TEACHTAIREACHT ÓN gCOIMISIÚN CHUIG AN gCOMHAIRLE AGUS CHUIG PARLAIMINT NA hEORPA Lena dtugtar cothrom le dáta láimhseáil an chaidrimh leis an ngearánach i ndáil le cur i bhfeidhm dhlí an Aontais /* COM/2012/0154 final */
TEACHTAIREACHT ÓN gCOIMISIÚN CHUIG AN
gCOMHAIRLE AGUS CHUIG PARLAIMINT NA hEORPA Lena dtugtar cothrom le dáta láimhseáil an
chaidrimh leis an ngearánach i ndáil le cur i bhfeidhm dhlí an Aontais RÉAMHRÁ Is í urraim ar an smacht reachta is fotha leis
an Aontas Eorpach. Agus is ar chur i bhfeidhm éifeachtach dhlí an Aontais sna
Ballstáit a bhraitheann cibé rath a bheidh ar an Aontas Eorpach i dtaobh an
iliomad spriocanna atá leagtha amach dó sna Conarthaí a bhaint amach. Is é an
Coimisiún caomhnóir na gConarthaí, agus sa cháil sin dó aithníonn sé an ról sár‑riachtanach
atá ag an ngearánach chun cuidiú leis an gCoimisiún sáruithe ar dhlí an Aontais
a bhrath. In 2002 leag an Coimisiún amach na nósanna imeachta lena rialaítear a
chaidreamh le gearánaigh i ndáil le sárú ar dhlí an Aontais[1]. Ó shin i leith, tá feabhsú
agus méadú déanta ag an gCoimisiún ar na modhanna a úsáideann sé chun
comhfhreagras ó ghearánaigh maidir le cur i bhfeidhm dhlí an Aontais sna
Ballstáit a chlárú agus a láimhseáil. Chun na hathruithe sin a léiriú, tá sé
cinntithe ag an gCoimisiún a Theachtaireacht ó 2002 a athbhreithniú agus a
thabhairt cothrom le dáta. A bhuí le huirlis teicneolaíochta faisnéise
nua a cuireadh ar bun i Meán Fómhair 2009 agus ar a dtugtar CHAP
("Complaint handling/Accueil des plaignants"), féadann an Coimisiún
freastal ar bhealach níos dírí ar leasanna na saoránach, an lucht gnó agus na
sochaí sibhialta. Déantar gach gearán a chlárú san fheidhmchlár sin. Cuirtear
admháil fála amach laistigh de chúig lá oibre dhéag ón tráth a fhaightear an
gearán, agus tugtar le fios ann gur cláraíodh an comhfhreagras mar ghearán. Roimhe
seo, ní chláraítí comhfhreagras ach tar éis measúnú ar a raibh ann. Braitheann
an obair leantach a dhéantar ar an ngearán i gcónaí ar chineál na saincheisteanna
atá ardaithe, ar na forais ar a bhfuil sé bunaithe, ar an tionchar is
dealraitheach a bheidh aige, agus ar na tosaíochtaí atá leagtha síos ag an
gCoimisiún ina Theachtaireacht dar teideal "Eoraip na dtorthaí - Dlí an
Chomhphobail a chur i bhfeidhm" [COM(2007)502 final]. Le teacht i bhfeidhm an Chonartha ar Fheidhmiú
an Aontais Eorpaigh (CFAE) is gá téarmaí áirithe sa Teachtaireacht a thabhairt
chun dáta toisc gur modhnaíodh sa Chonradh iad. Is gá freisin soiléiriú a
dhéanamh i dtaobh difríochtaí idir na leaganacha teanga den Teachtaireacht an
bhí ann roimhe seo[2]. Tá an Coimisiún ag leagadh amach sa
Teachtaireacht seo na bearta riaracháin chun leasa an ghearánaigh atá sé a
ghlacadh ar láimh a chomhlíonadh agus an gearán á láimhseáil aige agus measúnú
á dhéanamh aige ar na sáruithe líomhnaithe atá i gceist. Leis na bearta seo chun leasa an ghearánaigh
ar ábhar na Teachtaireachta seo iad, ní athraítear cineál déthaobhach an nós
imeachta um shárú atá leagtha síos in Airteagal 258 agus in Airteagal 260 den
CFAE agus in Airteagal 106a de Chonradh EURATOM. Ina thaobh sin, ní mór don
Choimisiún a thabhairt ar aird go bhfuil, i gcomhréir le cásdlí bunaithe Chúirt
Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh, cumhacht lánroghnach aige a chinneadh cibé
acu an dtosófar nó nach dtosófar imeachtaí um shárú[3] agus cathain a thosófar iad[4] agus cibé acu an dtarchuirfear
nó nach dtarchuirfear cás chuig an gCúirt agus cathain a dhéanfar sin[5]. Thairis sin, tá lánrogha ag an
gCoimisiún lena n‑eisiatar an ceart ag daoine aonair ceangal a chur air seasamh
sonrach a ghlacadh[6].
