31.7.2009   

GA

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

L NaN/1

(1)

Cuimsíonn an margadh inmheánach limistéar gan teorainneacha inmheánacha ina ndéantar saorghluaiseacht earraí, daoine, seirbhísí agus caipitil a áirithiú. Chuige sin, is ann do chóras cuimsitheach Comhphobail chun mótarfheithiclí a chineál-cheadú, ar córas é a bunaíodh le Treoir 2007/46/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 5 Meán Fómhair 2007 lena mbunaítear creat chun mótarfheithiclí agus a leantóirí, mar aon le córais, comhpháirteanna agus aonaid theicniúla ar leithligh atá beartaithe le haghaidh feithiclí den sórt sin, a cheadú (Treoir Réime) (3).

(2)

Is rialachán ar leithligh é an Rialachán seo chun críocha nós imeachta cineál-cheadaithe an Chomhphobail dá bhforáiltear le Treoir 2007/46/CE. Dá bhrí sin, ba cheart Iarscríbhinní IV, VI, XI agus XV a ghabhann leis an Treoir sin a leasú dá réir.

(3)

Tá an Rialachán seo gan dochar don nós imeachta um chineál-cheadú aon-chéime feithiclí agus um chineál-cheadú measctha feithiclí a leagtar amach in Airteagal 6 de Threoir 2007/46/CE.

(4)

Ionas nach mbeidh ceanglais éagsúla ann ó Bhallstát go Ballstát, agus chun ardleibhéal sábháilteachta ar bhóithre agus ardleibhéal cosanta don chomhshaol a áirithiú ar fud an Chomhphobail, tá comhchuibhiú déanta, ar leibhéal an Chomhphobail, ar na ceanglais theicniúla a bhaineann le mótarfheithiclí a chineál-cheadú maidir leis an iomad eilimintí sábháilteachta agus comhshaoil.

(5)

Dá bhrí sin, tá sé mar aidhm leis an Rialachán seo freisin iomaíochas thionscal na ngluaisteán sa Chomhphobal a fheabhsú agus ag an am céanna a chur ar chumas na mBallstát faireachas éifeachtach margaidh a dhéanamh ar chomhlíonadh cheanglais mhionsonraithe cineál-cheadaithe an Rialacháin seo maidir leis na táirgí lena mbaineann a chur ar an margadh.

(6)

Is iomchuí go leagfar amach ceanglais a bhaineann le sábháilteacht ghinearálta mótarfheithiclí agus feidhmíocht chomhshaoil na mbonn, toisc go bhfuil córais faireacháin bhrú na mbonn ar fáil ar córais iad lena bhfeabhsaítear sábháilteacht bonn agus feidhmíocht chomhshaoil na mbonn ag an am céanna.

(7)

Tar éis iarraidh a fháil ó Pharlaimint na hEorpa, táthar tar éis cur chuige nua rialála a chur i bhfeidhm i leith reachtaíocht an Chomhphobail maidir le feithiclí. Dá bhrí sin, is iad na forálacha bunúsacha a bhaineann le sábháilteacht feithiclí agus le hastaíochtaí CO2 agus torainn ó bhoinn, agus na forálacha sin amháin, ba cheart a leagan síos leis an Rialachán seo agus, os a choinne sin, ba cheart na sonraíochtaí teicniúla a leagan síos le bearta cur chun feidhme arna nglacadh i gcomhréir le Cinneadh 1999/468/CE ón gComhairle an 28 Meitheamh 1999 lena leagtar síos na rialacha mionsonraithe maidir le feidhmiú na gcumhachtaí cur chun feidhme arna dtabhairt don Choimisiún (4).

(8)

Ba cheart, go háirithe, go gcumhachtófaí don Choimisiún na nósanna imeachta sonracha, na tástálacha sonracha agus na ceanglais shonracha a bhunú chun mótarfheithiclí, comhpháirteanna agus aonaid theicniúla ar leithligh a chineál-cheadú; sainiú níos beaichte a dhéanamh ar na saintréithe nach mór a bheith ag bonn chun go bhféadfar é a shainiú mar ‘bonn úsáide speisialta’, ‘bonn gairmiúil eisbhóthair’, ‘bonn treisithe’, ‘bonn breisualaigh’, ‘bonn sneachta’, ‘bonn spártha úsáide sealadaí T-chineáil’ nó ‘bonn tarraingthe’; ceanglais shonracha sábháilteachta a leagan amach i gcomhair feithiclí a bheartaítear chun earraí contúirteacha a iompar de bhóthar laistigh de na Ballstáit nó idir na Ballstáit; feithiclí áirithe nó aicmí áirithe feithiclí de chuid chatagóirí M2, M3, N2 agus N3 a dhíolmhú ón oibleagáid ardchórais coscánaithe éigeandála agus/nó córais rabhaidh imeacht ó lána a shuiteáil; na luachanna teorainneacha do fhriotaíocht rollta agus torann rollta i gcomhair bonn a leasú de thoradh athruithe i nósanna imeachta tástála, gan an leibhéal cosanta comhshaoil a ísliú; rialacha a bhunú maidir leis an nós imeachta chun an leibhéal torainn ó bhoinn a chinneadh; giorrú a dhéanamh ar an tréimhse ar laistigh di a fhéadfar boinn nach gcomhlíonann na ceanglais atá leagtha amach sa Rialachán seo agus i mbearta cur chun feidhme an Rialacháin seo a dhíol; agus Iarscríbhinn IV a leasú chun go n-áireofar Rialacháin Choimisiún Eacnamaíochta na Náisiún Aontaithe don Eoraip (Rialacháin UNECE) inti, ar rialacháin iad atá éigeantach faoi Chinneadh 97/836/CE ón gComhairle an 27 Samhain 1997 d’fhonn go n-aontódh an Comhphobal Eorpach do Chomhaontú Choimisiún Eacnamaíochta na Náisiún Aontaithe don Eoraip maidir le saintreoracha teicniúla aonfhoirmeacha a ghlacadh i gcomhair feithiclí rothacha agus trealaimh agus páirteanna ar féidir iad a fheistiú agus/nó a úsáid ar fheithiclí rothacha agus maidir leis na coinníollacha le haghaidh aitheantais fhrithpháirtigh i gcás ceaduithe a dheonaítear ar bhonn na saintreoracha sin (5). Ós rud é go bhfuil raon feidhme ginearálta ag na bearta sin agus go bhfuil siad ceaptha chun eilimintí neamhriachtanacha den Rialachán seo a leasú, inter alia trína fhorlíonadh le heilimintí nua neamhriachtanacha, ní mór iad a ghlacadh i gcomhréir leis an nós imeachta rialúcháin lena ngabhann grinnscrúdú agus dá bhforáiltear in Airteagal 5a de Chinneadh 1999/468/CE.

