(1)

Rinneadh leasú ar Rialachán (CEE) Uimh. 95/93 ón gComhairle (3) roinnt uaireanta ó cuireadh tús le géarchéim COVID-19 ós rud é, maidir leis an gceanglas a shocraítear leis an Rialachán sin chun 80 % den tsraith sliotán a oibriú chun an ceart chun an tsraith sliotán chéanna sa chéad tréimhse sceidealaithe choibhéiseach eile a choinneáil ar bun, gur tháinig sé chun a bheith neamh-inbhuanaithe d’aeriompróirí i bhfianaise leibhéil aerthráchta a bhí laghdaithe go mór.

(2)

Léirítear le figiúirí a d’fhoilsigh Eurocontrol, arb é an bainisteoir líonra d’fheidhmeanna líonra aerthráchta an aerspáis Eorpaigh aonair é, go bhfuil téarnamh mór tagtha ar an aerthrácht ó thús thréimhse sceidealaithe shamhradh 2022 agus meastar go mbeidh an t-aerthrácht ag tús thréimhse sceidealaithe gheimhreadh 2022/2023 thart ar 90 % de leibhéil 2019 faoin mbonnfhaisnéis. Leis na figiúirí sin tugtar bonn cirt chun an tairseach úsáide sliotán 80 % a athbhunú mar riail ghinearálta do thréimhse sceidealaithe shamhradh 2023, mar aon le maolú sonrach ar úsáid sliotán i gcás neamhúsáid sliotán a bhfuil údar maith leo.

(3)

Mar sin féin, mar gheall ar ghéarchéim COVID-19, tá an staid in earnáil na heitlíochta fós an-éiginnte. Mar a tharla ag deireadh 2021, is féidir le hathraithigh nua COVID-19 teacht chun cinn agus a bheith ina gcúis le freagairtí láithreacha ó údaráis náisiúnta agus ó thomhaltóirí a d’fhéadfadh tionchar diúltach a imirt ar aerthrácht. Thairis sin, leanann bearta sláintíochta lena gcuirtear isteach go mór ar aerthrácht de bheith ag cur isteach go mór ar mhargaí cianaistir áirithe.

(4)

Tá tionchar ag cogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine ar aerthrácht agus ar chumas aeriompróirí a gcuid sliotán a oibriú freisin ós rud é go bhfuil cosc ar aeriompróirí an Aontais dul isteach in aerspás na Bealarúise, na Rúise agus na hÚcráine.

(5)

Níl aon smacht ag aeriompróirí ar shrianta taistil arna bhforchur ag an Stát ar chúiseanna sláintíochta agus ar an dodhéantacht a bhaineann le dul isteach san aerspás ar limistéar cogaidh anois. Mar thoradh ar na himthosca sin, d’fhéadfadh cealú deonach nó éigeantach a gcuid aersheirbhísí nó coigeartú sceideal tarlú. Go háirithe, le cealuithe deonacha, cosnaítear sláinte airgeadais aeriompróirí agus seachnaítear, an tráth céanna, tionchar diúltach comhshaoil mar thoradh ar eitiltí nach n-oibrítear ach chun sliotáin na n-aeriompróirí a choinneáil.

(6)

Faoi na himthosca sin, maidir le haeriompróirí a mainníonn orthu a gcuid sliotán a úsáid i gcomhréir leis an ráta úsáide sliotán a leagtar amach i Rialachán (CEE) Uimh. 95/93, níor cheart go gcaillfidís an tosaíocht go huathoibríoch i leith shraith na sliotán, a leagtar síos in Airteagail 8(2) agus 10(2) den Rialachán sin, ar tosaíocht í a mbainfidís leas as murach sin. Ba cheart rialacha sonracha chuige sin a bhunú leis an Rialachán seo.

