(1)

Le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019 ón gCoimisiún (2) bunaítear, ar bhonn réamh-mheasúnú riosca, liosta plandaí, táirgí plandaí agus réad eile a mbaineann ardriosca leo.

(2)

Tar éis réamh-mheasúnú a dhéanamh, liostaíodh 34 ghéineas agus speiceas amháin de phlandaí le haghaidh plandú de thionscnamh tríú tíortha go sealadach san Iarscríbhinn a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019 mar phlandaí a mbaineann ardriosca leo. Ceann de na géinis liostaithe is ea Prunus L.

(3)

Le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1213 ón gCoimisiún (3) leagtar amach na bearta fíteashláintíochta maidir le plandaí áirithe, táirgí plandaí áirithe agus réada áirithe eile a thabhairt isteach i gcríoch an Aontais, ar ábhair iad a baineadh den Iarscríbhinn a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019, ach nach ndearnadh measúnú iomlán go fóill ar na rioscaí fíteashláintíochta a bhaineann leo. Is amhlaidh atá toisc nach n-áirítear go fóill sa liosta lotnaidí coraintín de chuid an Aontais i Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072 ón gCoimisiún (4) lotnaid amháin nó níos mó ná sin a bhfuil na plandaí sin mar óstaigh acu, ach d’fhéadfadh na lotnaidí sin na coinníollacha a chomhlíonadh chun go n-áireofaí iad tar éis measúnú riosca iomlán breise.

(4)

An 29 Eanáir 2020 chuir an Tuirc iarraidh faoi bhráid an Choimisiúin maidir leis na plandaí seo a leanas le haghaidh plandú a onnmhairiú chuig an Aontas: beangáin gan fréamhacha, suanacha, gan duilleoga Prunus persica, agus Prunus dulcis atá suas le 2 bhliain d’aois, plandaí fréamhloma, suanacha, gan duilleoga Prunus persica agus Prunus dulcis, le haghaidh plandú atá suas le 2 bhliain d’aois agus plandaí fréamhloma, suanacha, gan duilleoga Prunus persica agus Prunus dulcis le haghaidh plandú atá suas le 2 bhliain d’aois agus iad beangaithe ar fhréamhstoic Prunus persica, Prunus dulcis, Prunus armeniaca nó Prunus davidiana agus atá de thionscnamh na Tuirce (‘na plandaí ábhartha’). Cuireadh na sainchomhaid theicniúla ábhartha isteach leis an iarraidh sin.

(5)

An 1 Nollaig 2022 ghlac an tÚdarás Eorpach um Shábháilteacht Bia (‘an tÚdarás’) tuairim eolaíoch maidir leis an measúnú riosca ar na plandaí ábhartha (5). Anoplophora chinensis, Didesmococcus unifasciatus, Euzophera semifuneralis, Hoplolaimus galeatus, Lasiodiplodia pseudotheobromae, Lepidosaphes malicola, Lepidosaphes pistaciae, Maconellicoccus hirsutus, Malacosoma parallela, Neoscytalidium dimidiatum, Neoscytalidium novaehollandiae, Nipaecoccus viridis, víreas mósáiceach róiséadach an chrainn péitseoige, Phenacoccus solenopsis, Pochazia shantungensis, Russellaspis pustulans, Scirtothrips dorsalis agus víreas fáinnebhall an tráta, shainaithin an tÚdarás mar lotnaidí atá ábhartha maidir leis na plandaí sin iad.

(6)

Rinne an tÚdarás meastóireacht ar na bearta maolaithe riosca a bhfuil tuairisc orthu sna sainchomhaid le haghaidh na lotnaidí a sainaithníodh agus rinne sé meastachán ar an dóchúlacht go mbeadh na plandaí ábhartha saor ó na lotnaidí sin.

(7)

Tar éis é a bheith deimhnithe go hoifigiúil nach ann do Malacosoma parallela sa Tuirc, ní mheastar go bhfuil an lotnaid ábhartha a thuilleadh maidir le tráchtearraí Prunus L. de thionscnamh na tíre sin.

