(1)

Rinneadh Treoir 2012/27/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4) a leasú go suntasach roinnt uaireanta (5). Ós rud é go bhfuil tuilleadh leasuithe le déanamh uirthi, ba cheart an Treoir sin a athmhúnlú ar mhaithe le soiléireacht.

(2)

Sa teachtaireacht uaidh an 17 Meán Fómhair 2020 dar teideal Stepping up Europe’s 2030 climate ambition — Investing in a climate-neutral future for the benefit of our people [Dlús a chur le huaillmhian aeráide na hEorpa do 2030 — Infheistiú i dtodhchaí aeráidneodrach chun leas an phobail] (‘an Plean um Sprioc Aeráide’), mhol an Coimisiún uaillmhian aeráide an Aontais a ardú tríd an sprioc astaíochtaí gás ceaptha teasa a mhéadú go 55 % ar a laghad faoi bhun leibhéil 1990 faoi 2030. Is méadú suntasach é sin i gcomparáid leis an sprioc atá ann cheana maidir le laghdú 40 %. Leis an togra comhlíonadh an gealltanas a tugadh sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 11 Nollaig 2019 dar teideal The European Green Deal [an Comhaontú Glas don Eoraip] plean cuimsitheach a chur chun tosaigh chun sprioc an Aontais do 2030 a mhéadú i dtreo 55 % ar bhealach freagrach. Tá sé i gcomhréir freisin le cuspóirí Chomhaontú Pháras a glacadh an 12 Nollaig 2015 faoi Chreat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide (‘Comhaontú Pháras’) an méadú ar theocht an domhain a choinneáil go mór faoi bhun 2 °C agus iarrachtaí a dhéanamh teorainn 1,5°C a chur leis an méadú teochta.

(3)

Le conclúidí ón gComhairle Eorpach an 10 agus an 11 Nollaig 2020, formhuiníodh sprioc intíre cheangailteach an Aontais maidir le laghdú 55 % ar a laghad i gcomparáid le 1990 ar ghlanastaíochtaí gás ceaptha teasa a bhaint amach faoi 2030. Tháinig an Chomhairle Eorpach ar an gconclúid go raibh gá leis an uaillmhian aeráide a ardú ar bhealach a spreagfadh fás eacnamaíoch inbhuanaithe, a chruthódh poist, a sholáthródh tairbhí don tsláinte agus don chomhshaol do shaoránaigh an Aontais, agus a chuirfeadh le hiomaíochas domhanda fadtéarmach gheilleagar an Aontais trí nuálaíocht i dteicneolaíochtaí glasa a chur chun cinn.

(4)

Chun na cuspóirí sin a chur chun feidhme, d’fhógair an Coimisiún, i dteachtaireacht uaidh an 19 Deireadh Fómhair 2020 dar teideal Commission Work Programme 2021 - A Union of vitality in a world of fragility [Clár oibre an Choimisiún do 2021: Aontas beogachta i ndomhan leochaileachta], pacáiste reachtach chun laghdú 55 % ar a laghad ar astaíochtaí gás ceaptha teasa a bhaint amach faoi 2030 (an pacáiste ‘Oiriúnach do 55’), agus Aontas Eorpach atá aeráidneodrach a bhaint amach faoi 2050. Cuimsíonn an pacáiste sin raon réimsí beartais lena n-áirítear éifeachtúlacht fuinnimh, fuinneamh in-athnuaite, úsáid talún, athrú ar úsáid talún agus foraoiseacht, cánachas fuinnimh, comhroinnt díchill agus trádáil astaíochtaí.

(5)

Is é is cuspóir don phacáiste ‘Oiriúnach do 55’ poist san Aontas a choimirciú agus a chruthú agus a chur ar chumas an Aontais a bheith ina cheannaire domhanda i bhforbairt agus glacadh teicneolaíochtaí glana san aistriú domhanda fuinnimh, lena n-áirítear réitigh éifeachtúlachta fuinnimh.

(6)

Léirítear sna réamh-mheastacháin, agus na beartais atá ann faoi láthair á gcur chun feidhme ina n-iomláine, go mbeadh laghduithe thart ar 45 % ar astaíochtaí gás ceaptha teasa faoi 2030 i gcomparáid le leibhéil 1990, nuair a eisiatar astaíochtaí agus ionsúcháin úsáide talún, agus laghduithe thart ar 47 %, nuair a chuirtear san áireamh iad. Dá bhrí sin, déantar foráil sa Phlean um Sprioc Aeráide do thacar gníomhaíochtaí riachtanacha i ngach earnáil den gheilleagar mar aon le hathbhreithnithe ar na príomhionstraimí reachtacha chun an uaillmhian aeráide mhéadaithe sin a bhaint amach.

(7)

Sa teachtaireacht uaidh an 28 Samhain 2018 dar teideal A Clean Planet for all – A European strategic long-term vision for a prosperous, modern, competitive and climate neutral economy [Pláinéad Glan do Chách – Fís straitéiseach fhadtéarmach Eorpach chun geilleagar rachmasach, nua-aimseartha, iomaíoch agus aeráidneodrach a bhaint amach], dúirt an Coimisiún gur réimse tábhachtach gníomhaíochta í an éifeachtúlacht fuinnimh agus nach féidir dícharbónú iomlán gheilleagar an Aontais a bhaint amach dá huireasa. An beartas éifeachtúlachta fuinnimh an Aontais atá ann faoi láthair, is mar thoradh ar an ngá atá ann na deiseanna costéifeachtacha coigilte fuinnimh a ghabháil atá sé ann. I mí na Nollaig 2018 cuimsíodh sprioc nua an Aontais le haghaidh 2030 maidir le héifeachtúlacht fuinnimh mar chuid den phacáiste ‘Fuinneamh Glan do gach Eorpach’, ar sprioc í de 32,5 % ar a laghad, i gcomparáid leis an úsáid réamh-mheasta fuinnimh in 2030, a raibh sé d’aidhm aige an éifeachtúlacht fuinnimh a chur sa chéad áit, agus ar an gcaoi sin ceannaireacht dhomhanda ó thaobh fuinnimh in-athnuaite de a bhaint amach agus margadh cóir a chur ar fáil do chustaiméirí.

(8)

Léiríodh sa mheasúnú tionchair a ghabhann leis an bPlean um Sprioc Aeráide gur gá, chun an uaillmhian mhéadaithe aeráide a bhaint amach, feabhsuithe éifeachtúlachta fuinnimh a ardú go suntasach ón leibhéal reatha 32,5 %.

(9)

Le méadú ar uaillmhian sprioc éifeachtúlachta fuinnimh 2030 an Aontais d’fhéadfaí praghsanna fuinnimh a laghdú agus d’fhéadfadh sé a bheith ríthábhachtach chun astaíochtaí gás ceaptha teasa a laghdú, in éineacht le méadú agus glacadh leictriúcháin, hidrigine, ríomhbhreoslaí agus teicneolaíochtaí ábhartha eile is gá don aistriú glas, lena n-áirítear an earnáil iompair. Fiú leis an bhfás tapa ar ghiniúint leictreachais in-athnuaite, d’fhéadfadh an éifeachtúlacht fuinnimh an gá atá le hacmhainneacht nua giniúna cumhachta agus na costais a bhaineann le stóráil, tarchur agus dáileadh a laghdú. Tá éifeachtúlacht fuinnimh mhéadaithe tábhachtach go háirithe freisin i dtaca le slándáil sholáthar fuinnimh an Aontais, trína spleáchas ar allmhairiú breoslaí ó thríú tíortha a laghdú. Tá éifeachtúlacht fuinnimh ar cheann de na bearta is glaine agus is costéifeachtúla má táthar chun aghaidh a thabhairt ar an spleáchas sin.

(10)

Tá suim na rannchuidithe náisiúnta a chuireann na Ballstáit in iúl ina bpleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide níos ísle ná sprioc 32,5 % an Aontais. Mar thoradh ar na rannchuidithe i dteannta a chéile, thiocfadh laghdú 29,7 % ar an tomhaltas fuinnimh phríomhúil agus 29,4 % ar an tomhaltas fuinnimh deiridh i gcomparáid leis na réamh-mheastacháin ó Chás Tagartha AE 2007 ón gCoimisiún do 2030. D’fhágfadh sin go mbeadh bearna chomhchoiteann 2,8 pointe céatadáin le haghaidh tomhaltas fuinnimh phríomhúil agus bearna chomhchoiteann 3,1 pointe céatadáin le haghaidh tomhaltas fuinnimh deiridh le haghaidh AE -27.

(11)

Chuir roinnt Ballstát pleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide uaillmhianacha i láthair, ar mheas an Coimisiún iad a bheith ‘leordhóthanach’, agus ina raibh bearta a chuirfidh ar chumas na mBallstát sin rannchuidiú leis na spriocanna comhchoiteanna don éifeachtúlacht fuinnimh a bhaint amach le cóimheas níos mó ná meán an Aontais. Ina theannta sin, tá doiciméadú déanta ag roinnt Ballstát ar ‘iarrachtaí luatha’ chun coigilteas fuinnimh a bhaint amach, eadhon coigilteas fuinnimh os cionn mheánchonairí an Aontais le blianta beaga anuas. Sa dá chás, is iarrachtaí suntasacha iad sin ar cheart iad a aithint agus a chur san áireamh i réamh-mheastacháin samhaltaithe an Aontais amach anseo agus is féidir leo feidhmiú mar dhea-shamplaí den chaoi ar féidir leis na Ballstáit uile oibriú ar a n-acmhainneacht éifeachtúlachta fuinnimh chun buntáistí suntasacha a thabhairt dá ngeilleagair agus dá sochaithe.

(12)

I gcásanna áirithe, ní hionann na toimhdí a d’úsáid an Coimisiún a Chás Tagartha AE 2020 agus na toimhdí a úsáideann roinnt Ballstát le haghaidh a gcásanna tagartha atá mar bhonn taca dá bpleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide. D’fhéadfadh éagsúlachtaí teacht as sin a mhéid a bhaineann le tomhaltas fuinnimh phríomhúil a ríomh ach tá an dá chur chuige bailí maidir le tomhaltas fuinnimh phríomhúil.

(13)

A fhad agus atá an acmhainneacht coigiltis fuinnimh fós mór i ngach earnáil, tá dúshlán ar leith ann a bhaineann le hiompar toisc go bhfuil sé freagrach as níos mó ná 30 % den tomhaltas fuinnimh deiridh, agus le foirgnimh, ós rud é go bhfuil drochfheidhmíocht fuinnimh ag baint le 75 % de stoc foirgneamh an Aontais. Is earnáil eile atá ag dul i dtábhacht í earnáil theicneolaíocht na faisnéise agus na cumarsáide (TFC), atá freagrach as 5 go 9 % d’úsáid leictreachais iomlán an domhain agus níos mó ná 2 % d’astaíochtaí uile an domhain. In 2018, bhí lárionaid sonraí freagrach as 2,7 % den éileamh ar leictreachas in AE-28. Sa chomhthéacs sin, ina theachtaireacht an 19 Feabhra 2020 dar teideal Shaping Europe's digital future [Todhchaí dhigiteach na hEorpa a mhúnlú] (‘Straitéis Dhigiteach an Aontais’) chuir an Coimisiún i dtábhacht an gá atá le lárionaid sonraí atá thar a bheith tíosach ar fhuinneamh agus atá inbhuanaithe agus le bearta trédhearcachta le haghaidh oibreoirí teileachumarsáide maidir lena lorg comhshaoil. Thairis sin, ba cheart an méadú a d’fhéadfadh teacht ar éileamh fuinnimh na tionsclaíochta mar thoradh ar dhícharbónú na tionsclaíochta, go háirithe i gcás próisis dianfhuinnimh, a chur san áireamh freisin.

(14)

Leis an leibhéal níos airde uaillmhéine, tá gá le bearta costéifeachtacha éifeachtúlachta fuinnimh a chur chun cinn ar bhealach níos láidre i ngach réimse den chóras fuinnimh agus i ngach earnáil ábhartha ina ndéanann gníomhaíocht difear don éileamh ar fhuinneamh, amhail an earnáil iompair, an earnáil uisce agus earnáil na talmhaíochta. Trí fheabhas a chur ar éifeachtúlacht fuinnimh, ar fud an tslabhra fuinnimh iomláin, lena n-áirítear giniúint, tarchur, dáileadh agus críochúsáid fuinnimh, rachfar chun sochair don chomhshaol, cuirfear feabhas ar cháilíocht an aeir agus ar an tsláinte phoiblí, laghdófar astaíochtaí gás ceaptha teasa, feabhsófar an tslándáil fuinnimh tríd an ngá le hallmhairí fuinnimh, go háirithe breoslaí iontaise, a laghdú, gearrfar costais fuinnimh do theaghlaigh agus do chuideachtaí, cabhrófar leis an mbochtaineacht fuinnimh a mhaolú, agus beidh méadú ar iomaíochas agus beidh níos mó poist agus gníomhaíocht eacnamaíoch mhéadaithe ar fud an gheilleagair mar thoradh air. Dá gcuirfí feabhas ar éifeachtúlacht fuinnimh, chuirfí feabhas ar cháilíocht saoil na saoránach, agus san am céanna rannchuideofaí le claochlú chaidreamh fuinnimh an Aontais le comhpháirtithe tríú tíortha i dtreo aeráidneodracht a bhaint amach. Tá sé sin i gcomhréir le gealltanais an Aontais a rinneadh faoi chuimsiú an Aontais Fuinnimh agus chlár oibre domhanda na haeráide a bunaíodh le Comhaontú Pháras. Trí fheabhas a chur ar fheidhmíocht fuinnimh earnálacha éagsúla, d’fhéadfaí athghiniúint uirbeach a chothú, lena n-áirítear foirgnimh a fheabhsú, agus athruithe ar phatrúin soghluaisteachta agus inrochtaineachta, agus roghanna níos éifeachtúla, níos inbhuanaithe agus níos inacmhainne á gcur chun cinn ag an am céanna.

(15)

Céim chun tosaigh is ea an Treoir seo i dtreo na haeráidneodrachta faoi 2050, ar Treoir í faoina ndéileálfar le héifeachtúlacht fuinnimh mar fhoinse fuinnimh inti féin. Is prionsabal uileghabhálach é bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh ar cheart é a chur san áireamh ar fud na n-earnálacha uile, ag dul níos faide ná an córas fuinnimh, ar gach leibhéal, lena n-áirítear san earnáil airgeadais. Ba cheart réitigh éifeachtúlachta fuinnimh a mheas mar an chéad rogha i gcinntí beartais, pleanála agus infheistíochta, agus rialacha nua á leagan síos ar thaobh an tsoláthair agus i réimsí beartais eile. Cé gur cheart bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh a chur i bhfeidhm gan dochar d’oibleagáidí dlíthiúla, cuspóirí agus prionsabail eile, níor cheart do na hoibleagáidí, cuspóirí agus prionsabail sin bac a chur ar a chur i bhfeidhm ná níor cheart díolúintí ón bprionsabal a chur i bhfeidhm a bheith mar thoradh air. Ba cheart don Choimisiún a áirithiú gur féidir an éifeachtúlacht fuinnimh agus an fhreagairt don éileamh dul san iomaíocht ar bhonn cothrom leis an acmhainn giniúna. Ní mór feabhsuithe éifeachtúlachta fuinnimh a dhéanamh aon uair a bheidís níos costéifeachtaí ná réitigh choibhéiseacha ó thaobh an tsoláthair de. Ba cheart go gcabhródh sé sin chun leas a bhaint as tairbhí iomadúla na héifeachtúlachta fuinnimh don Aontas, go háirithe do na saoránaigh agus do ghnóthaí. Ba cheart cur chun feidhme beart feabhsúcháin éifeachtúlachta fuinnimh a bheith mar thosaíocht chun an bhochtaineacht fuinnimh a mhaolú.

(16)

Ba cheart éifeachtúlacht fuinnimh a aithint mar ghné ríthábhachtach agus ba cheart tús áite a thabhairt di agus cinntí infheistíochta á ndéanamh amach anseo i ndáil le bonneagar fuinnimh an Aontais. Ba cheart bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh a chur i bhfeidhm agus an cur chuige maidir le héifeachtúlacht an chórais agus peirspictíocht na sochaí agus na sláinte á gcur san áireamh go príomha, agus aird á tabhairt ar chinnteacht an tsoláthair, ar chomhtháthú an chórais fuinnimh agus ar an aistriú chuig aeráidneodracht. Dá bharr sin, ba cheart le bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh cuidiú le héifeachtúlacht na n-earnálacha críochúsáide aonair agus an chórais iomláin fuinnimh. Le cur i bhfeidhm an phrionsabail, ba cheart tacú freisin le hinfheistíochtaí i réitigh tíosach ar fhuinneamh lena rannchuidítear le cuspóirí comhshaoil Rialachán (AE) 2020/852 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (6).

(17)

Foráiltear do bhunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh i Rialachán (AE) 2018/1999 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (7) agus is dlúthchuid de Straitéis an Aontais Eorpaigh um Chomhtháthú Córas Fuinnimh é, a bunaíodh sa teachtaireacht ón gCoimisiún an 8 Iúil 2022. Cé go bhfuil an prionsabal bunaithe ar chostéifeachtacht, tá impleachtaí níos leithne ag baint lena chur i bhfeidhm ó thaobh na sochaí de. D’fhéadfadh na himpleachtaí sin a bheith éagsúil ag brath ar na himthosca agus ba cheart meastóireacht chúramach a dhéanamh orthu trí mhodheolaíochtaí láidre anailíse costais is tairbhe ina gcuirtear san áireamh na tairbhí iomadúla a bhaineann le héifeachtúlacht fuinnimh. D’ullmhaigh an Coimisiún treoirlínte tiomnaithe i dtaca le hoibriú agus cur i bhfeidhm an phrionsabail, trí uirlisí sonracha agus samplaí cur i bhfeidhm a mholadh in earnálacha éagsúla. Ina theannta sin, d’eisigh an Coimisiún moladh do na Ballstáit a chuireann leis na ceanglais a leagtar síos sa Treoir seo agus iarrann sé go ndéanfar gníomhaíochtaí sonracha maidir le cur i bhfeidhm an phrionsabail. Ba cheart do na Ballstáit lánaird a thabhairt ar an moladh sin agus a bheith treoraithe aici maidir le bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh a chur chun feidhme sa chleachtas.

(18)

Le bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh, is gá cur chuige iomlánaíoch a ghlacadh, lena gcuirtear éifeachtúlacht fhoriomlán an chórais chomhtháite fuinnimh, slándáil soláthair agus costéifeachtacht san áireamh agus lena gcuirtear chun cinn na réitigh is éifeachtúla maidir le neodracht aeráide ar fud an tslabhra luacha iomláin, ó tháirgeadh fuinnimh, iompar líonraí go tomhaltas fuinnimh deiridh, ionas go mbainfear amach éifeachtúlachtaí i dtomhaltas fuinnimh phríomhúil agus i dtomhaltas fuinnimh deiridh araon. Ba cheart leis an gcur chuige sin go bhféachfaí ar fheidhmíocht an chórais agus ar úsáid dhinimiciúil fuinnimh, áit a meastar gur réitigh éifeachtúlachta fuinnimh iad acmhainní ó thaobh an éilimh de agus solúbthacht an chórais.

(19)

Chun tionchar a imirt, ní mór do chinnteoirí náisiúnta, réigiúnacha, áitiúla, agus earnála bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh a chur i bhfeidhm go comhsheasmhach i ngach cás ábhartha agus i gcinntí beartais, pleanála agus mórinfheistíochta – is é sin le rá infheistíochtaí mórscála ar mó a luach ná EUR 100 000 000 an ceann nó EUR 175 000 000 i gcás tionscadail bonneagair iompair a mbíonn tionchar acu ar thomhaltas nó soláthar fuinnimh. Chun cur i bhfeidhm cuí an phrionsabail a áirithiú, ní mór modheolaíocht cheart na hanailíse costais is tairbhe a úsáid, coinníollacha cumasúcháin a leagan síos do réitigh atá tíosach ar fhuinneamh agus faireachán cuí a dhéanamh. Maidir le hanailísí costais is tairbhe, ba cheart iad a fhorbairt agus a dhéanamh go córasach, ba cheart iad a bheith bunaithe ar an bhfaisnéis is déanaí maidir le praghsanna fuinnimh agus ba cheart cásanna maidir le hardú praghsanna a chur san áireamh iontu, amhail de bharr lamháltais chóras trádála astaíochtaí an Aontais (CTA AE) a bheith ag laghdú de bhun Threoir 2003/87/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (8), chun dreasacht a sholáthar bearta éifeachtúlachta fuinnimh a chur i bhfeidhm. Ba cheart tús áite a thabhairt do réitigh atá dírithe ar an éileamh i gcás ina bhfuil siad níos costéifeachtaí ná mar a thugtar d’infheistíochtaí i mbonneagar an tsoláthair fuinnimh chun cuspóirí beartais a bhaint amach. Is féidir le solúbthacht ar thaobh an éilimh tairbhí eacnamaíocha, comhshaoil agus sochaíocha níos leithne a chur ar fáil do thomhaltóirí agus don tsochaí i gcoitinne, lena n-áirítear pobail áitiúla, agus feabhas a chur ar éifeachtúlacht an chórais fuinnimh agus na costais fuinnimh a laghdú, mar shampla trí chostais oibrithe na gcóras a laghdú a mbeidh taraifí níos ísle do na tomhaltóirí uile ann mar thoradh air sin. Ba cheart do na Ballstáit na tairbhí a d’fhéadfadh a bheith ann ó thaobh an éilimh a chur san áireamh agus bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh á chur i bhfeidhm acu agus i gcás inarb ábhartha freagairt ar an éileamh ar leibhéal láraithe agus leibhéal díláraithe araon, stóráil fuinnimh, agus réitigh chliste a chur san áireamh mar chuid dá n-iarrachtaí éifeachtúlacht fuinnimh an chórais chomhtháite fuinnimh a mhéadú.