(7)

Ag an am céanna, tá sé tábhachtach cuspóirí Rialachán (CEE) Uimh. 95/93 a mheabhrú, eadhon úsáid éifeachtúil acmhainne aerfoirt a áirithiú agus rochtain chothrom ag na haeriompróirí uile ar acmhainn aerfoirt theoranta a áirithiú agus, dá bhrí sin, iomaíocht a chur chun cinn. Ba cheart coigeartú na ngnáthcheanglas úsáide sliotán trí ráta úsáide níos ísle nó trí eisceachtaí maidir le neamhúsáid a bhfuil bonn cirt leo a bheith teoranta go docht ar chásanna ina bhfuil gá le díolúine sliotán agus níor cheart buntáistí iomaíocha éagóracha a bheith ag na haeriompróirí sin a bhfuil sliotáin stairiúla acu mar thoradh orthu.

(8)

Go háirithe, tá gá lena áirithiú go gceadófar d’aeriompróirí atá toilteanach seisbhísí a chur ar fáil gabháil d’acmhainneacht neamhúsáidte agus go mbeidh an t-ionchas acu sliotáin den sórt sin a choinneáil san fhadtéarma. Ba cheart go gcoinneodh sé sin dreasachtaí na n-aeriompróirí chun úsáid a bhaint as acmhainneacht aerfoirt, rud a rachadh chun tairbhe do thomhaltóirí i dtéarmaí nascachta.

(9)

Is gá, dá bhrí sin, i gcomhréir leis na prionsabail sin agus ar feadh tréimhse theoranta, na coinníollacha a leagan síos faoina leanfaidh aeriompróirí ar aghaidh de bheith i dteideal sraith sliotán faoi Airteagail 8(2) agus 10(2) de Rialachán (CEE) Uimh. 95/93, agus ceanglais a bhunú d’aeriompróirí lena mbaineann ar mhaithe le hacmhainneacht neamhúsáidte a scaoileadh. Ba cheart don tréimhse rith ón 30 Deireadh Fómhair 2022 go dtí an 28 Deireadh Fómhair 2023 i gcomhréir le réamhaisnéis téarnaimh Eurocontrol.

(10)

Le linn na tréimhse sin, ba cheart an sainmhíniú ar an téarma “iontrálaí nua” a bheith leathan i gcónaí chun líon na n-aeriompróirí atá cumhdaithe a mhéadú, agus ar an gcaoi sin an deis a thabhairt do níos mó aeriompróirí a gcuid oibríochtaí a bhunú agus a leathnú.

(11)

Ón 30 Deireadh Fómhair 2022 go dtí an 28 Deireadh Fómhair 2023, leis an gcóras leithroinnte sliotán, ba cheart aitheantas a thabhairt d’iarrachtaí na n-aeriompróirí a rinne eitiltí a oibriú trí úsáid a bhaint as sliotáin atá ina gcuid de shraith a bhfuil aeriompróir eile ina teideal faoi Airteagail 8(2) agus 10(2) de Rialachán (CEE) Uimh. 95/93, ach a cuireadh ar fáil don chomhordaitheoir sliotán le haghaidh ath-leithroinnt sealadach. Ba cheart, dá bhrí sin, tosaíocht a thabhairt d’aeriompróirí a rinne ar a laghad cúig shliotán de shraith a oibriú ci gcás leithroinnt na sraitheanna sin sa chéad tréimhse sceidealaithe coibhéisí eile, faoi réir an acmhainneacht aerfoirt atá ar fáil.

(12)

Chun aghaidh a thabhairt ar thionchar chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine agus chun tacú le téarnamh nascachta idir an tAontas agus an Úcráin, is gá síneadh a chur leis an tréimhse inar féidir le hoibreoirí brath ar an gcúis a leagtar amach in Airteagal 10(4), pointe (a), de Rialachán (CEE) Uimh. 95/93 chun údar maith a thabhairt do neamhúsáid na sraithe sliotán ar na bealaí idir an tAontas agus an Úcráin.

