(1)

Le Rialachán (CE) Uimh. 1831/2003 foráiltear maidir le húdarú breiseán lena n-úsáid i gcothú ainmhithe agus maidir leis an bhforas agus na nósanna imeachta i leith an t-údarú sin a dheonú. Le hAirteagal 10(2) den Rialachán sin foráiltear maidir le hathmheastóireacht ar bhreiseáin a údaraítear de bhun Threoir 70/524/CEE ón gComhairle (2).

(2)

Rinneadh an tsubstaint tintiúr ceadharlaigh ó Gentiana lutea L. a údarú gan teorainn ama, i gcomhréir le Treoir 70/524/CEE, mar bhreiseán beathaithe le haghaidh gach speicis ainmhíoch. Cuireadh an tsubstaint sin isteach i gClár na mBreiseán Beathaithe ina dhiaidh sin mar tháirge a bhí ann cheana, i gcomhréir le hAirteagal 10(1), pointe (b), de Rialachán (CE) Uimh. 1831/2003.

(3)

I gcomhréir le hAirteagal 10(2) de Rialachán (CE) Uimh. 1831/2003 i gcomhar le hAirteagal 7 de, cuireadh isteach iarratas chun tintiúr ceadharlaigh ó Gentiana lutea L. mar bhreiseán beathaithe le haghaidh gach speicis ainmhíoch. D’iarr an t-iarratasóir go n-aicmeofaí an breiseán sa chatagóir breiseán ‘breiseáin chéadfacha’ agus san fheidhmghrúpa ‘comhdhúile blaistithe’. Bhí na sonraí agus na doiciméid a cheanglaítear faoi Airteagal 7(3) de Rialachán (CE) Uimh. 1831/2003 ag gabháil leis an iarratas.

(4)

D’iarr an t-iarratasóir go n-údarófaí an breiseán lena n-úsáid in uisce óil freisin. Mar sin féin, le Rialachán (CE) Uimh. 1831/2003 ní cheadaítear ‘comhdhúile blaistithe’ a údarú lena n-úsáid in uisce óil. Dá bhrí sin, níor cheart úsáid an bhreiseáin sin in uisce óil a cheadú.

(5)

Sna tuairimí ón Údarás Eorpach um Shábháilteacht Bia (‘an tÚdarás’) an 18 Márta 2021 (3) agus an 1 Feabhra 2023 (4), tháinig sé ar an gconclúid go bhfuil tintiúr ceadharlaigh ó Gentiana lutea L. sábháilte d’ainmhithe gearrshaolacha, i.e., speicis ainmhithe lena ramhrú, do thomhaltóirí agus don chomhshaol, faoi na coinníollacha úsáide atá beartaithe. Luaigh sé nach bhféadfaí teacht ar chonclúidí maidir le hainmhithe fadsaolacha agus ainmhithe atáirgthe in éagmais sonraí maidir le géineatocsaineacht in vivo na xantón (geintisin agus isigeintisin) agus gheintipiocróisíde. Thairis sin, níorbh fhéidir leis an Údarás teacht ar chonclúid maidir le hacmhainneacht an bhreiseáin a bheith ina ghreannaitheoir deirmeach/súl nó ina íogróir craicinn, in éagmais sonraí. Thug sé dá aire freisin nach féidir nochtadh úsáideoirí gan chosaint do na géineatocsainí féideartha xantóin (geintisin agus isigeintisin) agus geintipiocróisíd a chur as an áireamh agus, dá bhrí sin, chun an riosca a laghdú, ba cheart nochtadh na n-úsáideoirí a íoslaghdú. Thairis sin, tháinig an tÚdarás ar an gconclúid, ós rud é go bhfuil tintiúr ceadharlaigh ó Gentiana lutea L. aitheanta mar bhlastán bia agus ós rud é go mbeadh an fheidhm chéanna aige i mbeatha, go bunúsach, is atá aige i mbia, nach bhfuil gá le haon léiriú éifeachtúlachta breise. D’fhíoraigh sé freisin an tuarascáil ar an modh a úsáidtear chun anailís a dhéanamh ar na breiseáin bheathaithe i mbeatha arna cur isteach ag an tSaotharlann Tagartha a bunaíodh le Rialachán (CE) Uimh. 1831/2003.