(9)

De bhreis ar thionscnamh leanúnach an Choimisiúin a bhfuil d’aidhm aige córas grádaithe bóithre a shainiú, ba cheart don Choimisiún, laistigh de 12 mhí ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo, togra a thabhairt chun cinn maidir le bóithre an AE a aicmiú de réir an torainn a ghintear, rud a bheidh mar chomhlánú le mapáil torainn i gcúrsaí iompair mótarfheithicle d’fhonn tosaíochtaí iomchuí agus ceanglais dromchla bóthair a shocrú agus d’fhonn teorainneacha uasta ginte torainn ar bhóithre a leagan síos.

(10)

Mar gheall ar dhul chun cinn teicniúil i réimse na n-ardchóras sábháilteachta feithiclí cuirtear féidearthachtaí nua ar fáil chun líon na dtaismeach a laghdú. Chun líon na dtaismeach a íoslaghdú, is gá roinnt de na teicneolaíochtaí ábhartha nua a thabhairt isteach.

(11)

Tá úsáid éigeantach chomhréireach teicneolaíochtaí monaraithe bonn, den chineál is nua-aimseartha, agus bonn ísealfhriotaíochta rollta riachtanach, chun laghdú a dhéanamh ar an gcion d’astaíochtaí gáis ceaptha teasa a thagann ó thrácht ar bhóithre san earnáil iompair agus, ag an am céanna, chun nuáil, fostaíocht agus iomaíochas thionscal gluaisteán an Chomhphobail a chur chun cinn.

(12)

Chun reachtaíocht an chineál-cheadaithe a shimpliú i gcomhréir leis na moltaí atá i dtuarascáil chríochnaitheach Ghrúpa Ardleibhéil CARS 21, is iomchuí roinnt Treoracha a aisghairm gan an leibhéal cosanta d’úsáideoirí bóthair a laghdú. Ba cheart go ndéanfaí na ceanglais a leagtar amach sna Treoracha sin a thabhairt ar aghaidh chuig an Rialachán seo agus ba cheart tagairtí do Rialacháin chomhfhreagracha UNECE, faoi mar atá siad inchorpraithe i ndlí an Chomhphobail i gcomhréir le Cinneadh 97/836/CE, a chur ina n-ionad, nuair is iomchuí sin. Chun ualach riaracháin an phróisis cineál-cheadaithe a laghdú, is iomchuí cead a thabhairt do mhonaróirí feithiclí cineál-cheadú a fháil chun críocha an Rialacháin seo, más iomchuí, trí cheadú a fháil i gcomhréir leis an Rialachán ábhartha UNECE mar atá liostaithe in Iarscríbhinn IV a ghabhann leis an Rialachán seo.

(13)

Is iomchuí go ndearfaí, go dtógfaí agus go gcóimeálfaí feithiclí ar shlí ina n-íoslaghdófar an baol go dtarlódh díobháil do dhaoine atá iontu agus d’úsáideoirí eile bóthair. Chun na críche sin, is gá go n-áiritheoidh monaróirí go gcomhlíonfaidh feithiclí na ceanglais ábhartha a leagtar amach sa Rialachán seo agus i mbearta cur chun feidhme an Rialacháin seo. Ba cheart go mbeadh ceanglais i ndáil le sláine struchtúr na feithicle, le córais a chuideodh le smacht an tiománaí ar an bhfeithicil, le córais a sholáthródh infheictheacht agus faisnéis don tiománaí faoi staid na feithicle agus faoin spás a thimpeallaíonn í, le córais soilsithe feithicle, le córais cosanta do dhaoine atá i bhfeithicil, leis an taobh amuigh den fheithicil agus le gabhálais de chuid feithicle, le maiseanna agus toisí na feithicle, le boinn na feithicle agus le hardchórais feithicle agus le nithe éagsúla eile san áireamh sna forálacha sin, ach gan a bheith teoranta do na ceanglais sin. De bhreis air sin, is gá go gcomhlíonfaidh feithiclí forálacha sonracha a bhaineann le feithiclí áirithe earraí agus a leantóirí, nó forálacha sonracha a bhaineann le busanna, de réir mar a bheidh.