(13)

Gan dochar d’oibleagáid na mBallstát dlí an Aontais a chomhlíonadh, go háirithe na rialacha a leagtar síos sna Conarthaí agus i Rialachán (CE) Uimh. 1008/2008 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (4), ní féidir iarmhairtí diúltacha ar chumas paisinéirí taisteal a dhéanamh de dheasca srianta féideartha arna nglacadh ag údaráis phoiblí na mBallstát nó tríú tíortha atá ag dul i ngleic le staideanna eipidéimeolaíocha, tubaistí nádúrtha nó corraíl pholaitiúil, amhail éirí amach, círéibeacha nó droch-neamhord poiblí, a chur i leith aeriompróirí agus ba cheart iad a mhaolú i gcás ina mbeadh tionchar mór ag na bearta sin ar an inmharthanacht nó ar an bhféidearthacht taistil nó ar an éileamh ar na haerbhealaí lena mbaineann. Ba cheart a áirithiú le bearta maolaithe nach ngearrfar pionós ar aeriompróirí a mainníonn orthu úsáid a bhaint as sliotáin i gcás ina bhfuil an an mhainneachtain sin mar thoradh ar shrianta den sórt sin.

(14)

Chun an baol a bhaineann le saobhadh iomaíochta a laghdú agus chun a áirithiú go mbainfear úsáid éifeachtúil as acmhainneacht aerfoirt, ba cheart tréimhse agus raon feidhme teoranta a bheith le díolúine shonrach ó éifeachtaí a bheadh ag forchur na srianta sin, agus ar an gcaoi sin a áirithiú go ndéanfar tionchar na mbeart maolaithe a theorannú don tréimhse ina mbeidh bonn cirt leo. Ba cheart na sliotáin a chumhdaítear le bearta den sórt sin lena maolófar éifeacht na srianta a mheas a bheith á n-oibriú chun críche Rialachán (CEE) Uimh. 95/93.

(15)

Is gá a shoiléiriú nach bhfuil feidhm ag na forálacha maidir le neamhúsáid eisceachtaí sliotán i leith aeriompróirí atá faoi réir bearta srianta arna nglacadh de bhun Airteagal 29 den Chonradh ar an Aontas Eorpach (CAE) nó Airteagal 215 den Chonradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh (CFAE), nó i leith aeriompróirí atá faoi réir toirmisc oibríochta laistigh den Aontas a liostaítear in Iarscríbhinn A nó B a ghabhann le Rialachán (CE) Uimh. 474/2006 ón gCoimisiún (5). Chun cur i bhfeidhm éifeachtach na mbeart sin a áirithiú, i bhfianaise nach féidir na forálacha i leith neamhúsáid eisceachtaí sliotán a bhfuil bonn cirt leo a agairt, ba cheart iad a chur i bhfeidhm freisin maidir le haeriompróirí is ábhar cheana féin do bhearta sriantacha den sórt sin atá i bhfeidhm ar dháta theacht i bhfeidhm an Rialacháin seo.

(16)

Ba cheart an comhar idir comhordaitheoirí a neartú chun cur chun feidhme aonfhoirmeach Rialachán (CEE) Uimh. 95/93 a áirithiú ar fud an Aontais.

(17)

Ba cheart do na comhordaitheoirí dea-chleachtais a mhalartú maidir le cur chun feidhme Rialachán (CEE) Uimh. 95/93, lena n-áirítear trí Chomhlachas Comhordaitheoirí Aerfoirt na hEorpa (EUACA). Moltar do EUACA leanúint de threoir a eisiúint chun cur chun feidhme comhchuibhithe rialacha an Aontais a áirithiú, go háirithe maidir leis an bhforáil i ndáil leis na srianta a mhaolú. Thairis sin, cibé acu a chuirtear nó nach gcuirtear an maolú i bhfeidhm, is píosa tábhachtach faisnéise é d’aeriompróirí agus a sceidil á bpleanáil acu. Dá bhrí sin, is gá cumarsáid thrédhearcach ó na comhordaitheoirí a áirithiú.

(18)

Cé gur cheart bearta lena maolófar na srianta a léirthuiscint go docht ós rud é gurb ionann iad agus eisceacht ó na gnáthcheanglais maidir le húsáid sliotán, i ndálaí áirithe ba cheart a bheith in ann gníomhaíocht choiteann a cheangal ar gach comhordaitheoir chun cothrom na Féinne a áirithiú ar fud an Aontais. Faoi choinníollacha áirithe agus bunaithe ar chinneadh d’aon toil, ba cheart do chomhordaitheoirí a bheith in ann an fhoráil sin a chur i bhfeidhm maidir leis na sliotáin go léir a choinnítear ag aerfoirt chomhordaithe.

