(1)

Tá an earnáil réadmhaoine tráchtála (RT) tábhachtach don chobhsaíocht airgeadais sa Limistéar Eorpach Eacnamaíoch (LEE). I roinnt de thíortha LEE, is ionann neamhchosaintí ar an earnáil RT (dá ngairtear “neamhchosaintí RT” anseo feasta) agus sciar suntasach den olltáirgeacht intíre, agus de chláir chomhardaithe institiúidí creidmheasa agus institiúidí airgeadais eile. Tá idirnaisc láidre ag RT leis an bhfíorgheilleagar agus leis an gcóras airgeadais araon. Ina theannta sin, is iomaí gníomhaí sa mhargadh airgeadais, amhail cistí infheistíochta, gnóthais árachais, cistí pinsin agus institiúidí creidmheasa, a bhfuil tábhacht leis an earnáil dóibh. D’fhéadfadh tionchar sistéamach a bheith ag forbairtí díobhálacha san earnáil RT ar an bhfíorgheilleagar agus ar an gcóras airgeadais araon.

(2)

D’fhéadfadh leochaileachtaí a bhaineann le neamhchosaintí RT a bheith éagsúil ó fho-earnálacha agus deighleoga RT go chéile. Déanann an Bord Eorpach um Riosca Sistéamach (BERS), ina mheasúnú ar leochaileachtaí a bhaineann le RT i dtíortha LEE, idirdhealú go príomha ar fho-earnálacha tionsclaíocha, oifige, miondíola agus cónaithe RT, agus ar na deighleoga príomha agus neamhphríomha RT. Ina theannta sin, ní hionann cineál na leochaileachtaí ó thíortha LEE go chéile, mar gheall, inter alia, ar na difríochtaí i dtábhacht na bhfo-earnálacha agus na ndeighleog RT faoi seach sna tíortha sin. Tá an Moladh seo ó BERS dírithe ar na húdaráis ábhartha ar leibhéal an Aontais Eorpaigh agus ar an leibhéal náisiúnta i dtíortha uile LEE toisc gurb iad is fearr atá in ann anailís a dhéanamh ar thábhacht na bhfo-earnálacha agus na ndeighleog RT faoi seach, agus ar na rioscaí gaolmhara don chobhsaíocht airgeadais, lena n-áirítear an baol go dtarlódh iarmhairtí seachtrachta ó thíortha eile.

(3)

Tá dlúthfhaireachán á dhéanamh ag BERS ar an earnáil RT ar bhonn leanúnach agus, in 2016, d’eisigh sé moladh maidir le bearnaí i sonraí réadmhaoine a dhúnadh (4). Ina theannta sin, d’fhoilsigh BERS tuarascálacha in 2015 agus in 2018 maidir le leochaileachtaí in earnáil RT an Aontais, (5) agus thug sé treoraíocht nithiúil freisin maidir le measúnú comhsheasmhach a dhéanamh ar rioscaí sistéamacha a d’fhéadfadh eascairt as forbairtí sna margaí RT agus as beartais ghaolmhara mhacrastuamachta (6). Sa tuarascáil le déanaí uaidh maidir le leochaileachtaí in earnáil RT LEE (7), shonraigh BERS leochaileachtaí in earnáil RT LEE chomh maith le gníomhaíochtaí féideartha beartais chun aghaidh a thabhairt orthu. Ina theannta sin, i mí Mheán Fómhair 2022 d’eisigh BERS Rabhadh BERS/2022/7 ón mBord Eorpach um Riosca Sistéamach maidir le leochaileachtaí i gcóras airgeadais an Aontais (8). Gan neamhaird a thabhairt ar a ríthábhachtaí atá foinsí eile riosca shistéamaigh a tugadh chun suntais i Rabhadh BERS/2022/7, gníomhaíonn BERS i gcomhréir lena shainordú trí mholadh a eisiúint ina sainaithnítear rioscaí sistéamacha a bhaineann le RT agus ina sonraítear na gníomhaíochtaí ceartaitheacha a bheidh le déanamh mar fhreagairt ar na rioscaí sistéamacha sin.

