cé gur minic cuacha a bheith tairbhiúil do thomhaltóirí is féidir leo an t-aistriú a dhéanamh níos deacra nó níos costasaí agus dul i mbaol “gaibhniú” conarthach. I gcás ina mbeidh seirbhísí éagsúla agus trealamh teirminéil laistigh de chuach faoi réir rialacha éagsúla um fhoirceannadh agus malartú conartha, nó maidir le haon ghealltanais chonarthacha maidir le trealamh teirminéil a fháil, cuirtear bac go héifeachtach ar thomhaltóirí gona gcearta faoin Treoir seo malartú go tairiscintí iomaíocha le haghaidh na cuaiche iomláine nó codanna di. Maidir le forálacha bunriachtanacha áirithe den Treoir seo a bhaineann le faisnéis achoimre an chonartha, trédhearcacht, ré agus foirceannadh conartha agus aistriú, ba cheart feidhm a bheith acu maidir le gach eilimint de chuach, lena n-áirítear trealamh teirminéil, de sheirbhísí eile amhail ábhar digiteach nó seirbhísí digiteacha, agus de sheirbhísí cumarsáide leictreonaí nach gcumhdaítear go díreach faoi raon feidhme na bhforálacha sin. Maidir le hoibleagáidí uile an úsáideora deiridh is infheidhme faoin Treoir seo i leith seirbhís áirithe cumarsáide leictreonaí nuair a sholáthraítear nó nuair a dhíoltar í mar sheirbhís neamhspleách, ba cheart na hoibleagáidí sin a bheith infheidhme freisin nuair is cuid de chuach í ina bhfuil ar a laghad seirbhís rochtana idirlín nó seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe atá ar fáil go poiblí. Maidir le saincheisteanna conarthacha eile, amhail na réitigh is infheidhme i gcás nach gcomhlíonfar conradh, ba cheart go mbeidís rialaithe ag na rialacha is infheidhme maidir leis an ngné áirithe den chuach, mar shampla ag rialacha an chonartha le haghaidh díolachán earraí nó le haghaidh soláthar inneachair dhigitigh. Mar sin féin, leis an gceart gné ar bith de chuach ina bhfuil ar a laghad seirbhís rochtana idirlín nó seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe atá ar fáil go poiblí a fhoirceannadh roimh dheireadh an téarma conartha a comhaontaíodh i ngeall ar an easpa comhréireachta nó teip soláthair, ba cheart leis sin an ceart a thabhairt don tomhaltóir gach gné den chuach a fhoirceannadh.Chun go mbeidís in ann a soláthraí seirbhísí cumarsáide a athrú gan stró i gcónaí, níor cheart go mbeadh tomhaltóirí gaibhnithe ag soláthraí trí shíneadh de facto ar chonradh a cuireadh le tréimhse bhunaidh an chonartha ach an oiread.

(284)

Tá oibleagáid ar sholáthraithe seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe rochtain a sholáthar ar sheirbhísí éigeandála trí chumarsáid éigeandála. In imthosca eisceachtúla, eadhon toisc easpa indéantachta teicniúla, d'fhéadfadh nach mbeidís in ann rochtain a sholáthar ar sheirbhísí éigeandála nó ar shuíomh an ghlaoiteora, nó ar ceachtar. Sna cásanna sin, ba cheart dóibh é sin a chur in iúl dá gcustaiméirí sa chonradh. Ba cheart do na soláthraithe sin faisnéis shoiléir thrédhearcach a thabhairt dá gcustaiméirí sa chonradh tosaigh agus faisnéis chun dáta a thabhairt dóibh i gcás aon athrú ar sholáthar na rochtana ar sheirbhísí éigeandála, mar shampla i sonraisc. Ba cheart go n-áireofaí san fhaisnéis sin aon srianta ar chumhdach críochach, ar bhonn na bparaiméadar oibrithe teicniúil beartaithe den tseirbhís cumarsáide agus ar bhonn an bhonneagair atá ar fáil. I gcás nach gcuirfear an tseirbhís ar fáil thar cheangal atá bainistithe chun cáilíocht shonraithe seirbhíse a sholáthar, ba cheart go n-áireofaí san fhaisnéis sin leibhéal iontaofacht na rochtana agus faisnéis shuíomh an ghlaoiteora le hais seirbhíse arna soláthar thar cheangal den sórt sin, ag cur san áireamh an teicneolaíocht is déanaí agus caighdeáin cháilíochta, chomh maith le cáilíocht na bparaiméadar seirbhíse a shonraítear faoin Treoir seo.

(285)

Ba cheart go mbeadh úsáideoirí deiridh in ann rochtain a fháil ar sheirbhísí éigeandála trí chumarsáid éigeandála in aisce agus gan iallach a bheith orthu aon mhodh íocaíochta a úsáid, ó aon ghléas lena gcumasaítear seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe, lena n-áirítear seirbhísí fánaíochta i mBallstát. Is modh cumarsáide í an chumarsáid éigeandála, a mbeidh ar áireamh uirthi ní hé amháin seirbhísí cumarsáide gutha ach SMS, teachtaireachtaí, físeáin nó cineálacha eile cumarsáide freisin, mar shampla, téacs fíor-ama, comhrá iomlán agus seirbhísí athsheachadta. Agus cumais agus trealamh teicniúil na bPointí Freagartha Glaonna Éigeandála (PFGEnna) á gcur san áireamh acu, ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann a chinneadh cé na seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe is iomchuí i gcás seirbhísí éigeandála, lena n-áirítear an fhéidearthacht na seirbhísí sin a theorannú do sheirbhísí cumarsáide gutha agus a gcoibhéis d'úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas, nó roghanna breise arna gcomhaontú le PFGEnna náisiúnta a chur isteach. Is féidir cumarsáid éigeandála a chur sa siúl thar ceann duine tríd an gcóras seirbhís glao éigeandála infheithicle nó eCall infheithicle mar a shainmhínítear i Rialachán (AE) 2015/758.