(20)

Agus luachanna na dtionscadal á measúnú chun bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh a chur i bhfeidhm, ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh, ina thuarascáil chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle, go háirithe, cé acu a chuirtear na tairseacha i bhfeidhm go héifeachtach i ngach Ballstát agus ar an gcaoi a gcuirtear na tairseacha sin i bhfeidhm go héifeachtach.

(21)

Ba cheart bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh a chur i bhfeidhm ar bhealach comhréireach agus níor cheart forluí ná oibleagáidí ar na Ballstáit atá ag teacht salach ar a chéile a bheith i gceist leis na ceanglais a leagtar síos sa Treoir seo, i gcás ina n-áirithítear cur i bhfeidhm an phrionsabail go díreach le reachtaíocht eile. D’fhéadfadh an cás a bheith amhlaidh i gcás na dtionscadal leasa choitinn a áirítear i liosta an Aontais de bhun Airteagal 3 de Rialachán (AE) 2022/869 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (9), lena dtugtar isteach na ceanglais chun bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh a mheas i bhforbairt agus i measúnú na dtionscadal sin.

(22)

Tá an t-aistriú cóir cothrom i dtreo Aontas a bheidh neodrach ó thaobh na haeráide de a bhaint amach faoi 2050 ina chuid lárnach den Chomhaontú Glas don Eoraip. Is coincheap lárnach é an bhochtaineacht fuinnimh sa phacáiste reachtach dar teideal ‘Fuinneamh Glan do gach Eorpach’ atá ceaptha chun aistriú fuinnimh cóir a éascú. De bhun Rialachán (AE) 2018/1999 agus Threoir (AE) 2019/944 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (10), chuir an Coimisiún, ina Mholadh (AE) 2020/1563 maidir le bochtaineacht fuinnimh (11), treoir tháscach ar fáil maidir le táscairí iomchuí chun an bhochtaineacht fuinnimh a thomhas agus chun ‘líon suntasach de theaghlaigh atá faoi bhochtaineacht fuinnimh’ a shainiú. Le Treoir 2009/73/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (12) agus Treoir (AE) 2019/944, cuirtear de cheangal ar na Ballstáit bearta iomchuí a dhéanamh chun dul i ngleic leis an mbochtaineacht fuinnimh i gcás ina sainaithnítear í, lena n-áirítear bearta a thugann aghaidh ar chomhthéacs níos leithne na bochtaineachta. Tá sé sin ábhartha go háirithe i gcomhthéacs praghsanna fuinnimh a bheith ag ardú agus brú boilscithe, i gcás inar cheart bearta gearrthéarmacha agus fadtéarmacha araon a chur chun feidhme chun aghaidh a thabhairt ar dhúshláin shistéamacha do chóras fuinnimh an Aontais.

(23)

Daoine a bhfuil orthu dul i ngleic leis an mbochtaineacht fuinnimh nó atá i mbaol bochtaineacht fuinnimh, custaiméirí leochaileacha, lena n-áirítear úsáideoirí deiridh, daoine i dteaghlaigh ar ioncam íseal agus ar mheánioncam, agus daoine a bhfuil cónaí orthu i dtithíocht shóisialta, ba cheart dóibh tairbhe a bhaint as cur i bhfeidhm bhunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh. Ba cheart bearta éifeachtúlachta fuinnimh a chur chun feidhme mar thosaíocht chun staid na ndaoine aonair agus na dteaghlach sin a fheabhsú agus chun bochtaineacht fuinnimh a mhaolú agus níor cheart dóibh aon mhéadú díréireach ar chostais tithíochta, soghluaisteachta nó fuinnimh a spreagadh. Leis an gcur chuige iomlánaíoch i gceapadh beartais agus i gcur chun feidhme beartas agus beart, cuirtear ceangal ar na Ballstáit a áirithiú nach mbeidh aon éifeacht dhíobhálach ag beartais ná ag bearta eile ar na daoine aonair sin ná ar na teaghlaigh sin.

(24)

Is cuid í an Treoir de chreat beartais níos leithne maidir le beartais éifeachtúlachta fuinnimh lena dtugtar aghaidh ar phoitéinseal éifeachtúlachta fuinnimh i réimsí beartais sonracha, lena n-áirítear foirgnimh (Treoir 2010/31/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (13)), táirgí (Treoir 2009/125/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (14) agus Rialacháin (AE) 2017/1369 (15) agus (AE) 2020/740 (16) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle), agus rialachas (Rialachán (AE) 2018/1999). Tá ról an-tábhachtach ag na beartais sin ó thaobh coigilteas fuinnimh a bhaint amach nuair a chuirtear táirgí nua in ionad táirgí nó nuair a dhéantar foirgnimh a thógáil nó a athchóiriú.

(25)

Chun infheistíocht i mbearta éifeachtúlachta fuinnimh a éascú, is gá bacainní a bhaint chun sprioc éifeachtúlachta fuinnimh uaillmhianach a bhaint amach. Leis an bhfochlár um an Aistriú chuig Fuinneamh Glan de Chlár LIFE an Aontais, arna bhunú le Rialachán (AE) 2021/783 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (17), cuirfear cistiú tiomnaithe ar fáil chun tacú le dea-chleachtais a fhorbairt san Eoraip maidir le cur chun feidhme beartas éifeachtúlachta fuinnimh chun aghaidh a thabhairt ar na bacainní iompraíochta, margaidh agus rialála ar éifeachtúlacht fuinnimh.

(26)

Thacaigh Comhairle Eorpach, sna conclúidí uaithi an 23 agus 24 Deireadh Fómhair 2014 le sprioc éifeachtúlachta fuinnimh de 27 % do 2030 ar leibhéal an Aontais a bheidh le hathscrúdú faoi 2020 agus an sprioc ar leibhéal an Aontais de 30 % á cur san áireamh. Ina rún an 15 Nollaig 2015 dar teideal ‘I dTreo Aontas Fuinnimh Eorpach’, d’iarr Parlaimint na hEorpa ar an gCoimisiún measúnú a dhéanamh freisin ar a inmharthana a bheadh sé sprioc éifeachtúlachta fuinnimh de 40 % a bheith ann don tráthchlár céanna.

(27)

Sa teachtaireacht uaidh an 28 Samhain 2018 dar teideal A Clean Planet for all — A European strategic long-term vision for a prosperous, modern, competitive and climate neutral economy [Pláinéad Glan do Chách — Fís straitéiseach fhadtéarmach Eorpach chun geilleagar rachmasach, nua-aimseartha, iomaíoch atá aeráidneodrach a bhaint amach], thuar an Coimisiún go dtiocfadh laghdú thart ar 45 % ar astaíochtaí gás ceaptha teasa faoi 2030 mar thoradh ar sprioc éifeachtúlachta fuinnimh 32,5 % an Aontais do 2030 agus ar ionstraimí beartais eile an chreata atá ann cheana. Le haghaidh uaillmhian mhéadaithe aeráide de laghdú 55 % ar astaíochtaí gás ceaptha teasa faoi 2030, rinneadh measúnú sa mheasúnú tionchair a rinneadh ar an bPlean um Sprioc Aeráide ar leibhéal na n-iarrachtaí a bheadh ag teastáil sna réimsí éagsúla beartais. Thángthas ar an gconclúid ann, maidir leis an mbonnlíne, gurbh é a bhí i gceist leis an sprioc astaíochtaí gás ceaptha teasa a bhaint amach ar an mbealach is fearr costas ná laghdú 39 go 41 % ar a laghad agus laghdú 36 go 37 % ar a laghad faoi seach a dhéanamh ar thomhaltas fuinnimh phríomhúil agus ar thomhaltas fuinnimh deiridh.

(28)

Socraíodh agus ríomhadh sprioc éifeachtúlachta fuinnimh an Aontais ar dtús agus úsáid á baint as réamh-mheastacháin Chás Tagartha AE 2007 le haghaidh 2030 mar bhonnlíne. Leis an athrú ar mhodheolaíocht Eurostat chun cothromaíocht fuinnimh a ríomh agus feabhsuithe ar réamh-mheastacháin samhaltaithe ina dhiaidh sin, is gá an bunlíne a athrú. Dá bhrí sin, agus an cur chuige céanna á úsáid chun an sprioc a shainiú, eadhon í a chur i gcomparáid leis na réamh-mheastacháin bhonnlíne amach anseo, leagtar síos uaillmhian sprioc éifeachtúlachta fuinnimh an Aontais do 2030 i gcomparáid le réamh-mheastacháin Chás Tagartha AE 2020 le haghaidh 2030 a léiríonn rannchuidithe ó phleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide. Leis an mbonnlíne nuashonraithe sin, beidh ar an Aontas a uaillmhian maidir le héifeachtúlacht fuinnimh a mhéadú 11,7 % ar a laghad in 2030 i gcomparáid le leibhéal na n-iarrachtaí a rinneadh faoi Chás Tagartha AE 2020. An bealach nua chun leibhéal uaillmhéine spriocanna an Aontais a shloinneadh, ní dhéanann sé dochar do leibhéal iarbhír na n-iarrachtaí a theastaíonn agus comhfhreagraíonn sé do laghdú 40,5 % i gcás tomhaltas fuinnimh phríomhúil agus laghdú 38 % i gcás tomhaltas fuinnimh deiridh i gcomparáid le réamh-mheastacháin Chás Tagartha AE 2007 le haghaidh 2030.

(29)

Tá an mhodheolaíocht chun tomhaltas fuinnimh phríomhúil agus tomhaltas fuinnimh deiridh a ríomh ailínithe le modheolaíocht nua Eurostat, ach tá raon feidhme éagsúil ag na táscairí a úsáidtear chun críoch na Treorach seo, is é sin le rá nach gcuirtear fuinneamh comhthimpeallachta san áireamh agus go gcuirtear tomhaltas fuinnimh san eitlíocht idirnáisiúnta san áireamh do na spriocanna maidir le tomhaltas fuinnimh phríomhúil agus tomhaltas fuinnimh deiridh. Tugtar le tuiscint freisin le húsáid na dtáscairí nua nach léirítear aon athrú ar thomhaltas fuinnimh na bhfoirnéisí soinneáin ach amháin sa tomhaltas fuinnimh phríomhúil.

(30)

Ba cheart an gá don Aontas chun feabhas a chur ar a éifeachtúlacht fuinnimh a shloinneadh i dtomhaltas fuinnimh phríomhúil agus tomhaltas fuinnimh deiridh, le baint amach in 2030, lena léirítear leibhéal breise na n-iarrachtaí a éilítear nuair a chuirtear i gcomparáid iad leis na bearta atá i bhfeidhm nó leis na bearta atá beartaithe sna pleananna náisiúnta fuinnimh agus aeráide. Tuartar le Cás Tagartha AE 2020 go bhfuil 864 Mtoe de thomhaltas fuinnimh deiridh agus 1 124 Mtoe de thomhaltas fuinnimh phríomhúil le sroicheadh in 2030 (gan fuinneamh comhthimpeallach a áireamh agus eitlíocht idirnáisiúnta san áireamh). 763 Mtoe agus 992,5 Mtoe a bheidh ann in 2030 mar thoradh ar laghdú breise 11,7 %. I gcomparáid le leibhéil 2005, ciallaíonn sé gur cheart laghdú thart ar 25 % a chur ar an tomhaltas fuinnimh deiridh agus laghdú thart ar 34 % a chur ar an tomhaltas fuinnimh phríomhúil san Aontas. Níl aon sprioc cheangailteach ar leibhéal na mBallstát i bpeirspictíochtaí 2020 agus 2030 agus ba cheart do na Ballstáit a rannchuidithe a bhunú maidir le sprioc éifeachtúlachta fuinnimh an Aontais a bhaint amach agus an fhoirmle dá bhforáiltear sa Treoir seo á cur san áireamh. Ba cheart saoirse a bheith ag na Ballstáit a gcuspóirí náisiúnta a shocrú bunaithe ar thomhaltas fuinnimh phríomhúil nó tomhaltas fuinnimh deiridh nó ar choigealtas fuinnimh phríomhúil nó coigealtas fuinnimh deiridh, nó ar dhéine fuinnimh. Leis an Treoir seo leasaítear an chaoi ar cheart do na Ballstáit a rannchuidithe náisiúnta le sprioc an Aontais a shloinneadh. Ba cheart rannchuidithe ceangailteacha na mBallstát i ndáil le sprioc an Aontais a shloinneadh i dtomhaltas fuinnimh phríomhúil agus i dtomhaltas fuinnimh deiridh chun comhsheasmhacht agus faireachán ar an dul chun cinn a áirithiú. Is gá meastóireacht rialta a dhéanamh ar an dul chun cinn ionsar spriocanna an Aontais do 2030 a bhaint amach agus déantar foráil dó i Rialachán (AE) 2018/1999.

(31)

Faoin 30 Samhain 2023, ba cheart don Choimisiún Cás Tagartha AE 2020 a nuashonrú bunaithe ar na sonraí is déanaí ó Eurostat. Ba cheart do na Ballstáit ar mian leo an cás tagartha nuashonraithe a úsáid fógra a thabhairt faoina ranníocaíochtaí náisiúnta nuashonraithe faoin 1 Feabhra 2024, mar chuid den phróiseas atriallach dá bhforáiltear i Rialachán (AE) 2018/1999.

(32)

B’fhearr na spriocanna éifeachtúlachta fuinnimh a bhaint amach mar thoradh ar chur chun feidhme carnach beart sonrach de chuid an Aontais agus beart sonrach náisiúnta lena gcuirtear éifeachtúlacht fuinnimh chun cinn i réimsí éagsúla. Ba cheart ceangal a chur ar na Ballstáit beartais agus bearta náisiúnta éifeachtúlachta fuinnimh a shocrú. Ba cheart don Choimisiún na beartais agus bearta sin agus iarrachtaí aonair gach Ballstáit a mheas, mar aon le sonraí maidir leis an dul chun cinn atá déanta, chun measúnú a dhéanamh ar an dóchúlacht go mbainfear amach sprioc fhoriomlán an Aontais agus ar a mhéid is leor na hiarrachtaí aonair chun an sprioc choiteann a bhaint amach.

(33)

Tá an earnáil phoiblí freagrach as thart ar 5 % go 10 % de thomhaltas fuinnimh deiridh iomlán an Aontais. Caitheann údaráis phoiblí thart ar EUR 1 800 000 000 000 gach bliain. Is é atá sa mhéid sin thart ar 14 % d’olltáirgeacht intíre an Aontais. Chuige sin, is spreagthóir tábhachtach é an earnáil phoiblí maidir le haistriú an mhargaidh i dtreo táirgí, foirgnimh agus seirbhísí níos inbhuanaithe a spreagadh, mar aon le hathruithe iompraíochta a chothú i dtomhaltas fuinnimh na saoránach agus na bhfiontar. Thairis sin, trí thomhaltas fuinnimh a laghdú trí bhearta feabhsúcháin éifeachtúlachta fuinnimh, is féidir acmhainní poiblí a shaoradh chun críocha eile. Ba cheart do na comhlachtaí poiblí ar an leibhéal náisiúnta, réigiúnach agus áitiúil ról eiseamláireach a chomhlíonadh a mhéid a bhaineann leis an éifeachtúlacht fuinnimh.

(34)

Chun dea-shampla a thabhairt, ba cheart don earnáil phoiblí a spriocanna féin maidir le dícharbónú agus éifeachtúlacht fuinnimh a leagan amach. Ba cheart na feabhsuithe éifeachtúlachta fuinnimh san earnáil phoiblí a bheith ag teacht leis na hiarrachtaí is gá ar leibhéal an Aontais. Chun an sprioc maidir le tomhaltas fuinnimh deiridh a chomhlíonadh, ba cheart don Aontas a thomhaltas fuinnimh deiridh a laghdú 19 % faoi 2030 i gcomparáid leis an meántomhaltas fuinnimh sna blianta 2017, 2018 agus 2019. Leis an oibleagáid laghdú bliantúil 1,9 % ar a laghad ar thomhaltas fuinnimh san earnáil phoiblí a bhaint amach, ba cheart go n-áiritheofaí leis sin go gcomhlíonfaidh an earnáil phoiblí a ról eiseamláireach. Coinníonn na Ballstáit solúbthacht iomlán maidir leis an rogha i ndáil le bearta feabhsaithe éifeachtúlachta fuinnimh chun an tomhaltas fuinnimh deiridh a laghdú. I gcás ina n-éilítear laghdú bliantúil ar thomhaltas fuinnimh deiridh, tá ualach riaracháin níos ísle i gceist ná modhanna tomhais a bhunú le haghaidh coigilteas fuinnimh.

(35)

Chun a ndualgas a chomhlíonadh, ba cheart do na Ballstáit díriú ar thomhaltas fuinnimh deiridh na seirbhísí poiblí agus na suiteálacha uile de chuid comhlachtaí poiblí. Chun raon feidhme na seolaithe a chinneadh, ba cheart do na Ballstáit an sainmhíniú ar ‘comhlachtaí poiblí’ dá bhforáiltear sa Treoir seo a chur i bhfeidhm, i gcás ina gciallaíonn ‘arna maoiniú go díreach ag na húdaráis sin’ go ndéantar na heintitis sin a chistiú den chuid is mó le cistí poiblí agus ciallaíonn ‘arna riar ag na húdaráis sin’ go bhfuil tromlach ag údarás náisiúnta, réigiúnach nó áitiúil maidir le bainistíocht an eintitis a roghnú. Is féidir an oibleagáid a chomhlíonadh tríd an tomhaltas fuinnimh deiridh a laghdú in aon réimse den earnáil phoiblí, lena n-áirítear iompar, foirgnimh phoiblí, cúram sláinte, pleanáil spásúlachta, bainistiú uisce agus cóireáil fuíolluisce, camras agus íonú uisce, bainistiú dramhaíola, téamh agus fuarú ceantair, dáileadh, soláthar agus stóráil fuinnimh, soilsiú poiblí, pleanáil bonneagair, oideachas agus seirbhísí sóisialta. Féadfaidh na Ballstáit cineálacha eile seirbhísí a áireamh freisin agus an Treoir seo á trasuí acu. Chun an t-ualach riaracháin ar chomhlachtaí poiblí a laghdú, ba cheart do na Ballstáit ardáin dhigiteacha nó uirlisí digiteacha a bhunú chun na sonraí maidir leis an tomhaltas comhiomlánaithe ó chomhlachtaí poiblí a bhailiú, iad a chur ar fáil go poiblí, agus na sonraí a thuairisciú don Choimisiún. Ba cheart do na Ballstáit pleanáil agus tuairisciú bliantúil a sholáthar maidir le tomhaltas comhlachtaí poiblí i bhfoirm chomhiomlán in aghaidh na hearnála.

(36)

Ba cheart do na Ballstáit modhanna soghluaisteachta atá tíosach ar fhuinneamh a chur chun cinn, lena n-áirítear ina gcleachtais soláthair, amhail iarnróid, rothaíocht, siúl nó soghluaisteacht chomhroinnte, trí fhlíteanna a athnuachan agus a dhícharbónú, aistriú córa iompair a spreagadh agus na modhanna sin a áireamh i bpleanáil soghluaisteachta uirbí.

(37)

Ba cheart do na Ballstáit ról eiseamláireach a fheidhmiú trína áirithiú go ndéantar gach conradh feidhmíochta, fuinnimh, iniúchtaí fuinnimh agus gach córas bainistíochta fuinnimh san earnáil phoiblí i gcomhréir le caighdeáin Eorpacha nó idirnáisiúnta, nó go n-úsáidtear iniúchtaí fuinnimh den chuid is mó sna codanna den earnáil phoiblí atá dian ar fhuinneamh. Ba cheart do na Ballstáit treoir a chur ar fáil agus ba cheart dóibh foráil a dhéanamh do nósanna imeachta maidir le húsáid na n-ionstraimí sin.

(38)

Moltar do na húdaráis phoiblí tacaíocht a fháil ó eintitis ar nós gníomhaireachtaí fuinnimh inbhuanaithe arna mbunú ar an leibhéal réigiúnach nó áitiúil, i gcás inarb infheidhme. Is iondúil go léiríonn eagrú na ngníomhaireachtaí sin riachtanais aonair na n-údarás poiblí i réigiún áirithe nó atá ag feidhmiú i réimse áirithe den earnáil phoiblí. Is féidir le gníomhaireachtaí láraithe freastal ar bhealach níos fearr agus ar bhealach níos éifeachtaí ar bhealaí eile, mar shampla, i mBallstáit bheaga nó láraithe nó i ndáil le gnéithe casta nó trasréigiúnacha amhail téamh agus fuarú ceantair. Is féidir le gníomhaireachtaí fuinnimh inbhuanaithe feidhmiú mar ionaid ilfhreastail. Is minic a bhíonn na gníomhaireachtaí sin freagrach as pleananna dícharbónaithe áitiúla nó réigiúnacha a fhorbairt, lena bhféadfaí bearta eile dícharbónaithe a áireamh freisin, amhail coirí breoslaí iontaise a mhalartú, agus as tacaíocht a thabhairt d’údaráis phoiblí beartais a bhaineann le fuinneamh a chur chun feidhme. Féadfaidh inniúlachtaí, cuspóirí agus acmhainní soiléire a bheith ag gníomhaireachtaí fuinnimh inbhuanaithe nó eintitis eile i réimse an fhuinnimh inbhuanaithe chun cabhrú leis na húdaráis réigiúnacha agus áitiúla. D’fhéadfaí gníomhaireachtaí fuinnimh inbhuanaithe a spreagadh chun breithniú a dhéanamh ar thionscnaimh a glacadh faoi chuimsiú Chúnant na Méaraí, lena dtugtar le chéile rialtais áitiúla atá tiomanta dá ndeoin féin cuspóirí aeráide agus fuinnimh an Aontais a chur chun feidhme, agus tionscnaimh eile atá ann cheana chun na críche sin. Ba cheart na pleananna dícharbónaithe a nascadh le pleananna forbartha críochacha agus ba cheart an measúnú cuimsitheach ar cheart do na Ballstáit a dhéanamh a chur san áireamh iontu.