(4)

Tá an earnáil RT leochaileach faoi láthair ó thaobh teacht i gcrích rioscaí timthriallacha i ndáil le boilsciú méadaithe agus i ndáil leis an meath suntasach san ionchas fáis tar éis ionradh na Rúise ar an Úcráin, chomh maith le teannas geopholaitiúil eile. Go ginearálta, bíonn na timthriallta san earnáil RT níos mó ná na timthriallta eacnamaíocha foriomlána. Toisc luachanna maoine agus sruthanna ioncaim cíosa a bheith ag laghdú, d’fhéadfaí infheisteoirí a dhreasú chun sócmhainní RT a dhíol, agus dá chionn sin brú anuas breise á chur ar phraghsanna sócmhainní RT agus, b’fhéidir, éifeachtaí diúltacha ar an gcobhsaíocht airgeadais. Ina theannta sin, de bharr dálaí airgeadais a bheith ag éirí níos doichte, d’fhéadfadh laghdú teacht ar ioncam cuideachtaí RT agus ar luach a gcuid maoine. Ciallaíonn sé sin go bhféadfadh an raon feidhme atá acu an fiachas atá ann cheana a athmhaoiniú agus glacadh le hiasachtaí nua a bheith teoranta go mór. D’fhéadfaí, dá réir sin, iallach a chur ar roinnt infheisteoirí aonaid mhaoine a dhíol chun oibleagáidí fiachais agus riachtanais leachtachta atá ag teacht in aibíocht a chomhlíonadh, fiú amháin faoi dhálaí struis sa mhargadh, agus brú anuas breise á chur ar phraghsanna dá bharr.

(5)

I measc na leochaileachtaí a bhaineann le hathruithe struchtúracha tá tionchar na mbeartas eacnamaíoch a bhaineann leis an aeráid agus an t-aistriú i dtreo na ríomhthráchtála sa mhargadh RT. Ina theannta sin, le paindéim COVID-19 cuireadh dlús leis an éileamh ar sholúbthacht i spás oifige inléasaithe de réir mar a mhéadaigh samhlacha oibre móibíleacha agus hibrideacha. Leis na hathruithe struchtúracha sin méadaítear an t-éileamh ar aonaid mhaoine agus ar shaoráidí lóistíochta atá tíosach ar fhuinneamh, amhail stórais mhóra, agus laghdaítear an t-éileamh ar mhiondíol, ar oifigí agus, ar bhonn níos ginearálta, ar RT neamhphríomha.

(6)

Tá institiúidí creidmheasa neamhchosanta go háirithe ar an earnáil RT trí riosca creidmheasa ar iasachtaí RT. Leis na sonraí atá ar fáil tugtar le fios go dtarlaíonn iasachtú bainc san earnáil RT ag cóimheasa iasachta/luacha arda i roinnt de thíortha LEE. Má thagann laghdú ar luach na comhthaobhachta iasachta, tagann méadú ar an gcóimheas iasachta/luacha. Dá bharr sin thiocfadh méadú ar chóimheasa caillteanais i gcás mainneachtana na n-institiúidí creidmheasa, agus b’fhéidir go mbeadh ceanglais chúlchiste agus chaipitil níos airde ann mar thoradh air sin, agus d’fhéadfaí, dá bhrí sin, teorainn a chur le cumas na n-institiúidí creidmheasa an soláthar creidmheasa a choinneáil. Fiú i gcás ina bhfuil na cóimheasa iasachta/luacha íseal, le faisnéis chomhiomlán d’fhéadfaí tréithe eile a bhfuil riosca ag baint leo a cheilt, amhail a leitheadaí atá scéimeanna cnap-aisíocaíochtaí, struchtúir neamhiontaofa, rátaí úis athraitheacha neamhfhálaithe nó aibíochtaí an-fhada, a d’fhéadfadh a bheith suntasach i gcásanna áirithe.

(7)

Maidir leis an earnáil baincéireachta, leag an Banc Ceannais Eorpach (BCE) béim ar ábhair imní maidir le caighdeáin iasachtúcháin, luacháil comhthaobhachta agus próisis faireacháin don Sásra Aonair Maoirseachta i dtuarascáil eatramhach ar neamhchosaintí RT (9).