(286)

Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go gcuirfidh soláthraithe seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe rochtain iontaofa bheacht ar fáil do sheirbhísí éigeandála, agus sonraíochtaí agus critéir náisiúnta agus cumais PFGEnna náisiúnta á gcur san áireamh acu. Ba cheart do na Ballstáit machnamh a dhéanamh ar chumas na PFGEnna cumarsáid éigeandála a láimhseáil i níos mó ná aon teanga amháin. I gcás nach gcuirfear seirbhís cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe ar fáil thar cheangal atá bainistithe chun cáilíocht shonraithe seirbhíse a sholáthar, tá seans nach bhféadfadh an soláthraí seirbhíse a áirithiú go ndéanfar glaonna éigeandála arna ndéanamh trína seirbhís a atreorú chuig an PFGE is iomchuí leis an iontaofacht chéanna. I dtaca leis na soláthraithe sin atá neamhspleách ar líonra, eadhon soláthraithe nach bhfuil comhtháite le soláthraí líonraí cumarsáide leictreonaí poiblí, ní gá go mbeadh sé indéanta go teicniúil i gcónaí faisnéis shuíomh an ghlaoiteora a chur ar fáil. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go gcuirfear chun feidhme, a luaithe is féidir, na caighdeáin a áirithíonn atreorú beacht iontaofa agus ceangal le seirbhísí éigeandála chun a cheadú do sholáthraithe atá neamhspleách ar líonra a chuireann seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe ar fáil a n-oibleagáidí a chomhlíonadh maidir le rochtain ar sheirbhísí éigeandála agus soláthar faisnéise maidir le suíomh an ghlaoiteora ar leibhéal inchomparáide leo siúd a chuireann soláthraithe eile seirbhísí cumarsáide ar fáil. I gcás nach mbeadh caighdeáin den chineál sin agus na córais ghaolmhara PFGE curtha i bhfeidhm, níor cheart go mbeadh sé mar cheangal seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe atá neamhspleách ar líonra rochtain seirbhísí éigeandála a sholáthar ach amháin ar bhealach is indéanta go teicniúil nó inmharthana go heacnamaíoch. Mar shampla, féadfar PFGE aonair lárnach arna ainmniú ag Ballstát chun cumarsáid éigeandála a ghlacadh a áireamh air sin. Mar sin féin, ba cheart do sholáthraithe den chineál sin na húsáideoirí deiridh a chur ar an eolas nuair nach dtacaítear le rochtain ar an uimhir aonair éigeandála Eorpach “112” nó ar fhaisnéis faoi shuíomh an ghlaoiteora.

(287)

D'fhonn feabhas a chur ar an tuairisciú agus an tomhas feidhmíochta a dhéanann na Ballstáit maidir le glaonna éigeandála a láimhseáil agus a fhreagairt, ba cheart don Choimisiún tuairisciú do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle maidir le héifeachtacht chur chun feidhme na huimhreach aonair éigeandála Eorpaí “112” gach re bliain.

(288)

Ba cheart go nglacfadh na Ballstáit bearta sonracha chun a áirithiú go mbeidh seirbhísí éigeandála, lena n-áirítear an uimhir aonair éigeandála Eorpach “112” chomh hinrochtana céanna d'úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas, go háirithe daoine bodhra, daoine lagéisteachta, daoine le hurlabhra lagaithe agus d'úsáideoirí deiridh dalla-bodhra agus i gcomhréir le dlí an Aontais lena gcomhchuibhítear na ceanglais inrochtaineachta le haghaidh táirgí agus seirbhísí. D'fhéadfaí a áireamh ansin go gcuirfí gléasanna speisialta teirminéil ar fáil d'úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas nuair nach n-oireann bealaí eile cumarsáide dóibh.

(289)

Tá sé tábhachtach feasacht a mhéadú maidir leis an uimhir aonair éigeandála Eorpach “112” chun feabhas a chur ar leibhéal chosaint agus shlándáil na saoránach a bhíonn ag taisteal san Aontas. Chuige sin, ba cheart go gcuirfí saoránaigh go hiomlán ar an eolas, agus iad ag taisteal in aon Bhallstát, go háirithe trí mheán faisnéise arna soláthar i gcríochfoirt idirnáisiúnta busanna, i stáisiúin traenach, i gcalafoirt nó in aerfoirt agus in eolairí teileafóin, in ábhar eolais d'úsáideoirí deiridh agus i mbillí, gur féidir an uimhir aonair éigeandála Eorpach “112” a úsáid ar an uimhir éigeandála aonair ar fud an Aontais. Is ar an mBallstát go príomha atá an fhreagracht, ach ba cheart don Choimisiún leanúint de thacú le tionscnaimh na mBallstát agus de chomhlánú na dtionscnamh sin araon chun feasacht a mhéadú maidir leis an uimhir aonair éigeandála Eorpach “112” agus ó am go chéile meastóireacht a dhéanamh ar fheasacht an phobail ina leith.

(290)

