(1)

Tá an Comhaontú Comhlachais idir an tAontas Eorpach agus an Comhphobal Eorpach do Fhuinneamh Adamhach agus a gcuid Ballstát, de pháirt, agus an Úcráin, den pháirt eile (2), (an “Comhaontú Comhlachais”), ina bhonn leis an ngaol idir an tAontas agus an Úcráin. I gcomhréir le Cinneadh 2014/668/AE ón gComhairle (3), ón 1 Eanáir 2016, bhí feidhm shealadach ag Teideal IV den Chomhaontú Comhlachais, ar teideal é a bhaineann le trádáil agus le cúrsaí trádála, agus tháinig sé i bhfeidhm an 1 Meán Fómhair 2017 tar éis do na Ballstáit uile é a dhaingniú.

(2)

Cuirtear in iúl sa Chomhaontú Comhlachais gur mian leis na Páirtithe sa Chomhaontú Comhlachais (na “Páirtithe”) an caidreamh a neartú agus a leathnú ar bhealach uaillmhianach agus nuálach, comhtháthú eacnamaíoch a éascú agus a bhaint amach de réir a chéile, agus é sin a dhéanamh i gcomhréir leis na cearta agus leis na hoibleagáidí is toradh ar bhallraíocht na bPáirtithe san Eagraíocht Dhomhanda Trádála.

(3)

Le hAirteagal 2 den Chomhaontú Comhlachais, bunaítear, i measc nithe eile, urraim do phrionsabail an daonlathais, do chearta an duine agus do shaoirsí bunúsacha chomh maith le meas ar phrionsabail na ceannasachta agus na sláine críche, dosháraitheacht teorainneacha agus neamhspleáchas a chur chun cinn mar bhunghnéithe den Chomhaontú Comhlachais.

(4)

Foráiltear le hAirteagal 25 den Chomhaontú Comhlachais go mbunófar limistéar saorthrádála de réir a chéile idir na Páirtithe i gcomhréir le hAirteagal XXIV den Chomhaontú Ginearálta um Tharaifí agus Trádáil 1994 (“CGTT 1994”). Chuige sin, foráiltear le hAirteagal 29 den Chomhaontú Comhlachais go gcuirfear deireadh de réir a chéile le dleachtanna custaim i gcomhréir leis na Sceidil a áirítear ann agus an fhéidearacht atá ann dlús a chur le raon feidhme an díothaithe sin agus é a leathnú. Foráiltear le hAirteagal 48 den Chomhaontú Comhlachais go ndéanfar leas an phobail a bhreithniú sula gcuirfear bearta frithdhumpála i bhfeidhm idir na Páirtithe.

(5)

Ó bhí 24 Feabhra 2022 ann, tá cogadh foghach na Rúise ar an Úcráin, ionsaí gan chúis gan údar, tar éis tionchar diúltach ollmhór a imirt ar chumas na hÚcráine trádáil a dhéanamh leis an gcuid eile den domhan, i ngeall ar scriosadh na hacmhainneachta táirgeachta agus toisc nach bhfuil fáil ar chuid shuntasach de na modhanna iompair ó tharla an rochtain ar an Muir Dhubh a bheith dúnta. Faoi chúinsí eisceachtúla den sórt sin agus chun tionchar diúltach eacnamaíoch chogadh foghachh na Rúise a mhaolú, tá gá le dlús a chur le forbairt caidrimh eacnamaíoch níos dlúithe idir an tAontas agus an Úcráin chun tacaíocht a thabhairt go tapa d’údaráis na hÚcráine agus do mhuintir na hÚcráine. Is gá agus is iomchuí, dá bhrí sin, sreabha trádála a spreagadh agus lamháltais a dheonú i bhfoirm bearta um léirscaoileadh trádála le haghaidh gach táirge i gcomhréir leis an luathú atá á dhéanamh ó thaobh deireadh a chur le dleachtanna custaim ar thrádáil idir an tAontas agus an Úcráin.