(8)

Ceann de na leochaileachtaí a bhaineann leis an earnáil neamhbhaincéireachta is ea neamhréireanna leachtachta i gcistí infheistíochta réadmhaoine nach bhfuil dáta deiridh luaite leo. Tarlaíonn an neamhréir leachtachta sin nuair a thairgeann cistí den sórt sin tréimhsí fuascailte dá n-infheisteoirí atá níos giorra ná an tréimhse is gá chun na sócmhainní réadmhaoine a bhfuil infheistíocht déanta ag an gciste iontu a leachtú ag praghsanna reatha an mhargaidh. Bíonn cistí infheistíochta réadmhaoine go ginearálta i mbaol freisin ó cheartú ar phraghsanna sócmhainní má bhíonn minicíocht na luachála ró-íseal agus má bhíonn dreasachtaí ann maoin a róluacháil, go háirithe i margadh ina bhfuil praghsanna ag laghdú cheana féin. D’fhéadfadh, dá réir sin, éifeachtaí aille i bhfuascailtí sócmhainní a bheith mar thoradh air sin.

(9)

D’fhéadfadh rioscaí a bhaineann le cistí pinsin agus le gnóthais árachais i margaí RT a bheith an-éagsúil ó dhlínse go chéile, agus is léiriú é sin ar shamhlacha gnó agus cleachtais éagsúla chomh maith le struchtúir mhargaidh éagsúla. Is réamhriachtanas é tuiscint a fháil ar na rioscaí a bhaineann le cistí pinsin agus gnóthais árachais i margaí RT agus ar na neamhréireanna leachtachta a d’fhéadfadh a bheith ann idir a gcistiú agus a n-infheistíochtaí i margaí RT, lena n-áirítear i gcás ina ndéantar iad sin trí bhíthin cistí infheistíochta, chun aghaidh a thabhairt ar rioscaí san earnáil RT a bhaineann leis an deighleog sin den mhargadh.

(10)

Bheadh tionchar diúltach freisin ag teacht i gcrích rioscaí san earnáil RT ar rátáil chreidmheasa urrúsuithe lena gcomhthiomsaítear iasachtaí RT agus atá i seilbh institiúidí creidmheasa nó rannpháirtithe eile sa mhargadh. Baineann leochaileachtaí a eascraíonn as urrúsuithe RT le cáilíocht chreidmheasa fholuiteach na n-iasachtaí urrúsaithe, agus le comhchruinnithe infheisteoirí agus iasachtaithe agus a n-idirnascthacht.

(11)

Le héifeachtaí seachtrachta i margaí airgeadais éagsúla agus i dtíortha éagsúla is féidir leochaileachtaí a mhéadú, agus méadú dá réir ar na rioscaí tógálachta in earnálacha éagsúla nó i dtíortha éagsúla. I ndáil leis an méid sin, meastar gur gá faisnéis a mhalartú chun feabhas a chur ar an bhfaireachán agus ar an anailís a dhéantar ar fhoinsí féideartha rioscaí sistéamacha. D’fhéadfadh BERS tacú leis an malartú faisnéise a mheastar a bheith riachtanach chun faireachán a dhéanamh ar leochaileachtaí a bhaineann le RT.

(12)

Is féidir le húdaráis mhaoirseachta náisiúnta thíortha an Aontais Eorpaigh agus LEE sna hearnálacha airgeadais baincéireachta agus neamhbhaincéireachta cur le hathléimneacht earnáil airgeadais LEE trí fhaireachán a dhéanamh ar leochaileachtaí na n-institiúidí atá faoina sainchúram, trí iad a shainaithint agus trí aghaidh a thabhairt orthu, i ndlúthchomhar lena chéile. Is den ríthábhacht é faireachán a dhéanamh ar na leochaileachtaí a bhaineann leis an earnáil RT chun rioscaí a d’fhéadfadh a bheith ann don chobhsaíocht airgeadais a shainaithint agus chun measúnú a dhéanamh ar fhreagairtí féideartha chun aghaidh a thabhairt ar na rioscaí sin. D’fhéadfadh faireachán den sórt sin tógáil ar na measúnuithe dá dtagraítear in Airteagail 124(2) agus 164(6) de Rialachán (AE) Uimh 575/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle agus forbairt bhreise a dhéanamh orthu (10). Ní mór d’údaráis mhaoirseachta náisiúnta fanacht ar an airdeall maidir le teacht i gcrích rioscaí a bhaineann le RT nó, os a choinne sin, maidir le carnadh breise leochaileachtaí san earnáil RT in LEE. Agus faireachán á dhéanamh acu ar leochaileachtaí, ba cheart do na húdaráis idirdhealú a dhéanamh ar fho-earnálacha agus deighleoga RT.