(14)

Maidir leis an gclár ama chun na ceanglais nua shonracha a thabhairt isteach i gcomhair feithiclí a chineál-cheadú, ba cheart go gcuirfí féidearthacht theicniúil na gceanglas sin san áireamh. I gcoitinne, níor cheart go mbeadh feidhm ag na ceanglais i dtosach ach amháin maidir le cineálacha nua feithiclí. I gcás cineálacha feithiclí atá ann cheana, ba cheart go gceadófaí tréimhse bhreise ama ina leith chun na ceanglais a chomhlíonadh. Ina theannta sin, ba cheart nach mbeadh feidhm ag suiteáil éigeantach chórais faireacháin bhrú na mbonn ach amháin maidir le gluaisteáin paisinéirí i dtús báire. Ba cheart nach mbeadh feidhm ag suiteáil éigeantach ardghnéithe sábháilteachta eile ach amháin maidir le tromfheithiclí earraí i dtosach.

(15)

Ba cheart don Choimisiún leanúint de mheasúnú a dhéanamh ar fhéidearthacht theicniúil agus eacnamaíoch ardghnéithe sábháilteachta eile, agus ar aibíocht an mhargaidh ina leith sin, agus tuarascáil a thíolacadh faoin 1 Nollaig 2012, agus gach trí bliana dá éis sin, ar tuarascáil í ina n-áireofar, más iomchuí, tograí chun leasú a dhéanamh ar an Rialachán seo.

(16)

Ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh i dtaobh an féidir suiteáil éigeantach chórais faireacháin bhrú na mbonn, na gcóras rabhaidh imeacht ó lána agus na n-ardchóras coscánaithe éigeandála a leathnú chuig catagóirí eile feithiclí agus, más iomchuí, togra a thíolacadh chun an Rialachán seo a leasú.

(17)

Ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh i dtaobh an féidir na ceanglais maidir le fliuchghreim do bhoinn a neartú agus, más iomchuí, togra a thíolacadh chun an Rialachán seo a leasú. Ba cheart do na Ballstáit faireachas éifeachtach ar an margadh a áirithiú.

(18)

Ní féidir an lánacmhainn a ghabhann le méadú na sábháilteachta, le laghdú astaíochtaí CO2 agus le hísliú torainn ó thrácht a bhaint amach ach amháin i dteannta le scéim lipéadaithe a bheidh dírithe ar na tomhaltóirí a chur ar an eolas faoi fheidhmíocht na mbonn.

(19)

Is iomchuí go gcuirfear chun feidhme na bearta a fógraíodh sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 7 Feabhra 2007 dar teideal ‘Torthaí an athbhreithnithe ar Stráitéis an Chomhphobail chun astaíochtaí CO2 ó ghluaisteáin phaisinéirí agus ó fheithiclí éadroma tráchtála a laghdú’ lena ndírítear ar astaíochtaí CO2 ó bhoinn a laghdú. Ba cheart an laghdú sin a bhaint amach trí bhoinn ísealfhriotaíochta rollta agus trí chórais faireacháin bhrú na mbonn a úsáid in éineacht lena chéile. Ag an am céanna, is iomchuí freisin go leagfar amach ceanglais lena ndírítear ar thorann bóthair na mbonn a laghdú mar aon le ceanglais fhliuchghreama a áirithíonn go gcoimeádtar leibhéal sábháilteachta na mbonn. Ba cheart go ndéanfaí méid an dúshláin a ghabhann le comhlíonadh na gceanglas sin go léir a léiriú sa chlár ama gaolmhar maidir le cur chun feidhme. Go háirithe, mar gheall ar an dúshlán a ghabhann le comhlíonadh na gceanglas maidir le torann rollta, agus an méid ama a bheidh ag teastáil ón tionscal chun na sraitheanna bonn atá ann cheana a ionadú á chur san áireamh, is iomchuí foráil a dhéanamh maidir le tréimhse níos faide chun na ceanglais a bhaineann le torann rollta a chur chun feidhme i ndáil le boinn nua de chineálacha atá ann cheana.

(20)

Is dóigh nach dtáirgfear ach cainníochtaí an-bheag de chatagóirí áirithe bonn, lena n-áirítear boinn ghairmiúla eisbhóthair a bhíonn faoi réir sriain luais agus boinn a bheartaítear a úsáid ar fheithiclí a cláraíodh roimh 1990 amháin. Dá bhrí sin, is iomchuí na catagóirí bonn sin a dhíolmhú ó cheanglais áirithe a leagtar amach sa Rialachán seo agus i mbearta cur chun feidhme an Rialacháin seo, i gcás ina bhfuil na ceanglais sin ar neamhréir le húsáid na mbonn, nó i gcás ina mbeadh an t-ualach breise a d’fhorchuirfí leis na ceanglais sin díréireach.

(21)

Maidir le boinn atráchtaithe, ba cheart don Choimisiún measúnú cuí a dhéanamh ar an earnáil sin, agus na geallsealbhóirí go léir páirteach ann, agus a mheas an bhfuil aon ghá leis an gcreat rialála a oiriúnú.

