(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

(10)

(11)

(12)

(13)

(14)

1.

beartais agus straitéisí rothaíochta a fhorbairt, a ghlacadh agus a neartú ar gach leibhéal ábhartha rialachais;

2.

bearta riachtanacha a dhéanamh chun na beartais agus na straitéisí rothaíochta sin a chur chun feidhme chomh tapa agus is féidir;

3.

tús áite a thabhairt do bhearta a chuireann an rothaíocht san áireamh i bpleanáil soghluaisteachta inbhuanaithe i limistéir uirbeacha agus fho-uirbeacha, agus i gceantair thuaithe, i gcás inarb ábhartha;

4.

cuideachtaí, eagraíochtaí agus institiúidí a spreagadh chun an rothaíocht a chur chun cinn trí scéimeanna bainistíochta soghluaisteachta, mar shampla, dreasachtaí rothaíochta chun na hoibre, soláthar (r-)rothair de chuid na cuideachta, páirceáil agus saoráidí leordhóthanacha rothaíochta, agus úsáid seirbhísí seachadta rotharbhunaithe;

5.

an rothaíocht a chur chun cinn mar bhealach sláintiúil iompair nó áineasa, trí fheasacht a ardú, feachtais abhcóideachta, fothú acmhainneachta agus oiliúint a chur ar ghairmithe, lena n-áirítear ag fóraim ábhartha idirnáisiúnta.

6.

úsáid na rothaíochta a mhéadú chun cuimsiú sóisialta a chur chun cinn trí aird ar leith a thabhairt ar riachtanais na mban, na leanaí, na ndaoine scothaosta agus na ngrúpaí leochaileacha agus imeallaithe;

7.

bearta a dhéanamh chun rochtain níos fearr ar an rothaíocht a chumasú do dhaoine faoi mhíchumas nó do dhaoine a bhfuil a gcuid soghluaisteachta laghdaithe;

8.

bearta a dhéanamh chun borradh a chur faoi shoghluaisteacht ghníomhach daoine scothaosta agus, ar an gcaoi sin, cur le haosú gníomhach;

9.

oiliúint rothaíochta spriocdhírithe a chur ar fáil go háirithe do leanaí agus do ghrúpaí leochaileacha agus imeallaithe;

10.

bearta a mholadh chun inacmhainneacht na rothaíochta a mhéadú (10).

11.

bonneagar rothaíochta sábháilte agus comhleanúnach a mhéadú go suntasach ar fud na hEorpa;

12.

treoir ón Aontas a fhorbairt agus a úsáid maidir le caighdeáin do cheanglais cháilíochta i ndáil le húsáideoirí soghonta bóithre, lena n-áirítear rothaithe, faoi Threoir (AE) 2019/1936 maidir le sábháilteacht an bhonneagair bóthair a bhainistiú (11);

13.

leibhéil sábháilteachta a mhéadú trí spás leordhóthanach a thabhairt do rothaithe agus d’úsáideoirí soghonta eile bóithre, go háirithe trí na conairí rothaíochta a scaradh go fisiciúil ó mhótarthrácht i gcás inarb ábhartha, nó trí luasanna sábháilte i dtrácht measctha a áirithiú;

14.

oibriú i dtreo líonra comhtháite rothaíochta a chruthú i gcathracha agus feabhas a chur ar an nascacht idir ceantair fho-uirbeacha agus thuaithe agus lárionaid chathrach, lena n-áirítear mórbhealaí rothaíochta;

15.

a áirithiú go soláthrófar spásanna páirceála do rothair atá sábháilte agus slán i gceantair uirbeacha agus thuaithe, lena n-áirítear ag stáisiúin iarnróid agus bus agus moil shoghluaisteachta;

16.

úsáid pointí luchtaithe do r-rothair a chur chun cinn i bpleanáil uirbeach agus i spásanna páirceála rothar laistigh agus lasmuigh d’fhoirgnimh.

17.

tacaíocht theicniúil, cistiú agus maoiniú a chur ar fáil chun cabhrú le straitéisí rothaíochta agus infheistíochtaí a bhaineann leis an rothaíocht a fhorbairt agus a chur chun feidhme, lena n-áirítear trí ionstraimí ábhartha an Aontais agus faoi na coinníollacha a leagtar amach iontu;

18.

an rothaíocht a léiriú in infheistíochtaí ar gach leibhéal rialachais (12).