(13)

I Moladh BERS/2016/14 maidir le bearnaí i sonraí eastáit réadaigh a dhúnadh, (11) léiríodh go bhfuil bearnaí móra sonraí ann agus go bhfuil easpa sainmhínithe coiteanna sonraí ann a dhéanann difear do na margaí RT ar fud LEE. Tá feabhas suntasach tagtha ar infhaighteacht agus ar cháilíocht sonraí ó eisíodh Moladh BERS/2016/14. Cé go bhfuil cur chun feidhme codanna deiridh de Mholadh BERS/2016/14 le déanamh faoin 31 Nollaig 2025, ba cheart don Mholadh údaráis ábhartha a threorú agus faireachán á dhéanamh acu ar rioscaí a bhaineann le RT. Níor cheart go gcuirfí cosc leis ar údaráis ábhartha tabhairt faoi iarrachtaí faireacháin breise maidir le margaí RT trí úsáid a bhaint as na sonraí uile atá ar fáil (12).

(14)

Agus minicíocht an fhaireacháin á cinneadh, ba cheart do na húdaráis ábhartha prionsabal na comhréireachta, na rioscaí a d’fhéadfadh a bheith ann don chobhsaíocht airgeadais a eascraíonn as an margadh RT agus as méid neamhchosaintí na n-institiúidí airgeadais ar fho-earnálacha éagsúla RT agus ar dheighleoga margaidh éagsúla RT a chur san áireamh.

(15)

I ngníomhaíochtaí beartais arna ndéanamh ag údaráis ábhartha, d’fhonn, inter alia, an Moladh seo a chur chun feidhme, ba cheart go gcuirfí san áireamh torthaí an fhaireacháin réamhbhreathnaithigh a rinneadh chun cosc a chur ar theacht i gcrích rioscaí sistéamacha ó na fo-earnálacha RT. Thar aon ní eile, agus céimniú isteach á chalabrú agus á chinneadh acu, ba cheart do na húdaráis ábhartha seasamh na tíre faoi seach de chuid LEE sna timthriallta eacnamaíocha agus airgeadais a chur san áireamh. Ina theannta sin, le gníomhaíocht iomchuí beartais ba cheart idirdhealú a dhéanamh ar fho-earnálacha agus deighleoga RT i gcás inarb indéanta.

(16)

Le gníomhaíocht iomchuí bheartais chun aghaidh a thabhairt ar rioscaí san earnáil RT ní mór cothromaíocht a aimsiú idir roinnt cúinsí, lena n-áirítear na forbairtí eacnamaíocha foriomlána agus dinimicí a d’fhéadfadh a bheith éagsúil lena chéile ó Bhallstát go chéile i bhfo-earnálacha agus i ndeighleoga RT. Ní mór faireachán a dhéanamh ar cháilíocht chreidmheasa punann RT agus tá gá le cúlchistiú leordhóthanach le haghaidh catagóirí iasachtaí a bhféadfadh athruithe sa mhargadh RT nó forbairtí díobhálacha eacnamaíocha agus airgeadais dochar a dhéanamh dóibh. Má leanann leochaileachtaí de bheith ag carnadh, is den tábhacht é cleachtais fhónta iasachtúcháin agus infheistíochta a áirithiú tuilleadh i ndáil le is an earnáil RT, agus gníomhaíochtaí féideartha beartais macrastuamachta ina gcomhlánú orthu. Tá fáil cheana féin ag tíortha LEE ar bhearta caipitealbhunaithe agus ar bhearta macrastuamachta eile de bhun an dlí náisiúnta nó dhlí an Aontais (13), lena gcuirtear roinnt bearta macrastuamachta ar fáil chun aghaidh a thabhairt ar rioscaí a bhaineann le RT san earnáil bainc, ciste infheistíochta, ciste pinsin agus árachais. Ba cheart bearta cómhalartacha ag údaráis náisiúnta i dtíortha éagsúla de chuid LEE a mheas i leith aon ghníomhaíocht bheartais mhacrastuamachta chun éifeachtacht na mbeart macrastuamachta náisiúnta a áirithiú agus chun aistriú riosca shistéamaigh ó dhlínse amháin go dlínse eile a chosc.

(17)

Chun ilchineálacht na margaí RT a léiriú, d’fhéadfaí a mheas go méadaítear le bearta ualaithe riosca agus le maoláin earnálacha riosca shistéamaigh athléimneacht an chórais baincéireachta i bhfianaise rioscaí sistéamacha.

