(1)

Le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019 ón gCoimisiún (2), bunaítear, ar bhonn réamh-mheasúnú riosca, liosta plandaí, táirgí plandaí agus réad eile a mbaineann ardriosca leo.

(2)

Tar éis réamh-mheasúnú a dhéanamh, liostaíodh 34 ghéineas agus speiceas amháin de phlandaí le haghaidh plandú de thionscnamh tríú tíortha go sealadach i Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019 mar phlandaí a mbaineann ardriosca leo. Áirítear an géineas Corylus L. ar an liosta sin.

(3)

An 31 Márta 2023 chuir an Ríocht Aontaithe (3) iarraidh faoi bhráid an Choimisiúin maidir leis na plandaí seo a leanas le haghaidh plandú a onnmhairiú chuig an Aontas: plandaí Corylus avellana L. le haghaidh plandú suas le 2 bhliain d’aois nach mó ná 10 mm an trastomhas acu ag bonn an ghais, plandaí Corylus avellana L. le haghaidh plandú suas le 7 mbliana d’aois atá fréamhlom agus nach mó ná 40 mm an trastomhas acu ag bonn an ghais, agus plandaí Corylus avellana L. le haghaidh plandú suas le 15 bliana d’aois nach mó ná 20 cm an trastomhas acu ag bonn an ghais, ar plandaí iad atá de thionscnamh na Ríochta Aontaithe (‘na plandaí ábhartha’). Cuireadh an sainchomhad teicniúil ábhartha isteach leis an iarraidh sin.

(4)

An 30 Samhain 2023, ghlac an tÚdarás Eorpach um Shábháilteacht Bia (‘an tÚdarás’) tuairim eolaíoch maidir leis an measúnú riosca ar na plandaí ábhartha (4). Shainaithin an tÚdarás Phytophthora ramorum (aonraígh nach aonraígh de chuid an Aontais iad) agus Thaumetopoea processionea mar lotnaidí atá ábhartha do na plandaí sin, rinne sé meastóireacht ar na bearta maolaithe ar a dtugtar tuairisc sa sainchomhad agus rinne sé meastachán ar an dóchúlacht atá ann go mbeadh na plandaí ábhartha saor ó na lotnaidí sin.

(5)

Liostaítear Phytophthora ramorum (aonraígh nach aonraígh de chuid an Aontais iad) agus Thaumetopoea processionea mar lotnaidí coraintín de chuid an Aontais agus lotnaidí coraintín de chuid criosanna cosanta in Iarscríbhinní II agus III a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2019/2072 ón gCoimisiún (5), faoi seach.

(6)

Ar bhonn na tuairime ón Údarás, maidir leis an riosca fíteashláintíochta a bhaineann le tabhairt isteach na bplandaí ábhartha isteach san Aontas, meastar go bhfuil sé inghlactha.

(7)

I dteannta na bplandaí ábhartha, is iomchuí gach planda Corylus avellana L. le haghaidh plandú suas le 15 bliana d’aois nach mó ná 20 cm an trastomhas acu ag bonn an ghais a áireamh ann, d’ainneoin gur ar phlandaí suas le 7 mbliana d’aois atá fréamhlom agus ar na plandaí sin amháin a chuir an Ríocht Aontaithe iarraidh isteach. Is amhlaidh atá toisc go bhfuil riosca fíteashláintíochta níos ísle ag baint leis na plandaí sin ná na plandaí le haghaidh plandú atá 15 bliana d’aois agus atá le cur i ndamhnaí fáis, de bharr go bhfuil na plandaí sin fréamhlom, agus áirítear na plandaí sin san iarraidh sin agus bhí siad faoi réir thuairim eolaíoch an Údaráis.

(8)

Dá réir sin, níor cheart a mheas a thuilleadh gur plandaí a mbaineann ardriosca leo iad plandaí Corylus avellana L. le haghaidh plandú suas le 15 bliana d’aois nach mó ná 20 cm an trastomhas acu ag bonn an ghais, ar plandaí de thionscnamh na Ríochta Aontaithe iad. Ba cheart, dá bhrí sin, iad a bhaint den liosta de na plandaí, táirgí plandaí agus réada eile a mbaineann ardriosca leo san Iarscríbhinn a ghabhann le Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019.

(9)

Dá bhrí sin, ba cheart Rialachán Cur Chun Feidhme (AE) 2018/2019 a leasú dá réir.

(10)

Tá na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo i gcomhréir leis an tuairim ón mBuanchoiste um Plandaí, Ainmhithe, Bia agus Beatha,