(39)

Ba cheart do na Ballstáit tacú le comhlachtaí poiblí chun bearta feabhsaithe éifeachtúlachta fuinnimh a phleanáil agus a dhéanamh, lena n-áirítear ar an leibhéal réigiúnach agus áitiúil, trí threoirlínte a sholáthar lena ndéantar deiseanna forbartha inniúlachta agus deiseanna oiliúna a chur chun cinn agus comhar i measc comhlachtaí poiblí a spreagadh, lena n-áirítear i measc gníomhaireachtaí. Chun na críche sin, d’fhéadfadh na Ballstáit lárionaid náisiúnta inniúlachta a bhunú maidir le saincheisteanna casta, amhail comhairle a chur ar ghníomhaireachtaí áitiúla nó réigiúnacha fuinnimh maidir le téamh nó fuarú ceantair. Maidir leis an gceanglas foirgnimh a chlaochlú ina bhfoirgnimh atá nach mór neodrach ó thaobh fuinnimh de, ní eisiatar ná ní thoirmisctear idirdhealú a dhéanamh idir leibhéil foirgneamh atá nach mór neodrach ó thaobh fuinnimh de i gcás foirgnimh nua nó athchóirithe. Tugtar sainmhíniú ar fhoirgnimh atá nach mór neodrach ó thaobh fuinnimh de, lena n-áirítear an leibhéal is fearr costas, i dTreoir 2010/31/AE.

(40)

Go dtí deireadh 2026, ba cheart an deis a thabhairt do na Ballstáit a dhéanann athchóiriú ar níos mó ná 3 % d’achar urláir iomlán a gcuid foirgneamh in aon bhliain ar leith an barrachas a áireamh i dtreo an ráta athchóirithe bliantúil d’aon cheann de na 3 bliana ina dhiaidh sin. Ba cheart Ballstát a dhéanann athchóiriú ar níos mó ná 3 % d’achar urláir iomlán a fhoirgneamh ón 1 Eanáir 2027 a bheith in ann an barrachas a áireamh i dtreo ráta athchóirithe bliantúil an 2 bhliain ina dhiaidh sin. Níor cheart an fhéidearthacht sin a úsáid chun críocha nach bhfuil i gcomhréir le cuspóirí ginearálta agus leibhéal uaillmhéine na Treorach seo.

(41)

Ba cheart do na Ballstáit spreagadh a thabhairt do chomhlachtaí poiblí chun na tairbhí níos leithne lasmuigh den choigilteas fuinnimh a chur san áireamh, amhail cáilíocht na timpeallachta laistigh níos sláintiúla chomh maith le caighdeán feabhsaithe maireachtála agus compord na bhfoirgneamh poiblí athchóirithe, go háirithe i gcás scoileanna, ionad cúraim lae, tithe altranais, sciath-thithíocht, ospidéil agus tithíocht shóisialta.

(42)

Is iad foirgnimh, an earnáil iompair mar aon leis an earnáil tionsclaíochta na hearnálacha is mó a úsáideann fuinneamh agus is iad na hearnálacha sin an phríomhfhoinse astaíochtaí. Tá foirgnimh freagrach as thart ar 40 % de thomhaltas fuinnimh iomlán an Aontais agus as 36 % dá n-astaíochtaí gás ceaptha teasa ó fhuinneamh. Sa Teachtaireacht ón gCoimisiún an 14 Deireadh Fómhair 2020 dar teideal ‘Renovation Wave’ [Rabharta Athchóiriúcháin], tugtar aghaidh ar dhúshlán na héifeachtúlachta acmhainní agus na héifeachtúlachta fuinnimh agus na hinacmhainneachta in earnáil na tógála agus is é is aidhm don teachtaireacht an ráta athchóirithe a mhéadú faoi dhó. Tá sí dírithe ar na foirgnimh is measa feidhmíocht, ar an mbochtaineacht fuinnimh agus ar fhoirgnimh phoiblí. Thairis sin, tá foirgnimh ríthábhachtach chun go mbainfear cuspóir de chuid an Aontais aeráidneodracht a bhaint amach faoi 2050. Tá sciar mór den stoc foirgneamh i bhfoirgnimh atá faoi úinéireacht comhlachtaí poiblí agus tá ard-infheictheacht ag baint leo sa saol poiblí. Is iomchuí, dá bhrí sin, ráta athchóirithe bliantúil a shocrú ar fhoirgnimh atá faoi úinéireacht comhlachtaí poiblí ar chríoch Bhallstáit chun a bhfeidhmíocht fuinnimh a uasghrádú agus iad a chlaochlú ar a laghad ina bhfoirgnimh nach mór neodrach ó thaobh fuinnimh nó ina bhfoirgnimh astaíochtaí nialasacha. Iarrtar ar na Ballstáit ráta athchóirithe níos airde a shocrú, nuair is costéifeachtach faoi chuimsiú an athchóirithe ar a stoc foirgneamh i gcomhréir lena straitéisí fadtéarmacha athchóirithe nó le pleananna náisiúnta athchóirithe, nó leo araon. Níor cheart gur dochar an ráta athchóirithe do na hoibleagáidí maidir le foirgnimh atá nach mór neodrach ó thaobh fuinnimh a leagtar amach i Treoir 2010/31/AE. Ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann ceanglais nach bhfuil chomh dian sin a chur i bhfeidhm maidir le roinnt foirgneamh, amhail foirgnimh a bhfuil fiúntas speisialta ailtireachta nó staire acu. Le linn an chéad athbhreithnithe eile a dhéanfar ar Threoir 2010/31/AE, ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh ar an dul chun cinn atá déanta ag na Ballstáit maidir leis an athchóiriú ar fhoirgnimh na gcomhlachtaí poiblí. Ba cheart don Choimisiún féachaint le togra reachtach a chur isteach chun an ráta athchóirithe a athbhreithniú, agus an dul chun cinn atá bainte amach ag na Ballstáit, forbairtí eacnamaíocha nó teicniúla suntasacha á gcur san áireamh nó i gcás ina bhfuil gá leis, gealltanais an Aontais maidir le dícharbónú agus truailliú nialasach. Déanann an oibleagáid foirgnimh na gcomhlachtaí poiblí a athchóiriú sa Treoir seo an oibleagáid sin i dTreoir 2010/31/AE a chomhlánú, lena gceanglaítear ar na Ballstáit a áirithiú, agus athchóiriú mór á dhéanamh ar fhoirgnimh atá ann cheana, go ndéanfar uasghrádú ar fheidhmíocht fuinnimh na bhfoirgneamh chun go gcomhlíonfaidh siad na ceanglais maidir le foirgnimh atá nach mór neodrach ó thaobh fuinnimh.

(43)

Is uirlisí tábhachtacha iad córais uathoibrithe agus rialaithe foirgneamh agus réitigh eile chun bainistiú gníomhach fuinnimh a chur ar fáil do chomhlachtaí poiblí chun feidhmíocht fuinnimh foirgneamh a fheabhsú agus a choimeád agus chun na dálaí laistigh is gá a áirithiú sna foirgnimh ar leo iad nó a áitíonn siad, i gcomhréir le Treoir 2010/31/AE.

(44)

Cuid lárnach den Chomhaontú Glas don Eoraip is ea an tsoghluaisteacht ghlas a chur chun cinn. Tá soláthar bonneagair luchtaithe ar cheann de na heilimintí is gá san aistriú. Tá tábhacht ar leith ag baint le bonneagar luchtaithe i bhfoirgnimh, ós rud é go mbíonn feithiclí leictreacha ag páirceáil i bhfoirgnimh go rialta agus ar feadh tréimhsí fada, rud a fhágann go mbeidh an luchtú níos éasca agus níos éifeachtúla. Ba cheart do chomhlachtaí poiblí a ndícheall a dhéanamh chun bonneagar luchtaithe a shuiteáil i bhfoirgnimh ar leo iad nó a áitíonn siad i gcomhréir le Treoir 2010/31/AE.

(45)

Chun an ráta athchóirithe a shocrú, ní mór do na Ballstáit forbhreathnú a bheith acu ar na foirgnimh nach mbaineann amach leibhéal foirgneamh nach mór neodrach ó thaobh fuinnimh. Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit fardal foirgneamh poiblí, lena n-áirítear, i gcás inarb iomchuí, tithíocht shóisialta, a fhoilsiú agus a choinneáil cothrom le dáta mar chuid de bhunachar sonraí foriomlán de dheimhnithe feidhmíochta fuinnimh. Leis an bhfardal sin, ba cheart a chur ar a gcumas do na gníomhaithe príobháideacha, lena n-áirítear cuideachtaí seirbhísí fuinnimh (ESCOnna), réitigh athchóiriúcháin a mholadh, ar féidir le Faireachlann an Aontais um Stoc Foirgneamh iad a chomhiomlánú.

(46)

D’fhéadfaí an fardal a úsáid chun sonraí ó fhardail stoic foirgneamh atá ann cheana a chomhtháthú. Ba cheart do na Ballstáit bearta iomchuí a dhéanamh chun bailiú sonraí a éascú agus an fardal a dhéanamh inrochtana do ghníomhaithe príobháideacha, lena n-áirítear ESCOnna chun a ról gníomhach i réitigh athchóiriúcháin a chumasú. Féadfaidh Faireachlann an Aontais um Stoc Foirgneamh sonraí maidir le saintréithe stoic foirgneamh, athchóiriú foirgneamh agus feidhmíocht fuinnimh a chomhiomlánú chun tuiscint níos fearr ar fheidhmíocht fuinnimh na hearnála foirgneamh a áirithiú trí shonraí inchomparáide.

(47)

Sa bhliain 2020, bhí níos mó ná a leath de dhaonra an domhain ina gcónaí i gceantair uirbeacha. Meastar go sroichfidh an figiúr sin 68 % faoi 2050. Ina theannta sin, tá leath de na bonneagair uirbeacha faoi 2050 fós le tógáil. Is ionaid atá tábhachtach ó thaobh na gníomhaíochta eacnamaíche, na giniúna, na nuálaíochta agus teicneolaíochtaí nua de iad cathracha agus ceantair uirbeacha. Tá tionchar ag cathracha ar chaighdeán saoil na saoránach atá ina gcónaí iontu nó atá ag obair iontu. Ba cheart do na Ballstáit tacaíocht theicniúil agus airgeadais a thabhairt do na bardais. Tá cuir chuige chomhtháite maidir le coigilteas fuinnimh agus soláthar fuinnimh agus soghluaisteacht inbhuanaithe curtha i bhfeidhm ag roinnt bardas agus ag comhlachtaí poiblí eile sna Ballstáit cheana féin, mar shampla, trí phleananna gníomhaíochta maidir le fuinneamh inbhuanaithe nó pleananna soghluaisteachta uirbí inbhuanaithe, amhail na pleananna a forbraíodh faoi thionscnamh Chúnant na Méaraí, agus cuir chuige chomhtháite uirbeacha a théann níos faide ná idirghabhálacha aonair i bhfoirgnimh nó modhanna iompair. Tá gá le hiarrachtaí breise a dhéanamh sa réimse a bhaineann le héifeachtúlacht fuinnimh na soghluaisteachta uirbí a fheabhsú, d’iompar paisinéirí agus lasta araon, ós rud é go n-úsáideann sí thart ar 40 % d’fhuinneamh uile an iompair de bhóthar.

(48)

Tá prionsabail uile Threoracha 2014/23/AE (18), 2014/24/AE (19) agus 2014/25/AE (20) ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle fós infheidhme go hiomlán faoi chuimsiú na Treorach seo.

(49)

Maidir le ceannach táirgí agus seirbhísí áirithe agus ceannach foirgneamh agus cíos ar fhoirgnimh, ba cheart do na húdaráis chonarthacha agus na heintitis chonarthacha a gcuireann conarthaí oibreacha poiblí, soláthair nó seirbhíse i gcrích dea-shampla a thabhairt, cinntí ceannacháin atá tíosach ar fhuinneamh agus bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh a chur i bhfeidhm, lena n-áirítear i ndáil leis na conarthaí poiblí agus lamháltais nach bhforáiltear aon cheanglas sonrach ina leith sa Treoir seo. Ba cheart feidhm a bheith aige sin maidir leis na húdaráis chonarthacha agus na heintitis chonarthacha a thagann faoi réim feidhme Threoracha 2014/23/AE, 2014/24/AE nó 2014/25/AE. Ba cheart do na Ballstáit na bacainní ar an soláthar comhpháirteach laistigh den Bhallstát nó thar theorainneacha i gcás inar féidir leis na nithe sin na costais a laghdú agus feabhas a chur ar na sochair ón margadh inmheánach trí dheiseanna gnó a chruthú do sholáthróirí agus do sholáthraithe seirbhísí fuinnimh.

(50)

Gach eintiteas poiblí a dhéanann infheistíocht in acmhainní poiblí trí sholáthar, ba cheart dóibh dea-shampla a thabhairt agus conarthaí agus lamháltais á ndámhachtain, trí tháirgí, foirgnimh, oibreacha agus seirbhísí a bhfuil an fheidhmíocht éifeachtúlachta fuinnimh is airde acu a roghnú, agus i ndáil leis na soláthairtí sin nach bhfuil faoi réir ceanglas sonrach faoi Threoir 2009/30/CE. Sa chomhthéacs sin, ní mór do na nósanna imeachta dámhachtana uile maidir le conarthaí poiblí agus lamháltais ar mó a luach ná na tairseacha a leagtar amach in Airteagal 8 de Threoir 2014/23/AE, Airteagal 4 de Threoir 2014/24/AE, agus Airteagal 15 de Threoir 2014/25/AE, feidhmíocht éifeachtúlachta fuinnimh na dtáirgí, na bhfoirgneamh agus na seirbhísí a leagtar síos le dlí an Aontais agus leis an dlí náisiúnta a chur san áireamh, trí bhunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh a mheas mar thosaíocht ina nósanna imeachta soláthair.

(51)

Tá sé tábhachtach freisin go ndéanfaidh na Ballstáit faireachán ar an gcaoi a gcuireann na húdaráis chonarthacha agus na heintitis chonarthacha na ceanglais éifeachtúlachta fuinnimh san áireamh i soláthar táirgí, foirgneamh, oibreacha agus seirbhísí trína áirithiú go gcuirfear ar fáil go poiblí faisnéis faoin tionchar ar éifeachtúlacht fuinnimh na ndaoine sin a fhaigheann tairiscintí os cionn na dtairseach dá dtagraítear sna treoracha soláthair. Leis sin, d'fhéadfadh geallsealbhóir agus saoránaigh measúnú a dhéanamh ar ról na hearnála poiblí maidir le bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh a áirithiú i soláthar poiblí ar bhealach trédhearcach.

(52)

Níor cheart, áfach, don oibleagáid atá ar na Ballstáit a áirithiú nach gceannóidh údaráis chonarthacha agus eintitis chonarthacha ach táirgí, foirgnimh, oibreacha agus seirbhísí, a bhfuil ardfheidhmíocht éifeachtúlachta fuinnimh acu cosc a chur ar na Ballstáit earraí a cheannach atá riachtanach chun an tslándáil phoiblí a chosaint agus freagairt ar éigeandálaí sláinte poiblí.

(53)

Sainaithnítear sa Chomhaontú Glas don Eoraip ról an gheilleagair chiorclaigh i ndáil le rannchuidiú le cuspóirí foriomlána dícharbónaithe an Aontais. Ba cheart don earnáil phoiblí agus, go háirithe, an earnáil iompair, rannchuidiú leis na cuspóirí sin trína gcumhacht ceannaigh a úsáid, i gcás inarb iomchuí, chun táirgí, foirgnimh, oibreacha agus seirbhísí, atá neamhdhíobhálach don chomhshaol a roghnú trí uirlisí atá ar fáil le haghaidh soláthar poiblí glas, agus ar an gcaoi sin rannchuidiú tábhachtach a dhéanamh chun laghdú a dhéanamh ar thomhaltas fuinnimh agus ar an tionchar ar an gcomhshaol.

(54)

Tá sé tábhachtach go dtabharfadh na Ballstáit an tacaíocht is gá do chomhlachtaí poiblí maidir le glacadh ceanglas éifeachtúlachta fuinnimh sa soláthar poiblí agus, i gcás inarb iomchuí, maidir le úsáid a bhaint as soláthar poiblí glas, trí na treoirlínte agus na modheolaíochtaí is gá a sholáthar maidir leis an measúnú ar chostais saolré, agus ar thionchair agus costais ar an gcomhshaol. Táthar ag súil go n-éascófar le uirlisí dea-cheaptha, go háirithe uirlisí digiteacha, na nósanna imeachta soláthair agus go laghdófar na costais riaracháin go háirithe i mBallstáit bheaga nach mbeadh acmhainneacht leordhóthanach acu chun tairiscintí a ullmhú. I ndáil leis sin, ba cheart do na Ballstáit úsáid uirlisí digiteacha agus comhar i measc na n-údarás conarthach a chur chun cinn lena n-áirítear thar theorainneacha chun dea-chleachtais a mhalartú.

(55)

Ós rud é go bhfuil foirgnimh freagrach as astaíochtaí gás ceaptha teasa atá ann roimh a saolré oibríochtúil agus tar éis a saolré oibríochtúil, ba cheart do na Ballstáit saolré iomlán astaíochtaí carbóin na bhfoirgneamh a mheas freisin. Ba cheart dó sin tarlú i gcomhthéacs na n-iarrachtaí chun an aird a thugtar ar fheidhmíocht saolré, ar ghnéithe den gheilleagar ciorclach agus ar thionchair ar an gcomhshaol a mhéadú, mar chuid de ról eiseamláireach na hearnála poiblí. Dá bhrí sin, is féidir leis an soláthar poiblí a bheith ina dheis chun aghaidh a thabhairt ar an gcarbón corpraithe i bhfoirgnimh le linn a saolré. I ndáil leis sin, is gníomhairí tábhachtacha iad na húdaráis chonarthacha ar féidir leo beart a dhéanamh mar chuid de nósanna imeachta soláthair trí fhoirgnimh nua a cheannach a thugann aghaidh ar acmhainneacht téite domhanda le linn an saolré iomlán.

(56)

Leis an bpoitéinseal téimh dhomhanda le linn na saolré iomláine tomhaistear na hastaíochtaí gás ceaptha teasa a bhaineann leis an bhfoirgneamh ag céimeanna éagsúla le linn a shaolré. Dá bhrí sin, déanann sé tomhas ar rannchuidiú foriomlán an fhoirgnimh le hastaíochtaí a chuireann leis an athrú aeráide. Tagraítear dó sin uaireanta mar mheasúnú ar an lorg carbóin nó tomhas carbóin saolré. Tugtar le chéile ann na hastaíochtaí carbóin atá cuimsithe in ábhair thógála le hastaíochtaí díreacha agus indíreacha ón gcéim úsáide. Is banc ábhair suntasach iad foirgnimh, is stórtha d’acmhainní atá dian ar charbón iad le blianta fada, agus dá bhrí sin, tá sé tábhachtach féachaint ar dhearaí lena n-éascófar athúsáid agus athchúrsáil sa todhchaí ag deireadh an tsaoil oibríochtúil, i gcomhréir leis an bplean gníomhaíochta nua don gheilleagar ciorclach. Ba cheart do na Ballstáit ciorclaíocht, marthanacht agus inoiriúnaitheacht ábhar tógála a chur chun cinn, chun aghaidh a thabhairt ar fheidhmíocht inbhuanaitheachta táirgí foirgníochta.

(57)

Sloinntear an poitéinseal téimh dhomhanda mar tháscaire uimhriúil in kgCO2eq/m2 (den achar urláir inmheánaigh úsáidigh) le haghaidh gach céime saolré meánaithe le haghaidh bliain amháin de thréimhse staidéir tagartha 50 bliain. Déantar an roghnú sonraí, sainmhíniú cásanna agus ríomhanna i gcomhréir le caighdeán EN 15978. Leagtar amach raon feidhme na n-eilimintí foirgnimh agus an trealaimh theicniúil i dtáscaire 1,2 de chreat comhchoiteann Leibhéil/Leibhéal an Aontais Eorpaigh. I gcás inarb ann d’uirlis náisiúnta ríomha, nó i gcás ina n-éilítear í chun nochtadh a dhéanamh nó chun ceadanna tógála a fháil, ba cheart é a bheith indéanta an uirlis náisiúnta sin a úsáid chun an fhaisnéis a éilítear a sholáthar. Ba cheart é a bheith indéanta uirlisí ríomha eile a úsáid má chomhlíonann siad na critéir íosta a leagtar síos le creat comhchoiteann Leibhéil/Leibhéal an Aontais Eorpaigh.

