(1)

Le Rialachán (AE) Uimh. 231/2012 ón gCoimisiún (2) leagtar síos sonraíochtaí le haghaidh breiseáin bhia a liostaítear in Iarscríbhinní II agus III a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 1333/2008.

(2)

Féadfar na sonraíochtaí le haghaidh breiseáin bhia a thabhairt cothrom le dáta i gcomhréir leis an nós imeachta comhchoiteann dá dtagraítear in Airteagal 3(1) de Rialachán (CE) Uimh. 1331/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (3) ar thionscnamh an Choimisiúin nó ar iarratas ó Bhallstát nó ó pháirtí leasmhar.

(3)

Is substaint iad na monai- agus déghlicrídí d’aigéid shailleacha (E 471) atá údaraithe i mbianna áirithe i gcomhréir le hIarscríbhinn II agus III a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 1333/2008.

(4)

An 26 Meán Fómhair 2017, d’eisigh an tÚdarás tuairim eolaíoch maidir le hathmheastóireacht ar mhonai- agus déghlicrídí d’aigéid shailleacha (E 471) mar bhreiseáin bhia (4) inar thángthas ar an gconclúid nach raibh gá le hiontógáil laethúil uimhriúil inghlactha agus nach bhfuil aon ábhar imní ann ó thaobh na sábháilteachta de le haghaidh an phobail i gcoitinne nuair a úsáidtear i mbia iad. Mheas an tÚdarás go mbeadh gá le measúnú sonrach riosca ar na húsáidí i mbia le haghaidh naíonáin faoi bhun 16 seachtaine. Mhol an tÚdarás roinnt modhnuithe ar na sonraíochtaí le haghaidh an bhreiseáin bia E 471 a leagtar amach i Rialachán (AE) Uimh. 231/2012.

(5)

Tar éis an tuairim eolaíoch sin a fhoilsiú, mar chuid den athmheastóireacht ar shábháilteacht na mbreiseán bia a cheadaítear i gcatagóir bia 13.1 (bia do naíonáin agus do leanaí óga) d’Iarscríbhinn II a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 1333/2008, d’iarr an Coimisiún ar an Údarás aghaidh a thabhairt ar na bearnaí sonraí a shonraítear i moltaí na tuairime eolaíche sin.

(6)

An 29 Samhain 2018, sheol an tÚdarás glao poiblí ar shonraí teicniúla agus tocsaineolaíocha maidir leis an mbreiseán bia E 471. Leis sin, bhí na páirtithe leasmhara in ann an fhaisnéis a iarradh a sholáthar chun an measúnú riosca uaidh ar E 471 mar bhreiseán bia i mbia le haghaidh na ngrúpaí daonra uile a thabhairt i gcrích agus chun sábháilteacht a úsáide i mbia a mheas le haghaidh naíonáin faoi bhun 16 seachtaine d’aois.

(7)

In 2020, bhí fógra RASFF ann maidir le torthaí i dtaobh leibhéil arda eistear glicidile d’aigéid shailleacha atá géineatocsaineach agus carcanaigineach (arna sloinneadh mar ghliciodól) a bheith sa bhreiseán bia E 471 a úsáidtear chun leathán aráin a tháirgeadh. Ar bhonn an fhógra sin agus ar feitheamh mholtaí an Údaráis chun uasteorainneacha a leagan síos le haghaidh eistir ghlicidile d’aigéid shailleacha sa bhreiseán bia, rinneadh gníomhaíochtaí leantacha ar bhonn Airteagal 14 de Rialachán (CE) Uimh. 178/2002 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5). Braitheadh raon leathan tiúchana agus leibhéil arda eistear glicidile (arna sloinneadh mar ghliciodól) i samplaí tráchtála den bhreiseán bia a ndearna an tionscal anailís air mar fhreagairt ar an nglao ar shonraí le linn na tréimhse céanna.

(8)

Ós rud é go n-údaraítear an breiseán bia E 471 ag quantum satis i gcatagóirí bia ar ina leith atá sé beartaithe uasleibhéil le haghaidh láithreacht eistear glicidile d’aigéid shailleacha a leagan síos nó a bhfuil siad i bhfeidhm cheana, ba cheart uasleibhéil le haghaidh eistear glicidile d’aigéid shailleacha (arna sloinneadh mar ghliciodól) sa bhreiseán bia E 471 a bhunú chun nach gcuirfí bia neamhshábháilte ar an margadh.

(9)

Sa tuairim eolaíoch uaidh an 30 Meán Fómhair 2021 (6), tháinig an tÚdarás ar an gconclúid nach bhfuil cúis le hábhar imní a bheith ann maidir le sábháilteacht nuair a úsáidtear an breiseán bia E 471 i gcatagóirí bia 13.1.1 (bainne foirmle do naíonáin) agus 13.1.5.1 (bianna cothaitheacha do naíonáin chun críoch speisialta míochaine agus bainne foirmle speisialta do naíonáin) d’Iarscríbhinn II a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 1333/2008 agus i gcomhréir le hIarscríbhinn III a ghabhann leis an Rialachán sin. Mhol an tÚdarás na sonraíochtaí reatha le haghaidh monai- agus déghlicrídí d’aigéid shailleacha (E 471), go háirithe trí na huasteoireannacha le haghaidh dúile tocsaineacha a laghdú agus lena n-áirítear uasteorainneacha le haghaidh eisíontais agus comhábhair ar ábhair imní iad ó thaobh na sábháilteachta de.