Cuireann faisnéis faoi shuíomh an ghlaoiteora, a bhfuil feidhm aici maidir leis an gcumarsáid éigeandála uile, feabhas ar leibhéal chosaint agus shlándáil na n-úsáideoirí deiridh agus cuidíonn sé le seirbhísí éigeandála a ndualgais a chomhlíonadh, ar choinníoll go ndéanfar aistriú na cumarsáide éigeandála agus na sonraí gaolmhara chuig na seirbhísí éigeandála lena mbaineann trí mheán chóras náisiúnta na PFGEnna. Maidir le faisnéis faoi shuíomh an ghlaoiteora a ghlacadh agus a úsáid, lena n-áirítear faisnéis faoi shuíomh atá líonrabhunaithe agus faisnéis threisithe faoi shuíomh glaoiteora bunaithe ar shás láimhe, nuair a bhíonn fáil uirthi, ba cheart go gcomhlíonfadh an fhaisnéis sin dlí an Aontais maidir le sonraí pearsanta a phróiseáil agus maidir le bearta slándála. Ba cheart go gcuirfeadh gnóthais a chuireann suíomh líonrabhunaithe ar fáil faisnéis faoi shuíomh an ghlaoiteora ar fáil do sheirbhísí éigeandála chomh luath agus a shroichfidh an glao an tseirbhís, go neamhspleách ar pé teicneolaíocht a bheidh in úsáid. Tá sé léirithe, áfach, go bhfuil teicneolaíochtaí suímh atá bunaithe ar shás láimhe i bhfad níos beaichte agus níos costéifeachtaí toisc infhaighteacht na sonraí arna soláthar ag Breis-seirbhís na hEorpa um Loingseoireacht Gheochobhsaí agus ag an gcóras Satailíte Galileo agus Córais Dhomhanda Loingseoireachta Satailíte eile agus sonraí Wi-Fi. Dá bhrí sin, ba cheart an fhaisnéis suímh bunaithe ar shás láimhe a bheith ina comhlánú ar fhaisnéis líonrabhunaithe fiú i gcás nach mbeidh fáil ar an suíomh bunaithe ar shás láimhe nó go gcuirfear ar bun an chumarsáid éigeandála. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go gcuirfear an fhaisnéis faoi shuíomh an ghlaoiteora a fhaightear ón sás láimhe ar fáil don PFGE is iomchuí ach an fhaisnéis sin a bheith ar fáil. D'fhéadfaí nach féidir é sin a dhéanamh i gcónaí, mar shampla, nuair nach mbeadh fáil ar an suíomh ar an sás láimhe nó tríd an tseirbhís cumarsáide idirphearsanta a úsáidtear, nó i gcás nach féidir an fhaisnéis sin a fháil ar chúiseanna teicniúla. Ina theannta sin, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go mbeidh PFGEnna in ann faisnéis atá ar fáil faoi shuíomh glaoiteora a aisghabháil agus a bhainistiú, nuair is indéanta sin. Ba cheart go mbeadh sé in aisce faisnéis faoi shuíomh glaoiteora a bhunú agus a tharchur le haghaidh an úsáideora deiridh agus le haghaidh an údaráis atá ag láimhseáil na cumarsáide éigeandála araon gan beann ar mhodh an bhunaithe, mar shampla trí shás láimhe nó trí líonra, nó trí mhodhanna tarchuir, mar shampla trí chainéal gutha, SMS nó bunaithe ar IP.

(291)

Chun freagairt d'fhorbairtí teicneolaíocha a bhaineann le faisnéis bheacht faoi shuíomh an ghlaoiteora, rochtain chomhionann d'úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas agus atreorú glaonna chuig an PFGE is iomchuí, ba cheart an chumhacht a thabhairt don Choimisiún trí bhíthin gníomh tarmligthe bearta a ghlacadh a bhfuil gá leo chun comhoiriúnacht, idir-inoibritheacht, cáilíocht, iontaofacht agus leanúnachas na gcumarsáidí éigeandála san Aontas a áirithiú, amhail forálacha feidhmiúla a chinnfidh ról na bpáirtithe éagsúla laistigh den slabhra cumarsáidí, mar shampla soláthraithe seirbhíse cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe, oibreoirí líonraí agus PFGEnna, chomh maith le forálacha teicniúla a chinnfidh na modhanna teicniúla a úsáidfear chun na forálacha feidhmiúla a chomhlíonadh. Níor cheart gur dochar na bearta sin d'eagrúchán sheirbhísí éigeandála na mBallstát.

(292)

Ní fhéadfaidh saoránach i mBallstát amháin glao a chur ar sheirbhísí éigeandála i mBallstát eile ós rud é go bhféadfaí nach mbeadh aon fhaisnéis teagmhála ag na seirbhísí éigeandála le haghaidh seirbhísí éigeandála i mBallstáit eile. Ba cheart, dá bhrí sin, bunachar sonraí slán uile-Aontais d'uimhreacha le haghaidh príomhsheirbhísí éigeandála i ngach tír a thabhairt isteach. Chuige sin, ba cheart do BEREC bunachar sonraí slán d'uimhreacha seirbhís éigeandála E.164 na mBallstát a choimeád, mura mbeidh bunachar sonraí den chineál sin á choimeád ag aon eagraíocht eile, chun a áirithiú go bhféadfaidh na seirbhísí éigeandála sin i mBallstát amháin dul i dteagmháil leis na seirbhísí éigeandála i mBallstát eile.

(293)

Tháinig dlí éagsúil náisiúnta chun cinn i ndáil le rabhaidh phoiblí a tharchuireann seirbhísí cumarsáide leictreonaí i gcás garéigeandálaí agus garthubaistí nó éigeandálaí agus tubaistí atá ag teacht chun cinn. D'fhonn an dlí sa réimse sin a chomhfhogasú, ba cheart a fhoráil leis an Treoir seo, i gcás ina bhfuil córais um rabhadh poiblí ann, gur cheart do sholáthraithe seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe soghluaiste rabhaidh phoiblí a tharchur chuig na húsáideoirí deiridh ar fad lena mbaineann. Ba cheart na húsáideoirí deiridh lena mbaineann a mheas mar na húsáideoirí deiridh sin atá lonnaithe sna limistéir gheografacha sin a d'fhéadfadh a bheith buailte ag garéigeandálaí agus garthubaistí nó ag éigeandálaí nó tubaistí atá ag teacht chun cinn le linn na tréimhse rabhaidh, arna gcinneadh ag na húdaráis inniúla.

(294)

