(1)

Ag éirí as iarraidh ón Liotuáin an 7 Lúnasa 2020, dheonaigh an Chomhairle, trí bhíthin Chinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1350 (2), cúnamh airgeadais don Liotuáin i bhfoirm iasachta arb ionann é agus uasmhéid EUR 602 310 000 le meánaibíocht uasta 15 bliana, agus le tréimhse infhaighteachta 18 mí, d’fhonn iarrachtaí náisiúnta na Liotuáine a chomhlánú chun aghaidh a thabhairt ar thionchar ráig COVID-19 agus chun freagairt d’iarmhairtí socheacnamaíocha na ráige sin le ar oibrithe agus ar dhaoine féinfhostaithe.

(2)

Bhí an iasacht le húsáid ag an Liotuáin chun scéimeanna oibre gearr-ama agus bearta comhchosúla, dá dtagraítear in Airteagal 3 de Chinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1350, a mhaoiniú.

(3)

I bhfianaise an dara hiarraidh ón Liotuáinan 11 Márta 2021, dheonaigh an Chomhairle, trí bhíthin Chinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2021/678 (3), lena leasaítear Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1350, cúnamh airgeadais breise arb ionann é agus EUR 354 950 000 don Liotuáin tríd an uasmhéid iasachta a mhéadú go EUR 957 260 000 agus meánaibíocht uasta 15 bliana agus tréimhse infhaighteachta 18 mí ag gabháil leis, d’fhonn iarrachtaí náisiúnta na Liotuáine a chomhlánú chun aghaidh a thabhairt ar thionchar ráig COVID-19 agus chun freagairt d’iarmhairtí socheacnamaíocha na ráige sin ar oibrithe agus ar dhaoine féinfhostaithe.

(4)

Bhí an iasacht bhreise le húsáid ag an Liotuáin chun scéimeanna oibre gearr-ama agus bearta comhchosúla a mhaoiniú, dá dtagraítear in Airteagal 3 de Chinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1350, arna leasú le Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2021/678.

(5)

De bharr ráig COVID-19 cuirtear bac ar chuid shuntasach de lucht saothair na Liotuáine i gcónaí. Mar thoradh air sin, tá mórmhéaduithe tobanna leanúnacha tagtha ar an gcaiteachas poiblí sa Liotuáin i ndáil leis na bearta dá dtagraítear in Airteagal 3, pointí (a) agus (b), de Chinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1350.

(6)

Maidir le ráig COVID-19 agus na bearta urghnácha a chuir an Liotuáin chun feidhme in 2020, 2021 agus 2022 chun srian a chur ar an ráig sin agus a tionchar socheacnamaíoch agus a tionchar ar chúrsaí sláinte, d’imir siad tionchar ollmhór ar an airgeadas poiblí agus imríonn go fóill. In 2020, bhí easnamh rialtais ghinearálta agus ollfhiachas rialtais ghinearálta de 7,3 % agus de 46,6 % den olltáirgeacht intíre (OTI) faoi seach ar an Liotuáin, a chúngaigh go 1,0 % agus 44,3 % faoi seach faoi dheireadh 2021. De réir réamhaisnéis an earraigh ón gCoimisiún in 2022, táthar ag súil go mbeidh easnamh rialtais ghinearálta agus ollfhiachas rialtais ghinearálta de 4,6 % agus 42,7 % de OTI faoi seach ag an Liotuáin faoi dheireadh 2022. De réir réamhaisnéis eatramhach an tsamhraidh ón gCoimisiún in 2022, tuartar go dtiocfaidh méadú 1,9 % ar OTI na Liotuáine in 2022.

(7)

An 8 Lúnasa 2022, d’iarr an Liotuáin cúnamh airgeadais breise dar luach EUR 141 800 000 ar an Aontas d’fhonn leanúint dá hiarrachtaí náisiúnta ar tugadh fúthu in 2020, 2021 agus 2022 a chomhlánú chun aghaidh a thabhairt ar thionchar ráig COVID-19 agus chun freagairt d’iarmhairtí socheacnamaíocha na ráige ar oibrithe. Go sonrach, rinne an Liotuáin na scéimeanna oibre gearr-ama agus bearta comhchosúla a leagtar amach in aithrisí (8) go (9) a fhadú nó a leasú a thuilleadh.