(18)

Maidir le bearta beartais i ndáil le hearnáil na gcistí infheistíochta, d’fhéadfaí breithniú a dhéanamh ar theorainneacha giarála macrastuamachta agus ar an neamhréir leachtachta san earnáil a laghdú (mar a mholtar i Moladh BERS/2020/4 ón mBord Eorpach um Riosca Sistéamach maidir le rioscaí leachtachta i gcistí infheistíochta (14)) chun aghaidh a thabhairt ar na leochaileachtaí a sainaithníodh, agus sainiúlachtaí tíre á léiriú ag an am céanna. Ceapadh Moladh BERS/2017/6 ón mBord Eorpach um Riosca Sistéamach maidir le leachtacht agus rioscaí giarála i gcistí infheistíochta (15) chun éascaíocht a dhéanamh do chur chun feidhme Airteagal 25 de Threoir 2011/61/AE, lena bhforáiltear d’uirlis mhacrastuamachta chun giaráil i gcistí infheistíochta malartacha a theorannú.

(19)

Cé go bhfuil bearta iasachtaí-bhunaithe ar fáil i bhformhór thíortha LEE chun rioscaí sistéamacha a bhaineann leis na margaí réadmhaoine cónaithe a mhaolú, níl fáil ach ag roinnt de thíortha LEE ar bhearta iasachtaí-bhunaithe chun aghaidh a thabhairt ar rioscaí sistéamacha a bhaineann le margaí RT. Tá coincheap agus dearadh na mbeart iasachtaí-bhunaithe le haghaidh rioscaí a bhaineann le RT fós á bplé i bhfóraim éagsúla, agus níor bunaíodh dearcadh coiteann fós maidir le dearadh na mbeart iasachtaí-bhunaithe sin. Sa chomhthéacs sin, ba cheart measúnú breise a dhéanamh ar a indéanta atá bearta iasachtaí-bhunaithe don RT ar leibhéal an Aontais. I gcás ina mbeidh agus má bhíonn bearta iasachtaí-bhunaithe den sórt sin ar fáil ar an leibhéal náisiúnta, ba cheart do na húdaráis ábhartha ar an leibhéal náisiúnta, a mbíonn orthu aghaidh a thabhairt ar mheascán d’fhás láidir ar phraghsanna réadmhaoine agus de dhinimic chreidmheasa chomh maith le caighdeáin chreidmheasa atá ag creimeadh, a iomchuí atá na hionstraimí sin a mheas. Má mheastar é a bheith riachtanach agus indéanta, ba cheart d’údaráis náisiúnta ábhartha bearta iasachtaí-bhunaithe a chomhlánú le bearta eile chun athléimneacht na n-institiúidí airgeadais a áirithiú agus chun aghaidh a thabhairt ar leochaileachtaí a bhaineann le RT.

(20)

D’fhonn a áirithiú go ndéileálfar go comhsheasmhach le rioscaí áirithe ar fud an chórais airgeadais, measann BERS, tar éis anailís chuimsitheach agus plé cuimsitheach a dhéanamh, gurb inmhianaithe uirlisí gníomhaíochtbhunaithe a thabhairt isteach. Dá réir sin, d’fhéadfadh uirlisí macrastuamachta institiúidí creidmheasa agus institiúidí airgeadais neamhbhaincéireachta araon a chumhdach má cheaptar iad le bheith ina n-uirlisí gníomhaíochtbhunaithe. Bheidís sin ina gcomhlánú ar an rialáil eintiteasbhunaithe atá ann cheana.

(21)

Ba cheart é a bheith d’aidhm ag aon ghníomhaíocht beartais macrastuamachta éifeachtaí comh-thimthriallacha ar an bhfíorgheilleagar agus ar chodanna eile den earnáil airgeadais a sheachaint,

1.

dlúthfhaireachán a dhéanamh ar leochaileachtaí reatha agus leochaileachtaí a d’fhéadfadh teacht chun cinn a bhaineann le réadmhaoin tráchtála (RT), inter alia tríd an méid seo a leanas a dhéanamh:

2.

faireachán a dhéanamh ar rioscaí sna margaí RT faoi Mholadh A(1) ar bhonn rialta ach uair sa bhliain ar a laghad. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, ba cheart minicíocht an fhaireacháin ar rioscaí a bhunú ar mhéid agus ar thábhacht choibhneasta na neamhchosaintí.

