(1)

Le Rialachán (CE) Uimh. 1881/2006 ón gCoimisiún (2) leagtar síos uasleibhéil le haghaidh éilleáin áirithe in earraí bia, lena n-áirítear arsanaic neamhorgánach i réimse earraí bia.

(2)

Is miotalóideach uileláithreach í an arsanaic a mbíonn tiúchan íseal di ann i gcarraigeacha, in ithir agus in screamhuisce nádúrtha. Ina theannta sin, chuir gníomhaíochtaí antrapaigineacha le hardú na leibhéal arsanaice sa chomhshaol trí astaíochtaí tionsclaíocha (mianadóireacht, bruithniú miotal neamhfheiriúil agus dó breoslaí iontaise) agus trí arsanaic a úsáid i leasacháin, i leasaithigh adhmaid, i lotnaidicídí nó i luibhicídí. Cé gur féidir teagmháil dheirmeach nó ionanálaithe a dhéanamh le harsanaic, is iad bia agus uisce óil na príomhbhealaigh a ndéantar teagmháil léi.

(3)

An 12 Deireadh Fómhair 2009, ghlac Painéal an Údaráis Eorpaigh um Shábháilteacht Bia (“an tÚdarás”) maidir le hÉilleáin sa Bhiashlabhra (“Painéal CONTAM”) tuairim maidir le harsanaic i mbia (3). Sa tuairim sin, tháinig Painéal CONTAM ar an gconclúid nárbh iomchuí a thuilleadh an iontógáil sheachtainiúil infhulaingthe shealadach (PTWI) 15 μg/kg meáchan coirp a leag an Comhchoiste Saineolaithe maidir le Breiseáin i mBia (“JECFA”) síos, ós rud é gur léirigh sonraí gur cúis ailse scamhóg, ailse an lamhnáin fuail agus ailse chraicinn í an arsanaic, agus gur tuairiscíodh réimse éifeachtaí díobhálacha ar theagmhálacha níos ísle ná na teagmhálacha a ndearna JECFA athbhreithniú orthu.

(4)

Shainaithin Painéal CONTAM raon luachanna le haghaidh “íosteorainn mhuiníne na dáileoige tagarmhairc” (BMDL01) idir 0,3 agus 8 μg/kg meáchan coirp in aghaidh an lae le haghaidh ailsí na scamhóige, an chraicinn agus an lamhnáin fuail, agus le haghaidh loit dheirmeacha. Sa tuairim eolaíoch uaidh, tháinig Painéal CONTAM ar an gconclúid, maidir leis na teagmhálacha cothúcháin le harsanaic a mheastar le haghaidh tomhaltóirí ar an meán nó ar an ardleibhéal san Eoraip, go bhfuil na teagmhálacha sin laistigh den raon luachanna BMDL01 a sainaithníodh, agus dá bhrí sin nach féidir a chur as an áireamh go bhfuil riosca ann do roinnt tomhaltóirí.

(5)

Sa tuairim eolaíoch sainaithníodh tomhaltóirí móra ríse san Eoraip, lena n-áirítear grúpaí eitneacha áirithe agus leanaí faoi bhun 3 bliana d’aois, mar na daoine is mó atá faoi réir teagmháil chothúcháin le harsanaic neamhorgánach. Maidir leis an teagmháil chothúcháin le harsanaic neamhorgánach i leanaí faoi bhun 3 bliana d’aois, lena n-áirítear i mbianna rísbhunaithe, measadh go raibh sí tuairim is dhá nó trí oiread na teagmhála i ndaoine fásta.

(6)

Sa tuairim eolaíoch uaidh in 2014 (4) maidir leis an teagmháil chothúcháin le harsanaic neamhorgánach sa daonra Eorpach, shainaithin an tÚdarás táirgí gránbhunaithe mar an phríomhfhoinse teagmhála, agus táirgí ríse, bainne, agus déiríochta mar fhoinsí tábhachtacha. Mar sin féin, bhí neamhchinnteacht shonrach sa mheasúnú ar theagmháil de dheasca ilchineálacht na sonraí maidir le caitheamh bia, le tiontúchán na harsanaice iomláine go harsanaic neamhorgánach agus leis an gcaoi ar caitheadh le sonraí a ndearnadh cinsireacht ar chlé orthu.

(7)

I bhfianaise na faisnéise sin, le Rialachán (AE) 2015/1006 ón gCoimisiún (5) leagadh síos uasleibhéil le haghaidh arsanaic neamhorgánach i rís agus i dtáirgí rísbhunaithe amháin agus i gcomhréir le Moladh (AE) 2015/1381 ón gCoimisiún (6), iarradh ar na Ballstáit faireachán a dhéanamh ar arsanaic a bheith ann i mbianna i rith na mblianta 2016, 2017 agus 2018, tríd an gcion arsanaice neamhorgánaí agus iomláine a chinneadh más féidir, agus trí chion speiceas ábhartha eile arsanaice a chinneadh más féidir, i réimse leathan bianna.

(8)

Sa tuarascáil eolaíoch uaidh in 2021 (7), rinne an tÚdarás measúnú ar an teagmháil chothúcháin ainsealach le harsanaic neamhorgánach, agus na sonraí minicíochta is déanaí maidir le harsanaic i mbia á gcúr san áireamh aige. Tháinig sé ar an gconclúid gurbh iad rís, táirgí rísbhunaithe, gráin agus táirgí gránbhunaithe nach bhfuil rís iontu agus uisce óil na príomhfhoinsí arsanaice maidir le teagmháil chothúcháin le harsanaic neamhorgánach ar fud na n-aicmí aoise éagsúla. Tháinig an tÚdarás ar an gconclúid freisin go bhfuil earraí bia faoi leith a cheaptar don aos óg (e.g. bia gránachbhunaithe do naíonáin agus leanaí óga agus brioscaí agus roscaí do leanaí, bainne foirmle do leanaí, bainne leantach, bianna chun críoch speisialta míochaine a cheaptar lena n-úsáid mar bhia do naíonáin agus leanaí óga agus bainne foirmle do leanaí óga, bianna do naíonáin agus súnna torthaí) ina bhfoinse ábhartha maidir leis an teagmháil chothúcháin le harsanaic neamhorgánach sa ghrúpa daonra sin.

(9)

An mheánteagmháil atá ann cheana agus an teagmháil den 95ú peircintíl le harsanaic i mbia, tá siad fós laistigh den raon luachanna BMDL01 a sainaithníodh sa tuairim eolaíoch ó 2009 ó Phainéal CONTAM. Dá bhrí sin is iomchuí uasleibhéil nua a leagan síos le haghaidh tráchtearraí ar foinse teagmhála le harsanaic iad agus na huasleibhéil atá ann cheana a laghdú, ar bhonn na sonraí minicíochta i gcás inarb indéanta.

(10)

Sa Codex Alimentarius leagtar síos uasleibhéal 0,5 mg/kg le haghaidh arsanaic iomlán i salann (8). Is iomchuí an t-uasleibhéal céanna a leagan síos i reachtaíocht an Aontais.

(11)

Dá bhrí sin, ba cheart Rialachán (CE) Uimh. 1881/2006 a leasú dá réir.

(12)

Agus seilfré fhada earraí áirithe bia a chumhdaítear leis an Rialachán seo á cur san áireamh, ba cheart a cheadú d’earraí bia a cuireadh ar an margadh go dleathach roimh dháta chur i bhfeidhm an Rialacháin seo fanacht ar an margadh.

(13)

Tá na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir leis an tuairim ón mBuanchoiste um Plandaí, Ainmhithe, Bia agus Beatha,