(6)

Ina dhiaidh sin, tharraing an t-iarratasóir siar an t-iarratas ar údarú tintiúr ceadharlaigh ó Gentiana Lutea L. maidir le gach speiceas agus catagóir ainmhíoch ach amháin: speicis ainmhithe lena ramhrú (seachas each-ainmhithe) agus salmainidí agus mionéisc eite seachas stoc goir.

(7)

I bhfianaise an mhéid thuas, measann an Coimisiún go gcomhlíonann tintiúr ceadharlaigh ó Gentiana lutea L. na coinníollacha dá bhforáiltear in Airteagal 5 de Rialachán (CE) Uimh. 1831/2003, a mhéid a bhaineann le speicis ainmhithe lena ramhrú (seachas each-ainmhithe), salmainidí agus éisc eite seachas stoc goir, agus ar choinníoll go háirithe nach n-úsáidtear an breiseán in éineacht le breiseáin eile ina bhfuil geintisin, isigeintisin agus geintipiocróisíd. Dá réir sin, ba cheart úsáid na substainte sin a údarú. Ina theannta sin, measann an Coimisiún gur cheart bearta cosanta iomchuí a dhéanamh chun éifeachtaí díobhálacha ar shláinte úsáideoirí an bhreiseáin a chosc.

(8)

Le hAirteagal 10(5) de Rialachán (CE) Uimh. 1831/2003, forchuirtear oibleagáid ar an gCoimisiún Rialachán a ghlacadh lena gceanglaítear go dtarraingeofaí siar ón margadh breiseáin bheathaithe nár cuireadh iarratais isteach ina leith mar a cheanglaítear le hAirteagal 10(2) de Rialachán (CE) Uimh. 1831/2003 roimh an spriocdháta dá bhforáiltear san fhoráil sin. Ar an gcaoi chéanna, ba cheart Rialachán a ghlacadh a bhainfeadh le breiseáin bheathaithe ar cuireadh iarratas isteach ina leith ach ar tarraingíodh siar ina dhiaidh sin é.

(9)

I gcás breiseáin bheathaithe ar tarraingíodh iarratas siar ina leith i gcás speicis nó catagóirí ainmhíocha áirithe amháin, níor cheart baint a bheith ag an tarraingt siar ón margadh ach leis na speicis nó catagóirí ainmhíocha sin.

(10)

Dá bhrí sin, ba cheart tintiúr ceadharlaigh ó Gentiana lutea L. a tharraingt siar ón margadh a mhéid a bhaineann leis na speicis agus catagóirí ainmhíocha nach bhfuil faoi réir an údaraithe a dheonaítear leis an Rialachán seo.

(11)

A mhéid a údaraítear tintiúr ceadharlaigh ó Gentiana lutea L. mar bhreiseán beathaithe leis an Rialachán seo, ní gá, mar gheall ar chúiseanna sábháilteachta, modhnuithe ar choinníollacha údaraithe na substainte sin a chur i bhfeidhm láithreach maidir leis na speicis agus catagóirí ainmhíocha a chumhdaítear leis an údarú a dheonaítear leis an Rialachán seo. Dá bhrí sin, is iomchuí idirthréimhse a sholáthar do na páirtithe leasmhara ionas gur féidir leo iad féin a ullmhú chun na ceanglais nua a eascraíonn as athnuachan an údaraithe a chomhlíonadh.

(12)

Ina theannta sin agus a mhéid a dhéantar an breiseán beatha a tharraingt siar ón margadh, maidir leis na stoic atá ann cheana den bhreiseán, de na réamh-mheascáin, de na hábhair bheatha agus den bheatha chumaisc a táirgeadh leis an mbreiseán sin, is iomchuí freisin idirthréimhse a cheadú ina bhféadfaí na stoic sin a ídiú freisin i ndáil leis na speicis agus catagóirí ainmhíocha nach gcumhdaítear leis an údarú a dheonaítear leis an Rialachán seo, ionas go mbeidh páirtithe leasmhara in ann oiriúnú don oibleagáid na táirgí sin a tharraingt siar ón margadh.

(13)

Tá na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir leis an tuairim ón mBuanchoiste um Plandaí, Ainmhithe, Bia agus Beatha,