3.

dlúth-chomhordú agus dlúthchomhar a dhéanamh lena chéile agus leis an mBord Eorpach um Riosca Sistéamach (BERS) i dtaca le faireachán a dhéanamh ar leochaileachtaí a bhaineann le RT agus an faireachán riosca faoi Mholadh A(1) á chomhlíonadh. Ba cheart a áireamh sa chomhordú agus sa chomhar sin malartú faisnéise a meastar gá a bheith leis chun faireachán a dhéanamh ar leochaileachtaí a bhaineann le RT, go háirithe i gcomhthéacs iarmhairtí seachtrachta trastíre agus trasearnála. Ba cheart malartú faisnéise a dhéanamh ar bhonn lándíchill le tacaíocht ó BERS laistigh de chreataí dlíthiúla dlínsí éagsúla.

—

measúnuithe rialta ar cháilíocht na n-iasachtaí agus na n-infheistíochtaí RT atá ann cheana, go háirithe maidir le hacmhainneacht na n-iasachtaithe a bhfiachas a sheirbhísiú agus maidir le luachanna na comhthaobhachta;

—

caighdeáin iasachtúcháin stuama maidir le hiasachtaí nua atá le cur ar fáil;

—

cleachtais leordhóthanacha chúlchistiúcháin;

—

coigeartú réamhghníomhach rialta ar réamh-mheastacháin chaipitil i suíomhanna féideartha bonnlíne agus díobhálacha;

—

léiriú leordhóthanach ar na rioscaí a sainaithníodh;

—

aird a thabhairt ar threoraíocht agus ionchais na maoirseoirí.

1.

i gcás inar neamhchosaintí ábhartha iad neamhchosaintí a bhaineann le RT atá i seilbh institiúidí creidmheasa, go n-áiritheodh údaráis ainmnithe a bhfuil sé de chúram orthu bearta caipitealbhunaithe nó bearta macrastuamachta eile a ghníomhachtú athléimneacht na n-institiúidí creidmheasa atá údaraithe sna tíortha faoi seach de chuid LEE trí ghníomhachtú a dhéanamh ar bhearta iomchuí caipitealbhunaithe a mheastar a bheith riachtanach chun rioscaí don chobhsaíocht airgeadais a eascraíonn as an earnáil RT a mhaolú;

2.

i gcás inar neamhchosaintí ábhartha iad neamhchosaintí a bhaineann le RT atá i seilbh institiúidí creidmheasa, go gcuirfeadh na húdaráis mhaoirseachta chun cinn, laistigh dá sainorduithe faoi seach, athléimneacht na gcistí infheistíochta arna n-údarú sna tíortha faoi seach de chuid LEE agus go maolóidís leochaileachtaí san earnáil RT mar fhoinse riosca don chobhsaíocht airgeadais trí bhreithniú a dhéanamh ar bhearta a bhféadfaí na bearta seo a leanas a áireamh orthu:

3.

i gcás inar neamhchosaintí ábhartha iad neamhchosaintí a bhaineann le RT atá ina seilbh ag gnóthais árachais ábhartha, go n-áiritheodh údaráis mhaoirseachta, laistigh dá sainorduithe faoi seach, athléimneacht na ngnóthas árachais atá údaraithe sna tíortha faoi seach de chuid LEE agus go maolóidís leochaileachtaí san earnáil RT mar fhoinse riosca don chobhsaíocht airgeadais trí bhreithniú a dhéanamh ar bhearta a bhféadfaí na bearta seo a leanas a áireamh orthu:

4.

i gcás inar neamhchosaintí ábhartha iad neamhchosaintí a bhaineann le RT atá i seilbh cistí pinsin, go n-áiritheodh údaráis mhaoirseachta, laistigh dá sainorduithe faoi seach, athléimneacht na gcistí pinsin atá údaraithe sna tíortha faoi seach de chuid LEE agus go maolóidís leochaileachtaí san earnáil RT mar fhoinse riosca don chobhsaíocht airgeadais;

5.

go mbreithneodh údaráis ábhartha ar an leibhéal náisiúnta faoi seach a iomchuí atá na bearta iasachtaí-bhunaithe, ar choinníoll go bhfuil na hionstraimí sin ar fáil ar an leibhéal náisiúnta faoi seach, má mheastar gá a bheith leo agus iad a bheith indéanta chun bearta eile a chomhlánú chun athléimneacht na n-institiúidí airgeadais a áirithiú agus chun cleachtais fhónta iasachtúcháin a áirithiú.