I gcás ina n-áirithítear raon éifeachtach na n-úsáideoirí deiridh uile lena mbaineann, go neamhspleách ar an áit nó ar na Ballstáit ina bhfuil cónaí orthu, agus nuair a chomhlíontar an leibhéal is airde slándála sonraí, ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann foráil a dhéanamh do tharchur rabhadh poiblí trí sheirbhísí cumarsáide leictreonaí atá ar fáil go poiblí seachas seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe ná seirbhísí eile tarchuir a úsáidtear don chraoltóireacht nó trí aip shoghluaiste arna tarchur trí sheirbhísí rochtana idirlín. Agus fógra á thabhairt d'úsáideoirí deiridh ar theacht isteach i mBallstát dóibh go bhfuil an córas um rabhadh poiblí sin ann, ba cheart don Bhallstát sin a áirithiú go bhfaighidh na húsáideoirí deiridh sin faisnéis a bheidh sothuigthe agus in aisce, go huathoibríoch trí SMS, gan aon mhoill mhíchuí, faoi conas is féidir rabhaidh phoiblí a fháil, lena n-áirítear trí threalamh soghluaiste teirminéil nach bhfuil cumasaithe le haghaidh seirbhísí rochtana idirlín. Maidir le rabhaidh phoiblí seachas iad siúd a bhraitheann ar sheirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe soghluaiste, ba cheart iad a tharchur chuig úsáideoirí deiridh ar bhealach ar fusa a fháil. I gcás ina mbraitheann córas um rabhadh poiblí ar aip, níor cheart go gceanglófaí ar úsáideoirí deiridh logáil isteach nó clárú leis na húdaráis ná le soláthraí na haipe. Ba cheart úsáid a bhaint as sonraí faoi shuíomh na n-úsáideoirí deiridh i gcomhréir le Treoir 2002/58/CE. Ba cheart tarchur rabhadh poiblí a bheith in aisce d'úsáideoirí deiridh. Ina athbhreithniú ar chur i bhfeidhm na Treorach seo, d'fhéadfadh an Coimisiún a mheasúnú freisin an bhféadfaí, i gcomhréir le dlí an Aontais, córas aonair rabhaidh phoiblí uile-Aontais a chur ar bun, agus a mheasúnú an indéanta sin, chun rabhadh a thabhairt don phobal maidir le garéigeandálaí agus le garthubaistí nó le héigeandálaí nó tubaistí atá ag teacht chun cinn, sna Ballstáit éagsúla.

(295)

Ba cheart go mbeadh na Ballstáit ábalta a chinneadh go bhfuil na tograí le haghaidh córais eile seachas trí sheirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe fíorchoibhéiseach le seirbhísí den chineál sin nó nach bhfuil, agus lánaird á tabhairt acu ar na treoirlínte BEREC comhfhreagracha. Ba cheart treoirlínte den chineál sin a fhorbairt tar éis dóibh dul i gcomhairle le húdaráis náisiúnta atá i gceannas ar PFGEnna chun a áirithiú go mbeidh ról san fhorbairt ag saineolaithe éigeandála agus go mbeidh comhthuiscint ann idir údaráis éagsúla na mBallstát maidir lena mbeadh ag teastáil chun cur chun feidhme iomlán na gcóras um rabhadh poiblí a áirithiú laistigh de na Ballstáit agus chun a áirithiú ag an am céanna go mbeidh cosaint éifeachtach ag saoránaigh an Aontais agus iad ag taisteal i mBallstát eile.

(296)

I gcomhréir le cuspóirí na Cairte agus leis na hoibleagáidí a chumhdaítear i gCoinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar Chearta Daoine faoi Mhíchumas, ba cheart go n-áiritheodh an creat rialála go mbeadh rochtain éasca choibhéiseach inacmhainne ar sheirbhísí ardchaighdeáin ag gach úsáideoir deiridh, lena n-áirítear úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas, daoine scothaosta, úsáideoirí a bhfuil riachtanais shóisialta speisialta acu, beag beann ar a n-áit chónaithe laistigh den Aontas. Foráiltear le Dearbhú 22, atá i gceangal le Gníomh deiridh Amstardam, go gcuirfidh institiúidí an Aontais san áireamh a riachtanais siúd atá faoi mhíchumas agus bearta á n-ullmhú acu faoi Airteagal 114 CFAE.

(297)

Chun a áirithiú go mbainfidh úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas tairbhe as iomaíocht agus as an rogha soláthraithe seirbhíse a bhíonn ag formhór na n-úsáideoirí deiridh, ba cheart d'údaráis inniúla, i gcás inarb iomchuí agus i bhfianaise na gcoinníollacha náisiúnta, agus tar éis dul i gcomhairle le húsáideoirí deiridh faoi mhíchumas, na ceanglais cosanta tomhaltóra a shonrú le haghaidh úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas a bheidh le comhlíonadh ag soláthraithe seirbhísí cumarsáide leictreonaí atá ar fáil go poiblí. Is féidir a bheith ar áireamh sna ceanglais sin, go háirithe, go gcaithfidh soláthraithe a áirithiú go mbainfidh úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas leas as seirbhísí ar théarmaí agus coinníollacha comhionanna, lena n-áirítear praghsanna, taraifí agus cáilíocht, agus atá ar fáil d'úsáideoirí deiridh eile, gan beann ar aon chostais bhreise arna dtabhú ag na soláthraithe sin. Is féidir ceanglais eile a bheith ag baint le socruithe mórdhíola idir soláthraithe. Chun nach gcruthófar ualach iomarcach ar sholáthar soláthraithe seirbhíse, ba cheart go bhfíoródh údaráis inniúla, cibé acu is féidir nó nach féidir cuspóirí maidir le comhionannas rochtana agus rogha a bhaint amach in éagmais na mbeart sin.

(298)

Sa bhreis ar dhlí an Aontais lena gcomhchuibhítear ceanglais inrochtaineachta le haghaidh táirgí agus seirbhísí, leagtar amach sa Treoir seo ceanglais nua feabhsaithe inacmhainneachta agus infhaighteachta maidir le trealamh gaolmhar teirminéil agus maidir le trealamh sonrach agus seirbhísí sonracha le haghaidh úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas. Dá bhrí sin, tá an oibleagáid chomhfhreagrach i dTreoir 2002/22/CE a cheangal ar na Ballstáit infhaighteacht trealaimh teirminéil a spreagadh d'úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas imithe as feidhm anseo agus ba cheart í a aisghairm.

(299)

D'fhorbair an iomaíocht éifeachtach i soláthar seirbhísí fiosruithe eolairí agus eolairí de bhun, inter alia, Airteagal 5 de Threoir 2002/77/CE ón gCoimisiún (39). Chun an iomaíocht éifeachtach sin a choinneáil, ba cheart go leanfaí d'iallach a chur ar gach soláthraí seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe a shannann uimhreacha ó phlean uimhrithe dá n-úsáideoirí deiridh faisnéis ábhartha a chur ar fáil ar bhealach cóir, atá dírithe ar chostas agus nach bhfuil idirdhealaitheach.