(22)

Is iomchuí lamháltais a bhunú maidir le cuid de na luachanna teorainneacha le haghaidh friotaíochta rollta nó torainn rollta i gcás catagóirí sonracha áirithe bonn chun a ndearadh agus a saintréithe feidhmíochta a chur san áireamh. Is iomchuí, go háirithe, lamháltais den sórt sin a bhunú i gcomhair bonn atá ceaptha chun tarraingt fheabhsaithe agus feidhmíocht fheabhsaithe coscánaithe a bheith acu i gcás diandálaí sneachta.

(23)

Baintear úsáid as boinn úsáide speisialta ar fheithiclí a théann isteach ar láithreáin tógála, lománaíochta agus mianadóireachta agus, dá bhrí sin, tá siad ceaptha go príomha chun feidhmíocht eisbhóthair níos fearr a thabhairt ná boinn atá beartaithe lena n-úsáid ar an mbóthar amháin. Chun an fheidhmíocht sin a bhaint amach, tá siad déanta as ábhair a chumasaíonn dóibh seasamh níos fearr in aghaidh damáiste ná mar is amhlaidh i gcás gnáthbhonn, agus tá pátrún blocthráchta acu. De bhrí go gcuireann an dá ghné riachtanacha deartha sin faoi deara go ngineann boinn úsáide speisialta níos mó torainn ná mar a ghineann gnáthbhoinn, ba cheart a cheadú, i gcás bonn úsáide speisialta, go n-astófar níos mó torainn ó na boinn sin ná mar a astaítear ó ghnáthbhoinn.

(24)

Is féidir le córais leictreonacha rialaithe cobhsaíochta, ardchórais coscánaithe éigeandála agus córais rabhaidh imeacht ó lána líon na dtaismeach a laghdú go mór. Dá bhrí sin, ba cheart don Choimisiún ceanglais le haghaidh córas den sórt sin a bhunú ar comhréir le Rialacháin UNECE do na catagóirí feithicle sin arb iomchuí iad a chur i bhfeidhm ina leith agus a bhfuil sé léirithe ina leith go bhfeabhsóidh siad an leibhéal foriomlán sábháilteachta. Ba cheart foráil a dhéanamh maidir le haga tionscanta leordhóthanach go dtí go ndéanfar na ceanglais sin a chur chun feidhme ionas go bhféadfar bearta cur chun feidhme a ghlacadh agus, ina dhiaidh sin, na teicneolaíochtaí casta sin a fhorbairt agus a chur i bhfeidhm ar na feithiclí féin.

(25)

Le héifeacht ó 2011, i gcás cineál-cheaduithe nua, agus le héifeacht ó 2014, i gcás feithiclí nua, ba cheart go ndéanfaí na spriocamanna cur chun feidhme maidir le feistiú éigeantach na gcóras leictreonach rialaithe cobhsaíochta ar fheithiclí saothair throm a shocrú de réir na ndátaí atá leagtha amach sa Rialachán seo.

(26)

Go dtí go dtabharfar córais leictreonacha rialaithe cobhsaíochta isteach, ba cheart don Choimisiún bearta a ghlacadh agus feachtais a reáchtáil chun faisnéis a sholáthar maidir le héifeachtacht na gcóras sin agus chun díol na gcóras sin a chur chun cinn. Chomh maith leis sin, ba cheart don Choimisiún faireachán a dhéanamh ar athruithe praghsanna lena dhéanamh amach an bhfuil praghsanna gluaisteán nua á méadú go díréireach de bharr iad a bheith á dtrealmhú chun na caighdeáin nua sábháilteachta a chomhlíonadh.

(27)

Maidir le haon bhearta a mholfar amach anseo ar bhonn an Rialacháin seo, nó aon nósanna imeachta a bheidh le cur chun feidhme i ndáil le feidhmiú an Rialacháin seo, ba cheart go gcomhlíonfaidís na prionsabail atá leagtha amach ag an gCoimisiún ina Theachtaireacht an 7 Feabhra 2007 dar teideal ‘Creat Rialála Iomaíoch don Tionscal Gluaisteán san 21ú hAois’. Chun críocha rialála níos fearr agus simplithe, agus chun síor-uasdátú ar reachtaíocht an Chomhphobail atá ann cheana maidir le saincheisteanna faoi shonraíochtaí teicniúla a sheachaint, ba cheart, go háirithe, go ndéanfaí tagairt sa Rialachán seo do na caighdeáin idirnáisiúnta agus do na rialacháin idirnáisiúnta atá ann cheana ach gan iad a atáirgeadh i gcreat dlí an Chomhphobail.

(28)

Tá sé tábhachtach go mbeadh comhpháirteanna athsholáthair do chórais a chumhdaítear leis an Rialachán seo faoi réir ceanglas sábháilteachta agus nósanna imeachta ceadaithe atá coibhéiseach leis na ceanglais sin roimhe seo. Dá bhrí sin, is iomchuí go ndéanfar foráil maidir le ceadú comhpháirteanna athsholáthair agus aonad teicniúil ar leithligh.

(29)

Ba cheart do na Ballstáit rialacha a leagan síos maidir le pionóis is infheidhme maidir le sáruithe ar fhorálacha an Rialacháin seo agus ba cheart dóibh a áirithiú go gcuirtear chun feidhme iad. Ba cheart go mbeadh na pionóis sin éifeachtach, comhréireach agus athchomhairleach.