(19)

Tá tionchar diúltach ag éiginnteacht maidir le héabhlóid géarchéimeanna éagsúla, go háirithe ar an staid san Úcráin agus ar ghéarchéim COVID-19, ar stóinseacht na réamhaisnéisí tráchta do thréimhse sceidealaithe gheimhreadh 2022/23. Dá bhrí sin, ba cheart aeriompróirí a scaoileadh, a mhéid is gá, ó na ceanglais maidir le sliotáin a oibriú chun an ceart chun na sliotáin chéanna a choinneáil sa chéad tréimhse sceidealaithe choibhéiseach eile. Chuirfeadh sé sin ar chumas aeriompróirí soláthar seirbhísí a mhéadú nuair is féidir sin, d’fhonn na rialacha rialta maidir le hoibriú sliotán ó thréimhse sceidealaithe shamhradh 2023 a chur i bhfeidhm, faoi réir na n-oiriúnuithe sin arna ndéanamh ag an gCoimisiún in imthosca sonracha chun freagairt do dhúshláin áirithe don earnáil aeriompair.

(20)

Chun aghaidh a thabhairt ar thionchar athraitheach ghéarchéim COVID-19 nó ar staideanna eipidéimeolaíocha eile, chomh maith le tionchar tubaisteach díreach chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine, ar an aerthrácht agus chun tacú le nascacht go dtí, nó, ón Úcráin, agus chun freagairt go solúbtha, i gcás ina bhfuil fíor-ghá agus bonn cirt leis sin, ar na dúshláin atá os comhair earnáil an aeriompair mar thoradh air sin, ba cheart an chumhacht chun gníomhartha a ghlacadh i gcomhréir le hAirteagal 290 CFAE a tharmligean don Choimisiún i ndáil le luachanna céatadáin an íosráta úsáide a leasú laistigh de raon áirithe agus laistigh d’aon tréimhse sceidealaithe laistigh den tréimhse ón 30 Deireadh Fómhair 2022 go dtí an 28 Deireadh Fómhair 2023 i gcomhréir le réamhaisnéis téarnaimh Eurocontrol agus i ndáil le luachanna céatadáin an íosráta úsáide a leasú laistigh de raon áirithe ar na bealaí idir an tAontas agus an Úcráin agus i gcás aon tréimhse sceidealaithe ón 30 Deireadh Fómhair 2022 go dtí an 28 Deireadh Fómhair 2023. Tá sé tábhachtach, go háirithe, go rachadh an Coimisiún i mbun comhairliúcháin iomchuí le linn a chuid oibre ullmhúcháin, lena n-áirítear ar leibhéal na saineolaithe, agus go ndéanfaí na comhairliúcháin sin i gcomhréir leis na prionsabail a leagtar síos i gComhaontú Idirinstitiúideach an 13 Aibreán 2016 maidir le Reachtóireacht Níos Fearr (6). Go sonrach, chun rannpháirtíocht chomhionann in ullmhú na ngníomhartha tarmligthe a áirithiú, faigheann Parlaimint na hEorpa agus an Chomhairle na doiciméid uile ag an am céanna le saineolaithe na mBallstát, agus bíonn rochtain chórasach ag a gcuid saineolaithe ar chruinnithe ghrúpaí saineolaithe an Choimisiúin a bhíonn ag déileáil le hullmhú na ngníomhartha tarmligthe.

(21)

Ní mór d’aerfoirt, do sholáthraithe aersheirbhísí agus d’aeriompróirí faisnéis a bheith acu maidir leis an acmhainneacht atá ar fáil chun críche pleanála leormhaithe. Ba cheart d’aeriompróirí leanúint d’aon sliotán nach bhfuil sé beartaithe acu a úsáid a chur ar fáil don chomhordaitheoir le haghaidh leithroinnt fhéideartha ar aeriompróirí eile a luaithe is féidir agus tráth nach déanaí ná 3 seachtaine roimh an dáta atá pleanáilte dá n-oibriú. I gcás ina mainníonn ar aeriompróirí an ceanglas sin a chomhlíonadh arís agus arís eile, níor cheart dóibh tairbhe a bhaint as aon ráta laghdaithe maidir le hoibriú sliotán.

