(1)

Is gné shár-riachtanach den mhargadh inmheánach é saorghluaiseacht bia atá sábháilte agus folláin agus cuirtear go mór le sláinte agus le folláine na saoránach agus lena leasanna sóisialta agus eacnamaíocha dá barr. D'fhéadfadh sé go gcuirfeadh difríochtaí idir dlíthe náisiúnta maidir le measúnú sábháilteachta agus údarú na mbianna núíosacha bac ar shaorghluaiseacht an bhia sin, agus go gcruthófaí éiginnteacht dhlíthiúil agus coinníollacha míchóra iomaíochta ar an gcaoi sin.

(2)

Is gá ardleibhéal cosanta do shláinte an duine agus do leasanna tomhaltóirí agus feidhmiú éifeachtach an mhargaidh inmheánaigh a áirithiú agus beartais bia an Aontais á saothrú, agus ba cheart trédhearcacht á áirithiú ag an am céanna. Tá ardleibhéal cosanta don chomhshaol agus ardleibhéal feabhsaithe ar a cháilíocht i measc chuspóirí an Aontais faoi mar a bunaíodh sa Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE) iad. Tá sé tábhachtach go gcuirfeadh reachtaíocht ábhartha uile an Aontais, lena n-áirítear an Rialachán seo, na cuspóirí sin san áireamh.

(3)

Tá reachtaíocht an Aontais is infheidhme maidir le bia infheidhme freisin maidir le bianna núíosacha a chuirtear ar an margadh laistigh den Aontas, lena n-áirítear na bianna núíosacha a allmhairítear ó thríú tíortha.

(4)

Bunaíodh rialacha an Aontais maidir le bianna núíosacha le Rialachán (CE) Uimh. 258/97 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3) agus le Rialachán (CE) Uimh. 1852/2001 ón gCoimisiún (4). Is gá na rialacha sin a nuashonrú chun na nósanna imeachta reatha um údarú a shimpliú agus chun roinnt forbairtí reatha i ndlí an Aontais agus dul chun cinn teicneolaíoch a chur san áireamh. Ba cheart Rialachán (CE) Uimh. 258/97 agus Rialachán (CE) Uimh. 1852/2001 a aisghairm agus ba cheart an Rialachán seo a chur ina n-ionad.

(5)

Níor cheart bia atá beartaithe lena úsáid chun críoch teicneolaíoch ná bia géinmhodhnaithe atá cumhdaithe cheana féin ag gníomhartha eile de chuid an Aontais teacht faoi raon feidhme an Rialacháin seo. Dá bhrí sin, maidir le bia géinmhodhnaithe a thagann faoi raon feidhme Rialachán (CE) Uimh. 1829/2003 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5), einsímí bia a thagann faoi raon feidhme Rialachán (CE) Uimh. 1332/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6), bia a úsáidtear mar bhreiseáin amháin a thagann faoi raon feidhme Rialachán (CE) Uimh. 1333/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7), blastáin bia a thagann faoi raon feidhme Rialachán (CE) Uimh. 1334/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8) agus tuaslagóirí eastóscúcháin a thagann faoi raon feidhme Threoir 2009/32/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9), ba cheart iad a eisiaimh ó raon feidhme an Rialacháin seo.

(6)

Ba cheart an sainmhíniú ar bhia núíosach atá ann cheana i Rialachán (CE) Uimh. 258/97 a shoiléiriú agus a nuashonrú trí thagairt don sainmhíniú ginearálta ar bhia dá bhforáiltear i Rialachán (CE) Uimh. 178/2002 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10).

(7)

D'fhonn leanúnachas leis na rialacha atá leagtha síos i Rialachán (CE) Uimh. 258/97 a áirithiú, ba cheart easpa úsáide ar leibhéal suntasach mar bhia don duine laistigh den Aontas roimh dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin sin, eadhon an 15 Bealtaine 1997, a bheith fós mar cheann de na critéir chun go measfar gur bia núíosach é bia. Ba cheart go dtagródh úsáid laistigh den Aontas freisin d'úsáid sna Ballstáit beag beann ar dhátaí a n-aontachais.