(30)

Baineann an Rialachán seo le Rialachán (CE) Uimh. 715/2007 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 20 Meitheamh 2007 maidir le cineálcheadú mótarfheithiclí i dtaca le hastaíochtaí ó fheithiclí éadroma paisinéirí agus tráchtála (Euro 5 agus Euro 6) agus maidir le rochtain ar fhaisnéis faoi dheisiú agus faoi chothabháil feithiclí (6) agus le Rialachán (CE) Uimh. 443/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 23 Aibreán 2009 lena socraítear na caighdeáin feidhmíochta d’astaíochtaí ó ghluaisteáin nua paisinéirí mar chuid de chur chuige comhtháite an Chomhphobail chun astaíochtaí CO2 ó fheithiclí saothair éadroim a laghdú (7). Ba cheart, go háirithe, bearta an Rialacháin seo maidir le hastaíochtaí CO2 a nascadh a mhéid is féidir leis na bearta breise chun laghdú breise 10g ar astaíochtaí CO2 a bhaint amach ar bhonn na sprice 130g i gcás astaíochtaí CO2.

(31)

Ba cheart don Choimisiún, in am trátha, agus mar chur chuige níos comhtháite, leasuithe breise ar an Rialachán seo a mholadh nó tograí eile a thíolacadh de bhun measúnaithe chuimsithigh tionchair ina dtugtar aghaidh ar na bearta breise féideartha go léir atá dírithe ar na spriocanna inmhianaithe astaíochtaí CO2 a bhaint amach agus lena gclúdaítear na teicneolaíochtaí eile atá ar fáil ar an margadh, lena n-áirítear teicneolaíochtaí chun an brú sna boinn a choinneáil, feabhsú dromchlaí bóthair agus aon teicneolaíocht nua ábhartha eile, chomh maith le ceanglais maidir le héifeachtúlacht an aeroiriúnaithe, ar ceanglais iad a bhfuil éifeacht shoiléir acu cheana, nó a bhféadfadh éifeacht shoiléir a bheith acu, ar fhriotaíocht rollta bonn nó ar bharainneacht breosla feithicle agus astaíochtaí CO2.

(32)

Ba cheart cur chuige comhleanúnach cuimsitheach a chur chun feidhme chun aghaidh a thabhairt ar fhadhb an torainn ar bhóithre. Maidir leis an tionchar mór atá ag dromchlaí bóithre ar torann ar bhóithre, tá ISO 10844 á athbhreithniú faoi láthair agus, sa chomhthéacs sin, ba cheart é a bhreithniú i bhfianaise an chuspóra maidir le dromchlaí bóthair a bharrfheabhsú tuilleadh. Ba cheart do Bhallstáit níos mó infheistíochta a dhéanamh faoi na caighdeáin ISO atá ann cheana chun feabhas a chur ar a ndromchlaí bóthair. Ina theannta sin, ba cheart beartas cuimsitheach ar astaíochtaí torainn a fhorbairt ar beartas é ina gcumhdófar na córais iompair go léir, agus torainn eitlíochta agus iarnróid a chumhdach de bhreis ar an torann ó iompar de bhóthar.

(33)

Le héifeacht ó dhátaí feidhme na gceanglas ábhartha atá leagtha amach sa Rialachán seo maidir le feithiclí nua, comhpháirteanna nua agus aonaid theicniúla nua ar leithligh, ba cheart, dá bhrí sin, na Treoracha seo a leanas a aisghairm:

(34)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóir an Rialacháin seo, eadhon an margadh inmheánach a bhaint amach trí cheanglais theicniúla choiteanna a thabhairt isteach i dtaca le sábháilteacht agus feidhmíocht chomhshaoil mótarfheithiclí agus bonn, a bhaint amach go leordhóthanach agus gur fearr, dá bhrí sin, de bharr a fhairsinge, is féidir an cuspóir sin a bhaint amach ar leibhéal an Chomhphobail, féadfaidh an Comhphobal bearta a ghlacadh i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a bhaint amach,

1.

cineál-cheadú mótarfheithiclí, a leantóirí agus a gcóras, a gcomhpháirteanna agus a n-aonad teicniúil ar leithligh atá beartaithe dóibh, i ndáil lena sábháilteacht,

2.

cineál-cheadú mótarfheithiclí, maidir le córais faireacháin bhrú na mbonn i ndáil lena sábháilteacht, a n-éifeachtúlacht bhreosla agus a n-astaíochtaí CO2 agus maidir le táscairí athraithe giair, i ndáil lena n-éifeachtúlacht bhreosla agus lena n-astaíochtaí CO2; agus

3.

cineál-cheadú bonn nua-mhonaraithe i ndáil lena sábháilteacht, a bhfeidhmíocht friotaíochta rollta agus a n-astaíochtaí torainn rollta.