(58)

Le Treoir 2010/75/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (21) leagtar síos rialacha maidir le suiteálacha a rannchuidíonn le táirgeadh fuinnimh nó a úsáideann fuinneamh chun críoch táirgthe, agus foráiltear léi nach mór faisnéis maidir leis an bhfuinneamh a úsáidtear sa tsuiteáil nó a ghintear leis an tsuiteáil a chur san áireamh sna hiarratais ar cheadanna comhtháite i gcomhréir le hAirteagal 12(1), pointe (b), den Treoir sin. Thairis sin, in Airteagal 11 den Treoir sin foráiltear go bhfuil an éifeachtúlacht fuinnimh ar cheann de na prionsabail ghinearálta lena rialaítear oibleagáidí bunúsacha an oibreora agus ar cheann de na critéir lena gcinntear na teicnící is fearr atá ar fáil de bhun Iarscríbhinn III a ghabhann leis an Treoir sin. Tá éifeachtúlacht oibríochtúil na gcóras fuinnimh ag am ar bith faoi thionchar an chumais an chumhacht a ghintear ó fhoinsí éagsúla lena ngabhann leibhéil táimhe agus amanna tosaigh éagsúla a sholáthar don eangach ar bhealach rianúil solúbtha. Trí fheabhas a chur ar an éifeachtúlacht sin, beifear in ann úsáid níos fearr a bhaint as fuinneamh in-athnuaite.

(59)

Le feabhsú na héifeachtúlachta fuinnimh, is féidir rannchuidiú le haschur eacnamaíoch níos airde. Ba cheart é a bheith d’aidhm ag na Ballstáit agus ag an Aontas díriú ar thomhaltas fuinnimh a laghdú gan beann ar leibhéil an fháis eacnamaíoch.

(60)

Ba cheart an oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh arna bunú leis an Treoir seo a mhéadú agus ba cheart feidhm a bheith aici tar éis 2030. Áirithítear leis sin cobhsaíocht d’infheisteoirí agus spreagfar, ar an mbealach sin, infheistíochtaí fadtéarmacha agus bearta fadtéarmacha éifeachtúlachta fuinnimh, amhail athchóiriú domhain foirgneamh agus é mar chuspóir fadtéarmach aistriú na bhfoirgneamh atá ann faoi láthair go foirgnimh atá nach mór neodrach ó thaobh fuinnimh a éascú agus sin a dhéanamh ar bhealach costéifeachtach. Tá ról tábhachtach le himirt ag an oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh i ndáil le cruthú fáis áitiúil, post, iomaíochais agus maidir leis an mbochtaineacht fuinnimh a mhaolú. Ba cheart go n-áiritheofaí leis go mbeidh an tAontas in ann a chuid cuspóirí fuinnimh agus aeráide a bhaint amach trí dheiseanna breise a chruthú agus tríd an nasc idir tomhaltas fuinnimh agus fás a bhriseadh. Tá comhar leis an earnáil phríobháideach tábhachtach chun measúnú a dhéanamh ar na coinníollacha ar féidir infheistiú príobháideach le haghaidh tionscadail éifeachtúlachta fuinnimh a dhíghlasáil agus chun múnlaí nua ioncaim a fhorbairt do nuálaíocht i réimse na héifeachtúlachta fuinnimh.

(61)

Bíonn tionchar dearfach ag bearta feabhsuithe éifeachtúlachta fuinnimh freisin ar cháilíocht an aeir, mar cuidítear, le níos mó foirgneamh atá tíosach ar fhuinneamh, leis an éileamh ar bhreoslaí téimh, lena n-áirítear breoslaí téimh soladacha, a laghdú. Dá bhrí sin, le bearta éifeachtúlachta fuinnimh, cuidítear le feabhas a chur ar cháilíocht an aeir laistigh agus lasmuigh agus cuidítear le cuspóirí bheartas an Aontais maidir le cáilíocht an aeir a bhaint amach ar bhealach costéifeachtach, mar a leagtar síos go háirithe le Treoir (AE) 2016/2284 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (22).

(62)

D’fhonn rannchuidiú cobhsaí agus intuartha a áirithiú i dtreo spriocanna fuinnimh agus aeráide an Aontais do 2030 agus an cuspóir aeráidneodrachta do 2050 a bhaint amach, ceanglaítear ar na Ballstáit coigilteas carnach fuinnimh críochúsáide a bhaint amach don tréimhse oibleagáide iomlán suas go dtí 2030, atá coibhéiseach le coigilteas bliantúil nua 0.8 % ar a laghad den tomhaltas fuinnimh deiridh suas go dtí an 31 Nollaig 2023 agus 1,3 % ar a laghad ón 1 Eanáir 2024, 1,5 % ón 1 Eanáir 2026 agus 1,9 % ón 1 Eanáir 2028. D’fhéadfaí an ceanglas sin a chomhlíonadh trí bhearta nua beartais a ghlacfar le linn na tréimhse oibleagáide ón 1 Eanáir 2021 go dtí an 31 Nollaig 2030 nó trí ghníomhaíochtaí nua aonair mar thoradh ar bhearta beartais a glacadh le linn na tréimhse roimhe sin nó roimh an tréimhse sin, ar an gcoinníoll go ndéantar na gníomhaíochtaí aonair a spreagann coigilteas fuinnimh ina leith a thabhairt isteach le linn na tréimhse ina dhiaidh sin. Chuige sin, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann úsáid a bhaint as scéim um oibleagáid éifeachtúlachta fuinnimh, bearta beartais malartacha, nó an dá rud.

(63)

Le haghaidh na tréimhse ón 1 Eanáir 2021 go dtí an 31 Nollaig 2023, ba cheart a cheangal ar an gCipir ná ar Mhálta coigilteas carnach fuinnimh críochúsáide a bhaint amach arb ionann é agus coigilteas nua 0,24 % de thomhaltas fuinnimh deiridh bliantúil mar mheán i gcaitheamh na tréimhse 3 bliana is déanaí roimh an 1 Eanáir 2019. Le haghaidh na tréimhse ón 1 Eanáir 2024 go dtí an 31 Nollaig 2030, ba cheart a cheangal ar an gCipir ná ar Mhálta coigilteas carnach fuinnimh críochúsáide 0,45 % de thomhaltas fuinnimh deiridh bliantúil a bhaint amach mar mheán i gcaitheamh na tréimhse 3 bliana is déanaí roimh an 1 Eanáir 2019.

(64)

I gcás ina n-úsáidtear scéim oibleagáide, ba cheart do na Ballstáit páirtithe faoi oibleagáid a ainmniú as measc oibreoirí córais tarchuir, oibreoirí córais dáileacháin, dáileoirí fuinnimh, cuideachtaí díolacháin fuinnimh miondíola agus dáileoirí breosla iompair nó miondíoltóirí breosla iompair ar bhonn critéir oibiachtúla agus neamh-idirdhealaitheacha. Le hainmniú catagóirí áirithe eintiteas den sórt sin nó le díolúine ó ainmniú den sórt sin, níor cheart a thuiscint nach bhfuil an méid sin ag luí le prionsabal an neamh-idirdhealaithe. Dá bhrí sin, is féidir leis na Ballstáit a roghnú an ndéantar eintitis den sórt sin nó gan ach catagóirí áirithe díobh a ainmniú mar pháirtithe faoi oibleagáid. Chun cumhacht a thabhairt do dhaoine a ndéanann an bhochtaineacht fuinnimh difear dóibh, do chustaiméirí leochaileacha, do dhaoine i dteaghlaigh ar ioncam íseal agus, i gcás inarb infheidhme, do dhaoine i dtithíocht shóisialta agus chun iad a chosaint, agus chun bearta beartais a chur chun feidhme i measc na ndaoine sin mar thosaíocht, féadfaidh na Ballstáit ceangal a chur ar na páirtithe faoi oibleagáid coigilteas fuinnimh a bhaint amach i measc na ndaoine sin. Chun na críche sin, is féidir leis na Ballstáit spriocanna laghdaithe costas fuinnimh a bhunú freisin. D’fhéadfadh na páirtithe faoi oibleagáid na spriocanna sin a bhaint amach trí shuiteáil beart a chur chun cinn as a dtiocfaidh coigilteas fuinnimh agus coigilteas airgeadais ar bhillí fuinnimh, amhail insliú agus bearta téimh a shuiteáil, agus trí thacú le tionscnaimh coigiltis fuinnimh ó phobail fuinnimh in-athnuaite agus pobail fuinnimh saoránach.

(65)

Agus bearta beartais á gceapadh chun an oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh a chomhlíonadh, ba cheart do na Ballstáit caighdeáin agus tosaíochtaí aeráide agus comhshaoil an Aontais a urramú agus prionsabal ‘gan dochar suntasach a dhéanamh’ de réir bhrí Rialachán (AE) 2020/852 a chomhlíonadh. Níor cheart do na Ballstáit gníomhaíochtaí nach bhfuil inbhuanaithe ó thaobh an chomhshaoil de a chur chun cinn, amhail breoslaí iontaise a úsáid. Is é is aidhm don oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh an fhreagairt ar an athrú aeráide a neartú trí dhreasachtaí a chur chun cinn do na Ballstáit meascán beartais inbhuanaithe agus glan a chur chun feidhme, meascán atá athléimneach, agus a mhaolaíonn an t-athrú aeráide. Dá bhrí sin, féadfaidh coigilteas fuinnimh ó bhearta beartais maidir le húsáid dócháin dhíreach breosla iontaise a bheith ina choigilteas fuinnimh incháilithe faoin oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh faoi choinníollacha áirithe agus ar feadh tréimhse eatramhach tar éis an Treoir seo a thrasuí i gcomhréir le hiarscríbhinn a ghabhann leis an Treoir seo. Beifear in ann leis sin an oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh a ailíniú le cuspóirí an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip, leis an bPlean um Sprioc Aeráide, leis an ‘Rabharta Athchóiriúcháin’, agus beidh sé ag teacht leis an ngá atá le beart arna sainaithint ag an nGníomhaireacht Idirnáisiúnta Fuinnimh ina thuarascáil maidir le neodracht charbóin. Is é is aidhm don srian na Ballstáit a spreagadh chun airgead poiblí a chaitheamh ar theicneolaíochtaí inbhuanaithe a sheasfaidh an aimsir amháin. Tá sé tábhachtach go gcuirfidh na Ballstáit creat beartais soiléir agus cinnteacht infheistíochta ar fáil do ghníomhaithe margaidh. Le cur chun feidhme na modheolaíochta ríofa faoin oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh, ba cheart na gníomhaithe margaidh uile a bheith in ann a dteicneolaíochtaí a oiriúnú laistigh de thréimhse ama réasúnach. I gcás ina dtacóidh na Ballstáit le glacadh teicneolaíochtaí éifeachtúla breoslaí iontaise nó le teicneolaíocht den sórt sin a athsholáthar go luath, mar shampla, trí scéimeanna fóirdheontais nó scéimeanna um oibleagáid éifeachtúlachta fuinnimh, d’fhéadfadh sé nach mbeadh aon choigilteas fuinnimh a thagann as sin incháilithe a thuilleadh faoin oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh. Cé nach mbeadh coigilteas fuinnimh a thiocfadh as, mar shampla, comhghiniúint gás-bhunaithe a chur chun cinn incháilithe faoin oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh, ní bheadh feidhm ag an srian maidir le húsáid breoslaí iontaise indírigh, mar shampla, i gcás ina n-áirítear giniúint breoslaí iontaise i dtáirgeadh leictreachais. Ba cheart bearta beartais lena ndírítear ar athruithe iompraíochta chun tomhaltas breoslaí iontaise a laghdú, mar shampla trí fheachtais faisnéise agus trí thiomáint éiceolaíoch, a bheith incháilithe i gcónaí. Féadfar a áireamh ar na bearta beartais lena ndírítear ar athchóiriú foirgneamh bearta amhail córais téimh mhalartacha a chur in ionad córais téimh breoslaí iontaise, mar aon le feabhsuithe ar chreataí foirgneamh. Ba cheart na bearta sin a theorannú do theicneolaíochtaí lenar féidir an coigilteas fuinnimh is gá a bhaint amach i gcomhréir leis na cóid náisiúnta tógála a bhunaítear i mBallstát. Mar sin féin, ba cheart do na Ballstáit uasghrádú córas téimh a chur chun cinn mar chuid d’athchóiriú domhain i gcomhréir leis an gcuspóir fadtéarmach maidir le neodracht charbóin, mar atá, an t-éileamh ar théamh a laghdú agus an t-éileamh ar théamh atá fágtha a chumhdach le foinse fuinnimh atá saor ó charbón. Agus cuntas á thabhairt acu ar an gcoigilteas is gá chun sciar den oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh a bhaint amach i measc daoine a ndéanann an bhochtaineacht fuinnimh difear dóibh, féadfaidh na Ballstáit a ndálaí aeráide a chur san áireamh.

(66)

Tá bearta feabhsaithe éifeachtúlachta fuinnimh na mBallstát san iompar incháilithe le bheith curtha san áireamh chun a n-oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh críochúsáide a bhaint amach. Áirítear ar bheartais den sórt sin beartais atá, inter alia, tiomanta d’fheithiclí níos éifeachtúla a chur chun cinn mar aon le haistriú modha chuig rothaíocht, siúl agus iompar poiblí, nó soghluaisteacht agus pleanáil uirbeach lena laghdaítear an t-éileamh ar iompar. Sa bhreis air sin, is féidir le scéimeanna lena gcuirtear dlús le glacadh feithiclí nó beart beartais nua níos éifeachtúla, lena dtacaítear le haistriú chuig breoslaí lena ngabhann leibhéal astaíochtaí níos ísle, seachas scéimeanna nó bearta beartais maidir le dóchán díreach breosla iontaise a úsáid, lena laghdaítear úsáid fuinnimh in aghaidh an chiliméadair, a bheith incháilithe freisin, faoi réir chomhlíonadh na rialacha maidir le hábharthacht agus le breisíocht a leagtar amach sa Treoir seo. Bearta beartais a chuireann glacadh feithiclí breosla iontaise nua chun cinn, níor cheart dóibh cáiliú mar bhearta cáilithe faoin oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh.

(67)

Bearta arna nglacadh ag Ballstáit de bhun Rialachán (AE) 2018/842 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (23) agus a bhfuil feabhsuithe éifeachtúlachta fuinnimh infhíoraithe agus intomhaiste nó inmheasaithe mar thoradh orthu, is féidir iad a mheas mar bhealach costéifeachtach do na Ballstáit chun a n-oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh a chomhlíonadh faoin Treoir seo.

(68)

De rogha ar cheangal a chur ar pháirtithe faoi oibleagáid an méid coigiltis charnaigh fuinnimh críochúsáide a cheanglaítear faoin oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh a leagtar síos sa Treoir seo a bhaint amach, ba cheart é a bheith indéanta ag na Ballstáit, ina gcuid scéimeanna oibleagáide, cead a thabhairt do pháirtithe faoi oibleagáid ranníocaíocht a dhéanamh le ciste náisiúnta éifeachtúlachta fuinnimh nó ceangal a chur orthu é sin a dhéanamh, a d’fhéadfaí a úsáid chun bearta beartais a chur chun feidhme mar thosaíocht i measc daoine a ndéanann an bhochtaineacht fuinnimh difear dóibh, custaiméirí leochaileacha, daoine i dteaghlaigh ar ioncam íseal agus, i gcás inarb iomchuí, daoine a bhfuil cónaí orthu i dtithíocht shóisialta.

(69)

Ba cheart do na Ballstáit agus do pháirtithe faoi oibleagáid úsáid a bhaint as na modhanna agus na teicneolaíochtaí uile atá ar fáil ach amháin maidir le húsáid teicneolaíochtaí i ndáil le dóchán díreach breosla iontaise, chun na ceanglais maidir le coigilteas carnach fuinnimh críochúsáide a cheanglaítear a bhaint amach, lena n-áirítear trí theicneolaíochtaí cliste agus inbhuanaithe a chur chun cinn i gcórais téimh agus fuaraithe ceantair éifeachtúla, i mbonneagar éifeachtúil téimh agus fuaraithe, foirgnimh éifeachtúla agus chliste, feithiclí leictreacha agus tionscail agus in iniúchtaí fuinnimh nó i gcórais bainistíochta choibhéiseacha, ar an gcoinníoll go gcomhlíonfaidh an coigilteas fuinnimh a éilítear an Treoir seo. Ba cheart do na Ballstáit féachaint le leibhéal ard solúbthachta a áirithiú agus bearta beartais malartacha á gceapadh agus á gcur chun feidhme. Ba cheart do na Ballstáit gníomhaíochtaí a mbeadh coigilteas fuinnimh le linn saolré fada mar thoradh orthu.

(70)

Le bearta fadtéarmacha éifeachtúlachta fuinnimh, leantar de choigilteas fuinnimh a thabhairt tar éis 2020 ach chun rannchuidiú le sprioc éifeachtúlachta fuinnimh 2030 an Aontais, ba cheart, leis na bearta sin, coigilteas nua a thabhairt tar éis 2020. Ar an taobh eile, níor cheart coigilteas fuinnimh a bhaintear amach tar éis an 31 Nollaig 2020 a áireamh faoi chomhair an choigiltis charnaigh críochúsáide a cheanglaítear don tréimhse ón 1 Eanáir 2014 go dtí an 31 Nollaig 2020.

(71)

Is bunphrionsabal bunúsach den oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh a leagtar amach sa Treoir seo í an bhreisíocht, a mhéid a áirithíonn sí go gcuireann na Ballstáit beartais agus bearta i bhfeidhm a ceapadh go sonrach chun an oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh a chomhlíonadh. Ba cheart coigilteas nua a bheith sa bhreis ar ‘gnó mar is gnáth’ ionas nár cheart coigilteas a bheadh tarlaithe ar aon chaoi a áireamh faoi chomhair chomhlíonadh an hoibleagáide coigiltis fuinnimh. Chun tionchar na mbeart a tugadh isteach a thomhas, níor cheart ach an glanchoigilteas, arna thomhas mar an t-athrú ar an tomhaltas fuinnimh atá inchurtha go díreach i leith an bhirt éifeachtúlachta fuinnimh atá i gceist a chuirtear chun feidhme chun críche na hoibleagáide coigiltis fuinnimh dá bhforáiltear sa Treoir seo, a ríomh. Chun glanchoigilteas a ríomh, ba cheart do na Ballstáit cás bonnlíne a bhunú maidir leis an mbealach in bhforbródh an staid in éagmais an bhirt atá i gceist. Ba cheart an beart beartais atá i gceist a mheasúnú le hais na bonnlíne sin. Ba cheart do na Ballstáit na híoscheanglais dá bhforáiltear sa chreat reachtach ábhartha a chur san áireamh, chomh maith leis an gcaoi a bhféadfar bearta beartais eile a dhéanamh sa tréimhse ama céanna agus go bhféadfadh tionchar a bheith aige sin ar mhéid na gcoigilteas fuinnimh, ionas nach féidir na hathruithe uile a tugadh faoi deara ó tugadh isteach beart beartais ar leith a chur i leith an bhirt beartais sin, agus i leith an bhirt sin amháin. Le gníomhaíochtaí an pháirtí faoi oibleagáid, an pháirtí rannpháirtigh nó an pháirtí iontaoibhe, ba cheart rannchuidiú go hiarbhír leis an gcoigilteas fuinnimh a éilítear a bhaint amach chun comhlíonadh an cheanglais ábharthachta a áirithiú.

(72)

Tá sé tábhachtach céimeanna uile an tslabhra fuinnimh a mheabhrú, i gcás inarb ábhartha, agus an coigilteas fuinnimh á ríomh chun an acmhainneacht coigiltis fuinnimh a mhéadú agus leictreachas á tharchur agus á dháileadh. Léiríodh i staidéir agus sa chomhairliúchán le páirtithe leasmhara go bhfuil acmhainneacht shuntasach ann. Mar sin féin, tá na dálaí fisiciúla agus eacnamaíocha an-éagsúil i measc na mBallstát, agus go minic laistigh de roinnt Ballstát, agus tá líon mór oibreoirí córais ann. Léiríonn na himthosca sin cur chuige díláraithe, de bhun phrionsabal na coimhdeachta. Tá an t-eolas, na hinniúlachtaí dlíthiúla agus an acmhainn riaracháin is gá ag na hÚdaráis Rialála Náisiúnta chun forbairt eangach leictreachais atá tíosach ar fhuinneamh a chur chun cinn. Is féidir le heintitis amhail Líonra Eorpach d’Oibreoirí Córais Tharchurtha Leictreachais (ENTSO-E) agus an tEintiteas Eorpach d’Oibreoirí Córais Dáileacháin rannchuidithe úsáideacha a sholáthar freisin agus ba cheart dóibh tacú lena gcomhaltaí agus bearta éifeachtúlachta fuinnimh á nglacadh acu.

(73)

Baineann breithnithe comhchosúla le líon an-mhór oibreoirí córais gáis nádúrtha. Tá an ról atá ag gás nádúrtha agus ráta soláthair agus cuimsithe na críche an-éagsúil i measc na mBallstát. Sna cásanna sin, is iad na hÚdaráis Rialála Náisiúnta is fearr atá in ann monatóireacht agus stiúradh a dhéanamh ar éabhlóid an chórais i dtreo éifeachtúlachta méadaithe, agus féadfaidh eintitis amhail Líonra Eorpach d’Oibreoirí Córais Tarchurtha Gáis rannchuidithe úsáideacha a sholáthar agus ba cheart dóibh tacú lena gcomhaltaí agus bearta éifeachtúlachta fuinnimh á nglacadh acu.