(8)

Ba cheart, i bprionsabal, raon feidhme an Rialacháin seo agus an raon feidhme a bhí ag Rialachán (CE) Uimh. 258/97 bheith mar an gcéanna. Is iomchuí, áfach, ar bhonn dul chun cinn eolaíoch agus teicneolaíoch a tharla ó 1997 i leith, athbhreithniú a dhéanamh ar na catagóirí bia ar bianna núíosacha iad agus na catagóirí sin a shoiléiriú agus iad a nuashonrú. Ba cheart go gcumhdófaí feithidí ina n-iomláine agus a gcodanna leis na catagóirí sin. Ba cheart, inter alia, catagóirí a bheith ann le haghaidh bia le struchtúr móilíneach nua nó struchtúr móilíneach a ndearnadh modhnú air d'aon ghnó, chomh maith le bia ó shaothrán cille nó saothrán fíocháin a dhíorthaítear ó ainmhithe, ó phlandaí, ó mhiocrorgánaigh, ó fhungais nó algaí, le bia ó mhiocrorgánaigh, fungais nó algaí agus le bia ó ábhar de thionscnamh mianrach. Ba cheart freisin catagóir a bheith ann lena gcumhdaítear bia ó phlandaí a fuarthas trí chleachtais iomadaithe neamhthraidisiúnta, i gcás ina n-eascraíonn athruithe suntasacha ar chomhdhéanamh nó ar struchtúr an bhia as na cleachtais sin a dhéanfaidh difear dá luach cothaitheach, dá mheitibileacht nó do chion na substaintí neamh-inmhianaithe atá ann. Féadfaidh an sainmhíniú ar bhia núíosach bia atá déanta de mhíclí nó lipeasóim áirithe a chumhdach freisin.

(9)

D'fhéadfadh teicneolaíochtaí atá ag teacht chun cinn i bpróisis táirgthe bia tionchar a imirt ar bhia agus dá bharr sin ar shábháilteacht bia. Dá bhrí sin, ba cheart a shonrú freisin leis an Rialachán seo gur cheart bia a mheas mar bhia núíosach i gcás gur bia é a thagann as próiseas táirgthe nár úsáideadh do tháirgeadh bia laistigh den Aontas roimh an 15 Bealtaine 1997, agus a n-eascraíonn athruithe suntasacha ar chomhdhéanamh nó ar struchtúr an bhia as a dhéanann difear do luach cothaitheach an bhia, dá mheitibileacht nó do chion na substaintí neamh-inmhianaithe atá ann.

(10)

D'fhonn ardleibhéal cosanta do shláinte an duine agus do leasanna tomhaltóirí a áirithiú, ba cheart bia ina bhfuil nana-ábhair a ndearnadh innealtóireacht orthu a mheas mar bhia núíosach faoin Rialachán seo. Sainmhínítear an téarma “nana-ábhar a ndearnadh innealtóireacht air” faoi láthair i Rialachán (AE) Uimh. 1169/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11). Chun críocha comhsheasmhachta agus comhchuibhis, tá sé tábhachtach a áirithiú nach bhfuil ach sainmhíniú amháin ar nana-ábhar a ndearnadh innealtóireacht air i réimse dlí bia. Is é an Rialachán seo an creat reachtach iomchuí chun an sainmhíniú sin a chuimsiú. Dá réir sin, ba cheart an sainmhíniú ar nana-ábhar a ndearnadh innealtóireacht air, mar aon leis na cumhachtaí tarmligthe lena mbaineann a thugtar don Choimisiún, a scriosadh ó Rialachán (AE) Uimh. 1169/2011 agus ba cheart tagairt don sainmhíniú a leagtar amach sa Rialachán seo a chur in ionad an tsainmhínithe sin. Thairis sin, ba cheart foráil a dhéanamh leis an Rialachán seo gur cheart don Choimisiún, trí bhíthin gníomhartha tarmligthe, an sainmhíniú ar nana-ábhar a ndearnadh innealtóireacht air a leagtar síos sa Rialachán seo a choigeartú agus a oiriúnú don dul chun cinn teicniúil agus eolaíoch nó do na sainmhínithe a bheidh comhaontaithe ar an leibhéal idirnáisiúnta.

