15.3.2014   

GA

Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh

77

(1)

Ba cheart don Aontas caidreamh a fhorbairt agus comhpháirtíochtaí a thógáil le tríú tíortha. Is éard atá sa Rialachán seo ionstraim nua chomhlántach lena gcuirtear tacaíocht dhíreach ar fáil do bheartais sheachtracha an Aontais Eorpaigh, lena leathnaítear amach comhpháirtíochtaí comhair agus idirphlé beartais chuig réimsí agus chuig ábhair taobh amuigh den chomhar um fhorbairt. Cuireann sé leis an taithí a fuarthas le tíortha tionsclaithe agus le tíortha ardioncaim agus le críocha faoi Rialachán (CE) Uimh. 1934/2006 ón gComhairle (3).

(2)

Tá raon feidhme an chomhair de bhun na na gclár geografach le tíortha, críocha agus réigiúin i mbéal forbartha faoin ionstraim maoinithe maidir le comhar um fhorbairt a bunaíodh le Rialachán (CE) Uimh. 1905/2006 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4) beagnach go hiomlán teoranta do bhearta airgeadais atá ceaptha d'fhonn na critéir le haghaidh cúnaimh oifigiúil forbartha (COF) a chomhlíonadh, ar chritéir iad a bhunaigh an Coiste Cúnaimh Forbartha den Eagraíocht um Chomhar agus Forbairt Eacnamaíochta (CCF-ECFE).

(3)

Le deich mbliana anuas, agus ar bhonn seasta, neartaigh an tAontas a chaidreamh déthaobhach le raon leathan de thíortha agus de chríocha tionsclaithe agus tíortha agus críocha eile ardioncaim nó meánioncaim ar fud réigiúin dhifriúla an domhain.

(4)

Teastaíonn ón Aontas ionstraim airgeadais don bheartas eachtrach a bhfuil raon feidhme domhanda aici lena gceadaítear maoiniú na mbeart nach mbeadh incháilithe, b'fhéidir, mar chúnamh forbartha oifigiúil ach atá ríthábhachtach maidir le treisiú agus le comhdhlúthú chaidreamhan Aontais leis na tríú tíortha lena mbaineann, go háirithe trí idirphlé beartais agus trí chomhpháirtíochtaí a fhorbairt. Leis an ionstraim nua sin, atá nuálach ó thaobh raon feidhme agus cuspóirí de, ba cheart go gcruthófaí timpeallacht dhearfach i gcomhair caidrimh neartaithe idir an tAontas agus tríú tíortha ábhartha agus go gcuirfí príomhleasanna an Aontais chun cinn.

(5)

Tá sé chun leasa an Aontais a chaidreamh agus a idirphlé a neartú le tíortha a bhfuil leas straitéiseach ag an Aontas naisc a chothú leo, go háirithe i leith tíortha forbartha agus tíortha i mbéal forbartha a bhfuil ról tábhachtach méadaithe acu i gcúrsaí domhanda, lena n-áirítear i rialachas domhanda, i mbeartas eachtrach, sa gheilleagar idirnáisiúnta, i bhfóraim agus comhlachtaí iltaobhacha, amhail an G8 agus an G20, agus i ndul i ngleic le dúshláin ar cúraimí domhanda iad.

(6)

Is gá don Aontas comhpháirtíochtaí cuimsitheacha a fhorbairt le gníomhaithe nua ar an leibhéal idirnáisiúnta d'fhonn ord idirnáisiúnta seasmhach cuimsitheach a chur chun cinn, earraí poiblí domhanda coiteanna a shaothrú, príomhleasanna an Aontais a chothú agus eolas an Aontais a mhéadú sna tíortha sin.

(7)

Is gá go mbeadh raon feidhme domhanda ag an Rialachán seo, lena mbeifear in ann tacú le bearta comhair, i gcás inarb iomchuí, chun bheith mar bhonn agus taca le caidreamh le haon tír ina bhfuil leasanna straitéiseacha ag an Aontas, i gcomhréir le cuspóirí an Rialacháin seo.

(8)

Tá sé chun leas an Aontais leanúint leis an idirphlé agus leis an gcomhar a chur chun cinn le tíortha nach bhfuil incháilithe a thuilleadh i gcomhair clár déthaobhach faoin Ionstraim Maoinithe le haghaidh Comhair um Fhorbairt a bunaíoadh le Rialachán (AE) Uimh. 233/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (5) (an “Ionstraim Maoinithe le haghaidh Comhair um Fhorbairt”).

(9)

Thairis sin, is chun leas an Aontais é institiúidí cuimsitheacha domhanda a bheith ann a bheidh bunaithe ar iltaobhachas éifeachtach.

