IARSCRÍBHINN
DOICIMÉAD AONAIR
‘Gower Salt Marsh Lamb’
Uimh. AE: PDO-GB-02452 – 1.4.2019
STFC (X) TGFC ( )
1. Ainmneacha [STFC nó TGFC]
‘Gower Salt Marsh Lamb’
2. Ballstát nó Tríú Tír
An Ríocht Aontaithe
3. Tuairisc ar an táirge talmhaíochta nó ar an mbia-earra
3.1. Cineál táirge [a liostaítear in Iarscríbhinn XI]
Aicme 1.1 Feoil (agus scairteach) úr
3.2. Tuairisc ar an táirge lena mbaineann an t-ainm in (1)
Uaineoil den scoth is ea ‘Gower Salt Marsh Lamb’ a bheirtear, a thógtar agus a mharaítear ar leithinis Gower i nDeisceart na Breataine Bige. Fásra agus timpeallacht uathúil na riasc goirt ar chósta thuaidh Gower, mar a mbíonn na huain ag innilt, a thugann a saintréithe don fheoil.
Is táirge séasúrach nádúrtha é ‘Gower Salt Marsh Lamb’ a bhíonn ar fáil ó mhí an Mheithimh go dtí deireadh mhí na Nollag. Níl srian ar bith ann maidir leis na pórtha caorach (nó na caoirigh chrosphóraithe) is féidir a úsáid chun ‘Gower Salt Marsh Lamb’ a tháirgeadh. Mar sin féin, is iad na pórtha crua atá níos éadroime agus níos lúfaire agus a rathaíonn ar fhásra an réisc ghoirt na pórtha is oiriúnaí.
Idir 4 mhí agus 10 mí d’aois a bhíonn ‘Gower Salt Marsh Lamb’ tráth an mharaithe. Ní mór do gach uan ar a laghad 2 mhí san iomlán a chaitheamh (agus 50 % dá shaol ar a laghad) agus é ag innilt an réisc ghoirt cé go gcaithfidh roinnt uan suas le 8 mí ag innilt an réisc ghoirt.
Déantar na huain a thógáil go forleathan agus is ainmhithe iad a bhíonn ‘aclaí’ go nádúrtha agus achair fhada á n-innilt acu ar na riasca goirte. Cuireann sé sin le saintréithe sonracha ‘Gower Salt Marsh Lamb’, agus na huain ag teacht chun aibíochta ar bhonn níos moille, an chothromaíocht is fearr is féidir á baint amach acu idir feoil thrua agus saill le ‘dáileadh comhsheasmhach agus cumraíocht chomhsheasmhach de mharmarú saille trí shnáithíní uile na matán’. Bíonn ailt na gcos an-ghlinn le dea-chruth ar na matáin agus bíonn dath dorcha dearg ar an bhfeoil amh.
Bíonn meáchan cóirithe idir 16 kg agus 23 kg i gconablach ‘Gower Salt Marsh Lamb’ tráth a mharaithe. Is éard atá i gceist le ‘Gower Salt Marsh Lamb’ conablach EUROP arna aicmiú sna haicmí saille ó 2L go 3L agus le cruth ó U go O, agus aicmítear formhór na n-uan le cruth R agus in aicme saille 3L.
Nuair a chócaráiltear é (mar a thugann painéal anailíse céadfaí neamhspleách tuairisc air) seachadann ‘Gower Salt Marsh Lamb’‘blas cothromaithe uaineola atá éadrom, milis agus íogair, ar a bhfuil iarracht de bhlas féarach, de bhlas luibheanna agus de bhlas úr atá beagán goirt, agus fágann sé iarbhlas taitneamhach iarmharach blasta uaineola sa bhéal’. Tá dath uachtarach ar an tsaill (a bhfuil dáileadh maith uirthi agus a leanann de bheith infheicthe tar éis cócarála) agus leánn sí le linn cócaireachta chun uigeacht ghlan neamh-ghréisceach a fhágáil ar an gcarball. Tá ‘dea-bholadh milis fíneálta’ ón uaineoil agus tá sí ‘bog agus súmhar’. Tar éis d’anailíseoir uigeachta measúnú a dhéanamh uirthi, choinnigh ‘Gower Salt Marsh Lamb’ sláine shnáithíní a mhatán, rud a chiallaíonn go mbíonn sé ‘súmhar ón gcéad ghreim’.
