Gníomhartha tarmligthe

Faoi Airteagal 290 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh, féadfaidh reachtóir an Aontais Eorpaigh (AE) cumhachtaí a thabhairt — don Choimisiún — trí rialacha sonracha a inscríobhtar i ngníomh reachtach (an “bunghníomh”) chun “gníomhartha tarmligthe” a ghlacadh. Is gníomhartha neamhreachtacha iad gníomhartha tarmligthe arna nglacadh ag an gCoimisiún Eorpach a úsáidtear chun gnéithe neamhriachtanacha na reachtaíochta a leasú nó a fhorlíonadh.

Tá cumhachtaí an Choimisiúin chun glacadh le gníomhartha tarmligthe faoi réir ag coinníollacha dochta:

• ní mór cuspóirí, ábhar, raon feidhme agus fad tharmligean na cumhachta a shainiú leis an mbunghníomh;
• ní fhéadfar gnéithe riachtanacha an bhunghnímh a athrú leis an ngníomh tarmligthe féin — a glacadh ar bhonn an tarmligin sin;
• ní fhéadfar gníomhartha tarmligthe a chur i bhfeidhm ach ar bhonn ginearálta (i.e. ní fhéadfar aghaidh a thabhairt ar chásanna aonair leo).

Téann an Coimisiún i gcomhairle le saineolaithe ó Bhallstáit AE sula nglacfaidh sé gníomhartha tarmligthe. Lena chois sin, féadfaidh Parlaimint na hEorpa nó Comhairle an Aontais Eorpaigh tarmligean na cumhachta don Choimisiún a chúlghairm. Sa bhreis air sin, ní féidir gníomh tarmligthe arna ghlacadh ag an gCoimisiún teacht i bhfeidhm ach amháin mura ndéanann an Chomhairle nó an Pharlaimint aon agóid ina choinne, laistigh den spriocdháta arna leagan síos sa ghníomh bunúsach, arb é sin dhá mhí de ghnáth.

Baintear úsáid as gníomhartha tarmligthe, de ghnáth, nuair nach mór gníomhartha — a nIarscríbhinní san áireamh — a oiriúnú (go rialta) chun dul chun cinn teicniúil agus eolaíochta a thabhairt san áireamh.

FÉACH FREISIN

• Comhairle an Aontais Eorpaigh
• An Coimisiún Eorpach
• Parlaimint na hEorpa
• Céimiúlacht chaighdeáin an Aontais Eorpaigh (AE)
• Gníomhartha cur chun feidhme
• Gníomhartha reachtacha
• Ballstáit
• Gníomhartha neamhreachtacha
• Conarthaí
• Reachtaíocht thánaisteach an Aontais Eorpaigh (achoimre)
• Conradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (achoimre).