(6)

I gcomhréir le hAirteagal 21(3) den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE), áiritheoidh an tAontas comhchuibheas idir réimsí éagsúla dá ghníomhaíochta seachtraí. De bhun Airteagal 207(1) den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE), stiúrfar an comhbheartas tráchtála i gcomhthéacs phrionsabail agus chuspóirí ghníomhaíocht sheachtrach an Aontais.

(7)

Ba cheart gur mar seo a leanas a bheadh na bearta um léirscaoileadh trádála a bhunaítear leis an Rialachán seo: (i) dleachtanna allmhairiúcháin (“dleachtanna custaim tosaíochta”) a bhaint go hiomlán de tháirgí tionsclaíocha a allmhairítear ón Úcráin; (ii) cur i bhfeidhm chóras an phraghais iontrála maidir le torthaí agus glasraí a chur ar fionraí; (iii) na cuótaí ráta taraife a chur ar fionraí agus dleachtanna allmhairiúcháin a bhaint go hiomlán; (iv) de mhaolú ar Airteagal 14(1), fomhír 1, de Rialachán (AE) 2016/1036 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4), dleachtanna frithdhumpála ar allmhairí de thionscnamh na hÚcráine arna ndéanamh le linn chur i bhfeidhm an Rialacháin, níor cheart iad a bhailiú tráth ar bith, lena n-áirítear tar éis don Rialachán seo dul in éag; agus (v) cur i bhfeidhm Rialachán (AE) 2015/478 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5) a chur ar fionraí go sealadach. Trí na bearta sin, cuirfidh an tAontas, i ndáiríre, tacaíocht iomchuí eacnamaíoch agus airgeadais ar fáil ar bhonn sealadach chun leas na hÚcráine agus na n-oibreoirí eacnamaíocha lena mbaineann.

(8)

Chun calaois a chosc, na socruithe fabhracha a bhunaítear leis an Rialachán seo, ba cheart iad a bheith faoi réir an choinníll go mbeidh na coinníollacha ábhartha uile chun socair a fháil faoin gComhaontú Comhlachais comhlíonta ag an Úcráin, lena n-áirítear na rialacha maidir le tionscnamh na dtáirgí lena mbaineann agus na nósanna imeachta a bhaineann leis sin, agus ina theannta sin, ba cheart iad a bheith faoi réir dhlúthchomhair na hÚcráine leis an Aontas ó thaobh riaracháin de, dá bhforáiltear sa Chomhaontú Comhlachais.

(9)

Ba cheart don Úcráin staonadh ó aon dleacht nó muirear nua a mbeadh a choibhéis d’éifeacht acu agus ó aon srian cainníochtúil nó beart nua a mbeadh a choibhéis d’éifeacht acu a thabhairt isteach, ó mhéadú a dhéanamh ar dhleachtanna nó ar mhuirir atá ann cheana nó ó aon srian eile ar thrádáil leis an Aontas a thabhairt isteach, ach amháin má tá údar soiléir leis sin i gcomhthéacs an chogaidh. I gcás nach gcomhlíonann an Úcráin aon cheann de na coinníollacha sin, ba cheart a chumhachtú don Choimisiún na socruithe fabhracha uile a bunaíodh leis an Rialachán seo, nó cuid díobh, a chur ar fionraí ar bhonn sealadach.

(10)

Foráiltear le hAirteagal 2 den Chomhaontú Comhlachais gur bunghnéithe den Chomhaontú Comhlachais, i measc nithe eile, prionsabail an daonlathais, cearta an duine agus saoirsí bunúsacha a urramú chomh maith le dul i ngleic le leathadh na n-arm ollscriosta, ábhair ghaolmhara agus modhanna seachadta na n-arm sin. Ina theannta sin, luaitear in Airteagal 3 den Chomhaontú Comhlachais an smacht reachta, an dea-rialachas, an comhrac i gcoinne na héillitheachta agus an comhrac i gcoinne na gcineálacha éagsúla coireachta eagraithe trasnáisiúnta agus sceimhlitheoireachta, agus cur chun cinn na forbartha inbhuanaithe agus an iltaobhachais éifeachtaigh, ar rudaí iad atá ríthábhachtach ó thaobh an caidreamh idir na Páirtithe a fheabhsú. Is iomchuí an fhéidearthacht a thabhairt isteach na socruithe fabhracha a bhunaítear leis an Rialachán seo a chur ar fionraí go sealadach mura n-urramaíonn an Úcráin prionsabail ghinearálta an Chomhaontaithe Comhlachais, mar a tharlaíonn faoi chomhaontuithe comhlachais eile arna dtabhairt i gcrích ag an Aontas.