Is féidir ‘Gower Salt Marsh Lamb’ a dhíol mar chonablach nó ina ghearrthacha feola. Ba cheart, más féidir, an fheoil a dhíol agus a ithe úr, cé go bhféadfar í a reo. Ní mór aon fheoil atá reoite a dhíol mar fheoil reoite.
3.3. Beatha (maidir le táirgí de thionscnamh ainmhíoch amháin) agus amhábhair (maidir le táirgí próiseáilte amháin)
An foráiste arna innilt agus arna chaomhnú araon, ní mór é a theacht ón limistéar ainmnithe agus is é an rún atá ann 100 % den bheatha ar fad a fhoinsiú. Mar sin féin, in imthosca eisceachtúla ceadaítear beatha arna ceannach isteach suas le huasmhéid 25 % d’ábhar tirim sa bhliain. Déantar é sin a iniúchadh trí thaifid innilte agus chaomhantais agus trí fhianaise a thaifeadadh i ndialanna táirgeora ar ionchuir bheatha a allmhairítear isteach san fheirm.
3.4. Céimeanna sonracha sa táirgeadh nach mór dóibh tarlú sa limistéar geografach sainithe
I ngach cás ní mór ‘Gower Salt Marsh Lamb’ a bhreith, a thógáil agus a mharú sa limistéar ainmnithe.
3.5. Sainrialacha maidir le slisniú, grátáil, pacáistiú, etc. an táirge dá dtagraíonn an t-ainm cláraithe
—
3.6. Sainrialacha maidir le lipéadú an táirge dá dtagraíonn an t-ainm cláraithe
—
4. Sainmhíniú achomair ar an limistéar geografach
Leithinis Gower
Leithinis Gower i nDeisceart na Breataine Bige arna críochú de réir an toghcheantair tá na teorainneacha mar a liostaítear thíos iad agus mar a léirítear i Léarscáil A;
|
Teorainneacha Toghcheantair Leithinis Gower |
|
Gorseinon, Llwchrwr, Gowerton, Dunvant, Killay, Upper Killay, Mumbles, Bishopston, Pennard, Llanrhidian Higher, Llanrhidian Lower, Ilston, Penrice, Reynoldstone, Port Eynon, Rhossili, Llangennith, Llanmadoc, Port Eynon, Rhossili, Llangennith, Llanmadoc, Cheriton |
Léarscáil A
Leithinis Gower ina léirítear teorainneacha na dtoghcheantar
Ar Leithinis Gower tá na riasca goirte ar chósta thuaidh na leithinse mar a léirítear i Léarscáil B thíos:
Léarscáil B
Ina léirítear riasca goirte Gower thuaidh
Mar is léir ón léarscáil thuas tá na riasca goirte seo, ar an iomlán, sa limistéar ó Whitford Burrows soir go Loughor Bridge ar an A484. Sa limistéar sin tá:
|
1) |
Riasc goirt Llanrhidian agus Landimore – thoir ó líne ó Whitford Burrows go Salt House Point
|
|
2) |
Riasc goirt Penclawdd agus Crofty – ó Salthouse Point go Loughor Bridge
|
|
3) |
Riasc goirt Cwm Ivy – mar a imlínítear le dath gorm dorcha ar Léarscáileanna B agus C thíos.
|
Léarscáil C
Riasc goirt Cwm Ivy
5. Nasc leis an limistéar geografach
Tá an cháil ar ‘Gower Salt Marsh Lamb’ gur táirge ardcháilíochta é a bheirtear, a thógtar agus a mharaítear ar leithinis Gower i nDeisceart na Breataine Bige. Táirge séasúrach nádúrtha is ea é a bhíonn ar fáil ó mhí an Mheithimh go dtí deireadh mhí na Nollag.
Déantar an uaineoil a tháirgeadh le córas fairsing traidisiúnta feirmeoireachta ina mbíonn tionchar ag an dá phríomhthoisc rannchuiditheacha seo a leanas ar shaintréithe agus ar cháilíochtaí an táirge deiridh;-
|
— |
Aiste bia nádúrtha an uain, mar atá innilt a dhéanamh ar fhásra uathúil an réisc ghoirt a fhaightear ar chósta thuaidh Gower. |
|
— |
Bonn eolais agus scileanna na dtáirgeoirí a ndearnadh forbairt orthu i gcaitheamh na nglún agus a fágadh gan athrú den chuid is mó. |
Cruthaíonn na tosca sin nasc láidir idir an limistéar geografach agus an táirge deiridh agus cuireann siad le blas uathúil agus saintréithe an táirge.