(300)

Ba cheart úsáideoirí deiridh a chur ar an eolas faoin gceart atá acu a chinneadh cibé acu ba mhaith nó nár mhaith leo a bheith san áireamh san eolaire. Ba cheart go n-urramódh soláthraithe seirbhísí cumarsáide idirphearsanta uimhirbhunaithe cinneadh na n-úsáideoirí deiridh agus iad ag cur sonraí ar fáil do sholáthraithe seirbhíse eolaire. Áirítear le hAirteagal 12 de Threoir 2002/58/CE ceart na n-úsáideoirí deiridh chun príobháideachta maidir lena bhfaisnéis phearsanta a chur san áireamh in eolaire poiblí.

(301)

Ba cheart go gcomhlíonfadh bearta mórdhíola, lena n-áirithítear go gcuirfear sonraí úsáideoirí deiridh san áireamh i mbunachair shonraí, na coimircí le haghaidh cosaint sonraí pearsanta faoi Rialachán (AE) 2016/679, agus Airteagal 12 de Threoir 2002/58/CE. Ba cheart go mbunófaí soláthar costasdírithe na sonraí sin do sholáthraithe seirbhíse, leis an deis ag na Ballstáit sásra láraithe a bhunú chun faisnéise comhiomlánaithe cuimsithí a chur ar fáil do sholáthraithe eolairí, agus rochtain líonra a sholáthar faoi choinníollacha réasúnta trédhearcacha, ionas go bhféadfaí a áirithiú go mbeidh úsáideoirí deiridh in ann tairbhe iomlán a bhaint as iomaíocht, a cheadaigh go mór do bhaint na rialála miondíola ó na seirbhísí sin agus do sholáthar tairiscintí seirbhísí eolaire faoi choinníollacha réasúnta trédhearcacha.

(302)

Tar éis an oibleagáid seirbhíse uilíche le haghaidh seirbhísí eolaire a chealú agus sa mhéid go bhfuil margadh feidhmiúil ann le haghaidh na seirbhísí sin, níl gá a thuilleadh leis an gceart rochtain a fháil ar sheirbhísí eolaí teileafóin. Ba cheart, áfach, go mbeadh údaráis rialála náisiúnta in ann oibleagáidí agus coinníollacha a fhorchur ar ghnóthais a rialaíonn rochtain úsáideoirí deiridh chun rochtain agus iomaíocht a chothabháil sa mhargadh.

(303)

Ba cheart go ráthófaí in-idiroibritheacht d'úsáideoirí deiridh i leith an trealaimh ar fad a dhíoltar san Aontas do ghlacadh raidió i bhfeithiclí nua i gcatagóir M agus do ghlacadh teilifíse digití. Ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann caighdeáin chomhchuibhithe íosta a éileamh i leith an trealaimh sin. D'fhéadfaí na caighdeáin sin a chur in oiriúint ó am go chéile i bhfianaise forbairtí teicneolaíocha agus margaidh.

(304)

I gcás ina gcinnfidh na Ballstáit bearta a ghlacadh i gcomhréir le Treoir (AE) 2015/1535 maidir le hidir-inoibritheacht glacadóiríraidió do thomhaltóirí, ba cheart go mbeadh siad in ann seirbhísí raidió, arna soláthar ó chraoltóireacht dhigiteach raidió talún nó ó líonraí IP, a ghlacadh agus a atáirgeadh, chun a áirithiú go gcoimeádfar an idir-inoibritheacht. Féadfar feabhas a chur ar an tsábháilteacht phoiblí leis sin freisin chun go mbeidh na húsáideoirí in ann brath ar thacar níos leithne teicneolaíochtaí le rochtain a fháil ar fhaisnéis éigeandála sna Ballstáit agus leis an bhfaisnéis a ghlacadh.

(305)

Is inmhianaithe go gcuirfear ar chumas tomhaltóirí an nascacht is fearr agus is féidir a fháil ar theilifíseáin dhigiteacha. Tá idir-inoibritheacht ag teacht chun cinn mar choincheap ann féin i margaí dinimiciúla. Ba cheart go ndéanfadh comhlachtaí caighdeánaithe a lándícheall chun a áirithiú go mbeadh na gcaighdeáin iomchuí ag teacht chun cinn i gcomhthráth leis na teicneolaíochtaí lena mbaineann. Ar an gcaoi chéanna, tá sé tábhachtach a áirithiú go mbeidh nascairí ar fáil ar theilifíseáin dhigiteacha a bhfuil ar a gcumas gach eilimint riachtanach den chomhartha digiteach a phasáil, lena n-áirítear na sruthanna fuaime agus físe, faisnéis maidir le rochtain choinníollach, faisnéis seirbhíse, faisnéis maidir le API agus faisnéis faoi chosaint chóipchirt. Dá bhrí sin, ba cheart go n-áiritheodh an Treoir seo nach mbeadh an fheidhmiúlacht atá gaolmhar le nascairí nó curtha chun feidhme i nascairí teoranta le hoibreoirí líonra, le soláthraithe seirbhíse nó le déantúsóirí trealaimh ar leith agus go leanfaidís ag teacht chun cinn i gcomhréir le forbairtí teicneolaíochta. Chun seirbhísí nasctha teilifíse a thaispeáint agus a chur i láthair, aithnítear go bhfuil réadú comhchaighdeáin trí mheán shásra an mhargaidh tairbhiúil don tomhaltóir. Ba cheart go mbeadh na Ballstáit agus an Coimisiún in ann tionscnaimh bheartais a ghlacadh, i gcomhréir leis na Conarthaí, chun an fhorbairt sin a spreagadh.

(306)

A mhéid a bhaineann leis na forálacha maidir le hidir-inoibritheacht trealaimh raidió agus teilifíse do thomhaltóirí, ní chuirtear cosc leo ar ghlacadóirí raidió cairr i bhfeithiclí nua i gcatagóir M a bheith in ann seirbhísí raidió a fháil agus a atáirgeadh a chuirtear ar fáil trí chraoltóireacht raidió analógach talún agus ní chuirtear cosc, leis na forálacha sin, ar na Ballstáit oibleagáidí a fhorchur chun a áirithiú go bhfuil glacadóirí raidió dhigitigh in ann craoltaí raidió analógacha talún a fháil agus a atáirgeadh.