(22)

I gcás ina bhfuil comhordaitheoir sásta go bhfuil deireadh curtha ag aeriompróir le hoibríochtaí ag aerfort, ba cheart don chomhordaitheoir na sliotáin a tharraingt siar ón aeriompróir i dtrácht agus iad a chur i gcomhthiomsú lena n-ath-leithroinnt ar iompróirí eile.

(23)

D’fhéadfadh blocáil gan údar ar shliotáin ag aerfoirt an Aontais a bheith mar thoradh ar an toirmeasc ar aeriompróirí eitilt isteach in aerspás an Aontais agus bearta sriantacha arna nglacadh de bhun Airteagal 29 CAE nó Airteagal 215 CFAE nó toirmeasc oibríochta de bhun Rialachán (CE) Uimh. 474/2006 á gcur i bhfeidhm ina leith. Cé gur féidir sliotáin a d’úsáid na haeriompróirí sin a ath-leithroinnt ar bhonn ad hoc le linn na tréimhse sceidealaithe, ní leor an spreagadh sin d’úsáid éifeachtúil sliotán a chumasóidh d’aerlínte iomaíocht agus nascacht fhadtéarmach a mhéadú ar mhaithe le tomhaltóirí. Ba cheart, dá bhrí sin, na sliotáin a tharraingt siar láithreach ó na haeriompróirí lena mbaineann láithreach.

(24)

Ós rud é nach féidir leis na Ballstáit cuspóir an Rialacháin seo, eadhon rialacha sonracha agus an díolúine ó na rialacha ginearálta maidir le húsáid sliotán ar feadh tréimhse theoranta ama a shuíomh chun éifeachtaí géarchéime eipidéimeolaíche agus chogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine go háirithe ar aerthrácht a mhaolú, a ghnóthú go leordhóthanach, agus, de bharr fhairsinge agus éifeachtaí na gníomhaíochta atá beartaithe, gur fearr is féidir iad a ghnóthú ar leibhéal an Aontais, féadfaidh an tAontas bearta a ghlacadh, i gcomhréir le prionsabal na coimhdeachta a leagtar amach in Airteagal 5 den Chonradh ar an Aontas Eorpach. I gcomhréir le prionsabal na comhréireachta a leagtar amach san Airteagal sin, ní théann an Rialachán seo thar a bhfuil riachtanach chun an cuspóir sin a ghnóthú.

(25)

I bhfianaise na práinne atá i gceist leis na himthosca eisceachtúla a bhaineann le géarchéim COVID-19 agus cogadh foghach na Rúise i gcoinne na hÚcráine, meastar gurb iomchuí an eisceacht ar an tréimhse 8 seachtaine a agairt dá dtagraítear in Airteagal 4 de Phrótacal Uimh. 1 maidir le ról na bParlaimintí náisiúnta san Aontas, atá i gceangal leis an gConradh ar an Aontas Eorpach, leis an gConradh ar Fheidhmiú an Aontais Eorpaigh agus leis an gConradh ag bunú an Chomhphobail Eorpaigh do Fhuinneamh Adamhach.

(26)

Chun go bhféadfar na bearta dá bhforáiltear sa Rialachán seo a chur i bhfeidhm go pras, ba cheart an Rialachán seo a theacht i bhfeidhm mar ábhar práinne an lá tar éis lá a fhoilsithe in Iris Oifigiúil an Aontais Eorpaigh,

(1)

leasaítear Airteagal 2 mar a leanas:

(2)

leasaítear Airteagal 8 mar a leanas:

(3)

leasaítear Airteagal 10 mar a leanas:

(4)

leasaítear Airteagal 10a mar a leanas:

(5)

in Airteagal 11, cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 1:

(6)

in Airteagal 12a, cuirtear an méid a leanas in ionad mhír 2:

(7)

in Airteagal 14, cuirtear an méid seo a leanas in ionad mhír 6: