TUAIRIM ÓN MBANC CEANNAIS EORPACH

an 1 Feabhra 2023

maidir le togra le haghaidh rialachán lena leasaítear Rialacháin (AE) Uimh. 260/2012 agus (AE) 2021/1230 a mhéid a bhaineann le haistrithe creidmheasa meandracha in euro

(CON/2023/4)

(2023/C 106/02)

Réamhrá agus bunús dlí

An 16 agus an 24 Samhain 2022, fuair an Banc Ceannais Eorpach (BCE) iarrataí ó Chomhairle an Aontais Eorpaigh agus ó Pharlaimint na hEorpa, faoi seach, ar thuairim maidir le togra le haghaidh rialachán ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena leasaítear Rialachán (AE) Uimh. 260/2012 agus Rialachán (AE) 2021/1230 a mhéid a bhaineann le haistrithe creidmheasa meandracha in euro (1) (dá ngairtear an “Rialachán atá beartaithe” anseo feasta).

Tá inniúlacht BCE tuairim a thabhairt bunaithe ar Airteagail 127(4) agus 282(5) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh ós rud é go bhfuil forálacha sa rialachán atá beartaithe a thagann faoi réimsí inniúlachta BCE de bhun Airteagal 127(2) CFAE agus Airteagal 3.1 de Reacht an Chórais Eorpaigh Banc Ceannais agus an Bhainc Cheannais Eorpaigh, go háirithe maidir le bunchúram atá ar an gCóras Eorpach Banc Ceannais oibriú rianúil na gcóras íocaíochta a chur chun cinn. I gcomhréir leis an gcéad abairt d’Airteagal 17.5 de Rialacha Nós Imeachta an Bhainc Ceannais Eorpaigh, ghlac an Chomhairle Rialaithe an tuairim seo.

1.   Barúlacha ginearálta

1.1

Is rígheal le BCE an tionscnamh ón gCoimisiún Eorpach i dtaca le cur chun cinn sholáthar agus ráta úsáide na n-íocaíochtaí meandracha (IManna), a shainmhínítear mar aistrithe creidmheasa lena n-aistrítear cistí chuig cuntas íocaíochta an íocaí laistigh de dheich soicind tar éis an t-ordú íocaíochta a fháil ón íocóir, in euro san Aontas. Luíonn an tionscnamh seo go maith le straitéis íocaíochtaí miondíola an Eurochórais, (2) arb iad seo a leanas a príomhghnéithe: (a) réiteach uile-Eorpach a fhorbairt le haghaidh íocaíochtaí miondíola ag an bpointe idirghníomhaíochta; (b) IManna a chur in úsáid go hiomlán; (c) feabhas a chur ar íocaíochtaí trasteorann lasmuigh den Aontas Eorpach; agus (d) tacaíocht don nuálaíocht, don digitiú agus d’éiceachóras íocaíochtaí Eorpach.

1.2

Chun oibriú rianúil na gcóras íocaíochta a chur chun cinn, is den ríthábhacht é aghaidh a thabhairt ar shaincheisteanna um ilroinnt ar fud an Limistéir Aonair d’Íocaíochtaí Euro (SEPA). Faoi láthair, níl an soláthar IManna ar fáil i ndlínsí uile SEPA ar bhonn comhionann. Sa chomhthéacs sin, le bearta lena ndéanfaí soláthar IManna ar fud dhlínsí SEPA a chomhchuibhiú tuilleadh, mhéadófaí an rogha atá ar fáil do na tomhaltóirí agus chothófaí an nuálaíocht, an tsábháilteacht agus an neamhspleáchas straitéiseach oscailte i dtaca le híocaíochtaí Eorpacha. Ar an gcaoi chéanna, ba cheart tacú le bearta lenar féidir an éifeachtúlacht a chur chun cinn ar fud SEPA, a mhéad a áirithítear comhlíonadh na reachtaíochta is infheidhme maidir le cosaint sonraí. Ba cheart iniúchadh úsáideach a dhéanamh ar an bhféidearthacht go mbunófaí réitigh uile-Eorpacha chaighdeánaithe, agus/nó, b’fhéidir, réitigh láraithe, le haghaidh seiceálacha ar neamhréireanna, ar réitigh iad a bheidh le cur ar fáil ag soláthraithe seirbhísí íocaíochta (payment service providers, PSPanna) sula n-údarófar Imanna nó sula gcuirfear na cistí chun sochair don chuntas tairbhí, marshampla tríd an Eurochóras do ghiaráil a shuímh lárnaigh i dtírdhreach na n-íocaíochtaí meandracha, ionas gur féidir leis teacht ar na contrapháirtithe ábhartha go léir.

1.3

Tá méadú tagtha ar sholáthar agus ar ráta úsáide IManna san Aontas ó seoladh scéim SEPA um Aistriú Meandrach Creidmheasa (SCT Inst) in 2017, ach ní hiad an normal nua iad go fóill, ní nach ionadh. Leanann BCE de rannpháirtithe sa mhargadh a spreagadh chun IManna a chur chun feidhme ar bhonn uile-Eorpach agus chun tacú lena n-úsáid ag na húsáideoirí deiridh a luaithe is féidir. I mí na Samhna 2018, sheol BCE an tseirbhís um shocraíocht mheandrach íocaíochta TARGET (TIPS), a bhfuil de thoradh air gur fusa do sholáthraithe seirbhísí íocaíochta IManna a thairiscint agus go bhfuil ar a gcumas IManna a shocrú láithreach, go sábháilte agus tráth ar bith. Ó 2022 i leith, na soláthraithe seirbhísí íocaíochta uile a chloíonn le scéim SCT Inst agus atá inrochtana in TARGET2, ní dóibh a bheith inrochtana freisin trí TIPS, rud a chuireann le hinrochtaineacht (nó idir-inoibritheacht) uile-Eorpach na soláthraithe seirbhísí íocaíochta a thairgeann IManna ar leibhéal teicniúil an bhonneagair margaidh.

1.4

Tugann BCE dá aire go bhfuiltear ag eisiamh institiúidí ríomh-airgid (electronic money institutions, EMInna) agus institiúidí íocaíochta (payments institutions, PInna), a mbeadh ceangal orthu murach sin seirbhís íocaíochta a thairiscint dá n-úsáideoirí seirbhísí íocaíochta (payment services users, PSUnna) uile chun IManna a sheoladh agus a fháil, toisc nach féidir leo a bheith rannpháirteach sna córais socraíochta arna n-ainmniú faoi Threoir 98/26/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3) (dá ngairtear “an Treoir maidir le Críochnaitheacht Socraíochta” anseo feasta) (4). Tuigtear do BCE gurb amhlaidh, má dhéantar raon feidhme na Treorach maidir le Críochnaitheacht Socraíochta a leathnú ionas go n-áireofar leis EMInna agus PInna, ba cheart go gcomhlíonfadh na PSPanna sin freisin an ceanglas maidir le seirbhís íocaíochta a thairiscint dá gcuid PSUnna uile chun Imanna a sheoladh agus a fháil, ós rud é go mbeidís rannpháirteach go díreach sna córais socraíochta arna n-ainmniú faoin Treoir sin. Tacaíonn BCE leis an gceanglas atá ar na PSPanna atá i gceist IManna a thairiscint ar an gcostas céanna atá ar neamh-Imanna. Is geal le BCE freisin go bhfuil próiseas simplithe scagtha smachtbhannaí á thabhairt isteach chun an ceann is fearr a fháil ar an tsamhail idirbheartbhunaithe atá ann faoi láthair, gan éifeachtacht an scagtha smachtbhannaí a laghdú. Ina theannta sin, tacaíonn BCE leis an moladh go dtabharfaí isteach seirbhís chun neamhréireanna idir uimhir idirnáisiúnta cuntais bainc (international bank account number, IBAN) an íocaí agus ainm an íocaí a bhrath. D’fhéadfadh seirbhís den sórt sin earráidí agus calaois in Imanna a laghdú. Mar sin féin, d’fhéadfadh táille ghaolmhar don tseirbhís sin a bheith athchomhairleach, agus in éineacht leis an bhforáil lena dtugtar an rogha gan bheith páirteach, d’fhéadfadh sé gur ráta úsáide íseal i dtaca leis an gcosaint bhreise sin d’íocóirí a bheadh mar thoradh air, ach fós féin go mbeadh dualgas ar na PSPanna costas infheistíochta a sheasamh chun an tseirbhís a fhorbairt. Níl na ceanglais maidir leis an gcaoi ar cheart an tseirbhís seiceála neamhréireanna a chur chun feidhme ró-shaintreorach, rud a fhágann go bhfuil an tsolúbthacht is gá ann don mhargadh chun réitigh a fhorbairt. Mar sin féin, le cur chuige comhchuibhithe thiocfaí roimh shaincheisteanna um ilroinnt a d’fhéadfadh teacht chun cinn. Is den tábhacht é freisin dóthain ama a thabhairt don mhargadh bearta iomchuí nach mbainfidh an bonn de luas Imanna a fhorbairt agus a chur chun feidhme toisc go bhféadfadh sé sin teacht salach ar a gcur chun feidhme ag an díolphointe.

2.   Barúlacha sonracha

2.1   Téarmaí sainmhínithe

I gcás téarmaí áirithe a shainmhínítear sa rialachán atá beartaithe (a) d’fhéadfadh sé gur ghá iad a ailíniú leis na téarmaí a úsáidtear i dTreoir (AE) 2015/2366 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5) (dá ngairtear an “Treoir um Sheirbhísí Íocaíochta” (PSD2) anseo feasta) agus (b) d’fhéadfadh sé gur ghá leasuithe a dhéanamh ar Threoir 2014/92/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6) (dá ngairtear “an Treoir maidir le Cuntais Íocaíochta” (Payment Account Directive, PAD anseo feasta)) agus ar Threoir (AE) 2019/882 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7) (dá ngairtear “an Ionstraim Eorpach um Inrochtaineacht” (European Accessibility Act’, EAA) anseo feasta). Go sonrach, b’ionann an sainmhíniú ar “aitheantóir cuntais íocaíochta”, mar atá le tabhairt isteach sa rialachán atá beartaithe, agus an sainmhíniú atá ar “aitheantóir uathúil” in PSD2 (8). Molann BCE, ina fhianaise sin, go ndéanfadh reachtóir an Aontais a mhachnamh ar an téarmaíocht chéanna a úsáid sa rialachán atá beartaithe. Ina theannta sin, is téarma é “aistriú creidmheasa” atá sainmhínithe cheana féin in PAD (9). Molann BCE go ndéanfaí, de ghrá na comhsheasmhachta, an sainmhíniú sin a ailíniú leis an sainmhíniú ar “aistriú creidmheasa meandrach” atá le tabhairt isteach leis an rialachán atá beartaithe. I ndáil leis sin, in PAD (10) leagtar béim ar an ngá atá ann a áirithiú go ndéanfar na sainmhínithe atá in PAD a ailíniú leo siúd atá in PSD2 agus i Rialachán (AE) Uimh. 260/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (11). Ina theannta sin, tá sainmhíniú in EAA ar “teirminéal íocaíochta” a bhfuil ciall leis atá cosúil le ciall “comhéadan PSU” atá le tabhairt isteach leis an rialachán atá beartaithe. Molann BCE go ndéanfadh reachtóir an Aontais a mhachnamh ar EAA a leasú chun an sainmhíniú ar “teirminéal íocaíochta” a ailíniú leis an sainmhíniú ar “comhéadan PSU”. Ar deireadh, chun comhleanúnachas sistéamach a áirithiú, is den tábhacht é machnamh a dhéanamh ar na téarmaí sainmhínithe atá á dtabhairt isteach leis an rialachán atá beartaithe i gcomhthéacs na leasuithe atá le déanamh go luath ar PSD2.

2.2   Neamhréireanna idir ainm agus aitheantóir an chuntais íocaíochta atá ag íocaí

De réir an mheabhráin míniúcháin a ghabhann leis an rialachán atá beartaithe, féadfaidh PSPanna táille bhreise a ghearradh as an tseirbhís chun neamhréireanna a bhrath idir ainm agus aitheantóir an chuntais íocaíochta atá ag íocaí (12). Ar thaobh amháin, d’fhéadfadh éifeacht athchomhairleach ar na PSUnna a bheith ag táille bhreise chun neamhréireanna a bhrath, rud a d’fhéadfadh a bheith neamhchabhrach ó thaobh soláthar agus úsáid Imanna. Ar an taobh eile, i gcomhthéacs Imanna, tá an tseirbhís seiceála neamhréireanna sin ríthábhachtach. Ar an gcúis sin, ba cheart an rialachán atá beartaithe a leasú ionas go seachnófar an cás nach mbainfidh PSUnna úsáid as Imanna nó an cás ina roghnóidh siad gan páirt a ghlacadh sa tseirbhís seiceála neamhréireanna mar gheall ar na táillí a bhaineann léi. Beag beann ar ráta úsáide na seirbhíse ag PSUnna, leis an rialachán atá beartaithe cuirtear d’oibleagáid ar PSPanna an tseirbhís a thairiscint, agus costais infheistíochta le seasamh acu dá réir. I roinnt Ballstát (e.g. an Ísiltír), tá seiceáil éigeantach IBAN i leith ainm an íocaí i bhfeidhm cheana féin, arna soláthar ag gach PSP maidir le IBANanna le haghaidh cuntais intíre gan aon mhuirear breise. D’fhéadfadh cur chuige comhchuibhithe i leith seiceálacha IBAN den sórt sin ar fud SEPA a bheith tairbheach agus níos costéifeachtúla, agus d’fhéadfadh go mbeadh de thoradh air, mar shampla, go dtabharfaí isteach scéim chomhchoiteann agus/nó go soláthrófaí an tseirbhís ar bhealach láraithe.

2.3   Scagadh a dhéanamh ar Imanna i leith smachtbhannaí an Aontais

Ní mór do na PSPanna atá i gceist seiceálacha scagtha a dhéanamh i leith smachtbhannaí an Aontais láithreach tar éis do bhearta sriantacha ar bith arna nglacadh i gcomhréir le hAirteagal 215 CFAE teacht i bhfeidhm (13). I ndáil leis sin, ba mhaith le BCE trí phointe a dhéanamh.

Ar an gcéad dul síos, ní shaorann an rialachán atá beartaithe an PSP ábhartha ó chomhlíonadh na smachtbhannaí náisiúnta ábhartha atá á gcur i bhfeidhm i gcoinne duine, comhlacht nó eintiteas ábhartha.

Ar an dara dul síos, féadfaidh bearta sriantacha arna nglacadh i gcomhréir le hAirteagal 215 CFAE teacht i bhfeidhm lá a bhfoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh nó an lá tar éis a bhfoilsithe. Chun a áirithiú go gcuirfidh na PSPanna atá i gceist na bearta sriantacha sin i bhfeidhm go pras, molann BCE go mbeidh sé d’oibleagáid ar na PSPanna atá i gceist na fíoruithe sin a dhéanamh láithreach tar éis fhoilsiú na mbeart sriantach san Iris Oifigiúil (seachas láithreach tar éis a dteacht i bhfeidhm), ionas go n-éascófar an chomhlíontacht i ngach cás inar déanaí dáta an teacht i bhfeidhm ná dáta an fhoilsithe.

Ar an tríú dul síos, agus chun deimhneacht dhlíthiúil a áirithiú, tá BCE feasach ar an ról tairbheach a d’fhéadfadh a bheith ag aitheantóirí eintitis dhlítheanaigh (legal entity identifiers, LEInna) i gcomhthéacs seiceálacha scagtha i leith smachtbhannaí an Aontais agus/nó mar chaighdeán domhanda aitheantais le haghaidh contrapháirtithe i ndáil leis an tseirbhís seiceála neamhréireanna. Sa treoraíocht is déanaí ó EPC maidir le hascnamh beartaithe leabhair rialacha scéim íocaíochtaí EPC chuig leagan 2019 de chaighdeán teachtaireachtaí ISO 20022 faoi mhí na Samhna 2023, beartaítear go mbeidh LEInna ina n-aitheantóirí malartacha le haghaidh páirtí “neamhphríobháideach” (14). Bheadh de thoradh air sin go dtabharfaí aghaidh ar bhacainní teicniúla ar leibhéal scéim íocaíochtaí EPC. Cé go bhfuil an spleáchas ar LEInna ag brath ar a gcur chun feidhme ar bhonn níos leithne, lena n-áirítear tagairt don úsáid a d’fhéadfaí a bhaint as LEInna san fhoráil bheartaithe um scagadh smachtbhannaí, léireofaí go dtacaíonn an tAontas Eorpach le húsáid agus cur chun cinn an chaighdeáin dhomhanda sin.

2.4   Nósanna imeachta maidir le sárú

Ionas nach dtarlóidh sárú neamhbheartaithe ar dhlí an Aontais mar thoradh ar aga beartaithe neamhfhónaimh i dtaca le scéim SCT Inst, molann BCE caveat a chur sa rialachán atá beartaithe. Dá réir sin, molann BCE PSPanna a dhíolmhú ó imeachtaí um shárú sa chás fíoreisceachtúil nach bhfuil scéim SCT Inst ar fáil ar feadh tréimhse ghearr, mar a fhormheasann a chomhlacht rialachais faoi seach é sin, agus cosc á chur dá chionn sin ar phróiseáil Imanna.

I gcás ina molann BCE go ndéanfaí an rialachán atá beartaithe a leasú, leagtar amach tograí sonracha maidir le dréachtú i ndoiciméad oibre teicniúil ar leithligh a mbeidh téacs míniúcháin chuige sin ag gabháil leis. Tá an doiciméad oibre teicniúil ar fáil i mBéarla ar EUR-Lex.

---

(1)  COM(2022) 546 final.

(2)  Féach straitéis íocaíochtaí miondíola an Eurochórais, atá le fáil ar shuíomh gréasáin BCE ag www.ecb.europa.eu.

(3)  Treoir 98/26/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 19 Bealtaine 1998 maidir le críochnaitheacht socraíochta i gcórais íocaíochta agus socraíochta urrús (IO L 166, 11.6.1998, lch. 45).

(4)  Airteagal 1, pointe (2), den rialachán atá beartaithe.

(5)  Treoir (AE) 2015/2366 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 25 Samhain 2015 maidir le seirbhísí íocaíochta sa mhargadh inmheánach, lena leasaítear Treoir 2002/65/CE, Treoir 2009/110/CE agus Treoir 2013/36/AE agus Rialachán (AE) Uimh. 1093/2010, agus lena n-aisghairtear Treoir 2007/64/CE (IO L 337, 23.12.2015, lch. 35).

(6)  Treoir 2014/92/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 23 Iúil 2014 maidir le hinchomparáideacht na dtáillí a bhaineann le cuntais íocaíochta, le malartú cuntas íocaíochta agus le rochtain ar chuntais íocaíochta lena ngabhann gnéithe bunúsacha (IO L 257, 28.8.2014, lch. 214).

(7)  Treoir (AE) 2019/882 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 17 Aibreán 2019 maidir leis na ceanglais inrochtaineachta le haghaidh táirgí agus seirbhísí (IO L 151, 7.6.2019, lch. 70).

(8)  Féach Airteagal 4, pointe (33) de PSD2.

(9)  Féach Airteagal 2, pointe (20) de PAD.

(10)  Féach aithris 14 de PAD.

(11)  Rialachán (AE) Uimh. 260/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 14 Márta 2012 lena mbunaítear ceanglais theicniúla agus gnó le haghaidh aistrithe creidmheasa agus dochar díreach in euro agus lena leasaítear Rialachán (CE) Uimh. 924/2009 (IO L 94, 30.3.2012, lch. 22).

(12)  Féach lch. 10 den Mheabhrán Míniúcháin a ghabhann leis an rialachán atá beartaithe.

(13)  Féach Airteagal 1, pointe (2) den rialachán atá beartaithe.

(14)  Féach an treoraíocht atá le fáil ar shuíomh gréasáin EPC ag www.europeanpaymentscouncil.eu.