(11)

Maidir le vitimíní, mianraí agus substaintí eile atá beartaithe lena n-úsáid i bhforbhianna i gcomhréir le Treoir 2002/46/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12) agus Rialachán (CE) Uimh. 1925/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13) nó atá beartaithe lena n-úsáid i mbainne foirmle do naíonáin agus bainne foirmle leantach, i mbia gránachbhunaithe próiseáilte agus bia do naíonáin agus do leanaí óga, i mbia chun críocha speisialta míochaine, agus mar ionadach ar an aiste bia iomlán chun meáchan a rialú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 609/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (14), ba cheart iad a mheasúnú freisin i gcomhréir leis na rialacha a leagtar síos sa Rialachán seo i gcás go dtagann siad faoin sainmhíniú ar bhia núíosach a leagtar amach sa Rialachán seo.

(12)

I gcás gurb ann do vitimíní, mianraí nó substaintí eile a úsáidtear i gcomhréir le Treoir 2002/46/CE, Rialachán (CE) Uimh. 1925/2006 nó Rialacháin (AE) Uimh. 609/2013 mar thoradh ar phróiseas táirgthe nár úsáideadh do tháirgeadh bia laistigh den Aontas roimh an 15 Bealtaine 1997, agus a n-eascraíonn athruithe suntasacha ar chomhdhéanamh nó ar struchtúr an bhia as a dhéanann difear do luach cothaitheach an bhia, dá mheitibileacht nó do chion na substaintí neamh-inmhianaithe atá ann, nó i gcás nana-ábhair a ndearnadh innealtóireacht orthu a bheith sna vitimíní, mianraí nó substaintí eile sin nó iad a bheith déanta de nana-ábhair a ndearnadh innealtóireacht orthu, ba cheart iad a mheas mar bhianna núíosacha freisin faoin Rialachán seo agus ba cheart iad a athmheasúnú ar dtús i gcomhréir leis an Rialachán seo agus ina dhiaidh sin i gcomhréir leis an reachtaíocht shonrach ábhartha.

(13)

Maidir le bia a úsáideadh go heisiach mar fhorbhia nó i bhforbhia, faoi mar a shainmhínítear é i dTreoir 2002/46/CE roimh an 15 Bealtaine 1997, ba cheart a cheadú go gcuirfear ar mhargadh an Aontais é tar éis an dáta sin le haghaidh na húsáide céanna ós rud é nár cheart é a mheas mar bhia núíosach chun críocha an Rialacháin seo. Níor cheart, áfach, an úsáid sin mar fhorbhia nó i bhforbhia a chur san áireamh agus measúnú á dhéanamh ar cé acu a úsáideadh nó nár úsáideadh an bia ar leibhéal suntasach mar bhia don duine taobh istigh den Aontas roimh an 15 Bealtaine 1997. Dá bhrí sin, ba cheart úsáidí an bhia lena mbaineann seachas úsáidí i bhforbhia nó mar fhorbhia a bheith faoi réir an Rialacháin seo.

(14)

Rinneadh bia ó chlóin ainmhithe a rialáil faoi Rialachán (CE) Uimh. 258/97. Tá sé ríthábhachtach nár cheart go dtiocfadh débhrí dhlíthiúil chun cinn maidir le bia ó chlóin ainmhithe a chur ar an margadh le linn na hidirthréimhse i ndiaidh deireadh a bheith le feidhm Rialachán (CE) Uimh. 258/97. Dá bhrí sin, go dtí go dtiocfaidh reachtaíocht shonrach maidir le bia ó chlóin ainmhithe i bhfeidhm, ba cheart do bhia ó chlóin ainmhithe teacht faoi raon feidhme an Rialacháin seo mar bhia ó ainmnithe a fuarthas trí cleachtais pórúcháin neamhthraidisiúnta agus ba cheart an bia sin a lipéadú go hiomchuí don tomhaltóir deiridh i gcomhréir le reachtaíocht an Aontais atá i bhfeidhm.