19.

oibriú i dtreo na ngealltanas a leagtar amach i nDearbhú Vaileite (13) a chomhlíonadh, eadhon an sprioc chun líon na ngortuithe tromchúiseacha san Aontas a laghdú faoina leath faoi 2030 ó bhonnlíne 2020 agus úsáid á baint as an sainmhíniú i nDearbhú Vaileite, agus faoi chuimsiú straitéis fhoriomlán um shábháilteacht ar bhóithre don tréimhse sin (Creat Beartais an Choimisiúin um Shábháilteacht ar Bhóithre 2021-2030 (14), lena n-athdhearbhaítear an sprioc uaillmhianach fhadtéarmach chun deireadh a chur le básanna ar bhóithre faoi 2050, agus straitéisí agus pleananna gníomhaíochta náisiúnta um shábháilteacht ar bhóithre);

20.

forfheidhmiú rialacha agus reachtaíochta maidir le sábháilteacht ar bhóithre a fheabhsú chun cómhaireachtáil modhanna éagsúla iompair a áirithiú, agus béim á leagan ar rothaithe agus úsáideoirí soghonta eile bóithre a chosaint;

21.

a áirithiú go bhfuil na rialacha maidir leis na ceanglais sábháilteachta is infheidhme maidir le r-rothair substaintiúil, agus a n-úsáid a chur chun cinn;

22.

feabhas a chur ar an tslándáil ag spásanna páirceála poiblí do rothair (lena n-áirítear comhroinnt rothar agus moil ilmhódacha), agus iarrachtaí a mhéadú chun dul i ngleic le saincheist na gadaíochta rothar;

23.

oiliúint rothaíochta a neartú — lena n-áirítear páistí agus daoine óga a mhúineadh conas rothaíocht a dhéanamh — agus feachtais ardaithe feasachta maidir le sábháilteacht ar bhóithre, go háirithe maidir leis na rioscaí is mó do rothaithe, agus tacú le húsáid shábháilte rothar agus r-rothar, chomh maith le haghaidh a thabhairt ar an bhfeasacht ar shábháilteacht úsáideoirí soghonta bóithre le linn oiliúint tiománaithe.

24.

dálaí a chruthú chun táirgeadh Eorpach raon leathan rothar a mhéadú (lena n-áirítear r-rothair agus rothair do dhaoine faoi mhíchumas) agus a gcomhpháirteanna, lena n-áirítear rochtain ar ábhair, ar threalamh agus cothroime iomaíochta domhanda a choinneáil ar bun trí ionstraimí cosanta trádála an Aontais atá ann cheana;

25.

tacú le hearnáil na seirbhíse rothar, lena n-áirítear eintitis an gheilleagair shóisialta agus úsáid chiorclach rothar (athúsáid, deisiú agus cíos);

26.

dálaí fabhracha a chruthú chun poist ar ardchaighdeán agus moil rothaíochta a spreagadh, lena n-áirítear sa turasóireacht rothaíochta, chun líon na bpost ar ardchaighdeán a bhaineann leis an rothaíocht a mhéadú go suntasach, tacú le FBManna agus borradh a chur faoi scileanna agus gairmoiliúint ábhartha;

27.

an earnáil a dhéanamh níos tarraingtí agus aistrithe tábhachtacha ó phost go post ó thionscail ábhartha eile a chumasú;

28.

tionscal rothaíochta na hEorpa a aithint mar chomhpháirtí sa chóras soghluaisteachta chun athléimneacht, inbhuanaitheacht, ciorclaíocht agus digitiú a neartú in earnáil na rothaíochta;

29.

tacú le tionscail seirbhíse rothaíochta, mar shampla, comhroinnt rothar agus lóistíocht rothaíochta, go háirithe i gcathracha, lena n-áirítear trí chomhtháthú lóistíochta rothaíochta sa chóras lóistíochta a neartú.

30.

réitigh ilmhódacha a chur chun cinn agus a chur chun feidhme i gceantair uirbeacha, fho-uirbeacha agus thuaithe, chomh maith le turais chianaistir, trí níos mó sineirgí a chruthú idir an rothaíocht agus modhanna eile iompair, mar shampla, níos mó rothar a iompar ar bhusanna agus ar thraenacha, agus limistéir pháirceála níos sábháilte agus slána a sholáthar do rothair ag stáisiúin agus moil shoghluaisteachta;

31.

tacú le scéimeanna comhroinnte rothar mar réiteach ar rochtain na chéad mhíle agus an mhíle dheireanaigh ar sheirbhísí iompair phoiblí;

32.

dálaí fabhracha a chruthú chun tacú leis an rothaíocht mar mhodh inbhuanaithe áineasa agus turasóireachta.

33.

faireachán a dhéanamh ar chur chun feidhme ár ngealltanas;

34.

tomhas leanúnach ar an dul chun cinn maidir le húsáid na rothaíochta san Aontas a chumasú trí bhonnlíne uile-Aontais a bhunú, lena n-áirítear fad, dlús líonra, cáilíocht agus inrochtaineacht an bhonneagair rothaíochta agus seirbhísí do roinnt cineálacha úsáideoirí, sciar na rothaíochta i ngníomhaíocht iomlán iompair agus soghluaisteachta, agus líon na ngortuithe tromchúiseacha agus na mbásanna i measc rothaithe;

35.

táscairí comhchuibhithe a bhaineann leis an rothaíocht a fhorbairt le haghaidh nóid uirbeacha an Ghréasáin Thras-Eorpaigh Iompair (TEN-T);

36.

staidreamh a fhorbairt maidir leis an rothaíocht agus a bonneagar ar an leibhéal áitiúil, ar an leibhéal náisiúnta agus ar leibhéal an Aontais, lena n-áirítear comhar idir na Ballstáit agus Eurostat chun sonraí rothaíochta a bhailiú.