(74)

Tá ról ESCOnna tábhachtach chun maoiniú a fhorbairt, a dhearadh, a thógáil agus a eagrú le haghaidh tionscadail a spárálann fuinneamh, a laghdaíonn costais fuinnimh, agus a laghdaíonn costais oibríochtaí agus chothabhála in earnálacha éagsúla amhail foirgnimh, tionsclaíocht agus iompar.

(75)

Tá tábhacht ar leith ag baint leis an nasc uisce-fuinnimh a chur san áireamh chun aghaidh a thabhairt ar úsáid idirspleách an fhuinnimh agus an uisce agus ar an mbrú méadaitheach ar an dá acmhainn sin. Trí uisce a bhainistiú ar bhealach éifeachtach, féadfar cur go mór leis an gcoigilteas fuinnimh, rud a théann chun tairbhe ní hamháin don aeráid ach don gheilleagar agus don tsochaí freisin. Is ionann earnálacha an uisce agus an fhuíolluisce agus 3,5 % den leictreachas a úsáidtear san Aontas agus táthar ag súil go dtiocfaidh méadú ar an sciar sin. Ag an am céanna, is ionann sceitheadh uisce agus 24 % den uisce iomlán a ídítear san Aontas agus is í an earnáil fuinnimh an tomhaltóir is mó uisce, agus 44 % den tomhaltas iomlán á dhéanamh suas aici. Ba cheart an coigilteas fuinnimh a d’fhéadfaí a dhéanamh trí theicneolaíochtaí cliste agus próisis chliste a úsáid feadh na dtimthriallta agus na bhfeidhmchlár uisce tionsclaíochta, cónaithe agus tráchtála go léir a iniúchadh agus a réadú go hiomlán aon uair is costéifeachtaí, agus ba cheart aird a thabhairt ar an gcéad phrionsabal maidir le héifeachtúlacht fuinnimh. Sa bhreis air sin, d’fhéadfadh ardteicneolaíochtaí uisciúcháin, teicneolaíochtaí buaint uisce báistí agus teicneolaíochtaí athúsáide uisce tomhaltas uisce sa talmhaíocht, foirgnimh agus tionscail agus an fuinneamh a úsáidtear chun é a chóireáil agus a iompar a laghdú go suntasach.

(76)

I gcomhréir le hAirteagal 9 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE), ba cheart beartais éifeachtúlachta fuinnimh an Aontais a bheith cuimsitheach, agus dá bhrí sin, ba cheart dóibh rochtain chothrom ar bhearta éifeachtúlachta fuinnimh a áirithiú do thomhaltóirí a ndéanann an bhochtaineacht fuinnimh difear dóibh. Ba cheart feabhsuithe ar éifeachtúlacht fuinnimh a chur chun feidhme mar thosaíocht i measc daoine a ndéanann an bhochtaineacht fuinnimh difear dóibh, custaiméirí leochaileacha agus úsáideoirí deiridh, agus daoine i dteaghlaigh ar ioncam íseal nó ar mheánioncam, daoine a bhfuil cónaí orthu i dtithíocht shóisialta, daoine scothaosta agus daoine atá ina gcónaí i gceantair thuaithe agus iargúlta agus sna réigiúin is forimeallaí. Sa chomhthéacs sin, ba cheart aird ar leith a thabhairt ar ghrúpaí áirithe atá go mór i mbaol na bochtaineachta fuinnimh nó grúpaí atá níos soghabhálaí i leith na n-éifeachtaí díobhálacha a bhaineann leis an mbochtaineacht fuinnimh, amhail mná, daoine faoi mhíchumas, daoine scothaosta, leanaí agus daoine a bhaineann le cúlra cine mionlaigh nó eitnigh mionlaigh. Is féidir le Ballstáit a cheangal ar pháirtithe faoi oibleagáid aidhmeanna sóisialta a chur san áireamh i mbearta coigiltis fuinnimh i ndáil leis an mbochtaineacht fuinnimh agus leathnaíodh amach an fhéidearthacht sin cheana féin chuig bearta beartais malartacha agus chuig cistí náisiúnta éifeachtúlachta fuinnimh. Ba cheart an fhéidearthacht sin a chlaochlú ina hoibleagáid chun na custaiméirí leochaileacha agus na húsáideoirí deiridh a chosaint, chun cumhacht a thabhairt dóibh agus chun an bhochtaineacht fuinnimh a mhaolú, agus é a chur ar a gcumas do na Ballstáit solúbthacht iomlán a choinneáil ag an am chéanna maidir le cineál, méid, raon feidhme agus inneachar na mbeart beartais sin. Mura gceadaítear bearta a bhaineann le tomhaltóirí aonair fuinnimh le scéim um oibleagáid éifeachtúlachta fuinnimh, féadfaidh an Ballstát bearta a ghlacadh chun bochtaineacht fuinnimh a mhaolú trí bhíthin bearta beartais malartacha agus trí bhíthin na mbeart sin amháin. Laistigh dá meascán beartais, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú nach mbeidh éifeacht dhíobhálach ag bearta beartais eile ar dhaoine a ndéanann an bhochtaineacht fuinnimh difear dóibh, ar chustaiméirí leochaileacha, ar úsáideoirí deiridh, agus, i gcás inarb infheidhme, ar dhaoine a bhfuil cónaí orthu i dtithíocht shóisialta. Ba cheart do na Ballstáit an úsáid is fearr is féidir a bhaint as infheistíochtaí cistithe poiblí i mbearta feabhsaithe éifeachtúlachta fuinnimh, lena n-áirítear cistiú agus saoráidí airgeadais arna mbunú ar leibhéal an Aontais.

(77)

Ba cheart do gach Ballstát coincheap an chustaiméara leochailigh a shainiú agus d’fhéadfadh an coincheap sin tagairt a dhéanamh don bhochtaineacht fuinnimh agus, inter alia, do dhíscor an leictreachais a fhaigheann custaiméirí den sórt sin a thoirmeasc ag amanna criticiúla. Maidir le coincheap na gcustaiméirí leochaileacha, féadfar a áireamh leis leibhéil ioncaim, an sciar den chaiteachas fuinnimh as ioncam indiúscartha, éifeachtúlacht fuinnimh na dtithe, dianspleáchas ar threalamh leictreach ar chúiseanna sláinte, mar gheall ar aois nó bunaithe ar chritéir eile. Cuireann sé sin ar chumas na mBallstát daoine i dteaghlaigh ar ioncam íseal a chur san áireamh.

(78)

De réir Mholadh (AE) 2020/1563, ní raibh thart ar 34 mhilliún teaghlach san Aontas in ann a n-áit chónaithe a choinneáil te go leor in 2019. Tugann an Comhaontú Glas don Eoraip tosaíocht don ghné shóisialta den aistriú trí ghealltanas a thabhairt i leith an phrionsabail ‘nach bhfágfar aon duine ar lár’. Déanann an t-aistriú glan, lena n-áirítear an t-aistriú glan, dochar do mhná agus d’fhir ar bhealaí difriúla agus d’fhéadfadh tionchar ar leith a bheith aige ar roinnt grúpaí faoi mhíbhuntáiste, daoine faoi mhíchumas. Dá bhrí sin, caithfidh bearta éifeachtúlachta fuinnimh bheith mar chuid lárnach d'aon straitéis chostéifeachtach chun aghaidh a thabhairt ar bhochtaineacht fuinnimh agus ar leochaileacht tomhaltóirí agus tá siad ina chomhlánú ar bheartais slándála sóisialta ar leibhéal na mBallstát. Chun a áirithiú go laghdaítear bochtaineacht fuinnimh do thionóntaí ar bhonn inbhuanaithe le bearta éifeachtúlachta fuinnimh, ba cheart costéifeachtacht na mbeart sin, mar aon le hinacmhainneacht na mbeart sin d'úinéirí maoine agus do thionóntaí, a chur san áireamh, agus ba cheart tacaíocht airgeadais agus theicniúil leordhóthanach do na bearta sin a ráthú ar leibhéal na mBallstát. Ba cheart do na Ballstáit tacaíocht a thabhairt don leibhéal áitiúil agus don leibhéal réigiúnach maidir leis an mbochtaineacht fuinnimh a shainaithint agus a mhaolú. San fhadtéarma, ní mór stoc foirgneamh an Aontais a thiontú ina bhfoirgnimh atá nach mór neodrach ó thaobh fuinnimh i gcomhréir le cuspóirí Chomhaontú Pháras. Níl na rátaí ag a bhfuil foirgnimh á n-athchóiriú faoi láthair leordhóthanach agus is iad na foirgnimh ina bhfuil saoránaigh ar ioncam íseal, dá ndéanann an bhochtaineacht fuinnimh dochar, na cinn is deacra fáil fhad leo. Is den ríthábhacht, dá bhrí sin, na bearta a leagtar síos sa Treoir seo a bhaineann le hoibleagáidí maidir le coigilteas fuinnimh, a bhaineann le scéimeanna um oibleagáid éifeachtúlachta fuinnimh agus a bhaineann le bearta beartais malartacha.

(79)

Ba cheart do na Ballstáit a ndícheall a dhéanamh a áirithiú nach dtiocfaidh méadú díréireach ar chostas seirbhísí a bhaineann le bearta den sórt sin ná eisiamh sóisialta níos mó as bearta chun éifeachtúlacht fuinnimh a chur chun cinn nó a éascú, go háirithe na bearta siúd a bhaineann le foirgnimh agus leis an tsoghluaisteacht.

(80)

Chun leas a bhaint as an acmhainneacht coigilte fuinnimh i gcodanna áirithe den mhargadh, i gcásanna nach mbíonn iniúchtaí fuinnimh á dtairiscint ar bhonn tráchtála de ghnáth, amhail fiontair bheaga agus mheánmhéide (FBManna), ba cheart do na Ballstáit cláir a fhorbairt chun FBManna a spreagadh agus chun tacú leo le dul faoi iniúchtaí fuinnimh agus na moltaí a eascraíonn as na hiniúchtaí fuinnimh sin a chur chun feidhme. Ba cheart iniúchtaí fuinnimh a bheith éigeantach agus rialta d’fhiontair a bhfuil meántomhaltas fuinnimh bliantúil os cionn tairseach áirithe acu, ós rud é gur féidir le coigilteas fuinnimh a bheith suntasach. Ba cheart Caighdeáin Eorpacha nó idirnáisiúnta ábhartha, amhail EN ISO 50001 (Córais Bainistíochta Fuinnimh), nó EN 16247-1 (Iniúchtaí Fuinnimh), nó, má chuirtear iniúchadh fuinnimh san áireamh, EN ISO 14000 (Córais Bainistíochta Comhshaoil) a chur san áireamh sna hiniúchtaí fuinnimh agus ba cheart dóibh, dá bhrí sin, a bheith i gcomhréir leis an Treoir seo, ar Treoir í nach dtéann níos faide ná ceanglais na gcaighdeán ábhartha sin. Tá caighdeán sonrach Eorpach maidir le hiniúchtaí fuinnimh á fhorbairt i láthair na huaire. Féadfar iniúchtaí fuinnimh a dhéanamh ar bhonn neamhspleách nó mar chuid de chóras bainistíochta comhshaoil níos leithne nó de chonradh feidhmíochta fuinnimh. I ngach cás den sórt sin, ba cheart na córais sin a bheith i gcomhréir leis na híoscheanglais a leagtar síos sa Treoir seo. Ina theannta sin, féadfar a mheas go bhfuil sásraí agus scéimeanna sonracha arna mbunú chun faireachán a dhéanamh ar astaíochtaí agus tomhaltas breosla ag oibreoirí iompair áirithe, mar shampla, faoi dhlí an Aontais CTA AE, i gcomhréir le hiniúchtaí fuinnimh, lena n-áirítear i gcórais bainistíochta fuinnimh, má chomhlíonann siad na híoscheanglais a leagtar síos sa Treoir seo. I gcás na bhfiontar sin a bhfuil an oibleagáid iniúchóireachta fuinnimh á cur chun feidhme acu cheana, ba cheart leanúint d’iniúchtaí fuinnimh a dhéanamh gach 4 bliana ar a laghad ó dháta an iniúchta fuinnimh roimhe sin, i gcomhréir leis an Treoir seo.

(81)

D’fhéadfadh na Ballstáit treoirlínte a bhunú le go leanfadh fiontair bearta cur chun feidhme chun coigiltis bhliantúla nua arna sainaithint san iniúchadh fuinnimh a bhaint amach.

(82)

Ba cheart meántomhaltas an fhiontair a bheith ina chritéar chun sainiú a dhéanamh ar chur i bhfeidhm na gcóras bainistíochta fuinnimh agus ar chur i bhfeidhm na n-iniúchtaí fuinnimh chun íogaireacht na sásraí sin a mhéadú maidir le deiseanna ábhartha maidir le coigilteas fuinnimh costéifeachtach a shainaithint. Ba cheart fiontar atá faoi bhun na dtairseach tomhaltais a shainítear le haghaidh córais bainistíochta fuinnimh agus iniúchtaí fuinnimh a spreagadh chun dul faoi iniúchtaí fuinnimh agus chun na moltaí a eascraíonn as na hiniúchtaí sin a chur chun feidhme.

(83)

I gcás ina ndéanann saineolaithe inmheánacha iniúchtaí fuinnimh, níor cheart iad a bheith ag gabháil go díreach don ghníomhaíocht a ndéantar iniúchóireacht uirthi chun a neamhspleáchas a ráthú.

(84)

Ba cheart do na Ballstáit cur chun feidhme córas bainistíochta fuinnimh agus iniúchtaí fuinnimh a chur chun cinn laistigh den riarachán poiblí ar an leibhéal náisiúnta, réigiúnach agus áitiúil.

(85)

Is earnáil thábhachtach eile í an earnáil TFC a bhfuil méadú ag teacht ar an aird a thugtar uirthi. In 2018 b’ionann tomhaltas fuinnimh na lárionad sonraí san Aontas agus 76,8 TWh. Meastar go dtiocfaidh méadú 28 % air sin go 98,5 TWh faoi 2030. Is féidir an méadú seo i ndearbhthéarmaí a fheiceáil i dtéarmaí coibhneasta freisin: laistigh den Aontas, b’ionann éileamh na n-ionad sonraí ar leictreachas agus 2,7 % den éileamh ar leictreachas in 2018 agus sroichfidh siad 3,21 % faoi 2030 má leantar leis an bhforbairt ar an gconair atá ann faoi láthair. Cuireadh i dtábhacht cheana féin i Straitéis Dhigiteach an Aontais an gá atá le lárionaid sonraí atá thar a bheith tíosach ar fhuinneamh agus atá inbhuanaithe agus iarrtar inti bearta trédhearcachta le haghaidh oibreoirí teileachumarsáide maidir lena lorg comhshaoil. Chun an fhorbairt inbhuanaithe a chur chun cinn san earnáil TFC, go háirithe sna lárionaid sonraí, ba cheart do na Ballstáit sonraí a bhailiú agus a fhoilsiú, atá ábhartha maidir le feidhmíocht fuinnimh, lorg uisce agus solúbthacht ó thaobh éilimh na lárionad sonraí, ar bhonn teimpléad coiteann de chuid an Aontais. Ba cheart do na Ballstáit a cheangal go mbaileofaí agus go bhfoilseofaí sonraí faoi lárionaid sonraí a bhfuil lorg comhshaoil suntasach acu agus fúthu sin amháin, lena bhféadfadh dearadh iomchuí nó idirghabhálacha éifeachtúlachta iomchuí, le haghaidh suiteálacha nua nó suiteálacha atá ann cheana faoi seach, laghdú suntasach ar thomhaltas fuinnimh agus uisce, méadú ar éifeachtúlacht na gcóras chun dícharbónú na heangaí a chur chun cinn nó athúsáid dramhtheasa i saoráidí in aice láimhe agus i líonraí teasa a spreagadh. D’fhéadfaí táscairí inbhuanaitheachta lárionaid sonraí a bhunú ar bhonn na sonraí sin a bhailítear, agus tionscnaimh atá ann cheana san earnáil á gcur san áireamh freisin.

(86)

Tá feidhm ag an oibleagáid tuairiscithe maidir leis na lárionaid sonraí sin a chomhlíonann an tairseach a leagtar amach sa Treoir seo. I ngach cás agus go sonrach i gcás lárionaid sonraí fiontair ar an láthair, ba cheart an oibleagáid tuairiscithe a thuiscint mar thagairt do na spásanna agus don trealamh a fhónann go príomha nó go heisiach d’fheidhmeanna a bhaineann le sonraí (seomraí freastalaithe), lena n-áirítear an trealamh gaolmhar is gá, mar shampla, fuarú gaolmhar, soilsiú gaolmhar, eagair ceallraí, nó soláthairtí cumhachta do-idirbhriste. Aon trealamh TF atá suite nó suiteáilte i rochtain phoiblí, úsáid choiteann nó spás oifige go príomha, nó a thacaíonn le feidhmeanna corparáideacha eile, amhail stáisiúin oibre, ríomhairí glúine, fótachóipeálaithe, braiteoirí, trealamh slándála, nó earraí bána agus fearais chlosamhairc, ba cheart iad a eisiamh ón oibleagáid tuairiscithe. Ba cheart feidhm a bheith ag an eisiamh céanna maidir le freastalaí, líonrú, stóráil, agus trealamh gaolmhar a bheadh scaipthe ar fud láithreáin amhail freastalaithe aonair, racaí aonair, nó Wi-Fi agus pointí líonraithe.

(87)

Ba cheart na sonraí bailithe a úsáid chun roinnt bunghnéithe d’ionad sonraí inbhuanaithe ar a laghad a thomhas, eadhon a éifeachtaí atá sé maidir le húsáid fuinnimh, méid an fhuinnimh sin a thagann ó fhoinsí fuinnimh in-athnuaite, athúsáid aon dramhtheasa a tháirgeann sé, éifeachtacht an fhuaraithe, éifeachtacht na húsáide carbóin agus úsáid fionnuisce. Leis na sonraí bailithe agus leis na táscairí inbhuanaitheachta, ba cheart feasacht a mhúscailt i measc úinéirí agus oibreoirí lárionaid sonraí, monaróirí trealaimh, forbróirí bogearraí agus seirbhísí, úsáideoirí seirbhísí lárionaid sonraí ar gach leibhéal chomh maith le heintitis agus eagraíochtaí a úsáideann nó a sholáthraíonn néalseirbhísí agus seirbhísí lárionaid sonraí. Leis na sonraí bailithe agus leis na táscairí inbhuanaitheachta, ba cheart muinín a thabhairt freisin maidir leis na feabhsuithe iarbhír tar éis iarrachtaí agus beart chun inbhuanaitheacht na lárionad sonraí nua nó na lárionad sonraí atá ann cheana a mhéadú. Ar deireadh, ba cheart na sonraí bailithe agus na táscairí inbhuanaitheachta a úsáid mar bhonn do phleanáil agus do chinnteoireacht thrédhearcach fhianaisebhunaithe. Ba cheart don Choimisiún measúnú a dhéanamh ar éifeachtúlacht na lárionad sonraí ar bhonn na faiséise arna cur in iúl ag na lárionaid sonraí faoi oibleagáid.

(88)

Tar éis measúnú a dhéanamh, agus na comhpháirtíochtaí earnáilsonracha féideartha um éifeachtúlacht fuinnimh á mbunú aige, ba cheart don Choimisiún príomh-gheallsealbhóirí a thabhairt le chéile, lena n-áirítear eagraíochtaí neamhrialtasacha agus na comhpháirtithe sóisialta, in earnálacha mar TFC, iompar, airgeadas agus foirgnimh ar bhealach cuimsitheach ionadaíoch.

(89)

Ba cheart caiteachas níos ísle do thomhaltóirí ar fhuinnimh a bhaint amach trí chuidiú le tomhaltóirí an méid fuinnimh a úsáideann siad a laghdú trí riachtanais fuinnimh foirgneamh a laghdú agus trí fheabhsuithe ar éifeachtúlacht fearas, rud ar cheart a bheith in éineacht le hinfhaighteacht modhanna agus iompair ísealfhuinnimh arna gcomhtháthú le hiompar poiblí, le soghluaisteacht chomhroinnte agus le rothaíocht. Ba cheart do na Ballstáit breithniú a dhéanamh ar an nascacht a fheabhsú i limistéir thuaithe agus iargúlta.

(90)

Is den ríthábhacht feasacht shaoránaigh uile an Aontais a ardú i leith na dtairbhí a bhaineann le héifeachtúlacht fuinnimh mhéadaithe agus le faisnéis chruinn a sholáthar dóibh i dtaobh na slite is féidir an méid sin a bhaint amach. Ba cheart do shaoránaigh idir óg is aosta a bheith rannpháirteach san aistriú fuinnimh tríd an gComhshocrú Aeráide Eorpach agus tríd an gComhdháil ar Thodhchaí na hEorpa. Tá éifeachtúlacht fuinnimh mhéadaithe thar a bheith tábhachtach freisin i dtaca le slándáil sholáthar fuinnimh an Aontais trína spleáchas ar allmhairiú breoslaí ó thríú tíortha a laghdú.

(91)

Ba cheart costais agus tairbhí na mbeart éifeachtúlachta fuinnimh go léir a ghlactar, lena n-áirítear tréimhsí aisíoca, a bheith go hiomlán trédhearcach do thomhaltóirí.