(307)

Gan dochar do dhlí an Aontais, ní chuirtear cosc leis an Treoir seo ar na Ballstáit rialacháin theicniúla a ghlacadh a bhaineann le trealamh teilifíse dhigitigh talún, chun ullmhúchán a dhéanamh d'ascnamh na dtomhaltóirí chuig caighdeáin nua chraoltóireachta talún, agus ní dhéantar trealamh a sholáthar nach mbeadh i gcomhréir leis na caighdeáin atá le leathadh amach.

(308)

Ba cheart go mbeadh na Ballstáit in ann oibleagáidí “iompair éigeantaigh” comhréireacha a leagan síos ar ghnóthais faoina ndlínse, ar mhaithe le cúinsí beartas poiblí dlisteanach, ach níor cheart go ndéanfaí na hoibleagáidí sin a fhorchur ach amháin i gcás inar gá iad chun cuspóirí a chomhlíonadh maidir leis an leas ginearálta arna sainiú go soiléir ag na Ballstáit i gcomhréir le dlí an Aontais; ba cheart dóibh a bheith comhréireach agus trédhearcach. Ba cheart go mbeadh sé indéanta oibleagáidí 'iompair éigeantaigh' a chur i bhfeidhm maidir le cainéil chraolta shonracha raidió agus teilifíse agus seirbhísí comhlántacha arna soláthar ag soláthraí sonraithe seirbhíse meán. Ba cheart go mbeadh na hoibleagáidí arna bhforchur ag na Ballstáit ina n-oibleagáidí réasúnta, eadhon ba cheart go mbeidís comhréireach agus trédhearcach i bhfianaise cuspóirí leasa ghinearálta atá sainithe go soiléir. Ba cheart do na Ballstáit bonn oibiachtúil a sholáthar le haghaidh na n-oibleagáidí 'iompair éigeantaigh' a fhorchuireann siad ina ndlí náisiúnta chun a áirithiú go mbeidh na hoibleagáidí sin trédhearcach, comhréireach agus sainithe go soiléir. Ba cheart oibleagáidí a cheapadh ar bhealach a chuireann dóthain dreasachtaí ar fáil chun infheistiú éifeachtach a dhéanamh sa bhonneagar.

(309)

Ba cheart go mbeadh oibleagáidí 'iompair éigeantaigh faoi réir athbhreithniú tréimhsiúil gach cúig bliana, ar a laghad, chun iad a choinneáil cothrom le dáta i dtaca le forbairt an mhargaidh agus na teicneolaíochta, agus chun a áirithiú go leanfaidh siad de bheith comhréireach leis na cuspóirí atá le baint amach. D'fhéadfadh foráil a bheith in oibleagáidí den sort sin, nuair is iomchuí, do luach saothair comhréireach is ceart a leagan amach sa dlí náisiúnta. Sa chás sin, is é an dlí náisiúnta is ceart an mhodheolaíocht is infheidhme a chinneadh chun luach saothair iomchuí a ríomh. Ba cheart don mhodheolaíocht neamhréireacht le réitigh rochtana a sheachaint a d'fhéadfadh údaráis rialála náisiúnta a fhorchur ar sholáthraithe seirbhísí tarchuir a úsáidtear don chraoltóireacht a ainmníodh mar sholáthraithe ag a bhfuil cumhacht shuntasach margaidh. Mar sin féin, i gcás ina bhforáiltear do mhodheolaíocht eile i gconradh ar théarma seasta arna shíniú roimh 20 Nollaig 2018, ba cheart go mbeadh sé indéanta leanúint den mhodheolaíocht sin a chur i bhfeidhm ar feadh ré an chonartha. In éagmais forálacha náisiúnta maidir le luach saothair, ba cheart go mbeadh soláthraithe cainéal craolta raidió nó teilifíse agus soláthraithe líonraí cumarsáide leictreonaí a úsáidtear chun na cainéil chraolta raidió nó teilifíse a tharchur ábalta teacht ar chomhaontú conarthach faoi luach saothair comhréireach.

(310)

Áirítear i measc na líonraí agus seirbhísí cumarsáide leictreonaí a úsáidtear chun craoltaí raidió agus teilifíse a dháileadh ar an bpobal líonraí cábla, IPTV, satailíte agus craoltaí talún. D'fhéadfaí go mbeadh ar áireamh orthu freisin líonraí eile a mhéid a úsáideann líon suntasach úsáideoirí deiridh na líonraí sin mar an bpríomh-mhodh acu chun craoltaí raidió agus teilifíse a fháil. Níor cheart oibleagáidí 'iompair éigeantaigh' a bhaineann le tarchuir chraolta teilifíse analógacha a mheas ach amháin i gcás ina gcuirfeadh easpa oibleagáide den chineál sin as go mór do líon suntasach úsáideoirí deiridh nó i gcás nach mbeadh aon mhodh eile tarchuir ann le haghaidh cainéil shonraithe chraolta teilifíse. Is féidir a áireamh in oibleagáidí iompair éigeantaigh tarchur seirbhísí a ceapadh go sonrach chun go bhféadfadh úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas rochtain choibhéiseach a fháil orthu. Dá réir sin, áirítear ar sheirbhísí comhlántacha, seirbhísí a ceapadh chun feabhas a chur ar inrochtaineacht úsáideoirí deiridh faoi mhíchumas, amhail fístéacs, fotheidealú do úsáideoirí deiridh bodhra nó leathbhodhra, cur síos fuaime, fotheidil labhartha agus teanga chomharthaíochta, agus d'fhéadfadh rochtain ar na sonraí loma lena mbaineann a áireamh orthu freisin nuair is gá. Ó tharla go bhfuil méadú ag teacht ar sholáthar agus ar fháil seirbhíse teilifíse nasctha agus ar an tábhacht leanúnach atá le EPGanna le haghaidh rogha na n-úsáideoirí deiridh, is féidir tarchur na sonraí clárbhainteacha atá riachtanach chun tacú le feidhmiúlachtaí na teilifíse nasctha agus na n-eolairí leictreonacha clár a chur san áireamh sna hoibleagáidí iompair éigeantaigh. Ba cheart go mbeadh sé indéanta sonraí clárbhainteacha faisnéis den sórt sin faoi inneachar an chláir agus conas is féidir rochtain a fháil air a áireamh, ach níor cheart inneachar an chláir féin a áireamh.