Déanann uain ‘Gower Salt Marsh Lamb’ na riasca goirte a innilt ar chósta thuaidh leithinis Gower ar feadh 2 mhí ar a laghad ach déanann roinnt uan na riasca goirte a innilt ar feadh suas le 8 mí. Tá tuairim is 4 000 acra sna riasca goirte sin agus tá 22 % d’acmhainn riasca goirte na Breataine Bige iontu.
Díorthaítear fásra an réisc ghoirt nádúrtha ó mheascán dá aeráid agus dá ithreacha. Bíonn tionchar ag salandacht agus pH na hithreach ar chineál agus dáileadh uathúil an fhásra. Tá na riasca goirte aigéadach go nádúrtha agus is é 4 an pH tipiciúil. Gné ar leith de riasca goirte Gower Thuaidh is ea go bhfuil cion ard gainimh iontu agus go bhfuil siad draenáilte go maith. Is é sin a fhágann gur líonmhaire féara an réisc ghoirt arb iad is cúis leis na riasca a bheith ina n-acmhainn luachmhar innilte ar a rathaíonn uain ‘Gower Salt Marsh Lamb’.
Tá raon uathúil plandaí halaifíteacha sna riasca goirte, go príomha ina measc pobail plandaí de chuid an réisc láir agus uachtair ina bhfuil ceannas láidir ag an dá speiceas seo a leanas ó Iarscríbhinn 1 a ghabhann leis an Treoir maidir le Gnáthóga ón gComhphobal Eorpach;-
|
— |
Móinéir Sháile Atlantacha |
|
— |
Lus na Gloine agus bliantóga eile a dhéanann láib agus gaineamh a choilíniú. |
Éagsúlacht agus raon na halaifítí sin a fhaightear ar riasca goirte Gower thuaidh agus arb iad aiste bhia an uain iad, is iad a chuireann le ‘blas féarach agus blas luibheanna atá beagán goirt’ a bhíonn ar ‘Gower Salt Marsh Lamb’.
Tá luach beatha na riasc íseal i gcomparáid le féarthailte a gcuireadh feabhas orthu ó thaobh na talmhaíochta de. Téann na huain ar thóir foráiste thar stráicí móra oscailte talún, nós as a n-eascraíonn conablach trua le forbairt mhaith matán agus ailt an-ghlinn cos. Mar thoradh ar an gcóras fairsing sin innilte aibíonn uain ‘Gower Salt Marsh Lamb’ níos moille ná uain a thógtar ar bhealach níos déine, rud a chuireann le saintréithe chonablach an uain agus lena cháilíochtaí itheacháin. Tugann moille sin an fháis níos mó ama do ‘Gower Salt Marsh Lamb’ a ‘bhlas cothromaithe éadrom milis íogair’ lena ‘iarracht de bhlas féarach, de bhlas luibheanna agus de bhlas úr atá beagán goirt’ a fhorbairt go hiomlán ó aiste bhia an uain a bhíonn saibhir ó thaobh speicis halaifítí de.
Teastaíonn eolas ar leith agus scileanna sonracha chun uain ‘Gower Salt Marsh Lamb’ a thógáil agus a tháirgeadh, ar uain iad a dhéanann tír-raon uathúil atá dúshlánach go fisiciúil a innilt. Tháinig na scileanna sin, agus traidisiúin a forbraíodh le himeacht ama, aniar trí na glúine. Liostaítear na scileanna sonracha thíos;
|
— |
Tuiscint ar an riasc goirt agus ar a raonta taoide chun caoirigh agus uain a chosaint ar an mbaol ó ardú ar thaoidí. Braitheann obair an táirgeora ar thaoidí agus ar an tábla taoide, a rialaíonn uainiú na gcúraimí móra go léir.
|
Tá riasca goirte Gower á n-innilt ag uain ó bhí na meánaoiseanna ann agus is beag athrú a tháinig ar innilt na riasc goirt i gcaitheamh na mblianta. In 1976 bhí cearta innilte ag 30 feirmeoir ar riasca goirte Gower agus mhair na mílte caorach ar na riasca goirte sin. In 2018 bhí thart ar 3 500 uan in aghaidh na bliana le hochtar táirgeoirí á dtógáil ar na riasca goirte sin.
Tagairt d’fhoilsiú na sonraíochta
Gower Salt Marsh Lamb - GOV.UK (www.gov.uk)