(10)

Faoin Rialachán seo, ba cheart don Aontas tacú le cur chun feidhme na gné seachtraí den straitéis a leag an Coimisiún amach sa teachtaireacht uaidh an 3 Márta, dar teideal “Eoraip 2020 — Straitéis maidir le fás cliste, inbhuanaithe agus cuimsitheach” (“Eoraip 2020”), lena dtugtar le chéile trí cholún: colún eacnamaíoch, colún sóisialta agus colún an chomhshaoil. Go háirithe, ba cheart go dtacófaí leis an Rialachán seo le cuspóirí a bhaineann le saincheisteanna domhanda amhail an t-athrú aeráide, an tslándáil fuinnimh, éifeachtúlacht acmhainní, an trasdul go geilleagar níos glaise, eolaíocht, nuáil agus iomaíochas, soghluaisteacht, trádáil agus infheistíocht, comhpháirtíochtaí eacnamaíocha, comhar gnólachta, fostaíochta agus rialála le tríú tíortha, agus rochtain níos fearr ar mhargaí do chuideachtaí ón Aontas lena n-áirítear idirnáisiúnú fiontar beag agus meánmhéide (FBManna). Ba cheart go gcuirfí chun cinn leis an Rialachán freisin taidhleoireacht phoiblí, comhar i gcúrsaí oideachais agus acadúla agus gníomhaíochtaí for-rochtana.

(11)

Aithnítear, go háirithe, go bhfuil an comhrac i gcoinne an athraithe aeráide ar cheann de na dúshláin mhóra dhomhanda atá os comhair an Aontais agus ag an bpobal idirnáisiúnta i gcoitinne. Is réimse é an t-athrú aeráide ina bhfuil gá práinneach le gníomhaíocht idirnáisiúnta agus ina mbeidh gá le comhar le tíortha comhpháirtithe d'fhonn cuspóirí an Aontais a bhaint amach. Ba cheart don Aontas cur lena iarrachtaí chun comhthoil dhomhanda a chur chun cinn ina leith sin. I gcomhréir leis an Teachtaireacht ón gCoimisiún an 29 Meitheamh 2011, dar teideal “Buiséad don Eoraip 2020” a iarrann ar an Aontas an chuid sin dá bhuiséad a bhaineann leis an aeráid a mhéadú go 20 % ar a laghad, ba cheart go rannchuideofaí leis an Rialachán seo le baint amach na sprice sin.

(12)

Maidir le dúshláin thrasnáisiúnta, amhail díghrádú comhshaoil agus rochtain ar amhábhair agus ar thearc-chré mar aon lena n-úsáid inbhuanaithe, tá gá le cur chuige cuimsitheach atá bunaithe ar rialacha.

(13)

Tá an tAontas tiomanta do chuidiú leis na spriocanna bithéagsúlachta domhanda 2020 a bhaint amach agus tá sé tiomanta freisin don Straitéis ghaolmhar maidir le húsáid acmhainní.

(14)

Tá an tAontas tiomanta dá chaidreamh lena chomhpháirtithe ar fud an domhain chun caighdeán maith oibre a chur chun cinn do chách maraon le daingniú agus cur chun feidhme éifeachtach na gcaighdeán saothair a aithnítear go hidirnáisiúnta agus na gcomhaontuithe iltaobhacha comhshaoil.

(15)

Is leas straitéiseach tábhachtach don Aontas é borradh a chur faoin bhfás agus faoin bhfostaíocht trí thrádáil oscailte agus infheistíocht ar an leibhéal iltaobhach agus déthaobhach a chur chun cinn agus trí thacú le comhaontuithe trádála agus infheistíochta a bhfuil an tAontas ina pháirtí iontu a chaibidliú agus a chur chun feidhme. Faoin Rialachán seo, ba cheart don Aontas cuidiú le timpeallacht shlán a chruthú chun deiseanna trádála agus infheistíochta a mhéadú ar fud an domhain do chuideachtaí ón Aontas, go háirithe do FBManna, lena n-áirítear trí thacú le comhar rialála agus cóineasú rialála, trí chaighdeáin idirnáisiúnta a chur chun cinn, trí fheabhas a chur ar chosaint cearta maoine intleachtúla, agus trí bhacainní nach bhfuil údar leo ar rochtain ar an margadh a bhaint.

(16)

De bhun Airteagal 21 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE), tá gníomhaíocht an Aontais ar an leibhéal idirnáisiúnta le bheith bunaithe ar na prionsabail a spreag cruthú, forbairt agus méadú an Aontais féin, prionsabail a bhféachann sé lena gcur ar aghaidh sa domhan mór: an daonlathas, an smacht reachta, uilechoitinne agus dodhealaitheacht chearta an duine agus na saoirsí bunúsacha, an meas ar dhínit an duine, prionsabail an chomhionannais agus na dlúthpháirtíochta, agus meas ar phrionsabail Chairt na Náisiún Aontaithe agus ar phrionsabail an dlí idirnáisiúnta.