Faoi mar a rinne an Chúirt a chur in iúl, i
gcás damáiste arb iad institiúidí náisiúnta is cúis leis ní fhágtar dliteanas
ach ar na hinstitiúidí sin, agus is ag na cúirteanna náisiúnta amháin atá an
dlínse cúiteamh a ordú ar dhamáiste den sórt sin[7].
Is iomchuí sa chomhthéacs sin go n‑aibhseofaí tábhacht na modhanna sásaimh atá
ar fáil ar an leibhéal náisiúnta, ar modhanna iad a chuireann ar chumas na
ngearánach a gcearta a éileamh ar bhealach níos dírí agus níos pearsanta, agus
go neartófaí na modhanna sin freisin más féidir[8].
Sa deireadh thiar, i réimse na n‑imeachtaí um
shárú, cuireann an Coimisiún na rialacha maidir le rochtain ar dhoiciméid i
bhfeidhm atá leagtha síos i Rialachán (CE) Uimh. 1049/2001 ó Pharlaimint
na hEorpa agus ón gComhairle an 30 Bealtaine 2001 maidir le rochtain an phobail
ar dhoiciméid ó Pharlaimint na hEorpa, ón gComhairle agus ón gCoimisiún[9], faoi mar atá siad curtha chun
feidhme leis na forálacha atá leagtha amach san Iarscríbhinn a ghabhann le
Cinneadh 2001/937/CE, CEGC, Euratom ón gCoimisiún an 5 Nollaig 2001 lena
leasaítear a rialacha nós imeachta[10]
agus arna léiriú ag an gCúirt[11]. 1. Sainmhínithe agus raon feidhme Ciallóidh "gearán" aon aighneacht
scríofa a chuirfear faoi bhráid an Choimisiúin ina gcuirfear in iúl bearta,
easpa birt nó cleachtais de chuid Ballstáit atá contrártha le dlí an Aontais. Ciallóidh "gearánach" aon duine nó
comhlacht a chuirfidh gearán faoi bhráid an Choimisiúin. Ciallóidh "imeachtaí um shárú" an
chéim ríomh dhlíthíocht de na nósanna imeachta maidir le neamhchomhlíonadh arna
dtaisceadh ag an gCoimisiún ar bhonn Airteagal 258 den Chonradh ar Fheidhmiú an
Aontais Eorpaigh (CFAE) nó Airteagal 106a den Chonradh ag bunú an Chomhphobail
Eorpaigh do Fhuinneamh Adamhach (Conradh Euratom). Beidh feidhm ag an gcur chuige a bhfuil
tuairisc air anseo maidir le caidreamh idir gearánaigh agus an Coimisiún i
dtaobh beart nó cleachtas a d'fhéadfadh bheith faoi raon feidhme Airteagal 258
den CFAE. Ní bheidh feidhm aige maidir le forálacha eile den Chonradh, go
háirithe gearáin maidir le státchabhair atá cumhdaithe ag Airteagal 107 agus
Airteagal 108 den CFAE agus ag Rialachán (CE) Uimh. 659/1999 ón gComhairle[12]. 2. Prionsabail ghinearálta Féadfaidh aon duine gearán a dhéanamh leis an
gCoimisiún saor in aisce i gcoinne Ballstáit maidir le haon bheart (dlí,
rialachán nó gníomh riaracháin), easpa birt nó cleachtais de chuid Ballstáit a
mheasann siad a bheith ar neamhréir le dlí an Aontais. Níl ar ghearánaigh aon leas foirmiúil a léiriú
in imeachtaí a thionscnamh; ná níl orthu a chruthú go bhfuil siad bainteach go
príomha ná go díreach leis an mbeart, leis an easpa birt nó leis an gcleachtas
a bhfuiltear ag déanamh gearán faoi. Faoi réir na n‑eisceachtaí atá leagtha síos
faoi phointe 3, cláróidh an Coimisiún an comhfhreagras mar ghearán de réir mar
a léiríonn an t‑údar sa chomhfhreagras. Féadfaidh an Coimisiún cinneadh a dhéanamh