(92)

Nuair a bheidh an Treoir seo á cur chun feidhme ag na Ballstáit agus bearta eile i réimse na héifeachtúlachta fuinnimh á nglacadh acu, ba cheart dóibh aird ar leith a thabhairt ar shineirgí idir bearta éifeachtúlachta fuinnimh agus úsáid éifeachtúil acmhainní nádúrtha i gcomhréir le prionsabail an gheilleagair chiorclaigh.

(93)

Agus tairbhe á baint acu as samhlacha agus teicneolaíochtaí nua gnó, ba cheart do na Ballstáit iarracht a dhéanamh glacadh beart éifeachtúlachta fuinnimh a chur chun cinn agus a éascú, lena n-áirítear trí sheirbhísí fuinnimh nuálacha do chustaiméirí móra agus beaga.

(94)

Is gá foráil a dhéanamh d’aiseolas rialta agus aiseolas feabhsaithe a fháil i leith tomhaltais fuinnimh i gcás ina bhfuil sin indéanta go teicniúil agus go costéifeachtúil i bhfianaise na bhfeistí tomhais atá i bhfeidhm. Soiléirítear leis an Treoir seo go mbraitheann a chostéifeachtúla atá fomhéadrú ar cé acu atá nó nach bhfuil na costais ghaolmhara comhréireach leis an gcoigilteas fuinnimh féideartha. Leis an measúnú ar cé acu atá nó nach bhfuil fomhéadrú costéifeachtúil, féadfar a chur san áireamh an tionchar a bheadh ag bearta nithiúla eile atá beartaithe i bhfoirgneamh ar leith, amhail athchóiriú ar bith atá le teacht.

(95)

Soiléirítear leis an Treoir seo freisin gur cheart feidhm a bheith ag cearta i ndáil le billeáil agus i ndáil le faisnéis faoi bhilleáil nó faoi thomhaltas maidir le tomhaltóirí téimh, fuaraithe nó uisce the tí a sholáthraítear ag foinse lárnach, fiú nuair nach bhfuil aon chaidreamh conarthach díreach, aonair le soláthróirí fuinnimh.

(96)

Chun trédhearcacht na cuntasaíochta a bhaint amach i gcás tomhaltas aonair fuinnimh theirmigh, agus cur chun feidhme an fhomhéadraithe a éascú ar an gcaoi sin, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú go bhfuil rialacha náisiúnta i bhfeidhm acu atá trédhearcach agus ar fáil don phobal, ar rialacha iad is infheidhme maidir le leithdháileadh chostas an tomhaltais téimh, fuaraithe agus uisce the tí i bhfoirgnimh ilárasán agus ilchuspóra. Anuas ar an trédhearcacht sin, d’fhéadfadh na Ballstáit cuimhneamh ar bhearta a ghlacadh chun an t-iomaíochas a neartú maidir le soláthar seirbhísí fomhéadraithe, rud a chuideodh lena áirithiú go mbeadh aon chostas a bheadh le híoc ag na húsáideoirí deiridh réasúnach.

(97)

Ba cheart méadair teasa nuashuiteáilte agus leithdháileoirí costais teasa a bheith inléite go cianda chun a áirithiú go ndéantar faisnéis tomhaltais atá costéifeachtach a sholáthar go rialta. Forálacha na Treorach seo maidir le méadrú i gcás téimh, fuaraithe agus uisce te tí; le fomhéadrú agus leithdháileadh na gcostas i gcás téimh, fuaraithe agus uisce te tí; le ceanglas cianléimh; le faisnéis bhilleála agus tomhaltais i gcás téimh agus fuaraithe agus uisce te tí; an costas rochtana ar mhéadrú agus ar fhaisnéis bhilleála agus tomhaltais i gcás téimh, fuaraithe agus uisce te tí; agus leis na ceanglais íosta d’fhaisnéis bhilleála agus tomhaltais i gcás téimh, fuaraithe agus uisce te tí, beartaítear nach mbeidh feidhm ag na leasuithe sin ach maidir le téamh, le fuarú agus le huisce te tí a sholáthraítear ó fhoinse lárnach. Fágfar faoi na Ballstáit féin a chinneadh cé acu an measfar nó nach measfar gur teicneolaíochtaí atá inléite go cianda iad teicneolaíochtaí léimh shoghluaiste (de chineál ‘walk-by’ nó ‘drive-by’). Le feistí atá inléite go cianda, ní gá rochtain a bheith ar árasáin aonair ná aonaid aonair.

(98)

Ba cheart do na Ballstáit a chur san áireamh go n-éilítear infheistíocht feabhsaithe san oideachas agus i scileanna le haghaidh úsáideoirí agus soláthróirí fuinnimh araon chun teicneolaíochtaí nua lena ndéantar tomhaltas fuinnimh a thomhas a chur chun feidhme.

(99)

Modh tábhachtach chun custaiméirí a chur ar an eolas faoina dtomhaltas fuinnimh is ea faisnéis bhilleála agus ráitis bhliantúla. Is féidir faisnéis eile a chur in iúl le sonraí maidir le tomhaltas agus le costais lena gcuidítear le tomhaltóirí an socrú atá acu faoi láthair a chur i gcomparáid le tairiscintí eile agus úsáid a bhaint as bainistiú gearán agus as sásraí um réiteach malartach díospóidí. Mar sin féin, ós rud é gur foinse coiteann gearán tomhaltóirí iad díospóidí a bhaineann le billí agus gur rud é a chuireann le leibhéil ísle dhianseasmhacha sásaimh tomhaltóirí agus rannpháirtíochta tomhaltóirí lena soláthraithe fuinnimh, is gá billí a dhéanamh níos simplí, níos soiléire agus níos éasca le tuiscint, agus é á áirithiú ag an am céanna go soláthraítear an fhaisnéis uile is gá chun cur ar chumas tomhaltóirí a dtomhaltas fuinnimh a rialú, tairiscintí a chur i gcomparáid lena chéile agus soláthróirí a aistriú trí ionstraimí ar leith amhail faisnéis bhilleála, uirlisí faisnéise agus ráitis bhliantúla.

(100)

Agus bearta feabhsaithe éifeachtúlachta fuinnimh á gceapadh acu, ba cheart do na Ballstáit aird chuí a thabhairt ar an ngá atá le dea-fheidhmiú an mhargaidh inmheánaigh agus cur chun feidhme comhsheasmhach an acquis a áirithiú, i gcomhréir le CFAE.

(101)

Tá acmhainneacht shuntasach maidir le fuinneamh príomhúil a shábháil san Aontas ag baint le comhghiniúint ardéifeachtach agus téamh agus fuarú ceantair éifeachtúil. Ba cheart do na Ballstáit measúnú cuimsitheach a dhéanamh ar an acmhainneacht maidir le comhghiniúint ardéifeachtach agus téamh agus fuarú ceantair éifeachtúil. Ba cheart na measúnuithe sin a bheith comhsheasmhach le pleananna comhtháite náisiúnta fuinnimh agus aeráide na mBallstát agus lena straitéisí athchóirithe fadtéarmacha, agus d’fhéadfaí a áireamh leo conairí as a dtiocfaidh earnáil náisiúnta téimh agus fuaraithe atá bunaithe ar fhuinneamh in-athnuaite agus ar dhramhtheas laistigh de thréimhse ama atá comhoiriúnach le gnóthú chuspóir na haeráidneodrachta. Suiteálacha giniúna leictreachais nua agus suiteálacha atá ann cheana a ndéantar athchóiriú substaintiúil orthu nó ag a bhfuil cead nó ceadúnas nuashonraithe acu, ba cheart dóibh, faoi réir anailís costais is tairbhe ina léirítear barrachas costais is tairbhe, aonaid chomhghiniúna ardéifeachtaí a bheith acu chun dramhtheas a eascraíonn as táirgeadh leictreachais a aisghabháil. Ar an gcaoi chéanna, ba cheart réitigh theicniúla a bheith ag na saoráidí eile a bhfuil meánionchur fuinnimh substaintiúil bliantúil acu chun dramhtheas ón saoráid a úsáid i gcás ina léirítear barrachas costais is tairbhe san anailís costais is tairbhe. D’fhéadfaí an dramhtheas sin a iompar chuig na háiteanna a bhfuil gá acu leis trí líonraí téimh ceantair. Go ginearálta, is éard a bheidh sna himeachtaí a spreagann ceanglas critéir údarúcháin a chur i bhfeidhm imeachtaí lena spreagtar ceanglais maidir le ceadanna faoi Threoir 2010/75/AE agus maidir le húdarú faoi Threoir (AE) 2019/944 freisin.

(102)

D’fhéadfadh sé gurb iomchuí do shuiteálacha giniúna leictreachais atá beartaithe chun úsáid a bhaint as stóráil gheolaíoch a cheadaítear faoi Threoir 2009/31/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (24) a bheith suite in áiteanna nach bhfuil aisghabháil dramhtheasa trí chomhghiniúint ardéifeachtach nó trí líonra téimh nó fuaraithe ceantair a sholáthar costéifeachtach. Dá bhrí sin, ba cheart do na Ballstáit a bheith in ann na suiteálacha sin a dhíolmhú ón oibleagáid anailís costais is tairbhe a dhéanamh chun trealamh a sholáthar don tsuiteáil lenar féidir dramhtheas a aisghabháil trí aonad comhghiniúna ardéifeachtaí. Ina theannta sin, ba cheart é a bheith indéanta buaiclód agus suiteálacha cúltaca giniúna leictreachais a bhfuil sé beartaithe iad a oibriú faoi bhun 1 500 uair oibríochta in aghaidh na bliana mar mheán rollach thar thréimhse 5 bliana a dhíolmhú ón gceanglas teas a sholáthar freisin.

(103)

Is iomchuí do na Ballstáit bearta agus nósanna imeachta a thabhairt isteach chun suiteálacha comhghiniúna ar lú a n-ionchur teirmeach rátaithe iomlán ná 5 MW a chur chun cinn chun giniúint fuinnimh leithdháilte a spreagadh.

(104)

Chun measúnuithe cuimsitheacha náisiúnta a chur chun feidhme, ba cheart do na Ballstáit measúnuithe ar an acmhainneacht maidir le comhghiniúint ardéifeachtach agus téamh agus fuarú ceantair éifeachtúil a spreagadh ar an leibhéal réigiúnach agus áitiúil. Ba cheart do na Ballstáit bearta a dhéanamh chun réadú acmhainneacht aitheanta costéifeachtach na comhghiniúna ardéifeachtúlachta agus téamh agus fuarú ceantair éifeachtúil a chur chun cinn agus a éascú.

(105)

Ba cheart na ceanglais maidir le téamh agus fuarú ceantair a bheith comhsheasmhach le spriocanna beartais aeráide fadtéarmacha, le caighdeáin aeráide agus comhshaoil agus le tosaíochtaí an Aontais, agus ba cheart dóibh prionsabal ‘gan dochar suntasach a dhéanamh’ de réir bhrí Rialachán (AE) 2020/852 a chomhlíonadh. Ba cheart é a bheith d’aidhm ag na córais téimh agus fuaraithe ceantair uile idirghníomhú le codanna eile den chóras fuinnimh chun úsáid fuinnimh a bharrfheabhsú agus chun dramhaíl fuinnimh a chosc trí leas a bhaint as acmhainneacht iomlán foirgneamh teas nó fuacht a stóráil, lena n-áirítear an teas iomarcach ó shaoráidí seirbhíse agus ó lárionaid sonraí in aice láimhe. Ar an gcúis sin, áiritheofar leis na córais téimh agus fuaraithe ceantair éifeachtúil go dtiocfaidh méadú ar éifeachtúlacht fuinnimh phríomhúil agus go ndéanfaí fuinneamh in-athnuaite agus dramhtheas agus dramhfhuacht, mar a shainmhínítear i dTreoir (AE) 2018/2001 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (25), a chomhtháthú de réir a chéile. Dá bhrí sin, déantar ceanglais níos déine maidir le soláthar téimh agus fuaraithe a thabhairt isteach de réir a chéile leis an Treoir seo agus ba cheart iad a bheith infheidhme go leanúnach le linn tréimhsí sonracha bunaithe agus ba cheart go mbeadh feidhm bhuan acu ón 1 Eanáir 2050 ar aghaidh.

(106)

Ba cheart na prionsabail chun sciar an teasa nó an fhuachta ó fhoinsí in-athnuaite fuinnimh i dtéamh agus fuarú ceantair éifeachtúil a ríomh a bheith i gcomhréir le Treoir (AE) 2018/2001 agus modheolaíochtaí Eurostat le haghaidh tuairisciú staidrimh. De bhun Airteagal 7(1) de Threoir (AE) 2018/2001, áirítear olltomhaltas fuinnimh deiridh ó fhoinsí in-athnuaite in earnáil an téimh agus an fhuaraithe san olltomhaltas fuinnimh deiridh ó fhoinsí in-athnuaite. Tá olltomhaltas fuinnimh deiridh teasa nó fuachta i dtéamh nó fuarú ceantair cothrom le soláthar fuinnimh teasa nó fuachta a théann isteach sa ghréasán a fhreastalaíonn ar na custaiméirí deiridh nó ar dháileoirí fuinnimh.

(107)

Tá teaschaidéil tábhachtach chun an soláthar téimh agus fuaraithe a dhícharbónú, agus i dtéamh ceantair freisin. Leis an modheolaíocht a bhunaítear in Iarscríbhinn VII a ghabhann le Treoir (AE) 2018/2001, soláthraítear rialacha chun fuinneamh arna ghabháil le teaschaidéil a áireamh mar fhuinneamh ó fhoinsí in-athnuaite, agus cuirtear cosc dá réir ar chomhaireamh dúbailte an leictreachais ó fhoinsí in-athnuaite. Chun críocha sciar an fhuinnimh in-athnuaite i líonra téimh ceantair a ríomh, ba cheart an teas ar fad a thagann ón teaschaidéal agus a théann isteach sa ghréasán a áireamh mar fhuinneamh in-athnuaite, ar choinníoll go gcomhlíonann an teaschaidéal na híoschritéir éifeachtúlachta a leagtar amach in Iarscríbhinn VII a ghabhann le Treoir (AE) 2018/2001 tráth a suiteála.

(108)

Sainíodh comhghiniúint ardéifeachtach de réir an choigiltis fuinnimh a fhaightear trí chomhghiniúint cumhachta agus teasa seachas giniúint ar leithligh cumhachta agus teasa. Ba cheart na ceanglais maidir le comhghiniúint ardéifeachtach a bheith comhsheasmhach leis na spriocanna fadtéarmacha sa bheartas don athrú aeráide. Ba cheart na sainmhínithe ar chomhghiniúint agus ar chomhghiniúint ardéifeachtach a úsáidtear i reachtaíocht an Aontais a bheith gan dochar d’úsáid sainmhínithe éagsúla i reachtaíocht náisiúnta chun críoch eile seachas na críocha sin i reachtaíocht an Aontais atá i gceist. Chun an coigilteas fuinnimh a uasmhéadú agus chun nach gcaillfear deiseanna coigilte fuinnimh, ba cheart an aird is mó a thabhairt ar choinníollacha oibriúcháin na n-aonad comhghiniúna.

(109)

Chun trédhearcacht a áirithiú agus chun a chur ar a chumas don chustaiméir deiridh rogha a dhéanamh idir leictreachas ó chomhghiniúint agus leictreachas a tháirgtear trí úsáid a bhaint as teicnící eile, ba cheart tionscnamh na comhghiniúna ardéifeachtaí a ráthú ar bhonn na luachanna tagartha éifeachtúlachta comhchuibhithe. Ní hionann scéimeanna ráthaíochta tionscnaimh agus a rá go bhfuil an ceart ann tairbhe a bhaint as sásraí tacaíochta náisiúnta. Tá sé tábhachtach go bhféadfaí gach cineál leictreachais a tháirgtear ó chomhghiniúint ardéifeachtach a chumhdach le ráthaíochtaí tionscnaimh. Ba cheart ráthaíochtaí tionscnaimh a idirdhealú ó dheimhnithe inmhalartaithe.

(110)

Ba cheart struchtúr sonrach na n-earnálacha comhghiniúna agus téimh agus fuaraithe ceantair, lena n-áirítear go leor táirgeoirí ar FBManna iad, a chur san áireamh, go háirithe agus athbhreithniú á dhéanamh ar na nósanna imeachta riaracháin chun cead a fháil líonraí acmhainneachta comhghiniúna nó líonraí gaolmhara a thógáil, agus an prionsabal ‘tús áite d’fhiontair bheaga’ á chur i bhfeidhm.

(111)

FBManna den chuid is mó atá i ngnólachtaí an Aontais. Is é atá iontu acmhainneacht coigiltis fuinnimh ollmhór don Aontas. Chun cuidiú leo bearta éifeachtúlachta fuinnimh a ghlacadh, ba cheart do na Ballstáit creat fabhrach a bhunú arb é is aidhm dó cúnamh teicniúil agus faisnéis spriocdhírithe a chur ar fáil do FBManna.

(112)

Ba cheart do na Ballstáit, ar bhonn critéir oibiachtúla trédhearcacha neamh-idirdhealaitheacha, rialacha a bhunú lena rialófar seasamh agus roinnt na gcostas ar naisc eangaí agus atreisithe eangaí agus rialacha ar na hoiriúnuithe teicniúla is gá chun táirgeoirí nua leictreachais a tháirgtear le comhghiniúint ardéifeachtúlachta a chomhtháthú, ag cur san áireamh cóid ghréasáin agus treoirlínte a fhorbraítear i gcomhréir le Rialacháin (AE) 2019/943 (26) agus Rialachán (CE) Uimh. 715/2009 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (27). Ba cheart cead a bheith ag táirgeoirí leictreachais a ghintear ó chomhghiniúint ardéifeachtúlachta glao a eisiúint ar tháirgí le haghaidh na hoibre nasctha. Rochtain ar an gcóras eangaí le haghaidh leictreachas a tháirgtear ó chomhghiniúint ardéifeachtúlachta, go háirithe le haghaidh aonaid chomhghiniúna mhionscála agus micrea-chomhghiniúna, ba cheart sin a éascú. I gcomhréir le hAirteagal 3(2) de Threoir 2009/73/CE agus Airteagal 9(2) de Threoir (AE) 2019/944, féadfaidh na Ballstáit oibleagáidí seirbhíse poiblí a fhorchur, lena n-áirítear oibleagáidí maidir leis an éifeachtúlacht fuinnimh, ar fhiontair a oibríonn in earnálacha an leictreachais agus an gháis.

(113)

Is gá na forálacha ábhartha maidir le billeáil, pointe teagmhála aonair, réiteach díospóide lasmuigh den chúirt, an bhochtaineacht fuinnimh agus bunchearta conarthacha a leagan amach, féachaint le hiad a ailíniú, i gcás inarb iomchuí, leis na forálacha ábhartha maidir le leictreachas de bhun Threoir (AE) 2019/944, chun cosaint tomhaltóirí a neartú agus chun go bhféadfaidh custaiméirí deiridh faisnéis níos minice, níos cothrom le dáta a fháil faoina dtomhaltas téimh, fuaraithe nó uisce the tí agus chun go bhféadfaidh siad a dtomhaltas fuinnimh a rialáil.

(114)

Leis an Treoir seo, neartaítear cosaint tomhaltóirí trí chearta conarthacha bunúsacha a thabhairt isteach maidir le téamh ceantair, fuarú agus uisce te tí, i gcomhréir leis an leibhéal ceart, cosanta agus cumhachtaithe a tugadh isteach le Treoir (AE) 2019/944 do chustaiméirí deiridh in earnáil an leictreachais. Ba cheart faisnéis shoiléir gan débhrí maidir lena gcearta a chur ar fáil do thomhaltóirí. Cuireann roinnt tosca bac ar thomhaltóirí rochtain a fháil ar na foinsí éagsúla faisnéise faoin margadh atá ar fáil dóibh, iad a thuiscint agus gníomhú ina bhfianaise. Trí bhunchearta conarthacha a thabhairt isteach, féadfar, i measc nithe eile, tuiscint cheart a fháil ar an mbonnlíne maidir le cáilíocht na seirbhísí a thairgeann an soláthróir sa chonradh, lena n-áirítear cáilíocht agus saintréithe an fhuinnimh a sholáthraítear. Ina theannta sin, is féidir leis cur le híoslaghdú na gcostas folaithe nó breise a d’fhéadfadh teacht as seirbhísí uasghrádaithe nó seirbhísí nua a thabhairt isteach tar éis shíniú an chonartha gan tuiscint shoiléir agus comhaontú soiléir ón gcustaiméir. D’fhéadfadh baint a bheith ag na seirbhísí sin, i measc nithe eile, leis an bhfuinneamh a sholáthraítear, seirbhísí méadraithe agus billeála, ceannach agus suiteáil nó seirbhísí coimhdeacha agus cothabhála agus costais a bhaineann leis an líonra, feistí méadraithe, trealamh téimh nó fuaraithe áitiúil. Rannchuideoidh na ceanglais le hinchomparáideacht tairiscintí a fheabhsú agus áiritheofar leo an leibhéal céanna ceart conarthach bunúsach do shaoránaigh uile an Aontais maidir le téamh, fuarú agus uisce te tí, gan srian a chur ar inniúlachtaí náisiúnta.

(115)

I gcás díscor pleanáilte ó théamh, fuarú agus uisce te tí, ba cheart do sholáthróirí faisnéis leordhóthanach a chur ar fáil do na custaiméirí lena mbaineann maidir le bearta malartacha, amhail foinsí tacaíochta chun díscor a sheachaint, córais réamhíocaíochta, iniúchtaí fuinnimh, seirbhísí comhairliúcháin fuinnimh, pleananna íocaíochta malartacha, comhairle maidir le bainistiú fiachais nó moratóir ar dhícheangal.