(15)

Ba cheart éascaíocht a dhéanamh do bhianna traidisiúnta ó thríú tíortha a chur ar an margadh laistigh den Aontas i gcás ina mbeidh stair úsáid shábháilte an bhia i dtríú tír léirithe. Maidir leis na bianna sin, ba cheart iad a bheith á dtomhailt i dtríú tír amháin ar a laghad ar feadh 25 bliana ar a laghad mar chuid de ghnáthaiste bia ag líon suntasach daoine. Níor cheart do stair úsáid shábháilte an bhia úsáidí neamhbhia ná úsáidí nach mbaineann le gnáthréimeanna bia a áireamh.

(16)

Bianna ó thríú tíortha a mbreathnaítear orthu mar bhianna núíosacha san Aontas, níor cheart iad a mheas mar bhianna traidisiúnta ó thríú tíortha ach amháin nuair a dhíorthaítear iad ó tháirgeadh príomhúil faoi mar a shainmhínítear i Rialachán (CE) Uimh. 178/2002, gan beann ar cibé ar bianna próiseáilte nó bianna neamhphróiseáilte atá iontu.

(17)

Níor cheart a mheas gur bia núíosach é bia a tháirgtear go huile agus go hiomlán ó chomhábhair nach dtagann faoi raon feidhme an Rialacháin seo, go háirithe trí athrú a dhéanamh ar chomhábhair an bhia nó ar mhéid na gcomhábhar sin. Modhnuithe ar chomhábhar bia nach ndearnadh a úsáid go fóill ar leibhéal suntasach mar bhia lena chaitheamh ag an duine laistigh den Aontas, ba cheart, áfach, díobh teacht faoi raon feidhme an Rialacháin seo.

(18)

Tá feidhm ag Treoir 2001/83/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (15) i gcásanna ina dtagann táirge, agus a airíonna uile á gcur san áireamh, faoin sainmhíniú “táirge míochaine” faoi mar a leagtar síos sa Treoir sin agus laistigh de shainmhíniú táirge atá cumhdaithe ag an Rialachán seo araon. I dtaca leis sin, i gcás ina suíonn Ballstát i gcomhréir le Treoir 2001/83/CE gur táirge míochaine é táirge, féadfaidh sé srian a chur, i gcomhréir le dlí an Aontais, ar an táirge sin a bheith á chur ar an margadh. Thairis sin, eisiatar táirgí míochaine ón sainmhíniú ar bhia faoi mar a leagtar síos i Rialachán (CE) Uimh. 178/2002 agus níor cheart dá bhrí sin go dtiocfaidís faoi raon feidhme an Rialacháin seo.

(19)

An cinneadh maidir le cé acu a úsáideadh nó nár úsáideadh bia ar leibhéal suntasach laistigh den Aontas mar bhia lena chaitheamh ag an duine roimh an 15 Bealtaine 1997, ba cheart é a bhunú ar fhaisnéis arna cur isteach ag oibreoirí gnó bia, agus i gcás inarb iomchuí, ba cheart faisnéis eile a bheidh ar fáil sna Ballstáit a bheith ag gabháil léi chun tacú léi. Ba cheart d'oibreoirí gnó bia dul i gcomhairle le Ballstáit mura bhfuil siad deimhin de stádas an bhia a bheartaíonn siad a chur ar an margadh. I gcás nach bhfuil aon fhaisnéis ann maidir le bia a bheith á chaitheamh mar bhia don duine roimh an 15 Bealtaine 1997 nó nach bhfuil an fhaisnéis atá ar fáil leordhóthanach, ba cheart nós imeachta simplí agus trédhearcach a bhunú chun an fhaisnéis sin a bhailiú, ar nós imeachta é a mbeadh baint ag an gCoimisiún, ag na Ballstáit, agus ag oibreoirí gnólachtaí bia leis.

(20)

Níor cheart bianna núíosacha a údarú agus a úsáid ach amháin má chomhlíonann siad na critéir a leagtar síos sa Rialachán seo. Ba cheart bianna núíosacha a bheith sábháilte agus i gcás nach féidir a sábháilteacht a mheasúnú agus go bhfuil éiginnteacht eolaíoch ann i gcónaí, féadfar prionsabal an réamhchúraim a chur i bhfeidhm. Níor cheart dá n-úsáid an tomhaltóir a chur ar míthreoir. Dá bhrí sin, i gcás ina mbeartaítear bia núíosach a chur in ionad bia eile, níor cheart é a bheith éagsúil ón mbia sin ar shlí a fhágann gur lú an tairbhe chothaitheachta atá ann don tomhaltóir.

(21)

Níor cheart bianna núíosacha a chur ar an margadh ná a úsáid i mbia lena chaitheamh ag an duine mura rud é go n-áirítear iad i liosta an Aontais de bhianna núíosacha atá údaraithe le cur ar an margadh laistigh den Aontas (“liosta an Aontais”). Dá bhrí sin, is iomchuí, trí bhíthin gnímh cur chun feidhme, liosta an Aontais a bhunú, trí na bianna núíosacha atá údaraithe cheana, nó a bhfuil fógra tugtha ina leith i gcomhréir le Rialachán (CE) Uimh. 258/97, lena n-áirítear aon choinníollacha údarúcháin atá cheana ann, a áireamh sa liosta sin. Ba cheart don liosta sin a bheith trédhearcach agus ba rochtain a bheith air go héasca.

(22)

Is iomchuí bia núíosach a údarú trí liosta an Aontais a nuashonrú faoi réir na gcritéar agus nósanna imeachta a leagtar síos sa Rialachán seo. Ba cheart nós imeachta atá éifeachtúil, a bhfuil teorainn ama leis agus atá trédhearcach a chur ar bun. Maidir le bianna traidisiúnta ó thríú tíortha a bhfuil stair úsáid shábháilte an bhia acu, ba cheart go mbeadh na hiarratasóirí in ann nós imeachta níos tapa agus simplithe a roghnú chun liosta an Aontais a nuashonrú mura ndéantar aon agóidí cuí-réasúnaithe i dtaobh sábháilteachta.

(23)

Ba cheart critéir a shainiú go soiléir agus a leagan síos chun na rioscaí sábháilteachta a thagann as bianna núíosacha a mheasúnú. D'fhonn a áirithiú go ndéanfar measúnú eolaíoch comhchuibhithe ar bhianna núíosacha, ba cheart don Údarás Eorpach um Shábháilteacht Bhia (“an tÚdarás”) na measúnuithe sin a dhéanamh. Faoin nós imeachta chun bia núíosach a údarú agus liosta an Aontais a nuashonrú, ba cheart a iarraidh ar an Údarás a thuairim a thabhairt más dóigh go ndéanfar difear do shláinte an duine de dhroim an nuashonraithe. Ina thuairim, ba cheart don Údarás, inter alia, gach tréith den bhia núíosach a fhéadfaidh riosca sábháilteachta a chothú do shláinte an duine a mheasúnú agus na hiarmhairtí féideartha a bheadh ann do ghrúpaí soghonta den daonra a mheas. Go háirithe, i gcás bia núíosaigh atá déanta de nana-ábhair a ndearnadh innealtóireacht orthu, ba cheart don Údarás a fhíorú go n-úsáidtear na modhanna tástála is déanaí chun a sábháilteacht a mheasúnú.

(24)

Ba cheart don Choimisiún agus don Údarás a bheith faoi réir spriocdhátaí chun próiseáil rianúil na n-iarratas a áirithiú. I gcásanna áirithe, áfach, ba cheart é a bheith de cheart ag an gCoimisiún agus ag an Údarás na spriocdhátaí sin a fhadú.