1.

ciallaíonn ‘rialú cobhsaíochta leictreonach’ feidhm rialaithe leictreonaigh le haghaidh feithicle ar feidhm í lena bhfeabhsaítear cobhsaíocht dhinimiciúil na feithicle;

2.

ciallaíonn ‘feithicil M2 nó M3 d’Aicme I’ feithicil M2 nó M3 ag a bhfuil acmhainn is mó ná 22 paisinéir de bhreis ar an tiománaí agus ina bhfuil áiteanna seasaimh do phaisinéirí rud a éascaíonn gluaiseacht leanúnach ag paisinéirí;

3.

ciallaíonn ‘feithicil M2 nó M3 d’Aicme A’ feithicil M2 nó M3 ag a bhfuil acmhainn nach mó ná 22 paisinéir, de bhreis ar an tiománaí agus atá deartha chun paisinéirí ina seasamh a iompar, agus ina bhfuil suíocháin agus cóiríocht do phaisinéirí ina seasamh;

4.

ciallaíonn ‘córas rabhaidh imeacht ó lána’ córas lena dtugtar rabhadh don tiománaí i gcás ina ngluaiseann an fheithicil óna lána taistil go neamhbheartaithe;

5.

ciallaíonn ‘ardchóras coscánaithe éigeandála’ córas lenar féidir staid éigeandála a aimsiú go huathoibríoch agus lenar féidir córas coscánaithe na feithicle a ghníomhachtú chun luas na feithicle a laghdú d’fhonn imbhualadh a sheachaint nó a mhaolú;

6.

ciallaíonn ‘treoiruimhir acmhainne ualaigh’ uimhir amháin nó dhá uimhir ar uimhir í lena dtaispeántar an t-ualach atá an bonn in ann a iompar, i bhfoirmíocht shingil nó i bhfoirmíocht shingil agus dhéach, ag an luas a fhreagraíonn don chatagóir luais ghaolmhar agus nuair a úsáidtear é i gcomhréir le ceanglais arna sonrú ag an monaróir;

7.

ciallaíonn ‘córas faireacháin bhrú na mbonn’ córas atá feistithe ar fheithicil agus atá in ann brú na mbonn nó athrú ar bhrú le himeacht ama a mheas agus atá in ann faisnéis chomhfhreagrach a tharchur chuig an úsáideoir nuair atá an fheithicil ag rith;

8.

ciallaíonn ‘bonn úsáide speisialta’ bonn atá beartaithe le haghaidh úsáide measctha, is é sin, úsáid ar an mbóthar agus úsáid eisbhóthair nó le haghaidh saothair speisialta eile;

9.

ciallaíonn ‘bonn gairmiúil eisbhóthair’ bonn úsáide speisialta a úsáidtear go príomha i ndiandálaí eisbhóthair;

10.

ciallaíonn ‘bonn treisithe’ nó ‘bonn breisualaigh’ struchtúr aerbhoinn C1 ina bhfuil an chreatlach deartha chun ualach níos mó a iompar ná mar a iompraíonn gnáthbhonn comhfhreagrach;

11.

ciallaíonn ‘bonn sneachta’ bonn a bhfuil an pátrún tráchta, an cumasc tráchta nó an struchtúr atá aige deartha go príomha chun feidhmíocht a bheadh níos fearr ná feidhmíocht gnáthbhoinn a bhaint amach faoi dhálaí sneachta maidir lena chumas chun gluaisteacht na feithicle a thosú nó a choimeád ar bun;

12.

ciallaíonn ‘bonn spártha úsáide sealadaí T-chineáil’ bonn spártha le haghaidh úsáide sealadaí atá deartha le haghaidh úsáide ag brúnna teannta atá níos airde ná na brúnna teannta atá bunaithe i gcomhair bonn caighdeánach agus bonn treisithe;

13.

ciallaíonn ‘bonn tarraingthe’ bonn de chuid aicme C2 nó aicme C3 a bhfuil ‘M + S’, ‘M.S.’ nó ‘M&S’ inscríofa air agus atá beartaithe lena fheistiú ar acastóir nó acastóirí tiomána feithicle;

14.

ciallaíonn ‘úsáideoir bóthair gan chosaint’ coisithe, rothaithe agus gluaisrothaithe;

15.

ciallaíonn ‘táscaire athraithe giair’ nó ‘TAG’ táscaire sofheicthe trína moltar don tiománaí an giar a athrú;

16.

ciallaíonn ‘giarbhosca láimhe’ giarbhosca atá inoibrithe ar mhodh ina dtarlaíonn an t-athrú idir na giaranna uile nó cuid de na giaranna i gcónaí mar thoradh láithreach ar ghníomh de chuid an tiománaí is cuma cén tslí ina gcuirtear chun feidhme é go fisiciúil; ní chlúdaíonn sé seo córais ar dá réir nach féidir leis an tiománaí ach stráitéis áirithe athraithe giara a réamhroghnú nó a theorannaítear líon na ngiaranna atá ar fáil don tiomáint agus ar dá réir a thionscnaítear na hathruithe giara iarbhír go neamhspleách ar chinneadh an tiománaí de réir pátrún áirithe tiomána.

(a)

sláine struchtúr na feithicle, lena n-áirítear tástálacha tuairte;

(b)

córais chun cur le smacht an tiománaí ar an bhfeithicil, lena n-áirítear córais stiúrtha, córais coscánaithe agus córais leictreonacha rialaithe cobhsaíochta;

(c)

córais trína soláthraítear infheictheacht agus faisnéis don tiománaí faoi staid na feithicle agus faoin spás a thimpeallaíonn í, lena n-áirítear gloiniú, scátháin agus córais faisnéise don tiománaí;

(d)

córais soilsithe feithicle;

(e)

cosaint do dhaoine atá i bhfeithicil, lena n-áirítear feistis inmheánacha, tacaí cinn, criosanna sábhála, daingnithe ‘ISOfix’ nó feistí sriantacha ionsuite do leanaí agus doirse feithicle;

(f)

an taobh amuigh den fheithicil agus na gabhálais;

(g)

comhoiriúnacht leictreamaighnéadach;

(h)

feistí rabhaidh inchloiste;

(i)

córais téimh;

(j)

feistí chun úsáid neamhúdaraithe a chosc;

(k)

córais sainaitheanta feithicle;

(l)

mais agus toisí;

(m)

sábháilteacht leictreach;

(n)

táscairí athraithe giara.