(8)

Sa “Dlí maidir le Fostaíocht Uimh. XII-2470” an 21 Meitheamh 2016, arna leasú le “Dlí Uimh. XIII-2822” an 17 Márta 2020, “Dlí Uimh. XIII-2846” an 7 Aibreán 2020, “Dlí Uimh. XIII-3005” an 4 Meitheamh 2020 agus “Dlí Uimh. XIV-131” an 23 Nollaig 2020, dá dtagraítear in Airteagal 3, pointe (a), de Chinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1350 agus a leasaíodh dá éis sin le “Dlí Uimh. XIV-351” an 27 Bealtaine 2021, agus le “Dlí Uimh. XIV-911” an 20 Eanáir 2022, thug an Liotuáin scéim isteach chun fóirdheontais a íoc le fostóirí chun pá measta gach fostaí a bhfuil tréimhse gan obair le cur isteach aige a chumhdach, mar thacaíocht le linn an choraintín agus na staide éigeandála. Roimh an 1 Eanáir 2021, d’fhéadfadh fostóir rogha a dhéanamh idir fóirdheontais chun 70 % den tuarastal a chumhdach, suas go dtí uasmhéid 1,5 oiread an phá íosta, nó chun 90 % den tuarastal a chumhdach (100 % i gcás fostaithe atá 60 bliain d’aois agus níos sine), suas go dtí uasmhéid an phá íosta. Ón 1 Eanáir 2021, d’fhéadfadh fostóir fóirdheontais a fháil chun 100 % den tuarastal a chumhdach, suas go dtí uasmhéid 1,5 oiread an phá íosta. Ní mór d’fhostóirí a ghlacann páirt sa scéim 50 % ar a laghad dá líon fostaithe a choinneáil ar feadh 3 mhí ar a laghad tar éis dheireadh an fhóirdheontais pá.

(9)

Faoin “Dlí maidir le Fostaíocht Uimh. XII-2470” an 21 Meitheamh 2016, arna leasú le “Dlí Uimh. XIII-3005” an 4 Meitheamh 2020, dá dtagraítear in Airteagal 3, pointe (b), de Chinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1350, a leasaíodh dá éis sin le “Dlí Uimh. XIV-351” an 27 Bealtaine 2021, roimh an 1 Iúil 2021 íocadh fóirdheontais freisin le haghaidh fostaithe a bhí ag filleadh ar an obair tar éis tréimhse gan obair, le haghaidh tréimhse suas go dtí 6 mhí tar éis filleadh dóibh. Faoi réir uasteorainn arbh é a bhí inti an pá íosta nó dhá oiread an phá íosta, ag brath ar an ngníomhaíocht eacnamaíoch a dhéanann an fostóir, d’fhéadfadh méid na bhfóirdheontas a íocadh sa chéad mhí agus sa dara mí tar éis filleadh ar an obair a bheith chomh hard le 100 % de thuarastal fostaí, sa tríú mí agus sa cheathrú mí a bheith chomh hard le 50 % agus sa chúigiú mí agus sa séú mí a bheith chomh hard le 30 %. Ón 1 Iúil 2021, íocadh fóirdheontais le haghaidh fostaithe a bhí ag filleadh ó thréimhse gan obair, ar feadh suas le 2 mhí tar éis dóibh filleadh ar an obair. Is é atá san fhóirdheontas sin sa chéad mhí 100 % de thuarastal an fhostaí, ach méid nach mó ná 0,9 oiread an phá íosta, agus sa dara mí 100 % de thuarastal an fhostaí, ach méid nach mó ná 0,6 oiread an phá íosta. Is féidir na fóirdheontais sin a mheas a bheith ina mbeart atá comhchosúil leis na scéimeanna oibre gearr-ama, dá dtagraítear i Rialachán (AE) 2020/672, toisc gurbh é ab aidhm dóibh tacaíocht ioncaim a sholáthar d’fhostaithe agus cuidiú le caidrimh fostaíochta a bhí ann cheana a choinneáil ar bun.