(17)

Ba cheart go saothródh an tAontas an úsáid is éifeachtaí a bhaint as na hacmhainní atá ar fáil d'fhonn an tionchar is fearr is féidir ar a ghníomhaíocht sheachtrach. Ba cheart an cuspóir sin a bhaint amach trí chomhtháthú agus trí chomhlántacht idir ionstraimí an Aontais i leith gníomhaíochta seachtrachí, chomh maith le trí shineirgí a chruthú idir an Rialachán seo, ionstraimí eile chun gníomhaíocht sheachtrach a mhaoiniú agus beartais eile de chuid an Aontais. Ba cheart a bheith i gceist leis an méid seo freisin go ndéanfaí athneartú frithpháirteach ar na cláir sin a cheaptar faoin ionstraim chun gníomhaíocht sheachtrach a mhaoiniú.

(18)

D'fhonn a áirithiú gur infheicthe a bheidh cúnamh ón Aontas i leith shaoránaigh na dtíortha is tairbhithe agus i leith shaoránaigh an Aontais, ba cheart go mbeadh, i gcás inarb iomchuí, cumarsáid spriocdhírithe agus faisnéis spriocdhírithe ann trí mhodhanna leordhóthanacha.

(19)

Chun cuspóirí an Rialacháin seo a bhaint amach, is gá cur chuige difreálaithe agus solúbtha a shaothrú le tíortha comhpháirtíochta tábhachtacha ar cur chuige é lena gcuirtear san áireamh comhthéacsanna eacnamaíocha, sóisialta agus polaitiúla na dtíortha sin chomh maith le leasanna sonracha an Aontais, a thosaíochtaí beartais agus a straitéisí, agus an cumas á choinneáil i gcomhthráth chun idirghabháil a dhéanamh áit ar bith ar domhan de réir mar is gá. Ba cheart don Aontas cur chuige cuimsitheach a chur i bhfeidhm i dtaca le beartas eachtrach lena n-áirítear beartais earnála an Aontais.

(20)

D'fhonn éifeacht a chur lena ghealltanas ar mhaithe lena leasanna a chur chun cinn agus a chosaint ina chaidreamh le tríú tíortha, ba cheart don Aontas a bheith in ann freagairt, ar bhealach solúbtha agus tráthúil, ar riachtanais atá ag teacht chun cinn nó ar riachtanais gan choinne trí bhearta speisialta a ghlacadh nach gcumhdaítear le cláir ilbhliantúla tháscacha.

(21)

Ba cheart go saothrófaí, nuair is féidir agus nuair is iomchuí, cuspóirí an Rialacháin seo i gcomhairle le comhpháirtithe agus geallsealbhóirí ábhartha, lena n-áirítear eagraíochtaí na sochaí sibhialta agus údaráis áitiúla, agus tábhacht a gcuid ról á gcur san áireamh.

(22)

Le gníomhaíocht sheachtrach an Aontais faoin Rialachán seo, ba cheart cur le torthaí soiléire (lena gcumhdófar aschur, torthaí agus tionchair) i dtíortha a bhainfidh tairbhe as cúnamh ón Aontas. Más iomchuí agus más indéanta, ba cheart faireachán agus measúnú a dhéanamh ar thorthaí ghníomhaíocht sheachtrach an Aontais agus ar éifeachtúlacht na hionstraime a bhunaítear leis an Rialachán seo ar bhonn táscairí atá réamhshainithe, soiléir, trédhearcach agus, nuair is iomchuí, a bhaineann go sonrach le tír ar leith agus atá intomhaiste, agus iad curtha in oiriúint do shonraíochtaí agus do chuspóirí na hionstraime seo.

(23)

Maidir le gníomhaíochtaí faoin Rialachán seo, ba cheart go dtabharfaidís aird chuí, i gcás inarb iomchuí, ar na Rúin agus ar na Moltaí ó Pharlaimint na hEorpa.

(24)

D'fhonn raon feidhme an Rialacháin seo a oiriúnú don chás atá ag athrú go tapa i dtríú tíortha, ba cheart an chumhacht a tharmligean chuig an gCoimisiún gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh i ndáil leis na tosaíochtaí a shainítear san Iarscríbhinn. Tá sé ríthábhachtach go rachaidh an Coimisiún i mbun comhairliúchán iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, comhairliúcháin le saineolaithe san áireamh. Ba cheart don Choimisiún a áirithiú, agus gníomhartha tarmligthe á n-ullmhú agus á dtarraingt suas aige, go ndéanfar na doiciméid ábhartha a tharchur go comhuaineach, go tráthúil agus go hiomchuí chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle.