(a)

boinn a bhfuil a rátáil luais níos lú ná 80 km/h;

(b)

boinn nach mó ná 254 mm, nó ar 635 mm nó níos mó, trastomhas ainmniúil a n-imill;

(c)

boinn spártha úsáide sealadaí T-chineáil;

(d)

boinn atá deartha lena bhfeistiú ar fheithiclí a cláraíodh den chéad uair roimh 1 Deireadh Fómhair 1990, agus orthu sin amháin;

(e)

boinn atá feistithe le feistí breise chun airíonna tarraingthe a fheabhsú.

(a)

feithiclí chatagóir M2 agus chatagóir M3 seachas na cinn ag a bhfuil níos mó ná trí acastóir, busanna altacha agus cóistí altacha, agus busanna Aicme I nó Aicme A;

(b)

feithiclí chatagóir N2 agus chatagóir N3, seachas na cinn ag a bhfuil níos mó ná trí acastóir, tarracóirí do leathleantóirí ag a bhfuil ollmhais feithicle idir 3,5 agus 7,5 tona, agus feithiclí sainchuspóra mar atá sainmhínithe i bpointe 5.7 agus i bpointe 5.8 de Roinn A d’Iarscríbhinn II a ghabhann le Treoir 2007/46/CE;

(c)

feithiclí chatagóir O3 agus chatagóir O4 atá trealmhaithe le haerchrochadh, seachas na cinn ag a bhfuil níos mó ná trí acastóir, leantóirí le haghaidh iompair ualaigh eisceachtúil agus leantóirí ina bhfuil áiteanna do phaisinéirí ina seasamh.

(a)

cineál-cheadú CE nó cineál-cheadú náisiúnta a dheonú i ndáil le cineálacha nua feithiclí de chuid na gcatagóirí atá sonraithe sna hAirteagail sin agus i mbearta cur chun feidhme na nAirteagal sin, i gcás nach gcomhlíonann na feithiclí sin an Rialachán seo agus bearta cur chun feidhme an Rialacháin seo; agus

(b)

cineál-cheadú CE do chomhpháirt/d’aonad teicniúil ar leithligh a dheonú i ndáil le cineálacha nua comhpháirteanna nó aonad theicniúil ar leithligh atá beartaithe le haghaidh feithiclí den sórt sin, i gcás nach gcomhlíonann na feithiclí sin an Rialachán seo agus bearta cur chun feidhme an Rialacháin seo.

(a)

a mheas nach mbeidh na deimhnithe comhréireachta d’fheithiclí nua chatagóirí atá sonraithe sna hAirteagail sin bailí a thuilleadh chun críocha Airteagal 26 de Threoir 2007/46/CE, agus cuirfidh siad toirmeasc ar fheithiclí den sórt sin a chlárú, a dhíol nó a chur i seirbhís, i gcás nach gcomhlíonann siad an Rialachán seo agus bearta cur chun feidhme an Rialacháin seo; agus

(b)

toirmeasc a chur ar chomhpháirteanna nua nó aonaid theicniúla ar leithligh nua atá beartaithe d’fheithiclí den sórt sin a dhíol agus a chur i seirbhís, i gcás nach gcomhlíonann na comhpháirteanna nó na haonaid theicniúla ar leithligh sin an Rialachán seo agus bearta cur chun feidhme an Rialacháin seo.

(a)

a mheas nach mbeidh na deimhnithe comhréireachta d’fheithiclí chatagóir M, chatagóir N agus chatagóir O bailí a thuilleadh chun críocha Airteagal 26 de Threoir 2007/46/CE, agus cuirfidh siad toirmeasc ar fheithiclí den sórt sin a chlárú, a dhíol agus a chur i seirbhís i gcás nach gcomhlíonann na feithiclí sin an Rialachán seo agus bearta cur chun feidhme an Rialacháin seo; agus

(b)

toirmeasc a chur ar bhoinn atá beartaithe d’fheithiclí den sórt sin a dhíol agus a chur i seirbhís i gcás nach gcomhlíonann na boinn sin an Rialachán seo agus bearta cur chun feidhme an Rialacháin seo.

(a)

a mheas, ar fhorais a bhaineann leis na luachanna teorainneacha do fhriotaíocht rollta i gcás bhoinn C1 agus C2 atá leagtha amach i dTábla 2 de Chuid B d’Iarscríbhinn II, nach mbeidh na deimhnithe comhréireachta d’fheithiclí nua chatagóir M, chatagóir N agus chatagóir O bailí a thuilleadh chun críocha Airteagal 26 de Threoir 2007/46/CE, i gcás nach gcomhlíonann feithiclí den sórt sin an Rialachán seo agus bearta cur chun feidhme an Rialacháin seo; agus

(b)

toirmeasc a chur ar bhoinn nua atá beartaithe d’fheithiclí den sórt sin a dhíol agus a chur i seirbhís, i gcás nach gcomhlíonann na boinn sin na luachanna teorainneacha do fhriotaíocht rollta atá leagtha amach i dTábla 2 de Chuid B d’Iarscríbhinn II.