(a)

ciallaíonn “réadmhaoin tráchtála (RT)” réadmhaoin tráchtála mar a shainmhínítear i Roinn 2(1)(1), pointe (4) de Mholadh BERS/2016/14;

(b)

ciallaíonn “údaráis ábhartha”:

(c)

ciallaíonn “údaráis ábhartha a bhfuil ról acu sa chobhsaíocht airgeadais” údaráis ábhartha a bhfuil sainordú acu rannchuidiú le rioscaí sistéamacha don chobhsaíocht airgeadais san Aontas nó i dtír de chuid LEE a chosc nó a mhaolú;

(d)

ciallaíonn “údarás maoirseachta”:

(e)

ciallaíonn “Údaráis Mhaoirseachta Eorpacha” an tÚdarás Maoirseachta Eorpach (an tÚdarás Baincéireachta Eorpach) arna bhunú le Rialachán (AE) Uimh. 1093/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (18), mar aon leis an Údarás Maoirseachta Eorpach (an tÚdarás Eorpach um Árachas agus Pinsin Cheirde) arna bhunú le Rialachán (AE) Uimh. 1094/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (19) agus an tÚdarás Maoirseachta Eorpach (an tÚdarás Eorpach um Urrúis agus Margaí) arna bhunú le Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (20);

(f)

ciallaíonn “údarás maoirseachta náisiúnta le haghaidh institiúidí creidmheasa” údarás inniúil nó maoirseachta i dtír LEE mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1), pointe (40) de Rialachán (AE) Uimh. 575/2013 agus in Airteagal 3(1), pointe (36) de Threoir 2013/36/AE;

(g)

ciallaíonn “údarás maoirseachta náisiúnta le haghaidh bainisteoirí cistí infheistíochta malartacha agus gnóthais le haghaidh comhinfheistíochta in urrúis inaistrithe” údarás inniúil i dtír LEE mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1), pointe (f) de Threoir 2011/61/AE agus Airteagal 2(1), pointe (h) de Threoir 2009/65/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (21);

(h)

ciallaíonn “údaráis mhaoirseachta náisiúnta le haghaidh gnóthais árachais” údarás maoirseachta i dtír de chuid LEE mar a shainmhínítear in Airteagal 13, pointe (10) de Threoir 2009/138/CE;

(i)

ciallaíonn “údaráis mhaoirseachta náisiúnta le haghaidh cistí pinsin” údarás inniúil i dtír de chuid LEE mar a shainmhínítear in Airteagal 6, pointe (8) de Threoir (AE) 2016/2341 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (22);

(j)

ciallaíonn “údarás náisiúnta macrastuamachta” údarás náisiúnta lena ngabhann na cuspóirí, na socruithe, na cúraimí, na cumhachtaí, na huirlisí, na ceanglais chuntasachta agus na saintréithe eile a leagtar amach i Moladh BERS/2011/3 ón mBord Eorpach um Riosca Sistéamach (23);

(k)

ciallaíonn “údarás ainmnithe” údarás ainmnithe i gcomhréir le Caibidil 4 de Theideal VII de Threoir 2013/36/AE, agus i gcomhréir le hAirteagal 124(1d), le hAirteagal 164(5) agus le hAirteagal 458(1) de Rialachán (AE) Uimh. 575/2013;

(l)

ciallaíonn “faisnéis mhargaidh” foinse faisnéise chun measúnú a dhéanamh ar rioscaí sistéamacha agus áirítear leis faisnéis a fhaightear ó chruinnithe le teagmhálaithe margaidh agus ó anailís rialta ar thuarascálacha ó anailísithe margaidh;

(m)

ciallaíonn “institiúid creidmheasa” institiúid creidmheasa mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1), pointe (1) de Rialachán (AE) Uimh. 575/2013;

(n)

ciallaíonn “ciste infheistíochta” ciste infheistíochta mar a shainmhínítear in Airteagal 4(1), pointe (a) de Threoir 2011/61/AE agus gnóthais le haghaidh comhinfheistíocht in urrúis inaistrithe mar a shainmhínítear in Airteagal 1(2) de Threoir 2009/65/CE;