(116)

Ba cheart cosaint níos fearr do thomhaltóirí a ráthú trí shásraí éifeachtacha neamhspleácha um réiteach díospóidí lasmuigh den chúirt a bheith ar fáil do gach tomhaltóir, amhail ombudsman fuinnimh, comhlacht tomhaltóirí nó údarás rialála. Dá bharr sin, a cheart do na Ballstáit nósanna imeachta tapa agus éifeachtacha chun gearáin a láimhseáil a thabhairt isteach.

(117)

Ba cheart aitheantas a thabhairt don rannchuidiú a dhéanann pobail fuinnimh in-athnuaite, de bhun Threoir (AE) 2018/2001, agus pobail fuinnimh saoránach, de réir Threoir (AE) 2019/944, le cuspóirí an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip agus le Plean um Sprioc Aeráide agus ba cheart tacú go gníomhach leo. Ba cheart do na Ballstáit dá bharr sin, breithniú a dhéanamh ar ról na bpobal fuinnimh in-athnuaite agus na bpobal fuinnimh saoránach agus iad a chur chun cinn. Is féidir leis na pobail sin cabhrú leis na Ballstáit cuspóirí na Treorach seo a bhaint amach trí éifeachtúlacht fuinnimh a chur chun cinn ar an leibhéal áitiúil nó ar leibhéal an teaghlaigh, agus i bhfoirgnimh phoiblí i gcomhar leis na húdaráis áitiúla. Féadann siad tomhaltóirí a chumhachtú agus plé leo, chomh maith le grúpaí áirithe custaiméirí teaghlaigh a chumasú, lena n-áirítear custaiméirí i gceantair thuaithe agus i gceantair iargúlta, chun páirt a ghlacadh i dtionscadail agus in idirghabhálaithe éifeachtúlachta fuinnimh, inar féidir infheistíocht san fhuinneamh in-athnuaite a chur le chéile le gníomhaíochtaí. D’fhéadfadh ról láidir a bheith ag pobail fuinnimh freisin ó thaobh oideachas a chur ar fáil do shaoránaigh agus cur le feasacht na saoránach céanna ar na bearta atá ceaptha chun coigilteas fuinnimh a bhaint amach. Má fhaigheann siad tacaíocht leordhóthanach ó na Ballstáit, féadann pobail fuinnimh cabhrú leis an mbochtaineacht fuinnimh a chomhrac trí thionscadail éifeachtúlachta fuinnimh, trí tomhaltas fuinnimh laghdaithe agus trí tharaifí soláthair níos ísle a éascú.

(118)

Is féidir athruithe iompraíochta fadtéarmacha sa tomhaltas fuinnimh a bhaint amach ach na saoránaigh a chumhachtú. Is féidir le pobail fuinnimh coigilteas fuinnimh fadtéarmach a dhéanamh, go háirithe i measc teaghlach, agus cur leis na hinfheistíochtaí inbhuanaithe a dhéanann saoránaigh agus gnólachtaí beaga. Ba cheart do na Ballstáit saoránaigh a chumhachtú chun na gníomhaíochtaí sin a dhéanamh trí thacaíocht a thabhairt do thionscadail fuinnimh pobail agus d’eagraíochtaí fuinnimh pobail. Ina theannta sin, is féidir le straitéisí rannpháirtíochta, lena mbeidh na geallsealbhóirí ábhartha uile ar an leibhéal náisiúnta agus ar an leibhéal áitiúil rannpháirteach sa phróiseas ceaptha beartas, a bheith mar chuid de na pleananna dícharbónaithe áitiúla nó réigiúnacha nó de na pleananna náisiúnta athchóirithe foirgneamh, agus é mar chuspóir acu feasacht a mhúscailt, aiseolas a fháil ar bheartais agus feabhas a chur ar ghlacadh an phobail leo.

(119)

Ba cheart aitheantas a thabhairt don mhéid a rannchuidíonn ionaid uileghnó nó struchtúir chomhchosúla arb é atá iontu sásraí lenar féidir roinnt spriocghrúpaí, lena n-áirítear saoránaigh, FBManna agus údaráis phoiblí, a chumasú chun tionscadail agus bearta a bhaineann leis an aistriú chuig fuinneamh glan a dhearadh agus a chur chun feidhme. D’fhéadfadh rannchuidiú na n-ionad ilfhreastail a bheith an-tábhachtach do chustaiméirí leochaileacha, toisc go bhféadfaidís faisnéis iontaofa inrochtana a fháil faoi fheabhsuithe éifeachtúlachta fuinnimh. Is féidir a chuimsiú leis an rannchuidiú sin comhairle agus cúnamh riaracháin, teicniúil agus airgeadais a chur ar fáil, na nósanna imeachta is gá nó rochtain ar na margaí airgeadais a éascú, treoir maidir le creataí dlí an Aontais agus na creataí dlí náisiúnta, lena n-áirítear rialacha agus critéir phoiblí, agus tacsanomaíocht an Aontais.

(120)

Ba cheart don Choimisiún athbhreithniú a dhéanamh ar thionchar na mbeart a dhéanann sé chun tacú le forbairt ardán nó fóram, lena mbaineann, inter alia, na comhlachtaí Eorpacha um idirphlé sóisialta, ar chláir oiliúna maidir le héifeachtúlacht fuinnimh a chothú, agus ba cheart dó tuilleadh beart a mholadh i gcás inarb iomchuí. Ba cheart don Choimisiún, ina theannta sin, na comhpháirtithe sóisialta Eorpacha a spreagadh ina bplé ar éifeachtúlacht fuinnimh, i dtaca le custaiméirí leochaileacha agus úsáideoirí deiridh, lena n-áirítear iad siúd atá faoi bhochtaineacht fuinnimh.

(121)

Tá an t-aistriú cóir cothrom i dtreo Aontas a bheidh neodrach ó thaobh na haeráide de a bhaint amach faoi 2050 ina chuid lárnach den Chomhaontú Glas don Eoraip. Cuimsítear an fuinneamh, i measc na seirbhísí riachtanacha a bhfuil gach duine i dteideal rochtain a fháil orthu, i gColún Eorpach na gCeart Sóisialta a d’fhógair Parlaimint na hEorpa, an Comhairle agus an Coimisiún go comhpháirteach an 17 Samhain 2017. Ní mór tacaíocht a bheith le fáil ag daoine atá i ngátar chun rochtain a fháil ar na seirbhísí sin, go háirithe i gcomhthéacs brú boilscitheach agus méaduithe suntasacha ar phraghsanna fuinnimh.

(122)

Ní mór a áirithiú go ndéanfar daoine a ndéanann an bhochtaineacht fuinnimh difear dóibh, custaiméirí leochaileacha, daoine i dteaghlaigh ar ioncam íseal agus, i gcás inarb iomchuí, daoine a bhfuil cónaí orthu i dtithíocht shóisialta a chosaint agus, chuige sin, go gcumhachtaítear iad chun páirt a ghlacadh sna hidirghabhálacha chun feabhas a chur ar an éifeachtúlacht fuinnimh, sna bearta agus i mbearta gaolmhara cosanta tomhaltóirí nó faisnéise a chuirfidh na Ballstáit chun feidhme. Ba cheart feachtais múscailte feasachta spriocdhírithe a fhorbairt chun na tairbhí a bhaineann le héifeachtúlacht fuinnimh a léiriú, chomh maith le faisnéis a chur ar fáil maidir leis an tacaíocht airgeadais atá ar fáil.

(123)

Ba cheart an cistiú poiblí atá ar fáil ar leibhéal an Aontais agus ar an leibhéal náisiúnta a infheistiú go straitéiseach i mbearta feabhsaithe éifeachtúlachta fuinnimh, go háirithe ar mhaithe le daoine a ndéanann an bhochtaineacht fuinnimh difear dóibh, custaiméirí leochaileacha, daoine atá ina gcónaí i dteaghlaigh ar ioncam íseal, agus i gcás inarb infheidhme, daoine a bhfuil cónaí orthu i dtithíocht shóisialta. Ba cheart do na Ballstáit leas a bhaint as aon ranníocaíocht airgeadais a d’fhéadfaidís a fháil ón gCiste Aeráide Sóisialta arna bhunú le Rialachán (AE) 2023/955 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (28), agus as ioncaim ó liúntais ó CTA AE. An oibleagáid atá ar na Ballstáit bearta éifeachtúlachta fuinnimh a chur chun feidhme agus bearta beartais faoin oibleagáid maidir le coigilteas fuinnimh mar thosaíocht i measc daoine a ndéanann an bhochtaineacht fuinnimh difear dóibh, custaiméirí leochaileacha, daoine i dteaghlaigh ar ioncam íseal agus, i gcás inar infheidhme, daoine a bhfuil cónaí orthu i dtithíocht shóisialta, lena n-áirítear daoine a bhfuil cónaí orthu i gceantair thuaithe nó i gceantair iargúlta, tacóidh an t-ioncam sin leis na Ballstáit an oibleagáid sin a chomhlíonadh.

(124)

Scéimeanna cistithe náisiúnta, ba cheart iad a chomhlánú le scéimeanna oiriúnacha faisnéise níos fearr, cúnamh teicniúil agus riaracháin, agus rochtain níos éasca ar mhaoiniú lena gcumasófar an úsáid is fearr is féidir a bhaint as na cistí atá ar fáil go háirithe ag daoine a ndéanann an bhochtaineacht fuinnimh difear dóibh, custaiméirí leochaileacha, daoine i dteaghlaigh ar ioncam íseal agus, i gcás inarb iomchuí, daoine a bhfuil cónaí orthu i dtithíocht shóisialta.

(125)

Ba cheart do na Ballstáit gach duine a chumhachtú agus a chosaint go cothrom, gan beann ar ghnéas, inscne, aois, míchumas, cine nó bunadh eitneach, gnéaschlaonadh, reiligiún nó creideamh, agus a áirithiú go gcosnófar go leordhóthanach na daoine is mó a ndéanann an bhochtaineacht fuinnimh difear dóibh, nó na daoine is mó atá i mbaol a bheith thíos léi, nó na daoine is mó atá neamhchosanta ar dhrochthionchair na bochtaineachta fuinnimh. Ina theannta sin, ba cheart do na Ballstáit a áirithiú nach gcuirfidh bearta éifeachtúlachta le haon éagothromaíochtaí atá ann cheana, a mhéid a bhaineann leis an éifeachtúlacht fuinnimh go háirithe.

(126)

De bhun Airteagal 15(2) de Threoir 2012/27/AE, tá measúnú déanta ag na Ballstáit uile ar acmhainneacht éifeachtúlachta fuinnimh a mbonneagar gáis agus leictreachais, agus tá bearta agus infheistíochtaí nithiúla sainaitheanta acu chun feabhsuithe costéifeachtacha éifeachtúlachta fuinnimh a thabhairt isteach i mbonneagar an ghréasáin, le clár ama chun iad a thabhairt isteach. Is bonn daingean iad torthaí na ngníomhaíochtaí sin chun bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh a chur i bhfeidhm ina gcinntí pleanála gréasáin, forbartha gréasáin agus infheistíochta.

(127)

Ba cheart do na húdaráis náisiúnta rialála cloí le cur chuige comhtháite lena gcuimseofar coigiltis fhéideartha sa soláthar fuinnimh agus sna hearnálacha críochúsáide. Gan dochar don sláine soláthair, don chomhtháthú margaidh agus don réamhinfheistíocht in eangacha amach ón gcósta is gá chun fuinneamh in-athnuaite amach ón gcósta a chur in úsáid, ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta fuinnimh a áirithiú go gcuirfear bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh i bhfeidhm ar na próisis phleanála agus cinnteoireachta agus go ndreasófar leis na taraifí agus rialacháin gréasáin feabhsúcháin san éifeachtúlacht fuinnimh. Ba cheart do na Ballstáit a áirithiú chomh maith go gcuirfidh oibreoirí córais tarchurtha agus dáileacháin bunphrionsabal na éifeachtúlachta fuinnimh san áireamh. Chuideodh sin le hoibreoirí córais tarchurtha agus dáileacháin réitigh éifeachtúlachta fuinnimh níos fearr a bhreithniú agus costais incriminteacha á dtabhú chun acmhainní atá dírithe ar an éileamh a sholáthar, chomh maith leis na tionchair chomhshaoil agus shocheacnamaíocha a bheadh ag infheistíochtaí líonra agus pleananna oibríochta éagsúla. Leis an gcur chuige sin is gá aistriú ó pheirspictíocht chúng na héifeachtúlachta eacnamaíche chun an leas sóisialta is mó is féidir a bhaint amach. Ba cheart bunphrionsabal na héifeachtúlachta fuinnimh a chur i bhfeidhm go háirithe i gcomhthéacs cásanna a fhorbairt chun an bonneagar fuinnimh a mhéadú i gás ina bhféadfaí a mheas gur roghanna malartacha inmharthana atá i réitigh ar thaobh an éilimh agus gur gá iad a mheasúnú i gceart, agus ba cheart é a bheith ina dhlúthchuid den mheasúnú ar thionscadail pleanála líonraí. Ba cheart do na húdaráis rialála náisiúnta an cur i bhfeidhm a ghrinnscrúdú.

(128)

Ba cheart líon leordhóthanach gairmithe iontaofa atá inniúil i réimse na héifeachtúlachta fuinnimh a bheith ar fáil chun cur chun feidhme éifeachtach tráthúil na Treorach seo a áirithiú, a mhéid a bhaineann mar shampla le comhlíonadh na gceanglas maidir le hiniúchtaí fuinnimh agus cur chun feidhme scéimeanna um oibleagáid éifeachtúlachta fuinnimh. Ba cheart do na Ballstáit dá bhrí sin deimhniú nó cáilíochtú coibhéiseach, nó an dá rud, a chur i bhfeidhm, chomh maith le scéimeanna oiliúna oiriúnacha do sholáthraithe seirbhísí fuinnimh, iniúchtaí fuinnimh agus bearta feabhsaithe éifeachtúlachta fuinnimh eile i ndlúthchomhar leis na comhpháirtithe sóisialta, le soláthraithe oiliúna agus le páirtithe leasmhara eile. Ba cheart measúnú a dhéanamh ar na scéimeanna gach 4 bliana ag tosú ó mhí na Nollag 2024 ar aghaidh agus, i gás inar gá sin, iad a thabhairt cothrom le dáta chun an leibhéal riachtanach inniúlachtaí a áirithiú le haghaidh soláthraithe seirbhísí fuinnimh, soláthraithe iniúchtaí fuinnimh, bainisteoirí fuinnimh agus suiteálaithe eilimintí foirgnimh.

(129)

Is gá leanúint d’fhorbairt an mhargaidh i seirbhísí fuinnimh chun an fháil ar sheirbhísí fuinnimh ar thaobh an éilimh agus ar thaobh an tsoláthair araon a áirithiú. Rannchuidíonn an trédhearcacht, mar shampla trí bhíthin liostaí soláthraithe deimhnithe seirbhísí fuinnimh agus samhailchonarthaí atá ar fáil, malartú dea-chleachtas agus treoirlínte go mór le glacadh seirbhísí fuinnimh agus sásraí conarthacha feidhmíochta fuinnimh, agus féadann siad cuidiú go mór leis an éileamh a spreagadh, agus leis an muinín as soláthraithe seirbhísí fuinnimh a mhéadú. I gconradh feidhmíochta fuinnimh, seachnaíonn tairbhí na seirbhíse fuinnimh costais infheistíochta trí chuid de luach airgeadais an choigiltis fuinnimh a úsáid chun an infheistíocht a dhéanann tríú páirtí a aisíoc go hiomlán nó go páirteach. Cuidíonn sé sin le caipiteal príobháideach a mhealladh, rud atá tábhachtach ó thaobh rátaí athchóirithe tógála a mhéadú san Aontas, saineolas a thabhairt isteach sa mhargadh agus samhlacha nua gnó a chruthú. Dá bhrí sin, maidir le foirgnimh mhóra neamhchónaithe a bhfuil achar urláir úsáideach os cionn 750 m2 acu, ba cheart ceanglas a bheith ann ina leith measúnú a dhéanamh ar a indéanta atá sé úsáid a bhaint as sásraí conarthacha feidhmíochta fuinnimh le haghaidh athchóiriú. Is céim chun tosaigh é sin chun an mhuinín as cuideachtaí seirbhísí fuinnimh a mhéadú agus chun an bealach a réiteach chun tionscadail den chineál sin a mhéadú sa todhchaí.

(130)

I bhfianaise na gcuspóirí uaillmhianacha maidir le hathchóiriú atá ann do na deich mbliana amach romhainn i gcomhthéacs an Rabharta Athchóiriúcháin, ní mór an ról atá ag idirghabhálaithe margaidh neamhspleácha a mhéadú lena n-áirítear ionaid ilfhreastail nó sásraí tacaíochta comhchosúla chun forbairt an mhargaidh a spreagadh ar thaobh an éilimh agus ar thaobh an tsoláthair agus chun sásraí conarthacha feidhmíochta le haghaidh athchóiriú ar fhoirgnimh phoiblí agus phríobháideacha araon a chur chun cinn. D’fhéadfadh ról tábhachtach a bheith ag gníomhaireachtaí áitiúla fuinnimh sa mhéid sin, agus maidir le héascaitheoirí féideartha nó ionaid uileghnó a shainaithint agus tacú lena mbunú. Ba cheart go gcuideodh an Treoir seo le feabhas a chur ar infhaighteacht táirgí, seirbhísí agus comhairle, lena n-áirítear trí chur chun cinn a dhéanamh ar an acmhainneacht atá ag fiontraithe na bearnaí sa mhargadh a líonadh agus bealaí nuálacha a sholáthar chun éifeachtúlacht fuinnimh a fheabhsú, agus urraim do phrionsabail an neamh-idirdhealaithe á áirithiú ag an am céanna.

(131)

Tá bacainní tábhachtacha fós le sárú ag sásraí conarthacha feidhmíochta fuinnimh i roinnt Ballstát mar gheall ar bhacainní rialála agus neamhrialála atá fós ann. Dá bhrí sin, is gá aghaidh a thabhairt ar dhébhríochtaí na gcreataí reachtacha náisiúnta, ar an easpa saineolais, go háirithe a mhéid a bhaineann le nósanna imeachta tairisceana, agus ar iasachtaí agus deontais iomaíocha.

(132)

Ba cheart do na Ballstáit leanúint de thacaíocht a thabhairt don earnáil phoiblí glacadh le sásraí conarthacha feidhmíochta fuinnimh trí shamhailchonarthaí a sholáthar lena gcuirtear san áireamh na caighdeáin Eorpacha nó idirnáisiúnta atá ar fáil, treoirlínte tairisceana agus an Treoir maidir le Láimhseáil Staidrimh na gConarthaí Feidhmíochta Fuinnimh a d’fhoilsigh Eurostat agus an Banc Eorpach Infheistíochta (BEI) i mí na Bealtaine 2018 i ndáil le plé le conrú feidhmíochta fuinnimh i gcuntais rialtais, arb é atá iontu deiseanna chun aghaidh a thabhairt ar na bacainní rialála atá ann go fóill ar na conarthaí sin sna Ballstáit.

(133)

Tá bearta glactha ag na Ballstáit chun na bacainní rialála agus neamhrialála a shainaithint agus chun aghaidh a thabhairt orthu. Mar sin féin, is gá an iarracht a mhéadú maidir le deireadh a chur le bacainní rialála agus neamhrialála ar shásraí conarthacha feidhmíochta fuinnimh a úsáid agus socruithe maoiniúcháin tríú páirtí a chuidíonn le coigiltis fuinnimh a bhaint amach. Áitítear sna bacainní sin rialacha cuntasaíochta agus cleachtais lena gcuirtear cosc ar infheistíochtaí caipitil agus ar choigiltis mhaoinithe bliantúla a eascraíonn ó bhearta feabhsaithe éifeachtúlachta fuinnimh a bheith léirithe go leordhóthanach sna cuntais ar feadh shaol iomlán na hinfheistíochta.

(134)

Bhain na Ballstáit úsáid as na pleananna gníomhaíochta náisiúnta um éifeachtúlacht fuinnimh 2014 agus 2017 chun tuairisc a thabhairt ar an dul chun cinn a rinneadh maidir le deireadh a chur le bacainní rialála agus neamhrialála ar éifeachtúlacht fuinnimh a mhéid a bhaineann leis na dreasachtaí scoilte idir úinéirí agus tionóntaí nó idir úinéirí foirgnimh nó aonad foirgnimh. Ba cheart do na Ballstáit leanúint de bheith ag obair chuige sin agus leas a bhaint as acmhainneacht na héifeachtúlachta fuinnimh i gcomhthéacs staitisticí Eurostat 2016, go háirithe an fíoras go bhfuil cónaí ar bhreis agus ceathrar as gach deichniúr Eorpach in árasáin agus gur tionóntaí iad os cionn triúr as gach deichniúr Eorpach.