(11)

Chun coinníollacha aonfhoirmeacha a áirithiú maidir le cur chun feidhme an Rialacháin seo, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún na socruithe fabhracha a chur ar fionraí go sealadach agus bearta ceartaitheacha a thabhairt isteach, amhail dá dtagraítear in Airteagail 3 agus 4 den Rialachán seo, i gcás ina mbeadh tionchar tromchúiseach ar tháirgeoirí an Aontais a tháirgeann táirgí comhchosúla nó táirgí atá in iomaíocht dhíreach leo i ngeall ar allmhairí a thagann faoi raon feidhme an Rialacháin seo. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6).

(12)

Faoi réir imscrúdú déanta ag an gCoimisiún, na dleachtanna custaim a bheadh infheidhme faoin gComhaontú Comhlachais murach an Rialachán seo, is gá foráil a dhéanamh ionas gur féidir na dleachtanna sin a thabhairt isteach arís, i gcás allmhairí aon táirge a thagann faoi raon feidhme an Rialacháin seo ar cúis iad, nó a d’fhéadfadh a bheith ina gcúis, le deacrachtaí móra do tháirgeoirí an Aontais a tháirgeann táirgí comhchosúla nó táirgí atá in iomaíocht dhíreach leo san Aontas Eorpach.

(13)

Ba cheart measúnú mionsonraithe ar chur chun feidhme na mbeart um léirscaoileadh trádála a bhunaítear leis an Rialachán seo a chuimsiú sa tuarascáil bhliantúil ón gCoimisiún ar chur chun feidhme an Limistéir Dhomhain Chuimsithigh Saorthrádála, rud atá ina dhlúthchuid den Chomhaontú Comhlachais.

(14)

I bhfianaise na práinne atá leis an ábhar a bhaineann leis an staid arb é cogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine is cúis leis, meastar gurb iomchuí an eisceacht ar an tréimhse 8 seachtaine dá bhforáiltear in Airteagal 4 de Phrótacal Uimh. 1 maidir le ról na bparlaimintí náisiúnta san Aontas Eorpach, atá i gceangal le CAE, le CFAE agus leis an gConradh ag bunú an Chomhphobail Eorpaigh do Fhuinneamh Adamhach, a agairt.

(15)

I bhfianaise na staide éigeandála san Úcráin, ba cheart foráil a dhéanamh leis an Rialachán seo maidir le foráil idirthréimhseach iomchuí agus ba cheart dó teacht i bhfeidhm an lá tar éis a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh,

(a)

comhlíonadh na rialacha maidir le tionscnamh na dtáirgí agus na nósanna imeachta a bhaineann leo dá bhforáiltear sa Chomhaontú Comhlachais;

(b)

staonadh na hÚcráine ó aon dleacht nó muirear nua a mbeadh a choibhéis d’éifeacht acu nó ó aon srian cainníochtúil nó beart nua a mbeadh a choibhéis d’éifeacht acu a thabhairt isteach i gcás allmhairí de thionscnamh an Aontais, ó mhéadú a dhéanamh ar dhleachtanna nó muirir atá ann cheana agus ó shrian d’aon saghas eile a thabhairt isteach, lena n-áirítear bearta riaracháin inmheánacha atá idirdhealaitheach, ach amháin má tá údar soiléir leis i gcomhthéacs an chogaidh; agus

(c)

urraim na hÚcráine do phrionsabail an daonlathais, do chearta an duine agus do shaoirsí bunúsacha agus urraim do phrionsabal an smachta reachta chomh maith le hiarrachtaí leanúnacha, marthanacha i ndáil leis an gcomhrac i gcoinne na héillitheachta agus gníomhaíochtaí neamhdhleathacha dá bhforáiltear in Airteagail 2, 3 agus 22 den Chomhaontú Comhlachais.