(10)

Comhlíonann an Liotuáin na coinníollacha maidir le cúnamh airgeadais a iarraidh, coinníollacha a leagtar amach in Airteagal 3 de Rialachán (AE) 2020/672. Chuir an Liotuáin fianaise chuí ar fáil don Choimisiún ina léirítear go bhfuil méadú EUR 1 264 915 309 tagtha ar an gcaiteachas poiblí iarbhír agus ar an gcaiteachas poiblí beartaithe ón 1 Feabhra 2020 ar aghaidh mar thoradh ar na bearta náisiúnta a rinneadh chun aghaidh a thabhairt ar éifeachtaí socheacnamaíocha ráig COVID-19. Is mórmhéadú tobann é sin mar go mbaineann sé freisin le bearta atá ann faoi láthair a fhadú nó a leasú, ar bearta iad a bhaineann go díreach le scéimeanna oibre gearr-ama agus bearta comhchosúia lena gcumhdaítear cuid shuntasach de ghnóthais agus de lucht saothair na Liotuáine. Tá sé beartaithe ag an Liotuáin EUR 144 350 000 den mhéid méadaithe caiteachais a mhaoiniú trí chistí an Aontais agus EUR 21 505 309 trína maoiniú féin.

(11)

Chuaigh an Coimisiún i gcomhairle leis an Liotuáin agus d’fhíoraigh sé an mórmhéadú tobann ar an gcaiteachas poiblí iarbhír agus beartaithe a bhaineann go díreach leis na scéimeanna oibre gearr-ama agus bearta comhchosúla, dá dtagraítear san iarraidh an 8 Lúnasa 2022, i gcomhréir le hAirteagal 6 de Rialachán (AE) 2020/672.

(12)

Ba cheart, dá bhrí sin, cúnamh airgeadais a chur ar fáil d’fhonn cuidiú leis an Liotuáin aghaidh a thabhairt ar éifeachtaí socheacnamaíocha an tsuaite eacnamaíoch thromchúisigh de dheasca ráig COVID-19. Ba cheart don Choimisiún na cinntí maidir le haibíochtaí, méid agus scaoileadh tráthchodanna agus tráinsí a dhéanamh i ndlúthchomhar leis na húdaráis náisiúnta.

(13)

Ós rud é go bhfuil an tréimhse infhaighteachta a thugtar i gCinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1350 imithe in éag, tá gá le tréimhse nua infhaighteachta le haghaidh an chúnaimh airgeadais bhreise. Ba cheart síneadh 21 mhí a chur leis an tréimhse infhaighteachta 18 mí a dheonaítear le Cinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1350 agus, dá thoradh sin, ba cheart 39 mí a bheith sa tréimhse infhaighteachta iomlán dar tús an chéad lá tar éis do Chinneadh Cur Chun Feidhme (AE) 2020/1350 a theacht i bhfeidhm.

(14)

Ba cheart don Liotuáin agus don Choimisiún an Cinneadh seo a chur san áireamh sa chomhaontú iasachta dá dtagraítear in Airteagal 8(2) de Rialachán (AE) 2020/672.

(15)

Ba cheart an Cinneadh seo a bheith gan dochar do thoradh aon nós imeachta a d’fhéadfaí a dhéanamh, nósanna imeachta a bhaineann le saobhadh fheidhmiú an mhargaidh inmheánaigh, go háirithe de bhun Airteagail 107 agus 108 den Chonradh. Ní sháraítear leis an gCinneadh seo an ceanglas atá ar na Ballstáit fógra a thabhairt don Choimisiún faoi chásanna Státchabhrach a d’fhéadfadh a bheith ann faoi Airteagal 108 den Chonradh.

(16)

Ba cheart don Liotuáin an Coimisiún a chur ar an eolas go tráthrialta maidir le cur chun feidhme an chaiteachais phoiblí atá beartaithe, chun a chur ar a chumas don Choimisiún measúnú a dhéanamh ar a mhéid a chuir an Liotuáin an caiteachas sin chun feidhme.

(17)

Rinneadh an cinneadh cúnamh airgeadais a sholáthar agus riachtanais reatha agus ionchasacha na Liotuáine á gcur san áireamh, chomh maith le hiarrataí ar chúnamh airgeadais de bhun Rialachán (AE) 2020/672 a cuireadh isteach cheana nó atá beartaithe le cur isteach ag Ballstáit eile, agus prionsabail na córa comhionainne, na dlúthpháirtíochta, na comhréireachta agus na trédhearcachta á gcur i bhfeidhm an tráth céanna,