(135)

Ba cheart na Ballstáit, lena n-áirítear údaráis réigiúnacha agus áitiúla, a spreagadh chun lánúsáid a bhaint as na cistí Eorpacha atá ar fáil faoin gcreat airgeadais ilbhliantúil le haghaidh na mblianta 2021 go 2027 a leagtar síos i Rialachán (AE, Euratom) 2020/2093 ón gComhairle (29), as an tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta, a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/241 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (30), chomh maith leis na hionstraimí airgeadais agus an cúnamh teicniúil atá ar fáil faoi chlár InvestEU, a bunaíodh le Rialachán (AE) 2021/523 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (31), chun infheistíochtaí príobháideacha agus poiblí i mbearta feabhsaithe éifeachtúlachta fuinnimh a spreagadh. Tá acmhainneacht san infheistíocht san éifeachtúlacht fuinnimh chun rannchuidiú leis an bhfás eacnamaíoch, leis an bhfostaíocht, leis an nuálaíocht agus le laghdú ar an mbochtaineacht fuinnimh i dteaghlaigh, agus dá bharr sin rannchuidíonn sí go dearfach leis an gcomhtháthú eacnamaíoch, sóisialta agus críochach agus leis an téarnamh glas. Ar na réimsí féideartha le haghaidh cistiú tá bearta éifeachtúlachta fuinnimh i bhfoirgnimh phoiblí agus i dtithíocht phoiblí, agus scileanna nua a sholáthar trí oiliúint, athoiliúint agus uas-sciliú gairmithe a fhorbairt, go háirithe i bpoist a bhaineann le hathchóiriú foirgneamh, chun fostaíocht a chur chun cinn in earnáil na héifeachtúlachta fuinnimh. Áiritheoidh an Coimisiún sineirgíochtaí idir na hionstraimí cistiúcháin éagsúla, go háirithe na cistí faoi bhainistíocht chomhroinnte agus na cistí faoi bhainistíocht dhíreach, amhail Fís Eorpach agus LIFE, arb é atá iontu cláir a bhainistítear go lárnach, chomh maith le deontais, iasachtaí agus cúnamh teicniúil chun a dtionchar giarála a uasmhéadú ar an maoiniú príobháideach, chomh maith lena dtionchar ar chuspóirí beartais éifeachtúlachta fuinnimh a bhaint amach.

(136)

Ba cheart do na Ballstáit úsáid saoráidí maoiniúcháin a spreagadh chun cuspóirí na Treorach seo a chur chun cinn a thuilleadh. D’fhéadfaí a áireamh ar shaoráidí maoiniúcháin den sórt sin ranníocaíochtaí airgeadais agus fíneálacha i leith sáruithe ar fhorálacha áirithe den Treoir seo, acmhainní arna leithdháileadh ar éifeachtúlacht fuinnimh faoi Airteagal 10(3) de Threoir 2003/87/CE, agus acmhainní arna leithdháileadh ar éifeachtúlacht fuinnimh sna cistí agus sna cláir Eorpacha, agus ionstraimí airgeadais Eorpacha tiomnaithe, amhail an Ciste Eorpach um Éifeachtúlacht Fuinnimh.

(137)

D’fhéadfaí saoráidí maoiniúcháin a bhunú, i gcás inarb infheidhme, ar acmhainní arna leithdháileadh ar éifeachtúlacht fuinnimh ó bhannaí tionscadail an Aontais, ar acmhainní arna leithdháileadh ar éifeachtúlacht fuinnimh ó BEI agus ó institiúidí airgeadais Eorpacha eile, go háirithe ón mBanc Eorpach Athfhoirgníochta agus Forbartha (BEAF) agus ó Bhanc Forbartha Chomhairle na hEorpa, ar acmhainní arna ngiaráil in institiúidí airgeadais, ar acmhainní náisiúnta, lena n-áirítear trí chreataí rialála agus fioscacha a chruthú lena spreagfar cur chun feidhme tionscnamh agus clár éifeachtúlachta fuinnimh, agus ar ioncam ó leithdháiltí bliantúla astaíochtaí faoi Chinneadh Uimh. 406/2009/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (32).

(138)

D’fhéadfadh na saoráidí maoiniúcháin ranníocaíochtaí, acmhainní agus ioncaim ó na hacmhainní sin a úsáid go háirithe chun infheistíocht chaipitil phríobháidigh a chumasú agus a spreagadh, ag tarraingt ar infheisteoirí institiúideacha go háirithe agus, san am céanna, critéir a úsáid lena n-áiritheofaí go mbainfear amach cuspóirí comhshaoil agus sóisialta araon maidir le cistí a dheonú; úsáid a bhaint as sásraí maoinithe nuálacha, lena n-áirítear ráthaíochtaí iasachta le haghaidh caipiteal príobháideach, ráthaíochtaí iasachta chun sásraí conarthacha feidhmíochta fuinnimh a chothú, iasachtaí fóirdheonaithe agus línte creidmheasa tiomnaithe, córais maoinithe tríú páirtí, lena laghdaítear na rioscaí a bhaineann le tionscadail éifeachtúlachta fuinnimh agus lena mbeadh fiú amháin teaghlaigh ar ioncam íseal agus ar mheánioncam in ann athchóiriú costéifeachtach a dhéanamh; d’fhéadfaidís a bheith nasctha le cláir nó le gníomhaireachtaí a dhéanfadh cáilíocht tionscadal coigiltis fuinnimh a chomhiomlánú agus a mheasúnú, cúnamh teicniúil a chur ar fáil, an margadh i seirbhísí fuinnimh a chur chun cinn, agus cuidiú le héileamh tomhaltóirí ar sheirbhísí fuinnimh a ghiniúint.

(139)

D’fhéadfadh na saoráidí maoiniúcháin acmhainní a chur ar fáil freisin chun tacú le cláir oiliúna agus deimhniúcháin lena bhfeabhsaítear agus lena gcreidiúnaítear scileanna le haghaidh na héifeachtúlachta fuinnimh, acmhainní a chur ar fáil le haghaidh taighde ar theicneolaíochtaí mionscála agus micreatheicneolaíochtaí maidir le giniúint fuinnimh, le haghaidh na teicneolaíochtaí sin a léiriú agus le haghaidh glacadh na dteicneolaíochtaí sin a luasghéarú le haghaidh nascadh na ngineadóirí sin leis an eangacha a bharrfheabhsú, nasc a bheith idir iad agus cláir a thugann faoi ghníomhaíocht chun éifeachtúlacht fuinnimh a chur chun cinn i ngach teaghais chun cosc a chur ar an mbochtaineacht fuinnimh agus chun tiarnaí talún a ligeann teaghaisí ar cíos a spreagadh chun a réadmhaoin a dhéanamh chomh tíosach ar fhuinneamh agus is féidir agus acmhainní iomchuí a sholáthar chun tacú leis an idirphlé sóisialta agus le caighdeáin a leagan síos arb é is aidhm dóibh éifeachtúlacht fuinnimh a fheabhsú agus dálaí maithe sláinte agus sábháilteachta ag an obair a áirithiú.

(140)

Ba cheart úsáid a bhaint as cláir chistiúcháin, ionstraimí airgeadais agus sásraí nuálacha maoiniúcháin de chuid an Aontais atá ar fáil chun éifeacht phraiticiúil a thabhairt don chuspóir feabhas a chur ar fheidhmíocht fuinnimh foirgneamh ar le comhlachtaí poiblí iad. I ndáil leis an méid sin, féadfaidh na Ballstáit a n-ioncam ó leithdháiltí bliantúla astaíochtaí faoi Chinneadh Uimh. 406/2009/CE a úsáid chun na sásraí sin a fhorbairt ar bhonn deonach agus rialacha buiséadacha náisiúnta á gcur san áireamh. Ba cheart don Choimisiún agus do na Ballstáit faisnéis leordhóthanach a chur ar fáil do na córais riaracháin réigiúnacha agus áitiúla maidir leis na cláir, na hionstraimí airgeadais agus na sásraí maoiniúcháin nuálacha sin de chuid an Aontais.

(141)

Agus an sprioc éifeachtúlachta fuinnimh á cur chun feidhme, ba cheart don Choimisiún faireachán a dhéanamh ar thionchar na mbeart ábhartha ar Threoir 2003/87/CE chun na dreasachtaí in CTA AE a choinneáil ar bun lena dtugtar luaíocht d’infheistíocht ísealcharbóin agus chun na hearnálacha CTA AE a ullmhú don nuálaíocht a bheidh de dhíth sa todhchaí. Is ga dó faireachán a dhéanamh ar an tionchar ar na hearnálacha tionscail a bhfuil neamhchosaint acu ar riosca suntasach sceitheadh carbóin mar a liostaítear san Iarscríbhinn a ghabhann le Cinneadh 2014/746/AE ón gCoimisiún (33), chun a áirithiú go gcuirfear chun cinn leis an Treoir seo forbairt na n-earnálacha sin agus nach gcuirfear bac uirthi.

(142)

Ba cheart tacú le bearta na mBallstát le hionstraimí airgeadais dea-cheaptha éifeachtacha de chuid an Aontais faoin gClár InvestEU, agus le maoiniú ó BEI agus ó BEAF, ar cheart dóibh tacú le hinfheistíochtaí in éifeachtúlacht fuinnimh ar gach céim den slabhra fuinnimh agus anailís chuimsitheach costais is tairbhe a úsáid le múnla rátaí lascaine difreáilte. Ba cheart tacaíocht airgeadais a dhíriú ar mhodhanna costéifeachtacha chun éifeachtúlacht fuinnimh a mhéadú, lena mbainfí amach laghdú ar thomhaltas fuinnimh. Ba cheart do BEI agus do BEAF, in éineacht le bainc náisiúnta le haghaidh spreagtha, cláir agus tionscadail atá saincheaptha d’earnáil na héifeachtúlachta, lena n-áirítear do theaghlaigh atá bocht ó thaobh an fhuinnimh de, a cheapadh, a ghiniúint agus a mhaoiniú.

(143)

Tugann dlí trasearnála bunús láidir do chosaint tomhaltóirí i gcomhair raon leathan seirbhísí fuinnimh atá ann cheana, agus is dócha go dtiocfaidh an dlí sin chun cinn. Mar sin féin, ba cheart cearta conarthacha bunúsacha áirithe atá ag custaiméirí a bhunú go soiléir. Ba cheart faisnéis shoiléir agus shothuigthe a chur ar fáil do thomhaltóirí i dtaca lena gcearta i ndáil le hearnáil an fhuinnimh.

(144)

Chun gur féidir éifeachtúlacht an Treoir seo a mheasúnú, ba cheart ceanglas a leagan síos chun athscrúdú ginearálta a dhéanamh ar an Treoir seo agus chun tuarascáil a chur faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle faoin 28 Feabhra 2027. Ba cheart don athscrúdú sin an t-ailíniú is gá chuige sin a cheadú, agus forbairtí eacnamaíocha agus nuálacha á gcur san áireamh freisin.

(145)

Ba cheart ról ceannasach a thabhairt d’údaráis áitiúla agus réigiúnacha i ndáil leis na bearta a leagtar síos sa Treoir seo a fhorbairt, a cheapadh, a chur chun feidhme agus a mheasúnú, ionas gur féidir leo aghaidh a thabhairt mar is ceart ar ghnéithe sonracha a n-aeráide, a gcultúir agus a sochaí féin.

(146)

I bhfianaise an dul chun cinn theicneolaíoch agus sciar méadaitheach na bhfoinsí fuinnimh in-athnuaite san earnáil ghiniúna leictreachais, ba cheart an chomhéifeacht réamhshocraithe do choigilteas i leictreachas kWh a athscrúdú chun athruithe san fhachtóir fuinnimh phríomhúil do leictreachas agus iompróirí eile fuinnimh a léiriú. Tá an mhodheolaíocht ríofa i gcomhréir le cothromaíochtaí fuinnimh agus sainmhínithe Eurostat, cé is moite de mhodh leithdháilte an ionchuir bhreosla le haghaidh teasa agus leictreachais i ngléasraí teasa agus cumhachta in éineacht dá ndearnadh éifeachtúlacht an chórais tagartha, a bhí riachtanach chun tomhaltas breosla a leithdháileadh, a ailíniú le sonraí Eurostat do 2015 agus 2020. Tá ríomhanna ina léirítear meascán fuinnimh an fhachtóir fuinnimh phríomhúil don leictreachas bunaithe ar mheánluachanna bliantúla. Úsáidtear ‘modh cuntasaíochta an luacha fhisiciúil fuinnimh’ le haghaidh leictreachas núicléach agus le haghaidh giniúint teasa agus úsáidtear an modh ‘teicniúil comhshó éifeachtúlachta’ le haghaidh leictreachais agus teas a ghiniúint ó bhreoslaí iontaise agus ón mbithmhais. Is é an modh atá ann d’fhuinneamh in-athnuaite an choibhéis dhíreach bunaithe ar an gcur chuige ‘iomlán fuinnimh phríomhúil’. Chun an sciar fuinnimh phríomhúil le haghaidh leictreachas ó chomhghiniúint a ríomh, baintear feidhm as an modh a leagtar amach sa Treoir seo. Úsáidtear meánsuíomh ar an margadh seachas suíomh imeallach. Glactar leis gurb é 100 % atá ann d’éifeachtúlachtaí comhshó agus d’fhoinsí in-athnuaite neamh-indóite 10 % do stáisiúin chumhachta gheoiteirmeacha agus 33 % do stáisiúin chumhachta núicléacha. Tá ríomh na héifeachtúlachta iomláine do chomhghiniúint bunaithe ar na sonraí is déanaí ó Eurostat. Cuirtear na caillteanais, an tiontaithe, an tarchurtha agus an dáileacháin san áireamh. Ní chuirtear caillteanais dáileacháin d’iompróirí fuinnimh seachas leictreachas san áireamh sna ríomhanna, i ngeall ar easpa sonraí iontaofa agus ar chastacht an ríomha. Dála teorainneacha córais, is é 1 an fachtóir fuinnimh phríomhúil do na foinsí fuinnimh go léir. Is é meánluachanna 2024 agus 2025 an chomhéifeacht a roghnaítear don phríomhfhachtóir fuinnimh le haghaidh leictreachais, ós rud é go soláthrófar, le fachtóir fuinnimh phríomhúil réamhbhreathnaitheach, táscaire níos iomchuí ná mar a sholáthrófaí le ceann stairiúil. Cumhdaítear na Ballstáit agus an Iorua leis an anailís. Tá an tacar sonraí don Iorua bunaithe ar shonraí ENTSO-E.

(147)

Ní fhéadfar coigilteas fuinnimh a eascraíonn ó chur chun feidhme dhlí an Aontais a éileamh mura n-eascraíonn siad ó bheart a théann thar an íosmhéid a éilítear le gníomh dlí an Aontais atá i dtrácht, cibé acu trí cheanglais éifeachtúlachta fuinnimh níos uaillmhianaí a leagan síos ar leibhéal na mBallstát nó trí ghabháil ar láimh an bhirt a mhéadú. Is acmhainneacht shuntasach iad foirgnimh d’fhonn éifeachtúlacht fuinnimh a mhéadú tuilleadh, agus is gné ríthábhachtach fhadtéarmach lena mbaineann barainneachtaí scála é athchóiriú foirgneamh i gcoigilteas fuinnimh a mhéadú. Is gá a shoiléiriú, dá bhrí sin, gur féidir an coigilteas fuinnimh go léir a eascraíonn ó na bearta lena gcuirtear athchóiriú na bhfoirgneamh atá ann cheana chun cinn a éileamh, ar an gcoinníoll go bhfuil sé níos mó ná an coigilteas a tharlódh in éagmais na mbeart beartais agus ar an gcoinníoll go léiríonn an Ballstát gur rannchuidigh, go hiarbhír, an páirtí faoi oibleagáid, an páirtí rannpháirteach nó an páirtí iontaoibhe an coigilteas fuinnimh a éilítear.

(148)

I gcomhréir le teachtaireacht ón gCoimisiún an 25 Feabhra 2015 dar teideal A Framework Strategy for a Resilient Energy Union with a Forward-Looking Climate Change Policy [Creatstraitéis maidir le hAontas Fuinnimh Buanseasmhach maille le Beartas Réamhbhreathnaitheach don Athrú Aeráide] agus le prionsabail na rialála níos fearr, ba cheart níos mó tosaíochta a thabhairt do rialacha faireacháin agus fíoraithe chun scéimeanna um oibleagáid éifeachtúlachta fuinnimh agus bearta beartais malartacha a chur chun feidhme, lena n-airítear an ceanglas sampla ionadaíoch, ó thaobh staidrimh de, de na bearta a sheiceáil.

(149)

Laghdaíonn fuinneamh a ghintear ar fhoirgnimh nó i bhfoirgnimh mar gheall ar theicneolaíochtaí fuinnimh in-athnuaite méid an fhuinnimh a sholáthraítear ó bhreoslaí iontaise. Is bearta tábhachtacha iad laghdú an tomhaltais fuinnimh agus úsáid an fhuinnimh ó fhoinsí in-athnuaite in earnáil na bhfoirgneamh chun spleáchas an Aontais ar fhuinneamh agus astaíochtaí gás ceaptha teasa an Aontais a laghdú, go háirithe i bhfianaise na gcuspóirí uaillmhianacha aeráide agus fuinnimh a leagtar síos do 2030 chomh maith leis an ngealltanas foriomlán a rinneadh i gcomhthéacs Chomhaontú Pháras. Chun críocha a n-oibleagáide maidir le coigilteas fuinnimh carnach, is féidir leis na Ballstáit a chur san áireamh coigiltis fuinnimh ó bhearta bearta beartais lena gcuirtear chun cinn theicneolaíochta in-athnuaite chun a gceanglais coigiltis fuinnimh a chomhlíonadh i gcomhréir leis an modheolaíocht ríofa dá bhforáiltear sa Treoir seo. Coigiltis fuinnimh ó bheartais fuinnimh maidir le dóchán díreach breosla iontaise a úsáid, níor cheart iad a chur san áireamh.

(150)

Leis na hathruithe a thugtar isteach leis an Treoir seo d’fhéadfadh sé go mbeadh ceanglas ann maidir le leasú ina dhiaidh sin ar Rialachán (AE) 2018/1999 chun comhleanúnachas idir an dá ghníomh dlí a áirithiú. Forálacha nua, a bhaineann go príomha le ranníocaíochtaí náisiúnta a shocrú, le sásraí líonta bearna agus le hoibleagáidí tuairiscithe, ba cheart iad a chuíchóiriú don Rialachán sin agus a aistriú chuige, a luaithe a leasófar é. D’fhéadfadh sé go mbeadh gá athmheastóireacht a dhéanamh ar fhorálacha Rialachán (AE) 2018/1999 i bhfianaise na n-athmheasúnú i bhfianaise na n-athruithe atá beartaithe sa Treoir seo. Níor cheart a chruthú leis na ceanglais tuairiscithe agus faireacháin bhreise a leagtar síos aon chóras nua comhthreomhar tuairiscithe, ach bheidís faoi réir an chreata faireacháin agus tuairiscithe atá ann cheana faoi Rialachán (AE) 2018/1999.

(151)

Chun cur chun feidhme praiticiúil na Treorach seo a chothú ar an leibhéal náisiúnta, réigiúnach agus áitiúil a chothú, ba cheart don Choimisiún leanúint de thacaíocht a thabhairt do mhalartú taithí maidir le cleachtais, tagarmharcanna, gníomhaíochtaí gréasáin, mar aon le cleachtais nuálacha trí ardán ar líne.

(152)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóirí na Treorach seo a ghnóthú go leordhóthanach, eadhon sprioc éifeachtúlachta fuinnimh an Aontais a bhaint amach agus an bealach a réiteach do thuilleadh feabhsuithe éifeachtúlachta fuinnimh agus i dtreo na haeráidneodrachta, agus, de bharr fhairsinge agus éifeachtaí na gníomhaíochta, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Treoir seo thar a bhfuil riachtanach chun na cuspóirí sin a ghnóthú.

(153)

Chun ceadú d’oiriúnú don dul chun cinn teicniúil agus d’athruithe ar leithdháileadh na bhfoinsí fuinnimh, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le Airteagal 290 CFAE a tharmligean chuig an gCoimisiún i dtaca leis an t-athbhreithniú ar na tagarluachanna éifeachtúlachta comhchuibhithe a leagtar síos ar bhonn na Treorach seo, i dtaca leis na luachanna, na modhanna ríofa, na comhéifeachta príomhúla réamhshocraithe fuinnimh agus na gceanglas atá sna hIarscríbhinní a ghabhann leis an Treoir seo agus i dtaca leis an Treoir seo a fhorlíonadh trí scéim chomhchoiteann de chuid an Aontais a bhunú chun inbhuanaitheacht na n-ionad sonraí atá ar a chríoch a rátáil. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (34). Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna leis na saineolaithe sna Ballstáit, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(154)

Ba cheart Rialachán (AE) 2023/955 a leasú chun an sainmhíniú ar bhochtaineacht fuinnimh a bhunaítear sa Treoir seo a chur san áireamh. D’áiritheofaí leis sin comhsheasmhacht, comhleanúnachas, comhlántacht agus sineirge i measc ionstraimí agus cistiúcháin éagsúla go háirithe lena dtabharfaí aghaidh ar theaghlaigh atá faoi bhochtaineacht fuinnimh.

(155)

Ba cheart an oibleagáid an Treoir seo a thrasuí sa dlí náisiúnta a theorannú do na forálacha sin ar leasú substainteach iad i gcomparáid leis an Treoir a bhí ann roimhe seo. Is ann don oibleagáid na forálacha nach bhfuil athraithe a thrasuí mar thoradh ar an Treoir a bhí ann roimhe seo.

(156)

Ba cheart nár dhochar an Treoir seo d’oibleagáidí na mBallstát maidir leis na teorainneacha ama chun na Treoracha a leagtar amach i gCuid B d’Iarscríbhinn XVI a thrasuí sa dlí náisiúnta,