cibé acu ar cheart nó nár cheart tuilleadh gníomhaíochta a dhéanamh maidir leis
an ngearán. 3. Gearáin a thaifeadadh Aon ghearán maidir le cur i bhfeidhm dhlí an
Aontais ag Ballstát, déanfar é a thaifeadadh san fheidhmchlár lárnach i
gcomhair clárú gearán maidir le cur i bhfeidhm dhlí an Aontais ag Ballstát (dá
ngairtear "an feidhmchlár" anseo feasta). Ní bheidh comhfhreagras in‑imscrúdaithe ag an
gCoimisiún mar ghearán, agus dá bhrí sin ní dhéanfar é a thaifeadadh san
fheidhmchlár, sna cásanna seo a leanas: – má tá sé gan
ainm, mura bhfuil seoladh an seoltóra air nó má tá an seoladh neamhiomlán; – mura dtagraítear
ann, go follasach ná go hintuigthe, do Bhallstát a bhfuil na bearta nó
cleachtas atá contrártha le dlí an Aontais inchurtha ina leith; – má cháintear
gníomhartha nó neamhghníomhartha duine phríobháidigh nó comhlachta
phríobháidigh ann, ach amháin má léiríonn an beart nó an gearán rannpháirtíocht
údarás poiblí nó má líomhnaíonn sé gur mhainnigh siad beart a dhéanamh mar
fhreagairt ar na gníomhartha nó na neamhghníomhartha sin. I ngach cás, fíoróidh
an Coimisiún an nochtar iompraíocht ann atá contrártha leis na rialacha
iomaíochta (Airteagal 101 agus Airteagal 102 den CFAE); – mura bhfuil
casaoid leagtha amach ann; – má tá casaoid
leagtha amach ann maidir le hábhar a bhfuil seasamh soiléir poiblí
comhsheasmhach glactha ag an gCoimisiún ina thaobh, ar seasamh é a chuirfear in
iúl don ghearánach; – má tá casaoid
leagtha amach ann ar léir nach bhfuil sí faoi raon feidhme dhlí an Aontais. 4. Admháil fála Eiseoidh an Coimisiún admháil fála i leith
gach gearán laistigh de chúig lá oibre dhéag ón lá a fhaigheann sé é. San
admháil sin tabharfar an uimhir chlárúcháin, agus ní mór í a lua in aon
chomhfhreagras. I gcás ina ndéanfar roinnt gearán i ndáil leis
an gcasaoid chéanna, in ionad admhálacha aonair a thabhairt, féadfar admháil a
fhoilsiú in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh agus ar fhreastalaí Europa
an Aontais. I gcás ina gcinnfidh an Coimisiún gan an
comhfhreagras a chlárú san fheidhmchlár, tabharfaidh sé fógra don údar faoi sin
tríd an ngnáthphost ina leagfar amach ceann amháin nó níos mó de na cúiseanna
atá liostaithe sa dara mír de phointe 3. I gcás den sórt sin, cuirfidh an Coimisiún an
gearánach ar an eolas faoi aon fhoirmeacha eile sásaimh a d'fhéadfadh a bheith
ann, amhail dul ar iontaoibh na gcúirteanna náisiúnta, an Ombudsman Eorpaigh,
ombudsman náisiúnta nó aon nós imeachta náisiúnta nó idirnáisiúnta eile chun
gearán a dhéanamh. 5. Modhanna chun gearán a chur isteach Chun bheith cláraithe san fheidhmchlár, ní mór
gearáin a bheith curtha isteach i scríbhinn, tríd an bpost, trí fhacs nó trí
ríomhphost. Beidh siad scríofa i gceann de theangacha
oifigiúla an Aontais. Chun dlús a chur faoi phróiseáil an
ghearáin, moltar an fhoirm chaighdeánach gearáin a úsáid, atá foilsithe in Iris
Oifigiúil an Aontais Eorpaigh[13]