(25)

Chun dálaí aonfhoirmeacha a áirithiú chun an Rialachán seo a chur chun feidhme, ba cheart cumhachtaí cur chun feidhme a thabhairt don Choimisiún. Ba cheart na cumhachtaí sin a fheidhmiú i gcomhréir le Rialachán (AE) Uimh. 182/2011 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6). I bhfianaise chineál na ngníomhartha cur chun feidhme sin, go háirithe an treo a bhfuil a mbeartas ag dul agus a n-impleachtaí airgeadais, ba cheart an nós imeachta scrúdúcháin a úsáid le haghaidh a nglactha, ach amháin i gcás beart teicniúil cur chun feidhme ar mhionscála airgeadais.

(26)

Leagtar síos rialacha coiteanna agus nósanna imeachta coiteanna maidir le cur chun feidhme ionstraimí an Aontais chun gníomhaíocht sheachtrach a mhaoniú i Rialachán (AE) Uimh. 236/2014 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7).

(27)

Leagtar síos leis an Rialachán seo, imchlúdach airgeadais don tréimhse iomlán ina gcuirtear an Rialacháin seo i bhfeidhm arb éard a bheidh ann an tsuim phríomhthagartha, de réir bhrí phointe 17 de Chomhaontú Idirinstitiúideach an 2 Nollaig 2013 idir Parlaimint na hEorpa, an Chomhairle agus an Coimisiún maidir leis an smacht buiséadach, le comhar i gcúrsaí buiséadacha agus le bainistíocht fhónta airgeadais (8), do Pharlaimint na hEorpa agus don Chomhairle le linn an nós imeachta bhuiséadaigh bhliantúil.

(28)

Bunaítear eagrúchán agus oibriú na Seirbhíse Eorpaí Gníomhaíochta Seachtraí i gCinneadh 2010/427/AE ón gComhairle (9)

(29)

Ó tharla nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí an Rialacháin seo, go háirithe Ionstraim um Chomhpháirtíocht le haghaidh comhair le tríú tíortha a bhunú, a bhaint amach go leordhóthanach agus gur fearr is féidir, de bharr a fairsinge, iad a bhaint amach ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta agus na comhréireachta mar a leagtar amach in Airteagal 5 CAE. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta, de réir mar a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a bhaint amach.

(30)

Is iomchuí tréimhse chur i bhfeidhm an Rialacháin seo a ailíniú le tréimhse chur i bhfeidhm Rialachán (AE, Euratom) Uimh. 1311/2013 ón gComhairle (10). Dá bhrí sin, ba cheart go mbeadh feidhm ag an Rialachán seo ón 1 Eanáir 2014 go dtí an 31 Nollaig 2020,

(a)

tacú le straitéisí déthaobhacha, réigiúnacha agus idir-réigiúnacha an Aontais i dtaca le comhpháirtíocht comhair, trí idirphlé maidir le beartas a chur chun cinn agus trí chur chuige comhchoiteann agus freagairtí comhchoiteanna a cheapadh ar dhúshláin atá ann don domhan uile. Déanfar an cuspóir sin a thomhas, inter alia, de réir an dul chun cinn a bheidh déanta ag tíortha tábhachtacha comhpháirtíochta sa chomhrac i gcoinne an athraithe aeráide nó tríd an dul chun cinn a bheidh déanta maidir le caighdeáin an Aontais i dtaca leis an gcomhshaol;

(b)

an ghné idirnáisiúnta de “Eoraip 2020” a chur chun feidhme. Déanfar an cuspóir sin a thomhas de réir líon na mbeartas agus na gcuspóirí ón straitéis “Eoraip 2020” a bheidh á nglacadh ag tíortha tábhachtacha comhpháirtíochta;

(c)

rochtain ar mhargaí tíortha comhpháirtíochta a fheabhsú agus deiseanna trádála, infheistíochta agus gnó a fheabhsú d'do chuideachtaí ón Aontas, agus bacainní ar rochtain ar an margadh agus ar infheistíocht a bhaint, trí bhíthin comhpháirtíochtaí eacnamaíocha agus trí chomhar gnó agus rialála. Déanfar an cuspóir sin a thomhas de réir sciar an Aontais i dtrádáil eachtrach le tíortha tábhachtacha comhpháirtíochta agus de réir sreafaí infheistíochta go tíortha comhpháirtíochta a ndírítear orthu le gníomhaíochtaí, le cláir agus le bearta faoin Rialachán seo;

(d)

tuiscint fhorleathan maidir leis an Aontas agus a infheicthe atá sé agus a ról ar an ardán domhanda a fheabhsú trí thaidhleoireacht phoiblí, trí theagmháil idir dhaoine, trí chomhar i gcursaí oideachais agus acadúla, meithle machnaimh agus trí ghníomhaíochtaí for-rochtana chun leasanna agus luachanna an Aontais a chur chun cinn. Féadfar an cuspóir sin a thomhas, inter alia, de réir suirbhéanna tuairimí nó meastóireachtaí.