(a)

a mheas, ar fhorais a bhaineann leis na luachanna teorainneacha do fhriotaíocht rollta i gcás bhoinn C3 atá leagtha amach i dTábla 2 de Chuid B d’Iarscríbhinn II, nach bhfuil na deimhnithe comhréireachta d’fheithiclí nua chatagóir M, chatagóir N agus chatagóir O bailí a thuilleadh chun críocha Airteagal 26 de Threoir 2007/46/CE, agus cuirfidh siad toirmeasc ar fheithiclí den sórt sin a chlárú, a dhíol agus a chur i seirbhís, i gcás nach gcomhlíonann na feithiclí sin an Rialachán seo agus bearta cur chun feidhme an Rialacháin seo; agus

(b)

toirmeasc a chur ar bhoinn nua atá beartaithe d’fheithiclí den sórt sin a dhíol agus a chur i seirbhís i gcás nach gcomhlíonann na boinn sin na luachanna teorainneacha do fhriotaíocht rollta atá leagtha amach i dTábla 2 de Chuid B d’Iarscríbhinn II.

(a)

diúltú cineál-cheadú CE nó cineál-cheadú náisiúnta a dheonú i ndáil le cineál nua feithicle nó cineál-cheadú CE do chomhpháirt/d’aonad teicniúil ar leithligh a dheonú i ndáil le cineál nua comhpháirte nua nó aonaid theicniúil ar leithligh nua i gcás ina gcomhlíonann an fheithicil, an chomhpháirt nó an t-aonad teicniúil ar leithligh sin an Rialachán seo agus bearta cur chun feidhme an Rialacháin seo; nó

(b)

toirmeasc a chur ar fheithicil nua a chlárú, a dhíol nó a chur i seirbhís nó toirmeasc a chur ar chomhpháirt nua nó aonad teicniúil ar leithligh nua a dhíol nó a chur i seirbhís, i gcás ina gcomhlíonann an fheithicil, an chomhpháirt nó an t-aonad teicniúil ar leithligh lena mbaineann an Rialachán seo agus bearta cur chun feidhme an Rialacháin seo.

(a)

rialacha mionsonraithe maidir leis na nósanna imeachta, na tástálacha agus na ceanglais theicniúla a bhaineann le cineál-cheadú mótarfheithiclí, a leantóirí, agus comhpháirteanna agus aonad teicniúil ar leithligh maidir le forálacha Airteagal 5 go hAirteagal 12;

(b)

rialacha mionsonraithe maidir le ceanglais shonracha sábháilteachta i gcomhair feithiclí atá beartaithe chun earraí contúirteacha a iompar de bhóthar laistigh de na Ballstáit nó idir na Ballstáit, agus aird á thabhairt ar Rialachán 105 UNECE;

(c)

sainmhíniú níos beaichte ar na saintréithe fisiciúla agus ar na ceanglais feidhmíochta nach mór a bheith ag bonn chun é a shainmhíniú mar ‘bonn úsáide speisialta’, ‘bonn gairmiúil eisbhóthair’, ‘bonn treisithe’, ‘bonn breisualaigh’, ‘bonn sneachta’, ‘bonn spártha úsáide sealadaí T-chineáil’ nó ‘bonn tarraingthe’ i gcomhréir le pointí 8 go 13 den dara mír d’Airteagal 3;

(d)

bearta lena leasaítear na luachanna teorainneacha a bhaineann le friotaíocht rollta agus torann rollta agus a leagtar síos i gCuid B agus i gCuid C d’Iarscríbhinn II a mhéid is gá sin mar thoradh ar athruithe sna nósanna imeachta tástála agus gan leibhéal cosanta an chomhshaoil a ísliú;

(e)

rialacha mionsonraithe maidir leis an nós imeachta chun na leibhéil torainn dá dtagraítear i bpointe 1 de Chuid C d’Iarscríbhinn II a chinneadh;

(f)

bearta lena leasaítear Iarscríbhinn IV chun Rialacháin UNECE atá éigeantach faoi Airteagal 4(4) de Chinneadh 97/836/CE a áireamh.

(a)

bearta lena ndéantar feithiclí áirithe nó aicmí áirithe feithiclí de chuid chatagóirí M2, M3, N2 agus N3 a dhíolmhú ón oibleagáid chun na hardchórais feithicle dá dtagraítear in Airteagal 10 a shuiteáil más rud é, tar éis anailís chostais/sochair a dhéanamh agus na gnéithe sábháilteachta ábhartha go léir a chur san áireamh, nach iomchuí na córais sin a chur i bhfeidhm i leith na feithicle nó i leith na haicme feithicle lena mbaineann;

(b)

faoin 31 Nollaig 2010, agus ar bhonn anailíse costais/sochair, bearta lena ngiorrófar an tréimhse a leagtar síos in Airteagal 13(11), agus féadfar difreáil a dhéanamh ina leith sin de réir aicme nó chatagóir na mbonn lena mbaineann.

(a)

dearbhuithe bréagacha a dhéanamh i rith nós imeachta ceadaithe nó i rith nós imeachta as a dtiocfaidh aisghlaoch;

(b)

torthaí tástála a fhalsú ar mhaithe le cineál-cheadú;

(c)

sonraí nó sonraíochtaí teicniúla a bhféadfadh aisghlaoch nó tarraingt siar cineál-cheadaithe teacht astu a choinneáil siar.