(8)

Ar bhonn na tuairime sin agus na faisnéise breise ón Tuirc a mhéid a bhaineann le Malacosoma parallela, maidir leis an riosca fíteashláintíochta a eascraíonn as tabhairt isteach na bplandaí áirithe i gcríoch an Aontais meastar go bhfuil sé laghdaithe go dtí leibhéal inghlactha, ar choinníoll go gcuirtear bearta iomchuí i bhfeidhm chun aghaidh a thabhairt ar riosca na lotnaidí a bhaineann leis na plandaí sin.

(9)

Na bearta a thuairiscíonn an Tuirc sna sainchomhaid theicniúla, meastar go bhfuil siad leordhóthanach chun an riosca a eascraíonn as na plandaí ábhartha a bheith á dtabhairt isteach i gcríoch an Aontais a laghdú go dtí leibhéal inghlactha. Dá bhrí sin, ba cheart na bearta sin a ghlacadh mar cheanglais allmhairiúcháin fíteashláintíochta chun cosaint fíteashláintíochta chríoch an Aontais ar thabhairt isteach na bplandaí ábhartha inti a áirithiú.

(10)

Mar thoradh air sin, níor cheart na plandaí ábhartha a mheas a thuilleadh mar phlandaí a mbaineann ardriosca leo.

(11)

Dá bhrí sin, ba cheart Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019 a leasú dá réir.

(12)

Liostaítear Anoplophora chinensis, víreas mósáiceach róiséadach an chrainn péitseoige, Scirtothrips dorsalis agus víreas fáinnebhall an tráta mar lotnaidí coraintín de chuid an Aontais in Iarscríbhinn II a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072.

(13)

Os a choinne sin, Didesmococcus unifasciatus, Euzophera semifuneralis, Hoplolaimus galeatus, Lepidosaphes pistaciae, Maconellicoccus hirsutus, Nipaecoccus viridis, Pochazia shantungensis, agus Russellaspis pustulans, ní liostaítear go fóill iad mar lotnaidí coraintín de chuid an Aontais in Iarscríbhinn II a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072, dá bhrí sin tá na bearta fíteashláintíochta le haghaidh na lotnaidí sin bunaithe ar na bearta a dtugann an Tuirc tuairisc orthu sna sainchomhaid. Is gá measúnuithe riosca lotnaide iomlána maidir leis na lotnaidí sin a chur ar fáil, chun a dhéanamh amach an gcomhlíonann siad na coinníollacha chun iad a liostú in Iarscríbhinn II a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072 agus an bhfuil na plandaí ábhartha le liostú in Iarscríbhinn VII a ghabhann leis an Rialachán sin, mar aon leis na ceanglais shonracha iomchuí.

(14)

Dá bhrí sin, ba cheart Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1213 a leasú dá réir.

(15)

Ina theannta sin, Lasiodiplodia pseudotheobromae, Neoscytalidium dimidiatum, agus Phenacoccus solenopsis, ní liostaítear go fóill iad mar lotnaidí coraintín de chuid an Aontais in Iarscríbhinn II a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072. Mar sin féin, ós rud é nár aimsíodh aon tionchar mór ar phlandaí óstacha atá ionfhabhtaithe leis na lotnaidí sin i gcríoch an Aontais, níl gá le haon cheanglas allmhairiúcháin i ndáil leis na lotnaidí sin.

(16)

Is comhchiallach é Neoscytalidium dimidiatum ar Neoscytalidium novaehollandiae. Dá réir sin, níl gá le haon cheanglas allmhairiúcháin le haghaidh na lotnaide sin ach oiread.

(17)

I dtuairim eolaíoch maidir le haicmiú lotnaide Lepidosaphes malicola (6) arna tháirgeadh ag an Údarás, tagtar ar an gconclúid nach gcomhlíonann an lotnaid na critéir uile chun í a mheas mar lotnaid choraintín de chuid an Aontais, mar thoradh ar éiginnteacht mhór maidir lena tionchar san Aontas. Dá réir sin, níl gá le haon cheanglas allmhairiúcháin le haghaidh na lotnaide sin ach oiread.

(18)

Tá na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir leis an tuairim ón mBuanchoiste um Plandaí, Ainmhithe, Bia agus Beatha,