(311)

De ghnáth bíonn saoráidí sainaitheanta líne an ghlao ar fáil ar ghnáthmhalartáin nua-aimseartha teileafóin agus dá bhrí sin is féidir iad a chur ar fáil níos mó is níos mó ar bheagán costais nó gan aon chostas. Ní cheanglaítear ar Bhallstáit oibleagáidí a fhorchur chun na saoráidí sin a sholáthar i gcás ina mbeidh siad ar fáil cheana féin. Tá príobháideacht úsáideoirí faoi choimirce Threoir 2002/58/CE maidir le billí mionsonraithe, tríd an acmhainn a thabhairt dóibh a gceart chun príobháideachta a chosaint nuair a chuirfear chun feidhme sainaithint líne an ghlao. Bheadh forbairt na seirbhísí seo tairbhiúil ar bhonn uile-Eorpach do thomhaltóirí agus spreagtar í leis an Treoir seo. Is cleachtas coitianta é ag soláthraithe seirbhísí rochtana idirlín seoladh ríomhphoist a chur ar fáil do chustaiméirí agus leas á bhaint acu as a n-ainm tráchtála nó as a dtrádmharc. Lena áirithiú nach mbeidh gaibhniú i gceist, amhail bheith i mbaol rochtain a chailliúint ar ríomhphoist le linn dóibh athrú ó sheirbhísí rochtana idirlín go chéile, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann oibleagáidí a fhorchur ar sholáthraithe na seirbhísí sin rochtain a thabhairt ar na ríomhphoist sin, arna iarraidh sin dóibh, nó na ríomhphoist a seoladh a aistriú chuig an gcuntas/na cuntais ábhartha ríomhphoist. Ba cheart an tsaoráid sin a chur ar fáil in aisce agus ar feadh tréimhse ama is iomchuí leis an údarás rialála náisiúnta.

(312)

Áiritheoidh na Ballstáit leis an bhfoilsiú faisnéise go dtuigfidh gníomhaithe sa mhargadh agus iontrálaithe féideartha sa mhargadh a gcearta agus a n-oibleagáidí, agus go mbeidh a fhios acu cá mbeidh siad in ann teacht ar fhaisnéis mhionsonraithe. Cuidíonn foilsiú san iris náisiúnta le páirtithe leasmhara i mBallstáit eile an fhaisnéis ábhartha a aimsiú.

(313)

Chun a áirithiú go mbeidh margadh uile-Eorpach na cumarsáide leictreonaí ina mhargadh éifeachtach éifeachtúil, ba cheart don Choimisiún faireachán a dhéanamh ar fhaisnéis maidir le muirir agus an fhaisnéis sin a fhoilsiú, ar faisnéis í a chuireann le cinneadh ar phraghsanna d'úsáideoirí deiridh.

(314)

Chun a áirithiú go ndéanfar dlí an Aontais a chur i bhfeidhm i gceart, is gá don Choimisiún a bheith ar an eolas faoi cé hiad na gnóthais a ainmníodh mar ghnóthais a bhfuil cumhacht shuntasach sa mhargadh acu agus cad iad na hoibleagáidí a chuir údaráis rialála náisiúnta ar ghníomhaithe sa mhargadh. Chomh maith le foilsiú náisiúnta na faisnéise seo ar an leibhéal náisiúnta, ní mór do Bhallstáit, dá bhrí sin, an fhaisnéis sin a chur chuig an gCoimisiún. I gcás ina gceanglófar ar Bhallstáit faisnéis a chur faoi bhráid an Choimisiún, ba cheart go mbeidís in ann é sin a dhéanamh trí mheán leictreonach, faoi réir comhaontú ar nósanna imeachta iomchuí fíordheimhniúcháin.

(315)

Chun forbairtí margaidh, sóisialta agus teicneolaíochta, lena n-áirítear éabhlóid ar chaighdeáin theicniúla, a chur san áireamh, chun bainistiú a dhéanamh ar na rioscaí do shlándáil líonraí agus do sheirbhísí agus chun rochtain éifeachtach a áirithiú ar sheirbhísí éigeandála trí chumarsáid éigeandála, ba cheart an chumhacht glacadh le gníomhartha i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún i leith uasráta aonair uile-Aontais a shocrú do chríochnú gutha i margaí fosaithe agus móibíleacha; bearta maidir le cumarsáid éigeandála san Aontas a glacadh; agus na hiarscríbhinní, a ghabhann leis an Treoir seo a oiriúnú. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhchomhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal saineolaithe, agus go ndéanfar na comhchomhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (40). Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna le saineolaithe na mBallstát, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(316)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú i gcás chur chun feidhme an Rialacháin seo, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún cinntí a ghlacadh chun réiteach a fháil ar chur isteach dochrach trasteorann idir na Ballstáit; chun chur chuige comhchuibhithe nó comhordaithe a shainaithint, chun cur chun feidhme neamhréireach na gcur chuige rialála ginearálta ag na húdaráis rialála náisiúnta maidir le rialáil margaí cumarsáide leictreonaí, chomh maith le huimhrithe, lena n-áirítear raonta uimhreacha, inaistritheacht uimhreacha agus aitheantóirí, córais aistrithe uimhreacha agus seoltaí, agus rochtain ar sheirbhísí éigeandála “112”; chun cur chun feidhme caighdeán nó sonraíochtaí a dhéanamh éigeantach, nó caighdeáin nó sonraíochtaí a bhaint ón gcuid éigeantach den liosta caighdeán; bearta teicniúla agus eagrúcháin a ghlacadh chun na rioscaí do shlándáil líonraí agus seirbhísí a bhainistiú go hiomchuí, chomh maith leis na himthosca, an fhormáid agus na nósanna imeachta is infheidhme maidir le fógra a thabhairt faoi teagmhais slándála; chun sonraí ábhartha a bhaineann le cearta aonair intrádála ar fáil go poiblí i bhformáid chaighdeánaithe leictreonach tráth a gcruthófar na cearta úsáide maidir le speictream raidió a shonrú chun na tréithe fisicúla agus teicniúla pointí rochtana gan sreang a bhfuil raon beag acu a shonrú; údarú a thabhairt d'údarás rialála náisiúnta oibleagáidí áirithe maidir le rochtain nó idirnaisc.a fhorchur ar ghnóthais a bhfuil cumhacht shutnasach acu sa mhargadh, nó cosc a chur ar údarás rialála a leithéíd a dhéanamh; uimhreacha uathúla nó raonta uimhrithe a chomhchuibhiú chun aghaidh a thabhairt ar éileamh trasteorann nó uile-Eorpach ar acmhainní uimhrithe; agus chun an teimpléad le haghaidh achoimre den chonradh a chuirfear ar fáil do na custaiméirí a shonrú. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (41).