agus atá ar fáil ón gCoimisiún ach í a iarraidh nó ar shuíomh gréasáin an
Choimisiúin, ar fhreastalaí an Aontais Eorpaigh (EUROPA) ag an seoladh seo a
leanas: http://ec.europa.eu/eu_law/your_rights/your_rights_forms_en.htm. Tá iarscríbhinn a ghabhann leis an bhfoirm ina
leagtar amach na prionsabail ghinearálta a bhaineann le himeachtaí um shárú
agus aibhsítear inti nach ndéanfaidh aon chinneadh ón gCúirt Bhreithiúnais go
bhfuil sárú ann aon difear do chearta an ghearánaigh. Iarrtar ar ghearánaigh
freisin, san iarscríbhinn sin, úsáid a bhaint as na modhanna sásaimh atá ar
fáil ar an leibhéal náisiúnta. Féadtar gearáin scríofa maidir le cur i
bhfeidhm dhlí an Aontais ag Ballstát a chur chuig Ardrúnaíocht an Choimisiúin
tríd an bpost chuig an seoladh: "1049 an Bhruiséil, an Bheilg" nó trí
ríomhphost chuig SG-PLAINTES@ec.europa.eu,
nó féadtar iad a chur chuig ceann d'oifigí an Choimisiúin sna Ballstáit. 6. Cosaint an ghearánaigh agus sonraí pearsanta Is faoi réir a gcomhaontaithe roimh ré a
nochtfar don Bhallstát lena mbaineann céannacht na ngearánach agus an fhaisnéis
a chur siad isteach, agus ní mór go gcomhlíonfar, inter alia, Rialachán
(CE) Uimh. 45/2001 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 18
Nollaig 2000 maidir le daoine aonair a chosaint i ndáil le sonraí pearsanta a
phróiseáil ag institiúidí agus ag comhlachtaí Comhphobail agus maidir le
saorghluaiseacht na sonraí sin[14]. 7. Cumarsáid le gearánaigh I ndiaidh a chláraithe, féadtar gearán a
scrúdú tuilleadh i gcomhair leis an mBallstát lena mbaineann. Cuirfidh an
Coimisiún an gearánach ar an eolas faoi sin i scríbhinn. Má thionscnaítear imeachtaí um shárú ina
dhiaidh sin ar bhonn gearáin, rachaidh an Coimisiún i dteagmháil leis na
gearánaigh agus cuirfidh sé ar an eolas iad i scríbhinn maidir le gach céim den
nós imeachta (fógra foirmiúil, tuairim réasúnaithe, tarchur chuig an gCúirt nó
dúnadh an cháis). I gcás ina ndéanfar roinnt gearán i ndáil leis
an gcasaoid chéanna, in ionad litreacha aonair, féadfar an t‑eolas a fhoilsiú
in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh agus ar fhreastalaí Europa
an Aontais Eorpaigh. Ag pointe ar bith i rith an nós imeachta
féadfaidh gearánaigh iarraidh forais a ngearáin a mhíniú nó a shoiléiriú don
Choimisiún, ar an láthair agus ar a gcostas féin. 8. Teorainn ama chun gearáin a imscrúdú Mar riail ghinearálta, imscrúdóidh an
Coimisiún gearáin d'fhonn teacht ar chinneadh fógra foirmiúil a eisiúint nó an
cás a dhúnadh laistigh de bhliain amháin ar a mhéad ó dháta cláraithe an
ghearáin. I gcás ina sárófar an teorainn ama sin,
cuirfidh an Coimisiún é sin in iúl don ghearánach i scríbhinn arna iarraidh sin
dó. 9. Toradh imscrúdú na ngearán Tar éis dó an gearán a imscrúdú, féadfaidh an
Coimisiún fógra foirmiúil a eisiúint chun imeachtaí a thionscnamh i gcoinne an
Bhallstáit lena mbaineann, nó féadfaidh sé an cás a dhúnadh go críochnaitheach.