(10)

I bhfianaise an mholta ón Údarás agus na n-uasleibhéal le haghaidh éilleáin áirithe i mbianna mar a leagtar amach in Rialachán (AE) 2023/915 (7) ón gCoimisiún, is iomchuí, dá bhrí sin, na sonraíochtaí le haghaidh monai- agus déghlicrídí d’aigéid shailleacha (E 471) a leasú. Ba cheart an sainmhíniú ar an mbreiseán bia a leasú ionas nach n-úsáidfear ach gliocról a chomhlíonann na sonraíochtaí le haghaidh an bhreiseáin bia E 422 chun an breiseán bia a tháirgeadh. Ba cheart uaschion aigéid éarúcaigh a bhunú san iontráil reatha ‘Measúnacht’ le haghaidh monai- agus déghlicrídí d’aigéid shailleacha (E 471). Na huasteorainneacha atá i bhfeidhm faoi láthair le haghaidh arsanaice, graifíte, mearcair agus caidmiam, ba cheart iad a laghdú agus ba cheart uasteorainneacha le haghaidh na suime de 3-monaclóraprópáindé-ól (3-MCPD) agus d’eistir 3-MCPD d’aigéid shailleacha (arna sloinneadh mar 3-MCPD), agus d’eistir ghlicidile d’aigéid shailleacha (arna sloinneadh mar ghliciodól) a bhunú i gcomhréir leis an tuairim ón Údarás. Chun nach gcuirfear san áireamh teagmháil ard leis na heisíontais sin agus leis na comhpháirteanna sin lena mbaineann ábhar imní atá mar thoradh ar thomhaltóirí leochaileacha a rinne bia ina bhfuil an breiseán bia E 471 a thomhailt, is gá uasteorainneacha níos déine le haghaidh aigéad éarúcach agus na suime de 3-monaclóraprópáindé-ól (3-MCPD) agus d’eistir 3-MCPD d’aigéid shailleacha (arna sloinneadh mar 3-MCPD) a bhunú a bheidh infheidhme maidir le bianna do naíonáin agus do leanaí óga (8). Leis na huasteorainneacha sin, cuirtear san áireamh an leibhéal is féidir a bhaint amach go réasúnta faoi láthair trí dhea-chleachtais monaraíochta a chur i bhfeidhm.

(11)

De réir mar a chuirtear teicnící monaraíochta nua i bhfeidhm a dtáirgtear monai- agus déghlicrídí d’aigéid shailleacha (E 471) a bhfuil leibhéil níos ísle eistear glicidile d’aigéid shailleacha (arna sloinneadh mar ghliciodól) dá mbarr, is iomchuí idirthréimhse a thabhairt do mhonaróirí an bhreiseáin bia sin chun uasleibhéal de 5 mg/kg a bhaint amach le haghaidh eistir ghlicidile d’aigéid shailleacha (arna sloinneadh mar ghliciodól) sa bhreiseán bia E 471. Mar sin féin, ós rud é go bhfuil féidearthacht ghéineatocsaineach agus charcanaigineach i gceist le heistir ghlicidile d’aigéid shailleacha, ba cheart feidhm a bheith ag 10 mg/kg mar uasleibhéal idirmheánach le haghaidh eistir ghlicidile d’aigéid shailleacha (arna sloinneadh mar ghliciodól) ó dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo cé is moite d’úsáid na n-eistear i mbia do naíonáin agus do leanaí óga.

(12)

Ós rud é nár shainaithin an tÚdarás ábhar imní láithreach ó thaobh na sláinte de atá nasctha le láithreacht dúl tocsaineach, aigéid éarúcaigh, na suime de 3-monaclóraprópáindé-ól (3-MCPD) agus d’eistir 3-MCPD d’aigéid shailleacha agus d’eistir ghlicidile d’aigéid shailleacha, is iomchuí úsáid an bhreiseáin bia ‘monai- agus déghlicrídí d’aigéid shailleacha’ (E 471) a cheadú le linn idirthréimhse, breiseán atá curtha ar an margadh go dlíthiúil roimh dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo agus é a cheadú bianna ina bhfuil an breiseán bia sin a chur ar an margadh le linn na hidirthréimhse agus iad a choinneáil ar an margadh go dtí a ndáta is fearr roimhe nó go dtí a ndáta éagtha. Mar sin féin, i bhfianaise leochaileacht na naíonán agus na leanaí óga, mura bhfuil an breiseán bia ‘monai- agus déghlicrídí d’aigéid shailleacha’ (E 471) ag comhlíonadh na n-uasteorainneacha le haghaidh eistir ghlicidile d’aigéid shailleacha a leagtar amach sa Rialachán seo lena úsáid i mbianna do naíonáin agus do leanaí óga, níor cheart a cheadú é a chur leis na bianna sin tar éis dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo agus níor cheart margú na mbianna sin a cheadú ach amháin i gcás inar cuireadh ar an margadh go dlíthiúil iad cheana féin roimh an dáta sin.

(13)

Ar na cúiseanna céanna agus i bhfianaise ábhar laghdaithe eistear glicidile d’aigéid shailleacha an bhreiseáin bia ‘monai- agus déghlicrídí d’aigéid shailleacha’ (E 471), ba cheart an breiseán bia sin lena gcomhlíontar an t-uasleibhéal idirmheánach le haghaidh eistir ghlicidile d’aigéid shailleacha (arna sloinneadh mar ghliciodól) a cheadú lena úsáid go dtí go n-ídeofar na stoic agus ba cheart na bianna ina bhfuil breiseán bia den sórt sin a cheadú lena gcur ar an margadh agus lena gcoinneáil ar an margadh go dtí a ndáta is fearr roimhe nó go dtí a ndáta éagtha.

(14)

Ba cheart, dá bhrí sin, Rialachán (AE) Uimh. 231/2012 a leasú dá réir sin.

(15)

Tá na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir leis an tuairim ón mBuanchoiste um Plandaí, Ainmhithe, Bia agus Beatha,