(317)

Ar deireadh thiar, ba cheart go mbeadh an Coimisiún in ann, tar éis dó lánaird a thabhairt ar thuairim BEREC, moltaí i ndáil le sainaithint an táirge ábhartha agus na margaí seirbhísí ábhartha, fógraí faoin nós imeachta do chomhdhlúthú an mhargaidh inmheánaigh agus cur chun feidhme comhchuibhithe fhorálacha an chreata rialála, a ghlacadh go huile agus go hiomlán.

(318)

Ba cheart don Choimisiún athbhreithniú tréimhsiúil a dhéanamh ar fheidhmiú na Treorach seo, go háirithe d'fhonn a chinneadh cibé acu is gá nó nach gá leasuithe a chur isteach i bhfianaise na gcoinníollacha teicneolaíochta nó margaidh atá ag athrú.

(319)

Agus é i mbun athbhreithniú ar fheidhmiú na Treorach seo, ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh, i bhfianaise dul chun cinn sa mhargadh agus maidir le hiomaíocht agus cosaint tomhaltóirí araon, an bhfuil gá leanúnach leis na forálacha maidir le rialáil ex ante earnáilsonrach nó ar cheart na forálacha sin a leasú nó a aisghairm. Ós rud é go dtugtar isteach leis an Treoir seo cur chuige nua maidir leis na hearnálacha cumarsáide leictreonaí a rialú, amhail an deis cur chun feidhme oibleagáidí siméadracha agus láimhseáil rialála na comhinfheistíochta a leathnú chuig pointe is faide ná an chéad phointe comhchruinnithe nó dáileacháin, ba cheart aird faoi leith a thabhairt agus a bhfeidhmíocht á measúnú.

(320)

D'fhéadfadh forbairtí teicneolaíochta agus margaidh amach anseo, go háirithe athruithe ar an úsáid a bhaintear as seirbhísí cumarsáide leictreonaí éagsúla agus ar a gcumas rochtain éifeachtach ar sheirbhísí éigeandála a áirithiú, gnóthú chuspóirí na Treorach seo maidir le ceart úsáideoirí deiridh a chur i gcontúirt. Ba cheart do BEREC, mar sin, faireachán a dhéanamh ar na forbairtí sin sna Ballstáit agus tuairim a fhoilsiú go rialta lena n-áirítear measúnú ar thionchar forbairtí den chineál sin ar chur i bhfeidhm praiticiúil fhorálacha na Treorach seo a bhaineann le húsáideoirí deiridh. Ba cheart don Choimisiún, agus an aird is mó á tabhairt aige ar thuairim BEREC, tuarascáil a fhoilsiú agus togra reachtach a thíolacadh i gcás ina measann sé go bhfuil sé sin riachtanach chun cuspóirí na Treorach seo a áirithiú.

(321)

Ba cheart Treoracha 2002/19/EC, 2002/20/CE, 2002/21/CE, 2002/22/CE agus Airteagal 5 de Threoir Uimh 243/2012/AE a aisghairm.

(322)

Ba cheart don Choimisiún faireachán a dhéanamh ar aistriú ón gcreat reatha chuig an gcreat nua.

(323)

Sa mhéid nach féidir leis na Ballstáit cuspóir na Treorach seo a ghnóthú go leordhóthanach, eadhon creat comhchuibhithe simplithe a ghnóthú le haghaidh rialáil na líonraí cumarsáide leictreonaí, seirbhísí cumarsáide leictreonaí, saoráidí bainteacha agus seirbhísí bainteacha, de na coinníollacha le haghaidh úsáid na líonraí agus na seirbhísí, úsáid an speictrim raidió agus úsáid na n-acmhainní uimhrithe, rochtain ar idirnascacht na líonraí cumarsáide leictreonaí agus saoráidí bainteacha agus cosaint an úsáideora deiridh, agus de bhrí gur fearr is féidir sin a bhaint amach ar leibhéal an Aontais toisc scála agus éifeacht na gníomhaíochta, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Treoir seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

(324)

I gcomhréir le Dearbhú Comhpháirteach Polaitiúil an 28 Meán Fómhair 2011 ó na Ballstáit agus ón gCoimisiún maidir le doiciméid mhíniúcháin (42), ghlac na Ballstáit mar chúram orthu féin, i gcásanna a bhfuil údar cuí leis, doiciméad amháin nó níos mó a chur leis an bhfógra faoina mbearta trasuite, ar doiciméid iad lena mínítear an gaol idir codanna de threoir agus páirteanna comhfhreagracha na n-ionstraimí náisiúnta trasuite. Maidir leis an Treoir seo, measann an reachtóir go bhfuil údar leis na doiciméid sin a tharchur.

(325)

Ba cheart an oibleagáid an Treoir seo a thrasuí sa dlí náisiúnta a theorannú do na forálacha sin ar leasú substainteach iad i gcomparáid leis na Treoracha aisghairthe. Is ann don oibleagáid na forálacha nach bhfuil athraithe a thrasuí mar thoradh ar na Treoracha aisghairthe.

(326)

Ba cheart nár dhochar an Treoir seo d'oibleagáidí na mBallstát maidir leis na teorainneacha ama chun na Treoracha a leagtar amach i gCuid B d'Iarscríbhinn XII a thrasuí sa dlí náisiúnta agus maidir le dáta chur i bhfeidhm na dTreoracha sin,