(o)

ciallaíonn “gnóthas árachais” gnóthas árachais mar a shainmhínítear in Airteagal 13, pointe (1) agus gnóthais athárachais mar a shainmhínítear in Airteagal 13, pointe (4) de Threoir 2009/138/CE;

(p)

ciallaíonn “ciste pinsin” socrú scéimeanna pinsin mar a shainmhínítear in Airteagal 2, pointe (10) de Rialachán (AE) Uimh. 648/2012 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (24) agus institiúid um chóir ar scor ceirde mar a shainmhínítear in Airteagal 6, pointe (1) de Threoir (AE) 2016/2341;

(q)

ciallaíonn “institiúid airgeadais” institiúidí creidmheasa, cistí infheistíochta, gnóthais árachais agus cistí pinsin;

(r)

ciallaíonn “giaráil” aon mhodh trína méadaíonn infheisteoir a neamhchosaint de bhreis ar shócmhainní an chiste, cibé acu trí airgead tirim nó urrúis a fháil ar iasacht nó trí ghiaráil atá leabaithe i suíomhanna díorthach nó ar aon bhealach eile;

(s)

ciallaíonn “bearta caipitealbhunaithe” aon cheanglais cistí dílse arna bhforchur ar institiúid creidmheasa chun riosca sistéamach mar a shainmhínítear in Airteagal 2, pointe (c) de Rialachán (AE) Uimh. 1092/2010 a chosc agus/nó a mhaolú, lena n-áirítear, faoi Airteagail 124, 164 nó 458 de Rialachán (AE) Uimh. 575/2013 nó faoi Chaibidil 4 de Theideal VII de Threoir 2013/36/AE, amhail an caipiteal maolánach frith-thimthriallach nó an maolán um riosca sistéamach earnálach;

(t)

ciallaíonn “bearta macrastuamachta eile” aon bheart macrastuamachta seachas bearta caipitealbhunaithe agus atá ar fáil do thíortha an Limistéir Eorpaigh Eacnamaíoch (LEE) trí dhlí náisiúnta nó trí dhlí an Aontais agus féadfaidh bearta nach bhfuil ceangailteach ó thaobh dlí amhail rabhaidh agus moltaí a bheith ar áireamh ann freisin;

(u)

ciallaíonn “uirlisí gníomhaíochtbhunaithe” creat macrastuamachta tiomnaithe lena n-áirítear rialacha comhsheasmhacha sna hinstitiúidí airgeadais go léir nuair a dhéanann siad na gníomhaíochtaí céanna, agus a bpróifílí riosca sonracha á gcur san áireamh;

(v)

ciallaíonn “bearta iasachtaí-bhunaithe” bearta macrastuamachta lena ndírítear ar iasachtaithe;

(w)

ciallaíonn “iasachtaí urraithe” urrúsú mar a shainmhínítear in Airteagal 2, pointe (1) de Rialachán (AE) 2017/2402 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (25) a bhfuil iasachtaí RT aige mar shócmhainní foluiteacha.

(x)

ciallaíonn “iasachtaí urchair” iasachtaí neamh-amúchta i gcás ina bhfuil an phríomhshuim, lena n-áirítear an t-ús i gcásanna áirithe, dlite tráth na haibíochta.

1.

Baineann na critéir seo a leanas le cur chun feidhme an Mholta seo:

2.

Iarrtar ar na seolaithe tuarascáil a thabhairt don Chomhairle agus do BERS maidir leis na measúnuithe agus na conclúidí ar thángthas orthu ón bhfaireachán faoi Mholadh A agus maidir leis na gníomhaíochtaí a rinneadh mar fhreagairt ar an Moladh seo, nó réasúnú leordhóthanach a thabhairt i ndáil le haon easpa gníomhaíochta. Ba chóir go mbeadh an méid seo a leanas ar a laghad sna tuarascálacha:

1.

Déanfaidh Rúnaíocht BERS an méid seo a leanas:

2.

Déanfaidh an Bord Ginearálta measúnú ar na gníomhaíochtaí agus ar na réasúnuithe arna gcur i gcumarsáid ag na seolaithe agus, i gcás inarb iomchuí, féadfaidh sé cinneadh a dhéanamh nár leanadh an Moladh seo agus gur mhainnigh seolaí réasúnú leormhaith a thabhairt i ndáil lena easpa gníomhaíochta.