Déanfaidh an Coimisiún cinneadh
laistigh den lánrogha atá aige maidir le nós imeachta um shárú a thionscnamh nó
a fhoirceannadh. Cuirfear na gearánaigh ar an eolas i scríbhinn
faoin gcinneadh arna ghlacadh ag an gCoimisiún maidir lena ngearán agus faoi
aon chinntí ón gCoimisiún ina dhiaidh sin i dtaobh an ábhair. I gcás ina ndéanfar roinnt gearán i ndáil leis
an gcasaoid chéanna, in ionad litreacha aonair, féadfar an t‑eolas a fhoilsiú
in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh agus ar fhreastalaí Europa
an Aontais Eorpaigh. 10. An cás a dhúnadh Ach amháin má tá imthosca eisceachtúla ann a
éilíonn bearta práinneacha, i gcás ina mbeartófar nach ndéanfar tuilleadh
gníomhaíochta maidir le gearán, cuirfidh an Coimisiún an gearánach ar an eolas
faoi sin roimh ré i litir ina leagfar amach na forais ar a bhfuil sé ag beartú
an cás a dhúnadh agus ina n‑iarrfar ar an ngearánach aon bharúlacha a chur
isteach laistigh de thréimse ceithre seachtaine. I gcás ina ndéanfar roinnt gearán i ndáil leis
an gcasaoid chéanna, in ionad litreacha aonair, féadfar an t‑eolas a fhoilsiú
in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh agus ar fhreastalaí Europa
an Aontais Eorpaigh. Sa chás nach bhfreagróidh an gearánach, nó sa
chás nach bhféadfar dul i dteagmháil leis nó léi de dheasca cúiseanna arb é nó
í féin atá freagrach astu, nó sa chás nach gcuirfidh barúlacha an ghearánaigh
ina luí ar an gCoimisiún a sheasamh a athbhreithniú, dúnfar an cás. I gcás ina gcuirfidh barúlacha an ghearánaigh
ina luí ar an gCoimisiún a sheasamh a athbhreithniú, leanfar den ghearán a
imscrúdú. Cuirfear an gearánach ar an eolas i scríbhinn
faoin gcinneadh atá déanta ag an gCoimisiún an cás a dhúnadh. 11. Cinntí um shárú a phoibliú Déantar cinntí ón gCoimisiún maidir le cásanna
sáraithe a fhoilsiú laistigh de sheachtain amháin óna nglacadh ar shuíomh
idirlín na hArdrúnaíochta ag an seoladh seo: http://ec.europa.eu/eu_law/infringements/infringements_decisions_en.htm
Aon chinntí tuairim réasúnaithe a chur chuig
Ballstát nó cás a tharchur chuig an gCúirt Bhreithiúnais, déanfar iad a
phoibliú trí bhíthin preaseisiúna, ach amháin má chinneann an Coimisiún a
mhalairt. 12. Rochtain ar dhoiciméid maidir le cásanna
sáraithe Tá rochtain ar dhoiciméid maidir le cásanna
sáraithe faoi rialú Rialachán (CE) Uimh. 1049/2001, arna chur chun feidhme
leis na forálacha atá leagtha amach san Iarscríbhinn a ghabhann le
Cinneadh 2001/937/CE, CEGC, Euraom, ón gCoimisiún[15]. 13. Gearán a dhéanamh leis an Ombudsman Eorpach I gcás ina measfaidh gearánach go bhfuil an