(25)

Féadfaidh an tÚdarás nó an Coimisiún a iarraidh ar an iarratasóir faisnéis bhreise a sholáthar chun críocha measúnú riosca nó bainistiú riosca faoi seach. I gcás ina mainníonn an t-iarratasóir an fhaisnéis bhreise a sholáthar, de réir mar is gá, laistigh den tréimhse arna leagan síos ag an Údarás nó ag an gCoimisiún tar éis dul i gcomhairle leis an iarratasóir, féadfaidh an easpa faisnéise sin tionchar a imirt ar thuairim an Údaráis nó féadfaidh sé iarmhairt a bheith aige ar údarú féideartha agus nuashonrú ar liosta an Aontais.

(26)

Maidir le húsáid fhéideartha nana-ábhar i mbia, mheas an tÚdarás ina thuairim ón 6 Aibreán 2011 maidir le Treoraíocht don mheasúnú riosca ar nana-eolaíocht agus nanaitheicneolaíochtaí a chur i bhfeidhm sa bhiashlabhra agus sa slabhra beatha, nach bhfuil ach faisnéis theoranta ar fáil i ndáil le gnéithe nanathocsainchinéiticí agus tocsaineolaíochta nana-ábhar a ndearnadh innealtóireacht orthu agus go mb'fhéidir go mbeadh gá le modhnuithe modheolaíocha a dhéanamh ar mhodhanna tástála tocsaineachta atá ann cheana. Ba é an chonclúid ar Mholadh ó Chomhairle na hEagraíochta um Chomhar agus Forbairt Eacnamaíochta an 19 Meán Fómhair 2013 maidir le Tástáil Sábháilteachta agus Measúnú ar Nana-ábhair Mhonaraithe go bhfuil na cineálacha cur chuige le haghaidh tástáil agus measúnú a dhéanamh ar cheimicí traidisiúnta, go hiondúil, iomchuí chun measúnú a dhéanamh ar shábháilteacht nana-ábhar, ach go bhféadfaidh sé gur gá iad a oiriúnú do shainiúlachtaí na nana-ábhar. D'fhonn measúnú sábháilteachta níos fearr a dhéanamh ar nana-ábhair lena n-úsáid i mbia agus d'fhonn aghaidh a thabhairt ar na bearnaí atá ann faoi láthair in eolas tocsaineolaíoch agus i modheolaíochtaí tomhais, d'fhéadfadh sé go mbeadh gá le modhanna tástála, lena n-áirítear tástálacha gan ainmhithe, a chuireann tréithe sonracha a bhaineann le nana-ábhair a ndearnadh innealtóireacht orthu san áireamh.

(27)

Nuair a chuirtear modhanna tástála i bhfeidhm ar nana-ábhair, ba cheart don iarratasóir míniú i leith iomchuibheas eolaíoch na nana-ábhar a thabhairt, agus, nuair is iomchuí, míniú i leith na n-oiriúnuithe agus na gcoigeartuithe teicniúla a bheidh déanta d'fhonn aird a thabhairt ar shaintréithe sainiúla na n-ábhar sin.

(28)

Nuair a dhéantar bia núíosach a údarú agus a áireamh i liosta an Aontais, ba cheart é a bheith de chumhacht ag an gCoimisiún ceanglais faireacháin iarmhargaidh a thabhairt isteach chun faireachán a dhéanamh ar úsáid bia núíosaigh údaraithe chun a áirithiú go mbeidh an úsáid laistigh de theorainneacha sábháilte faoi mar a bheidh bunaithe sa mheasúnú sábháilteachta ag an Údarás. Dá bhrí sin, féadfaidh an gá chun faisnéis a bhailiú maidir le bia a chur ar an margadh bonn cirt a thabhairt do cheanglais faireacháin iarmhargaidh. In aon chás, ba cheart d'oibreoirí gnó bia an Coimisiún a chur ar an eolas maidir le faisnéis ábhartha nua ar bith maidir le sábháilteacht an bhia atá curtha ar an margadh acu.

(29)

Ba cheart teicneolaíochtaí agus nuálaíochtaí nua i dtáirgeadh bia a spreagadh mar go bhféadfaidís an tionchar atá ag táirgeadh bia ar an gcomhshaol a laghdú agus sábháilteacht bia a fheabhsú agus bheadh buntáistí do thomhaltóirí ag baint leis fad a áirithítear ardleibhéal cosanta do thomhaltóirí.

(30)

Faoi imthosca sonracha, d'fhonn taighde agus forbairt a spreagadh laistigh de thionscal an agraibhia, agus ar an dóigh sin nuálaíocht a spreagadh, is iomchuí cosaint a thabhairt don infheistíocht a rinne na hiarratasóirí agus iad ag bailiú na faisnéise agus na sonraí chun tacú le hiarratas do bhia núíosach arna dhéanamh i gcomhréir leis an Rialachán seo. Maidir leis an bhfianaise eolaíoch nuafhorbartha agus na sonraí dílseánaigh arna soláthar chun tacú le hiarratas ar bhia núíosach a chur ar liosta an Aontais, ba cheart iad a chosaint. Níor cheart, ar feadh tréimhse teoranta ama, na sonraí agus an fhaisnéis sin a úsáid chun tairbhe iarratasóra ina dhiaidh sin, gan comhaontú a fháil ón iarratasóir tosaigh. Níor cheart cosaint sonraí eolaíocha arna soláthar ag iarratasóir a bheith ina cosc ar iarratasóirí eile bia núíosach a áireamh ar liosta an Aontais a iarraidh ar bhonn a gcuid sonraí eolaíocha féin nó trí thagairt do na sonraí cosanta le comhaontú ón iarratasóir tosaigh. Níor cheart, áfach, an tréimhse iomlán cúig bliana de chosaint sonraí a tugadh don iarratasóir tosaigh a fhadú i ngeall ar chosaint sonraí a thabhairt d'iarratasóirí ina dhaidh sin.

(31)

I gcás ina n-iarrann iarratasóir cosaint ar shonraí eolaíocha maidir leis an mbia céanna i gcomhréir leis an Rialachán seo agus le Rialachán (CE) Uimh. 1924/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (16), ba cheart é bheith sé indéanta go leanfadh na tréimhsí cosanta sonraí faoi seach i gcomhthráth. Dá bhri sin, ba cheart foráil a dhéanamh chun an nós imeachta um údarú do bhia núíosach a chur faoi bhac, arna iarraidh sin ag an iarratasóir.

(32)

I gcomhréir le Treoir 2010/63/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (17), ba cheart tástálacha ar ainmhithe a ionadú, a laghdú nó a bheachtú. Dá bhrí sin, faoi raon feidhme an Rialacháin seo, ba cheart dúbailt ar thástáil ainmhithe a sheachaint, más féidir. D'fhéadfaí ábhair imní eiticiúla agus ábhair imní maidir le leas ainmhithe a bhaineann le hiarratais bia núíosaigh a laghdú tríd an gcuspóir seo a shaothrú.

(33)

Tá bianna núíosacha faoi réir na gceanglas ginearálta lipéadaithe a leagtar síos i Rialachán (AE) Uimh. 1169/2011 agus na gceanglas ábhartha eile lipéadaithe i ndlí bia an Aontais. I gcásanna áirithe féadfar gur gá foráil a dhéanamh maidir le faisnéis lipéadaithe bhreise, go háirithe maidir le tuairisc ar an mbia, a fhoinse, a chomhdhéanamh nó coinníollacha don úsáid bheartaithe a bhaineann leis chun a áirithiú go mbeidh dóthain faisnéise ag tomhaltóirí faoi chineál agus sábháilteacht an bhia núíosaigh, go háirithe a mhéid a bhaineann le grúpaí soghonta den daonra.

(34)

Tá ábhair agus earraí a bheartaítear a bheith i dtadhall le bianna núíosacha faoi réir Rialachán (CE) Uimh. 1935/2004 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (18) agus na mbearta sonracha a ghlactar faoi.

(35)

I gcomhréir lena bheartas um rialáil níos fearr, ba cheart don Choimisiún meastóireacht ex-post a dhéanamh ar chur chun feidhme an Rialacháin seo, agus aghaidh a thabhairt go háirithe ar an nósanna imeachta nua maidir le bianna traidisiúnta ó thríú tíortha.

(36)

I gcás na n-iarratas a cuireadh isteach faoi Rialachán (CE) Uimh. 258/97 agus nach ndearnadh cinneadh críochnaitheach ina leith roimh dháta chur i bhfeidhm an Rialacháin seo, ba cheart measúnú riosca agus nósanna imeachta um údarú a thabhairt chun críche maidir leo i gcomhréir leis an Rialachán seo. Ina theannta sin, maidir le bia nach dtagann faoi raon feidhme Rialachán (CE) Uimh. 258/97, a cuireadh ar an margadh go dlíthiúil roimh dháta chur i bhfeidhm an Rialacháin seo agus a thagann faoi raon feidhme an Rialacháin seo, ba cheart i bprionsabal a cheadú go leanfaí den bhia sin a chur ar an margadh go dtí go mbeidh na nósanna imeachta maidir le measúnú riosca agus údarú faoin Rialachán seo tugtha chun críche. Dá bhrí sin, ba cheart forálacha idirthréimhseacha a leagan síos chun aistriú rianúil go rialacha an Rialacháin seo a áirithiú.

(37)

Leis an Rialachán seo, urramaítear na cearta bunúsacha agus comhlíontar na prionsabail a aithnítear, go háirithe, i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh.

(38)

Ba chóir do na Ballstáit rialacha a leagan síos maidir le pionóis a bheadh infheidhme maidir le sáruithe ar an Rialachán seo agus ba cheart dóibh gach beart is gá a ghlacadh chun a áirithiú go gcuirfear chun feidhme iad. Ba cheart na pionóis sin a bheith éifeachtach, comhréireach agus athchomhairleach.

(39)

Chun cuspóirí an Rialacháin seo a bhaint amach, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha tarmligthe a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh a tharmligean chuig an gCoimisiún i dtaca le hoiriúnú agus coigeartú an tsainmhínithe ar nana-ábhar a ndearnadh innealtóireacht air don dul chun cinn teicniúil agus eolaíoch nó do shainmhínithe a bheidh comhaontaithe ar an leibhéal idirnáisiúnta. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachaidh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe. Ba cheart don Choimisiún, le linn dó gníomhartha tarmligthe a ullmhú agus a tharraingt suas, a áirithiú go ndéanfar doiciméid ábhartha a chur chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle ar bhealach comhuaineach, tráthúil agus iomchuí.

(40)

D'fhonn coinníollacha aonfhoirmeacha do chur chun feidhme an Rialacháin seo a áirithiú maidir le liosta an Aontais a nuashonrú trí bhia traidisiúnta ó thríú tír a chur leis nuair ndéantar aon agóidí cuí-réasúnaithe i dtaobh sábháilteachta, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún.

(41)

Ba cheart an nós imeachta comhairliúcháin a úsáid chun an gníomh cur chun feidhme lena mbunaítear an chéad leagan de liosta an Aontais a ghlacadh ós rud é nach mbainfidh an liosta sin ach le bianna núíosacha a ndearnadh measúnú orthu cheana i dtaca lena sábháilteacht, ar táirgeadh agus ar margaíodh iad go dlíthiúil san Aontas agus nár chúis imní iad do shláinte an duine san am atá thart. Ba cheart an nós imeachta scrúdúcháin a úsáid chun gníomhartha cur chun feidhme a ghlacadh i ngach cás eile.

(42)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo, go háirithe rialacha a leagan síos maidir le bianna núíosacha a chur ar an margadh laistigh den Aontas, a ghnóthú go leordhóthanach ach gur féidir iad a ghnóthú níos fearr ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta faoi mar a leagtar amach in Airteagal 5 CAE. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, faoi mar a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a bhaint amach,