Coimisiún, agus an gearán á láimhseáil aige, ciontach as drochriarachán toisc
gur mhainnigh sé aon de na bearta thuasluaite a ghlacadh, féadfaidh an
gearánach an t‑ábhar a chur ar aghaidh chuig an Ombudsman Eorpach faoi
Airteagal 24 agus Airteagal 228 den CFAE. [1] COM(2002)141 final, 20.3.2002. [2] Sa téacs leasaithe, tá "in
such cases" curtha in ionad "where necessary" i bpointe 4, ar
mhí‑aistriúchán ar "le cas échéant" sa leagan EN é. Níor aistríodh na focail "upon his
request" i bpointe 8 sna leaganacha EN agus SE, agus táthar á gcur ar ais
sa téacs anois. [3] Féach go háirithe: breithiúnas an 6 Nollaig 1989 i gCás C‑329/88, an
Coimisiún v an Ghréig [1989] ECR 4159; breithiúnas an 27 Samhain 1990 i gCás C‑200/88, an Coimisiún v an
Ghréig [1990] ECR I 4299; breithiúnas
an 21 Eanáir 1999 i gCás C‑207/97, an Coimisiún v an Bheilg [1999] ECR I 275; breithiúnas an 25 Samhain 1999 i gCás C 212/98,
an Coimisiún v Éire [1999] ECR I 8571; breithiúnas an 6 Iúil 2000 i gCás C‑236/99, an Coimisiún v Ríocht na
Beilge [2000] ECR I‑05657; breithiúnas
an 14 Bealtaine 2002 i gCás C‑383/00, an Coimisiún v Poblacht Chónaidhme na
Gearmáine [2002] ECR I 04219. [4] Féach breithiúnas an 1 Meitheamh
1994 i gCás C‑317/92, an Coimisiún v an Ghearmáin [1994] ECR I 2039; breithiúnas an 10 Bealtaine 1995 i gCás C‑422/92,
an Coimisiún v an Ghearmáin [1995] ECR I 1097. [5] Féach breithiúnas an 6 Deireadh
Fómhair 2009 i gCás C‑562/07, an Coimisiún v an Spáinn [2009] ECR I ‑9553. [6] Féach breithiúnas an 14 Meán
Fómhair 1995 i gCás T‑571/93; Lefebvre
agus eile v an Coimisiún [1995] ECR II 2379. [7] Féach breithiúnas an 26 Feabhra
1986 i gCás 175/84, Krohn & Co. Import – Export Gmbh & Co. KG v an
Coimisiún [1986] ECR 753. [8] Féach freisin moltaí eile sa
chomhthéacs seo sa Teachtaireacht dar teideal "Feabhas a chur ar sholáthar
sochar ó bhearta comhshaoil an AE: muinín
a thógáil trí eolas agus sofhreagracht níos fearr," [COM(2012)95 final] an
7.3.2012 [9] IO L 145, 31.5.2001, lch. 43. [10] IO L 345, 29.12.2001, lch. 94. [11] Féach maidir leis sin: breithiúnas an 5 Márta 1997 i gCás T‑105/95, an
Coimisiún v WWF UK,[1997] ECR II–313; breithiúnas an 11 Nollaig 2001 i gCás T‑191/99, an Coimisiún v Petrie
agus eile,[2001] ECR II‑3677; breithiúnas
an 21 Meán Fómhair 2010, an tSualainn agus eile / API agus an Coimisiún (C‑514/07
P, C‑528/07 P agus C‑532/07 P). [12] IO L 83, 27.3.1999, lch. 1. [13] IO C 119, 30.4.1999, lch. 5. [14] IO L 8, 12.1.2001, lch. 1. [15] IO L 345, 29.12.2001, lch. 94.